Nota lokale heffingen 2015 - 2018
Colofon Nota lokale heffingen 2015 - 2018 Uitgave Gemeente Utrecht Drukwerk RICOH Nederland Fotografie Ramon Mosterd John Ploeg John Gundlach Informatie Gemeente Utrecht Bestuurs- en Concernstaf: Concernmanagement Financien en Control Postbus 16200 3500 CE Utrecht www.utrecht.nl/verantwoording
[email protected] 2
Inhoudsopgave
1 Inleiding
5
2 Belastingen
5
3 Retributies
9
4 Prijzen
10
3
4
1 Inleiding Iedere vier jaar stelt de raad een nota lokale heffingen vast. De nota beschrijft de actuele kaders voor het beleid. Lokale heffingen kan de gemeente opleggen vanuit haar publiekrechtelijke taak en vanuit haar privaatrechtelijke taak. Belastingen en heffingen worden opgelegd vanuit de publiekrechtelijke taak en prijzen vanuit de privaatrechtelijke taak. Privaatrechtelijke taken kunnen ook door marktpartijen worden uitgevoerd. De financiële verordening van de gemeente Utrecht legt vast waar de nota aan moet voldoen. De nota beschrijft: de samenstelling van het pakket aan gemeentelijke belastingen en heffingen; de verdeling van de druk van de belastingen over de diverse bevolkingsgroepen en belanghebbenden; de kostendekkendheid van de heffingen; de druk van de lokale belastingen en heffingen; kwijtscheldingsbeleid en het tarievenbeleid; verordeningen met de vaststellingsdata en de vastgestelde tarieven van de belastingen en overige heffingen en prijzen; een actueel overzicht van de geraamde hoeveelheden, de tarieven of prijzen en de geraamde kosten van door de gemeente verstrekte diensten; een actueel overzicht van de geraamde kosten en opbrengsten van door de gemeente verstrekte diensten per verordening.
• • • • • • • •
Hiermee voldoet de gemeente aan artikel 15 van haar financiële verordening die op 26 september 2013 door de raad is vastgesteld. In het eerste twee hoofdstukken worden de publiekrechtelijke belastingen en heffingen besproken. Het derde hoofdstuk besteedt aandacht aan de privaatrechtelijke vergoedingen.
2 Belastingen Belastingen zijn gedwongen bijdragen van de burger aan de gemeente. De opbrengsten komen in de algemene middelen van de gemeente, waardoor ze voor een uiteenlopend aantal doelen kunnen worden ingezet. Een uitzondering hierop vormen de rioolheffingen en de afvalstoffenheffing. Dit zijn algemene belastingen, maar de opbrengsten mogen alleen ingezet worden om de kosten te dekken die de gemeente voor het rioolstelsel en het inzamelen van afvalstoffen maakt. Een gemeente mag alleen de belastingen heffen die in de wet zijn opgenomen. In veel gevallen heeft de wetgever de bevoegdheid nader ingekaderd door de belastingplicht en de grondslagen en heffingsmaatstaven in de wettekst op te nemen. Voor zover de wetgever dat niet heeft gedaan resteert er voor de gemeenten nog een (beperkte) vrijheid om dat zelf in te vullen. Onroerende-zaakbelastingen Alle eigenaren van woningen en alle eigenaren en gebruikers van niet-woningen betalen onroerende-zaakbelasting. De grondslag van de belasting is de waarde van een woning of niet-woning. Deze waarde wordt elk jaar opnieuw vastgesteld. Beleid tarieven Uitgangspunt is dat de opbrengsten van de onroerende-zaakbelasting in vergelijking met het voorgaande jaar met niet meer dan het inflatiecijfer stijgen. Bij de berekening van de tarieven wordt tevens rekening gehouden met de waardeontwikkeling en de verwachtte volumeontwikkeling door nieuwbouw en sloop. Ook wordt rekening gehouden met het verschil tussen de waardeontwikkeling op grond waarvan de tarieven van het voorgaande jaar zijn vastgesteld en de werkelijke waardeontwikkeling van dat jaar op grond waarvan de aanslagen zijn berekend en verstuurd. 5
