Colofon. Verantwoording Uitgave Gemeente Utrecht. Drukwerk Drukkerij De Groot BV, Goudriaan. Fotografie Willem Mes

Verantwoording 2009

Colofon Verantwoording 2009 Uitgave Gemeente Utrecht Drukwerk Drukkerij De Groot BV, Goudriaan Fotografie Willem Mes Informatie Gemeente Utrecht Bestuurs- en Concerndienst Sector Financiën en Personeel Postbus 16200 3500 CE Utrecht www.utrecht.nl/verantwoording [email protected]

2

Inhoudsopgave Voorwoord

5

Inleiding

7

Samenstelling Bestuur / Organogram Kerncijfers gemeente Utrecht

9 11

Samenvatting

13

Dee1 1 Jaarverslag

23

Hoofdstuk 1 Programma's

25

1.1 Jeugd

27

1.2 Diversiteit en Integratie

35

1.3 Publieksdienstverlening

43

1.4 Stadpromotie

49

1.5 Bereikbaarheid

57

1.6 Stedelijke Ontwikkeling en Groen

65

1.7 Utrecht Vernieuwt – Krachtwijken

75

1.8 Leidsche Rijn

81

1.9 Stationsgebied

91

1.10 Beheer Openbare Ruimte

97

1.11 Veiligheid

103

1.12 Cultuur

111

1.13 Sport

119

1.14 Onderwijs, Educatie en Bibliotheek

127

1.15 Welzijn

135

1.16 Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid

143

1.17 Volksgezondheid

151

1.18 Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed

159

1.19 Lokale Democratie en Bestuurlijke Samenwerking

163

1.20 Wonen en Monumenten

169

1.21 Milieu en Duurzaamheid

177

1.22 Economische Zaken

185

Algemeen

193

Algemene middelen en onvoorzien

193

Algemene Ondersteuning

196

Hoofdstuk 2 Wijken

201

Hoofdstuk 3 Paragrafen

225

3.1 Weerstandsvermogen

225

3.2 Onderhoud kapitaalgoederen

237

3.3 Financiering

245

3.4 Bedrijfsvoering

249

3.5 Verbonden Partijen

261

3.6 Grondbeleid

267

3.7 Lokale heffingen

273

3

Hoofdstuk 4 Investeringen

281

4.1 Investeringsprogramma 2009

281

4.2 Investeringsprogramma voorgaande jaren

286

4.3 Af te sluiten investeringsprojecten 2009

293

Dee1 2 Jaarrekening

303

Hoofdstuk 5 Balans en programmarekening met toelichting

305

5.1 Balans

306

5.2 Programmarekening

308

5.3 Waarderingsgrondslagen

312

5.4 Toelichting op de balans

315

5.5 Gebeurtenis na balansdatum

325

5.6 Niet uit de balans blijkende verplichtingen

325

5.7 Toelichting op de programmarekening

326

Hoofdstuk 6 Bijlagen

333

Financiële bijlagen

333

SiSa bijlage

373

Accountantsverklaring

394

Externe subsidieprogramma's

396

Samenwerkingsagenda gemeente Utrecht en Provincie

407

Subsidiestaat

411

Corresponderende posten

433

Lokale heffingen en belastingen

434

Verklarende woordenlijst

438

4

Voorwoord Raadsvoorstel 2010, nummer 100 Utrecht, 27 april 2010 Voor u ligt de verantwoording van de gemeente Utrecht over het jaar 2009. Met dit jaarverslag en deze jaarrekening leggen wij aan de gemeenteraad verantwoording af over het gevoerde beleid in 2009. Bij het opstellen van dit document hebben wij de instructies uit het Besluit Begroting en Verantwoording en uit de Financiële verordeningen gevolgd. Maar bovenal willen wij zo helder mogelijk inzicht geven in wat we in 2009 gedaan hebben in Utrecht en hoe zich dat verhoudt tot de afspraken in de programmabegroting. Deze verantwoording geeft behalve aan de gemeenteraad ook aan de Utrechtse burgers, maatschappelijke instellingen en bedrijven inzicht in onze prestaties. Het voert te ver om hier in dit voorwoord op in te gaan. De belangrijkste resultaten treft u aan in het hoofdstuk Programma’s. Deze is hetzelfde ingericht als de Programmabegroting 2009. De resultaten over 2009 leveren ook input voor de discussie in de gemeenteraad over de bepaling van toekomstig beleid. Tijdens de raadsvergadering wordt deze verantwoording dan ook tegelijkertijd besproken met de vaststelling van de financiële kaders in de voorjaarsnota voor het begrotingsjaar 2011. Wat in 2009 bereikt is, is met enthousiasme en gedrevenheid uitgevoerd en heeft de nodige inspanning gekost van de ambtelijke organisatie en de samenwerkingspartners in de stad. Daarvoor willen wij onze waardering uitspreken!

Burgemeester en Wethouders van de gemeente Utrecht. De secretaris,

De burgemeester,

J. Bakker (a.i.)

Mr. A. Wolfsen

5

Inleiding Leeswijzer De Verantwoording 2009 is opgesteld onder het regiem van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Dit heeft gevolgen voor de opbouw van de stukken. De verantwoording heeft twee delen: het jaarverslag (hoofdstuk 1, 2, 3 en 4) en de jaarrekening (hoofdstuk 5). Het jaarverslag bevat de meer beleidsmatige verantwoording, zoals de programma- en de paragraafteksten. De jaarrekening geeft inzicht in de balans en in het cijfermatige resultaat over 2009. Beide delen worden voorafgegaan door een inleiding en een samenvatting: de inleiding geeft algemene informatie ter ondersteuning bij het lezen van deze verantwoording, in de samenvatting (van de programmateksten) gaan wij op hoofdlijnen in op het behaalde resultaat in 2009. De volledige programmateksten vindt u in hoofdstuk 1. Hierin geven wij antwoord op de vragen: wat hebben we bereikt?, wat hebben we daarvoor gedaan? en wat heeft dat gekost? Hoofdstuk 2 laat globaal zien in hoeverre ‘de vraag’ uit de wijken is beantwoord via de (stedelijke) programma’s. In hoofdstuk 3 zijn de paragrafen, Weerstandsvermogen, Onderhoud Kapitaalgoederen, Treasury, Bedrijfsvoering, Verbonden Partijen, Grondbeleid en Lokale Heffingen opgenomen. Deze paragrafen geven een dwarsdoorsnede van de gemeente Utrecht op de desbetreffende onderwerpen. In hoofdstuk 4 geven wij een overzicht van de investeringswerken. Daarbij geven wij ook aan welke investeringen we in 2009 hebben afgesloten. Hoofdstuk 5, balans en programmarekening met toelichting, geeft inzicht in de financiële positie van de gemeente Utrecht. Tevens gaan wij hier in op het financiële resultaat over 2009. De Verantwoording 2009 volgt de opbouw en indeling van de Programmabegroting 2009. Dit betekent dat wijzigingen/verbeteringen die ná de Programmabegroting 2009 in de structuur van de programma’s zijn aangebracht, niet in de Verantwoording 2009 zijn doorgevoerd. Het raadsvoorstel tot vaststelling van de Verantwoording 2009 leggen wij afzonderlijk aan de gemeenteraad voor. Hiermee stelt u de Verantwoording 2009 vast. Tevens reageren wij op het accountantsrapport dat naar aanleiding van de Jaarrekening 2009 is opgesteld.

7

Samenstelling Bestuur / Organogram Gemeenteraad

College van burgemeester en wethouders

Griffie

Bestuurs- en

Dienst Gemeentelijke

Concerndienst

Musea

Stadswerken

Stadsschouwburg

Rekenkamer

Brandweer

Projectbureau Leidsche Rijn

Ombudsman

Dienst Wijken

Projectorganisatie

Dienst Ondersteuning

Stationsgebied StadsOntwikkeling

Muziekcentrum

Bibliotheek Utrecht

Vredenburg Dienst Maatschappelijke

Dienst Burgerzaken en

Gemeentelijke

Ontwikkeling

Gemeentebelastingen

Geneeskundige en Gezondheidsdienst

Samenstelling gemeenteraad

Samenstelling college van B en W

Stand per 31 december 2009

Stand per 31 december 2009

Zetelverdeling:

Burgemeester A. Wolfsen

14 PvdA

Portefeuille: Openbare orde en veiligheid

8 GroenLinks

Wethouder A.C. den Besten

5 VVD

Portefeuille: Jeugd, Onderwijs, Volksgezondheid, Wijkgericht werken

4 CDA

Wijkwethouder: Overvecht, Noordwest

4 SP

Wethouder M.K.M. Spit

3 D66

Portefeuille: Sociale zaken en arbeidsmarktbeleid, Integratie

3 Leefbaar Utrecht

Wijkwethouder: Zuidwest

2 ChristenUnie

Wethouder H.P.A.M. Bosch

1 Burger en Gemeenschap

Portefeuille: Wonen, Leidsche Rijn, Utrecht Vernieuwt, Ruimtelijke ordening,

1 Groep Mossel

Luchtkwaliteit Wijkwethouder: Leidsche Rijn Wethouder H.H. Janssen (loco burgemeester) Portefeuille: Financiën, Stationsgebied, Monumenten, Sport,Grondbeleid Wijkwethouder: West, Noordoost Wethouder P. van der Sluijs Portefeuille: Welzijn, Maatschappelijke opvang, Gemeentelijke organisatie, Publieksdienstverlening Wijkwethouder: Vleuten- De Meern Wethouder F. de Gelder Portefeuille: Economische zaken, Cultuur, Stadspromotie en evenementen Wijkwethouder: Binnenstad, Oost Wethouder I. de Bondt Portefeuille: Openbare ruimte, Bereikbaarheid, Mlieu, Wijkwethouder: Zuid

9

Kerncijfers gemeente Utrecht Per einde kalenderjaar

2007

2008

2009

Sociale structuur Aantal inwoners

294.742

299.862

307.124

waarvan percentage 0-29 jaar

45

45

45

waarvan percentage 30-64 jaar

45

45

45

waarvan percentage 65+ jaar

10

10

10

Werkzame personen SBI 1993

214.541

216.817

1

Werkzame personen SBI 2008

212.995

219.930

223.146

Oppervlakte land in ha

9.533

9.533

9445

Bevolking per km² land

3.092

3.145

3252

Woningen per km² land

1.327

1.356

1.401

126.466

129.281

132.366

47

47

47

2,32

2,32

2,33

1.447

1.337

1.317

Algemene Uitkering Gemeentefonds

353

381

416

Totaal reserves

676

655

647

Totaal voorzieningen

261

238

274

• • •

Fysieke structuur

Aantal woningen

•

waarvan % koopwoningen

Gemiddelde woningbezetting (= bevolking in woningen/bewoonde woningen) Financiële structuur (bedragen x 1 miljoen euro) Rekening Totaal lasten

1

PAR-enquête mei/juni, nieuwe SBI 2008 in plaats van de SBI 1993 van voorgaande jaren. Vergeleken met de eerdere

SBI-bestanden zijn nu ook de vrije beroepen opgenomen.

11

Samenvatting Als college van burgemeester en wethouders werken we sinds het voorjaar van 2009 met het collegeprogramma 'Investeren en Doorpakken'. De collegedossiers zijn gebundeld in de centrale thema's 'De mens centraal' en 'Bouwen aan de stad'. Die vormen de rode draad van de activiteiten. In deze samenvatting blikken we terug op 2009. De gevolgen van de economische recessie zijn ook in onze stad merkbaar. Dit heeft geleid tot een stijging van het aantal mensen dat een beroep heeft moeten doen op een uitkering. Ook hebben wij maatregelen getroffen om de verspreiding van de Nieuwe Influenza A zoveel mogelijk tegen te gaan. Dit hebben we bereikt door een grote vaccinatiecampagne en het geven van voorlichting. In deze verantwoording kijken we naar het beleid zoals dit is geformuleerd in de Programmabegroting 2009. Ons doel was om zoveel mogelijk Utrechters de kans te geven om zich te ontplooien. Dat hebben we gedaan door in te zetten op verbetering van de economie, zeker in het kader van de economische recessie, de maatschappelijke ontwikkelingen en door te bouwen aan de stad. Hieronder gaan we eerst in op het financiële resultaat van de gemeente. Daarna is een samenvatting opgenomen van de behaalde resultaten en het beleid. Financieel resultaat Het jaar 2009 hebben we afgesloten met een nadelig resultaat van 51 miljoen euro. Een groot deel van dit negatieve resultaat is op de volgende programma's ontstaan: Leidsche Rijn;

• • Stedelijke Ontwikkeling en Groen; • Bereikbaarheid en Luchtkwaliteit; • Stationsgebeid; • Utrecht Vernieuwt – Krachtwijken. Daarnaast zijn er een aantal programma's waarop een voordelig resultaat is ontstaan: • Algemene middelen en Onvoorzien; • Beheer Openbare Ruimte; • Wonen en Monumenten; • Economische zaken. Het nadeel op het programma Leidsche Rijn van 38,3 miljoen euro is vooral veroorzaakt door een storting in de voorziening grondexploitatie Leidsche Rijn vanwege een oplopend tekort op de grondexploitatie. Het programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen sluit met een nadelig resultaat van 19,8 miljoen euro. Dit resultaat is als volgt opgebouwd: Een nadelig resultaat van 8,8 miljoen euro op de binnenstedelijke grondexploitaties.

• • • •

Een nadelig resultaat van 0,5 miljoen euro op de prestatiedoelstelling 'verwerven en ontwikkelen van accommodaties'. Een negatief bedrijfsresultaat van de Dienst StadsOntwikkeling van 7,6 miljoen euro. Een nadeel van per saldo 2,9 miljoen euro door diverse projectkosten (onder andere digitalisering bouwarchief en bestemmingsplannen), plankosten (onder andere Domplein, Ikea en Winkelcentrum de Gaard), planschade en kosten voor het opstellen van gebiedsplannen.

Op het programma Bereikbaarheid is een nadeel gerealiseerd van 13,6 miljoen euro. Belangrijke oorzaak hiervoor is het verantwoorden van ruim 29 miljoen euro hogere lasten voor diverse meerjarige investeringsprojecten (Randstadspoor, HOV netwerk, Hogeweidebrug, 24 oktoberplein, Majellaknoop, NOUW 1 en 2, Transferia en Bereikbaarheid tijdens de uitvoering). Van deze lasten is bijna de helft verrekend met de voorziening Bereikbaarheidsoffensief Randstad. Verder zijn de lasten 1,7 miljoen euro hoger voor verkeersmodellen en monitoring, plankosten Pakketstudies, opstellen van het nieuw programma Bereikbaarheid en Luchtkwaliteit en milieuzonering. Voor hoofdfietsroutes, fietsgebouw Smakkelaarsveld, actieplan fiets Binnenstad en de projecten autoloze zondag, het Utrechts Veiligheidslabel en taxiconvenant zijn de lasten ruim 2 miljoen euro lager dan geraamd. Ook de lasten parkeren zijn circa 4,8 miljoen euro lager dan geraamd door ondermeer lagere uitgaven voor pendels openbaar 13

vervoer, handhavings- en invordering, parkeerdrukmetingen en onderzoek en vertraging van de uitrol nieuwe parkeermeters. De inkomsten parkeren zijn 4,5 miljoen euro lager dan geraamd door ondermeer minder parkeer- en naheffingsopbrengsten. Het nadeel op het programma Stationsgebied van 13 miljoen euro is voornamelijk veroorzaakt door het treffen van een voorziening voor het tekort van 12,75 miljoen euro op de grondexploitatie in verband met ontbrekende financiële dekking voor de plankosten continuering Projectorganisatie Stationsgebied. Het resultaat 2009 op het programma Utrecht Vernieuwt bedraagt 4,8 miljoen euro nadelig. Door de inzet op diverse gebiedsplannen, waaronder Kanaleneiland Noord en Zuid, De Gagel en de Spoorzone, zijn de lasten 0,9 miljoen euro gestegen. Daarnaast zijn de uitgaven voor de uitvoering van de wijkactieplannen 5,2 miljoen euro hoger dan geraamd. Tenslotte is er een bijdrage van 1,3 miljoen euro van de corporaties ontvangen voor de uitvoering van de wijkactieplannen. Het voordeel op het programma Algemene Middelen en Onvoorzien van 10 miljoen euro bestaat voornamelijk uit een voordeel op de uitkering Gemeentefonds (12 miljoen euro), voordeel op de onroerende-zaakbelastingen van 4,3 miljoen euro, een voordeel op de langlopende geldleningen van 5,4 miljoen euro, nog te verrekenen bedragen voor voorzieningen Leidsche Rijn (1,7 miljoen euro). Daarnaast is er een nadeel op de gemeentebrede stelposten van 15,2 miljoen euro. Het voordelige resultaat op het programma Beheer Openbare Ruimte van 10,6 miljoen euro wordt grotendeels veroorzaakt door te activeren uitgaven voor de crisisimpuls in de investeringen rioleringswerken (2,7 miljoen euro), in 2009 nog niet gedane uitgaven in het kader van de crisisimpuls investeringen Beheer openbare ruimte ( 2,2 miljoen euro), een positief resultaat op de inzameling huishoudelijk afval (2,3 miljoen euro), per saldo een voordeel op de bouwleges door het -vanwege de economische recessie vroegtijdig verminderen van inzet van respectievelijk capaciteit, onderhoud en modernisering en uitbestede werkzaamheden (1,5 miljoen euro). Op het programma Wonen en Monumenten is er sprake van een voordelig resultaat van 11,4 miljoen euro. Dit komt voornamelijk doordat de gemeentelijke middelen voor de stimulering van de woningbouwproductie in 2009 nog niet volledig zijn ingezet (9 miljoen euro); door een van het Rijk ontvangen afkoopsom voor de regeling besluit woninggebonden subsidies (2,2 miljoen euro); door lagere uitgaven inning bouwleges (1,5 miljoen euro); door hogere uitgaven vanwege bijzondere handhavingsactiviteiten (1,1 miljoen euro) en door hogere uitgaven voor archeologisch onderzoek en bouwhistorie (1,3 miljoen euro). Op het programma Economische Zaken is een voordelig resultaat gerealiseerd van 6 miljoen euro als gevolg van lagere lasten door het nog niet aanwenden in 2009 van het beschikbare budget voor het 'Fonds stimulering lokale economie' (4,98 miljoen euro) en vooral als gevolg van lagere lasten door fasering van diverse projecten, waaronder 'Wijk in Bedrijf Utrecht' (0,37 miljoen euro) en 'Kansenzone Overvecht' (0,45 miljoen euro).

14

V e rd e ling la ste n e n b a te n ove r d e p rogra mma ' s

300.000

lasten baten

250.000

200.000

150.000

100.000

Algemene ondersteuning

Economische zaken

Milieu en Duurzaamheid

Wonen en Monumenten

Lokale Democratie en Bestuurlijke Samenwerking

Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed

Volksgezondheid

Sociale zaken en Arbeidsmarktbeleid

Welzijn

Onderwijs, Educatie en Bibliotheek

Sport

Cultuur

Veiligheid

Beheer openbare ruimte

Stationsgebied

Leidsche Rijn

Utrecht Vernieuwt - Krachtwijken

Stedelijke ontwikkeling en Groen

Bereikbaarheid

Stadspromotie

Publieksdienstverlening

Jeugd

0

Diversiteit en Integratie

50.000

Resultaat per programma In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste resultaten per programma opgenomen. Dit betreft het boekhoudkundige resultaat, dat wil zeggen het resultaat voor bestedings- en dekkingsvoorstellen. Resultaat na bestemming Algemene middelen en onvoorzien

Bedrag 9.948

Beheer Openbare Ruimte

10.635

Wonen en Monumenten

11.367

Economische Zaken

6.013

Leidsche Rijn

-38.293

Stedelijke Ontwikkeling en Groen

-19.789

Bereikbaarheid

-13.531

Stationsgebied

-13.032

Utrecht Vernieuwt-Krachtwijken Overige programma's Totaal

-4.823 463 -51.042

Bedragen zijn in miljoenen euro's.

15

Bestedingsvoorstellen In deze Verantwoording doen wij ook voorstellen voor de bestemming van het boekhoudkundig behaalde resultaat. Daarbij beperken wij ons tot de technische verrekeningen. Dit leidt tot een gemeentebreed nog te bestemmen resultaat van 4,611 miljoen euro, dat een nieuwe bestemming kan krijgen. Resultaat programma's

-51.042

Technische verrekeningen Verrekeningen met vaste activa reserves Verrekeningen conform nota reserves en voorzieningen

3.467 -40.745

Afroming bestemmingsreserves boven maximumnorm Nog niet afgeronde projecten (exploitatie 2010) Nog niet afgeronde investeringsprojecten Verrekeningen met concern Verrekeningen tussen diensten

0 34.484 -1.304 10.189 -490

Aanvulling / afroming weerstandsvermogen

0

Resultaat na technische verrekeningen

-56.643

Verrekening Dienstbedrijfsreserves

-61.254

Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

4.611

Bedragen zijn in miljoenen euro’s. Wij stellen voor het gemeentebreed nog te bestemmen resultaat te betrekken bij de Voorjaarsnota 2010. Het resultaat wordt daarmee onderdeel van de integrale afweging richting de Programmabegroting 2011. De Verantwoording 2009 en de Voorjaarsnota 2010 komen in dezelfde vergadering in de gemeenteraad aan de orde. De eigen organisatie De gemiddelde klanttevredenheid is gelijk gebleven aan 2008. Op onderdelen is er wel verbetering, zoals de toegenomen waardering voor het gemak waarmee de juiste afdeling of persoon te vinden is. Ook de waardering voor de Utrechtse webformulieren is hoog. Ze zijn als eerste geëindigd in de landelijke VNG Benchmark Publiekszaken. Het Klantcontactcentrum kan inmiddels 60% van de vragen die telefonisch binnenkomen direct afhandelen. De website is bij ruim 70% van de Utrechters bekend, over de informatie is iets mee dan de helft goed te spreken. De mogelijkheid om een product of dienst aan te vragen via de website is bij 46% van de bezoekers bekend. De helft van deze mensen heeft dat ook gedaan. De webformulieren die DigiD gebruiken, worden nu ook vooraf ingevuld met bij de gemeente bekende gegevens. Utrecht is de eerste gemeente van de G4 waar de burger na eenmalig inloggen met DigiD diverse zaken kan regelen via de landelijke site 'Mijn Overheid.nl'. De gemeente voldoet steeds beter aan de eigen servicenormen. In het geval we niet voldoen hebben we een wettelijke compensatieregeling voor klanten. Om te zien hoe onze klanten de dienstverlening waarderen, doen vanaf 2009 alle balies en het Klantcontactcentrum mee aan de Benchmark Publiekszaken. In 2009 is de betrokkenheid van Utrechters bij de ontwikkeling van de stad licht toegenomen. Dit blijkt onder andere uit het grotere aantal bezoekers aan de raadsinformatieavonden dan in 2008. Ook het aantal van 3.523 gehonoreerde leefbaarheidsinitiatieven is veel hoger dan ons streefgetal van 2.500. Samen met de wijkraden evalueerden we in 2009 de onderlinge (advies)relatie. Op basis hiervan herzien wij het convenant met de wijkraden en leggen we in 2010 een herziene verordening aan de gemeenteraad voor. In 2009 werkten wij eveneens aan de ontwikkeling van de Utrechtse Participatiestandaard en de herziening van de Inspraakverordening. Hiermee moeten belanghebbenden in een zo vroeg mogelijk stadium bij de beleidsvoorbereiding worden betrokken. Besluitvorming is in 2010. We werkten in 2009 ook weer nauw samen met andere overheden. Zo heeft de provincie Utrecht 9,2 miljoen euro bijgedragen voor projecten in het kader van de Samenwerkingsagenda. In de samenwerkingsagenda zijn met de provincie afspraken gemaakt over specifieke projecten. Met de overige drie grote steden startten we met de ontwikkeling van een gezamenlijke strategie en lobby richting de brede heroverwegingen en de Kabinetsonderhandelingen in 2011. Tot slot hebben we een impuls gegeven aan de verdere ontwikkeling van het Similar Cities Netwerk voor samenwerking met andere Europese steden. 16

Bouwen aan de stad In 2009 zijn ongeveer 3.600 woningen gebouwd, waaronder woningen voor starters en jongeren, in de stad en in Leidsche Rijn. Er zijn 197 aanvragen voor de starterslening ingediend. Dankzij de stimuleringsregeling woningbouw zijn ondanks de recessie 244 projecten gestart. Via een pilot hebben we woonfraude aangepakt en via het Politiekeurmerk Veilig Wonen woninginbraken. Tot slot hebben wij de woonvisie vastgesteld. In 2009 zijn minder Bouwvergunningen ingediend dan het in 2008. Na een sterke daling van de bouwaanvragen in de eerste helft van het jaar, nam echter aan het einde van 2009 het aantal weer toe. Bij de handhaving is veel aandacht besteed aan de aanpak van woonfraude, illegale woningomzettingen en kamerverhuur, asbestverwijdering en het opknappen van slechte woningen. Behoud en beheer van monumenten hebben wij bevorderd door advisering bij ruimtelijke plannen (waaronder Binnenstad, Rotsoord, Maliebaan en Janskerkhof) en financiële ondersteuning (waaronder een onderhoudsprogramma voor 29 kerkgebouwen). Kerken Kijken en Open Monumentendag trokken samen circa 55.000 toeschouwers. De grondexploitatie Leidsche Rijn (bouwgronden die in exploitatie worden genomen) wordt sterk beïnvloed door de effecten van de economische recessie. Per saldo leidt dit tot een verslechtering van 40,8 miljoen euro. Hiervoor hebben wij een voorziening getroffen, zodat we deze verslechtering kunnen opvangen. Het tekort schatten we op 60,8 miljoen euro. In de Voorjaarsnota 2010 komen voorstellen om dit tekort gefaseerd te verminderen. In 2009 zijn in Leidsche Rijn 1.530 woningen opgeleverd. De doelstelling om in de periode 2005-2009 10.000 woningen op te leveren is niet gehaald en blijft steken bij 9.181 woningen. Het aantal opgeleverde woningen eind 2009 bedraagt 16.976. Ook de ontwikkeling van commercieel vastgoed blijft achter bij de verwachtingen. In 2009 is er veel minder grond dan geraamd voor kantoorruimte en bedrijvenlocaties overgedaan aan derden. De Noordelijke Stadsas en de spooronderdoorgangen zijn in 2009 in gebruik genomen en de Zuidelijke Stadsbaan en het Marinus van Tyrusviaduct zijn in samenhang met Hooggelegen gerealiseerd. De Verlengde Parkweg is in tijdelijke vorm aangelegd. Uit de Haarrijnseplas is inmiddels ruim 9,5 miljoen kuub zand gewonnen. De aanleg van Het Lint in het Leidsche Rijn park vordert en komt eind 2010 gereed. De Binnenhof West, de beeldentuin en het evenemententerrein zijn geopend, de parkpergola in Leidsche Rijn Park is aanbesteed. De extra spooronderdoorgang die Leidsche Rijn Centrum Noord met Kern verbindt is aangelegd. Besloten is om niet verder te gaan met de ontwikkeling van de Belle van Zuylen. Het Stationsgebied heeft zich in deze moeilijke economische tijden, bewezen als een van de sterkste gebieden in Nederland. Nu is de opgave om tot daadwerkelijke realisering te komen en te laten zien dat het gebied zijn potenties waarmaakt. Inmiddels is gestart met de voorbereidende werkzaamheden in het Stationsgebied (onder andere kabels en leidingen). Verder is de gemeente in 2009 gestart met de realisatie van het woon/winkelgebouw De Vredenburg en het Muziekpaleis. Ook de voorbereidingen voor de ov-terminal staan op de rit. Voor ons is de binnenstedelijke herontwikkeling heel belangrijk voor de toekomst. Maar het lijkt steeds moeilijker om te komen tot realisering. Als gevolg van de economische recessie beseffen wij dat we het proces om te komen tot daadwerkelijke uitvoering anders moeten organiseren. Er ligt in het Stationsgebied een groot gecontracteerd volume klaar voor uitvoering (met een omvang van 700 miljoen euro). Dit komt tot uitvoering zodra de procedures zijn afgerond en er zekerheid ontstaat om tot gunning over te gaan. In 2009 is de focus sterk gericht geweest op het bereiken van oplossingen om het uitvoeringsproces te versnellen. Bereikbaarheid In 2009 is het programma Bereikbaarheid gecombineerd met het maatregelenpakket van het Actieplan Luchtkwaliteit Utrecht in het vernieuwde programma Bereikbaarheid en Luchtkwaliteit. In 2009 zijn wij een samenwerkingsovereenkomst aangegaan met BRU voor het aanleggen van een tram om de Zuid. In 2011 wordt hierover definitief besloten. Voor de realisatie van de HOV Zuidradiaal zijn we nog in gesprek met derden over de aankoop van de grond. Diverse TOP 5 fietsprojecten zijn het afgelopen jaar voorbereid en worden in 2010 uitgevoerd. Voor het project Fietsbrug Oog in Al zijn wij in overleg met bewoners op zoek naar een oplossing voor de aanlanding van de brug en het vervolg van dit fietspad in Oog in Al. We hebben daarnaast een prijsvraag uitgeschreven voor innovatieve oplossingen voor het fietsparkeren in de binnenstad, die al een aantal goede maatregelen heeft opgeleverd. De projecten Majellaknoop en Nieuwe Ontsluiting Utrecht West 2 zijn afgerond. Voor het 24 Oktoberplein zijn we gestart met de conditioneringswerkzaamheden aan de weg. Wij hebben daarnaast in 2009 samen met de regionale partners de 2e fase van de Regionale Verkeersmanagementcentrale gerealiseerd. Er is een managementproces ter ondersteuning van de Hinderplanning ontwikkeld. In 2009 is in het kader van de Pakketstudies overeenstemming bereikt over de No regret-, basis- en aanvullende maatregelen die in uitvoering gebracht worden. Samen met de politie hebben we in 2009 voorlichtings- en handhavingsacties gehouden met betrekking tot de milieuzonering. Utrecht heeft in 2009 een volledig elektrische bierboot laten bouwen voor de bevoorrading van de (horeca)bedrijven langs de grachten. In 2009 is een marketingstrategie ontwikkeld ten behoeve van de P+R voorzieningen. We zoeken voor P+R Lage Weide definitief een andere bestemming. Wij hebben daarnaast grote stappen 17

gezet van de digitalisering van parkeren door in de binnenstad muntloze parkeerautomaten te plaatsen en de vergunningen te digitaliseren. In 2009 hebben vijf scholen het Utrechts Veiligheidslabel behaald. 35 scholen hebben zich aangemeld om het label te gaan halen. Economie 'Utrecht ontmoetingsplaats voor talent', dat is ons Economisch Profiel Utrecht. In dit profiel werken wij samen met onze partners aan de economie van Utrecht. Wij richtten ons daarbij op het behoud en de optimalisatie van brede en goede economische basisvoorzieningen en op een vitale economie in de wijken. Daarnaast willen wij onderscheidend zijn in kennis en cultuur, in specifieke sectoren en door creativiteit en innovatievermogen. De economische recessie heeft in Utrecht haar sporen achtergelaten: stijgende werkloosheid, oplopende leegstand van kantoren, terugtrekking door investeerders en lagere omzet van Utrechtse bedrijven. Dit is duidelijk terug te zien bij de behaalde effect- en prestatie-indicatoren. De komende jaren zijn de gevolgen van deze recessie nog merkbaar. Om dit tij zo snel mogelijk te keren hebben wij – in samenspraak met ondernemers, kennisinstellingen en intermediaire organisaties - het Fonds stimulering lokale economie opgezet. Dit fonds van 10 miljoen euro zetten we in op ondersteuning van ondernemers, het creëren van ruimte voor ondernemers in bedrijfsverzamelgebouwen en acquisitie van bedrijven. Promotie van de stad Utrecht is de stad van kennis en cultuur. Als merkpositionering is gekozen voor 'Utrecht, bron van authentiek talent'. Op grond van de merkpositionering is een nieuw beeldmerk voor de citymarketing van Utrecht gecreëerd samen met de bijpassende visuele identiteit. Hiermee willen we onze stad nationaal en internationaal profileren. Met de vastgestelde nota 'Evenementen en festivals in Utrecht 2009-2014' is de regie op de marketing en communicatie voor merkversterkende evenementen in 2009 scherper geworden. Samen met projecten als Trajectum Lumen, Holland Art Cities, Domplein 2013 en door onze subsidierelaties met het Uitburo en Utrecht Toerisme en Recreatie zetten we Utrecht op de kaart. De betrokkenheid van de stad organiseren we door projecten als het Utrecht Development Board en de interactieve Stadslabs. Utrecht buiten In 2009 is er hard gewerkt aan het wegwerken van achterstallig onderhoud in de openbare ruimte. We hebben hieraan meer dan 40 miljoen euro besteed. Naast de werkzaamheden die we voor 2009 hadden begroot hebben we ook voor 8 miljoen euro extra werkzaamheden uitgevoerd aan verharding en civiele constructies om de gevolgen van de economische recessie te bestrijden. Alleen al aan groot onderhoud van wegen en bruggen werd ruim 26 miljoen euro uitgegeven. Het achterstallig onderhoud bij gras werken we vooralsnog niet weg. Dit leidt er toe dat de kwaliteit hiervan onder de norm scoort in vier van de tien wijken. In 2009 werden ruim 200 kapvergunningen en ruim 700 reclamevergunningen minder verleend dan in 2008. Dat laatste heeft vooral te maken met de uitbesteding van enkele reclamevormen. De gemeenteraad besloot in maart 2009 over de deregulering van de velvergunning. Dit is de belangrijkste reden voor een halvering van het aantal verleende velvergunningen. In 2007 waren er 1.780 ondergrondse inzamelpunten voor afval in Utrecht. In 2009 is dit aantal toegenomen tot 2.270. Een toename van bijna 28%. Door de groei van het aantal ondergrondse inzamelpunten is het aantal meldingen over overlast van bewoners ten opzichte van het referentiejaar 2007 met 200 meldingen gedaald. Verhoudingsgewijs is het aantal meldingen afgenomen van 1,2 melding per ondergronds inzamelpunt in 2007 naar 0,85 meldingen in 2009. Ten opzichte van het referentiejaar is het aantal meldingen per inzamelpunt dus bijna met 30% afgenomen. Veiligheid In Utrecht is in 2009 de criminaliteit in totaliteit met 6 % afgenomen, vooral dankzij een daling van het aantal (brom)fietsendiefstallen (-24%) en autokraken (-14%). Het aantal aangiften van winkeldiefstallen, woninginbraken en geweldsdelicten is gestegen. Ook het onveiligheidsgevoel onder de inwoners van Utrecht is toegenomen. Daar tegenover is de ervaren jongerenoverlast afgenomen van 20 naar 14%. Voorbereidingen zijn getroffen voor een eventuele pandemie van de Nieuwe Influenza A, zodat ook dan de gemeentelijke organisatie haar taken zou kunnen blijven vervullen. In juni 2009 zijn in Zuilen Oost aan een aantal jongeren samenscholingsverboden opgelegd, in december zijn deze verboden met een half jaar verlengd. Het samenscholingsverbod voor Kanaleneiland is medio december opgeheven toen bleek dat de versnelde invoering van extra veiligheidsmaatregelen gunstige gevolgen had. Zo is in dat gebied de ervaren jeugdoverlast van 55% (2008) naar 27% gedaald. Voor alle nu bekende overlastgevende en criminele groepen voeren we een Plan van Aanpak uit. De nazorg is uitgebreid met 36 trajecten ’Nieuwe perspectieven bij terugkeer‘, een hulpverleningsaanbod bedoeld voor een ‘zware’ doelgroep, waaronder jongeren die uit de gevangenis terugkeren. Er zijn aan ondernemers 42 certificaten Keurmerk Veilig Ondernemen uitgereikt, zeven daarvan vanwege extra veiligheidsmaatregelen. Wij zijn in 2009 gestart de criminaliteit "bestuurlijk" aan te pakken, dat wil zeggen met gemeentelijke middelen. Wij willen voorkomen dat criminele organisaties en individuen misbruik 18

maken van gemeentelijke voorzieningen, zoals uitkeringen, subsidies en vergunningen of dat zij deelnemen in gronden vastgoedtransacties of aanbestedingen. We doen dit samen met gemeenten in de regio en betrekken er onder andere de Politie, het Openbaar Ministerie en de Belastingdienst bij. In 2009 hebben we maatregelen getroffen om de gezondheidseffecten van luchtverontreiniging, geluid en bodemverontreiniging voor inwoners te beperken. Ook is besloten een meetnet voor luchtkwaliteit te starten. We hebben het uitvoeringsprogramma 'Utrecht maakt nieuwe energie' vastgesteld. Er is veel lobbywerk gedaan om rijksbijdragen te krijgen voor de uitvoering van ons milieubeleid en om de belangen van Utrecht mee te laten wegen in de ontwikkeling van nieuwe wetgeving over lucht, geluid, externe veiligheid en bodem. Maatschappelijke ontwikkeling Ondanks de economische recessie is het aantal huishoudens met een bijstandsuitkering minder hard gestegen dan verwacht. Ook stijgt het aantal klanten met een bijstandsuitkering minder hard dan het landelijke gemiddelde. Het aantal (toegekende) aanvragen bijzondere bijstand lag in 2009 lager dan begroot. In 2009 zijn nieuwe hoofdlijnen van het re-integratiebeleid opgesteld. We zetten in op de meer kansrijke doelgroepen en een vangnet voor minder kansrijke doelgroepen. Ook speelt mee de manier waarop de extra impuls van 10 miljoen euro wordt ingezet, die bestemd is voor de bestrijding van de effecten van de economische recessie in 2009-2010. De gestelde targets voor reintegratie zijn over het algemeen behaald. Bijna de helft van de beëindigde trajecten (naar betaald werk, vrijwilligerswerk of maatschappelijke participatie) is succesvol afgerond. Op 1 oktober 2009 is de Wet Investeren in Jongeren (WIJ) ingegaan. Eind 2009 hebben we onze re-integratietrajecten voor jongeren omgevormd tot werkleerbanen zoals voorgeschreven in de WIJ. Daarbij zijn de uitkeringen vervangen door een stageovereenkomst. Het aantal plaatsingen op gesubsidieerd werk bleef achter bij het verwachte aantal. Mede door de inzet van adviseurs intensieve bemiddeling zijn in 2009 toch 583 bijstandsgerechtigden door Werk030 op een reguliere baan geplaatst en 813 mensen met een WW-uitkering. De wachtlijsten bij de schuldhulpverlening van sociale zaken en Stadsgeldbeheer zijn toegenomen. In de notitie schuldhulpverlening die bij de begrotingsbehandeling 2010 aan de gemeenteraad is voorgelegd, is een voorstel gedaan om de bestaande wachtlijsten te bestrijden en een antwoord te bieden op de groeiende vraag naar schuldhulpverlening. De nota 'Jongeren en Vrije Tijd' is de eerste stap op weg naar een verbeterd aanbod van vrijetijdsactiviteiten voor jongeren. Daar komen al acties uit, zoals het realiseren van een brede jongerenwebsite en onderzoek naar de match tussen vraag en aanbod van vrijetijdsactiviteiten voor jongeren met een beperking. Het voorschools aanbod is in 2009 uitgebreid. Het aantal kinderen dat we bereiken met een aanbod vanuit de Brede School is vergroot. Door het aanstellen van twintig combinatiefunctionarissen hebben we de Brede Scholen verder versterkt. De Vreedzame Wijk is als pilot ingevoerd in Overvecht, voorbereidingen voor andere wijken zijn in gang gezet. We hebben het virtueel Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) gelanceerd. Op deze website kunnen ouders terecht voor allerhande informatie over opvoeden en opgroeien. Ook specifieke vragen kunnen online gesteld worden. Een professional beantwoordt deze binnen enkele dagen. Hiermee hebben we het laagdrempelig karakter van centra vergroot. Met de pilot 'Wrap Around Care' hebben we de coördinatie van zorg rondom multiproblem gezinnen verder verbeterd. De groepsaanpak om de jongerenoverlast in Utrecht terug te brengen heeft bijgedragen aan een flinke daling van de ervaren jongerenoverlast in 2009: van 22% in 2006 naar 14% in 2009. Met een combinatie van hulpverlening en justitieel aanbod heeft de aanpak van 'Onze Toekomst' doorgang gevonden. Het ministerie van Justitie heeft Utrecht een coördinerende rol gegeven in de landelijke aanpak van criminaliteit onder jongeren met een Marokkaanse achtergrond. In 2009 hebben we samen met schoolbesturen en maatschappelijke organisaties gewerkt aan de uitvoering van de Utrechtse Onderwijsagenda 2006-2010. In 2009 steeg het percentage jongeren dat een startkwalificatie bezit of nog op school zit van 77,1% naar 79,1%, waarmee we de streefwaarde ruim hebben gehaald. Vanaf begin 2007 wordt het Masterplan primair onderwijs uitgevoerd. Voor het Masterplan voortgezet onderwijs geldt dat de realisatie lager ligt dan gepland. De nieuwbouw van de Wim Sonneveldschool/Meerstroomcollege is gewijzigd door de voorstellen van de VMBO Taskforce. De nieuwbouw van het Gerrit Rietveld College vraagt meer voorbereidingstijd als gevolg van plan aanpassingen na de buurt te hebben gehoord. Bij Unic heeft de verplaatsing van de bouwspeeltuin meer tijd gekost. Naar aanleiding van dalende leerlingaantallen is de Taskforce Utrechts VMBO ingesteld met als doel: behouden van VMBO voor de stad en kwalitatief hoogwaardig en aantrekkelijk VMBO. Als gevolg van het plan is in augustus de Utrechtse school gestart en is de scholing van docenten in uitvoering genomen. Verder troffen we maatregelen tegen diefstal en vandalismeschade bij de scholen. De Gemeentebibliotheek heeft meer dan 1,3 miljoen bezoekers ontvangen, waarmee de streefwaarde ruim is behaald.

19

De monitor 'Diversiteit en Integratie 2010' laat op vijftien indicatoren een opvallend positieve ontwikkeling zien ten opzichte van 2008. Zo zien we bijvoorbeeld dat de positie van niet-westerse herkomstgroepen in de stad verbeterd is en de arbeidsdeelname van vrouwen is gestegen, er is meer tevredenheid over de klantvriendelijkheid van de gemeente, de maatschappelijke participatie en het welbevinden van 65+ is gestegen, minder niet-westerse allochtone Utrechters voelen zich gediscrimineerd en meer Marokkaanse en Turkse Utrechters zijn lid van een sportvereniging. Op de volgende terreinen zien we een negatieve ontwikkeling: traditionele opvattingen over de positie van de vrouw winnen (vooral onder mannen) terrein, er is minder acceptatie ten aanzien van homoseksualiteit en een groeiende groep Turkse Utrechtse jongeren vindt dat ze het slecht hebben in Nederland. In 2009 is het beleidskader Wmo 2009-2012 'Met elkaar, voor elkaar' vastgesteld. In deze nota staan de uitgangspunten, de Utrechtse visie en de prioriteiten voor 2009 en volgende jaren met betrekking tot de negen prestatievelden van welzijn. Onder andere met het succesvolle instrument 'open uitnodiging' hebben wij in 2009 een groot aantal initiatieven op meerdere gebieden van het stedelijk welzijn uitgelokt. Het Makelpunt, de bemiddelaar voor vraag en aanbod van huisvesting voor maatschappelijke activiteiten, dient ditzelfde doel. In alle wijken organiseerden de wijkwelzijnsorganisaties en andere maatschappelijke instellingen een basisaanbod van diverse werksoorten, gericht op meedoen. In de Krachtwijken haalden we achterstanden versneld in door intensivering en uitbreiding van reguliere activiteiten, zoals 'Meer meedoen op straat' en opvoedingsondersteuning. Tegelijkertijd hebben wij waar nodig met gesubsidieerde professionele inzet kwetsbaren ondersteund en hen geholpen om mee te doen. In 2009 is de frontoffice Wmo van start gegaan. Het Wmo-loket is nu via vijf kanalen bereikbaar voor de burger. In 2009 heeft de gemeenteraad de nota 'Vrijwillige inzet voor elkaar' vastgesteld. Wij zijn hiervoor in overleg getreden met het maatschappelijk middenveld om een gewijzigde structuur voor vrijwilligers op te bouwen. Eveneens in 2009 hebben wij uitvoering gegeven aan het programma Mantelzorg, gericht op het voorkomen van overbelasting en sociaal isolement van mantelzorgers. De integrale dienstverlening rond de individuele Wmo-verstrekkingen heeft verdere invulling gekregen en de contracten voor de hulp bij het huishouden voor 2010 en volgende jaren zijn aanbesteed. In 2009 hebben wij het actieprogramma 'Aanpak Huiselijk Geweld G4' gerealiseerd. De 637 Utrechtse pardonners zijn gehuisvest zoals afgesproken met het Rijk. In 2009 is het convenant 'Utrecht gezond' met Agis uitgewerkt in een actieplan 2009-2010. Voortgang is geboekt met de 'Gezonde wijk' in Overvecht met op leefstijl gerichte programma’s als gezond gewicht en psychosociale gezondheid en mantelzorg. De nota 'Integraal alcoholbeleid' is opgeleverd en in het kader daarvan is ondermeer alcoholvoorlichting gegeven bij de weerbaarheidtrainingen op basisscholen. De aanpak van sociaaleconomische gezondheidsachterstanden is in samenwerking met de andere G4-steden op de agenda gezet van het Rijk. We hebben bron- en contactopsporing verricht bij verschillende Q-koorts gevallen en huisartsen zijn actief geïnformeerd over de verschijnselen van Q-koorts om gevolgen te beperken. Nieuw en onvoorzien was de vaccinatiecampagne Nieuwe Influenza A (H1N1). In dat kader zijn ook voorbereidingen getroffen voor een eventuele pandemie zodat ook de gemeentelijke organisatie haar taken kan blijven vervullen. Door gezondheidsvoorlichting en wijkgezondheidswerk hebben we veel inwoners bereikt met onze gezondheidsboodschap. Er was extra inspanning in de Krachtwijken op gebied van opvoedingsondersteuning, gezonde voeding en depressiepreventie. Met de vier grote steden is gewerkt aan een nieuw convenant met het rijk voor de tweede fase in het Plan van Aanpak 'Maatschappelijk Opvang'. Het Digitaal Dossier JGZ (voorheen Elektronisch Kind Dossier (EKD) is in 2009 volgens planning gestart. Wij wilden meer kinderen en jongeren laten sporten. We hebben geïnvesteerd in de basis die nodig is om de kracht van de sport overal in de stad zichtbaar te maken: sterke sportverenigingen, goede voorzieningen. De school zien we als de belangrijkste vindplaats in de wijk. Door de invoering van de nieuwe Subsidie Sportverenigingen – het budget werd uitgebreid tot 0,42 miljoen euro per jaar en de regeldruk aanzienlijk verminderd - en de uitbreiding van de pilot verenigingsmanagement boden we effectievere verenigingsondersteuning aan.

20

Sport De negen Sport Experience Utrecht-evenementen hebben de sportieve uitstraling van de stad vergroot, 6000 jongeren kregen via ‘SportU’ (een gratis sportpas) de mogelijkheid kennis te maken met verschillende sporten. Inmiddels zijn er dertien combinatiefunctionarissen aangesteld, docenten die zowel voor scholen als voor verenigingen werkten. Om meer mensen vaker te laten sporten zijn laagdrempelige en aantrekkelijke sportvoorzieningen nodig die goed bereikbaar en toegankelijk zijn. Er zijn in 2009 playgrounds gerealiseerd in Dichterswijk, Zuilen en Leidsche Rijn. Waar dit een meerwaarde oplevert zetten we in op de ontwikkeling van geclusterde multifunctionele voorzieningen. In samenwerking met lokale partners realiseerden we vier ontwikkelingsperspectieven: Nieuw Welgelegen (Kanaleneiland), Thorbeckepark (Ondiep), Zuilenselaan (Zuilen) en Overvecht Noord. We investeerden 1 miljoen euro in de aanleg van nieuwe kunstgrasvelden en losten hiermee capaciteitstekort op bij onder andere VV De Meern en Kampong. In 2009 investeerden we 0,335 miljoen euro voor het facilitair beheer van vijf Forumlocaties en organiseren we nu ook het gezamenlijk beheer voor Nieuw Welgelegen. In 2009 is besloten dat er een etappe van de Giro d'Italia 2010 zal finishen in Utrecht. Cultuur Op cultureel gebied zijn het afgelopen jaar grote stappen gezet. In 2009 werd de positionpaper 'Bestemming Utrecht, stad van kennis en cultuur' vastgesteld, waarin het belang van het culturele profiel van de stad wordt benadrukt. Onze internationale ambities, met als focuspunten de Vrede van Utrecht in 2013 en Culturele Hoofdstad van Europa in 2018, worden door de Stichting Vrede van Utrecht vertaald. Ook korenfestival Europa Cantat, de afsluiting van 10 jaar Beyond en de tentoonstelling Air Pressure op de Uithof zorgden voor (inter)nationale successen. Het Fonds voor Cultuurparticipatie koos voor Utrecht als vestigingsplaats en vond huisvesting samen met de Vrede van Utrecht. Het Restauratieatelier van Nationaal Museum van Speelklok tot Pierement werd feestelijk geopend, evenals het Centrum Muziek XXI aan de Loevenhoutsedijk.

21

Dee1 1 Jaarverslag

23

Hoofdstuk 1 Programma's Met de programmaverantwoording willen wij een integrale verantwoording op hoofdlijnen neerzetten. Daarbij staan drie vragen centraal: Wat hebben we bereikt?

• • •

Wat hebben we daarvoor gedaan? Wat heeft dat gekost?

Wij hebben geprobeerd om deze vragen in onderlinge samenhang te beantwoorden. In de Programmabegroting 2009 hebben wij aan de hand van indicatoren aangegeven welke maatschappelijke effecten wij beogen en welke prestaties wij in 2009 verwachtten te leveren. Voor zover daar aanleiding toe was hebben wij die indicatoren in de Bestuursrapportage per 1 april 2009 aangepast. In deze programmaverantwoording laten wij zien in hoeverre wij onze voornemens hebben kunnen realiseren. Per programma is een financiële tabel opgenomen. In deze tabellen geven wij aan welke verschillen er zijn tussen de actuele begroting 2009 en de realisatie 2009. Deze verschillen worden op hoofdlijnen toegelicht, dat wil zeggen dat wij in ieder geval ingaan op verschillen van 0,5 miljoen euro of meer, of - als dat minder is - op afwijkingen van 10% of meer. Daarnaast geven wij in de tekst ook onze bestedings- en dekkingsvoorstellen voor de verschillen aan. In de financiële tabel vermelden wij ook de mutaties in de reserves. Deze mutaties zijn gelijk aan de begrote mutaties, en dus expliciet door uw gemeenteraad geautoriseerd. Hierop geldt één uitzondering: bij de Bestuursrapportage 2006 heeft u besloten dat onttrekkingen aan vaste activareserves mogen plaatsvinden zonder expliciete toestemming van de gemeenteraad. Het gaat hierbij om onttrekkingen die nodig zijn om de afschrijvingslasten van investeringen met economisch nut af te dekken. Daar waar de werkelijke mutaties in de reserves afwijken van de begrote mutaties, betreft dit een mutatie in een vaste activareserve. Tevens zijn per programma de bestedings- en dekkingsvoorstellen opgenomen. Hierin geven wij aan welke voorstellen we uw gemeenteraad voorleggen ter verwerking van het resultaat. Wij lichten daarbij de belangrijkste voorstellen toe. De resterende saldi per programma worden verrekend met de dienstbedrijfsreserves en lichten wij verder niet toe. In de tabel zijn de bestedingen, ofwel stortingen in reserves, met een minteken opgenomen. Tevens lichten wij voorstellen toe die buiten het resultaat vallen, die door uw gemeenteraad moeten worden geautoriseerd. Veelal gaat het om overheveling tussen verschillende programmareserves.

25

1.1 Jeugd 1.1.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling De Utrechtse jeugd moet kunnen opgroeien tot gezonde, betrokken, actieve en zelfstandige burgers. De Jeugdmonitor Utrecht 2009 laat ons zien dat het goed gaat met het gros van de jeugd in Utrecht. Aandachtspunten die blijken uit de jeugdmonitor nemen we jaarlijks mee in ons jeugdbeleid. Effectdoelstelling 1: Jeugd neemt deel aan maatschappij Meer kinderen spelen veilig buiten en doen mee aan aansprekend vrijetijds- en/of participatieaanbod. De Utrechtse speeltuinen, zowel beheerde als openbare, zijn beter op elkaar afgestemd en leveren een bijdrage aan veilig spelen. De notities over wijkspeelruimte, waarvan al enkele gereed zijn, leveren eveneens een bijdrage aan speelgelegenheden in de tien wijken. In het najaar van 2009 zijn de voorbereidingen begonnen voor de Utrechtse jongerenwebsite. Hierdoor wordt onder andere de toeleiding naar het vrijetijdsaanbod verbeterd. Leerlingen uit de hoogste twee groepen van het basisonderwijs hebben tijdens de (voorbereiding op de) Kinderraadsvergadering kennis gemaakt met het democratische proces in de praktijk. De Kinderraadsvergadering is door de Algemene Onderwijsbond beloond met de Leon van Gelderprijs voor het meest vernieuwende onderwijsproject. Ook de Utrechtse jongerendenktank U-shake (12-23 jaar) was het afgelopen jaar betrokken bij diverse projecten. Effectdoelstelling 2: Jeugd ontwikkelt zich optimaal Meer jeugd ontwikkelt zich optimaal. In Utrecht hechten we er belang aan dat zoveel mogelijk kinderen zonder achterstanden aan de basisschool beginnen. Eén van de belangrijkste middelen hierin vormt de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). Met de voorschool bereikten we in 2009 55% van de doelgroeppeuters. Met de vroegschool was dit zelfs 82%. In Krachtwijken liggen die percentages hoger, respectievelijk op 63% en 95%. Alle peuterspeelzalen en voorscholen zijn inmiddels gecertificeerd. Ook kinderopvang draagt bij aan de ontwikkelingsmogelijkheden van peuters. In 2009 is in Utrecht het aantal plaatsen in de kinderopvang uitgebreid met circa 675 en in de buitenschoolse opvang met ruim 800. Uit onderzoek naar de netto-wachtlijsten in de kinderopvang bleek dat de gemiddelde wachttijd voor een plaats in een kinderdagverblijf eind 2009 circa 26 weken bedroeg. Bij de Buitenschoolse opvang was dit 28 weken. Dit is aanzienlijk korter dan tot nu toe werd aangenomen. In Utrechtse wijken worden op 42 basisscholen ongeveer 8.000 kinderen bereikt via de Brede School. In de Krachtwijken geven inmiddels alle reguliere basisscholen mede vorm aan een Brede School. In totaal geven twaalf Utrechtse Brede Scholen op eigen wijze vorm aan een integraal activiteitenaanbod voor kinderen van 0-12 jaar.

27

Effectdoelstelling 3: Alle jeugd groeit gezond en zonder problemen op Meer jeugd groeit gezond en zonder problemen op. Ouders en jeugdigen zijn in 2009 voorzien van informatie en advies via de Utrechtse Centra voor Jeugd en Gezin (CJG). In 2009 hebben we een virtueel CJG "geopend". Het aantal ouders dat aangeeft vaak problemen te ervaren bij de opvoeding is in 2009 afgenomen van 3% naar 2%. Het aantal ouders dat soms een probleem ervaart bij de opvoeding is licht gestegen. Met de start van de pilot 'Wrap Around Care', is een stap gezet richting een beter afgestemd hulpverleningsaanbod aan multiproblem gezinnen. Onder gemeentelijke regie wordt in deze pilot volgens een geheel nieuwe werkwijze samengewerkt door diverse zorgaanbieders. Deze samenwerking heeft tot doel dat hulpverleners niet meer (ongemerkt) langs elkaar heen in hetzelfde gezin werken, maar dat één hulpverlener met voldoende tijd ín het gezin werkt en samen mét het gezin regie voert op de overige hulp en ondersteuning. Effectdoelstelling 4: Alle jongeren hebben een baan, opleiding of stage Meer jongeren tot 27 jaar hebben een baan, zitten op school of lopen stage; zo vergroten zij hun kansen op de arbeidsmarkt. Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters (vsv-ers) is hoger dan in het voorgaande jaar. Tegelijk is het aantal herplaatste jongeren – richting onderwijs of werk – ook fors gestegen. Zodoende is onze doelstelling om het aantal vsv-ers met 50% te verminderen gehaald. Bovendien blijkt dat de inspanningen van leerling-zaken, jongerenloket en derden om voortijdig schoolverlaters te herplaatsen uiteindelijk leiden tot een fors hoger percentage 22-jarigen met een startkwalificatie: in vijf jaar tijd is dit toegenomen van 60% naar 79%. Effectdoelstelling 5: Duurzaam toekomstperspectief voor risicojongeren Minder jeugd gedraagt zich crimineel of overlastgevend, dankzij een beter toekomstperspectief. De door inwoners ervaren jongerenoverlast is met 5,5% afgenomen ten opzichte van 2008. 14% van de Utrechtse inwoners geeft aan in 2009 vaak last te hebben van overlast door jongeren. Met interventies uiteenlopend van preventief tot curatief (onder andere dagbestedingprojecten, oudercoaches, en voorlichting door pers (leeftijdgenoten)) zijn risicojongeren bereikt. Met de aanpak ‘Overlastgevende en criminele jeugd’ zijn in april 51, en in oktober 49 hinderlijke, overlastgevende en criminele groepen in beeld gebracht, twintig van deze groepen zijn geprioriteerd en worden aangepakt. De Utrechtse hulpverlening aan jeugdige prostituees, Pretty woman, won de stimuleringsprijs 2009. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties plaatste de Utrechtse jongerenteams in de innovatie TOP 10 van succesvolle overheidsprojecten. Relevante omgevingsfactoren De gemeente Utrecht werkt samen met de provincie in het programma Utrechtse Jeugd Centraal. De eerder genoemde pilot Wrap Around Care is één van de uitwerkingen van deze samenwerking. Ook met het Rijk wordt samengewerkt. De gemeente Utrecht is, op vraag van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), in 2009 samen met Rotterdam gestart met de landelijke coördinatie van de aanpak criminaliteit onder jongeren met een Marokkaanse achtergrond. Eveneens in samenwerking met BZK zijn we in 2009 gestart met de preventie (en aanpak) van polarisatie en radicalisering onder jeugdigen.

28

Effectindicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

70%

72%

% jeugd neemt deel aan georganiseerde 1.a

vrijetijdsbesteding % scholen, dat deelneemt aan de

1.b

kinderraadsvergadering 2

90%

80%

2.a

% bereik 2/3-jarigen met peuterspeelzaalwerk

21%

13,4%

2.b

% bereik doelgroeppeuters VVE (voorschool)

55%

55%

2.c

% bereik doelgroepkleuters VVE (vroegschool)

79%

82%

2.d

Percentage deelname Verlengde Schooldag

34%

35%

3.a

% ouders met soms opvoedingsproblemen 3

16%

22%

3.b

%ouders met vaak opvoedingsproblemen2

4.a

% 22 jarigen met startkwalificatie of schoolgaand

3%

2%

75%

79%

4b

Aantal nieuwe voortijdige schoolverlaters

750

980

5a

Ervaren jongerenoverlast (percentage vaak)

18%

14%

1.1.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Algemeen De jeugdmonitor is in 2009 opnieuw in het voortgezet onderwijs afgenomen. Ruim 2.400 leerlingen vulden de vragenlijst in. Voor het eerst is ook gevraagd naar gezinswelvaart zodat een nog beter beeld ontstaat.

Jeugd neemt deel aan maatschappij Prestatiedoelstelling 1.1: Vrije tijd en participatie Realiseren van aansprekend kinder-, jongeren- en speeltuinwerk, jongerenruimtes in zelfbeheer en participatie, in Kinderraad of U-shake. Er zijn al negentien gesubsidieerde speeltuinen en drie deels gesubsidieerde (particuliere) speeltuinen. In 2009 zijn twee nieuwe speeltuinen geopend: in Zuidwest (Peltplantsoen) en Vleuten-De Meern (Vleuterweide). Het achterstallig onderhoud van de speelruimte-inrichting en de speeltuingebouwen is weggewerkt. Vanaf juli zijn de openingsuren van alle gesubsidieerde speeltuinen na schooltijd gelijkgesteld en de openstelling in de daluren vraaggericht gemaakt. Deze daluren plannen zullen een onderdeel worden van de tien visieplannen over wijkspeelruimte, waarvan er inmiddels enkele gereed zijn. De nota 'Over chillen en participeren, visie jongeren en vrije tijd' is klaar. Hiermee is een grote stap gezet op weg naar een afgestemd vrijetijdsbeleid dat inzet op talentontwikkeling, preventie en ontspanning. Verschillende acties uit de nota zijn in 2009 in gang gezet. Op diverse manieren hebben jongeren van de jongerendenktank U-shake meegedacht over de vormgeving en invulling van de visienota en één van de uitvoeringsacties: de jongerenwebsite. U-shake jongeren dachten verder mee over uiteenlopende onderwerpen die hen direct of indirect raken, onder andere over 'de programmering van Sport Experience', 'Stemquiz, gesprek met politici' en 'de gevolgen van de kredietcrisis voor jongeren'. Sinds februari 2009 is jongerenvoorziening in zelfbeheer 'De Boog2' geopend. Hier geven inmiddels ongeveer 80 jongeren hun activiteiten in hoge mate zelfstandig vorm. De andere jongerenvoorzieningen in zelfbeheer worden gestimuleerd samen te werken. In Vleuten-De Meern is tijdelijk een extra jongerenvoorziening, een zogenaamd Huiskamerproject (HKP), gerealiseerd op het terrein bij Azotod. De voorbereidingen voor een tweede voorziening in

2

Dit cijfer betreft editie schooljaar 2008-2009. Bij de start van editie 2009-2010 zijn maatregelen genomen om

deelname verder te stimuleren. Onder andere een school voor speciaal onderwijs en enkele scholen in Overvecht die voorheen niet meededen doen in deze editie wel mee. 3

Streefwaarde afkomstig uit gezondheidsmonitor, deze vraagt niet meer naar opvoedingsproblemen. Nieuwe indicator

afkomstig uit Inwonersenquête, daarin wordt op andere wijze naar opvoedingsproblemen gevraagd. 29

Veldhuizen zijn gestart. Vleuten-De Meern en Leidsche Rijn hebben voor totaal vijf jaar extra middelen beschikbaar om deze jongerenvoorzieningen/HKP's flexibel in te zetten. Evenals voorgaande jaren is in 2009 de Kinderraad georganiseerd. Het winnende plan wordt uitgevoerd.

Jeugd ontwikkelt zich optimaal Prestatiedoelstelling 2.1: Optimale ontwikkeling Uitbreiden van het voorschoolse aanbod (prioriteit VVE) en verbinden van voorzieningen rondom de school (Brede School, Vreedzame Wijk). We hebben in 2009 de werving en toeleiding van doelgroepkinderen naar de voorschool verder versterkt. Alle Utrechtse consultatiebureaus beoordelen tijdens de reguliere contactmomenten of een kind tot de VVE-doelgroep behoort. Zij kunnen vervolgens gericht doorverwijzen naar de Welzijnsorganisatie in de wijk waar het kind woont. Voor het terugdringen van het segregatie-effect van VVE zijn in Vleuten-De Meern twee speel-leergroepen gestart waarin slechts 4 doelgroepkinderen samen met maximaal elf niet doelgroepkinderen zitten. In Oog in Al is geëxperimenteerd met een ambulant VVE-leidster. Het aantal oudercursussen dat in 2009 is gegeven blijft steken op dertien. Dit komt vooral omdat voor de geplande twintig cursussen onvoldoende animo was. Veel ouders van de huidige VVE-kinderen hebben de cursus vorig jaar al gevolgd. De gemeente heeft geen directe invloed op de kinderopvang, zij heeft slechts een regiefunctie op het vestigingsbeleid van kinderopvangondernemers. Binnen die marges hebben we in 2009 het nodige gedaan om de tekorten in de kinderopvang en Buitenschoolse opvang (BSO) terug te dringen. Er is onder andere gezocht naar ruimte voor Buitenschoolse opvang in sportaccommodaties en scoutinggebouwen en via een stimuleringssubsidie voor startende kinderopvangondernemers is de drempel verlaagd om een kinderopvanglocatie te openen. De Brede Scholen in Utrecht zijn in 2009 verder in omvang uitgebreid. In de (sub)wijk Kanaleneiland Zuid zijn basisscholen, welzijnswerk, kinderopvang en andere partners een nieuwe samenwerking aangegaan, hiermee is een nieuwe Brede School gerealiseerd. We hebben in alle Brede Scholen combinatiefunctionarissen aangesteld. Alle Brede Scholen in Krachtwijken besteedden aandacht aan ouderbetrokkenheid, bijvoorbeeld via inloopochtenden of met activiteiten in een ouderkamer. De pilot Vreedzame Wijk in Overvecht is in 2009 stevig neergezet. Alle basisscholen, maar ook het Welzijnswerk, het Utrechts Centrum voor de Kunsten en enkele sportverenigingen zijn getraind in de Vreedzame methodiek. Kinderen in Overvecht worden op steeds meer plaatsen in de wijk op eenzelfde wijze aangesproken en bekrachtigd in de positieve gedragingen die zij op school aanleren.

Alle jeugd groeit gezond en zonder problemen op Prestatiedoelstelling 3.1: Gezonde leefstijl jeugd Stimuleren van de gezondheid en een gezonde leefstijl. Zie programma Volksgezondheid. Prestatiedoelstelling 3.2: Zorgstructuur jeugd en ouders Opvoed- en opgroeiproblemen voorkomen door het geven van goede informatie en advies (CJG) of oplossen door goede risicosignalering, toeleiding Jongeren Advies Teams (JAT) en hulpverlening (pedagogisch hulpverleningsaanbod). In 2009 zijn de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) versterkt met de lancering van een digitaal CJG. Zowel binnen als buiten de CJG's is de samenwerking tussen de organisaties op het gebied van zorg, welzijn, onderwijs en veiligheid verder geïntensiveerd. Het risicosignaleringssysteem is inmiddels functioneel in alle Utrechtse wijken. Met de nota 'Pedagogische hulpverlening' die in 2009 is verschenen is een basis gelegd voor een effectief en efficiënt pedagogisch hulpverleningsaanbod dat goed aansluit bij de vraag van ouders en jeugdigen.

30

Alle jongeren hebben een baan, opleiding of stage Prestatiedoelstelling 4.1: Voorkomen voortijdige schooluitval Betere aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt, toeleiding naar werk en voorkomen van schooluitval. We zijn in 2009 gestart met de voorbereidingen voor een groot preventief offensief tegen jeugdwerkloosheid. Gezamenlijk met vertegenwoordigers vanuit het onderwijsveld en het bedrijfsleven zijn speerpunten geformuleerd om te voorkomen dat jongeren voortijdig hun schoolloopbaan afbreken of zonder werk (blijven) zitten. Vier pijlers staan hierbij centraal: beroepskeuze, afmaken van opleiding, voorbereiding arbeidsmarkt en inzet op kwetsbare jongeren.

Duurzaam toekomstperspectief voor risicojongeren Prestatiedoelstelling 5.1: Jeugdcriminaliteit en jongerenoverlast Risicojongeren worden tijdig gesignaleerd, toegeleid naar hulp en via een mix van preventieve en curatieve interventies bieden we hen een duurzaam toekomstperspectief. Het jeugd- en veiligheidsaanbod bestond in 2009 onder andere uit de Groepsaanpak, de maatregelen in het kader van 'Onze Toekomst '(voorkomen criminele loopbaan Jongeren met Marokkaanse achtergrond), de ‘Jongeren Op Straat aanpak’, het aanbod School en Veiligheid (primair en voortgezet onderwijs), het dagbestedingproject Titan, Nieuwe Perspectieven bij Terugkeer (nazorg na detentie) en de preventie van- en hulp aan jeugdprostituees. Bij Titan is in 2009 68% van de trajecten positief afgesloten. Binnen Nieuwe Perspectieven bij Terugkeer is de begeleiding gestart van 47 jongeren. Naar verwachting wordt 85% van deze trajecten positief afgesloten. Hiermee is de kans op recidive sterk verminderd. Het methodiekontwikkelingstraject voor de Intensief Outreachende Hulpverlening en de (Marokkaanse) Oudercoach is in 2009 afgerond. Het wordt nu aangeboden aan het Nederlands Jeugdinstituut ten behoeve van de databank effectieve interventies. Prestatie-indicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

30.000

30.000

1.1.a

Aantal uren openstelling speeltuinen

1.1.b

Bereik Scouting

1.200

1.200

2.1.a

Aantal voorschoolplaatsen

1.200

1.315

2.1.b

Aantal basis peutergroepen

76,5

76

2.1.c

Aantal Brede Scholen

12

12

2.1.d

Aantal aangestelde combinatiefunctionarissen

24

22

2.1.e

Aantal oudercursussen VVE

20

13

6

64

3.1.a.

Zie programma Volksgezondheid

3.2.a

Aantal Centra voor Jeugd en Gezin

3.2.b

Begeleiding van het aantal gezinnen met opvoedingsproblemen

700

910

3.2.c

Percentage geëvalueerd hulpverleningsaanbod

40%

40%

4.1.a

Zie programma Onderwijs

5.1.a

Aantal aangepakte criminele/overlastgevende groepen

25

20 5

4

Inclusief één virtueel Centrum voor Jeugd en Gezin

5

Er zijn in 2009 circa 50 groepen in kaart gebracht. Door de driehoek (burgemeester, politie en justitie) zijn

20 groepen geprioriteerd. 31

1.1.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Vrije tijd en participatie

3.025

3.558

3.668

-109

Optimale ontwikkeling

5.500

6.198

3.982

2.215

Lasten

Gezonde leefstijl jeugd Zorgstructuur jeugd en ouders Voorkomen voortijdige schooluitval

106

105

100

5

6.806

7.564

7.468

96

0

0

0

0

317

398

454

-55

15.755

17.824

15.672

2.152

Vrije tijd en participatie

0

0

-1

-1

Optimale ontwikkeling

0

0

601

601

Gezonde leefstijl jeugd

0

0

0

0 180

Jeugdcriminaliteit en jongerenoverlast Totaal lasten Baten

Zorgstructuur jeugd en ouders

110

1.755

1.935

Voorkomen voortijdige schooluitval

0

0

0

0

Jeugdcriminaliteit en jongerenoverlast

0

0

0

0

110

1.755

2.535

780

15.645

16.069

13.137

2.932

Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoegingen

0

0

0

0

Onttrekkingen

800

3.499

3.499

0

14.845

12.570

9.638

2.932

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Optimale ontwikkeling Het verschil in de lasten is vooral ontstaan doordat geraamde lasten op een andere wijze zijn gedekt, namelijk door extra dekking uit de Brede Doeluitkering SIV (1,6 miljoen euro). Deze lasten zijn rechtstreeks ten laste van de voorziening gebracht. Daarnaast is bij de budgettaire verwerking van de combinatiefuncties geen rekening gehouden met middelen uit de wijkactieplannen (0,5 miljoen euro) en overige posten (0,1 miljoen euro). De specifieke uitkering 'Dagarrangementen en combinatiefuncties' 2008 is door het Rijk vastgesteld. Er heeft een aanvullende betaling plaatsgevonden en de voorziening is vrijgevallen (0,6 miljoen euro), waardoor de baten 0,6 miljoen euro hoger uitvallen.

32

Zorgstructuur jeugd en ouders De uitgaven zijn lager door temporisering van de realisatie van de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) (0,5 miljoen euro) en spreiding van de uitgaven op opvoedondersteuning over volgende jaren (0,3 miljoen euro). Daarnaast zijn er hogere lasten voor overhead (0,3 miljoen euro), Jeugdadviesteams (0,3 miljoen euro) en de pilot 'Wrap Around Care' (0,1 miljoen euro). De hogere baten zijn verklaarbaar door bijdragen van de provincie Utrecht voor de eindafrekening Snijvlakproject Forza en Tawazoun en subsidieverstrekking voor de pilot Wrap Around Care (0,13 miljoen euro). Daarnaast is de bijdrage van het Ministerie Jeugd en Gezin betreffende Regeling opvoeden in de buurt hoger (0,05 miljoen euro). Wij stellen voor de nog niet bestede middelen voor de pilot 'Wrap Around Care' van 0,05 miljoen euro voor de regeling opvoeden in de buurt van 0,4 miljoen euro in te zetten in 2010. Jeugdcriminaliteit en jongerenoverlast De overschrijding is het gevolg van het Plan van Aanpak 'Preventie Polarisatie en Radicalisering' (0,05 miljoen euro). Dit dekken wij uit de middelen hiervoor uit de septembercirculaire (0,708 miljoen euro). Wij stellen voor de resterende middelen van 0,656 miljoen euro in te zetten in 2010. Resultaat programma

2.932

Bestedingsvoorstellen Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-66

Dienstbedrijfsreserve Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010) Opvoeden in de buurt

• • • • •

Wrap Around Care

-2.326 -1.248 -391 -54

Impuls Brede Scholen

-114

Preventie, polarisatie en radicalisering

-656

Jongerenvoorziening kunstgrasvoetbalveld

-33

Dekkingsvoorstellen Algemene dekkingsreserve Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

708 0

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

33

1.2 Diversiteit en Integratie 1.2.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling De missie van het programma Diversiteit en Integratie (D&I) 2007- 2010 is het ontwikkelen van veelzijdig talent in een stad van betrokken burgers en organisaties. De monitor Diversiteit en Integratie (D&I) van 2010 laat ons zien dat er veel positieve ontwikkelingen zijn op het gebied van Diversiteit en Integratie. De aandachtspunten uit de monitor worden, gezien de afloop van het programma in 2010, ingebed in de andere programma's. Effectdoelstelling 1: Talentontwikkeling Het bevorderen van de ontwikkeling van talenten en kwaliteiten. Schoolprestaties en het opleidingsniveau (hogere Cito-scores, het volgen van hogere vormen van voortgezet onderwijs) van niet-westerse allochtone Utrechtse jongeren is omhoog gegaan. De deelname aan de arbeidsmarkt groeide, ook bij niet-westerse allochtone Utrechtse vrouwen. De taalvaardigheid van de 1e generatie werd beter in 2009 terwijl de 2e generatie vrijwel geen taalachterstand heeft. Positief is verder dat meer 22-jarigen een startkwalificatie hebben. Uit landelijke cijfers weten we dat ook een groeiend aandeel niet-westerse allochtone jongeren hoger beroeps- en wetenschappelijk onderwijs volgt. De kunst- en cultuursector als motor van individuele en economische ontwikkeling 25 jongeren hebben in 2009 deelgenomen aan het project TalentNU, waardoor zij de instrumenten in handen hebben zich te vestigen als cultureel ondernemer. Maatschappelijk meedoen De indicator hiervoor is het slagingspercentage inburgeringsexamen. Het streefpercentage van 55% is niet gehaald: het slagingspercentage was 39%. De verklaring hiervoor ligt in het feit dat de doelgroep in toenemende mate bestaat uit laagopgeleiden en analfabeten, voor wie een basistraject doorgaans niet volstaat. De doelgroepen opvoeders en vrouwelijke inburgeraars worden bereikt in het kader van de huisbezoeken die worden afgelegd als onderdeel van de wijkgerichte aanpak (zie volgende alinea). Wijkgericht In juni 2009 opende woningcorporatie Mitros de tweede buurtflat in Overvecht. De buurtflat is een ruimte waar activiteiten plaatsvinden die georganiseerd worden door en voor bewoners en biedt een thuisbasis voor de bewonerscommissie. De buurtflat vergroot het contact tussen professionals en bewoners, en tussen professionals onderling. Een ander onderdeel van de wijkgerichte aanpak is het inzetten van huisbezoekers. De huisbezoeken lijken aan te slaan: 85% van de bewoners werkt mee aan het invullen van de vragenlijst over onder andere woonkansen en inburgeringsbehoefte. De resultaten van deze vragenlijst bieden handvatten voor een aanbod op maat. Ook is in 2009 een start gemaakt met het Wijkactiveringsteam in Kanaleneiland. Dit is een methode van actieve benadering van bewoners in de wijk, waarmee onder andere niet-inburgeringsplichtigen geworven worden. Effectdoelstelling 2: Kleurrijke organisaties Creëren van kleurrijke organisaties ter versterking van economische positie va burgers eb organisaties. Niet-westerse herkomstgroepen hebben een aandeel van 13,9% in het Utrechts gemeentepersoneel, dit is lager dan hun aandeel van 17% in de Utrechtse beroepsbevolking. Het aandeel niet-westerse allochtonen in het totale Utrechts gemeentepersoneel is de afgelopen jaren nauwelijks gestegen, van 11,9% in 2007, 13% in 2008 naar de huidige 13,9%. Binnen de gemeentelijke organisatie zijn er grote verschillen in het percentage niet-westerse allochtone personeelsleden: het varieert van 5% tot 20% per gemeentelijke dienst. 35

De tevredenheid van de gemiddelde Utrechter over het laatste contact met de gemeente is de afgelopen jaren gegroeid. Utrechtse ouderen en lichamelijk beperkten zijn iets minder tevreden over het gemak waarmee de juiste afdeling kan worden gevonden. Over de bereikbaarheid van de balie of het loket zijn beide groepen even tevreden als de gemiddelde Utrechter. Effectdoelstelling 3: Verbondenheid Verbinding van Utrechters met elkaar én de stad. Verbinding in buurten en wijken door ontmoeting en dialoog Het percentage autochtone Utrechters met niet-westerse allochtone vrienden is in 2009 een klein beetje gestegen ten opzichte van 2007, maar nog steeds zijn er veel autochtone Utrechters (ongeveer één derde) die helemaal geen contacten hebben met Utrechters met een niet-westerse allochtone afkomst. Onderzoek heeft aangetoond dat projecten met betrekking tot ontmoeting het meeste effect hebben als ze inspelen op gemeenschappelijke belangen van mensen en plaatsvinden op locaties waar mensen toch al komen (scholen, parken, bibliotheken). De maatregelen en projecten uit de Wijkactieplannen sluiten aan bij deze aanbevelingen. Het actief zichtbaar maken van de waarde van diversiteit We hebben in 2009 projecten georganiseerd en gesteund die het contact tussen mensen met verschillende achtergrond faciliteren. Ook hebben we geïnvesteerd in het zichtbaar maken van diversiteit in de fysieke stad. Het vergroten van tolerantie en respect en bestrijden van discriminatie Bij niet-westerse allochtone Utrechters is er een duidelijke afname van het aandeel dat zich wegens ‘uiterlijk, etniciteit of afkomst’ gediscrimineerd voelt. In 2007 gaf 24% aan zich gediscrimineerd te voelen in 2009 is dit 15%. Een afname is er ook als het gaat om de ervaren discriminatie op de arbeidsmarkt en bij het uitgaan. Het percentage homoseksuelen dat zich gediscrimineerd voelt is toegenomen van 15% in 2007 naar 17% in 2009. Het aantal meldingen voor de gemeente Utrecht was in 2007: 104 en in 2008: 138. De verdubbeling van het aantal klachten in 2009 (255) is gevolg van de succesvolle meldingscampagne en zorgt voor meer inzicht in problematiek en daarmee voor gerichtere bestrijding van discriminatie. Relevante omgevingsfactoren In 2009 is het Participatiebudget ingevoerd. Inburgering wordt vanaf 1 januari 2010 uit het Participatiebudget gefinancierd. Effectindicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

Aantal Utrechtse jongeren dat meedoet in cross-over (‘fusion’) kunst1.a

en cultuurprojecten

25

25

1.b

Slagingspercentage nieuwkomers inburgeringsexamen

55%

39%

1.c

Slagingspercentage oudkomers inburgeringsexamen

55%

39%

3.a

Autochtonen met Marokkaanse en/of Turkse vrienden

20%

20%

3.b.1

% niet westerse allochtonen dat zich gediscrimineerd voelt

22%

15%

3.b.2

% homoseksuelen dat zich gediscrimineerd voelt

14%

17%

216

255

Het aantal meldingen bij Art 1MN (voorheen het Bureau 3.b.3

6

Discriminatiezaken Utrecht) 6

In de Programmabegroting 2009 is het aantal meldingen in de provincie genoemd; dit had het aantal meldingen in de

gemeente moeten zijn. 36

1.2.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Talentontwikkeling Prestatiedoelstelling 1.1: Kunst en cultuur Kunst en cultuur als motor voor ontwikkeling. Met deze doelstelling geven we een extra impuls aan minimaal vier ‘cross-over’ kunst en cultuurprojecten in de stad. Voor het project 'Talent Nu' begeleidden en coachten gevestigde kunstenaars en professionals uit de kunst- en cultuursector (talentvolle) jongeren die ‘cultureel ondernemer’ willen worden in hedendaagse werkplaatsen voor toegepaste kunst. Met het project Beautiful Cultures II zijn vernieuwende concepten ontstaan door ontmoeting van ontwerpers, architecten en kunstenaars van diverse culturele achtergronden. Deze zijn tentoongesteld op de biënnale Utrecht Manifest. De werkmethode van Beautiful Cultures II is gefilmd en gepresenteerd tijdens het filmfestival. De culturele zondag NO LABEL is een groot succes geweest. NO LABEL kreeg uit handen van minister Plasterk de Koplopersprijs. Deze culturele zondag wordt in 2010 hervat als meerdaags festival met langere exposities, grotere helden en véél nieuw talent. De provincie Utrecht heeft 0,1 miljoen euro subsidie toegekend in 2009 aan het project CREATIF. CREATIF is een vereniging van culturele ondernemers met een grote etnische diversiteit. Hiermee worden cross-overs met het bedrijfsleven gestimuleerd om nieuwe bronnen van innovatie te verkennen. Prestatiedoelstelling 1.2: Inburgering Kwalitatief goede inburgeringsprogramma’s uitvoeren en aanvullende projecten aanbieden. In 2009 zijn er 1.146 basistrajecten (inclusief pardonners) uitgevoerd voor inburgeringsplichtigen en niet– inburgeringsplichtigen. De doelstelling is niet voor 100% maar wel voor 90% gehaald. Het begrote aantal van 1.250 trajecten was wellicht gehaald als de verordening Inburgering eerder dan in september 2009 was aangepast en het vaststellingsstelsel was ingevoerd. Het aantal uitgevoerde vervolgtrajecten is 173. Om financiële redenen zijn er in de tweede helft van 2009 vrijwel geen vervolgtrajecten meer gestart. Er zijn 144 samenlooptrajecten uitgevoerd in 2009. Het achterblijven bij de doelstelling is ten dele te verklaren doordat halverwege het jaar besloten is geen re-integratieactiviteiten meer in te zetten voor trede 0,1 en twee cliënten. Als gevolg daarvan kan deze groep geen gecombineerd traject re-integratie en inburgering volgen. Tevens is de uitvoering van de samenlooptrajecten in mei 2009 overgedragen naar Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Deze overdracht had een tijdelijke vertraging in de uitvoering tot gevolg. In 2009 namen 1.107 inburgeraars deel aan de volgende ondersteunende projecten: 125 Diverse Utrechtse Ontmoetingen;

• • • • •

81 Taalstages; 134 Spraakmakend; 95 Schrijfgroepen; 672 Doe Meer Met Inburgeraars.

37

Kleurrijke organisaties Prestatiedoelstelling 2.1: Diversiteitsbeleid Utrechtse organisaties voeren een actief diversiteitsbeleid. Gemeente Elk directieteam is benaderd en geprikkeld om aandacht te besteden aan het diversiteitsbeleid. De diensten en afdelingen van de gemeente Utrecht zijn met de uitvoering van diversiteitsbeleid bezig. Het accent ligt op het vergroten van de diversiteit van de top van het ambtelijk apparaat door gericht te werven onder specifieke doelgroepen. Daarnaast besteden de diensten aandacht aan het aanpassen van: Communicatie- en PR-uitingen.

• • • •

Stagebeleid. Opleidingsbijeenkomsten (relatief veel trainees van niet-westerse allochtone afkomst zijn in huis gehaald, een module “diversiteit” is opgenomen in het trainingspakket van jonge managers). Klanttevredenheidsonderzoeken (met extra aandacht voor de doelgroepen van diversiteitsbeleid).

Werkgevers De gemeente is een alliantie gestart met 30 bedrijven en instellingen die een vooruitstrevend diversiteitsbeleid voeren. De alliantie richt zich op het zichtbaar maken van hun diversiteitsbeleid en het stimuleren van andere Utrechtse bedrijven en instellingen om ook diversiteitsprogramma’s op te zetten en in te voeren. De gemeente draagt bij met een communicatieproject (onder andere een website) waarin de goede voorbeelden worden getoond. Bij onderhandse aanbestedingen benadert de gemeente bedrijven, die een actief diversiteitsbeleid voeren, gericht. Partners De gemeente heeft organisaties gestimuleerd, waarmee zij een samenwerkings-/subsidierelatie heeft, hun producten en diensten af te stemmen op een diverse doelgroep en in hun personeelsbestand een afspiegeling te zijn van de Utrechtse bevolkingssamenstelling. De gemeente maakt organisaties bewust van het belang van diversiteit en ondersteunt ze bij het behalen van meetbare resultaten. Een quickscan is uitgevoerd en de resultaten worden gebruikt voor de opstelling en uitvoering van een actieplan 'Diversiteit'.

Verbondenheid Prestatiedoelstelling 3.1: Ontmoeting en dialoog Projecten uitvoeren, gericht op uitwisseling tussen verschillende groepen en wijken. We hebben in 2009 projecten uitgevoerd gericht op duurzame ontmoeting tussen verschillende groepen in de stad en op het opheffen van sociaal isolement. Daarbij hebben we geïnvesteerd in het zichtbaar maken van de waarde van diversiteit. Samen met partners hebben we (fysieke) projecten geïdentificeerd die een diversiteituitstraling kunnen krijgen. In 2010 zullen betrokken partijen deze initiatieven verder ontwikkelen. We hebben initiatieven voor dialoog en ontmoeting in de stad gesteund, zoals het project School in de Wereld, het Wereldfeest en de stadsiftar. Als jaarlijks zichtbaar evenement hebben we de Dag van de Dialoog georganiseerd; op die dag gaan honderden Utrechters met elkaar in gesprek over een maatschappelijk onderwerp. In 2009 was dit ‘thuisvoelen in Utrecht’. We hebben actief samengewerkt met Forum, het Instituut voor Multiculturele vraagstukken. De integratie van allochtone groepen hebben we bevorderd door het beheren van accommodaties en het aanbieden van ondersteuning aan migrantenorganisaties bij het ontwikkelen, uitvoeren en afrekenen van activiteiten, gericht op cultuurbeleving, emancipatie, informatie, kadervorming, participatie en interculturalisatie. Het aantal projecten van migrantenzelforganisaties was lager dan verwacht vanwege de bezuinigingen bij Stichting BOEG en Idea. De adviescommissie homolesbische emancipatie en Saluti hebben we gefaciliteerd. Op diverse terreinen, zoals Welzijn, Onderwijs, Sport en Cultuur, is een belangrijke bijdrage geleverd aan het bevorderen van ontmoeting en dialoog.

38

Prestatiedoelstelling 3.2: Tolerantie en discriminatie Tolerantie en acceptatie vergroten en tegengaan discriminatie. De Utrechtse aanpak discriminatie is succesvol in 2009. De meldingscampagne 'discriminatie? ffmelden!' die in samenwerking met maatschappelijke organisaties is uitgevoerd, heeft in de campagneperiode 60% meer meldingen opgeleverd. Door de publiekscampagne van het Panel Deurbeleid zijn er meer meldingen van onterechte weigering binnengekomen. Zeker 30 Utrechtse organisaties hebben door dialoog, publiciteit of acties aandacht besteed aan discriminatiebestrijding. Art 1 MN heeft aan ruim 60 schoolklassen voorlichting gegeven. We hebben voor het actieplan ‘Gewoon homo zijn in Utrecht’ de Lantaarnprijs 2009 gewonnen. Prestatie-indicatoren 1.1

Streefwaarde 2009

Aantal cross-over kunst en cultuurprojecten

Realisatie 2009

4

4

Aantal inburgeringstrajecten voor inburgeringsplichtigen en

1.146

1.2.a

behoeftigen

1.2.b

Aantal deelnemers ondersteunende projecten

1.250 950

1.107

1.2.c

Aantal vervolgtrajecten (OK en NK)

500

173

1.2.d

Samenlooptrajecten

400

144

50%

50%

25

30

15

17

Gemeentelijke diensten met een actieplan diversiteit in 2.1.a

uitvoering

2.1.b

Aantal bedrijven waarmee een alliantie is gesloten Aantal subsidiegerelateerde organisaties waarmee afspraken

2.1.c

zijn gemaakt over het diversiteitsbeleid Aantal nieuwe activiteiten gericht op duurzame ontmoeting,

3.1.a

doorbreken sociaal isolement en zichtbaarheid diversiteit

3.1.b

Aantal projecten Migrantenorganisatie

3.2

Uitvoering van het actieplan antidiscriminatie

2

2

250

174

100%

100%

1.2.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Lasten Kunst en cultuur Inburgering Diversiteitsbeleid Ontmoeting en dialoog Tolerantie en discriminatie Totaal lasten

366

303

218

85

3.315

13.685

12.374

1.311

227

153

146

8

3.504

3.784

3.881

-97

444

539

549

-9

7.856

18.465

17.168

1.297

Baten Kunst en cultuur Inburgering

0

0

4

4

1.268

10.738

8.312

-2.426

Diversiteitsbeleid

0

0

-4

-4

Ontmoeting en dialoog

0

0

23

23

Tolerantie en discriminatie

0

0

0

0

Totaal baten

1.268

10.738

8.334

-2.404

Saldo lasten en baten

6.588

7.727

8.834

-1.107

39

Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Mutaties reserves Toevoegingen

0

0

0

0

Onttrekkingen

221

585

585

0

6.367

7.142

8.249

-1.107

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Kunst en cultuur De lagere lasten (0,085 miljoen euro) worden veroorzaakt door een lagere subsidieverstrekking dan voorzien (New Dutch design, Integratie voor inspiratie en Talent college). Ontmoeting en dialoog De hogere baten (0,023 miljoen euro) zijn het gevolg van een ontvangen provinciale bijdrage voor de Dag van de Dialoog 2008. Inburgering Per saldo waren de lasten in 2009 1,3 miljoen euro lager dan begroot. Dit komt hoofdzakelijk doordat er minder inburgeringstrajecten zijn gerealiseerd dan was voorzien en er minder extern personeel is ingehuurd. Door de lagere realisatie van het aantal trajecten is de afrekening van Rijksmiddelen lager, hierdoor zijn de baten 2,4 miljoen euro dan begroot. In verband met het tekort op Inburgering stellen wij voor om 1,272 miljoen euro te onttrekken aan de dienstbedrijfsreserve Maatschappelijke Ondersteuning. Wij laten 0,077 miljoen euro uit de programmareserve vrijvallen ter dekking van een deel van het tekort. GSB-gelden In 2009 zijn er 24,6 miljoen euro aan kosten ten laste van de voorziening gebracht. Deze uitname is gebaseerd op de telling in Informatie Systeem Inburgering (ISI) van 1.146 basistrajecten (incl. pardonners) in begin maart 2010. Dit is als volgt opgebouwd Op de balans per 31-12-2008 waren de volgende bedragen opgenomen alsnog te betalen. Dit is nu gebeurd en de kosten zijn ten laste van de voorziening gebracht: 0,8 miljoen euro voor de afrekening regeling oudkomers 2005 en 2006.

• • • • •

15,7 miljoen euro ten behoeve van de afrekening met het Rijk voor de Wet Inburgering over de periode 2007 tot en met 2009. 1 miljoen euro voor de afrekening van de Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN) 2006 en 2007. 0,1 miljoen euro ten behoeve van de afrekening van de prijsbijstelling 2009. 0,3 miljoen euro ten behoeve van de afrekening van de pardonmiddelen.

Daarnaast zijn de volgende kosten 2009 ten laste van de voorziening gebracht: 5,8 miljoen euro betreft inburgeringsprogramma's inburgeringsplichtigen/behoeftigen en

• • • • • •

40

handhavingsbeschikkingen. 0,1 miljoen euro betreft de vergoeding voor de verstrekking van informatie over de Wet Inburgering. 0,8 miljoen euro betreft participatiebonus voor duale trajecten. 0,4 miljoen euro betreft Pavem (regulier). 0,2 miljoen euro betreft prijsbijstelling 2009. 1,0 miljoen euro betreft verrekening samenlooptrajecten (incl. pardonners) met het programma Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid.

Resultaat programma

-1.107

Bestedingsvoorstellen Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-243

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Diversiteit en Integratie Dienstbedrijfsreserve Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

77 1.272 0

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

41

1.3 Publieksdienstverlening Publieksdienstverlening gaat over de contacten die de gemeente heeft met individuele burgers 7 , bedrijven en organisaties in het algemeen en meer specifiek over het verstrekken van gemeentelijke informatie, het leveren van producten en diensten als vergunningen, subsidies, uitkeringen, aanslagen, verklaringen en documenten.

1.3.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling De gemeente Utrecht streeft naar een hoge klanttevredenheid voor haar publieksdienstverlening met een goede kwaliteit/prijsverhouding binnen de wettelijke kaders. Deze algemene doelstelling blijft de leidraad waar we ons naar richten bij de reguliere dienstverlening en ontwikkelactiviteiten. Zij geeft daarnaast aan dat de ontwikkelingsmogelijkheden omgeven zijn door landelijke regelgeving. Effectdoelstelling 1: Betere toegankelijkheid Klanten zijn tevreden over de toegankelijkheid van de gemeentelijke informatie, producten en de organisatie. Uit de inwonersenquête uit 2009 blijkt dat de gemiddelde klanttevredenheid over de dienstverlening van alle kanalen van de gemeente Utrecht gelijk is gebleven aan 2008, namelijk een 6,8. Het percentage ontevreden klanten is afgenomen van 17% naar 12%. De gemiddelde klanttevredenheid is gelijk gebleven, maar op onderdelen is er wel verbetering. Wat opvalt, is de toegenomen waardering voor het gemak waarmee de juiste afdeling of persoon te vinden is. Bij telefonisch contact is dit een 6,7 en bij contact aan de balie een 7,9. Gemiddeld over alle kanalen geven Utrechters een 7,5 tegenover een 7,0 in 2008. De waardering voor het baliecontact is hoog: 59% van de Utrechters heeft het liefst contact met de gemeente via de balie, 62% van de ondervraagden heeft ook contact met de gemeente gezocht via de balie. In 2009 is ongeveer 375.000 keer contact gezocht met de gemeente via het centrale telefoonnummer (Klant Contact Centrum), een stijging van bijna 10% ten opzichte van 2008. De waardering voor het telefonische contact met de gemeente is een 7,3 (Benchmark Publiekszaken 2009). Dit cijfer is iets lager dan in 2008 (7,6), maar gelijk aan dat van andere Nederlandse gemeenten met meer dan 100.000 inwoners. Effectdoelstelling 2: Uitbreiden transactiemogelijkheden Klanten kunnen vragen en aanvragen gemakkelijk afhandelen met de gemeente, zonder last te hebben van de gemeentelijke organisatiewijze. In 2009 hebben wij geïnvesteerd in de dienstverlening via de website www.utrecht.nl en de telefonische dienstverlening. Uit de inwonersenquête 2009 blijkt dat zeven van de tien Utrechters de gemeentelijke website kennen en hier wel eens een bezoek aan brengen. De meeste bezoekers (92%) geven aan op de website te kunnen vinden waarnaar zij op zoek zijn. Bijna de helft (46%) van de Utrechters weet van de mogelijkheid om via www.utrecht.nl diensten aan te vragen. In totaal 22% van de inwoners heeft hier de afgelopen 12 maanden gebruik van gemaakt. Uit de Benchmark Publiekszaken van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) blijkt dat onze klanten het digitale loket waarderen met een 7,3 (in 2008 een 6,8). Utrecht is de eerste gemeente van de G4 waar burgers na eenmalig inloggen met DigiD diverse zaken kunnen regelen. De klant logt één keer in en kan via de landelijke overheidswebsite 'Mijn Overheid.nl' dan twee uur lang gebruik maken van verschillende webdiensten zonder opnieuw in te hoeven loggen. Onze klanten kunnen zo al hun zaken met de overheid regelen via een eigen gepersonifieerde, veilige internetpagina.

7

Voor de leesbaarheid wordt verder ‘klant’ gebruikt als verzamelnaam voor burgers, inwoners, ondernemers,

organisaties, bezoekers en overige gebruikers van de gemeentelijke organisatie en de stad Utrecht. 43

Effectdoelstelling 3: Meer transparantie Klanten zijn tevreden over wat ze van de gemeente kunnen verwachten. In de inwonersenquête van 2009 hebben wij gevraagd naar de duidelijkheid van de gemeentelijke informatie. Hieruit blijkt dat zes van de tien Utrechters van mening zijn dat de gemeente over het algemeen duidelijke informatie verstrekt. Volgens acht van de tien inwoners is het duidelijk dat de betreffende informatie van de gemeente is. Driekwart van de Utrechters vindt de informatie van de gemeente goed leesbaar. Ruim de helft van de inwoners is van mening gemakkelijk aan gemeentelijke informatie te komen. Ook over de gemeentelijke informatie via lokale kranten en op de gemeentelijke website is iets meer dan de helft van de Utrechters goed te spreken. Ten opzichte van een jaar geleden zien we weinig veranderingen. Relevante omgevingsfactoren De publieksdienstverlening in Utrecht was in 2009 gemeentebreed volop in beweging. Een gezamenlijke meerjaren aanpak is nodig om lokale en landelijke opgaven te realiseren rondom dienstverlening, zoals de invoering van de Wet dwangsom bij niet tijdig beslissen, het Nationaal UitvoeringsProgramma dienstverlening en e-overheid en Antwoord© (de gemeente als ingang voor de gehele overheid). Wij zijn bezig om het proces van dienstverlening te verbeteren, mede met het oog op het nieuwe stadskantoor. Effectindicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

6,5

6,9 8

7,5

7,98

50%

40%

2

16

60%

61%

6,8

6,8

Klanten zijn tevreden over de snelheid én het gemak waarmee ze de 1.a

juiste medewerker aan de telefoon krijgen (2007: 6,1 + 6,1) Klanten zijn tevreden over de snelheid én het gemak waarmee ze de

1.b

juiste medewerker aan de balie krijgen (2007: 7,6 + 6,6) Klanten hebben afdoende antwoord gekregen op hun vragen via

2.a

Internet Klanten hebben inzicht in actuele persoonlijke en

2.b

voortgangsgegevens rond digitale dienstverleningsproducten Klanten vinden zich vooraf goed geïnformeerd over wat ze van de

3.a

afhandeling van hun (aan)vraag mogen verwachten Klanten zijn tevreden over de gemiddeld geleverde

3.b

publieksdienstverlening

1.3.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Betere toegankelijkheid Op diverse manieren werken we aan het verbeteren van de toegankelijkheid van de gemeentelijke organisatie, gemeentebrede informatie en specifiek dienstverleningsproducten, via de kanalen internet, e-mail, telefoon, fysieke balies en post.

8

Alleen het gemak waarmee klanten de juiste medewerker aan de telefoon of balie krijgen is gevraagd.

44

Prestatiedoelstelling 1.1: Toegankelijkheid telefonie en e-mail Verbeteren van de toegankelijkheid van het gemeentelijke telefoon- en e-mailkanaal. Sinds begin 2009 handelt het gemeentelijk Klant Contact Centrum niet alleen de vragen af die via het centrale telefoonnummer binnenkomen, maar ook algemene publieksvragen af die per e-mail zijn binnengekomen. Bij beantwoording wordt gebruik gemaakt van de kennisbank, die uitgebreid is naar bijna 1.000 vragen en antwoorden. Naast het Klant Contact Centrum maken de balies Bouwen, Wonen en Ondernemen, Zorg en Sociale voorzieningen en het informatiecentrum Utrecht gebruik van de kennisbank. Zo krijgt de klant steeds vaker direct antwoord (omdat de beantwoording niet meer via de backoffice hoeft te lopen) én is het antwoord altijd eenduidig en correct. Het Klant Contact Centrum kan inmiddels 60,1% van de binnengekomen vragen direct afhandelen. Prestatiedoelstelling 1.2: Toegankelijkheid balies Verbeteren van de toegankelijkheid van de gemeentelijke balies. Wijkservicecentrum Vleuten–De Meern is verbouwd en de dienstverlening is uitgebreid. Zo kunnen klanten hier niet alleen voor alle gemeentelijke diensten terecht, maar ook voor bijvoorbeeld de ouderenadviseur, het postagentschap en er zijn internetwerkplekken. Wijkbureau Oost-Noordoost is naar een nieuwe, meer toegankelijke locatie verhuist. In 2009 heeft de gemeente op het gebied van de individuele Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) verstrekkingen een grote slag gemaakt. Er is een centraal nummer gekomen en een digitale informatiesite. In plaats van balies zijn er spreekuren op drie wijkservicecentra (verdeeld over de stad). Inwoners worden zo op diverse wijzen bediend. Ook in 2009 is de dienstverlening van de balie Bouwen, Wonen en Ondernemen uitgebreid. In samenwerking met Stadswerken zijn alle vergunningen van Stadswerken, zoals inname openbare grond, bij de balie ondergebracht. Een andere verbetering is het digitaal maken van archieven waardoor ze sneller geraadpleegd kunnen worden. De bezoekers van de balie Bouwen, Wonen en Ondernemen waarderen de dienstverlening met een ruime zeven.

Uitbreiden transactiemogelijkheden De ontwikkeling van digitale informatievoorziening en transacties via internet ondersteunt de vraaggerichte en kennisintensieve dienstverlening aan alle loketten. Prestatiedoelstelling 2.1: Ontwikkeling transactiedienstverlening Ontwikkelen van informatie- en transactiedienstverlening. In 2009 is de handleiding voor het schrijven van productteksten voltooid. De diensten kunnen met deze handleiding productteksten op een vraaggerichte, klantvriendelijke manier herschrijven. Verschillende internetpagina's zijn al op deze wijze herschreven. In 2009 heeft een grote verandering in het beheer van de webformulieren plaats gevonden. Stichting ICTU (ICT-Uitvoeringsorganisatie van en voor de overheid), waar de webformulieren waren ondergebracht, heeft de samenwerking met gemeenten eenzijdig beëindigd. De gemeente Utrecht heeft vervolgens besloten om de webformulieren in eigen beheer te nemen. Bij dit proces van omzetting, dat eind 2009 is afgerond, is de implementatie van de midoffice en de koppeling daarvan aan andere systemen betrokken. Deze implementatie is succesvol verlopen. Prestatiedoelstelling 2.2: Hergebruik persoonlijke gegevens Hergebruiken van persoonlijke gegevens. Onze klanten kunnen inmiddels 45 formulieren online invullen. Dit betekent (aanvraag)formulieren downloaden, maar ook gegevens voor een aanvraag uploaden. De formulieren zijn al voor-ingevuld met de gegevens die de gemeente heeft van de klant. Meerdere van onze formulieren (zestien) hebben een koppeling met iDeal (online betalen) en DigiD (online legitimatie). Er is grote waardering voor de Utrechtse e-formulieren: ze zijn als eerste geëindigd in de landelijke VNG Benchmark Publiekszaken. Om te komen tot de gewenste klantgerichte organisatie bevragen we onze klanten over de afhandeling van contacten en (aan)vragen. Ook moet het geven van openheid hierover, vooraf en achteraf, de gewenste klantgerichtheid bevorderen.

45

Meer transparantie Prestatiedoelstelling 3.1: Verwachtingen transparant maken Verwachtingen transparant maken. De gemeente Utrecht heeft in 2009 een onderzoek uitgevoerd naar de servicenormen voor e-mail, telefoon, balie en post. Via deze meting keken we in hoeverre we voldeden aan de eigen servicenormen. In de hele gemeente is een stijgende lijn te zien in het klantgerichter werken. We voldoen bij e-mail voor 75%, bij telefoon voor 97%, bij de balie voor 90% en bij post voor 77% aan onze servicenormen. Een belangrijke reden waarom we nog geen 100% halen is het ontbreken van diverse randvoorwaarden (op het gebied van Informatie en Communicatie Technologie (ICT)), Human Resources Management (HRM) en bedrijfsvoering) om aan de servicenormen te kunnen voldoen. Voor de komende jaren ligt hier de uitdaging en daarmee de verwachte groei. Bovendien is de wettelijke compensatieregeling van kracht geworden in geval we als gemeente niet de service of diensten leveren die we hebben beloofd. Voor producten die in de wet Dwangsom zijn vastgelegd is financiële compensatie geregeld. Daartoe is onder andere een eenvoudig vindbaar formulier voor 'ingebrekestelling' van de gemeente beschikbaar. Voor niet-verplichte gevallen is een gemeentebrede werkinstructie voor ambtenaren ontwikkeld. Daarin staat hoe je, als klantgerichte organisatie, klanten passend kan compenseren bij het overschrijden van een behandeltermijn. Om te zien hoe de klanten onze dienstverlening waarderen vraagt de inwonersenquête naar verschillende aspecten van dienstverlening. Utrecht heeft ook nog een eigen Ombudsman die klachten van burgers in behandeling neemt. Daarnaast doet Utrecht mee met de Benchmark Publiekszaken van de VNG met verschillende publieksbalies en het Klant Contact Centrum. Vanaf 2009 is deze Benchmark verplicht voor alle balies. Deze Benchmark is in de plaats gekomen van het verplichte generieke vragenblok bij klantonderzoeken van publiekseenheden. Zo kunnen we onze prestaties op het gebied van dienstverlening niet alleen onderling vergelijken maar ook met andere gemeenten om van elkaar te leren. Daarnaast is er onderzoek verricht naar de prestaties van de gemeente op gebied van servicenormen. Prestatie-indicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

60%

60,1%

4

4 45

Geslaagde afhandeling bij eerste contact aan de telefoon via het 1.1.a

Klant Contact Centrum Bundeling van gemeentelijke en maatschappelijke producten en

1.2.a

diensten in de wijken naar wijkservicecentra Aantal producten op maximaal (vraaggestuurd en begrijpelijk)

2.1.a

digitaal transactieniveau

50

2.2.a

Hergebruik persoonlijke gegevens in elektronische formulieren

10

16 E-mail 74% Telefoon 97% Balie 90%

3.1.a

Realisatie conform generieke Utrechtse servicenormen

100%

Post 77%

8

n.v.t.

Klanttevredenheidsonderzoeken bij publiekseenheden 3.1.b

46

uitgevoerd met generiek vragenblok

1.3.3 Wat heeft dat gekost Nominale

Actuele

begroting 2009

begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil actueel

Toegankelijkheid telefonie en e-mail

1.610

2.738

3.333

-595

Toegankelijkheid balies

2.755

2.954

4.066

-1.112

en realisatie

Lasten

Ontwikkeling transactiedienstverlening Hergebruik gegevens

619

0

0

0

11.656

12.474

12.184

290

532

679

753

-74

17.171

18.845

20.336

-1.491

100

0

0

0

0

0

0

0

Verwachtingen transparant maken Totaal lasten Baten Toegankelijkheid telefonie, en e-mail Toegankelijkheid balies Ontwikkeling transactiedienstverlening Hergebruik gegevens

-46

0

0

0

6.453

6.254

6.774

521

51

52

135

83

6.559

6.306

6.909

603

10.612

12.540

13.427

-888

Verwachtingen transparant maken Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoegingen

54

54

54

0

Onttrekkingen

O

529

529

0

10.666

12.064

12.952

-888

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Toegankelijkheid telefoon en e-mail Door de groei van het aantal calls is er steeds meer capaciteit nodig bij het KCC. Dit leidt tot overschrijding van de begrote kosten met 0,2 miljoen euro. Het tekort op de programmaorganisatie van 0,38 miljoen euro hangt samen met de extra capaciteit die is ingezet om de programmaresultaten te realiseren. Halverwege 2009 is een proces van heroriëntatie over het programma Publieksdienstverlening gestart. Toegankelijkheid balies De kosten van de wijkbureaus en wijkservicecentra zijn gestegen met 1,1 miljoen euro. Dit wordt veroorzaakt door kosten van verbouwing en verhuizing van verschillende wijkbureaus en door tijdelijke inhuur van extra capaciteit voor de wijkbureaus. Wij stellen voor de kosten te dekken uit de dienstbedrijfsreserve Wijken. Hergebruik persoonlijke gegevens Het voordeel op de baten van 0,521 miljoen euro wordt veroorzaakt door hogere legesopbrengsten. De lasten zijn echter door de afdracht van rijksleges ook toegenomen. Verwachtingen transparant De lasten zijn met 0,74 miljoen euro gestegen door het inhuren van extra capaciteit bij de Ombudsman. De baten zijn met 0,85 miljoen euro gestegen door incidentele opbrengsten van andere overheden.

47

Resultaat programma

-888

Bestedingsvoorstellen Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-338

Dienstbedrijfsreserve Burgerzaken en Gemeentebelastingen

-608

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Publieksdienstverlening Verkiezingen

•

Dienstbedrijfsreserve Wijken

109 109 1.723

Dienstbedrijfsreserve Raadsorganen

2

Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

0

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

48

1.4 Stadpromotie 2009 was een belangrijk en intensief jaar voor het programma Stadspromotie. Het eerste jaar dat we volledig konden werken aan het programma Stadspromotie 2008-2011 met als belangrijkste uitdaging het verder bouwen en versterken van het merk Utrecht.

1.4.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Utrecht nationaal en internationaal profileren als een stad met een aantrekkelijk en concurrerend klimaat om te wonen, werken, studeren, leven, bezoeken en investeren. Het merk Utrecht vormt voor het programma Stadspromotie de basis om te komen tot een sterkere nationale en internationale profilering van de stad. Een heldere identiteit en positionering van Utrecht ontbrak. Als identiteit voor Utrecht kozen we voor 'Utrecht, stad van kennis en cultuur' en als merkpositionering is 'Utrecht, bron van authentiek talent' vastgesteld: uit Utrecht komt authentiek talent voort en dat heeft Utrecht tot de stad van kennis en cultuur gemaakt. Dit is de kracht van de stad die we gaan uitvergroten. De vier kernwaarden – historie, talent, vernieuwend, persoonlijk - en de beleidsfocus van de gemeente zijn hierbij gebruikt als basis. Effectdoelstelling 1: Merk Utrecht Betere positionering van het merk Utrecht. Op grond van de merkpositionering is een nieuw beeldmerk voor de citymarketing van Utrecht gecreëerd samen met de bijpassende visuele identiteit. Hiermee wordt duidelijk waar de kracht van onze stad ligt en het maakt scherp waarin Utrecht zich van andere steden onderscheidt. Het helpt en overreedt allerlei soorten beslissers in hun keuzeproces. Utrecht wordt een bekend en direct herkenbaar merk. Effectdoelstelling 2: Merkversterking Evenementen, Projecten en Activiteiten Evenementen, projecten en activiteiten beter benutten voor versterking van het merk Utrecht. Met de in 2009 vastgestelde nota 'Evenementen en festivals in Utrecht 2009-2014' en de nieuwe merkpositionering is de regie op de marketing en communicatie met betrekking tot merkversterkende evenementen verscherpt. We kunnen beter en eenduidiger de kwaliteiten en talenten van Utrecht op het gebied van kennis en cultuur uitdragen. Effectdoelstelling 3: Betrokkenheid Vergroten van de betrokkenheid van en voor de stad Utrecht. In het proces naar een betere positionering van het merk, het ontwikkelen van een beeldmerk en huisstijl zijn vele inen externe Utrechtse partijen betrokken geweest. In de UDB (Utrecht Development Board) en de Stadslabs hebben deskundigen, ambtenaren en stakeholders samengewerkt aan de marketing en promotie van Utrecht. Effectdoelstelling 4: Toerisme Versterken van het toerisme. In 2009 stelden we alles in het werk om Utrecht (inter)nationaal op de kaart te zetten. Omdat de hotelsector in huidige economische conjunctuur extra steun verdient, lag daarbij de nadruk op het stimuleren van het verblijfstoerisme. Relevante omgevingsfactoren De economische recessie heeft nadelige effecten gehad voor de culturele sector, omdat sponsoren zich terugtrokken. Bekende Utrechtse festivals als Tweetakt en het Festival Oude Muziek zagen de sponsorgelden flink teruglopen. De internationale economische dip heeft negatieve invloed op het aantal overnachtingen, net als in andere steden in Nederland. 49

Effectindicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

1

Imago onderzoek 9

2

Positie evenementenstad van het jaar 10

0

1

Top 3

6

3

Percentage inwoners die positief zijn over de stad Utrecht

4.a

Aantal internationale overnachtingen in Utrecht 11

4.b

Positie op ranglijst toeristische bezoeken aan steden 12

4

4

4.c

Aantal sterren kwalificatie Michelin

2

2

90%

91%

233.000

230.000

1.4.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Betere positionering Merk Utrecht Prestatiedoelstelling 1.1: Merk Utrecht Opstellen en uitvoeren strategisch marketing- en communicatieplan. We stelden de kaders op voor het strategisch marketing- en communicatieplan. Deze werken we parallel aan de merkactivatie in 2010 verder uit. Ditzelfde geldt voor de afspraken over de toepassing van het merk in de gemeentelijke communicatie. Proactieve persbenadering vond in de aanloop naar de lancering van het merk op 4 januari 2010 plaats en wordt ook gedurende de merkactivatie gecontinueerd en uitgebouwd. Ontwikkelen, lanceren en toepassen van een nieuw beeldmerk/huisstijl voor stadspromotie Op grond van de nieuwe merkpositionering voor Utrecht als 'bron van authentiek talent' is een nieuw beeldmerk voor de citymarketing van Utrecht gecreëerd samen met de bijpassende visuele identiteit (huisstijl). Tevens zijn alle voorbereidingen getroffen voor de spectaculaire lancering in de eerste week van 2010. Bij het ontwikkelen van een beeldmerk en huisstijl waren vele in- en externe Utrechtse partijen betrokken. Plan van Aanpak City Dressing In overleg met Utrechtse festival- en evenementorganisatoren keken we naar de wensen op het gebied van citydressing. Dit proces is, vooral omdat de merkstrategie uiteindelijk pas eind 2009 is vastgesteld, nog in volle gang. Grootste wens vanuit organisatoren is betonnen voeten voor vlaggen en baniermasten. Deze zijn gereed bij de start van het festivalseizoen 2010. Daarnaast keken we naar wat de hoogste prioriteiten zijn voor komend seizoen, zowel vanuit de merkstrategie als vanuit de organisatoren.

Merkversterking Evenementen, Projecten en Activiteiten Prestatiedoelstelling 2.1: Merkversterking Opstellen en uitvoeren evenementennota inclusief (meerjaren)kalender ter verbetering van het evenementenklimaat. Uit een naar aanleiding van de nota 'Evenementen en festivals in Utrecht 2009-2014' uitgevoerd onderzoek blijkt dat een ruime meerderheid van de Utrechtse bevolking tevreden is met de Utrechtse evenementen. Als uitwerking op de nota riepen we het Platform Evenementen Utrecht in het leven. In dit platform is een start gemaakt om met

9

De imago nulmeting heeft in 2009 plaats gevonden, de resultaten worden begin 2010 gepresenteerd.

10

Bron: Nationale Evenementenprijzen, de ranking komt lager uit dan verwacht, omdat één van de criteria bij de

jurering was: ‘hoe recent is het evenementenbeleid'. De nieuwe evenementennota kon nog niet meewegen in de beslissing. Het Utrechtse evenement Tweetakt is wel onderscheiden met prijs voor het leukste stadsevenement. 11

Bron: CBS Statline, schatting over de eerste drie kwartalen van 2009. In Utrecht blijft het aandeel overnachtingen van

buitenlanders ten opzichte van Nederlanders ver in de meerderheid. Bovendien daalt het aantal buitenlandse overnachtingen minder dan het aantal binnenlandse overnachtingen. In die zin lijkt de inzet op internationaal verblijfstoerisme effect te genereren. 12

Schatting over de eerste drie kwartalen, gegevens over heel 2009 zijn mei/juni 2010 bekend.

50

organisatoren, locatiebeheerders, horeca, winkeliers, bewoners en betrokkenen van evenementen op praktisch niveau belangrijke zaken rond evenementen stedelijk af te stemmen. Het programma Stadspromotie werd coördinator van het gemeentelijk strategisch evenementen overleg. In dit overleg vindt gemeentebrede afstemming plaats over sponsoring en acquisitie van (grootschalige) evenementen. Het programma Stadspromotie beheert het 'Evenementenoverzicht Stadspromotie'. Dit overzicht wordt in nauw overleg met bij evenementen betrokken partijen samengesteld en up-todate gehouden. In dit overzicht staat ook, voor zover bekend, de meerjarenplanning van verschillende evenementen. Hierdoor neemt het Evenementenoverzicht ook de rol van meerjarenkalender op zich. Projecten initiëren, adopteren of ondersteunen voor merkversterking. Met subsidies ondersteunden we marketing- en promotiecampagnes van merkversterkende evenementen. Dit heeft tot goede media-aandacht en bezoekersaantallen geleid. Zo is het Nederlands Film Festival bijvoorbeeld voor het vierde achtereenvolgende jaar tot 'Beste Media Evenement' van Nederland uitgeroepen. Doelstelling was in 2009 het eerste deel van Trajectum Lumen te realiseren. Hoewel een aantal lichtprojecten gereed is gekomen, heeft de strenge winter een tijdige lancering van Trajectum Lumen verhinderd. Wel zijn alle opdrachten voor uitvoering verstrekt, waarmee de bijdrage vanuit het grotestedenbeleid is veilig gesteld. De lancering vindt nu plaats op 7 april 2010. Ook is een marketingtraject, gekoppeld aan het nieuwe beeldmerk van Utrecht, in gang gezet. In 2008 werd helaas bekend dat de Grand Départ Tour de France 2010 niet in Utrecht plaatsvindt. Daar tegenover staat wel dat op 9 mei 2010 de finish van de eerste etappe van de Giro d'Italia plaatsvindt in Utrecht. We voerden overleg met het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) over de vraag of in 2013, gelinkt aan 300 jaar Vrede van Utrecht, een internationaal toeristisch themajaar kan worden vastgesteld. In 2010 zetten we dit overleg voort. We verstrekten aan Stichting Domplein 2013 een subsidie voor de markering Castellummuur Korte Nieuwstraat en voor het Ondergronds Bezoekers Centrum in de kelder van Domplein 4, 5 (Utrechts Centrum voor de Kunsten) dat begin 2010 wordt geopend. Samen met een aantal musea heeft de gemeente inhoudelijk en financieel geparticipeerd in het themajaar Holland Art Cities. Een aantal exposities van vooral het Centraal Museum en het Catharijneconvent zijn met dit project internationaal in de markt gezet. Ook zijn voor dit themajaar specifieke lokale projecten opgetuigd, zoals de 'Holland Art Cities boot'. Cultuurmarketing en -promotie. Het aantal bezoekers aan de Uitburo-site is wederom flink gestegen. Met verschillende festivals, onder andere Museumnacht, Springdance en Europa Cantat, is het Uitburo samenwerkingsverbanden aangegaan voor de campagne en de kaartverkoop. We besteedden in 2009 extra aandacht aan studenten- en jongerenmarketing onder andere door een mini cultureel festival tijdens de Uitdagen in samenwerking met Tivoli, Sju Jazzpodium en Vredenburg. Eind 2009 besloten we dat per 1 januari 2010 het Uitburo met de Culturele Zondagen fuseert tot de Stichting Cultuurpromotie Utrecht.

