Commissie van Toezicht bij de Pl Achterhoek, locatie De Kruisberg te Doetinchem
JAARVERSLAG 2013
INHOUD
Samenstelling commissie en secretariaat
11
Deskundigheidsbevordering
blz. 4
Vergaderingen van de commissie
blz. 4
Maandcommissariaat
blz. 7
Gedeco
blz. 8
Beklagcommissie
blz. 8
Ondertekening
blz. 9
-
uIz. 3
Bijlage: managementoverzicht
2
Samenstelling commissie en secretariaat
De heer H.A. Pijnappel, vml. coördinator taakstraffen en vanaf 1 januari 2001 een gewaardeerd lid van de commissie van toezicht, is op 9 juni 2013 overleden. Hij is tot april 2013 actief gebleven voor de commissie. Mr. V. Wolting is in 2013 toegetreden tot de commissie van toezicht. Voor het overige is de samenstelling van de commissie van toezicht in 2013 niet gewijzigd. Per 31 december 2013 was de commissie als volgt samengesteld:
mr. P.H.A.J. Cremers
voorzitter raadsheer-plv
A. Arik
lid klantmanager
mr. W.G. de Langen
lid (tevens vice-voorzitter) vml. docent recht
mr. R.W. van Faassen
lid advocaat
mr. V. Wolting
lid advocaat
drs. Th.W.Ch. Hoebert
lid arts
mr. W. Klein
lid bestuurssecretaris
I.F.J. Nibbelink
lid reclasseringswerker
mr. H.A.A. Vrijhoeven
lid officier van justitie
secretariaat: A. van der Haar, secretaris mr. M.J. Derksen, secretaris drs. P.F. Lammers, secretaris
3
r F F
Deskundigheidsbevordering
De secretaris heeft op 12 maart 2013 de landelijke dag voor secretarissen van de commissies van toezicht bijgewoond. De thema’s van de presentaties tijdens deze bijeenkomst gegeven, waren onder meer ‘selectie’ en ‘promotie en degradatie’ (het project ‘Dagprogramma, beveiliging en toezicht op maat’ of ‘DBT’). Mevrouw Nibbelink heeft het RSJ-congres ‘Zit ik hier wel goed?’ bijgewoond. Bij één van de lezingen werd onder meer aandacht besteed aan de verhouding tussen de rechter die de straf oplegt en de overheid die deze vervolgens ten uitvoer legt.
[
Vergaderingen van de commissie van toezicht
In 2013 is de commissie 12 keer in vergadering bijeen geweest en wel op 24 januari, 28 februari, 28 maart, 25 april, 23 mei, 27juni, 25juli, 29 augustus, 26 september, 24 oktober, 28 november en 19 december. Afgezien van de vergadering op 28 maart werden de vergaderingen van de commissie steeds bijgewoond door één van de directeuren en/of dejuridisch medewerker van de inrichting. De samenwerking met de directie is op een goede en constructieve wijze verlopen. De vergaderingen van de commissie vonden met name plaats aan de hand van een aantal vaste agendapunten, te weten: het verslag van de vorige vergadering; ingekomen stukken en mededelingen; het verslag van de directie; het verslag van de maandcommissaris; de uitspraken van de beklagcomrnissie; indien beschikbaar de uitspraken van de beroepscommissie van de RSJ; andere bespreekpunten van de Commissie van Toezicht.