Rioolheffing Alle eigenaren van een perceel dat is aangesloten op het gemeentelijk rioleringsstelsel betalen een vast bedrag aan rioolheffing. Daarnaast betalen gebruikers die meer dan 250 m3 water afvoeren een gebruikersbelasting afhankelijk van de afgevoerde hoeveelheid water. Met de opbrengst wordt het beheer en onderhoud van het rioleringsstelsel bekostigd. Beleid tarieven De tarieven worden zodanig vastgesteld dat de opbrengsten de kosten voor beheer en onderhoud dekken. Gestreefd wordt naar lagere tarieven door reductie van de kosten. Afvalstoffenheffing De gemeente heeft de wettelijke plicht om zorg te dragen voor het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen. De afvalstoffenheffing dekt de kosten van de inzameling. Beleid tarieven Huishoudens van één persoon betalen een lager tarief dan huishoudens die uit meer dan één persoon bestaan. De tarieven leiden tot opbrengsten waarmee alle kosten worden gedekt. Door reductie van de kosten wordt gestreefd naar een verlaging van de tarieven. Hondenbelasting De houder van een hond betaalt hondenbelasting. Het houden van blindengeleidehonden en andere honden met een specifieke functie is vrijgesteld van de belasting. De belasting geldt per hond. Kennels kunnen in aanmerking komen voor een apart kenneltarief, onafhankelijk van het aantal honden. Beleid tarieven De tarieven worden jaarlijks verhoogd met het inflatiecijfer. Toeristenbelasting Personen van buiten de stad die in Utrecht overnachten in een hotel, B&B of een andere betaalde gelegenheid betalen toeristenbelasting. De belasting is een vast percentage van de overnachtingsprijs en wordt door de logies biedende ondernemer ingehouden en aan de gemeente afgedragen. Beleid tarieven Het tarief is een percentage van de overnachtingsprijs. Dit percentage is al jaren ongewijzigd. Er is geen beleid voor jaarlijkse aanpassing van het tarief. De helft van de opbrengst wordt besteed aan toeristische stadspromotie. Precariobelasting Precariobelasting wordt geheven voor het hebben van voorwerpen op, onder of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. Het gaat bijvoorbeeld om uithangborden en terrassen. Beleid tarieven De tarieven worden jaarlijks verhoogd met het inflatiecijfer. Parkeerbelastingen Parkeerbelastingen vormen een regulerende belasting. De belasting verbindt een prijs aan het parkeren in de stad op plaatsen waar de parkeerdruk hoog is. Op die manier wordt het parkeergedrag beïnvloed. Bewoners en bedrijven binnen het betaald parkeergebied kunnen in aanmerking komen voor een vergunning. Bezoekers van bewoners in het betaald parkeergebied kunnen tegen een gereduceerd tarief parkeren, als er bewonerskorting voor bezoek is gekocht. Voor deze korting geldt een maximum van 70 uur per kwartaal. Ook zijn er aparte vergunningen voor personen die om maatschappelijke redenen vaak parkeren in de stad, zoals mantelzorgers en kraamhulpen. Beleid tarieven De tarieven worden jaarlijks met het inflatiecijfer verhoogd.