Betrokkenheid doelgroepen vergroten Prestatiedoelstelling 3.1: Betrokkenheid vergroten Utrecht gastvrij. Utrecht is een fantastische stad met een prettige sfeer, dit blijkt ook uit de imago nulmeting waarin bijna de helft van de Nederlanders Utrecht typeert als een gezellige stad. In samenwerking met verschillende partijen voerden we activiteiten en projecten betreffende gastvrijheid uit: subsidiering van het culinaire festival 'Uitgekookt', ambassadeursdag hotels en B en B's, samenstelling promotieteam, Stadsgids 2009, stand op de vakantiebeurs en Sontwikkeling van promotiematerialen. Bewegwijzering Binnenstad We legden de fundering voor een nieuw voetgangers bewegwijzering systeem in de Binnenstad. In overleg met onder andere de musea, VVV en Utrecht Toerisme en Recreatie (UTR), Corio en ProRail zijn de uitgangspunten en criteria voor het nieuwe systeem opgesteld. In het eerste kwartaal van 2010 plaatsen we de bewegwijzering. Stadslabs Het stadslab Gaming bereikte het belangrijkste doel: het creëren van een netwerk van professionals uit de gameindustrie en deze in contact brengen met geïnteresseerden die niet uit de game-industrie komen. Het mooiste voorbeeld hiervan is de gamejam die we samen met de Dutch Game Garden en Het Utrechts organiseerden. Het Utrechtse bedrijf MonkeyBizniz heeft de gamejam gewonnen en ontwikkelt samen met het Utrechts Archief de game 51

'Tijdtripper'. Deze game is in de eerste helft van 2010 gereed. Ook binnen de game-industrie ondersteunden we verschillende initiatieven. Het stadslab Nieuwe Landmarks verstrekte in samenwerking met USBO Advies de opdracht aan Architectuurcentrum Aorta om een haalbaarheidsonderzoek uit te voeren naar een digitaal Stadspaviljoen; een virtueel bezoekerscentrum voor de Utrechtse architectuur. Omdat vrijwel alle initiatieven van het stadslab Duurzaamheid naadloos aansloten bij het programma 'Utrecht maakt Nieuwe Energie', besloten we het stadslab op te laten gaan in dit programma. Het nieuw gevormde stadslab 'Kennis', waarin onder andere vertegenwoordigers van de kennisinstellingen in de stad deelnemen, heeft tot doel om tot een sterker internationaal profiel voor Utrecht te komen op het gebied van kennis bij onder andere de doelgroepen internationale studenten en docenten. Het eerste project dat daartoe in samenwerking tussen gemeente en de kennisinstellingen is opgepakt, is het creëren van een Utrecht Virtual Hospitality Desk voor (inter)nationale studenten, dat in het voorjaar van 2010 operationeel is. Utrecht Development Board In juli 2009 is de Utrecht Development Board (UDB) met als voorzitter Trude Maas van start gegaan. Missie is 'verbinden, versnellen en verzilveren'. De UDB wil bijdragen aan profiel en succes van de stad en verbindingen leggen waar ze niet vanzelf tot stand komen. De UDB heeft inmiddels advies uitgebracht over het fonds Stimulering Lokale Economie en fungeert als jury voor de Gouden Impuls Utrecht. De UDB organiseert een stadslab over de werking van de stagemarkt voor het MBO.

Versterken toerisme Prestatiedoelstelling 4.1: Versterken Toerisme Marketing van de stad als toeristische bestemming.

• •

We namen deel aan NBTC campagnes ter bevordering van internationaal zakelijk toerisme en de City Break campagnes. We versterkten de functionaliteiten van de internationale website Utrecht Your Way.

Stimuleren van verblijfstoerisme In het kader van Trajectum Lumen investeerden we in de hardware en de marketing. Met dit duurzame lichtproject beogen we de bezoeker aan Utrecht in de avonduren vast te houden. Verbeteren van de toeristische infrastructuur In 2010 dragen we de subsidierelatie aan de Sterrenwacht Sonneborgh over aan het programma Culturele Zaken. Samen met de provincie Utrecht en de Raad van Toezicht van UTR is een opdracht uitgevoerd naar de meerwaarde van UTR als informatie, marketing en promotieorganisatie voor de provincie Utrecht. De conclusie is dat UTR in de huidige vorm wordt beëindigd en wordt opgevolgd door een toeristische organisatie voor de stad Utrecht, bestaande uit VVV, Rondom en toeristische marketing. We verstrekten een opstartsubsidie aan Color Bikes, een initiatief waarmee vooral buitenlandse toeristen worden uitgenodigd om Utrecht op de fiets te verkennen. Spreiden van het toerisme We hebben vooral ingezet op de spreiding van het dagtoerisme. UTR houdt in al haar producten rekening met de spreiding van bezoekers in tijd en plek. Utrecht ontvangt vooral dagbezoek, dat de neiging heeft veelal tegelijkertijd op dezelfde plek te zijn. In de nota Utrecht Experience is spreiding over de stad en in de tijd vastgelegd. Dat heeft UTR in 2009 onder andere gedaan door het aanbieden van arrangementen om bezoekers langer te laten blijven, het stimuleren van activiteiten en bezienswaardigheden buiten de standaard toeristische routes in bijvoorbeeld stadsgids, internet en andere informatiekanalen en tot slot door selectieve persbewerking van de nationale en vooral internationale pers. We hebben specifieke aandacht gehad voor het stimuleren van evenementen en activiteiten die zorgen voor een betere spreiding van het toerisme. Zo wordt vooral ingezet op toeristische evenementen die vóór of na het evenementenseizoen plaatsvinden, óf in de zomervakantie óf juist in de winterperiode. Denk aan Europa Cantat (juli 2009) en Springdance (april 2009). Stimuleren van samenwerking door initiëren, verbinden en subsidiëren In de subsidieverlening aan projecten en activiteiten hebben we de marketingcommunicatie uitbesteed aan UTR. In het kader van de Pieken in de Delta regeling voor toerisme en de regeling Mice Meets Metropolis initieerden en stimuleerden we samenwerkingsverbanden met de regio Amsterdam en diverse zakelijke vergaderaccommodaties in de provincie Utrecht en de regio Amsterdam. We initieerden samenwerkingsverbanden binnen het zakelijk en recreatief toerisme, met partners binnen en buiten de stad en provincie Utrecht, bijvoorbeeld in het kader van Trajectum Lumen. 52

Prestatie-indicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

Aantal keren promotionele vermelding 20.00 uur Journaal/RTL 1.1

nieuws 19.30

2.1

Aantal ondersteunde initiatieven

2

2

60

70

3.1.a

Aantal gerealiseerde projecten Gastvrij

4

6

3.2

Aantal gerealiseerde projecten stadslabs

6

6

4.1

Aantal publicaties in buitenlandse bladen

5

50

1

0

5%

-1%

2

20

4

40

Aantal te realiseren attracties voor internationale toeristen (GSB4.2.a

indicator)

4.2.b

Groei (inter)nationaal verblijfstoerisme

13 14

Aantal gerealiseerde projecten buiten traditionele toeristische 4.4

routes en buiten drukke periodes Aantal samenwerkingsprojecten met meerdere (toeristische)

4.5

organisaties

1.4.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Lasten Merk Utrecht Evenementen, projecten en activiteiten Betrokkenheid vergroten

560

1.127

608

519

1.770

2.145

2.318

-173

420

421

447

-25

Versterken Toerisme

1.338

2.020

1.215

805

Totaal lasten

4.088

5.713

4.588

1.125

Baten Merk Utrecht

0

0

0

0

Evenementen, projecten en activiteiten

0

0

13

13

Betrokkenheid vergroten

0

0

0

0

Versterken Toerisme

0

0

53

53

Totaal baten

0

0

66

66

4.088

5.713

4.522

1.191

Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoegingen

500

2.250

2.250

0

Onttrekkingen

0

3.924

3.924

0

4.588

4.039

2.847

1.191

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro's.

13

Als gevolg van vorst en sneeuw is de lancering van Trajectum Lumen uitgesteld tot 7 april 2010.

14

Schatting op basis van de gegevens van de eerste helft van 2009. Als gevolg van de economische crisis is dit lager

uitgevallen dan voorspeld. 53

Financiële toelichting Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn voornamelijk het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. We lichten het programma Stadspromotie op programmaniveau toe, omdat er in de toerekening van de begroting naar de doelstellingen administratieve fouten zijn gemaakt. Dat zou een toelichting per doelstelling onnodig ingewikkeld maken, terwijl de begrotingsfouten op programmaniveau wel budgettair neutraal zijn. De lasten van programma Stadspromotie als geheel zijn 1,125 miljoen euro lager dan begroot. De lagere lasten worden vooral veroorzaakt door het meerjarenproject Trajectum Lumen (0,727 miljoen euro). Dit project wordt gefinancierd uit zowel gemeentelijke middelen als ook Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en grotestedenbeleid (GSB) gelden. Het voordeel op dit meerjarenproject wordt hoofdzakelijk verklaard doordat in de realisatie de kosten bijna volledig rechtstreeks ten laste van de beschikbare GSB-gelden zijn gebracht, waardoor het begrote budget nauwelijks is besteed. Daarnaast wordt het voordeel op de lasten veroorzaakt door fasering van enkele projecten binnen het meerjarige programma Stadspromotie. We lichten de belangrijkste toe: Het project Bewegwijzering Binnenstad is, op voorbereiding en planvorming na, in 2009 nog niet gerealiseerd.

• •

Hierdoor zijn de lasten 0,182 miljoen euro lager dan begroot. Het project is aanbesteed en wordt uitgevoerd in het voorjaar 2010. Bij de Voorjaarsnota 2009 is in 2009 een incidenteel budget van 0,2 miljoen euro beschikbaar gesteld ten behoeve van de Evenementennota. Door de late beschikbaarheid is dit budget slechts voor een klein gedeelte aangewend; de incidentele impuls is wel uitgewerkt in concrete projecten. Hierdoor zijn de werkelijke lasten 0,193 miljoen

• • •

euro lager. De lasten voor de Utrecht Development Board (UDB) zijn 0,11 miljoen euro lager dan begroot. Vanwege de beschikking- en verantwoordingssystematiek (restbetalingen) zijn de lasten van diverse subsidies (onder andere Utrechts Uitburo) 0,128 miljoen euro lager dan begroot. In 2009 is een bedrag voor het project Utrecht Virtual Hospitality Desk en een subsidie aan de stichting Liszt begroot. Daadwerkelijke uitgaven worden in 2010 gedaan. Hierdoor zijn de werkelijke lasten 0,06 miljoen euro lager.

Tegenover de genoemde voordelen op de lasten staan enkele nadelen. Zo zijn de lasten van het project Domplein 2013 0,109 miljoen euro hoger dan begroot. Daarnaast zijn de werkelijke personele kosten 0,08 miljoen euro hoger. Tot slot is er te weinig overheadbudget toebedeeld aan het programma Stadspromotie. Hierdoor zijn de lasten 0,1 miljoen euro te laag begroot. Het voordeel op de baten van 0,066 miljoen euro wordt onder meer verklaard door niet begrote subsidies van de provincie Utrecht en de Universiteit Utrecht. Wij stellen voor om het nadeel op het project Domplein 2013 ten laste van de programmareserve Stadspromotie te brengen. Het overheadbudget van 0,1 miljoen euro wordt door middel van een verrekening met de dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst alsnog aan het programma toegevoegd. Verder stellen wij voor om de voordelen op het project Bewegwijzering Binnenstad (0,182 miljoen euro) en de Evenementennota (0,193 miljoen euro) aan de begroting 2010 toe te voegen. Tot slot wordt voorgesteld om het resterende resultaat (1,025 miljoen euro) ten gunste van de uitvoering van het meerjarigprogramma Stadspromotie (inclusief meerjarenproject Trajectum Lumen) aan de programmareserve Stadspromotie toe te voegen. Buiten resultaat hevelen we 0,233 miljoen euro in verband met de overgang van de werkzaamheden betreffende Domplein 2013 over van de programmareserve Stadspromotie naar de programmareserve Stedelijke Ontwikkeling en Groen. Dit betreft het restant aan gereserveerde ruimte voor Domplein 2013.

54

Resultaat Programma

1.191

Bestedingsvoorstellen Programmareserve Stadspromotie Uitvoering meerjarig programma Stadspromotie

• Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010) • Bewegwijzering Binnenstad • Evenementennota

-1.025 -1.025 -375 -182 -193

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Stadspromotie Cofinanciering Domplein 2013

•

109 109

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

100

Buiten resultaat Programmareserve Stadspromotie Programmareserve Stedelijke Ontwikkeling en Groen Domplein 2013

•

Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

233 -233 -233 0

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

55

1.5 Bereikbaarheid 1.5.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Garanderen van de bereikbaarheid binnen de kaders van de leefbaarheid, vooral waar het gaat om de luchtkwaliteit en de verkeersveiligheid. In 2009 is het actieplan Luchtkwaliteit vastgesteld, met daarbinnen de bijdrage van de gemeente Utrecht aan het Nationaal Samenwerkingsverband Luchtkwaliteit. De maatregelen van dit plan zijn ondergebracht in het programma Bereikbaarheid. Dit programma en de organisatie ervan zijn in 2009 vernieuwd. Effectdoelstelling 1: Openbaar vervoer Groei van het gebruik van het openbaar vervoer. Snel en comfortabel openbaar vervoer (ov) biedt een realistisch alternatief voor de auto. De groei van het ov-gebruik kan de groei van het autogebruik in de stad verminderen en zo de bereikbaarheid en de leefbaarheid verbeteren. Effectdoelstelling 2: Fiets Groei van het fietsgebruik. De fiets is onmisbaar in de stad, zowel op de korte afstanden als in het voor- en natransport bij het ov. De fiets kan in deze rol, nog meer dan nu het geval is, als vervanging dienen voor de auto. Effectdoelstelling 3: Optimaal weggebruik door auto’s Optimaal weggebruik door auto’s. De autobereikbaarheid voor bewoners, ondernemers, forenzen en bezoekers is nodig voor een vitaal, aantrekkelijk en concurrerend Utrecht. Tegelijkertijd moet de stad leefbaar blijven. Auto's rijden daarom zoveel mogelijk over de doorgaande wegen, zodat er zo min mogelijk overlast is voor de woongebieden. Effectdoelstelling 4: Parkeren Een verminderde parkeerbelasting op de (binnen)stad. Om de groei van het autoverkeer beter te accommoderen, sturen wij aan op het creëren van extra parkeerplaatsen aan de rand van de stad. Effectdoelstelling 5: Verkeersveiligheid Toename van de verkeersveiligheid. Alle verkeersdeelnemers moeten kunnen rekenen op een verkeersveilige stad. Relevante omgevingsfactoren Factoren als de herontwikkeling van het Stationsgebied, de bouw van Leidsche Rijn, als ook de autonome groei van het autoverkeer beïnvloeden de bereikbaarheid van de stad.

57

2007

2006

2005

2004

2003

2002

beschikbaar

circa 39

38,3

37,4

36,3

34

78.532

82.991

88.027

76.231

81.457

68.602

30.095

31.643

28.286

36.015

32.252

40.606

47%

48%

--

47%

--

52%

174

145

190

152

175

169

Effectindicatoren 15 Aantal instappers GVUbussen in miljoenen 16

Niet

Aantal (brom)fietsers van en naar binnenstad tussen 7.00 en 18.00 uur Aantal motorvoertuigen van en naar binnenstad tussen 7.00 en 18.00 uur Tevreden inwoners over parkeervoorzieningen Aantal ziekenhuisgewonden op gemeentelijke wegen

1.5.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? In 2006 is in de regio Utrecht een regionale samenwerking gestart met als doel om in 2020 in de regio een goede auto-, openbaar vervoer- en fietsbereikbaarheid te realiseren. Onderdeel van deze samenwerking zijn de No-regret, basis en aanvullende maatregelpakketten, die uw Raad in respectievelijk mei en november 2009 heeft vastgesteld en daarmee kunnen worden uitgevoerd. Het pakket No regretmaatregelen bevat zeven maatregelen, waarmee een investering van 47,7 miljoen euro is gemoeid. Een groot deel van deze maatregelen wordt in de stad Utrecht uitgevoerd en ook de verbindingen met de omliggende (BRU)-gemeenten worden verbeterd. Onderdeel van de noregret maatregelen zijn: verbetering zeven fietsroutes in de stad, het station Zuilen krijgt leenfietsen; er wordt een nieuwe P+R aangelegd met 500 plaatsen in Lage Weide of nabij Leidsche Rijncentrum; de regionale verkeerscentrale wordt opgestart, in vijf werkkernen in de stad worden mobiliteitsplatforms opgericht, in vijf werkkernen wordt de stedelijke distributie verbeterd en de distributie van drie topwinkellocaties in de stad wordt verbeterd (Overvecht, Kanaleneiland, Meubelboulevard). Het Basispakket bevat 32 maatregelen, waarmee een investering van 74,6 miljoen euro is gemoeid. Circa 43 miljoen euro hiervan wordt geïnvesteerd in de stad Utrecht. Onderdeel van het basispakket zijn: instelling van een stimuleringsfonds voor innovatieve maatregelen mobiliteitsmanagement, realisatie van 385 extra fietsparkeerplaatsen op vijftien locaties in Utrecht, een nieuwe fietstunnel tussen station Lunetten en Laan van Maarschalkerweerd, een dubbelzijdig fietspad langs de Westelijke verdeelring, een fietsbrug Oog in Al over de A2 en het AR-kanaal, versterken van de tangentlijn 10, het optimaliseren van de Lucasbrug, Rabobank fietsbrug aansluiten op de perrons, de HOVwesttangent tussen Nieuwegein - Papendorp - Leidsche Rijncentrum en Maarssen, marketing en communicatie regionaal OV en P&R in stad en regio, een elektrische bierboot, promotie van de binnenvaart en het omleiden van vrachtwagens om de regio Utrecht heen, Regionaal Verkeersmanagement (RVM) wordt verder in uitvoering gebracht, aanvullend aan de maatregelen in het pakket No regretmaatregelen. Het gaat onder andere om dynamisch verkeersmanagement in de stad Utrecht (DVM) en op de aansluitingen van de autosnelwegen met onder andere de stedelijke invalswegen. Voor het aanvullend pakket is 375 miljoen euro beschikbaar. Circa 200 miljoen euro hiervan wordt geïnvesteerd in de stad Utrecht. Maatregelen uit het aanvullend pakket zijn: ongelijkvloers maken HOV Zuidradiaal, versnellen Zuid radiaal, verbetering ov-as Utrecht Centrum - Utrecht Noord (Zuilen/Overvecht/Maarssen), verbeteren OV verbinding tussen Utrecht Centraal en Utrecht Noordwest, optimalisatie P+R/HOV/knooppunt Hooggelegen, opwaarderen alternatieve fietsroute door Utrecht Centrum (HHH-route), aanleg fietsonderdoorgang Spinozabrug, aanleg fietstunnel Salvador Allendeplein, uitbreiding Leenfietsen gemeente Utrecht, vertramming busverbinding Utrecht CS - Uithof, stimuleren gebruik deelauto's, aanleg P+R-locatie stadspoort A27, realisatie HOV Westtangent tweede fase (Leidsche Rijn Centrum - Lage Weide - station Maarssen), stimuleren aandeel Binnenvaart in de regio Utrecht (AMSbarge en

15

Bron: beleidsmonitor Verkeer 2006 en 2008

16

Bron: GVU

58

Blueports), regionaal verkeersmanagement deelmaatregelen, versnelling en frequentieverhoging sneltram Utrecht Nieuwegein/IJsselstein en verbetering herkenbaarheid fietsnetwerk.

Groei gebruik openbaar vervoer Prestatiedoelstelling 1.1: Realiseren Hoogwaardig netwerk Realiseren van een hoogwaardig ov-netwerk. Realiseren van een netwerk van HOV-busbanen. Grote delen van de busbanen in Leidsche Rijn zijn in gebruik. Op 1 december 2009 is het Marinus van Tyrusviaduct (het Taatsviaduct) opengesteld voor verkeer. In de eindsituatie komt daar nog een aparte busbaan. BRU en de gemeente Utrecht tekenden een samenwerkingsovereenkomst. De bedoeling is om begin 2011 te komen tot definitieve besluitvorming over de vertramming van de HOV-baan vanaf Utrecht Centraal naar De Uithof. Het project Zuidradiaal loopt vertraging op. We zijn nog in gesprek met derden over grondverwerving. Aanpassingen van het ontwerp zijn hiervoor nodig. Optimaliseren buslijnennet We hebben de lijnvoering in het westen van Utrecht (Leidsche Rijn en Papendorp) geoptimaliseerd. Wij hebben ons ingezet voor een betere dienstregeling. Samen met wijkbewoners en BRU hebben we een plan gemaakt om met ingang van 2012 in Vleuten met kleinere bussen te gaan rijden. Met de G4 hebben we een folder gemaakt voor Kamerleden ter bevordering van regionaal openbaar vervoer. Verbeteren toegankelijkheid en informatievoorziening De HOV-as is voorzien van nieuwe dynamische reisinformatieborden. Er zijn proefhaltes voor mensen met een lichamelijke beperking gerealiseerd en getest. Vervolgens is aanpassing van de haltes aanbesteed. Uitvoeren taxi-convenanten In het kader van de taxi-convenanten met het Rijk hebben we samen met de in december 2008 opgerichte brancheorganisatie Taxiplatform regio Utrecht (TRU) gewerkt aan de voorbereiding van een taxikeurmerk en verandering van de toegankelijkheid van de taxistandplaats bij het station.

Groei gebruik fiets Prestatiedoelstelling 2.1: Stimuleren fietsgebruik Stimuleren van het fietsgebruik. De fietsprojecten lopen op schema. Een aantal ontbrekende schakels zijn gerealiseerd. Diverse TOP 5 deelprojecten hebben wij afgelopen jaar voorbereid en worden in 2010 uitgevoerd. Voor het project Fietsbrug Oog in Al zijn wij in overleg met bewoners op zoek naar een oplossing voor de aanlanding van de brug en het vervolg van dit fietspad in Oog in Al. Doorstromingsmaatregelen op kruispunten waren onderdeel van de diverse TOP 5-deelprojecten. Als vervolg op de uitschakelproef op de Neude is in 2009 één verkeersregelinstallatie (VRI) volledig op knipperen gezet en zijn vijf andere VRI's buiten de spitsuren op knipperen gezet. Daarnaast is begonnen met het verbeteren van de verkeerslichtenregelingen op de fietsroutes tussen het centrum en Rijnsweerd/de Uithof. Ook aanpassing van de fietsbewegwijzering is op onderdelen van de Top 5 gerealiseerd. Prestatiedoelstelling 2.2 Voldoende stallingsvoorzieningen Realiseren van voldoende stallingsvoorzieningen voor de fiets. In 2009 hebben wij acht nieuwe fietstrommels gerealiseerd en vier nieuwe buurtstallingen, waarvan één in de Binnenstad. In totaal zijn er nu 21 buurtstallingen en 51 fietstrommels. In 2009 hebben wij een aantal maatregelen ter verbetering van het fietsparkeren in de binnenstad uitgevoerd, zoals de realisatie van een nieuwe bewaakte fietsenstalling aan de Lange Koestraat, invoering van het gratis bewaakt stallen in de binnenstad en de inrichting van een bewaakte, mobiele stalling op zaterdagen op de Mariaplaats. Daarnaast hebben wij een prijsvraag uitgezet om voor 2010 te komen tot succesvolle oplossingen voor de fietsparkeerproblematiek in de binnenstad. In het Stationsgebied hebben wij een gratis beheerde stalling gerealiseerd van 2.641 plaatsen op het Smakkelaarsveld en hebben wij 98 fietsklemmen bijgeplaatst in het openbaar gebied. Daarnaast hebben wij in de diverse wijken

59

gezamenlijk 265 fietsklemmen geplaatst. Wij hebben P+R Muziekcentrum Leidsche Rijn voorzien van vier ovfietskluizen.

Optimaal weggebruik door auto’s Prestatiedoelstelling 3.1: Bevorderen doorstroming Bevorderen van de doorstroming en stimuleren van optimaal autogebruik. Uitvoering auto/infra projecten De projecten NOUW2 en Majellaknoop zijn gereed. Voor de laatste lopen nog wel juridische procedures. Echter met de vergunningen in combinatie met gerechtelijke procedures waren wij in staat de reconstructie van de Majellaknoop af te ronden. De uitvoering van het 24 Oktoberplein is gestart met conditioneringswerkzaamheden. Het project Overste den Oudenlaan kan om logistieke redenen pas in uitvoering gaan als de fly-over 24 Oktoberplein gereed is. Uitvoeren van maatregelen Utrecht Bereikbaar. De Stichting Utrecht Bereikbaar (UB) heeft in 2009 circa 10.000 passen uitgegeven. Daarnaast zijn zeven P+R terreinen op afstand van Utrecht gerealiseerd. Over het gebruik van de pas Utrecht Bereikbaar (UB-pas) en de effectiviteit daarvan is en wordt een uitgebreide communicatiecampagne uitgevoerd. Daarnaast is gestart met de implementatie van de beloningsmaatregel. DVM (Dynamisch Verkeersmanagement) In samenwerking met de regionale partners (VERDER) is in 2009 de 2e fase van de Regionale

• • •

Verkeersmanagementcentrale (RVMC) gerealiseerd. De tijdelijke bereikbaarheid tijdens het project Majella is van daaruit ondersteund. Er is een managementproces ter ondersteuning van de Hinderplanning ontwikkeld. Hierbij wordt uitgegaan van een driedeling in de planning: lange termijn (6 maanden – 2 jaar vóór de uitvoering), korte termijn (0–6 maanden) en tijdens de uitvoering. Onder andere voor de Nationale Databank Wegverkeersgegevens zijn in 2009 de eerste twintig camera’s in werking gesteld voor het geautomatiseerd vergaren van reistijdinformatie.

Pakketstudie Utrecht heeft als partner een belangrijke rol in de pakketstudies. In 2009 is vooral gewerkt aan de planstudie Ring. Dat heeft eind 2009 geleid tot een voorkeursrichting voor de Ring Utrecht. Deze wordt de komende periode uitgewerkt tot een voorkeursvariant. Daarnaast is overeenstemming bereikt over de No Regret-, Basis- en Aanvullende maatregelen die in uitvoering gebracht worden. Milieuzone In 2009 is de aanbesteding voorbereid en zijn deelopdrachten verstrekt voor het geautomatiseerd handhaven van de milieuzone. In samenwerking met de politie hebben we handhavings- en voorlichtingsacties uitgevoerd. De naleving lag in 2009 net iets boven de 80%. We hebben samen met het Rijk een intentieverklaring Milieuzone voor bestelauto’s ondertekend. Adviseren over ruimtelijke projecten Het huidige verkeersmodel is in 2009 veelvuldig ingezet bij de integrale advisering van ruimtelijke projecten. Met de integrale advisering en ontwerpen op het vlak van verkeer, vervoer en bereikbaarheid hebben we de bereikbaarheid en de leefbaarheid van de stad geborgd. In 2009 is gestart met de actualisatie van het verkeersmodel. Autovrije zondag Wij hebben een autovrije zondag georganiseerd, tegelijk met het Utrecht Uitfeest, met als thema Bereikbaar Utrecht. Goederenvervoer en bevoorrading Utrecht heeft in 2009 een volledig elektrische bierboot laten bouwen voor de bevoorrading van de (horeca)bedrijven langs de grachten. Dit heeft geleid tot een tweede plaats bij de Eurocities Award in de categorie Innovatie. Utrecht heeft daarnaast de Nationale Award voor stedelijke distributie gewonnen en samen met twee partners een prijs van 250.000 euro in de wacht gesleept.

60

Parkeerbelasting binnenstad Prestatiedoelstelling 4.1: Sturen van parkeergedrag Sturen op parkeergedrag. Ontwikkelen en realiseren P+R De Uithof, Hooggelegen en Lage Weide. Voor P+R De Uithof hebben wij het Definitief Ontwerp vastgesteld en is de bestemmingsplan- procedure gestart. Wij werken momenteel aan het Voorlopig Ontwerp van P+R Hooggelegen fase 1. We zien definitief af van P+R Lage Weide. Hiervoor zoeken wij een andere locatie aan de Westkant van de stad. De marketingstrategie voor de P+R is gereed. In 2010 start het eerste actieplan van deze strategie. Betaald parkeren In 2009 is het gebied waar betaald moet worden voor parkeren uitgebreid met 978 parkeerplaatsen. In delen van Lombok, Nieuw Welgelegen en 2e Daalsebuurt is, op basis van de resultaten van het draagvlakonderzoek, betaald parkeren ingevoerd. In maart 2009 zijn in de binnenstad nieuwe muntloze parkeerautomaten geplaatst, voorzien van kentekeninvoer. Met ingang van 1 april 2009 is het papieren bewonersvignet vervangen door een digitale parkeervergunning. De handhaving van dit digitale parkeerrecht vindt plaats door het scannen van het kenteken. Hiertoe zijn de parkeercontroleurs uitgerust met nieuwe handcomputers. De ervaringen in 2009 met deze wijze van handhaving leren dat het scannen van een kenteken vooralsnog meer tijd vraagt dan een visuele controle op de aanwezigheid van een parkeerrecht. Met de komst van een scanauto en voortschrijdende digitalisering van parkeerproducten zal de efficiency en effectiviteit van de handhaving in 2010 toenemen. In 2009 zijn 13 nieuwe autodate parkeerplaatsen gerealiseerd. Er zijn in 2009 echter ook 10 plaatsen opgeheven, omdat het gebruik achterbleef bij de verwachtingen. In totaal beschikt Utrecht momenteel over 210 autodate parkeerplaatsen.

Toename verkeersveiligheid Prestatiedoelstelling 5.1: Verkeersveiligheid Bevorderen van de verkeersveiligheid. De wijkverkeersadviseurs nemen deel aan de reguliere wijk- en gebiedsteamoverleggen In 2009 hebben vijf scholen het Utrecht Veiligheidslabel (UVL) gehaald. 35 scholen hebben zich aangemeld om het label te gaan halen. We hebben de Fietsverlichtingsactie van de fietsersbond ondersteund. Daarnaast hebben we in 2009 een bromfietscursus georganiseerd voor beginnende bromfietsers. Via het UVL hebben we de verkeersouders op basisscholen ondersteund. Prestatie-indicatoren 1.1

Netwerk vrije busbanen

Begroting 2009 -

Realisatie 2009 Op schema Top 5 projecten in

2.1a

Netwerk hoofdfietsroutes

2.1 b

Buurtstallingen Uitvoering 24 oktoberplein

3.1.a

• • •

Start schakels Top 5

voorbereiding

Minimaal 2 In uitvoering

gestart Afhankelijk van fly

Uivoering Overste Den Oudenlaan

In uitvoering

over

Uitvoering Majellaknoop

In uitvoering

Opgeleverd

3.1 c

Mobiliteitsmanagement

3.1 d

Autovrije zondag

circa 10.000 passen Uitgifte UB pas P+R

uitgegeven

op afstand

7 P+R op afstand

In september

Gerealiseerd

Afhankelijk van RSS 4.1

P+R Lage Weide

3.1

P+R De Uithof

3.2

P+R Hooggelegen

halte

Niet van toepassing

DO

DO vastgesteld

-

IPvE vastgesteld

61

1.5.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

begroting 2009

begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil actueel en realisatie

Lasten 762

841

3.798

-2.957

Stimuleren fietsgebruik

Realiseren Hoogwaardig netwerk

1.621

2.261

269

1.991

Voldoende stallingsvoorzieningen

1.903

2.270

1.933

338

Bevordering van de doorstroming

3.599

8.961

21.871

-12.910

18.081

20.391

15.601

4.790

157

157

54

104

26.123

34.880

43.525

-8.645

0

0

-5.702

-5.702 -940

Sturen van parkeergedrag Verkeersveiligheid Totaal lasten Baten Realiseren Hoogwaardig netwerk Stimuleren fietsgebruik

0

0

-940

Voldoende stallingsvoorzieningen

1.157

186

272

86

Bevordering van de doorstroming

0

0

6.165

6.165

23.966

26.045

21.550

-4.496

0

0

0

0

25.123

26.232

21.345

-4.886

1.000

8.649

22.180

-13.531

Toevoegingen

3.396

15.159

15.159

0

Onttrekkingen

2.776

5.226

5.226

0

Saldo na mutaties en reserves

1.620

18.582

32.113

-13.531

Sturen van parkeergedrag Verkeersveiligheid Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves

Bedragen zijn in duizenden euro's. Financiële toelichting Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn voornamelijk het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Realiseren van een hoogwaardig netwerk openbaar vervoer De lasten zijn bijna 2,96 miljoen euro hoger dan geraamd. Dit wordt vooral veroorzaakt door de lasten voor realisatie van de meerjarige investeringsprojecten HOV netwerk, Randstadspoor en Hoge Weidebrug (13,32 miljoen euro), de RABObrug (0,65 miljoen euro) en extra inzet voor het opstellen van het ALU programma (0,32 miljoen euro). De lasten HOV netwerk zijn voor een bedrag van 11,3 miljoen euro verrekend met de voorziening BOR. Het resultaat aan de batenkant is 5,7 miljoen euro negatief. Dit wordt vooral veroorzaakt door de administratieve verrekening van onderhanden werk (-8,064 miljoen euro). Daarnaast hebben wij rijksbijdragen ontvangen voor de RABObrug (0,65 miljoen euro) en de Hogeweidebrug (1,59 miljoen euro) en een opbrengst uitgifte gronden Leidsche Rijn Zuidradiaal (0,12 miljoen euro). Deze baten waren niet geraamd in de programmabegroting. Wij stellen voor de uitvoering van de meerjarige investeringsprojecten openbaar vervoer (11,353 miljoen euro) te ontrekken aan de reserve BOR en het resultaat op de meerjarige investeringsprojecten openbaar vervoer (2,114 miljoen euro) toe te voegen aan de programmareserve Meerjarige Investeringen bereikbaarheid en het restant aan de reserve BTW-compensatiefonds (0,462 miljoen euro en 0,044 miljoen euro).

62

Stimuleren fietsgebruik De lasten zijn 1,99 miljoen euro lager dan geraamd. Dit wordt veroorzaakt door lagere lasten voor het meerjarige programma hoofdfietsroutes (1,14 miljoen euro), het abusievelijk niet op deze prestatiedoelstelling verantwoorden van de geraamde lasten voor het actieplan fiets Binnenstad (0,64 miljoen euro) en het als negatieve last verantwoorden van een ontvangen (niet geraamde) subsidie voor de Vestadreef en Cartesiusweg (0,208 miljoen euro). Wij stellen voor 1,052 miljoen euro toe te voegen aan de programmareserve Bereikbaarheid voor uitvoering van de meerjarige investeringsprojecten hoofdfietsroutes. Het resultaat aan de batenkant is 0,94 miljoen euro negatief. Dit wordt veroorzaakt door een administratieve verrekening van onderhanden werk (0,57 miljoen euro) en door een overboeking van een in 2008 al ontvangen subsidie voor de Cartesiusweg naar het programma Beheer Openbare Ruimte (0,38 miljoen euro). Voldoende stallingvoorzieningen De gerealiseerde lasten zijn 0,338 miljoen euro lager dan geraamd. Dit wordt verklaard door lagere uitgaven voor de bouw fietsenstalling Smakkelaarsveld (0,65 miljoen euro), de abusievelijk op deze prestatiedoelstelling verantwoorde lasten voor het actieplan Fietsplan Binnenstad (0,2 miljoen euro) en hogere uitgaven voor het beheer van stallingvoorzieningen (0,1 miljoen euro). De baten zijn 0,09 miljoen euro hoger door de ontvangst van een bijdrage in verband met de sluiting van de fietsenstalling Vredenburg. Wij stellen voor 0,221 miljoen euro te onttrekken aan de reserve hoofdroutes voor de dekking van lasten fietsparkeren en 0,623 miljoen euro te storten in de dienstbedrijfsreserve Stadsontwikkeling ter dekking van het bedrijfsvoeringstekort (zie programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen). Bevordering van de doorstroming De lasten zijn 12,9 miljoen euro hoger dan geraamd. Dit wordt veroorzaakt door hogere lasten voor de realisatie van de meerjarige investeringsprojecten Majellaknoop (4 miljoen euro), 24 Oktoberplein (1,2 miljoen euro), NOUW 1 en 2 (2,9 miljoen euro), transferia (2,9 miljoen euro), bereikbaarheidsmaatregelen tijdens de uitvoering van deze projecten (4,4 miljoen euro), plankosten Pakketstudies (0,609 miljoen euro), verkeersmodellen en monitoring (0,5 miljoen euro), milieuzonering (0,25 miljoen euro) en bereikbaarheid Stationsgebied (0,1 miljoen euro). Een deel van de lasten is verrekend met de voorziening BOR (3,603 miljoen euro). Lagere lasten zijn gerealiseerd voor het Utrecht Veiligheidslabel (0,14 miljoen euro), het taxiconvenant (0,1 miljoen euro) en de autovrije zondag (0,17 miljoen euro). Wij stellen voor om de overgebleven budgetten hiervoor (0,404 miljoen euro) over te hevelen naar 2010. Tegenover deze extra lasten staan niet geraamde baten van 6,165 miljoen euro. Dit wordt vooral veroorzaakt door een ontvangen bijdrage van Rijkswaterstaat voor transferium Papendorp (0,35 miljoen euro), een EU/D2 subsidie voor NOUW 2 en tunnel (0,8 miljoen euro), toegevoegde rente BOR (1,423 miljoen euro) en een verrekening met de grondexploitatie voor de garage Grifthoek (0,8 miljoen euro). Daarnaast zijn er administratieve verrekeningen voor: onderhanden werk (-1,94 miljoen euro) en de BRU subsidie voor Haven Lage Weide (3,25 miljoen euro) en een verrekening met de voorziening BOR (1,689 miljoen euro). Wij stellen voor voor de uitvoering van de meerjarige investeringsprojecten 1,793 miljoen euro te ontrekken aan de reserve BOR en het resultaat programma Bereikbaarheid en (5,862 miljoen euro) te ontrekken aan de programmareserve Meerjarige Investeringen bereikbaarheid. Aan de reserve BTW-compensatiefonds voegen wij 0,462 miljoen euro toe. Sturen parkeergedrag De lasten zijn bijna 4,79 miljoen euro lager dan geraamd. Dit wordt veroorzaakt door de lagere uitgaven voor pendels openbaar vervoer (0,55 miljoen euro), lagere handhaving- en invorderingskosten (1 miljoen euro), minder beheerskosten jaarbeurspleingarage (0,25 miljoen euro), lagere kosten voor parkeerdrukmetingen en diverse onderzoeken (0,55 miljoen euro) en de vertraging van de uitrol nieuwe parkeermeters (0,2 miljoen euro). Daarnaast is in lijn met eerdere besluitvorming de bijdrage Randstadspoor (0,89 miljoen euro) administratief verrekend. Wij stellen voor om in lijn met eerdere besluitvorming een bedrag van (0,55 miljoen euro) te onttrekken aan de programmareserve Bereikbaarheid voor de ov-pendels. De baten zijn 4,496 miljoen euro lager dan geraamd door minder opbrengsten straatparkeren (2,33 miljoen euro), minder naheffingopbrengsten (0,76 miljoen euro) en minder omzet parkeergarages (0,07 miljoen euro).

63

Wij stellen voor 0,08 miljoen euro toe te voegen aan de programmareserve Bereikbaarheid voor de egalisatie van de parkeerexploitatie en 0,328 miljoen euro te onttrekken uit het onderdeel onderhoud. Aan de lasten- en batenkant zijn de niet geraamde beheerskosten en beheerbijdrage voor de Jaarbeurspleingarage administratief verrekend (1,335 miljoen euro). Verkeersveiligheid De lasten zijn 0,104 miljoen euro lager dan geraamd. Dit wordt veroorzaakt door minder lasten voor de meerjarige wijkverkeersprojecten. Wij stellen voor 0,104 miljoen euro te storten in de programmareserve Bereikbaarheid voor de afronding van de meerjarige wijkverkeersprojecten. Resultaat programma

-13.531

Bestedingsvoorstellen Programmareserve Bereikbaarheid Meerjarige investeringen Bereikbaarheid

• • • • •

Randstadspoor

-5.867 -2.114 -890

Parkeerexploitatie

-80

Hoofdfietsnetwerk

-1.052

Wjkverkeersplannen

-103

Algemene dekkingsreserve

-1.005

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-305

Dienstbedrijfsreserve Stadsontwikkeling

-630

Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010)

-404

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Bereikbaarheid Onderhoud parkeren

• • • • •

Pakketstudies Meerjarige investeringen Bereikbaarheid BOR Hoofdfietsnetwerk

Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat Bedragen zijn in duizenden euro’s.

64

20.107 328 550 5.869 13.146 221 0

1.6 Stedelijke Ontwikkeling en Groen Stedelijke Ontwikkeling en Groen richt zich specifiek op de ontwikkeling van, het gebruik van en het verblijf in de bestaande stad, exclusief Leidsche Rijn en Stationsgebied. We ontwikkelen daartoe integrale programma's en kaders voor herontwikkeling en transformatie van bestaande woon- en werkgebieden, Rijnenburg, groenvoorziening en vernieuwing van wijken. We houden daarbij rekening met de relatie met andere programma's zoals Utrecht Vernieuwt, Bereikbaarheid en Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid. De stad maken we bovendien niet alleen. Dat doen we samen met de markt, andere overheden, bewoners en andere belanghebbenden.

1.6.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Het programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen richt zich op het in samenhang ontwikkelen, versterken en beheren van de (economische) vitaliteit, de ontmoetingsfunctie van de stad en de leefbaarheid van de (woon)wijken. Utrecht moet een stad blijven die uitnodigt om er te investeren, te recreëren, te wonen en te werken. In 2009 is een groot aantal projecten gerealiseerd, mede om de vitaliteit en leefbaarheid in de stad te versterken. Een voorbeeld hiervan is de oplevering van 1.600 woningen in het binnenstedelijk gebied. Dit is exclusief de oplevering van 1.600 woningen in Leidsche Rijn. Daarnaast is op diverse plaatsen gewerkt aan de verbetering en de nieuwbouw van voorzieningen en aan de verbetering van de openbare ruimte. Op deze manier blijft Utrecht een prettige stad om te wonen, te recreëren en te werken. Effectdoelstelling 1: Ontwikkeling Versterken van de fysiek-ruimtelijke vitaliteit van de stad en van het (hoog)stedelijk milieu. In juni 2009 is de eindbalans van de NV-Utrecht gepresenteerd over de ruimtelijke ontwikkeling van de regio in de periode 2015-2030. De belangrijkste uitdaging was het vinden van een oplossing voor de spanning tussen twee waarden; namelijk de behoefte aan ruimte om te wonen en te werken enerzijds en de bescherming van natuur, landschap en duurzaamheid in de ruimtelijk-economische ontwikkeling anderzijds. Het eindproduct is tot stand gebracht door de gemeente Utrecht, Regio Amersfoort, provincie Utrecht, gemeente Amersfoort, gemeente Hilversum, Bestuur Regio Utrecht en Gewest Gooi en Vechtstreek, samenwerkend in de Noordvleugel Utrecht. Effectdoelstelling 2: Gebruik Versterken van de publieke ruimte en stedelijke functies. In 2009 is een aantal projecten gerealiseerd om de openbare ruimte te verbeteren. Het Peltplantsoen in Kanaleneiland is opgeknapt, de Springertuin wordt volledig heringericht en aan de plas Lage Weide is voor werknemers van het bedrijventerrein een aantrekkelijke oever gemaakt. Op het gebied van maatschappelijke voorzieningen zijn er plannen ontwikkeld voor het centrumkwadrant Overvecht, de vernieuwing van Winkelcentrum De Gaard en van het zwembad Krommerijn. Voor het Gerrit Rietveld College is gewerkt aan planvorming voor nieuwbouw en voor Unic is de bouw van de school gestart. De waardering voor deze verbeteringen blijkt uit de positie van Utrecht op de landelijke woonaantrekkelijkheidsindex. In 2009 hebben we de tweede plek voor Utrecht behouden. Effectdoelstelling 3: Verblijf Creëren van een veilige en leefbare woonomgeving en het handhaven van de identiteit en herkenbaarheid van de wijken. Het buurtoordeel over de leefbaarheid en veiligheid van woongebieden voor heel Utrecht was 7,1 bij het opstellen van de begroting 2009. Dit getal is eind 2009 (realisatie 2009) uitgekomen op 7,2. Vergeleken met het buurtoordeel GSBwijken, dat ook gestegen is (van 6,0 naar 6,1) betekent dit dat het verschil tussen beide gelijk gebleven is. 65

Relevante omgevingsfactoren De omgeving, waarin de ruimtelijke programma’s zich bevinden, maakt de stuurbaarheid complex. Ook in 2009 waren de effecten van de economische recessie voor het programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen voelbaar: de afzetbaarheid en daarmee de productie van vooral koopwoningen stond onder druk wat tot vertraging van de projecten heeft geleid. Effectindicatoren

Begroting 2009

Realisatie 2009

2.a

Positie op de woonaantrekkelijkheidsindex

2

2

3.a

Het buurtoordeel GSB-wijken

6,0

6,1

3.b

Prestatiedoelstellingen ISV 2

100%

85%

De positie op de woonaantrekkelijkheidsindex is gelijk gebleven. Het buurtoordeel voor wijken waar grotestedenbeleid gevoerd wordt is gestegen. Het realisatiecijfer met betrekking tot de prestatiedoelstellingen ISV 2 is een inschatting die gebaseerd is op de feitelijk behaalde aantallen uit de SISA bijlage. Het verschil wordt verklaard doordat het programma voor ISV 2 in 2009 nog niet geheel is uitgevoerd. Een aantal projecten is vertraagd en zal in 2010 worden opgeleverd.

1.6.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Ontwikkeling Prestatiedoelstelling 1.1: Verkennen en organiseren Het (fysiek-) ruimtelijk programma: Verkennen en organiseren van het (fysiek-) ruimtelijke programma. In 2009 is het profiel 'Utrecht, stad van kennis en cultuur' vastgesteld. Dit is een toekomstperspectief dat in samenwerking met de partners van de stad is opgesteld. Dit perspectief is richtinggevend voor de programma's en projecten in stad (en regio) de komende jaren. Wij hebben bijvoorbeeld een kennisconvenant afgesloten tussen Universiteit, Hogeschool en provincie dat de uitgangspunten van Utrecht, stad van kennis en cultuur voor een deel gestalte geeft. Voorts is gestart met het formuleren van broedplaatsenbeleid. Het doel hiervan is plekken creëren waar jongeren op een laagdrempelige manier met cultuur bezig kunnen zijn. Samen met Rijk, provincie en BRU werd een gebiedsagenda ontwikkeld voor het landsdeel Utrecht, waar de stad onderdeel van uit maakt. Voor de gebiedsagenda is een inventarisatie gemaakt van bestaand ruimtelijk beleid en zijn de verschillende plannen met elkaar vergeleken en in verband gebracht. De gebiedsagenda fungeert in de toekomst als leidraad bij de verdeling van de middelen voor het MIRT (Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport). Ook op de gebiedsagenda is Utrecht gepositioneerd als stad van kennis en cultuur. Binnen deze kaders zijn verstedelijkingsafspraken gemaakt die uw gemeenteraad in november 2009 heeft vastgesteld. Wij hebben onze invloed doen gelden bij gemeenteoverschrijdende visies en visies van andere overheden om zo de Utrechtse wensen en belangen bij de ontwikkelingen in Utrecht en de omliggende gemeenten te waarborgen. Belangrijke voorbeelden hiervan zijn: A12 Centraal, het Urgentieprogramma Randstad en de Ontwikkelingsvisie NV Utrecht. Er zijn onderzoeken uitgevoerd om de ruimtelijke ontwikkeling van Utrecht op langere termijn te verkennen. In 2009 hebben wij onder andere gewerkt aan de ontwikkelingsstrategie Rotsoord, Merwedekanaalzone en Cartesiusdriehoek. De fasering van dergelijke transformatiegebieden loopt over meerdere jaren. In Rotsoord is de ontwikkeling gestart. Prestatiedoelstelling 1.2: Ruimtelijke plannen Ontwikkelen van ruimtelijke plannen en bouwrijpe grond en het verkopen of in erfpacht uitgeven van gronden en opstallen met als doel ruimtelijke ontwikkelingen te bewerkstelligen en financiële opbrengsten voor de gemeente te behalen. De structuurvisie Rijnenburg heeft u medio februari 2010 vastgesteld. De samenwerking met de provincie en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden heeft bouwstenen opgeleverd voor de structuurvisie, zodat daarin de klimaat en duurzaamheidsambities volwaardig konden worden opgenomen. 66

Door de verslechterde marktomstandigheden zijn een aantal geplande contracten voor gronduitgifte met marktpartijen niet doorgegaan. Voorbeelden zijn: aanbesteding Hieronymushof (Dela-terrein) en van Lieflandlaan. Wij bereiden een andere strategie voor. Over de inhoud en de financiële consequenties hiervan zullen wij in het tweede kwartaal 2010 volgens het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties (MPG) aan u rapporteren. Van een aantal projecten is de verkoop gestart. Dit betreft onder andere Utregs Geluk aan de Loevenhoutsedijk en Kop van Lombok.

Gebruik Prestatiedoelstelling 2.1: Ontwikkelen plannen Initiëren en stimuleren van de uitvoering van ruimtelijke plannen met betrekking tot de openbare ruimte, groenvoorzieningen en stedelijke functies. In 2009 zijn de plannen voor de herinrichting van de Amsterdam-Rijnkanaalzone in Kanaleneiland en het Prins Bernhardplein in Zuilen uitgewerkt samen met bewoners. Wij voeren in opdracht van de provincie het programmamanagement over Kraag van Utrecht. Dit is het subsidieprogramma voor behoud, beleefbaar en toegankelijk maken van de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie in Utrecht. Dank zij dit programma zijn in 2009 onder andere gerealiseerd: de Buitenschoolse opvang op Lunet 1, de visie voor de herontwikkeling van Fort de Gagel en restauratie van Lunet 3. Wij hebben de groengebieden rond de bebouwde kom een opknapbeurt gegeven. Het betrof onder andere Haarzuilens, Overvecht/Noorderpark-Ruigenhoek, Amelisweerd en Rijnenburg/Lange Vliet. Daarnaast hebben wij als gemeente de provincie geholpen bij de groene (plan)ontwikkelingen in het kader van de Agenda Vitaal Platteland (AVP). Het betreft de AVP-gebieden van Stad en Land Utrecht, Utrechtse Vecht en Kromme Rijn, Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) enveloppe commissie Rhijnauwen–Vechten en Kraag van Utrecht. De Wijkgroenplannen voor Noordoost en Zuid zijn afgerond. Halverwege 2009 waren wij genoodzaakt het Meerjaren Groen Programma te temporiseren voor een totaal bedrag van 1,7 miljoen euro. Het betreft onder andere de projecten Transwijk Welgelegen, Oevers Overvecht Spoorstrook, Noordse Park Faunapassage en Biltse Rading. Zij worden in 2010 opgepakt. Projecten die al opgestart waren zijn wel doorgegaan. Het betreft onder andere de ontwerpen voor de projecten Klopvaart en ARK Park. Prestatiedoelstelling 2.2: Verwerven en ontwikkelen van accommodaties Verwerven, ontwikkelen en exploiteren van accommodaties. Als gemeente verwerven, ontwikkelen en beheren wij eigen gemeentelijke accommodaties, vooral om huisvesting te bieden aan maatschappelijke functies. De panden voor welzijnsactiviteiten zijn bijvoorbeeld kinderdagverblijven en opvanghuizen. Voor cultuur beheren wij onder andere buurthuizen, ateliers en podia. Voor onderwijs zijn dat de Multi Functionele Accommodaties. Daarnaast beheren we panden voor bibliotheken, gezondheidscentra, gemeentelijke huisvesting en panden met een historisch belang. Totaal betreft het circa zeshonderd huurovereenkomsten. In 2009 zijn er een aantal panden toegevoegd aan de vastgoed portefeuille. Dit betreft onder andere de CultuurCampus Vleuterweide (Multi Functionele Accommodatie in Leidsche Rijn), de Waterstraat (voor uitbreiding volksbuurtmuseum Wijk C) en Vredenburg 40 (huisvesting POS, inclusief bezoekerscentrum). Daarnaast is er en aantal grote verbeteringen aangebracht aan een aantal gebouwen. Dit betreft onder ander de Sportcampus (Multi Functionele Accommodatie in Leidsche Rijn, vervanging klimaatinstallatie), de Weide Wereld (Multi Functionele Accommodatie in Leidsche Rijn, vervanging klimaatinstallatie) en de Stadsschouwburg (asbestsanering). Veel gronden in de stad worden uitgegeven in erfpacht om zeggenschap over de grond te houden en inkomsten voor de gemeente te genereren. Het beheer en de handhaving van deze erfpachtcontracten is in 2009 uitgevoerd conform afspraken.

67

Verblijf Prestatiedoelstelling 3.1: Programmeren en financieren Programmeren en financieren. In 2009 is de ISV2 periode afgerond. Het programma is nog niet geheel uitgevoerd. Dit blijkt ook uit het eerder genoemde realisatiecijfer van 85%. Een aantal projecten uit deze programmering zal in 2010 worden opgeleverd. In december 2009 is het meerjaren ontwikkelingsplan ISV3 voor de periode 2010-2014 vastgesteld en ingediend bij het Rijk. In februari 2010 is vanuit het Rijk de beschikking ISV3 ontvangen en inmiddels is er gestart met de uitvoering. In het kader van de Rijksstimuleringsregeling Woningbouw hebben wij voor verschillende projecten subsidies ontvangen met als doel de werkgelegenheid in de woningbouw ondanks de economische recessie niet te laten stagneren. In de eerste tranche van deze regeling is een bedrag van 1,351 miljoen euro voor vier projecten toegekend. In december is vanuit de tweede tranche nog eens 4,769 miljoen euro voor in totaal veertien projecten toegekend. Daarnaast hebben wij een bedrag van 4,497 miljoen euro uit het provinciaal fonds stedelijk bouwen en wonen ontvangen voor in totaal acht projecten met als doel verdere stagnering in de woningbouw tegen te gaan. Prestatiedoelstelling 3.2: Herstructureren, adviseren en beheren Herstructureren, adviseren en beheren: Opstellen kaders, begeleiden en toetsen van bouwplannen voor herstructurering en beheer (collegeprogramma 2006-2010, Maatregel 3.7). De bewoners en belanghebbenden zijn tevreden over het verloop van communicatie en participatie bij complexe bouwinitiatieven. In 2009 is voortvarend gevolg gegeven aan de actualiseringsopgave. De bestemmingsplannen Ondiep en Lombok zijn onherroepelijk geworden. Voor het bedrijventerrein Overvecht en omgeving heeft u de bestemmingsplannen vastgesteld. De bestemmingsplannen Vleuten-De Meern Zuid en de bestemmingsplannen Binnenstad, OudwijkKrommerijn en omgeving en De Uithof zullen aan u in 2010 ter vaststelling worden voorgelegd. Tenslotte zijn de bestemmingsplannen van Lage Weide, Cartesiusweg en omgeving en Overvecht Noordelijke stadsrand vrijwel gereed en zijn we van start gegaan met de plannen Kanaleneiland-Dichterswijk-Transwijk, Hoograven-WatervogelbuurtTolsteeg en Rijnsweerd-Maarschalkerweerd. De voortgang van bestemmingsplan Haarzuilens is beperkt geweest, omdat de uitbreidingswensen van de golfbaan nog niet inpasbaar zijn. Ten behoeve van Leidsche Rijn en het Stationsgebied zijn een aantal op ontwikkeling gerichte bestemmingsplannen opgesteld, waaronder Catharijnesingel, Haarzicht en Haarrijn. In 2009 zijn een groot aantal projectbestemmingsplannen opgesteld. Nieuw daarbij is de toepassing van de coördinatieregeling van de WRO die voorziet in het combineren van vergunningenprocedures met bestemmingsplannen. In december 2009 zijn de eerste gecoördineerd voorbereide plannen en vergunningen ter inzage gelegd. Om bouwplannen van ontwikkelaars, corporaties en particulieren te begeleiden stellen we in overleg randvoorwaarden op. Dit gebeurt meestal aan de hand van een Stedenbouwkundig Programma van Eisen (SPvE). In 2009 is het SPvE vastgesteld voor Zijdebalen (Jongeneelterrein). De SPvE voor onder andere Heukelomlob en Opaalweg zijn in voorbereiding. In februari 2009 heeft u de nota 'Bouwen aan participatie' vastgesteld. De richtlijnen uit deze nota zijn toegepast in de verschillende projecten waaronder de herontwikkeling van Veemarkt. In 2010 zullen wij u naar aanleiding van een onderzoek informeren in hoeverre dit heeft geleid tot een beter verloop van communicatie en participatie bij complexe bouwinitiatieven.

68

Streefwaarde Prestatie-indicatoren

2009

Realisatie 2009

Aantal lopende projecten stedelijke ontwikkeling

100

circa 100

Aantal actief onder handen zijnde transformatiegebieden

3

3 Alle nieuwe complexe bouwinitiatieven worden

Alle nieuwe

uitgevoerd conform de

Voor ieder nieuw complex bouwinitiatief wordt een

complexe

nota 'Bouwen aan

krachtenveldanalyse opgesteld

bouwinitiatieven

participatie' Alle nieuwe complexe bouwinitiatieven worden

Alle nieuwe

uitgevoerd conform de

Voor ieder nieuw complex bouwinitiatief worden

complexe

nota 'Bouwen aan

communicatie- en participatiedoelen opgesteld

bouwinitiatieven

participatie'

1.6.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

begroting 2009

begroting 2009

Verschil actueel Realisatie 2009

en realisatie

Lasten Verkennen en organiseren

4.531

4.289

4.893

-603

44.667

46.573

27.698

18.875

636

1.182

801

381

accommodaties

18.131

15.560

32.558

-16.998

Programmeren en financieren

11.570

19.648

14.383

5.265

2.842

6.233

17.316

-11.082

82.376

93.485

97.647

-4.162

Ruimtelijke plannen Ontwikkelen plannen Verwerven en ontwikkelen van

Herstructureren, adviseren en beheren Totaal lasten Baten Verkennen en organiseren

0

0

623

623

43.507

47.976

20.355

-27.621

46

480

87

-393

accommodaties

29.887

26.115

42.652

16.537

Programmeren en financieren

10.694

13.793

8.545

-5.248

17

264

561

298

84.151

88.628

72.824

-15.804

-1.774

4.857

24.824

-19.966

Ruimtelijke plannen Ontwikkelen plannen Verwerven en ontwikkelen van

Herstructureren, adviseren en beheren Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoegingen

3.690

4.634

4.634

0

Onttrekkingen

6.635

18.758

18.935

177

Saldo na mutaties en reserves

-4.719

-9.266

10.523

-19.789

Bedragen zijn in duizenden euro's.

69

Financiële toelichting Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Verkennen en organiseren De lasten zijn 0,6 miljoen euro hoger dan geraamd. Dit wordt onder andere veroorzaakt doordat er binnen het meerjarengroenprogramma (MGP) voor circa 0,4 miljoen euro meer is uitgegeven door de inzet van gelden van derden. Daarnaast is er 0,3 miljoen euro meer uitgegeven op het gebied van strategische visies voor onder andere de Investeringsopgave NV Utrecht, de ruimtelijke verkenning van de A-12 zone, de Eykmanlaan en de Voorveldse Polder. Het nadeel wordt getemperd door een besparing op personele- en overheadkosten van in totaal 0,1 miljoen euro. De baten zijn ook 0,6 miljoen euro hoger dan geraamd. Dit wordt veroorzaakt doordat er voor 0,5 miljoen euro bijdragen van derden zijn ontvangen voor co-financieringsprojecten uit het meerjarengroenprogramma. Verder zijn er voor visieontwikkeling bijdragen ontvangen van totaal 0,1 miljoen euro, waaronder een bijdrage van 0,045 miljoen euro voor het project de Kraag van Utrecht. Ruimtelijke plannen Zowel de lasten als de baten zijn 18,9 miljoen euro lager dan geraamd. Dit wordt veroorzaakt door omzetverschillen en doordat de begrotingcijfers nog niet op het MPG 2009 zijn aangepast. Medio 2010 zal bij de bestuurlijke behandeling van het MPG 2010 ingegaan worden op de verschillen ten opzichte van het vorige MPG 2009. Het resterende negatieve saldo van 8,8 miljoen euro op deze doelstelling bestaat uit: Een positief resultaat van 2,9 miljoen euro op de afgesloten projecten Ghijssensinstituut Draaiweg, Vliegend

• • • • • •

Hertlaan 15 en Fort Blauwkapel. Een negatief resultaat van 2,6 miljoen euro op de afgesloten projecten Furkaplateau, Gunningschool en Eykmanlaan Een positief resultaat van 2,6 miljoen euro door de verrekening van de afgesloten negatieve grondexploitaties met de voorziening negatieve grondexploitaties. Een negatief resultaat van 11 miljoen euro door de ophoging van de voorziening negatieve grondexploitaties tot het in het MPG per 1 januari 2010 berekende benodigde niveau. Het MPG per 1 januari 2010 wordt gelijktijdig met de Voorjaarsnota 2010 aan u voorgelegd. Een negatief resultaat van 1,4 miljoen euro door toerekening van de voormalige bijdrage uit de UNA-gelden aan de grondexploitatie Befu terrein. Een vrijval van 0,7 miljoen euro, omdat diverse kosten waaronder promotie en acquisitie en bijdragen aan bestemmingsplannen op andere prestatiedoelstellingen zijn verantwoord.

Wij stellen voor om het negatieve saldo op deze doelstelling van 8,8 miljoen euro te verrekenen met de programmareserve Stedelijke Ontwikkeling en Groen, onderdeel grondexploitaties. Daarnaast wordt ook de afboeking van boekwaarden op al afgesloten grondexploitaties van 0,8 miljoen euro met de reserve verrekend. Deze afboeking is op de doelstelling verwerven en ontwikkelen van accommodaties verantwoord. Verder worden de diverse kosten die voor bestemmingsplannen, promotie en dergelijke op andere prestatiedoelstellingen zijn geboekt ten laste van de reserve grondexploitatie gebracht (0,3 miljoen euro) en stellen wij voor om 0,6 miljoen euro te onttrekken ter dekking van het gerealiseerde bedrijfsvoeringstekort van StadsOntwikkeling. Ontwikkelen plannen De lasten zijn 0,4 miljoen euro lager dan begroot. Belangrijkste oorzaak is dat er 0,3 miljoen euro minder is uitgegeven op groenprojecten door de terugloop van de opdrachten. Daarnaast is 0,1 miljoen euro minder uitgegeven aan ruimtelijke plannen, doordat de activiteiten van wijkgericht werken, vooral 'Verkennen en verbinden', zijn uitgevoerd met middelen van bestemmingsplannen. De baten zijn circa 0,4 miljoen euro lager dan begroot. Belangrijkste oorzaak is dat 0,3 miljoen euro minder is ontvangen op bijdragen van derden door terugloop in de opdrachten voor groenprojecten. Daarnaast zijn ontvangen rijksbijdragen voor een bedrag van circa 0,1 miljoen euro rechtstreeks ten gunste van de voorziening ISV gebracht in plaats van op deze doelstelling geboekt.

70

Verwerven/ontwikkelen accommodaties De toename van de lasten met 17 miljoen euro wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door: Een verhoging van de lasten op erfpachtbeheer met 1,3 miljoen euro door de stijging van de kapitaallasten door

• • •

de nieuwe uitgifte in erfpacht van HC Vredenburg (0,7 miljoen euro), het afboeken van de boekwaarden van de Parkeergarage Jaarbeursplein (0,9 miljoen euro) en overige verschillen (-0,3 miljoen euro). Een verhoging van de lasten op conversies erfpacht met 7,8 miljoen euro door het afboeken van de boekwaarden van percelen waarvan de erfpachtcanons zijn vervallen of eeuwigdurend zijn afgekocht. Een verhoging van de lasten op vastgoedbeheer met 6,2 miljoen euro door een toename van de exploitatielasten door de ingebruikname van nieuwe accommodaties waaronder Kindercluster Noord en Cultuurcampus Vleuterweide (5 miljoen euro), een inhaalslag op onderhoud (1,9 miljoen euro) en onderhoudscalamiteiten (0,3 miljoen euro), afrekening van oude projecten (0,1 miljoen euro) en een voordelig verschil van 1 miljoen euro

• • • • •

doordat de bijdrage aan de activareserve Muziekpaleis nog niet is geboekt. Een administratief technisch nadeel van 1,8 miljoen euro wegens nog te verrekenen kosten uit 2008, waarvan de ontvangst in 2009 via de baten is verantwoord. Een nadeel van 0,8 miljoen euro wegens het corrigeren van een dubbel geboekte opbrengst in 2007 bij de uitgifte van de Eendrachtlaan 98. Een voordeel van 0,7 miljoen euro door minder werkzaamheden voor uitgiften (0,4 miljoen euro) en doordat de invoering van de BAG (Basisregistraties Adressen en Gebouwen) vertraging heeft opgelopen (0,3 miljoen euro). Een voordeel van 0,1 miljoen euro, doordat de betaling van de bijdrage aan Léon nog plaats moet vinden. Een voordeel van 0,1 miljoen euro door een ontvangen bijdrage voor het project gamebox.

De toename van de baten met 16,6 miljoen euro wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door: Een verhoging van de baten op erfpachtbeheer met 3,0 miljoen euro door hogere canonopbrengsten uit de nieuwe

•

uitgifte van erfpacht van HC Vredenburg (0,7 miljoen euro) en de ontvangen afkoopsom voor Parkeergarage Jaarbeursplein (2,3 miljoen euro, waarvan 0,9 miljoen euro bestemd is voor het afboeken van de boekwaarden en

•

1,4 miljoen euro ter dekking van het vervallen positieve exploitatieresultaat op dit erfpachtperceel). Een verhoging van de baten op conversies erfpacht met 7 miljoen euro bestaande uit verkregen opbrengsten uit conversies en bestemmingswijzigingen van in erfpacht uitgegeven percelen (7,8 miljoen euro) en een per abuis aan de batenkant opgenomen afboeking van boekwaarden van vervallen percelen op al afgesloten grondexploitaties

•

(-0,8 miljoen euro). Een verhoging van de baten op vastgoedbeheer met 5,3 miljoen euro door meer huuropbrengsten door ingebruikname van nieuwe accommodaties (4 miljoen euro), bijdragen vanuit de egalisatievoorziening onderhoud (1,9 miljoen euro) en calamiteiten onderhoud (0,3 miljoen euro) ter dekking van de gemaakte onderhoudslasten,

• • •

en lagere huuropbrengsten (0,8 miljoen euro) door BTW herzieningen en leegstand als gevolg van faillissementen. Een administratief technisch voordeel van 1,8 miljoen euro wegens ontvangsten op nog te verrekenen kosten uit 2008. Verkregen opbrengsten door verkoop van gemeentelijke eigendommen (0,4 miljoen euro). Minder baten wegens in 2010 nog te innen vergoedingen voor vastgoedinformatie (-0,9 miljoen euro).

Wij stellen voor om de in 2009 overgebleven budgetten voor de stedenband Léon, invoering van de BAG en de aanpak van de Breedstraatbuurt over te hevelen naar 2010. De ontvangen baten op erfpachtconversies en verkoop gemeentelijke eigendommen zijn deels benodigd ter dekking van de afboeking van bijbehorende boekwaarden en vervallen structurele exploitatieresultaten op erfpachtcanons en verhuuropbrengsten. In de Programmabegroting 2009 is rekening gehouden met een positief saldo op erfpachtconversies van 3 miljoen euro. Hiervan is na genoemde verrekeningen 1,578 miljoen euro gerealiseerd, waardoor een gemeentebreed nadelig resultaat ontstaat van 1,422 miljoen euro. Het saldo op vastgoedbeheer bedraagt totaal 2,219 miljoen euro nadelig. Wij stellen voor om dit resultaat te verrekenen met de programmareserve Stedelijke Ontwikkeling en Groen, onderdeel vastgoedbeheer. Verder wordt het tekort op vastgoedinformatie van 0,9 miljoen euro (tijdelijk) ten laste van de dienstbedrijfsreserve StadsOntwikkeling gebracht. De nog te innen vergoedingen voor vastgoedinformatie zullen in 2010 weer aan de dienstbedrijfsreserve worden toegevoegd. Programmeren en financieren Zowel de lasten als de baten zijn 5,2 miljoen euro lager dan begroot. De verschillen heffen elkaar op. De oorzaak is van administratieve aard: betaalde inkomensoverdrachten zijn abusievelijk rechtstreeks ten laste gebracht van de ontvangen rijkssubsidies ISV. Het betreft een inkomensoverdracht van 2,4 miljoen euro voor Sporthal Zuilen,

71

1,2 miljoen euro voor Centrum Ontwikkeling De Meern, 0,9 miljoen euro voor de kwaliteitsimpuls in bouwspeeltuinen en 0,8 miljoen euro voor de kwaliteitsimpuls in gymzalen. Herstructureren, adviseren en beheren De lasten zijn ruim 11 miljoen euro hoger dan begroot. Belangrijkste oorzaak is een negatief bedrijfsresultaat van StadsOntwikkeling van 7,6 miljoen euro. Dit is hoofdzakelijk opgebouwd uit: Een nadeel van 3,6 miljoen euro op personeels- en apparaatskosten. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat

•

de kosten van inhuur van derden op niet ingevulde en moeilijk invulbare vacatures de beschikbare vacatureruimte overschrijdt (3,1 miljoen euro). Verder is er een nadeel van 0,4 miljoen euro op reiskostenvergoedingen als gevolg van de aanpassing van de CAO, een voordeel van 0,7 miljoen euro op overige apparaatskosten en nadeel van

• • • • •

0,8 miljoen euro wegens ontoereikende dekkingsmogelijkheden vanuit de projectbudgetten. Een bedrag van 0,6 miljoen euro betreft nog onderhanden projectkosten. Deze worden in 2010 alsnog afgerekend met de opdrachtgever. In totaal 0,7 miljoen euro aan kosten uit voorgaande jaren kunnen niet meer verrekend worden, zodat deze als een nadeel in het resultaat van 2009 worden verantwoord. Een nadeel van 1,3 miljoen euro op de kosten van datagebruik en technisch applicatiebeheer. Een nadeel van 0,9 miljoen euro door kosten voor het Management Development traject, het opschonen van archieven, het Veranderatelier en de voorbereiding voor het Stadskantoor. Een nadeel van 0,5 miljoen euro op overheadkosten, bestaande uit een nadeel van 1,5 miljoen euro op de kosten voor onder andere automatisering, financiële dienstverlening, huisvesting en communicatie en een voordeel van 1 miljoen euro door minder kapitaallasten en verrekende kosten van de Bestuurs- en Concerndienst.

Naast het bovengenoemde bedrijfsvoeringsresultaat worden de resterende hogere lasten ter hoogte van 3,4 miljoen euro veroorzaakt door: Uitgaven voor deelname aan vastgoedbeurzen en bestuursondersteuning (0,3 miljoen euro).

• • •

Uitgaven voor projecten op het gebied van informatiemanagement zoals digitalisering bouwarchief en bestemmingsplannen (0,5 miljoen euro). Een nadeel van 1,4 miljoen euro door uitgaven voor werkzaamheden waarvoor geen dekking is zoals plankosten voor de projecten: Domplein, Ikea, Winkelcentrum de Gaard, Groeneweg Midden en Noordzeestraat (1 miljoen euro), het maken van gebiedsplannen, de ontwikkeling van visies en de afhandeling van particuliere initiatieven (0,2 miljoen euro) en de implementatie van de Nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening/Grondexploitatiewet (0,2 miljoen

•

euro). Een nadeel van 0,9 miljoen euro door uitgaven voor werkzaamheden met ontoereikende dekkingsmogelijkheden of waarvoor de dekking is vervallen door afroming van reserves. Het betreft onder andere apparaatskosten van diverse uitgevoerde projecten (0,4 miljoen euro), uitgaven voor de actualiseringsopgave van bestemmingsplannen (0,2 miljoen euro) en uitgaven voor planschade-uitkeringen welke niet kunnen worden verhaald op derden

•

(0,3 miljoen euro). Uitgaven voor de projecten Zijdebalen en Pythagoraslaan (0,3 miljoen euro).

De hogere baten van 0,3 miljoen euro worden voornamelijk verklaard door ontvangen bijdragen voor de projecten Zijdebalen en Pythagoraslaan. Per saldo resteert op deze doelstelling een resultaat van -10,8 miljoen euro. Wij stellen voor om de projectkosten op het gebied van informatiemanagement (0,5 miljoen euro) ten laste van de programmareserve Stedelijke Ontwikkeling en Groen, onderdeel ruimtelijke informatievoorziening, te brengen. Met de projectkosten Domplein (0,5 miljoen euro) is rekening gehouden binnen de reserve Stadspromotie. De kosten voor het bezoeken van vastgoedbeurzen en bestemmingsplannen worden deels ten laste van de reserve grondexploitatie gedekt (0,3 miljoen euro, zie ook de toelichting bij de doelstelling Ruimtelijke Plannen). Tevens wordt het voordelig resultaat op de doorberekende concernkosten van 0,7 miljoen euro aan de programmareserve Bestuurs- en Concerndienst toegevoegd. Het overige resultaat van -10,2 miljoen euro brengen wij ten laste van de dienstbedrijfsreserve van StadsOntwikkeling. De dienstbedrijfsreserve van StadsOntwikkeling komt hierdoor substantieel onder de vastgestelde minimumnorm uit. Een deel van de projectkosten die nu ten laste van de dienstbedrijfsreserve worden gebracht kunnen in 2010 nog met beschikbare budgetten of te verwachte ontvangsten verrekend worden. Wij stellen voor het resterende deel als volgt aan te vullen: 0,45 miljoen euro uit het budget organisatie 2010;

• • • 72

0,565 miljoen euro uit de opbrengsten bouwleges 2009; 1 miljoen euro uit het programma Bereikbaarheid;

• • • • •

0,451 miljoen euro uit de verkregen opbrengsten uit woonruimteonttrekking 2009; 0,6 miljoen euro uit de reserve grondexploitatie; 1,406 miljoen euro uit het stimuleringsfonds lokale economie; 3,439 miljoen euro uit het stimuleringsfonds woningbouwproductie; 0,936 miljoen euro uit het fonds arbeidsmarkt.

De dienstbedrijfsreserve komt hierdoor op een stand van -0,892 miljoen euro. Bij de Programmabegroting 2011 zullen wij u een voorstel voorleggen om de dienstbedrijfsreserve van StadsOntwikkeling aan te vullen tot de minimumnorm van 1,2 miljoen euro. Onttrekkingen reserves Het verschil van 0,2 miljoen euro is ontstaan door aanpassingen van de onttrekking uit de activareserves vastgoedbeheer als gevolg van een correctie op een boekwaarde en door nieuw in gebruik genomen accommodaties. Resultaat programma

-19.789

Bestedingsvoorstellen Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010) Stedenband Leon

-131

Restantbudget aanpak Breedstraatbuurt

-257

• • • • • •

Basisregistratie adressen en gebouwen

-300

Afkoop vervallen exploitatieresultaat erfpacht Jaarbeursplein

-1420

Afkoop vervallen exploitatieresultaat erfpacht DUO verkopen

-1480

Afkoop vervallen exploitatieresultaat door verkoop van gemeentelijk eigendom

Activareserve Bijdrage Muziekpaleis

• •

-4.032

Bijdrage project Gamebox

-444 -1.089 -1.000 -89

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-753

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Stedelijke Ontwikkeling en Groen Vastgoedbeheer

• • Grondexploitatie • Ruimtelijke informatievoorziening • Groene web Programmareserve Sport • Plassenschap Loosdrecht Programmareserve Stadspromotie • Project Domplein Programmareserve Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid • Fonds arbeidsmarkt

13.376 2.219 10.570 492 95 75 75 446 446 936 936

Dienstbedrijfsreserve StadsOntwikkeling

9.408

Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

-1.422

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Het gemeentebreed nog te bestemmen resultaat bestaat uit het per saldo nadelig resultaat op erfpachtconversies van 1,4 miljoen euro.

73

1.7 Utrecht Vernieuwt – Krachtwijken De programma's Utrecht Vernieuwt en Krachtwijken staan voor meer keuzemogelijkheden, betere woningen en betere wijken, nu en in de toekomst. Utrecht Vernieuwt gaat bovenal over de mensen in de wijken, is gericht op perspectief voor de bewoners en omvat zowel fysieke, sociale als economische investeringen en activiteiten. De programma's richten zich op transformatie en verbetering van de Utrechtse woongebieden in brede zin. In het bijzonder richt de Utrechtse aanpak zich op de aandachtswijken Kanaleneiland, Overvecht, Ondiep, Zuilen Oost en Hoograven.

1.7.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Om Utrecht aantrekkelijk te maken en te houden zijn toekomstbestendige wijken noodzakelijk, waarin mensen graag wonen, in aantrekkelijke, sociale en leefbare woonmilieus, en met kwalitatief goede woningen van verschillende typen en prijsklassen. Vooral de toekomstbestendigheid van Kanaleneiland, Overvecht, Ondiep, Zuilen Oost en Hoograven verbetert aanzienlijk. Het merendeel van de maatregelen uit de wijkactieplannen voor de Krachtwijken is in 2009 in uitvoering gekomen. De aanpak is breed en veelzijdig: fysieke maatregelen gaan hand in hand met sociale maatregelen. In 2009 zijn gebiedsplannen vastgesteld voor Kanaleneiland en Overvecht. Hierin combineren we de herstructurering zoveel mogelijk met het verbeteren van het perspectief van bewoners zelf. De maatregelen in de aandachtswijken bestaan onder andere uit de aanleg van Cruyffcourts met spelbegeleiding, de inzet van straatcoaches, de begeleiding van MultiProbleemGezinnen, opvoedingsondersteuning en ouderbegeleiding en projecten gericht op opleiding en werk voor jongeren. Bewoners worden geïnformeerd over en betrokken bij de uitvoering via wijkbijeenkomsten, evenementen, klankbordgroepen, wijkkranten, sites en persberichten. Voor een gedetailleerd overzicht van de stand van zaken van het programma Krachtwijken verwijzen wij naar de voortgangsrapportages (mei en december 2009). Daarnaast is in een aantal wijken de uitvoering van verbetering van de woningvoorraad en directe woonomgeving gestart en opgeleverd. Effectdoelstelling 1: Woonomgeving Verbeterde kwaliteit van de woonomgeving in de aandachtsgebieden en in de nabije omgeving van de DUO-locaties. Nabij de DUO-locaties en vooral in de aandachtswijken is extra ingezet op de verbetering van de kwaliteit van de woonomgeving. De plannen voor de herinrichting van de Amsterdam Rijnkanaalzone in Kanaleneiland zijn in 2009 samen met bewoners vormgegeven. Om snel resultaat te hebben zijn er in 2009 tijdelijke sport- en spelvoorzieningen aangelegd zoals een voetbalveld en speeltuig. In Overvecht is een aantal binnenterreinen samen met bewoners opgeknapt en opnieuw ingericht. Verder is gestart met de planvorming voor de speel- en wandelstraten. Samen met bewoners zijn wij ook gestart met de uitvoering van meer groen in vier straten in Ondiep (GRoEndiep). Bovendien is een nieuwe inrichting van het Klokkenveld in voorbereiding. In Zuilen Oost is gestart met de voorbereiding voor de herinrichting van het Bernhardplein. Een grote klankbordgroep met bewoners is daar nauw bij betrokken. In Kanaleneiland Noord is gestart met het herinrichten en daarmee opknappen van binnenterreinen van vier stempels. In het voorjaar van 2009 is er voor Kanaleneiland Zuid een wijkgroenplan gemaakt, dat een goede basis geeft voor de aanpak van de openbare ruimte. Ook is begonnen met de gevel-tot-gevel aanpak binnen het kader van het programma woonomgeving Hoograven.

75

Effectdoelstelling 2: Keuzevrijheid Meer keuzevrijheid voor de bewoners. Gemeente en corporaties hebben in de raamovereenkomst DUO de meetbare prestaties geformuleerd die moeten leiden tot meer keuzevrijheid voor de bewoners in de Utrechtse wijken. Door de uitvoering van de raamovereenkomst DUO wordt de keuzevrijheid voor bewoners vergroot. Zo zijn er vanuit DUO grondgebonden huurwoningen gebouwd, gestapelde huurwoningen en ook betaalbare koopwoningen om de doorstroming en wooncarrière van bewoners te stimuleren. Voorbeelden hiervan zijn Kleine Wijk in Ondiep, Hart van Hoograven Noordzijde in de wijk Zuid, Hagesteinstraat in Zuid, Noordzeestraat in Rivierenwijk en vlek 1 van het Centrumplan Kanaleneiland in Zuidwest. Daarnaast is er nog een aantal projecten in uitvoering gegaan in 2009 waaronder Laan van Chartroise in Ondiep en Briljantlaan in Zuid. In 2009 is het aantal verhuringen aan urgenten wederom toegenomen, vooral stadsvernieuwingsurgenten. Dit zijn mensen die een urgentie hebben wegens sloop of renovatie van hun huidige woning. Deze toename is een signaal van het op gang komen van de Utrecht Vernieuwtoperatie. Effectdoelstelling 3: Perspectief Het perspectief voor bewoners, zowel met betrekking tot het wonen als hun sociale positie, is verbeterd. De lasten voor de bewoners die te maken krijgen met herstructurering van hun woning worden zoveel mogelijk beperkt. Vanuit de aanpak Krachtwijken zijn wij gestart met een aantal sociale maatregelen die erop gericht zijn om de kansen en de sociale positie van bewoners te versterken. In Kanaleneiland is het activeringsteam van start gegaan. Dit team gaat 'outreachend' te werk en helpt mensen stappen te zetten op het terrein van participatie en werk. Ook via andere projecten worden bewoners begeleid richting werk, scholing, zorg en/of schuldhulpverlening. Voor maatschappelijke effecten van de aanpak Krachtwijken verwijzen we naar de monitor Krachtwijken (1-meting, maart 2009 en 2-meting voorjaar 2010). Relevante omgevingsfactoren De omgeving, waarin de ruimtelijke programma’s zich bevinden, maakt de stuurbaarheid complex. Ook in 2009 waren de effecten van de economische recessie voor het programma Utrecht Vernieuwt voelbaar: de afzetbaarheid en daarmee de productie van vooral Utrecht Vernieuwt projecten stond onder druk wat tot vertraging van de projecten heeft geleid. Een voorbeeld is het project Hart van Hoograven. Effectindicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

Het buurtoordeel aandachtsgebieden benadert het gemiddelde 1.a

buurt-oordeelcijfer

2.a

Omvang kernvoorraad

2.b

Nieuwbouw vervangingsbehoefte sociaal

2.c

Nieuwbouw uitbreiding sociaal binnenstedelijk

2.d 2.e

5,8

6,0

38.000

42.000

1.184

1.255

330

1.124

Renovatie

2.000

1.884

Nieuwbouw vervangingsbehoefte vrije sector

2.762

698

De streefwaarden voor nieuwbouw en renovatie zijn cumulatieve woningaantallen voor de periode van 2001 tot en met 2009. Bij realisatie zijn voor wat betreft vervangingsbehoefte (sociaal en vrije sector) en renovaties opleveringen opgenomen die gerealiseerd zijn van 2001 tot en met 2009. Het betreft projecten uit de projectenlijst van het eerste en tweede mantelcontract van de Raamovereenkomst De Utrechte Opgave (DUO). De realisatie van de nieuwbouw vervangingsbehoefte vrije sector blijft achter bij de streefwaarde. De streefwaarde is gebaseerd op de DUO-afspraken. De uitvoering van DUO loopt achter op de taakstelling. De meeste vertragingen in 2009 zijn veroorzaakt door de economische recessie. Corporaties geven aan dat de projecten financieel niet haalbaar zijn en koopwoningen zijn moeilijk af te zetten. Verklaringen voor eerdere vertragingen zijn afstemming met de bewoners(commissie) over de aanpak sloop of renovatie, discussies tussen gemeente en corporaties over het programma en financiën. In 2010 zullen de afspraken worden geëvalueerd met het doel om te komen tot nieuwe afspraken tussen gemeente en corporaties.

76

De realisatie van de nieuwbouw uitbreiding sociaal binnenstedelijk staat los van de DUO-opgave. Het betreft hier de projecten aan de Yavaridreef (68 woningen), de studentenwoningen in de Uithof (257), woningen 'MAX' aan het Europaplein (761 woningen) en het project aan de Maasdijkstraat (38 woningen). Vooral het project 'MAX' was niet meegenomen bij het vaststellen van de streefwaarde 2009. Vandaar dat hier een veel hoger aantal woningen is gerealiseerd.

1.7.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Woonomgeving Prestatiedoelstelling 1.1: Utrecht Vernieuwt/Krachtwijken Uitwerken en uitvoeren van de 'aanvalsplannen' en/of opstellen, uitwerken en uitvoeren van integrale gebiedsvisies en 'aanvalsplannen' voor de aandachtsgebieden. In 2009 hebben we verschillende integrale gebiedsvisies opgesteld en vastgesteld. Voor Overvecht zijn de gebiedsplannen De Gagel en Spoorzone na inspraak vastgesteld. Voor Kanaleneiland is het gebiedsplan Kanaleneiland Noord in januari 2009 na inspraak definitief vastgesteld in de gemeenteraad. De aanpak voor Kanaleneiland Zuid is in 2009 in concept vastgesteld en zal in het voorjaar van 2010 aan u worden aangeboden ter vaststelling. Voor een gedetailleerd overzicht van de stand van zaken van het programma Krachtwijken verwijzen wij naar de voortgangsrapportages (mei en december 2009). Prestatiedoelstelling 1.2 Verbeteren van de fysieke voorzieningen en de fysieke veiligheid in de directe omgeving van DUO-projecten. Voor de nieuwbouw in het kader van DUO geldt dat de woningen moeten voldoen aan het politiekeurmerk Veilig Wonen. Ook bij de woninginvesteringen in het kader van Krachtwijken is een aantal maatregelen uitgevoerd om de inbraakveiligheid te verbeteren (onder andere in Kanaleneiland). In Overvecht is het jongerencentrum de Boog uitgebreid met een (tijdelijke) voorziening.

Keuzevrijheid Prestatiedoelstelling 2.1 Beheren van de raamovereenkomst DUO. Wegens het aflopen van het Mantelcontract 2 zijn wij samen met STUW/corporaties een nieuw afsprakenstelsel aan het voorbereiden. Hierin worden afspraken in het kader van Utrecht Vernieuwt, de Prestatieafspraken en de Krachtwijken gecombineerd op basis van de onlangs vastgestelde Woonvisie. Prestatiedoelstelling 2.2 Stimuleren en faciliteren van woningbouw- en woningverbeteringprojecten van corporaties. De planbegeleiding die in 2008 was ingezet hebben we in 2009 voortgezet. Daar waar projecten financieel niet of moeilijk haalbaar zijn is daar waar mogelijk subsidie ingezet (rijkssubsidie: ISV, Rijksstimuleringsregeling Woningbouw en provinciale subsidie: Stedelijk Fonds Bouwen en Wonen, Ruimtelijk Actieprogramma (RAP) of gezocht naar andere mogelijkheden om de woningbouw en woningverbetering te stimuleren en faciliteren. Met behulp van circa 1 miljoen euro subsidie uit het Stimuleringsfonds Woningbouwproductie is voor het project Talmalaan in 2009 bouwrijpe grond opgeleverd, waardoor in 2009 na jaren voorbereiding gestart is met de bouw.

77

Perspectief Prestatiedoelstelling 3.1 Uitvoeren en/of beheren van het Stedelijk Protocol DUO. Bij UV-projecten wordt gewerkt volgens het Stedelijk Protocol. Het casemanagement hebben wij in deze projecten voortgezet. Bij herstructureringsprojecten van woningcorporaties wordt met behulp van een draaiboek in kaart gebracht welke bewoners psychosociale begeleiding nodig hebben bij herhuisvesting. Op deze manier kunnen mensen toch een goede start maken in de nieuwe woning. Laan van Chartroise/Ondiep, Prinses Margrietstraat en Lauwerecht 2 en 4 zijn voorbeelden van projecten waarbij gewerkt wordt met een casemanager.

1.7.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

0

5.034

11.199

-6.165

0

5.034

11.199

-6.165

Utrecht Vernieuwt/Krachtwijken

0

0

1.343

1.343

Totaal baten

0

0

1.343

1.343

Saldo lasten en baten

0

5.034

9.857

-4.823

Toevoegingen

0

6.625

6.625

0

Onttrekkingen

0

5.000

5.000

0

Saldo na mutaties reserves

0

6.659

11.482

-4.823

Lasten Utrecht Vernieuwt/Krachtwijken Totaal lasten Baten

Mutaties reserves

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. Utrecht Vernieuwt / Krachtwijken De hogere lasten van 6,2 miljoen euro worden veroorzaakt door de inzet op diverse gebiedsplannen, waaronder Kanaleneiland Noord en Zuid, De Gagel en de Spoorzone (0,9 miljoen euro) en de uitgaven voor de uitvoering van de wijkactieplannen (5,3 miljoen euro). De stijging van de baten met 1,3 miljoen euro betreft de ontvangen bijdragen van corporaties voor de uitvoering van de wijkactieplannen. Wij stellen voor om de uitvoeringskosten voor de wijkactieplannen en de ontvangen bijdrage van de corporatie te verrekenen met de programmareserve Utrecht Vernieuwt. De kosten voor het opstellen van de gebiedsplannen worden ten laste van de dienstbedrijfsreserve van StadsOntwikkeling gebracht.

78

Resultaat Programma

-4.823

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Utrecht Vernieuwt-Krachtwijken Dienstbedrijfsreserve StadsOntwikkeling Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

3.914 909 0

Bedragen zijn in duizenden euro's.

79

1.8 Leidsche Rijn De grondexploitatie Leidsche Rijn wordt hard getroffen door de recessie. Van 20 miljoen euro negatief per 1 juni naar 60,8 miljoen euro negatief per 31 december 2009. Halverwege het jaar verslechterden de deelgebieden al met bijna 25 miljoen euro. Toen kon dat nog volledig opgevangen worden. Nu de vertragingen langer lijken aan te houden zijn de omzetten van bouwrijpe kavels voor de komende jaren verder aan de huidige marktverwachtingen aangepast, wat een negatief effect heeft op de grondexploitatie van 40,8 miljoen euro. Een vrijval van een gevormde voorziening groot 25 miljoen euro dempt dit effect tot 15 miljoen euro negatief. Het niet verstrekken van rijkssubsidie (VINAC) is nu ook in de grondexploitatie verwerkt, met een negatief effect van 23 miljoen euro. Het risicoprofiel rondom Leidsche Rijn neemt toe, maar blijft nog net in balans met positieve risico’s. Tot voor de recessie was de balans positief en leek Leidsche Rijn na afronding van de gebiedsontwikkeling op een minimaal sluitende grondexploitatie uit te kunnen komen; dat beeld is nu omgeslagen naar een negatieve grondexploitatie rond 60,8 miljoen euro (prijspeil 2009). De conclusie is dan ook dat beheersmaatregelen, welke komende periode gedetailleerd uitgewerkt worden en in de Bestuursrapportage 2010 gepresenteerd kunnen worden, noodzakelijk zijn om de balans tussen de positieve en negatieve risico’s te behouden en een verdere verslechtering van het grondexploitatiesaldo te voorkomen. In deze Verantwoording is een extra voorziening getroffen van 40 miljoen euro ter dekking van dit verwachte tekort.

1.8.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling De stad Utrecht uitbreiden met een stedelijk gebied waar de huidige en komende generaties met plezier kunnen wonen, werken en recreëren. Met dit doel maakt de gemeente grond bouwrijp voor ruim 30 duizend woningen, 720 duizend vierkante meter kantoren, 270 hectare bedrijventerrein en een 300 hectare groot Leidsche Rijn Park. Daarbij zorgt de gemeente voor het tot stand komen van een adequate infrastructuur, een aantrekkelijk openbaar gebied en goede voorzieningen. Met de bouw van Leidsche Rijn beoogt de gemeente: Uitbreiding van het woningaanbod in de Utrechtse regio voor de huidige en toekomstige bewoners en gebruikers

• • • • •

met een grote verscheidenheid aan woningen, met inbegrip van infrastructuur, openbare ruimte en voorzieningen. Een betere doorstroming van woningzoekenden in de regio. Een gedifferentieerd samengestelde bevolking in het nieuwe stadsdeel. Een uitbreiding van het aanbod van kantoor- en bedrijfsruimten. Betere voorwaarden voor de economische ontwikkeling van de regio.

De gemeente Utrecht heeft de missie en het beleid voor Leidsche Rijn vastgelegd in een Masterplan en een Ontwikkelingsvisie. Het programma Leidsche Rijn heeft betrekking op het hoofdstuk ‘Stedelijke ontwikkeling’ uit ons collegeprogramma. De opgave voor de gemeente kan worden samengevat in twee doelstellingen: gebiedsontwikkeling en voorzieningen.

81

Effectdoelstelling 1 Gebiedsontwikkeling De voorwaarden (in de vorm van kaders, contracten en programma’s) scheppen om een goed functionerend stadsdeel tot stand te brengen. Hieraan zijn de volgende subdoelstellingen verbonden: Bouwrijpe grond ontwikkelen voor woningen, bedrijfsruimten, kantoren en voorzieningen die grotendeels door

• • •

derden worden gerealiseerd. Goede bereikbaarheid realiseren van het nieuwe stadsdeel door een evenwichtig verkeerssysteem. Openbaar gebied aanleggen en inrichten, met gebruikmaking van de landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten die in het gebied voorhanden zijn.

Een financiële randvoorwaarde is dat de ontwikkeling van Leidsche Rijn moet worden afgerond met een grondexploitatie die tenminste sluitend is. Effectdoelstelling 2 Voorzieningen De medische, sociaal-culturele, maatschappelijke en onderwijsvoorzieningen afstemmen op de huidige en toekomstige bewoners van Leidsche Rijn. Subdoelstellingen hierbij zijn: Voorzieningen (eventueel tijdelijke) moeten zo snel mogelijk na het opleveren van woningen, bedrijven en

• •

kantoren beschikbaar zijn. Voor de voorzieningen gelden de financiële kaders van het Referentiekader Voorzieningen Leidsche Rijn.

Relevante omgevingsfactoren Infrastructuur Het Rijk is verantwoordelijk voor een aantal strategische projecten: de integratie en verplaatsing van de A2, de spoorverdubbeling en de aansluiting op de A12. Als in het tempo en het kwaliteitsniveau van deze projecten veranderingen worden aangebracht, kan dat gevolgen hebben voor het realiseringstempo en het kwaliteitsniveau van het stadsdeel als geheel. Effectindicatoren

Begroting 2009

Realisatie 2009

7,5

nnb

Tevredenheid bewoners over wonen, recreëren en bereikbaarheid in rapportcijfer Bron: Wijkenmonitor 2009

1.8.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Gebiedsontwikkeling Prestatiedoelstelling 1.1: Woningbouwlocaties Opleveren woningen en bewerkstelligen van woningen in aanbouw. De doelstelling om per jaar meer dan 2.000 woningen in aanbouw te nemen hebben wij door de economische omstandigheden in 2009 niet kunnen invullen. Van de zijde van de kopers is de belangstelling sterk gedaald en ook de ontwikkelaars krijgen hun plannen veelal niet rond. Er zijn in 2009 slechts 894 woningen in aanbouw genomen. In 2009 zijn 1.530 woningen opgeleverd. De doelstelling om in de periode 2005-2009 10.000 woningen op te leveren is daardoor gestaakt bij 9.181 woningen.

82

Begroting 2009

Realisatie 2009

Cumulatief

Langerak

0

184

1.708

Parkwijk

0

70

2.577

Veldhuizen

7

16

3.389

Terwijde

800

387

2.718

Vleuterweide

650

767

3.801

Het Zand

600

680

2.303

De Woerd

170

133

460

Grauwaart

18

163

0

134

24

20

5

0

2.429

16.976

Deelgebieden Opgeleverd en in aanbouw zijnde woningen:

• • • • • • • • • •

Leidsche Rijnpark Losse kavels

Totaal opgeleverd en in aanbouw in 2009

2.379

In aanbouw:

• • • • • • • • • •

Langerak

13

Parkwijk Veldhuizen Terwijde

1 94

Vleuterweide

443

Het Zand

166

De Woerd

0

Grauwaart

163

Leidsche Rijnpark

9

Losse kavels

5

Totaal in aanbouw 2009

894

Bron: Triode, begroting mei 2008, realisatie januari 2010 Langerak Door het verkrijgen van een woningbouwsubsidie kunnen de woonwerkwoningen langs de Langerakbaan afgebouwd worden en is Langerak daarmee afgerond. Parkwijk Over vooral het parkeeronderzoek in het concept Stedenbouwkundig Plan is veel te doen geweest. Na de inspraak is het plan in januari 2010 door de gemeenteraad aangenomen. De ontwikkeling op de Kop van het Amaliapark is stil gelegd omdat er geen overeenstemming met een ontwikkelaar kon worden gevonden. Veldhuizen / De Balije Het project "5 kids on the Block" is afgerond. De Balije is volledig gereed, met uitzondering van de boerderij. De gemeente heeft de overeenkomst ontbonden en is in overleg met een nieuwe partij. Terwijde De planvorming van Het Slot van Terwijde en de naastgelegen woonwerkwoningen is afgerond, de start van de bouw is uitgesteld naar 2010. Kindvoorzieningen zijn uitgebreid met twee kinderdagverblijven, een buitenschoolse opvang en een schooluitbreiding. Terwijde is verkeersveiliger geworden door aanpassing aan de omgeving van de scholen, de knip in de Jean Glibertlaan en het aanbrengen van de bussluis naar de Wetering.

83

Vleuterweide De bouw van het winkelcentrum en woningen is in volle gang. Enkele projecten zijn vertraagd als gevolg van stagnerende verkopen. Het Zand Einde jaar is de bouw van Dynamiek (BAM) langs de stadsas in Rijnsche Maan gestart. Langs de Utrechtseweg zijn vijftien vrijstaande en twee-onder-een-kap woningen ontwikkeld. De woningen aan de Parkzichtlaan zijn opgeleverd maar staan gedeeltelijk leeg. De planontwikkeling van de Veiling is nog niet opgestart als gevolg van het latere vertrek van de Bazar. De woningen in het dure tot zeer dure segment aan de Parkrand zijn direct verkocht. Grauwaart Het project 182 woningen Bouwfonds is om de gewenste voorverkooppercentages te krijgen opgeknipt in zeven fasen. De eerste twee zijn inmiddels gestart. Hogeweide Het concept Stedenbouwkundig Plan (SP) is vastgesteld en uitgewerkt naar een definitief SP. Vaststelling daarvan is voorzien in het voorjaar 2010. Vrije kavels De verkoop van vrije kavels is gestaag doorgegaan. Er zijn in 2009 20 kavels in optie genomen en 30 woningen opgeleverd. Prestatiedoelstelling 1.2: Commercieel Vastgoed Gronduitgifte voor kantoren en bedrijven. Papendorp Vanwege de economische recessie zijn er in 2009 geen nieuwe overeenkomsten gesloten. De intentieovereenkomst voor kavel T1 is ontbonden, zodat er nu nog twee kavels vrij zijn. In 2009 zijn twee kavels getransporteerd. Deelgebieden

Begroting 2009

Realisatie 2009

Cumulatief

Transport kantoren (m2 b.v.o.) Papendorp Zuid

8.000

0

167.846

Papendorp Noord

30.410

6.229

42.533

Totaal getransporteerd in 2009

38.410

6.229

210.379

Bron: Triode, begroting mei 2008, realisatie januari 2010 De Wetering In de Wetering Noord is de laatste kavel afgewikkeld. De bouw van The Wall en het gebouw van ING voor Mediq en Oracle is in volle gang en wordt in 2010 opgeleverd. Health Park is ook wegens de latere start van het Sint Antonius Ziekenhuis verder vertraagd, naar verwachting, naar het tweede kwartaal 2010.

84

Deelgebieden

Begroting 2009

Realisatie 2009

Cumulatief

Transport Bedrijvenlocaties (m2 b.v.o.)

• • • • •

De Wetering Noord De Wetering Zuid

0

6.487

295.000

23.000

0

128.763

0

0

49.220

2.468

0

73.138

Papendorp Zuid Papendorp Noord Vleuterweide

Totaal opgeleverd in 2009

34.600 25.468

6.487

580.721

Bron: Triode, begroting mei 2008, realisatie januari 2010 Haarrijn Het Stedenbouwkundig Plan woningbouw en strandzone is vastgesteld. In 2009 is gestart met de aanleg van de hoofdontsluiting. In de zomer is het eerste deel van de strandzone Haarrijn opengesteld. Prestatiedoelstelling 1.3: Infra Aanleggen hoofdwegen. In Leidsche Rijn zal uiteindelijk ongeveer twintig kilometer aan hoofdwegen (stadsassen, stroomwegen en een stadsbaan) worden aangelegd. In 2009 zijn enkele belangrijke infrastructurele projecten opgeleverd en opengesteld: De Zuidelijke Stadsbaan (ten zuiden van de Zuidelijke Stadsas) en het Marinus van Tyrusviaduct (zuidelijk deel

• • • •

opengesteld). De Stadsbaan ten zuiden van Hooggelegen. De Noordelijke Stadsas (Vleutensebaan) tussen de Parkzichtlaan en de Haarrijnse Rading samen met een aantal spooronderdoorgangen. De Verlengde Parkweg ten noorden van het spoor.

Bij de Zuidelijke Stadsas is in 2009 gestart met de aanleg van het ontbrekende deel tussen de Burgemeester Verderlaan en de Stadsweg. Dit wordt in mei 2010 in gebruik genomen. Prestatiedoelstelling 1.4: Groen Aanleggen van groenprojecten. Eind 2009 was ruim 9,5 miljoen kuub zand gewonnen uit de Haarrijnseplas. Met de realisator van de plas, de Combinatie Haarrijnse Plas, zijn over en weer geschillen. Getracht wordt om dit langs minnelijke weg op te lossen, maar deze zijn inmiddels wel in arbitrage voorgelegd. In 2010 wordt een oplossing verwacht. In het Leidsche Rijnpark is de aanleg van Het Lint verder uitgevoerd en in 2010 worden de laatste kilometers aangelegd. De Binnenhof West is gerealiseerd, de beeldentuin en het evenemententerrein zijn geopend. De Parkpergola is aanbesteed. Met de openbare ruimte van de Hoge Woerd en de aanleg van tuinen van het NMC en de bouw van een kinderdagverblijf is gestart. De Plattelandswinkel is verhuisd en de bouw van de Bouwloods volgt in 2010. De bouw van het politiebureau is gestart en het nieuwe zwembad is geopend. De woningbouw op de locaties Burgemeester Middelweerdbaan en Wilhelminalaan stagneert, de kavels zijn bouwrijp opgeleverd. Het uitwerkingsplan Europaweg Noord is ter visie gelegd.

85

Prestatiedoelstelling 1.5: Bijzondere projecten Planvoorbereiding van bijzondere projecten. Leidsche Rijn Centrum De extra spooronderdoorgang die Leidsche Rijn Centrum Noord met Leidsche Rijn Centrum Kern verbindt is in 2009 aangelegd. Leidsche Rijn Centrum Noord In 2009 zijn het Stedenbouwkundig Plan Leidsche Rijn Centrum Noord en de Milieu Effect Rapportage vastgesteld. Het voorontwerp Bestemmingsplan Leidsche Rijn Centrum Noord is vrijgegeven. Besloten is om niet verder te gaan met de ontwikkeling van de 'Belle van Zuijlen'. Leidsche Rijn Centrum Zuid Het Stedenbouwkundig Plan voor Leidsche Rijn Centrum is vastgesteld. Leeuwesteyn Zuid. Met de Utrechtse Bazaar zijn gesprekken gaande die moeten leiden tot de verhuizing naar de Groenewoudsedijk uiterlijk in 2011. Strijkviertel Er is een concept Stedenbouwkundig Plan opgesteld. Het definitief ontwerp Sportpark Rijnvliet is afgerond evenals de rapportage bouwrijp maken van het gebied en de bestekken voor de realisatiefase.

Voorzieningen Prestatiedoelstelling 2.1: Onderhanden werken Planvoorbereiding en oplevering van voorzieningen. In Parkwijk is doorgewerkt aan de ontwikkeling van het islamitisch centrum en de jongerenaccommodatie. In Terwijde is een basisschool uitgebreid en zijn een kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang gevestigd. De komst van standplaatsen en de uitbreiding van de winkelvoorziening is mogelijk gemaakt door een nieuw uitwerkingsplan. De onderhandelingen voor een definitief winkelcentrum Terwijde zijn positief verlopen. In het voorzieningencluster Groot Zandveld zijn een kinderdagverblijf en een tandartsenpraktijk geopend. In Vleuterweide is het Amadeuscollege in gebruik genomen, een tijdelijk kinderdagverblijf gerealiseerd en is een bouwspeeltuin geopend. De bouw van het winkelcentrum is in volle gang.

1.8.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Lasten Woningbouwlocaties

8.002

5.986

- 3.047

9.033

Commercieel Vastgoed

1.324

- 2.890

- 6.617

3.727

Infra

70.535

42.065

37.197

4.868

Groen

30.348

43.006

22.365

20.641

Bijzondere projecten

39.486

54.335

14.533

39.802

Overige projecten

51.796

51.745

79.159

-27.414

- 47.692

- 72.664

- 59.160

- 13.504

153.799

121.583

84.430

37.153

Onderhanden werken Totaal lasten

86

Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Woningbouwlocaties

65.033

60.201

7.071

- 53.130

Commercieel Vastgoed

33.609

5.484

6.415

931

7.822

3.550

1.061

- 2.489

31.663

28.246

11.451

- 16.795

954

4.315

3.910

- 405

12.959

15.995

10.606

-5.389

0

0

0

0

152.041

117.791

40.515

-77.276

1.757

3.792

40.256

-40.123

Baten

Infra Groen Bijzondere projecten Overige projecten Onderhanden werken Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoegingen

0

0

0

0

Onttrekkingen

0

1.773

3.630

1.830

1.757

2.019

40.313

-38.293

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Zoals hiervoor al eerder aangegeven is, hebben de huidige economische omstandigheden een groot effect op vooral de opbrengsten wegens gronduitgiften. Waar mogelijk worden corresponderende uitgaven vertraagd om de verliezen zo veel mogelijk te beperken. Woningbouwlocaties De inkomsten wegens gronduitgifte zijn aanmerkelijk lager dan begroot: Het Zand 24,1 miljoen euro minder, Grauwaart 11,4 miljoen euro minder en Terwijde 14,6 euro minder. In Vleuterweide is 3,2 miljoen euro minder verantwoord. De uitgaven voor bouw- en woonrijp maken zijn 9 miljoen euro bij de ramingen achtergebleven; de grootste afwijkingen doen zich voor bij Het Zand (1,1 miljoen euro minder), Grauwaart (2,4 miljoen euro minder), Hogeweide (1,7 miljoen euro minder), Terwijde (2,3 miljoen euro minder) en Haarzicht (2 miljoen euro minder). Commercieel Vastgoed De uitgaven voor het bouw- en woonrijp maken van bedrijventerrein Haarrijn blijven ruim 3,5 miljoen euro achter bij de raming. De inkomsten wegens gronduitgifte zijn iets hoger dan geraamd. Dit betreft vooral Papendorp en De Wetering. Infra De lasten zijn 4,9 miljoen euro lager dan begroot. Dit wordt vooral veroorzaakt door: De lasten voor het afwerken van de stroomwegen zijn 1,5 miljoen euro onder de ramingen gebleven.

• • • • • •

Voor de Noordelijke Stadsas is 3 miljoen euro meer uitgegeven. Deze overschrijding vloeit voort uit het programma 2008. Voor de bouw- en woonrijpmaken van de spoorverdubbeling is 2,9 miljoen euro minder uitgegeven dan geraamd. Aan Prorail is voor de spoorverdubbeling 3,4 miljoen euro meer betaald dan geraamd. Dit betreft de bijdrage over 2008. Voor tijdelijke maatregelen was 1,4 miljoen euro in de begroting opgenomen. Hiervoor is nagenoeg niets besteed. Voor de gemeentelijke bijdrage in de aanlegkosten van het Marinus van Tyrusviaduct was 3,85 miljoen euro geraamd, deze bijdrage is nog niet in rekening gebracht. De rentetoerekening is 0,9 miljoen euro lager dan geraamd.

De baten zijn lager omdat de geraamde bijdrage in de kosten van de integratie A2 van 2,5 miljoen euro niet is ontvangen. 87

Groen Ten behoeve van verwerving in het Leidsche Rijnpark is 10,8 miljoen euro geraamd. Omdat met grondeigenaren geen overeenstemming kan worden verkregen heeft er geen verwerving plaatsgevonden. Onteigeningsprocedures zijn lopende. Voor bouw en woonrijpmaken van de Haarrijnseplas is 2,3 miljoen euro minder verantwoord dan geraamd was, door de vertragingen in de uitgifte. In het Leidsche Rijnpark is 7,3 miljoen euro minder besteed aan bouw- en woonrijp maken dan geraamd. De baten zijn lager doordat: In de begroting zijn de incidentele bijdrage Leidsche Rijnpark 2008 van 1,5 miljoen euro, de bijdrage Desto van

• •

2,5 miljoen euro en de aanwending van de bestemmingsreserve Leidsche Rijnpark van 5,543 miljoen euro nog opgenomen. Deze zijn al in 2008 uitgekeerd. De opbrengsten wegens gronduitgifte zijn 7,3 miljoen euro bij de raming achtergebleven.

Bijzondere projecten Voor Strijkviertel is 21,8 miljoen euro geraamd voor verwerving. Met de grondeigenaren kon in 2009 nog geen overeenstemming bereikt worden. Begin 2010 is wel tot overeenstemming gekomen. De geraamde corresponderende uitgaven voor bouw- en woonrijp maken van 2,5 miljoen euro zijn evenmin besteed. De geraamde investeringen voor grote nutsvoorzieningen en het Hoofdwatersysteem van respectievelijk 5 miljoen euro en 1,6 miljoen euro zijn niet besteed. In de Centrale Zone is de raming van 3,3 miljoen euro ook niet besteed. Ten behoeve van Leidsche Rijn Centrum is 3,4 miljoen euro minder besteed. Overige projecten De lasten zijn 26,6 miljoen euro hoger dan begroot. Dit is vooral veroorzaakt door: Van de overall uitgaven voor verwerving, bouw- en woonrijp maken, milieuwerken en sloop is 9,1 miljoen euro niet

• • • •

besteed. Per 31 december 2009 is het geraamde tekort bijgesteld van 20 miljoen euro naar 60,8 miljoen euro. Ter dekking van deze toename is 40,8 miljoen euro extra in de voorziening grondexploitatie gestort. Wij stellen voor dit te dekken ten laste van de dienstbedrijfsreserve. Het nadelig saldo van de bureaukosten van 0,14 miljoen euro. Wij stellen voor dit te verrekenen met de balanspost Onderhanden werken. Lagere lasten en baten dan begroot (6 miljoen euro) omdat abusievelijk de lasten en baten van de kostenplaatsen in de begroting zijn verwerkt.

De baten zijn 5,4 miljoen euro lager dan begroot. Dit komt door: Een vrijval van de voorziening grondexploitatie Leidsche Rijn van per saldo 2,6 miljoen euro. In de

•

Bestuursrapportage 2009 is het verwachte tekort opgelopen van 18,6 miljoen euro naar 20 miljoen euro. Om dit tekort te dekken is 1,4 miljoen euro gestort in de voorziening grondexploitatie. Wij stellen voor dit te dekken ten laste van de dienstbedrijfsreserve. Hiertegenover staat een vrijval van 4 miljoen euro. Dit betreft het renteresultaat dat in de Verantwoording 2007 is toegevoegd aan de voorziening grondexploitatie Leidsche Rijn. Dit bedrag laten we nu vrijvallen en wij stellen voor dit via de algemene dekkingsreserve toe te voegen aan de balanspost Onderhanden werken. Hiermee komt de voorziening grondexploitatie Leidsche Rijn overeen met het verwachte resultaat van de grondexploitatie. Daarnaast is bij de resultaatbestemming 2008 abusievelijk 1,8 miljoen euro

•

direct geboekt op de balanspost Onderhanden werken in plaats van de reserves. Lagere lasten en baten dan begroot (6 miljoen euro) omdat abusievelijk de lasten en baten van de kostenplaatsen in de begroting zijn verwerkt.

Onderhanden werken De uitgaven en inkomsten van de projecten worden toegevoegd aan Onderhanden Werken. Het saldo van Onderhanden werken neemt toe naar 73,9 miljoen euro. Dit is slechts een momentopname.

88

Resultaat programma

-38.293

Bestedingsvoorstellen Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010)

-121 -3.786

Dekkingsvoorstellen Dienstbedrijfsreserve Projectbureau Leidsche Rijn Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

42.200 0

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

89

1.9 Stationsgebied 1.9.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Samen met de partners het plangebied ontwikkelen tot een vernieuwd centrumgebied met intensief ruimtegebruik, hoogwaardige openbare ruimte, kantoren, woningen, detailhandel en leasurefuncties, evenals een hoogwaardige ovterminal door uitbreiding en opwaardering van de transfercapaciteit en de daar aanwezige infrastructuur voor trein, tram en hoogwaardig openbaar vervoer (HOV). Effectdoelstelling 1: Werkgelegenheid en economische potentie Een economisch optimaal benut Stationsgebied. Het vergroten van de werkgelegenheid kan worden bereikt door een netto toevoeging van m2 winkels, voorzieningen en kantoren in het Stationsgebied. Door het creëren van een evenwichtig aanbod en een goed op elkaar afgestemde mix van detailhandel, wonen, kantoren en voorzieningen wordt de economische potentie van het Stationsgebied ten volle benut. Dit uit zich ondermeer in een toename van de werkgelegenheid, een toename van de waarde van het vastgoed en een verbetering van de afzetmogelijkheden op de vastgoedmarkt. Bovendien nemen de jaarlijkse inkomsten voor de gemeente toe door een stijging van de netto ozb-opbrengsten per jaar als gevolg van de toegenomen waarde van het totale vastgoed in het vernieuwde Stationsgebied. Effectdoelstelling 2: Leefbaarheid en Veiligheid Een aantrekkelijk en intensief gebruikt Stationsgebied. De leefbaarheid en veiligheid worden belangrijk verbeterd door het creëren van sociaal veilige en aantrekkelijke routes voor langzaam en snelverkeer (Stadscorridor, de interwijkverbinding), een kwalitatief hoogwaardig ingericht openbaar gebied met aantrekkelijke pleinen (onder andere Jaarbeursplein, Vredenburgplein, Smakkelaarsveld en Moreelsepark), het toevoegen van groen en water (onder andere herstel singels en Leidsche Vaart), toevoegen van woningen in het gebied en betere afspraken over beheer. Effectdoelstelling 3: Bereikbaarheid Een goed bereikbaar Stationsgebied. De nieuwe ov-terminal zorgt voor optimale transfermogelijkheden tussen de verschillende vormen van vervoer: trein, bus, tram, fiets en auto. In combinatie met bewaakte en onbewaakte fietsstallingen, de verlegde tram- en busperrons aan oost- en westzijde, zal de bereikbaarheid voor het Openbaar Vervoer verbeteren. Daarnaast wordt de bereikbaarheid voor auto, fiets, HOV, tram, expeditieverkeer en voetgangers verbeterd en toegesneden op de herontwikkelingen van het Stationsgebied. Effectindicatoren

Waardering 2004

2007

Streefwaarde 2015

1.a

Toename aantal banen (in fte) in het Stationsgebied

0

0

2.220

1.b

Toename Netto Contante Waarde in het Stationsgebied

0

0

144 miljoen euro 17

1.c

Toename ozb-opbrengsten per jaar

0

0

2 miljoen euro 18

2.a

Toename waardering openbaar gebied, schoon en heel

6

0

7

2.b

Toename beleving gevoel van veiligheid

6

0

7

3.a

Aantal ov-reizigers

0

55 miljoen

100 miljoen euro

17

Bron: economische effectrapportage BI/Ecorys

18

Bron: analyse BI bij Masterplan 2003 91

Relevante omgevingsfactoren Er is een aantal belangrijke omgevingsfactoren: De ambities en randvoorwaarden van het Rijk (de ministeries VROM en VenW).

• • • • •

De commerciële belangen van private partners, waaronder Corio, Jaarbeurs, NS en Rabobank. De nog altijd toenemende vervoersstromen in het gebied. De veelheid van partijen en belangen die zich in dit gebied manifesteren. De ingewikkelde eigendomsrelaties.

Deze omgevingsfactoren bepalen in belangrijke mate de haalbaarheid en het tempo van de geplande ontwikkelingen. De activiteiten van vijf stichtingen zorgen voor permanente juridische procedures.

1.9.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Werkgelegenheid en economische potentie Prestatiedoelstelling 1.1: Werkgelegenheid en economische potentie Vergroten van de werkgelegenheid en benutten van de economische potentie voor de stad als geheel. Prestaties lange termijn In 2018 19 willen we de volgende streefwaarden gerealiseerd hebben: Toename van het aantal woningen met 2.229.

• • • • • • •

Toename van het bruto vloerenoppervlak (bvo) kantoren met 251.714 m2. Toename van het verhuurbaar vloerenoppervlak (vvo) retail met 46.000 m2. Toename van het vvo leasure met 70.000 m2. Toename van het bvo cultuur met 37.500 m2. Toename van het bvo hotel met 21.627 m2. Toename van het bvo horeca met 11.515 m2.

Prestaties korte termijn Planrealisaties in 2009: Start bouw woon- en winkelgebouw De Vredenburg (Eigendom Corio).

• • •

Start voorbereiding bouw- en verbouw Muziekpaleis (officiële eerste paal op 18 februari 2010). Renovatie Noordertunnel (oplevering).

Planontwikkeling (afgerond): Uitgangspunten en randvoorwaarden Van Sijpesteijnkwartier (vastgesteld maart 2009).

• • • •

Definitief ontwerp Catharijneknoop (na raadsdebat in december 2009 vastgesteld). Definitief ontwerp (casco) Stadskantoor (vastgesteld maart 2009). Integrale gebiedsontwikkeling Smakkelaarsveld, inclusief Bibliotheek++.

Planontwikkeling (in uitvoering): kop jaarbeurs (inclusief parkeren);

• • • • •

ondergrondseparkeergarage jaarbeursplein; knoopkazerne; Westflank Noord; bebouwing Stationsstraat Noord en Stationsstraat en omgeving.

Planologische procedures (afgerond exclusief bezwaar en beroep): vrijstelling art. 19 WRO Muziekpaleis;

• • 19

vrijstelling art. 19 WRO Singelborch en overkluizing Stationsstraat (Corio);

zie bestuursrapportage Stationsgebied 2009.

92

• •

vrijstelling art. 19 WRO meldkamer en dienstencentrum (Corio); vrijstelling art. 19 WRO ov-terminal.

Planologische procedures (in uitvoering): gebouw Vredenburg Noord;

• • •

Stadskantoor; Entreegebouw en parkeergarage.

Overeenkomsten: Uitgifteovereenkomst en akte woon-winkelgebouw De Vredenburg.

• • •

Intentieovereenkomst Leeuwensteijn met ING Reim (herontwikkelen nieuw kantoorvolume op basis van WTCformule). Voorlopige koopovereenkomst met ING REIM voor gebouw Cranenborch.

Lopende onderhandelingen op de volgende projecten: Addendum Bilaterale Ontwikkel Overeenkomst (BOO) Jaarbeurs en TPO Wolff Cinema Groep en TPO Amrâth.

• • • • •

Bilaterale Project Overeenkomst (BPO) Stadskantoor. Intentieovereenkomst Westflank Zuid en Knoopkazerne. Intentieovereenkomst Vastgoedontwikkeling Nieuwe Stationsstraat Noordzijde. Uitgifteovereenkomst en (grond)huurovereenkomst Stationsstraat.

Leefbaarheid en Veiligheid Prestatiedoelstelling 2.1: Leefbaarheid en veiligheid Het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in het Stationsgebied. Prestaties lange termijn In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste projecten opgenomen die aan het einde van de looptijd dienen te zijn gerealiseerd en een grote bijdrage leveren aan het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in het Stationsgebied. Westpleintunnel. herstel Catharijnesingel en Leidsche Rijn;

• • • •

openbare pleinen (Jaarbeursplein, stationspleinen, Vredenburg); Stadscorridor; overige voorzieningen (onder andere groen, water, bruggen en viaducten, fietsroutes en voorzieningen).

Prestaties korte termijn Activiteiten in 2009 aan de oostzijde: definitief ontwerp (DO) Vredenburg Noord;

• • • • • • •

voorlopig ontwerp (VO) Vredenburgplein; DO Catharijnesingel; conditionering Catharijnesingel, verleggen kabels en leidingen ten behoeve van de bouw Vredenburgknoop en Muziekpaleis; Vredenburgknoop aanbesteed en gegund; het Integraal Programma van Eisen / Functioneel Ontwerp ((IPvE/FO) Smakkelaarsveld (als onderdeel van het besluit over de start van de planvoorbereiding van de Bibliotheek); tijdelijke fietsenstalling op het Smakkelaarsveld.