[
-
-
-
-
-
-
-
Onder meer de volgende onderwerpen zijn aan de orde geweest:
[
1. het Masterplan DJI. In 2013 is regelmatig gesproken over het Masterplan en de gevolgen daarvan, meer in het bijzonder (de gevolgen van) het besluit De Kruisberg te sluiten per 1 januari 2015. Daarbij is onder meer gesproken over: de onzekere situatie vôôr de bekendmaking van het Masterplan; de reacties van de directie, personeel en de commissie van toezicht op het Masterplan; de brief van de commissie van toezicht aan de staatssecretaris; het effect op de sfeer in de inrichting; de landelijke actiedag tegen het Masterplan; de contacten met de media; het sociaal plan voor de medewerkers (‘Van werk naar werk’); de bijeenkomsten voor middenkader en personeel over de gevolgen van het Masterplan; het besluit om vooruitlopend op de sluiting leegstand in de Kruisberg te concentreren en om in dat verband al een afdeling te sluiten; de gevolgen voor de gebouwen (nog niet bekend); -
-
-
-
-
-
-
-
-
4
[ F
2. straf- en maatregelbeleid De commissie van toezicht heeft in 2012 meegelezen met het concept dat was opgesteld van het nieuwe straf- en maatregelbeleid. In 2013 heeft de directie de commissie op haar verzoek regelmatig op de hoogte gesteld van de stand van zaken in het vaststellingstraj eet van dit beleid. Het uiteindelijk vastgestelde beleid is in de vergadering van augustus 2013 besproken. Daarbij hebben de leden van de commissie nog enkele opmerkingen gemaakt. 3. urinecontroles Binnen de P.I. Achterhoek worden op locatie de Kruisberg urinecontroles niet een dag van tevoren aangekondigd, terwijl dat op locatie de Ooyerhoek. in het kader van een proef, wel gebeurt. De bedoeling was dat de verschillen geëvalueerd zouden worden. De directie heeft de commissie er met enige regelmaat van op de hoogte gehouden of er in de betreffende periode veel ofjuist weinig gebruik van drugs werd geconstateerd. De commissie heeft jurisprudentie besproken over interpretatie van uitslagen van urinecontroles die genuanceerder is dan de jurisprudentie die voorheen over dit onderwerp bekend was. -
-
-
visitatie 4. Naar aanleiding van klachten is er in de vergadering over gesproken dat in sommige gevallen bij controles door middel van de ‘kop of mLLnt-methode’ werd bepaald of een gedetineerde al dan niet gevisiteerd werd. Opgemerkt is dat de beklagcommissie die de klachten heeft behandeld zich kon voorstellen dat gedetineerden dit als onterend hebben ervaren. 5. werkweigering Gesproken is over het leveren van ‘maatwerk’ door de directie bij werkweigering door gedetineerden.
6. strafbevoegdheid De RSJ heeft criteria gefornntleerd waaraan moet worden voldaan voor het mogen uitoefenen van de bevoegdheid tot opleggen van straffen en maatregelen. In de Kruisberg levert dit geen problemen op. 7. medische dienst Naar aanleiding van een klacht is tijdens de vergadering gesuggereerd om bij lange wachttijden in de wachtruimte van de medische dienst de wachtende gedetineerden op de hoogte te stellen van de vertraging en de oorzaak daarvan. De directie heeft deze suggestie doorgegeven aan het hoofd medische dienst. Uit een RSJ-uitspraak blijkt dat arbeidsongeschiktheidsbeoordelingen niet door een verpleegkundige mogen worden gedaan. De directie heeft aangegeven dit punt te zullen meenemen. Het nieuwe hoofd medische dienst is bij de vergadering in juli aanwezig geweest om zich voor te stellen aan de commissie van toezicht. De commissie heeft de inrichting verzocht per kwartaal een overzicht aan te leveren van de medische klachten die door het hoofd medische dienst in behandeling zijn genomen en daarbij aan te geven wat de aard van de klachten is en of de klachten zijn doorgestuurd naar de beklagcommissie (vanwege organisatorische aspecten) of naar de medisch adviseur van het ministerie. -
-
-
-
5
[ rooster! dagprogramma 8. In de eerste helft van 2013 is twee keer kort achter elkaar het dagprogramma incidenteel aangepast. De eerste keer gebeurde dat vanwege de open dag van de P.I. en de tweede keer vanwege de landelijke acties tegen het Masterplan DJI. Op het voornemen tot de tweede aanpassing kreeg de directie reacties van gedetineerden. Toen vervolgens het dagprogramma voor die dag iets in het voordeel van de gedetineerden werd gewijzigd, reageerden gedetineerden opgelucht. Daarnaast is er ook door gedetineerden geklaagd over de manier waarop de momenten voor persoonlijke verzorging in het rooster waren opgenomen. De directie heeft het rooster aangepast. Omdat er ook vanuit de Gedeco wensen naar voren gebracht waren met betrekking tot bepaalde dagen, is het nieuwe rooster namens de directie met de Gedeco besproken. De bevraagde vertegenwoordiger van de Gedeco was tevreden. Tijdens een bezoek van de maandcommissarissen werd aangegeven dat de krapte in de nieuwe roosters onder meer invloed had op het moment waarop de warme maaltijd werd uitgeleverd (11:15! 11:30 uur). Namens de directie is opgemerkt dat het volgens het rooster tussen 11:45 en 12:00 uur moet zijn en dat het van belang is dat men zich daar ook aan houdt. -
-
F [ [ [
-
bellen 9. Er is gesproken over het Convenant Nummerherkenning DJI tussen de Orde van Advocaten en DJI, waarmee voorkomen zou moeten worden dat gesprekken tussen gedetineerden en hun advocaten worden opgenomen. 10.