6
BIZ-heffing De Woonboulevard is een Bedrijveninvesteringszone. De meerderheid van de ondernemers in dit gebied heeft aan de gemeente verzocht om belasting te heffen en de opbrengst daarvan aan de ondernemers te geven om collectieve investeringen in het gebied mogelijk te maken. Deze BIZ loopt in 2015 af. Een verlenging is mogelijk, indien de betrokken ondernemers daar zelf voor kiezen. Beleid tarieven De tarieven staan voor de looptijd van de verordening vast en zijn tot stand gekomen in overleg met de betrokken ondernemers. De gemeente heeft geen eigen beleid ten aanzien van de tarieven. Kwijtschelding Inwoners kunnen kwijtschelding krijgen voor hun belastingaanslagen. Kleine ondernemers kunnen ook kwijtschelding krijgen, maar alleen voor de belastingaanslagen die zij als privépersoon ontvangen. Bedrijven komen niet voor kwijtschelding in aanmerking. Kwijtschelding is mogelijk voor de onroerende-zaakbelasting, de rioolheffing voor het eigenarengedeelte, de afvalstoffenheffing en de hondenbelasting voor ten hoogste twee honden. De normen voor kwijtschelding worden landelijk vastgesteld. Gemeenten mogen zelf kiezen of ze de bijstandsnorm op 90% of 100% stellen. De gemeente Utrecht kiest voor 100% , waarmee de meest ruime kwijtscheldingsnorm wordt gehanteerd. Het kwijtscheldingsbeleid is door de gemeenteraad op 13 december 2012 vastgesteld. Als van tevoren duidelijk is dat kwijtschelding wordt verleend, wordt er overgegaan tot automatische kwijtschelding. De belastingplichtige hoeft dan geen aanvraag voor kwijtschelding te doen. De bedragen voor kwijtschelding voor de afgelopen vier jaar zijn: Belasting
2011
2012
2013
2014
Ozb
8.959
14.246
29.433
15.459
Rioolheffing
8.675
14.363
31.554
12.459
3.121.585
3.092.629
3.458.603
2.976.101
60.069
64.786
78.653
72.513
3.199.287
3.186.024
3.598.242
3.076.532
Afvalstoffenheffing Hondenbelasting Totaal Bedragen zijn in euro’s.
Ontwikkeling lastendruk In onderstaand schema staat de ontwikkeling van de lastendruk voor één- en meerpersoonshuishoudens. Daarbij is gerekend met een woningwaarde van € 200.000 in 2011 die elk jaar is gestegen of gedaald met het werkelijke stijgings- of dalingspercentage voor woningen zoals berekend in het kader van de wet waardering onroerende zaken. Eenpersoonshuishoudens Belasting
2011
2012
2013
2014
2015
Ozb
186,40
187,51
185,52
186,33
192,68
Rioolheffing
216,99
220,22
223,29
227,37
231,08
Afvalstoffenheffing
259,68
234,00
237,24
213,60
202,92
Totaal
663,07
641,73
650,13
631,01
626,68
Bedragen zijn in euro’s.
7
Meerpersoonshuishoudens Belasting
2011
2012
2013
2014
2015
Ozb
186,40
187,51
185,52
186,33
192,68
Rioolheffing
216,99
220,22
223,29
227,37
231,08
Afvalstoffenheffing
259,68
269,88
281,04
252,96
240,31
Totaal
663,07
677,61
693,93
670,37
664,07
Bedragen zijn in euro’s. Overzicht tarieven en opbrengsten 2015 BIZ-heffing is niet opgenomen, omdat deze belasting alleen op verzoek wordt geheven. Onderstaande tabel sluit aan bij de Programmabegroting 2015. Belasting
Tarieven
Onroerende-zaakbelastingen
Woning: 0,1091%
Opbrengst 85.130 1
Niet-woning: eigendom: 0,2994% gebruik: 0,2419% Rioolheffing
Eigendom: 231,08
37.126 2
Gebruik: per m3 0-50.000 m3: 1,81 50.001-100.000 m3: 1,74 100.001-150.000 m3: 1,61 >150.000 m3: 1,47 Afvalstoffenheffing
Huishoudengrootte: 1 persoon: 202,92 >1-persoon: 240,31
28.174 3
Hondenbelasting
Per hond: 71,76 Kenneltarief: 216,00
552 4
Toeristenbelasting
5% van overnachtingsprijs
Precariobelasting
Diverse
544
Parkeerbelastingen
Diverse
28.352
Totaal Opbrengsten zijn in duizenden euro’s.