Activiteiten in 2009 aan de westzijde: Integraal programma van eisen openbare ruimte westzijde Stationsgebied (inclusief Croeselaan, Jaarbeursplein,

• • • • • •

Daalsetunnel en Leidsche Rijn en omgeving). Tracékeuze tramroute. PvE tijdelijke tramhalte. VO Esplanada Croeselaan. voorbereiding verleggingen kabels en leidingen; tijdelijke inrichting ter plekke van Rabobank.

93

Overige gerealiseerde mijlpalen: Implementatie aanpak archeologie en monumenten: proces in uitvoering.

• • • • • • • •

Onderzoek naar de ligging van dwangburcht Vredenburg. Op de bouwlocaties voor het gebouw De Vredenburg en het Muziekpaleis zijn werkzaamheden uitgevoerd om de funderingen van de nieuwbouwprojecten te realiseren. Voorbereiding archeologische tentoonstelling in het infocentrum Stationsgebied (februari 2010 in infocentrum). Implementatie aanpak saneringen waaronder biowasmachine. Implementatie aanpak vergroening (raadsmotie): verwerkt in DO Catharijnesingel. Integratie plannen openbare ruimte met plannen vastgoed. Structurele aanpak procedures en vergunningen. Implementatie aanpak tijdelijke situatie: omleiding fiets- en voetgangersstromen, tijdelijke fietsparkeerplaatsen, gedragscampagnes, inzet verkeersregelaars.

Bereikbaarheid Prestatiedoelstelling 3.1: Bereikbaarheid Verbeteren van de bereikbaarheid van het Stationsgebied Prestaties lange termijn Hieronder zijn de projecten opgenomen die leiden tot een betere bereikbaarheid in het Stationsgebied. Het Rijk (V&W/Prorail) is primair verantwoordelijk voor de ov-terminal. De gemeente is primair verantwoordelijk voor: HOV-banen;

• •

toeleidende routes ten behoeve van de bus - en tramterminal.

Prestaties korte termijn ProRail is de aanbesteding van de ov-terminal (stationsgebouw) gestart. Selectie en gunning 1e helft 2010.

Duurzaamheid Prestatiedoelstelling 4.1: Onderhanden werken Een zo duurzaam mogelijk Stationsgebied, vanuit lucht-, water- en bodemkwaliteit en gebruik van openbare ruimte. Wij hebben in 2009 de mogelijkheden onderzocht van het toevoegen van de doelstelling ’duurzaamheid‘ aan de eerdere vastgestelde doeleinden van het nieuwe sleutelproject (NSP-project). Prestaties korte termijn: Intentieverklaring “het Stationsgebied geeft duurzame energie" ondertekend door de Minister van VROM, de provincie, het Hoogheemraadschap, Senter Novem, de gemeente, Corio, Prorail en NS Poort. duurzaamheidcatalogus;

• • •

zonnecellen in perronkappen ov-terminal; rapport groene daken, groene gevels.

In voorbereiding: Binnentuinen van het woon/winkelgebouw en het entreegebouw.

• • • • • •

Groene daken op het toekomstige entreegebouw, het poortgebouw en het bruggebouw (de Catharijneknoop). Convenant warmte koude opslag, bodemsanering en biowasmachine. Onderzoek naar de realisering van ondergronds afval transport. Pakket duurzaamheidsmaatregelen Stadskantoor. Onderzoek naar duurzame bluswaterinstallaties. Streefwaarde

Prestatie-indicatoren 1.1.a

Bilaterale ontwikkelovereenkomst

1.1.b

BPO (collegebesluit, ter informatie aan de gemeenteraad)

94

Realisatie 2009

2009 1-3

0

1

0

Streefwaarde Prestatie-indicatoren

Realisatie 2009

2009

Uitgifteovereenkomsten (al dan niet – als concept – onderdeel uitmakend van Tripartiet Project Overeenkomst en BPO), waarvan een 1.1.c

aantal zal zijn voorzien van een planschadeovereenkomst

2.1.a

Op te leveren voorlopig- en definitief ontwerp

1

1

12

10 20

2.1.b

Conditionering

1

1

3.1.a

Op te leveren voorlopig- en definitief ontwerp

1

0

3.1.b

Conditionering

1

0

1.9.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

begroting

begroting

Realisatie

actueel en

2009

2009

2009

realisatie

Werkgelegenheid en economische potentie

18.775

19.794

17.651

2.143

Leefbaarheid en veiligheid

38.647

18.544

13.865

4.679

781

2.190

517

1.673

0

0

37.527

-37.527

58.202

40.528

69.560

-37.527

19.479

24.308

25.111

803

3.350

5.987

17.990

12.003

600

10.491

9.891

Onderhanden werken

33.401

6.697

0

-6.697

Totaal baten

56.230

37.592

53.592

16.000

1.972

2.936

3.218

-13.032

Verschil

Lasten

Bereikbaarheid Onderhanden werken Totaal lasten Baten Werkgelegenheid en economische potentie Leefbaarheid en veiligheid Bereikbaarheid

Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoegingen

0

0

0

0

Onttrekkingen

0

724

724

0

1.972

2.212

2.494

-13.032

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Werkgelegenheid en economische potentie De werkelijke lasten zijn ruim 2 miljoen euro lager dan geraamd. De lasten dalen omdat de geraamde afdracht vanuit de grondexploitatie aan het project bouw Muziekpaleis niet heeft plaatsgevonden in 2009. De lasten stijgen daarentegen ook met 12,75 miljoen euro, omdat er op grond van de BBV in deze verantwoording ten laste van de

20

Onder IPvE/FO westzijde vallen 4 ontwerpproducten. 95

dienstbedrijfsreserve Stationsgebied een voorziening wordt ingesteld ter hoogte van het tekort op de grondexploitatie Stationsgebied dat ontstaat in verband met de dekking van de plankosten als gevolg van de continuering van de Projectorganisatie Stationsgebied. In de Programmabegroting 2010 is besloten dat er 12,75 miljoen euro in drie tranches kon vrijvallen vanuit de algemene reserve als de stand van het weerstandsvermogen daartoe ruimte zou bieden. De herberekening van het weerstandsvermogen in deze Verantwoording biedt deze ruimte echter niet (zie hierover verder de paragraaf Weerstandsvermogen en paragraaf grondbeleid). De gerealiseerde inkomsten zijn 0,8 miljoen euro hoger dan geraamd door de afrekening exploitatie Jaarbeurspleingarage. Deze inkomsten zijn abusievelijk op deze prestatiedoelstelling verantwoord, maar horen thuis op Leefbaarheid en Veiligheid. Leefbaarheid en veiligheid De werkelijke lasten zijn 4,7 miljoen euro lager dan geraamd, doordat de kosten voor de geplande conditionerende werkzaamheden niet in 2009 zijn gemaakt als gevolg van een langere looptijd van procedures. Abusievelijk zijn de in 2009 gemaakte kosten voor de Rabobrug (0,3 miljoen euro) op deze prestatiedoelstelling geboekt in plaats van op Bereikbaarheid. De werkelijke baten zijn 12 miljoen euro hoger dan geraamd doordat de 2e tranche van de bijdrage nieuwe sleutelprojecten (17,2 miljoen euro) een jaar eerder is ontvangen dan geraamd. Van de geraamde baten is ruim 5 miljoen euro niet gerealiseerd. Dit wordt verklaard door het niet op deze doelstelling verantwoorden van de geraamde bate exploitatie Jaarbeurspleingarages (1 miljoen euro) en de bijdrage van Prorail (0,9 miljoen euro) en een nog niet ontvangen bijdrage van de BRU in verband met de vertramming (bijna 1 miljoen euro). Verder is abusievelijk de toerekening van de rente gesaldeerd verantwoord (bijna 1 miljoen euro) en is abusievelijk een algemene dienstverrekening geraamd (1,3 miljoen euro). Bereikbaarheid De werkelijke lasten zijn 1,7 miljoen euro lager dan geraamd. In de eerste plaats wordt dit verklaard door het abusievelijk niet op deze prestatiedoelstelling verantwoorden van de gerealiseerde kosten voor de Rabobrug. Hiervoor was 0,6 miljoen euro geraamd. Deze kosten zijn verantwoord op de doelstelling Leefbaarheid en Veiligheid. In de tweede plaats wordt dit verklaard door de wijze van verantwoorden (via een balansmutatie onderhanden werk) van de al in 2008 gerealiseerde plankosten voor ov-terminal (0,7 miljoen euro). Het resterende verschil wordt verklaard doordat de gerealiseerde plankosten voor de ov-terminal 0,5 miljoen euro, 0,3 miljoen euro lager zijn dan geraamd. De werkelijke baten zijn 9,9 miljoen euro hoger dan geraamd doordat de bijdrage van Prorail voor de toeleidende routes ov-terminal (conform projectovereenkomst Prorail-gemeente Utrecht uit 2007) in 2009 is binnengekomen. In deze projectovereenkomst is opgenomen dat de bijdrage voor de toeleidende routes (HOV-banen) wordt overgemaakt aan de gemeente op het moment van gunning van het eerste deel van de uitvoeringswerkzaamheden. Met Heijmans Betonen Waterbouw BV is eind december 2009 een aannemingsovereenkomst gesloten voor de realisatie van de Vredenburgknoop. De HOV-brug maakt onderdeel uit van dit werk en daarmee is het eerste deel van de uitvoeringswerkzaamheden gegund. Onderhanden werken Jaarlijks wordt het verschil tussen lasten en baten (via de algemene dekkingsreserve) aan (de balanspost) Onderhanden werken toegevoegd casu quo (c.q.) onttrokken. Doordat dit jaar ten opzichte van de begroting meer inkomsten zijn gegenereerd heeft er geen onttrekking plaatsgevonden in het Onderhanden werken maar een storting van 37,5 miljoen euro. Een negatief resultaat van 0,282 miljoen euro op het totale programma is ontstaan door de afwaardering van geactiveerde verhuiskosten. Wij stellen voor deze afwaardering te dekken ten laste van de reserve huurharmonisatie. Resultaat programma

-13.032

Bestedingsvoorstellen Dienstbedrijfsreserve Bestuur- en Concerndienst

-39

Dekkingsvoorstellen Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010) Programmareserve Algemene Ondersteuning: huurharmonisatie Dienstbedrijfsreserve Projectorganisatie Stationsgebied Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat Bedragen zijn in duizenden euro’s.

96

-39 -282 -12.750 0

1.10 Beheer Openbare Ruimte 1.10.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Een stad met buurten en wijken die schoon en groen zijn, die veilig en heel blijven. Een goed ingerichte en goed beheerde openbare ruimte houdt de stad aantrekkelijk om in te wonen, te werken en te recreëren. We willen dat mensen zich op hun gemak voelen in de stad en in hun buurt. Het vergt een inspanning van iedereen in de stad om hieraan bij te dragen. De openbare ruimte moet netjes en schoon zijn want dat draagt bij aan de visuele kwaliteit van de openbare ruimte en voorkomt verloedering. Bewoners waarderen de mate van schoon zijn van de openbare ruimte al sinds 1996 met een voldoende (6,0 – 6,2). In diezelfde periode is er veel veranderd. Omdat we sociale veranderingen niet kunnen meenemen in de bewonersenquête, maken we tegenwoordig naast de bewonersenquête gebruik van een objectieve technische schouw op basis van vooraf omschreven beeldkwaliteit. Die aanpak maakt monitoring onafhankelijk van sociologische variabelen over de jaren mogelijk. Naast het reinigen van de openbare ruimte zetten we ook in op het aanspreken van bewoners op hun gedrag en zonodig treden we beboetend op. Datgene wat versleten is, wordt door inspecties tijdig onderkend en vervangen of (tijdelijk) buiten gebruik gesteld. Hiervoor hebben wij sinds 2008 extra investeringsmiddelen beschikbaar. Hierdoor is de openbare ruimte veilig om in te verkeren en te gebruiken. In 2009 hebben we, om de gevolgen van de economische recessie te helpen bestrijden, voor 2,7 miljoen euro rioleringswerken en voor 8 miljoen euro aan andere vervangingsinvesteringen in de openbare ruimte naar voren gehaald. Effectdoelstelling 1: Technische kwaliteit De openbare ruimte is functioneel: veilig in gebruik en heel. Ook in 2009 hebben we functiebeperkende maatregelen moeten treffen. Dankzij de extra investeringsmiddelen voor achterstallig onderhoud zien we een afname in functiebeperkende maatregelen van 75 in 2006 naar 24 in 2009. Het merendeel betreft het weren van te zwaar verkeer over bruggen en het beperken van de maximumsnelheid op wegen vanwege de staat van het wegdek. Tevens zijn enkele kades afgezet, omdat de kadeconstructie gevaar voor gebruikers zou kunnen opleveren. Een markante maatregel in 2009 was het buiten gebruik stellen van de muziektent op het Lepelenburg, omdat de vloer ervan door achterstallig onderhoud onvoldoende draagkracht heeft voor optredens. Naar aanleiding van signalen bij reguliere onderhoudswerkzaamheden is in grootschalig onderzoek uitgevoerd naar de technische staat van de fundering van vooral de lage walmuren en kluismuren. Hierbij is gebleken dat de fundering van de lage wal- en kluismuren van de Oude-, Nieuwe- en Kromme Nieuwegracht ernstige paalrot vertoont. Op basis van de bevindingen van het gemeentelijke onderzoek en externe validatie is in 2009 een inschatting gemaakt van de totale projectkosten. Dit is financieel verwerkt in de Programmabegroting 2010. Op basis van een cultuurtechnische bomeninventarisatie in het najaar van 2009 blijkt het grootste deel van de aanwezige 430 bomen inpasbaar in de werkzaamheden, maar onvermijdelijk is dat voor de werkzaamheden bomen geveld moeten worden. Effectdoelstelling 2: Visuele kwaliteit De openbare ruimte is netjes en ordelijk: schoon op het oog. In 2009 zijn gedurende het hele jaar objectieve metingen (door middel van een schouw) gedaan naar de kwaliteit van de openbare ruimte. In totaal twaalf keer een schouw voor schoon en vier keer voor groen. Het door de gemeenteraad gestelde doel van een gemiddelde score 'voldoende' is zowel voor schoon als voor groen gerealiseerd. Dat betekent dat we de stad tijdig schoon maken, zwerfafval verwijderen en het groen op tijd onderhouden door snoeien. Relevante omgevingsfactoren Ondanks dat de stadsbrede score voor schoon voldoet aan de norm, zien wij dat in de binnenstad 21% van de scores onder de norm zit. Gelet op de forse inspanningen die wij in dit gebied plegen, denken wij dat het gedrag van bewoners en gebruikers hierin een bepalende rol speelt. 97

Effectindicatoren 1

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

20

24

10

9

Aantal fysieke maatregelen met verlies van functionaliteit Maximaal percentage openbare ruimte groen met een kwaliteit lager

2

dan voldoende Maximaal percentage openbare ruimte schoon met een kwaliteit

3

lager dan voldoende

4

Oordeel bewoners over schoon zijn openbare ruimte

10

8

6,0

6,2

1.10.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Technische kwaliteit Prestatiedoelstelling 1.1: Voorkomen fysieke onveiligheid Voorkomen van fysiek onveilige situaties door het wegwerken van (urgent) achterstallig onderhoud. Concreet is vooral geïnvesteerd in het opknappen van doorgaande wegen en woonstraten, bruggen en kades. In termen van projecten werden alle voor 2009 voorgenomen projecten opgestart en uitgevoerd, het volledige budget werd uitgegeven. Daarnaast werd voor een bedrag van 8 miljoen euro aan projecten naar voren gehaald om de economische recessie te helpen bestrijden. Het budget hiervoor kwam weliswaar in het midden van het jaar beschikbaar, maar het waren projecten die besteksklaar waren ("op de plank lagen"). Alle in dit kader benoemde projecten werden daarom opgestart en grotendeels uitgevoerd. Van het budget resteert nog 2,2 miljoen euro. Dit bedrag is bestemd om de nog lopende projecten in 2010 te kunnen afronden. De resultaatverplichting van 6,5 km rioolvervanging is gehaald en van de twee in 2009 te bouwen bergbezinkbassins, werd er één al opgeleverd. Daarnaast is nog een viertal bassins opgeleverd waarvan de bouw begon in 2008. Er was vertraging opgelopen als gevolg van de vergunningsprocedure. Het waterloket is succesvol in gebruik genomen en we hebben onze doelstellingen met betrekking tot het afkoppelen van verhard oppervlak gehaald. Sinds de Verantwoording 2008 melden wij ook het aantal aangeplante bomen. In 2009 werden meer dan 5.000 nieuwe bomen geplant, merendeels in de stadsuitbreidingsgebieden.

Visuele kwaliteit Prestatiedoelstelling 2.1: Dagelijks onderhoud Uitvoeren visueel onderhoud gericht op een kwaliteit die beoordeeld wordt op ’voldoende’. In 2009 hebben we veel aandacht besteed aan het vraaggericht werken en het ingaan op wensen van bewoners, ondernemers en andere belanghebbenden. Door het op elkaar afstemmen van de werkzaamheden op gebied van groen, grijs en schoon, veelal in samenwerking met andere programma's, hebben we hier integraal invulling aan gegeven. Het realiseren van wensen van bewoners met betrekking tot de openbare ruimte is vaak mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage uit het leefbaarheidsbudget. De doelstelling voor groenonderhoud is dat tijdens de technische schouw niet meer dan 10% van de gemeten punten lager dan een voldoende scoort. In 2007 voldeden we in vijf wijken aan deze norm. Voor 2009 hebben we ons het ambitieuze doel gesteld om in acht wijken aan de norm te voldoen. In zes wijken hebben we de norm gehaald. In de andere vier wijken was 11 tot 15% van de gemeten punten onvoldoende, vooral op gebied van onderhoud onkruid in boomspiegels, gazon/grasveld en hooiland. Het achterstallig onderhoud op het gebied van gras veroorzaakt deze problematiek. Gras heeft minder prioriteit dan de civiele constructies (beton en asfalt) bij het oplossen van het achterstallig onderhoud. Prestatiedoelstelling 2.2: Reguleren gebruik openbare ruimte Reguleren van het gebruik van de openbare ruimte door voorlichting, vergunningverlening, toezicht en handhaving. In 2009 hebben wij 20% van de totale inzet voor toezicht besteed aan schoon en heel (hondenoverlast, fietswrakken, huisvuil, zwerfafval en toezicht op naleving vergunningen). Die inzet is feitelijk hoger omdat we binnen het programma

98

Veiligheid ook inzet plegen op schoon en heel in belang van de leefbaarheid. Er wordt hoge prioriteit gegeven aan een schone stad omdat dit bijdraagt aan de sociale veiligheid en het terugdringen van overlast en verloedering. Handhaven op niet correct aangeboden huishoudelijk afval en bedrijfsafval levert een belangrijke bijdrage aan het tegengaan van vervuiling. In totaal werden bijna 2500 beschikkingen uitgeschreven. Dat is ruim 500 minder dan vorig jaar. De reden daarvoor is niet dat er minder overtredingen zijn geconstateerd, maar dat de identificatie van overtreders steeds lastiger is geworden. Blijkbaar anticiperen overtreders op de handhaving en wordt er daarom minder bewijslast achtergelaten in vuilniszakken. In 2009 is de bestuurlijke strafbeschikking ingevoerd. Met de invoering van de bestuurlijke strafbeschikking kunnen we sneller handhaven op het veroorzaken op zwerfafval, het onjuist aanbieden van afval en hondenoverlast. Dit gebeurde in bijna 800 gevallen waarin een boete werd uitgedeeld. Er zijn 1.000 bekeuringen uitgedeeld voor auto's die verkeerd geparkeerd stonden in het groen en er is bekeurd op fietsen in voetgangersgebied. Daarnaast hebben we winkelwagens, voertuigwrakken, fietswrakken en illegale reclameborden verwijderd uit de openbare ruimte. Op uitstallingen is gehandhaafd in de binnenstad, de Kanaalstraat, de Amsterdamsestraatweg en de winkelcentra, in die situaties waarin veiligheid of bruikbaarheid van de weg in het geding was. Voor het mogen gebruiken van de openbare ruimte zijn ruim 6.600 vergunningen verleend in 2009. Dat zijn er minder dan in 2008. In 2009 werden ruim 200 kapvergunningen en ruim 700 reclamevergunningen minder verleend dan in 2008. Dat laatste heeft vooral te maken met de uitbesteding van enkele reclamevormen. Doordat aan één exploitant werd uitbesteed, hoefde ook slechts één vergunning verstrekt te worden voor bij voorbeeld alle lichtbakken aan lichtmasten. De gemeenteraad besloot in maart 2009 over de deregulering van de kapvergunning waarbij bomen jonger dan 50 jaar in kleine tuinen werden vrijgesteld van de vergunningplicht. Dit zien wij als de belangrijkste reden voor een halvering van het aantal verleende vergunningen. Daartegenover nam het aantal evenementvergunningen met meer dan 100 toe en het aantal vergunningen voor kleine opbrekingen met bijna 500 door toegenomen activiteiten van nuts- en kabelbedrijven. Prestatiedoelstelling 2.3: Optimaliseren gebruik inzamelpunten Optimaliseren van het gebruik van ondergrondse inzamelpunten van huishoudelijk afval. Rondom de ondergrondse inzamelvoorzieningen komt vervuiling van de openbare ruimte voor. Door regelmatig schoon te maken en snel te reageren op meldingen van bewoners wilden we in 2009 deze vervuiling terugdringen. Door de uitbreiding van de stad in Leidsche Rijn en sloop- en nieuwbouwprojecten in andere delen van stad neemt het aantal ondergrondse inzamelpunten ieder jaar toe. In 2007 waren er 1.780 ondergrondse inzamelpunten in Utrecht. In 2009 is het aantal ondergrondse inzamelpunten toegenomen tot 2.270. Een toename van bijna 28%. Ondanks de groei van het aantal ondergrondse inzamelpunten is het aantal meldingen van inwoners ten opzichte van het referentiejaar 2007 met 200 meldingen gedaald (2007: 2100 meldingen; 2009: 1.900 meldingen). Verhoudingsgewijs is het aantal meldingen afgenomen van 1,2 melding per ondergronds inzamelpunt in 2007 naar 0,85 meldingen in 2009. Ten opzichte van het referentiejaar is het aantal meldingen per inzamelpunt dus bijna met 30% afgenomen. In 2007 waren er bijna 2.100 meldingen over ondergrondse kringlooppunten. In 2009 werden meldingen anders geregistreerd dan in 2007. In 2009 zijn ook de meldingen over alle ondergrondse inzamelpunten voor restafval en gft meegeteld. Dat het aantal meldingen desondanks daalde naar 1.900 geeft wel aan dat de inzamelroutes verder zijn geoptimaliseerd. Verhoudingsgewijs is het aantal meldingen over volle ondergrondse inzamelpunten afgenomen van 1,0 melding per ondergronds inzamelpunt in 2007 naar 0,65 meldingen in 2009. Ten opzichte van het referentiejaar is het aantal meldingen over volle inzamelpunten dus bijna met 35% afgenomen. Vergelijking van de afhandeltijden van meldingen tussen 2009 en het referentiejaar 2007 is niet mogelijk. In de registratie werd in 2007 bij gehouden wanneer een melding ontvangen werd door de uitvoerende dienst en wanneer uitvoering gereed was. In de huidige officiële registratie van meldingen geldt het klantencontactcentrum of wijkbureau als moment van binnenkomst. Maar ook in 2009 bleven we met vier dagen afhandeltijd echter ruim binnen de gehanteerde servicenorm van vijf dagen. Een belangrijke aanwinst voor het gescheiden aanleveren van afval was de oplevering van het vernieuwde afvalscheidingsstation aan de Tractieweg. Nadat bewoners gedurende enkele maanden moesten uitwijken naar een tijdelijke voorziening, kunnen ze nu weer op de vertrouwde locatie terecht. Prestatiedoelstelling 2.4: Bevorderen van participatie Bevorderen van de participatie van de inwoners van Utrecht. Bij de bespreking van Voorjaarsnota 2009 is besloten geen extra impuls te geven aan groen in zelfbeheer. Het budget voor 2009, evenals de ondersteuning van zelfbeheerders, bleef daarom op hetzelfde peil als in 2008. Het succes van 99

zelfbeheer is echter niet alleen af te meten aan harde cijfers, zoals het aantal contracten. Ook kleinschalige activiteiten zonder contract, zoals het verzorgen van geveltuinen of boomspiegels, leveren een bijdrage aan zelfbeheer. Prestatie-indicatoren 1.1a

Projectrealisatie in planjaar

1.1b

Vervanging riolering

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

100%

100%

6,5 km

6,5 km

Aantal wijken waar het groenonderhoud aan de norm voldoet 2.1a

(minder dan 10% scoort onvoldoende)

2.1b

Aangeplante bomen 21

2.3a

Aantal meldingen over kringlooppunten

2.3b

Afhandeltijd van meldingen over kringlooppunten

2.2 2.4

8

6

1.000

5.339

500

1.900

2,5 dagen

4,0 dagen

Toezicht op straat (80% inzet vanuit Veiligheid)

20%

20%

Aantal zelfbeheercontracten

550

450

1.10.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

begroting 2009

begroting 2009

Verschil actueel

Voorkomen fysieke onveiligheid

82.053

104.150

98.819

5.331

Dagelijks onderhoud

28.916

28.682

30.013

-1.332

Realisatie 2009

en realisatie

Lasten

Reguleren gebruik openbare ruimte Optimaliseren gebruik inzamelpunten Bevorderen van participatie Totaal lasten

8.900

8.941

4.174

4.767

49.810

50.238

42.581

7.657

4.219

4.239

4.569

-330

173.898

196.249

180.156

16.093

3.585

Baten Voorkomen fysieke onveiligheid

36.436

35.911

39.496

Dagelijks onderhoud

1.035

1.171

643

-527

Reguleren gebruik openbare ruimte

8.515

8.554

3.779

-4.775

49.415

49.591

45.758

-3.832

5

5

96

91

Totaal baten

95.406

95.231

89.772

-5.459

Saldo lasten en baten

78.492

101.018

90.383

10.635

Optimaliseren gebruik inzamelpunten Bevorderen van participatie

Mutaties reserves Toevoegingen

695

1.016

1.016

0

Onttrekkingen

1.270

21.699

21.699

0

77.918

80.335

69.700

10.635

Saldo na mutaties en reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s.

21

De indicator aangeplante bomen staat niet in de Programmabegroting 2009. Bij de Verantwoording 2008 hebben we

u toegezegd ook in 2009 hierover te rapporteren. 100

Financiële toelichting Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Voorkomen van fysieke onveiligheid De lasten van de doelstelling voorkomen fysieke onveiligheid zijn ruim 5,331 miljoen euro lager dan begroot. Ter aanvulling van de dienstbedrijfsreserve hebben we de uitvoeringsbudgetten zodanig bijgestuurd dat we een besparing van 1,867 miljoen euro gerealiseerd hebben. Bij de Voorjaarsnota 2009 heeft u besloten ter vermindering van de gevolgen van de economische recessie investeringen te versnellen. Voor rioleringswerken gaat het om een bedrag van 2,7 miljoen euro en voor de overige kapitaalgoederen in de openbare ruimte om een bedrag van 8 miljoen euro. De versnelde rioleringswerken zijn volledig uitgevoerd en de gelden besteed. In de begroting zijn deze uitgaven opgenomen als exploitatiekosten, terwijl deze uitgaven geactiveerd moeten worden. Dit leidt tot een voordelig resultaat in de exploitatie van 2,7 miljoen euro, waarvan wij voorstellen dit te storten in een vaste activa reserve. De versnelde investeringen in overige kapitaalgoederen in de openbare ruimte hebben we niet volledig gerealiseerd in 2009. Hiervoor resteert een budget van 2,245 miljoen euro. We stellen voor deze investeringen af te ronden in 2010. De realisatie van het project Groenstructuurplan is niet voltooid, waardoor een onderbesteding van 0,375 miljoen euro is ontstaan op het onderhoudsbudget. De lasten en baten zijn respectievelijk 2,2 en 2,5 miljoen euro lager dan begroot, omdat een deel van de gerealiseerde baten en lasten in het onderdeel Algemene Ondersteuning is geboekt. De lasten en baten zijn 5,575 miljoen euro hoger dan begroot, doordat voor de projecten de verwachte opbrengsten gesaldeerd zijn met de kosten. De opbrengst van het rioolrecht is 0,707 miljoen euro hoger dan begroot. Daar hogere lasten van 0,431 miljoen euro tegenover. Van het voordeel op de exploitatie rioleringen van 0,276 miljoen euro stellen we voor 0,069 miljoen euro toe te voegen aan de programmareserve Beheer Openbare Ruimte ter egalisatie van de rioleringsrechten en 0,207 miljoen euro te verrekenen met de dienstbedrijfsreserve van de dienst Burgerzaken en Gemeentebelastingen. Daarnaast zijn de baten 0,205 miljoen euro lager door de terugloop van het aantal begravingen en 0,230 miljoen euro lager door een nog niet ontvangen bijdrage van de gemeente Bunnik betreffende de aanleg van parkeerplaatsen bij landgoed Amelisweerd. Dagelijks onderhoud De budgetten voor reiniging en afvalinzameling zijn ontvlochten. Hierbij is abusievelijk een te hoog bedrag voor inzameling gebudgetteerd tegenover een te laag bedrag voor de reiniging. Hierdoor is er in 2009 een nadeel op de straatreiniging van 1,121 miljoen euro. Dit nadeel wordt gecompenseerd door een voordeel op afvalinzameling. Bij begroting 2010 hebben we de budgetten aangepast. Bij de Programmabegroting 2009 zijn twee amendementen aangenomen; 'onkruidbestrijding boomspiegels' en 'extra impuls voor groen in zelfbeheer'. We waren al verplichtingen aangegaan voor uitvoering van deze amendementen toen bij de Voorjaarsnota 2009 is besloten deze amendementen niet van dekking te voorzien. Hierdoor is een budgetoverschrijding van 0,413 miljoen euro ontstaan. De lasten en baten zijn 0,5 miljoen euro lager dan begroot doordat de afdeling Dienstverlening Wijkonderhoud en Service tegen de verwachting in nauwelijks werk in opdracht van derden verricht. Reguleren van het gebruik van de openbare ruimte De opdrachtverlening voor handhaving en toezicht (Boa's) vindt plaats vanuit het programma Veiligheid. Binnen dat programma is het budget aanwezig. In het programma Beheer Openbare Ruimte zijn ten onrechte lasten en baten van 4,829 miljoen euro begroot. Optimaliseren van het gebruik van ondergrondse inzamelpunten Zoals toegelicht bij de doelstelling dagelijks onderhoud is het budget voor afvalinzameling te hoog. Het hierdoor ontstane voordeel van 1,121 miljoen euro staat tegenover een nadeel van gelijke grootte op de straatreiniging. De kapitaallasten van de ondergrondse afvalinzameling zijn 0,454 miljoen euro lager dan begroot. Dit betreft nog te betalen rente. Door de kleinere hoeveelheid aangeboden afval zijn de kosten voor de inzameling van huishoudelijk afval 2,674 miljoen euro lager dan begroot. De hoeveelheid aangeboden afval fluctueert jaarlijks. De opbrengsten uit de afvalstoffenheffing zijn 0,339 miljoen euro lager dan begroot, doordat onder meer het te verwerken volume lager is. We stellen voor om 1,752 miljoen euro van het voordeel op afvalinzameling te storten in het daarvoor bestemde onderdeel van de programmareserve Beheer Openbare Ruimte. Bij markten is een kostenbesparing van 0,637 miljoen euro gerealiseerd. Dit voordeel hangt grotendeels samen met de voorgenomen sluiting van de veemarkt. Daar staan lagere inkomsten van 0,311 miljoen euro tegenover. De baten en lasten voor de inzameling van bedrijfsafval zijn abusievelijk 2,85 miljoen euro te hoog begroot. 101

Bevorderen van participatie. In 2009 hebben we 0,09 miljoen euro aan niet begrote huurinkomsten uit de steedes ontvangen. Resultaat programma

10.635

Bestedingsvoorstellen Programmareserve Beheer Openbare Ruimte Egalisatie rioleringen

• •

Afval inzamelen

-1.821 -69 -1.752

Vaste activa reserve

-2.700

Algemene dekkingsreserve

-2.699

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-2.381

Dienstbedrijfsreserve Dienst Burgerzaken en Gemeentebelastingen

-366

Dienstbedrijfsreserve Stadswerken

-898

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Stedelijke Ontwikkeling en Groen Niet gerioleerde panden

•

1.039 1.039

Algemene dekkingsvoorstellen Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat Bedragen zijn in duizenden euro’s. We stellen voor de reservering voor het project niet gerioolde panden vrij te laten vallen ten gunste van het gemeentebrede resultaat. Het project is afgerond.

102

230 1.039

1.11 Veiligheid 1.11.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Een veilige stad. In dit programma bouwen we voort op de afspraken uit het collegeprogramma voor een veilig Utrecht. Veiligheid raakt aan vele beleidsterreinen en om blijvend resultaat te bereiken in de veiligheid is de inzet in andere programma's als Jeugd, Beheer Openbare Ruimte, Economische Zaken, Welzijn en Volksgezondheid van groot belang. Effectdoelstelling 1: Geregistreerde criminaliteit moet dalen In 2009 is in Utrecht de criminaliteit en de overlast gedaald; vooral jongerenoverlast, woninginbraak en autokraak zijn verminderd. In 2009 is de geregistreerde criminaliteit met 6% afgenomen. Bijna alle delictsoorten zijn ten opzichte van 2008 afgenomen, maar de daling is het sterkst zichtbaar bij (brom)fietsendiefstallen (-24%) en autokraken (-14%). Het aantal autokraken ligt nu 33% lager dan in 2006 waarmee de doelstelling voor 2010 al in 2009 behaald is. Alleen het aantal winkeldiefstallen (+12%), woninginbraken (+9%) en geweldsdelicten (+5%) laten in 2009 een stijging zien. De stijging van geweld blijkt vooral te zijn veroorzaakt door een toename van het aantal aangiften van huiselijk geweld. De afname van de criminaliteit vertaalt zich niet naar de onveiligheidsgevoelens. Het aandeel Utrechters dat zich wel eens onveilig voelt is toegenomen van 41% in 2008 tot 45% in 2009. Het aantal Utrechters dat vaak overlast zegt te hebben van jongeren is sterk gedaald, van 20% in 2008 naar 14% in 2009. Effectdoelstelling 2: Calamiteiten, crises en verstoringen openbare orde voorkomen In 2009 voorkomen we in Utrecht calamiteiten, crises en verstoringen van de openbare orde zoveel mogelijk. Doet zich (toch) een calamiteit, crisis of verstoring van de openbare orde voor, dan zijn het aantal slachtoffers en de schade beperkt. In 2009 hebben zich geen aanzienlijke calamiteiten of crises voorgedaan. Wel zijn voorbereidingen getroffen voor een eventuele pandemie van de Nieuwe Influenza A. Behalve in Zuilen zijn er geen grote interventies op het terrein van openbare orde noodzakelijk geweest. Effectindicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

1.a

Onveiligheidsgevoelens (percentage ‘wel eens’)

35%

45%

1.b

Ervaren jongerenoverlast (percentage ‘vaak’)

18%

14%

1.c

Geregistreerde criminaliteit

28.700

31.215

1.d

Waarvan geweldsdelicten

2.650

3.009

1.e

Waarvan woninginbraken

1.900

2.454

1.f

Waarvan auto-inbraken

8.100

8.151

103

1.11.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Geregistreerde criminaliteit moet dalen Prestatiedoelstelling 1.1: Gebiedsgerichte aanpak We zetten in 2009 in Utrecht de gebiedsgerichte aanpak voort, in gebieden waar de onveiligheid bovengemiddeld is. Wijkveiligheid In de meeste Utrechtse wijken is de criminaliteit in 2009 afgenomen. De afname is het grootst in Zuid en de Binnenstad (beiden -12%). In Leidsche Rijn is de criminaliteit als gevolg van de groei van deze wijk substantieel toegenomen (+8%). Gerelateerd aan het aantal inwoners en banen ligt de criminaliteit in Leidsche Rijn op hetzelfde niveau als vorig jaar. We continueerden de aanpak in de 6 urgentiegebieden: Zuilen Oost, Ondiep, Zambesidreef/Tigrisdreef, Nieuw Hoograven, Kanaleneiland Noord en Stationsgebied. Daar voerden we bovendien de plannen voor de Krachtwijken uit: een mix van fysieke, economische en sociale maatregelen voor een vitale woon-, werk- en leefomgeving. Daarnaast voerden we in 15 aandachtsgebieden een Plan van Aanpak uit: Lombok Oost, Oog in Al/Welgelegen, Pijlsweerd, Zuilen Noord, Taagdreef/Zamenhofdreef, Amazonedreef, Wolgadreef/Neckardreef, Votulast, Abstede/ Gansstraat, winkel- en uitgaansgebied, Breedstraatbuurt, Verdomhoekje, Lunetten, Kanaleneiland Zuid, Transwijk en Rivierenwijk. In de snelgroeiende wijken Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern werkten wij op proactieve wijze aan veiligheid. De integrale buurtaanpakken werkten, de overlast stabiliseerde of nam af en de sociale cohesie nam toe. Tevens pakten wij in die gebieden bouwcriminaliteit aan door bouwterreinen te schouwen en door het gebruik van camera's. In alle Krachtwijken waren straatcoaches aanwezig: tien in Kanaleneiland, tien in Overvecht, vijf in Hoograven, drie in Ondiep en drie in Zuilen. In 2010 komen er ook in Vleuten-De Meern (zes), Leidsche Rijn (vier), Lunetten (drie) en Rivierenwijk (drie) straatcoaches. Dankzij een versnellingsplan konden we de extra veiligheidsmaatregelen in Kanaleneiland versneld invoeren, met gunstige gevolgen. Zo is de ervaren jeugdoverlast ten opzichte van 2008 wederom gedaald, van 55% naar 27%. Mede daarom hebben wij in december 2009 besloten het samenscholingsverbod niet meer te verlengen. We intensiveerden het programma Veilig Uitgaan. Zo zijn we gestart met het weekendarrangement, geweldplegers in het weekend laten 'zitten' tot maandag. De maatregel evalueren we in het eerste kwartaal van 2010. Autokraak In 2009 was het aantal autokraken in Utrecht 33% lager dan in 2006. Daarmee realiseerden we de doelstelling een jaar eerder dan gehoopt. De aanpak van autokraken in parkeergarages en preventieve maatregelen rond de Jaarbeurs droegen hieraan bij. De politie zette op diverse plaatsen met succes lokauto's in. Gemeentelijke toezichthouders hebben in 2009 ruim 36.000 auto's gecontroleerd. Via RTV campagnes en banieren zijn bewoners en bezoekers van de stad opgeroepen om geen spullen in hun auto's achter te laten. Tenslotte is door de politie een 'heterdaad-campagne' gestart om bewoners te stimuleren verdachte situaties te melden via 112. Woninginbraak In 2009 is in Utrecht aangifte gedaan van 2.454 woninginbraken. Dat is nog ver verwijderd van de doelstelling voor 2010 van maximaal 1.700 woninginbraken. Toch deden we in 2009 veel om het aantal woninginbraken omlaag te krijgen. De toepassing van het Politie Keurmerk Veilig Wonen voor alle nieuwbouwwoningen is beter verankerd in afspraken met woningcorporaties en projectontwikkelaars. Wij houden hier actief toezicht op. Woningcorporaties zijn doorgegaan met inbraakwerende maatregelen in buurten met meer dan gemiddeld hoge aantallen inbraken. Toezichthouders van de gemeente hebben 11.000 woningen gecontroleerd op inbraakrisico's. We gaven voorlichting over het tegengaan van inbraak gedurende vakantieperiodes en feestdagen. De politie heeft de website www.stopdecriminaliteit.nl opgezet, waarop plekken te zien zijn waar recent is ingebroken. Voor 2010 is een intensivering van de aanpak gepland, onder andere met een project om (geregistreerde) goederen onzichtbaar te merken.

104

Toezicht en handhaving in de openbare ruimte De werving- en selectieprocedure voor nieuwe Bevoegde Opsporingsambtenaren (Boa's) is afgerond. Uiteindelijk is het aantal Boa's in drie jaar tijd gegroeid van zestien fte naar 60 fte (inclusief twee boswachters), wat voor een aanzienlijke kwaliteitsimpuls heeft gezorgd. In 2009 waren 148 fulltime equivalent (fte) toezichthouders in dienst. Auto- en woninginbraken kregen extra aandacht, evenals jeugdoverlast, in samenwerking met straatcoaches en politie. De Wet bestuurlijke boete en de Wet bestuurlijke strafbeschikking zijn in werking getreden. In 2009 zijn 792 boetes uitgeschreven, vooral voor niet aangelijnde honden (binnen bebouwde kom), niet opgeruimde hondenpoep en voor wildplassen. Bedrijvigheid en veiligheid De bedrijfsinbraken daalden in de periode januari tot en met november 2009 met 4%, daarmee is de doelstelling gehaald. In totaal voerden we 42 Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) projecten uit, 35 ontvingen het eerste certificaat, zeven kregen extra sterren. Vijf daarvan kregen een extra ster door massale toepassing van Overlastdonatie, scans en subsidie Veiligheid Kleine Bedrijven waarvoor Utrecht landelijk pilot was. Het project Nieuwbouw Leidsche Rijn is niet gecertificeerd omdat de meerwaarde hiervan in dit stadium ontbrak. De bouwcriminaliteit pakten we daar wel met succes aan, in 2010 moeten aannemers die aanpak overnemen. Veilige bouw Stationsgebied is opgegaan in een project met landelijke subsidie voor cameratoezicht in het totale Stationsgebied. Een advies over de reikwijdte en organisatiestructuur van het deelprogramma Bedrijvigheid en Veiligheid en de positie van het Dienstencentrum Beveiliging moeten we nog verder uitwerken. Prestatiedoelstelling 1.2: Doelgroepgerichte aanpak We continueren in 2009 in Utrecht een doelgroepgerichte aanpak voor groepen die aantoonbaar bijdragen aan de onveiligheid in de stad. Risicojongeren en hun gezinnen Om de jeugdcriminaliteit en -overlast te verminderen deden wij jongeren ook in 2009 een gericht aanbod met een toekomstperspectief. Die aanpak vergt een lange adem, daarom hebben we de ingeslagen koers voortgezet: Uitvoering van de ‘Aanpak overlastgevende en criminele jeugd’.

• • • •

Uitvoering van ‘Onze Toekomst’, voorkomen van een criminele loopbaan bij Marokkaanse jeugd. Nazorg(voorzieningen) voor jongeren die uit detentie komen (waaronder veelplegers). Voortzetten en optimaliseren van hulpaanbod en jeugdmaatschappelijk werk zoals Titan, Jongerenteams, Intensief Outreachende Hulpverlening, Pretty Woman, Jongeren op Straat en Streetcornerwork.

Daarnaast kende 2009 een aantal intensiveringen en accentverschillen: Voor alle nu bekende overlastgevende en criminele groepen voerden we een Plan van Aanpak uit. Hiervoor is met

•

ingang van 2009 1,15 miljoen euro extra beschikbaar, bovenop de 1 miljoen euro die beschikbaar is vanaf 2008. De aanpak van de individuele jongeren uit deze groepen vond plaats in nauwe samenwerking met de partners in

• • • •

het Veiligheidshuis. Het bestaande aanbod voor nazorg breidden we uit met 36 trajecten ’Nieuwe perspectieven bij terugkeer‘, een hulpverleningsaanbod bedoeld voor een ‘zware’ doelgroep, waaronder jongeren die uit detentie terugkeren. In ‘Onze Toekomst’ is het aanbod toegankelijker gemaakt voor Marokkaanse meisjes. Om (toekomstige) overlast te voorkomen is het experiment met het thuisbrengen van jonge kinderen voortgezet. Het volgen van de overlastproblematiek is verbeterd: een halfjaarlijkse analyse van de overlastgevende en criminele jongerengroepen, invoering van wijkpanels jeugdoverlast en intensivering van de inwonersenquête.

Geweld De toename van de geweldsdelicten in 2009 (+5%) komt vooral door een stijging van het aantal aangiften huiselijk geweld, dit als gevolg van verhoogde alertheid van hulpverlening en politie, publiekscampagnes en de wet Tijdelijk huisverbod. In 2009 zijn in Utrecht 40 huisverboden opgelegd, bij elk verbod is een hulpaanbod gedaan binnen tien dagen, tenzij detentie volgde. Maart 2010 volgt een evaluatie. Vanuit het preventiebeleid alcohol en drugs boden we aan scholen en medewerkers in de horeca trainingen aan. Tevens is de 'Collectieve Horeca Ontzeggingen' (CHO) in de binnenstad ingevoerd, bij geweldpleging volgt meteen een ontzegging voor alle aangesloten horeca. Tot nog toe zijn 55 horecagelegenheden aangesloten en werden acht collectieve ontzeggingen opgelegd. Wij zijn samen met politie en het Openbaar Ministerie gestart met een aanpak gericht op het verminderen van geweld tegen medewerkers met een publieke taak.

105

Veelplegers In 2008 besloten we de doelgroep voor de vrijwillige nazorg naast veelplegers uit te breiden met de groep jong volwassenen van 18-24 jaar en alle vrouwelijk ex-delinquenten. Medio 2009 besloten we de doelgroep jongvolwassenen uit te breiden met personen tot 27 jaar. Onvoldoende informatievoorziening van het Rijk stond verdere uitbreiding van het aantal ex-delinquenten in de weg. In 2009 zijn circa 1.000 ex-delinquenten uitgestroomd waarvan 700 personen eenmalig. Ongeveer 75% daarvan heeft een vorm van nazorg ontvangen. Aanpak ernstig overlastgevende gezinnen met politie- en justitiecontacten We startten rond twaalf gezinnen trajecten. Enkele trajecten lopen nog door in 2010. Met alle betrokken partijen evalueerden we de aanpak. Gevolg is een aanscherping van de definitie van dergelijke gezinnen en een verbeterde afstemming. Het gelijktijdig inzetten op zorgverlening en bestrijding van overlast en criminaliteit met drang- en dwangmiddelen is weliswaar zeer intensief, maar ook effectief.

Calamiteiten, crises en verstoringen openbare orde voorkomen Prestatiedoelstelling 2.1: Voorkomen incidenten We voeren in 2009 in Utrecht activiteiten uit gericht op het voorkómen van calamiteiten, crises en verstoringen van de openbare orde. Openbare orde Om de kans op ordeverstoringen te beperken voerden we de regie op een professionele voorbereiding van risicogebeurtenissen, door risicoanalyses, opstellen van draaiboeken en door vergunningverlening voor: Dertig grote evenementen zoals de Vrijmarkt, Marathon, Bevrijdingsfestival en de viering van Oud en Nieuw.

• • •

Twintig wedstrijden betaald voetbal in het kader van de competitie, de beker en oefenwedstrijden. Tien grotere binnenevenementen (meer dan 2.000 bezoekers).

Verder voerden we de regie op 48 demonstraties en betogingen, op 20 bezoeken van hoogwaardigheidsbekleders en op de in Utrecht gehouden Ministersconferentie van de Raad van Europa. Cameratoezicht We hielden dagelijks met 87 camera's toezicht in de gebieden Binnenstad, Kanaleneiland Noord, Prins Bernhardplein, Zuilen Oost, Lombok Oost, Hoograven, Camera Obscuradreef, Merelstraat en Zandpad. De lokale centrale voor cameratoezicht is opgegaan in een regionale centrale, waarin vijf gemeenten en de Politie Utrecht samenwerken. Bestuurlijke aanpak criminaliteit Wij zijn gestart met de bestuurlijke aanpak van de criminaliteit. Hiermee willen we voorkomen dat criminele organisaties en individuen misbruik maken van gemeentelijke voorzieningen, zoals uitkeringen, subsidies en vergunningen of dat zij participeren in grond- en vastgoedtransacties of aanbestedingen. De Wet Bevordering Integriteitsbeoordelingen door Openbaar Bestuur (BIBOB) is het sluitstuk van de bestuurlijke aanpak. De capaciteit voor BIBOB is in 2009 uitgebreid, het instrument is intensiever gebruikt. Na onderzoek hebben we twaalf vergunningen geweigerd of ingetrokken en vijftien alsnog verleend. Brandweer We zetten extra capaciteit in voor de inhaalslag voor gebruiksvergunningen en gebruiksmeldingen en de intensivering van toezicht en handhaving van al verleende gebruiksvergunningen en -meldingen. Daarnaast hebben we voor preventie extra capaciteit ingezet voor projecten als de herontwikkeling van het Stationsgebied en de A2overkapping. Tenslotte bereidden we de invoering van het Gebruiksbesluit en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (WABO, verwacht 1 juli 2010) voor. We zijn gestart met een unit Toezicht en Handhaving voor reguliere controles, afhandeling melding onveilige situaties en handhaving tijdens evenementen. De totale werkvoorraad schatten we in 2012 op ongeveer 6.000 bouwwerken. Het aantal reguliere controles van afgehandelde gebruiksvergunningen en gebruiksmeldingen schatten we in 2012 op minimaal 3.500. Beleid en handhaving openbare inrichtingen Bij controles in de horeca in bedrijf constateerden we dat de regels in het algemeen goed worden nageleefd. Alle terrassen in de binnenstad zijn met pinnen afgebakend, de meeste ondernemers houden zich aan de afspraken. Vanuit de pilot 'Drank en Horecawet' leven de ondernemers de regels rond de verstrekking van alcohol aan jongeren goed na.

106

Prostitutie Na aanpassing van de raamprostitutiebepalingen in de APV hebben wij samen met politie en OM concrete maatregelen voorbereid ter voorkoming, opsporing en vervolging van mensenhandel. Die voorstellen bespraken we met ketenpartners, prostituees, exploitanten en omwonenden. Begin 2010 besluiten we over deze maatregelen. Op het Zandpad zijn door gemeente, politie en belastingdienst meer controles gehouden, tevens is daar openbaar cameratoezicht geïnstalleerd. Daarnaast is de politie meer informatie gaan verzamelen en is de hulpverlening uitgebreid, onder andere via het uitstapprogramma. Polarisatie, radicalisering en terrorisme Met deelname aan het programma Cameratoezicht Openbaar Vervoer van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) willen we de samenwerking tussen partijen en het cameratoezicht rond openbaar vervoerlocaties verbeteren. Daartoe heeft de NCTb een subsidie van 3,825 miljoen euro toegekend. We hielden in samenwerking met de NCTb en de hulpverleningsdiensten een lokale alerteringsoefening terrorismebestrijding. Samen met het programma Jeugd is een Plan van Aanpak "Tegengaan polarisatie en radicalisering' opgesteld. Medio 2009 is een subsidieaanvraag bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken voor uitvoering van dit plan in 2010 en 2011 gehonoreerd, daarna is de voorbereiding van de aanpak gestart. Prestatiedoelstelling 2.2: Bestrijden incidenten We voeren in 2009 in Utrecht activiteiten uit gericht op bestrijden van incidenten. Openbare orde en crisisbeheersing Wij hebben de uitvoering van het opleidings- en oefenplan voortgezet, afronding is gepland in 2010. In samenwerking met het bedrijf BASF is een operationele oefening gehouden. Zorgmeldpunten zijn voorbereid ten behoeve van de grieppandemie. In verband daarmee voerden we een vaccinatieprogramma uit en stelden we voor onze organisatie een bedrijfscontinuïteitsplan op. Het Crisisbeheersingsplan 2005-2009 vervingen we door het Crisisplan 2009-2012. Brandweer Blijvende vakbekwaamheid van personeel was het speerpunt in het beleid van 2009. Het opleidings- en oefenbeleid is opgesteld volgens de landelijke richtlijn Besluit personeel Veiligheidsregio's. Prestatie-indicatoren 1.1.a

Aantal aandachtsgebieden

1.1.b

Aantal urgentiegebieden

1.1.c

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

15

15

6

6

Aantal projecten Keurmerk Veilig ondernemen

30

33

1.1.d

Aantal toezichthouders en handhavers (in fte)

150 (A)

148 22

1.2.a

Aantal aangepakte overlastgevende en criminele groepen

25

20

1.2.b

Aantal trajecten casemanagement overlastjongeren

1.2.c

Aantal trajecten dagbesteding Titan

1.2.d 1.2.e 1.2.f

300

50

60

60

Aantal trajecten Intensief outreachende hulpverlening

114

114

Aantal trajecten Marokkaanse oudercoaches

114

114

Aantal trajecten Jongeren op Straat (lichte hulpverlening)

70

70

1.2.g

Aantal trajecten Pretty Woman

32

42

1.2.h

Aantal trajecten Jongerenteams

45

30 23

1.2.i

Aantal trajecten Nieuwe perspectieven bij terugkeer

36

36

1.2.j

Aantal wijken met aanpak Jongeren op Straat

10

10

1.2.k

School en Veiligheid: Rapportcijfer van leerlingen over veiligheid op school

8

8

•

22

Inclusief ondersteunend personeel (administratie, meldkamer).

23

Besloten is door te gaan met twee goed functionerende teams, team Hoograven-Tolsteeg liep niet naar wens. 107

Prestatie-indicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009 489 24

2.1.a

Aantal verstrekte gebruiksvergunningen

350

2.1.b

Aantal adviezen bouwvergunningen

650

2.1.c

Milieuvergunningen: adviezen

55

14 26

2.1.d

Milieuvergunningen: controles

76

3525 650

483

25

2.1.e

Evenementenvergunningen: adviezen

675

2.1.f

Evenementenvergunningen: controles

360

340

2.2.a

Opkomsttijd bij brandmeldingen

≥ 95

≥ 95

2.2.b

Opkomsttijd bij hulpverleningsmeldingen

≥ 95

≥ 95

2.2.c

Opkomsttijd meldingen ongeval gevaarlijke stoffen

≥ 95

≥ 95

2.2.d

Opkomsttijd meldingen waterongevallen

≥ 80

≥ 80

1.11.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Gebiedsgerichte aanpak

9.954

10.138

12.880

-2.742

Doelgroepgerichte aanpak

3.959

4.116

2.180

1.936

Voorkomen incidenten

5.884

9.225

7.869

1.356

Bestrijden incidenten

28.424

29.106

30.351

-1.245

Totaal lasten

48.221

52.585

53.280

-696

284

181

620

439

Lasten

Baten Gebiedsgerichte aanpak Doelgroepgerichte aanpak Voorkomen incidenten Bestrijden incidenten Totaal baten Saldo lasten en baten

0

0

95

95

982

819

786

-33

28

28

49

22

1.294

1.028

1.551

523

46.927

51.557

51.730

-173

Mutaties reserves Toevoegingen

0

Onttrekkingen

0

Saldo na mutaties reserves

46.927

0

0

2.931

0

2.931

0

48.626

48.799

-173

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering.

24

Stijging door inhaalslag: 241vergunningen met een beperkte duur, 209 voor onbepaalde tijd.

25

Minder aanvragen door economische recessie.

26

Door 'Activiteitenbesluit' en het 'Gebruiksbesluit' minder aanvragen en controles (nieuwe streefwaarde bepalen 2010

108

Gebiedsgerichte aanpak De lasten zijn 2,7 miljoen euro hoger dan begroot. Dit nadeel wordt vooral veroorzaakt door hogere kosten voor de toezichthouders (1 miljoen euro). Wij stellen voor om dit nadeel ten laste van de programmareserve Veiligheid, onderdeel Stadstoezicht, te brengen. Hogere kosten voor de wijkbureaus en wijkservicecentra door de verbouwing en verhuizing van verschillende vestigingen en voor tijdelijke inhuur van extra capaciteit voor de wijkbureaus verklaren een nadeel van 1 miljoen euro. Verder is er een nadeel van 0,6 miljoen euro op de straatcoaches. Overigens is dit tekort incidenteel, voor 2010 en volgende jaren is voldoende dekking voor de al aanwezige straatcoaches en voor de uitbreiding in vier volgende woongebieden. De hogere baten worden veroorzaakt doordat uitgaven uit 2008 alsnog ten laste van GSB III gedeclareerd (gesubstitueerd) konden worden, waardoor in 2009 een voordeel van 0,4 miljoen euro op de baten tot uitdrukking komt. Doelgroepgerichte aanpak De lasten zijn 1,9 miljoen euro lager dan begroot. Dit voordeel wordt vooral veroorzaakt doordat er in 2009 incidenteel meer externe subsidies voor jeugd en veiligheid beschikbaar waren dan vooraf begroot, het gaat om bijdragen vanuit GSB III en D2. In verband met het aflopen van de GSB III- en D2-periode eind 2009 zijn deze middelen volledig benut. De begrote kosten zijn wel gemaakt, maar ten laste van de niet begrote externe subsidies gebracht. Dit leidt tot een voordeel ten opzichte van de begroting. Tevens is uit niet begrote GSB III middelen de gemeentelijke bijdrage aan Centrum Maliebaan voor de Geïntegreerde Aanpak Verslavingsproblematiek en Overlast bekostigd. Het voordeel op de baten betreft een niet begrote subsidie van het Rijk voor een project betreffende MarrokaansNederlandse probleemjongeren. Voorkomen incidenten De lasten zijn 1,4 miljoen euro lager dan begroot. Dit wordt vooral veroorzaakt door een voordeel op de inhaalslag gebruiksvergunningen en -meldingen, waarvoor bij de Voorjaarsnota 2009 extra budget beschikbaar is gesteld. De lasten voor dit onderdeel zijn 1,5 miljoen euro lager. De lasten van de overige werkzaamheden van de Brandweer in het kader van preventie zijn 0,5 miljoen euro lager dan begroot (voordeel bouwvergunningen, lagere inzet externe inhuur, vrijval voorziening oninbare debiteuren). De lasten zijn 0,3 miljoen euro hoger dan begroot door hogere uitgaven voor cameratoezicht. Door extra toezicht op verleende vergunningen en de toename van het aantal vergunningaanvragen voor 'niet-kerntaken politie' zijn de lasten 0,3 miljoen euro hoger. Hier staan wel hogere legesopbrengsten in de vorm van hogere baten van 0,2 miljoen euro tegenover. Per saldo is echter sprake van een nadeel op de baten door een lagere legesopbrengst voor andere vergunningen, waaronder gebruiksvergunningen (0,2 miljoen euro). Bestrijden incidenten De lasten zijn 1,2 miljoen euro hoger dan begroot. Hogere uitgaven voor de Brandweer verklaren een nadeel van 0,4 miljoen euro. Hiervan heeft 0,06 miljoen euro betrekking op de kapitaallasten routine-investeringen. Wij stellen voor om dit gedeelte ten laste van de programmareserve Veiligheid, onderdeel routine-investeringen, te brengen. De baten zijn hoger dan begroot door hogere inkomsten van de Brandweer voor hulpverlening liftinstallaties. Middelen GSB III De volgende bestede middelen zijn in 2009 rechtstreeks ten laste van de voorziening GSB gebracht: Voor Wijkveiligheid/Urgentiegebieden: 1,35 miljoen euro en 0,63 miljoen euro ten laste van onderbesteding

• • • • •

voorgaande jaren. Voor minderjarige veelplegers en risicojongeren: 1,69 miljoen euro en 1,268 miljoen euro gesubstitueerd. Voor jongerenoverlast in urgentiegebieden: 0,225 miljoen euro. Voor Onze Toekomst (vermindering criminaliteit Marokkaanse jongeren): 0,852 miljoen euro. Voor nazorg veelplegers 18 +: 0,758 miljoen euro.

Hiermee is het gehele GSB III budget voor het onderdeel Veiligheid van de Brede Doeluitkering Sociaal, Integratie en Veiligheid (BDU SIV) benut. Naar het Rijk worden medio 2010 de prestaties en de besteding van de middelen verantwoord die betrekking hebben op bovengenoemde doelstellingen.

109

Resultaat Programma

-173

Bestedingsvoorstellen Dienstbedrijfsreserve Brandweer

-70

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-1.824

Dienstbedrijfsreserve Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling

-30

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Veiligheid Routine-investeringen Brandweer

• •

Stadstoezicht

1.071 64 1.007

Dienstbedrijfsreserve Dienst Wijken

1.127

Dienstbedrijfsreserve StadsOntwikkeling

117

Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

218

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Van de storting in de dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst houdt 0,46 miljoen euro verband met de kostentoerekeningssystematiek. Voor de rest hebben de stortingen in en onttrekkingen aan de diverse bedrijfsreserves betrekking op de besteding en de dekking van het resultaat van dit programma.

110

1.12 Cultuur 1.12.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Het verder profileren van Utrecht als aantrekkelijke cultuurstad met internationale allure. Effectdoelstelling 1: Programmering De stad heeft een publiek van kenners en niet-kenners een veelzijdig, divers, artistiek interessant aanbod van culturele programma’s kunnen bieden, georganiseerd en geprogrammeerd door een breed scala van culturele instellingen. Effectdoelstelling 2: Productie De stad kenmerkte zich opnieuw door een bloeiend productieklimaat, dat makers in uiteenlopende disciplines (professioneel en amateur, aankomend en gearriveerd) aan de stad bindt en ze inspireert tot kwalitatief hoogstaande producties en projecten. Effectdoelstelling 3: Participatie Een breed, divers samengesteld publiek van kenners en niet-kenners, afkomstig van binnen en buiten de stad, heeft deelgenomen aan het culturele leven in de stad. Met de komst van het Fonds voor Cultuurparticipatie kreeg Utrecht er weer een nationaal instituut bij. Aan de Flora's Hof opende het Nationaal Museum van Speelklok tot Pierement het gerenoveerde Restauratieatelier. Aan de Loevenhoutsedijk werd de muziekwerkplaats Centrum Muziek XXI feestelijk geopend. De internationale ambitie wordt vertaald door Stichting Vrede van Utrecht: voorbereiding van een grootse viering van 300 jaar Vrede van Utrecht in 2013 en de nominatie Europese Culturele Hoofdstad 2018. Onze matchingsafspraken met de provincie voor 20132018 zijn vastgelegd in het gezamenlijke 'Cultuurarrangement', samen met afspraken voor samenwerking op meerdere thema's. Europa Cantat, grootste korenfestival van Europa, werd deze zomer succesvol georganiseerd. Ruim 40.000 bezoekers bezochten Air Pressure: in de Botanische Tuinen (Uithof) waren enorme opblaasbare sculpturen van kunstenaar Paul McCarthy te bewonderen. En na ruim tien jaar werd het programma voor kunst in de openbare ruimte in Leidsche Rijn afgerond: Beyond - kunst als strategie voor verstedelijking. Grote afsluiting vormde de opening van het Beeldenpark Leidsche Rijn, bestaande uit zeven nieuwe permanente sculpturen. In de eindpublicatie wordt teruggekeken op tien jaar Beyond, met een overzicht van alle projecten, manifestaties, gebouwen en kunstwerken die zijn gerealiseerd. Relevante omgevingsfactoren groei omvang stad en aantal inwoners;

• • • • • • • •

diversiteit bevolkingssamenstelling; ontwikkelingsmogelijkheden Stationsgebied en Leidsche Rijn; landelijk (internationaal) cultuurbeleid; positie Hogeschool voor de Kunsten Utrecht; aanwezigheid creatieve klasse; aanwezigheid krachtige cultureel ondernemers; mogelijkheden cofinanciering; samenhang met andere programma's zoals Jeugd en Economische Zaken en Stadspromotie.

111

Effectindicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

Handhaving positie

gehandhaafd

34

34

1,8 miljoen euro

1,8 miljoen euro

≥80%

85%

nader te bepalen

n.v.t.

Landelijke positie als aantrekkelijke stad op grond van cultureel 1.a

aanbod

positie

Aantal positief gewaardeerde instellingen in het kader van de 2.a

Cultuurnota Aantal bezoekers cultuurdiensten en gesubsidieerde culturele

3.a

instellingen (in miljoenen)

3.b

Percentage Utrechters dat cultureel aanbod waardeert Internationale positie als aantrekkelijke stad op grond van cultureel

3.c

aanbod

27

1.12.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Programmering Prestatiedoelstelling 1.1: Accommodaties Faciliteren van voldoende goed toegeruste culturele accommodaties, zowel in de binnenstad als in de naoorlogse wijken en de Vinexlocatie Leidsche Rijn.

•

In november van het verslagjaar werd de bouwvergunning voor het Muziekpaleis verleend en het bouwterrein overgedragen aan de aannemer. Met betrekking tot de vorming van één organisatie die het Muziekpaleis zal exploiteren – en daarmee de uitvoering van de samenwerkingsovereenkomst tussen partijen – werd besloten de

• • •

mogelijkheid van mediation te verkennen die na afsluiting van het jaar zou beginnen. Een plan tot renovatie van de Stadsschouwburg werd uitgewerkt in samenhang met de wens tot een nieuwe Schouwburg XL op de voorkeurslocatie Leidsche Rijn Centrum. De definitiefase start in 2010. Integraal Programma van Eisen voor Castellum Hoge Woerd (Leidsche Rijn) is opgesteld; de definitiefase is afgerond. Wij hebben tot een aanvullend onderzoek naar een soberder ontwerp besloten. Wij houden vast aan het plan om binnen de Bibliotheek op het Smakkelaarsveld de filmvoorziening Artplex te realiseren.

Prestatiedoelstelling 1.2: Programmering Faciliteren van artistiek aantrekkelijke programmeringsactiviteiten van Utrechtse culturele instellingen.

•

Vredenburg heeft 357 concerten/verhuringen met circa 162.000 bezoekers gerealiseerd (96% van aantal begrootte bezoekers is bereikt). Ten opzichte van 2008 steeg het gemiddeld aantal bezoekers in locatie Leidsche Rijn met 16% en in locatie Leeuwenbergh met 6%. Oorzaak van verschil van 4% in aantal bezoekers ten opzichte van de begroting wordt vooral veroorzaakt door minder grootschalige popconcerten en lagere gemiddelde bezoekersaantallen van het populaire genre; verwachting is dat dit komende jaren in lijn wordt gebracht met het bedrijfsplan. Conform landelijke trend is losse kaartverkoop gestegen en zijn er minder abonnementen afgenomen. De Vrijdag van Vredenburg vormt in samenwerking met Muziekcentrum voor de Omroep nog steeds het hart van de symfonische programmering. Festival Oude Muziek, Internationaal Kamermuziekfestival en Liszt Concours blijven belangrijke onderdelen van de programmering. Aantal bezoekers educatieactiviteiten namen verder toe; Utrecht neemt landelijk een toonaangevende positie in. Locaties Vredenburg Leidsche Rijn en Leeuwenbergh hebben zich bewezen als aantrekkelijke verhuurlocaties met verdere groeipotentie. De accommodatie en toegankelijkheid van Leidsche Rijn is sterk verbeterd. Vredenburg is grootschalig gereorganiseerd, de nieuwe organisatie is gestart per 1-1-2010.

27

Effectindicatoren met betrekking tot internationalisering zijn relevant gezien traject Vrede van Utrecht en Europese

Culturele Hoofdstad en worden in 2010 bepaald (in overleg met onder andere Stichting Vrede van Utrecht en Stadslab 'Utrecht in cijfers'). 112

•

Aantal bezoekers van de Schouwburg is vrijwel gelijk gebleven aan het record aantal bezoekers van 2008: 274.915 (2008: 276.090). Aantal voorstellingen in beide zalen komt uit op 513 (2008: 500). Inclusief verhuringen in beide zalen en voorstellingen en activiteiten op overige locaties, zoals restaurant Zindering, Muziekcentrum Vredenburg en buitenlocaties – is het totaal aantal 690 (2008: 648): Douwe Egbertszaal 296 (2008: 294), Blauwe Zaal 256 (2008: 220) en overige locaties 138 (2008: 134). De eerste seriebespeling (vijf weken) van Stadsgezelschap DUS was succesvol (89% bezetting). De voorstelling trok publiek vanuit het hele land, en vergrootte daarmee de bekendheid van Utrecht als stad van Kennis en Cultuur. Ons doel om internationaal prominente programmering te bieden bereikten we met de grote locatievoorstelling 'Kasimir en Karoline' (NTGent) op vliegbasis Soesterberg (samen met Vrede van Utrecht tot stand gekomen). In samenwerking met Festival aan de Werf en Springdance zijn belangwekkende internationale voorstellingen te zien geweest. Intensivering van de samenwerking met jeugd- en jongerenfestivals Tweetakt en Yo!-opera, en jeugdgezelschap Het Filiaal hebben geleid tot een versteviging van onze vooraanstaande positie betreffende het bereik van jong publiek. Samen met

•

de cultureel diverse programmering is 23% van ons aanbod gewijd aan specifieke doelgroepen. 2009 gaf het Centraal Museum een positief beeld. Dit uit zich in een hoog bezoekersaantal (143.000), veel free publicity, subsidietoekenningen – mede dankzij 'The House of Victor en Rolf', 'Scorels Roem' en 'Beyond the Dutch'. Flankerende activiteiten waren projecten als 'Ruud Kuijer: Binnen en Buiten Beelden', 'Martin Luijendijk: Continuation', 'Een belangrijke tekening van Abraham Bloemaert' en 'Stukken uit de krant'. Doorlopend presenteerden wij 'Iconen van Rietveld' (project rondom oeuvre van Rietveld - complementair op de nieuwe toegankelijkheid van het Rietveld Schröder Huis als stand alone), en de collecties van Stichting Van Baaren

•

Museum. We boden plaats aan samenwerkingen met onder andere Utrecht Manifest en Springdance. Nieuw was een grootschalige publieksactiviteit, met verschillende acties voor gezinnen, rondom het Dick Bruna Huis en de Bruna Collecties: 'De zomer van Dick Bruna'. Twee presentaties zijn om moverende redenen verzet: 'Alexander van Slobbe: stof tot nadenken' (2010), en 'Het Mystieke Duitse Huis/Duitse Orde' (2011). De Mondriaan Stichting kende subsidie toe voor het collectiebeleidsplan 2009-2013. Men spreekt haar waardering uit voor ‘het doordachte nieuwe beleid’ en ‘de grensvervaging tussen verzamelen, collectie, presentatie, productie en

• • •

tentoonstellingen wordt uiteengezet’. Afspraken zoals vastgelegd in Cultuurconvenant 2009-2012 over programmerende instellingen (podia, festivals, presentatieplekken beeldende kunst) zijn gerealiseerd. Ad hoc manifestaties in de diverse kunstdisciplines en programmeringsactiviteiten Muziek in Kerken zijn ondersteund op basis van adviezen van onafhankelijke adviescommissies. Nederlands Film Festival en Stichting Literaire Activiteiten Utrecht hebben voor de volwaardige uitvoering van hun activiteitenplan een extra bijdrage ontvangen.

Productie Prestatiedoelstelling 2.1: Broedplaatsen Faciliteren van huisvesting en werkruimten ten behoeve van Utrechtse makers.

• • • • • • • • • • •

Bouw van het Huis voor Amateurkunst (Vorstelijk Complex, Zuilen) is gestart. Centrum Muziek XXI is geopend. Gezamenlijke huisvesting van Grafisch Atelier Utrecht en Centrum Beeldende Kunst Utrecht is gerealiseerd aan de Plompetorengracht (Binnenstad). Definitief ontwerp voor verbouwing Cultuurhuis Stefanus (Overvecht) is voltooid; bouwvergunning is aangevraagd. Jongeren Cultuurhuis Kanaleneiland kreeg in het kader van het Wijkactieprogramma een exploitatiebijdrage en in het kader van het Versnellingsplan Kanaleneiland een eenmalige investeringsbijdrage. Cultuurhuis Cereol (Oog in Al): voortraject voor ontwikkeling van nieuw PvE is afgerond. Onderzoek en haalbaarheidsstudie naar realisatie Podiumhuis Kanaleneiland is afgerond. Realisatie wordt doorgeschoven naar 2014. Marcuskerk (Zuid): de eigenaar heeft besloten het centrum vooralsnog te behouden voor kerkgerelateerde functies; verwerving was hierdoor niet mogelijk. Bouw atelierwoningen in het Witte Pand (Hoogstraat a/d Vecht, Noordwest) is vertraagd door afhankelijkheid van woningbouw door BAM. Verbouwing begint vermoedelijk najaar 2010. Wij hebben besloten tot een investeringsbijdrage aan Stichting Werkruimten Kunstenaars voor de realisatie van dertig atelierwoningen in Leidsche Rijn. Atelierpand aan de Spaarnestraat is verbouwd; er bevinden zich nu achttien (starters)ateliers.

113

Prestatiedoelstelling 2.2: Productie Faciliteren van artistiek interessante productieactiviteiten van Utrechtse makers.

• • •

Afspraken zoals vastgelegd in Cultuurconvenant 2009-2012 over producerende instellingen (theatergroepen, muziekensembles, bediendekunstinstellingen, productiehuizen) zijn gerealiseerd. Ad hoc producties van Utrechtse makers in de diverse disciplines zijn ondersteund op basis van adviezen van onafhankelijke adviescommissies. Opmerkelijk nieuw initiatief is De Nieuwe Philharmonie Utrecht, die zich najaar 2009 voor het eerst liet horen in Stefanus en Vredenburg Leidsche Rijn.

Participatie Prestatiedoelstelling 3.1: Participatie Bevorderen van de betrokkenheid bij cultuur van een breed publiek van kenners en niet-kenners afkomstig uit Utrecht en daarbuiten.

• •

Afspraken zoals vastgelegd in Cultuurconvenant 2009-2012 over instellingen gericht op participatie zijn gerealiseerd. 10 Culturele Zondagen met ruim 210.000 bezoekers werden georganiseerd. Voor het eerst waren er meerdaagse Zondagen: Utrecht Uitfeest (80.000 bezoekers) en Niemandsland, met als uitgangspunt 20 jarige Val van de Muur (ruim 17.000 bezoekers). De 100ste editie vormde de Kindermuseumnacht. Deze won de Maak Plaats!-prijs 2009,

• • • • • •

omdat er specifiek aandacht werd besteed aan toegankelijkheid. Programma Cultuurparticipatie 2009-2012 is gestart. 124 organisaties voor amateurkunst zijn ondersteund (basissubsidies). Beyond werd afgesloten met de officiële opening van het Beeldenpark op elf september en publieksevenement Utrecht Uitfeest Leidsche Rijn op twaalf en dertien september 2009. Bij de Cultuurcampus (Vleuterweide) is de Zingende Toren feestelijk geopend. De Toren is voor programmering en beheer overgedragen aan Stichting Zingende Toren, die onder andere maandelijkse bespelingen organiseert. In Leidsche Rijn zijn ook de 1,5%-kunstprojecten bij Forum 't Zand en Zwembad Fletiomare geopend. Wij hebben het Plan van Aanpak voor Kunst in de openbare ruimte Stationsgebied vastgesteld. Er is een start gemaakt met de inhoudelijke uitwerking en opzet van een projectorganisatie. In februari werd Kunstuitleen Vleuterweide geopend. De kunstwerken worden intensief gebruikt tijdens de Cultuur Gebaseerd Onderwijs Modules; door Kunstuitleen gedoceerd op het Amadeus en structureel verweven in de doorlopende leerlijn. De samenwerking met het Utrechts Centrum voor de Kunsten (UCK) is versterkt. Samenwerkingen met Bibliotheek, het Centrum Beeldende Kunst (CBK), Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HkU)

• • • • • •

en ZIMIHC (huis voor amateurkunst) verliepen succesvol. Lokale en migrantenomroep (De regionale radio-, tv- en rampenzender (RTV) Utrecht inclusief FunX en Centrale Programma Organisatie/ Multiculturele Televisie Nederland) hebben ondersteuning ontvangen. Ondersteuning UITfeest is gerealiseerd. Kosmopolis Utrecht heeft een volledig jaarprogramma verzorgd. De Raad voor Cultuur evalueerde de landelijke koepel van Kosmopolis waarop het Rijk besloot de subsidie hiervoor af te bouwen. Vrede van Utrecht, Fonds voor Cultuurparticipatie en Kunstfactor vonden huisvesting aan de Kromme Nieuwegracht. Europa Cantat, grootste korenfestival van Europa, is succesvol georganiseerd door ZIMIHC (huis voor amateurkunst) en Stichting Europa Cantat Utrecht. De culturele intendanten Leidsche Rijn brachten hun eindrapportage uit: 'Leidsche Rijn connectie 2013-2018, Nieuw Utrecht'. Deze hebben wij vrijgegeven voor discussie.

Prestatiedoelstelling 3.2: Internationalisering Internationalisering: Internationale uitwisseling en samenwerking dragen bij aan het vergroten van de belangstelling vanuit het buitenland voor Utrecht Cultuurstad.

•

Stichting Vrede van Utrecht heeft zijn 'Strategische visie 2009-2013' gepresenteerd en een start gemaakt met de bidboekvoorbereiding voor nominatie Europese Culturele Hoofdstad 2018. Het jaarlijkse Vrede van Utrechtconcert (Domkerk) voor genodigden werd afgesloten met de succesvolle publieksmanifestatie 'DJ op de Dom'. De 'Zomer van Utrecht' kende een reeks voorstellingen op bijzondere locaties als Fort Ruigenhoek, Fort Rhijnauwen, Kasteel de Haar en Vliegbasis Soesterberg. 'Kunst in mijn buurt' programmeerde in wijken als Lombok, Overvecht,

114

Kanaleneiland en Leidsche Rijn. We zijn een cursus Internationaal projectmanagement gestart. 'Holland Arts Cities' trok ongeveer 1,8 miljoen bezoekers naar Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. In Utrecht oogstte 'The House of Viktor en Rolf' in het Centraal Museum hoge waardering. Wij hebben ingestemd met het vervolgplan 'Holland Arts', gericht op het internationaal profileren van de Randstad als cultureel aantrekkelijke regio. Prestatie-indicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

1.1.a

Gerealiseerde/aangepaste accommodaties

0

4

1.2.a

Aantal voorstellingen Stadsschouwburg

480

513

1.2.b

Aantal concerten/verhuringen Muziekcentrum Vredenburg

359

357

1.2.c

Aantal tentoonstellingen Centraal Museum

20

14

2.1.a

Aantal gerealiseerde permanente werkruimten

2.2.a

Aantal gehonoreerde projectaanvragen

3.1.a

Aantal gesubsidieerde verenigingen amateurkunst

121

124

3.1.b

Aantal bezoekers Stadsschouwburg

230.000

274.915

3.1.c

Aantal bezoekers Muziekcentrum Vredenburg

168.000

161.982

3.1.d

Aantal bezoekers Centraal Museum

125.000

144.396

3.1.e

Aantal abonnementen Kunstuitleen Utrecht

3.600

3.850

3.1.f

Aantal deelnemers educatie Kunstuitleen

1.500

2.995

3.1.g

Aantal bezoekers Culturele Zondagen

225.000

210.000

3.2.a

Indicatoren met betrekking tot internationalisering

p.m.

p.m.

28

29

30

18

110

117

1.12.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie -100

Lasten Programmering

41.136

45.718

45.818

Productie

5.054

5.531

4.576

954

Participatie

5.041

5.212

7.493

-2.281

Internationalisering

1.051

3.193

2.831

363

52.282

59.654

60.718

-1.064

12.625

11.762

12.193

431

1

1

0

-1

1.508

1.204

2.621

1.417

0

0

-2

-2

Totaal baten

14.134

12.966

14.811

1.845

Saldo lasten en baten

38.147

46.688

45.906

782

Totaal lasten Baten Programmering Productie Participatie Internationalisering

28

De streefwaarde is gebaseerd op het gemiddelde van afgelopen jaren. Naar aanleiding van mogelijkheden om

werkruimten te realiseren kan het aantal afwijken. 29

Zijn in ontwikkeling (relevant gezien meerjarige traject 2013-2018) en worden in 2010 nader bepaald. 115

Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Mutaties reserves Toevoegingen

156

256

256

0

Onttrekkingen

1.302

5.546

5.563

-17

37.002

41.398

40.600

799

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Productie In 2009 is circa 1 miljoen euro minder uitgegeven dan begroot. De lagere lasten worden verklaard doordat de begrote posten verbetering arbeidsvoorwaarden (0,275 miljoen euro) en incidenteel beleid (0,3 miljoen euro) gerealiseerd zijn bij ander doelstellingen. Daarnaast is 0,3 miljoen euro niet uitgegeven door een vertraagde verbouwing bij Cereol. Participatie In 2009 zijn er 1,5 miljoen euro meer lasten en baten gegenereerd voor het project Beyond. Er is 1,3 miljoen euro meer uitgegeven voor beeldende kunstprojecten stadsverfraaiing en het 1,5% De Zingende Toren. De lasten zijn 0,3 miljoen euro lager dan begroot door posten die op andere doelstellingen zijn gerealiseerd en daarnaast zijn de lasten 0,3 miljoen euro lager doordat een begrote donatie aan de voorziening niet is uitgevoerd. Internationalisering De lasten zijn 0,4 miljoen euro lager dan begroot. Dit verschil wordt veroorzaakt door minder uitgaven voor de Vrede van Utrecht. De uitgaven zijn administratief bij programmering terecht gekomen. Resultaat programma

799

Bestedingsvoorstellen Programmareserve Cultuur: Utrechtse programmaraad

•

-6 -6

Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010)

-400

Dienstbedrijfsreserve Muziekcentrum Vredenburg

-317

Dienstbedrijfsreserve Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling

-235

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-500

Dienstbedrijfsreserve Dienst Gemeentelijke Musea

-124

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Cultuur: Utrecht culturele hoofdstad

• • •

Fonds stadsverfraaiing Incidenteel cultuurbudget

538 87 76 375

Dienstbedrijfsreserve Stadsschouwburg

47

Dienstbedrijfsreserve Bibliotheek Utrecht

32

Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat Bedragen zijn in duizenden euro’s.

116

-166

Wij stellen voor om 0,06 miljoen euro van het exploitatieoverschot Utrechtse Programmaraad te storten en de programmareserve, 0,087 miljoen euro te ontrekken in verband met een tekort op de Vrede van Utrecht, om 0,076 miljoen euro te onttrekken in verband met een tekort op Beyond uit de middelen die gereserveerd waren voor stadsverfraaiing, om 0,375 miljoen euro te onttrekken aan de middelen die wij hadden gereserveerd voor incidenteel cultuurbudget om het tekort te dekken en om 0,4 miljoen euro te storten in de algemene dekkingsreserve in verband met aankoopfonds dienst gemeentelijke musea. Wij stellen voor om 0,739 miljoen euro te storten in de dienstbedrijfsreserve Muziekcentrum Vredenburg in verband met risico horeca 2010-2011, frictiebudget, investeringsonderhoud, technische correctie en storting om de bedrijfsreserve op het minimum te brengen. Wij stellen voor om 0,422 miljoen euro te onttrekken aan de dienstbedrijfsreserve Muziekcentrum Vredenburg in verband met tekort op huisvestingslasten en een technische correctie. (check Judith). Wij stellen voor om 0,325 miljoen euro te storten in de dienstbedrijfsreserve DMO en 0,090 miljoen euro te onttrekken aan de dienstbedrijfsreserve Maatschappelijke Ontwikkeling in verband met juridische kosten as van Berlage. Wij stellen voor om 0,5 miljoen euro te storten in de dienstbedrijfsreserve Bestuursen Concerndienst in verband met concernoverhead. We stellen voor 0,047 miljoen euro te ontrekken aan de dienstbedrijfsreserve van de Stadsschouwburg. Het exploitatieresultaat van 2009 is 0,213 miljoen euro negatief. We stellen voor de dienstbedrijfsreserve te onttrekken tot de vastgestelde minimumnorm en het dan nog resterende nadeel van 0,166 miljoen euro als gemeentebreed resultaat te beschouwen. Wij stellen voor om 0,141 miljoen euro te onttrekken aan de dienstbedrijfsreserve dienst gemeentelijke musea in verband met het resultaat van de musea. Wij stellen voor om 0,032 miljoen euro te onttrekken aan de dienstbedrijfsreserve Bibliotheek Utrecht in verband met het resultaat van de Kunstuitleen Bibliotheek in 2009.

117

1.13 Sport 1.13.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Utrecht is een dynamische sportstad waar iedereen meedoet op zijn of haar niveau. De algemene doelstelling en het beleid zijn vastgelegd in de Sportnota 2007-2010: Sport in het Hart! De brede betekenis van sport hebben wij vertaald naar het collegeprogramma ‘Investeren en doorpakken'. Effectdoelstelling 1: Sportaccommodaties Meer inwoners zijn tevreden over de sportvoorzieningen in de stad. Goed ingerichte en goed beheerde sportaccommodaties en een sportieve openbare ruimte houden de stad aantrekkelijk om in te wonen, werken en recreëren. Het Utrechts sportbeleid is er op gericht dat er door de stad heen voldoende en kwalitatief goede binnen- en buitensportaccommodaties zijn. We hebben geïnvesteerd in het terugdringen van de wachtlijsten in de sport door uitbreiding van de capaciteit in Leidsche Rijn (voetbal en hockey) en Nieuw Welgelegen (indoorsport). Effectdoelstelling 2: Zwembaden Stabiliseren van het bezoekersaantal van de 4 Utrechtse zwembaden. De bezoekersaantallen zijn gestabiliseerd. Na de bezoekersaantallen van de laatste twee jaar (716.000 en 710.000) werden dit jaar 731.000 unieke bezoeken genoteerd. Het nieuwe zwembad Fletiomare werd in gebruik genomen en voorzag voor een deel in de groeiende behoefte naar badwater voor instructiezwemmen. We werkten verder naar het doel toe dat 88% van alle leerlingen in 2011 de school met een zwemdiploma verlaat. Aan het eind van dit schooljaar had 73% van alle kinderen die meededen aan het lesprogramma in groep vier een diploma op zak, in 2008 was dit cijfer 67%. Effectdoelstelling 3: Buitenaccommodaties Realiseren van een optimale bezettingsgraad van de sportparken met aandacht voor nieuwe toepassingsmogelijkheden. Het onderhoud aan speeltuinen is verder gestructureerd. Door de komst van enkele nieuwe kunstgrasvelden is de bezettingsgraad licht gestegen. Effectdoelstelling 4: Binnenaccommodaties Realiseren van een optimale bezettingsgraad van de sporthallen en een gewaardeerd beheer van de multifunctionele accommodaties. De groei van de bezettingsgraad van sporthallen (van meerjarig gemiddelde van 2004-2007 53% naar een opnieuw stabiliserend niveau van 59% geeft aan dat er een evenwicht bestaat tussen vraag en aanbod. De kwaliteitsverschillen die ontstaan zijn tussen nieuwe (vooral Leidsche Rijn) en oude sporthallen hebben wij deels kunnen opvangen door de bouw en renovatie van kwalitatief verbeterde gymzalen.

119

Effectdoelstelling 5: Sportstimulering Meer jeugdsportdeelname in wijken waar weinig kinderen lid zijn van een vereniging (waar deze onder het stedelijk gemiddelde van 63% ligt). De lijn om de sportdeelname van de jeugd te laten toenemen is verder versterkt. De deelname van allochtone meisjes is verder gestimuleerd. Het aantal combinatiefuncties is gegroeid naar elf fte, het aantal beweegmakelaars naar drie. Er zijn weer negen Sport Experience Utrecht evenementen georganiseerd, ook de sportpas (Sport-U) was meteen een succes. Effectdoelstelling 6: Topsport Bevorderen van topsport, (top)sportevenementen en vrijetijdsactiviteiten, op stedelijk en buurtniveau. Door het actieve acquisitiebeleid werd de doorkomst en aankomst in Utrecht van de 2e etappe van de Giro, de Ronde van Italië, binnengehaald. Verder werd gewerkt aan een goede organisatie van het Europees jeugd Olympisch festival in 2013 en aan de gemeentelijke organisatie voor het Olympisch Plan 2028. Effectindicatoren 1

Tevreden inwoners over sportvoorzieningen

2

Bezoekersaantal zwembaden

3 4.a 4.b

Klanttevredenheid gebruikers multifunctionele accommodaties

5.a

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

64%

64%

720.000

731.000

Bezettingsgraad buitenaccommodaties

77%

77%

Bezettingsgraad binnenaccommodaties

60%

59%

7.0

7.0

Jeugdsportdeelname: Overvecht

52%

55% 30

5.b

Jeugdsportdeelname: Noordwest

53%

57%30

5.c

Jeugdsportdeelname: Zuidwest

58%

62%30

5.d

Jeugdsportdeelname: West (Oog in Al)

64%

73%30

6

(Top)sportevenementen

15

17

1.13.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Sportaccommodaties Prestatiedoelstelling 1.1: Sportaccommodaties Plannen en ontwikkelen van voldoende kwalitatief goede basisvoorzieningen. In samenwerking met lokale partners realiseerden we vier ontwikkelingsperspectieven die voor de stad een meerwaarde bieden. Nieuw Welgelegen Eind 2009 hebben we dit imposante gebouwencomplex op sportpark Nieuw Welgelegen opgeleverd. De Utrechtse turnverenigingen hebben een samenwerkingsconvenant getekend voor de bouw van een turnhal naast dit gebouw. Thorbecke Park De start van de bouw van het voorzieningengebouw op sportpark Thorbeckelaan is uitgesteld tot het 2e kwartaal 2010.

30

Jeugdmonitor 2008

120

Zuilenselaan Voor de nieuwe sporthal is een extra ontwerp gemaakt voor de buitenruimte. Verder duurde de bestemmingsplanprocedure langer dan geschat. Pas eind 2010 starten we met de bouw van een nieuwe sporthal op sportpark Zuilenselaan die dient ter vervanging van sporthal Zuilen. Overvecht Noord Op sportpark Overvecht Noord zijn beperkte aanpassingen aan de sportvoorzieningen uitgevoerd. Verder is voor sportvereniging HMS extra ondersteuning van een (parttime) verenigingsmanager voor zowel de interne HMS taken als voor de contacten met de wijk gerealiseerd. Afstemming vindt plaats over de relatie met de Visie bedrijventerrein Overvecht Noord. Er zijn in 2009 playgrounds/courts gerealiseerd in Dichterswijk, Zuilen en Leidsche Rijn. Meer sportverenigingen voor mensen met een functiebeperking. We verbeterden de sportmogelijkheden voor mensen met een beperking: lichamelijk, verstandelijk, psychiatrisch en/of door een chronische ziekte. Voor deze groep sporters zijn loketten opgezet. Deze 'loketten' bij SFC De Hoogstraat, De Wilg en De Boog hebben wij in 2009 voortgezet en versterkt. In samenwerking met de instellingen voor verslaafden en dak- en thuislozen bieden we de sportactiviteiten uitgebreid en integraal aan.

Zwembaden Prestatiedoelstelling 2.1: Zwembaden Verbeteren van de klanttevredenheid van bezoekers van zwembaden. Ook in 2009 hebben de zwembaden Fletiomare, de Kwakel en den Hommel het landelijk keurmerk zwembaden behaald. We namen de 2 bassins voor instructie en sportief zwemmen in zwembad Fletiomare in exploitatie naast een beperkte recreatieve voorziening met peuter/kleuterbadjes. Bij schoolzwemmen schonken we speciale aandacht aan een beter leerlingvolgsysteem. Van de 2.339 deelnemende leerlingen in het regulier basisonderwijs hadden bij de start van het schooljaar 1.128 leerlingen geen enkel zwemdiploma. In het jaar 2008-2009 behaalden 539 kinderen diploma A, een rendement van 53% (2008: 34%). Sommige scholen namen niet meer deel, omdat veel leerlingen al een zwemdiploma hebben en omdat het schoolzwemmen veel tijd kost.

Buitenaccommodaties Prestatiedoelstelling 3.1: Buitenaccommodaties In stand houden van de kwaliteit van onder ISA Sportkeur aangelegde sportparken door het realiseren en renoveren van velden. In 2009 namen we de speeltuin het Peltplantsoen en een aantal volkstuinen in beheer. In verband met capaciteitstekorten bij onder andere VV De Meern en Kampong hebben wij voor de voetbal / veldsport vier natuurgrasvelden omgebouwd naar kunstgrasvelden. Het gaat hier om aanpassingen van één veld op: Sportpark de Paperclip, Sportpark Maarschalkerweerd en Sportpark de Meern. In het kader van de herinrichting van Sportpark Thorbeckelaan is er één kunstgrasveld en één natuurgrasveld aangelegd. Daarnaast hebben we op Sportpark Koningsweg een kunstgras trainingshoek gerealiseerd. Op Sportpark Zuilenselaan legden we een kunstgrasveld aan in relatie met de verplaatsing van Sporthal Zuilen in 2011. Op het trainingscomplex van FC-Utrecht is het jeugdhoofdveld gerenoveerd en in verband met de toegenomen vraag naar hockeyfaciliteiten legden we voor de Omnivereniging Zwaluwen twee nieuwe kunstgrasvelden aan op sportpark Nieuw Welgelegen. Op tennispark den Hommel vormden we zoals beoogd veertien Frenchcourt banen om tot veertien Smashcourt banen. Op diverse locaties vervingen we hekwerken, bestrating en dergelijke

121

Binnenaccommodaties Prestatiedoelstelling 4.1: Binnenaccommodaties Handhaven van het kwaliteitsniveau van de sporthallen die ingericht zijn naar de eisen van het NOC*NSF. Zoals gepland in het Masterplan Onderwijs werkten we hard aan de voorbereidingen van de beoogde vervanging van zeven gymzalen. We voerden de nota Kapitaalgoederen verder uit, zodat de kwaliteitsverschillen die zijn ontstaan tussen de nieuwe en de oude hallen kleiner werden. In dit kader startten we met een grondige renovatie van de gymzaal aan de Deken Roesstraat en kreeg de gymzaal Schoolplein een facelift. Om in te spelen op het groeiende inwonersaantal in Leidsche Rijn namen we de twee gymzalen (Emile Hullenbroeckstraat en Verlengdehoutrakgracht) en Sporthal Cultuurcampus in gebruik. Daarnaast hebben we ons voorbereid op de aspecten die komen kijken bij de beoogde vervanging van sporthal Zuilen. Sporthal OSG Van der Vlist is in november 2009 gesloten en vervangen door de twee nieuwe sporthallen van Nieuw Welgelegen. Om in te spelen op de aanhoudende vraag naar (sportieve) naschoolse opvang hebben we in 2009 de succesvolle samenwerking in het Veilinggebouw tussen de gemeente Utrecht en de daar gehuisveste kinderopvang en worstelvereniging structureel voortgezet. Inrichten van het facilitair beheer voor een groeiend aantal multifunctionele accommodaties. Namens de gemeente vervulden wij in 2009 een centrale rol voor alle huurders en gebruikers van de vijf multifunctionele accommodaties 't Zand, Hart van Noord, Weide Wereld, Waterwin en Voorn. Sinds 2009 leveren we onze diensten nu ook in Nieuw Welgelegen. Voor deze accommodatie vervulden wij in het voortraject een adviserende rol en hielpen we gebruikers bij de inhuizing in het nieuwe gebouw.

Sportstimulering Prestatiedoelstelling 5.2: Sportstimulering Zorgen dat meer kinderen in aanraking komen met sportverenigingen door meer wijkactiviteiten te organiseren. De gemeentelijke middelen gingen vooral naar (sub)wijken met de grootste achterstanden in sportdeelname (Hoograven, Kanaleneiland, Ondiep, Zuilen en Overvecht). Met het programma ‘Meedoen Allochtone Jeugd door Sport’ ondersteunden wij bij het werven en begeleiden van allochtone jeugd. De Sport Experience Utrecht heeft de sportieve uitstraling van de stad vergroot. Er werden vier stedelijke Sport Experience Utrecht en vijf wijkgebonden evenementen in 2009 georganiseerd. Voor het eerst werd ook een Sport Experience evenement in een zwembad – De Kwakel – georganiseerd. Verder kregen jongeren via ‘SportU’ (een gratis sportpas) de mogelijkheid kennis te maken met verschillende sporten. Van de beoogde 15.000 jongeren zijn er in 2009 6.000 passen uitgereikt. We zijn gestart met combinatiefuncties, docenten die zowel voor scholen als voor verenigingen werken. Inmiddels zijn er dertien combinatiefunctionarissen aangesteld, verdeeld over negen takken van sport. Realiseren van effectievere verenigingsondersteuning. Wij boden in 2009 effectieve ondersteuning door: Versterking van de sportverenigingen, onder andere door de invoering van de nieuwe Subsidie Sportverenigingen.

• •

Uitbreiding van de pilot Verenigingsmanagement; In de 1e tranche van de pilot zijn er bij vijf grote sportverenigingen verenigingsmanagers aangesteld. In de 2e tranche starten ze ook bij kleinere of zwakkere sportverenigingen. De resultaten zijn zeer succesvol. Wel blijkt de taak van de verenigingsmanager vaak

•

'eenzaam'. Mede om die reden is er extra ondersteuning van de pilot door de VSU opgezet. De proeftuin Sportconnextion op sportpark Nieuw Welgelegen in de wijk Zuidwest, gericht op vernieuwing van het aanbod voor jongeren op het VMBO (Delta College), allochtone vrouwen en werknemers, leverde een hogere sportdeelname van deze doelgroepen op en kennis en inzicht in hoe deze groepen te bereiken.

In samenwerking met de GG&GD is begin 2009 in de aandachtswijken (en Leidsche Rijn) de inventarisatie van het Sport- en beweegaanbod in de wijken gepresenteerd en uitgelegd waar in de wijken kansen liggen. Na de zomervakantie zijn de verschillende partijen begonnen met hun pilots/projecten zoals beweegmakelaars voor ouderen en volwassenen in Noord West, Hoograven en Overvecht, specifiek aanbod voor ouderen en chronisch zieken door Stichting Image en vrouwensportvereniging Ladyfit (Kanaleneiland) en een Sportend Ouder worden informatiedag voor ouderen, georganiseerd door SV Kampong.

122

Topsport Prestatiedoelstelling 6.1: Topsport Versterken van het (top)sportklimaat door acquisitie en stimulering van grote evenementen. In 2009 hebben we ons gericht op vernieuwing en aanpassing van topsportaccommodaties door: Topsportperspectief 1: De Krommerijn

•

In 50-meterbad De Krommerijn werkten we de plannen verder uit voor een grondige renovatie van de gebouwde voorzieningen en nieuwbouw. Samen met de beheerstichting is een plan opgesteld, waarin de overkapping een mobiele constructie wordt en de kleedaccommodatie en overige gebouwen in de overkapping worden geïntegreerd.

•

Topsportperspectief 2: Maarschalkerweerd

Het gebied Maarschalkerweerd is een belangrijke locatie voor topsport in Utrecht. Om de topsportonderdelen hockey (kernsport), vrouwenvoetbal en cricket te faciliteren, werkten we aan een herschikkingplan Maarschalkerweerd, waarin we ook een vernieuwing gekoppeld aan een eventuele verplaatsing van de atletiekbaan meenamen. De mogelijkheid tot ruimtelijke inpassing van een watersportbaan in de nieuwe polder Rijnenburg is opgenomen in het vastgestelde Structuurplan. In 2009 is geen internationaal topsportevenement georganiseerd. Wel zijn aansprekende evenementen als de Singelloop, het Tennis on Wheels Open (afgelopen jaar nog het Mercedes Open en daarvoor het Daimler Chrysler Open), het Paasworsteltoernooi bij de Halter en de Jaarbeurs Marathon Utrecht georganiseerd. Bij al deze evenementen bevatte het deelnemersveld internationale deelname. Prestatie-indicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

1.1

Aantal basisvoorzieningen

101

101

1.2

Aantal verenigingen voor mensen met een functiebeperking

22

25

2.1

Gemiddeld cijfer klanttevredenheidsonderzoek zwembaden

7.4

31

3.1

Sportoppervlak realisatie/renovatieprojecten (m )

51.000

79.000

4.1

Aantal sporthallen ingericht naar eisen van het NOC*NSF

15

15

4.2

Aantal multifunctionele accommodaties met facilitair beheer

5.1

Aantal jeugdleden aangesloten bij VSU

2

5.2

Aantal deelnemende verenigingen aan wijkactiviteiten

6.1

Aantal internationale topsportevenementen

5

6

14.500

14.068 32

55

61

1

0

1.13.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Lasten Sportaccommodaties Zwembaden

912

977

1.295

-318

8.055

9.074

9.790

-715

Buitenaccommodaties

6.764

7.682

7.939

-257

Binnenaccommodaties

10.720

11.961

11.846

115

Sportstimulering

2.952

3.274

3.121

153

Topsport

1.043

1.131

1.321

-190

30.446

34.100

35312

-1.212

Totaal lasten

31

klanttevredenheidsonderzoek zwembaden wordt in 2010 uitgevoerd.

32

er is gekozen voor een nieuwe meetmethode, namelijk het aantal jeugdleden waar subsidie voor wordt aangevraagd. 123

Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Baten Sportaccommodaties Zwembaden

0

0

250

250

2.862

3.049

3.168

119

Buitenaccommodaties

999

1.215

1.003

-212

Binnenaccommodaties

3.490

3.485

4.021

536

140

151

162

11

0

0

174

174

7.490

7.900

8.778

878

22.956

26.200

26.534

-334

Sportstimulering Topsport Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoegingen

207

1.417

1.417

0

Onttrekkingen

199

1.560

2.097

537

22.964

26.057

25.853

203

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Sportaccommodaties De hogere lasten van 0,3 miljoen euro worden veroorzaakt door kosten achterstallig onderhoud volkstuinen. Hier tegenover staan hogere baten. Zwembaden De hogere lasten van 0,7 miljoen euro worden veroorzaakt door grootonderhoudswerkzaamheden in de zwembaden (0,4 miljoen euro) van de regelinstallaties waterbehandeling, milieu technische aanpassingen in het kader van CO² en beweegbare bodems en niet gedekte kapitaallasten van het zwembad Fletiomare (0,6 miljoen euro). Wij stellen voor 0,563 miljoen euro te onttrekken uit de reserve budgetstructuur Leidsche Rijn ter dekking van de kapitaallasten zwembad Fletiomare. Buitenaccommodaties De hogere lasten van 0,3 miljoen euro wordt veroorzaakt door de kapitaallasten die 0,4 miljoen euro hoger zijn dan begroot. Hier staat een vrijval vaste activa reserve tegenover. Verder is 0,1 miljoen euro kosten bedrijfsafval verantwoord onder de baten waardoor hier minder baten zijn weergegeven dan gerealiseerd. Binnenaccommodaties De hogere baten van 0,5 miljoen euro wordt veroorzaakt door de doorbelasting van de beheerkosten van de multifunctionele accommodaties. Sportstimulering De lagere lasten van 0,2 miljoen euro worden veroorzaakt door niet bestede middelen van de tourbinding (0,1 miljoen euro), meedoen allochtonen jeugd (0,04 miljoen euro) en kinderen in beweging (0,05 miljoen euro). Wij stellen voor niet bestede middelen van de toerbinding en de niet bestede middelen voor kinderen in beweging over te hevelen naar 2010. Topsport De hogere lasten van 0,2 miljoen euro worden veroorzaakt door de voorbereidingskosten van de Giro d'Italia. Hier staan hogere baten tegenover. De kosten worden doorbelast aan de organisatie van de Giro in Utrecht. 124

Reserves De vrijval vaste activa reserve is 0,5 miljoen euro hoger dan begroot. Deze vrijval wordt niet begroot en dient ter dekking van de hogere kapitaallasten. Resultaat programma

203

Bestedingsvoorstellen Algemene dekkingsreserve (overloop 2010)

-100

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-435

Dienstbedrijfsreserve Maatschappelijke Ontwikkeling

-181

Programmareserve Sport Utrechtse kinderen in beweging

•

-50 -50

Dekkingsvoorstellen Reserve budgetstructuur Leidsche Rijn Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

563 0

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Wij stellen voor om 0,435 miljoen euro te storten in de dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst en om 0,181 miljoen euro te storten in de dienstbedrijfsreserve Maatschappelijke Ontwikkeling.

125

1.14 Onderwijs, Educatie en Bibliotheek 1.14.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Bevorderen van burgerschap en maatschappelijke participatie door de Utrechtse Onderwijs Agenda 2006-2010 uit te voeren. De Bibliotheek wil een actieve bijdrage leveren aan de maatschappelijke participatie van haar klanten door het bieden van laagdrempelige toegang tot media. In de Utrechtse Onderwijs Agenda is gewerkt aan de uitvoering van de diverse speerpunten. Accent in de samenwerking lag vooral op kwaliteitszorg en verbetering, aanvalsplan Utrechts VMBO en voorbereidingen voor de programmaperiode 2010-2014. We hebben veel aandacht besteed aan het aantrekkelijker inrichten van de bibliotheken. Met de installatie van de Aquabrowser als nieuwe catalogus hebben we de zoekmogelijkheden in de (locale en provinciale) catalogus vergroot. De Kidscorners zijn vernieuwd en voorzien van ‘levende prentenboeken’. Met nieuwe openingstijden zijn we nu langer open op de zaterdagen. De jeugd heeft een eigen plek gekregen op de website. De hotspots in de centrale Bibliotheek zijn een groot succes. Effectdoelstelling: Utrecht onderwijsstad Aantrekkelijker en gedifferentieerder educatieve onderwijsinfrastructuur. Er is gewerkt aan uitvoering van het masterplan primair en (voorgezet) speciaal onderwijs en het masterplan voorgezet onderwijs. Effectdoelstelling 2: Goede schoolloopbaan voor iedereen Zoveel mogelijk leerlingen en cursisten hebben een doorlopende schoolloopbaan. Het percentage 22-jarigen met een startkwalificatie/schoolinschrijving steeg van 77,1% naar 79,1% als gevolg van verbeteringen in het onderwijs: betere zorg voor en signalering van risicojongeren; verdieping van de samenwerking tussen scholen, leerplicht/Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) en het Jongerenloket. De kwaliteit van onze registratie is herhaaldelijk onderzocht en blijkt steeds betrouwbaar. Het aantal herplaatste scholieren dat alsnog een startkwalificatie behaalt, is 349 van de 591. Naar aanleiding van dalende leerlingaantallen is de Taskforce Utrechts VMBO ingesteld met als doel: behouden VMBO voor de stad en kwalitatief hoogwaardig en aantrekkelijk VMBO onderwijs. Inmiddels is het plan van de Taskforce in de gemeenteraad overgenomen. Als gevolg van het plan is in augustus de Utrechtse school gestart en is de scholing van docenten in uitvoering genomen. We monitoren de uitvoering. Effectdoelstelling 3: School als spil in de wijk Meer scholen bieden kansen voor sociale binding en integratie. Bevorderen van sociale binding staat centraal bij integratie. Dat uit zich onder andere in deelname aan School in de Wereld. De verbinding tussen scholen en de wijk wordt versterkt door de ontwikkeling van brede scholen en buitenschoolse activiteiten.

127

Effectdoelstelling 4: Gemeentebibliotheek Een zo groot mogelijk publiek bereiken.

•

Het aantal leden is ten opzichte van 2008 met 5% gestegen. We hebben dit bereikt door de volgende twee behoudacties. Met het bericht ‘We hebben je gemist’ werden jeugdleden gestimuleerd langs te komen en te gaan lenen. Voor volwassen leden is een actie opgezet tijdens 'Nederland Leest'. Hierin werd samengewerkt met de

•

Kunstuitleen. In vervolg op de invoer van de provinciale lenerspas in 2007 zijn per 1 juli 2009 de tarieven provinciaal gelijkgetrokken. Uniek voor Nederland is dat met het nieuwe standaardabonnement provinciebreed het merendeel van het materiaal gratis ter beschikking is gekomen en reserveren gratis is. Voor studenten geldt een korting op

•

het abonnementtarief van 50%. Het aantal fysieke bezoeken aan de bibliotheken is conform de doelstelling gerealiseerd. Het aantal bezoeken aan de website is ten opzichte van 2008 met 100.000 gestegen.

Effectindicatoren 2.a

Percentage 22 jarigen met startkwalificatie of schoolgaan 33

2.b

Aantal nieuwe voortijdige schoolverlaters

4.a

Aantal leners

4.b

Aantal bezoekers

4.c

Aantal bezoekers website digitale bibliotheek

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

75

79,1

750

980

60.000

60.711

1.350.000

1.351.276

600.000

495.894

1.14.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Utrecht onderwijsstad Prestatiedoelstelling 1.1: Versterken educatie infrastructuur Het bieden van een aantrekkelijker en gedifferentieerder educatieve onderwijs infrastructuur. Uitvoeren Masterplannen Schoolbesturen en gemeente trekken gezamenlijk op. De Masterplannen voorzien in nieuwbouw, uitbreiding, renovatie, onderwijskundige vernieuwing en voorscholen (in schoolgebouwen). Kansen voor Brede Schoollocaties benutten we. Primair onderwijs: Planvoorbereiding nieuwbouw: Op Dreef, de Clusters Duurstedelaan, Ibisdreef, Neckardreef, Teun de Winter en

• • • • • • •

33

Cluster Themagebied. Twee gymzalen Teun de Jagerdreef en Dr. Kohnstammschool. Uitvoering nieuwbouw: Gymzaal Deken Roesstraat 4. Uitbreiding: Daltonschool Rijnsweerd, De Meander, Jenaplan Wittevrouwen en gymzaal Jan Muschlaan. Uitbreiding St. Dominicus en Paulusschool: in ontwikkeling. Uitbreiding afgerond: OBS Voordorp en OBS Tuindorp. Renovatie: Dr. Kohnstammschool, Jenaplan Wittevrouwen en OBS Oog en Al. Renovatie afgerond: Werkkring De Klim, De Baanbreker en De Spits. Start onderwijskundige vernieuwing: St. Jan de Doperschool, Vrije School, Eben Haezer. Onderwijskundige vernieuwing St. Dominicus: meenemen in uitbreiding.

2.a en 2.b

Het _aantal_nieuwe_voortijdig_schoolverlaters_is_hoger_dan_in_het_voorgaande_jaar. Tegelijk_is_het_aantal herplaatste_jongeren – richting onderwijs of werk – ook fors gestegen. Daarmee is de doelstelling_om_het_aantal_vsvers met 50% te verminderen, gehaald. Het percentage 22-jarigen met startkwalificatie is gestegen van 60% naar 79%. 128

(Voortgezet) Speciaal Onderwijs: Planvoorbereiding nieuwbouw: Rotsoord, Alphonso Corti school, De Pels (Noordse Parklaan).

• •

Uitvoering nieuwbouw: De Pels (Kranenburgerweg).

In Overvecht is samen met schoolbesturen en corporaties Mitros en Portaal een business case uitgewerkt voor een vijftal kinderclusters in de wijk. Projectverantwoording vindt plaats in de Voortgangsrapportage Masterplannen Onderwijs 2009. Voortgezet Onderwijs De volgende scholen zijn aangepakt: Wim Sonneveldschool/Meerstroomcollege (= Centraal College): fusie met Vader Rijncollege in kader van VMBO-

• • • • •

Taskforce. Zij vormen samen het VMBO Noord. Unic nieuwbouw: zomer gestart. Nieuwbouw Nieuw Welgelegen: opgeleverd. Stedelijk Gymnasium: renovatie vervalt; nieuwbouw aan IBB-laan. Kranenburgerschool: planvoorbereiding nieuwbouw op huidige locatie gestart.

Door doorschuiving van oplevering van drie scholen naar 2011-2012 ligt de realisatie lager dan gepland. Nieuwbouw van de Wim Sonneveldschool-Meerstroomcollege is gewijzigd (plannen VMBO Taskforce). Nieuwbouw Gerrit Rietveld College vraagt meer voorbereidingstijd als gevolg van aanpassingen na de buurt te hebben gehoord. Bij Unic heeft verplaatsing van de bouwspeeltuin meer tijd gekost. Huisvestingsprogramma In het huisvestingsprogramma zijn van de 251 aangevraagde voorzieningen 134 voorzieningen geheel of gedeeltelijk toegekend. Leidsche Rijn Om het groeiend leerlingenaantal onder te brengen, realiseren we tijdelijke huisvesting (variërend van twaalf tot twintig jaar) voor piekopvang. In 2009 zijn de voorbereidingen voor de permanente voorzieningen de Twaalfruiter en Speciaal basisonderwijs (SBO) school St. Maarten voortgezet. De gymzaal Parkwijck is opgeleverd. Schoolpleinen Besloten is welke schoolpleinen meegaan in een pilot "sleutelbeheer en/of begeleid spelen op schoolpleinen." Onderzoek naar een andere inzet van het budget loopt (in relatie met de wijkspeelruimteplannen). Preventie schade en vandalisme In 2009 zijn er camera's en antiklimbeveiligingen geplaatst bij De Spits, De Klim en De Baanbreker (locatie De Eifel). Bij de Ramsesdreef is een hekwerk geplaatst en bij De Carrousel is verlichting aangebracht. Buitenschoolse opvang (BSO) Negen nieuwe BSO locaties zijn geopend in bestaande schoolgebouwen (263 kindplaatsen). BSO wordt meegenomen in nieuw- en verbouwprojecten uit het Masterplan PO&(V)SO. Bij de Meander, Sint Jan de Doper en Jenaplan Wittevrouwen realiseren we BSO. Gebruikersvergunningen Eind december hebben alle schoolbesturen gebruiksvergunning(en) aangevraagd. Voor 146 scholen zijn deze afgegeven. De resterende zeven worden uiterlijk 1 maart 2010 verleend. Onderwijsvoorlichting Het aantal bezoekers aan de onderwijsportal is gestegen met 29%.

129

Goede schoolloopbaan voor iedereen Prestatiedoelstelling 2.1: Goede schoolloopbaan voor iedereen Terugdringen van verzuim, terugdringen van voortijdig schoolverlaten en bevorderen van burgerschapparticipatie bij volwassenen zonder startkwalificatie. Versterken van de taalvaardigheid en verbeteren van de zorg in en om de school. Voorkomen voortijdig schoolverlaten 79,1% van de Utrechtse jongeren van 22 jaar heeft een startkwalificatie of zit op school. Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters is 980, waarvan 544 jongeren zijn herplaatst naar school of werk. Een daling met ruim 50% ten opzichte van 2004-2005. De pilot leerplicht/RMC in ROC's is succesvol gestart. Kwalificatieplichtige jongeren op betreffende locaties uit Kanaleneiland en Overvecht worden in geval van verzuim thuis bezocht. Achttien+ beroeps- en volwasseneneducatie Er was veel vraag naar kortlopende cursussen. Het aantal cursisten ligt hoger dan geraamd. De vraag naar Nederlands als tweede taal (NT2) cursussen is afgenomen. Zorgnetwerk voor de jeugd: ieder kind op de juiste plek Iedere peuterspeelzaal en voorschool heeft een zorgconsulent ter ondersteuning van de leidsters bij de peuters met ernstige gedragsproblemen. Alle scholen voor primair en voortgezet onderwijs beschikken over schoolmaatschappelijk werk. Tevens is een kwaliteitsslag uitgevoerd: zorgconsulenten, intern begeleiders en schoolmaatschappelijk werkers werken in een doorlopende lijn op zorg. Mijlpaal is gebruik van één gemeenschappelijk (digitaal) aanmeld- en verwijsformulier voor schoolinterne zorg en zorg vanuit jeugdadviesteams en jeugdzorg.

School als spil in de wijk Prestatiedoelstelling 3.1: Bevorderen ontmoeting Versterken van gevarieerde vrijetijdsbesteding en vergroten van veiligheidsgevoelens. Integratie in onderwijs Utrecht werkt aan het bevorderen van sociale integratie onder andere in het project School in de Wereld. Via Stichting Vredeseducatie maken basisschoolleerlingen kennis met integratiebevorderende vraagstukken. De module diversiteit van het programma Vreedzame School wordt op twintig scholen geïmplementeerd. Er zijn 6 ouderinitiatiefgroepen met als doelstelling 'scholen afspiegeling van de wijk'. Er zijn zeven gemengde voorscholen. Gerichte interventies worden bestudeerd ten behoeve van integratie. Utrecht participeert in de landelijke OC&W-pilot ‘Gemengde Scholen primair onderwijs’. Ook zijn organisaties, die scholen kunnen ondersteunen de sociale acceptatie van homoseksualiteit onder jongeren te verbeteren, in beeld gebracht. School: centrum voor brede ontwikkeling: 46 scholen primair onderwijs (PO) doen mee aan Verlengde Schooldag. Deelname in Overvecht, Kanaleneiland en

• • • •

Hoograven is 100%. Alle Brede schoollocaties met een kansenprofiel doen mee. Zes VMBO scholen deden mee aan Verlengde Schooldag. De ontwikkeling van brede scholen (VO) is gestart (op alle VMBO scholen, twee scholen voor praktijkonderwijs, twee brede scholengemeenschappen en de Utrechtse school). Vrijwel alle scholen maken gebruik van het aanbod kunst- en cultuureducatie van het UCK. Schoolzwemmen: 82 basisscholen doen met groep vier mee en vijf VMBO-scholen met klas 1. Er zijn vangnet- en bijspijkerlessen aangeboden in vakanties en op zaterdagmiddag; diplomarendement van 53,3% (34,2% in 2008). In 2009 is ten opzichte van 2008 het aantal leerlingen met minimaal een zwemdiploma A gestegen van 16% naar 86%.

Veiligheid primair onderwijs De uitslagen van de veiligheidsthermometer laten zien dat de veiligheidsbeleving onder leerlingen stabiel is maar

• • • • •

130

ook dat de aandacht niet mag verslappen. 6% van de leerlingen zegt frequent gepest te worden (landelijk gemiddelde 8%). 75 conciërges met een (gedeeltelijke) gemeentesubsidie (zeventien scholen hebben een conciërge in dienst voor eigen rekening, zestien scholen hebben geen conciërge omdat ze dat niet noodzakelijk vinden). 55 scholen zijn vreedzame school. 46 scholen werken met het Utrechts Verkeersveiligheidslabel (UVL).

De Utrechtse Spelen zet leerlingen in het VO met een theatervoorstelling aan tot reflectie over omgaan met geweld.

Gemeentebibliotheek Prestatiedoelstelling 4: Gemeentebibliotheek Maatschappelijke participatie van vooral specifieke klantgroepen bevorderen door bieden van vrije en laagdrempelige toegang tot media. We hebben de herkenbaarheid van onze vestigingen vergroot. Aan de buitenkant is de verouderde signing verwijderd en vervangen door vlaggen en banieren in huisstijl en de entrees zijn gastvrij ingericht. De bibliotheken Tuinwijk en Vleuterweide (met Kunstuitleen Utrecht) zijn ingericht als Bibliotheek ‘nieuwe stijl’. Beide bibliotheken hebben een nieuwe opstelling van de collectie in ‘werelden’ gekregen. Bibliotheek Zuilen is gerestyled en Bibliotheek Lunetten is heringericht. Bibliotheek Vleuten is verhuisd naar het Wijkservicecentrum in Vleuten. Voor een betere collectiepresentatie in het algemeen is een nieuwe methode ontwikkeld. Vooruitlopend op de nieuwe locatie, vinden in de huidige Centrale Bibliotheek verschillende experimenten en verhuizingen plaats: De muziekafdeling heeft meer magazijnruimte gekregen.

• • • • •

Sinds juli 2009 hebben de jongeren een eigen plek: ‘De Vloer’ op de 3e etage met gamingfaciliteiten en computerplekken. In het schooljaar 2009-2010 wordt geëxperimenteerd met activiteiten om jongeren te trekken. Verdere voorbereidingen voor een herinrichting in 2010. Experimenten met presentaties van de collectie. Aansluiting bij Culturele Zondagen met activiteiten. Verdere openstelling op zondagen wordt nog onderzocht.