[
bibliotheek
Naar aanleiding van het verslag van een maandcornmissariaat is opgemerkt dat de prijs van een beschadigd boek willekeurig leek te worden bepaald. De directie heeft hierop de bibliothecaresse verzocht een notitie op te stellen over de toekenning van schaderapporten. Op de eerstvolgende vergadering is deze notitie besproken. 11. arbeid De directie heeft het beleid gewijzigd in die zin dat niet meer standaard veertien dagen uitsluiting van de arbeid wordt opgelegd bij werkweigering, maar dat maatwerk wordt geleverd. Bij de maandcommissarissen zijn klachten binnengekomen over de luchtkwaliteit op de arbeidszaal. Naar aanleiding hiervan heeft de directie de preventiemedewerker een test laten doen. De resultaten van dit onderzoek zijn aan de commissie van toezicht en aan het afdelingshoofd doorgegeven. Het accent is bij de arbeid meer op productie komen te liggen, terwijl werkmeesters eerder meer op het therapeutische aspect van de arbeid konden letten. Enkele gedetineerden hebben erover geklaagd dat zij vaak niet de gelegenheid kregen om naar de arbeid te gaan, terwijl andere gedetineerden die gelegenheid wel kregen. De directeur heeft ervoor gezorgd dat de werkwijze is aangepast in die zin dat gedetineerden om beurten naar de arbeid kunnen. -
-
-
-
[ [ L
12. Kunst Een deel van de commissie heeft het kunstproject ‘De Passie op de Kruisberg’ bezocht.
6
Maandcommissariaat
De leden traden, dakpansgewijs twee aan twee, volgens het jaarrooster op als maandcommissaris en hielden minimaal eenmaal per maand spreekuur. Een medewerker van het Bureau Sociale Dienstverlening treedt op als contactpersoon met betrekking tot het “inloopuur” voor de maandcommissarissen. Deze medewerker informeert de maandcommissarissen steeds voorafgaand aan het spreekuur over de stand van de ingekomen sprekersbriefj es van de gedetineerden. Daarnaast hebben de maandcommissarissen in 2013 de afdeling arbeid en de EZV-afdeling bezocht en hebben zij gesproken met het hoofd medische dienst. De maandcommissarissen hebben schriftelijk en mondeling verslag gedaan van hun bezoeken. In voorkomende gevallen werden kwesties die door de gedetineerden aan de orde worden gesteld met de directie besproken en in de gevallen waar dat mogelijk is opgelost. —
—
De onderwerpen waarover de maandcommissarissen al dan niet naar aanleiding van klachten met de gedetineerden hebben gesproken in 2013 zijn onder andere: de manier waarop wordt omgegaan met geplaatste bestellingen bij plotselinge overplaatsing: de gevolgen van omzetting naar een nieuw systeem voor betalingen; deEZV; de zorgafdeling; dearbeid; de mogelijkheden voor persoonlijke verzorging; de gelegenheid tot opnemen van contact met advocaten; het feit dat op het sprekersbriefje nog niet de mogelijkheid werd aangeboden om een gesprek met de rabbijn aan te vragen; het moment waarop de warme maaltijd wordt geleverd; de verstrekking van medicatie. —
—
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
overzicht bemiddeling:
2012 2013
aantal bemiddelingsverzoeken* 101 63
ingetrokken na bemiddelingsgesprek* * 24 12
ingetrokken in andere fase*** 19 27
beslissing (voorzitter van) beklagcommissie 55 24
overgedragen
3 0
*
Bemiddelingsverzoeken die via het secretariaat naar de maandcommissarissen zijn gestuurd en die in 2012 respectievelijk 2013 zijn afgehandeld. Een deel van de betreffende klachten is al in het voorgaande jaar bij het secretariaat binnengekomen. ** Met bemiddelingsgesprek wordt bedoeld: een gesprek door de maandcommissarissen met een gedetineerde waarin de maandcommissaris tracht te bemiddelen tussen de gedetineerde en de directie van de inrichting. In enkele gevallen was de klacht al ingetrokken voordat een bemiddelingsgesprek kon plaatsvinden. In de overige gevallen werd de klacht niet onmiddellijk na het bemiddelingsgesprek, maar in een latere fase ingetrokken.
7
F Gedeco
Er is niet het gehele jaar 2013 een Gedeco actief geweest. De commissie van toezicht heeft in 2013 twee keer notulen van de Gedeco ontvangen. In de vergadering van de commissie van toezicht van juni zijn de Gedeco-notulen van de maanden april, mei en juni kort besproken; in de vergadering van oktober die van augustus, september en oktober. In oktober 2013 hebben de maandcommissarissen een gesprek gehad met de voorzitter van de Gedeco. Daarbij is onder meer gesproken over visitatie en contact met advocaten. Dc beklagcommissie
[ [ [
In 2013 zijn in totaal 216 klachten (waaronder 8 verzoeken rogatoir verhoor van andere beklagcommissies) ingediend, tegenover 211 in 2012 (waarvan 12 verzoeken rogatoir verhoor). Er zijn 177 klachten afgedaan, waarvan 5 rogatoire verhoren, terwijl er 68 klachten voor of tijdens de beklagzitting zijn ingetrokken. Verder zijn 12 klachten na bemiddeling door de maandcommissaris ingetrokken. Er zijn er 28 klachten gegrond, 22 niet-ontvankelijk en 28 ongegrond verklaard. Daarnaast zijn 14 klachten doorgezonden naar een andere instantie, waarvan 12 naar het hoofd medische dienst. In principe wordt twee keer per maand een beklagzitting gehouden.