1 2 3 4
8
opbrengst onroerende-zaakbelastingen inclusief aandeel ondernemersfonds. opbrengst ná kwijtschelding.
Zie voetnoot 2. Zie voetnoot 2.
1.566
181.444
3 Retributies Het aanvragen van een paspoort of een rijbewijs of een vergunning om een dakkapel te bouwen en het sluiten van een huwelijk zijn voorbeelden van dienstverlening die aan individuele burgers wordt verleend. Met retributies kan de gemeente (een deel van) de kosten die gemaakt worden met de dienstverlening verhalen op de burger die om de dienstverlening vraagt. Retributies zijn leges, gelden of rechten. De legesverordening is de meest algemene verordening. Hieronder vallen onder meer de aanvragen voor paspoorten en rijbewijzen en het sluiten van een huwelijk. De leges voor de aanvraag van een omgevingsvergunning is ondergebracht in een aparte verordening. Met de brug- schut- en havengelden en de marktgelden vraagt de gemeente een vergoeding voor de kosten van het bedienen van de bruggen en schutten, het gebruik van de havens en het mogelijk maken van de markten in de stad. De rechten begraafplaatsen zien op de kosten die de gemeentelijke begraafplaatsen oproepen. Uitgangspunt is maximale kostendekkendheid per verordening. Wettelijke maxima, onder meer bij de reisdocumenten, en marktverhoudingen kunnen aanleiding geven tot een kostendekkendheid van minder dan 100%. Verordeningen De leges worden geheven op basis van de onderstaande verordeningen. De verordeningen worden jaarlijks in het najaar door de gemeenteraad vastgesteld gelijk met de Programmabegroting 5. Verordening op de heffing en invordering van leges 2015, alsmede de bijbehorende tarieventabel 2015 Verordening op de heffing en invordering van leges omgevingsvergunning 2015, alsmede de bijbehorende tarieventabel 2015 Verordening op de heffing en invordering van brug-, schut- en havengelden 2015, alsmede de bijbehorende tarieventabel 2015 Verordening op de heffing en invordering van marktgelden 2015 Verordening op de heffing en invordering van rechten begraafplaatsen 2015.
• • • • •
Kostendekkendheid In onderstaand schema is de kostendekkendheid op verordeningsniveau van de verschillende verordeningen aangegeven. Gelet op de veelheid aan tarieven die onder de verordeningen vallen, worden niet alle tarieven weergegeven. De tarieven zijn opgenomen in de tarieventabellen behorende bij de verschillende verordeningen. Onderstaand overzicht sluit aan bij de Programmabegroting 2015. Retributies
Kosten
Leges Leges omgevingsvergunning Brug-, schut- en havengelden Marktgelden Begraafplaatsrechten 6
5
6
Opbrengsten
Kostendekkendheid
10.254
8.351
81,44%
11.515
11.219
97,4%
1.167
483
41,39%
706
706
100%
1.090
967
88,7%
De verordeningen zijn vastgesteld op 6 november 2014. Het betreft het deel van de kosten dat wettelijk verhaald mag worden met begraafplaatsrechten. 9
4 Prijzen Prijzen zijn privaatrechtelijke vergoedingen voor diensten die de gemeente aanbiedt. Bijvoorbeeld de prijzen voor het gebruik van sportaccommodaties. Voor prijzen is het uitgangspunt dat er binnen de grenzen van de marktverhoudingen gestuurd wordt op het handhaven van de kostendekkendheid van de betreffende activiteit. Voor een nadere onderbouwing van het beleid ten aanzien van de prijzen wordt verwezen naar de brief ‘Toezeggingen wet markt en overheid’ aan de commissie Mens en Samenleving van 24 maart 2015.
10