In de wijken is het hoofdaccent komen te liggen op educatieve en maatschappelijke activiteiten en meer samenwerking met het onderwijs. Met het project Kunst van het Lezen (bibliotheekdienstverlening bij zeven achterstandsscholen), de ondersteuning van het VMBO met ontwikkelingen in het kader van huiswerkbegeleiding (e-learning center Kanaleneiland) en aanpak mediawijsheid hebben we verdere stappen hierin gezet. We zijn actief in het VO. Zo is Bibliotheek Vleuterweide de mediatheek voor het Amadeus. Culturele evenementen beperken we tot Vleuterweide en de centrale Bibliotheek. In het kader van laaggeletterdheid is in september de eerste ‘lees en schrijf’-collectie in Zuilen ingericht. Ook in de bibliotheken in Overvecht, Kanaleneiland en Hoograven komen lees en schrijfcollecties. In de vestigingen Zuilen en Lombok komen regelmatig conversatiegroepen bijeen (114 groepen in 2009). De voorbereidingen voor herhuisvesting in Cereol, Kanaleneiland en Leidsche Rijn Centrum gingen gestaag verder. Aan het eind van het jaar is duidelijk geworden dat Rapp+Rapp de architect zal zijn van de nieuwe centrale Bibliotheek aan het Smakkelaarsveld. Prestatie-indicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

1.1.a

Aantal aangepakte gebouwen masterplan PO en (V)SO: Nieuwe lesruimte

3

0

1.1.b

Nieuwbouw en uitbreiding gymnastiek

3

0

•

1.1.c

Uitbreiding (wel/niet op locatie)

4/1

2/0

1.1.d

Renovatie

3

3

1.1.e

Onderwijskundige vernieuwing (bestaande gebouwen)

3

3

11 (78%)

9 (64%)

Aantal gerealiseerde gebouwen conform masterplan VO ten 1.1.f

opzichte van geplande aantal Aantal in Leidsche Rijn gerealiseerde voorzieningen van de

1.1.g

geplande negentien PO, vier VO permanent en vijf PO tijdelijk

PO 9

PO 7

VO 1

VO 2

Tijd 3

Tijd 3

131

Prestatie-indicatoren 1.1.h

Aantal gebouwen met gebruikersvergunning (PO)

1.1.i

Onderwijsportal

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

172 34 (100%)

145 (95%)

Ingericht

Ingericht

400 van 750

349 van 591

Aantal (ten opzichte van doelgroep voortijdig schoolverlaters) allochtone en autochtone herplaatste scholieren dat alsnog 2.1.a

startkwalificatie behaalt (GSB)

2.1.b

Volwasseneneducatie (GSB) aantal gestarte deelnemers: Vavo-traject

270

287

2.1.c

Educatietraject voor laagopgeleide Nederlandstaligen

600

2157

•

2.1.d

NT2-traject

450

296

2.1.e

Aantal leerlingen dat deelneemt aan een schakelklas

350

392

3.1.a

Totaal aantal 'school in de wereld' PO en VO

27

27 PO en 12 VO

van wijkbevolking

75%

72% 35

3.1.c

Percentage zwemdiploma-A bezitters

70%

86%

3.1.d

Aantal scholen dat meedoet aan schoolzwemmen

94

82

104

103

PO&VO≥8

PO&VO≥8

685

182 36

Percentage scholen met leerlingenpopulatie dat afspiegeling is 3.1.b

Aantal scholen PO dat deelneemt aan meting 3.1.e

veiligheidsbeleving Cijfer van leerlingen en leerkrachten voor gevoel van veiligheid

3.1.f

in en om de PO en VO-school

4.1.a

Culturele, informatieve en educatieve ‘dagdelen’

4.1.b

Groepsbezoeken leesbevordering 0-4 jaar

185

438

4.1.c

Groepsbezoeken leesbevordering 4-12 jaar

410

367 37

4.1.d

Groepen media-educatie jeugd/jongeren

150

158

4.1.e

Groepen media-educatie volwassenen

100

134

1.14.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Lasten Versterken educatie infrastructuur

35.614

34.497

39.259

-4.762

Goede schoolloopbaan voor iedereen

9.580

11.992

12.049

-57

Bevorderen ontmoeting

7.685

8.469

8.477

-7

Gemeentebibliotheek

14.887

15.301

16.092

-791

Totaal lasten

67.765

70.259

75.877

-5.618

34

Het uiteindelijk te realiseren aantal gebruiksvergunningen is 153.

35

Percentage scholen waarin samenstelling van school 15% afwijkt van de wijksamenstelling. Hierin zijn de scholen met

een stedelijke functie niet meegenomen. 36

Het aantal dagdelen losse activiteiten is lager uitgevallen dan voorgenomen. Deze activiteiten kosten veel en trekken

beperkt publiek. Daarom hebben we de inspanningen verlegd naar meer activiteiten in samenwerking met educatieve instellingen. 37

Het aantal groepsbezoeken 4-12 lijkt laag, dat heeft te maken met de planning over het schooljaar. De meeste

groepsbezoeken staan dit jaar gepland in de tweede helft van het schooljaar, dus in voorjaar 2010. 132

Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Baten Versterken educatie infrastructuur Goede schoolloopbaan voor iedereen Bevorderen ontmoeting

880

880

3.010

2.130

1.982

3.273

5.608

2.335

113

113

65

-48

Gemeentebibliotheek

2.884

2.884

2.596

-288

Totaal baten

5.859

7.150

11.278

4.129

61.907

63.110

64.599

-1.489

Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoegingen

2.719

9.729

9.729

0

Onttrekkingen

908

9.803

10.113

310

63.718

63.036

64.216

-1.180

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Versterken educatieve infrastructuur De hogere lasten van 4,8 miljoen euro worden hoofdzakelijk veroorzaakt door: Huur en verbouwing van diverse locaties in Leidsche Rijn (0,64 miljoen euro).

• • • • •

Hogere lasten dan begroot op de huisvestingsprogramma's tot en met 2008 (1,95 miljoen euro) en lagere lasten dan begroot als gevolg van vertraging van het huisvestingsprogramma 2009 (0,75 miljoen euro). Brand Winterboeidreef (0,8 miljoen euro). Hoger kosten voor leerlingenvervoer (0,5 miljoen euro ). Afwikkeling langlopende huisvestingsknelpunten (0,5 miljoen euro). Het gaat om geschillen tussen schoolbesturen en gemeente over een aantal dossiers waarvan onduidelijk was wie financieel aansprakelijk is. Een voorbeeld is het oplossen van binnenklimaat problematiek bij recent opgeleverde multifunctionele accommodaties (MFA's). Een

• •

ander voorbeeld is het vergoeden van extra kosten als gevolg van foutieve opleveringen. Kosten voor tijdelijke huisvesting (0,35 miljoen euro) als gevolg van de vertraagde oplevering van de Cultuurcampus en in verband met overlast door de sloop van het Titus Brandsma complex. Hogere kapitaallasten (0,3 miljoen euro).

De hogere baten van 2,1 miljoen euro zijn veroorzaakt door: Huurvergoedingen voor in gebruik zijnde VVE lokalen (0,71 miljoen euro).

• • •

Onderhoudsbijdragen van schoolbesturen (0,72 miljoen euro). Verzekeringsuitkering Winterboeidreef (0,73 miljoen euro).

Goede schoolloopbaan voor iedereen De hogere baten zijn voornamelijk het gevolg van een eenmalige vrijval van gemeentelijke middelen door substitutie van de lasten basisvoorzieningen uit de jaren 2005 tot en met 2008 ten laste van de BDU-SIV middelen (1,79 miljoen euro) en hogere baten voor VSV, RMC en leerplicht 18-jarigen (0,62 miljoen euro). Bevorderen ontmoeting De lagere baten zijn vooral het gevolg van het wegvallen van de rijksvergoeding schoolzwemmen voor het SBO. Gemeentebibliotheek De hogere lasten worden voornamelijk veroorzaakt door de voorbereidingskosten van de Bibliotheek++ op het Smakkelaarsveld. 133

GSB-gelden Ter uitvoering van de GSB-doelstelling 'Geen leerling zonder diploma van school' is 16,5 miljoen euro ten laste van de voorziening BDU-SIV gebracht. Resultaat Programma

-1.180

Bestedingsvoorstellen Programmareserve Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Voorschool

•

-613 -613

Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010)

-1.310

Dienstbedrijfsreserve Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling

-1.548

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-473

Dienstbedrijfsreserve Bibliotheek Utrecht

-68

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Huisvestingsprogramma

• • Masterplan primair onderwijs • Masterplan voortgezet onderwijs • Overschrijdingsvergoeding • Routine-investeringen Bibliotheek • Nieuwbouw centrale Bibliotheek • Accommodatiebeleid Bibliotheek Algemene Ondersteuning • Onderhoud Bibliotheek • Apparatuur Bibliotheek Algemene Middelen • Budgetstructuur Leidsche Rijn

Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010) Vaste activa reserve Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat Bedragen zijn in duizenden euro’s.

134

3.741 1.195 300 358 509 391 951 37 169 130 39 642 642 85 555 0

1.15 Welzijn 1.15.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Alle burgers doen mee aan de samenleving, in het bijzonder kwetsbare burgers. De centrale doelstelling van de Wmo is: meedoen aan de samenleving door alle burgers, in het bijzonder kwetsbare burgers. Door de bal waar mogelijk toe te spelen aan de burgers zelf, hebben wij een groot aantal initiatieven op meerdere gebieden van het stedelijk welzijn uitgelokt. Het Makelpunt dient ditzelfde doel. Tegelijkertijd hebben wij waar nodig met gesubsidieerde professionele inzet kwetsbaren ondersteund en hen geholpen om te participeren. Effectdoelstelling 1: Leefbaarheid en sociale samenhang Leefbaarheid en sociale samenhang in de wijken zijn verbeterd (prestatieveld 1 Wmo). In prestatieveld 1 van de Wmo gaat het om de inzet van de burgers zelf, dus om de kracht van de ‘civil society’. Sterken worden aangesproken op hun rol bij het ondersteunen van kwetsbaren. Dit verbindt Utrechters met elkaar, versterkt de stad en vermindert het sociale isolement. Dat deze strategie een juiste is blijkt uit het feit dat het aantal mensen dat sociaal isolement ervaart in 2009 is afgenomen. Effectdoelstelling 2: Regie Burgers zijn beter in staat om de regie te voeren en te behouden over hun eigen leven, ook als sprake is van beperkingen (prestatieveld 3 Wmo). Prestatieveld 3 van de Wmo omvat het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning. Goede en gemakkelijk toegankelijke informatie is een belangrijke factor die burgers in staat stelt de regie over het eigen leven te houden. Hoewel we de beoogde verbetering niet helemaal hebben bereikt is de zelfredzaamheid van de Utrechters in 2009 weliswaar iets achtergebleven bij de streefwaarde 2009 maar niet bij de uitkomst 2007. Effectdoelstelling 3: Vrijwillige inzet Vrijwillige inzet speelt een steeds grotere rol in de Utrechtse samenleving, vooral ook door jeugdigen. Minder mantelzorgers zijn overbelast of verkeren in sociaal isolement (prestatieveld 4 Wmo). Deze programmadoelstelling spitst zich toe op de ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers. Wij willen bereiken dat meer vrijwilligers hun inzet kunnen leveren, ook jeugdigen. Daarnaast willen we dat de taak van mantelzorgers gemakkelijker wordt. Gelet op het percentage Utrechters dat in 2009 vrijwilligerswerk verrichtte vergt dit ook na 2009 onze inspanning. Effectdoelstelling 4: Gelijkwaardigheid Alle burgers zijn in staat gelijkwaardig deel te nemen aan het maatschappelijk leven (prestatieveld 5 Wmo). Onze programma's Wonen Welzijn Zorg en onze gemeentebrede inspanningen in het kader van Agenda 22 hebben er in 2009 toe bijgedragen dat ouderen en mensen met een beperking een zo gewoon mogelijk leven kunnen leiden. In 2009 is voortgang geboekt met het verbeteren van de toegankelijkheid van openbare gebouwen.

135

Effectdoelstelling 5: Kwetsbaarheid Kwetsbare burgers kunnen participeren in de samenleving (prestatieveld 6 Wmo). Uitgangspunt is het zogenoemde compensatiebeginsel in de Wmo. Met behulp van door de gemeente getroffen voorzieningen zijn burgers met een beperking in staat: een huishouden te voeren;

• • • •

zich te verplaatsen in en om de woning; zich lokaal te verplaatsen per vervoermiddel; medemensen te ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aan te gaan.

Wat betreft de tevredenheid over de individuele Wmo-voorzieningen hebben wij in 2009 ons streefcijfer nagenoeg gerealiseerd. Effectdoelstelling 6: Opvang Alle sociaal kwetsbaren zijn veilig onderdak (prestatieveld 7 Wmo). Vanuit deze programmadoelstelling verbetert de leefsituatie van kwetsbare ongedocumenteerden in onze stad. Met onze inspanningen hebben wij de kwetsbaarheid van ongedocumenteerden verminderd. Met onze acties hebben wij bereikt dat de stijgende lijn in het aantal meldingen van huiselijk geweld is gestopt zodat we klaar zijn voor het zetten van volgende stappen. Relevante omgevingsfactoren In 2009 heeft het Rijk de zogenaamde pakketmaatregel AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) ingevoerd. Hierdoor is het mogelijk dat meer mensen een beroep doen op collectieve gemeentelijke voorzieningen in het kader van de Wmo. Het gaat dan vooral om begeleiding, activiteiten voor dagbesteding en activering. Als gevolg van een bestuursakkoord is er per 1 oktober 2009 een landelijk experiment steunpunten perspectief voor ex-AMA's. Utrecht werkt hierin samen met het Rijk om met de Utrechtse aanpak voor deze kwetsbare doelgroep een oplossing te vinden. Het experiment duurt tot 1 april 2011 en wordt dan geëvalueerd. Effectindicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

17

30

1.1

Percentage actieve bewoners in de wijk

1.2

Percentage inwoners dat sociaal isolement ervaart

2 en 4

Rapportcijfer mate van zelfredzaamheid

3.1

Percentage inwoners dat vrijwilligerswerk doet

42

38

3.2

Percentage jeugdigen dat zich vrijwillig inzet

22

n.n.b.

5.1

Klanttevredenheid uitvoering Wmo (PV6)

7,8

7,4

6.1

Aantal meldingen huiselijk geweld

75

75

8

9

7,9

7,8

1.15.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? In 2009 hebben wij de instemming van uw gemeenteraad gehad voor het beleidskader Wmo 2009-2012 'Met elkaar, voor elkaar'. Deze nota benoemt de uitgangspunten, de Utrechtse visie en de prioriteiten voor 2009 en verder ten aanzien van de negen prestatievelden van de wet. Dit beleidskader is in 2009 uitgewekt in een uitvoeringsnotitie.

Leefbaarheid en sociale samenhang Prestatiedoelstelling 1.1: Leefbaarheid en sociale samenhang Bevorderen van de sociale samenhang in en de leefbaarheid van wijken en buurten (prestatieveld 1 Wmo). In 2009 zijn in het kader van Open Uitnodiging ongeveer 360 activiteitenplannen van organisaties (voor een bedrag van 10,3 miljoen euro) ingediend. Van de organisaties die aanvragen hebben ingediend en activiteiten hebben ondernomen was 33% nieuw. In 45% van de gevallen ging het om kleinere aanvragen (minder dan 0,010 miljoen euro). Deze zijn vooral door de migrantenorganisaties ingediend.

136

In alle wijken bieden de wijkwelzijnsorganisaties en andere maatschappelijke instellingen: activiteiten voor kinderen, jongeren en ouderen;

• • • • • •

bewonersondersteuning; maatschappelijk werk; advies en informatie; peuterspeelzaalwerk; speeltuinwerk.

Per wijk verschilt de inzet op de verschillende doelen. In de Krachtwijken halen we achterstanden versneld in door versnelling en uitbreiding van reguliere activiteiten, zoals Meer meedoen op straat en opvoedingsondersteuning. Hierna volgen voorbeelden van activiteiten per wijk die in 2009 hebben bijdragen aan de programmadoelstellingen: Noordwest: De (ver)bouw van het Vorstelijk Complex is zover dat vanaf juni 2010 Portes en ZIMIHC activiteiten kunnen aanbieden. Ook jongerengroep De Toekomst krijgt hier een plek. De pilot aanpak multiprobleemgezinnen, gestart in Ondiep, is uitgebreid naar Zuilen. Overvecht: Driehonderd voor het merendeel allochtone bewoners hebben deelgenomen aan het activerende bewegingsprogramma Big Move. Uiteindelijk leidt dat naar participeren in buurtactiviteiten. De resultaten van deze inzet worden in 2010 bekend. Noordoost: Ter versterking van de sociale cohesie zijn multiculturele buurtmaaltijden georganiseerd voor en door Turkse, Marokkaanse en Nederlandse bewoners. Door uitvoering van het activiteitenprogramma Brede School is gewerkt aan de talentontwikkeling van kinderen op het gebied van kunst, cultuur en sport. Oost: Het “buur(t)gevoel” is vergroot door de bewoners vanuit de buurten Abstede, Sterrenwijk en Lodewijk Napoleonplantsoen te betrekken bij de herinrichting en de programmering van buurthuis Sterrenwijk. De (her-) inrichting/renovatie van Buurthuis Sterrenzicht is gestart. West: De interventiemethodiek om bewoners van de Halve Maanbuurt regie te geven over de activiteiten om hun buurt leefbaarder te maken, is ontoereikend gebleken. Een nieuwe aanpak is in voorbereiding. Binnenstad: Door het opzetten van wekelijkse eettafels bijvoorbeeld door en voor homoseksuele ouderen is vereenzaming tegengegaan. Zuid: In 2009 heeft het buurtwerk verschillende bewonersgroepen (allochtoon/autochtoon) ondersteund om zelfstandiger te worden en meer leden te werven. Zuidwest: De Jutter is uitgegroeid tot een bloeiend buurthuis. De subsidiëring is gecontinueerd. Er is afgelopen jaar veel belangstelling geweest voor het 3-generatiecentrum; de inzet is het centrum een doorstart te laten maken. In Kanaleneiland Noord is een nieuwe speeltuin gerealiseerd en is een start gemaakt met het oplossen van de hardnekkige problematiek in speeltuin De Zandloper. Leidsche Rijn: In 2009 zijn in Leidsche Rijn flexibele buurtteams van start gegaan. Het gaat om een tijdelijke inzet waarbij verschillende disciplines samenwerken om problemen in de buurt te voorkomen of op te lossen. Daarnaast worden bewoners in buurten met sociale huurwoningen welkom geheten in de wijk en wegwijs gemaakt in hun nieuwe omgeving (project Samen Buurten). Vleuten-De Meern: De oplevering van de bouwspeeltuin 'de Albatros' in Vleuterweide heeft gezorgd voor uitbreiding van de speelmogelijkheden voor kinderen. De opening van de Cultuurcampus draagt bij aan verbetering van de sociale cohesie en leefbaarheid in de wijk.

Regie Prestatiedoelstelling 2.1: Regie Geven van informatie, advies en cliëntondersteuning (prestatieveld 3 Wmo). Het Wmo-loket is op 5 oktober 2009 gestart. Daarmee is de centrale intake vorm gegeven. Daarnaast is het digitale loket gekoppeld aan de landelijke Regelhulp.nl. Het Wmo is nu via vijf kanalen bereikbaar voor de burger. Daarnaast is gestart met verdergaande samenwerking met andere partners in de stad op het terrein van dienstverlening aan kwetsbare burgers. Zo hebben wij met de wijkwelzijnsorganisaties gesproken over een betere samenwerking met de ouderenadviseurs.

137

Vrijwillige inzet Prestatiedoelstelling 3.1: Vrijwillige inzet Ondersteunen van mantelzorgers; daaronder begrepen steun bij het vinden van adequate oplossingen als zij hun taken tijdelijk niet kunnen waarnemen, evenals het ondersteunen van vrijwilligers (prestatieveld 4 Wmo). Mantelzorgondersteuning: In 2009 hebben wij uitvoering gegeven aan het programma Mantelzorg, gericht op het voorkomen van overbelasting en sociaal isolement van mantelzorgers: Er zijn ongeveer 60 mensen met een ernstige of levensbedreigende ziekte gekoppeld aan een vrijwilliger

• (buddy). Hiermee zijn hun mantelzorgers deels ontlast van hun dagelijkse zorgtaak. • Door de inzet van een allochtone mantelzorgconsulent bij het Steunpunt mantelzorg zijn meer allochtone mantelzorgers gevonden en begeleid. • De stichting Al Amal heeft groepen vrouwelijke allochtone mantelzorgers begeleid. Het is zo succesvol dat er een wachtlijst is ingesteld.

Vrijwilligersondersteuning: In 2009 heeft de gemeenteraad de nota 'Vrijwillige inzet voor elkaar' vastgesteld. Ter uitvoering daarvan zijn wij in overleg getreden met het maatschappelijk middenveld om een nieuwe, integrale ondersteuningsstructuur voor vrijwilligers op te bouwen. In 2009 hebben circa twintig organisaties een subsidie ontvangen voor deskundigheidsbevordering (cursussen, training) van in totaal enkele honderden vrijwilligers. Om het gemeentelijk subsidiebeleid toegankelijker te maken zijn in 2009 subsidie inloopspreekuren gehouden en is de Algemene Subsidieverordening vereenvoudigd.

Gelijkwaardigheid Prestatiedoelstelling 4.1: Gelijkwaardigheid Bevorderen van de deelname aan het maatschappelijk verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem (prestatieveld 5 Wmo). In 2009 is verder uitvoering gegeven aan de speerpunten uit de nota Agenda 22. Daarbij zijn op uiteenlopende manieren alle diensten betrokken. De gemeente Utrecht houdt in samenwerking met de belangenorganisaties steeds beter rekening met de gevolgen die maatregelen hebben voor mensen met een beperking. Landelijk heeft de aanpak in Utrecht de aandacht getrokken. Najaar 2009 hebben wij de nota 'Welkome wijken' vastgesteld. De nota beschrijft de stedelijke ambities van het beleid Wonen Welzijn Zorg tot en met 2012. De nota vormt het uitvoeringskader voor de zogenaamde wijkakkoorden. In november 2009 is de Stuurgroep experimenten Volkshuisvesting (SEV) gestart met een evaluatie van vier wijkakkoorden.

Kwetsbaarheid Prestatiedoelstelling 5.1: Kwetsbaarheid Verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behouden en bevorderen van hun zelfstandig functioneren en hun deelname aan het maatschappelijke verkeer (prestatieveld 6 Wmo). Deze doelstelling omvat het verstrekken van voorzieningen, waaronder rolstoelen, vervoer- en woonvoorzieningen en hulp bij het huishouden aan mensen met een functiebeperking. De integrale dienstverlening heeft verdere invulling gekregen door bij nieuwe aanvragen een uitgebreide intake te doen waar alle mogelijke aspecten aan de orde komen. De contracten voor de hulp bij het huishouden zijn in 2009 aanbesteed en gegund aan vijf aanbieders. De integrale beoordeling van de voorzieningen leidt ertoe dat het aantal voorzieningen per klant toeneemt. Het rijksbeleid om burgers zo lang mogelijk thuis te laten wonen en het sneller vervangen van voorzieningen zoals rolstoelen leidden in 2009 tot fors hogere kosten.

138

Opvang Prestatiedoelstelling 6.1: Opvang Bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang en het voeren van beleid ter bestrijding van geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer is gepleegd (prestatieveld 7 Wmo). In 2009 hebben wij het actieprogramma Aanpak Huiselijk Geweld G4 gerealiseerd. In samenwerking met het ministerie van Justitie is onderzocht welke bouwstenen voor een modelaanpak noodzakelijk zijn. De pilot mannenopvang G4 is in 2009 gestart en Utrecht heeft conform afspraken met Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) tien plaatsen gerealiseerd. De wet tijdelijk huisverbod is ingegaan op 1 januari 2009. Daarvoor was nodig dat na het opleggen van het tijdelijk huisverbod de hulpverlening voor de achterblijver, de kinderen en de (potentiële) pleger is geregeld. De ambitie dat er binnen tien dagen een hulpverleningsplan op tafel ligt, is gerealiseerd. De Utrechtse pardonners zijn gehuisvest zoals afgesproken met het Rijk. Er zijn 637 personen in Utrecht en 201 Utrechtse pardonners elders in het land gehuisvest. Eind 2009 is een landelijk experiment steunpunten perspectief met negentien gemeenten gestart. Het experiment duurt tot het 2e kwartaal van 2011, gezamenlijk gefinancierd door Rijk en gemeenten. Daarnaast zijn eind 2009 gesprekken gestart tussen gemeente en het Rijk om de resterende groep asielzoekers uit de noodopvang te voorzien van een verblijfsvergunning of opvang door het Rijk. Prestatie-indicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009 17

1.1

Percentage bewoners dat een buurtaccommodatie bezoekt

20

1.2

Percentage tevredenheid aangeboden activiteiten

72

75

2.1

Aantal bezoekers loket 38

0-meting

6000 p.m. 39

3.1

Aantal bezoekers vrijwilligershuis

0-meting

n.v.t 40 .

4.1

Aantal woonservicezones

5

5

5.1

Aantal afnemers Wmo-producten

15.000

14.264

5.2

Aantal individuele Wmo-verstrekkingen

26.000

26.500 41

6.1

Aantal te realiseren plaatsen vrouwenopvang (GSB)

125

127

6.2

Aantal ex-AMA’s dat begeleiding ontvangt

400

480

1.15.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Lasten Leefbaarheid en sociale samenhang

27.894

26.763

25.523

1.240

Regie

4.396

7.693

7.190

503

Vrijwillige inzet

1.951

2.375

2.344

31

Gelijkwaardigheid

2.014

2.216

2.426

-210

41.281

40.305

42.951

-2.646

6.222

6.920

6.755

165

83.757

86.271

87.189

-918

Kwetsbaarheid Opvang Totaal lasten

38

inclusief digitaal loket, e-mail, post en spreekuur/huisbezoek

39

loket is per 1 oktober 2009 gestart

40

vrijwilligershuis is niet gerealiseerd.

41

het abstractieniveau van dit cijfer is te hoog waardoor er onvoldoende sturing op mogelijk is. In de Voorjaarsnota

2010 zullen wij specifiekere cijfers opnemen 139

Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Baten Leefbaarheid en sociale samenhang

52

52

222

169

Regie

0

0

-325

-325

Vrijwillige inzet

0

0

0

0

Gelijkwaardigheid

0

0

3

3

2.385

2.385

2.509

124

344

344

1.245

901

2.781

2.781

3.654

872

80.976

83.490

83.535

-45

Kwetsbaarheid Opvang Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoegingen

323

0

0

0

Onttrekkingen

1.570

3.698

3.755

57

79.729

79.792

79.780

12

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Leefbaarheid en sociale samenhang De lasten voor accommodatiebeleid zijn 0,4 miljoen euro lager door vooral de latere start van het Makelpunt en het Vrijwilligershuis. De middelen uit de nota kapitaalgoederen zijn niet geheel ingezet (0,2 miljoen euro). Aan subsidies is 0,3 miljoen euro teruggevorderd, ook over oude jaren, waardoor de lasten lager zijn. De baten zijn hoger door ISV II gelden (0,2 miljoen euro). Door een latere start van de stimulering van kinderopvang is 0,7 miljoen euro minder besteed. Wij stellen voor om deze financiële ruimte over te hevelen naar 2010. Wij stellen voor om het tekort op de open uitnodiging van 0,144 miljoen euro ten laste van de dienstbedrijfsreserve Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling te brengen. Wij stellen voor om de uitgaven voor achterstallig onderhoud speeltuinen (0,3 miljoen euro) en de frictiekosten accommodaties (0,3 miljoen euro) ten laste van de programmareserve Welzijn te brengen. Regie De correctie op eigen bijdrage van de Wmo 2008 leidt technisch tot lagere baten en lasten (0,3 miljoen euro). De lasten zijn (technisch) lager door een verschuiving van kosten naar Gelijkwaardigheid en Kwetsbaarheid (0,25 miljoen euro). Gelijkwaardigheid De lasten zijn (technisch) hoger door een verschuiving van kosten van Regie (0,15 miljoen euro). Kwetsbaarheid De lasten zijn (technisch) hoger door een verschuiving van kosten van Regie (0,1 miljoen euro). De lasten zijn hoger door meer huishoudelijke verzorging (0,4 miljoen euro), hogere kosten voor het verstrekken van rolstoelen met de bijbehorende kapitaallasten (1,2 miljoen euro) en de hogere kosten voor vervoers- en woonvoorzieningen (1,4 miljoen euro en 0,5 miljoen euro). Wij onderzoeken de technische levensduur en de vervangingscyclus van de rolstoelverstrekking. Wij stellen voor om 0,3 miljoen euro van dit tekort te dekken uit de programmareserve Welzijn. Door het uitvoeren van zorgindicaties in eigen beheer zijn de lasten 0,9 miljoen euro lager. De baten zijn 0,1 miljoen euro hoger door een hogere eigen bijdrage bij de huishoudelijke verzorging. Wij stellen voor de financiële ruimte (0,1 miljoen euro) voor de afhandeling van de huishoudelijke verzorging van 2007 over te hevelen naar 2010.

140

Opvang De lasten zijn hoger door meer uitvoeringskosten (0,15 miljoen euro) en door de hogere kosten voor het generaal pardon (0,7 miljoen euro). De lasten zijn lager omdat de extra middelen voor vrouwenopvang (BDU/SIV) slechts deels zijn ingezet (0,7 miljoen euro). De baten zijn hoger de extra rijksgelden voor het generaal pardon (0,55 miljoen euro) en de terugstorting door de GG&GD van de middelen voor de verbouwing van de Oudwijkerveldstraat (0,3 miljoen euro) (uitstel tot 2011), wij stellen voor de financiële ruimte voor deze verbouwing in de programmareserve Welzijn te storten. Wij stellen voor om de extra kosten voor AWBZ begeleiding (0,2 miljoen euro) ten laste van de algemene dekkingsreserve te brengen. GSB-gelden Uitgaven voor de doelstellingen maatschappelijke opvang (6,0 miljoen euro), huiselijk geweld en huisverbod (2 miljoen euro) en vrouwenopvang (3,7 miljoen euro) komen ten laste van de voorziening GSB en zijn verantwoord in het programma Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed. Resultaat programma

12

Bestedingsvoorstellen Programmareserve Welzijn Opvang

-305

•

-305

Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010) Stimulering kinderopvang

-700

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

• •

Wmo

-209 -815 -115

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Welzijn Frictiekosten Accommodatiebeleid

• • • •

829 170

Speeltuinen

264

Leefbaarheid en sociale samenhang

107

Risicofonds Wmo

288

Algemene dekkingsreserve

248

Dienstbedrijfsreserve Maatschappelijke Ontwikkeling

240

Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

0

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Wij stellen voor om 0,2 miljoen euro in de dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst te storten en daarnaast 0,096 miljoen euro aan de dienstbedrijfsreserve Maarschappelijke Ontwikkeling te onttrekken.

141

1.16 Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid 1.16.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Wij willen de arbeidsparticipatie en zelfredzaamheid van de cliënten van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vergroten. Ook willen we, door het bieden van financiële ondersteuning, de maatschappelijke stabiliteit vergroten van mensen met een inkomen rond het bijstandsniveau. Effectdoelstelling 1: Burgerschap Werk Burgerschap Werk en Zorg. Werk: Mensen zijn zo toegerust dat ze kunnen instromen op de reguliere arbeidsmarkt, eventueel met een loonkostensubsidie. Daar waar werk geen realistisch perspectief is, bevorderen we deelname aan de samenleving door het bevorderen van vrijwilligerswerk, cursussen of andere vormen van dagbesteding. Zorg: Deze effectdoelstelling komt terug in het programma Welzijn. Effectdoelstelling 2: Maatschappelijke stabiliteit Maatschappelijke stabiliteit Inkomen. Mensen (tijdelijk) voorzien van een financieel minimum voor de algemene kosten van het bestaan. Door aan een zo groot mogelijke groep rechthebbenden financiële ondersteuning te bieden voor bijzondere kosten, vergroten we de koopkracht van deze groep. Relevante omgevingsfactoren Een gemeente werkt in een omgeving die zij maar voor een klein deel kan beïnvloeden. Vanwege de economische recessie is de arbeidsmarkt in 2009 minder gunstig voor werkzoekenden geworden. Effectindicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

Aantal huishoudens met een Wet werk en bijstand (Wwb)-uitkering 1.1

(jongeren, Wwb 27-65, Wwb 65+)

8.517

7.881

1.2

Instroom huishoudens tot 65 jaar in de Wwb

2.605

2.168

1.3

Uitstroom huishoudens tot 65 jaar uit de Wwb

1.860

1.822

1.4

Percentage gedetacheerde Wsw-ers

20%

30%

jaar): Landelijk 42

+9,8%

+5,6%

Utrecht

+8,1%

+4,1%

75%

75%

Wijziging klantenbestand ten opzichte van afgelopen jaar (tot 65

2.1 2.2

• •

Percentage bereik in koopkrachtverbetering

Ondanks de economische recessie is het aantal huishoudens met een Wwb-uitkering minder hard gestegen dan verwacht. Het aantal huishoudens met een Wwb-uitkering (jonger dan 65 jaar) ligt met 6.641 huishoudens beneden het begrote aantal van 7.040. Dit wordt vooral veroorzaakt door een lager dan verwachte instroom. Ook ten opzichte van andere gemeentes doet Utrecht het goed: het klantenbestand in Utrecht is met 4,1% gestegen wat beneden de landelijke toename van 5,6% ligt.

42

Gemeten van oktober 2008 tot oktober 2009. 143

1.16.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Burgerschap: Werk Prestatiedoelstelling 1.1: Re-integratie Het begeleiden en faciliteren van werkloos werkzoekenden waarbij we streven naar de volgende resultaten: regulier betaald werk en gesubsidieerd werk. Re-integratie Beleidskader en financiële mogelijkheden gewijzigd Als gevolg van een dreigende overschrijding op het re-integratiebudget is direct na de zomer van 2008 een tijdelijke stop op plaatsingen op de Vangnetbanen afgekondigd en is eind 2008 aan uw gemeenteraad een aanpassing van het re-integratiebeleid aangeboden. In het voorjaar 2009 zijn nieuwe hoofdlijnen in het re-integratiebeleid 2009 - 2011: "Aan de slag" opgesteld en is invulling gegeven aan de gerichte inzet op de meer kansrijke doelgroepen, een vangnet voor minder kansrijke doelgroepen én aan de wijze waarop de extra impuls van 10 miljoen euro voor de bestrijding van de effecten van de economische recessie in 2009-2010 wordt ingezet. Bovendien is besloten dat iedere klant van Sociale Zaken en Werkgelegenheid die moet of wil inburgeren, een inburgeringsprogramma krijgt aangeboden. Uitvoering van de nieuwe opdrachten In 2009 zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: 50 allochtone klanten ingedeeld in trede 0, 1 en 2 hebben een inburgeringsaanbod ontvangen.

• • • • • • •

Vanaf mei 2009 zijn 140 klanten in samenlooptrajecten ingestroomd. Vanaf eind 2009 wordt aan klanten op een Doe Mee baan ook een inburgeringsprogramma aangeboden. Dit aanbod geldt ook voor de klanten op een participatieplaats bij de Doe Mee organisatie. Er zijn twee pilots gestart om klanten die zijn ingedeeld op trede 0, 1 en 2 te matchen en te bemiddelen naar een activiteit, zoals dagbesteding, hulpverlening, vrijwilligerswerk of cursus. Ongeveer 100 klanten zullen via deze pilots bemiddeld worden naar een vorm van dagbesteding. De uitvoering van werkgelegenheidsprojecten is eind 2009 gegund aan Alexander Calder. Bij de uitvoering van deze opdracht werken we samen met het UWV WERKbedrijf. De opdracht een vangnet te bieden aan klanten met geen of weinig kansen is eind 2009 gegund aan de combinatie Volte. Eind 2009 zijn ook nog de opdrachten activering van klanten vanaf 27 jaar op trede 3 en 4 en activering van daken thuislozen (vanaf achttien jaar) bijna tot afronding gekomen.

Participatiebudget In 2009 is de visienota Participatiebudget aan uw gemeenteraad aangeboden. Doel is om vanaf 2011 één participatieprogramma in de programmabegroting opgenomen te hebben. Loonkostensubsidie Het aantal plaatsingen op gesubsidieerd werk blijft achter bij het verwachte aantal. Werkgevers zijn door de economische situatie minder snel geneigd bijstandsgerechtigden door middel van een opstapbaan in dienst te nemen. Meting effectiviteit In juni 2009 is voor de tweede keer een rapportage aan uw gemeenteraad aangeboden over de effectiviteit van de reintegratie. De targets zijn over het algemeen behaald. Bijna de helft van de beëindigde trajecten (naar betaald werk, vrijwilligerswerk of maatschappelijke participatie) zijn succesvol afgerond. Werk Loont Werk Loont had in 2009 een instroom van ongeveer 650 klanten. Pas in de laatste maanden van 2009 was sprake van een verhoogde instroom door de economische recessie. In 2009 zijn met bedrijven afspraken gemaakt om projectmatig klanten in te laten stromen op reguliere vacatures. Gestart is met het organiseren van banenmarkten. In de loop van 2009 heeft Werk Loont een taalaanbod ontwikkeld, waardoor allochtone klanten ook worden ondersteund bij het verbeteren van hun Nederlandse taalniveau. Vanaf 1 oktober 2009 bieden Werk Loont en werk030 een programma voor kansrijke nieuwe klanten. Hierin krijgen klanten een aangepast werkaanbod en uitgebreide ondersteuning bij het zoeken van werk. Indien nodig wordt het re-integratie-instrumentarium van Werk Loont ingezet. 144

Jongeren Op 30 juni 2009 is de Wet Investeren in Jongeren (WIJ) aangenomen, de ingangsdatum van deze wet was 1 oktober 2009. Eind 2009 hebben we onze re-integratietrajecten voor jongeren omgevormd tot werkleerbanen zoals voorgeschreven in de Wet Investeren in Jongeren (WIJ). Daarbij hebben wij de uitkeringen vervangen door een stageovereenkomst. Deze stageovereenkomst is onderdeel van het werkleeraanbod. Mede als gevolg van de hoge jeugdwerkloosheid was het aantal jongeren dat een beroep deed op de WIJ zeer hoog. Ongeveer net zo veel jongeren deden in de maanden oktober tot en met december een beroep op de WIJ, als tot dan toe in een heel jaar! De sterke toeloop van jongeren bij het jongerenloket (gemiddeld 330 jongeren per maand) heeft geleid tot meer aanmeldingen voor re-integratietrajecten en uitbreiding van de capaciteit van het jongerenloket met vijf fte. Deze fte zijn gefinancierd uit de incidentele middelen van het regionaal actieplan Jeugdwerkloosheid. De middelen uit dit plan voorzien ook in extra loonkostensubsidies om jongeren in dienst te nemen. Ook worden werkgevers geworven die een fitbaan willen aanbieden. Ketensamenwerking Op de Werkpleinen in Utrecht werken de gemeente Utrecht en UWV-WERKbedrijf integraal samen ten behoeve van de integrale dienstverlening voor Werkgevers (Werk030) en jongeren (jongerenloket). Voor overige werkzoekenden is er wel sprake van samenwerking, maar is de dienstverlening nog niet geïntegreerd. De ontvangstbalie is wel gemeenschappelijk maar vanaf de servicedesk van UWV Werkbedrijf worden klanten van UWV en SoZaWe doorverwezen en begeleid door klantmanagers van de eigen organisatie vanuit hun eigen locatie. In het project integrale dienstverlening zijn drie pilots uitgevoerd om onderdelen van de integrale dienstverlening voor de nieuwe instroom werkzoekenden uit te proberen. Werkgeversservicepunt Werk030 heeft haar werkwijze aangepast door de inzet van adviseurs intensieve bemiddeling. Mede door de inzet van deze adviseurs zijn in 2009 583 bijstandsgerechtigden door Werk030 op een reguliere baan geplaatst en 813 mensen met een WW-uitkering. Tevens heeft Werk030 in 2009 intensief geïnvesteerd in het uitbreiden van de contacten met werkgevers en is het werkingsgebied van Werk030 verder uitgebreid. Werk030 raakt enerzijds steeds meer betrokken bij bestaande netwerken van werkgevers en sluit anderzijds aan bij nieuwe initiatieven als het mobiliteitscentrum en de brancheservicepunten. Niet-uitkeringsgerechtigden In 2009 zijn verschillende initiatieven ontplooid om meer niet-uitkeringsgerechtigden te bereiken. Zo is een groep gestart van twaalf allochtone vrouwen in Kanaleneiland onder begeleiding van de Stichting Al Amal. Negen vrouwen hebben een werkplek of opleiding gevonden, drie vrouwen zijn gestart met een re-integratietraject. In 2009 hebben 95 niet-uitkeringsgerechtigden een traject gevolgd bij een re-integratiebedrijf. Wijkgericht werken Activeringscentra in twee Krachtwijken

•

Het idee van activeringscentra is in overleg met de partners in de wijken omgebogen tot een nieuw concept; ‘Activering Krachtwijken langs drie sporen’. Het concept bestaat uit drie sporen: 1.

Breng wijk en stad bij elkaar.

2.

Werk vanuit vindplaatsen en ontwikkel een outreachende en vraaggerichte werkwijze in de wijk.

3.

Ontwikkel een concreet activeringsaanbod in de wijk.

In mei 2009 is de eerste pilot activeringsteam gestart in Kanaleneiland en de voorbereidingen voor de start in Overvecht zijn getroffen. Het team bereikt een doelgroep die momenteel niet door de moederorganisaties worden bereikt en verwijst deze bewoners naar een passend participatieaanbod. Tevens wordt de wijk activeringsketen in kaart gebracht en signaleren zij de hiaten en overlap in het participatieaanbod van wijk en stad. Afhankelijk van de resultaten die in 2010 zichtbaar worden, zal het concept stapsgewijs over alle Krachtwijken worden uitgerold. Krachtwijken en schuldhulpverlening

•

In de (Kracht)wijken hebben de wijkwelzijnsorganisaties trajecten budgetbegeleiding en psychosociale begeleiding uitgevoerd. Voor de wijken Overvecht en Leidsche Rijn/Vleuten-De Meern zijn plannen ontwikkeld voor een pilot budgetadvies.

145

•

Activering op wijkniveau

De wijkwelzijnsorganisaties hebben in 2009 een bijdrage geleverd aan het activeren van bewoners in de wijk richting (vrijwilligers) werk of opleiding volgens het organiseren van cursussen, het voeren van individuele gesprekken en het verwijzen van bewoners naar relevante organisaties en instanties. De jaarlijkse subsidie aan de wijkwelzijnsorganisaties in het kader van activering op wijkniveau is in 2009 met 0,097 miljoen euro teruggebracht naar 0,658 miljoen euro (totaalbudget). Prestatiedoelstelling 1.2: Wsw Het bieden van betaald werk aan personen die behoren tot de doelgroep van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw). Het werk kan de vorm hebben van begeleid werken of een Wsw-dienstbetrekking. Het werkaanbod in het eerste kwartaal van 2009 en ook het aantal nieuwe detacheringen vielen tegen door de economische recessie. Bestaande detacheringcontracten werden niet verlengd of moesten tegen een lager tarief worden afgesloten. De concurrentie van uitzendbureaus die personeel aanboden tegen een lager tarief maakte plaatsen moeilijker. In de loop van 2009 is het UW echter gelukt nieuwe opdrachten te verwerven en ook werkgevers te vinden waarmee nieuwe detacheringcontracten konden worden afgesloten. Dat het aantal detacheringen in 2009 fors gestegen is ten opzichte van 2008 wordt veroorzaakt door de verkoop van UW Groen (januari 2009) waarmee in een keer ongeveer 150 mensen werden gedetacheerd. De veranderingen die verwacht werden na de rapporten van de commissie Bakker en de commissie de Vries (2008) zijn vooralsnog uitgebleven.

Maatschappelijke stabiliteit: Inkomen Prestatiedoelstelling 2.1: Verstrekken bijstand Rechtmatig en doelmatig verstrekken van financiële middelen om te voorzien in de noodzakelijke kosten van het bestaan aan huishoudens met een inkomen onder het bijstandsniveau. In 2009 is de instroom in de bijstand lager dan verwacht. Dit heeft mede te maken met de extra inspanningen aan de poort. Er is geïnvesteerd in de fraudealertheid van de medewerkers. Zoals verwacht is de uitstroom uit de uitkering als gevolg van handhavingsactiviteiten lager dan in voorgaande jaren. Door alle handhavingsinspanningen in de afgelopen jaren zijn vooral de moeilijkste vormen van fraude overgebleven. Afgelopen jaar heeft de pilot 'zwart werk witten' plaatsgevonden. Binnen deze pilot is een start gemaakt met internetrechercheren. Hiertoe zijn medewerkers opgeleid. Eind 2009 is de gemeentebrede aanpak woonfraude van start gegaan. Prestatiedoelstelling 2.2: Armoedebestrijding Armoedebestrijding door financiële ondersteuning van huishoudens met een vastgesteld maximum inkomen (afhankelijk van de regeling). Het gaat om ondersteuning voor de betaling van de vaste lasten, participatie, maatwerk in de vorm van schuldhulpverlening en bijzondere bijstand. De wachtlijst bij schuldhulpverlening heeft tot gevolg dat er minder mensen voor budgetbeheer zijn aangemeld en minder aanvragen Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) zijn gedaan. Naar aanleiding van de intake wordt bepaald of iemand wordt aangemeld voor budgetbeheer en pas als een minnelijk traject niet lukt, kan iemand een beroep doen op de WSNP. Een deel van de wachtlijst zal na intake doorgezet worden naar een aanvraag budgetbeheer en WSNP. Daarnaast is het aantal aanvragen voor WSNP lager dan geraamd, door het effect van de aanscherping van de regels. Het aantal minnelijke trajecten is fors gestegen. Dit heeft verschillende oorzaken; minder afwijsgronden, een hogere effectiviteit van het minnelijk traject door convenanten met schuldeisers en de aanscherping van de WSNP. De reden dat het aantal huishoudens in sociale kredietverlening is achtergebleven komt doordat burgers door de economische recessie voorzichtiger lijken te zijn met het aangaan van een lening. De wachtlijsten zijn toegenomen, zowel bij de gemeente als bij Stadsgeldbeheer. In de notitie schuldhulpverlening die bij de begrotingsbehandeling 2010 aan de gemeenteraad is voorgelegd is een voorstel gedaan om de bestaande wachtlijsten te bestrijden en een antwoord te bieden op de groeiende vraag naar schuldhulpverlening. Eind 2009 is al een begin gemaakt om de wachtlijsten te screenen en mensen uit te nodigen voor een intake.

146

In het kader van het Plan van Aanpak Maatschappelijke opvang is begin 2009 de brochure 'Waar haal ik mijn geld' gemaakt. In samenwerking met Stadsgeldbeheer is in 2009 gestart met een experiment om te komen tot een meer gedifferentieerd aanbod van producten. In oktober 2008 hebben de woningbouwcorporaties en de gemeente een convenant getekend voor het project 'Voorkomen huisuitzettingen'. Het aantal Utrechters met een U-pas is in 2009 toegenomen naar 35.200. Dit is iets lager ten opzichte van de Voorjaarsnota 2009 (inclusief Bestuursrapportage 2009) maar flink hoger vergeleken bij de Programmabegroting 2009. De toename is mede het gevolg van een eenmalige gratificatie van 50 euro voor minima die aan het bezit van de U-pas gekoppeld is naar aanleiding van het amendement Tang-Spekman. Het merendeel van de U-passers heeft deze toeslag al eind 2008 ontvangen. Begin 2009 hebben de aantallen U-pashouders sterk geschommeld als gevolg van de paswisseling. Inmiddels is aan vrijwel alle huishoudens die aan de eisen voldoen, weer een U-pas verstrekt. De categoriale toeslag voor chronisch zieken, die bestond over 2007 en 2008, is in 2009 geëvalueerd. Naar aanleiding van de resultaten in de evaluatie is besloten de regeling in 2009 niet te continueren. De bestaande rechthebbenden konden in 2009 nog wel aanspraak maken op een afbouwregeling, in de vorm van een éénmalige toeslag. Aan meer dan 4.600 bekende rechthebbenden is die toeslag automatisch toegekend en uitbetaald. In 2009 ligt het aantal (toegekende) aanvragen bijzondere bijstand lager dan begroot. In de begroting en bestuursrapportage zijn we uitgegaan van een stijging van het aantal (toegekende) aanvragen in 2008 en verder. Het gerealiseerde aantal (toegekende) aanvragen bleek in 2008 echter lager, onder andere als gevolg van de chronisch ziekentoeslag. Dit werkt in 2009 nog door en daarnaast is in 2009 het bereik van de langdurigheidstoeslag iets gestegen. De regelgeving rond de langdurigheidstoeslag en reserveringstoeslag is vanaf 2009 veranderd als gevolg van meer decentralisatie. De doelgroep van de langdurigheidstoeslag is uitgebreid. Alle huishoudens die aan de criteria voldoen, zijn actief aangeschreven over de langdurigheidstoeslag en reserveringstoeslag 65+. Onbekende mogelijk rechthebbenden zijn zoveel mogelijk opgespoord via sociale partners. Het totaal aantal toekenningen van de langdurigheidstoeslag en reserveringstoeslag 65+ samen, wijkt niet veel af van voorgaande jaren. Prestatie-indicatoren 1.1.1

Aantal cliënten op traject (31 december)

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

5.000

5.547

Plaatsing op Werk Loont in plaats van afhandeling aanvraag 1.2.1

Wwb

800

693

1.3.1

Aantal plaatsingen op regulier werk

280

274

Aantal plaatsingen op gesubsidieerd werk Taakstelling Rijk

300

119

1.3.2

1.4.1

• •

Aantal plaatsingen op Wsw-dienstbetrekkingen en begeleid

778

746

100

79 43

werken

2.2.1

Aantal aanvragen bijzondere bijstand

5.780

3.937

2.2.2

Aantal toegekende aanvragen bijzondere bijstand

3.180

2.210

Aantal aanvragen voor schuldhulpverlening minnelijk

1.000

973

220

81

150

98

630

825

580

531

2.2.3

2.2.4

43

• • wettelijk • budgetbeheer Aantal trajecten in schuldhulpverlening • minnelijk • wettelijk

Instroom in de Wsw is afhankelijk van de ruimte die ontstaat doordat werknemers met pensioen gaan, in de WIA

terecht komen, verhuizen, overlijden, uitstromen naar regulier werk en dergelijke Hoewel er dus ieder jaar een streefwaarde wordt aangegeven is realisatie hiervan afhankelijk van de uitstroom uit de Wsw in datzelfde jaar. 147

Prestatie-indicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

2.2.5

Aantal huishoudens in budgetbeheer

670

691

2.2.6

Aantal huishoudens in sociale kredietverlening

490

292

36.750

35.217

6.300

5.597

2.2.7

Aantal U-pashouders Aantal toekenningen langdurigheidstoeslag en

2.2.8

reserveringstoeslag

1.16.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Re-integratie

57.394

76.024

74.199

1.825

Wsw

26.674

25.998

26.938

-940

115.753

116.334

128.954

-12.620

16.826

21.355

19.485

1.870

216.646

239.712

249.576

-9.864

Re-integratie

44.493

59.822

58.562

-1.260

Wsw

26.467

25.770

26.669

899

101.365

101.365

110.817

9.452

50

1.250

2.050

800

172.375

188.207

198.097

9.890

44.272

51.505

51.479

26

Lasten

Verstrekken bijstand Armoedebestrijding Totaal lasten Baten

Verstrekken bijstand Armoedebestrijding Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoegingen

0

5.100

5.100

0

Onttrekkingen

2.876

2.710

2.710

0

41.396

53.895

53.869

26

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Op de apparaatskosten Sociale Zaken en Werkgelegenheid is per saldo een voordeel ontstaan ten opzichte van de begroting van 1,3 miljoen euro. Wij stellen voor het resterende budget voor vernieuwende handhaving in te zetten voor aangegane verplichtingen 2010 voor dit onderdeel (0,4 miljoen euro). Het resterende overschot van 0,9 miljoen euro op de apparaatskosten zetten wij in ter dekking van het nadeel op verstrekken bijstand.

148

Re-integratie De lasten zijn 1,8 miljoen euro lager dan begroot. Dit verschil is als volgt te verklaren: De kosten voor het regionaal actieplan jeugdwerkloosheid, het jongerenloket en het voorbereidingstraject

•

participatiebudget van 1,1 miljoen euro zijn niet in de begroting opgenomen. In de septembercirculaire is 2,5 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het regionaal actieplan jeugdwerkloosheid. Wij stellen voor hiervan 1,8 miljoen euro over te hevelen naar 2010 en 0,7 miljoen euro in te zetten ter dekking van de gemaakte kosten

• • •

in 2009). Vooral het niet juist verwerken van een bijdrage aan het apparaat en het niet meer verwerken van een subsidie in het boekjaar 2009 hebben geleid tot 0,8 miljoen euro lagere lasten. Op het fonds Arbeidsmarkt, het werkgelegenheidsoffensief en het banenplan allochtone jongeren zijn de kosten 0,8 miljoen euro lager dan verwacht door een latere start van projecten. Wij stellen voor het overschot op het banenplan allochtone jongeren (0,4 miljoen euro) te reserveren voor de kosten 2010. De doorbelaste overhead en apparaatskosten zijn 1,3 miljoen euro lager dan begroot.

De baten zijn 1,3 miljoen euro lager dan begroot. Dit verschil wordt veroorzaakt door de uitspraak over de afrekening over het W-deel in 2006, waardoor in 2009 een nadelig resultaat van 1,3 miljoen euro ontstaat. In 2009 is op het W-deel een nadeel van 0,173 miljoen euro gerealiseerd. Wij stellen voor dit nadeel te dekken ten laste van de programmareserve Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid. Wsw Zowel de lasten als de baten zijn 0,9 miljoen euro hoger. Door de aangepaste beschikking van het Rijk zijn de baten 0,6 miljoen euro hoger. De extra rijksontvangsten worden doorbetaald aan de uitvoeringsorganisatie van de sociale werkvoorziening UW, waardoor ook de lasten 0,6 miljoen euro hoger zijn. De lasten zijn daarnaast 0,3 miljoen euro hoger door onder andere trainingen begeleid werken en de doorbelaste overhead en apparaatskosten. De baten zijn 0,3 miljoen euro hoger door onder andere een kleine bonus begeleid werken van het Rijk. Verstrekken bijstand De lasten zijn 12,6 miljoen euro hoger dan begroot. Dit wordt verklaard door: De verwachte daling in het aantal bijstandscliënten is door de economische recessie niet gerealiseerd, waardoor

• • • • •

de lasten 10,5 miljoen euro hoger zijn dan begroot. Het verwijderen van de onttrekking aan de reserve Werk en inkomen levert technisch een nadeel op van 0,8 miljoen euro. Doordat de taakstelling voor de werkpleinen nog niet is ingevuld ontstaat een nadeel van 0,6 miljoen euro. De kosten van het project voorliggende voorzieningen waren niet in de begroting verwerkt. Dit leidt tot hogere lasten van 0,4 miljoen euro. De doorbelaste overhead en overige posten leiden tot hogere lasten van 0,3 miljoen euro.

De baten zijn 9,5 miljoen euro hoger. De rijksbijdragen voor het Wwb I-deel zijn 9,9 miljoen euro hoger. De terugontvangsten van cliënten zijn 0,6 miljoen euro lager. Overige verschillen leiden nog tot 0,2 hogere baten. Wij stellen voor een deel van het tekort op Verstrekken bijstand te dekken uit de resterende 2 miljoen euro van de totaal toegekende 5 miljoen euro die bij Armoedebestrijding begroot staan in de Voorjaarsnota 2009. Het hierboven gepresenteerde nadeel is ten opzichte van de actuele begroting. In deze begroting zijn de opschoningvoorstellen uit het rapport Berenschot nog niet verwerkt. In de doorlichting van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van bureau Berenschot is op bladzijde 32 een voordeel op het I-deel vermeld van 7,7 miljoen euro. De werkelijke uitkomst is een voordeel van 8,7 miljoen euro.

149

Armoedebestrijding De lasten zijn 1,9 miljoen euro lager. Dit bedrag is als volgt opgebouwd: De volledige 5 miljoen euro aan extra middelen voor armoedebestrijding en verstrekken bijstand zijn begroot op

• •

het product armoedebestrijding. Er is 3 miljoen euro besteed aan armoedebestrijding. Wij stellen voor de resterende 2 miljoen euro in te zetten ter dekking van het tekort op Verstrekken bijstand. Overige posten en de doorbelaste overhead en apparaatskosten leveren 0,1 miljoen euro lagere lasten op.

De baten zijn 0,8 miljoen euro hoger dan begroot. Door contractaanpassingen voor de regiodienstverlening van de Upas zijn de baten 0,3 miljoen euro hoger. Op schuldhulpverlening zijn de baten 0,2 miljoen euro hoger door extra beschikbaar gestelde middelen, extra bijdragen van regiogemeenten en uit schuldbemiddelingen budgetrekeningen. Overige kleinere verschillen leiden tot 0,3 miljoen euro hogere baten. Resultaat programma

26

Bestedingsvoorstellen Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010) Banenplan allochtone jongeren

• • • • •

Vernieuwende handhaving

-4.147 -449 -389

Regionaal actieplan Jeugdwerkloosheid

-1.843

Fonds Arbeidsmarkt

-1.096

WiGo4it

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-370 -1.215

Dekkingsvoorstellen Dienstbedrijfsreserve Maatschappelijke Ontwikkeling Fonds Arbeidsmarkt Algemene dekkingsreserve Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat Bedragen zijn in duizenden euro’s.

150

2.630 173 2.553 0

1.17 Volksgezondheid 1.17.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling We leveren een bijdrage aan een vitale stad door te werken aan een optimale gezondheid voor alle Utrechtse inwoners. In 2009 is het convenant 'Utrecht gezond' met Agis uitgewerkt in een actieplan 2009-2010, is de nota integraal alcoholbeleid opgeleverd en vond intensivering van de aanpak gezondheidsachterstanden via impuls G4-VWS plaats. Nieuw en onvoorzien was de pandemie Nieuwe Influenza A (H1N1) waarvoor extra inspanningen zijn verricht. Effectdoelstelling 1: Alle Utrechters Utrechters zijn beter beschermd tegen een aantal gezondheidsrisico’s. Infectieziekten komen in Nederland veel voor en kunnen een bedreiging vormen voor de volksgezondheid. We hebben infectieziekten bestreden door het voorkómen van uitbraken en verspreiding van infectieziekten. De laatste jaren is er een toename van de soa chlamydia. Jongeren zijn een belangrijke risicogroep die met voorlichting op het ROC en door seksualiteitsspreekuren (Sense) zijn bereikt. De gemeente is verantwoordelijk voor toezicht en handhaving van kwaliteit kinderopvang. We hebben gezorgd voor naleving van wettelijke kwaliteitseisen kinderopvang. Effectdoelstelling 2: Jeugd Utrechtse kinderen met (complexe) opvoeding- en opgroeiproblemen krijgen de zorg en steun die ze nodig hebben. Dit voorkomt dat een kind tussen wal en schip raakt. Deze collegeperiode is jeugd één van de speerpunten. Dit komt samen in het programma Jeugd. Daar waar gezond opgroeien en opvoeden nog geen realiteit is voor Utrechtse kinderen, hebben we acties op het gebied van gezondheid en zorg ingezet om het gewenste effect te bereiken. Zie programma Jeugd. Effectdoelstelling 3: Wijken Overvecht, Noordwest, Zuidwest, Zuid en Leidsche Rijn Meer inwoners kiezen voor een gezonde leefstijl. Om gezondheidsachterstanden te voorkomen en te verkleinen zijn in deze wijken in 2009 via uiteenlopende programma’s en activiteiten duizenden inwoners gestimuleerd om gezonder te leven. Op wijkniveau is intensief samengewerkt met organisaties die deze inwoners mede bereiken (scholen, sportverenigingen, welzijn, gezondheidscentra, wijkbureaus). Belangrijke programma’s en activiteiten in 2009 waren Gezond Gewicht, Psychosociale Gezondheid, het Wijkgezondheidswerk (onder meer de wijkgezondheidsdagen), Big Move en de Gezonde Wijk. Effectdoelstelling 4: Sociaal Kwetsbaren Een verbeterde leefsituatie van (dreigend) dakloze openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGz)-cliënten en een afname van criminaliteit en overlast door deze groep. Het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang (PvA MO) van de vier grote steden (G4) en het Rijk heeft als ambitie dat in 2013 in Utrecht de voorwaarden aanwezig zijn waardoor 4.400 sociaal kwetsbare mensen weer kunnen deelnemen aan de samenleving. In 2009 is met de G4 gewerkt aan een nieuw convenant met het Rijk voor de tweede fase met als doel om in 2010 dit convenant af te sluiten.

151

Effectdoelstelling 5: Alcohol en middelengebruik Voorkomen en tegengaan van alcohol- en middelen misbruik, vooral gericht op jongeren en hun ouders, en op ouderen. Met de integrale alcoholaanpak hebben we de ambitie dat in Utrecht het problematisch alcoholgebruik wordt voorkomen bij jongeren en afneemt bij ouderen (55–65 jaar). Relevante omgevingsfactoren In 2009 heeft de Nieuwe Influenza A (H1N1) tot een pandemie geleid. Vanuit het programma Volksgezondheid

• • •

zijn maatregelen genomen om de gevolgen voor de Utrechters zoveel mogelijk te beperken. Hiervoor is extra capaciteit ingezet en dit heeft effect op de resultaten van andere doelstellingen uit het Programma. Veel factoren beïnvloeden een (on)gezonde leefstijl. Persoonlijke factoren, sociaal economische positie, leefomgeving, landelijke trends, enzovoort. Dit maakt het niet mogelijk het geïsoleerde effect van de ingezette maatregelen vast te stellen. De door- en uitstroom in de woonketen voor de OGGZ-doelgroep stagneert, mede doordat het vinden van locaties voor (woon)voorzieningen moeilijk is, het maatschappelijk draagvlak afneemt en een tekort aan beschikbare sociale huurwoningen is.

Effectindicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

Percentage inwoners dat gezondheid goed tot zeer goed ervaart:43 3.a

Overvecht

74% 44

74% 45

3.b

Zuilen Noord en Oost, Ondiep, 2e Daalsebuurt

79%

81%45

3.c

Nieuw Hoograven, Bokkenbuurt

75%

77%45

3.d

Kanaleneiland

80%

73%45

4.

Overlast rond hostels en zorgcentrum

5.1

Percentage oudere probleemdrinkers (55–64 jaar)

44 44 44

Blijft gelijk of neemt

Is gelijk

af

gebleven

14%

12%

Percentage jongeren van 12 tot en met 15 jaar dat (wel eens) alcohol 5.2

gebruikt

46

42%

1.17.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Alle Utrechters Prestatiedoelstelling 1.1: Bescherming en bestrijding ziekten We bieden bescherming tegen (infectie)ziekten en bestrijden deze.

•

We hebben de uitbraak van de Nieuwe influenza A (H1N1) actief bestreden en gewerkt aan het beperken van (ernstige) gevolgen. Er is een vaccinatiecampagne voor kinderen tot 5 jaar uitgevoerd en de vragen van inwoners zijn beantwoord. Daarnaast hebben we (koepels van) verpleeghuizen, verzorgingshuizen, gehandicaptenzorg en organisatoren van evenementen en studentenactiviteiten geadviseerd over hygiënemaatregelen om verspreiding te beperken.

44

De bovenstaande streefwaarde over de wijken zijn gebaseerd op de Gezondheidspeiling van de GG&GD, gehouden in

voorjaar 2006 45

De bovenstaande realisatiecijfers over de wijken zijn gebaseerd op de Gezondheidspeiling van de GG&GD, gehouden

in voorjaar 2008. Gerealiseerd Utrecht gemiddelde = 86% 46

Cijfer uit de jeugdmonitor 2008-2009 (januari 2010) Alleen voor de 3e klas VO is het mogelijk om te vergelijken in

de tijd en dan is een daling zichtbaar. 2006/2007: 59%, 2008/2009: 50%. De in de Programmabegroting 2009 opgenomen streefwaarde van 70% blijkt een onjuist cijfer. 152

• • • • • • • •

We hebben bron- en contactopsporing verricht bij verschillende Q-koorts gevallen en huisartsen zijn actief geïnformeerd over de verschijnselen van Q-koorts om gevolgen te beperken. Door bovengenoemde uitbraken hebben de geplande uitbraakoefeningen niet plaatsgevonden. Er is hygiëneadvies gegeven aan risico-instellingen als dak- en thuislozenopvang en seksinrichtingen. We hebben tuberculose actief bestreden door screening van risicogroepen, bron- en contactonderzoek en behandeling van patiënten. In het kader van de gezonde leefomgeving hebben wij voorstellen ontwikkeld om gezondheidsaspecten in de ruimtelijke ontwikkeling mee te wegen en om ruimtelijke mogelijkheden te benutten voor gezondheidsbevordering (besluitvorming begin 2010). We hebben voorlichting gegeven aan risicogroepen over veilig seksueel gedrag. Er zijn vooral nieuwe, risicovolle of langere tijd niet geïnspecteerde kindercentra geïnspecteerd. Voor het onderdeel Mantelzorg wordt verwezen naar het programma Welzijn.

Jeugd Prestatiedoelstelling 2.1: Opvoeden en opgroeien Het signaleren van kinderen met opvoeding- en opgroeiproblemen in een vroeg stadium en ze actief volgen.

• • • •

We hebben 100% van de kinderen in de leeftijd van nul tot negentien jaar in beeld en weten of zij behoren tot een risicogroep. Dit is onder meer bereikt door preventieve gezondheidsonderzoeken, overleg met scholen en onderwijsinstellingen. Door middel van vroegsignalering bij nul- tot vierjarigen (methode Samen Starten) zijn problemen bij kinderen en hun ouders steeds vroeger gesignaleerd. We hebben het gespreksprotocol Vrouwelijke Genitale Verminking (VGV) opgenomen in het protocol Kindermishandeling van de Jeugdgezondheidszorg (JGZ). Er is gesproken met (ouders van) meisjes uit landen waar meisjesbesnijdenis veel plaatsvindt, met als doel meisjesbesnijdenis te voorkomen. De aanpak van kindermishandeling is gecontinueerd op basis van het protocol en is ingebed in de zorgstructuur. De gemeente heeft als centrumgemeente voor Reflectie en Actiegroep Aanpak Kindermishandeling (RAAK) onder meer een startfoto uitgevoerd en een regionaal werkplan opgesteld. De prioriteiten uit dit plan zijn door de

• • • • • • • •

wethouders Jeugd van Utrechtse gemeenten onderschreven. De implementatie van het Digitaal Dossier JGZ (DD JGZ, voorheen Elektronisch Kind Dossier (EKD)) is in 2009 volgens planning gestart. Het DD JGZ is in 2010 volgens de wettelijke eisen volledig operationeel. Door middel van methodisch verwijzen hebben wij kinderen gevolgd na een doorverwijzing en de kinderen met (dreigende) problemen niet uit het oog verloren. De Jeugdadviesteams (jeugdarts, orthopedagoog en maatschappelijk werker) ondersteunden professionals bij het beoordelen van kinderen met complexe problematiek en leidden die kinderen door naar passende zorg- en hulpverlening. Er zijn 38 weerbaarheidtrainingen gegeven op basisscholen. De JGZ is een belangrijke ketenpartner van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). We hebben gesignaleerd en geadviseerd bij problemen rond opgroeien en opvoeden en hebben zo nodig toegeleid naar de juiste zorg. De jaarlijkse Jeugdmonitor Utrecht is in 2009 uitgevoerd bij jongeren in de tweede en derde klas van het voortgezet onderwijs (VO). De resultaten worden in 2010 gepresenteerd. Er is een experiment gestart om het Periodiek Gezondheidsonderzoek (PGO) in klas 2 van het voortgezet onderwijs te moderniseren. Het experiment wordt in 2010 geëvalueerd op onder meer bereik en effectiviteit. De integrale samenwerking JGZ voor nul tot negentien jaar is gecontinueerd en waar nodig versterkt. Daarnaast zijn voorbereidingen getroffen om de medewerkers van de consultatiebureaus in Utrecht per 1 januari 2010 onder te brengen bij de afdeling JGZ van de GG&GD.

153

Wijken Overvecht, Noordwest, Zuidwest, Zuid en Leidsche Rijn Prestatiedoelstelling 3.1: Gezonde leefstijl In de wijken Overvecht, Noordwest, Zuidwest, Zuid en Leidsche Rijn intensiveren we activiteiten ter bevordering van een gezonde leefstijl en bereiken we meer inwoners met preventieactiviteiten.

•

Via leefstijlprogramma’s in de Krachtwijken en Leidsche Rijn zijn honderden bewoners gestimuleerd om gezonder te leven en in de opvoeding ‘de gezonde keuze’ nadrukkelijker voorop te stellen. Ook vinden vele projecten en activiteiten op het gebied van opvoeding en gezondheid plaats in het kader van de uitvoering van de wijkactieplannen.

•

Procesmanagers in de bovenstaande wijken zorgden voor de verbinding (op wijkniveau) tussen welzijn, publieke gezondheid en zorg. In 2009 is deze procesmanagementtaak verbreed naar de wijken Zuidwest en Leidsche Rijn. Daarmee is de GG&GD nu in alle Krachtwijken en Leidsche Rijn op dit terrein actief.

•

In 2009 is de pilot Gezonde Wijk in Overvecht verder ontwikkeld. Er is een Plan van Aanpak met veel activiteiten. De 1e lijnszorgaanbieders ontwikkelen zich tot één aanspreekbare organisatie in de wijk en met alle partijen is er een projectgroep en regiegroep gevormd.

• • •

Het wijkgezondheidswerk heeft in 2009 met ruim honderd activiteiten/projecten 4.000 à 5.000 inwoners bereikt. In 2009 is het Beweegoffensief voor volwassenen en ouderen gestart. Na een ronde wijkbijeenkomsten zijn in het najaar elf projectaanvragen gehonoreerd en is de uitvoering van de projecten gestart. Het programma Gezond Gewicht is volop in uitvoering. Er is een belangrijke stap gezet in de verdere implementatie van het overbruggingsplan in de JGZ en een bijbehorend groepsaanbod voor kinderen met overgewicht in de wijken. Utrecht speelde (zowel ambtelijk als bestuurlijk) een zeer actieve rol in de totstandkoming van het nieuwe landelijke convenant Gezond Gewicht.

•

Ook het programma Psychosociale Gezondheid is volop in uitvoering in samenwerking met Agis Zorgverzekeringen. In de verschillende wijken geven de gezondheids- en opvoedingsvoorlichters (voorheen voorlichter eigen taal en cultuur) voorlichting aan groepen vooral allochtone vrouwen. In samenwerking met onder andere pedagogen, wijkgezondheidswerkers, wijkwelzijnsorganisaties bieden wij een samenhangend aanbod. Gedurende een langere tijd (bijvoorbeeld door cursussen) is met dezelfde deelneemsters gewerkt waardoor naast kennisoverdracht ook een attitudeverandering en gedragsverandering teweeggebracht wordt.

Sociaal Kwetsbaren Prestatiedoelstelling 4.1: Opvang Realiseren van op elkaar aangesloten opvang voor en begeleiding van sociaal kwetsbaren, afgestemd op de vraag. Het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang bestaat uit drie deelprogramma’s. Versterking toegang (deelprogramma 1): In maart 2009 is het Kliënt Registratie Informatie Systeem (KRIS) van start gegaan. Alle OGGz-cliënten (Openbare

•

Geestelijke Gezondheidszorg), die al behandeling/zorg krijgen zijn in 2009 geregistreerd in dit cliëntvolgsysteem (zogenaamde inhaalslag).

• •

Alle OGGz-cliënten gaan langs de Brede Centrale Toegang. Hier wordt samen met het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) de noodzakelijke zorg en ondersteuning voor een cliënt bepaald en toegewezen. Met behulp van KRIS volgt en bewaakt de GG&GD de voortgang van de trajecten van de OGGz-cliënten.

Versterking preventie en herstel (deelprogramma’s 2 en 3): Wonen en woonvoorzieningen

•

• Het project 'Voorkom huisuitzetting!' (door huurschuld) is uitgevoerd. • Er zijn rond de 75 nieuwe aanmeldingen gedaan van woningvervuiling. Het aantal aanmeldingen voor de aanpak woonoverlast bedraagt 470, dat is meer dan de 400 meldingen die zijn begroot. Samen met de

uitvoerder wordt onderzocht of er sprake is van een trend.

• Er is een quickscan uitgevoerd om de behoefte aan woonvormen voor de OGGz-groep in beeld te brengen. Op basis daarvan is een stadsbreed actieplan opgesteld. • Het project Housing First is gestart, in oktober zijn de eerste mensen ingestroomd. • Voor het project Skeave Huse is nog geen locatie gevonden. • Het hostelprogramma Binnenplaats is geëvalueerd. De ontwikkeling van hostel Leidsche Rijn ligt op schema (oplevering april 2010).

154

• • • •

Adequate laagdrempelige opvang

• Er is gestart met de omvorming van de laagdrempelige opvang. Per 1 oktober is een eenduidige registratie ingevoerd en de openingstijden zijn zo veel mogelijke aansluitend gemaakt.

Werk en dagbesteding

• De invoering van een "matching en etalagesysteem" voor koppeling tussen vraag en aanbod is gestart. Het aanbod voor de OGGz-doelgroep staat onder druk door de pakketmaatregelen AWBZ.

Geldbeheer en schuldhulpverlening

• Er is een wachtlijst voor schuldhulpverlening omdat er weinig uitstroom is en het aantal aanmeldingen stijgt. Samen met Agis en aanbieders zoeken wij naar oplossingen voor de knelpunten.

Gezondheid en zorg

• Er is een inventarisatie gedaan naar de praktijk van schorsing en uitval. Er wordt een plan gemaakt om te voorkomen dat mensen hierdoor (opnieuw) dakloos raken. • Er is ingezet op de signalering en aanpak van stille problematiek door het outreachend maatschappelijk werk. • Het aantal pasjeshouders bij zorgcentrum de Singel is verder afgenomen (van 50 naar 35). • Het uitvoeringsplan aanpak zwerfjongeren is uitgevoerd. • Cliënten en belangenbehartigers zijn regelmatig betrokken geweest bij de ontwikkeling van beleid voor de doelgroep.

Alcohol en middelengebruik Prestatiedoelstelling 5.1: Middelengebruik jongeren We realiseren een integrale alcoholaanpak gericht op preventie en zorg, toezicht en handhaving. Preventie en zorg: Er is een inventarisatie gedaan van bestaand E-health aanbod (programma's via internet ter preventie van

• alcoholmisbruik) dat blijkt voldoende om bij aan te sluiten. • In Zuilen is een pilot gestart die gericht is op het tegengaan van sociaal isolement, depressie en alcoholgebruik. • Er is aangesloten bij het wijkactieplan in Ondiep om schadelijk alcoholgebruik binnen families en buurten aan te pakken. • Het project Ketensamenwerking is gestart en richt zich op een sluitende keten voor jongeren en oudere probleemdrinkers. • Er zijn acht wijkspreekuren. Vanuit de spreekuren kunnen probleemdrinkers worden toegeleid naar zorg en hulp. • Er is extra ingezet op het voorkomen van uitval uit afkickprogramma's. Dit is eind 2009 geëvalueerd. Toezicht en handhaving: • De pilot handhaven van de leeftijdsgrenzen is in 2009 voorgezet door Toezicht en Handhaving door de Dienst StadsOntwikkeling. • Door vertraagde besluitvorming over de alcoholnota en de noodzaak tot inwerken en praktijkontwikkeling hebben alleen gemeentelijke toezichthouders deskundigheidsbevordering gekregen.

Prestatiedoelstelling 5.2: Integrale aanpak We realiseren een integrale aanpak om (problematisch) middelengebruik onder jongeren te voorkomen.

• • •

De verslavingsvoorlichting op scholen is met 40% uitgebreid door middel van het geven van extra weerbaarheidstrainingen aan kinderen op de basisschool. Meer dan 150 probleemgebruikende jongeren zijn toegeleid naar zorg. Verslavingszorg is aangesloten bij de Jeugdadviesteams via het project Ketensamenwerking.

155

Prestatie-indicatoren 1.1.a

Aantal interactieve contacten voor preventie van soa

1.1.b

Aantal geïnspecteerde kindercentra

2.1.a

Zie programma Jeugd prestatie indicator 3.2.b

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

4.550

4.500

200

190

100%

100%

90%

90%

5

5

3

3

240

410 48

4

4

800

1150

Percentage van aantal kinderen in de leeftijd van 0-19 jaar dat 2.1.b

in beeld is Aandeel kinderen in groep 2 en 6 schoolgaand in de Utrechtse GSB-aandachtswijken en kinderen uit de brugklas van de vmbo scholen, dat door de JGZ wordt gescreend op overgewicht

2.1.c

(GSB) 47 Aantal achterstandswijken waar gezondheidsinterventies

3.1.a

(gericht op overgewicht) bij jeugd worden ingezet Aantal wijken met een ketenaanbod (en bijbehorende

3.1.b

interventies) op het gebied van psychosociale gezondheid Aantal voorlichtingsbijeenkomsten over opvoeding en

3.1.c

gezondheid voor allochtone vrouwen Totaal aantal nieuwe samenwerkingsverbanden in de eerste lijn

3.1.d

in de vier achterstandswijken (GSB) Aantal dak- en thuislozen met een individueel en integraal

4.1.a

trajectplan Aantal dreigend dak- en thuislozen met een individueel en

4.1.b

integraal trajectplan

300

Niet gemeten 49

4.1.c

Aantal dak- en thuislozen met stabiele mix van zorg en verblijf

625

848

en verblijf

100

Niet gemeten49

Uitval afkickprogramma’s tijdens behandeling

30%

33,8%

150

258

115

157

0

10

Aantal dreigend dak- en thuislozen met stabiele mix van zorg 4.1.d 5.1

Aantal jongeren met problematisch gebruik van cannabis of 5.2 a

alcohol bereikt via preventieprojecten Aantal lespakketten op scholen (gericht op jongeren en ouders) met voorkomen van alcoholgebruik onder de 16 jaar als

5.2.b

voorlichtingsdoel) Aantal weerbaarheidstrainingen in het kader van

5.2 c

47

alcoholpreventie

Definitie: % kinderen bij wie lengte en gewicht is bepaald en vastgelegd op Jeugdgezondheidszorg Informatie

Systeem (JIS) door JGZ tijdens Preventief Gezondheidsonderzoek (PGO’s) op scholen in de GSB-wijken. 48

Door gebruik van een andere rekenmethodiek vallen het aantal voorlichtingsbijeenkomsten hoger uit.

49

De dreigende daklozen zijn niet te tellen, omdat de definitie onvoldoende helder is. Er is overlegd met VWS,

Trimbos-instituut en de G4. Daaruit bleek dat het definiëren lastig is. Het is nog onduidelijk wat voor de Bestuurlijke Monitor de komende jaren gemeten gaat worden omdat de indicatoren voor de 2e fase nog niet zijn bepaald 156

1.17.3 Wat heeft dat gekost? Actuele Nominale begroting

begroting

Realisatie

2009

2009

2009

Verschil

ziekten

9.096

9.029

11.096

-2.068

Jeugd: Opvoeden en opgroeien

9.342

12.347

10.913

1.435

Wijken: Gezonde leefstijl

2.732

3.634

3.377

257

Sociaal kwetsbaren: Opvang

7.204

9.552

8.135

1.417

Lasten Alle Utrechters: Bescherming en bestrijding

Alcohol en middelen: Middelengebruik 550

0

0

0

1.258

3.385

2.528

857

30.181

37.947

36.049

1.898

ziekten

4.221

3.510

4.938

1.429

Jeugd: Opvoeden en opgroeien

4.293

4.594

4.602

8

jongeren Alcohol en middelen: Integrale aanpak Totaal lasten Baten Alle Utrechters: Bescherming en bestrijding

Wijken: Gezonde leefstijl

348

600

417

-184

1.644

3.265

3.929

663

0

0

0

0

175

0

0

0

Totaal baten

10.681

11.969

13.886

1.917

Saldo lasten en baten

19.500

25.978

22.163

3.815

Toevoegingen

0

3.348

3.348

0

Onttrekkingen

0

9.555

9.629

74

19.500

19.770

15.882

3.889

Sociaal kwetsbaren: Opvang Alcohol en middelen: Middelengebruik jongeren Alcohol en middelen: Integrale aanpak

Mutaties reserves

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro's. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Alle Utrechters: Bescherming en bestrijding ziekten De lasten zijn 2,067 miljoen euro hoger dan begroot. Voor 0,536 miljoen euro is dit te verklaren door de werkzaamheden in het kader van de beheersing van de grieppandemie. De grootschalige griepvaccinatiecampagne heeft in 2009 0,705 miljoen euro gekost. Tegenover de kosten van de vaccinatiecampagne stond een rijksbijdrage van totaal 0,492 miljoen euro voor huur, schoonmaakkosten, callcentra en een vergoeding per vaccinatie voor de overige kosten. De resterende hogere lasten zijn te verklaren door het project curatieve SOA. Dit project is niet in de begroting opgenomen. De lasten voor dit project (0,979 miljoen euro) worden gedekt door middel van een inkomst. Daarnaast is in 2009 het budget voor epidemiologisch onderzoek niet volledig benut. Hiervan resteert circa 0,16 miljoen euro. Dit 157

bedrag is nodig om toegezegde onderzoeken in 2010 te kunnen uitvoeren. Wij stellen daarom voor om deze middelen over te hevelen naar 2010. Jeugd: Opvoeden en opgroeien De lasten zijn 1,434 miljoen euro lager dan begroot. Dit wordt veroorzaakt doordat een deel van de activiteiten van de Modernisering jeugdgezondheidszorg (0,695 miljoen euro) en de invoering van het Elektronisch Kinddossier (0,233 miljoen euro) doorschuiven naar 2010. De uitvoering van het programma Prenatale voorlichting zal in 2010 plaatsvinden (0,118 miljoen euro). Op het product Jongeren 4-19 heeft een hogere doorbelasting plaatsgevonden aan diverse projecten (0,289 miljoen euro). De onderbesteding op de kostenplaats Raak (Reflectie en Actiegroep Aanpak Kindermishandeling) bedraagt 0,06 miljoen euro. Wijken: Gezonde leefstijl De lasten vallen 0,257 miljoen euro lager uit dan begroot en de inkomsten zijn 0,183 miljoen euro lager. Dit wordt voornamelijk verklaard doordat de inkomsten en de uitgaven voor het project 'overgewicht bij jeugd' (beide 0,28 miljoen euro) per abuis twee keer zijn geraamd. Budgettair heeft dit geen effect gehad. Sociaal kwetsbaren: Opvang In 2009 zijn, naast de reguliere exploitatiegelden, ook de gelden uit de reserve Plan van Aanpak benut om de activiteiten te financieren. De onderuitputting in 2009 heeft te maken met het uitblijven van geschikte huisvestingslocaties (bijvoorbeeld Skaeve Huze, Housing first en ontwikkeling nieuwe woonvormen). Het gaat hierbij om een onderbesteding van 0,955 miljoen euro. Daarnaast is de uitvoering van de visienota Laagdrempelige opvang vertraagd. Deze is in het najaar van 2009 opgestart (onderbesteding 0,293 miljoen euro). Aan de batenkant bestaat het voordeel uit een verrekening van het College Tarieven Gezondheidszorg voor de hostels (0,234 miljoen euro) en doorbelasting aan de woningbouwverenigingen van de kosten van 'Voorkomen huisuitzetting' voor 0,175 miljoen euro. Daarnaast is een subsidie van 0,08 miljoen euro ontvangen voor het uitstapprogramma voor prostituees. Verder zijn er niet begrote gelden ontvangen ter dekking van de kosten van het project Ruis (medische zorg voor illegalen) voor een bedrag van 0,124 miljoen euro. Alcohol en middelen: Middelengebruik jongeren De uitvoering van het gemeentelijk alcoholbeleid is pas in het vierde kwartaal van 2009 gestart met als gevolg een onderbesteding van 0,292 miljoen euro. Daarnaast is er een onderbesteding van 0,521 miljoen euro in verband met het achterblijven van het vinden van geschikte locaties voor dagopvang van alcoholisten. Resultaat programma

3.889

Bestedingsvoorstellen Programmareserve Volksgezondheid Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang

•

-2.887 -2.887

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-383

Dienstbedrijfsreserve Gemeentelijke Geneeskundige & Gezondheidsdienst Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010) Jeugd: opvoeden en opgroeien

• • • • •

Organisatieverbetertraject

-240 -1.311 -928 -50

Actieprogramma Volksgezondheid

-160

Jeugdgezondheidszorg

-110

Project RAAK

-63

Dekkingsvoorstellen Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010) Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat Bedragen zijn in duizenden euro’s.

158

33 -899

1.18 Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed Het Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed (AMV) - voorheen Integraal Accommodatie Beleid (IAB) - richt zich op het in stand houden en (her)ontwikkelen van een goede sociale infrastructuur in de stad Utrecht. Het gaat hierbij om functies die voorzien in de dagelijkse behoeften van de inwoners van de stad en om grootstedelijke functies, die bijdragen aan een ‘aantrekkelijke’ stad. De Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO) is de coördinerende dienst voor welzijn, onderwijs, sport, cultuur en zorg.

1.18.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling In stand houden en ontwikkelen van een goede sociale infrastructuur en een goede functionele kwaliteit van de accommodaties met een maatschappelijke functie. Er zijn projecten afgerond in het kader van bijvoorbeeld het wegwerken van het achterstallig onderhoud en zijn projecten in voorbereiding en uitvoering, waaronder bijvoorbeeld Masterplan Onderwijs. Effectdoelstelling 1: Achterstallig onderhoud Bestaande onderhoudsachterstanden (verder) wegwerken en nieuwe onderhoudsachterstanden voorkomen. Het wegwerken (en voorkomen) van achterstallig onderhoud heeft ertoe geleid dat de structurele onderhoudslasten in de toekomst niet toenemen. Wij hebben het afgelopen jaar verder gewerkt aan het wegwerken van het achterstallig onderhoud. Effectdoelstelling 2: Versterken maatschappelijk vastgoed Versterken van het maatschappelijk vastgoed. Functionele accommodaties stellen maatschappelijke organisaties in staat om hun doelstellingen te bereiken. De gebouwen moeten voor de gebruiker voldoen aan de gebruikelijke functionele eisen. Het effect (tevredenheid) is meetbaar via (kwalitatief) onderzoek. Relevante omgevingsfactoren In tegenstelling tot wat de term ’vastgoed’ suggereert is het ontwikkelen, realiseren en beheren van vastgoed een zeer dynamisch proces in een maatschappelijk breed spelersveld. Dat leidt soms tot actualisering van bestaand beleid om slim te kunnen inspelen op vraag en aanbod. De notitie Herbezinning Accommodatiebeleid en het Actieplan Cultuur 2008-2018 zijn hier voorbeelden van. Het programma Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed streeft naar een integrale afstemming waarin vraag en aanbod, het benutten van kansen en ontwikkelingen in de markt en het maatschappelijk veld elkaar stimuleren. Daarnaast is het erop gericht om inhoudelijke samenwerking in- en extern te bevorderen. Uitgangspunt hierin is dat het maatschappelijk vastgoed in eigendom blijft van de gemeente, zodat nu en in de toekomst de gemeente zelf kan inspelen op nieuwe ontwikkelingen. De vraag naar wijkservicecentra, jongerenloketten, Ouder Kind Centra (OKC) en kinderopvang waren immers vijf jaar geleden nog niet voorzien. Door het eigen bezit kan de gemeente hierop snel inspelen en kunnen kansen worden benut. Daar waar vijf jaar geleden was besloten accommodaties af te stoten, is de huidige beleid erop gericht het beschikbare metrage te verruimen en zal er dus van afstoten van locaties minder sprake zijn. Het fonds Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed (AMV) zal om die reden naar verwachting minder snel worden gevuld dan in eerste instantie werd aangenomen. Als voorbeeld is bijvoorbeeld de pilot 'Maatschappelijk Vastgoed' gestart in het kader van herontwikkeling primair onderwijs in Overvecht in samenwerking met de corporaties.

159

Effectindicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

Omvang van de structurele onderhoudslasten van bestaand 1.a

maatschappelijk vastgoed (2006=100)

2.a

Versterken van het maatschappelijk vastgoed

100

100

4 MFA (Overvecht)

Niet bekend

1.18.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Bestaande onderhoudsachterstanden (verder) wegwerken en nieuwe onderhoudsachterstanden voorkomen.

Achterstallig onderhoud Prestatiedoelstelling 1.1: Achterstallig onderhoud Wegwerken van achterstallig onderhoud, waardoor de kwaliteit en aantrekkelijkheid van bestaande gebouwen voldoet aan de functionele kwaliteitseisen. Wij hebben verder gewerkt aan het wegwerken van de onderhoudsachterstanden en hiermee de functionele kwaliteitseisen. Gedetailleerdere informatie hierover wordt vermeld in de paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen.

Versterken maatschappelijk vastgoed Prestatiedoelstelling 2.1: Herontwikkelingslocaties Het creëren van (her)ontwikkelingslocaties voor maatschappelijk vastgoed. In tegenstelling tot het beleid van 5 jaar geleden waarin werd aangegeven dat gebouwen hun maatschappelijke functie zouden verliezen is het huidige beleid er op gericht de beschikbare metrage te verruimen en zal er dus van afstoten van locaties minder sprake zijn. In 2009 is geen extra opbrengst ontvangen uit de verkoop van IAB objecten. Prestatiedoelstelling 2.2: Grotestedenbeleid Stimuleren van het bouwen van multifunctionele gebouwen en de samenwerking in de multifunctionele gebouwen. In 2009 hebben wij waar mogelijk het multifunctioneel bouwen en gebruik van accommodaties gestimuleerd. Vooral de Utrecht Vernieuwt wijken bieden daartoe – naast Leidsche Rijn – mogelijkheden. In 2009 is Nieuw Welgelegen opgeleverd en in gebruik genomen. In 2009 is de bouw van het Vorstelijk Complex volgens planning verlopen. In het complex zullen cultuur, welzijnswerk en buurtinitiatieven onderdak vinden. In de Cultuurcampus is in 2009 de theaterzaal ingericht. In Overvecht is de haalbaarheid van vijf multifunctionele accommodaties onderzocht. Prestatie-indicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

1.1.a

Achterstallig onderhoud is in 2010 weggewerkt

30%

30%

2.1.a

Opbrengstopleverende locaties in (her)ontwikkeling

4

4

2.1.b

Multifunctionele accommodaties in (her)ontwikkeling

4

4

160

1.18.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

8.226

228

309

-80

0

0

0

0

36.245

50.520

40.724

9.796

44.471

50.748

41.033

9.716

Lasten Achterstallig onderhoud Herontwikkelingslocaties Grotestedenbeleid Totaal lasten Baten Achterstallig onderhoud

0

0

0

0

Herontwikkelingslocaties

0

0

0

0

Grotestedenbeleid

36.245

50.520

40.609

-9.911

Totaal baten

36.245

50.520

40.609

-9.911

8.226

228

423

-195

Toevoegingen

0

2.495

2.495

0

Onttrekkingen

0

17

88

71

8.226

2.706

2.830

-124

Saldo lasten en baten Mutaties reserves

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Achterstallig onderhoud Hogere lasten (0,081 miljoen euro) worden veroorzaakt door niet begrote lasten van het project Staatsliedenbuurt (0,237 miljoen euro), lagere lasten door een niet geboekte bijdrage voor het Vorstelijk Complex (0,079 miljoen euro) en het voordelig resultaat kapitaallastenbudget (0,077 miljoen euro). Wij stellen voor om 0,237 miljoen euro te onttrekken aan de programmareserve om het tekort op het project Staatsliedenbuurt te dekken. Wij stellen voor de bijdrage voor het Vorstelijk complex (0,079 miljoen euro) te storten in de vaste activareserve. Grotestedenbeleid Doordat Rijksmiddelen Inburgering niet via de Brede Doeluitkering verwerkt zijn maar rechtstreeks ten gunste van Bureau Inburgering gekomen zijn is er sprake van lagere lasten en baten ( 10,963 miljoen euro). Doordat het Rijk de definitieve beschikking 2009 pas eind november 2009 verstrekt heeft is er ook sprake van hogere baten en lasten (1,052 miljoen euro). De kosten van project-control en accountantscontrole veroorzaken ook hogere lasten (0,115 miljoen euro).

161

Resultaat programma

- 124

Bestedingsvoorstellen Vaste activa reserve Vorstelijk Complex

-79

Dienstbedrijfsreserve Maatschappelijke Ontwikkeling

-34

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed Staatsliedenbuurt

•

237 237

Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat Bedragen zijn in duizenden euro's. Wij stellen voor om 0,034 miljoen euro te storten in de dienstbedrijfsreserve Maatschappelijke Ontwikkeling.

162

0

1.19 Lokale Democratie en Bestuurlijke Samenwerking 1.19.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling De gemeente Utrecht wil een moderne overheid zijn en de betrokkenheid van de Utrechtse bevolking en bestuurlijke partners bij de ontwikkeling van de stad vergroten. Effectdoelstelling 1: Democratisch proces en betrokkenheid en invloed burgers In 2009 is de betrokkenheid van Utrechters bij en hun invloed op het gemeentelijk beleid en besluitvorming - onder andere waar het gaat om de eigen directe woonomgeving - groter ten opzichte van voorgaande jaren. De gemeenteraad heeft hierbij een kaderstellende, controlerende en volksvertegenwoordigende taak. Van de Utrechters geeft 27% aan dat ze in 2009 gebruik hebben gemaakt van een van de mogelijkheden om het beleid van de gemeente te beïnvloeden; een lichte stijging ten opzichte van de jaren 2007 (24%) en 2008 (26%). In 2009 deden inwoners dat voornamelijk via inspraak-, discussie-, of informatiebijeenkomsten (36%). Effectdoelstelling 2: Bestuurlijke samenwerking en belangenbehartiging In 2009 ondersteunen andere (regionale, nationale en internationale) relevante bestuurslagen de Utrechtse programma's en prioriteiten meer, in vergelijking met de jaren ervoor. We hebben actief samengewerkt met andere bestuurslagen op regionaal, nationaal en internationaal niveau. Hierdoor zijn verschillende Utrechtse projecten ondersteund. Relevante omgevingsfactoren Het initiatief om gebruik te maken van participatie-instrumenten ligt soms bij de inwoner, de mate van gebruik is daarom niet voorspelbaar. De gemeente probeert bovendien het maximale uit de lobby te halen. Of dat lukt, is afhankelijk van de bereidheid en de middelen van de gesprekspartners om hieraan tegemoet te komen. Effectindicatoren 1.a

Opkomstpercentage bij gemeenteraadsverkiezingen

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

n.v.t.

n.v.t.

25%

27%

17%

14%

Percentage inwoners dat het afgelopen jaar actief betrokken is 1.b

geweest bij het gemeentelijk beleid Percentage inwoners dat vindt voldoende invloed uit te kunnen

1.c

oefenen op het gemeentelijk beleid Percentage inwoners dat vindt voldoende informatie over

1.d

beïnvloedingsmogelijkheden van beleid te krijgen

42%

37%

1.e

Bekendheid met het leefbaarheidsbudget

35%

38%

163

1.19.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Democratisch proces en betrokkenheid en invloed burgers Prestatiedoelstelling 1.1: Democratisch proces In 2009 geven we invulling aan het democratisch proces in Utrecht, onder andere door de raadsbezoeken aan de wijken. Sinds september 2008 houdt de gemeenteraad om de week raadsinformatieavonden in het stadhuis, met de bedoeling om bewoners vroegtijdig te betrekken bij besluitvorming. In 2009 hield de gemeenteraad 23 informatieavonden, waarvan drie op locatie. Gemiddeld bezochten ongeveer 160 mensen per keer de raadsinformatieavonden, ruim twee keer zoveel als in 2008. Ieder jaar houdt de gemeenteraad een speciale ‘hoor en wederhoorbijeenkomst’ over de begroting. Deze bijeenkomst is onderdeel van een raadsinformatieavond. Utrechters kunnen dan reageren op de collegevoorstellen, maar de raadsleden ook suggesties en alternatieven meegeven voor het begrotingsdebat. In 2009 kwamen 22 bewoners en vertegenwoordigers van organisaties in de stad meepraten over de begroting, vooral over cultuur en welzijn. Ook hield de gemeenteraad voor het eerst een 'hoor en wederhoorbijeenkomst’ over de voorjaarsnota. Vier vertegenwoordigers van organisaties kwamen meepraten. In 2009 organiseerde de gemeenteraad veertien bijeenkomsten in de wijk, waarvan één werd gecombineerd met een raadsinformatieavond op locatie. Twee bijeenkomsten werden geannuleerd. Gemiddeld kwamen dertig bezoekers per avond. In 2009 hebben we samen met de wijkraden de evaluatie 'Samen voor de Wijk' gehouden en de onderlinge adviesrelatie onderzocht. De aanbevelingen zijn uitgewerkt in wijkgesprekken. De resultaten zijn verwerkt in de herziene verordening, die wij begin 2010 voorleggen aan de gemeenteraad en in het herziene convenant dat we samen met de wijkraden ondertekenen. De wijkraden brachten in 2009 70 adviezen aan ons uit, bij een kwart van de adviezen is de afhandelingstermijn overschreden. Op 28 mei 2009 diende het Hondenplatform een burgerinitiatief in bij de gemeenteraad voor 'een evenwichtig hondenbeleid'. Bij controle bleken de benodigde 2.500 handtekeningen ter ondersteuning niet gehaald. Het initiatief werd niet in behandeling genomen. De gemeenteraad of inwoners kunnen, afhankelijk van het soort referendum (raadplegend of raadgevend), een initiatief voor een (niet bindend) referendum nemen. Het Platform Referendum ALU nam in 2009 het initiatief om een raadgevend referendum over het raadsvoorstel ALU te houden en haalde 1.656 ondersteunende handtekeningen op. De coalitiepartijen in de gemeenteraad meenden dat hierover geen referendum kon worden gehouden. Eén van de overwegingen was dat het ALU te complex is voor een ja/nee-vraag. De Rekenkamer voert onderzoek uit naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het beleid, het beheer en de organisatie van de gemeente. In 2009 publiceerde de Rekenkamer drie rapporten met conclusies en aanbevelingen aan de gemeenteraad. In 2009 actualiseerden we met betrekking tot het Utrechts Archief (HUA) de regeling ten behoeve van het gemeenschappelijk beheer tussen de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en de gemeente Utrecht. HUA is in 2009 met de ontwikkeling van een digitaal depot gestart. Maart 2008 besloten we om extra huisvestingskosten die direct kunnen worden toegeschreven aan gemeentelijk handelen, aan het HUA te vergoeden. In 2009 hebben we toegezegd om in 2010 deze kosten op nacalculatiebasis te vergoeden. In de Voorjaarsnota 2010 komen wij met een voorstel hiervoor. Ook namen we een aantal besluiten met betrekking tot het budget Huisvesting HUA. Een bedrag van 1,166 miljoen euro is overgemaakt voor de dekking van een aantal incidentele posten voor de huisvesting.

164

Prestatiedoelstelling 1.2: Betrokkenheid inwoners In 2009 vergroten van de betrokkenheid van de inwoners door toegankelijkere en duidelijkere participatiemogelijkheden. Door duidelijker en consistenter te communiceren over participatiemogelijkheden, bijvoorbeeld in wijkberichten en bij de participatieaanpak bij bouwprojecten hebben wij zowel wijkraden als andere belanghebbenden in de wijken betrokken bij de voorbereiding van ons beleid. Naast promotie van het leefbaarheidsbudget stelden we het voorstel voor de Utrechtse Participatiestandaard en de Herziene Inspraakverordening op. De Participatiestandaard is de uitwerking van uw raadsbesluit begin 2009 over intensivering van de participatie en moet leiden tot het beter, vaker en eerder betrekken van burgers bij plannen voor de stad. De inspraakverordening uit 1997 is geactualiseerd en geeft de Utrechtse regels voor inspraak voor de gevallen dat de wet niet al inspraak regelt. Beiden zijn op elkaar afgestemd. Inspraak wordt hiermee het formele sluitstuk voor álle ingezetenen van het participatieproces, waarbij de nadruk ligt op betrekken van belanghebbenden in een zo vroeg mogelijk stadium bij de beleidsvoorbereiding. Besluitvorming zal begin 2010 plaatsvinden. Om kennis en vaardigheden van medewerkers over burgerparticipatie te vergroten, begonnen we in 2009 met een gemeentebrede opleiding, een Nieuwsbrief Participatie en 'Participedia': een online voorziening met tips, instrumenten en ervaringen. Participatie maakten we verder zichtbaar binnen de organisatie door de instelling van de Participatietrofee en de start van een kenniscommunity e-participatie. De wijkbureaus hebben belanghebbenden in de wijk en medewerkers ondersteund in participatieprocessen. Als voorbeelden van bijzondere participatietrajecten noemen we Campus Max (winnaar Participatietrofee), De Kop van Lombok en winkelcentrum de Gaard (beiden genomineerd voor de Participatietrofee). Kinderen van tien tot dertien jaar kunnen het initiatief nemen om iets aan hun wijk te verbeteren door een plan in te dienen bij de Kinderraadsvergadering. In alle wijken vonden in 2009 voorrondes plaats en iedere wijk presenteerde één plan voor de stedelijke eindronde. Het winnende plan was: 'Meer groen, meer dieren in de wijk' uit Vleuten-De Meern. Iedere maand vinden nu activiteiten plaats om meer groen en dieren in de wijk te realiseren. De Kinderraadsvergadering heeft in 2009 de Leon van Gelderprijs gewonnen, een driejaarlijkse nationale prijs voor de instelling die het beste vernieuwende onderwijsproject heeft bedacht. Jongerendenktank U-Shake, die bestaat uit jongeren van 12 tot 24 jaar, geeft gevraagd en ongevraagd advies aan de gemeente. U-shake leverde in 2009 een bijdrage aan de visienota 'Over chillen en participeren, visie Jongeren en Vrije Tijd, 2009-2012'. Ook onderzocht U-Shake hoe Utrechtse jongeren hun vrije tijd doorbrengen en welke wensen en behoeften ze nog hebben. De adviezen zijn gedeeltelijk uitgevoerd of staan op de planning. Ook heeft U-shake diverse projecten begeleid, waaronder de Stemquiz waarbij veertig politici en ambtenaren met jongeren in gesprek gingen over wat zij willen meegeven voor de gemeenteraadsverkiezingen. In het burgerjaarverslag verantwoordt de burgemeester zich jaarlijks aan uw gemeenteraad over de kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening en de procedures op het vlak van burgerparticipatie. Ook in 2009 is een burgerjaarverslag gepubliceerd. Prestatiedoelstelling 1.3: Leefbaarheid in wijken Wij vergroten de leefbaarheid in de wijken door met het leefbaarheidsbudget de sociale cohesie te stimuleren en bij te dragen aan een veilige en prettige leefomgeving. In 2009 beoordeelden we 3.946 leefbaarheidsinitiatieven van bewoners en ondernemers; 3.523 zijn er gehonoreerd. De streefwaarde van 2.500 is daarmee ruimschoots gehaald. We hebben in 2009 onderzocht wat nodig is om jongeren te stimuleren meer gebruik te maken van het leefbaarheidsbudget. De bekendheid van Utrechters met het leefbaarheidsbudget is licht gestegen.

165

Bestuurlijke samenwerking en belangenbehartiging Prestatiedoelstelling 2.1: Bestuurlijke samenwerking Samenwerking met gemeenten in de regio, de provincie Utrecht, de Randstadoverheden, de G4, het Rijk en de Europese Commissie - met als doel het Utrechtse belang goed te behartigen én bijdragen te leveren aan goed bestuur op hogere schaal. Het Bestuur Regio Utrecht (BRU) is één van de zeven Wgr (Wet gemeenschappelijke regelingen)-plusregio’s. BRU heeft in 2009 vooral gewerkt aan: Uitvoeren van het in 2007 vastgestelde Regionaal Structuurplan en de daarin opgenomen uitvoeringsafspraken

• • •

2005-2015, die betrekking hebben op ruimtelijke ordening, economische ontwikkeling, groenontwikkeling en volkshuisvesting. Verbeteren van bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid door prioriteiten op het gebied van infrastructuur, openbaar vervoer (zoals de studie naar de tram) en planvorming (vooral de Pakketstudie Ring Utrecht) aan te pakken. Verbeteren van informatievoorziening en betrokkenheid bij het BRU, onder meer door een monitor van besteding van subsidiegelden en het organiseren van themabijeenkomsten voor raadsleden en leden van het algemeen bestuur van het BRU.

In 2009 hebben met de provincie Utrecht onder andere samengewerkt aan de uitvoering van de ‘Samenwerkingsagenda’, waarover in 2008 afspraken werden gemaakt. De provincie heeft in 2009 voor de projecten van de Samenwerkingsagenda een totaalbedrag van 9,6 miljoen euro bijgedragen. Deze bijdragen zijn onder meer geleverd voor woningbouwprojecten, Utrecht Science Park, Vrede van Utrecht/Culturele Hoofdstad en groen in en rond de stad. In de Noordvleugel Utrecht (NV Utrecht) werken de provincie, de gemeente en het BRU samen met de gemeenten Amersfoort en Hilversum, en de gewesten Eemland en Gooi- en Vechtstreek. In 2009 is de Ontwikkelingsvisie NV Utrecht vastgesteld, waarin de regionale ambitie voor woningbouw(locaties) en verbetering van de bereikbaarheid tot 2030 is vastgelegd. In hoofdstuk 6 is een bijlage samenwerkingsagenda opgenomen. De samenwerking binnen de Randstad stond in 2009 in het teken van het programma Randstad Urgent, een programma van 35 projecten die zijn bedoeld om de bereikbaarheid, de economie en het leefklimaat te versterken. Voor de regio Utrecht zijn vooral de projecten Draaischijf Nederland en Duurzaam bouwen in de Utrechtse regio van belang. Eind 2009 zijn met het Rijk afspraken gemaakt over de bereikbaarheidsopgave van de regio Utrecht via het MIRT, als concrete uitwerking van het project Draaischijf Nederland. Ook werd in 2009 gewerkt aan de uitwerking van de toekomstvisie 'Randstad 2040'. De thema's uit de toekomstvisie krijgen via diverse uitvoeringsallianties vorm. We participeerden onder andere in de uitvoeringsallianties klimaatbestendige steden en stedelijke transformatie en verdichting. De nationale G4-samenwerking kent geen formele basis, maar de gezamenlijke opvattingen leggen in ‘Den Haag’ stevig gewicht in de schaal. In 2009 werkten Utrecht en Amsterdam intensiever samen, onder meer in het gedeelde kantoor in Den Haag. De G4 startten met een gezamenlijke strategie en lobby richting de brede heroverwegingen en de Kabinetsonderhandelingen in 2011. In ‘Brussel’ zijn de G4 vertegenwoordigd in een gezamenlijk kantoor en kent de samenwerking wél een formele basis. In 2009 trokken we namens de G4 de dossiers Jeugd en Verkeer, in 2010 is dat het dossier EU 2020/innovatie (samen met Den Haag). Bovendien werd de Europese samenwerking van de G4 geëvalueerd. Vanuit de stad Utrecht hebben we eveneens aandacht gevraagd voor diverse dossiers, zoals onder andere het binnenmilieu in scholen, de kandidaatstelling voor Europese Culturele Hoofdstad 2018 en de aanpassing van de GG&GD-regio aan de veiligheidsregio. Bovendien werkten we met activiteiten als de Kamerledentour en een netwerkbijeenkomst in Brussel aan het versterken van de relatie met 'Den Haag' en 'Brussel'. Prestatiedoelstelling 2.2: Ontwikkelen internationaal karakter Ontwikkelen van het internationale karakter van stad en gemeente door samenwerking en uitwisseling van kennis en informatie op internationaal niveau. Onder andere via internationale netwerken, stedenbanden en de ondersteuning van particuliere initiatieven. Om het internationale karakter van Utrecht uit te bouwen zoeken we actieve samenwerking met steden en in projecten binnen en buiten Europa. Dit doen we onder meer via het G4 lobby-kantoor in Brussel, Eurocities en het Similar Cities Netwerk. In 2009 is het Similar Cities Netwerk verder uitgebouwd. Met de steden Aarhus, Bologna, Edinburgh, Gent, Malmö en Stuttgart hebben uitwisselingen en stages plaatsgevonden. Samenwerking is noodzakelijk om in aanmerking 166

te komen voor Europese subsidies. In 2009 zijn diverse grote internationale evenementen in de stad georganiseerd waaronder Europa Cantat 2009 en de Ministersconferentie van de Raad van Europa over lokaal en regionaal bestuur. Deze evenementen hebben Utrecht internationaal sterker op de kaart gezet. Prestatie-indicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

1.1.a

Aantal bezoeken gemeenteraad aan iedere wijk

2

1,4

1.1.b

Aantal rapporten rekenkamer

3

3

1.1.c

Aantal brieven rekenkamer

2

0

1.1.d

Maximumtermijn reactie wijkraadadviezen, tussenbericht

4 weken

4 weken

6 maanden

72% binnen 6 maanden

2.500

3.523

12

12

5

5

1.2.b

Maximumtermijn reactie wijkraadadviezen, definitief antwoord

1.3

Aantal gerealiseerde leefbaarheidsprojecten

2.1

Aantal stedelijke lobbydossiers dat actief wordt uitgedragen

2.2

Aantal internationale samenwerkingsprogramma’s

1.19.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Democratisch proces

9.787

14.003

11.962

2.041

Betrokkenheid burger

5.231

5.141

7.046

-1.905

10.000

13.483

11.222

2.261

2.427

2.494

2.412

82

578

594

625

-31

28.024

35.714

33.267

2.447

159

65

58

-7

0

0

478

478

Lasten

Invloed inwoners/leefbaarheid Samenwerking en belangenbehartiging Internationale samenwerking Totaal lasten Baten Democratisch proces Betrokkenheid burger Invloed inwoners/leefbaarheid

744

0

53

53

Samenwerking en belangenbehartiging

0

0

204

204

Internationale samenwerking

0

0

46

46

903

65

839

774

27.121

35.649

32.428

3.222

Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoegingen

0

0

0

0

Onttrekkingen

0

7.861

7.861

0

27.121

27.788

24.567

3.222

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering.

167

Democratisch proces De lagere lasten worden vooral veroorzaakt door een voordeel op Het Utrechts Archief (2,334 miljoen euro). Dit voordeel ontstaat door de vertraging die is ontstaan als gevolg van het raadsbesluit om de Bibliotheek niet te huisvesten op de Alexander Numankade. We stellen voor om ter dekking van de verwachte huisvestingskosten in 2010 het restantbudget van 2,334 miljoen euro toe te voegen aan de Programmabegroting 2010, programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen. Tegenover het voordeel op de lasten staat onder andere een nadeel op de (representatie)kosten van het college van B en W (0,24 miljoen euro). De directe uitgaven college van B en W vallen met uitzondering van de representatiekosten buiten de uitgavenplafonds. Wij stellen daarom voor om 0,097 miljoen euro van het totale nadeel van 0,24 miljoen euro ten laste van de algemene dekkingsreserve te brengen. Betrokkenheid burger De lasten van de wijkbureaus en wijkservicecentra zijn 1,905 miljoen euro hoger. Dit wordt veroorzaakt door verbouwing en verhuizing van de verschillende wijkbureaus en door het tijdelijk inhuren van extra capaciteit voor de wijkbureaus. De baten zijn gestegen door het kunnen doorberekenen van de kosten wijkbureaus aan externe gebruikers en door bijdragen van derden. Invloed inwoners/leefbaarheid Het voordeel op de lasten van 2,261 miljoen euro wordt veroorzaakt doordat niet alle gehonoreerde leefbaarheidsbudgetten volledig of slechts ten dele zijn uitgevoerd. Het voordeel op de baten 0,053 miljoen euro wordt veroorzaakt door het ontvangen van incidentele bijdragen van derden voor de uitvoering van de leefbaarheidsbudgetten. Samenwerking en belangenbehartiging De baten zijn hoger dan begroot door een voordeel op het Bestuur Regio Utrecht (BRU). Dit betreft een terugontvangen bijdrage als gevolg van een voordelig jaarrekeningresultaat 2008 van het BRU. Vanaf 2010 is binnen programma Lokale Democratie en Bestuurlijke Samenwerking een bezuiniging van 0,305 miljoen euro opgenomen op de gemeenschappelijke regelingen waarin Utrecht deelneemt. Voor de realisatie van deze bezuiniging is nader onderzoek en bestuurlijk overleg met de betreffende regelingen vereist. Dit betekent dat de bezuiniging in 2010 nog niet volledig kan worden ingevuld. Zoals opgenomen in de Programmabegroting 2010 zetten we hiervoor als incidentele oplossing het voordeel op het BRU in. Daarom stellen we voor het voordeel toe te voegen aan de Programmabegroting 2010. Internationale samenwerking Het voordeel op de baten betreft onder meer bijdragen voor de campagne Millenniumdoelen en de stedenband Utrecht-Léon. Resultaat programma

3.222

Bestedingsvoorstellen Programmareserve Lokale Democratie en Bestuurlijke Samenwerking Uitvoering Leefbaarheidsbudgetten

-459 -459

Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010) Het Utrechts Archief Bezuiniging gemeenschappelijke regelingen 2010

-2.437 -2.334 -200

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-136

Dienstbedrijfsreserve Dienst Wijken

-588

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Utrecht Vernieuwt Dienstbedrijfsreserve Dienst Raadsorganen Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat Bedragen zijn in duizenden euro’s.

168

300 98 0

1.20 Wonen en Monumenten 1.20.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Het ontwikkelen en behouden van de kwaliteit van het wonen in Utrecht, bewaken van passend gebruik van terreinen en gebouwen en het benutten van de cultuurhistorische waarden. Door de realisatie van nieuwbouwwoningen en te zorgen voor de huisvesting van de door ons benoemde doelgroepen, hebben wij zoveel mogelijk gewerkt aan het beschikbaar blijven van voldoende en goede woningen voor alle groepen woningzoekenden. Door toezicht en handhaving geïntegreerd en gericht in te zetten hebben we de kwaliteit van de gebouwde omgeving verbeterd en hebben we een bijdrage geleverd aan een meer passend gebruik van de gebouwde omgeving. Bij controles constateren wij dat burgers en bedrijven zich steeds beter aan de regels houden. Effectdoelstelling 1: Vergroten van het aanbod en kwaliteit van woningen voor alle groepen woningzoekenden.

• • • •

Er zijn in 2009 ongeveer 3.600 woningen gerealiseerd, waarvan 1.530 nieuwbouwwoningen in Leidsche Rijn en 1.600 nieuwbouwwoningen en 400 anderszins toegevoegde woningen (woningsplitsingen en verbouw) in het binnenstedelijk gebied. 52% van de totale productie in het binnenstedelijk gebied is 'sociaal' gerealiseerd. De oplevering van City Campus Max van 989 woningen heeft het aanbod voor startergeschikte woningen in het binnenstedelijk gebied een impuls gegeven. Wij hebben een voorstel gemaakt voor het vervolg op de tweede fase Utrecht Vernieuwt. In 2010 werken wij aan een nieuw afsprakenstelsel waarin wij het vervolg op de tweede fase Utrecht Vernieuwt, de prestatieafspraken 2011-2015 en de afspraken in het kader van de Woonvisie 2009-2019 onderbrengen. Er zijn 49 rolstoelwoningen toegewezen en 225 bijzondere doelgroepers uit instellingen in zelfstandige woningen gehuisvest.

Effectdoelstelling 2 Zorgen voor voldoende kwaliteit, veiligheid en passend gebruik van gebouwen. In 2009 hebben we veel aandacht besteed aan handhaving. Daarnaast hebben we het Revolverend fonds woningrenovatie ingezet om eigenaren te stimuleren hun panden te verbeteren. Verder hebben we een handhavingsstrategie voor de middellange termijn vastgesteld en stappen gezet in de verbreding van integrale handhaving binnen de gemeente. Dit vergroot de effectiviteit van onze handhaving en leidt tot positieve resultaten in het naleefgedrag. Hiermee hebben we de kwaliteit van de voorraad weten te verbeteren. Effectdoelstelling 3 Behoud en gebruik van monumenten en cultuurhistorische waarden bevorderen. Behoud en beheer van monumenten en cultuurhistorische waarden hebben wij bevorderd met bouwhistorische en technische adviezen, subsidies en leningen. De onderhoudsregeling voor kerkgebouwen is voor zes jaar gecontinueerd. De selecties van industrieel erfgoed en na-oorlogse schoolgebouwen zijn vrijwel afgerond. Wij hebben een visie op de ontwikkeling van de Maliebaan laten opstellen en gepresenteerd aan diverse partijen. De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is de aanwijzingsprocedure voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie als Rijksmonument nog niet gestart. De voordracht van de werven als UNESCO-monument is in voorbereiding. Wel zijn wij een herstelprogramma voor de werven gestart. Wij hebben ons actief ingezet voor de ontwikkeling van Rotsoord met behoud van cultuurhistorische waarden. De verordening op de archeologische monumentenzorg is vastgesteld, waarmee het nieuwe archeologiebeleid is geïmplementeerd. Het reddingsplan PUG-collectie is voortgezet, evenals de voorbereidingen voor ontwikkeling van de projecten Archeologisch centrum Leidsche Rijn, de Romeinse grens (Limes) en Domplein 2013. Wij hebben private organisaties ondersteund en bijdragen geleverd aan publicaties. Daarmee 169

hebben we het draagvlak voor cultuurhistorie vergroot. De projecten Kerken Kijken en Open Monumentendag hebben vele bezoekers getrokken. Relevante omgevingsfactoren De gemeente bouwt zelf geen woningen, maar heeft een regisserende en faciliterende rol, met beperkte (financiële) sturingsmiddelen. Realisatie is sterk afhankelijk van (prestatie)afspraken met marktpartijen en corporaties. Daarnaast heeft de economische recessie geleid tot een daling van de bouwaanvragen. Halverwege het jaar waren er een derde minder aanvragen ingediend dan normaal. In december nam het aantal aanvragen echter weer sterk toe. Het is nog niet duidelijk welke gevolgen de economische recessie zal hebben voor 2010. Ook de invoering van de omgevingsvergunning zal invloed hebben op de bouwaanvragen. Wij verwachten dat door de omgevingsvergunning het aantal bouwaanvragen met gemiddeld 350 per jaar zal verminderen. Ondanks de economische recessie en bezuinigingen zijn we er in geslaagd om onze voornemens voor 2009 ten aanzien van effectdoelstelling 2 volledig te realiseren. De economische omstandigheden hebben ook geleid tot minder (omvangrijke) restauratie- en verbouwplannen bij monumenten. Het aantal aanvragen monumentenvergunning en daarmee samenhangende adviezen is lager dan de afgelopen jaren en leidt tevens tot minder subsidies en restauratiefinancieringen. Effectindicatoren 1.a

Streefwaarde 2009

Nieuwbouw woningen exclusief Leidsche Rijn (totaal: 3.400 woningen in 2009, inclusief Leidsche Rijn) 50

1.b

Woningvoorraad % koopwoningen per 31-12

1.c

Wachttijd huurwoning aanbodsysteem (in jaren) 51

2a

Resterend aantal van de in 2005 vastgestelde slechte panden 52

2.b

Percentage plannen getoetst conform vastgesteld protocol

2.c

Gegronde bezwaren op afgegeven beschikkingen

3.1

200 te verbeteren gemeentelijke monumenten in de periode 2004 - 2013 (meerjarendoelstelling Monumentenbeleidsplan)

3.2

1600

51%

Nog niet bekend

6,0

7,25

416

328

100%

100%

vanaf 2004 150 van de

de 200 panden op

200 panden op niveau

niveau redelijk

redelijk gebracht (daarna

gebracht (daarna

structurele

structurele

instandhouding)

instandhouding Cultuurhistorie in alle

Cultuurhistorie in

relevante

relevante RO-producten

RO-producten

Vastleggen en behouden van cultuurhistorische kennis

Bevorderen/ondersteunen publiekgerichte activiteiten,

0,76% Vanaf 2004 119 van

Integreren cultuurhistorie in Ruimtelijke Ordening als

van de stad

3.4

1200

< 0,8%

kwalitatief aspect van stadsontwikkeling 3.3

Realisatie 2009

Archeologische

Meer dan 8 ha

onderzoeken (meer dan 8

archeologische

ha) en 80

onderzoeken en 85

bouwhistorische

bouwhistorische

onderzoeken en

onderzoeken en

adviezen.

adviezen

Bezoekersaantal Kerken

Open

Kijken/Open

Monumentendag en

Monumentendag

kerken Kijken totaal

minimaal 45.000.

60.000 bezoekers;

stadspromotie en cultuurhistorisch toerisme

Inhoudelijke en financiële

Inhoudelijke en

bijdragen aan ±15

financiële bijdragen

publicaties en projecten

18 publicaties

50

Hiernaast zijn 400 woningen gerealiseerd door woningsplitsingen en verbouw.

51

In 2008 was de gemiddelde wachttijd voor een huurwoning volgens het aanbodsysteem 7,14 jaar. Doordat het

aanbod van sociale huurwoningen achter is gebleven bij de verwachtingen is het streefcijfer niet gehaald. 52

In 2005 hebben we vastgesteld dat er in Utrecht 600 slechte panden staan. De ambitie is om jaarlijks 50 van deze

panden aan te pakken. In 2009 hebben we echter 88 panden aangepakt. 170

1.20.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Aanbod en kwaliteit van woningen Prestatiedoelstelling 1.1: Faciliteren productie in stad en wijk Faciliteren van de productie van woningen in stad en wijk.