[
Als bijlage bij dit jaarverslag is een managementoverzicht toegevoegd met informatie over de instroom en de uitstroom, waarbij wat het laatste betreft een onderverdeling is weergegeven per soort afdoening. Verschillen ten opzicht van de vorige verslagperiodes
Totaal aantal afgedane klachten
2010 168
2011 176
2012 255
2013 177
Gegrond verklaard Ongegrond verklaard Niet-ontvankelijk verklaard Ingetrokken Ingetrokken na bemiddeling Rogatoir verhoor Doorgezonden aan andere instantie Op andere wijze afgedaan
16 46 27 36 30 8 4 1
24 48 24 29 29 14 8
20 47 94 42 24 11 17
28 28 22 68 12 5 14
[ [
Beroepen bij de RSJ tegen beslissingen van de beklagcommissie van 2013: Beroep ingesteld door
Beslissing beklagcommissie
Uitspraak RSJ
klager klager klager klager klager klager klager
klacht klacht klacht klacht klacht klacht klacht
beroep ongegrond nog geen uitspraak beroep gegrond beroep ongegrond nog geen uitspraak nog geen uitspraak nog geen uitspraak
niet-ontvankelijk niet-ontvankelijk ongegrond ongegrond ongegrond ongegrond ongegrond
[
8
F
klager klager klager klager klager directie directie
klacht klacht klacht klacht klacht klacht klacht
ongegrond gegrond niet-ontvankelijk niet-ontvankelijk gegrond; comp. € 20,gegrond; comp. € 15,gegrond; comp. € 100,-
directie directie directie directie
klacht klacht klacht klacht
gegrond; comp. € 50,gegrond; comp. € 5,gegrond; comp. € 35,gegrond
*
nog geen uitspraak nog geen uitspraak nog geen uitspraak nog geen uitspraak nog geen uitspraak ingetrokken beroep deels gegrond; comp. € 15.-; beroep voor het overige ongegrond* beroep ongegrond beroep ongegrond beroep gegrond nog geen uitspraak
Het betreft hier vier samenhangende zaken.
Het aantal beroepszaken is met 18 (21 als de klachtnummers van de vier samenhangende zaken afzonderlijk worden meegeteld) fors groter dan in 2012 (8). Hierbij valt op te merken dat een groot aantal beroepszaken betrekking heeft op klachten van één en dezelfde klager. Hij heeft 10 van de 12 door klagers ingediende beroepen ingediend. Daarnaast hebben vier van de door de directie ingediende beroepen betrekking op door deze klager ingediende klachten.
Dit verslag is vastgesteld op 24 april 2014.
P.H.A.J. Cremers
De secretaris, drs. P.F. Lammers
9
r
r
r
r
r
r
rn
r
r
r
r-i
r
r
r
—
25
17
26
9
16
14
9
13
33
36
13
52
98
81
52
februari
maart
lekwartaal
april
mei
juni
2ekwartaal
juli
augustus
septembe
3e kwartaal
oktober
november
december
4ekwartaal
Totaal
26
rraad
216
84
10
14
60
80
28
19
33
33
13
8
12
19
1
8
10
177
71
26
31
14
41
12
16
13
29
14
10
5
36
9
16
11
57
69
58
33
39
38
44
36
46
44
46
49
60
46
77
47
tijd
28
18
14
3
1
8
6
1
1
2
2
Gegrond
28
11
4
6
1
6
1
3
2
3
3
8
4
4
0
Deels gegrond
14
7
2
1
4
3
2
1
4
3
1
22
5
3
2
5
1
1
3
5
3
2
7
6
1
68
25
3
16
6
10
1
6
3
15
6
6
3
18
9
3
6
Overgedragen Niet ontvankelijk Ingetrokken
Uitstroom
Managementoverzicht
Ongegrond
P.l. Achterhoek, locatie De Kruisberg
Prognose begin- voo Instroom Uitstroom doorloop
-
januari
2013
CvT Bureau Zutphen
5
3
3
2
2
rogatoir verzoek
02/04/2014 10:18
12
2
2
7
1
5
1
2
2
1
1
bemiddeling
Ingetrokken na Afdoening na
Eind
3/4
65
65
81
98
52
52
36
33
13
13
14
16
9
9
17
25
voorraad
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
-
—