• • • • • • • •

De woonvisie is door de gemeenteraad vastgesteld op 14 januari 2010. In 2009 is zowel de monitor 2007 als de monitor 2008 van de prestatieafspraken met de corporaties opgesteld. In 2009 hebben wij de ondersteuning gefinancierd van twee bewonersorganisaties die nauw betrokken zijn bij Utrecht Vernieuwt. De samenwerking met particuliere beleggers/verhuurders hebben wij vastgelegd in een convenant. Naast de sociale huurwoningen vervult het segment beleggershuur (vanaf 650 euro per maand) een rol voor mensen met binding aan de stad, die (nog) niet willen kopen. In de planontwikkeling heeft dit segment een aandeel van 5%. Wij hebben in 2009 vijf projecten toegekend uit het woonfonds: 'Barthelomeus Gasthuis', 'STEM', 'Pilot Woonfraude', 'Stichting Tussenvoorziening' en 'Kop van Amsterdamsestraatweg'. Wij hebben ten behoeve van de evaluatie in 2010 de ontwikkelingen ten aanzien van de aanvragen voor een omzettingvergunning, de reacties van burgers en rechterlijke uitspraken over het beleid gemonitord met het oog op beleidsontwikkeling. Binnen het BRU hebben wij de afspraken over de bouw van sociale huurwoningen geagendeerd. Voor de periode 2010-2015 zijn nieuwe afspraken voorbereid. Op ons initiatief zijn grote bouwplannen getoetst aan de eisen van het Politie Keurmerk Veilig Wonen. Bij ontwikkelaars en bouwers hebben wij aandacht gevraagd voor tekortkomingen op dit punt en zijn bouwplannen aangepast. Stedenbouwkundige plannen hebben wij getoetst aan de eisen zodat bij ontwikkeling van bouwplannen aansluiting hierbij mogelijk is. Er is een extra inspanning geleverd die uiteindelijk leidt tot meer certificaten en minder inbraken door het hanteren van een boetebeding voor ontwikkelaars en een

• • •

stimuleringsregeling voor woningeigenaren. In het kader van de samenwerkingsagenda met de provincie is één subsidieaanvraag betreffende een woningbouwproject aan de Prinses Margrietstraat van Mitros gehonoreerd. In 2009 is voor de eerste en tweede tranche van de Rijksstimuleringsregeling 6,2 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het realiseren van 1.023 woningen en is begonnen met de bouw van 244 woningen. Wij hebben woningbouwprojecten, die er daadwerkelijk toe doen, gestimuleerd. Hiertoe hebben wij initiatief genomen via het Stimuleringsfonds woningbouwproductie, waarbij wij hebben ingezet op maatwerk per project. Het fonds heeft een plafond van 15 miljoen euro en tot de doelgroep behoren woningbouwcorporaties, ontwikkelaars en beleggers.

Prestatiedoelstelling 1.2: Verbeteren huisvesting bijzondere doelgroepen Verbeteren van de huisvesting van bijzondere doelgroepen.

•

De vier wijkakkoorden Wonen, Welzijn en Zorg in de wijken Overvecht Noord, Lombok/Oog in Al, Transwijk en Lunetten zijn in 2009 succesvol uitgevoerd. In het najaar 2009 hebben wij de Kadernota 'Welkome wijken', de ontwikkeling van het beleid Wonen Welzijn Zorg in Utrecht voor de periode 2009-2010 vastgesteld. De nota beschrijft de stedelijke ambities van het beleid Wonen Welzijn Zorg tot en met 2010, welke vertaald zijn in concrete doelstellingen per beleidsterrein en een actieprogramma. De Kadernota vormt het kader voor de

• • • •

wijkakkoorden. Met behulp van corporaties en gemeenten in de regio is 'de Verhuisadviseur 60+, in het leven geroepen, een pilotproject in regionaal verband, met de provincie en het BRU als opdrachtgevers en Het Vierde Huis als opdrachtnemer. Op korte termijn zijn 31 verhuizingen gerealiseerd, de eindevaluatie stellen wij in 2010 op. Tot en met 2009 zijn 560 startersleningen ingegaan, waarvan in 2009 197 aanvragen in behandeling zijn genomen, dit ter uitvoering van de gemeentelijke en de provinciale regeling. In 2009 is, naast kleinere projecten voor starters, het project City Campus MAX opgeleverd met 989 eenheden waardoor het woningaanbod voor jongeren en studenten fors is uitgebreid. Ook hebben wij de starterslening ingezet, waardoor meer (eenpersoons)huishoudens de stap van huur naar koop hebben kunnen zetten. Over de periode medio 2007/2008/2009 zijn 627 generaal pardonners gehuisvest. De taakstelling voor 2009 is ruimschoots behaald. Omdat de prioriteit is gelegd bij het huisvesten van de generaal pardonners, is in 2009 een 171

achterstand opgelopen op de reguliere taakstelling van 153 statushouders. Wij kijken in overleg met het Ministerie

• •

van VROM en met het BRU hoe hiermee om gegaan dient te worden. We zijn gestart met de pilot woonfraude, waarvoor 250 adressen zijn onderzocht. Een groot deel van deze adressen is nu bezocht. Wij hebben besloten een pilot huurteam in te stellen, de voorbereiding is in gang gezet. De start zal in 2010 plaatsvinden.

Kwaliteit, Veiligheid gebruik gebouwen Prestatiedoelstelling 2.1: Het voeren van een goed bouw- en woningtoezicht Het voeren van een goed bouw- en woningtoezicht.

•

De invoering van de omgevingsvergunning is van medio 2009 uitgesteld naar medio 2010. We blijven ons onverminderd inspannen om de omgevingsvergunning zonder (grote) problemen te kunnen invoeren. Ook zullen we ons uit klantgerichtheid, onverminderd blijven richten op integraal werken. Aanvragers voor vergunningen

•

Openbare Ruimte kunnen voortaan ook terecht bij de balie Bouwen Wonen en Ondernemen. In 2009 hebben we 1.946 bouwaanvragen afgehandeld. Dit aantal is 224 minder dan begroot, maar ligt nog op het gemiddelde van de afgelopen drie jaren. Afhankelijk van de economische ontwikkeling en de verwachte ingangsdatum van de omgevingsvergunning op 1 juli 2010 houden we rekening met circa 1.800 aanvragen in

• •

2010. In 2009 zijn 861 aanvragen voor woningomzetting ingediend, het merendeel in het laatste kwartaal. Ongeveer driekwart van alle aanvragen hebben we al afgehandeld. Ruim 90% betreft bestaande kamerverhuursituaties. Ondanks dat de digitalisering van bestemmingsplannen nog niet volledig is doorgevoerd en de automatisering moeizaam verloopt, blijven we ons inzetten om de kwaliteit van de publieksdienstverlening hoog te houden. Dit wordt bevestigd door de goede cijfers die de bezoekers ons gaven tijdens het klanttevredenheidsonderzoek in

• •

2009. De digitalisering van de vergunning zetten we door. Om het onderhoud door VVE's te stimuleren hebben we in drie projecten het Revolverend Fonds Woningrenovatie ingezet, twee projecten in Lombok en het project Peltlaan in Kanaleneiland Noord. Om bouwkundig leed achter de voordeur aan te pakken hebben we 10.000 informatiepakketten verstuurd naar huurders van woningen in Overvecht, Hoograven en Zeeheldenbuurt. Bij het hiervoor ingerichte meldpunt kwamen 39 meldingen binnen. In de loop van 2009 is hier het project Vreelanthof in Zuilen bijgekomen. Het betreft 144 sociale huurwoningen met achterstallig onderhoud. Gezien het relatief geringe aantal meldingen willen we meer inzicht in de totale omvang van de problematiek hebben. Hiervoor zullen we in 2010 onderzoek doen in een

• • • •

representatieve steekproef van 250 woningen. In 2009 hebben we 200 illegale woningomzettingen en 1.180 woonfraudezaken aangepakt. Het merendeel is door vergelijking van bestanden aan het licht gekomen, een gedeelte via meldingen. Het handhavingsprogramma hebben we volledig uitgevoerd. Daarnaast hebben we zeven extra projecten opgepakt. Daaronder vallen de uitbreiding van gemeentelijke asbesttaken, illegale bewoning van andere ruimtes en illegale kamerverhuur. We hebben het handhavingsprogramma 2010 verbreed naar een dienstbreed integraal handhavingsprogramma. Daarnaast hebben we een handhavingsstrategie voor de openbare en bebouwde ruimte ontwikkeld die begin 2010 is vastgesteld. Wat en hoe we handhaven is daardoor transparanter geworden. Wij hebben de uitvoering van de amendementen 'Meer ambitie bij de aanpak slechte panden '(A40/2007) en 'Beter onderhoud, ook achter de voordeur' (A4/2007) geïntegreerd in het handhavingprogramma.

Prestatiedoelstelling 3.1: Monumentale waarden en culturele historie Behouden, gebruiken en herstellen van monumentale objecten en cultuurhistorische kennis uitdragen en inbrengen in plannen.

• •

De cultuurhistorische kwaliteiten in Utrecht hebben wij benut en zichtbaar gehouden door bescherming van objecten en ondersteuning van eigenaren met informatie en adviezen. Industrieel erfgoed was een speerpunt, met als punt van zorg de herontwikkeling van het Rijksmonument de Cereolfabriek. Wij hebben de instandhouding en versterking van cultuurhistorische waarden geborgd met een vergunningenregiem. Hierbij is geanticipeerd op het nieuwe rijksbeleid en gewerkt aan snellere afhandeling van vergunningaanvragen. Door de economische recessie is het aantal vergunningen wat lager. Wij hebben meer ingezet op adviezen voor behoud van monumentale waarden bij kleinere projecten waarbij geen vergunning was vereist en planinitiatieven die nog niet tot uitvoering zijn gekomen. Veel capaciteit is ingezet voor grote projecten

172

met monumentale - ruimtelijke aspecten als het Universiteitscluster Drift / Janskerkhof, projecten Stationsgebied-

• • •

Vredenburg en Cereol. 29 gemeentelijk beschermde kerkgebouwen hebben wij subsidies toegekend voor het onderhoudsprogramma 2009-2014. Het aantal particuliere restauraties en URF-financieringen loopt iets achter bij de beleidsplandoelstelling uit 2004. Wij hebben via de NV Wonen boven winkels Utrecht bijgedragen aan de realisatie van wooneenheden. Vier planinitiatieven zijn in ontwikkeling. Wij hebben acht projecten uitgevoerd voor restauratie van gemeentelijk bezit en cultuurhistorische objecten in de openbare ruimte; onder een flankkazemat op Lunet 2, enkele bijzondere grafmonumenten op Soestbergen en de ijskelder van Huis Oud Amelisweerd. Ook hebben wij onderzoek gedaan naar de restauratie van het bijzondere

• • • • • • • • • • • •

behang in Huis Oud Amelisweerd. De inventarisatie van na-oorlogse schoolgebouwen is afgerond, in 2010 willen wij een aantal hiervan op de gemeentelijke monumentenlijst zetten. Wij hebben gelden beschikbaar gesteld uit het ISV2 –budget voor restauratie van Villa Jongerius. Met de Stichting Vrienden van het Jongeriuscomplex hebben wij ons ingezet voor een bijdrage van de provincie. Wij hebben onderzoek laten doen naar de exploitatie van de Neogotische St. Willibrorduskerk. Een goede exploitatieopzet is van groot belang voor dit topmonument. Voor de voortgang van de restauratie van Kasteel De Haar hebben wij een extra Rijkssubsidietoekenning bewerkstelligd. Wij hebben de kennis over de bouw- , architectuur- en cultuurhistorische waarden in onze gemeente verbreed. Wij proberen deze waarden zoveel mogelijk te bewaren en te integreren bij zowel restauratie van objecten als ruimtelijke ontwikkelingen. Onderzoeksresultaten hebben wij via publicaties en bijdragen tentoonstellingen aan een breed publiek gepresenteerd. Wij hebben onderzoek gedaan naar cultuurhistorische waarden bij restauratie van objecten en bij ruimtelijke ontwikkelingen. Voorbeelden zijn de cultuurhistorische inventarisatie Maliebaan en de visieontwikkeling voor het Janskerkhof. De cultuurhistorische inventarisaties en analyses voor het bestemmingsplan binnenstad zijn afgerond en in het bestemmingsplan opgenomen. Wij hebben deelgenomen in het Europese project Portico over het Romeinse verleden. Daarvoor zijn Europese en Rijkssubsidies ontvangen. Wij hebben negen archeologische onderzoeken uitgevoerd, veelal als waarneming bij of de voorbereiding van de uitvoering van bouwprojecten. In onze toezichthoudende rol bij het Rijksarcheologiebeleid hebben wij zeventien plannen voor archeologische onderzoeken bij (bouw)projecten getoetst aan de opgestelde programma's van Eisen. Wij hebben bouwhistorische en archeologische vondsten geconserveerd en opgeslagen in het in 2009 ingerichte nieuwe archeologisch depot. Met dit geconditioneerde depot voldoen wij aan de wetgeving op basis van het Verdrag van Malta. Wij hebben publicaties en brochures uitgegeven en lezingen en rondleidingen verzorgd.

Prestatie-indicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

1.1.a.

Vastgesteld Woonvisie

1

1

1.1.b.

Rapportage prestatieafspraken (per jaar)

1

2 1

Convenant betreffende samenwerking particuliere 1.1.c.

beleggers/verhuurders

1

1.2.a.

Vastgestelde wijkakkoorden woonservicezones

4

4 programma 2009 + 7 extra

2.1.a

Handhavingsprogramma uitvoeren Handhavingsprogramma afgelopen jaar evalueren

2.1.b

en programma komend jaar vaststellen

programma 2009

projecten

programma 2008

programma 2008

evalueren en programma

geëvalueerd en programma

2010 vaststellen

2010 vastgesteld

173

Prestatie-indicatoren Toetsen bouwaanvragen op niveau van het 2.1.c

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

Niveau 4, deels niveau 10

Niveau 4, deels niveau 10

SUPER

SUPER

Conform landelijk

Conform landelijk

toezichtprotocol

toezichtprotocol

140

96 31

landelijke toetsingsprotocol 53 Uitvoeren toezicht conform landelijk

2.1.d

toezichtprotocol

3.1.1

Aanvragen om monumentenvergunningen 54

3.1.2

Financieringen en subsidies 55

45

3.1.3

Wonen boven winkels 56

15

21

3.1.4

(bouwhistorische) adviezen54

110

76

15

28

50

41

15

71

Cultuurhistorische bijdragen in Ruimtelijke 3.1.5

Ontwikkelingen (ISV2 prestatiedoelstelling 7) Cultuurhistorisch onderzoek (archeologisch en

31.6

bouwhistorisch)54 (bijdragen aan) publicaties, tentoonstellingen,

3.1.7.c

rondleidingen en lezingen 57

1.20.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

3.662

13.530

8.136

5.394

893

950

876

74

20.007

27.142

21.710

5.432

3.587

3.107

5.760

-2.653

28.149

44.729

36.482

8.247

19

19

6.004

5.985

0

0

-25

-25

14.897

20.516

16.947

-3.569

147

175

905

730

15.063

20.710

23.830

3.120

Lasten Faciliteren productie in stad en wijk Verbeteren huisvesting bijzondere doelgroepen Het voeren van een goed bouw- en woningtoezicht Monumentale waarden en culturele historie Totaal lasten Baten Faciliteren productie in stad en wijk Verbeteren huisvesting bijzondere doelgroepen Het voeren van een goed bouw- en woningtoezicht Monumentale waarden en culturele historie Totaal baten

53

In 2009 hebben we de niveaus van het Utrechte toetsingsprotocol (SUPER) in overeenstemming gebracht met de

niveaus van het landelijke protocol 54

Vanwege de economische recessie zijn er minder vergunningen aangevraagd. Daarmee zijn er ook minder (aan

vergunning gerelateerde ) adviezen verstrekt en cultuurhistorische onderzoeken verricht. 55

Er zijn gerelateerd aan minder – omvangrijke – plannen geen URF-financieringen aangevraagd. Voor kleine

verbeteringen vinden eigenaren dit minder interessant. Wel zijn plannen uitgevoerd op basis van vergunningen waarbij deelherstel plaatsvindt. Het effect hiervan is echter niet eenvoudig te meten en te vertalen in verbeterpercentages of totale kwaliteit van een pand in relatie tot effectindicator 3.1. 56

Dit aantal is afhankelijk van particuliere initiatieven. In 2009 zijn meer plannen ingediend (die voor de economische

recessie zijn ontwikkeld) dan wij hebben voorzien. 57

Vanaf 2009 wordt dit aantal nauwgezet in een register bijgehouden.

174

Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

13.086

24.019

12.652

11.367

Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoegingen

0

1.028

1.028

0

Onttrekkingen

200

5.834

5.834

0

12.886

19.213

7.846

11.367

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Faciliteren productie in stad en wijk De daling van de lasten met 5,394 miljoen wordt veroorzaakt door de nog lopende uitvoering van de stimulering van de woningbouwproductie. Niet alle gemeentelijke middelen zijn in 2009 ingezet. De realisatie wordt in 2010 voortgezet. De hogere baten van 5,985 miljoen euro bestaan hoofdzakelijk uit ontvangen middelen voor de stimulering van de woningbouwproductie (3,594 miljoen euro) en de ontvangen afkoopsom voor het besluit woninggebonden subsidie (bws)-subsidie (2,164 miljoen euro). Tevens is 0,133 miljoen euro ontvangen aan rente voor het revolverend fonds SVN (Stimulering Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten). Wij stellen voor om de middelen voor stimulering van de woningbouwproductie voor een bedrag van 5,549 miljoen euro over te hevelen naar 2010. Voor de inzet van deze middelen is al een programma opgesteld. Het restant van de middelen voor stimulering van de woningbouwproductie (3,439 miljoen euro) zetten wij in ter dekking van het tekort 2009 op de bedrijfsvoering van de StadsOntwikkeling (zie hiervoor ook het programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen). De ontvangen afkoopsom voor de bws-subsidie en de ontvangen rente over het SVN-fonds voegen wij conform externe afspraken hierover toe aan de programmareserve Wonen en Monumenten. Bouw- en woningtoezicht De lagere lasten van 5,432 miljoen euro worden hoofdzakelijk verklaard door: Verminderde inzet van capaciteit voor behandeling en ondersteuning wegens een daling van het aantal

• • • • • •

(bouw)aanvragen met 15% (1,268 miljoen euro). Lagere lasten voor onderhoud hardware en uitbestede werkzaamheden (0,76 miljoen euro) evenals niet besteed budget voor modernisering toezicht en ontwikkelingen WRO (0,523 miljoen euro). Uitstel van de implementatie van de Wabo wegens vertraging van de invoering van deze wetgeving (0,516 miljoen euro). Hogere lasten vanwege de uitvoering van (bijzondere) handhavingsactiviteiten (1,09 miljoen euro). Lagere lasten door tussentijdse afwikkeling van volkshuisvestingsregelingen (2,973 miljoen euro). Hogere lasten door een bijdrage aan het Hoogheemraadschap van 0,063 miljoen euro in het kader van het project 'niet op het riool aangesloten panden'.

De lagere baten van 3,569 miljoen euro worden verklaard door: Lagere opbrengsten uit de behandeling van bouwaanvragen (0,992 miljoen euro) en aanverwante

• • •

vergunningsproducten (0,055 miljoen euro). Hogere incidentele inkomsten uit woonruimteonttrekking ( 0,451 miljoen euro). Lagere baten door tussentijdse afwikkeling van volkshuisvestingsregelingen (2,973 miljoen euro).

Wij stellen voor om het budget voor invoering van de WABO ter hoogte van 0,516 miljoen euro over te hevelen naar 2010. Verder worden de extra kosten voor handhaving voor een bedrag van 0,151 miljoen euro verrekend met de programmareserve Wonen en Monumenten, evenals de projectkosten voor 'niet berioolde panden' (0,063 miljoen euro) en de verdere afwikkeling van dit project in 2010 (0,103 miljoen euro). Het resterende resultaat op deze doelstelling wordt ingezet voor de interne verrekening van het resultaat op de concernoverhead en aanvulling van de dienstbedrijfsreserve van StadsOntwikkeling. 175

Monumenten en cultuurhistorie De hogere lasten van 2,653 miljoen euro worden verklaard uit: Uitgaven voor nog niet afgeronde projecten op het gebied van bouwhistorisch onderzoek, ondermeer ten aanzien

• • • • • •

van Leidsche Rijn en het Stationsgebied (0,673 miljoen euro). De kosten voor het project Porticon (0,513 miljoen euro) gericht op de samenwerking tussen verschillende Europese steden in het kader van kennisuitwisseling. Het herstel van de buitenruimtes De Lessepsbuurt/Robijnhof (0,456 miljoen euro). De herontwikkeling van Rotsoord met cultuurhistorische factoren (0,073 miljoen euro) en Domplein 2013 (0,044 miljoen euro). De meerkosten voor het archeologisch en cultuurhistorisch onderzoek (0,759 miljoen euro); het betreft hier ondermeer de projecten Oudenrijnseweg, Waterland, Parktoezichtlaan en Hoge Woerd. Verleende subsidies voor de gemeentelijke beschermde kerkgebouwen (0,2 miljoen euro).

De hogere baten van 0,73 miljoen euro volgen uit: De bijdrage van derden voor het project Porticon (0,513 miljoen euro).

• •

De afwikkeling van oudere projecten voor bouwhistorisch onderzoek (0,172 miljoen euro) en dividend NV Utrechtse Maatschappij Stadsherstel (0,045 miljoen euro).

Wij stellen voor om de uitgaven voor het project Domplein ter hoogte van 0,044 miljoen euro ten laste te brengen van de programmareserve Stadspromotie. Het overige resterende negatieve saldo op deze doelstelling wordt na verrekening van de concernoverhead ten laste van de dienstbedrijfsreserve van StadsOntwikkeling gebracht. Een deel van de projectkosten die nu ten laste van de dienstbedrijfsreserve StadsOntwikkeling wordt gebracht kan in 2010 nog met beschikbare budgetten verrekend worden, waardoor de reserve weer aangevuld zal worden. Het betreft de nog te verrekenen kosten voor bouwhistorische adviezen en archeologie (1,212 miljoen euro) en verrekening van de kosten voor de Lessepsbuurt en Rotsoord (0,529 miljoen euro). Resultaat programma

11.367

Bestedingsvoorstellen Programmareserve Wonen en Monumenten Woonfonds; afkoop bws -regeling

• • Volkshuisvesting; toevoeging ontvangen rente Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010) • Overheveling stimuleringsgelden woningbouw • Overheveling budget invoering WABO • Projectbudget Staatsliedenkwartier • Afwikkeling project niet berioolde panden

-2.297 -2.164 -133 -6.268 -5.549 -516 -100 -103

Dienstbedrijfsreserve StadsOntwikkeling

-2.466

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-797

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Wonen en Monumenten Woonfonds; project Staatsliedenkwartier

• • Ondersteuning handhaving • Niet berioolde panden Programmareserve Stadspromotie • Project Domplein

Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat Bedragen zijn in duizenden euro’s.

176

417 100 151 166 44 44 0

1.21 Milieu en Duurzaamheid 1.21.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Een leefbare en duurzame stad, waarin we het ontstaan van risico's voor veiligheid en gezondheid voorkomen. Om deze doelstelling te bereiken, zijn schone lucht, schone bodem, een groene stad en het beperken van geluidhinder essentieel. Doelstellingen voor milieu kunnen concurreren met doelstellingen voor bereikbaarheid. Dit is een opgave die veel inspanning vraagt, want de mobiliteit in en rond Utrecht groeit. Een goede luchtkwaliteit die voldoet aan de wettelijke normen, is van cruciaal belang voor de gezondheid van de bewoners en een randvoorwaarde voor de verdere ontwikkeling van de stad. Verbetering van de luchtkwaliteit hangt nauw samen met bereikbaarheid en is een belangrijk speerpunt in dit Programma. Volgens de berekeningen is er sprake van een trendmatige verbetering van de luchtkwaliteit. Het programma Milieu en Duurzaamheid draagt bij aan de programma's Stedelijke Ontwikkeling en Groen, Bereikbaarheid en Beheer Openbare Ruimte. Effectdoelstelling 1: Leefbaarheid Gezondheidsrisico’s beperken. Het beoogde maatschappelijk effect is een stad waarin toekomstige generaties in een leefbare, gezonde en veilige omgeving leven. In een duurzame stad gaan bewoners en ondernemers zuinig om met grondstoffen en energie en wordt de uitstoot van broeikasgassen beperkt om een bijdrage te leveren aan de doelstellingen van klimaatadaptie. Effectdoelstelling 2: Duurzaamheid Zuinig omgaan met grondstoffen en energie. Relevante omgevingsfactoren In 2009 zijn meerdere wetswijzigingen doorgevoerd zoals de Regeling beoordeling luchtkwaliteit (Rbl), de aanpassing van het nationale rekenmodel (CAR) en de Wet milieubeheer. De nieuwe wetgeving kent een dubbele doelstelling. Het Rijk wil een belangrijke impuls geven aan het treffen van maatregelen, zodat in ons land de Europese normen worden gehaald. Het Rijk wil er ook voor zorgen dat er meer mogelijkheden zijn om projecten door te laten gaan. Dat was nodig, omdat in het verleden in Nederland veel plannen door de rechter werden stilgelegd vanwege het niet halen van de normen. De Raad van State heeft hier echter bij projecten, zoals het 24 oktoberplein, tot nu toe geen uitspraak over gedaan. We voerden landelijk overleg met het ministerie van Verkeer en Waterstaat en de brandweer over de invoering van het Basisnet voor vervoer van gevaarlijke stoffen. Daarmee willen we bereiken dat ruimtelijke doelstellingen van Utrecht niet in conflict komen met de landelijke vervoersdoelstellingen. Op 10 juli 2009 is het 'Convenant bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties' ondertekend door een groot aantal betrokken overheden. Het convenant kent de volgende uitgangspunten: verdere decentralisatie van verantwoordelijkheden en uitvoering, toename samenhang bodembeleid met energie- en waterbeleid en beleid voor de ondergrond, verdere integratie van bodemsaneringsbeleid in gebiedsgerichte benadering, accommoderen van toenemend gebruik van de bodem als gevolg van ruimtegebruik. De invoering van de Wabo is uitgesteld. Bij de implementatie van de Wabo streven we naar vermindering van de toezichtsdruk voor bedrijven door steeds meer integraal te controleren op zowel de milieuwetgeving als de bouw en brandveiligheidswetgeving. In 2009 hebben we deze nieuwe werkwijze voorbereid en uitgeprobeerd. Daarnaast stelden we voor 2010 een integraal handhavingsprogramma voor de openbare en bebouwde ruimte op. 177

Zowel internationaal (Conference of Parties (COP) 15 in Kopenhagen), Europees, nationaal als in regionaal verband is klimaat en energie nadrukkelijk op de agenda gezet. Veel stimuleringsregelingen die worden ingezet om de economische recessie tegen te gaan, richten zich op het stimuleren van innovatie en een duurzame economische ontwikkeling. Effectindicatoren Streefwaarde 2009

Realisatie 2009 Vaststelling Actieplan Luchtkwaliteit Utrecht (ALU) 3 december 2009. Uitvoering volgens aangepaste

Utrecht voldoet in 2011 aan de Europese normen voor 1.a

planning waarbij wordt voldaan aan normen in

fijn stof en voor stikstofdioxide in 2015 58

2011 en 2015

In 2009 zijn er minder klachten over stankoverlast in

De klachten zijn aanzienlijk afgenomen

1.b

Zuilen dan in 2006 (237)

(89 klachten over geuroverlast Lage Weide)

2.a

Utrecht is CO2-neutraal in 2030

Niet van toepassing

Utrecht is als gemeentelijke organisatie in 2012 CO2

Aanvullende middelen van derden zijn nodig in

neutraal

2010 en verder. De doelstelling is haalbaar

2.b

Utrecht heeft in 2012 met participatie van burgers en 2.c

bedrijven 75.000 ton CO2 gereduceerd

Uitvoering volgens planning

1.21.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? Leefbaarheid Prestatiedoelstelling 1.1: Bedrijven Beperken van overlast, onveiligheid en gezondheidsrisico’s van bedrijven. Potentieel belastende bedrijven zijn bezocht. Het naleefgedrag is voor de zwaar milieubelastende bedrijven gelijk gebleven. Bij de minder milieubelastende bedrijven is het naleefgedrag afgenomen. Deze afname kan een gevolg zijn van onze verbeterde prioriteitstelling waardoor we gerichter toezicht houden en overtredingen vaker signaleren. Het aantal geurklachten in Zuilen is in 2009 aanzienlijk afgenomen. In het totaal zijn er bij de gemeente nog maar 89 klachten ingediend over stankoverlast. De overlast is veelal niet meer afkomstig van de veevoederbedrijven maar van andere afvalstoffenverwerkende bedrijven die op het nabijgelegen industrieterrein Lage Weide liggen. We werken intensief samen met de provincie. Voor 2009 was de afgifte van 53 Wet milieubeheer (Wm)-beschikkingen gepland. Dit zijn er uiteindelijk 52 geworden. We hebben 24 Wet milieubeheervergunningen verleend en drie ingetrokken. Daarnaast handelden we zeven zogenaamde artikel 8.19 meldingen af en legden we vijftien keer maatwerkvoorschriften op. Het Muziekpaleis en het Crematorium hebben een adequate vergunning gekregen. De omzet aan LPG van tankstations is in het kader van veiligheid gelimiteerd, waardoor alle LPG stations nu voldoen aan de veiligheidscriteria. Daarnaast hebben we 163 meldingen afgehandeld voor bedrijven die onder het activiteitenbesluit vallen en verleenden we 87 ontheffingen van de geluidvoorschriften. We hebben 763 bedrijven bezocht. Voor alle categorie bedrijven zijn de handhavingsdoelstellingen gehaald. We voerden 348 hercontroles uit waarna we bij nog 29 bedrijven overtredingen constateerden. Bij deze bedrijven is een dwangsom opgelegd. Vier bedrijven hebben uiteindelijk een dwangsom verbeurd. Voor meer informatie verwijzen we naar het jaarverslag handhaving publieke diensten. We controleerden 46 gemeentelijke inrichtingen op naleving van de voorschriften. Het naleefgedrag is ten opzichte van verleden jaar toegenomen, maar ligt nog onder het gemiddelde

58

uitgaande van derogatie (uitstel inwerkingtreding)

178

naleefgedrag binnen de gecontroleerde niet gemeentelijke inrichtingen. We namen buiten de klachten over veevoederbedrijven nog 329 klachten in behandeling. Het betreft voor de helft klachten over geluidoverlast en voor ongeveer dertig procent klachten over geuroverlast (exclusief Lage Weide). Ten behoeve van het zonebeheer zijn de vergunningaanvragen van enkele belangrijke bedrijven zoals de Asfaltcentrale Utrecht en energiecentrales beoordeeld, deels als reactie naar de provincie Utrecht indien die bevoegd gezag was. De geluidszone van Oudenrijn is ruimer gemaakt op plaatsen waar dit nodig en mogelijk was. Waar mogelijk wordt ook gewerkt aan verkleining van zones. Voor bestemmingsplan Lage Weide, dat in voorbereiding is, brachten we diverse aanpassingen van de zonegrenzen aan. Prestatiedoelstelling 1.2: Vergunning en Handhaving Milieu Vergunningverlening en Handhaving. 25 van de TOP 200 bedrijven op het gebied van besparingsmogelijkheden op CO2 spraken we extra aan op energiebesparende maatregelen. Veel bedrijven uit deze categorie treffen deze maatregelen overigens ook al vanuit zichzelf. Daarnaast controleerden we in aansluiting op een landelijk project bij supermarkten op energiebesparingsmogelijkheden bij koelinstallaties. Supermarkten worden verplicht op redelijke termijn maatregelen te treffen voor energiebesparing. We lieten door stichting Collusie circa 80 energiebesparingsonderzoeken bij het midden- en kleinbedrijf uitvoeren. Bij de Voorjaarsnota (inclusief Bestuursrapportage) 2009 is deze doelstelling met bijbehorend product 'Vergunning en Handhaving milieu' overgeheveld naar het programma Wonen en Monumenten. In de hierna opgenomen paragraaf 'Wat heeft dat gekost' is daarom voor deze doelstelling geen informatie meer opgenomen. Zie hiervoor het programma Wonen en Monumenten. Prestatiedoelstelling 1.3: Mobiliteit Beperken van overlast, onveiligheid en gezondheidsrisico's van mobiliteit. Luchtkwaliteit In maart 2009 stelden we het Actieplan Luchtkwaliteit Utrecht (ALU) 2008 vast. Twee externe bureaus hebben de rekenmethodieken getoetst en goed bevonden. Naar aanleiding van inspraakreacties zijn andere varianten onderzocht. Dat heeft geleid tot het ALU 2009, dat in december is vastgesteld door uw gemeenteraad. Een aantal ALU-maatregelen is gestart, zoals verschonen eigen wagenpark, elektrische bierboot, verplaatsing touringcarterminal en mobiliteitsmanagement Utrecht bereikbaar. Naar aanleiding van de onverwacht hoge directe uitstoot van NO2 van de nieuwe VDL-bussen van Connexxion heeft TNO in opdracht van het Bestuur Regio Utrecht en de gemeente Utrecht praktijkmetingen uitgevoerd. Op basis daarvan worden nieuwe eisen geformuleerd voor de nieuwe concessie (die eind 2011 ingaat). We hebben besloten om een meetnet te starten op basis van meetbuisjes voor stikstofdioxide met een looptijd van vijf jaar. In 2013 vindt een tussentijdse evaluatie plaats of het meetnet effectief is en of er aanvullende financiële middelen moeten worden gezocht. Tot 2013 worden de kosten (tot 0,4 miljoen euro ) gedekt uit het budget voor het ALU. De jaarrapportage luchtkwaliteit voor het jaar 2007 is vastgesteld en gepubliceerd. De jaarrapportage is de eerste in een nieuwe reeks jaarrapporten gebaseerd op berekeningen met een voor heel Nederland ingevoerde rapportagetool. Door gebruik te maken van eenzelfde rekenmethodiek ontstaat een eenduidig beeld van de luchtkwaliteit in heel Nederland. De berekeningen worden voortaan door het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) gedaan, de gemeente levert daarvoor gegevens aan. Geluid Bij ruimtelijke ontwikkelingen toetsen we of de nieuwe situatie aan de wettelijke normen en de geluidnota voldoet. In 2009 speelde geluid een belangrijke rol bij bereikbaarheidsontwikkelingen zoals HOV-Om de Zuid, 24 oktoberplein, Majellaknoop en de As van Berlage. Belangrijke ontwikkellocaties waar we toetsen aan de geluidnormen zijn Leidsche Rijn en het Stationsgebied. Verder hebben wij bij de voorbereiding van een aantal rijksstudies naar de uitbreiding van infrastructuur de geluidsbelangen vanuit Utrecht behartigd, dit geldt voor onder andere het (O)TB Vleugel en de Pakketstudie. 179

We zijn in 2009 gestart met de ontwikkeling van het Actieplan geluid en voerden met het Rijk overleg over de herziening van de geluidwetgeving. In 2009 hebben we bij 127 woningen een geluidssanering afgerond. Bij 199 woningen zijn saneringsprojecten gestart. De sanering van de urgente woningen van de door het Rijk vastgestelde 'A-lijst', wordt volledig afgerond in de ISV-3 periode. Externe veiligheid transport Voor vervoer van gevaarlijke stoffen over gemeentelijke wegen moet de vervoerder een ontheffing vragen. Het gaat om stoffen zoals LPG, ammoniak en vuurwerk. Voor het jaar 2009 verleenden we ontheffingen voor dertien LPG-stations, drie bedrijven, 25 particuliere tanks en elf vuurwerktransportroutes voor acht verkooppunten. Prestatiedoelstelling 1.4: Bodem Beperken van gezondheidsrisico's van bodemverontreiniging. We voerden toezicht uit op saneringen van de gemeente zelf en door derden. Voor de uitvoering van eigen gemeentelijke grondwerken organiseerden we voorlichtingsbijeenkomsten. In totaal zijn in 2009 167 bodemonderzoeken afgerond. Dit waren er 181 in 2008 en 232 in 2007. Er zijn vijftien saneringen afgerond, waarvan twee ISV saneringen en geen VINEX sanering. De overige saneringen zijn saneringen in eigen beheer door derden. In 2008 zijn nog zes saneringen afgerond en in 2007 waren dat er 21. In het gemeentelijke Bodeminformatiesysteem zijn van 4.243 terreinen bodemonderzoeksgegevens opgenomen. Via Internet kwamen 8.267 informatieaanvragen binnen. In 98,4% van de gevallen is de aanvraag volledig geautomatiseerd afgehandeld. Wanneer wij of derden een bodemsanering uitvoeren, controleren we of dat volgens de regels is gebeurd en dat leggen we vast in een beschikking. In totaal hebben we 38 beschikkingen genomen waarvan elf op een ernst/spoedsanering, twaalf op saneringsplan en vijftien op evaluatierapport. In 2009 zijn minder saneringen uitgevoerd en daardoor ook minder saneringen gecontroleerd dan gepland. Gezien de omvang van de saneringen waren echter meerdere controles per sanering noodzakelijk. Het aantal evaluatiebeschikkingen is weliswaar lager dan begroot, maar regelmatig wordt in één beschikking een tiental saneringen geëvalueerd. Het aantal meldingen in het kader van het besluit bodemkwaliteit is aanzienlijk hoger dan gepland. Het naleefgedrag bij bodemsaneringen is mede door de complexe regelgeving erg laag. Slechts bij 10% van de controles wordt alles in één keer in orde bevonden, bij 90% is een hercontrole nodig. Voortdurende aandacht blijft noodzakelijk.

Duurzaamheid Prestatiedoelstelling 2.1: Grondstoffen- en energiebesparing Besparen van grondstoffen en energie. In 2009 is het uitvoeringsprogramma ‘Utrecht maakt Nieuwe Energie’ vastgesteld. Het programma kent vijf thema’s, wonen, werken, mobiliteit, eigen organisatie en profileren. Voor het thema 'wonen' is een consortium van vijf partijen en studenten in een innovatielab aan de slag geweest in Wijk West. Van de daar ontwikkelde ideeën, voeren we een deel in 2010 uit. We deden proeven in de sociale woningbouw om energie te besparen. De resultaten uit het klimaatatelier voor Rijnenburg zijn verwerkt in de Structuurvisie. Voor het thema 'werken' hebben we een start gemaakt met de aanpak van de 250 grootste energieverbruikers, we hebben een aanvraag uit het fonds van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen gedaan om basisscholen energiezuiniger te maken en is de aanvraag voor Dutch Green Technology in het kader van Pieken in de Delta goedgekeurd. In het consortium Dutch Green Technology werken we samen met partners uit Randstad Noord aan het stimuleren van de innovatie van de duurzaamheidsector in de regio.

180

Voor het thema 'mobiliteit' hebben we binnen het Actieplan Luchtkwaliteit Utrecht geld vrijgemaakt om duurzame mobiliteit in de stad te stimuleren en zo de CO2 emissie te verminderen. Door initiatiefnemers uit de stad zijn twee aanvragen voor proeftuinen subsidie voor elektrisch vervoer ingediend. Voor het thema 'eigen organisatie' blijven het energiezuiniger maken van de gebouwen, de inkoop van groene stroom en het vergroenen van het gemeentelijke wagenpark de speerpunten van de aanpak. Voor het thema 'profileren' zijn we in december gastheer geweest van de manifestatie van ‘Beat the Heat Now’ in de jaarbeurs. Vanuit Utrecht vertrok de trein met de Nederlandse onderhandelingsdelegatie naar Kopenhagen. Gemeente, provincie en universiteit hebben zich op de manifestatie gezamenlijk als ‘U-kracht’ gepresenteerd. In 2009 zijn geen projecten afgerond voor woningen met energiebesparende maatregelen in het kader van ISV. Er zijn wel projecten in uitvoering (217 woningen) en in voorbereiding (684 woningen). Dit komt doordat de corporaties minder renovaties realiseerden dan gepland. Prestatie-indicatoren

Streefwaarde 2009

1.2.a

Aantal Wm-vergunningen en art. 8.19 meldingen

1.2.b

Aantal gecontroleerde inrichtingen

Realisatie 2009

53

52

750

763 Uitvoering van ALUmaatregelen die niet

1.3.a

Luchtkwaliteit

1.3.b

A-lijst woningen geluidgesaneerd (GSB 3) 59

1.3.c

Uitvoering

ter discussie

maatregelen ALU

stonden

437

127

Administratieve

Administratieve

sanering

sanering

Raillijstwoningen geluidgesaneerd (GSB 3)

400.000 waarvan 1.4.a

Bodemprestatie-eenheden (GSB3)

207.000 voor ISV2

298.872 217 woningen in uitvoering

Aantal woningen met energiebesparende maatregelen (Utrecht 2.1.a

684 in

Vernieuwt)

900

voorbereiding

1.21.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Lasten Bedrijven

861

533

588

-55

Mobiliteit

5.404

3.576

920

2.656

Bodem

4.785

5.161

1.197

3.964

540

1.329

1.618

-288

11.589

10.600

4.323

6.277

Grondstoffen en energie Totaal lasten

59

De streefwaarde van 437 is de totaaldoelstelling voor de gehele ISV2 periode. De streefwaarde voor de jaarsnede

2009 is 87. In 2009 zijn 127 geluidssaneringen afgerond en in de jaren daarvoor 160, samen 287. In 2009 zijn daarnaast nog voor 199 woningen projecten gestart. 181

Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Baten Bedrijven

237

27

17

-11

Mobiliteit

445

2.591

21

-2.570

3.879

4.873

936

-3.937

0

10

139

128

Totaal baten

4.562

7.502

1.112

-6.389

Saldo lasten en baten

7.027

3.098

3.211

-112

Bodem Grondstoffen en energie

Mutaties reserves Toevoegingen

233

0

Onttrekkingen

864

498

498

0

6.397

2.600

2.713

-112

Saldo na mutaties reserves

0

0

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Bij de Voorjaarsnota (inclusief Bestuursrapportage) 2009 is het product 'Vergunning en Handhaving Milieu' overgeheveld naar het programma Wonen en Monumenten. In bovenstaande tabel is dit product daarom niet meer opgenomen. Zie voor de verantwoording het programma Wonen en Monumenten. Bedrijven De lasten zijn 0,09 miljoen euro hoger dan geraamd door een grotere inzet van juridische ondersteuning bij complexe vergunningen en handhaving. Door een daling van de ontvangen opdrachten van derden zijn de baten 0,011 miljoen euro lager dan begroot. Mobiliteit De in de begroting opgenomen rijksbijdrage voor luchtkwaliteit is niet in de realisatie opgenomen. Deze rijksbijdrage verantwoorden we binnen het programma Bereikbaarheid. Hierdoor zijn zowel de lasten als de baten 2,55 miljoen euro lager dan begroot. Verder zijn de lasten 0,066 miljoen euro lager dan begroot als gevolg van meevallende kosten bij de programma-uitvoering. De baten zijn 0,02 miljoen euro lager door minder ontvangsten van subsidies en bijdragen derden. Bodem Zowel de lasten als de baten zijn 4 miljoen euro lager dan begroot doordat de ontvangen rijksbijdragen en corresponderende uitgaven voor bodemsaneringen in de realisatie rechtstreeks met de voorziening ISV II 2005-2009 zijn verrekend. Daarnaast zijn de lasten en baten respectievelijk 0,068 miljoen euro en 0,063 miljoen euro hoger dan begroot als gevolg van hogere uitgaven voor bodemsaneringen en ontvangen subsidies en bijdragen van derden. Besparen grondstoffen en energie De lasten zijn 0,3 miljoen euro hoger dan geraamd door meer werkzaamheden bij de uitvoering van het programma Utrecht maakt Nieuwe Energie. De hogere baten betreffen niet begrote bijdragen van derden voor dit uitvoeringsprogramma. Wij stellen voor om ter dekking van het nadelig programmaresultaat 0,232 miljoen euro te onttrekken aan de programmareserve Milieu en Duurzaamheid onderdeel 'Utrecht maakt Nieuwe Energie'.

182

Resultaat programma

-112

Bestedingsvoorstellen Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

- 120

Dekkingsvoorstellen Programmareserve Milieu en Duurzaamheid Utrecht maakt Nieuwe Energie Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

232 232 0

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

183

1.22 Economische Zaken 1.22.1 Wat hebben we bereikt? Algemene doelstelling Bevorderen van de economische vitaliteit en de werkgelegenheid van de stad Utrecht. Utrecht is een stad met een duidelijk economisch profiel, een goede economische structuur en goed vestigingsklimaat. Vanuit het Economisch Profiel Utrecht: 'Utrecht ontmoetingsplaats voor talent' hebben wij samen met onze partners gewerkt aan de economie van Utrecht. Wij richten ons op het behoud en de optimalisatie van brede en goede economische basisvoorzieningen en op een vitale economie in de wijken. Daarnaast willen wij onderscheidend zijn in kennis en cultuur, in specifieke sectoren en door creativiteit en innovatievermogen. De economische recessie heeft ook in Utrecht sporen achtergelaten: stijgende werkloosheid, oplopende leegstand van kantoren, terugtrekking door investeerders en lagere omzet van Utrechtse bedrijven. Dit is duidelijk terug te zien bij de behaalde effect- en prestatie-indicatoren. De komende jaren zijn de gevolgen van deze recessie nog merkbaar. Om dit tij zo snel mogelijk te keren hebben wij – in samenspraak met ondernemers, kennisinstellingen en intermediaire organisaties - het Fonds stimulering lokale economie opgezet. Dit fonds van 10 miljoen euro zetten we in op ondersteuning van ondernemers, het creëren van ruimte voor ondernemers in bedrijfsverzamelgebouwen en acquisitie van bedrijven. De eerste stimuleringsmaatregelen zijn al vanuit dit fonds ingezet. Een aantal andere maatregelen zijn in 2009 voorbereid en worden in 2010 verwezenlijkt. Effectdoelstelling 1: Profiel Utrecht Bevorderen van een sterk imago van de stad Utrecht met een ideaal profiel van Utrecht als vestigingsplaats voor bedrijven. Het profiel van Utrecht is het resultaat van de wijze waarop Utrecht als vestigingsplaats in de markt is gezet en gepromoot. Daarvoor presenteerden wij ons als stad samen met onze zakelijke partners op vastgoedbeurzen en in diverse publicaties. Voor de verwerving van nieuwe vestigingskandidaten en het behoud van bestaande bedrijven hebben we ingezet op verschillende marketing- en acquisitiewerkzaamheden (waaronder intensief contact met het potentiële vestigingskandidaten) de Utrecht Investment Agency (UIA) en het genereren van free publicity. Effectdoelstelling 2: Economische structuur Zorgen voor een sterke economische structuur. Als onderdeel van de economische structuur bevorderden wij het zelfstandig ondernemerschap (starters en allochtone ondernemers) en was er aandacht voor specifieke economische speerpuntsectoren. Door onder andere monitoring en onderzoek zorgden we voor de kwaliteit van het voorzieningenniveau, zoals detailhandels-, leisure- en horecavoorzieningen. De Utrechtse economie heeft de komende jaren nog zeker last van de naweeën van de recessie. Dit vertaalt zich op korte termijn in een toenemende werkloosheid bij onder andere de zakelijke en financiële dienstverlening. Gezien de kenmerken van de economische structuur (kennisintensief, hoogopgeleide en creatieve bevolking en de centrale ligging) zien de economische perspectieven op langere termijn er wel beter uit. Effectdoelstelling 3: Economisch vestigingsklimaat Realiseren van een optimaal economisch vestigingsklimaat. Het vestigingsklimaat wordt bepaald door het aantal beschikbare vestigingslocaties (bedrijfsverzamelgebouwen, woonwerkunits, bedrijfsterreinen en kantorenlocaties), de kwaliteit van de bedrijfsomgeving (bedrijventerreinen en winkelcentra), de criminaliteit en onveiligheid (veilig ondernemen) en de arbeidsmarkt (match tussen vraag en aanbod).

185

Effectdoelstelling 4: Dienstverlening ondernemers Zorgen voor goed geholpen ondernemers, die daardoor tevreden zijn over de gemeentelijke dienstverlening. We zijn op de hoogte van wat er speelt bij bedrijven door accountmanagement van Utrechtse bedrijven. We kunnen bedrijven daardoor goed helpen. De dienstverlening aan ondernemers bestaat verder uit het verstrekken van informatie en het leveren van dienstverlening aan individuele ondernemers (via Wijk in Bedrijf Utrecht) en het onderhouden van een goede relatie met het georganiseerde bedrijfsleven (ondernemers- en industrieverenigingen, winkeliersverenigingen, parkmanagementverenigingen). Gevolgen voor de wijken Hoewel bijna alle activiteiten van het programma Economische Zaken op een of andere manier neerslaan in de wijken heeft het project Wijk in Bedrijf Utrecht de meest directe impact in de wijken. Met Wijk in Bedrijf Utrecht ondersteunden wij (startende) ondernemers in de wijken op diverse gebieden, zoals advisering op gebied van ondernemersschap, huisvesting, financiering en organisatiegraad. Relevante omgevingsfactoren Ook de Utrechtse economie had sterk te maken met de gevolgen van de economische recessie in 2009. Zo hadden in het eerste kwartaal van 2009 meer Utrechtse bedrijven last van een omzetdaling dan in de rest van Nederland. Daarbij kenden ook meer Utrechtse bedrijven een afslanking van het personeel dan gemiddeld in de rest van Nederland. Waar vorig jaar in de periode juni tot en met augustus nog sprake was van een 4,7% daling van de jeugdwerkloosheid, steeg deze in dezelfde periode in 2009 met 8,5%. Het aantal niet-werkende werkzoekenden liep na een jarenlange daling sinds december 2008 weer op. In de periode juli tot en met augustus 2009 was de groei hiervan zelfs hoger dan in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Wel kent Utrecht nog altijd het laagste aantal werkzoekenden op de potentiële beroepsbevolking. De bouwmarkt liep terug en de investeerders hielden de hand op de knip. Toch zijn er nog 3.600 woningen gerealiseerd in 2009. De daling van het ondernemersvertrouwen van de afgelopen twee jaar zette door en bereikte dit jaar een absoluut dieptepunt van vijftien (tegenover 45 vorig jaar). De leegstand van de kantoren liep op van 7 tot 8,3%. Dit is aanzienlijk lager dan in de rest van Nederland (13%). Het incourante aanbod van bedrijfsruimte bedroeg in 2009 40% van de totale op de markt aangeboden ruimte, en bevond zich vooral op Lage Weide en Overvecht. Effectindicatoren 1.a

Positie 1 van de G4 in ranglijst economische toplocaties

2.a

Startersquotum, aantal starters ten opzichte van totaal aantal

Streefwaarde 2009

Realisatie 2009

1

1 3,6%

bedrijven, % boven het landelijke gemiddelde

2%

2.b

Index Ondernemersvertrouwen 60

50

15

3.a

Leegstandspercentage kantoorruimte

7%

8,3%

1.22.2 Wat hebben we daarvoor gedaan? In 2009 hebben wij na consultatie met alle relevante Utrechtse partijen het Fonds stimulering lokale economie opgezet. Dit fonds is budgettair ondergebracht bij prestatiedoelstelling 1.1 Marketing, maar raakt alle prestatiedoelstellingen. Doel van het fonds is de bevordering van de werkgelegenheid in Utrecht. Het fonds zet in op ondersteuning van (innovatieve) ondernemers, het creëren van specifieke en algemene bedrijfsverzamelgebouwen en de acquisitie van en accountmanagement voor bedrijven. In 2009 is vanuit het fonds stimulering lokale economie een incidentele bijdrage gegeven ter bevordering van de vestiging van de Dutch Health Tec Academy op Overvecht. Daarnaast is een stimuleringsprijsvraag uitgeschreven waarop 220 reacties kwamen. De uitslag hiervan wordt in 2010 bekend gemaakt. Verder werkten we aan de schaalsprong voor de Dutch Game Garden en de Bedrijfsruimte ontwikkelingsmaatschappij. Deze worden nu in 2010 gerealiseerd.

60

Het ondernemersvertrouwen wordt bepaald op basis van een index die bestaat uit verwachtingen in 2009 over 2010

ten aanzien van de toekomstige omzet, export, investeringen en werkgelegenheid. In 1999 lag deze index rond de 50. Medio 2006 stond de index op recordhoogte van 115. 186

Profiel Utrecht Prestatiedoelstelling 1.1: Marketing Ontwikkelen van de marketing van de stad als vestigingsplaats voor bedrijven. Voor het positioneren van Utrecht als aantrekkelijke vestigingslocatie voor bedrijven presenteerden we Utrecht samen met de G4 en Amsterdam Airport Area op de vastgoedbeurzen MIPIM, Expo Reaal en Provada. Voor de verwerving van nieuwe vestigingskandidaten en het behoud van bestaande bedrijven hebben we ingezet op verschillende marketing- en acquisitiewerkzaamheden, genereren van free publicity en het organiseren van bijeenkomsten waarbij ook Papendorp, De Wetering Zuid, Leidsche Rijn Centrum De Uithof en Stationsgebied actief onder de aandacht zijn gebracht. De acquisitie van het Europese research centrum van Danone, Bol.com, Siemens Enterprise Communications, Ducares en het behoud van het Oracle en Novell zijn hier succesvolle uitkomsten van. Aanvullend heeft het Utrecht Investment Agency met actieve marketing en acquisitie op het gebied van kantoren zes bedrijven naar Utrecht geloodst. Verder participeerden wij actief in de Holland business Promotion Office om gezamenlijk via gestructureerde promotie de concurrentiepositie van de Randstad te versterken in het buitenland.

Economische structuur Prestatiedoelstelling 2.1: Ondernemerschap Stimuleren en ondersteunen van zelfstandig ondernemersschap, specifieke sectoren, het voorzieningenniveau en de kennisinfrastructuur. Ondersteuning (startende en allochtone) ondernemers We hebben in 2009 het project Wijkeconomie en Kleinschalig Ondernemerschap neergezet, waarvan Wijk in Bedrijf Utrecht onderdeel is geworden. Zowel het project Utrecht Starterstraject als het project Partners in Nieuw Ondernemerschap is in Wijk in Bedrijf Utrecht opgegaan. Het ondernemerskrediet Utrecht is beëindigd, mede door de komst van Qcredits, een landelijk dekkend initiatief voor het verstrekken van microfinanciering. Voor Utrecht is het steunpunt hiervoor gevestigd in het pand van Wijk in Bedrijf Utrecht. De Utrechtse Ondernemers Academie (UOA) hebben we ook in 2009 ondersteund. Met 90 coaches en 40 trainers uit het bedrijfsleven heeft de UOA 116 deelnemers ondersteund. Stimulering van innovatieve ondernemers op het vlak van advisering, ondersteuning, netwerken en financiering op de economische speerpunten creatieve industrie (waaronder gaming/nieuwe media), ICT en zakelijke dienstverlening, duurzaamheid, milieutechnologie en life sciences gebeurde via onze participatie in de Taskforce Innovatie Regio Utrecht (TFI). Met onze ondersteuning van Utrecht Inc. (voorheen Centrum voor Ondernemen en Innovatie) wordt fysieke ruimte en begeleiding geboden aan innovatieve ondernemers. Via de Beleidsregel Subsidieverstrekking Stimulering Bedrijven (BSSB) hebben we in 2009 aan acht ondernemers subsidie verstrekt voor de verhuizing van een sloopcomplex naar een nieuw tegenovergelegen centrum. Specifieke sectoren en kennisnetwerken Samen met het ministerie van Economische Zaken, de provincie Utrecht en de Utrechtse kennisinstellingen hebben we via de subsidieregeling Pieken in de Delta negen nieuwe projecten ondersteund. Dit betrof projecten op het gebied van Life Science / medisch cluster (zoals het project PAZIO dat de ICT binnen de gezondheidszorg bevordert), de creatieve industrie (waaronder gaming/nieuwe media, zoals het project Level Up, dat inzet op een betere match van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt voor gaming) en zakelijke dienstverlening (zoals het project Noordvleugel Fast Forward, dat inzet op stimulering van de groei van de zakelijke dienstverlening) en duurzaamheid (zoals het project Dutch Green Technology dat duurzame energie in de wijken stimuleert). Onze totale cofinanciering voor deze projecten van 2,417 miljoen euro werd door samenwerking met de provincie Utrecht en het Ministerie van Economische Zaken meer dan verdubbeld. Met de kennisinstellingen in Utrecht en daarbuiten onderhielden we goed contact, zowel direct als via de TFI. Ter stimulering van de Utrechtse industrie stelden we het stimuleringsprogramma Kansen voor de Utrechtse (maak)industrie op. Dit Programma voeren we de komende jaren uit in samenhang met al lopende projecten (zoals de TFI) om optimale synergievoordelen te behalen.

187

Voorzieningenniveau Onze participatie in acht gebiedsteams draagt bij aan gebiedsgebonden economische vraagstukken met als resultaat diversiteit in economische plinten, realisatie van zelfstandige bedrijfsunits en begeleiding en advies bij herbranching en verhuizing bij herontwikkeling (woonboulevard, winkelcentrum Kanaleneiland, Overvecht en Rijnbaan (Zuidwest)). We hebben samen met de ondernemers van Rijnsweerd de eerste BedrijvenInvesteringsZone (BIZ) van Utrecht opgezet om de veiligheid en het parkmanagement op het terrein structureel te regelen. Voor de winkelcentra Vleuten-De Meern en 't Goylaan boden we ondersteuning om te komen tot een gewenste winkelinvulling. We werkten aan een nieuwe detailhandelsnota die naar verwachting in de zomer van 2010 wordt vastgesteld. In deze nota wordt ook specifiek gekeken naar de detailhandel op perifere locaties. We hebben actief ingezet op de handhaving van en communicatie over de winkeltijdenwet. In de binnenstad hebben we een nauwe samenwerking met partners (zoals de Kamer van Koophandel Midden Nederland, MKB Nederland, horeca- en detailhandelsondernemers) opgestart, geheten Centrummanagement. Gezamenlijk werkten we aan de doelstelling 'een aantrekkelijke binnenstad' door middel van zichtbare projecten (feestverlichting, hangende bloembakken) en langere termijn projecten (visie en positie binnenstad). Door de intensieve samenwerking met de ondernemers en positieve resultaten van Centrummanagement is een goede voedingsbodem voor de toekomst gecreëerd. De hotelsector maakte een moeilijk jaar door. Toch was er interesse voor Utrecht vanuit hotelontwikkelaars en, in mindere mate, hotelexploitanten. Voor plannen voor het vestigen van (kleinschalige) hotels en Bed en Breakfastgelegenheden hielpen we bij het zoeken naar goede locaties. In 2009 verwelkomden we via het samenwerkingsverband Ontwikkelingskader Horeca Utrecht achttien nieuwe horecavestigingen.

Economisch vestigingsklimaat Prestatiedoelstelling 3.1: Vestigingsmogelijkheden Realiseren van goede vestigingsmogelijkheden, bedrijfsomgeving, veiligheid en arbeidsmarkt. Vestigingsmogelijkheden Wij voerden de vastgestelde ontwikkelingskaders voor kantoren en bedrijfsterreinen uit en droegen bij aan de bij deze tijd passende planvorming en gebiedsontwikkeling van de nieuwe locaties Leidsche Rijn Centrum, Strijkviertel, Haarrijn en Rijnenburg. Zo is het Stedenbouwkundig Plan voor Papendorp plan de Taatst aangepast. Plannen voor grootschalig kantorenpanden zijn omgezet naar kleinschaligere marktconforme panden. Wij dragen bij aan het realiseren van een zorgboulevard op bedrijfsterrein De Wetering, met een clustering van bedrijven gerelateerd aan het Antoniusziekenhuis. Ook voerden we de jaarlijkse vastgoedmonitor uit. Hier bleek onder andere uit dat het leegstandspercentage van kantoren was opgelopen naar 8,3%. Met de Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht, UMC en de provincie Utrecht werkten we aan de totstandkoming van het Utrecht Science Park. We onderhielden intensief contact met de Utrechtse bedrijfsverzamelgebouwen en bevorderden de continuïteit van gesubsidieerde bedrijfsverzamelgebouwen voor startende en doorstartende ondernemers. Naar aanleiding van het raadsinitiatiefvoorstel Bedrijfsruimte Ontwikkelingsmaatschappij (BOM) zijn we begonnen met een Plan van Aanpak en een businessplan hiervoor. Dit voeren we in 2010 uit. Bedrijfsomgeving Naast parkmanagement op de bedrijventerreinen in Leidsche Rijn ondersteunden wij ondernemersverenigingen op bedrijvenlocaties als Rijnsweerd en Lage Weide bij het uitvoeren van activiteiten als collectieve beveiliging, extra beheer en onderhoud, centrale inkoop energie en postverzorging.

188

Het revitaliseringsplan voor Lage Weide (infrastructuur, verkeersveiligheid, groen, havens) voeren wij uit in de periode 2007-2011. Wij werken op diverse dossiers samen met de provincie Utrecht in het kader van de samenwerkingsagenda. In 2009 zijn we samen met de provincie Utrecht, de Kamer van Koophandel, het Bestuur Regio Utrecht en het bedrijfsleven een traject gestart voor het opstellen van een visie en actieprogramma voor de multimodale functie van het bedrijventerrein. Een aantal herstructureringsprojecten heeft enige vertraging opgeleverd, onder andere door de vondst van explosief materiaal uit de Tweede Wereldoorlog. Voor de verbetering van het vestigingsklimaat van bedrijventerrein Overvecht hebben wij in nauwe samenwerking met de Ondernemersvereniging Overvecht en de Kamer van Koophandel Midden Nederland een nieuwe toekomstvisie voor het Bedrijventerrein Overvecht opgezet. In 2010 wordt begonnen deze toekomstvisie te verwezenlijken. Wij hebben de Wijkontwikkelingsmaatschappij Lombok (WOM Lombok) voortgezet. De WOM Lombok boekte een positief resultaat. Zie voor het onderdeel Bedrijvigheid en Veiligheid het programma Veiligheid. Arbeidsmarkt Het werkgelegenheidsoffensief (WGO) hebben we in 2009 doorgezet, in het bijzonder via het Utrecht Investment Agency. Daarnaast initieerden we in 2009 vanuit het WGO de volgende projecten: opstarten van het platform Utrecht Techniek Talent, een haalbaarheidsstudie naar een Utrechtse bazaar en een bedrijfsverzamelgebouw voor beginnende kledingontwerpers en naaisters.

Dienstverlening ondernemers Prestatiedoelstelling 4.1: Informatie en dienstverlening Verstrekken van informatie, leveren van dienstverlening en onderhouden van goede relatie met individuele ondernemers en het georganiseerde bedrijfsleven. Individuele ondernemers Het relatiebeheer vulden we in aan de hand van bedrijfsbezoeken. In 2009 waren dit bezoeken aan onder ander BASF, Bonder, Cap Gemini, Sara Lee en Satro. Ook organiseerden we twee bijeenkomsten voor de 25 grootste bedrijven uit onze stad. Georganiseerd bedrijfsleven Via onze bedrijvenadviseurs voor de binnenstad, kantoorlocaties, bedrijventerreinen en de wijken onderhielden we regelmatig contact met de ondernemersverenigingen. Prestatie-indicatoren

Streefwaarde 2009

Realisatie in 2009

1.1.a

Uitgifte aantal m2 kantoorterrein, uitgiftecontract getekend

40.000

5.000

1.1.b

Uitgifte aantal m2 bedrijfsterrein, uitgiftecontract getekend

38.000

11.000

100

382

17

9,1

32,35

5,2

2.1.a

Aantal te ondersteunen ondernemers (GSB-indicator)

3.1.a

Aantal ha. gerevitaliseerd bedrijfsterrein (GSB-indicator)

3.1.b

Aantal ha. gerevitaliseerd bedrijfsterrein (niet-GSB budget)

Het verschil tussen de streefwaarde en de gerealiseerde uitgifte kantoorterrein in 2009 werd geheel veroorzaakt door de economische recessie. Het verschil in streefwaarde gerevitaliseerde bedrijventerrein (niet GSB-indicator) en het daadwerkelijk gerealiseerde aantal hectare bedrijventerrein heeft betrekking op het bedrijventerrein Overvecht. De revitaliseringplannen zijn in 2009 na intensief overleg met betrokken ondernemers gewijzigd. Hierdoor is het aantal hectare gerevitaliseerd bedrijventerrein (niet-GSB) in 2009 lager uitgevallen. Het aantal hectare gerevitaliseerd bedrijventerrein (GSB-indicator) betreft het bedrijventerrein Lage Weide. Hiervan is een deel van de projecten vertraagd, mede door vertraging van de aanbesteding als door het vorstverlet.

189

1.22.3 Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie 4.975

Lasten Marketing

667

5.696

722

Ondernemerschap

3.486

3.543

3.528

15

Vestigingsmogelijkheden

1.967

3.554

2.806

748

431

143

112

31

6.551

12.936

7.167

5.769

160

Informatie en dienstverlening Totaal lasten Baten Marketing

0

0

160

Ondernemerschap

0

0

0

0

755

1.800

1.911

111

30

27

0

-27

785

1.827

2.071

244

5.766

11.109

5.096

6.013

Vestigingsmogelijkheden Informatie en dienstverlening Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoegingen

0

0

0

0

Onttrekkingen

0

1.093

1.093

0

5.766

10.016

4.003

6.013

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering. Marketing Het plan voor het Fonds stimulering lokale economie is op 29 oktober 2009 door uw gemeenteraad vastgesteld. Gezien de grote omvang van de in dit plan genoemde projecten was het niet mogelijk om de middelen voor deze projecten nog in 2009 op een verantwoorde manier aan te wenden. Hierdoor zijn de lasten 4,980 miljoen euro lager dan geraamd. Daarnaast zijn als gevolg van fasering ook de lasten voor de projecten 'World Expo Shanghai' en 'Utrecht werkt' respectievelijk 0,125 miljoen euro en 0,018 miljoen euro lager dan begroot. Van derden zijn bijdragen ontvangen voor onder andere project Utrecht Investment Agency. Hierdoor zijn zowel de baten als de lasten 0,16 miljoen euro hoger dan begroot. Wij stellen voor van de voordelen op het Fonds stimulering lokale economie en World Expo Shanghai respectievelijk 3,574 miljoen euro en 0,125 miljoen euro aan de Programmabegroting 2010 toe te voegen. De rest van het voordeel op het Fonds stimulering lokale economie (1,406 miljoen euro) en het voordeel op Utrecht Werkt (0,018 miljoen euro) zetten we door middel van een storting in de dienstbedrijfsreserve Stadsontwikkeling in ter dekking van het bedrijfsvoeringstekort bij de dienst Stadsontwikkeling. Zie ook programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen. Vestigingsmogelijkheden De lasten van de projecten 'Wijk in Bedrijf Utrecht', 'Centrummanagement' en 'Kansenzone Overvecht' zijn als gevolg van fasering respectievelijk 0,366 miljoen euro, 0,029 miljoen euro en 0,448 miljoen euro lager dan begroot. Wij stellen voor de voordelen op Centrummanagement en Kansenzone Overvecht aan de Programmabegroting 2010 toe te voegen en het voordeel op Wijk in Bedrijf te storten in de programmareserve. Het terugdraaien van de 'nettering' (exclusief BTW gemaakt) van een GSB-III uitkering leidt tot een stijging van zowel de lasten als de baten met 0,111 miljoen euro. 190

Informatie en dienstverlening Zowel de baten als de lasten zijn 0,027 miljoen euro lager dan begroot. Wij hadden begroot voor een bate die in de realisatie als negatieve last is verwerkt. GSB-gelden Uitgaven ten laste van de voorziening GSB-III: 3,42 miljoen euro exclusief BTW. Resultaat programma

6.013

Bestedingsvoorstellen Programmareserve Economische Zaken Project Wijk in Bedrijf Utrecht

• Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010) • Fonds stimulering lokale economie • World Expo Shanghai • Centrummanagement • Kansenzone Overvecht

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst Dienstbedrijfsreserve StadsOntwikkeling Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

-366 -366 -4.176 -3.574 -125 -29 -448 -47 -1.424 0

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

191

Algemeen Algemene middelen en onvoorzien In dit onderdeel zijn de middelen opgenomen die geen bepaald bestedingsdoel kennen, zoals de onroerendezaakbelasting (ozb) en de uitkeringen uit het Gemeentefonds. Daarnaast zijn de stelposten verantwoord. In paragraaf 3.7 wordt nader ingegaan op de onroerende-zaakbelasting en de precario-, toeristen- en hondenbelasting. Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

5.404

5.770

5.279

491

404

433

377

56

Uitkering Gemeentefonds

0

0

0

0

Dividenden

0

0

0

0 -11.130

Lasten Onroerende-zaakbelasting Precario-, toeristen-, hondenbelasting

Langlopende geldleningen Stelpost investeringen Overige stelposten Onvoorzien Budgetstructuur Leidsche Rijn Totaal lasten

7.458

7.335

18.465

11.934

171

0

171

-6.583

-2.815

10.308

-13.123

159

159

0

159

4.741

1.756

0

1.756

23.518

12.809

34.429

-21.620

63.943

64.403

68.284

3.881

2.090

2.157

2.254

97

389.154

404.029

416.334

12.305

5.210

8.672

9.499

827

40.242

39.753

56.298

16.545

0

0

0

0

1.159

8.116

6.028

-2.088

Baten Onroerende-zaakbelasting Precario-, toeristen-, hondenbelasting Uitkering Gemeentefonds Dividenden Langlopende geldleningen Stelpost investeringen Overige stelposten Onvoorzien

0

0

0

0

Budgetstructuur Leidsche Rijn

0

0

0

0

501.798

527.131

558.697

31.567

-478.280

-514.322

-524.268

9.947

Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoegingen

4.844

9.360

9.359

1

Onttrekkingen

14.090

27.308

27.308

0

-487.526

-532.269

-542.217

9.948

Resultaat Bedragen zijn in duizenden euro’s.

193

Financiële toelichting Onroerende-zaakbelasting Op de lasten is per saldo een voordeel van 0,491 miljoen euro ontstaan door onder meer lagere kapitaallasten op de routine-investeringen voor het nieuwe geautomatiseerde belastingsysteem (0,762 miljoen euro) en hogere uitvoeringskosten Wet waardering onroerende zaken (Wet woz) door meer loon- en huisvestingskosten (0,33 miljoen euro). Per saldo is er een voordelig resultaat op de baten van 3,881 miljoen euro. De ozb-inkomsten over voorgaande jaren zijn 2,259 miljoen euro hoger dan geraamd. Dit heeft te maken met een hogere volume-ontwikkeling in 2007 en 2008 (totaal 1,2 miljoen euro). Daarnaast is de ingecalculeerde vermindering op basis van de ingediende woz-bezwaren over voorgaande jaren meegevallen. De ozb-inkomsten over 2009 zijn 1,407 miljoen euro hoger dan geraamd. Ook dit voordeel is het gevolg van een hogere volume-ontwikkeling en van een geringere bijstelling in verband met wozbezwaren. Ook was er sprake van extra waardestijging. Door een voordeel op de vergoeding voor personeels- en overige kosten in het kader van het samenwerkingsverband met de gemeente De Bilt, zijn de baten 0,251 miljoen euro hoger. Uitkering Gemeentefonds De gemeentefondsuitkering geeft een incidenteel voordeel van 12,305 miljoen euro, vooral ten gevolge van: Corresponderende posten (voordeel 4,5 miljoen euro). Deze worden één op één overgeheveld naar respectievelijk

• • • • •

uitgenomen uit het betreffende programmabudget (zie ook de bijlage corresponderende posten). Taakmutaties die wij niet verrekenen met de gemeentelijke diensten (voordeel 0,955 miljoen euro), omdat de kosten die met deze taakmutaties zijn gemoeid al gedekt zijn in de exploitatie 2009. Volume-ontwikkelingen 2009, voornamelijk veroorzaakt door een hoger aantal bijstandsgerechtigden en uitkeringsontvangers (voordeel 2,216 miljoen euro). Afwikkeling van de algemene uitkering 2007 (voordeel 2,01 miljoen euro) en 2008 (voordeel 2,066 miljoen euro). Diverse kleinere voordelen, zoals de verhoging van de uitkeringsfactor met 1 punt, voor een bedrag van 0,558 miljoen euro.

Ten tijde van het opstellen van deze Verantwoording 2009 hebben wij een nadeel geconstateerd in de berekening van het gemeentefonds van 2,756 miljoen euro. De oorzaak van dit nadeel zit diep verborgen in de techniek van de verdeling van het gemeentefonds. Kort gezegd komt het er op neer dat door de sloop van een gebouw in Leidsche Rijn (langs de A2) de grootste kern van Utrecht in twee delen uiteen is gevallen. Doordat de betrokken maatstaven een zwaartekrachtmodel kennen, gaan deze twee delen elkaar beconcurreren in plaats van versterken. Omdat dit niet correspondeert met de uitgangspunten van de verdeling van het gemeentefonds is (vooralsnog) een ambtelijke brief gestuurd naar het ministerie van BZK, met het verzoek om dit nadelige effect ongedaan te maken. In de raming gaan wij er van uit dat het ministerie een en ander zal corrigeren en dat het nadeel zich niet voor doet. Dividenden Het voordeel op de dividenden wordt voor het overgrote deel verklaard door de niet begrote dividenduitkering van Vitens van 0,813 miljoen euro. Vanaf 2010 is deze uitkering wel begroot. Langlopende geldleningen Per saldo geeft de financieringsfunctie een voordeel van 5,415 miljoen euro. De hoger dan verwachte gemeentebrede financieringsbehoefte in 2009 heeft geleid tot een hoger volume aan aangetrokken geldleningen. Daartegenover kon tegen veel lagere rentepercentages worden geleend dan begroot. Het nadeel op de externe rentelasten bedraagt 1,129 miljoen euro. De ontwikkeling van de financieringsbehoefte leidt ook tot een hogere interne rentetoerekening dan begroot. Inclusief beperkt lagere bedrijfsvoeringslasten geeft dit een voordeel van 6,544 miljoen euro. Omdat de interne rentebaten en –lasten netto zijn begroot en in de realisatie bruto zijn verantwoord geeft dit een verschil van ruim 10 miljoen euro in de baten en lasten bij de financieringsfunctie. Frictiefonds Leidsche Rijn Het voordelig verschil van 1,756 miljoen euro komt doordat de jaarlasten nog niet met de diensten zijn verrekend. Dit storten we nu in de bestemmingsreserve Budgetstructuur Leidsche wijn en zullen we bij de tweede Technische Wijziging 2010 verrekenen.

194

Overige stelposten De gemeentebrede stelposten laten een nadeel zien van 15,211 miljoen euro. Dit is opgebouwd uit de volgende posten: Een nadeel van 6 miljoen euro op overlopende passiva uit de Verantwoording 2008. In de algemene

•

• • • • • •

dekkingsreserve is voor dit bedrag een reservering opgenomen. Bij de bestedings- en dekkingsvoorstellen wordt deze reservering aangewend. Een nadeel van 1,976 miljoen euro dat nog moet worden verrekend met de reserve BTW-compensatiefonds (0,971 miljoen euro) en met een voordeel in het programma Bereikbaarheid (1,005 miljoen euro). Een nadeel van 2,3 miljoen euro in verband met het afboeken van de gemeentebrede vorderingen. Een nadeel van 1 miljoen euro ter dekking van gemeentelijke risico's bij procedures. Een nadeel van 2 miljoen euro omdat de invulling van de taakstelling 'scherper begroten' in 2009 onderdeel uitmaakt van het resultaat. Een nadeel van 1,772 miljoen euro omdat een onttrekking aan de algemene dekkingsreserve per abuis niet is begroot en dus ook niet is uitgevoerd. Bij de bestedings- en dekkingsvoorstellen gebeurt dit alsnog. Overige kleine nadelen van totaal 0,163 miljoen euro.

Resultaat programma

9.948

Bestedingsvoorstellen Algemene Middelen en Onvoorzien: Budgetstructuur Leidsche Rijn

•

-1.756 -1.756

Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst

-113

Dienstbedrijfsreserve Dienst Burgerzaken en Gemeentebelastingen Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010) Corresponderende posten uitkering Gemeentefonds

• • • • •

Correctie loon- en prijscompensatie Onderbestedingstaakstelling 2010

-661 -11.783 -4.500 -90 -7.078

Directe uitgaven college van B en W

-97

Kapitaallasten bibliotheek Tuinwijk

-18

Dekkingsvoorstellen Bestemmingsreserve Algemene middelen en Onvoorzien: BTW-compensatiefonds

• • Toeristische stadspromotie Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010) • Correctie overlopende passiva • Administratieve correctie • Nog te verrekenen BTW op investeringsprojecten • Nog te verrekenen rente met Beheer Openbare Ruimte Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

974 971 3 9.231 6.000 1.772 1.005 454 5.840

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

195

Algemene Ondersteuning In de programma's zijn alleen de middelen opgenomen die direct betrekking hebben op het realiseren van het programma. Dit betekent dat een aantal (concern)posten daarbuiten valt. Deze zijn opgenomen in 'Algemene ondersteuning', zoals weergegeven in onderstaande tabel.

Wat heeft dat gekost? Nominale

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

begroting 2009

2009

en realisatie

Lasten Concernondersteuning Stafafdelingen

9

9

0

9

Concernondersteuning Bestuurszaken

2.770

1.995

716

1.279

Concernondersteuning Financiën Concernondersteuning POI Beheersproduct Bestuur Assurantiefonds Beheersproduct POI Overhead diensten Totaal lasten

515

1.301

3.203

-1.902

-156

103

388

-286

0

0

0

0

5.528

-1

0

-1

640

815

52

763

15.204

2.128

14.099

-11.972

24.511

6.350

18.458

-12.109

Baten Concernondersteuning Stafafdelingen

0

0

0

0

Concernondersteuning Bestuurszaken

3.055

2.109

1.339

-770

Concernondersteuning Financiën

505

254

38

-216

Concernondersteuning POI

337

222

15

-207 0

Beheersproduct Bestuur

0

0

0

5.528

-1

0

1

640

816

52

-764

Overhead diensten

14.883

6.944

12.781

5.837

Totaal baten

24.948

10.343

14.225

3.882

-437

-3.993

4.234

-8.227

Toevoegingen

1.374

14.287

14.287

0

Onttrekkingen

55

9.278

9.278

0

881

1.016

9.243

-8.227

Assurantiefonds Beheersproduct POI

Saldo lasten en baten Mutaties reserves

Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Financiële toelichting

Hieronder lichten wij per doelstelling de belangrijkste financiële ontwikkelingen toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf Bedrijfsvoering.

196

Concernondersteuning Bestuurszaken De lasten zijn 1,28 miljoen euro lager dan begroot. Dit wordt grotendeels verklaard door een verschil in de systematiek van de kostentoerekening, hierdoor zijn de lasten 1,16 miljoen euro lager. Andere oorzaken zijn uitgaven voor cofinanciering van projecten van Kansen voor West veroorzaken hogere lasten ter grootte van 0,368 miljoen euro. We stellen voor dit nadeel ten laste van de programmareserve Algemene Ondersteuning te brengen. De lasten zijn 0,19 miljoen euro hoger dan begroot in verband met frictiekosten voor ontvlechting van de Brandweer. Wij stellen voor dit nadeel ten laste van de dienstbedrijfsreserve Brandweer te brengen. De lasten zijn 0,068 miljoen euro hoger als gevolg van een ten onrechte in de exploitatie geboekte last voor Kansen voor West). Wij stellen voor dit nadeel tijdelijk ten laste van de dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst te brengen. Zodra de corresponderende bijdrage vanuit Europa is ontvangen, wordt dit bedrag weer terug gestort in de dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst. Zowel de lasten als de baten zijn 0,77 miljoen euro lager dan begroot, in verband met de administratieve verwerking van subsidies in het kader van het programma Kansen voor West. Concernondersteuning Financiën De lasten zijn 1,9 miljoen euro hoger dan begroot. Dit wordt onder andere verklaard door een verschil in de systematiek van de kostentoerekening waardoor de lasten 7,75 miljoen euro hoger zijn en doordat bij de Voorjaarsnota 2009 cq. Programmabegroting 2010 6,25 miljoen euro beschikbaar is gesteld voor het uitvoeren van achterstallig onderhoud ICT. In de tweede helft van 2009 zijn hiertoe projectplannen uitgewerkt, getoetst en vastgesteld. In 2009 zijn echter nog geen uitgaven gedaan die ten laste van dit budget zijn gebracht. Hierdoor zijn de lasten 6,25 miljoen euro lager dan begroot. De kosten voor deze projecten worden in 2010 verwacht. Wij stellen daarom voor het resterende budget van 5,962 miljoen euro toe te voegen aan de financiële ruimte 2010 en 0,288 miljoen euro te storten in de dienstbedrijfsreserve Stadswerken. De lasten voor het onderdeel ICT 2010 zijn 0,406 miljoen euro hoger dan begroot. Voor dit project is gedurende de looptijd 10 miljoen euro beschikbaar gesteld, verdeeld over de jaarsnedes 2006-2010. Doordat het zwaartepunt in de tweede helft van het project lig en het budget regelmatig is verspreid, is er in voorgaande jaren budget gereserveerd. Wij stellen daarom voor de overschrijding 2009 ten laste van de programmareserve Algemene Ondersteuning te brengen. De lasten zijn 0,097 miljoen euro hoger dan begroot in verband met uitgaven voor de inhuur van personeel van derden bij het Centraal Museum. Vanuit het rekeningresultaat 2008 is 0,097 miljoen euro beschikbaar gesteld voor deze uitgaven. Dit bedrag is in de dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst gestort. We stellen daarom voor om dit bedrag ter dekking van de gemaakte kosten aan de dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst te onttrekken. De lasten voor het project benchmark Shared Services van de interne auditafdeling zijn 0,023 miljoen euro lager dan begroot. Voor dit project zijn bijdragen van andere deelnemers gerealiseerd. Nog niet alle kosten zijn in 2009 gemaakt. Wij stellen daarom voor het resterende budget van 0,023 miljoen euro toe te voegen aan de financiële ruimte 2010. De baten zijn 0,216 miljoen euro lager dan begroot doordat in de begroting een aantal inverdientaakstellingen is opgenomen die niet gerealiseerd zijn. Concernondersteuning POI De lasten zijn 0,29 miljoen euro hoger dan begroot. Door een verschil in de systematiek van de kostentoerekening zijn de lasten 0,65 miljoen euro hoger. De lasten voor de werkzaamheden op het gebied van de HRM-nota 'Utrecht een werkgever om trots op te zijn' zijn 0,1 miljoen euro lager dan begroot. In de Programmabegroting 2008 is voor deze nota voor 2 jaar een incidenteel budget beschikbaar gesteld. Een aantal activiteiten vindt plaats in 2010. Het budget is daardoor niet geheel uitgeput in 2009. Wij stellen dan ook voor het resterende budget van 0,1 miljoen euro ten gunste van de uitvoering in 2010 toe te voegen aan de financiële ruimte 2010. Er is vertraging opgetreden in de uitvoering van projecten, begroot onder de stelpost ICT. Hierdoor zijn de lasten 0,13 miljoen euro lager dan begroot. De baten zijn 0,207 miljoen euro lager dan begroot doordat n de begroting is een aantal inverdientaakstellingen opgenomen die niet gerealiseerd zijn. Beheersproduct POI Onder deze doelstelling wordt 't Bureau verantwoord. Door een verschil in administratieve verwerking tussen de begroting en de realisatie ontstaan verschillen in de lasten en de baten. Per saldo vallen deze echter tegen elkaar weg.

197

Overhead diensten De lasten zijn 1,531 miljoen euro hoger in verband met voorbereidingskosten Stadskantoor (0,749 miljoen euro) en kosten in verband met de RITS projecten. De voorbereidingskosten Stadskantoor komen ten laste van het krediet dat onlangs in de gemeenteraad is vastgesteld. De administratieve verwerking loopt via de algemene dekkingsreserve. De kosten in verband met de RITS projecten (0,782 miljoen euro) en de dekking daarvan maakt deel uit van het koersdocument. Vooralsnog worden deze kosten daarom via de bestedings- en dekkingsvoorstellen overgeheveld naar de exploitatie 2010. In 2009 had er 4,4 miljoen euro vanuit de exploitatie aan de reserve huurharmonisatie toegevoegd moeten worden. In werkelijkheid is er 4,1 miljoen euro toegevoegd. Wij stellen voor om het verschil van 0,293 miljoen euro toe te voegen aan de programmareserve Algemene Ondersteuning. Verder had er in 2009 vanuit de reserve automatiseringsissues 0,3 miljoen euro moeten vrijvallen ten gunste van de exploitatie, dit is niet gebeurd. Wij stellen voor om hiervoor 0,293 miljoen euro te onttrekken aan de programmareserve Algemene Ondersteuning. Een nadelig saldo van 2,6 miljoen euro wordt verklaard doordat in de begroting de begroting de afroming van liquidatiefonds Woonruimtezaken 2 miljoen euro, de afroming van het onderdeel routine-investeringen 0,185 miljoen euro, de frictiekosten vorming Bestuurs- en Concerndienst 0,23 miljoen euro en de dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst 0,15 miljoen euro niet doorverdeeld over de programma's, terwijl in werkelijkheid is dat wel gebeurd. De overheadkosten van de brandweer laten een nadelig resultaat zien van 0,743 miljoen euro. Dit resultaat wordt veroorzaakt door een onvolledige kostentoerekening in de actuele begroting. De gerealiseerde kostenverdeling is wel volledig, waardoor het nadelig resultaat ontstaat. Wij stellen voor dit ten laste van de dienstbedrijfsreserve Brandweer te brengen. Een nadelig saldo van 1,28 miljoen euro is het gevolg van het per abuis niet doorboeken naar programma's van een stelpost. Wij stellen voor dit ten laste van de dienstbedrijfsreserve Burgerzaken te brengen. In de begroting zijn op een overheadkostenplaats van Dienst Raadsorganen diverse stelposten verwerkt. Het betreft onder andere budgetuitname FB, budgetuitname HRM en de index op de budgetten ABU en. In de realisatie staan hier geen boekingen tegenover. Wij stellen voor om 0,386 miljoen euro ten laste te brengen van de dienstbedrijfsreserve Raadsorganen. Er staan lasten en baten op de kostenplaatsen met een saldo van 0,34 miljoen euro, door een niet volledig correct uitgevoerde kostenverdeling. Wij stellen voor dit ten gunste van de dienstbedrijfsreserve Stadswerken te brengen. Resultaat programma

-8.227

Bestedingsvoorstellen Programmareserve Algemene Ondersteuning (automatiseringsissues)

-293

Dienstbedrijfsreserve Stadswerken

-628

Dienstbedrijfsreserve Dienst Wijken Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010 Achterstallig onderhoud bedrijfsvoering

• • •

198

Benchmark HRM

-30 -6.085 -5.962 -23 -100

Dekkingsvoorstellen Algemene dekkingsreserve

845

Algemene dekkingsreserve (overloop naar 2010)

782

Algemene Ondersteuning Huurharmonisatie

• • •

1.067 293

ICT 2010

406

Europese doelstelling 2

368

Dienstbedrijfsreserve Brandweer Dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst Dienstbedrijfsreserve Raadsorganen Dienstbedrijfsreserve Burgerzaken

933 9.970 386 1.280

Gemeentebreed nog te bestemmen resultaat

0

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Wij stellen voor om het: Het voordelige resultaat van de dienst Wijken van 0,03 miljoen euro te storten in de dienstbedrijfsreserve Wijken.

• • • • • •

10,070 miljoen euro te onttrekken aan de dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst in verband met het resultaat kostentoerekening Bestuurs- en Concerndienst. 0,1 miljoen euro te storten in de dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst in verband met kostentoerekening programma Stadspromotie. 0,237 miljoen euro te ontrekken aan de dienstbedrijfsreserve Bestuurs- en Concerndienst in verband met resultaat Bestuurs- en Concerndienst. 0,006 miljoen euro te onttrekken aan de algemene reserve in verband met kosten project veilige publieke taak. 0,090 miljoen euro te onttrekken aan de algemene dekkingsreserve in verband met compensatie te laag toegekende loon- en prijscompensatie.

199

Hoofdstuk 2 Wijken De wijkbureaus zijn de vooruitgeschoven posten van de gemeente in de wijk én de spreekbuis van de wijk voor de gemeente. In 2009 vertaalden de wijkbureaus de vraag uit de wijk voor de stedelijk georiënteerde programma's en diensten, legden het gemeentelijk beleid uit in de wijk en zorgden voor integrale afstemming van de vele projecten in een buurt of wijk. Een dwarsdoorsnede van die vele projecten en activiteiten per wijk vindt u op de volgende bladzijden. Het is een globaal overzicht van wat er uit de Programmabegroting 2009 in de wijken is uitgevoerd. Daarnaast hebben we in 2009 vanuit de wijken de regie gevoerd op het leefbaarheidsbudget, het bevorderen van participatie in de gemeente, op de veiligheidsaanpak in de wijken en op de wijkactieplannen. Wijkgericht werken In 2009 hebben wij besloten het wijkgerichte werken te 'herpositioneren'. Uitwerking van dit besluit volgt in 2010. Uitgangspunt daarbij is dat het wijkgerichte werken als zodanig niet ter discussie staat en dat taken, rollen en dienstverlening in de wijken zullen worden gehandhaafd. Burgers, zo bleek in 2009, waarderen de dienstverlening in de wijkbureaus in hoge mate. In de benchmark gemeenten scoorden de deelnemende balies van de wijkbureaus goed, beter dan de andere gemeentelijke balies en ook beter dan het landelijk gemiddelde. Leefbaarheidsbudget In 2009 was er per wijk één miljoen euro beschikbaar voor de uitvoering van bewonersinitiatieven. Bewoners en ondernemers wisten de weg via het wijkbureau naar het leefbaarheidsbudget goed te vinden. In totaal zijn 3.523 initiatieven ondersteund met een bijdrage uit het budget. Ruim 89% van alle aanvragen is gehonoreerd met een totaal van 9,452 miljoen euro. Het aantal Utrechters dat bekend is met het leefbaarheidsbudget is 38,4%. Dit is een flinke stijging ten opzicht van 2006 toen slechts 12% het leefbaarheidsbudget kende. Onder jongeren en allochtonen is de bekendheid kleiner. In 2009 had 25% van de allochtone Utrechters wel eens gehoord van het leefbaarheidsbudget tegenover 44% van de autochtone bevolking. Van de jongeren (16-27 jaar) kende slechts 19% het leefbaarheidsbudget, tegenover 46% van de 27 tot en met 44-jarigen. In 2010 werken we aan toename van het gebruik van het leefbaarheidsbudget door jongeren. Voor uitvoering van initiatieven hoger dan 0,05 miljoen euro is een collegebesluit vereist. In 2009 besloten we in elf gevallen een dergelijk initiatief uit het leefbaarheidsbudget te financieren. Leefbaarheidsinitiatieven van maximaal 500 euro komen het meest voor. Maar het grootste deel van de budgetten is besteed aan initiatieven tussen de 0,005 miljoen euro en 0,02 miljoen euro. In de resultaten per wijk op de volgende bladzijden kunt u zien hoeveel initiatieven er per wijk zijn geweest. Meer informatie is te vinden in de rapportage leefbaarheidsbudgetten 2009. Participatie beter geregeld We betrekken bewoners zoveel mogelijk bij ontwikkelingen in stad en wijk. Zo kunnen we belangen beter tegen elkaar afwegen en gebruik maken van de kennis en ervaringen uit de stad en wijk. In 2009 stelden we de Utrechtse participatiestandaard op en hebben we de inspraakverordening herzien. De besluitvorming is begin 2010. De participatiestandaard is een werkwijze voor alle medewerkers van de gemeente om bewoners en andere belanghebbenden op een goede manier bij onze plannen te betrekken. Als gevolg van een evaluatie in 2009 hebben we het convenant met de wijkraden aangescherpt. De wijkraden brachten 71 adviezen uit aan het college. Zij denken in een vroeg stadium mee over nieuwe ontwikkelingen in de wijk. Bij alle complexe bouwprojecten is in 2009 de participatiestandaard toegepast als uniforme aanpak. Bij deze, maar ook bij andere, projecten is tijd en geld vrij gemaakt om belanghebbenden zo vroeg en goed mogelijk te betrekken. We staan stil bij de verschillende belangen en belanghebbenden en voorkomen radiostiltes. In de raadsvoorstellen nemen we informatie op over het participatieproces en de resultaten ervan. De afspraken hiervoor zijn in 2009 gemaakt. Begin 2010 wordt dit voornemen concreet uitgevoerd in de vorm van 'Participatieparagraaf' als bijlage bij alle raadsvoorstellen. Wijkveiligheid De wijkbureaus vormen de ingang voor bewoners en ondernemers bij vragen, meldingen en opmerkingen rond veiligheid. Onder de noemer 'Ervaart u een veiligheidsprobleem? Bel het wijkbureau' heeft burgemeester Wolfsen in juni 2009 een nieuwe website gelanceerd met spelregels voor burgerparticipatie bij buurtveiligheid en goede voorbeelden. Meer informatie is te vinden op www.utrecht.nl/veiligheid. De veiligheidsproblematiek in Utrecht verschilt enorm per wijk. Per wijk, en soms zelfs per gebied binnen een wijk, vraagt dit om een eigen aanpak. In de meeste Utrechtse wijken is in 2009 de criminaliteit afgenomen. De afname is het grootst in Zuid en de Binnenstad (beiden -12%). 201

In Leidsche Rijn is de criminaliteit substantieel toegenomen (+8%). Deze toename komt voor rekening van de groei van deze wijk. Zie voor de resultaten van de wijkgerichte aanpak de gegevens per wijk op de volgende bladzijden. De wijkactieplannen De uitvoering van de wijkactieplannen in de Krachtwijken (Kanaleneiland, Overvecht, Ondiep, Zuilen-Oost en Hoograven) is in 2008 gestart. Vrijwel alle projecten uit de wijkactieplannen zijn nu in uitvoering. In alle Krachtwijken zijn nu straatcoaches actief en is de inzet op gezins- en opvoedingsondersteuning hoog. Veel wordt geïnvesteerd in extra voorzieningen in de openbare ruimte die bewoners en vooral jeugd en jongeren stimuleren tot activiteit. De regie is in handen van de wijkmanagers van de Krachtwijken. Een overzicht van de voortgang in de Krachtwijken op hoofdlijnen is te vinden in de voortgangsrapportage van december 2009. In het voorjaar van 2010 volgt een uitgebreide rapportage waarbij alle projecten (geclusterd) beschreven en geëvalueerd worden. Die uitgave gaat vergezeld van de Monitor Krachtwijken waarin ook de effecten beschreven staan.

202

204

205

206

207

208

209

210

211

212

213

214

215

216

217

218

219

220

221

222

223

Hoofdstuk 3 Paragrafen 3.1 Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is een maatstaf voor de mate waarin de gemeente in staat is om de gevolgen van risico’s op te vangen zonder dat het beleid of de uitvoering daarvan in gevaar komt. Het weerstandsvermogen is afhankelijk van de beschikbare weerstandscapaciteit en de benodigde weerstandscapaciteit (hoeveel middelen zijn nodig om alle risico’s op te kunnen vangen). Beide komen in het vervolg van deze paragraaf aan de orde en op basis daarvan bepalen wij vervolgens het weerstandsvermogen.

3.1.1 Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit geeft aan hoeveel middelen beschikbaar zijn om eventuele risico’s op te kunnen vangen. De volgende onderdelen maken deel uit van de beschikbare weerstandscapaciteit: Beschikbare weerstandscapaciteit

31-12-2008

31-12-2009

91.176

91.203

1.

Totaal algemene reserves 61

2.

Stille reserves

9.571

5.024

3.

Onbenutte belastingcapaciteit (twee jaar)

3.560

6.830

4.

Niet ingevulde begrotingsruimte (vier jaar)

5.

Post onvoorzien (vier jaar)

Totaal

0

0

636

636

104.943

103.693

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Ad 1. Totaal algemene reserves De algemene reserves bestaan uit drie onderdelen. Deze onderdelen lichten we hieronder verder toe: Algemene reserves Algemeen deel Dienstbedrijfsreserves Dienstbedrijfsreserve grondexploitatie Leidsche Rijn Totaal

31-12-2008

31-12-2009

117.272

113.522

3.904

281

-30.000

-22.600

91.176

91.203

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

Deze bedragen sluiten niet aan op het bedrag dat in de balans staat opgenomen onder algemene reserve. Dit wordt veroorzaakt doordat in de beschikbare weerstandscapaciteit de algemene dekkingsreserve niet meetelt en de dienstbedrijfsreserves niet voor de werkelijke stand maar voor de minimumstand meetellen. Voor meer informatie zie de nota weerstandsvermogen. 61

225

De daling van de algemene reserve komt door de afroming van het weerstandsvermogen in de Programmabegroting 2009 met 3,75 miljoen euro. In de stand per 31 december 2009 is nog niet verwerkt de onttrekking van 21 miljoen euro waartoe in de Programmabegroting 2010 is besloten. Deze onttrekking is verwerkt in het begrotingsjaar 2010. Ook is nog geen rekening gehouden met de afroming van 4,25 miljoen euro voor de continuering van Projectorganisatie Stationsgebied (POS) die in de Programmabegroting 2010 is voorgesteld. Het saldo van alle dienstbedrijfsreserves is gedaald met 3,6 miljoen euro. Mutaties hebben zich vooral voorgedaan bij Stadswerken, Dienst Wijken, Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling en StadsOntwikkeling. De dienstbedrijfsreserves van Stadswerken en Dienst Wijken zijn in 2009 gedaald met 1,9 miljoen euro respectievelijk 3,4 miljoen euro. Tegenover de daling bij Stadswerken en Dienst Wijken staat een stijging van de dienstbedrijfsreserves van de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling en StadsOntwikkeling in 2009 met elk 1,1 miljoen euro. De werkelijke stand van het totaal van de dienstbedrijfsreserves is iets positiever. Voor de weerstandscapaciteit telt namelijk alleen de minimumnorm mee, of de werkelijke stand, indien die lager is dan de minimumnorm. De opbouw van de dienstbedrijfsreserves is als volgt. Weerstand

Weerstands

Minimum

Maximum

Stand

Stand

scapaciteit

capaciteit

Dienst

norm

norm

31-12-2008

31-12-2009

31-12-2008

31-12-2009

Stadswerken

1.920

5.760

2.006

52

1.920

52

Bestuurs- en Concerndienst

650

1.950

1.075

796

650

650

Brandweer

210

630

416

222

210

210

Gemeentebibliotheek Utrecht Dienst Raadsorganen

140

420

-29

-46

-29

-46

49

147

147

-29

49

-29

70

350

70

26

70

26

140

700

373

22

140

22

Dienst Gemeentelijke Musea Muziekcentrum Vredenburg Stadsschouwburg StadsOntwikkeling

120

600

442

167

120

120

1.200

3.500

-1.344

-217

-1.344

-217

2.770

8.310

1.508

2.558

1.508

2.558

260

780

358

20

260

20

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

Maatschappelijke Ontwikkeling GG&GD Dienst Ondersteuning Dienst Wijken

160

480

160

-3.219

160

-3.219

Dienst Burgerzaken

190

570

450

134

190

134

8.709

26.787

5.631

486

3.904

281

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro’s.

Het laatste onderdeel van de algemene reserves is de dienstbedrijfsreserve met betrekking tot de grondexploitatie van Leidsche Rijn. Deze reserve presenteren wij apart omdat deze reserve bezien moet worden tegen de achtergrond van het voorzichtigheidsbeginsel: voorziene verliezen worden direct genomen en voorziene winsten mogen pas worden genomen als zij daadwerkelijk zijn gerealiseerd. Dienst bedrijfsreserves grondexploitaties

31-12-2008

31-12-2009

Projectbureau Leidsche Rijn

-30.000

-22.600

Totaal

-30.000

-22.600

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

226

Het verschil in de reserve van de grondexploitatie Leidsche Rijn is veroorzaakt door bijgestelde verwachtingen van de negatieve grondexploitaties. Dit betreft de verbetering van het verwachte saldo in 2008 met 7,4 miljoen euro. Door deze verbetering kon in 2008 7,4 miljoen euro vrijvallen uit de voorziening. Dit bedrag is in 2009, bij de verwerking van de bestedings- en dekkingsvoorstellen 2008, toegevoegd aan de negatieve dienstbedrijfsreserve. We benadrukken dat hierin nog niet is verwerkt de verslechtering van het saldo van de grondexploitatie Leidsche Rijn in 2009 met 42,2 miljoen euro. Dit verwerken we in de bestedings- en dekkingsvoorstellen van 2009. Deze verslechtering bestaat uit de toename van het tekort per 1 juni 2009 van 18,6 miljoen euro naar 20 miljoen euro, en van 20 miljoen euro naar 60,8 miljoen euro eind 2009. Ook de niet gedekte plankosten POS van 12,75 miljoen euro is in bovenstaande tabel nog niet verwerkt. Dit doen we bij de verwerking van de bestedings- en dekkingsvoorstellen. Ad 2. Stille reserves Panden en gronden die de gemeente niet gebruikt voor de publieke taak en die we binnen één jaar kunnen verkopen dragen bij aan de stille reserves indien de marktwaarde groter is dan de waarde op de balans. Ten opzichte van 2008 zijn de stille reserves afgenomen door verkoop van panden en door een wijziging van het gebruik van een aantal panden.

Marktwaarde panden 62

Rekening 2008

Begroting 2009

Rekening 2009

11.334

11.380

5.917

Waarde panden op de balans

1.763

1.950

893

Stille reserves panden

9.571

9.430

5.024

Marktwaarde gronden Waarde gronden op de balans

Niet

Niet

Niet

Bekend

Bekend

Bekend

0

0

0

9.571

9.430

5.024

Stille reserves gronden Totaal stille reserves Bedragen zijn in duizenden euro’s.

Naast stille reserves op gronden en panden kunnen ook bij de financiële vaste activa stille reserves voorkomen. De gemeente Utrecht bezit in dit kader 763.074 aandelen van de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Volgens de jaarrekening 2008 van de BNG is de waarde per aandeel 35 euro. Dit leidt tot een theoretische waarde van 26,7 miljoen euro, terwijl ultimo 2008 de waarde op de balans 0,077 miljoen euro is. Deze stille reserve behoort niet tot de beschikbare weerstandscapaciteit, omdat de ontvangen dividenduitkeringen onderdeel uitmaken van de exploitatie. Ad 3. Onbenutte belastingcapaciteit De onbenutte belastingcapaciteit bestaat uit drie delen: Het onbenutte deel van de maximaal toegestane stijging van de onroerende-zaakbelasting (ozb).

• • •

62

De potentiële meeropbrengsten op overige belastingen bij een tariefsstijging van 5%. Het verschil tussen werkelijke kostendekkendheid en maximale kostendekkendheid van retributies.

Doordat deze panden allemaal verhuurd zijn en de verkoopwaarde in verhuurde staat lager is, wordt een waarde van

80% van de Woz-waarde (Wet waardering onroerende zaken) gehanteerd. 227

Rekening

Rekening

2008 Begroting 2009

2009

Woningen (macronorm)

25.900

27.450

28.500

Woningen Utrecht

25.700

27.250

28.300

200

200

200

Niet-woningen (macronorm)

35.800

36.450

37.760

Niet-woningen Utrecht

35.500

36.190

37.500

Niet woningen onbenut

300

260

260

Totaal onbenutte capaciteit ozb

500

460

460

Woningen onbenut

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Rekening

Parkeerbelasting

Rekening

2008 Begroting 2009

2009

1.150

1.305

1.145

Toeristenbelasting

80

60

60

Precariobelasting

30

20

20

Hondenbelasting

20

20

20

1.280

1.405

1.245

Totaal onbenut overige belastingen Bedragen zijn in duizenden euro’s.

De onbenutte belastingcapaciteit op de ozb bedraagt in 2009 0,46 miljoen euro. Op overige belastingen bedraagt dit 1,245 miljoen euro. De onbenutte belastingscapaciteit op de retributies is de onderdekking op de betreffende verordening. Met ingang van de Programmabegroting 2009 nemen we de onbenutte belastingcapaciteit op retributies mee in het weerstandsvermogen, op basis van de bevindingen in het rapport actualisering kostendekkendheid retributies. De onbenutte capaciteit op de rioolheffing, de leges van de Bestuurs- en Concerndienst en Stadswerken is nul, omdat deze tarieven kostendekkend zijn. Als gevolg van de regionalisering van de Brandweer telt de onbenutte capaciteit van de leges van de Brandweer en de Brandweerrechten niet meer mee. In ons collegeprogramma verlagen we de afvalstoffenheffing door een bijdrage vanuit de algemene middelen. Conform de nota 'Weerstandsvermogen en risicomanagement' stellen we daarom de onbenutte belastingcapaciteit van de afvalstoffenheffing op nul. Dit doen we ook bij de marktgelden, die door amendement A57 (niet verhogen marktgelden van 2008 naar 2009) op dit moment niet meer volledig kostendekkend zijn. De onbenutte capaciteit op de leges van StadsOntwikkeling stellen we in de onderstaande tabel op nul, omdat de meeropbrengst van 1 miljoen euro eenmalig is.

228

Begroting

Rekening

Onbenutte capaciteit retributies

2009

2009

Leges Burgerzaken kosten

6.753

7.008

Leges Burgerzaken opbrengsten

6.367

6.607

386

401

Leges StadsOntwikkeling kosten

14.900

14.396

Leges Stads Ontwikkeling opbrengsten

14.746

15.388

Leges StadsOntwikkeling niet benutte capaciteit

154

0

Leges Brandweer kosten

529

Leges Brandweer opbrengsten

401

Leges Brandweer niet benutte capaciteit

128

Leges Burgerzaken niet benutte capaciteit

0

Brandweerrechten kosten

49

Brandweerrechten opbrengsten

18

Brandweerrechten niet benutte capaciteit

31

0

Brug-, schut- en havengelden kosten

1.030

986

Brug-, schut- en havengelden opbrengsten

435

573

Brug- schut en havengelden niet benutte capaciteit

595

413

Begraafplaatsrechten kosten

1.884

1.828

Begraafplaatsrechten opbrengsten

1.034

932

850

896

2.144

1.710

Begraafplaatsrechten niet benutte capaciteit Totaal onbenutte capaciteit retributies Bedragen zijn in duizenden euro’s.

De onbenutte capaciteit op de overige retributies bedraagt 1,71 miljoen euro. De totale onbenutte belastingcapaciteit bedraagt hierdoor in 2009 3,415 miljoen euro. Dit bedrag telt twee keer mee voor de berekening van de weerstandscapaciteit, dus dat bedraagt 6,83 miljoen euro. Ad 4. Nog niet ingevulde begrotingsruimte Er is geen vrije begrotingsruimte. Ad 5. Post onvoorzien De post onvoorzien bedraagt structureel 0,159 miljoen euro. Voor de komende meerjarenperiode van vier jaar is deze post nog aanwezig, dus telt hij vier keer mee en daarmee voor een bedrag van 0,636 miljoen euro.

229

3.1.2 Benodigde weerstandscapaciteit De benodigde weerstandscapaciteit is afhankelijk van de risico’s die onze gemeente loopt. Om die te kunnen bepalen vindt regelmatig een risico-inventarisatie plaats. Hieruit zijn 88 risico’s naar voren gekomen. Van deze risico’s zijn er 32 (36%) op basis van de verwachte omvang met maatregelen volledig afgedekt. De geïnventariseerde risico’s kunnen naar urgentie worden ingedeeld. Hierdoor ontstaat de onderstaande risicokaart waarin per risicoklasse het aantal risico’s opgenomen staat.

Waarschijnlijkheid

> € 5.000.000

€ 5.000.000

€ 2.500.000 -

€ 2.500.000

€ 1.000.000 -

€ 1.000.000

€ 250.000 -

< € 250.000

Netto verwachte omvang

score

1

2

3

4

5

zeer klein

1

16

5

0

0

1

Klein

2

7

6

3

0

0

50/50

3

11

5

4

3

5

Groot

4

6

4

3

0

0

zeer groot

5

7

0

1

0

1

Legenda: Risicoklasse

Rapportage (bij cyclusmomenten) aan

Minimaal

Dienst intern

Laag

Concerndirectie

Gemiddeld

College van B en W

Hoog

Gemeenteraad

Urgent

Gemeenteraad

De netto verwachte omvang van alle andere risico’s bedraagt 131 miljoen euro. Dit betekent dat als álle risico’s zich tegelijk voordoen dit de gemeente naar verwachting 131 miljoen euro gaat kosten. Bij dit getal is nog geen rekening gehouden met de waarschijnlijkheid dat het risico zich voordoet. Door de netto verwachte omvang te vermenigvuldigen met de kans dat het risico zich voordoet, bepalen we de verwachte impact van het risico. De totale impact van alle risico’s bedraagt 39,8 miljoen euro. De totale impact wordt nog vermenigvuldigd met de zekerheidsfactor 63 . Deze factor is vastgesteld op 1,8. Hierdoor komt de verwachte impact van alle risico’s uit op 71,6 miljoen euro. Daarnaast is er ook nog een minimumnorm aangezien er zich tegenvallers kunnen voordoen waarmee niemand rekening heeft gehouden. Hiermee is de benodigde weerstandscapaciteit 78,6 miljoen euro.

De zekerheidsfactor is een correctiefactor voor onzekerheden in de berekening van de verwachte impact van risico’s 63

230

Benodigde weerstandscapaciteit

31-12-2008

Minimumnorm

31-12-2009

7.000

7.000

Verwachte impact risico’s

87.497

71.644

Totaal

94.497

78.644

Bedragen zijn in duizenden euro’s. De benodigde weerstandscapaciteit is ten opzichte van de Verantwoording 2008 gedaald met 15,9 miljoen euro. Deze daling komt door een forse daling van de risico's van het Stationsgebied en het Muziekpaleis. Het benodigde weerstandsvermogen voor de risico's van het Stationsgebied en het Muziekpaleis daalt met 19 miljoen euro. Het benodigde weerstandsvermogen voor het Muziekpaleis is gedaald met 14 miljoen euro (van 17,3 naar 3,3 miljoen euro). Met het beschikbaar stellen van het aanvullend krediet deze zomer is meer zekerheid verkregen over de oplossingen voor de problematiek veroudering Oude zaal en de Energieprestatienormering (EPN). Verder zijn het aanbestedingsrisico en het risico met betrekking tot de grondstofprijzen vervallen nu de contracten met de aannemer zijn afgesloten. Voor de grondexploitatie Stationsgebied is het benodigde weerstandsvermogen gedaald met circa 5 miljoen euro (van 38,8 naar 33,8 miljoen euro). De overige risico's stijgen met per saldo 1,7 miljoen euro vermenigvuldigd met de zekerheidsfactor van 1,8 miljoen euro (=3,1 miljoen euro). De overige risico's stijgen vooral door: Voor de afvalverwerking vanaf 2011 is door de AVU een contract afgesloten voor een tarief dat onder de kostprijs

• •

ligt. Er bestaat een risico van faillissement van de verwerkers gezien de hectiek in de branche en omdat de eigenaars internationale spelers zijn. Dit risico ramen we op 0,5 miljoen euro. De risico's op de ondersteunende processen zijn toegenomen met 0,3 miljoen euro. Dit betreft risico's rond de Dienst Ondersteuning (DO), die in 2008 van start is gegaan. Door de bundeling van bedrijfsprocessen binnen de servicecentra van de DO komen de risico's beter in beeld. De DO heeft daarom in 2009 gewerkt aan een compleet

• • • •

nieuwe inventarisatie van de risico's. Bij het Muziekcentrum Vredenburg houden we rekening met het risico, dat de kosten van outplacementtrajecten hoger uitvallen dan geraamd. Dit effect ramen we op 0,4 miljoen euro. Bij de overheveling van taken van de AWBZ naar de Wmo bestaat het risico dat er van het Rijk onvoldoende financiële compensatie komt. We nemen hiervoor een risico op van 0,4 miljoen euro. Het risico UW Holding BV stijgt met 0,4 miljoen euro. Door de economische recessie kan UW Holding BV de groei aan detachering niet realiseren in 2010 waardoor het resultaat achterblijft bij de oorspronkelijke verwachtingen. Het Rijk rekent de Brede doeluitkering Sociaal, Integratie en Veiligheid (BDU SIV) inburgeringsmiddelen en de PaVem middelen af op werkelijk geleverde prestaties. Het niet afleggen van examens door inburgeraars leidt in dit geval tot een terugbetaling aan het Rijk van de ontvangen voorschotten. Niet alle Pavem cursisten en inburgeraars die in 2007, 2008 en 2009 zijn gestart met een traject hebben een examen afgelegd. Het gevolg hiervan is dat er

• •

een afrekening komt van het Rijk. Het effect hiervan ramen we op 2,2 miljoen euro. Beeldbepalende festivals en evenementen zijn in hoge mate afhankelijk van bijdragen van sponsors, fondsen en bedrijven. Door de economische recessie zijn deze culturele organisaties direct getroffen in hun inkomsten. Dit leidt tot een stijging van 0,8 miljoen euro. Het in 2008 door de Willibrordstichting aangevraagde faillissement is door de rechter vernietigd. Er is een exploitatieplan opgesteld voor het kerkgebouw. Naar verwachting zal de Stichting Willibrordus het Nationaal Restauratiefonds melden dat zij (nog) niet in staat zijn tot het betalen van rente en aflossing. Het risico dat de borgstelling door de gemeente van 1,6 miljoen euro voor restauratieleningen (deels) moet worden aangesproken is hiermee aanwezig. Dit leidt tot een stijging van 0,9 miljoen euro.

Daarnaast is er een afname van bestaande risico’s. De belangrijkste zijn: Op basis van de realisatie in 2009 schatten we de kans op tekorten bij de uitvoering van de Wmo lager. Het risico

•

voor de huishoudelijke verzorging is door de gerealiseerde aanbesteding minder, maar het risico op het onderdeel WVG is door de grotere vraag vanuit de integrale benadering toegenomen. Per saldo daalt het risico op de

• •

uitvoering Wmo ten opzichte van 2008 met 1,3 miljoen euro. In de beroepszaak tegen de vaststelling van het W-deel 2006 is de gemeente in het ongelijk gesteld. Naar aanleiding hiervan hebben we de betreffende vordering op het Rijk afgeboekt ten laste van het resultaat. Het risico van 1,3 miljoen euro dat we hiervoor hadden opgenomen vervalt. Door het effect van getroffen maatregelen rond calamiteitenbeheer daalt dit risico met 0,3 miljoen euro. 231

• •

Het risico van het Stadskantoor daalt met 0,5 miljoen euro. Het risico van een kwantitatieve mismatch tussen de omvang van het Stadskantoor en de gemeentelijke organisatie schatten we lager in. Met ingang van 2010 stellen de (nieuwe) Veiligheidsregio Utrecht en de gemeente Utrecht jaarlijks een dienstverleningsovereenkomst op, waarin afspraken worden gemaakt over de te leveren prestaties en de daaraan verbonden kosten. Het risico in verband met (financieel ongedekte) taken van de Veiligheidsregio/GHOR is

•

daarmee vervallen. Dit leidt tot een daling van 0,2 miljoen euro. In de Verantwoording 2008 hielden we nog rekening met mogelijk extra kosten in verband met het overgangsrecht in de Collectieve Arbeidsovereenkomst (CAO) (FLO en de zogenaamde 'tweede loopbaan' van de brandweer). In 2009 hebben deze kosten zich voorgedaan, inclusief een inhaalslag over voorgaande jaren. Nu

•

deze kosten niet langer onzeker zijn, vervalt het risico. Dit heeft een daling van 0,2 miljoen euro tot gevolg. De tussen de schoolbesturen en de gemeente lopende beroepszaak, betreffende een verschil van mening over de uitkomsten van de vijfjaarlijkse afrekening van de overschrijdingsregeling, is in der minne geschikt. Begin augustus 2009 hebben de schoolbesturen het bij de rechtbank aangetekende beroep ingetrokken. Dit leidt tot een

•

afname van 0,1 miljoen euro. Het risico van 0,2 miljoen euro gemoeid met de invoering van het burgerserivcenummer in de zorg is komen te vervallen. De invoeringskosten zijn verwerkt in het resultaat 2009. De (beperkte) structurele lasten vangen we op binnen de budgettaire kaders.

Zoals afgesproken informeren wij u hieronder over de risico’s uit de risicoklassen hoog en urgent (zie de gekleurde vakken in de risicokaart). De volledige lijst met risico’s (inclusief vertrouwelijke risico’s) ligt ter inzage in de leeskamer. Stadskantoor Programma: Stationsgebied Doelstelling: Werkgelegenheid en economische potentie Risicocategorie: Economisch/markt Toelichting: De risico’s bestaan onder andere uit een kwalitatieve mismatch door veranderende organisatie-eisen en uit prijsstijgingen in de markt voor het inbouwpakket. Het risico dat de omvang van de organisatie niet overeenkomt met de omvang van het Stadskantoor lijkt beter beheersbaar door de focus op organisatieontwikkeling (koersdocument). Sturing/beheersing: Verminderen en vermijden Maatregelen: Contractueel goede afspraken maken en het inbouwpakket indien nodig aanpassen. Toepassen van een kaderstellend budget. Impact: - /- 2 miljoen euro incidenteel (exclusief vermenigvuldiging zekerheidsfactor) Risicoscore: omvang 3, waarschijnlijkheid 3 Muziekpaleis Programma: Stationsgebied Doelstelling: Cultuur Risicocategorie: Economisch/markt, uitvoering Toelichting: Het risico betreft medefinanciering door sponsors, het vergunningentraject, bodemproblematiek en de complexiteit van de bouw die prijsopdrijvend werkt. Sturing/beheersing: Verminderen en vermijden Maatregelen: Onder meer door het oprichten van een stichting sponsorgelden, in bouwteam zoeken naar kostenbesparingen en goede contractuele afspraken maken. Impact: -/-3,3 miljoen euro incidenteel (exclusief vermenigvuldiging zekerheidsfactor) Risicoscore: omvang 4, waarschijnlijkheid Calamiteitenonderhoud Programma: Beheer Openbare Ruimte Doelstelling: Veilig en heel Risicocategorie: Middelen Toelichting: De gemeente loopt het risico dat de wegen, kunstwerken, havens, etcetera niet meer in bruikbare staat gebracht kunnen worden. Met het oog op de openbare veiligheid moeten dan delen worden afgesloten voor gebruik. Hierdoor kan de bereikbaarheid van de gemeente in het geding komen. Het risico van aansprakelijkheid met het oog op economische en letselschade zal ook toenemen. Vooral de achterstand in het baggeren vormt vanwege wettelijke verplichtingen een belangrijke rol in dit risico. Sturing/beheersing: Verminderen

232

Maatregelen: Prioriteit bij het verminderen van het achterstallig onderhoud is de aanpak van onveilige situaties. Door maatregelen bij calamiteiten komt het reguliere vervangingsprogramma onder druk te staan. Netto verwachte omvang: -/- 2,3 miljoen euro structureel Risicoscore: omvang 4, waarschijnlijkheid 3 UW-Holding Programma: Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid Doelstelling: Werk Risicocategorie: Politiek/maatschappelijk Toelichting: De begroting 2010 van UW-Holding is ontvangen. Deze sluit met een tekort van 0,8 miljoen euro. UW en de gemeente zijn in overleg om tot een sluitende begroting te komen. Indien UW de Wsw niet kostendekkend kan uitvoeren, kan de aflossing van de gemeentelijke lening en de aflossing van de BNG lening, waar de gemeente garant voor staat, in gevaar komen. Sturing/beheersing: Verminderen Maatregelen: Intensief toezicht houden op UW Holding BV Netto verwachte omvang: -/- 0,6 miljoen euro structureel Risicoscore: omvang 3, waarschijnlijkheid 5 Afrekening BDU SIV inburgeringsmiddelen en PAVEM middelen 2007 Programma: Diversiteit en Integratie Doelstelling: Inburgering Risicocategorie: Middelen Toelichting: Het Rijk rekent de BDU SIV inburgeringsmiddelen en de PaVem middelen af op werkelijk geleverde prestaties. Het niet afleggen van examens door inburgeraars leidt in dit geval tot een terugbetaling aan het Rijk van de ontvangen voorschotten. Niet alle PaVem cursisten en inburgeraars die in 2007 zijn gestart met een traject hebben een examen afgelegd. Het gevolg hiervan is dat er een afrekening komt van het Rijk. Sturing/beheersing: Accepteren Maatregelen: Niet van toepassing Netto verwachte omvang: -/- 1,9 miljoen euro incidenteel Risicoscore: omvang 3, waarschijnlijkheid 4 Afrekening BDU SIV inburgeringsmiddelen 2008 en 2009 Programma: Diversiteit en Integratie Doelstelling: Inburgering Risicocategorie: Middelen Toelichting: Het Rijk rekent de BDU SIV inburgeringsmiddelen en de PaVem middelen af op werkelijk geleverde prestaties. Het niet afleggen van examens door inburgeraars leidt in dit geval tot een terugbetaling aan het Rijk van het ontvangen voorschot. De inburgeraars die in 2008 en 2009 zijn gestart kunnen een examen afleggen tot en met 31-12-2010 respectievelijk 31-12-2011. De verwachting is dat niet alle inburgeraars die gestart zijn met een traject een examen zullen afleggen, wat zal leiden tot een afrekening van het Rijk. Sturing/beheersing: Verminderen Maatregelen: We sturen er op dat zoveel mogelijk inburgeraars het inburgeringsexamen of staatsexamen afleggen Netto verwachte omvang: -/- 1 miljoen euro incidenteel Risicoscore: omvang 3, waarschijnlijkheid 4 Uitvoering Wmo Programma: Welzijn Doelstelling: Kwetsbaarheid Risicocategorie: Politiek/maatschappelijk Toelichting: In het kader van de Wmo zal de gemeente geconfronteerd worden met het risico van kostenstijgingen binnen de zorg (open einde regeling). Sturing/beheersing: Vermijden Maatregelen: Actieve kostenbewaking Netto verwachte omvang: -/- 1,5 miljoen euro structureel Risicoscore: omvang 4, waarschijnlijkheid 5

233

Financiële tekorten bij garantstellingen Programma: Wonen en Monumenten Doelstelling: Behoud en gebruik van monumentale waarden en cultuurhistorische waarden Risicocategorie: Uitvoering Toelichting: Het in 2008 door de Willibrordstichting aangevraagde faillissement is door de rechter vernietigd. Er is een exploitatieplan opgesteld voor het kerkgebouw. Naar verwachting zal de Stichting Willibrordus het Nationaal Restauratiefonds melden dat zij (nog) niet in staat zijn tot het betalen van rente en aflossing. Het risico dat de borgstelling door de gemeente van 1,6 miljoen euro voor restauratieleningen (deels) moet worden aangesproken is hiermee aanwezig. Sturing/beheersing: Accepteren Maatregelen: De financiering is gesplitst. Een deel van 1,3 miljoen euro waarvoor de gemeente direct garant staat en een deel van 0,35 miljoen euro uit het URF. Bij faillissement kan de keuze gemaakt worden om het URF niet aan te vullen. Netto verwachte omvang: -/- 1,25 miljoen euro incidenteel Risicoscore: omvang 3, waarschijnlijkheid 4 Grondexploitatie Leidsche Rijn Programma: Leidsche Rijn Doelstelling: Gebiedsontwikkeling Risicocategorie: Economisch/markt, politiek/maatschappelijk en uitvoering Toelichting: Eind 2008 was het verwachte resultaat van de grondexploitatie Leidsche Rijn 18,6 miljoen euro negatief. In de Bestuursrapportage van 1 juni 2009 rapporteerden we dat het verwachte saldo van de grondexploitatie 20 miljoen euro negatief bedraagt. Eind 2009 is dit beeld verslechterd naar 60 miljoen euro negatief. Voor dit verwachte tekort is, vanwege de voorschriften in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV), een voorziening gevormd. Voor de extra storting in de voorziening van 41,4 miljoen euro stellen we voor deze te dekken uit de dienstbedrijfsreserve Leidsche Rijn. Voor Leidsche Rijn hebben we daarnaast een aantal afzonderlijke risico’s meegenomen in verband met de economische recessie. Het risicoprofiel rondom Leidsche Rijn neemt toe, maar blijft nog net in balans met positieve risico’s. Sturing/beheersing: Verminderen Maatregelen: Er is een voorziening getroffen voor het verwachte tekort. Los daarvan geldt voor Leidsche Rijn de taakstelling op nul te sturen. Wezenlijke sturingsmogelijkheid is het verantwoord uitstellen van investeringen. Dit leidt tot een lagere rentelast. Netto verwachte omvang: 0 Risicoscore: omvang 5, waarschijnlijkheid 3 Grondexploitatie Stationsgebied Programma: Stationsgebied Doelstelling: Werkgelegenheid en economische potentie, leefbaarheid en veiligheid, bereikbaarheid Risicocategorie: Economisch/markt, politiek/maatschappelijk en uitvoering Toelichting: De hieronder gepresenteerde risico’s vormen samen een fors risico. Dit wordt naast de omvang en de complexiteit in belangrijke mate veroorzaakt door de startfase waarin dit project zich bevindt. In het algemeen geldt dat de risico’s rond de aannames in (grondexploitatie-)projecten afnemen naarmate het planproces vordert. Bovendien heeft het project een lange looptijd en kennen de deelprojecten wisselende snelheden. Uit de risicoanalyse komen de volgende belangrijke risico’s naar voren (in willekeurige volgorde): Oplopende plan- en VAT-kosten door vertraging in planvoorbereiding en complexiteit projectonderdelen.

• • • • • • • • • •

234

Bruikbare en/of onherroepelijke vergunningen worden niet of te laat afgegeven. Publiekrechtelijke procedures leiden tot vertraging. Te treffen tijdelijke maatregelen tijdens de uitvoering zijn onderschat. In de ontwerpfase Stationsgebied West worden verkeerde uitgangspunten gehanteerd door uitblijven planontwikkeling Westpleintunnel. Aanbestedingen vallen hoger uit dan ramingen in de grondexploitatie. Geraamde opbrengsten in de grondexploitatie worden niet gerealiseerd als gevolg van economische recessie (Van Sijpesteijnkwartier). Contractuele afspraken kunnen door de gemeente niet tijdig worden nagekomen (onder andere bouwrijp opleveren van kavels). Inpassing van kabels- en leidingentracés in de Nieuwe Stationsstraat en zijstraten. Bereikbaarheid van de (binnen)stad en de bouwplaatsen.

Sturing/beheersing: Verminderen en vermijden Maatregelen: Zorgvuldig plannen en continu vinger aan de pols houden. Vroegtijdig beginnen met voorbereidende activiteiten,

• • • • • •

zoals bodemonderzoek, archeologisch onderzoek etcetera. Vergunningencoördinator, gerichte communicatie, planaanpassingen met het oog op milieueisen en bezwaren, zorgvuldig processen en procedures doorlopen. Gerichte communicatie, overleg met partijen, prioriteiten stellen, goodwill acties. Planwijzigingen, afwegen startdatum projecten, eventueel nieuwe aanbestedingsprocedures. Activeren planontwikkeling Westplein. Zorgvuldige probleemanalyses opstellen evenals faseringsplannen voor de uitvoering.

Impact: -/- 33,8 miljoen euro incidenteel (exclusief vermenigvuldiging zekerheidsfactor) Risicoscore: omvang 5, waarschijnlijkheid 3

3.1.3 Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen geeft weer in hoeverre de beschikbare weerstandscapaciteit voldoende is om de geïnventariseerde risico’s (=benodigde weerstandscapaciteit) te kunnen afdekken. In de nota weerstandsvermogen en risicomanagement hanteren we het uitgangpunt dat de beschikbare weerstandscapaciteit minimaal gelijk moet zijn aan de benodigde weerstandscapaciteit. Door de beschikbare en de benodigde weerstandscapaciteit op elkaar te delen moet dan een uitkomst van minimaal 1 ontstaan. In het collegeprogramma is echter een beroep gedaan op ons weerstandsvermogen: we accepteren tijdelijk een lagere norm van 0,8. In paragraaf 3.1.1 is de beschikbare weerstandscapaciteit eind 2009 bepaald op 103,7 miljoen euro. In deze stand per 31 december 2009 is nog niet verwerkt de onttrekking van 21 miljoen euro waartoe in de Programmabegroting 2010 is besloten. Deze onttrekking is verwerkt in het begrotingsjaar 2010. Ook is nog geen rekening gehouden met de afroming van 4,25 miljoen euro voor de continuering van POS die in de Programmabegroting 2010 is voorgesteld. Na aftrek van deze bedragen komt de beschikbare weerstandscapaciteit op 78,5 miljoen euro. Weerstandsvermogen =

Beschikbare weerstandscapaciteit = 78,5 = 1 Benodigde weerstandscapaciteit

78,6

Hieruit blijkt dat het weerstandsvermogen uitkomt op de in de nota weerstandsvermogen en risicomanagement vastgestelde norm van 1. We benadrukken echter dat het effect van de bestedings- en dekkingsvoorstellen 2009 hierin nog niet is meegenomen. Een fors negatief effect doet zich voor door de ontwikkeling in 2009 van de grondexploitatie Leidsche Rijn. Voor de toename van het tekort Leidsche Rijn van 18,6 miljoen euro naar 60 miljoen euro is in 2009 een extra storting van 42,2 miljoen euro gedaan in de voorziening Leidsche Rijn. In de bestedings- en dekkingsvoorstellen stellen we voor dit te dekken uit de dienstbedrijfsreserve grondexploitatie Leidsche Rijn. Voor de nog niet gedekte plankosten POS van 12,75 miljoen euro hebben we eveneens een voorziening getroffen. Wij stellen voor dit bedrag te dekken ten laste van de dienstbedrijfsreserve grondexploitatie Stationsgebied. Deze ontwikkelingen binnen de grondexploitaties leiden tot een verdere daling van de beschikbare weerstandscapaciteit met 54,95 miljoen euro. Het weerstandsvermogen ziet er dan als volt uit. Weerstandsvermogen =

Beschikbare weerstandscapaciteit = 23,6 = 0,3 Benodigde weerstandscapaciteit

78,6

Bij gelijkblijvende risico's en zonder aanvullende maatregelen in de grondexploitaties is een bedrag nodig van 39,3 miljoen euro om op de tijdelijke norm van 0,8 te komen. Om de norm van 1 te bereiken is een aanvulling nodig van 55 miljoen euro (78,6 minus 23,6). Dit zijn forse bedragen die we, met het huidige financiële beeld, niet eenvoudig kunnen vinden. Het lijkt dan ook onontkoombaar, dat we maatregelen treffen in de sfeer van de gemeentelijke grondexploitaties, in onderlinge samenhang, om de negatieve ontwikkelingen binnen Leidsche Rijn en het Stationsgebied te verminderen. De conclusie is verder dat we voor de continuering van POS niet opnieuw een beroep kunnen doen op de algemene reserve. In de Voorjaarsnota 2010 komen we terug op de hierdoor ontstane situatie en te treffen maatregelen.

235

3.2 Onderhoud kapitaalgoederen In deze paragraaf gaan wij in op het in 2009 gerealiseerde onderhoud van kapitaalgoederen. Uitgangspunt hiervoor zijn de drie meerjarennota’s kapitaalgoederen 2007-2010. De Meerjarennota kapitaalgoederen 2007-2010 Gemeentelijke Gebouwen is door uw gemeenteraad bij de Voorjaarsnota 2007 vastgesteld, de Meerjarennota’s kapitaalgoederen 2007-2010 Openbare Ruimte en Sociale Infrastructuur bij de Programmabegroting 2008. Per onderdeel (Openbare Ruimte, Sociale Infrastructuur en Gemeentelijke Gebouwen) geven wij per programma de stand van zaken weer met betrekking tot de kapitaalgoederenvoorraad. In deze paragraaf gaan we specifiek in op het onderhoud van de kapitaalgoederen. Voor een nadere toelichting op de in 2009 gerealiseerde vervanging en uitbreiding van de kapitaalgoederenvoorraad verwijzen wij u naar het hoofdstuk Investeringen.

3.2.1 Openbare Ruimte Programma Beheer Openbare Ruimte Algemene informatie Doelstelling: De openbare ruimte is functioneel: veilig in gebruik en heel. Beleidskader: Meerjarennota kapitaalgoederen 2007-2010 Openbare Ruimte. Inhoud: We willen de technische staat van de openbare ruimte op orde houden om de functionaliteit te waarborgen, en tegelijkertijd een inrichtingskwaliteit leveren die past bij Utrecht. Dit willen wij bereiken door de technische staat en functionaliteit optimaal te waarborgen. Daarom gaan we geleidelijk over op een economisch rationele manier van beheren. Soort investeringen: Investeringen met een maatschappelijk nut.

Investeringsprogramma

Programma-

Actuele

begroting 2009

begroting 2009

Realisatie 2009

1.

Onderhoudslasten

25.207

25.207

12.343

2.

Vervangingsinvesteringen

25.339

33.339

40.979

3.

Uitbreidingsinvesteringen

0

0

0

50.546

58.546

53.323

Totaal programma Beheer openbare ruimte Bedragen zijn in duizenden euro’s. 1.

Onderhoudslasten

Alle inspanningen zijn erop gericht om Utrecht veilig en leefbaar te maken – een grote stad met een menselijke maat. Voor veiligheid van de openbare ruimte hebben we ons daarbij nadrukkelijk gericht op het onderhoud van de niet zichtbare openbare ruimte door regulier (groot) onderhoud en door de aanpak van zich aandienende calamiteiten. In die gevallen hebben we direct maatregelen getroffen door herstel en onderhoud te plegen, of door de functionaliteit (tijdelijk) te beperken. Met het investeringsprogramma 2009 hebben we de op dat moment bekende onveilige situaties weten op te heffen. Per abuis zijn in de Programmabegroting 2009 de onderhoudslasten begroot op 25,2 miljoen euro. Het juiste budget 2009 was echter 11,912 miljoen euro. Elk jaar keert een deel van de onderhoudswerkzaamheden terug. Het gras moet elk jaar gemaaid worden, instellingen van elektrische installaties worden frequent gecontroleerd en bijgesteld. Elk jaar worden bruggen geverfd, maar een brug wordt voor de duur van meerdere jaren opnieuw in de lak gezet. Dit soort investeringen werden in 2009 administratief bijgehouden als onderhoud kapitaalgoederen. De kosten van het opstellen en bijhouden van bestedingen per object als project stonden niet in verhouding tot de omvang en kosten van het werk. Binnen de administratie leek het daarom te gaan om een significante overschrijding van de onderhoudskosten. Zoals vermeld in de nota Kapitaalgoederen openbare ruimte 2007-2010 zijn de onderhoudsmiddelen wel toereikend. Dit soort onderhoudskosten, optellend tot 5,105 miljoen euro, betreft echter investeringen die een meerjarig effect hebben en brengen we daarom ten laste van de investeringsmiddelen. 237

Programma Beheer Openbare Ruimte (onderdeel rioleringen) Algemene informatie Doelstelling: De openbare ruimte is functioneel: veilig in gebruik en heel. Beleidskader: Gemeentelijk afval-, hemel- en grondwaterplan Utrecht 2007-2010. Inhoud: De belangrijkste onderdelen van het rioleringsplan zijn: De vervanging van 25,2 kilometer riolering, voornamelijk in de wijken Kanaleneiland en Hoograven-Tolsteeg.

• • •

De bouw van bergbezinkbassins ter sanering van de lozing van afvalwater naar oppervlaktewater. Invulling geven aan de nieuwe gemeentelijke zorgplicht voor grondwater (Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken).

Soort investeringen: Investeringen met een economisch nut.

Investeringsprogramma

Programma-

Actuele

Realisatie

begroting 2009

begroting 2009

2009

1.

Onderhoudslasten

11.053

11.053

10.775

2.

Vervangingsinvesteringen

13.914

16.614

19.130

3.

Uitbreidingsinvesteringen

0

0

0

24.967

27.667

29.905

Totaal programma Beheer openbare ruimte (rioleringen) Bedragen zijn in duizenden euro’s. 1.

Onderhoudslasten

Onderhoud riolering is geen doel op zich, maar dient een maatschappelijk belang. In brede zin hebben we het daarbij over het (leef)milieu, in enge zin over de (volks)gezondheid. Een goed functionerend rioolsysteem is van levensbelang voor een stad. Onder dit onderhouden vallen activiteiten als het reinigen van straatkolken, het inspecteren van rioolbuizen met een camera, het smeren van de pompen in de rioolgemalen en het nakijken van allerlei elektrische installaties. In de stad ligt bijna 800 kilometer aan rioleringsbuizen, die eenmaal per tien jaar preventief gereinigd moeten worden. Dat vergt planning en veel geld. Met de invoering van de nieuwe wet Milieubeheer per 1 januari 2008 is niet alleen de inzameling van afvalwater van percelen, maar ook de inzameling en het transport van regenwater vanuit de grond (drainage) een gemeentelijke taak. Het opstellen van een gemeentelijk rioleringsplan (GRP) is geen doel op zich, maar geeft een beleidsmatig planningsinstrument. In het GRP wordt de samenhang tussen de doelstellingen en de verschillende activiteiten op het gebied van de riolering en de daarvoor benodigde kosten verduidelijkt. In het GRP wordt de huidige situatie van de riolering beschreven, zoals die ontstaan is na uitvoering van het rioleringsbeleid van de afgelopen periode. Na een evaluatie worden nieuwe doelen geformuleerd. De onderhoudslasten zijn bij de Programmabegroting 2009 geschat op 11,053 miljoen euro. Het onderhoud is uitgevoerd op basis van het vigerende rioleringsplan. Dit plan is in 2009 twee maal bijgesteld wat betreft de onderhoudskosten. Eenmaal bij de Voorjaarsnota 2009 in verband met loon- en prijscompensatie (+0,144 miljoen euro) en eenmaal bij de tariefsvaststelling rioleringsheffing 2009. Bij het tariefsvoorstel rioolheffing heeft een verschuiving van 0,609 miljoen euro plaatsgevonden van onderhoudskosten naar vervangingsinvesteringen. Het actuele onderhoudsbudget op basis van het GRP is dus 10,588 miljoen euro. Het rioleringsplan is conform uitgevoerd, zowel wat betreft activiteiten als qua kosten.

Programma Bereikbaarheid Algemene informatie Doelstelling: Betreft alle doelstellingen binnen het programma Bereikbaarheid. Beleidskader: Meerjarennota kapitaalgoederen 2007-2010 Openbare Ruimte. Inhoud: Hiervoor verwijzen wij u naar het programma Bereikbaarheid. Soort investeringen: Investeringen met een maatschappelijk nut.

238

Investeringsprogramma

Programma-

Actuele

begroting 2009

begroting 2009

Realisatie 2009 655

1.

Onderhoudslasten

155

155

2.

Vervangingsinvesteringen

0

0

0

3.

Uitbreidingsinvesteringen

9.218

47.942

1.897

9.373

48.097

2.552

Totaal programma Bereikbaarheid Bedragen zijn in duizenden euro’s. 1.

Onderhoudslasten

De uitgaven 2009 voor onderhoud parkeergarages bedragen 0,655 miljoen euro, waarvan 0,328 miljoen euro voor groot onderhoud. Het bedrag is hoger dan begroot door het naar voren halen van onderhoudswerkzaamheden (schilderwerk) aan de Jaarbeurspleingarage in het belang van veiligheid. Dit is gebeurd in het kader van de stimuleringsmaatregelen lokale economie.

3.2.2 Sociale Infrastructuur Binnen het onderdeel Sociale Infrastructuur gaan we in op de kapitaalgoederen van de programma’s Cultuur, Sport, Onderwijs, Educatie en Bibliotheek, Welzijn, Volksgezondheid en Leidsche Rijn.

Programma Cultuur Algemene informatie Doelstelling: Productie/broedplaatsen en werkruimten. Beleidskader: Meerjarennota kapitaalgoederen 2007-2010 Sociale Infrastructuur. Inhoud: Faciliteren van permanente werkruimten voor Utrechtse makers. Soort investeringen: Investeringen met economisch nut.

Investeringsprogramma

Programma-

Actuele

begroting 2009

begroting 2009

Realisatie 2009

1.

Onderhoudslasten

827

827

627

2.

Vervangingsinvesteringen

100

100

100

3.

Uitbreidingsinvesteringen

961

961

0

1.888

1.888

727

Totaal programma Cultuur Bedragen zijn in duizenden euro’s. 1.

Onderhoudslasten

Het onderhoudsbudget is bestemd voor onderhoud van de panden van het Centraal Museum. Het onderhoudsbudget is met ingang van het jaar 2008 structureel opgehoogd tot 0,827 miljoen euro. Daarnaast wordt in 2010 nog éénmalig 0,655 miljoen euro beschikbaar gesteld voor achterstallig onderhoud waarmee de onderhoudsproblematiek van het Centraal Museum is opgelost. Het onderhoud 2009 is bijna geheel conform planning uitgevoerd. De onderhoudswerkzaamheden die niet in 2009 zijn uitgevoerd gaan we in 2010 uitvoeren.

239

Programma Sport Algemene informatie Doelstelling: Grotere bijdrage leveren aan een attractieve stad door het faciliteren en stimuleren van sport en bewegen en door versterking van het (top)sportklimaat. Utrecht is een dynamische stad waar iedereen meedoet op zijn of haar niveau. Beleidskader: Meerjarennota kapitaalgoederen 2007-2010 Sociale Infrastructuur. Inhoud: Vaststellen van de noodzaak van investeren in (achterstallig) onderhoud en vervangen van onder andere sportvoorzieningen. Soort investeringen: Investeringen met een economisch nut.

Investeringsprogramma

Programma-

Actuele

begroting 2009

begroting 2009

Realisatie 2009

1.

Onderhoudslasten

3.884

3.884

3.304

2.

Vervangingsinvesteringen

4.315

4.315

808

3.

Uitbreidingsinvesteringen

800

800

0

8.999

8.999

4.112

Totaal programma Sport Bedragen zijn in duizenden euro’s. 1.

Onderhoudslasten

Het planmatig onderhoud aan gebouwen en installaties fluctueert van jaar tot jaar licht, terwijl de begrote bedragen jaarlijks constant zijn. De gemaakte kosten hebben vooral betrekking op groot onderhoud in de zwembaden. Het betreft groot onderhoud aan de regelinstallaties voor de waterbehandeling, aan de beweegbare bodems en energiebesparende maatregelen.

Programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Algemene informatie Doelstelling: Versterken educatieve infrastructuur. Beleidskader: Meerjarennota kapitaalgoederen 2007-2010 Sociale Infrastructuur, Masterplan primair onderwijs, Masterplan voortgezet onderwijs. Inhoud: Voorzien in adequate huisvesting voor het primair, voortgezet en speciaal onderwijs via onderhoud, renovatie, vervangende nieuwbouw of uitbreiding. Soort investeringen: Investeringen met een economisch nut.

Investeringsprogramma 1.

Onderhoudslasten

Programma-

Actuele

begroting 2009

begroting 2009

Realisatie 2009

1.650

1.650

1.866

2.

Vervangingsinvesteringen

31.025

21.790

3.210

3.

Uitbreidingsinvesteringen

4.648

4.117

393

37.323

27.557

5.469

Totaal programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Bedragen zijn in duizenden euro’s. 1.

Onderhoudslasten

Bij het vaststellen van het begrote bedrag voor onderhoud was het Huisvestingsprogramma 2009 nog niet gereed, er is een gemiddeld bedrag als uitgangspunt gehanteerd. Dit budget is gemiddeld nodig voor het handhaven van een sober en doelmatig onderhoudsniveau en is conform de uitgangspunten van de verordening voorziening huisvesting onderwijs. Het benodigde bedrag voor onderhoud kan van jaar tot jaar variëren: het ene jaar meer investeringen, het andere jaar meer onderhoud, en is mede afhankelijk van aanvragen van schoolbesturen. Het begrote bedrag voor onderhoud in 2009 uit het vastgestelde huisvestingsprogramma bedraagt 2,394 miljoen euro. Hiervan is 1,866 miljoen 240

euro uitgegeven. Voor het volledige begrote bedrag hebben we beschikkingen afgegeven aan de schoolbesturen. Zij voeren het resterende onderhoud uit.

Programma Welzijn Algemene informatie Doelstelling: Dit betreft alle doelstellingen van het programma Welzijn. Beleidskader: Meerjarennota kapitaalgoederen 2007-2010 Sociale Infrastructuur. Inhoud: Het mede mogelijk maken van het realiseren van adequate voorzieningen ten behoeve van het gesubsidieerde veld waardoor de door ons gesubsidieerde activiteiten kunnen worden uitgevoerd. Soort investeringen: Investeringen met een economisch nut.

Investeringsprogramma

Programma-

Actuele

begroting 2009

begroting 2009

Realisatie 2009 276

1.

Onderhoudslasten

1.375

1.375

2.

Vervangingsinvesteringen

298

298

0

3.

Uitbreidingsinvesteringen

0

0

0

1.673

1.673

276

Totaal programma Welzijn Bedragen zijn in duizenden euro’s. 1.

Onderhoudslasten

Van het bedrag van 1,375 miljoen euro is een bedrag van 0,705 miljoen euro bestemd voor het wegwerken van achterstallig onderhoud aan gemeentelijke- en niet gemeentelijke accommodaties waarin welzijnsactiviteiten plaatsvinden. Een bedrag van 0,67 miljoen euro is bestemd voor het wegwerken van achterstallig onderhoud aan bouwspeeltuinen. Van het beschikbare budget is 0,276 miljoen euro besteed. Beide activiteiten lopen door in 2010.

Programma Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed Algemene informatie Doelstelling: Door een goede sociale voorzieningenstructuur faciliteren we de sociale infrastructuur op de thema’s Burgerschap, Kwaliteit van leven en Maatschappelijk evenwicht. Beleidskader: Collegeprogramma 2006-2010, Meerjarennota kapitaalgoederen 2007-2010 Sociale Infrastructuur. Inhoud: Een goede sociale infrastructuur bestaat uit voorzieningen die aansluiten bij de vraag vanuit de gebruiker nu en in de toekomst. Het bestaat uit onder andere scholen, buurthuizen, speelvoorzieningen, sportvelden en culturele instellingen, maar ook multifunctionele voorzieningen waarbij meerdere voorzieningen onder een dak verenigd zijn. In het sociaal vastgoed zoeken we afstemming tussen de verschillende programma’s van de sociale infrastructuur te weten Onderwijs, Sport, Welzijn en Cultuur. Ook op het terrein van de stedelijke vernieuwing zoeken we samenhang met de programmering van voorzieningen inclusief het achterstallig onderhoud. Verder blijven we zoeken naar vrijkomende locaties en panden die we kunnen afstoten om zo opbrengsten te genereren. Soort investeringen: Investeringen met een economisch nut.

Investeringsprogramma

Programma-

Actuele

begroting 2009

begroting 2009

Realisatie 2009

0

0

0

1.

Onderhoudslasten

2.

Vervangingsinvesteringen

0

0

0

3.

Uitbreidingsinvesteringen

0

900

721

0

900

721

Totaal programma Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed

241

Programma Volksgezondheid Algemene informatie Doelstelling: Alle Utrechters, jeugd en sociaal kwetsbaren. Beleidskader: Meerjarennota kapitaalgoederen 2007-2010 Sociale Infrastructuur. Inhoud: Het onderhoud van kapitaalgoederen ten behoeve van de sociale infrastructuur. Soort investeringen: Investeringen met een economisch nut.

Investeringsprogramma

Programma-

Actuele

begroting 2009

begroting 2009

Realisatie 2009 68

1.

Onderhoudslasten

97

97

2.

Vervangingsinvesteringen

125

125

0

3.

Uitbreidingsinvesteringen

0

0

0

222

222

68

Totaal programma Volksgezondheid Bedragen zijn in duizenden euro’s. 1.

Onderhoudslasten

In 2009 heeft onderhoud plaatsgevonden aan de wijkgebouwen van de afdeling Jeugdgezondheidszorg vier tot negentien (0,01 miljoen euro) en aan de locaties van de consultatiebureaus (0,058 miljoen euro). In 2009 is een terughoudend beleid gevoerd met betrekking tot het onderhoud aan de wijkgebouwen in verband met de integratie van de Jeugdgezondheidszorg nul tot vier jaar met de Jeugdgezondheidszorg vier tot negentien jaar.

Programma Leidsche Rijn Algemene informatie Doelstelling: Voorzieningen. Beleidskader: Referentiekader Voorzieningen Leidsche Rijn en Referentiekader Tijdelijke huisvesting van voorzieningen Leidsche Rijn 2007. Inhoud: In het Referentiekader Voorzieningen Leidsche Rijn zijn het ruimtebeslag, de investeringskosten en de hierbij behorende taakstellende budgetten voor de permanente voorzieningen in Leidsche Rijn vastgelegd. Vooruitlopend op de realisatie van definitieve voorzieningen kan het noodzakelijk zijn om voorzieningen tijdelijk te huisvesten. Deze voorzieningen zijn opgenomen in het Referentiekader Tijdelijke huisvesting van voorzieningen Leidsche Rijn. Bij het huisvesten van tijdelijke voorzieningen wordt kritisch gekeken naar nut en noodzaak. Soort investeringen: Investeringen met een economisch nut.

Investeringsprogramma

Programma-

Actuele

begroting 2009

begroting 2009

Realisatie 2009

0

0

0

1.

Onderhoudslasten

2.

Vervangingsinvesteringen

0

0

0

3.

Uitbreidingsinvesteringen

4.290

5.612

54

Totaal programma Leidsche Rijn

4.290

5.612

54

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Onderhoudslasten De onderhoudslasten zijn opgenomen in de betreffende programma’s en moeten gedekt worden binnen het vastgestelde bedrag per inwoner.

242

3.2.3 Gemeentelijke Gebouwen Het onderdeel Gemeentelijke Gebouwen heeft betrekking op panden en gronden in beheer van StadsOntwikkeling Vastgoedexploitatie. Dit betreft vooral panden waarin gesubsidieerde instellingen via de programma’s Cultuur en Welzijn en gemeentelijke diensten zijn gehuisvest. Dit maakt onderdeel uit van het programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen.

Programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen Algemene informatie Doelstelling: Verwerven, ontwikkelen en exploiteren van accommodaties. Beleidskader: Meerjarenperspectief Vastgoedbeheer 2009 en verder en Meerjarennota kapitaalgoederen 2007-2010 Gemeentelijke Gebouwen. Inhoud: Het vastgestelde beleid is gericht op de onderhoudsconditie ’redelijk‘ ten aanzien van alle bouw- en installatiedelen van de panden. Dit betekent dat plaatselijk zichtbare veroudering acceptabel is, maar zodanig dat de functievervulling van de bouw- en installatiedelen niet in gevaar is. Het achterstallig onderhoud is in 2008 weggewerkt. Soort investeringen: Investeringen met een economisch nut.

Investeringsprogramma

Programma-

Actuele

begroting 2009

begroting 2009

Realisatie 2009 7.707

1.

Onderhoudslasten

4.065

4.065

2.

Vervangingsinvesteringen

215

215

4.733

3.

Uitbreidingsinvesteringen

0

1.655

1.708

4.280

5.935

14.148

Totaal programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen Bedragen zijn in duizenden euro’s. 1.

Onderhoudslasten

Het verschil tussen de actuele begroting 2009 en de realisatie 2009 van 3,642 miljoen euro bestaat uit: a. Een nadelig verschil ten opzichte van de begroting 2009 van 1,706 miljoen euro als gevolg van het in gebruik nemen van de multifunctionele accommodaties (MFA' s) in de afgelopen jaren. Deze ophoging is al wel in het Meerjarenperspectief Vastgoedexploitatie opgenomen, maar nog niet in de begroting verwerkt. Dit betekent tevens dat van de gerealiseerde meerkosten een bedrag van 1,706 miljoen euro deel uitmaakt van het exploitatieresultaat vastgoedbeheer, wat met de reserve vastgoedbeheer wordt verrekend. b. In totaal 1,936 miljoen euro meer onderhoudskosten dan begroot. Oorzaken zijn: De financiële afwikkeling in 2009 van het restant achterstallig onderhoud uit 2008: 0,5 miljoen euro.

• • De grote renovatie van het pand aan de Grave van Solmstraat 0,9 miljoen euro. • Onderhoud met een meerjarige cyclus (onder andere schilderwerk) wat in 2009 aan de beurt was. Dit geeft een piek van 0,54 miljoen euro boven de gemiddelde jaarlijkse onderhoudskosten.

Dit betekent tevens dat een bedrag van 1,936 miljoen euro onderhoudskosten is verrekend met de voorziening onderhoud.

243

3.3 Financiering Macro ontwikkelingen De rentevisie die wij binnen de treasury hanteren is gebaseerd op de verwachtingen van de grote marktpartijen (banken, institutionele beleggers). Ten tijde van het opstellen van de begroting 2009 verwachtten zij voor 2009 een lange rente van circa 5% en een korte rente van circa 4,5%. De werkelijke jaargemiddelden bij de BNG bedroegen voor een 10-jaarsfixe lening 4,58% en voor daggeldleningen 0,71%. Binnen deze jaargemiddelden nam de lange rente in de loop van 2009 stevig af van maxima boven de 5% naar niveaus onder de 4% in december 2009. De korte rente bewoog van 2,35% begin januari naar 0,3% in december 2009. Exploitatieresultaat Financiering 2009

Rentelasten lange leningen Rentelasten korte leningen

Begroot actueel

Realisatie

Verschil

2.670

7.266

-4.596

4.388

956

3.432

Rentebaten verstrekte geldleningen

-2.931

-2.931

0

Rentebaten lange beleggingen

-9.653

-9.653

0

Rentebaten korte beleggingen

0

-35

35

-5.526

-4.397

-1.129

277

180

97

Interne rentetoerekening netto

-27.169

-33.616

6.447

Exploitatiesaldo

-32.418

-37.833

5.415

Saldo externe rentebaten en –lasten Overige lasten

Bedragen zijn in duizenden euro's. Het exploitatiesaldo van de financieringsfunctie geeft ten opzichte van de actuele begroting een voordeel te zien van 5,415 miljoen euro. Ten opzichte van de actuele begroting 2009 is het extern renteresultaat ruim 1 miljoen euro nadeliger als gevolg van het fors teruglopen van de liquide positie. De rentelasten waren daardoor hoger dan begroot. Het nadeel bleef beperkt omdat wij de aangetrokken leningen voor veel gunstiger percentages konden verkrijgen dan begroot. Tegenover een nadeel van 6,7 miljoen euro vanwege het hogere volume aan aangetrokken leningen stond een prijsvoordeel van 5,6 miljoen euro. In 2009 hebben wij voor 150 miljoen euro aan lange leningen aangetrokken met een gemiddelde looptijd van ruim vier jaar. Hiervoor betalen wij gemiddeld 3,29%. De looptijden zijn afgestemd op de vrijval van belegde middelen in 2013. Voor de dag- en kasgeldleningen betaalden wij in 2009 gemiddeld 0,68%. In de tweede helft van 2009 betaalden wij hiervoor historisch lage percentages tussen de 0,25% en de 0,35%. De hogere volumes zorgden ook voor een veel hogere interne rentetoerekening aan de vaste activa cum annexis. Dit gaf een voordeel van 6,4 miljoen euro. De relatie tussen de hoeveelheid extern aan te trekken leningen en hoeveelheid vaste activa waaraan wij intern rente toerekenen heeft een stabiliserend effect op het exploitatieresultaat met betrekking tot de financiering. Nadelen op de financieringskant maken wij via dit stelsel voor een belangrijk deel goed door voordelen op de rentetoerekeningskant.

245

Ontwikkeling van de financieringsbehoefte De staat van herkomst en besteding van middelen voor het jaar 2009 geeft een goed beeld van de oorzaak en de omvang van de liquiditeitsontwikkeling. Staat van herkomst en besteding van middelen 2009 Herkomst I Resultaat Jaarrekening (+)

I Resultaat Jaarrekening (-)

(voor bestemming)

• •

ontvangen aflossingen

II Vaste activa 38.381

•

investeringen

III Eigen vermogen

•

toevoegingen

onttrekkingen

IV Voorzieningen

IV Voorzieningen

toevoegingen

onttrekkingen

•

•

V Langlopende schulden

•

aangegane geldleningen

Subtotaal

119.086

9.286

III Eigen vermogen

•

51.042

(voor bestemming)

II Vaste activa afschrijvingen

Besteding

75.707

2.814

V Langlopende schulden 150.000

• •

aflossingen van geldleningen overige langlopende schulden

197.667

33.211 1.179 283.039

Mutatie vaste activa en passiva

-85.372

VI Vlottende financieringsmiddelen

• • •

toename overige schulden

VI Vlottende financieringsmiddelen 9.157

toename kortlopende leningen og

97.458

toename overlopende passiva

14.947

Subtotaal

• • •

toename voorraden

4.319

toename kortlopende vorderingen toename overlopende activa

121.562

25.434 6.437 36.190

Mutatie netto vlottende financieringsmiddelen

85.372

Totaal Generaal Bedragen zijn in duizenden euro's. In 2009 is de positie aan opgenomen kortlopende leningen toegenomen met 97 miljoen euro. Daarnaast hebben wij in 2009 voor 150 miljoen euro lange leningen aangetrokken. Per saldo was er een financieringsbehoefte in 2009 van 247 miljoen euro. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn: De netto investeringen in gebouwde voorzieningen van 81 miljoen euro.

• • • •

246

De afname van de interne financieringsmiddelen: de (begrote) onttrekkingen aan reserves van 76 miljoen euro, de onttrekking aan voorzieningen van 3 miljoen euro en het negatief rekeningsresultaat van 51 miljoen euro. De contractuele aflossingen van lange opgenomen leningen van 33 miljoen euro, deels goedgemaakt door contractuele aflossingen van lange uitstaande geldleningen van 9 miljoen euro. De toename van het benodigd werkkapitaal van 12 miljoen euro.

0

De financieringsbehoefte viel hoger uit dan verwacht omdat onvoldoende rekening was gehouden met de toename van de investeringsuitgaven en met afname van de reserves en voorzieningen en het negatief rekeningresultaat. Voor een uitgebreide toelichting op de betreffende posten verwijzen wij u naar de toelichting op de balans. Renterisicobeheer De kasgeldlimiet – de wettelijk bepaalde grens voor het aantrekken van kortlopende leningen – bedroeg in 2009 105 miljoen euro. Deze limiet hebben wij in 2009 zoveel mogelijk benut om te profiteren van de extreem lage rente op kortlopende leningen. Liquiditeitspositie in relatie tot de kasgeldlimiet 1e kwartaal 2009

2e kwartaal 2009

3e kwartaal 2009

4e kwartaal 2009

105,7

88,7

103,7

125,7

-0,7

+16,3

+1,3

-20,7

Gemiddelde positie kortlopende leningen Overschrijding (-) of onderschrijding (+) kasgeldlimiet Bedragen zijn in miljoenen euro's. Het is wettelijk toegestaan om de kasgeldlimiet twee kwartalen achtereen te overschrijden. De overschrijdingen in 2009 passen dus binnen de ruimte die de wet FIDO biedt. In december 2009 hebben wij voor 130 miljoen euro een renteswap vanaf 1 februari 2010 afgesloten waarbij gedurende 50 jaar 3,56% (lang) wordt betaald en 3-maandseuribor (kort) wordt ontvangen. Op 1 februari 2010 hebben wij tegenover deze renteswap voor 130 miljoen euro een 3 maandskasgeldlening afgesloten waarbij 3-maandseuribor min een afslag wordt betaald. Per saldo wordt daarmee 3,56% min een afslag betaald. Zodra de liquiditeitsopslagen op langer lopende leningen zijn verdwenen plaatsen wij een lange lening tegenover de renteswap. De combinatie van kortlopende financiering met een lange renteswap wordt wettelijk beschouwd als lange financiering. Dit omdat het renterisico voor lange tijd wordt afgedekt. Ultimo 2009 bedroeg de netto positie aan kortlopende leningen 183 miljoen euro. Door de afgesloten lange renteswap van 130 miljoen euro wordt de kasgeldlimiet (die voor 2010 overigens 123 miljoen euro bedraagt) op 1 februari 2010 niet meer wordt overschreden. Bij de wijziging van de wet FIDO (ingangsdatum 1 januari 2009) is ook de renterisiconorm aangepast. De nieuwe norm houdt in dat de jaarlijkse verplichte aflossingen en renteherzieningen op de vaste schuld niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. In 2009 was de renterisiconorm voor Utrecht 247 miljoen euro. In 2009 bedroegen de aflossingen van de lange opgenomen leningen 33 miljoen euro en van de lange uitstaande leningen 9 miljoen euro (netto 24 miljoen euro). Er waren geen renteherzieningen op de portefeuille lange leningen. Het wettelijk renterisico bleef daarmee ver verwijderd van de nieuwe toegestane limiet. Kredietrisicobeheer In juni 2003 is een lening van 25 miljoen euro à 4% verstrekt aan Memid in het kader van de toenmalige problematiek rond FC Utrecht. Daarvan staat eind 2009 nog 22,3 miljoen euro open. Per ultimo 2009 hebben wij voor 1,692 miljard euro aan garanties verstrekt. Daarvan heeft 1,648 miljard euro betrekking op gegarandeerde leningen aan woningbouwcorporaties die geborgd zijn door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw.

247

3.4 Bedrijfsvoering Inleiding Om de diensten optimaal aan de realisatie van de programmadoelstellingen te kunnen laten werken, is onder andere een goede, ondersteunende bedrijfsvoering van belang, zowel op concernniveau als bij de diensten. De meerjarendoelstellingen ten aanzien van de ontwikkeling van de bedrijfsvoering zijn verwoord in de nota ‘Bedrijfsvoering (2007)': Daadkrachtiger sturing, betere dienstverlening en grotere efficiëntie’. We hebben in 2009 de realisatie van deze doelstellingen voortgezet en veel goede zaken bereikt. Achteroverleunen is er echter niet bij; in 2009 konden we enkele doelstellingen niet realiseren. Bovendien deden zich enkele actuele ontwikkelingen voor die ook om aandacht vragen (de inhuur van externen en de omvang van de organisatie). Deze verschillende zaken hebben we achtereenvolgens in deze verantwoording bedrijfsvoering opgenomen. Tenslotte hebben we daar ook de inhoudelijke en financiële resultaten op het terrein van interne dienstverlening weer gegeven.

Beoogde resultaten in 2009 In onderstaande tabel is de realisatie van de bij de begroting afgesproken doelstellingen weergegeven in wit (overeenkomstig doelstelling), rood (niet overeenkomstig doelstelling, behoeft bijsturing) en lichtrood (ongeveer overeenkomstig doelstelling, aandacht gewenst). Doelstelling

Resultaat

Toelichting

Verricht

Bij de dienst ondersteuning is een dergelijk

PERSONEEL Inrichten van het shared servicecentrum HRM Standaardiseren van secundaire en

servicecentrum ingericht. In 2010 gereed

tertiaire arbeidsvoorwaarden

Verschillen tussen diensten zijn samen geïnventariseerd en verminderd. De afronding van de implementatie van de voornemens is in 2010.

Terugdringen van het

5,2%

ziekteverzuim tot maximaal 5,4%

Dit betreft de zogenaamde Verbaan-norm, verzuim < 1 jaar. Het meerjarig project is succesvol afgerond. Voor 2010 is een tot andere verzuimnorm besloten die ook langdurig verzuim meerekent.

Vergroten van de tevredenheid

Een na beste

Er is in 2009 een steekproef naar de

onder personeelsleden

gemeentelijke

werknemerstevredenheid uitgevoerd. Op basis hiervan

werkgever.

kan niet worden geconcludeerd dat de tevredenheid is veranderd. Door de hoge positie in de TOP 25 beste werkgevers is verbetering echter aannemelijk.

Een plaats in de TOP 10 van

Op de 6e plaats

Volgens onderzoek door Intermediair steeg Utrecht naar de 6e plaats, met alleen Zwolle als gemeente

overheidswerkgevers

boven zich. Met 80% van de personeelsleden

Niet gerealiseerd

De resultaten verschillen sterk per dienst.

zijn resultaatafspraken gemaakt en

(omstreeks 50%)

Nadrukkelijker aandacht en stappen vooruit zijn wel zichtbaar. In 2010 volgt een extra

beoordelingsgesprekken gevoerd

implementatiecampagne en worden de geconstateerde knelpunten aangepakt. Alle nieuwe leidinggevenden

Gebeurd

Het besef van het belang is gegroeid. De opleiding

volgen de leergang Nieuwe

wordt verbeterd en uitgebreid: Utrechtse

Managers van de Utrechtse

leidinggevenden realiseren zich dat ze niet alleen "van

Management School Met het oog op mobiliteit is de uitstroom minimaal 7%

een dienst" zijn. 6,9%

De gerealiseerde mobiliteit komt zo goed als geheel overeen met de gewenste mobiliteit.

249

Doelstelling

Resultaat

Toelichting

40% van de instroom van nieuwe

31%

Het beoogde aandeel van de instroom is niet gehaald,

personeelsleden bestaat uit

omdat sollicitanten ouder waren vaak de nodige

mensen jonger dan 30 jaar. Dit

ervaring gewenst is en veel functies in deeltijd worden

dient om het aantal

aangeboden. Het achterliggende doel is wel gehaald:

personeelsleden jonger dan 30 jaar

eind 2009 was het aandeel jongeren 9,7%. We besloten

te laten toenemen tot minimaal

vanaf 2010 het aantal traineeplaatsen te verdubbelen tot twee trajecten per jaar.

10%. 250 stageplaatsen aangeboden en

339

vervuld

Het totaal aantal stages is ruimschoots bereikt, echter er zijn te weinig taalstagiairs aangeboden om het aantal stageplaatsen voor deze groep te realiseren.

Zorgen voor meer diversiteit

Zeer beperkt

Het aantal personeelsleden van vermoedelijk allochtone afkomst is heel beperkt toegenomen. Inmiddels is door sector F&P een actieplan in uitvoering gebracht, gericht op het in samenspraak met diensten concreet vergroten van diversiteit in de organisatie.

Op 25% van de vacatures in schaal

4%

Realisatie lukte niet naar wens. Zes diensten hadden

10 of hoger wordt een persoon van

geen vacatures in schaal 10 of hoger. Aanbod van

allochtone afkomst benoemd

sollicitanten die aan de functie-eisen voldeden bleef beperkt. Bij twee diensten zijn allochtone sollicitanten verkozen. Meer gerichte werving onder doelgroep verdient de aandacht.

Levensfase gericht

Voorbereidingen

Levensfasegericht personeelsbeleid is gericht op een

personeelsbeleid

voor de start van de

optimale en duurzame inzetbaarheid voor alle

campagne verricht.

medewerkers. Daarbij houden we rekening met de voor hun levensfase verschillende behoeften, omstandigheden en mogelijkheden. We hebben een actieplan gemaakt ter voorbereiding van de campagne in 2010.

Een nieuw traineetraject

Gestart

Voor jonge functionarissen in schaal 9 en hoger is in 2009 een nieuw traineetraject gestart.

In elk personeelslid minimaal 500

Bij de meeste

Het normbedrag per personeelslid is gemiddeld

euro geïnvesteerd in de vorm van

diensten verricht

genomen uitgegeven: voor sommige medewerkers

opleiding of training

meer, in andere minder, dit overeenkomstig de geuite behoefte.

ORGANISATIE Versterken van programmasturing

Gestart

met een kader en masterclasses

We hebben uitgangspunten en spelregels geformuleerd en bij het PMB hebben we een leergang programmamanagement gestart, die voort wordt gezet in 2010. In G4 verband is in 2009 een opleiding voor O-adviseurs gestart.

Verbeteren van werkprocessen

Diverse processen

De nadruk lag concernbreed op de verbetering van

verbeterd.

enkele bedrijfsvoeringsprocessen, zoals factureren en inkoop. Ook diensten hebben verschillende werkprocessen verbeterd, bijvoorbeeld de afhandeling van bezwaarschriften, inburgering, verhuur sport, onderwijs, DiGiD, Ideal-betaling en het maken van afspraken via internet. Voor de komende jaren blijft het verbeteren en ook digitaliseren van processen aan de orde (zie het Koersdocument).

Concretiseren van de manier van

Gestart

werken in het stadskantoor

We hebben de voorbereidingen voor de nieuwe manier van werken getroffen en zijn bewustwordingstrajecten gestart. In het licht van het programma Op Koers wordt dit verder vorm gegeven.

Ontwikkelen van een kader ketenbeheer 250

Niet verricht

Dit onderwerp heeft geen hoge prioriteit gehad. De aandacht legden we meer bij de bedrijfsvoering.

Doelstelling

Resultaat

Toelichting

Verbetering

In 2008 startten we met de verbetering van de interne

Inkoopproces

beheersing van de (financieel-administratieve)

gestart,

processen. In 2008 formuleerden we een

dienstverbeter-

meerjarenplan. In 2009 startten we met uitvoering

plannen opgesteld

zodat meer grip ontstaat op een aantal kritieke

FINANCIEN Versterking interne beheersing

processen; onder andere het inkoopproces. Een projectgroep onderzoekt hoe het inkoopproces op een zodanige wijze verbeterd kan worden zodat de afhandeling van inkoopfacturen minder tijd kost en minder fouten oplevert. De projectgroep doet verbetervoorstellen die onder andere betrekking hebben op de vastlegging van verplichtingen en documentatie van onderliggende stukken. Er wordt in het financiële systeem een koppeling gemaakt met een verplichtingenadministratie die op zijn beurt aan het aanbestedingsdossier verbonden wordt. Daarnaast heeft elke dienst een plan opgesteld om de interne beheersing te verbeteren inclusief het beschrijven van verschillende processen en door de dienst uitgevoerde audits uitgevoerd op die processen. Naar een efficiëntere cyclus

Evaluatie vastgesteld

De voorjaarsnota wordt nu gelijktijdig met de

Cyclus aangepast

Bestuursrapportage per 1 april gepresenteerd, zodat op één moment inzicht bestaat in de beleidsmatige in en financiële ontwikkelingen in het lopende jaar en komende jaren. Daarnaast zijn de technische wijzigingen onderdeel gaan uitmaken van de planningen controlcyclus.

INFORMATIEVOORZIENING Vervanging van de

Visie en

Dit stelt de burgers beter in staat elektronisch diensten

Internetapplicatie

deelprojecten

af te nemen van de gemeente. Als gevolg van

geformuleerd

vernieuwde financiële prioriteiten is nog niet tot daadwerkelijke vervanging van internet en intranet over gegaan.

Vernieuwing van de inrichting van

Gaande

technische ICT-basisvoorzieningen

Ten behoeve van (onder andere) elektronisch betalen, documentopslag en gegevensuitwisseling is aan invoering van de wettelijke verplichte basisregistraties door diensten gewerkt. Een en ander is nog niet gereed.

Verminderen van applicaties door

Gestart

We hebben diverse standaards inzichtelijk gemaakt en

standaardisatie en het verder

de diensten opgedragen aan de hand er van te gaan

ontwikkelen van standaards op het

opereren.

gebied van ICT: hierdoor wordt de dienstverlening efficiënter en effectiever Vorming Servicecentrum

Het SC Informatievoorziening is gevormd waardoor de

informatievoorziening

basis van het beheer van ICT en data verbeterd kan worden.

251

Actueel geworden in 2009 Inhuur externen Wij willen de inzet van externen bewuster gaan laten afwegen en de prijs/kwaliteitverhouding verbeteren. Wij hebben uw gemeenteraad in oktober 2009 geïnformeerd over de inzet van externen tot dan toe en raamden de kosten voor heel 2009 op 91,2 miljoen euro. De inhuur van externen bestaat uit inhuur van personeel van derden en onderzoek en advies. Het bedraagt voor heel 2009 in totaal 99,9 miljoen euro. Dit is 8,7 miljoen euro hoger dan de raming van oktober 2009 en 6,6 miljoen euro hoger dan de uitgaven van 2008. Nadere analyse leert dat van de inhuur van externen is 9,7 miljoen euro is ingezet voor opdrachten verleend aan externe onderzoek- en adviesbureaus. Deze opdrachten hebben die bureaus uitgevoerd in eigen regie: het eindproduct is aan de gemeente overlegd. Het uitbesteden van deze producten is eigenlijk niet gelijk te stellen aan externe inhuur van medewerkers. De kosten van extern personeel dat werkte onder gezag van de eigen gemeentelijke organisatie bedroegen 90,1 miljoen euro. Dit betreft met name inhuur vanwege piekwerkzaamheden en projecten en in mindere mate in verband met vacatures en ziekte. Dit bedrag is de nulmeting voor het in de loop van enkele jaren beperken van de externe inhuur met in totaal 5 miljoen euro. De hoger dan voorziene uitkomst is aanleiding geweest voor het nemen van aanvullende maatregelen. Voor 2010 hebben wij maatregelen getroffen om tot vermindering van inhuur te komen. Per dienst hebben we een taakstelling opgedragen en de administratie van de inhuur is aangescherpt. Bovendien zijn we de van de inhuur van externen frequenter gaan monitoren, de registratie er van wordt daarvoor aangepast en gecentraliseerd en het mandaat voor de inhuur van relatief dure externen hebben we beperkt. En tenslotte willen we via mantelcontracten en inkooponderhandelingen tot goedkopere inhuur komen. Omvang formatie In oktober 2009 hebben wij u uitgebreid geïnformeerd over de groei van het personeelsbestand in deze collegeperiode en in 2009 tot dan toe. De definitieve cijfers van 2009 laten zien dat het totale personeelsbestand van de gemeente Utrecht gegroeid is met 263 fte ten opzichte van 1 januari. De groei heeft zoals wij al meldden, vooral te maken met een uitbreiding van het takenpakket: het overhevelen van rijkstaken naar gemeenten, het overnemen van handhavingstaken van de politie en het voldoen aan wettelijke verplichtingen. Onderstaande cijfers laten zien dat er zich in de laatste twee maanden van 2009 geen noemenswaardige schommelingen in het personeelsbestand hebben voorgedaan. Oorzaak van deze schommelingen was de invulling van vacatures, danwel natuurlijk verloop. Soms deze zich geen wijzigingen voor. Dienst Per 26-10-2009

Bezetting in FTE Opmerkingen Per 31-12-2009

SO

667

DW

148

145 Invulling vacatures / natuurlijk verloop

SW

973

967 Invulling vacatures / natuurlijk verloop

PBLR

48

47 Invulling vacatures / natuurlijk verloop

POS

23

21 Invulling vacatures / natuurlijk verloop

GG&GD

217

221 Invulling vacatures / natuurlijk verloop

DO

526

536 Invulling vacatures / natuurlijk verloop

GBR

268

263 Invulling vacatures / natuurlijk verloop

1020

1023 Invulling vacatures / natuurlijk verloop

DMO RO

671 Invulling vacatures / natuurlijk verloop

19

19 Geen wijzigingen

232

232 Geen wijzigingen

MCV

55

55 Geen wijzigingen

DGM

65

65 Geen wijzigingen

BCD

BU

146

147 Invulling vacatures / natuurlijk verloop

BG

177

176 Invulling vacatures / natuurlijk verloop

75

76 Invulling vacatures / natuurlijk verloop

SSBU Totaal 252

4659 fte

4664 fte

Inhoudelijke en financiële toelichting op resultaten interne dienstverlening De ondersteunende activiteiten betreffen een verscheidenheid aan bedrijfsvoeringstaken, ondersteunend aan de primaire processen. Deze activiteiten zijn sinds 2008 samengebracht. Er zijn nu zeven gemeentebrede servicecentra (SC) te weten: servicecentrum Automatiseringsbedrijf (SC ABU);

• • • • • • •

servicecentrum Concerninkoop (SC CI); servicecentrum Communicatie (SC Com); servicecentrum Documentaire informatievoorziening (SC DIV); servicecentrum Facilitair Bedrijf (SC FB); servicecentrum Financiële Dienstverlening (SC FD); servicecentrum Human Resource Management (SC HRM).

Met de samenvoeging zijn tegelijkertijd ook de bijbehorende budgetten uitgenomen. De gehele samenvoeging heeft zonder al te grote reorganisatieproblemen en stagnatie in de dienstverlening plaatsgevonden. Deze giga-operatie ging gepaard met standaardisatie van processen, met uniformering van de financiële administratie, afstemming van gegevensstromen, professionalisering van de medewerkers, verbetering van de continuïteit vanwege de schaalvergroting en schaalvoordelen. Onlangs is een interne werkgroep van dienstcontrollers begonnen om voor 2010 de budgetten van de service centra opnieuw te ijken in het licht van het basispakket aan ondersteuning en de transparante verantwoording. De belangrijkste inhoudelijke prestaties in 2009 van de afzonderlijke servicecentra lichten we hieronder toe.

Inhoudelijke toelichting op resultaten interne dienstverlening Automatiseringsbedrijf De kerntaak van het ABU is het beheren van automatiseringactiviteiten voor gemeente Utrecht. Een aantal kengetallen uit de ABU dienstverlening: Onderwerp Aantal werkplekken Service calls

2009

2008

5.996

5.463

36.764

31.611

Snelheid van afhandeling

6,3

5,9

Deskundigheid medewerker

6,9

6,6

Bereikbaarheid

7,3

7,1

In 2009 heeft ABU veel aandacht besteed aan het op orde brengen van de basisadministratie. Het beoogde resultaat hiervan is meer transparantie over de ABU activiteiten en de bijbehorende financieringsaspecten gemeentebreed. De belangrijkste activiteiten in dat kader worden hieronder genoemd: Afronding project Clients en Service II (C&S II): Begin 2009 is het project C&S II, voor het opzetten van één

• •

gemeentelijk informatienetwerk, afgerond. Achterstallige ICT projecten: In 2009 heeft een inventarisatie van achterstallige ICT projecten binnen gemeente Utrecht plaatsgevonden. In de Programmabegroting 2010 zijn hier extra middelen voor vrijgemaakt (onderdeel van de bedrijfsvoeringsproblematiek). Het ABU heeft in 2009 in dit kader gewerkt aan achterstallig onderhoud en

• • •

het verbeteren van het intranet. Regionalisering Brandweer Utrecht: De brandweer Utrecht is 2010 geregionaliseerd en maakt geen onderdeel meer uit van de gemeentelijke organisatie. In 2009 is gewerkt aan de ontvlechting van de Brandweer uit de gemeentelijke systemen en het opstellen van de nieuwe dienstverleningsovereenkomst. Oplevering Datacenter II: Project Datacenter II is in 2009 bijna afgerond. De oplevering van bouwkundige werkzaamheden vindt plaats in februari 2010. Naar verwachting zal het hele traject worden afgerond en in gebruik worden genomen in 2010. Voorbereidingsactiviteiten voor het stadskantoor: In het toekomstig stadskantoor gaan de gemeentelijke diensten in een nieuwe en veel innovatievere ICT omgeving werken. De voorbereidende activiteiten voor het stadskantoor zijn in 2009 in gang gezet. Uw gemeenteraad heeft begin 2010 hier voorbereidingskredieten voor beschikbaar gesteld.

253

•

Insourcing gemeente de Bilt: Het insourcingtraject voor automatiseringsactiviteiten voor gemeente de Bilt is voortgezet in 2009. Uiteindelijk zijn deze plannen niet doorgegaan en heeft de gemeente de Bilt de ICT diensten elders ondergebracht.

Concerninkoop In 2009 heeft Bureau Aanbestedingen haar tien jarig bestaan gevierd en daarbij haar naam veranderd in Concerninkoop. Belangrijke aanleiding is de professionalisering van Contractmanagement. Wij verwachten - zoals aangegeven in de begroting 2010 - hieruit besparingen te kunnen realiseren. De eerste concrete resultaten (overigens in goede samenwerking met de andere diensten van de gemeente) zijn al geboekt. De processen rondom (Europees) aanbesteden en contractmanagement zijn beschreven en worden gebruikt in het opzetten van het gemeentebrede inkoopproces. Hiertoe is een gemeentebreed project gestart waarin Concerninkoop stevig participeert. In 2009 zijn er centraal 942 aanbestedingen beoordeeld op juiste toepassing van het eigen beleid en vigerende wet- en regelgeving. Concerninkoop heeft hiervan 29 projecten integraal begeleid. Voorbeelden van aansprekende aanbestedingen zijn: Bancaire dienstverlening.

• • •

Datacenter II (energiezuinige huisvesting nieuwe rekencentrum gemeente Utrecht inclusief inbouw). Diverse inhuurcontracten waaronder Ingenieursdienstverlening en personeel Documentaire Informatie Voorziening.

Tot slot heeft Concerninkoop actief een bijdrage geleverd aan de totstandkoming van het nieuwe wetsvoorstel Aanbestedingswet. Individueel als adviseur aan het ministerie van EZ en samen met de G4 en de VNG hebben we expertise geleverd over het aanbesteden en regelgeving ter verbetering van de uitvoerbaarheid van de bestaande wetsvoorstellen en flankerend beleid. Communicatie SC Communicatie heeft in 2009 ruim aandacht besteed aan de inrichting van haar werkplannen afgestemd op de bedrijfsvoering van de vakdiensten. Met de nieuwe inrichting werd het de vakdiensten beter mogelijk gemaakt om de inzet van het servicecentrum Communicatie te bepalen en werd er gerapporteerd op activiteitsniveau. Naast het basispakket aan communicatiediensten hebben de vakdiensten behoefte aan dienstspecifieke ondersteuning, maatwerk. In 2009 is de omvang van het maatwerk gestegen. Documentaire informatievoorziening De kernactiviteiten van het servicecentrum Documentaire Informatievoorziening (SC DIV), bestaan uit: gemeentebrede postverwerking en het registreren, archiveren, ontsluiten van alle gemeentelijke documenten en het digitaliseren van de postverwerking. Daarnaast zijn ter voorbereiding op het Stadskantoor de centrale archieven geïnventariseerd. De telling per ultimo 2009 duidt op een omvang van 23 strekkende kilometer archief. Ter illustratie is onderstaande tabel met kengetallen opgenomen. Onderwerp Poststukken (inkomend en uitgaand) E-mailberichten DIV servicedesk (telefoon) Bezoekers Archief (km.)

2009

2008

103.464

90.758

5.213

5.669

13.750

11.000

1.287

1.760

23

20

De dienstverlening van DIV is in 2009 conform verwachtingen uitgevoerd. Deze lijn zal ook de komende jaren worden gecontinueerd. Een aantal activiteiten lichten we eruit.

254

Door het SC DIV zijn in 2009 verschillende resultaten geboekt, te weten: Project Post Digitaal, het scannen, registreren en digitaal doorsturen van in Corsa geregistreerde poststukken is

• • • • • • • •

uitgerold over een aantal diensten. Uitrol van MyCorsa is afgerond. Inventarisatie Secretarie archief 1970-1989 is in concept aangeleverd bij HUA. Bewerkingsprojecten afsluiten dienstarchieven DSO/OGU en Stadsbeheer. Voorbereidingen zijn getroffen voor de op- en inrichting van een Servicehuis DIV waarin zowel een project ‘Wegwerken Analoge Archieven’ (voor het Stadskantoor) als ook een Postlogistiek Centrum (scannen inkomende post en uitgaande post) zullen worden gehuisvest. Een 0-meting is uitgevoerd bij 29 Brandweerorganisaties die samengaan in de Veiligheidsregio Utrecht. Onderhandelingen zijn gestart ( en in 2010 afgerond) voor de DIV dienstverlening aan de VRU gedurende 2010. Digitalisering. In 2009 is gestart met het programma Digitaal werken. Het programma richt zich op het papierarm kunnen werken in het stadskantoor en maakt onderdeel uit van de realisatie van het 'koersdocument'. In 2009 heeft het programma voorstellen ontwikkeld op een drietal terreinen te weten het opruimen van papieren

•

archieven, de realisatie van de digitale infrastructuur en het digitaliseren van processen. Kwaliteitszorgsysteem DIV. In 2009 is het kwaliteitszorgsysteem aangepast om het gebruik ervan te vereenvoudigen. De systematiek is op intranet gepubliceerd en er is gericht ingezet op toepassing ervan binnen de verschillende verbeterplannen interne beheersing die de diensten hebben opgesteld. Om de toepassing van het kwaliteitszorgsysteem verder te bevorderen is monitoring ingevoerd op basis van concrete afspraken met dienstdirecteuren. Daarnaast is begonnen met een actualisatie van het zorgsysteem. Hierbij zal onder meer de ontwikkeling bij het Rijk ten aanzien van De 'Baseline Informatievoorziening' van het Rijk mee genomen worden. De gemeente Utrecht participeert in een initiatief van de VNG om deze baseline te vertalen naar de gemeentelijke

•

praktijk. Archiefinspectie. Door de in 2008 geïnspecteerde diensten is uitvoering gegeven aan de opgestelde verbeterplannen. De Bibliotheek heeft deze plannen in 2009 afgerond. Voorts zijn in 2009 door de gemeentearchivaris inspecties uitgevoerd bij de Bestuurs- en Concerndienst, de Ombudsman en de Brandweer. De verbeterplannen met betrekking tot deze inspecties zullen begin 2010 opgeleverd worden.

Facilitair Bedrijf Het SC Facilitair Bedrijf is per 1 mei 2008 van start gegaan en verzorgt de facilitaire dienstverlening voor de gemeentelijke diensten. In totaal gaat het om 127.489 m2. De gemeentelijke organisatie maakt gebruik van 31 panden met een kantoorbestemming. Vanwege de ingebruikname van het Stadskantoor zullen in 2013 hiervan zestien panden worden verlaten. Een aantal kengetallen uit de dienstverlening: Onderwerp

2009

2008

Aantal zaalreserveringen

20.539

6.310

Aantal KWIS meldingen (klacht, wens, informatie,storingen)

14.907

2.947

Aantal cateringorders

10.505

2.389

Aantal inventarisreserveringen Digitaal gemeld

2.981

435

76% (feb 2010)

57% (feb 2009)

De expiratiedata van de huurcontracten van de locaties die straks naar het Stadskantoor verhuizen zijn op een enkele uitzondering na geflexibiliseerd en afgestemd op de verhuisdatum. Een aantal in het oog springende verbouwingen onder regie van het Facilitair Bedrijf zijn Wijkbureau Oost Noord Oost aan de FC Donderstraat, een aantal verdiepingen in de Neudeflat tan behoeve van Stadspromotie (Bestuurs- en Concerndienst) en de Staf van Dienst Wijken, de voorbereiding van de verbouwing van Vredenburg 40 ten behoeve van Projectorganisatie Stationsgebied en een deel van Beneluxlaan 4-6 voor Bureau Bereikbaarheid en Luchtkwaliteit.

255

Financiële Dienstverlening Het servicecentrum Financiële Dienstverlening (FD) voert de volledige financiële administratie (inclusief het betalingsverkeer) voor het leeuwendeel van de organisatie. Ontwikkelingen in de productie binnen dit servicecentrum in 2009 betroffen onder andere het terugdringen van invoerwerk, vooral door de verdere inzet van diverse nieuwe workflows en E-facturatie. De focus ligt hierbij op het stroomlijnen en standaardiseren van administratieve processen, zowel intern als – vooral – bij de diensten. Dit betekent meer controle en processturing en heeft als resultaat dat binnen de FD en de gemeente als geheel op een efficiëntere wijze gewerkt kan gaan worden. Andere bijdragen aan het ontwikkelingsprogramma zijn het verbeteren van het Inkoopproces (verplichtingenadministratie en digitaliseren prestatieverklaringen). In 2009 zijn verdere maatregelen getroffen om het risico van uitval van het gemeentebrede financiële systeem (SAP) en de daaruit voortvloeiende effecten voor de gemeentelijke organisatie en administratie te beperken. Om de continuïteit van deze applicatie te garanderen is een dubbele uitvoer gerealiseerd. In het kader van risicomanagement heeft FD een Plan van Aanpak opgesteld ter verbetering van de autorisatiestructuur van SAP. Op basis hiervan kan er frequent en gedetailleerd informatie vanuit SAP worden verkregen over fraudegevoelige en stagnerende processen. Human Resource Management In 2009 zijn de PSA (personeels- en salarisadministratie voor de gehele organisatie) en HRM-ARBO samengevoegd tot het servicecentrum Human Resource Management (HRM). Bij HRM-ARBO waren de speerpunten in 2009 het versterken van de samenwerking met de diensten, het in kaart brengen, uitwerken en communiceren van de werkprocessen en de integratie van de verschillende teamonderdelen. Daarnaast is er ook op inhoudelijk terrein hard gewerkt aan de training, begeleiding en ondersteuning van leidinggevenden bij (voorkomen van) verzuim. In de loop van 2009 is HRM-ARBO de organisatie van de gemeentelijke BHV gaan verzorgen. De administratieve verwerking van ziek- en herstelmeldingen werd verzorgd en de afspraken bij de bedrijfsarts(en) en voor het IZA bedrijfszorgpakket werden gemaakt. Enkele cijfers: De Servicedesk Verzuim heeft 7.900 telefonische contacten gehad met medewerkers.

• •

In totaal zijn 19.350 ziek- en herstelmeldingen verwerkt.

Bij de PSA werden diverse personele besluiten opgesteld, secundaire arbeidsvoorwaardengesprekken gevoerd met nieuwe medewerkers en vragen beantwoord over het salaris, studiefaciliteiten, ouderschapsverlof tot aan het aanvragen van een werkgeversverklaring. Enkele cijfers: 4.150 personele besluiten zijn opgesteld voor aanstelling, ontslag, wijzigingen in aanstellingsuren, gratificaties,

• • •

ouderschapsverlof en dergelijke. 400 secundaire arbeidsvoorwaardengesprekken zijn gevoerd met nieuwe medewerkers. Daarin wordt onder andere uitleg gegeven over het keuzemodel arbeidsvoorwaarden, het overhevelen van pensioen, organisatieregels en aanverwante zaken. 6.500 vragen per telefoon en 11.200 vragen per e-mail zijn beantwoord. Dit varieert van vragen over het salaris, studiefaciliteiten, ouderschapsverlof tot aan het aanvragen van een werkgeversverklaring.

Financiële toelichting resultaten interne dienstverlening Onderstaande tabel geeft de financiële resultaten weer van onze interne dienstverlening. Dit bestaat uit het resultaat van concernoverhead en de zeven verschillende servicecentra.

256

Actuele

Realisatie

Verschil actueel

begroting 2009

2009

en realisatie

Concernoverhead

27.147

17.993

9.154

Automatiseringsbedrijf

11.966

16.117

-4.151 507

Bedrijfsvoeringactiviteiten

Concerninkoop

631

124

Documentaire informatievoorziening

4.265

4.177

87

Communicatie

7.181

7.751

-571 -570

Facilitair bedrijf

15.056

15.626

Financiële dienstverlening

5.780

4.993

787

HRM /PSA

4.254

3.805

448

76.279

70.586

5.692

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro’s.

De kosten van de dienstverlening door de servicecentra waren 3,5 miljoen euro hoger dan begroot. Dit betreft het resultaat op het basispakket. De kostenontwikkeling van de dienstverlening Dienst Ondersteuning is deels gerelateerd aan het aantal fte's, het aantal m2's en het aantal werkplekken binnen de gemeente. In 2008 en 2009 zijn de kostenstijgingen die het gevolg zijn van de groei van de dienstverlening op begrotingsbasis niet verdisconteerd in de budgetten van de servicecentra. Een groot deel van de overschrijding wordt hierdoor verklaard (zie onderstaande toelichting per SC). In 2010 zal een groei/krimp systematiek ingevoerd worden, om ervoor te zorgen dat de budgetten van de servicecentra mee ontwikkelen met de groei of krimp van de gemeentelijke organisatie. Andere effecten die een rol spelen zijn: De dienstverlening van de DO bestaat uit standaarddienstverlening aan diensten en specifieke dienstverlening in

• •

opdracht van de diensten (maatwerk). Als de tarieven van het maatwerk niet kostprijsdekkend zijn, verschuift het verlies op maatwerk automatisch naar de standaarddienstverlening. Tenslotte zijn er soms specifieke knelpunten bij een servicecentrum.

Hieronder volgt een korte analyse van de servicecentra: Concernoverhead De kosten voor concernoverhead worden toegerekend aan de programma's. De verschillen tussen de begrote en de gerealiseerde doorberekening worden hierna toegelicht. Voor een toelichting op de resultaten van de concernoverhead na kostentoerekening verwijzen we naar het onderdeel Algemene Ondersteuning. De bestedings- en dekkingsvoorstellen die het onderdeel 'concernoverhead' raken zijn daar ook terug te vinden. Voor de concernoverhead is 9,2 miljoen euro minder toegerekend aan de programma's dan begroot. Een deel van dit voordeel wordt veroorzaakt door het feit dat in het kader van de gemeentebrede actie in 2009 4,3 miljoen euro is afgeroomd van reserves en voorzieningen. Boekhoudkundig komt hierdoor binnen het onderdeel 'concernoverhead' een voordeel tot uitdrukking. In de Programmabegroting 2010 is dit voordeel echter al als dekking ingezet. Bij de Programmabegroting 2010 is voor 2009 een incidenteel budget van 6,25 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het uitvoeren van achterstallig onderhoud ICT. In de tweede helft van 2009 zijn hiertoe projectplannen uitgewerkt, getoetst en vastgesteld. Vanwege de beperkte resterende tijd zijn in 2009 nog geen uitgaven ten laste van dit budget gebracht. De uitvoering van de projectplannen vindt in 2010 plaats. De kosten worden dan alsnog gemaakt. Tegenover deze twee voordelen staat een aantal nadelen: Een overschrijding van 0,2 miljoen euro in verband met frictiekosten voor de ontvlechting van de Brandweer.

• • • • •

Een overschrijding van 0,2 miljoen euro in verband met kosten voor het project Premediation. Een overschrijding op het onderdeel ICT 2010 van 0,4 miljoen euro. Voor dit project is gedurende de looptijd 10 miljoen euro beschikbaar gesteld, verdeeld over de jaarsnedes 2006-2010. Het zwaartepunt van de kosten ligt in de tweede helft van het project terwijl het budget regelmatig over de jaren is verspreid. Een overschrijding van 0,3 miljoen euro vanwege extra inhuur personeel. Een aantal niet begrote bijdragen (totaal 0,2 miljoen euro), bijvoorbeeld aan het project 'Kijkje in de keuken 2009' en aan de Vrienden van de Paardenkathedraal.

257

Automatiseringsbedrijf Utrecht Bij het Automatiseringsbedrijf Utrecht waren de kosten 4,2 miljoen euro hoger dan begroot. Hiervan was 2,2 miljoen euro toe te wijzen aan de toename van het aantal werkplekken. Deze groei was nog niet verwerkt in de begroting. Daarnaast speelden formatieknelpunten, hogere kapitaallasten dan begroot en de kostendekkendheid van maatwerktarieven een voorname rol. Het resultaat is inclusief 0,3 miljoen euro die ten laste van de programmareserve Algemene Ondersteuning, onderdeel automatiseringsissues hadden moeten worden gebracht. Bij de bestedings- en dekkingsvoorstellen wordt dit gecorrigeerd (zie programma algemene ondersteuning). Concerninkoop Bij Concerninkoop waren de kosten 0,5 miljoen euro lager dan begroot. De belangrijkste oorzaken waren het genereren van extra maatwerkopbrengsten en niet ingevulde vacatures. Documentaire informatievoorziening (DIV) Bij Documentaire informatievoorziening bestond het voordeel van krap 0,1 miljoen euro uit extra incidentele opbrengsten. Communicatie Bij Communicatie waren de kosten 0,6 miljoen euro hoger dan begroot. Dit was grotendeels toe te schrijven aan overschrijding op het formatiebudget en een aantal incidentele kosten evenals aan nagekomen facturen 2008. Facilitair Bedrijf Bij Facilitair Bedrijf waren de kosten 0,6 miljoen euro hoger dan begroot. De overschrijding betreft vooral de inhuur derden door een hoog ziekteverzuim en de kostendekkendheid van maatwerk en nagekomen facturen 2008. Het resultaat is inclusief een incidenteel voordeel van 0,3 miljoen euro die ten gunste van de programmareserve Algemene Ondersteuning, onderdeel huurharmonisatie had moeten worden gebracht. Bij de bestedings- en dekkingsvoorstellen wordt dit gecorrigeerd (zie programma algemene ondersteuning). Financiële dienstverlening Bij Financiële dienstverlening waren de kosten 0,8 miljoen euro lager dan begroot. Dit positief resultaat werd veroorzaakt door het vrijvallen van het eigen risico op de aansprakelijkheidsverzekeringen van 2,5 miljoen euro. Doordat er sprake is van een gebroken boekjaar op deze verzekeringen, kan het zijn dat dit de gemeente in de in 2010 alsnog dit eigen risico moet betalen. Wanneer deze incidentele bate buiten beschouwing wordt gelaten is er bij Financiële dienstverlening sprake van een tekort van 1,7 miljoen euro. Dit tekort wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt doordat het budget in 2008 en 2009 niet is meegegroeid met de omvang van de organisatie. Dit verklaart circa 0,9 miljoen euro van het tekort. De overschrijding wordt daarnaast veroorzaakt voor de kosten die gemoeid waren met de ontwikkeling van workflows en het beperken van uitval van het gemeentebrede financiële systeem (SAP). Ten behoeve van de continuïteit van de applicatie is een dubbele uitvoer gerealiseerd. Voor deze ontwikkelingen is nu en in de toekomst expertise van buiten noodzakelijk. HRM/PSA Bij HRM/PSA waren de kosten 0,5 miljoen euro lager dan begroot. Dit positief resultaat werd veroorzaakt door niet ingevulde vacatures en incidentele opbrengsten.

258

Financiële resultaten interne dienstverlening op programmaniveau Financiële resultaten interne dienstverlening concernoverhead op programmaniveau Actuele begroting

Verschil actueel

2009

Realisatie 2009

Jeugd

201

139

62

Diversiteit en Integratie

759

524

235

Publieksdienstverlening

338

en realisatie

1.052

714

Stadspromotie

0

0

0

Bereikbaarheid

893

588

305

Stedelijke Ontwikkeling en Groen

939

186

753

Leidsche Rijn

376

255

121

Stationsgebied

123

83

40

Beheer Openbare Ruimte

7.396

5.014

2.381

Veiligheid

2.102

1.642

461

Cultuur

1.552

1.055

497

Sport

1.350

926

424

Onderwijs, Educatie en Bibliotheek

1.468

1.010

459

650

370

279

Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid

3.775

2.590

1.185

Volksgezondheid

1.190

807

383

482

326

156

2.065

1.269

797 119

Welzijn

Lokale Democratie en bestuurlijke samenwerking Wonen en monumenten Milieu en Duurzaamheid

282

162

Economische Zaken

143

96

46

Algemene Middelen

350

237

113

27.148

17.994

9.154

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's.

Financiële resultaten interne dienstverlening servicecentra op programmaniveau Het resultaat van 3,5 miljoen euro op de servicecentra is in twee stappen verdeeld over de programma's: Eerst is bij de servicecentra met een nadelig resultaat alsnog een groei/krimp systematiek toegepast. De

• •

organisatieonderdelen die gegroeid zijn – en dus een groter volume aan dienstverlening afnamen – krijgen daarbij de kosten van de dienstverlening doorbelast. Hierbij gaat het om een bedrag van 2,2 miljoen euro. Het resterende resultaat van 1,3 miljoen euro is op basis van de reguliere kostentoerekeningssleutels verdeeld over de programma's.

259

Actuele begroting 2009 Jeugd

Verschil actueel Realisatie 2009

en realisatie

568

640

-73

Diversiteit en Integratie

1.496

1.638

-142

Publieksdienstverlening

2.775

2.982

-207

Stadspromotie

0

0

0

Bereikbaarheid

0

0

0

11.149

12.121

-972

Leidsche Rijn

2.114

2.284

-170

Stationsgebied

1.279

1.395

-116

Beheer Openbare Ruimte

8.465

8.781

-316

Veiligheid

2.698

2.834

-136

413

458

-45

Sport

1.673

1.718

-46

Stedelijke Ontwikkeling en Groen

Cultuur Onderwijs, Educatie en Bibliotheek

1.882

1.901

-19

Welzijn

2.824

3.027

-203

Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid

6.325

6.868

-543

Volksgezondheid

2.608

2.866

-258

Lokale Democratie en Bestuurlijke samenwerking

2.149

2.317

-168

Wonen en monumenten

0

0

0

Milieu en Duurzaamheid

0

0

0

Economische Zaken

0

0

0

Algemene Middelen

716

763

-47

49.132

52.594

-3.462

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's.

260

3.5 Verbonden Partijen Verbonden partijen zijn rechtspersonen waarmee de gemeente een bestuurlijke en financiële band heeft. Dit zijn onder andere gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen die een publiek belang behartigen en waarvan de aandelen geheel of gedeeltelijk in het bezit van de gemeente zijn. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een of meer zetels in het bestuur van de participatie en/of het hebben van stemrecht. Financieel belang is er wanneer de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld en die kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente. De belangrijkste verbonden partijen van de gemeente in 2009 komen hierna aan de orde. Afvalverwijdering Utrecht (AVU) Doel: Deze gemeenschappelijke regeling heeft tot doel een doelmatige en uit een oogpunt van milieuhygiëne verantwoorde wijze van overslag, transport en verwerking van huishoudelijke en andere categorieën van afvalstoffen. Betrokkenen: Alle gemeenten binnen de provincie Utrecht. Bestuurlijk belang: De bestuursorganen van het openbaar lichaam zijn het algemeen bestuur, het dagelijks bestuur en de voorzitter. Het algemeen bestuur bestaat uit twee leden te benoemen door en uit de provinciale staten, twee leden te benoemen door en uit de gemeenteraad van Utrecht (daaronder begrepen de voorzitter van de gemeenteraad), één vertegenwoordiger per deelnemende gemeente (met uitzondering van de stad Utrecht) te benoemen door en uit de gemeenteraden, de voorzitter van de gemeenteraad daaronder begrepen. Financieel belang: De AVU sluit contracten af met verwerkers voor het transport en de verwerking van diverse afvalstromen. De kosten worden op basis van de werkelijke aangeboden gewichten bij de deelnemende gemeenten in rekening gebracht samen met een opslag voor de apparaatskosten. Voor 2009 wordt op basis van de begroting 12,714 miljoen euro (exclusief BTW) bij de gemeente Utrecht in rekening gebracht. Bij het opstellen van deze verantwoording was de definitieve jaarrekening 2009 van de AVU nog niet bekend. Doordat de AVU geen weerstandsvermogen heeft is de aansprakelijkheid van de gemeente Utrecht echter in theorie niet gelimiteerd. Ontwikkeling: De AVU ontwikkelt voortdurend initiatieven om aan haar doelstellingen te voldoen. In 2009 heeft de AVU een Europese aanbesteding gehouden voor de verwerking van restafval en grof huishoudelijk afval. Als resultaat van de aanbesteding wordt het huishoudelijk restafval van de regio Utrecht vanaf 2011 verbrand in de installatie van AVR Afvalverwerking BV (AVR) in Rozenburg. Het contract met de AVR heeft een looptijd van 8 jaar met de mogelijkheid tot tweemaal met een jaar te verlengen. Op basis van dit contract wordt het grof huishoudelijk afval verwerkt in de scheidingsinstallatie van AVR in Utrecht. In deze installatie wordt van het grof huishoudelijk afval brandstof en grondstof gemaakt. Daarnaast worden steeds meer kleine deelstromen door de AVU in raamcontracten ondergebracht. NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) Doel: De BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak. De strategie van de bank is gericht op het behouden van substantiële marktaandelen en het handhaven van een excellente kredietwaardigheid (Triple A). Betrokkenen: Overheden en instellingen op het gebied van volkshuisvesting, gezondheidszorg, onderwijs, cultuur en openbaar nut (publieke sector). Bestuurlijk belang: De gemeente Utrecht heeft geen zetel in het bestuur en de Raad van commissarissen van de BNG. De gemeente heeft als aandeelhouder wel stemrecht in de algemene vergadering van aandeelhouders. Financieel belang: De bank is een structuurvennootschap. De Staat is houder van de helft van de aandelen, de andere helft is in handen van gemeenten, provincies en een waterschap. De gemeente Utrecht bezit 763.074 aandelen van 2,50 euro per aandeel (1,38% van het totaal). Ieder jaar keert de bank een dividend uit dat gefixeerd is op 50% van de netto winst. Ontwikkeling: Het werkelijke resultaat over 2009 wordt pas in april 2010 bekend gemaakt. In 2009 is een regulier dividend ontvangen van bijna 1,1 miljoen euro, dit dividend heeft betrekking op het jaar 2008. Bestuur Regio Utrecht (BRU) Doel: Het BRU vervult taken op het gebied van wonen, werken, mobiliteit, milieu en de ruimtelijke inpassing daarvan. Het gaat om taken en vraagstukken die niet 'ophouden' bij de gemeentegrens en daarom samenwerking vereisen tussen de gemeenten in de regio. De samenwerking in BRU-verband is per 1 januari 2006 gebaseerd op de Wet gemeenschappelijke regelingen plus (Wgr+). Het BRU is één van de zeven zogenoemde Wgr+ regio’s. 261

Betrokkenen: De gemeenten Bunnik, De Bilt, Houten, Maarssen, Nieuwegein, Utrecht, Vianen, IJsselstein en Zeist. Bestuur: Alle BRU-gemeenten zijn vertegenwoordigd in het dagelijks en algemeen bestuur. Het algemeen bestuur telt 34 zetels, waarvan tien voor de gemeente Utrecht. Het dagelijks bestuur telt elf zetels (inclusief de voorzitter), waarvan er drie voor Utrecht zijn. De burgemeester van Utrecht is voorzitter van zowel het algemeen als het dagelijks bestuur. Financieel belang: Met ingang van 1 januari 2009 zijn de inwoner- en wooneenhedenbijdragen omgezet in een Regiobijdrage. De Regiobijdrage voor 2009 bedroeg 3,51 euro per inwoner. De Regiobijdrage is qua omvang gelijk aan de (geïndexeerde) twee bijdragen. De totale bijdrage van de gemeente Utrecht aan het BRU was 1,026 miljoen euro. Naast deze Regiobijdrage krijgt het BRU ook geld van het Rijk, vooral voor taken op het gebied van verkeer en vervoer. In 2009 sloot de BRU-jaarrekening 2008 af met een voordelig resultaat. Besloten is dit resultaat aan de BRU-gemeenten terug te storten. Utrecht ontving hierdoor in 2009 een bedrag terug van 0,2 miljoen euro. Ontwikkeling: Er zijn geen bijzondere ontwikkelingen te melden. NV Houdstermaatschappij Gasbedrijf Centraal Nederland (GCN) Doel: Het houden van aandelen in REMU NV (inmiddels verkocht aan Eneco). Betrokkenen: De gemeenten Utrecht en Amersfoort, evenals de provincie Utrecht. Bestuurlijk belang: De gemeente Utrecht is aandeelhouder en heeft als zodanig stemrecht. Financieel belang: De gemeente Utrecht heeft voor 47,5% een belang in de vennootschap. Ontwikkeling: De vennootschap heeft in 2003 haar aandelen in REMU NV in eigendom overgedragen aan NV Eneco. Aan de gemeente Utrecht kan nog een nabetaling plaatsvinden van naar verwachting circa 1,8 miljoen euro, als Eneco zich vóór 1 januari 2011 verder privatiseert. GEM Kanaleneiland CV Doel: Bevordering van stedelijke herstructurering, ontwikkeling en realisatie van onroerende zaken in het gebied dat wordt begrensd door het Amsterdam-Rijnkanaal en het centrumgebied Kanaleneiland, een en ander volgens de op 28 maart 2006 tussen partijen (zie hieronder bij betrokkenen) gesloten samenwerkingsovereenkomst , Realisatie Vernieuwingsplan Centrumgebied Kanaleneiland, . Betrokkenen: De gemeente Utrecht, stichting Mitros, stichting Portaal, Proper-Stok Groep BV en GEM Beheer BV. Bestuurlijk belang: De gemeente wordt vertegenwoordigd door de directeur van Utrecht Vernieuwt BV. Financieel belang: De gemeente heeft net als de overige betrokkenen 1,0 miljoen euro bijgedragen aan het eigen vermogen. Ontwikkeling: Is terug te vinden onder het programma Utrecht Vernieuwt en in het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties. GEM Beheer BV Kanaleneiland Doel: Bevordering van stedelijke herstructurering, het optreden als beherend vennoot van de commanditaire vennootschap, het kopen en verkopen van onroerende zaken en het (doen) ontwikkelen, realiseren en (tijdelijk) beheren van projecten, het (doen) financieren, ook door middel van het stellen van zekerheden, van derden, het verkrijgen van financiering, het plaatsen van gelden á deposito. Betrokkenen: Gemeente Utrecht, Mitros Aska Beheer BV, Portaal Holding BV en Proper-Stok Groep BV. Bestuurlijk belang: Aandeelhouders benoemen gezamenlijk de directeur van de vennootschap, die vervolgens moet opereren binnen het tussen partijen overeengekomen directiereglement. Financieel belang: De geldstromen lopen via deze vennootschap vanaf de GEM Kanaleneiland CV. Ontwikkeling: Is terug te vinden onder het programma Utrecht Vernieuwt en in het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties. Utrecht Vernieuwt BV Doel: Het als commanditaire vennoot deelnemen in commanditaire vennootschappen dan wel uit andere hoofde participeren in publieke-private-samenwerkingsverbanden die de herstructureringsopgave van de gemeente Utrecht ten doel hebben, het beheren van vermogen en het beleggen van gelden in onroerende zaken, aandelen en obligaties, het kopen en verkopen van onroerende zaken, effecten en andere goederen, het (doen) financieren, ook door middel van het stellen van zekerheden, van andere personen en ondernemingen. Betrokkenen: De gemeente Utrecht is 100% aandeelhouder van de BV. Bestuurlijk belang: Realiseren stedelijke herstructurering, ontwikkelen prachtwijk. Financieel belang: Via Utrecht Vernieuwt BV participeert de gemeente Utrecht als stille vennoot in de GEM Kanaleneiland CV. Ontwikkeling: Is terug te vinden onder het programma Utrecht Vernieuwt en in het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties. 262

Het Utrechts Archief (HUA) Doel: Het in goede en geordende staat acquireren, bewaren, beheren en ter beschikking stellen van archieven voor de provincie en de gemeente Utrecht. Betrokkenen: De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en de gemeente Utrecht. Bestuur: Het bestuur van HUA bestaat uit een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter. De gemeente wijst drie leden van het algemeen bestuur aan, waaronder in ieder geval het lid van het college van B en W belast met de portefeuille archiefzaken. Dit is in het huidige college de burgemeester. Drie leden van het algemeen bestuur worden aangewezen door de minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschap, waaronder in ieder geval de algemene rijksarchivaris. De voorzitter van het algemeen bestuur is het lid van het college van B en W dat belast is met de portefeuille archiefzaken, thans de burgemeester. Het dagelijks bestuur bestaat in de praktijk uit het algemeen bestuur. Financieel belang: Alle uit deze gemeenschappelijke regeling voortvloeiende kosten worden onder aftrek van inkomsten paritair door het bestuur van de gemeente en de minister gedragen. De gemeentelijke bijdrage in de exploitatiekosten bedroeg in 2009 2,42 miljoen euro. Ontwikkeling: Maart 2008 besloten we om extra huisvestingskosten die direct kunnen worden toegeschreven aan gemeentelijk handelen, aan het HUA te vergoeden. In 2009 hebben we toegezegd om in 2010 deze kosten op nacalculatiebasis te vergoeden. In de Voorjaarsnota 2010 komen wij met een voorstel hiervoor. Ook namen we een aantal besluiten met betrekking tot het budget Huisvesting HUA. Een bedrag van 1,166 miljoen euro is overgemaakt voor de dekking van een aantal incidentele posten voor de huisvesting. De verhuizing van Het Utrechts Archief naar het Museumkwartier heeft in 2009 een kwart meer bezoekers opgeleverd. Het bezoek aan de website steeg zelfs met 30% ten opzichte van 2008. HUA organiseerde in 2009 vijf tijdelijke exposities en diverse evenementen. De inspecteurs inspecteerden elf inspectiepunten van de gemeente Utrecht, waaronder de Bestuurs- en Concerndienst en de Dienst Wijken. Voorbereidingen werden in 2009 getroffen voor de renovatie van de ANK. Daartoe verhuisden medewerkers naar Rijnsweerd/Bloeijendael. Het Utrechts Archief nam deel aan een pilotproject dat moet leiden tot een gemeenschappelijk E-depot voor Nederland. Recreatieschap Stichtse Groenlanden Doel: De gemeente concentreert de bestuurlijke aandacht voor het buitengebied op het werkgebied van het recreatieschap Stichtse Groenlanden. Hierbinnen ligt het grootste en directe recreatieve belang voor de inwoners van de stad. Ook vindt de groei van de stad (Leidsche Rijn) vooral plaats grenzend aan en deels in het werkgebied van dit schap. Met de groei van dit nieuwe stadsdeel hangt een toenemende behoefde aan recreatie voorzieningen samen. Hiervoor is de afgelopen jaren de financiële relatie verder versterkt. Betrokkenen: Gemeentebesturen van Utrecht, Nieuwegein, Maarssen, Woerden, Houten, IJsselstein, Lopik, De Bilt en het bestuur van de provincie Utrecht. Bestuurlijk belang: De gemeenten wijzen elk twee leden van het algemeen bestuur aan. Tenminste één van deze leden dienst lid te zijn van het college van B en W. Ook de provincie wijst twee leden van het algemeen bestuur aan, waarvan er één lid dient te zijn van het college van Gedeputeerde Staten. Elk lid heeft een stem. Het algemeen bestuur benoemt uit haar midden de leden van het dagelijks bestuur. Financieel belang: De bijdrage van de gemeente Utrecht bedroeg in 2009 32% van het exploitatietekort, zijnde 0,754 miljoen euro. Ontwikkelingen: De werkzaamheden lopen voorspoedig, behalve bij de Nedereindse Plas. Hier zorgt de bodemsanering (inmiddels uitgevoerd) voor een vertraging in de oplevering als recreatiegebied. Er zijn plannen in voorbereiding voor versterking van de recreatie op de Maarsseveense Plassen. De provincie heeft hiervoor ook een belangrijke bijdrage toegezegd. Plassenschap Loosdrecht en omgeving Doel: De gemeente is sinds 2008 weer deelnemer in het Plassenschap Loosdrecht en omgeving, op uitdrukkelijk verzoek van provincie en schap. Het plassengebied is vooral van belang voor het zuidelijke deel, De Strook, waar een belangrijk deel van de Utrechtse bevolking kan genieten van strand en water. Dit blijkt ook uit de metingen van herkomst van recreanten. Utrecht heeft een beperkt belang. Betrokkenen: Gemeentebesturen van Utrecht, Maarssen, Breukelen, Wijde Meren en het bestuur van de provincie Utrecht en provincie Noord-Holland. Bestuurlijk belang: De gemeenten wijzen elk één lid van het algemeen bestuur aan uit het college van B en W. Ook de provincie wijst een lid aan van het algemeen bestuur aan uit het college van Gedeputeerde Staten. Elk lid heeft een stem. Het algemeen bestuur benoemt uit haar midden de leden van het dagelijks bestuur.

263

Door de toetreding tegen een beperktere bijdrage dan voorheen (50%) is de juridische toetreding nog niet geregeld. Er is nog geen aangepaste gemeenschappelijke regeling tot stand gekomen die de positie van Utrecht garandeert. Financieel belang: De bijdrage van de gemeente Utrecht bedroeg in 2009 ongeveer 7% van het exploitatietekort, zijnde 0,15 miljoen euro. De totale begroting beslaat ongeveer 2,124 miljoen euro. Ontwikkelingen: De financiële positie van het schap is matig. Er is de laatste jaren een groot deel van de reserve besteed aan onderhoudswerkzaamheden en er is een discussie gaande over kerntaken, extra inkomsten mogelijkheden en over de verdere toekomst. De werkzaamheden lopen voorspoedig, behalve bij de Nedereindse Plas. Hier zorgt de bodemsanering (inmiddels uitgevoerd) voor een vertraging in de oplevering als recreatiegebied. Er zijn plannen in voorbereiding voor versterking van de recreatie op de Maarsseveense Plassen. De provincie heeft hiervoor ook een belangrijke bijdrage toegezegd. NV REMU-houdster Doel: Het houden van aandelen in REMU NV (inmiddels verkocht aan Eneco). Betrokkenen: De gemeenten Utrecht en Amersfoort evenals de provincie Utrecht. Bestuurlijk belang: De gemeente Utrecht is aandeelhouder en heeft als zodanig stemrecht. Financieel belang: De gemeente Utrecht heeft voor 47,5% een belang in de vennootschap. Ontwikkeling: De vennootschap heeft in 2003 haar aandelen in REMU NV in eigendom overgedragen aan NV Eneco. Aan de gemeente Utrecht kan nog een nabetaling plaatsvinden van naar verwachting circa 60 miljoen euro, als Eneco zich vóór 1 januari 2011 verder privatiseert. Veiligheidsregio Utrecht (VRU) Doel: De Veiligheidsregio Utrecht heeft ten doel de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten te behartigen ter bevordering en waarborging van de voorbereiding op rampen en crises, op een gelijkwaardig kwaliteitsniveau (artikel 4 van de Brandweerwet 1985, artikel 4 van de Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen en artikel 5 van de Wet rampen en zware ongevallen). De Veiligheidsregio ondersteunt gemeenten bij de daadwerkelijke uitvoering, ook ten tijde van een calamiteit. Ook houdt de Veiligheidsregio de gemeenschappelijke meldkamervoorziening in stand, bestaande uit de regionale brandweeralarmcentrale, de centrale post ambulancevervoer en de meldkamer van de Politie Utrecht. Met ingang van 1 januari 2010 zal de Veiligheidsregio Utrecht ook verantwoordelijk worden voor de brandveiligheid in de deelnemende gemeenten, waaronder de bestrijding en preventie van branden. Betrokkenen: Naast Utrecht 28 omliggende gemeenten. De Politie Utrecht is aan de Veiligheidsregio verbonden door een convenant. Bestuurlijk belang: De Veiligheidsregio is tot stand gebracht door middel van een gemeenschappelijke regeling. Het algemeen bestuur bestaat uit de burgemeesters van de deelnemende gemeenten. Het algemeen bestuur neemt besluiten met een gewone meerderheid van stemmen. Utrecht heeft in het algemeen bestuur negen stemmen, dat is 13% van het totaal aantal. De regeling bepaalt dat de burgemeester van Utrecht voorzitter is van het algemeen bestuur. De voorzitter van het algemeen bestuur is tevens voorzitter van het dagelijks bestuur. Financieel belang: Over 2009 heeft de gemeente per inwoner 7,16 euro bijgedragen; in totaal is dat 2,111 miljoen euro. Ontwikkeling: De regionalisering van de gemeentelijke Brandweer krijgt zijn beslag zodra het plaatsingsproces volledig is afgerond en er een rechtspositieregeling en een geaccordeerd sociaal plan is. Pas dan zal het personeel worden overgedragen en de dienst Brandweer van de gemeente Utrecht worden opgeheven. NV Vitens Doel: Het maken en verkopen van drinkwater. Betrokkenen: De provincies Overijssel, Gelderland en Utrecht, evenals een 140-tal gemeenten. Bestuurlijk belang: De gemeente Utrecht is aandeelhouder en heeft als zodanig stemrecht. Financieel belang: De gemeente Utrecht heeft voor circa 4% een belang in de vennootschap. Jaarlijks ontvangt de gemeente Utrecht een vergoeding van circa 1 miljoen euro voor de destijds aan NV Hydron afgegeven concessie. Naar verwachting zullen de aandeelhouders van NV Vitens met ingang van 1 januari 2010 een jaarlijkse dividenduitkering ontvangen, gebaseerd op een redelijk rendement over het in de vennootschap werkzame eigen vermogen. Een voorstel over de bepaling van de hoogte van het dividend wordt in de loop van 2010 verwacht.

264

GEM Vleuterweide Beheer BV Doel: Het ontwikkelen van de VINEX-locatie Vleuterweide ten behoeve van de realisatie van 6.000 woningen, voorzieningen, kantoren en bedrijfsbestemmingen als Beherend Vennoot van de GEM Vleuterweide CV. Betrokkenen: De gemeente Utrecht, AMVEST Woningen A-BV, Fortis Investments Vastgoed Ontwikkeling NV, AM Wonen BV en Ballast Nedam Ontwikkelingsmij BV. Bestuurlijk belang: De gemeente Utrecht is voor 50% aandeelhouder van de GEM Vleuterweide Beheer BV. Financieel belang: Het financiële belang in de GEM Vleuterweide Beheer BV is bijna 0,01 miljoen euro. Ontwikkeling: Eind 2002 is gestart met de bouw van de eerste woningen. In de periode tussen 2003 en 2012 zullen 6.200 woningen worden opgeleverd, 5.000 m² bedrijfsvloeroppervlak (bvo) kantoren, een winkelcentrum van 13.500 m² bvo, een bedrijventerrein van 58.300 m² en circa 67.000 m² bvo niet-commerciële voorzieningen (scholen, zorgvoorzieningen, kinderdagverblijven). GEM Vleuterweide CV Doel: Het verkrijgen van de voor de ontwikkeling van de VINEX-locatie Vleuterweide benodigde gronden, het bouw- en woonrijpmaken van de gronden en het vervreemden van de bouwrijp gemaakte kavels ten behoeve van de realisatie van 6.000 woningen en voorzieningen. Betrokkenen: De Vleuten-De Meern Zelfstandig BV als Commandiet Gemeente, Terra Landelijke Eigendommen BV als Commandiet Amvest, Woodpecker Investments BV als Commandiet Fortis/Amev, Amstelland deelnemingen Grondbedrijf BV als Commandiet AM Wonen BV, Ballast Nedam Vleuterweide BV als Commandiet Ballast Nedam. Ontwikkelingsmij BV, GEM Vleuterweide Beheer BV. Bestuurlijk belang: De gemeente Utrecht is voor 48% eigenaar van het kapitaal in de GEM Vleuterweide CV. Financieel belang: Het financieel belang van de gemeente in de GEM Vleuterweide CV is 1,743 miljoen euro. Ontwikkeling: Eind 2002 is gestart met de bouw van de eerste woningen. In de periode tussen 2003 en 2012 zullen 6.200 woningen worden opgeleverd, 5.000 m² bedrijfsvloeroppervlak (bvo) kantoren, een winkelcentrum van 13.500 m² bvo, een bedrijventerrein van 58.300 m² en circa 67.000 m² bvo niet-commerciële voorzieningen (scholen, zorgvoorzieningen, kinderdagverblijven). Muziekcentrum Vredenburg BV Doel: Het beheer en de exploitatie van onroerende goederen, in de meest uitgebreide zin des woords, omvattende het complex muziekcentrum, gelegen aan het Vredenburg te Utrecht (Statutenwijziging Muziekcentrum Vredenburg BV van 23 augustus 1978). Betrokkenen: Gemeente Utrecht is enig eigenaar van de BV. Bestuurlijk belang: De gemeenteraad is houder van alle aandelen (100%). De gemeenteraad laat zich in de aandeelhoudersvergadering vertegenwoordigen door de wethouder Financiën. Het college van B en W fungeert als directie van de BV. Wethouder Grondzaken is door de directie aangewezen als eerstverantwoordelijk directeur van de BV. Financieel belang: Volledig eigenaar van Muziekcentrum Vredenburg BV. Muziekcentrum Vredenburg BV beschikt over een dienstbedrijfsreserve. Ontwikkeling: De beoogde liquidatie van de BV heeft nog niet plaats gevonden. Onderzocht wordt nog of een voortbestaan van de BV wenselijk is. UW-Holding BV Doel: De uitvoering van de taken op het gebied van gesubsidieerde arbeid (waaronder sociale werkvoorziening). Betrokkenen: De gemeente Utrecht. Bestuurlijk belang: De gemeente Utrecht is voor 100% aandeelhouder van de vennootschap en draagt één lid van de Raad van Commissarissen voor. Financieel belang: De gemeente Utrecht heeft voor een bedrag van in totaal circa 6 miljoen euro (basis concept jaarrekening 2009) diverse geldleningen en/of garanties verstrekt. Voorts staat de gemeente garant voor alle kosten van in dienst genomen personeel uit de desbetreffende doelgroep. Ontwikkeling: In 2009 zijn de statuten in lijn gebracht met de uitkomsten van het rekenkamerrapport van 5 februari 2008. Verder wordt met UW Holding BV gezocht naar een duurzaam houdbare regeling voor de financiering van de Wsw-activiteiten omdat de landelijke Wsw subsidie de kosten niet volledig dekt. De directie van UW Holding BV is voortvarend bezig met de reductie van dit financiële tekort door besparingen op kosten en het verhogen van opbrengsten. De gemeente Utrecht ondersteunt UW Holding BV, daar waar mogelijk, bij deze maatregelen. De economische recessie compliceert het maken van betrouwbare prognoses. We zitten wij per kwartaal aan tafel met de

265

directie om de (financiële) ontwikkelingen te bespreken en zo nodig bij te sturen. Het is echter lastig tegen de macro economische ontwikkeling te sturen. Coöperatie Wigo4it UA Doel: De behartiging van de stoffelijke belangen van de deelnemende gemeenten opdat de dienstverlening aan burgers op het brede werkgebied van de diensten werk, inkomen, zorg en inburgering van de deelnemende gemeenten, evenals de daartoe noodzakelijke handhaving, continue kan verbeteren en de effectiviteit en doelmatigheid kan worden vergroot. Betrokkenen: Gemeente Amsterdam, Gemeente Den Haag, Gemeente Rotterdam en Gemeente Utrecht. Bestuurlijk belang: De wethouder Sociale zaken en Werkgelegenheid vertegenwoordigt de gemeente Utrecht in de ledenvergadering en het afdelingshoofd Sociale zaken en Werkgelegenheid is bestuurslid. Financieel belang: De gemeente Utrecht heeft een entreegeld gestort van 0,025 miljoen euro. Bij uittreding uit de coöperatie kan de gemeente Utrecht onder bepaalde voorwaarden worden verplicht een vergoeding te betalen. Ontwikkeling: De Re-integratiemodule is in Den Haag en Utrecht geïmplementeerd in de loop van 2009. Een ander belangrijk project voor de coöperatie is in 2009 geweest de voorbereiding van de implementatie van de Inkomens- en Handhavingsmodule in Amsterdam en Utrecht per 1 januari 2010. In Utrecht is daarnaast ook de Zorgmodule geïmplementeerd. Wijkontwikkelingsmaatschappij Lombok BV Doel: beoogt de economische structuur en leefbaarheid van de wijk Lombok te versterken. Door middel van het aankopen, opknappen en verhuren van panden aan geschikte ondernemers in de juiste branches wordt dit gerealiseerd. Betrokkenen: Naast de Gemeente Utrecht zijn betrokken als aandeelhouders SSH Utrecht (stichting studenten huisvesting), Rabobank Utrecht en omgeving, Stichting Mitros, aannemingsbedrijf R. Middelkoop BV, E. van Rossum Beheer Utrecht BV. Bestuurlijk belang: De wethouder Economische Zaken is namens de gemeente Utrecht de grootaandeelhouder in de vergadering van aandeelhouders. Financieel belang: De gemeente Utrecht bezit 95% van de aandelen. Deze zijn destijds verkregen door inzet van Europese subsidie. Ontwikkeling: Het beschikbare kapitaal van de Wijkontwikkelingsmaatschappij (WOM) is besteed aan de aankoop van panden. Om verdere aankoop van panden en daarmee verdere realisatie van de doelstellingen mogelijk te maken is enkele jaren geleden besloten om op basis van het eigen vermogen ook vreemd aan te trekken. Hierdoor is het vreemd vermogen toegenomen. CV Wijkontwikkelingsmaatschappij Noord West BV Wijkontwikkelingsmaatschappij Noord West Doel: Het bevorderen van de stedelijke herstructurering in de wijk Noordwest in de Gemeente Utrecht met het oog op verbetering van de leefbaarheid en de sociaaleconomische ontwikkeling in die wijk, evenals het verkrijgen, vervreemden, bezwaren, ontwikkelen, beheren, verbeteren, exploiteren en verhuren van onroerende zaken en rechten waaraan deze zijn onderworpen, en ten slotte al wat met het vorenstaande in de ruimste zin verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn. Het speerpunt van de WOM is gericht op verbeteren van de sociaaleconomische ontwikkeling van de Amsterdamsestraatweg. Betrokkenen: Gemeente Utrecht en Mitros. Bestuurlijk belang: De wethouder Economische Zaken. Verbeteren economische ontwikkeling in de wijk en meer specifiek de Amsterdamsestraatweg. Financieel belang: In de CV: de gemeente heeft net als Mitros 1,566 miljoen euro bijgedragen aan het eigen vermogen.

• •

In de BV: de gemeente heeft net als Mitros 0,009 miljoen euro bijgedragen aan het eigen vermogen.

Ontwikkeling: 2009 is gebruikt om de organisatie van de WOM Noordwest vorm te geven. Er is een directeur aangesteld en de administratieve organisatie is op poten gezet. Daarnaast zijn de contacten gelegd met de straatmanager. In 2009 heeft de exploitatie van de panden plaats gevonden en is er daar waar nodig onderhoud gepleegd.

266

3.6 Grondbeleid De gebiedsontwikkelingen Utrecht heeft te maken met vier grootschalige gebiedsontwikkelingen, zijnde: De bouw van het nieuwe stadsdeel Leidsche Rijn (circa 30.000 woningen, 720.000 m2 kantoor, 133 hectare

• • • •

bedrijventerrein, compleet pakket voorzieningen en infrastructuur). Reconstructie, uitbreiding en vernieuwing van het Stationsgebied (251.714 m2 kantoren, 46.000 m2 winkels, 70.000 m2 leisure, 37.500 cultuur, 21.627 hotel, en 11.515 m2 horeca en verder een nieuw ov-terminal inclusief HOV banen, water terug in de singel, ondertunneld Westplein etcetera). Herstructurering van naoorlogse wijken (sloop/nieuwbouw van circa 9.500 woningen, verdichting en functiewijziging van circa 5.000 woningen, voorzieningen zoals forumscholen, welzijn- en sportaccommodaties, opknappen winkelcentra etcetera). Het optimaliseren van de ruimtelijke mogelijkheden van het bestaand stedelijk gebied vanuit het oogpunt van optimaal ruimtegebruik (functiewijzigingslocaties zoals Cereol, Parkhaven etcetera).

De ontwikkelingen binnen de programma's Leidsche Rijn en Stationsgebied worden in de context van de verantwoording toegelicht bij de gelijknamige programma's. De ontwikkelingen bij naoorlogse wijken en de bestaande stad worden toegelicht bij het programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen. Nauw aan deze gebiedsontwikkelingen gerelateerd is de aanpassing van de hoofdinfrastructuur. Dit alles moet uiteindelijk leiden tot een sterke(re) stad. Het betreft hier een tijdshorizon van circa vijftien jaar.

Gevolgen van de krediet- en economische recessie op de grondexploitatie in 2009 Algemeen Als gevolg van de economische recessie is voor een aantal (woningbouw)projecten sprake van een vertraging in de realisatie. Als gevolg van de vertraging zullen deze grondexploitatieprojecten zich naar verwachting negatief ontwikkelen. In 2010 leggen wij de Bestuursrapportage Leidsche Rijn en het Meerjarenperspectief Grondexploitaties (MPG) vroeger dan gebruikelijk aan u voor, namelijk tegelijk met de Voorjaarsnota 2010. Per project zal ingegaan worden op de gevolgen van de huidige economische situatie en op de eventueel te treffen beheersmaatregelen. De specifieke projectsituatie is van invloed op de exacte omvang van deze mogelijke verslechtering. Hierbij is tevens van belang hoe lang en in welke mate er sprake zal zijn van een negatieve economische ontwikkeling. Ook de Bestuursrapportage Stationsgebied 2010 zal net als vorig jaar bij de voorjaarsnota worden gepresenteerd. Leidsche Rijn Begin 2010 zijn de gevolgen voor de lopende projecten op hoofdlijnen in beeld gebracht. De huidige economische situatie heeft een groot effect op de totale grondexploitatie Leidsche Rijn. Per saldo is er sprake van een verslechtering met 40,8 miljoen euro. Vooral de huidige inzichten ten aanzien van de afzet van het programmaonderdeel kantoren zijn de oorzaak van deze verandering. Daarnaast is nu de verwachting dat het Rijk geen aanvullende middelen beschikbaar stelt voor de woningbouwproductie na 2010. De verwachtingen ten aanzien van nog te ontvangen subsidies zijn hierop aangepast. Binnen de grondexploitatie Leidsche Rijn wordt in totaal rekening gehouden met 1,2 miljard euro aan toekomstige opbrengsten van gronduitgifte. Hoewel er voorzichtige uitgangspunten worden gehanteerd bij het bepalen van deze opbrengstverwachting geeft de huidige economische situatie alle aanleiding om de prijsontwikkeling te blijven volgen. In de bestuursrapportage Leidsche Rijn zal nader gerapporteerd worden over het saldo van de grondexploitatie en de bandbreedte van de risicoanalyse.

267

Stationsgebied Het Stationsgebied (inclusief Jaarbeurskwartier) behoort tot de economisch sterkste gebieden van Nederland. Het toevoegen van kantoren, winkels en woningen aan het programma levert op deze plek de hoogste opbrengst. Die ontwikkeling versterkt Utrecht als centrumstad van Nederland. De economische situatie heeft nog geen directe effecten in het Stationsgebied. Met de Bestuursrapportage Stationsgebied 2009 is een grondexploitatie vastgesteld die sluit op nul met een optimaliseringtaakstelling van 9,22 miljoen euro. Bij de Voorjaarsnota 2010 leggen wij de Bestuursrapportage 2010 aan u voor op basis van de actuele stand van de grondexploitatie. De verwachting is dat de optimaliseringstaakstelling oploopt tot 14,6 miljoen euro. Naast de bestaande optimaliseringstaakstelling loopt het binnen de grondexploitatie op te lossen tekort op met 12,75 miljoen euro in verband met dekking van de plankosten als gevolg van de continuering van de Projectorganisatie Stationsgebied. In de Programmabegroting 2010 is besloten dat dit bedrag in tranches kon vrijvallen vanuit de algemene reserve als de stand van het weerstandsvermogen daartoe ruimte zou bieden. De herberekening van het weerstandsvermogen in de Verantwoording 2009 biedt deze ruimte niet voor de volgende tranches (zie de paragraaf Weerstandsvermogen). Bij de Voorjaarsnota 2010 zullen wij aanvullende optimalisatiemaatregelen aan u voorleggen voor het oplossen van het tekort binnen de grondexploitatie Stationsgebied. De kosten voor de continuering van de projectorganisatie na 2012 zijn niet opgenomen in grondexploitatie. Hierover moet eerst bestuurlijke besluitvorming plaatsvinden. De meest recente inzichten ten aanzien van het risicoprofiel voor het Stationsgebied geven overigens een lichte daling weer (zie onderdeel weerstandsvermogen Stationsgebied). Meerjarenperspectief Grondexploitaties (MPG) Hoewel er voor het totaal van de MPG projecten nog steeds sprake is van een positief saldo heeft het beeld zich ten opzichte van vorig jaar negatief ontwikkeld. De totale negatieve mutatie is 2,8 miljoen euro. De belangrijkste oorzaak hiervan is het voorstel om het geprognosticeerde kantoorprogramma uit het project GVU-locatie Europalaan te laten vervallen. De huidige inzichten ten aanzien van de afzetmogelijkheden van dit programmaonderdeel maken het noodzakelijk om de geplande kantoorontwikkeling op deze plek te heroverwegen. Bij het MPG is sprake van een risicobandbreedte waarover jaarlijks gerapporteerd wordt. Met het verwerken van een aantal verwachte risico's in de lopende plannen is het risicoprofiel ten opzichte van het MPG 2009 afgenomen. Op basis van de huidige inschattingen komt het weerstandsvermogen van de reserve grondexploitatie onder druk te staan. Het saldo van de reserve is de komende vijf jaar na aftrek van reserveringen en het ingeschatte risicoprofiel negatief. Hierbij zijn echter wel voorzichtige uitgangspunten gehanteerd. Doel van het grondbeleid Met het vaststellen van de Nota Grondbeleid en de Aanvulling op de Nota Grondbeleid zijn de kaders van het grondbeleid vastgesteld. De hoofddoelstelling van het Utrechtse grondbeleid is "direct en indirect met inzet van financiële en juridische grondbeleidsinstrumenten bijdragen aan een evenwichtige en duurzame kwalitatieve en kwantitatieve ruimtelijke functionele ontwikkeling van Utrecht". Daarbij kan het grondbeleid zowel sturend (direct) als volgend (indirect) zijn. Sturend omdat het grondbeleid kaders stelt aan de wijze waarop grondbeleidsinstrumenten worden ingezet. Volgend omdat via het grondbeleid instrumenten op samenhangende wijze worden ingezet evenals wordt bepaald welke kostensoorten onderdeel uitmaken van een grondexploitatie. Dit om het beleid van ruimtelijke ordening, wonen, economie en werk, milieu, maatschappelijke ontwikkeling, verkeer en vervoer, enzovoorts, te kunnen realiseren. Grondbeleid heeft een volgend, dienend karakter voor het realiseren van doelstellingen van andere beleidsvelden. Het grondbeleid richt zich op de grondmarkt, waar de grond, die nodig is om de inhoudelijke doelstellingen te realiseren en die ruimtelijk is bestemd, wordt gekocht, geëxploiteerd, ontwikkeld en verkocht. De inzet van de vormen van grondbeleid en grondbeleidsinstrumenten is gericht op het binnen de gestelde doelen van ruimtelijke ordening en beleidssectoren realiseren van de gewenste verandering van het grondgebruik voor verschillende functies: Met de gewenste (ruimtelijke) kwaliteit en kwantiteit van het grondgebruik (stedenbouwkundig programma).

• • • • •

268

Tegen een verantwoorde kosten-kwaliteitverhouding van het grondgebruik. Op de gewenste tijd en plaats. Op een efficiënte wijze. Met een financieel-economisch rendement.

Aanpak De gemeente Utrecht kiest waar mogelijk voor een actief grondbeleid. Bij actief grondbeleid verwerft de gemeente de grond, ontwikkelt deze en geeft deze vervolgens uit in erfpacht. De gemeente voert actief grondbeleid als een of meerdere van de hierna genoemde criteria op een locatie van toepassing zijn: Een sterke gemeentelijke regie is noodzakelijk en mogelijk voor het bereiken van publieke doelen.

• • • •

De gemeente heeft een dominante grondpositie of kan dit bereiken. De locatie is van bijzondere strategische betekenis voor het realiseren van gemeentelijke beleidsdoelstellingen. De locatie beschikt over winstpotentie.

Het criterium winstpotentie is belangrijk omdat het kunnen continueren van een actieve grondpolitiek alleen mogelijk is als ook de financiële continuïteit gewaarborgd blijft. Locaties die vanwege maatschappelijke doelen of strategisch belang gerealiseerd worden, maar in de grondexploitatie een tekort vertonen, moeten gecompenseerd kunnen worden door winstgevende ontwikkelingen elders dan wel door de inzet van andere financiële middelen, bijvoorbeeld subsidies. Verevening met winst uit andere grondexploitaties kan alleen als deze tegelijk worden vastgesteld. Dit gebeurt tegen de achtergrond van het vigerende Meerjaren Perspectief Grondexploitaties (MPG) en de daarin opgenomen stand van de reserve grondexploitaties. Instrumenten grondbeleid Instrumenten van dit actief grondbeleid zijn, naast vrijwillige verwerving, onder meer voorkeursrecht, onteigening, kostenverhaal en erfpacht. Verwerven (strategisch en anticiperend) Een onderdeel van het actief grondbeleid is het strategisch aankopen van vastgoed. De gemeente gaat dan in een vroegtijdig stadium en anticiperend op nog formeel vast te stellen doelen, vastgoed aankopen. Hiermee wordt het mogelijk vastgoed in eigendom te krijgen op basis van de huidige bestemming en zonder waardestijging als gevolg van het bekend zijn van gemeentelijke ontwikkelingsplannen voor een bepaald gebied. Het doel van strategisch aankopen is om de uitvoering van gemeentelijke plannen op ruimtelijk gebied tijdig en financieel verantwoord mogelijk te maken. De strategische aankopen mogen plaatsvinden onder de volgende randvoorwaarden: Iedere aankoop moet aantoonbaar bedrijfseconomisch verantwoord zijn.

• •

Het vastgoed moet nodig zijn voor de uitvoering van nog door de gemeenteraad vast te stellen beleid of er moet sprake zijn van een unieke aankoopkans.

Indien blijkt dat een strategisch verworven onroerend goed toch niet ingezet kan worden, wordt het teruggeplaatst in de markt. Eventuele negatieve saldi worden afgedekt door een binnen de reserve grondexploitatie opgenomen reservering voor strategische verwervingen van 3 miljoen euro. In 2009 zijn er locaties strategisch aangekocht in aansluiting op het plangebied Centrum Overvecht en in de Merwedekanaalzone. Wet voorkeursrechten gemeenten De Wet voorkeursrechten gemeenten verplicht grondeigenaren in stadsvernieuwingsgebied en op uitbreidingslocaties die hun grond willen verkopen, deze eerst aan de gemeente te koop aan te bieden, althans wanneer de gemeente een voorkeursrecht heeft gevestigd. In 2009 heeft de gemeente Utrecht dit instrument ingezet dan wel bestendigd in Kern de Meern, Zijdebalen, Dichterswijk West, As Kanaleneiland, Rotsoord en Leidsche Rijn.

269

Onteigeningswet Deze wet biedt de gemeente de mogelijkheid onder bepaalde voorwaarden eigenaren van grond (met opstal) te onteigenen, onder betaling van een schadeloosstelling. Voordat tot onteigening kan worden overgegaan moet eerst langs minnelijke weg getracht worden de grond (met opstal) te verwerven. De onteigeningsprocedure kent een administratieve fase, leidend tot een Koninklijk Besluit op de onteigening, en een gerechtelijke fase. Pas in de gerechtelijke fase wordt na het vonnis van de rechtbank (en met overige stappen) door inschrijving in het Kadaster de eigendom van de grond door de gemeente verkregen. Onteigeningsprocedures worden door de gemeente Utrecht gestart op basis van een bestemmingsplan of een bouwplan ten behoeve van de ruimtelijke ontwikkeling en de volkshuisvesting. Tevens vindt onteigening ook plaats uitsluitend voor de aanleg van wegen en bruggen etcetera. Als voorwaarden voor een onteigening geldt dat er steeds aantoonbaar sprake moet zijn van een publiek belang, en van een noodzaak en urgentie tot onteigening. Een onteigeningsprocedure kent een lange doorlooptijd. In 2009 waren voor de volgende projecten procedures aan de orde: Dichterswijk West, het HOV tracé De Meern en binnen plangebied Leidsche Rijn voor de Noordelijke Stadsas, Sportpark Rijnvliet, Terwijde, Leidsche Rijn Park en verschillende percelen binnen Het Zand. Kostenverhaal Met het invoeren van de nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening (WRO) per 1-7-2008 heeft de wetgever een wettelijke basis gecreëerd voor het verhalen van kosten van voorzieningen van openbaar nut. Als de gemeente in een aangewezen gebied voorzieningen van openbaar nut aanlegt, zoals wegen, bruggen, tunnels, stations, riolering, verlichting en plantsoenen, kunnen de kosten daarvan op de grondeigenaren verhaald worden. De kosten worden dan per m2 uitgeefbare grond doorberekend. Nieuwe zuivere kostenverhaalovereenkomsten zijn in 2009 niet afgesloten. Daar waar particulieren profiteren van dergelijke door de gemeente aangelegde en betaalde voorzieningen zullen deze verhaald worden. Met de grondeigenaar wordt hiertoe een exploitatieovereenkomst afgesloten. In 2009 zijn dergelijke overeenkomsten nog niet gesloten, maar wel onderwerp van bespreking geweest. Erfpacht De gemeente geeft in principe haar gronden uit in erfpacht, dat wil zeggen dat het volledig gebruik (vol genot) van een onroerend goed, tegen een vergoeding aan de erfpachter ten goede komt. Dit kan betreffen een jaarlijks te betalen vergoeding (de canon), of een eenmalige vergoeding (de afkoopsom). De gemeente Utrecht geeft als vast beleid grond in erfpacht uit, zowel voor sociale woningbouw als voor andere bestemmingen. Dit gebeurt al decennia door middel van Algemene Voorwaarden. In 1989 zijn de Algemene Voorwaarden voor het laatst gewijzigd. De belangrijkste wijziging die toen is doorgevoerd, is dat de vergoeding voor het gebruik van de grond niet meer in de vorm van jaarlijkse betalingen geschiedt, maar in de vorm van een eenmalige afkoopsom, die gelijk is aan de marktwaarde van de grond met de daarbij behorende bestemming. Door een wijziging van het gebruik of de bestemming van de grond, bijvoorbeeld door sloop, of uitbreiding van gebouwen en nieuwbouw, kan een waardestijging van de grond ontstaan. Deze waardestijging, de zogenaamde meerwaarde, dient op basis van de erfpachtovereenkomst aan de gemeente (de erfverpachter) afgedragen te worden. Deze wijze van benadering van het erfpacht, namelijk het in rekening brengen van de meerwaarde bij herontwikkeling c.q. bestemmingswijziging, maakt dat de erfpacht onderdeel is van het actieve grondbeleid van de gemeente. Er zijn in 2009 voor 859 adressen transacties verricht waarvan 848 adressen in het kader van 'De Utrechtse Opgave'. Grondprijzenbrief De Grondprijzenbrief wordt jaarlijks opgesteld. Deze grondprijzenbrief moet worden gezien als een intern te hanteren richtlijn voor ontwikkelingen op het gebied van vastgoed. In de grondprijzenbrief zijn de te hanteren (bandbreedtes) in grondprijzen voor de te onderscheiden marktsegmenten voor het jaar 2008 vastgesteld. De grondprijzen en normen zijn gebaseerd op trends, ervaringen en ontwikkelingen in de betreffende vastgoedmarkten. In 2009 is besloten tot het handhaven van de grondprijzenbrief 2008. In het eerste kwartaal 2010 wordt een nieuwe grondprijzenbrief bestuurlijk geagendeerd.

270

Reserve en voorziening grondexploitaties Reserve grondexploitaties De reserve grondexploitatie is de bestemmingsreserve ten behoeve van het opvangen van niet begrote financiële tegenvallers in binnenstedelijke grondexploitatieprojecten en ten behoeve van het afdekken van financiële risico's bij het nemen van initiatieven in de ruimtelijke ontwikkeling van de stad. De totale omvang van de reserve grondexploitatie per 31 december 2009 bedraagt 27 miljoen euro. Een gedetailleerd overzicht van risico's en de relatie met de reserve grondexploitatie is in het MPG opgenomen. Voor de risico's samenhangend met de grondexploitaties Leidsche Rijn en Stationsgebied is bij de bepaling van het gemeentebrede weerstandsvermogen rekening gehouden met het actuele risicoprofiel. De toelichting op de omvang en berekening van het weerstandsvermogen is opgenomen in de paragraaf Weerstandsvermogen.

Voorziening grondexploitaties Algemeen Bij projecten met een negatieve grondexploitatie dient er conform artikel 44 lid 1 BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) voor het saldo een voorziening te worden gevormd. StadsOntwikkeling (SO) De voorziening voor binnenstedelijke grondexploitaties wordt gevormd vanuit de reserve grondexploitatie. Per 31 december 2009 is de stand van deze voorziening in totaal 40,1 miljoen euro. Als gevolg van de actualisatie van het MPG is de voorziening aangevuld met 11 miljoen euro. De belangrijkste oorzaak van deze aanvulling is de heroverweging ten aanzien van het kantoorprogramma op de GVU locatie, daarnaast hebben een aantal bestaande negatieve grondexploitaties zich negatief ontwikkeld als gevolg van de economische situatie. Voor een verdere toelichting hierop verwijzen wij naar het MPG per 1 januari 2010 dat gelijktijdig met de Voorjaarsnota 2010 aan u wordt voorgelegd. Projectbureau Leidsche Rijn Utrecht Binnen Leidsche Rijn is de voorziening verhoogd naar 60,8 miljoen euro. In de bestedings- en dekkingsvoorstellen stellen wij voor de extra storting ten laste van de dienstbedrijfsreserve grondexploitatie Leidsche Rijn te brengen. Project Organisatie Stationsgebied In deze Verantwoording is op grond van de voorschriften uit het BBV ten laste van de dienstbedrijfsreserve een voorziening getroffen van 12,75 miljoen euro. Dit is de omvang van het tekort van de grondexploitatie Stationsgebied, dat is ontstaan in verband met de dekking van de plankosten als gevolg van de continuering van de Projectorganisatie Stationsgebied. In de Programmabegroting 2010 is besloten dat hiervoor 12,75 miljoen euro in tranches kon vrijvallen vanuit de algemene reserve als de stand van het weerstandsvermogen daartoe ruimte zou bieden. De herberekening van het weerstandsvermogen in deze Verantwoording biedt deze ruimte niet (zie hierover ook de paragraaf Weerstandsvermogen).

271

3.7 Lokale heffingen Deze paragraaf bevat onze verantwoording over de lokale heffingen in 2009. Uitgangspunt voor onze voornemens is de nota 'Lokale heffingen', welke op 1 juni 2006 door de gemeenteraad is vastgesteld. In deze nota wordt uitgebreid ingegaan op de wettelijke kaders rond de verschillende heffingen en de beleidslijnen waarvoor in Utrecht gekozen is. Lokale heffingen bestaan uit belastingen en retributies. Verderop in deze paragraaf worden de ontwikkelingen met betrekking tot de lokale heffingen en de lokale lastendruk weergegeven. Daarnaast wordt ingegaan op het kwijtscheldingsbeleid van de gemeente Utrecht. Meer detailinformatie over de hoogte van de tarieven en de gerealiseerde inkomsten in 2009 is opgenomen in de bijlage 'Lokale heffingen'.

Belastingen De gemeente Utrecht heeft op dit moment vijf belastingen: de onroerende-zaakbelastingen;

• • • • •

de hondenbelasting; de toeristenbelasting; de precariobelasting en de parkeerbelastingen.

Kenmerkend aan belastingen is dat er geen direct aanwijsbare tegenprestatie tegenover staat. Met andere woorden: de burger draagt bij aan de algemene kas van de gemeente, waaruit een gedeelte van de uitgaven worden betaald. Hieronder geven wij per belasting aan wat de tarieven waren in 2009 en welke belastingopbrengst daarmee is gerealiseerd. Onroerende-zaakbelastingen (ozb) De onroerende-zaakbelastingen zijn belastingen die worden geheven over binnen de gemeentegrenzen gelegen onroerende zaken (op basis van de woz-waarde). In onderstaande tabel zijn de tarieven en de opbrengst voor 2009 weergegeven. Onroerende-zaakbelastingen

2009

Tarieven Eigendom woningen

0,0935%

Gebruik niet-woningen

0,1595%

Eigendom niet-woningen

0,1978%

Opbrengst (na kwijtschelding) nominale begroting

• • •

63.933

actuele begroting

64.393

realisatie

65.800

Opbrengst in duizenden euro’s. Toelichting op verschil actuele begroting en realisatie De belangrijkste oorzaken van de meeropbrengst ozb zijn meevallende verminderingen woz-bezwaren, hogere waardestijgingen dan waar bij de begroting vanuit gegaan is en een hogere volume-ontwikkeling.

273

Algemene toelichting De heffing van de onroerende-zaakbelastingen is gebaseerd op de woz-waarde zoals die jaarlijks wordt vastgesteld. Voor het belastingjaar 2009 was dat de toestand op de waardepeildatum 1 januari 2008. Op 1 januari 2009 was er sprake van een financiële crisis in Nederland. De huizenmarkt wordt daardoor sterk beïnvloed. Het aantal verkopen van woningen is drastisch afgenomen, en voor het eerst sinds jaren is de stijging van koopprijzen van woningen tot stilstand gekomen. Dat was echter nog niet het geval op 1 januari 2008 (de waardepeildatum voor 2009). Het aantal waardebezwaarschriften 2009 was hoog. Er werden aanzienlijk meer bezwaarschriften ingediend dan waarop gerekend was. Een deel daarvan is toe te schrijven aan het beeld dat de burger heeft van de gevolgen van de economische recessie. De aanslagen onroerende zaakbelastingen 2009 zijn vrijwel allemaal in februari 2009 opgelegd. Hondenbelasting De hondenbelasting is een belasting die wordt geheven van de houder van één of meer honden. In onderstaande tabel zijn de tarieven en de opbrengst voor 2009 weergegeven. Hondenbelasting Tarieven Per hond

• •

2009 60,60 182,40

Per kennel

Opbrengst (na kwijtschelding) nominale begroting

• • •

469

actuele begroting

469

realisatie

484

Tarieven in euro’s. Opbrengst in duizenden euro’s. Toelichting op verschil actuele begroting en realisatie De afwijking ten opzichte van de begroting is minimaal. Algemene toelichting In 2009 is er opnieuw een controle hondenbelasting geweest in bepaalde delen van Utrecht. Door de periodieke, gebiedsgewijze, controle voor de hondenbelasting kan het aantal geregistreerde honden al sinds jaren op hetzelfde niveau gehouden worden. De opbrengst hondenbelasting blijft dan ook stabiel. Vooralsnog lijkt controle huis-aan-huis de enige goede en geaccepteerde methode om honden op te sporen en in de belastingbestanden op te nemen. Toeristenbelasting Voor het houden van verblijf door personen in Utrecht die niet in de gemeentelijke bevolkingsadministratie van Utrecht staan ingeschreven wordt de toeristenbelasting geheven. De helft van de opbrengst wordt jaarlijks ingezet voor toeristische stadspromotie. In Utrecht wordt de toeristenbelasting geheven naar een vast percentage van de overnachtingsprijs. In onderstaande tabel is het tarief en de opbrengst van de toeristenbelasting opgenomen. Toeristenbelasting

2009

Tarief Percentage van de overnachtingprijs Opbrengst nominale begroting

• • •

1.265

actuele begroting

1.265

realisatie

1.275

Opbrengst in duizenden euro’s.

274

5%

Toelichting op verschil actuele begroting en realisatie Ondanks de economische recessie is de begrote opbrengst toeristenbelasting gerealiseerd. Er is wel een forse teruggang ten opzichte van de werkelijke opbrengst in 2008, deze was toen 1,541 miljoen euro. Algemene toelichting Door de economische recessie liep het aantal geregistreerde overnachtingen in hotels en pensions in 2009 terug ten opzichte van voorgaande jaren. Dit beeld is niet vreemd. In het verleden heeft de opbrengst toeristenbelasting ook schommelingen te zien gegeven. Schommelingen die vooral veroorzaakt werden door conjuncturele ontwikkelingen. De hotelbranche in Utrecht is hoofdzakelijk gericht op de zakelijke markt. Precariobelasting De precariobelasting is een heffing voor het hebben van voorwerpen op, in of boven gemeentegrond die voor de openbare dienst bestemd is. Ook terrassen vallen onder de precariobelasting. In onderstaande tabel zijn de tarieven en de opbrengst voor 2009 weergegeven. Precariobelasting

2009

Tarieven Voorwerpen onder, op of boven gemeentegrond per m² per jaar (laagste en meest voorkomende tarief) Pomp voor meerdere soorten motorbrandstof per stuk per jaar

37,44 946,68

Voorwerpen onder, op of boven gemeentegrond: dag-, week- en maandtarieven respectievelijk 0,30 euro, 1,19 euro en 3,62 euro per m2 (SO-Publieke diensten)

diverse

Opbrengst nominale begroting

• • •

528

actuele begroting

528

realisatie

566

Tarieven in hele euro’s. Opbrengst in duizenden euro’s. Toelichting op verschil actuele begroting en realisatie Per saldo is er sprake van een hogere opbrengst Precariobelasting. De hogere opbrengst bestaat uit 2 componenten, enerzijds een hogere opbrengst als gevolg van meer en grotere terrassen in de stad en anderzijds door de daling van de gemiddelde omvang van de aanvragen inneming openbare grond (veel aanvragen voor kleinere objecten, weinig vierkante meters en kortere perioden). Algemene toelichting Door periodieke controle blijft het aantal belastbare objecten dat in het belastingbestand is opgenomen stabiel. Ook worden er nu jaarlijks controles verricht op de omvang van de terrassen in Utrecht. De voorgenomen afschaffing van precariobelasting op ondergrondse kabels- en leidingen gaat vooralsnog niet door. Overigens zal een eventuele afschaffing geen gevolgen hebben voor Utrecht omdat deze netwerken niet in de precariobelasting betrokken zijn. Parkeerbelastingen Parkeerbelastingen vormen een regulerende belasting. Ze kunnen worden geheven om het parkeergedrag van burgers te beïnvloeden. Wij werken aan een bereikbare en schone stad en willen daarom het gebruik van de auto in de stad minder aantrekkelijk te maken en het gebruik van andere vervoermiddelen stimuleren.

275

In onderstaande tabel zijn enkele belangrijke parkeertarieven en de opbrengst voor 2009 weergegeven. Parkeerbelastingen

2009

Tarieven Kort parkeren uurtarief gebied 1

4,10

uurtarief gebied 2

2,50

uurtarief gebied 3

2,25

• • •

Opbrengst nominale begroting

• • •

23.966

actuele begroting

26.045

realisatie

22.860

Tarieven in hele euro’s. Opbrengst in duizenden euro’s. Algemene toelichting De opbrengsten parkeren hebben zich niet ontwikkeld als voorzien in de begroting. Het ingezette beleid om parkeerders te weren uit de (binnen)stad is succesvoller dan meerjarig geprognosticeerd. Het aantal transacties in de binnenstad is met 33% afgenomen ten opzichte van 2008. Voor de hele stad is dat ruim 10%. Het aantal parkeerders in de openbare garages en P+R voorzieningen neemt wel enigszins toe, maar blijft achter bij de verwachtingen.

Retributies De gemeente Utrecht kent op dit moment acht soorten retributies: de afvalstoffenheffing;

• • • • • • •

de rioolheffing (tot 1 januari 2010 rioolrechten); de leges; de marktgelden; de brandweerrechten; de brug-, schut- en havengelden; de begraafplaatsrechten.

Kenmerkend aan retributies is dat er een direct aanwijsbare tegenprestatie tegenover staat. Met andere woorden retributies zijn vergoedingen die de gemeente vraagt voor verleende diensten of het gebruik van gemeentelijke voorzieningen. Retributies mogen maximaal 100% kostendekkend zijn. Hieronder geven wij voor de drie belangrijkste retributies (afvalstoffenheffing, rioolrecht en leges) per retributie aan wat de tarieven waren voor 2009 en welke opbrengst wij daarmee in 2009 hebben gerealiseerd. Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing wordt in rekening gebracht voor de verwijdering van huishoudelijk afval. De kosten van verwijdering van bedrijfsafval worden niet via de afvalstoffenheffing, maar via privaatrechtelijke overeenkomsten in rekening gebracht.

276

In onderstaande tabel zijn de tarieven en de opbrengst voor 2009 weergegeven. Afvalstoffenheffing

2009

Tarief Per huishouden Opbrengst (na kwijtschelding) nominale begroting

• • •

275,76

29.644

actuele begroting

29.644

realisatie

29.572

Tarief in hele euro’s. Opbrengst in duizenden euro’s. Toelichting op verschil actuele begroting en realisatie Gezien de relatief lage afwijking ten opzichte van de begroting wordt deze niet toegelicht. Algemene toelichting De afvalstoffenheffing blijft problemen opleveren voor situaties waarin er sprake is van kamerbewoning. De wetswijziging welke het mogelijk moet maken om in dergelijke situaties de aanslag afvalstoffenheffing op te leggen aan de eigenaar/exploitant van het kamerverhuurpand blijft hangen op de behandeling van het voorstel bij VROM. Hier is in 2009 vanuit belangenorganisaties aandacht voor gevraagd. De verwachting is nu dat de wetswijziging medio 2010 van kracht zal worden, zodat met ingang van het belastingjaar 2011 de desbetreffende aanslagen naar de eigenaren gezonden kunnen worden. Rioolrechten De rioolrechten worden geheven voor het gebruik van of een aansluiting op de gemeentelijke riolering. Eigenaren van panden die op het gemeentelijke rioleringsstelsel zijn aangesloten, ontvangen elk jaar een aanslag rioolaansluitrecht naar een vast bedrag. Gebruikers van panden die op de gemeentelijke riolering zijn aangesloten en meer dan 250 kubieke meter water per jaar lozen op het stelsel, ontvangen een aanslag rioolafvoerrecht. In onderstaande tabel zijn de tarieven en de opbrengst voor 2009 weergegeven. Rioolrechten

2009

Tarieven Eigenaar

205,24

Grootverbruik: 251 tot 50.000 m3

• • • •

1,54

100.001 tot 150.000 m3

1,42

meer dan 150.000 m3

1,30

Opbrengst (na kwijtschelding) nominale begroting

• • •

1,60

50.001 tot 100.000 m3

32.094

actuele begroting

32.094

realisatie

32.777

Tarieven in hele euro’s. Opbrengst in duizenden euro’s. Toelichting op verschil actuele begroting en realisatie De meeropbrengst rioolrechten is vooral het gevolg van een meevallend bedrag van de verminderingen en meer afgevoerde kubieke meters (grootverbruik).

277

Algemene toelichting Utrecht heeft al enige jaren de bestendige lijn om rioolrechten (vanaf 2010: rioolheffing) te heffen van zowel eigenaren (aansluitrecht) als gebruikers (bij grootverbruik: naar het verbruik). Gemeenten die een andere systematiek hebben gekozen, hebben recentelijk een aantal beroepszaken gehad, waarbij deze gemeenten (deels) in het ongelijk zijn gesteld. Leges De gemeente levert op aanvraag van individuele burgers een uiteenlopend pakket aan diensten. Door het heffen van leges worden de kosten die hiervoor worden gemaakt (geheel of gedeeltelijk) verhaald op de burger die de dienst afneemt. Hieronder vindt u de tarieven van (enkele veelgevraagde) diensten van burgerzaken: Leges burgerzaken

2009

Tarieven Afschrift GBA (laagste en meest voorkomende tarief)

10,55

Paspoort

49,60

Rijbewijs

47,75

Opbrengst nominale begroting

• • •

6.367

actuele begroting

6.168

realisatie

6.607

Tarieven in gehele euro’s. Opbrengst in duizenden euro’s. Toelichting op verschil actuele begroting en realisatie De bijstelling van de begroting 2009 bleek achteraf niet nodig: er was in 2009 vooral extra vraag naar rijbewijzen, NIK's en verklaringen over gedrag. Leges Wonen en Monumenten en Openbare Orde

2009

Tarieven Vergunningen: bouwvergunningen

• • • • • • • •

1,6% tot1,9% aanneemsom

verklaringen bestemming en gebruik monumentenvergunning

120,00 per adres 0,4% of 0,8% aanneemsom

reclame-uiting inneming openbare grond splitsingsvergunning woonruimteonttrekking drank- en horecavergunning

67,80 per m2 65,00 per object 844,40 per woning 844,40 per object diverse

Opbrengst nominale begroting

12.502

actuele begroting

17.260

realisatie

16.355

Tarieven in procenten en euro’s. Opbrengst in duizenden euro’s. Toelichting op verschil actuele begroting en realisatie Ondanks de economische ontwikkelingen zijn de leges opbrengsten redelijk op peil gebleven. Ook in 2009 is er weer kritiek vanuit belangenorganisaties geweest op de hoogte van paspoort- en bouwleges. Vooral de Vereniging Eigen Huis pleit voor de uniformering van de tarieven van de bouwleges. Het betreft een landelijke, algemene discussie en niet specifiek voor Utrecht. Voor de wetgever is er vooralsnog echter geen aanleiding de bestaande praktijk in Nederland door middel van wet- en regelgeving te veranderen. 278

Ontwikkelingen Ontwikkelingen in 2009 De vervanging van diverse kleine belastingsoorten door één nieuwe profijtbelasting is op dit moment geen onderwerp van gesprek meer en ook de voorgenomen afschaffing van precariobelasting op ondergrondse kabels en leidingen is in 2009 niet doorgevoerd. Wel heeft zich in 2009 de ontwikkeling rond samenwerking van gemeenten en gemeenten en waterschappen op het punt van heffing en invordering van lokale belastingen verder voortgezet en wel in hoog tempo. Met ingang van 1 januari 2009 werkt de gemeente Utrecht samen met de Gemeente De Bilt en in 2009 is besloten om voor wat betreft kwijtschelding en dwanginvordering te gaan samenwerken met het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. Lokale lastendruk Onderstaande tabel geeft een overzicht van de lokale lastendruk in 2009 voor burgers in de gemeente Utrecht. Hierbij is alleen rekening gehouden met de woonlasten. Eventuele overige lasten zijn immers afhankelijk van de vraag hoeveel een individuele burger gebruik maakt van de diensten van de gemeente (bijvoorbeeld een bouwvergunning of een paspoort). Waarde Woning

Belasting/retributies

2009

Woonlasten burgers Alle

Afvalstoffenheffing

275,76

Totaal

275,76

Eigenaar / gebruiker woning 100.000

150.000

300.000

500.000

Onroerende-zaakbelasting

98,47

Afvalstoffenheffing

275,76

Rioolrecht

205,24

Totaal

579,47

Onroerende-zaakbelasting

147,68

Afvalstoffenheffing

275,76

Rioolrecht

205,24

Totaal

628,68

Onroerende-zaakbelasting

275,37

Afvalstoffenheffing

275,76

Rioolrecht

205,24

Totaal

776,37

Onroerende-zaakbelasting

492,28

Afvalstoffenheffing

275,76

Rioolrecht

205,24

Totaal

973,28

Bedragen in hele euro’s. De lokale lasten voor bedrijven bestaan uit het de onroerende-zaakbelasting voor gebruikers en/of eigenaren van nietwoningen, het rioolaansluitrecht en het rioolafvoerrecht. Aangezien verwijdering van bedrijfsafval plaatsvindt via privaatrechtelijke overeenkomsten, behoort de afvalstoffenheffing niet tot de lokale lasten van bedrijven. 279

Zowel de aanslag onroerende-zaakbelasting als het rioolafvoerrecht kan sterk verschillen tussen bedrijven onderling, afhankelijk van de woz-waarde van de onroerende goederen en de hoeveelheid afvalwater die op de gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. Onderstaande tabel geeft een samenvattend overzicht van de lokale lasten van bedrijven en bijbehorende tarieven. Lokale lasten bedrijven

2009

Onroerende-zaakbelasting Eigendom niet-woningen

0,1978%

Het percentage is van de woz-waarde van de niet-woning. Rioolrecht Eigenaar

205,24

Grootverbruik: 251 tot 50.000 m3

• • • •

1,60

50.001 tot 100.000 m3

1,54

100.001 tot 150.000 m3

1,42

meer dan 150.000 m3

1,30

Bedragen in euro’s. Kwijtscheldingsbeleid Kwijtschelding van belastingen is in Utrecht mogelijk voor de onroerende-zaakbelastingen, de afvalstoffenheffing, het rioolrecht en de hondenbelasting. Voorwaarde is dat de aanslag betrekking heeft op een woonlast voor een 'natuurlijk persoon'. Voor kwijtschelding van aanslagen in de zakelijke sfeer is nog geen ruimte. Naar verwachting komt er in 2010 wel ruimte om iets te gaan doen met kwijtschelding voor ondernemers of kleine zelfstandigen. Gemeenten mogen in principe wel een strenger beleid voeren dan de rijksregeling toestaat, maar geen soepeler beleid. De gemeente Utrecht hanteert voor de kwijtschelding de maximale norm die door het Rijk gegeven wordt aan gemeenten, te weten 100% van de norm voor de bijstand. Vrijwel alle burgers die een aanslag gemeentelijke belastingen ontvangen en moeten rondkomen van een bijstandsuitkering of alleen een AOW-uitkering en geen vermogen hebben, komen op basis van deze norm voor kwijtschelding in aanmerking. Utrecht gaat in 2010 samenwerken met het Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden op het gebied van de kwijtschelding. Eén aanvraag zal in het vervolg volstaan om kwijtschelding te vragen van gemeentelijke belastingen en heffingen van het hoogheemraadschap. Dit levert een administratieve lastenverlichting voor de Utrechtse burger op. Ook zal in toenemende mate gebruik worden gemaakt van geautomatiseerde kwijtschelding, onder andere door een voortoets door het Landelijk Inlichtingen Bureau. De regelgeving voor de kwijtschelding is neergelegd in de Leidraad Invorderingswet 1990. In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de bedragen die met kwijtschelding zijn gemoeid. Kwijtschelding 2009 Onroerende-zaakbelasting (eigendom) Rioolrecht (aansluitrecht) Afvalstoffenheffing Hondenbelasting Totaal

Nominaal

Actueel

Realisatie

11

11

9

7

7

3

3.171

3.171

2.863

48

49

44

3.237

3.238

2.919

Bedragen in duizenden euro’s. Toelichting op verschil actuele begroting en realisatie Ondanks de economische recessie is minder dan de begrote belastingbedragen kwijtgescholden. De werkelijke kwijtschelding van 2009 is wel 43 euro meer dan die van 2008. 280

Hoofdstuk 4 Investeringen In dit hoofdstuk gaan we nader in op de realisatie van het investeringsprogramma 2009. Daarnaast rapporteren we over de voortgang van de oude investeringsjaren. Ten slotte komen de af te sluiten investeringsprojecten 2009 aan de orde.

4.1 Investeringsprogramma 2009 We maken onderscheid in vervangingsinvesteringen (staand beleid) en uitbreidingsinvesteringen (nieuw beleid). In de Programmabegroting 2009 is door uw gemeenteraad voor een bedrag van 95,2 miljoen euro aan investeringsprojecten geautoriseerd. Dit betrof voor 75,3 miljoen euro aan vervangingsinvesteringen en 19,9 miljoen euro aan uitbreidingsinvesteringen. Tussentijds is het investeringsbedrag met 115,7 miljoen euro naar boven bijgesteld, waarvan 1,5 miljoen euro betrekking heeft op vervangingsinvesteringen en 114,2 miljoen euro op uitbreidingsinvesteringen. Hierdoor is het totaalbedrag voor investeringsprojecten 2009 toegenomen tot een bedrag van 213,1 miljoen euro. Ten behoeve van het verkrijgen van een duidelijk overzicht ramen we veelal het volledige investeringsbedrag van een project in één jaar. De uitvoering van grote projecten is jaaroverstijgend. Als in een jaar niet het volledige bedrag besteed is, kan het project dus wel volgens planning verlopen.

4.1.1 Vervangingsinvesteringen Vervangingsinvesteringen houden de bestaande (functionaliteit of kwaliteit van de) kapitaalgoederen op peil. Hierbij valt te denken aan vervanging maar ook aan renovatie, groot onderhoud, herbouw en lang cyclisch onderhoud. Programma-

Actuele

begroting 2009

bedrag 2009

Realisatie 2009

Beheer Openbare Ruimte

25.339

33.339

40.979

Beheer Openbare Ruimte (rioleringen)

13.914

16.614

19.130

100

100

100

4.315

4.315

808 3.210

Programma

Cultuur Sport Onderwijs, Educatie en Bibliotheek

31.025

21.790

Welzijn

298

298

0

Volksgezondheid

125

125

0

Stedelijke ontwikkeling en Groen

215

215

4.733

75.331

76.796

68.960

Totaal vervangingsinvesteringen 2009 Bedragen zijn in duizenden euro’s.

Wij hebben in 2009 voor een bedrag van 68,96 miljoen euro aan vervangingsinvesteringen gerealiseerd.

Programma Beheer Openbare Ruimte Gemeentelijke doelen kunnen niet worden gerealiseerd zonder een functionerende openbare ruimte. Water, wegen en bruggen zijn onontbeerlijk voor de bereikbaarheid en economische ontwikkeling van Utrecht. Straatlantaarns en de inrichting van het openbaar groen leveren een belangrijke bijdrage aan de sociale veiligheid. Kortom: kapitaalgoederen in de openbare ruimte spelen een belangrijke rol bij programmadoelen die de gemeente Utrecht wil realiseren. Het gaat om het ‘gezicht’ van onze stad. Gaten in het wegdek, scheefliggende stoeptegels, kapotte lantaarnpalen, onveilige groenvoorzieningen en dergelijke zijn zaken die hoog scoren op de lijstjes met ergernissen van burgers. In de Voorjaarsnota 2009 is het autorisatiebedrag voor de investeringen opgehoogd met 8 miljoen euro in verband met naar 281

voren gehaalde investeringen ter bestrijding van de gevolgen van de economische recessie. Als achtervang bij het inboeken van de incidentele onderbestedingstaakstelling hebben we en reserve gecreëerd ten laste van het budget voor het wegwerken van het achterstallig onderhoud. Bij de Verantwoording 2008 en de Voorjaarsnota 2009 is een deel van de onderbestedingstaakstelling gerealiseerd, waardoor 9,772 miljoen euro vrijgevallen is uit de reserve en ingezet is voor het wegwerken van achterstallig onderhoud in 2009. Voor 2009 was dus 43,111 miljoen euro beschikbaar voor vervangingsinvesteringen Beheer Openbare Ruimte. Vanwege de loon- en prijscompensatie bij de bestuursrapportage 2009 is dit bedrag opgehoogd naar 43,225 miljoen euro. Sinds eind 2007 weten we dat er fors achterstallig onderhoud is ontstaan, en we zijn sindsdien hard bezig dit weg te werken. In 2009 hebben we bij verhardingen voor ruim 15 miljoen euro aan achterstand weggewerkt, en bij civiele constructies (bruggen, viaducten) voor ruim 11 miljoen euro. In termen van projecten werden alle voor 2009 voorgenomen projecten opgestart en uitgevoerd, nagenoeg het volledig budget werd uitgegeven. In sommige gevallen waren de projecten zo klein dat de kosten van opstellen en bijhouden van een administratie per project niet in verhouding staan tot de omvang en de kosten van het project. De kosten hebben we ondergebracht in een speciaal cluster van kleine projecten. Binnen dit cluster werd voor ruim 5 miljoen euro aan achterstallig onderhoud weggewerkt. De naar voren gehaalde projecten om de economische recessie te helpen bestrijden waren besteksklaar (lagen op de plank ). Alle in dit kader benoemde projecten werden daarom opgestart en grotendeels uitgevoerd. Een bedrag van 2,245 miljoen euro resteert nog. Dit budget is nodig om de lopende projecten in 2010 af te kunnen ronden.

Programma Beheer Openbare Ruimte (rioleringen) De riolering draagt bij aan de gemeentelijke milieudoelstellingen. De resultaatverplichting van 6,5 km rioolvervanging is gehaald. Van de twee voorgenomen bergbezinkbassins is er één opgeleverd in 2009, de andere volgt in 2010. We hebben vertraging opgelopen als gevolg van de vergunningsprocedure. We hebben onze doelstellingen met betrekking tot het afkoppelen van verhard oppervlak (9 ha.) gehaald. Ter bestrijding van de gevolgen van de economische recessie hebben we bij de Voorjaarsnota 2009 besloten voor 2,7 miljoen euro aan projecten versneld uit te voeren in 2009. Deze projecten zijn volledig uitgevoerd in 2009. Bij de bestedings- en dekkingsvoorstellen 2008 1,913 miljoen euro toegevoegd aan de programmareserve voor Rioolvervanging en Rioolverbetering in 2009. Ook dit bedrag is volledig besteed. Bij de vaststelling van het tariefsvoorstel rioleringsheffing heeft een verschuiving van 0,609 miljoen euro plaatsgevonden van onderhoudskosten naar vervangingsinvesteringen. De actuele begroting voor de investeringen in riolering is bijgesteld naar 19,126 miljoen euro. De voorgenomen werkzaamheden zijn uitgevoerd en het beschikbare budget is volledig besteed.

Programma Cultuur Binnen het programma Cultuur is voor 0,1 miljoen euro gereserveerd voor de vervanging van de klimaat- en inbraakinstallaties bij het Centraal Museum. Deze vervangingsinvestering is gerealiseerd voor een bedrag van 0,1 miljoen euro.

Programma Sport De vervangingsinvesteringen voor de buitenaccommodaties (0,750 miljoen euro voor tennisbanen en kunstgrasvelden) zijn gerealiseerd. De vervangingsinvesteringen binnenaccommodaties (0,173 miljoen euro voor gymzalen en sportmateriaal) en zwembaden (0,717 miljoen euro voor zwembad Den Hommel) worden in 2010 gerealiseerd. De vervangingsinvestering van de herontwikkeling van het sportdomein rondom de Laan van Maarschalkerweerd (2,603 miljoen euro) is als gevolg van een niet voorziene ruimtelijke ordening procedure vertraagd.

Programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek In het geautoriseerde actuele bedrag 2009 is begrepen een bedrag van 6,656 miljoen euro met betrekking tot nog te starten projecten. Van het resterende bedrag van 15,134 miljoen euro is een bedrag van 3,21 miljoen euro gerealiseerd en heeft betrekking op al in uitvoering zijnde, maar vertraagde projecten. Zoals al aangegeven bij de Bestuursrapportage 2009 is het feit dat de realisatie achterblijft, een gevolg van een vertraging in de uitvoering van de projecten. De stap van programmeren naar uitvoeren vergt veel van de betrokken schoolbesturen en het gemeentelijk apparaat. We opereren in een complexe omgeving waar zich steeds weer nieuwe (beleids)ontwikkelingen voordoen die van invloed zijn op de programmering, de financiële dekking en de uitvoering. Mede hierdoor verloopt de planontwikkeling en –uitvoering van in het bijzonder het Masterplan PO en (V)SO moeizaam. Hier liggen een aantal oorzaken aan ten grondslag. Allereerst hebben we te maken met veranderende regelgeving, actuele jurisprudentie 282

rondom onderwerpen als binnenklimaat, buitenschoolse opvang en de nieuwe wet op de ruimtelijke ordening. Daarnaast veranderen beleidsuitgangspunten zoals afspraken tussen corporaties en gemeente in de Krachtwijken en uitkomsten uit de Taskforce Utrechts VMBO. Tenslotte ligt een belangrijke oorzaak in het strakke sturingsmechanisme van de knellende normbudgetten.

Programma Welzijn Het bedrag van 0,298 miljoen euro is bestemd voor een bijdrage in de hogere huurlasten na oplevering van de vervangende nieuwbouw in de cluster Duurstedelaan, waar de peuterspeelzaalactiviteiten van buurthuis De Tol naar verplaatst zullen worden en sluit daarmee aan op het Masterplan Onderwijshuisvesting. Oplevering is uitgesteld tot 2012.

Programma Volksgezondheid Bij de Programmabegroting 2010 is aangegeven dat deze vervangingsinvestering voor de wijkgebouwen van Jeugdgezondheidszorg plaatsvindt in 2010.

Programma Stedelijke ontwikkeling en Groen Er zijn in 2009 twee grote vervangingsinvesteringen gedaan in het kader van de nota frisse scholen. De scholen in de gebouwen de Weide Wereld en de Sportcampus hebben een nieuwe klimaatinstallatie gekregen. Hiervoor is in 2009 in totaal 4,733 miljoen euro uitgegeven. De investering zal gedekt worden uit het budget dat is vrijgemaakt bij de nota frisse scholen (50 %) en uit het onderhoudsbudget van het product vastgoedbeheer (50%).

4.1.2 Uitbreidingsinvesteringen Er is sprake van een uitbreidingsinvestering indien als gevolg van deze investering het volume (of de kwaliteit) van de kapitaalgoederen toeneemt. We maken onderscheid in twee categorieën uitbreidingsinvesteringen: categorie A en categorie B. Voor categorie B is autorisatie via de programmabegroting niet mogelijk, afzonderlijke raadsbesluitvorming is hiervoor noodzakelijk. In de Programmabegroting 2009 is voor 2009 één uitbreidingsinvestering categorie B opgenomen: project 'Pakketstudie'.

Programma

Programma-

Actuele

begroting 2009

bedrag 2009

Realisatie 2009

HOV Om de Zuid

1.984

1.984

0

HOV Leidsche Rijn

3.874

3.874

0

Randstadspoor

959

959

0

NRU plankosten / pakketstudie NWA

400

400

0

539

539

404 0

Bereikbaarheidsmaatregelen, communicatie en management Wijk- en verkeersplannen

46

46

Uitvoeringsprogramma Fiets

736

736

0

Fietsparkeren

680

680

0

P+R Uithof

0

38.724

1.493

2.213

0

0

11.431

47.942

1.897

Renovatie Vredenburg 40

0

1.655

1.708

Totaal programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen

0

1.655

1.708

Pakketstudie Totaal programma Bereikbaarheid

283

Programma-

Actuele

begroting 2009

bedrag 2009

Tracéwijziging tram Stationsgebied

0

33.200

0

Stadskantoor

0

7.220

2.512

Aanbestedingsresultaat en gunning bouw Muziekpaleis

0

33.900

0

Totaal programma Stationsgebied

0

74.320

2.512 0

Programma

Realisatie 2009

Gymzaal Noordoost, locatie nog te bepalen

675

777

De Meander

869

1.470

0

Nieuwe Regentesseschool

255

447

0

Jules Verne

449

0

0

Dominicusschool

965

55

0 0

Onvoorzien (10%)

321

0

1.115

0

0

Mytylschool A. de Ranitz

0

400

393

Kohnstammschool

0

243

0

St. Jan de Doper

0

725

0

4.648

4.117

393

Broedplaatsenbeleid

961

961

0

Totaal programma Cultuur

961

961

0

Zwembad De Krommerijn

800

800

0

Totaal programma Sport

800

800

0

Vorstelijk Complex

0

499

320

Inrichting theaterzaal Cultuurcampus

0

401

401

0

900

721

1.949

2.552

0

215

224

0

0

273

0

Onderwijskundige vernieuwingen div. scholen VO

Totaal programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek

Totaal programma Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed Basisschool Het Zand Jongerenvoorziening Veldhuizen Jongerenvoorziening Parkwijk Jongerenvoorziening Vleuterweide Tijdelijke onderwijsvoorzieningen Het Zand Overige tijdelijke voorzieningen Uitrukpost Brandweer Totaal programma Leidsche Rijn Totaal uitbreidingsinvesteringen 2009

209

218

0

1.757

1.834

0

160

162

0

0

349

54

4.290

5.612

54

22.130

136.307

7.285

Bedragen zijn in duizenden euro's. Wij hebben in 2009 voor een bedrag van 7,285 miljoen euro aan uitbreidingsinvesteringen 2009 gerealiseerd.

284

Programma Bereikbaarheid Het investeringsprogramma Bereikbaarheid betreft een meerjarig programma. In eerdere jaren heeft u voor de diverse projecten binnen de deelprogramma's openbaar vervoer, auto, P+R, fiets en verkeersveiligheid budgetten vrijgegeven. De meerjarige ontwikkeling van de uitvoering van deze programma's kent door vooral juridische procedures een grillig en niet goed voorspelbaar verloop. De werkelijke uitgaven 2009 wijken af van de actuele begroting. Wij lichten dit per project toe. Voor de projecten HOV Om de Zuid, HOV Leidsche Rijn, Hoge Weidebrug en Randstadspoor zijn de totaalbudgetten per project de afgelopen jaren in verschillende tranches verstrekt. De uitgaven 2009 zijn ten laste van in vorige jaren beschikbaar gestelde tranches gebracht. Deze worden hierna verantwoord in het onderdeel voorgaande investeringsjaren. Omdat deze wijze van verantwoorden niet helder is, stellen wij u voor met ingang van de Verantwoording 2010 de werkelijke uitgaven te verantwoorden op de beschikbaar gestelde totaalbudgetten. Dit betekent dat wij de in tranches verstrekte budgetten voor de projecten zullen clusteren. Het definitieve trambesluit CS –binnenstad verwachten wij medio volgend jaar. Op de projecten uitvoeringsprogramma fiets, wijk en verkeersplannen, NRU /pakketstudie NWA, Bereikbaarheidsmaatregelen, communicatie en management zijn de uitgaven ook vooral ten laste gebracht van in vorige jaren beschikbaar gestelde budgetten. Het uitvoeringsprogramma Fiets uit 2003 en het programma wijkverkeersplannen uit 2002 zijn nagenoeg afgerond. Het totale budget voor de voorbereiding en realisatie van P+R De Uithof is in 2009 door u vrijgegeven. De werkzaamheden lopen over meerdere jaren en de jaarlijkse uitgaven worden ten laste van dit budget gebracht. De realisatie wordt voorzien in 2012. De projecten die vallen onder de Pakketstudie zijn in de Programmabegroting 2010 uitgesplitst in categorie A en B. De in 2009 als categorie B project geraamde bijdragen van 2,213 miljoen euro voor cofinanciering Pakketstudie is beschikbaar in de programmareserve Bereikbaarheid.

Programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen Het krediet voor renovatie van Vredenburg 40 van 1,655 miljoen euro is met een bedrag van 0,053 miljoen euro overschreden. Het project zal naar verwachting in het voorjaar 2010 opgeleverd worden. De overschrijding kan binnen de totale vastgoedexploitatie opgevangen worden.

Programma Stationsgebied In 2009 zijn de volgende drie kredieten vrijgegeven: Tracéwjiziging Tram Stationsgebied (33,2 miljoen euro), aanvullend krediet Aanbesteding en gunning Muziekpaleis (33,9 miljoen euro) en Stadskantoor (7,2 miljoen euro). Op de eerste twee kredieten zijn in 2009 geen lasten verantwoord. Voor het project Stadskantoor is in 2009 2,5 miljoen euro uitgegeven. Dit betreft plan- en proceskosten voor de gebouwontwikkeling.

Programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek De projecten gymzaal Noordoost, Nieuwe Regentesseschool en Händelstraat 51 St. Dominicusschool zijn nog niet gestart in de uitvoering. Het project Mytylschool A. de Ranitz en het als gevolg van het ontbreken van draagvlak van omwonenden en problemen met de welstandscommissie vertraagde project aankoop en ingebruikneming Rubenslaan 91/Marislaan Kohnstammschool worden opgeleverd in 2010. De projecten De Meander en St. Jan de Doper (bevindt zich nu in de ontwerpfase) verlopen volgens planning en worden opgeleverd in 2011.

285

Programma Cultuur In het culturele werkruimtebeleid gaat het primair om het realiseren van permanente werkruimten voor culturele makers. Dikwijls worden tijdelijke ruimten in permanente omgezet. Wanneer dat mogelijk is worden ook per saldo werkruimten toegevoegd aan de voorraad. De gelden uit het broedplaatsenbeleid 2009 zijn bestemd voor een investeringssubsidie aan SWK voor atelierwoningen Leidsche Rijn. Binnen het broedplaatsenbeleid is in 2009 niets gerealiseerd aan uitbreidingsinvesteringen, de realisatie zal plaatsvinden in 2010.

Programma Sport De renovatie van zwembad Krommerijn is in 2009 gestart. De oplevering staat gepland in 2012.

Programma Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed In 2009 is de inrichting van de theaterzaal van de Cultuurcampus gerealiseerd. Het project Vorstelijk Complex is volop in uitvoering.

Programma Leidsche Rijn Het project jongerenvoorziening Parkwijk is gestart. De projecten basisschool 't Zand en de tijdelijke onderwijsvoorzieningen 't Zand zijn in voorbereiding. De jongerenvoorzieningen Veldhuizen en Vleuterweide zijn nog niet gestart. Op het uitvoeringskrediet uitrukpost Brandweer van 0,349 miljoen euro is in 2009 0,054 miljoen euro uitgegeven. Het project zal naar verwachting in december 2010 opgeleverd worden.

4.1.3 Totaal investeringsprogramma 2009 Programma-

Actuele

begroting 2009

bedrag 2009

Realisatie 2009

Vervangingsinvesteringen

75.331

76.796

68.960

Uitbreidingsinvesteringen

22.130

136.307

7.285

Totaal investeringsprogramma 2009

97.461

213.103

76.245

Soort investering

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Wij hebben in 2009 voor een bedrag van 76,245 miljoen euro aan investeringsprojecten 2009 gerealiseerd.

4.2 Investeringsprogramma voorgaande jaren Voor de nog lopende investeringsprojecten is in de afgelopen jaren een bedrag van 879,535 miljoen euro geautoriseerd. Bij de Voorjaarsnota 2009 is dit bedrag verhoogd naar 907,128 miljoen euro, verdeeld over 132,130 miljoen euro aan vervangingsinvesteringen en 774,998 miljoen euro aan uitbreidingsinvesteringen.

4.2.1 Vervangingsinvesteringen Voor de nog lopende investeringsprojecten uit voorgaande jaren is tot en met 2008 een bedrag van in totaal 11,365 miljoen euro geautoriseerd. Bij de Voorjaarsnota 2009 is het autorisatiebedrag voor de vervangingsinvesteringen van het programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek verhoogd met 20,8 miljoen euro. Voor de overige programma’s hebben er in 2009 geen wijzigingen in autorisatiebedragen plaatsgevonden. Het actuele autorisatiebedrag bedraagt 132,13 miljoen euro.

286

Programma

Geautoriseerd

Actueel

Realisatie t/m

bedrag t/m 2008

bedrag 2009

2009

Bereikbaarheid

2.000

2.000

0

Beheer Openbare Ruimte

26.319

26.319

23.940

Beheer Openbare Ruimte (rioleringen)

16.170

16.170

19.421

8.567

8.567

3.630

33.036

53.801

23.511

6.077

6.077

3.779

200

200

0

5.729

5.729

4.173

12.751

12.751

12.296

516

516

260

111.365

132.130

91.010

Sport Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Welzijn Volksgezondheid Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed Stedelijke ontwikkeling en Groen Milieu en Duurzaamheid Totaal vervangingsinvesteringen tot en met 2008 Bedragen zijn in duizenden euro’s.

Programma Bereikbaarheid Het project vervanging parkeerautomaten is nog niet gestart.

Programma Beheer Openbare Ruimte Het resterende bedrag van 2,379 miljoen euro is toegevoegd aan de programmareserve Beheer Openbare Ruimte ten behoeve van projecten lang cyclisch beheer. De projecten 2008 zijn gereed en sluiten we af.

Programma Beheer Openbare Ruimte (rioleringen) Ultimo 2008 waren er voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd voor projecten die we in 2009 uitgevoerd hebben. Deze uitvoeringskosten zijn bij besluitvorming rond de Verantwoording 2008 via de balans ten laste gebracht van de middelen 2009. De projecten 2008 sluiten we af.

Programma Sport De vervangingsinvesteringen voor de buitenaccommodaties (1,52 miljoen euro voor kunstgrasvelden) zijn gerealiseerd. De renovatie van het zwembad Krommerijn (2,57 miljoen euro) is gestart. De oplevering staat gepland in 2012. Ook de verbouwing van de toegang van zwembad Den Hommel (0,233 miljoen euro) is gestart. De investering Sportieve openbare ruimte (0,189 miljoen euro) is ingezet voor de bodemsanering van de Gageldijk (volkstuin). De nieuwbouw van de gymzaal Plesmanlaan (0,785miljoen euro) bevindt zich in de ontwikkelfase. De vervangingsinvestering van de herontwikkeling van het sportdomein rondom de Laan van Maarschalkerweerd (1,6 miljoen euro) is als gevolg van een niet voorziene ruimtelijke ordening procedure vertraagd.

Programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Het overgrote deel van de geautoriseerde projecten in voorgaande jaren is in uitvoering, maar vertraagd. De oorzaken van vertraging zijn nader toegelicht bij het Investeringsprogramma 2009. Het project aankoop en ingebruikneming Rubenslaan 91/Marislaan Kohnstammschool is vertraagd als gevolg van het ontbreken van draagvlak bij omwonenden en problemen met de welstandscommissie wordt opgeleverd in 2010. Het project Unic permanent wordt na vertraging eveneens opgeleverd in 2010. De vertraging werd enerzijds veroorzaakt doordat een bestemmingsplanwijziging nodig was en anderzijds door het gemeentebrede besluit van ondergronds fietsparkeren. Dit heeft geleid tot stagnatie in de werkzaamheden van de architect en aanbesteding. Ten slotte was nog een nader onderzoek nodig in verband met een mogelijk archeologische vondst. Het project Kranenburgschool wordt als gevolg van het domino-effect vertraging Kohnstammschool opgeleverd in 2011. Het project openbare basisschool Overvecht Teun de Jagerdreef is vertraagd als gevolg van de afhankelijkheid van de herstructurering Spoorzone (pilot 287

maatschappelijk vastgoed met Mitros). De geplande levering is nu in 2011 of 2012. De gymzaal Deken Roesstraat is in uitvoering genomen. De vervangende nieuwbouw Kranenburgerweg 20 is vertraagd door milieuonderzoek en wordt opgeleverd in 2010. De renovatie gebouw Beethovenplein 2 is vertraagd vanwege een mogelijke schuifoperatie en wordt ook opgeleverd in 2010. Verder is het project onderhoud Stedelijk Gymnasium vertraagd en is een nieuwe planning nog niet bekend.

Programma Welzijn Voor project achterstallig onderhoud bouwspeeltuinen zijn zowel investeringsgelden als onderhoudsgelden ter beschikking gesteld. Er vinden dan ook zowel werkzaamheden plaats op het gebied van achterstallig onderhoud als van vervangingsinvesteringen. We verwachten de oplevering van het project in het eerste kwartaal van 2010. Voor drie projecten betreft het geautoriseerde bedrag een bijdrage in de hogere huurlasten na oplevering van vervangende nieuwbouw. De oplevering van de nieuwe accommodaties is uitgesteld naar een later tijdstip. Het betreft uitstel naar 2014 van de vervangende nieuwbouw van buurthuis de Bram in Overvecht (1,354 miljoen euro), waarbij aansluiting wordt gezocht bij de realisatie van een Multi Functionele Accommodatie aan de Teun de Jagerdreef volgens het Masterplan Onderwijshuisvesting. Het tweede project betreft Christina-Beatrix Complex/Vorstelijk Complex (0,32 miljoen euro), waarvan de oplevering staat gepland voor 2010. Het derde project betreft de oplevering van twee jongerenhuiskamers, waarvan er één gepland staat voor 2010 en de tweede tot een nader te bepalen tijdstip is uitgesteld, omdat we gebruik maken van tijdelijke huisvesting, waarvan we verwachten dat deze nog circa tien jaar volstaat. Voor het project sport en kinderopvang was een bedrag van 0,43 miljoen euro beschikbaar. Sportinstellingen konden een investeringsbijdrage vragen van maximaal 0,15 miljoen euro om hun accommodaties geschikt te maken voor kinderopvang. We hebben een bedrag van 0,42 miljoen euro aan gerealiseerde uitgaven. We sluiten het krediet af. Het krediet voor de bouw van het nieuwe sociaal-cultureel centrum De Schakel van 2,9 miljoen euro sluiten we af met een voordelig resultaat van 0,293 miljoen euro. De aanbesteding was gunstiger dan verwacht. Tevens is er strak gestuurd door de bouwmanager en zijn er alleen meerwerkkosten gehonoreerd die eerder als gebruikerswensen zijn gedefinieerd.

Programma Volksgezondheid Bij de Programmabegroting 2010 is aangegeven dat deze vervangingsinvestering voor de wijkgebouwen van Jeugdgezondheidszorg gaat plaatsvinden in 2010 en daardoor doorschuift naar 2010.

Programma Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed De projecten achterstallig onderhoud bouwspeeltuinen (1,3 miljoen euro) en achterstallig onderhoud sport (2 miljoen euro) zijn volop in uitvoering. De overige projecten met een autorisatiebedrag kleiner dan 1 miljoen euro ronden we naar verwachting in 2010 af.

Programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen Voor het vervangen van installaties in panden die wij in permanent beheer hebben, is 1,001 miljoen euro begroot. Door de omvang van de vastgoedportefeuille is het mogelijk om de jaarlijkse schommelingen in de vervangingsinvesteringen op te vangen binnen de egalisatievoorziening onderhoud. De vervangingsinvesteringen 2008 zijn conform de begroting en het meerjarenonderhoudsprogramma vastgoed uitgevoerd, maar zijn via de exploitatie verantwoord in plaats van op de investeringen. Het krediet van GVU Europalaan van 11,75 miljoen euro wordt in 2009 afgesloten met een overschrijding van 0,546 miljoen euro. Dit betreft hoofdzakelijk de aan de GVU betaalde kosten van overname van terrein met opstallen.

Programma Milieu en Duurzaamheid Het betreft Groene Webprojecten 2005, 2006 en 2007. Tot en met 2009 is voor deze projecten 0,26 miljoen euro uitgegeven. De projecten lopen nog door in 2010. 288

4.2.2 Uitbreidingsinvesteringen Voor de nog lopende investeringsprojecten uit voorgaande jaren is tot en met 2008 een bedrag van in totaal 771,3 miljoen euro geautoriseerd. Bij de Voorjaarsnota 2009 is het autorisatiebedrag voor de uitbreidingsinvesteringen van de programma's Leidsche Rijn en Onderwijs, Educatie en Bibliotheek verhoogd met 1,7 miljoen euro per programma. Daarnaast is de autorisatie van de uitbreidingsinvesteringen van het programma Leidsche Rijn door afzonderlijke raadsbesluitvorming met 0,3 miljoen euro verhoogd. Voor de overige programma’s hebben er in 2009 geen wijzigingen in autorisatiebedragen plaatsgevonden. Het actuele autorisatiebedrag bedraagt daardoor 774,998 miljoen euro. Geautoriseerd

Actueel

Realisatie t/m

bedrag 2008

bedrag 2009

2009

380.486

380.486

182.299

2.449

2.449

1.410

Onderwijs, Educatie en Bibliotheek

20.215

21.923

11.979

Cultuur

12.213

12.213

7.559

8.069

8.069

1.210

905

905

1.042

Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed

55.928

55.928

49.053

Stedelijke ontwikkeling en Groen

15.644

15.644

15.868

Leidsche Rijn

164.470

166.460

129.418

Stationsgebied

110.921

110.921

32.990

Totaal uitbreidingsinvesteringen tot en met 2008

771.300

774.998

432.828

Programma Bereikbaarheid Beheer Openbare Ruimte (rioleringen)

Sport Volksgezondheid

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

Programma Bereikbaarheid Het investeringsprogramma Bereikbaarheid is een meerjarig uitvoeringsprogramma. De uitvoering van het programma kent mede als gevolg van de vele juridische planprocedures, een grillig en onvoorspelbaar verloop. Hierdoor is een deel van de projecten vertraagd en loopt het kasritme van geautoriseerde budgetten en realisatie uiteen. Tot en met 2008 heeft u onder meer budgetten verstrekt voor majeure projecten als 24 Oktoberplein, Majellaknoop, NOUW 1 en 2, bereikbaarheid van het Stationsgebied, P+R's en parkeergarages, de HOV tracés Om de Zuid, Zuidradiaal en de Noordradiaal, de Hoge Weidebrug, het fietsprogramma en de wijkverkeersplannen. Het merendeel van de in 2009 verantwoorde uitgaven heeft betrekking op de diverse HOV tracés, de Hoge Weidebrug, transferia's en de projecten doorstroming auto, Majellaknoop, 24 Oktoberplein, NOUW 1 en 2 en de uitvoering van het programma's hoofdfietsroutes en wijkverkeersplannen. We verwachten de spooruitbreiding Vleuten-Utrecht in 2010 op te leveren. Het tijdelijk viaduct over de A2 sluiten we nog niet af in afwachting van de verlenging van de Noordelijke Stadsas over de A2.

Programma Beheer Openbare Ruimte (rioleringen) Het project 'niet berioolde panden' sluiten we af met een voordelig saldo van 1,039 miljoen euro.

289

Programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek De projecten gymnastieklokaal Noordoost en Händelstraat 51 St. Dominicusschool zijn nog niet gestart in de uitvoering. Het project OBS Tuindorp is vertraagd als gevolg van het feit dat de school niet uitbreidbaar is (zwevende lokalen problematiek). Daarom wordt naar een oplossing in groter verband gezocht. De uitvoering aan het project Maliebaan 56 (Maliebaanschool) wordt anders ingevuld als gevolg van de VMBO Taskforce doorschuifoperatie. Het project De Meander verloopt volgens planning en wordt opgeleverd in 2011 en het project Jenaplanschool wordt als gevolg van vertraging door het domino-effect Poortstraat opgeleverd in 2012. De projecten Voordorpschool, aankoop en uitbreiding Jan Muschlaan en de Prof. van Bemmelenlaan tijdelijk verlopen volgens planning en worden opgeleverd in 2010. Het project SBO school Vleuterweide Leidsche Rijn is vertraagd doordat de GEM Vleuterweide de grond later heeft opgeleverd en het project nu volgens planning wordt opgeleverd in 2012. De projecten De Schakel (vertraging als gevolg van latere beschikbaarheid tijdelijke huisvesting Stroyenborchdreef), aankoop en ingebruikneming Rubenslaan 91/Marislaan Kohnstammschool (vertraging als gevolg van ontbreken draagvlak omwonenden en problemen met de welstandscommissie), Jenaplan Wittevrouwen renovatie gebouw Poortstraat 73, aankoop en uitbreiding Jan Muschlaan en Meerstroom (vertraging als gevolg van mislukte eerste aanbesteding) verlopen nu volgens planning en worden opgeleverd in 2010. Het project Hart van Noord is gerealiseerd maar dient nog te worden afgerekend.

Programma Cultuur De verbouwing aan de Plompetorengracht is per 1 september 2009 gerealiseerd. De financiële afwikkeling hiervan moet nog plaatsvinden. Van het totaal van deze investering (1,544 miljoen euro) zal slechts een klein deel (0,1 miljoen euro) geactiveerd worden. In het investeringsbedrag voor het broedplaatsenbeleid (0,911 miljoen euro) is een bedrag van 0,25 miljoen euro beschikbaar voor de Stefanuskerk. De realisatie van het broedplaatsenbeleid is doorgeschoven naar 2010. Voor de uitbreiding van werkruimten is 3,151 miljoen euro uitgetrokken. De verbouwing aan het Witte Pand is vertraagd doordat het project afhankelijk is van de woningbouw door BAM. Vermoedelijk begint de verbouwing van Witte Pand pas na de zomer van 2010. Het Muziekhuis Loevenhoutsedijk is opgeleverd in september 2009. In december 2009 is het Muziekhuis Loevenhoutsedijk in gebruik genomen. Voor de verbouwing van de Stefanuskerk is 2,554 miljoen euro beschikbaar gesteld. Hieraan is bij de Verantwoording 2008 0,25 miljoen euro toegevoegd vanuit het broedplaatsenbeleid. Doordat er nog geen bouwvergunning is verleend voor de uitvoering van de tweede fase zal dit project later gerealiseerd worden dan oorspronkelijk gedacht. Aan het Centraal Museum is voor de uitbreiding van het depot aan de Vlampijpstraat 3,978 miljoen euro beschikbaar gesteld. Dit project is in september 2009 afgerond. In 2009 is er 0,198 miljoen euro uitgegeven van de in totaal 3,052 miljoen euro.

Programma Sport De renovatie van speeltuinhonk Fort Luna wordt in 2010 afgerond. De herinrichting van Sportpark Zuilenselaan bevindt zich in de ontwikkelfase. De uitvoeringsfase zal in het vierde kwartaal van 2010 worden gestart.

Programma Volksgezondheid In 2009 is het krediet Tijdelijk hostel Overvecht afgesloten. De investering is in 2009 geactiveerd. De overschrijding op het krediet is gedekt uit de reserve Plan van Aanpak Maatschappelijke Ontwikkeling.

Programma Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed De voorbereiding voor het project Cereol (1 miljoen euro) is gestart. De projecten Nieuw Welgelegen (39,8 miljoen euro), Vorstelijk complex (9,6 miljoen euro) en De Dreef (5,2 miljoen euro) zijn volop in uitvoering en worden in 2010 afgerond. 290

Programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen Dit betreft drie projecten, waarvan er twee worden afgesloten en één doorloopt in 2010: Uitbreiding Wijkservicecentrum Vleuten. Dit project betreft een verbouwing van een bestaand gebouw dat

•

bouwkundig complex in elkaar zit. Er is in de ramingen rekening gehouden met een relatief groot bedrag voor projectrisico's, omdat een aantal werkzaamheden pas bekend zouden zijn bij het slopen van die onderdelen. Het ingeschatte projectrisico is voldoende geweest om dit project binnen de financiële kaders af te ronden. Het krediet

• •

wordt afgesloten met een voordelig resultaat van 0,138 miljoen euro. Het voorbereidings- en uitvoeringskrediet Laan van Puntenburg wordt afgesloten met een overschrijding van 0,29 miljoen euro. Echter er dient in 2010 nog een interne verrekening plaats te vinden ter grootte van 0,5 miljoen euro, waardoor er per saldo een voordelig resultaat resteert. Herontwikkeling Alexander Numankade. Dit project zal eind 2010 of mogelijk in januari 2011 worden afgesloten.

De resultaten van de investeringsprojecten worden verrekend met de reserve vastgoed, welke dient voor de opvang van aanvangsverliezen en risico's binnen vastgoedbeheer.

Programma Leidsche Rijn De projecten basisschool Rijnvliet en tijdelijke onderwijsvoorzieningen zijn nog niet in uitvoering. Het project vergroten van de speelpleinen verloopt volgens planning en wordt opgeleverd in 2010. Kindercluster Zuid is vertraagd doordat de GEM Vleuterweide de grond later heeft opgeleverd. De uitvoering is gestart en we verwachten oplevering in 2012. De gymzaal in Parkwijk is vertraagd als gevolg van een lange bouwaanvraagprocedure. De oplevering wordt 2010. De invulling van het hoofdhuurderschap van het gezondheidscentrum en de apotheek in Het Zand is nog gaande. In afwachting van de definitieve invulling is de realisatie nog niet opgestart. De NME tuinen 't Zand zijn voor een deel in gebruik genomen. Er moeten nog diverse werkzaamheden uitgevoerd worden, zoals het bouwen van een brug. Van het beschikbare budget van 0,292 miljoen euro is tot en met 2009 0,1 miljoen euro uitgegeven. Het sportpark Fletiomare Oost is afgerond en afgesloten. Het project Rijnvliet (sportcomplexen Strijkviertel) zit in de voorbereidingsfase. Gymzaal Parkwijk en bouwspeeltuin De Balije zijn opgeleverd en zullen in 2010 afgesloten worden. In het gerealiseerde bedrag zijn ook nog de kosten van de Sportcampus opgenomen. Het project is al opgeleverd en geactiveerd. In 2010 zullen de laatste financiële verrekeningen plaatsvinden. Er zijn vier clusters van investeringskredieten welke allen in 2009 worden afgesloten: Het voorbereidings- en uitvoeringskrediet van Kindercluster Noord Vleuterweide van in totaal 18,326 miljoen euro

•

wordt afgesloten met een overschrijding van 3,037 miljoen euro. Reden is dat er nog een aanpassing van de klimaatsinstallatie heeft plaatsgevonden. Dit heeft een overschrijding van kosten tot gevolg gehad voor de nazorg

•

met een bedrag van 3,037 miljoen euro. Het krediet voor 70 woningen boven de Cultuurcampus Vleuterweide van in totaal 7,457 miljoen euro wordt afgesloten met een overschrijding van 1,653 miljoen euro. Dit betreft uitgaven voor de realisatie van woningen die voor rekening en risico van woningcorporatie Portaal ontwikkeld zijn. Het bedrag van de overschrijding hebben wij

• • • • •

nog van Portaal tegoed, zodat er voor de gemeente geen tekort overblijft. De kredieten van Cluster Spoor van in totaal 12,085 miljoen euro worden in 2009 afgesloten met een overschot van 0,986 miljoen euro. Door een meevallende aanbesteding en het strak sturen op de kosten is voor dit project minder uitgegeven dan geraamd. De kredieten van de Cultuurcampus Vleuterweide van in totaal 38,657 miljoen euro worden in 2009 afgesloten met een overschrijding van 6,128 miljoen euro. De overschrijding is als volgt ontstaan: Aan het begin van het project is onverwacht een bodemverontreiniging geconstateerd, waarmee 1,7 miljoen euro aan extra kosten gemoeid waren. Onenigheid over de inhoud van de coördinatieplicht voor de bouwkundige aannemer is voorgelegd aan de arbitragecommissie. De commissie heeft het aandeel van de gemeente in de extra kosten vastgesteld op 0,7 miljoen euro. Door onduidelijkheid was het bestek, de constructieve gegevens en de overall planning bij aanvang niet op orde. Dit bracht 2,8 miljoen euro extra kosten met zich mee.

291

• • • •

Tijdens de uitvoering van het project is de wet- en regelgeving gewijzigd (o.a. brandweer eisen en NOC/NSF eisen). De noodzakelijke aanpassingen bedroegen 0,8 miljoen euro. De kosten van extra wensen waarvan niet altijd goed is vastgelegd voor wiens rekening die uitgevoerd moesten worden, bedroegen 0,4 miljoen euro. Er is regulier meerwerk verricht voor een bedrag van 0,7 miljoen euro. Tegenover de genoemde nadelen is een voordeel van 1 miljoen euro ontstaan door verrekening van BTW.

De overschrijding kan volledig opgevangen worden binnen de oorspronkelijke 40-jarige exploitatiebegroting van het pand in het Meerjarenperspectief Vastgoed, doordat de rentetoerekening gunstiger is dan waar ten tijde van de kredietaanvraag rekening mee is gehouden.

Programma Stationsgebied Op het voorbereidingkrediet Muziekpaleis van 3,9 miljoen euro is 3,9 miljoen euro aan lasten verantwoord. Wij zullen dit krediet gelijktijdig met de uitvoeringskredieten Muziekpaleis afsluiten. Op het in 2006 voor de bouw Muziekpaleis beschikbaar gestelde krediet van 94,7 miljoen euro is tot en met 2009 24,87 miljoen euro verantwoord. De voornaamste uitgaven betreffen de verwerving van grond en appartementsrechten (9,1 miljoen euro), de contractueel vervallen termijnen als gevolg van de overeenkomst met de aannemer voor (7,0 miljoen euro), leges voor de bouwvergunning (1,2 miljoen euro), honoraria architect en externe adviseurs (4,1 miljoen euro), interne rente (1,8 miljoen euro) en overige kosten (1,67 miljoen euro). Op het krediet Stadskantoor (3,4 miljoen euro) is tot en met 2009 3,4 miljoen euro uitgegeven. Dit betreft plan- en proceskosten voor de gebouwontwikkeling. Ook dit krediet sluiten wij gelijktijdig met het uitvoeringskrediet Stadskantoor af. Op de kredieten HOV-terminal is tot en met 2009 0,82 miljoen euro verantwoord. Dit betreft voornamelijk een vergoeding aan de Rabobank voor het tracé over hun grondgebied.

4.2.3 Totaal investeringsprogramma voorgaande jaren

Soort investering

Geautoriseerd

Actuele

t/m 2008

bedrag 2009

Realisatie 2009

Vervangingsinvesteringen

111.365

132.130

91.010

Uitbreidingsinvesteringen

771.300

774.998

432.808

882.665

907.128

523.818

Totaal geautoriseerde investeringen voorgaande jaren Bedragen zijn in duizenden euro’s. Wij hebben tot en met 2009 voor een bedrag van 523,818 miljoen euro aan investeringsprojecten uit voorgaande jaren gerealiseerd.

292

4.3 Af te sluiten investeringsprojecten 2009 In onderstaand overzicht zijn alle investeringsprojecten opgenomen die in 2009 fysiek gereed zijn gekomen. Per project worden de door u geautoriseerde bedragen afgezet tegen de daadwerkelijk gedane uitgaven. Hieruit blijkt dan of er een overschot of een tekort is op het betreffende project. Indien er op een project een tekort of overschot is dan wordt toegelicht hoe dit is ontstaan. Vervolgens wordt ook een voorstel gedaan voor de oplossing van het tekort dan wel de inzet van het overschot. Een tekort of overschot kan op 4 manieren worden opgelost of ingezet: Het wordt verrekend met voor- of nadelen op andere investeringsprojecten die nu worden afgesloten.

• • • •

Het wordt verrekend met andere investeringsprojecten die nog niet aangevraagd zijn en waarvoor dan meer of minder middelen beschikbaar zijn. Het bedrag wordt geactiveerd waardoor de structurele kapitaallasten hoger of lager worden en deze hogere of lagere kapitaallasten worden dan structureel binnen de exploitatie opgelost of ingezet. Het bedrag wordt verrekend door het in één keer ten laste of ten gunste van de exploitatie 2009 te brengen.

Uit het totaal van de staat van af te sluiten kredieten blijkt dat we voor 252,793 miljoen euro aan door uw gemeenteraad geautoriseerde investeringsprojecten afsluiten. Voor deze projecten is in totaal 254,221 miljoen euro aan werkelijke uitgaven gedaan. Dit leidt dus tot een overschrijding van 1,428 miljoen euro.

293

Overzicht af te sluiten investeringsprojecten Verrekening

Verrekening

Aanvraag-

Geautoriseerd

Gerealiseerd

Overschot (+)

andere voor-

andere

verrekening

exploitatie

Naam investeringsproject

jaar

bedrag

bedrag

of tekort (-)

en nadelen

projecten

exploitatie

2009

Nr. toelichting

Programma

1

Bereikbaarheid

HOV Noordradiaal N-overig

2006

198

198

0

1

Bereikbaarheid

N-overig

2007

148

148

0

2

Bereikbaarheid

Verkeersmodellen 2007

2007

180

180

0

2

Bereikbaarheid

Verkeersmodellen 2008

2008

180

180

0

3

Bereikbaarheid

Netwerkstudies

2008

97

122

-25

-25

4

Bereikbaarheid

BRU programma management

2005

808

809

-1

-1

4

Bereikbaarheid

BRU programma management

2009

404

404

0

5

Bereikbaarheid

UAB restantkrediet

6

Bereikbaarheid

P+R Transferia

6

Bereikbaarheid

7 7

2002

1.715

1.159

556

2006/2007

5.052

3.369

1.683

1.683

Transferium Lage Weide

2006

4.700

4.700

4.700

Bereikbaarheid

Majellaknoop

2005

2.961

2.420

541

541

Bereikbaarheid

Majellaknoop

2005

3.480

3.480

0

7

Bereikbaarheid

Majellaknoop

2006

3.358

3.358

7

Bereikbaarheid

Majellaknoop

2007

2.521

8

Bereikbaarheid

Bestaande Stad Talmalaan

2006

322

345

-23

-23

9

Bereikbaarheid

Verkeerscirculatie Binnenstad

2000

272

69

203

203

0

186

Te activeren Verrekening

370

0 2.521

2.521 0

Touringcarhalte Domplein/N. 10

Bereikbaarheid

Kerkhof

2005

89

33

56

56

11

Bereikbaarheid

Wijkverkeersplan Ondiep

2002

912

381

531

531

12

Bereikbaarheid

Biltstraat West

2005

1.211

2.137

-926

-926

13

Bereikbaarheid

Kleine OV maatregelen

2007

133

134

-1

-1

14

Bereikbaarheid

Brug Ravellijnpad

2002

113

35

78

Stedelijke Ontwikkeling en

GVU Europalaan (oud krediet van

Groen

het GVU)

11.750

12.296

-546

-546

Stedelijke Ontwikkeling en

Uitbreiding Wijkservicecentrum

Groen

Vleuten

2007

2.970

2.832

138

138

Stedelijke Ontwikkeling en

Voorbereidingskrediet Laan van

Groen

Puntenburg

2007

408

408

0

15 16 17

294

nb

78

GeautoNr. toelichting

17 18

Programma

Naam investeringsproject

Stedelijke Ontwikkeling en

Uitvoeringskrediet Laan van

Groen

Puntenburg

Stedelijke Ontwikkeling en

Vervanging installaties panden

Groen

vastgoedbeheer

Stedelijke Ontwikkeling en

Vervanging installaties panden

Verrekening

Verrekening

Aanvraag-

riseerd

Gerealiseerd

Overschot (+)

andere voor-

andere

Te activeren Verrekening verrekening

exploitatie

jaar

bedrag

bedrag

of tekort (-)

en nadelen

projecten

exploitatie

2009

2007

11.765

12.055

-290

-290

2008

1.001

0

1.001

1.001

19

Groen

vastgoedbeheer

2009

215

0

215

215

20

Leidsche Rijn

Sportpark Fletiomare_Oost

2008

4.944

5.073

-129

-129

21

Leidsche Rijn

Kleedaccommodaties Fletiomare

2008

344

344

0

2002

1.618

1.618

0

2004

16.708

19.745

-3.037

2004

525

525

0

Voorbereidingskrediet 22

Leidsche Rijn

Kindercluster-Noord Uitvoeringskrediet kindercluster

22

Leidsche Rijn

Vleuterweide / Noord

-3.037

70 woningen boven de 23

Leidsche Rijn

Cultuurcampus Cultuurcampus Vleuterweide

23

Leidsche Rijn

woningen uitvoering (Portaal)

2002

6.932

8.585

-1.653

-1.653

24

Leidsche Rijn

Cluster spoor

2004

12.085

11.099

986

986 -6.128

Deel Cultuurcampus door SO25

Leidsche Rijn

vastgoed

2004

38.657

44.785

-6.128

26.

Stationsgebied

HOV terminal 2005

2005

3.490

822

2.668

2.668

26.

Stationsgebied

HOV terminal 2006

2006

3.565

0

3.565

3.565

26.

Stationsgebied

HOV terminal 2007

2007

1.866

0

1.866

27.

Beheer Openbare Ruimte

Beheer Openbare Ruimte

2009

33.339

40.979

-7.640

-7.640

28.

Beheer Openbare Ruimte

2009

16.614

19.130

-2.516

-2.516

1.866

Beheer Openbare Ruimte onderdeel rioleringen Beheer Openbare Ruimte 29.

Beheer Openbare Ruimte

onderdeel rioleringen

2008

16.170

19.421

-3.251

-3.251

30.

Beheer Openbare Ruimte

Cluster Groenvoorzieningen

2008

3.480

371

3.109

3.109

30.

Beheer Openbare Ruimte

Cluster Openbare Verlichting

2008

2.777

1.563

1.214

1.214

30.

Beheer Openbare Ruimte

Cluster Verhardingen

2008

10.252

15.187

-4.935

-4.935

30.

Beheer Openbare Ruimte

Kunstwerken

2008

7.968

4.396

3.572

3.572

30.

Beheer Openbare Ruimte

Cluster Verkeersregelinstallaties

2008

1.842

956

886

886

Cluster Civiel Technisch

295

GeautoNr. toelichting

Programma

Naam investeringsproject

30.

Beheer Openbare Ruimte

Cluster Watergangen

Verrekening

Verrekening

Aanvraag-

riseerd

Gerealiseerd

Overschot (+)

andere voor-

andere

Te activeren Verrekening verrekening

exploitatie

jaar

bedrag

bedrag

of tekort (-)

en nadelen

projecten

exploitatie

2009

2008

0

233

-233

-233 -636

Cluster Forten, monumenten en 30.

Beheer Openbare Ruimte

torens

2008

0

636

-636

30.

Beheer Openbare Ruimte

Cluster Speelvoorzieningen

2008

0

9

-9

-9

30.

Beheer Openbare Ruimte

Cluster Begraafplaatsen

2008

0

589

-589

-589

31

Beheer Openbare Ruimte

2005

2.449

1.410

1.039

2006

3.978

3.052

926

2009

100

100

0

2007/2008

1.668

2.269

-601

-601

2002

227

707

-480

-480

2004/2005

427

416

11

2.900

2.607

293

905

1.042

-137

252.793

254.221

-1.428

Uitvoering project 'Niet op het riool aangesloten panden'

1.039

Uitbreiding depot aan de 32.

Cultuur

Vlampijpstraat

926

Klimaat- en inbraakinstallaties 33. 34

Cultuur

Centraal Museum

Onderwijs, Educatie en

Tijdelijke huisvesting

Bibliotheek

Stroyenborchdreef

0

Onderwijs, Educatie en 35.

Bibliotheek

Verbouwing Tuinwijk

36.

Welzijn

Sport en kinderopvang

11

Bouw nieuw sociaal-cultureel 37

Welzijn

centrum De Schakel

38.

Volksgezondheid

Tijdelijk hostel Overvecht

Totaal investeringsprojecten Bedragen zijn in duizenden euro’s.

296

2005 2007

293 -137 0

-1.124

-9.305

9.001

Programma Bereikbaarheid 1. HOV Noordradiaal N-overig Wij stellen voor het beschikbaar gestelde budget HOV Noordradiaal N-overig af te sluiten op het geautoriseerde bedrag van 0,346 miljoen euro. Het werk hiervoor is gerealiseerd. 2. Verkeersmodellen Wij stellen voor de in 2007 en 2008 beschikbaar gestelde budgetten af te sluiten op het totaal geautoriseerde bedrag van 0,36 miljoen euro. Het verkeersmodel wordt jaarlijks geactualiseerd en ingezet bij gebiedsplannen en infrastructurele projecten. 3. Netwerkstudies In 2008 is het beschikbare budget besteed aan regionale pakketstudies. Er is een overschrijding van 0,025 miljoen euro op een geautoriseerd bedrag van 0,097 miljoen euro. Wij stellen voor deze overschrijding te dekken uit het overschot op het UAB restant krediet. 4. BRU programmamanagement Wij stellen voor het project af te sluiten op het geautoriseerde bedrag van 1,212 miljoen euro. 5. UAB restant krediet Dit budget is ingezet voor diverse auto doorstromingsmaatregelen in de stad. Wij stellen voor het project af te sluiten op 1,159 miljoen euro. Er is een batig saldo van 0,556 miljoen euro op het geautoriseerde bedrag van 1,715 miljoen euro. Wij stellen voor dit als volgt in te zetten: 0,023 miljoen euro voor de overschrijding op het project Talmalaan en 0,163 miljoen euro voor de overschrijding op project Biltstraat West en 0,37 miljoen euro te storten in de dienstbedrijfsreserve ter dekking van het bedrijfsvoeringstekort Stadsontwikkeling (zie programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen). 6. Transferia In totaal is voor de transferia Papendorp, Muziekcentrum en Veemarkt en voor de ontwikkeling van transferia een budget beschikbaar gesteld van 5,052 miljoen euro. Deze transferia zijn gerealiseerd. Wij stellen voor het totaal van deze projecten af te sluiten op 3,369 miljoen euro. Er is een onderschrijding van 1,683 miljoen euro op het geautoriseerde bedrag van 5,052 miljoen euro. Wij stellen voor dit budget toe te voegen aan de programmareserve Bereikbaarheid, onderdeel meerjarige investeringsprojecten ten behoeve van de geplande transferia Hooggelegen en Leidsche Rijn Centrum. Wij hebben afgezien van de realisatie van de P+R locatie Lage Weide. Hierdoor valt binnen het BOR-fonds 4,7 miljoen euro vrij. Inmiddels hebben wij hiervan 1 miljoen euro bestemd voor de voorbereidingskosten Hooggelegen. De herbestemming van 4,7 miljoen euro betrekken wij bij het integraal voorstel meerjarenprogramma Bereikbaarheid dat wij bij de Programmabegroting 2011 aan u voorleggen. 7. Majellaknoop Het project is gerealiseerd. Wij stellen voor het project af te sluiten op 9,258 miljoen euro. Van dit bedrag moet een deel nog administratief worden verrekend met het BOR-fonds. Het project kent een onderschrijding van 3,062 miljoen euro op een geautoriseerd bedrag van 12,32 miljoen euro. Wij houden nog rekening met een claim planschade van 0,1 miljoen euro. Hierover loopt een beroepszaak bij de Raad van State. De herbestemming van deze financiële ruimte in het BOR-fonds betrekken wij bij het integraal voorstel meerjarenprogramma Bereikbaarheid dat wij bij de Programmabegroting 2011 aan u voorleggen. 8. Talmalaan Wij stellen voor het project af te sluiten op een bedrag van 0,345 miljoen euro. Er is een overschrijding van 0,023 miljoen euro op een geautoriseerd bedrag van 0,322 miljoen euro. Dit bedrag wordt verantwoord op de grondexploitatie Talmalaan. Wij stellen voor dit tekort te dekken uit het bovengenoemde overschot op het UAB restant krediet. 9. Verkeerscirculatie binnenstad 2000. Het werk is gerealiseerd. Wij stellen voor het project af te sluiten op 0,069 miljoen euro. Er is een onderschrijding van 0,202 miljoen euro op een geautoriseerd bedrag van 0,272 miljoen euro. Wij stellen voor de 0,202 miljoen euro in te zetten om de overschrijding van het af te sluiten project Biltstraat West te dekken. 297

10. Verplaatsen Touringcarhalte Domplein op Oudkerkhof. Het werk is gerealiseerd. Wij stellen voor het project af te sluiten op een bedrag van 0,033 miljoen euro. Er is een onderschrijding van 0,056 miljoen euro op een bedrag van 0,089 miljoen euro. Wij stellen voor 0,056 miljoen euro in te zetten om de overschrijding van het af te sluiten project Biltstraat West te dekken. 11. Wijkverkeersplan Ondiep Het project is gerealiseerd. Wij stellen voor het project af te sluiten op 0,381 miljoen euro. Er is een onderschrijding van 0,531 miljoen euro op een geautoriseerd bedrag van 0,912 miljoen euro. Wij stellen voor de 0,531 miljoen euro in te zetten voor de overschrijding op het project Biltstraat West. 12. Biltstraat West Het fietsproject is gerealiseerd. Wij stellen voor het project af te sluiten op 2,137 miljoen euro. Het beschikbare budget is 1,211 miljoen euro. Een deel van de dekking bestond uit een BRU subsidie van 0,605 miljoen euro. Deze subsidie is niet ontvangen. Daarnaast is er een overschrijding op de uitgaven van 0,320 miljoen euro. Het totale tekort op het project is 0,926 miljoen euro. Wij stellen voor dit bedrag te dekken door de voordelen op de projecten Verkeerscirculatie binnenstad 2000 (0,87 miljoen euro), verplaatsen touringcar Domplein (0,056 miljoen euro), wijkverkeersplan Ondiep (0,531 miljoen euro), brug Ravellijnpad (0,061 miljoen euro), het UAB krediet (0,163 miljoen euro) en het restant van 0,08 miljoen euro te dekken ten laste van de reserve meerjarige investering bereikbaarheid. 13. Kleine OV maatregelen. Het budget is ingezet voor diverse kleine maatregelen binnen de wijkverkeersplannen. Wij stellen voor het project af te sluiten op het geautoriseerde bedrag van 0,133 miljoen euro. 14. Brug Ravellijnpad Het project is gerealiseerd. Wij stellen voor het project af te sluiten op 0,035 miljoen euro. Er is een onderschrijding van 0,078 miljoen euro op een geautoriseerd budget van 0,113 miljoen euro. Wij stellen voor 0,078 miljoen euro in te zetten voor de overschrijding op het af te sluiten project Biltstraat West.

Stedelijke Ontwikkeling en Groen 15. GVU Europalaan Het totale krediet van GVU Europalaan van 11,750 miljoen euro wordt in 2009 afgesloten met een overschrijding van 0,546 miljoen euro. Dit betreft hoofdzakelijk de aan de GVU betaalde kosten van overname van terrein met opstallen. 16. Uitbreiding wijkservicecentrum Vleuten- De Meern Dit project betreft een verbouwing van een bestaand gebouw dat bouwkundig complex in elkaar zit. Er is in de ramingen rekening gehouden met een relatief groot bedrag voor projectrisico's, omdat een aantal werkzaamheden pas bekend zouden zijn bij het slopen van die onderdelen. Het ingeschatte projectrisico is voldoende geweest om dit project binnen de financiële kaders af te ronden. Het krediet wordt afgesloten met een voordelig resultaat van 0,138 miljoen euro. Het voordelig resultaat wordt verrekend binnen de vastgoedexploitatie. 17. Laan van Puntenburg Het voorbereidings- en uitvoeringskrediet Laan van Puntenburg wordt afgesloten met een overschrijding van 0,290 miljoen euro. Echter er dient in 2010 nog een interne verrekening plaats te vinden ter grootte van 0,500 miljoen euro, waardoor er per saldo een voordelig resultaat resteert. 18. Vervanging installaties panden vastgoedbeheer Het begrote bedrag van 1,001 miljoen euro betreft het vervangen van installaties in panden die wij in permanent beheer hebben. Door de omvang van de vastgoedportefeuille is het mogelijk om de jaarlijkse schommelingen in de vervangingsinvesteringen op te vangen binnen de egalisatievoorziening onderhoud. De vervangingsinvesteringen 2008 zijn conform de begroting en het meerjarenonderhoudsprogramma vastgoed uitgevoerd, maar zijn via de exploitatie verantwoord in plaats van op de investeringen. 19. Vervanging installaties panden vastgoedbeheer Het begrote bedrag van 0,215 miljoen euro betreft het vervangen van installaties in panden die wij in permanent beheer hebben. Door de omvang van de vastgoed[portefeuille is het mogelijk om de jaarlijkse schommelingen in de 298

vervangingsinvesteringen op te vangen binnen de egalisatievoorziening onderhoud. De vervangingsinvesteringen 2008 zijn conform de begroting en het meerjarenonderhoudsprogramma vastgoed uitgevoerd, maar zijn via de exploitatie verantwoord in plaats van op de investeringen.

Leidsche Rijn 20. De aanleg van hockeyclub Fletiomare is in 2009 geactiveerd en financieel afgewikkeld en kan nu afgesloten worden met een tekort van 0,129 miljoen euro. Dit bedrag is geactiveerd en leidt tot een hogere kapitaallast van 0,01 miljoen euro. Bij de tweede technische wijziging 2010 verwerken we dit in de begroting. 21. Het project kleedaccommodaties Fletiomare is onderdeel van het project sportpark Fletiomare-Oost. 22. Kindercluster Vleuterweide Noord Het gebouw is later dan verwacht gereed gekomen, terwijl het wel door de gebruikers in gebruik is genomen. Voornaamste reden voor de overschrijding van 3,037 miljoen euro is dat er nog een aanpassing van de klimaatinstallatie heeft plaatsgevonden. De overschrijding kan gedekt worden binnen de totale vastgoedexploitatie. Hiermee is rekening gehouden in het Meerjaren Perspectief Vastgoed (MPV 2009). 23. Woningen boven Cultuurcampus Vleuterweide Het krediet voor 70 woningen boven de Cultuurcampus Vleuterweide van in totaal 7,457 miljoen euro wordt afgesloten met een overschrijding van 1,653 miljoen euro. Dit betreft uitgaven voor de realisatie van woningen die voor rekening en risico van woningcorporatie Portaal ontwikkeld zijn. Het bedrag van de overschrijding hebben wij nog van Portaal tegoed, zodat er voor de gemeente geen tekort overblijft. 24. Cluster Spoor Door een meevallende aanbesteding en het strak sturen op de kosten is in dit project minder geld uitgegeven. Het voordelig resultaat van 0,986 miljoen euro wordt verrekend binnen de totale vastgoedexploitatie. 25. Cultuurcampus Vleuterweide De kredieten van de Cultuurcampus Vleuterweide van in totaal 38,657 miljoen euro worden in 2009 afgesloten met een overschrijding van 6,128 miljoen euro. De overschrijding is als volgt ontstaan: Aan het begin van het project is onverwacht een bodemverontreiniging geconstateerd, waarmee 1,7 miljoen euro

• • • • • •

aan extra kosten gemoeid waren. Onenigheid over de inhoud van de coördinatieplicht voor de bouwkundige aannemer is voorgelegd aan de arbitragecommissie. De commissie heeft het aandeel van de gemeente in de extra kosten vastgesteld op 0,7 miljoen euro. Door onduidelijkheid was het bestek, de constructieve gegevens en de overall planning bij aanvang niet op orde. Dit bracht 2,8 miljoen euro extra kosten met zich mee. Tijdens de uitvoering van het project is de wet- en regelgeving gewijzigd (onder andere brandweer eisen en NOC/NSF eisen). De noodzakelijke aanpassingen bedroegen 0,8 miljoen euro. De kosten van extra wensen waarvan niet altijd goed is vastgelegd voor wiens rekening die uitgevoerd moesten worden, bedroegen 0,4 miljoen euro. Er is regulier meerwerk verricht voor een bedrag van 0,7 miljoen euro.

Tegenover de genoemde nadelen is een voordeel van 1 miljoen euro ontstaan door verrekening van BTW. De overschrijding kan volledig opgevangen worden binnen de oorspronkelijke 40-jarige exploitatiebegroting in het Meerjarenperspectief Vastgoed, doordat de rentetoerekening gunstiger is dan waar ten tijde van de kredietaanvraag rekening mee is gehouden.

Stationsgebied 26. Wij stellen voor de kredieten HOV-terminal 2005, 2006 en 2007 af te sluiten en vanaf nu dit budget te verantwoorden in het kader van de programmareserve Stationgebied. In het verleden is vanwege de dekking ten laste van de stelpost kapitaallasten voor dit budget een krediet verstrekt. Al eerder hebben wij dit budget gestort in de programmareserve Stationgebied. Het budget is bestemd voor de realisatie van de ov-terminal. Hiervoor zijn verplichtingen aangegaan op basis van afspraken met het Rijk in de Uitvoeringsovereenkomst Rijk en Gemeente (UOK).

299

Programma Beheer Openbare Ruimte 27. Concreet is vooral geïnvesteerd in het opknappen van doorgaande wegen en woonstraten, bruggen en kades. In termen van projecten werden alle voor 2009 voorgenomen projecten opgestart en uitgevoerd, het volledige budget is uitgegeven. Daarnaast hebben we voor een bedrag van 8 miljoen euro aan projecten naar voren gehaald om de economische recessie te helpen bestrijden. Alle in dit kader benoemde projecten zijn opgestart en grotendeels uitgevoerd. De actuele begroting 2009 voor de investeringen in de openbare ruimte is bijgesteld naar 43,111 miljoen euro. We stellen voor het resultaat te verrekenen met de reservering voor projecten langcyclisch beheer binnen de programmareserve Beheer Openbare Ruimte. 28. De actuele begroting voor de investeringen in riolering is bijgesteld naar 19,126 miljoen euro. De voorgenomen werkzaamheden zijn uitgevoerd en het beschikbare budget is volledig besteed. 29. Enkele rioleringswerkzaamheden uit 2008 hebben we in 2009 uitgevoerd. De uitvoeringskosten zijn bij besluitvorming rond de Verantwoording 2008 via de balans ten laste gebracht van de middelen 2009. De projecten 2008 sluiten we af. 30. De projecten Beheer Openbare Ruimte 2008 zijn afgerond en verrekend met de reservering voor projecten langcyclisch beheer binnen de programmareserve Beheer Openbare Ruimte. 31. Project 'niet berioolde panden' Door een meevallende aanbesteding en het strak sturen op de kosten is in dit project 1,039 miljoen euro minder uitgegeven.

Programma Cultuur 32. De plannen voor de uitbreiding van het depot zijn tussentijds gewijzigd om overschrijding te voorkomen. Het aantal m2 is naar beneden bijgesteld, toen duidelijk werd dat de prijzen in de markt waren gestegen. De verbouwing is afgerond. Door het minder aantal te verhuren m2 is er ook sprake van lagere huuropbrengsten. Het overschot van 0,926 miljoen euro op het krediet bestaat uit een BTW-voordeel en lagere lasten door de realisatie van minder m2. Het BTW-voordeel is het gevolg van het onverwacht terug kunnen vorderen van de BTW. We stellen voor dit voordeel in te zetten ter dekking van huisvestingslasten van het depot. Het voordeel door het lagere aantal m2 zetten we in ter dekking van de gederfde huurinkomsten. 33. Op de klimaatinstallaties van het Centraal museum is levensduurverlengend onderhoud uitgevoerd. Dit project is conform planning gerealiseerd.

Onderwijs, Educatie en Bibliotheek 34. We stellen voor de overschrijding van 0,6 miljoen euro op het project tijdelijke huisvesting Stroyenborchdreef te dekken uit de reserve vaste activa lopende investeringen. 35. In 2002 is een krediet van 0,227 miljoen euro vrijgegeven voor een beperkte uitbouw van bibliotheekfiliaal Tuinwijk met het idee dit filiaal later te verplaatsen naar de Alexander Numankade. Omdat we door de politieke besluitvorming het bibliotheekfiliaal niet hebben verplaatst, is gekozen voor het volledig strippen van het gebouw. Dit is gepaard gegaan met fors hogere kosten. De overschrijding van 0,48 zal vergoed worden vanuit het programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen, onder de voorwaarde, dat de Bibliotheek een hogere huur voor het pand gaat betalen. Dit wordt geformaliseerd bij Bestuursrapportage 2010. Deze hogere huur kan opgevangen worden, doordat bij het beschikbaarstellen van het krediet ook een structurele exploitatielast aan het budget van de Bibliotheek is toegevoegd.

300

Welzijn 36. Uit de gelden "uitbreiding kinder- en peuteropvang" was oorspronkelijk een bedrag van 0,427 miljoen euro gereserveerd als stimuleringsbijdrage voor de combinatie sport en kinderopvang. Sportinstellingen konden de samenwerking tussen sport en kinderopvang bevorderen, door het realiseren van geschikte kinderopvangaccommodaties en deze vervolgens commercieel te verhuren aan kinderopvangexploitanten. Voor het realiseren van geschikte kinderopvangaccommodaties konden sportinstellingen een investeringsbijdrage aanvragen van maximaal 0,15 miljoen euro. Tot en met 2009 is er een bedrag aan subsidies verstrekt van 0,416 miljoen euro. Er zijn geen aanvragen meer te verwachten, daarom wordt voorgesteld het krediet af te sluiten en het resterende bedrag van 0,011 in 2010 weer toe te voegen aan het kapitaallastenbudget van het programma Welzijn, zodat dit kan worden ingezet voor andere projecten. 37. Sociaal-cultureel centrum De Schakel Het krediet voor de bouw van het nieuwe sociaal-cultureel centrum De Schakel van 2,900 miljoen euro sluiten we met een voordelig resultaat van 0,293 miljoen euro. De aanbesteding heeft tot een lager bedrag geleid dan verwacht. Tevens is er strak gestuurd door de bouwmanager en zijn er alleen meerwerkkosten gehonoreerd die eerder als gebruikerswensen zijn gedefinieerd. Het voordelig resultaat wordt verrekend binnen de vastgoedexploitatie.

Volksgezondheid 38. In 2009 is het project tijdelijk hostel Overvecht afgerond. De investering is in 2009 geactiveerd. De overschrijding op het krediet dekken we uit de reservering voor het Plan van Aanpak Maatschappelijke Ontwikkeling binnen de programmareserve Volksgezondheid.

301

Dee1 2 Jaarrekening

303

Hoofdstuk 5 Balans en programmarekening met toelichting

305

5.1 Balans Activa Vaste activa Materiële vaste activa

•

Investeringen met economisch nut

Financiële vaste activa

• • • • • •

Kapitaalverstrekking aan deelnemingen Leningen aan woningcorporaties Leningen aan overige verbonden partijen Overige langlopende leningen Uitzettingen met een rentetypische looptijd > 1 jaar Bijdrage aan activa van derden

Vlottende activa Voorraden

• • •

Grond- en hulpstoffen Onderhanden werk Gereed product en handelsgoederen

Kortlopende vorderingen

• • • •

Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen

1.136.828

1.208.247

785.746

866.451

785.746

866.451

351.082

341.796

6.151

6.151

54.132

46.952

10

8

58.550

56.738

226.025

226.043

6.214

5.904

202.966

216.150

41.590

23.661

966

1.045

40.052

22.114

572

502

109.218

142.652

48.973

59.152

0

8.000

60.235

75.490

Overige uitzettingen

10

10

9.954

1.196

Kas Bank en Giro

Overlopende activa

Totaal activa Bedragen zijn in duizenden euro’s.

306

Stand per 31-12-2009

Overige vorderingen

Liquide middelen

• •

Stand per 31-12-2008

396

251

9.558

945

42.204

48.641

1.339.794

1.424.397

Passiva Vaste passiva Eigen vermogen

Stand per

Stand per

31-12-2008

31-12-2009

1.067.035

1.030.834

722.775

596.026

Algemene reserve

193.493

177.112

Overige bestemmingsreserves

461.018

469.956

68.264

-51.042

Voorzieningen

237.910

212.848

Langlopende schulden

106.350

221.960

• • • • • • • • •

Saldo van de rekening van baten en lasten

Obligaties Onderhandse leningen van binnenlandse banken Onderhandse leningen van binnenlandse bedrijven Onderhandse leningen van overige binnenlandse sectoren Door derden belegde gelden

0

0

95.704

212.494

627

627

2.891

2.269

601

631

6.527

5.939

Vlottende passiva

272.759

393.563

Vlottende Schulden

146.255

252.112

• • •

Waarborgsommen

Bank en giro

0

Kasgeldleningen

95.500

192.200

Overige kortlopende schulden

50.755

59.912

126.504

141.451

1.339.794

1.424.397

Overlopende passiva

Totaal passiva Bedragen zijn in duizenden euro's.

307

5.2 Programmarekening Op de volgende pagina’s vindt u de overzichten van baten en lasten. In deze overzichten kunt u veel informatie vinden over de financiën van de gemeente in 2009. De tabel nominale begroting 2009 geeft aan welke lasten (=kosten) en baten (= opbrengsten) uw gemeenteraad op 6 november 2008 geautoriseerd heeft voor 2009. De Programmabegroting 2009 was, conform de wettelijke bepalingen, sluitend. Dit komt tot uiting in het totaal van de kolom ‘Begrote bijdrage algemene middelen’. Deze is nul, dat wil zeggen dat alle middelen van de gemeente volledig zijn ingezet in de diverse programma’s, maar ook niet meer dan dat. Per programma is aangegeven: De lasten: de binnen het programma begrote kosten.

• • • • • • • •

De baten: de binnen het programma begrote opbrengsten. Het saldo: de lasten min de baten. De begrote bijdrage uit de algemene middelen: de hoeveelheid geld die vanuit de algemene middelen aan het programma is toegevoegd. Het resultaat voor bestemming: het saldo min de begrote bijdrage uit de algemene middelen. De stortingen in de reserves: de hoeveelheid geld die in reserves wordt gedaan. De onttrekkingen aan de reserves: de hoeveelheid geld die uit reserves wordt gehaald. Het resultaat na bestemming: het resultaat voor bestemming min de stortingen in de reserves plus de onttrekkingen uit de reserves.

De tabel actuele begroting 2009 is gelijk aan de nominale begroting plus alle daarna door uw gemeenteraad vastgestelde begrotingswijzigingen. De actuele begroting is daarmee de meest recente door uw gemeenteraad goedgekeurde Programmabegroting van 2009. De tabel realisatie 2009 geeft aan welke lasten en baten gerealiseerd zijn in 2009. Het resultaat na bestemming, dat wil zeggen nadat de onttrekkingen aan en stortingen in reserves hebben plaatsgevonden, bedraagt 51 miljoen euro nadelig. Dit betekent dat dit resultaat 51 miljoen euro lager is dan in de actuele begroting. Een uitgebreide toelichting per programma op het behaalde resultaat is opgenomen in hoofdstuk 1, hiervan is een samenvatting opgenomen in hoofdstuk 5.7. In deze verantwoording doen wij ook voorstellen voor de bestemming van het in 2009 behaalde resultaat. Ook bij de resultaatsbestemming vinden wij meer transparantie belangrijk. Daarom hanteren wij met ingang van de Verantwoording 2006 het uitgangspunt dat in de verantwoording alléén technische verrekeningen worden opgenomen (zoals verrekeningen met vaste activareserves of overheveling van resterende investeringsbudgetten naar het volgende jaar). De uitwerking hiervan is opgenomen in de spelregel reserves en voorzieningen die u in 2007 heeft vastgesteld. Wij stellen voor het resultaat dat resteert na de technische verrekeningen in eerste instantie in te zetten ter invulling van de onderbestedingstaakstelling en het restant als ‘gemeentebreed nog te bestemmen resultaat’ te betrekken bij de Voorjaarsnota 2010. Het resultaat is daarmee onderdeel van de bestuurlijke integrale afweging richting de Programmabegroting 2011. Uw gemeenteraad bespreekt de voorjaarsnota tegelijkertijd met de verantwoording.

308

Nominale begroting 2009 Bijdrage Programma

Lasten

Jeugd

Resultaat

algemene

voor

Storting

Onttrekking

Resultaat na

bestemming

reserves

reserves

bestemming

Baten

Saldo

middelen

15.755

110

-15.645

-14.845

-800

0

800

0

Diversiteit en Integratie

7.856

1.268

-6.588

-6.367

-221

0

221

0

Publieksdienstverlening

17.171

6.559

-10.612

-10.666

54

54

0

0

Stadspromotie

4.088

0

-4.088

-4.588

500

500

0

0

Bereikbaarheid

26.123

25.123

-1.000

-1.620

620

3.396

2.776

0

Stedelijke ontwikkeling en Groen

82.376

84.151

1.774

4.719

-2.945

3.690

6.635

0

Utrecht Vernieuwt – Krachtwijken

0

0

0

0

0

0

0

0

153.799

152.041

-1.757

-1.757

0

0

0

0

Leidsche Rijn Stationsgebied Beheer Openbare Ruimte

58.202

56.230

-1.972

-1.972

0

0

0

0

173.898

95.406

-78.492

-77.918

-574

695

1.270

0

Veiligheid

48.221

1.294

-46.927

-46.927

0

0

0

0

Cultuur

52.282

14.134

-38.147

-37.002

-1.146

156

1.302

0

Sport

30.446

7.490

-22.956

-22.964

8

207

199

0

Onderwijs, Educatie en Bibliotheek

67.765

5.859

-61.907

-63.718

1.811

2.719

908

0

Welzijn Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid

83.757

2.781

-80.976

-79.729

-1.247

323

1.570

0

216.646

172.375

-44.272

-41.396

-2.876

0

2.876

0

Volksgezondheid

30.181

10.681

-19.500

-19.500

0

0

0

0

Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed

44.471

36.245

-8.226

-8.226

0

0

0

0

Lokale Democratie en Bestuurlijke Samenwerking

28.024

903

-27.121

-27.121

0

0

0

0

Wonen en Monumenten

28.149

15.063

-13.086

-12.886

-200

0

200

0

Milieu en Duurzaamheid

11.589

4.562

-7.027

-6.397

-631

233

864

0

6.551

785

-5.766

-5.766

0

0

0

0

Algemene Middelen en Onvoorzien

23.518

501.798

478.280

487.526

-9.246

4.844

14.090

0

Algemene Ondersteuning

24.511

24.948

437

-881

1.319

1.374

55

0

1.235.380

1.219.806

-15.574

0

-15.574

18.192

33.765

0

Economische Zaken

Totaal

Bedragen zijn in duizenden euro’s, + = voordeel, - = nadeel.

309

Actuele begroting 2009 Bijdrage Programma

Lasten

algemene

Resultaat voor

Storting

Onttrekking

Resultaat na

Baten

Saldo

middelen

bestemming

reserves

reserves

bestemming

Jeugd

17.824

1.755

-16.069

-12.570

-3.499

0

3.499

0

Diversiteit en Integratie

18.465

10.738

-7.727

-7.142

-585

0

585

0

Publieksdienstverlening

18.845

6.306

-12.540

-12.064

-475

54

529

0

Stadspromotie

5.713

0

-5.713

-4.039

-1.674

2.250

3.924

0

Bereikbaarheid

34.880

26.232

-8.649

-18.582

9.933

15.159

5.226

0

Stedelijke Ontwikkeling en Groen

93.485

88.628

-4.857

9.266

-14.124

4.634

18.758

0

Utrecht Vernieuwt – Krachtwijken

5.034

0

-5.034

-6.659

1.625

6.625

5.000

0

121.583

117.791

-3.792

-2.019

-1.773

0

1.773

0

Leidsche Rijn Stationsgebied Beheer Openbare Ruimte

40.528

37.592

-2.936

-2.212

-724

0

724

0

196.249

95.231

-101.018

-80.335

-20.683

1.016

21.699

0

Veiligheid

52.585

1.028

-51.557

-48.626

-2.931

0

2.931

0

Cultuur

59.654

12.966

-46.688

-41.398

-5.290

256

5.546

0

Sport

34.100

7.900

-26.200

-26.057

-144

1.417

1.560

0

Onderwijs, Educatie en Bibliotheek

70.259

7.150

-63.110

-63.036

-74

9.729

9.803

0

Welzijn Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid

86.271

2.781

-83.490

-79.792

-3.698

0

3.698

0

239.712

188.207

-51.505

-53.895

2.390

5.100

2.710

0

Volksgezondheid

37.947

11.969

-25.978

-19.770

-6.207

3.348

9.555

0

Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed

50.748

50.520

-228

-2.706

2.478

2.495

17

0

Lokale Democratie en Bestuurlijke Samenwerking

35.714

65

-35.649

-27.788

-7.861

0

7.861

0

Wonen en Monumenten

44.729

20.710

-24.019

-19.213

-4.806

1.028

5.834

0

Milieu en Duurzaamheid

10.600

7.502

-3.098

-2.600

-498

0

498

0

Economische Zaken

12.936

1.827

-11.109

-10.016

-1.093

0

1.093

0

Algemene Middelen en Onvoorzien

12.809

527.131

514.322

532.269

-17.948

9.360

27.308

0

6.350

10.343

3.993

-1.016

5.009

14.287

9.278

0

1.307.020

1.234.369

-72.651

0

-72.651

76.757

149.409

0

Algemene Ondersteuning Totaal

Bedragen zijn in duizenden euro’s, + = voordeel, - = nadeel.

310

Realisatie 2009 Bijdrage Programma

Lasten

Resultaat

algemene

voor

Storting

Onttrekking

Resultaat na

bestemming

reserves

reserves

bestemming

Baten

Saldo

middelen

Jeugd

15.672

2.535

-13.137

-16.069

2.932

0

3.499

2.932

Diversiteit en Integratie

17.168

8.334

-8.834

-7.727

-1.107

0

585

-1.107

Publieksdienstverlening

20.336

6.909

-13.427

-12.540

-888

54

529

-888

4.588

66

-4.522

-5.713

1.191

2.250

3.924

1.191

Stadspromotie Bereikbaarheid

43.525

21.345

-22.180

-8.649

-13.531

15.159

5.226

-13.531

Stedelijke Ontwikkeling en Groen

97.647

72.824

-24.824

-4.857

-19.966

4.634

18.935

-19.789

Utrecht Vernieuwt – Krachtwijken

11.199

1.343

-9.857

-5.034

-4.823

6.625

5.000

-4.823

Leidsche Rijn

84.430

40.515

-40.256

-3.792

-40.123

0

3.603

-38.293

Stationsgebied Beheer Openbare Ruimte

69.560

53.592

-15.968

-2.936

-13.032

0

724

-13.032

180.156

89.772

-90.383

-101.018

10.635

1.016

21.699

10.635

Veiligheid

53.280

1.551

-51.730

-51.557

-173

0

2.931

-173

Cultuur

60.718

14.811

-45.906

-46.688

782

256

5.563

799

Sport

35.312

8.778

-26.534

-26.200

-334

1.417

2.097

203

Onderwijs, Educatie en Bibliotheek

75.877

11.278

-64.599

-63.110

-1.489

9.729

10.113

-1.180

Welzijn Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid

87.189

3.654

-83.535

-83.490

-45

0

3.755

12

249.576

198.097

-51.479

-51.505

26

5.100

2.710

26

Volksgezondheid

36.049

13.886

-22.163

-25.978

3.815

3.348

9.629

3.889

Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed

41.033

40.609

-423

-228

-195

2.495

88

-124

Lokale democratie en Bestuurlijke samenwerking

33.267

839

-32.428

-35.649

3.222

0

7.861

3.222

Wonen en Monumenten

36.482

23.830

-12.652

-24.019

11.367

1.028

5.834

11.367

Milieu en Duurzaamheid

4.323

1.112

-3.211

-3.098

-112

0

498

-112

Economische Zaken

7.167

2.071

-5.096

-11.109

6.013

0

1.093

6.013

Algemene Middelen en Onvoorzien

34.429

558.697

524.268

514.322

9.947

9.359

27.308

9.948

Algemene Ondersteuning

18.458

14.225

-4.234

3.993

-8.227

14.287

9.278

-8.227

1.317.443

1.190.674

126.769

-72.651

54.117

76.757

152.482

-51.042

Totaal

Bedragen zijn in duizenden euro’s, + = voordeel, - = nadeel

311

5.3 Waarderingsgrondslagen Materiële vaste activa De materiële vaste activa met economisch nut worden gewaardeerd op grond van de aanschafwaarde, verminderd met ontvangsten van derden en afschrijvingen. De afschrijvingen vinden plaats volgens de annuïtaire en lineaire methode. De afschrijvingstermijnen zijn gebaseerd op de vastgestelde tabellen. Afschrijvingstabel GebruiksMateriële vaste activa

Nut

Methode

duur (jaren)

n.v.t.

Gronden en Terreinen 20010

Gronden en Terreinen

economisch

niet

20020

Parkeerterreinen

economisch

lineair

10

20030

25% van de cascowaarde ondergrondse parkeergarage

economisch

niet

n.v.t.

20090

Gronden en terreinen Lopende Investeringen

economisch

niet

n.v.t.

Woonruimten 21010

Woonruimten

economisch

Annuitair

40

21090

Woonruimten Lopende Investeringen

economisch

niet

n.v.t.

Bedrijfsgebouwen 22010

Bedrijfsgebouwen (aankoop)

economisch

Annuitair

40

22020

Parkeergarages

economisch

Annuitair

30

22030

Bedrijfsgebouwen (restauratie, levensduurverlengend)

economisch

Annuitair

20

22040

Bedrijfsgebouwen (onderhoudsachtig)

economisch

Annuitair

10

22090

Bedrijfsgebouwen Lopende Investeringen

economisch

niet

n.v.t.

Aanleg, verbetering en aanpassing van wegen en bruggen

maatschappelijk

Lineair

15

23020

Busbanen

maatschappelijk

Lineair

15

23090

Wegen, bruggen, busbanen Lopende Investeringen

maatschappelijk

niet

n.v.t.

23510

Aanleg vervanging herstel riolen

economisch

Annuitair

40

23520

Aanleg en Inrichting sportterreinen

economisch

Annuitair

30

23530

Aanleg en Inrichting toplaag sportvelden

economisch

Annuitair

15

23590

Grond-, weg- en waterbouw Lopende Investeringen

economisch

niet

n.v.t.

5

Grond-, weg- en waterbouwkundige werken 23010

Vervoermiddelen 24010

Vervoermiddelen (personen)

economisch

lineair

24020

Vervoermiddelen

economisch

lineair

8

24030

Vervoermiddelen

economisch

lineair

10

24040

Vervoermiddelen

economisch

lineair

15

24090

Vervoermiddelen Lopende Investeringen

economisch

niet

n.v.t.

Machines en installaties 25010

Machines, gereedschappen, werktuigen etcetera

economisch

lineair

5

25020

Apparatuur Parkeren

economisch

lineair

7

25030

Installaties Parkeren

economisch

lineair

8

25040

Machines Installaties in gebouwen

economisch

Annuitair

10

economisch

niet

n.v.t.

Machines, gereedschappen, werktuigen Lopende 25090

312

Investeringen

GebruiksMateriële vaste activa

Nut

Methode

duur (jaren)

26010

ICT grootschalig, hardware

economisch

Annuitair

7

26020

ICT kleinschalig, hardware

economisch

lineair

5

26090

Lopende Investeringen machines en installaties

economisch

niet

n.v.t.

economisch

Annuitair

7

Overige materiële vaste activa (mva)

(jaren)

26011

ICT grootschalig, software

26021

ICT kleinschalig, software

economisch

lineair

5

29010

Collectie Bibliotheek

economisch

niet

n.v.t.

Overige mva met maatschappelijk nut

maatschappelijk

Lineair

15

29910

Overige mva met economisch nut Inventaris (bureaus 29920

stoelen, kasten)

economisch

lineair

10

29990

Overige mva Lopende Investeringen

maatschappelijk

niet

n.v.t.

29991

Overige mva Lopende Investeringen

economisch

niet

n.v.t.

Contractueel overeengekomen kasstromen met betrekking tot de afkoop van erfpachten worden gewaardeerd tegen een rentepercentage dat: 1. Voor de duur van de overeenkomst ongewijzigd blijft. 2. Gelijk is aan het omslagrentepercentage geldend in het jaar waarin de overeenkomst wordt gesloten. Financiële vaste activa De onder financiële vaste activa opgenomen leningen, verstrekt aan derden (vooral woningbouwcorporaties), worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. De belangen in gemeenschappelijke regelingen en deelnemingen, evenals effecten worden gewaardeerd tegen de kostprijs. Indien deze zaken duurzaam in waarde verminderen, wordt de waarde navenant aangepast. Voorraden De voorraden overige grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd tegen de vaste verrekenprijs. De voorraad gereed product en handelsgoederen is gewaardeerd tegen marktprijzen. De onderhanden werken worden gewaardeerd tegen kostprijs en verminderd met de al ontvangen voorschotten. De kostprijs bestaat uit directe kosten en eventueel de aan het werk toe te rekenen indirecte kosten en interest. Voor winstneming op projecten wordt het uitgangspunt gehanteerd dat de winsten pas genomen worden op het moment dat er voldoende zekerheid bestaat over het resultaat. Voor eventuele verwachte negatieve resultaten op projecten wordt zo nodig een voorziening gevormd. Tevens zijn alle in exploitatie genomen bouwgronden hieronder verantwoord. Kortlopende vorderingen Vorderingen worden tegen de nominale waarde gewaardeerd, onder vermindering van de voorziening dubieuze debiteuren. Uitzettingen Hieronder worden de beleggingen verantwoord, die anders dan langlopende effecten, op korte termijn (korter dan een jaar) zijn om te zetten in liquide middelen. Liquide middelen De liquide middelen staan ter vrije beschikking en worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Overlopende activa De posten worden verantwoord tegen de nominale waarde. Het betreft bedragen die betrekking hebben op 2010, maar al in 2009 zijn voldaan, nog te ontvangen bedragen voor 2009 en overige overlopende activa. Eigen vermogen Onder het eigen vermogen zijn opgenomen de algemene en bestemmingsreserves, evenals het saldo van de rekening van baten en lasten. Voorzieningen 313

Onder de voorzieningen zijn opgenomen de, op het moment van opstellen van de jaarrekening voorzienbare verplichtingen, verliezen en of risico's, voor zover de omvang hiervan redelijkerwijs is in te schatten. Hier zijn tevens de van derden ontvangen (verplicht te besteden) bijdragen opgenomen. Langlopende schulden Onder de langlopende schulden wordt verstaan de schulden met een oorspronkelijke looptijd van twee jaar of langer. Opgenomen is het oorspronkelijk geleende bedrag minus de aflossingen. Vlottende passiva De vlottende passiva worden tegen de nominale waarde gewaardeerd. Overlopende passiva De posten worden verantwoord tegen de nominale waarde. Het betreft bedragen die betrekking hebben op 2010, maar al in 2009 zijn ontvangen, nog te betalen bedragen voor 2009 en overige overlopende passiva.

314

5.4 Toelichting op de balans Materiële vaste activa Materiële vaste activa met economisch nut

Boekwaarde 31-12-2008

Bijdragen

Des /

Boekwaarde

Afschrijvingen

van derden

investeringen

31-12-2009

Gronden en terreinen

169.072

811

0

19.644

187.905

Bedrijfsgebouwen

400.471

15.776

0

33.157

417.852

9.665

2.157

2

7.263

14.769

58.047

12.445

0

20.509

66.111

waterbouwkundige werken

52.174

3.215

17.036

24.691

56.614

Overige materiële activa

96.317

3.977

5.976

36.836

123.200

785.746

38.381

23.014

142.100

866.451

Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Grond, weg- en

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro’s.

In 2009 is ruim 142 miljoen euro geïnvesteerd in materiële vaste activa. Daartegenover stonden 38 miljoen euro aan afschrijvingen en 23 miljoen euro aan bijdragen van derden. Per saldo namen de materiële vaste activa daardoor toe met ruim 80 miljoen euro. De belangrijkste investeringsprojecten die in 2009 zijn afgesloten zijn: Omschrijving

Bedrag

Laan van Puntenburg

12.463

Project Client en Service II

3.680

Depot Vlampijpstraat 87

3.052

Wijkservicecentrum Vleuterweide

2.832

Data-opslag SAN 2009

2.716

Vervangingsinvesteringen riolering 2009

2.704

Crisisimpuls vervangingsinvestering riolering 2009

2.700

Rolstoelen en scootmobielen

2.491

Tijd. huisvesting Stroyenborchdreef 2

2.269

Nieuw belastingsysteem

2.038

Applicatieserves 2009

1.749

Tijdelijke hostel Overvecht

1.041

Voorts is een bedrag van 19,2 miljoen euro geactiveerd in verband met de afkoop van erfpachtrechten met afbetaling in 50 jaar. Met betrekking tot nog lopende investeringsprojecten is voor 108 miljoen euro geactiveerd. De belangrijkste lopende investeringsprojecten zijn:

315

Omschrijving

Bedrag

Muziekpaleis

28.268

Nieuw Welgelegen

24.838

Vorstelijk (Christina-Beatrix) complex

8.863

Nieuwbouw Meerstroomcollege/Sonneveldschool

8.335

Stadskantoor

5.912

Vredenburg 40

4.907

Schone Lei Sportcampus

3.196

Implementatie Socrates (WiGo4it)

3.025

Unic definitief nieuwbouw van Bijnkershoeklaan

2.964

Aanschaf Tankautospuiten

2.370

Sportpark De Dreef

2.084

Uitbreiding Dalton school Rijnsweerd

1.790

Schone Lei KC Noord

1.537

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

Financiële vaste activa Omschrijving Kapitaalverstrekking aan deelnemingen Leningen aan woningbouwcorporaties

Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2008

31-12-2009

6.151

6.151

54.132

46.952

Leningen aan overige verbonden partijen Overige langlopende leningen Uitzettingen met een rentetypische looptijd van > 1 jaar Bijdrage aan activa van derden Totaal

10

8

58.550

56.738

226.025

226.043

6.214

5.904

351.082

341.796

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Kapitaalverstrekking aan deelnemingen De kapitaalverstrekking aan deelnemingen zijn in 2009 niet gemuteerd. De opbouw van deze verstrekking is als volgt: Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2008

31-12-2009

NV Bank Nederlandse Gemeenten

77

77

BV Muziekcentrum

16

16

Omschrijving

Utrechtse Maatschappij tot Stadsherstel Vitens BV GEM Vleuterweide CV GEM Vleuterweide Beheer BV

2

2

36

36

1.725

1.725

9

9

Gemeente Vleuten-De Meern zelfstandig BV

18

18

Houdstermaatschappij Remu

47

47

Houdstermaatschappij GCN Wijkontwikkelingsmaatschappij Lombok Utrechtse Maatschappij voor Stadsherstel NV Utrecht Vernieuwt

316

6

6

2.269

2.269

903

903

18

18

Omschrijving

Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2008

31-12-2009

Coöperatie Wigo4it

25

25

Wijkontwikkelingsmaatschappij Kanaleneiland

1.000

1.000

Totaal

6.151

6.151

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Leningen woningbouwcorporaties Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2008

31-12-2009

Amnis

6.440

5.931

Bo-Ex

2.241

2.161

38.481

31.947

269

245

Juliana

2.480

2.447

Utrechts Restauratiefonds

4.221

4.221

54.132

46.952

Omschrijving

Mitros KABU

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro’s.

De leningen aan woningcorporaties zijn merendeels gerelateerd aan erfpachten. Dit geldt niet voor 28 miljoen euro aan leningen aan Mitros die een overblijfsel zijn van de leningen aan het voormalig gemeentelijk woningbedrijf. Op deze laatste portefeuille heeft Mitros in 2009 bijna 6 miljoen euro contractueel afgelost. Overige langlopende leningen Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2008

31-12-2009

Aan erfpacht gerelateerde leningen Hoog Catharijne

17.650

17.359

Memid BV

22.250

21.725

2.178

1.810

Omschrijving

Leningen verstrekt door Krediet Bank Utrecht Gezondheidscentrum Leidsche Rijn Lening UW Holding Leningen verstrekt door Stimuleringsfonds Utrecht

400

400

1.815

1.361

13.159

13.293

Stichting Wittevrouwen Bolwerk

260

260

Leasecontracten

368

368

Claim Aannemer

826

872

Overige leningen

90

90

-446

-800

58.550

56.738

Voorziening langlopende leningen Totaal Bedragen zijn in duizenden euro’s. Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer

Ultimo 2009 is er totaal 225 miljoen euro langjarig belegd (175 miljoen euro tot 2013 en 50 miljoen euro tot 2016) bij een tweetal banken met een AAA-rating. Daarnaast is er nog een belegging van 0,07 miljoen euro bij het Grootboek Nationale Schuld en worden op deze post ook enkele waarborgsommen verantwoord.

317

Bijdrage aan activa van derden De gemeente kan bijdragen aan activa van derden activeren als: Er sprake is van een investering door een derde.

• • • •

De investering bijdraagt aan de publieke taak. De derde zich verplicht tot het daadwerkelijk investeren op de overeengekomen wijze. Bij in gebreke blijven de bijdrage kan worden teruggevorderd of recht kan doen gelden op het betreffende activa.

De gemeente heeft aan derden de onderstaande investeringsbijdragen verstrekt: Stand Omschrijving

31-12-2008

Stand Vermeerdering

Afschrijving

31-12-2009

Museum Van Speelklok tot Pierement

710

77

633

Theater St. Zimihic

160

15

145

Werkruimten Draaiweg

153

13

140

Mil. Barak Fort Blauwkapel

249

23

226

Klein Geertekerkhof 6

79

7

72

Volkstuin Gageldijk

42

3

39

1.408

117

1291

Kinderopvang

258

21

237

Werkruimten Mariëndaalstraat

173

13

160

1.878

0

1878

Werkruimte Kokerloods

311

21

290

Loevenhoutsedijk en atelierwoningen

693

0

693

CBKU Plompetorengracht

100

0

100

310

5.904

Peuteropvang / voor-scholen

Aanpassing Stefanuskerk

Totaal

6.214

0

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

Voorraden Onderhanden werk Het saldo onderhanden werk betreft de saldi van de lopende grondexploitaties, de gronden en panden die op korte termijn worden opgenomen in een grondexploitatie en de door derden gefinancierde investeringsprojecten. Jaarlijks wordt het verschil tussen de lasten en baten aan deze posten toegevoegd of onttrokken. Bij de afsluiting van de grondexploitatie of het project wordt het saldo als resultaat genomen. Met ingang van 2007 worden, conform de voorschriften BBV, de getroffen risicovoorzieningen in mindering gebracht op het saldo van de betreffende grondexploitatie. 31-12-2008

31-12-2009

Grondexploitatie Leidsche Rijn

10.481

73.883

Grondexploitatie Stationsgebied

27.578

-9.900

493

-1.854

Omschrijving

Grondexploitaties binnenstedelijk Strategische verwerving / voorraadfunctie

5.313

1.891

34.739

18.895

Voorziening grondexploitatie Leidsche Rijn

-10.481

-60.800

Voorziening grondexploitatie Stationsgebied

-27.578

0

Voorziening grondexploitatie binnenstedelijk

-493

0

40.052

22.115

Projecten overig

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro’s.

318

De geactiveerde uitgaven met betrekking tot de grondexploitaties Leidsche Rijn zijn sterk toegenomen met ruim 62 miljoen euro. De grondexploitatie Stationsgebied geeft echter een forse daling te zien van 36,5 miljoen euro.

Kortlopende vorderingen Vorderingen op openbare lichamen Dit betreft de met de fiscus te verrekenen BTW voor ruim 59,152 miljoen euro. Overige kortlopende vorderingen Dit betreft het openstaande debiteurensaldo. Omschrijving Bijstandsdebiteuren Voorziening dubieuze bijstandsdebiteuren Overige debiteuren

31-12-2008

31-12-2009

36.661

34.981

-30.063

-28.517

62.792

77.972

Voorziening dubieuze overige debiteuren

-9.155

-8.946

Totaal

60.235

75.490

Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2008

31-12-2009

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

Overlopende activa Omschrijving Geldstromen onderweg

161

448

Vooruitbetaalde bedragen

12.173

13.610

Nog te ontvangen bedragen

26.544

28.653

3.326

5.930

42.204

48.641

Overige overlopende activa Totaal Bedragen zijn in duizenden euro’s. Vooruitbetaalde bedragen

Dit bedrag moet in de toekomstige jaren nog ten laste van de exploitatie worden gebracht. Enkele grote posten zijn: Voorschot Wsw 6 miljoen euro.

• • •

Huren ruim 4 miljoen euro. Subsidie HUA 1,2 miljoen euro.

Nog te ontvangen bedragen Dit betreft posten die na balansdatum nog worden afgerekend, gefactureerd of verrekend. Ook hier geldt dat naast een aantal grote posten een veelvoud aan kleinere is verantwoord. De belangrijkste posten zijn 7 miljoen euro rente op verstrekte geldleningen (een jaarlijks terugkerende post omdat contractueel is vastgelegd dat de rente één maal per jaar wordt betaald) en 6 miljoen euro te ontvangen in verband met de erfpachtcanons Hoog Catharijne.

319

Omschrijving

Bedrag

Overlopende rente uit uitstaande leningen

7.004

VRU vooral duurzame goederen en voorraden

975

Canons Hoog Catharijne

5.986

Eigen hulp bijdragen bij hulp in huishouden

900

Rijkssubsidie Cultuurcampus

2.959

Overbrugging liquiditeitstekort UW

954

Overige posten

9.875

Totaal

28.653

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

Eigen Vermogen Reserves Stand per

Resultaat

Stand per

31-12-2008

Toevoeging

Onttrekking

2008

31-12-2009

217.862

7.375

59.465

33.455

199.226

5.631

16.643

2.995

-18.793

486

grondexploitaties

-30.000

0

0

7.400

-22.600

Totaal Algemene reserve

193.493

24.018

62.460

22.062

177.112

Bestemmingsreserves

461.018

82.170

119.431

46.202

469.956

Totaal reserves

654.510

106.188

181.891

68.264

647.068

Omschrijving Algemene reserve Dienstbedrijfsreserves Dienstbedrijfsreserves

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Bovengenoemde stortingen in en onttrekkingen aan reserves zijn in overeenstemming met de door de gemeenteraad genomen besluiten. Algemene reserve In 2008 zijn diverse tijdelijke stallingposten uit de algemene reserve geëlimineerd. De reserve is daarmee teruggebracht tot de zuivere vorm van gemeentebreed weerstandsvermogen. De noodzakelijke hoogte daarvan wordt jaarlijks bepaald in de risicoparagraaf bij de programmabegroting. Dienstbedrijfsreserves Deze reserve vervult, binnen de budgetregels, de eerste beperkte achtervang voor risico's die de diensten lopen over de apparaatskosten en vormt daarmee het weerstandsvermogen van de afzonderlijke diensten. Dienstbedrijfsreserve grondexploitatie De vorming van de voorziening voor de te verwachten negatieve grondexploitaties Leidsche Rijn is ten laste gebracht van dit onderdeel van de algemene reserve. Algemene dekkingsreserve De renteopbrengst van het structurele deel van deze reserve (65,044 miljoen euro) wordt aangewend als algemeen dekkingsmiddel. Aanwending van dit deel van de reserve leidt daarom direct tot een dekkingsprobleem voor de Utrechtse begroting. Het resterend deel van de algemene dekkingsreserve (20,661 miljoen euro) fungeert als tijdelijke stallingsplaats voor concernbrede reserves waaronder egalisaties van de meerjarenraming.

320

Bestemmingsreserves Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2008

31-12-2009

Openbare Orde en (Wijk)Veiligheid

6.113

2.824

Economische Zaken

2.497

3.137

Onderwijs, Educatie en Bibliotheek

17.828

16.756

Cultuur

16.636

11.569

Welzijn

5.294

2.575

Sport

9.571

6.990

Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid

1.042

4.383

Programmareserve

Volksgezondheid

10.287

5.665

Wonen en monumenten

30.261

27.721

Beheer Openbare Ruimte

4.506

2.420

41.474

35.960

Leidsche Rijn

7.273

5.500

Stationsgebied

9.340

8.616

208

1.821

Stedelijke Ontwikkeling en Groen

Milieu en Duurzaamheid Bereikbaarheid

99.058

133.037

Accommodatiebeleid maatschappelijk vastgoed

5.701

6.668

Locale democratie en bestuurlijke samenwerking

1.200

0

796

662

2.901

595

Publieksdienstverlening Jeugd Integratie en diversiteit

907

513

3.850

3.190

Utrecht Vernieuwt

19.476

25.576

Algemene Middelen

34.356

22.430

Algemene Ondersteuning

16.127

11.504

Bestemmingsreserves voor toekomstige vaste activa

47.147

57.502

Vaste activareserves

67.169

72.341

461.018

469.956

Stadspromotie

Totaal bestemmingsreserves Bedragen zijn in duizenden euro’s. Voor een toelichting per programmareserve verwijzen wij u naar de financiële bijlagen.

Voor een specificatie van de mutaties in de bestemmingsreserves verwijzen wij u naar de financiële bijlagen (staat van reserves).

Voorzieningen Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2008

31-12-2009

Risicovoorzieningen

74.262

113.765

Egalisatievoorzieningen

25.656

9.649

Van derden ontvangen bestemmingsbedragen

137.992

89.434

Totaal

237.910

212.848

Omschrijving

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Voor een specificatie van de mutaties in de voorzieningen verwijzen wij u naar de financiële bijlagen (staat van voorzieningen).

321

Risicovoorzieningen Risicovoorzieningen hebben betrekking op gekwantificeerde risico's, niet zijnde de risico's over de apparaatskosten. De grootste voorzieningen per 31 december 2009 zijn: Stationsgebied: 64 miljoen euro.

• •

Binnenstedelijke grondexploitaties: 40,1 miljoen euro.

Egalisatievoorzieningen Onder deze noemer worden de voorzieningen verantwoord die zijn ingesteld om de lasten aan een aantal opeenvolgende jaren te kunnen toerekenen. Enkele grote egalisatievoorzieningen zijn: Onderhoudsvoorziening: 3,4 miljoen euro.

• •

Wethouderspensioenen: 6,3 miljoen euro.

Van derden ontvangen bestemmingsbedragen Dit zijn gelden die nog niet zijn besteed maar die onder strikte voorwaarden zijn verkregen van derden, zoals rijks- of provinciale overheid. Deze gelden zijn in 2009 met 48,5 miljoen euro afgenomen met als belangrijkste mutaties grotestedenbeleid -26 miljoen euro en het BOR-fonds min 13 miljoen euro. Enkele grote bestemmingsbedragen per 31 december 2009 zijn: ISV: 22,6 miljoen euro;

• • • •

BOR-fonds: 42,4 miljoen euro; Luchtkwaliteit: 6,7 miljoen euro; BLS-gelden: 8,5 miljoen euro

Langlopende schulden Onderhandse leningen van binnenlandse banken De onderhandse leningen zijn opgenomen bij diverse banken.

Omschrijving Diverse leningen bij banken

Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2008

31-12-2009

95.704

212.494

Bedragen zijn in duizenden euro’s. In 2009 is voor 150 miljoen euro aan langlopende leningen aangetrokken. Op bestaande leningen werd contractueel 33,8 miljoen euro afgelost. De rentelast op bovengenoemde leningen bedroeg in 2009 7,3 miljoen euro. Op deze post zijn vanaf 2009 ook de leningen opgenomen die zijn verstrekt door de KF Heinstichting (0,272 miljoen euro) en door de Beijerscameren (0,312 miljoen euro). Deze leningen werden voordien opgenomen onder onderhandse leningen van overige binnenlandse sectoren. Onderhandse leningen van binnenlandse bedrijven Onder deze post zijn de leasecontracten voor 0,35 miljoen euro en de latente betalingsverplichting voor zekerheidsstelling voor een lening aan de Stichting Wittevrouwen Bolwerk ter hoogte van 0,26 miljoen euro verantwoord. Onder de financiële vaste activa is hiervoor eenzelfde bedrag verantwoord. Onderhandse leningen van overige binnenlandse sectoren Dit betreft de leningen van de wijkontwikkelingsmaatschappij Lombok voor 2,269 miljoen euro. Door derden belegde gelden De beleggingen door derden betreft het Personeelsfonds ter hoogte van 0,6 miljoen euro.

322

Waarborgsommen De waarborgsommen per 31 december 2009 betreffen: boekwaarde

boekwaarde

31-12-2008

31-12-2009

Intentie-overeenkomsten in Leidsche Rijn

4.600

3.514

Zekerstelling bij verhuur van panden

1.550

1.752

377

673

6.527

5.939

Omschrijving

Overige waarborgen Totaal Bedragen zijn in duizenden euro’s.

Vlottende schulden Kasgeldleningen Ter regulering van de liquiditeitspositie was ultimo 2009 192,2 miljoen euro aan kasgeld opgenomen. Overige kortlopende schulden Dit betreft het saldo van de openstaande crediteuren per ultimo 2009.

Overlopende passiva Omschrijving

Boekwaarde

boekwaarde

31-12-2008

31-12-2009

Vooruit ontvangen bedragen

48.364

46.699

Nog te betalen bedragen

58.332

70.416

Geldstromen onderweg Overige overlopende passiva Totaal

1.674

993

18.134

23.343

126.504

141.451

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Vooruit ontvangen bedragen Dit betreft een groot aantal posten zoals investeringsbijdragen, recettes cultuurdiensten, subsidies etcetera. Omschrijving

Bedrag

Vooruitontvangen overige overheden

27.455

Ontvangen voorschotten onderhanden werk derden

5.756

Recettes

1.392

Overig

11.996

Totaal

46.699

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

323

Saldo Saldo Vooruitontvangen andere overheden

1-1-2009

31-12Stortingen

Onttrekkingen

2009

Topper Lage Weide / Revitalisering bedrijventerreinen

1.959

0

548

1.411

Bodemsanering Nedereindse Plas

5.786

0

0

5.786

Woningbouwprojecten Senter Novem

0

7.369

1.203

6.166

Quik win Lage Weide BRU(BOR-fonds)

0

3.433

0

3.433

RAP/SFBW subsidies

0

3.799

342

3.457 166

Kansen voor west Efro

0

952

786

Amendement Verburg-Bussemaker

237

0

79

158

RMC Leerplicht

214

0

11

203

Provincie Utrecht - Stichting Cocon

20

0

20

22

0

0

22

Middelen SHV

0

638

78

560

NOC NSF

0

81

0

81

1e inrichting 'De Achtbaan'

0

52

0

52

OCW dagarrangementen en combinatiefuncties

314

0

314

0

RMC Voortijdig schoolverlaters 2006-2007

640

0

320

320

RMC Voortijdig schoolverlaters 2007-2011

384

0

114

270

Voortijdig schoolverlaters Regiemonitor

237

0

237

0

Kwalificatieplicht 18-jarigen

322

0

136

186

Bijdrage Leren Werken

Project Amsterdamsestraatweg Doelstelling 2

90

0

0

90

239

0

0

239 280

Opvoedbureau

0

280

0

16.568

0

16.568

0

223

383

169

437

Vooruitontvangen BDU SIV Inburgering G31

0

28.040

24.620

3.420

Aanpak vrouwelijke genitale verminking (VGV)

6

0

6

0

66

0

66

0 244

Wwb-werkdeel / inkoop scholing en activering Vooruitontvangen Jongerenloket

Curatieve SOA-zorg Aanvullende hulpverlening SOA/Sense jongerenspreekuren

111

133

0

IZB

0

31

0

31

Landelijke implementatie Vaccinatie risicogroepen

0

100

0

100

ROC-project

0

16

0

16

Voorlichting SOA op scholen

0

24

0

24

Veldonderzoek

0

38

0

38

TBC-screening ten behoeve van DJI

0

42

0

42

Europees monitoringproject Euro Urhis2

0

20

0

20

BDU CJG Prenatale voorlichting

0

121

0

121

Voorzorg, betere kansen voor de Utrechtse Jeugd

0

92

4

88

BDU CJG Uniform 0-4

0

3.794

3.760

34

Uitstapprojecten Prostitutie

0

120

80

40

27.418

49.578

48.825

27.455

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro’s. Nog te betalen bedragen

Dit betreft kosten, uitgaven, verrekeningen en dergelijke die in 2010 worden afgerekend, of verrekend. De stijging van 12 miljoen euro ten opzichte van 2008 wordt vooral veroorzaakt door de toename van de overlopende rente van 2,8 miljoen euro vanwege de groei van de opgenomen leningen, de negatieve correctiepost van 6 miljoen euro die in 2008 als gevolg van de accountantscontrole is opgenomen en de overheveling van 2,1 miljoen euro als negatief geboekte nog te ontvangen bedragen naar de post nog te betalen.

324

Omschrijving Overlopende rente

Bedrag 4.771

Gemeentefonds

2.611

Belastingdienst BTW-compensatiefonds / OB'68

5.882

Terug te betalen subsidie BDU-SIV Loonheffing en premies Sociale Zaken en Werkgelegenheid Gemeentelijke belastingen / heffingen

14.432 4.014 2.199

Overige posten

36.507

Totaal

70.416

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Overige overlopende passiva Deze posten worden na de balansdatum afgewikkeld. Onderstaand treft u een specificatie aan. Omschrijving Afdracht premies ABP en zorgverzekeringswet Afdracht loonheffing Overige bedragen Totaal

Bedrag 7.033 10.433 5.877 23.343

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

5.5 Gebeurtenis na balansdatum Niet van toepassing.

5.6 Niet uit de balans blijkende verplichtingen Ultimo 2009 bedroeg het totaal van de gegarandeerde geldleningen 1,692 miljard euro. Het overgrote deel (1,648 miljard euro) heeft betrekking op gegarandeerde geldleningen aan woningbouwcorporaties die geborgd zijn door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. In tegenstelling tot voorgaande jaren houden we rekening met de niet uit de balans blijkende verplichtingen betreffende de investeringen. Voor de programma's Stationsgebied, Leidsche Rijn en Bereikbaarheid samen hebben we 666 miljoen euro geautoriseerd voor investeringsprojecten. Aan deze projecten is ultimo 2009 188 miljoen euro uitgegeven. Voor een deel van het restantbedrag van 478 miljoen euro zijn we verplichtingen naar derden aangegaan, die niet op de balans als zodanig zijn opgenomen. Het nog openstaande investeringsbedrag is volledig van financiële dekking voorzien, waardoor het risico van de aangegane verplichtingen minimaal is. De gemeente Utrecht heeft voor ongeveer 22,727 miljoen euro per jaar aan huurcontracten voor de huisvesting (inclusief servicekosten) afgesloten. Daarnaast zijn er contracten voor schoonmaak afgesloten voor een bedrag van 1,215 miljoen euro per jaar. Ook zijn er nog contracten voor de beveiliging van 1,119 miljoen euro, catering van 0,642 miljoen euro en energie/gas van 0,521 miljoen euro per jaar afgesloten.

325

5.7 Toelichting op de programmarekening Resultaat De gemeente Utrecht sluit het jaar 2009 af met een nadelig resultaat na bestemming van 51 miljoen euro. Een groot deel van dit per saldo nadelige resultaat is ontstaan door enerzijds nadelen op de programma’s Leidsche Rijn, Stedelijke Ontwikkeling en Groen, Bereikbaarheid, Stationsgebied en Utrecht Vernieuwt-Krachtwijken. Anderzijds staan er voordelen tegenover in de programma's Algemene middelen en onvoorzien, Beheer Openbare Ruimte, Wonen en Monumenten en Economische Zaken. In onderstaande tabel is weergegeven hoe het boekhoudkundige resultaat is opgebouwd. Dit betreft het resultaat voor bestedings- en dekkingsvoorstellen. Resultaat na bestemming

Bedrag

Algemene middelen en onvoorzien

9.948

Beheer Openbare Ruimte

10.635

Wonen en Monumenten

11.367

Economische Zaken

6.013

Leidsche Rijn

-38.293

Stedelijke Ontwikkeling en Groen

-19.789

Bereikbaarheid

-13.531

Stationsgebeid

-13.032

Utrecht Vernieuwt-Krachtwijken

-4.823

Overige programma's Totaal

463 -51.042

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Algemene middelen en onvoorzien Algemene middelen en onvoorzien omvat de vrij besteedbare middelen waarover de gemeente beschikt. Hieronder vallen bijvoorbeeld de uitkering uit het Gemeentefonds en de belastingen (met uitzondering van de parkeerbelasting). Ruim een derde van de baten (namelijk 558 miljoen euro in 2009) van de gemeente valt binnen dit programma. Het resultaat van 9,9 miljoen euro is als volgt opgebouwd: Algemene middelen en onvoorzien

Bedrag

Onroerende-zaakbelasting Uitkering Gemeentefonds

4.372 12.305

Langlopende geldleningen

5.415

Budgetstructuur Leidsche Rijn Stelposten

1.756 -15.211

Overig resultaat

1.311

Totaal

9.948

Bedragen zijn in duizenden euro’s. Onroerende-zaakbelasting Het voordelige resultaat van 4,372 miljoen euro heeft als grootste componenten een hogere ozb opbrengst van 3,881 miljoen euro en per saldo lagere lasten (kapitaallasten routine-investeringen en uitvoeringskosten Wet woz) van 0,491 miljoen euro.

326

Uitkering Gemeentefonds De gemeentefondsuitkomst geeft een incidenteel voordeel van 12,305 miljoen euro, vooral ten gevolge van: Corresponderende posten (voordeel 5,455 miljoen euro). Deze worden één op één overgeheveld naar

• • • •

respectievelijk uitgenomen uit het betreffende programmabudget (zie ook de bijlage corresponderende posten). Volume-ontwikkelingen 2009, vooral veroorzaakt door een hoger aantal bijstandsgerechtigden en uitkeringsontvangers (voordeel 2,216 miljoen euro). Afwikkeling van de algemene uitkering 2007 (voordeel 2,01 miljoen euro) en 2008 (voordeel 2,066 miljoen euro). Diverse kleinere voordelen, zoals de verhoging van de uitkeringsfactor met 1 punt, voor een bedrag van 0,558 miljoen euro.

Langlopende geldleningen Per saldo geeft de financieringsfunctie een voordeel van 5,415 miljoen euro. De hoger dan verwachte gemeentebrede financieringsbehoefte in 2009 heeft geleid tot een hoger volume aan aangetrokken geldleningen. Daartegenover kon tegen veel lagere rentepercentages worden geleend dan begroot. Het nadeel op de externe lasten bedraagt 1,129 miljoen euro. De ontwikkeling van de financieringsbehoefte leidt ook tot een hogere interne rentetoerekening dan begroot. Inclusief beperkt lagere bedrijfsvoeringslasten geeft dit een voordeel van 6,544 miljoen euro. Omdat de interne rentebaten en –lasten netto zijn begroot en in de realisatie bruto zijn verantwoord geeft dit een verschil van ruim 10 miljoen euro in de baten en lasten bij de financieringsfunctie. Budgetstructuur Leidsche Rijn Het voordelig verschil van 1,756 miljoen euro komt doordat de jaarlasten nog niet met de diensten zijn verrekend. Dit gebeurt bij de bestedings- en dekkingsvoorstellen. Stelposten Deze gemeentebrede stelposten laten een nadeel zien van 15,211 miljoen euro. Dit is opgebouwd uit de volgende posten: Een nadeel van 6 miljoen euro op overlopende passiva uit de Verantwoording 2008. In de algemene

• • • • • • • •

dekkingsreserve is voor dit bedrag een reservering opgenomen. Een nadeel van 1,976 miljoen euro dat nog moet worden verrekend met de reserve BTW-compensatiefonds (0,971 miljoen euro) en met een voordeel in het programma Bereikbaarheid (1,005 miljoen euro). Een nadeel van 2,3 miljoen euro in verband met het afboeken van de gemeentebrede vorderingen. Een nadeel van 1 miljoen euro ter dekking van gemeentelijke risico's bij procedures. Een nadeel van 2 miljoen euro omdat de taakstelling 'scherper begroten' in 2009 nog niet is ingevuld. Een nadeel van 1,772 miljoen euro omdat een onttrekking aan de algemene dekkingsreserve per abuis niet is begroot en dus ook niet is uitgevoerd. Bij de bestedings- en dekkingsvoorstellen gebeurt dit alsnog. Een klein voordeel van 0,171 miljoen euro door de niet benutte stelpost investeringen. Overige kleine nadelen van in totaal 0,163 miljoen euro.

Overig resultaat Het overig resultaat van per saldo 1,139 miljoen euro is de som van een voordeel op Precario-, Toeristen- en Hondenbelasting van 0,153 miljoen euro, hogere Dividenden van 0,827 miljoen euro en een voordeel op de post Onvoorzien van 0,159 miljoen euro.

Beheer Openbare Ruimte Op het programma Beheer Openbare Ruimte is een voordeel gerealiseerd van 10,635 miljoen euro. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door: Gerealiseerde besparingen van 1,867 miljoen euro ter aanvulling van de dienstbedrijfsreserve Stadswerken.

• • • • • • •

Uitgaven van 2,7 miljoen euro voor crisisimpuls in de investeringen rioleringswerken die in de exploitatie gebudgetteerd zijn, maar waarvan de uitgaven geactiveerd worden. De crisisimpuls investeringen Beheer openbare ruimte waarvan 2,245 miljoen euro niet is uitgegeven in 2009. Een positief resultaat op de inzameling huishoudelijk afval van 2,327 miljoen euro. Lagere kostentoerekening van 2,381 miljoen euro vanwege het voordelig exploitatieresultaat van de Bestuurs- en Concerndienst. Een nadeel door hogere kostentoerekening van 0,316 miljoen euro vanuit de Dienst Ondersteuning. Een nadeel door ongedekte uitgaven van 0,413 miljoen euro voor uitvoering van de amendementen 'Onkruidbestrijding boomspiegels' en 'Extra impuls voor groen in zelfbeheer'.

327

Wonen en Monumenten Het programma Wonen en Monumenten sluit 2009 af met een voordelig resultaat van 11,4 miljoen euro. Dit wordt onder andere veroorzaakt doordat: De gemeentelijke middelen voor de stimulering van de woningbouwproductie in 2009 nog niet volledig zijn

• • • •

ingezet (9 miljoen euro). Er van het Rijk een afkoopsom voor de BWS-regeling is ontvangen van 2,2 miljoen euro. Er als gevolg van het uitstel van de WABO minder kosten voor de invoering hiervan zijn gemaakt (0,5 miljoen euro). Er per saldo een voordeel van 1,5 miljoen euro is gerealiseerd op de bouwleges. De opbrengsten van de leges zijn met 1 miljoen euro afgenomen, maar aangezien er vanwege de economische recessie vroegtijdig is ingegrepen in de uitgaven door vermindering van inzet van capaciteit, onderhoud en modernisering en uitbestede

• • •

werkzaamheden is er toch een voordelig saldo gerealiseerd. Er een nadeel van 1,1 miljoen euro is ontstaan door de uitvoering van (bijzondere) handhavingsactiviteiten. Er inkomsten verkregen zijn uit opbrengsten door woonruimteonttrekking (0,5 miljoen euro). Er een nadeel is ontstaan op archeologisch onderzoek en bouwhistorie van 1,3 miljoen euro.

Economische Zaken Op het programma Economische Zaken is een voordelig resultaat gerealiseerd van 6 miljoen euro. Dit wordt vooral veroorzaakt doordat het beschikbare budget voor het 'Fonds stimulering lokale economie' in 2009 nog nauwelijks is aangewend. Hierdoor zijn de lasten 4,98 miljoen euro lager dan begroot. Het voordeel van 6 miljoen euro wordt voor het overige vooral verklaard door lagere lasten als gevolg van fasering van diverse projecten, waaronder 'Wijk in Bedrijf Utrecht' (0,37 miljoen euro) en 'Kansenzone Overvecht' (0,45 miljoen euro).

Leidsche Rijn Op het programma Leidsche Rijn is een nadelig resultaat gerealiseerd van 38,2 miljoen euro. Dit heeft de volgende oorzaken: In de Bestuursrapportage 2009 rapporteerden we over een oplopend tekort op de grondexploitatie van

• • •

18,6 miljoen euro naar 20 miljoen euro. Hiervoor hebben we op basis van de voorschriften in het BBV 1,4 miljoen euro gestort in de voorziening grondexploitatie Leidsche Rijn. Per 31 december 2009 is het geraamde tekort van de grondexploitatie verder gestegen, namelijk van 20 miljoen euro negatief naar 60,8 miljoen euro negatief. Ter dekking van deze toename is 40,8 miljoen euro extra in de voorziening grondexploitatie Leidsche Rijn gestort. In de Verantwoording 2007 is het renteresultaat (4 miljoen euro) toegevoegd aan de voorziening grondexploitatie Leidsche Rijn. Dit bedrag laten we nu vrijvallen en voegen we toe aan de balanspost Onderhanden werken. Dit betreft een financieel technische correctie waardoor de voorziening grondexploitatie Leidsche Rijn nu overeenkomt met het verwachte resultaat van de grondexploitatie.

Stedelijke Ontwikkeling en Groen Op het programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen is een nadelig resultaat van 19,8 miljoen euro gerealiseerd. Dit resultaat is als volgt opgebouwd: Een nadelig resultaat van 8,8 miljoen euro op de binnenstedelijke grondexploitaties.

• • • •

Een nadelig resultaat van 0,5 miljoen euro op de prestatiedoelstelling 'verwerven en ontwikkelen van accommodaties'. Een negatief bedrijfsresultaat van de Dienst StadsOntwikkeling van 7,6 miljoen euro. Een nadeel van per saldo 2,9 miljoen euro door diverse projectkosten (onder andere digitalisering bouwarchief en bestemmingsplannen), plankosten (onder andere Domplein, Ikea en Winkelcentrum de Gaard), planschade en kosten voor het opstellen van gebiedsplannen.

Bereikbaarheid Op het programma bereikbaarheid is een nadeel gerealiseerd van 13,6 miljoen euro. Belangrijkste oorzaken hiervoor zijn: Het verantwoorden van ruim 29 miljoen euro hogere lasten voor de meerjarige investeringsprojecten

•

Randstadspoor, HOV netwerk, Hogeweidebrug, 24 oktoberplein, Majellaknoop, NOUW 1 en 2, Transferia en Bereikbaarheid tijdens de uitvoering. Van deze lasten is bijna de helft verrekend met de voorziening

• 328

Bereikbaarheidsoffensief Randstad. Verder zijn de lasten 1,7 miljoen euro hoger voor verkeersmodellen en monitoring, plankosten Pakketstudies, opstellen van het nieuw programma Bereikbaarheid en Luchtkwaliteit en milieuzonering.

• • •

Voor hoofdfietsroutes, fietsgebouw Smakkelaarsveld, actieplan fiets Binnenstad en de projecten Autoloze zondag, het Utrechts Veiligheidslabel en taxiconvenant zijn de lasten ruim 2 miljoen euro lager dan geraamd. De lasten parkeren zijn circa 4,8 miljoen euro lager dan geraamd door ondermeer lagere uitgaven voor pendels openbaar vervoer, handhavings- en invordering, parkeerdrukmetingen en onderzoek en vertraging van de uitrol nieuwe parkeermeters. De inkomsten parkeren zijn 4,5 miljoen euro lager dan geraamd door ondermeer minder parkeer- en naheffingsopbrengsten.

Stationsgebied Op het programma Stationsgebied is een nadelig resultaat gerealiseerd van ruim 13 miljoen euro. Het tekort 2009 wordt - naast een beperkte financieel technische verrekening - volledig verklaard doordat bij deze verantwoording op grond van de BBV ten laste van de dienstbedrijfsreserve Stationsgebied een voorziening ter hoogte van 12,75 miljoen euro is getroffen. Dit is de omvang van het tekort van de grondexploitatie Stationsgebied, dat is ontstaan in verband met de dekking van de plankosten als gevolg van de continuering van de Projectorganisatie Stationsgebied. In de Programmabegroting 2010 is besloten dat hiervoor 12,75 miljoen euro in tranches kon vrijvallen vanuit de algemene reserve als de stand van het weerstandsvermogen daartoe ruimte zou bieden. De herberekening van het weerstandsvermogen in deze Verantwoording biedt deze ruimte niet. In de regel is het jaarresultaat op dit programma nul, omdat wij het resultaat op totale lasten en baten verrekenen met de balanspost onderhanden werken grondexploitaties. Op deze wijze verantwoorde grote verschillen zijn aan de lasten kant de niet gerealiseerde lasten van ruim 15 miljoen euro (in verband met het doorschuiven van de afdracht vanuit de grondexploitatie aan het project Muziekpaleis) en 4,7 miljoen euro in verband met de vertraging van de conditionerende werkzaamheden. Aan de batenkant zijn de grote verschillen: een stijging van de baten met ruim 17 miljoen euro doordat de 2e tranche van de bijdrage Nieuwe Sleutel Projecten een jaar eerder is ontvangen dan geraamd en een stijging van bijna 10 miljoen euro doordat de geraamde bijdrage van Prorail voor de toeleidende routes is binnengekomen. Deze inkomst was niet geraamd in 2009, maar is conform de in 2007 gesloten projectovereenkomst Prorail-gemeente Utrecht.

Utrecht Vernieuwt-Krachtwijken Het resultaat 2009 op het programma Utrecht Vernieuwt bedraagt 4,8 miljoen euro nadelig. Door de inzet op diverse gebiedsplannen, waaronder Kanaleneiland Noord en Zuid, De Gagel en de Spoorzone, zijn de lasten 0,9 miljoen euro gestegen, Daarnaast zijn de uitgaven voor de uitvoering van de wijkactieplannen 5,2 miljoen euro hoger dan geraamd. Tenslotte is er een bijdrage van 1,3 miljoen euro van de corporaties ontvangen voor de uitvoering van de wijkactieplannen.

Overige programma’s Het resultaat op de overige programma’s is 0,463 miljoen euro voordelig. Dit is als volgt opgebouwd: Resultaat na bestemming overige programma’s Jeugd Diversiteit en Integratie Publieksdienstverlening Stadspromotie Veiligheid Cultuur Sport Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Welzijn Sociale zaken en Arbeidsmarktbeleid Volksgezondheid Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed Locale Democratie en Bestuurlijke samenwerking Milieu en Duurzaamheid Algemene Ondersteuning Totaal

Bedrag 2.932 -1.107 -888 1.191 -173 799 203 -1.180 12 26 3.889 -124 3.222 -112 -8.227 463

Bedragen zijn in duizenden euro’s. 329

Hieronder is het resultaat op de overige programma’s van per saldo 0,463 miljoen euro voordelig op hoofdlijnen toegelicht. Voor de programma’s met een resultaat groter dan 1 miljoen euro is een korte toelichting met de belangrijkste oorzaken van het verschil opgenomen. Het gaat dus om een toelichting op hoofdlijnen, niet om een uitputtende opsomming van oorzaken. Voor een meer gedetailleerdere toelichting verwijzen wij naar hoofdstuk 1 van deze verantwoording.

Jeugd Op het programma Jeugd is een voordelig resultaat gerealiseerd van 2,9 miljoen euro. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door extra dekking uit de Brede Doeluitkering SIV (1,6 miljoen euro) en de wijkactieplannen (0,5 miljoen euro) waar in de begroting nog geen rekening gehouden was. Daarnaast is de voorziening in verband met de specifieke uitkering 'Dagarrangementen en combinaties' 2008 vrijgevallen (0,6 miljoen euro).

Diversiteit en Integratie Het programma Diversiteit en Integratie resulteert 1,1 miljoen euro negatief. Per saldo waren de lasten bij Inburgering in 2009 1,3 miljoen euro lager dan begroot. Zowel de lasten als de baten waren lager doordat er minder inburgeringstrajecten zijn gerealiseerd: 1,1 miljoen euro lagere lasten door minder inhuur extern personeel en 2,4 miljoen euro lagere rijksbijdrage, doordat niet alle opgestarte trajecten met een examen zijn afgerond.

Stadspromotie Op het programma Stadspromotie is een voordelig resultaat gerealiseerd van 1,2 miljoen euro. Dit wordt vooral veroorzaakt door een voordeel op het meerjarenproject Trajectum Lumen. In de realisatie zijn de kosten bijna volledig ten laste van GSB III gelden gebracht waardoor het begrote budget nauwelijks is uitgegeven. Het voordeel wordt voor het overige voornamelijk verklaard door lagere lasten als gevolg van fasering van diverse projecten zoals Bewegwijzering Binnenstad, incidentele impuls Evenementennota en de Utrecht Development Board.

Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Het programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek sluit 2009 af met een nadeel van 1,2 miljoen euro. Dit bestaat vooral uit de volgende onderdelen: Hogere lasten door huur en verbouwing van diverse locaties in Leidsche Rijn (0,6 miljoen euro), leerlingenvervoer

• • • •

(0,5 miljoen euro), langlopende huisvestingsknelpunten (0,5 miljoen euro) en tijdelijke huisvesting (0,4 miljoen euro). Daarnaast is op de huisvestingsprogramma's per saldo 1,2 miljoen euro meer uitgegeven dan begroot. Hogere baten uit huurvergoedingen voor in gebruik zijnde VVE lokalen (0,7 miljoen euro) en onderhoudsbijdragen van schoolbesturen (0,7 miljoen euro). Hogere baten door een eenmalige vrijval van gemeentelijke middelen door substitutie van de lasten van basisvoorzieningen uit de jaren 2005 tot en met 2008 ten laste van de BDU SIV middelen (1,8 miljoen euro). Een nadeel van 1,1 miljoen euro bij de Gemeentebibliotheek, vooral veroorzaakt door de voorbereidingskosten van de Bibliotheek++ op het Smakkelaarsveld. Deze kosten worden onttrokken uit de hiervoor gevormde reserve Nieuwbouw Centrale Bibliotheek.

Volksgezondheid Het programma Volksgezondheid laat een voordelig resultaat zien van 3,9 miljoen euro. De begroting van het Plan van Aanpak Maatschappelijke opvang is met 2,887 miljoen euro onderschreden. Dit heeft onder meer te maken met het moeilijk kunnen vinden van geschikte huisvestingslocaties voor de diverse doelgroepen en met een latere start van de uitvoering van de visienota Laagdrempelige opvang en van het gemeentelijk alcoholbeleid. Daarnaast zijn er (hogere) bijdragen ontvangen voor de hostels, voor het voorkómen van huisuitzettingen en voor de medische zorg aan illegalen. Diverse projecten binnen het programma Volksgezondheid zijn deels doorgeschoven naar 2010, waardoor in 2009 sprake is van lagere lasten. Dit is onder meer het geval bij de modernisering van de jeugdgezondheidszorg (0,695 miljoen euro voordeel), de invoering van het elektronisch kinddossier (0,233 miljoen euro voordeel), de uitvoering van het programma prenatale voorlichting (0,118 miljoen euro voordeel) en het epidemiologisch onderzoek (0,160 miljoen euro voordeel). De kosten voor de jeugdgezondheidszorg voor 4 tot 19-jarigen zijn gedeeltelijk ten laste van projectgelden gebracht, waardoor een voordeel is gerealiseerd van 0,289 miljoen euro. De uitbraak van de grieppandemie heeft onvoorziene kosten met zich meegebracht. De beheersing van de pandemie heeft 0,536 miljoen euro gekost, de grootschalige griepvaccinatiecampagne 0,705 miljoen euro. De rijksbijdrage voor de grootschalige griepvaccinatie bedroeg 0,492 miljoen euro.

330

Lokale Democratie en Bestuurlijke samenwerking In 2009 zijn uitgaven begroot voor de verbouwing van het HUA-pand aan de Alexander Numankade. Door gewijzigde plannen als gevolg van het genoemde raadsbesluit heeft deze verbouwing in 2009 nog niet plaatsgevonden. Wel is een bedrag aan HUA vergoed voor de dekking van een aantal incidentele posten voor de huisvesting. Door de opgelopen vertraging zijn in 2009 de werkelijke uitgaven 2,3 miljoen euro lager dan begroot. Op de (representatie)kosten van het college van B en W zit een nadeel van 0,2 miljoen euro. Een terugontvangen bijdrage van het Bestuur Regio Utrecht (BRU) in verband met een voordelig jaarrekeningresultaat 2008 zorgt voor een voordeel op de baten van 0,2 miljoen euro. Op de doelstelling invloed inwoners en leefbaarheid is een voordeel gerealiseerd op de lasten van 2,261 miljoen euro door het niet volledig uitgeven van budget voor gehonoreerde leefbaarheidsinitiatieven. Deze initiatieven zijn nog niet (volledig) uitgevoerd en afgerekend. Op de doelstelling betrokkenheid burgers is een nadeel ontstaan op de lasten van 1,905 miljoen euro door gestegen huisvestingslasten van de wijkbureaus en wijkservicecentra, door verbouwingen en door tijdelijke inhuur van extra capaciteit in bepaalde wijken. Een voordeel op de baten van 0,478 miljoen euro is gerealiseerd door het ontvangen van een D2-subsidie van 0,326 miljoen euro en het kunnen doorberekenen van kosten aan andere gebruikers van de wijkbureaus en wijkservicecentra van 0,152 miljoen euro.

Algemene Ondersteuning Het nadeel op het programma Algemene Ondersteuning van 8,227 miljoen euro wordt veroorzaakt door het per abuis niet doorboeken van een klein deel van de lasten interne dienstverlening naar de programma's van 4,603 miljoen euro, hogere lasten in verband met voorbereidingskosten stadskantoor en RITS-projecten van 1,531 miljoen euro en enkele kleinere posten zoals kosten organisatie 2010, kosten voor Kansen voor West en vertraging bij ICT-projecten voor 2,093 miljoen euro. Hogere of lagere lasten in verband met hogere of lagere baten In het programma Bereikbaarheid zijn de lasten en baten ruim 18 miljoen euro hoger dan geraamd door het verantwoorden van de lasten voor uitgevoerde (delen van) meerjarige investeringsprojecten Hogeweidebrug, Majellaknoop, 24 oktoberplein, NOUW 1 en 2, HOV netwerk, Rabobrug en Transferia. Tegenover deze lasten staan verrekeningen met de voorziening Bereikbaarheidsoffensief Randstad en rijksbijdragen. Verder stijgen de lasten en de baten door de exploitatie van de Jaarbeursgarage (1,3 miljoen euro).

Leidsche Rijn In het programma Leidsche Rijn zijn de lasten en baten 6 miljoen euro lager dan begroot omdat abusievelijk de lasten en baten van de kostenplaatsen in de begroting op de doelstelling overige projecten zijn geboekt.

Sociale zaken en Arbeidsmarktbeleid In het programma Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid zijn de lasten en baten op de Wsw 0,6 miljoen euro hoger dan begroot. Door de aangepaste beschikking van het Rijk zijn de baten 0,6 miljoen euro hoger. De extra rijksontvangsten worden doorbetaald aan de uitvoeringsorganisatie van de sociale werkvoorziening UW, waardoor ook de lasten 0,6 miljoen euro hoger zijn.

Volksgezondheid In het programma Volksgezondheid zijn de lasten en baten ongeveer 0,7 miljoen euro hoger dan begroot. Het project 'curatieve SOA' is niet in de begroting opgenomen, waardoor de gerealiseerde lasten en baten 0,979 miljoen euro hoger zijn uitgevallen. Het project 'overgewicht bij jeugd' is abusievelijk twee keer geraamd. Hierdoor zijn de lasten en baten 0,28 miljoen euro lager dan begroot.

Milieu en Duurzaamheid Zowel de lasten als de baten zijn 4 miljoen euro lager dan begroot doordat de ontvangen rijksbijdragen en corresponderende uitgaven voor bodemsaneringen in de realisatie rechtstreeks met de voorziening ISV II 2005-2009 zijn verrekend. Ook de in de begroting opgenomen rijksbijdrage voor luchtkwaliteit is niet in de realisatie van het programma Milieu en Duurzaamheid opgenomen, maar ten laste van een voorziening van het programma Bereikbaarheid gebracht. Hierdoor zijn zowel de lasten als de baten 2,55 miljoen euro lager dan begroot. Daarnaast zijn zowel de lasten als de baten hoger dan begroot als gevolg van bijdragen van derden en daarmee corresponderende uitgaven voor het uitvoeringsprogramma Utrecht maakt Nieuwe Energie (0,13 miljoen euro) en bodemsaneringen (0,06 miljoen euro).

331

Economische Zaken Van derden zijn bijdragen ontvangen voor onder andere project Utrecht Investment Agency. Daarnaast is de 'nettering' (exclusief BTW gemaakt) van een GSB-III uitkering teruggedraaid. Hierdoor zijn zowel de baten als de lasten 0,27 miljoen euro hoger dan begroot.

Algemene Ondersteuning Zowel de lasten als de baten zijn 0,8 miljoen euro lager dan begroot als gevolg van de administratieve verwerking van subsidies in het kader van het programma Kansen voor West. Topinkomens Met ingang van 1 maart 2006 is de Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT) van kracht. Deze wet bepaalt dat inkomens die hoger zijn dan het inkomen van een minister, in de jaarrekening vermeld moeten worden. Binnen de gemeente Utrecht waren in 2009 geen medewerkers die dergelijke topinkomens hebben ontvangen.

332

Hoofdstuk 6 Bijlagen Financiële bijlagen

333

Staat van reserves Saldo

Toevoeging

Onttrekking

Resultaat

Saldo

31-12-2008

2009

2009

2008

31-12-2009

Algemene reserve

117.271

2.827

6.576

0

113.522

Algemene dekkingsreserve

100.589

4.548

52.888

33.455

85.704

5.631

16.643

2.995

-18.793

486

Dienstbedrijfsreserves grondexploitatie

-30.000

0

0

7.400

-22.600

Totaal Algemene reserve

193.493

24.018

62.460

22.062

177.111

2.901

0

2.306

0

595 513

Omschrijving

Dienstbedrijfsreserves

Programmareserve Jeugd Programmareserve Diversiteit en Integratie

907

0

440

46

Programmareserve Publieksdienstverlening

796

54

162

-25

663

3.850

2.250

2.323

-587

3.190

Programmareserve Bereikbaarheid

97.945

35.085

17.649

17.656

133.037

Programmareserve Stedelijke Ontwikkeling en Groen

42.587

2.733

21.267

11.906

35.960

Programmareserve Utrecht Vernieuwt

Programmareserve Stadspromotie

19.476

6.625

5.000

4.475

25.576

Programmareserve Leidsche Rijn

7.273

0

1.773

0

5.500

Programmareserve Stationsgebied

9.340

0

724

0

8.616

Programmareserve Beheer Openbare Ruimte

4.506

6.068

6.119

-2.035

2.420

Programmareserve Veiligheid

6.113

0

2.813

-476

2.824

Algemene Middelen en Onvoorzien

34.356

1.000

11.383

-1.543

22.430

Algemene Ondersteuning

16.127

2.633

5.574

-1.682

11.504

Programmareserve Cultuur

16.636

-280

5.033

246

11.569

9.571

-571

1.985

-25

6.990

17.828

3.127

8.504

4.306

16.756

Programmareserve Sport Programmareserve Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Programmareserve Welzijn

5.294

0

2.837

118

2.575

Programmareserve Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid

1.042

5.000

1.737

78

4.383

Programmareserve Volksgezondheid

10.287

2.307

7.979

1.051

5.665

Programmareserve Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed

52.846

8.228

-588

2.507

64.170

1.200

1

4.444

3.244

1

30.261

328

5.809

2.941

27.721

Programmareserve Lokale democratie en Bestuurlijke Samenwerking Programmareserve Wonen en monumenten

334

Omschrijving Programmareserve Milieu en Duurzaamheid Programmareserve Economische Zaken Totaal Programmareserves Reserves ten bate van vaste activa Totaal Reserves

Saldo

Toevoeging

Onttrekking

Resultaat

Saldo

31-12-2008

2009

2009

2008

31-12-2009

208

0

498

2.111

1.821

2.497

0

1.251

1.890

3.137

393.849

74.588

117.022

46.202

397.616

67.169

7.582

2.409

0

72.342

654.511

106.188

181.891

68.264

647.069

Bedragen zijn in duizenden euro’s. De toevoegingen en onttrekkingen sluiten niet volledig aan op de tabellen in de programmateksten. Dit komt doordat dit overzicht uitgaat van de effecten op de balans en de tabellen gebaseerd zijn op de exploitatierekening. De mutaties uit de kolom "resultaat 2008" betreffen de administratieve verwerking van de geaccordeerde verwerking van de bestedings- en dekkingsvoorstellen van de Verantwoording 2008.

335

Staat van voorzieningen Saldo Omschrijving

Saldo

1-1-2009

Toevoeging 2009

Onttrekking 2009

31-12-2009

Programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen

31.713

10.986

2.564

40.136

Programma Leidsche Rijn

22.650

40.800

2.650

60.800

Programma Stationsgebied

51.272

12.750

0

64.022

3.240

1.244

96

4.387

Programma Veiligheid

538

0

458

80

Programma Onderwijs, Educatie/ en Bibliotheek

151

0

-65

216

25

0

0

25

297

0

0

297

Programma Beheer Openbare Ruimte

Programma Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid Programma Volksgezondheid Programma Locatie democratie en bestuurlijke samenwerking Algemene middelen Totaal risico voorzieningen Programma Stedelijke ontwikkeling en Groen

102

0

0

102

2.826

2.305

630

4.500

112.814

68.085

6.333

174.565

5.368

197

2.195

3.370

Programma Beheer Openbare Ruimte

891

225

227

889

Programma Veiligheid

370

0

370

0

Programma Volksgezondheid

495

23

104

414

Programma Economische zaken

227

0

10

217

Algemene Ondersteuning

18.306

-6.100

7.446

4.760

Totaal egalisatie voorzieningen

25.656

-5.655

10.352

9.649

160

-104

56

0

Programma Bereikbaarheid en Luchtkwaliteit

Programma Diversiteit en integratie

57.374

4.602

17.749

44.227

Programma Stedelijke ontwikkeling en Groen

9.209

0

4.750

4.459

Programma Beheer Openbare Ruimte

0

16.436

16.436

0

Programma Cultuur

137

0

0

137

Programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek

342

0

342

0

336

Saldo Omschrijving

Saldo

1-1-2009

Toevoeging 2009

Onttrekking 2009

31-12-2009

2.771

0

2.730

41

Programma Accommodatiebeleid maatschappelijk vastgoed

26.501

40.898

67.399

0

Programma Milieu en duurzaamheid

39.832

17.935

22.478

35.289

1.667

0

0

1.667

0

3.614

0

3.614

Totaal van derden ontvangen bestemmingsbedragen

137.992

83.381

131.938

89.434

Totaal voorzieningen

276.462

145.810

148.623

273.649

Programma Volksgezondheid

Programma Economische Zaken Algemene Ondersteuning

Bedragen zijn in duizenden euro’s. De bedragen in deze tabel wijken af van de bedragen zoals opgenomen in de balans. Dit wordt veroorzaakt doordat de balanspositie conform BBV is gecorrigeerd voor de in voorraad genomen gronden.

Omschrijving Totaal voorzieningen

Saldo 1-1-2009 276.462

Saldo 31-12-2009 273.649

Voorraad gronden Stationsgebeid

-27.578

0

Voorraad gronden Leidsche Rijn

-10.481

-60.800

-493

0

237.910

212.848

Voorraad gronden binnenstedelijk Totaal balanspositie

337

Toelichting op de staat van reserves Algemene reserves

Omschrijving

Stand

Toevoeging

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

Algemene reserve

117.271

2.827

6.576

0

113.522

Algemene dekkingsreserve

100.589

6.409

52.888

31.594

85.704

Bedrijfsreserve SW

2.006

1.056

235

-2.775

52

Bedrijfsreserve BCD

1.075

149

150

-277

796

Bedrijfsreserve BRW

416

0

118

-76

222

Bedrijfsreserve GBU

-29

0

0

-17

-46

147

0

0

-176

-29

Bedrijfsreserve Raadsorganen Bedrijfsreserve DGM

70

Bedrijfsreserve MCV

373

Bedrijfsreserve SSB

-21

-65

26

0

0

-351

22

442

0

275

0

167

-1.344

15.238

966

-13.145

-217

1.508

200

356

1.206

2.558

358

0

632

294

20

Bedrijfsreserve DO

0

0

0

0

0

Bedrijfsreserve DW

160

0

0

-3.379

-3.219

Bedrijfsreserve SO Bedrijfsreserve DMO Bedrijfsreserve GG&GD

Bedrijfsreserve DB&G

450

0

284

-32

134

Bedrijfsreserve Leidsche Rijn

-30.000

0

0

7.400

-22.600

Totaal

193.493

25.879

62.460

20.201

177.112

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Algemene reserve In 2008 zijn diverse tijdelijke stallingsposten uit de algemene reserve geëlimineerd. De reserve is daarmee teruggebracht tot de zuivere vorm van gemeentebreed weerstandsvermogen. De noodzakelijke hoogte daarvan wordt jaarlijks bepaald in de risicoparagraaf van de begroting. Algemene dekkingsreserve De algemene dekkingsreserve wordt enerzijds gebruikt voor het genereren van rente, de rente-inkomsten zijn structureel opgenomen in de programmabegroting. Anderzijds wordt de algemene dekkingsreserve gebruikt voor concernbrede reserveringen zoals egalisatie van de meerjarenraming. De stand per 31 december 2009 bedraagt 93,594 miljoen euro. Vermindering van de algemene dekking betekent dat er structureel tekort in de begroting ontstaat van 5% (van de vermindering). Bedrijfsreserves De bedrijfsreserves vervullen, om binnen de budgetregels, de eerste beperkte achtervang voor risico's die de diensten lopen over de apparaatskosten en vormt daarmee het weerstandsvermogen van de afzonderlijke diensten. In 2009 zijn bij de Programmabegroting 2010 de bedrijfsreserves van Stadsontwikkeling en Stadswerken aangevuld voor een totaalbedrag van 7,9 miljoen euro. Daarnaast zijn de bedrijfsreserves van de dienst Gemeentelijke Musea, Stadsschouwburg, GG&GD en Burgerzaken en Gemeentebelastingen in 2009 afgeroomd voor een totaalbedrag van 1,116 miljoen euro. Een aantal bedrijfsreserves is tijdelijk niet toereikend voor het opvangen van de risico's. In het Jaarverslag 2004 is ten laste van de dienstbedrijfsreserve een voorziening getroffen ter grootte van het verwachte tekort op de grondexploitatie Leidsche Rijn. Jaarlijks wordt deze geactualiseerd en wordt de stand van de voorziening in overeenstemming gebracht met het verwachte resultaat. In 2008 is 7,4 miljoen euro vrijgevallen, op basis van de verbetering van het resultaat van de grondexploitatie van 26 miljoen euro negatief naar 18,6 miljoen euro negatief. Bij de bestedings- en dekkingsvoorstellen 2008 is besloten dit bedrag ten gunste te brengen van de dienstbedrijfsreserve. Aan het Projectbureau Leidsche Rijn zijn in het verleden taakstellingen opgelegd waarvoor geen dekking aanwezig is. 338

Deze bedragen, in totaal 4 miljoen euro, zijn ten laste van de dienstbedrijfsreserve gebracht. Op termijn zal hiervoor dekking gevonden moeten worden.

Programmareserve Jeugd Omschrijving Resultaat Jeugd

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

2.801

0

2.206

0

595

100

0

100

0

0

2.901

0

2.306

0

595

Utrechtse kinderen in beweging Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting

Wij hebben 0,595 miljoen euro gereserveerd voor voor- en vroegschoolse educatie. In de onttrekkingen is de besluitvorming van de Voorjaarsnota 2009 en Programmabegroting 2010 verwerkt. Hierin is opgenomen dat 0,8 miljoen euro voor het realiseren van Centra voor Jeugd en Gezin(CJG's) wordt afgeroomd, 1,0 miljoen euro voor Voorschoolse en vroegschoolse educatie en 0,4 miljoen euro algemeen ter dekking van het tekort op de incidentele algemene middelen. Het saldo eind 2009 is bestemd voor voor- en vroegschoolse educatie. Per abuis is van de reservering voor Utrechtse kinderen in beweging tweemaal het begrote bedrag van 0,05 miljoen euro onttrokken.

Programmareserve Diversiteit en Integratie Omschrijving

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

875

0

440

0

435

77

0

0

0

77

1

0

0

0

1

-46

0

0

46

0

907

0

440

46

513

Werving en begeleidingsnota inburgering 2009-2010 Resultaat Diversiteit Dekking personeelslasten 2011 Integratie en Diversiteit Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Nota werving en begeleiding inburgeraars Ten behoeve van de uitvoering van de nota werving en begeleiding inburgeraars in 2010 hebben wij 0,435 miljoen euro gereserveerd. Voor de uitvoering hebben wij in 2009 0,44 miljoen euro onttrokken.

Programmareserve Publieksdienstverlening Omschrijving Verkiezingen Huisvesting HUA Totaal

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

789

54

155

-25

663

7

0

7

0

0

795

54

162

-25

663

Bedragen zijn in duizenden euro's.

339

Toelichting Verkiezingen Binnen de programmareserve hebben wij 0,663 miljoen euro gereserveerd om de kosten die met verkiezingen samenhangen te egaliseren. Jaarlijks wordt een bedrag van 0,54 miljoen euro gestort. De onttrekking 0,155 miljoen euro betreft uitgevoerde besluitvorming naar aanleiding van de Voorjaarsnota 2009 (afromen programmareserves). Huisvesting HUA Bij de Programmabegroting 2010 is besloten 0,007 miljoen euro af te romen van de middelen die wij gereserveerd hadden voor huisvesting HVA.

Programmareserve Stadspromotie Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

Omschrijving

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

Stadspromotie

3.850

2.250

2.323

-587

3.190

Totaal

3.850

2.250

2.323

-587

3.190

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Het incidentele programmabudget voor 2010 van1,750 miljoen euro is beschikbaar gesteld in de begroting 2009 en wordt daarom ten gunste van de uitvoering in 2010 aan de reserve toegevoegd. Daarnaast is 0,5 miljoen euro in de reserve gestort ten behoeve van organisatie van de finish van de eerste etappe van de Giro d'Italia (oorspronkelijk bestemd voor Grand Départ Tour de France). Bij de Programmabegroting 2010 is besloten 0,808 miljoen euro van deze reserve af te romen (0,396 miljoen euro onderdeel Grand Départ Tour de France en 0,412 miljoen euro onderdeel Stichting Domplein 2013). De gereserveerde ruimte per 31 december 2009 is bestemd voor de uitvoering van het programma in 2010 (1,75 miljoen euro), organisatie finish etappe Giro d'Italia (0,5 miljoen euro), Utrecht Development Board (0,1 miljoen euro) en Stichting Domplein 2013.

Programmareserve Bereikbaarheid Omschrijving BOR MIP Bereikbaarheid Kwaliteitsverbetering openbaar vervoer

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

60.952

0

0

-5.388

55.564

3.561

31.689

438

7.040

41.852

16.918

0

0

0

16.918

Pakketstudie Ring

3.131

2.042

-1.856

1.708

8.737

Hoofdfietsnetwerk

5.245

0

2.656

599

3.188

Parkeerexploitatie

1.050

0

11.508

12.511

2.053

401

1.000

0

800

2.201

Onderhoud parkeervoorzieningen

1.318

354

400

201

1.473

Fietsparkeren

1.546

0

680

185

1.051

Bestemmingreserve resultaat SO

3.823

0

3.823

0

0

97.945

35.085

17.649

17.656

133.037

Wijkverkeersplannen

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting BOR

De gereserveerde financiële ruimte Bereikbaarheidsoffensief Randstad (BOR) van 55,6 miljoen euro is bestemd voor de dekking van BOR-projecten. 340

Meerjareninvesteringsprojecten Bereikbaarheid Wij hebben 41,9 miljoen euro gereserveerd voor de uitvoering van meerjarige investeringsinvesteringsprojecten uit het programma Bereikbaarheid. Gelet op het verloop van de uitgaven op de meerjarige investeringsprojecten auto, transferia en openbaar vervoer hebben wij in afwijking van de raming voor 2009 voor deze projecten 0,438 miljoen euro onttrokken. Wij hebben in verband met de decentralisatie van de financiële ruimte voor investeringen bereikbaarheid (11,763 miljoen euro) en een technische correctie (8,418 miljoen euro) in 2009 20,181 miljoen euro gestort. Kwaliteitsverbetering openbaar vervoer Bijna 17 miljoen euro is gereserveerd voor investeringen in de kwaliteitsverbetering openbaar vervoer. Van dit bedrag is 15 miljoen euro bestemd voor vertramming van de HOV CS – De Uithof. Pakketstudie Ring 8,7 miljoen euro hebben wij gereserveerd voor de gemeentelijke cofinanciering van het programma VERDER (onderdeel Pakketstudie). Bij de Programmabegroting 2009 hebben wij het jaarlijkse budget voor het Actieplan fiets (0,928 miljoen euro) en ov-pendel (1,114 miljoen euro) voor dit doel gereserveerd. De negatieve onttrekking betreft een correctieboeking (tweede technische wijziging). Abusievelijk was 1,856 miljoen euro gereserveerd voor hoofdfietsroutes). Wijkverkeersplannen/fietsparkeren/hoofdfietsroutes Wij hebben 2,2 miljoen euro gereserveerd voor wijkverkeersplannen. Hiermee dekken wij de uitvoering van de lopende investeringsprojecten uit de wijkverkeersplannen. Wij hebben 1 miljoen euro gestort in verband met de overloop verkeersproblematiek in Vleuten-De Meern en Leidsche Rijn. Wij hebben 1 miljoen euro gereserveerd voor fietsparkeren. Hiermee dekken wij de meerjarige investeringen fietsbeleid. Voor de dekking van het gerealiseerde fietstransferium Smakkelaarsveld hebben wij 0,68 miljoen euro onttrokken. Verder hebben wij 3,2 miljoen euro gereserveerd voor de realisatie hoofdfietsroutes. Bij de Programmabegroting 2009 hebben wij 0,8 miljoen euro gereserveerd voor hoofdfietsroutes. De onttrekking van 1,856 miljoen euro betreft de overboeking naar de Pakketstudie Ring. Parkeerexploitatie/parkeervoorzieningen We hebben 2,053 miljoen euro gereserveerd voor het opvangen van schommelingen in de exploitatie parkeren. Voor het meerjarig onderhoud van parkeervoorzieningen hebben wij bijna 1,5 miljoen gereserveerd. Jaarlijks storten wij 0,354 miljoen euro voor het onderhoud parkeervoorzieningen. In 2009 is bij de Programmabegroting 2010 een bedrag van 0,4 miljoen euro afgeroomd ten behoeve van de gemeentebrede financiële ruimte. Bij de Verantwoording 2008 hebben wij besloten om het resultaat SO (3,8 miljoen euro) over te hevelen naar het programma Stedelijke ontwikkeling.

Programmareserve Stedelijke Ontwikkeling en Groen Omschrijving

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

Grondexploitatie

35.655

0

15.903

7.253

27.005

Vastgoedbeheer

2.459

5.854

0

642

8.955

Planschadeverzoeken

426

0

426

0

0

Programma Uitvoering wijkplannen

331

0

331

0

0

Programma Integrale beleidsproductie

284

0

4

-280

0

Bestemmingsplannen Beheerfee gemeentelijke huisvesting Geactiveerde investeringen Vastgoed Groenstructuurplan

700

0

700

0

0

1.819

0

2.112

293

0

-200

-3.120

0

3.320

0

1.113

0

1.791

678

0

42.587

2.734

21.267

11.906

Totaal

35.960

Bedragen zijn in duizenden euro's. 341

Toelichting Grondexploitatie De middelen die zijn gereserveerd voor grondexploitatie zijn bedoeld voor het opvangen van niet begrote financiële tegenvallers in grondexploitatieprojecten en ten behoeve van het afdekken van financiële risico's bij het nemen van initiatieven in de ruimtelijke ontwikkeling van de stad. De noodzakelijke omvang wordt jaarlijks bij het opstellen van het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties bijgesteld. Daarin worden twee normen gehanteerd: a. De omvang van de reservering minus de omvang van de claims op de reservering is minimaal gelijk aan niet begrote negatieve financiële risico's in de grondexploitatieprojecten. b. De omvang van de reservering is minimaal gelijk aan 10% van de verwachte toekomstige investeringen in grondexploitatieprojecten. De onttrekking in 2009 van totaal 15,903 miljoen euro bestaat uit: Bijdragen voor bestemmingsplannen, promotie & acquisitie, holle kiezenfonds en strategische verwervingen voor 0,664 miljoen euro. Bijdragen aan algemene middelen voor 1,351 miljoen euro, het mobiliteitsscenario voor 1,361 miljoen euro en de

• •

• • •

taakstelling potentiële woningbouwlocaties voor 2,27 miljoen euro. Een afroming van 5 miljoen euro op basis van de besluitvorming bij de Voorjaarsnota 2009 en de Programmabegroting 2010 ( betreft het reservedeel holle kiezenfonds van 3,4 miljoen euro en invulling van de nog openstaande taakstelling voormalig OGU 1,6 miljoen euro). De overheveling van het voor IAB gereserveerde saldo van 4,6 miljoen euro naar de vastgoedbeheer. Bijdrage uit het holle kiezenfonds voor bouw- en woningtoezicht van 0,2 miljoen euro. Bijdrage in de kosten van het gebiedmanagement van 0,457 miljoen euro.

Geactiveerde investeringen vastgoed In 2009 is voor het Muziekpaleis (1 miljoen euro), de Noordzeestraat 20 (1,1 miljoen euro), de Laan van Puntenburg (1,2 miljoen euro) en voor het project Gamebox (0,02 miljoen euro) met de vaste activa reserve verrekend. Vastgoedbeheer Wij hebben 9 miljoen euro gereserveerd ter dekking van bedrijfsrisico's vastgoedbeheer (bijvoorbeeld onverwachte tekorten op de exploitatie en de ontwikkeling van panden/percelen) en tevens als egalisatie van het jaarlijkse resultaat op de vastgoedportefeuille. De exploitatie per perceel is over de levensduur sluitend, maar er blijven faseringsverschillen per jaar. De benodigde omvang en verloop van de reservering worden in het Meerjaren Perspectief Vastgoed (MPV) vastgesteld. Hierbij wordt rekening gehouden met toekomstig op te leveren grote accommodaties die in de beginjaren een faseringstekort opleveren (vooral het Muziekpaleis en de nieuwe Bibliotheek). De storting in 2009 betreft het begrote resultaat op vastgoedbeheer van 1,253 miljoen euro en de overheveling van het voor Integraal Accommodatiebeleid (IAB) gereserveerde saldo van 4,6 miljoen euro uit de reservering voor grondexploitaties. De toevoeging in 2008 betreft het gerealiseerde positieve resultaat op vastgoedbeheer in 2008. Overige doelen Op basis van de besluitvorming bij de Voorjaarsnota 2009 en de Programmabegroting 2010 zijn de middelen die wij gereserveerd hadden voor onderstaande doelen afgeroomd: planschadeverzoeken (0,426 miljoen euro), uitvoering Wijkplannen (0,331 miljoen euro), integrale beleidsproductie (0,004 miljoen euro), bestemmingsplannen (0,7 miljoen euro), groenstructuurplan (1,791 miljoen euro). De middelen die wij hadden gereserveerd voor beheerfee (2,1 miljoen euro) zijn overgedragen aan het onderdeel Algemene ondersteuning.

342

Programmareserve Utrecht Vernieuwt Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

Utrecht Vernieuwt en Krachtwijken

19.476

6.625

5.000

4.475

25.576

Totaal

19.476

6.625

5.000

4.475

25.576

Omschrijving

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Wij hebben 25,6 miljoen euro gereserveerd om de komende jaren de wijkactieplannen in de Krachtwijken uit te kunnen voeren. Het resultaat 2008 betreft een ontvangen bijdrage van de corporatie. De storting 2009 bestaat uit ontvangen rijksgelden voor de uitvoering van de wijkactieplannen en voor de burgerinitiatieven G18 en G31. Met de onttrekking van 5 miljoen euro zijn de kosten van de uitvoering van de wijkactieplannen in 2009 gedekt.

Programmareserve Leidsche Rijn Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

Omschrijving

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

Geluidswal Woerden

5.500

0

0

0

5.500

Leidsche Rijnpark

1.773

0

1.773

0

0

Totaal

7.273

0

1.773

0

5.500

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting In de Programmabegroting 2005 is 5,5 miljoen euro beschikbaar gesteld ter gedeeltelijke dekking van de uitgaven van de geluidswal Woerden (verlenging geluidswal Veldhuizen). Bij de Programmabegroting 2006 en de Bestuursrapportage 2006 zijn bedragen beschikbaar gesteld van in totaal 7,315 miljoen euro ter gedeeltelijke dekking van het hogere exploitatietekort van het Leidsche Rijnpark door het vervallen van de locatie Enghwetering. De verplaatsing van Desto is inmiddels gerealiseerd en gelet op de bestedingen voor de Binnenhof en de Buitenhof is bij de Bestuursrapportage 2008 besloten een bedrag van 5,542 miljoen euro aan de reserve te onttrekken. In 2009 is het restant van 1,773 miljoen euro voor Het Lint aangewend.

Programmareserve Stationsgebied Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

Ov-terminal

9.340

0

724

0

8.616

Totaal

9.340

0

724

0

8.616

Omschrijving

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Wij hebben 8,6 miljoen euro gereserveerd voor de realisatie van het ov-terminal project. Hiervoor zijn verplichtingen aangegaan op basis van afspraken met het Rijk in de uitvoeringsovereenkomst Rijk en Gemeente (UOK). De onttrekking betreft de gerealiseerde plankosten 2008. Conform het in de overeenkomst met Prorail afgesproken kasritme zullen wij de komende jaren onttrekkingen aan deze reserve voorstellen.

343

Programmareserve Beheer Openbare Ruimte Omschrijving Projecten lang cyclisch beheer Egalisatie rioleringen Afval inzamelen Onderhoud veemarkt Inhuur wijkwerk bedrijf

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

15.496

-8.000

5.768

-643

1.085

2.667

0

209

-1.747

711

-249

300

82

655

624

-1

1

0

0

0

4

0

4

0

0

Achterstallig onderhoud gebouwen Tractie Achterstallig onderhoud Totaal

358

0

58

-300

0

-13.768

13.768

0

0

0

4.506

6.068

6.119

-2.035

2.420

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Projecten langcyclisch beheer Conform de Bestuursrapportage 2009 hebben we ten behoeve van de uitvoering van investeringsprojecten een negatieve storting van 8 miljoen euro gedaan. In 2009 hebben we twee bedragen onttrokken. Conform besluit besteding- en dekking resultaat 2008 hebben we 8 miljoen euro overgeheveld van de saldi onderbestedingstaakstelling diensten naar de programmareserve Beheer Openbare Ruimte. Ten tweede hebben we 13,768 miljoen euro onttrokken ten gunste van de reservering voor achterstallig onderhoud. Egalisatie rioleringen Deze reservering dient ter egalisatie van de exploitatiekosten van de riolering. In 2009 hebben we twee onttrekkingen gedaan. Ten eerste hebben we conform besluit bij de Programmabegroting 2010 0,187 miljoen euro afgeroomd. Ten tweede hebben we conform de begroting 2009 0,022 miljoen euro onttrokken voor ter dekking van het Gemeentelijk rioleringsplan 2009. Afval inzamelen De reservering voor het inzamelen van afval gebruiken we om ongewenste schommelingen in het tarief van de afvalstoffenheffing op te vangen. In 2009 hebben we 0,3 miljoen euro gestort ter dekking van de taakstelling efficiencyverbetering afvalinzameling in 2010. Conform besluitvorming bij de Programmabegroting 2010 is 0,082 miljoen euro van de reservering voor de ophaaldienst afgeroomd. Achterstallig onderhoud gebouwen Tractie, achterstallig onderhoud en inhuur wijkwerk bedrijf Voor bovenstaande doelen zijn geen middelen meer beschikbaar. Conform besluitvorming bij de Programmabegroting 2010 is 0,058 miljoen euro van de reservering voor onderhoud aan de gebouwen van de Tractieweg afgeroomd. De negatieve reservering van 13,629 miljoen euro voor achterstallig onderhoud is geneutraliseerd door een storting ten laste van de reservering voor projecten langcyclisch onderhoud. In 2009 hebben we de reservering voor de inhuur van het wijkwerkbedrijf van 0,004 miljoen euro weggeboekt.

344

Programmareserve Veiligheid Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

Omschrijving

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

Stadstoezicht

3.849

0

2.500

0

1.349

Routine-investeringen Brandweer

2.013

0

313

-476

1.224

252

0

0

0

252

6.113

0

2.813

-476

2.824

Projecten OOV Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting

Bij de Programmabegroting 2010 is besloten 2,5 miljoen euro van deze reserve af te romen voor wat betreft het onderdeel Stadstoezicht en 0,313 miljoen euro voor het onderdeel Routine-investeringen Brandweer. Het restant wordt ingezet voor de afbouw van het aantal toezichthouders (1,349 miljoen euro), projecten betreffende cameratoezicht (0,252 miljoen euro) en ter dekking van toekomstige investeringen (onder activeringsgrens) en kapitaallasten (1,224 miljoen euro).

Programmareserve Cultuur Omschrijving Cultuur Convenant

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

6.000

-1.000

1.000

0

4.000

Utrecht Culturele Hoofdstad/Vrede van Utrecht

6.600

0

2.140

89

4.549

Incidenteel Cultuur Budget

1.000

1.000

500

0

1.500 654

Cultuurhuis Leidsche Rijn

654

0

0

0

Routine-investeringen Schouwburg

601

-120

23

0

458

Besteding Utrechtse Programmaraad

220

0

21

- 10

189

Fonds Stadsverfraaiing

457

268

466

- 163

96

Flexibele inzet voor Culturele activiteiten

244

0

180

0

64

Onderhoud en conservering

0

0

-43

0

43

Onderhoud Rietveld Schröderhuis

29

5

19

0

14

Restauratie van Baaren

22

3

24

0

2

Routine-investeringen DGM

87

0

86

0

1

106

0

0

- 106

0

0

-436

0

436

0 0

Frictie MCV Parkeren Vredenburg LR Subsidie ID-banen Depot Afkoop Biza

82

0

82

0

193

0

193

0

0

23

0

23

0

0

318

0

318

0

0

16.636

-280

5.033

246

11.569

Achterstallig onderhoud kapitaalgoederen museum Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's.

345

Toelichting Cultuurconvenant Wij hebben 4 miljoen euro gereserveerd voor de financiering van het cultuurconvenant 2009-2011. In 2009 in 1 miljoen euro onttrokken voor de uitvoering van het cultuurconvenant 2009. Utrecht culturele hoofdstad/vrede van Utrecht Wij hebben 4,5 miljoen euro gereserveerd voor Utrecht Culturele Hoofdstad en de vrede van Utrecht. Wij hebben hiermee middelen ter beschikking voor de kandidaatstelling van de stad Utrecht om in 2018 Culturele Hoofdstad van Europa te worden en voor het programma Vrede van Utrecht in het kader van het meerjarig samenwerkingsprogramma van stad en provincie Utrecht. Incidenteel cultuurbudget Wij hebben 1,5 miljoen euro gereserveerd voor incidenteel cultuurbudget. Hiermee worden de financiële knelpunten van de opmaat voor de cultuurnotaperiode 2009-2012, de flexibele budgetten, het Uitfeest, de SLAU en ook exploitatiebudget voor de culturele werkplaatsen in ontwikkeling opgelost. In 2009 hebben wij 0,5 miljoen euro onttrokken ter dekking van een structureel tekort. Dit tekort is incidenteel afgedekt. De storting respectievelijk negatieve storting van 1 miljoen euro voor Incidenteel Cultuurbudget en Cultuur Convenant is het resultaat van een foutieve verwerking in het verleden. Cultuurhuis Leidsche Rijn Wij hebben 0,654 miljoen euro gereserveerd voor de afwikkeling van de verbouwingssubsidie aan Azotod en voor de voorbereiding van het Cultuurhuis Leidsche Rijn op de locatie Hoge Woerd. Routine-investeringen Schouwburg Voor routine investeringen bij de Schouwburg op basis van de meerjareninvesteringsplanning is 0,458 miljoen euro gereserveerd. Bij de Programmabegroting 2010 is besloten 0,023 miljoen euro van deze gereserveerde ruimte af te romen. De negatieve storting van 0,120 miljoen euro dient ter dekking van de seniorenproblematiek. Utrechtse Programmaraad Wij hebben 0,189 miljoen euro gereserveerd om de uitgaven in het kader van de Utrechtse Programmaraad te financieren, die conform de Mediawet is ingesteld bij raadsbesluit 2001. Jaarlijks worden de exploitatieresultaten van de Utrechtse Programmaraad onttrokken aan de programmareserve Cultuur. Stadsverfraaiing Sinds 1948 hebben wij middelen gereserveerd voor stadsverfraaiing (0,1 miljoen euro). Deze middelen zijn bedoeld om kunstwerken in de openbare ruimte te kunnen plaatsen. Jaarlijks storten wij vanuit de algemene middelen circa 0,3 miljoen euro in de programmareserve voor dit doel. Wij onttrekken de jaarlijkse exploitatieresultaten aan deze gereserveerde ruimte. Flexibele inzet Wij hebben 0,064 miljoen euro gereserveerd voor flexibele inzet voor culturele activiteiten. Hiermee wordt de culturele diversiteit en de levendigheid van het kunstklimaat versterkt. De onttrekking in 2009 van 0,18 miljoen euro was voor incidentele subsidies. Onderhoud en conservering/ Schröderhuis/Van Baaren Voor onderhoud en conservering van het Rietveld Schröderhuis en de Van Baaren collectie hebben wij 0,055 miljoen euro gereserveerd. Van derden ontvangt de gemeente jaarlijks ( 0,005 miljoen euro in 2009) voor het Rietveld Schröderhuis en voor de Van Baarencollectie (0,003 miljoen euro). Dit is bestemd voor onderhoud aan het huis/collectie.

346

Overige doelen Wij hadden middelen gereserveerd voor diverse doelen. De financiering van de ID-banen loopt voortaan via de dienstbedrijfsreserve Gemeentelijk Museum. Er is 0,082 miljoen euro onttrokken aan de programmareserve Cultuur en toegevoegd aan de dienstbedrijfsreserve Gemeentelijk Museum. Er is 0,193 miljoen euro afgeroomd van de reservering in verband met een risico in de huuropbrengsten van het depot centraal Museum. Het budget dat bestemd was voor vaste activa parkeren LR is in 2009 technisch omgezet in een Vaste activa reserve. In 2009 is achterstallig onderhoud bij het museum uitgevoerd en hiervoor is 0,318 miljoen euro onttrokken. Voor routine investeringen centraal Museum hebben wij 0,086 miljoen euro onttrokken.

Programmareserve Sport Omschrijving

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

Binnenaccommodaties

2.530

0

0

0

2.530

Onderhoud kapitaalgoederen

1.817

0-

51

0

1.766

Sportstimulering

1.202

0

298

0

904

Buitenaccommodaties

1.608

23

750

-25

856

Topsport Accommodatiebeleid Zwembaden Totaal

485

205

153

0

537

1.121

0

733

0

388

808

-800

0

0

8

9.571

-572

1.985

-25

6.990

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting De programmareserve Sport bedraagt per 31 december 2009 6,99 miljoen euro. De reserve is bestemd voor zwembaden, binnen- en buitensport, sportstimulering, topsportevenementen, sportaccommodatiebeleid en onderhoud van de kapitaalgoederen sport. Voor zwembaden is 0,8 miljoen euro gereserveerd in verband met aanloopverliezen in de exploitatie van zwembad Fletiomare in Leidsche Rijn. Bij de binnen- en buitensport is 2,1 miljoen euro gereserveerd voor de verplaatsing van sportpark Zuilen en is 0,7 miljoen euro gereserveerd voor aanloopverliezen in verband met aanloopverliezen van accommodaties. Er is 0,9 miljoen euro gereserveerd voor verenigingsondersteuning en 0,5 miljoen euro voor sportevenementen. Voor de financiering van achterstallig onderhoud sportaccommodaties is 1,8 miljoen euro gereserveerd. Bij de stortingen zwembaden is abusievelijk 0,8 miljoen euro onttrokken, in plaats van gestort. Het bedrag is bestemd voor de verbreding van het zwembassin Krommerijn. De storting bij topsport is bestemd voor de Marathon Utrecht 2010 tot en met 2012 en organisatie van events voor het Jeugd Olympisch Festival 2013. Bij de onttrekkingen is 0,9 miljoen euro van de reserve afgeroomd ter dekking van ht collegeprogramma. Daarnaast is 0,6 miljoen euro overgeboekt naar de reserve vaste activa voor het zettingvrij opleveren van de grond voor de bouw van sportpark Rijnvliet. De onttrekking bij Sportstimulering is ingezet voor verenigingsondersteuning en bij topsport voor de Marathon en Singelloop.

Programmareserve Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

6.467

0

2.239

-101

4.128

Bibliotheek

3.570

1.785

1.785

0

3.570

Huisvestingsprogramma's

1.661

200

0

1.549

3.410

Overschrijdingsvergoeding

3506

0

712

0

2.794

256

1.115

264

0

1.107

Omschrijving Masterplan primair onderwijs Nieuwbouw centrale

Masterplan voortgezet onderwijs

347

Omschrijving

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

750

0

0

0

750

573

27

169

0

431

0

0

0

296

296

207

0

0

0

207

64

0

0

0

64

740

0

740

0

0

0

0

2.593

2.593

0

31

0

0

-31

0

2

0

2

0

0

17.828

3.127

8.504

4.306

16.757

Gymzaal Laan van Chartroise Routine-investeringen Bibliotheek Cultuurcampus Accommodatiebeleid Bibliotheek Bans Verzelfstandiging VO Gebruiksvergunningen Cultuureducatie PO Legaat wijlen fam. v/d Monde Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Masterplan primair onderwijs

We hebben 4,1 miljoen euro gereserveerd voor de uitvoering van het masterplan primair onderwijs. In 2009 hebben we 2,2 miljoen euro onttrokken voor de uitvoering van het masterplan primair onderwijs, voorschoolse opvang en Stroyenborchdreef. Nieuwbouw centrale Bibliotheek, routine-investeringen en accommodatiebeleid Bibliotheek Wij hebben 0,431 miljoen euro gereserveerd voor routine-investeringen Bibliotheek, 3,6 miljoen voor aanschaf van de inrichting Smakkelaarsveld en 0,2 miljoen voor het opknappen van de panden. Bij de Programmabegroting 2010 is besloten 0,17 miljoen euro (routine-investeringen) respectievelijk 1,785 miljoen euro (nieuwbouw) af te romen. Huisvestingsprogramma's In 2009 hebben we 0,2 miljoen euro gestort als begroot resultaat van de huisvestingsprogramma's 2006 tot en met 2009. De reservering van 3,4 miljoen euro is bedoeld voor de uitvoering van huisvestingsprogramma's onderwijs. Overschrijdingsvergoeding We hebben 2,8 miljoen euro gereserveerd in verband met de afrekening van de overschrijdingsvergoeding. Bij de Voorjaarsnota 2009 is besloten 0,7 miljoen euro van deze reservering af te romen. In juli 2009 is een schikkingsvoorstel gedaan aan de schoolbesturen van het Bijzonder Onderwijs. Het voorgestelde schikkingsbedrag was 0,2 miljoen euro. In augustus 2009 gingen de schoolbesturen akkoord en hebben zij het ingediende beroep ingetrokken en is 2,5 miljoen euro van deze reservering niet meer benodigd voor de overschrijdingsvergoeding. Besloten is deze in te zetten voor uitgaven van de Masterplannen PO en VO. Masterplan voortgezet onderwijs We hebben 1,1 miljoen euro gereserveerd voor de uitvoering van het masterplan voortgezet onderwijs. In 2009 hebben we 1,1 miljoen euro in de reserve gestort voor de uitvoering van het masterplan voortgezet onderwijs en 0,3 miljoen euro onttrokken voor huurvergoeding tijdelijke huisvesting Unic. Cultuurcampus, Laan van Chartroise Bans Wij hebben 0,296 miljoen euro gereserveerd voor de afronding van het project cultuurcampus, 0,75 miljoen euro voor vervangende nieuwbouw gymzaal Laan van Chartroise en 0,064 miljoen euro voor uitvoering van twee afgesloten convenanten met Welzijn en de GGD met betrekking tot opvoedingsondersteuningsactiviteiten en peuterspeelzaalwerk (Bans). Overige doelen Wij hadden middelen gereserveerd voor de verzelfstandiging van het voortgezet onderwijs, deze zijn volledig ingezet voor dit doel. Ook hadden wij middelen gereserveerd voor het nemen van maatregelen, zodat de schoolbesturen 348

gebruiksvergunningen verkrijgen. Hiervan is 1,7 miljoen euro afgeroomd bij de Voorjaarsnota 2009 en 0,9 miljoen euro is ingezet voor de uitvoering van in 2009 nog te nemen maatregelen ter verkrijging van gebruiksvergunningen. Voor cultuureducatie primair onderwijs is de resterende reservering onttrokken voor een bijdrage voor cofinanciering cultuurbereid en cultuureducatie primair onderwijs. De resterende middelen van het legaat wijlen familie v/d Monde zijn bij de voorjaarsnota onttrokken.

Programmareserve Welzijn Omschrijving

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

Speeltuinen

1.840

0

0

-101

1.739

Leefbaarheid en sociale samenhang

1.193

0

265

-270

658

Stimulering kinderopvang

1.950

0

1.772

0

178

-489

0

0

489

0

800

0

800

0

0

5.294

0

2.837

118

2.575

Wijkwelzijnsgelden Resultaat welzijn Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Speeltuinen

Voor Speeltuinen hebben wij 1,7 miljoen euro gereserveerd voor achterstallig onderhoud en voor gebruikersonderhoud. De middelen voor het achterstallig onderhoud worden ingezet op basis van de nota Kapitaalgoederen, het gebruikersonderhoud wordt gedurende enkele jaren op jaarbasis verstrekt. Leefbaarheid en Sociale Samenhang In het kader van Leefbaarheid en sociale samenhang hebben wij per 31 december 2009 middelen gereserveerd voor de opstartkosten van het Vrijwilligershuis (0,215 miljoen euro), frictiekosten van accommodaties in Vleuten- De Meern en Leidsche Rijn (0,15 miljoen euro) en frictiekosten de Schakel (0,293 miljoen euro). In 2009 is 0,15 miljoen euro onttrokken voor de overgangsregeling voor voormalige ID-banen en 0,115 miljoen euro is overgeheveld naar Cultuur voor de verbouwing van jongerencentrum Azotod. Stimuleringsmaatregelen kinderopvang Ten behoeve van stimuleringsmaatregelen Kinderopvang hebben wij per 31 december 2009 0,178 miljoen euro gereserveerd. Bij de Voorjaarsnota 2009 is 0,622 miljoen euro afgeroomd van de middelen die wij oorspronkelijk bestemd hadden voor stimulering kinderopvang ten behoeve van de algemene middelen. In 2009 hebben wij 0,72 miljoen euro ontrokken voor stimuleringsmaatregelen, 0,35 miljoen euro voor de wijkoppas en 0,08 miljoen euro voor de procesversneller kinderopvang.

Programmareserve Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

0

5.000

1.510

0

3.490

Risicofonds Wmo

1.120

0

227

0

893

Werk en inkomen

122

0

0

-122

0

-200

0

0

200

0

1.042

5.000

1.737

78

4.383

Omschrijving Fonds arbeidsmarkt college 20092010

Armoedebestrijding Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's.

349

Toelichting Arbeidsmarkt In het collegeprogramma 2009 is 10 miljoen euro beschikbaar gesteld voor arbeidsmarkt gerelateerde activiteiten in de jaren 2009 – 2011. In 2009 is de helft van dit geld beschikbaar gesteld en gestort voor Fonds arbeidsmarkt college 2009-2010. In de re-integratienota “Aan de slag” is een prognose opgenomen van de bestedingen van dit budget. Conform deze prognose is er een bedrag van 1,5 miljoen euro onttrokken aan de reserve. Wmo Bij de Voorjaarsnota 2009 is besloten de middelen voor Risicofonds Wmo af te romen met een bedrag van 0,2 miljoen euro.

Programmareserve Volksgezondheid Omschrijving Plan van Aanpak MO Integrale huisvesting 0-19 Jeugd: Opvoeden en Opgroeien Gezond gewicht en Psychosociaal Binnenplaats

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

6.022

2.307

4.269

696

4.755

654

0

218

0

436

1.640

0

1.641

355

354

600

0

480

0

120

1.283

0

1.283

0

0

88

0

88

0

0

10.287

2.307

7.979

1.051

5.665

Herhuisvesting Jeugdgezondheidszorg Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang (PvA MO) Wij hebben 4, 8 miljoen euro gereserveerd om in 2010 en 2011 het Plan van Aanpak Maatschappelijke opvang uit te voeren. In 2009 is het saldo van de voorziening Ambulante Verslavingszorg van 2,307 miljoen euro overgeheveld ten behoeve van het Plan van Aanpak. Ook wat er gereserveerd was voor Binnenplaats is overgeheveld voor het Plan van Aanpak. Dit is echter niet zichtbaar als storting, maar als negatieve onttrekking (-1,283 miljoen euro). Voor de uitvoering van het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang is 5,552 miljoen euro onttrokken. Integrale huisvesting 0-19 In 2009 is 0,145 miljoen euro ingezet om de structurele huisvestingstaakstelling van de afdeling Jeugdgezondheidszorg incidenteel in te vullen. Een bedrag van 0,073 miljoen euro is ingezet ten behoeve van de Modernisering Jeugdgezondheidszorg. De jeugdgezondheidszorg 0-4 jarigen (consultatiebureaus) en de jeugdgezondheidszorg 4-19 jarigen (GG & GD) zijn ondergebracht in verschillende panden. Voor de integratie van de Jeugdgezondheidszorg 0-19 jarigen is het noodzakelijk dat beide partijen zoveel mogelijk in dezelfde panden komen te werken. Hiervoor hebben wij 0,436 euro gereserveerd. Jeugd: Opvoeden en Opgroeien Wij hebben 0,354 miljoen euro gereserveerd voor de implementatie van het digitaal dossier voor Jeugdgezondheidszorg (DD JGZ) en de modernisering van de jeugdgezondheidszorg. In 2009 hebben wij 0,784 miljoen euro onttrokken voor de invoering van het Digitaal Dossier JGZ en 0,857 miljoen euro voor de modernisering van de jeugdgezondheidszorg. Gezond gewicht en Psychosociaal In 2009 is bij de voorjaarsnota 0,2 miljoen euro van gezond gewicht afgeroomd. Tevens is 0,28 miljoen euro aan de reserve onttrokken ter ondersteuning van het programma mantelzorg in 2009. In 2010 wordt het restant van dit onderdeel van de reserve volledig ingezet ten behoeve van mantelzorg. 350

Herhuisvesting gezondheidszorg, binnenplaats. In 2009 zijn de kosten van de herhuisvesting Jeugdgezondheidszorg en de integratie van de consultatiebureaus en de Jeugdgezondheidszorg 4-19 onttrokken aan de programmareserve. De middelen die wij hadden gereserveerd voor binnenplaats zijn in 2009 volledig aangewend ten behoeve van de uitvoering van het Plan van Aanpak Maatschappelijke Ontwikkeling (PvA MO).

Programmareserve Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed Omschrijving Reserves i.v.m. Vaste Activa

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

Stand 1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

47.147

6.633

-1.215

2.507

57.502

Nota Kapitaalgoederen

2.456

1.595

450

0

3.601

VA Vorstelijk Complex

2.202

0

0

0

2.202

486

0

17

0

469

3

0

-315

0

318

Staatsliedenbuurt Frictiekosten Accommodatiebeleid IAB/Overdrachtsprijzen OGU Nieuw Welgelegen Totaal

77

0

0

0

77

475

0

475

0

0

52.847

8.228

-588

2.507

64.169

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Voor de gemeentelijke bijdragen aan de lopende investeringsprojecten hebben wij 57,502 miljoen euro gereserveerd. Hiermee worden de rendabele kapitaallasten die voortvloeien uit de investeringen gefinancierd. Dit geldt ook voor het vorstelijk complex (2,2 miljoen euro). Voor de uitvoering van de nota kapitaalgoederen hebben wij 3,6 miljoen euro gereserveerd. Een bedrag van 0,45 miljoen euro is aan de programmareserve ontrokken voor achterstallig onderhoud welzijnsaccommodaties in het kader van de nota Kapitaalgoederen. Voor de uitvoering van het Project Staatsliedenbuurt hebben wij 0,469 miljoen euro gereserveerd, bij de voorjaarsnota is besloten een bedrag van 0,017 miljoen euro af te romen van dit doel. De negatieve onttrekking bij frictiekosten accommodatiebeleid is een technische correctie van een dubbele onttrekking betreffende project Fort Blaucapel (0,2 miljoen euro) en betreffende het Budget Leefbaarheid en Sociale Samenhang. Voor de uitvoering van het project Nieuw Welgelegen is 0,475 miljoen euro onttrokken.

Programmareserve Lokale Democratie en Bestuurlijke Samenwerking Omschrijving Regierol Stationsgebied Reorganisatie

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

70

0

35

-35

0

449

0

0

-449

0

385

0

300

-85

0

50

0

25

-25

0

Bestemmingsreserve Recht van Initiatief Gezamenlijke activiteiten wijkraden Verbouwing wijkservicecentrum Vleuten – De Meern

156

0

0

-156

0

Uitvoering leefbaarheidsbudgetten

0

0

3.994

3.994

0

Verloren en gevonden voorwerpen

90

0

90

1.200

1

4.444

Totaal

0 3.244

1

Bedragen zijn in duizenden euro's.

351

Toelichting Wij hebben 0,35 miljoen euro onttrokken voor de loonkosten van de gebiedsmanager regierol Stationsgebied, 0,3 miljoen euro is onttrokken ter gedeeltelijke dekking van het leefbaarheidsbudget 2009. Voor de stimulering van de uitwisseling tussen de wijkraden hebben wij 0,025 miljoen euro onttrokken. Wij hebben 3,994 miljoen euro onttrokken om toezeggingen ten kunnen betalen zonder de leefbaarheidsbudgettten in 2009 te belasten. Ter dekking van het tekort in 2009 hebben wij 0,09 miljoen euro ingezet.

Programmareserve Wonen en Monumenten Omschrijving

Stand

Stortingen

Onttrekking

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

en 2009

2008

31-12-09 13.159

Stimulering Volkshuisvesting

9.056

0

-3.600

503

Woonfonds

8.366

0

4.600

1.300

5.066

Utrechtse restauratie

2.320

0

850

2.000

3.470

Egalisatie bouwleges

4.164

0

761

-1.403

2.000

174

174

0

1.036

1.384

1.205

0

0

0

1.205

0

0

1.236

1.998

762

1.868

0

505

-663

700

Ondersteuning Handhaven

890

154

143

-726

175

Archeologisch onderzoek Leidsche Rijn

829

0

410

-619

-200

-80

0

-80

0

0

Cofinanciering De Less

485

0

0

-485

0

Woonruimte onttrekkingsreservering

984

0

984

0

0

30.261

328

5.809

2.941

27.721

Archeologisch museum Leidsche Rijn Niet berioolde panden Revolverend fonds woningrenovatie Project ruimtelijke informatie

Flex. project

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Stimulering Volkshuisvesting

Vanuit stimulering Volkshuisvesting worden startersleningen en laagrentende leningen verstrekt ter stimulering van de woningmarkt. Het fonds is gevoed vanuit de opbrengsten van de aandelen Bouwfonds en wordt voor de uitvoering van de startersleningen aangevuld met bijdragen uit het woonfonds. Tussen de middelen die wij hebben gereserveerd voor Stimuleringsfonds Volkshuisvesting en het woonfonds hebben wij in 2009 een correctie aangebracht vanwege een onjuiste boeking (3,6 miljoen euro). Woonfonds Het woonfonds wordt ingezet voor de afwikkeling van volkshuisvestingsregelingen en initiatieven voor extra woonvoorzieningen voor bijzondere doelgroepen. De voeding van de programmareserve geschiedt door de afkoop van oude volkshuisvestingsregelingen. De onttrekking betreft de overheveling van 3,6 miljoen euro naar stimulering Volkshuisvesting en de afroming met 1 miljoen euro in het kader van de besluitvorming bij de Voorjaarsnota 2009 en de Programmabegroting 2010. Utrechts Restauratiefonds/ Revolverend fonds woningrenovatie Zowel uit het Utrechts restauratiefonds als het Revolverend fonds woningrenovatie worden laagrentende leningen verstrekt ter ondersteuning van particuliere eigenaren. Het restauratiefonds richt zich op de gemeentelijke monumenten en beeldbepalende panden. Conform de besluitvorming bij de Programmabegroting 2008 is aan beide fondsen bij de Verantwoording 2008 2 miljoen euro toegevoegd. De onttrekkingen betreft de afroming van de reserves op grond van de besluitvorming bij de Voorjaarsnota 2009 en de Programmabegroting 2010.

352

Egalisatie bouwleges Wij hebben 2,0 miljoen euro gereserveerd om de schommelingen in de opbrengsten van de bouwleges en de daarmee samenhangende tarieven als gevolg van een fluctuerende vraag om (bouw)vergunningen op te vangen. Uit deze reservering worden exploitatietekorten gedekt terwijl incidentele meeropbrengsten ten gunste van dit doel worden geboekt. Het exploitatietekort in 2008 op de bouwvergunningen bedroeg 1,403 miljoen euro en is ten laste van het egalisatiefonds gebracht. De onttrekking 2009 betreft de afroming van de programmareserve op basis van de besluitvorming bij de Voorjaarsnota 2009 en de Programmabegroting 2010. Archeologisch museum Leidsche Rijn Wij hebben 1,4 miljoen euro gereserveerd ten behoeve van het ontwikkelen van het cultuurcentrum Hoge Woerd, ondermeer gericht op archeologische presentatie, educatie en cultuurhistorie. Het resultaat 2008 betreft de toevoeging in 2008 van het bedrag van 0,174 miljoen euro plus het resterende budget van 0,862 miljoen euro voor visualisatie van de Romeinse Limes. Niet berioolde panden De reservering voor niet-berioolde panden wordt opgeheven wegens het beëindigen van het project 'ieder huis op het riool'. Project ruimtelijke informatie Wij hebben 0,7 miljoen euro gereserveerd voor het project ruimtelijke informatie. De onttrekking in 2009 voor het project ruimtelijke informatievoorziening betreft de afroming op basis van de besluitvorming bij de Voorjaarsnota 2009 en de Programmabegroting 2010. Het resultaat 2008 dient ter dekking van in 2008 uitgevoerde projecten. Ondersteuning handhaving Wij hebben 0,175 miljoen euro gereserveerd om bijzondere, onvoorzienbare handhavingacties te financieren. Het betreft hier vaak het optreden naar aanleiding van een (landelijke) calamiteit. Gelet op de doelstelling zijn in 2008 voor handhaving de exploitatiekosten van 0,726 miljoen euro gedekt. De onttrekking van 0,143 miljoen euro volgt uit de planning van activiteiten. De storting in 2009 betreft de inkomsten uit dwangsommen en precario kenmerken. Woonruimteonttrekkingsreservering Conform de besluitvorming bij de Voorjaarsnota 2009 en de Programmabegroting 2010 is 0,934 miljoen euro afgeroomd. Archeologisch onderzoek Leidsche Rijn Wij reserveren middelen voor de uitvoeringskosten van archeologisch onderzoek in Leidsche Rijn. De lasten voor archeologisch onderzoek in Leidsche Rijn zijn afhankelijk van de deelplan ontwikkelingen en worden jaarlijks verrekend met de progammareserve. Dit verklaart de onttrekking in 2009 met 0,41 miljoen euro en de dekking van het resultaat 2008 met 0,619 miljoen euro.

Programmareserve Milieu en Duurzaamheid Omschrijving Utrecht maakt nieuwe energie Groene Web Bodemsanering Totaal

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

0

0

450

2.071

1.621

475

0

0

-275

200

-267

0

48

315

0

208

0

498

2.111

1.821

Bedragen zijn in duizenden euro's.

353

Toelichting Voor de uitvoering van programma Utrecht maakt nieuwe energie in 2010 en 2011 hebben wij 1,6 miljoen euro gereserveerd. Voor de uitvoering van dit programma is in 2009 0,45 miljoen euro aan de programmareserve onttrokken. Wij hebben 0,2 miljoen euro gereserveerd voor de uitvoering van projecten in het kader van de verbetering van de groene leefomgeving in de stad (groene web). Bij de Programmabegroting 2010 is het restant bodemsanering van 0,048 miljoen euro afgeroomd.

Programmareserve Economische Zaken Omschrijving Cofinanciering Science Park Cofinanciering Pieken in de Delta Project Wijk in bedrijf Utrecht Toeristische stadspromotie Salariskosten FACET Totaal

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaa

Stand

1-1-09

2009

2009

t 2008

31-12-09

495

0

0

1.128

1.623

1.792

0

593

0

1.199

0

0

500

762

262

171

0

119

0

53

39

0

39

0

0

2.497

0

1.251

1.890

3.137

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Cofinanciering Science Park Het resultaat 2008 van 1,128 miljoen euro is ten onrechte opgenomen bij dit onderdeel. Dit betreft in werkelijkheid Cofinanciering Pieken in de Delta. De reservering (0,495 miljoen euro) is bestemd voor het restant dat nog aan subsidie aan de Universiteit Utrecht voor de projecten 'Centrum voor Ondernemerschap en Innovatie' (CvOI) en 'StartImpuls Utrecht' (SIU) zal worden uitbetaald. Cofinanciering Pieken in de Delta (PINDA) Bij de Programmabegroting 2010 is besloten 0,593 miljoen euro af te romen van het onderdeel Cofinanciering Pieken in de Delta. In de periode 2007-2010 is in de begroting jaarlijks 2,5 miljoen euro gereserveerd voor de cofinanciering van projecten van de regeling Pieken in de Delta. Deze reservering is bedoeld om de jaarlijkse restanten van deze budgetten (die zich als gevolg van vertragingen kunnen voordoen) beschikbaar te houden voor de uitvoering in toekomstige jaren. Project Wijk in Bedrijf Utrecht Bij de Programmabegroting 2008 zijn incidentele middelen beschikbaar gesteld voor het project Wijk in Bedrijf Utrecht (WiBU) voor de periode 2008-2010. Het resterende budget van 0,762 miljoen euro is bij de Verantwoording 2008 ten gunste van de uitvoering in 2009 en 2010 aan de programmareserve toegevoegd. In lijn hiermee is in 2009 0,5 miljoen euro onttrokken. Toeristische Stadspromotie Ten onrechte hebben wij binnen de programmareserve Economische Zaken middelen gereserveerd voor toeristische stadspromotie. De helft van de inkomsten uit de toeristenbelasting worden ingezet voor subsidies toerisme. Dit betekent dat ook van een eventuele meeropbrengst toeristenbelasting (bij de jaarlijkse verantwoording) de helft voor subsidies toerisme moet worden ingezet. Financieel administratief wordt dit geregeld door stortingen in, en onttrekkingen aan de programmareserve Stadspromotie. Bij een eventuele minderopbrengst wordt de helft gedekt uit ten laste van de programmareserve Economische Zaken. In lijn met deze afspraken is 0,119 miljoen euro onttrokken ten gunste van het budget voor subsidies Toerisme in 2009. Salariskosten FACET Bij de Programmabegroting 2010 is wat wij voor salariskosten facet hadden gereserveerd afgeroomd.

354

Bestemmingsreserve Algemene Middelen en Onvoorzien Omschrijving Budgetstructuur Leidsche Rijn

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

21.351

1.000

2.465

827

20.713

Reserve BCF

9.860

0

5.772

-2.370

1.718

Investeringen a fonds perdu

3.146

0

3.146

0

0

34.356

1.000

11.383

-1.543

22.430

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Budgetstructuur Leidsche Rijn

Voor het opvangen van frictiekosten bij de realisatie van Leidsche Rijn hebben wij 20,71 miljoen euro gereserveerd. In het kader van de afroming bij de Programmabegroting 2010 en voor de dekking van kosten van tijdelijke voorzieningen hebben wij in 2009 2,465 miljoen euro onttrokken. In verband met het op peil houden van de reserve hebben wij 1 miljoen euro gestort. Reserve BCF Met de invoering van de wet op het BTW-Compensatiefonds is deze reserve ingesteld. Deze dient voor de verrekening van gemeentebrede voor- en nadelen met betrekking tot het BTW-Compensatiefonds. In 2009 is er een bedrag afgeroomd van 0,5 miljoen euro. Daarnaast is een bedrag van 5,272 miljoen euro overgeheveld naar de programmareserve Bereikbaarheid in verband met de decentralisatie van de investeringsplanning Bereikbaarheid.

Bestemmingsreserve Algemene Ondersteuning Omschrijving

Stand

Stortingen

Onttrekkingen

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

2009

2008

31-12-09

ICT 2010

5.061

0

3.000

1.715

3.776

Europese Doelstelling 2

2.649

1.163

172

-80

3.560

Beheerfee

0

0

-2.112

0

2.112

Huurharmonisatie

0

1.434

0

0

1.434

1600

0

0

-1.307

293

Vervanging telefooncentrale

117

13

0

0

130

Onderhoud

114

15

0

0

130

Automatiseringsissues

Apparatuur

31

8

0

0

39

Metropool

22

0

7

0

15

Flexibele arbeidsvoorwaarden

91

0

76

0

15

Resultaatgericht werken

30

0

30

0

0

Frictiekosten vorming BCD

230

0

230

0

0

Liquidatie accountantsdienst

100

0

100

0

0

Routine investeringen BCD

185

0

185

0

0

Implementatie PSA

400

0

0

-400

0

Bovenwettelijke WW

111

0

0

-111

0

Assurantie eigen risico

3.767

0

2.268

-1.499

0

Routine-investeringen DBG

1.618

0

1.618

0

0

16.126

2.633

5.574

-1.682

11.504

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's.

355

Toelichting ICT 2010 Wij hebben 3,8 miljoen euro gereserveerd voor ICT 2010. Ten behoeve van de uitvoering van dit project is 3 miljoen euro onttrokken. Europese doelstelling 2 Wij hebben 3,6 miljoen euro gereserveerd voor de cofinanciering van Europese Doelstelling 2 projecten en het opvangen van hiermee samenhangende financiële risico. De storting van 1,163 miljoen is hiervoor bestemd. Beheerfee Voor beheerfee is uit de programmareserve Stedelijke Ontwikkeling en Groen is in 2009 2,112 miljoen overgeheveld naar de bestemmingsreserve algemene ondersteuning. Deze overheveling wordt zichtbaar in bovenstaande tabel als negatieve onttrekking aan de reserve. In 2010 zal deze ruimte ingezet worden voor de bedrijfsvoeringsproblematiek. Huurharmonisatie Ook het onderdeel huurharmonisatie is in 2009 overgekomen vanuit de programmareserve Stedelijke Ontwikkeling. De storting in de reserve betreft het saldo van de overheveling van het saldo (2,66 miljoen euro negatief) en het begrote resultaat op de huurharmonisatie in 2010 (4,094 miljoen euro positief), per saldo 1,434 miljoen euro positief. In de Programmabegroting 2010 wordt het saldo ingezet voor de bedrijfsvoeringsproblematiek. Telefooncentrale, apparatuur en onderhoud. Wij hebben voor de Bibliotheek binnen de programmareserve voor de vervanging van de telefooncentrale 0,13 miljoen euro gereserveerd, voor apparatuur 0,39 miljoen euro en voor onderhoud 0,13 miljoen euro. Bij de Programmabegroting 2010 is besloten om binnen de bestemmingsreserve Algemene Ondersteuning 0,007 miljoen euro af te romen van de gereserveerde ruimte voor Metropool, 0,172 miljoen euro voor Europese Doelstelling 2, 0,076 miljoen euro voor Flexibele arbeidsvoorwaarden, 0,03 miljoen euro voor Resultaatgericht werken, 0,23 miljoen euro voor Frictiekosten vorming Bestuurs- en Concerndienst, 0,022 miljoen euro voor Liquidatie Accountantsdienst en 0,185 miljoen euro voor Routine investeringen Bestuurs- en Concerndienst. De overige onttrekkingen zijn ingezet) en voor de frictiekosten die ontstonden bij de liquidatie van de voormalige accountantsdienst (0,078 miljoen euro). De gereserveerde ruimte per 31 december 2009 voor het onderdeel ICT 2010 is voor de verdere uitvoering van hiermee samenhangende projecten. De onttrekking aan het programmareserve voor assurantie betreft de afroming van de reserve zoals besloten in de Voorjaarsnota 2009. Voor routine-investeringen bij DBG hadden wij ruimte gereserveerd voor de egalisatie van kapitaallasten van routine-investeringen van de dienst over de jaren. De onttrekking van 1,618 miljoen euro betreft uitgevoerde besluitvorming naar aanleiding van de Voorjaarsnota 2009.

Reserves ten bate van vaste activa Stand

Stortingen

Onttrekking

Resultaat

Stand

1-1-09

2009

en 2009

2008

31-12-09

Reserves ten bate van vaste activa

67.169

7.582

2.409

0

72.342

Totaal

67.169

7.582

2.409

0

72.342

Omschrijving

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting De reserves ten bate van vaste activa bedragen eind 2009 72,342 miljoen euro. Als een vast actief wordt gefinancierd met een incidentele interne bijdrage, wordt deze bijdrage in een vaste activareserve gestort. Vanuit deze reserve worden vervolgens jaarlijks de bijbehorende kapitaallasten betaald. Kapitaallasten bestaan uit rente en afschrijving.

356

Toelichting op de staat van voorzieningen Voorziening programma Diversiteit en Integratie Van derden ontvangen bestemmingsbedragen Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

Pilot inburgering allochtone vrouwen

160

-104

56

0

Totaal

160

-104

56

0

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting In 2006 is subsidie ontvangen van het Ministerie van Justitie voor de uitvoering van inburgeringsvoorzieningen voor allochtone vrouwen (pilot Pavem). In 2008 is een storting van 0,104 miljoen euro gedaan die niet van Inburgering is. Dit is in 2009 gecorrigeerd. Daarnaast is er in 2009 0,056 miljoen euro onttrokken van de voorziening voor de lasten die hiervoor gemaakt zijn.

Voorziening programma Bereikbaarheid Van derden ontvangen Bestemmingsbedragen Onttrekkingen Omschrijving BOR Luchtkwaliteit Totaal

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

55.564

4.602

17.749

42.418

1.809 57.374

1.809 4.602

17.749

44.227

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Bereikbaarheidsoffensief Randstad (BOR) Wij hebben 42,5 miljoen euro gereserveerd voor de BOR. Het bevat het rijksdeel van de middelen die bestemd zijn voor de investeringen bereikbaarheid die onderdeel uitmaken van het Bereikbaarheidsoffensief Randstad. In 2009 een bedrag toegevoegd van 4,602 miljoen euro. De stortingen betreffen een correctie op de declaratie BOR 2008 op de projecten Parkeren en Transferia (2,534 miljoen euro) en een verrekening op de projecten Auto van 0,645 miljoen euro. Verder is een bedrag van 1,423 miljoen euro aan rente toegevoegd. In 2009 is in totaal een bedrag van 14,957 miljoen euro ontrokken voor de BOR. Dit betreffen de volgende declaraties: HOV 2008 ( 6,113 miljoen euro), HOV 2009 (5,24 miljoen euro), Autoprojecten (2,817 miljoen euro) en voor projecten Parkeren en Transferia (0,787 miljoen euro). Luchtkwaliteit Wij hebben 1,8 miljoen euro gereserveerd voor de ontvangen rijksbijdragen ten behoeve van de verbetering luchtkwaliteit. Ook bij programma Milieu en Duurzaamheid zijn middelen gereserveerd voor Luchtkwaliteit opgenomen. De omvang van beide reserveringen samen is per 31 december 2009 8,468 miljoen euro.

357

Voorziening programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen Risicovoorziening Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

Grondexploitaties

31.713

10.986

2.564

40.136

Totaal

31.713

10.986

2.564

40.136

Voorziening Negatieve

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Wij hebben 40,1 miljoen euro gereserveerd om grondexploitatie met een verwacht negatief financieel effect af te dekken. De benodigde omvang is bepaald op grond van het Meerjarenperspectief Grondexploitaties per 1 januari 2010 (MPG 2010). Het MPG 2010 wordt gelijktijdig met de Voorjaarsnota 2010 aan u voorgelegd. De onttrekking van 2,564 miljoen euro betreft de verrekening van de afgesloten grondexploitaties Furkaplateau, Gunningschool en Eykmanlaan. Egalisatievoorziening Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Egalisatie Onderhoud Calamiteiten onderhoud Totaal

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

4.909

0

1.937

2.972

459

197

258

398

5.368

197

2.195

3.370

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Egalisatie Onderhoud We hebben 3 miljoen euro gereserveerd voor het egaliseren van de jaarlijkse kosten voor kortcyclisch onderhoud van het gemeentelijk eigendom. Het jaarlijkse verschil tussen het begrote onderhoud en de werkelijke kosten van het onderhoud wordt toegevoegd c.q. onttrokken. In 2009 is een bedrag van 1,937 miljoen euro is aan de voorziening onttrokken. Calamiteiten onderhoud Wij hebben 0,4 miljoen euro gereserveerd voor de kosten van calamiteiten. Deze kosten vallen buiten het kort- en langcyclisch onderhoud. Jaarlijks wordt een bedrag van 0,197 miljoen euro aan de voorziening toegevoegd. In 2009 is een bedrag van 0,258 miljoen euro onttrokken. Van derden ontvangen Bestemmingsbedragen Onttrekkingen Omschrijving ISV I

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

546

0

50

496

BLS gelden

8.663

0

4.700

3.963

Totaal

9.209

0

4.750

4.459

Bedragen zijn in duizenden euro's. 358

ISVI In 2010 zullen de middelen voor ISVI worden overgeheveld van programma Milieu en Duurzaamheid naar programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen. BLS gelden (Besluit locatiegebonden subsidies) Wij hebben 3,963 miljoen euro gereserveerd voor de uitvoering besluit locatiegebonden subsidies. Van deze reservering is een bedrag van 2 miljoen euro afgeroomd en ingezet voor de vorming van het Stimuleringsfonds Woningbouwproductie Utrecht. Een bedrag van 0,2 miljoen euro is ingezet voor de Kop van Lombok.

Voorziening programma Leidsche Rijn Risicovoorziening Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

Grondexploitatie Leidsche Rijn

22.650

40.800

2.650

60.800

Totaal

22.650

40.800

2.650

60.800

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting In het Jaarverslag 2004 is op grond van de voorschriften uit het BBV ten laste van de dienstbedrijfsreserve een voorziening getroffen ter grootte van het verwachte tekort van de grondexploitatie Leidsche Rijn. Jaarlijks actualiseren we de grondexploitatie en brengen we de stand van de voorziening in overeenstemming met het verwachte resultaat. Op grond van de actualisatie per 31 december 2009, waarbij de effecten van de economische recessie voor de grondexploitatie zijn verwerkt, verwachten we een tekort van 60,8 miljoen euro. Dat betekent een stijging van 20 miljoen euro per 1 juni 2009 naar 60,8 miljoen euro per eind 2009. In verband hiermee is ten laste van de exploitatie 2009 een bedrag van 40,8 miljoen euro aanvullend in de voorziening gestort.

Voorziening programma Stationsgebied Risicovoorziening Onttrekkingen Omschrijving Risicovoorziening POS Grondexploitatie Stationsgebeid Totaal

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

51.272

0

0

51.272

0

12.750

0

12.750

51.272

12.750

0

64.022

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Het bedrag van 64 miljoen euro is het saldo van 70 miljoen euro min de tot en met 2004 gemaakte plankosten voor het Stationsgebied van 18,7 miljoen euro. In deze Verantwoording is op grond van de voorschriften uit het BBV ten laste van de dienstbedrijfsreserve een voorziening getroffen van 12,75 miljoen euro. Dit is de omvang van het tekort van de grondexploitatie Stationsgebied dat is ontstaan in verband met de dekking van de plankosten als gevolg van de continuering van de Projectorganisatie Stationsgebied. In de Programmabegroting 2010 is besloten dat hiervoor 12,75 miljoen euro in tranches kon vrijvallen vanuit de algemene reserve als de stand van het weerstandsvermogen daartoe ruimte zou bieden. De herberekening van het weerstandsvermogen in deze Verantwoording biedt deze ruimte niet (zie hierover ook de paragraaf Weerstandsvermogen en paragraaf grondbeleid.

359

Voorziening programma Beheer Openbare Ruimte Risicovoorzieningen Stortingen

Onttrekkingen

Stand 1-1-09

2009

2009

Stand 31-12-09

2.970

990

0

3.960

270

0

96

173

Claim fontein Metz

0

200

0

200

Midreth

0

54

0

54

3.240

1.244

96

4.387

Omschrijving Verhuis- en inrichtingskosten Veemarkt Achterstallige archivering

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Verhuis- en inrichtingskosten Veemarkt

Conform begroting 2009 hebben we 0,9 miljoen euro exploitatieresultaat gestort voor verhuis- en inrichtingskosten Veemarkt. Achterstallige archivering Voor achterstallige archivering hebben wij 0,2 miljoen euro gereserveerd in verband met nog te betalen kosten van achterstallige archivering. De onttrekking 2009 van 0,096 miljoen euro betreft gerealiseerde uitgaven 2009 betreffende het project achterstallige archivering. Claim fontein Metz De fontein is nog niet in gebruik. Er staan hekken omheen en er loopt een schadeclaim van de architect. De geschatte claim van 0,2 miljoen euro was geboekt op de grootboekrekening "te betalen kosten" en is nu verantwoord onder risicovoorziening. Midreth Er is discussie met Midreth over de betaling van een factuur. Het bedrag van 0,054 miljoen euro was geboekt op de grootboekrekening "te betalen kosten" en is nu verantwoord onder risicovoorziening. Egalisatievoorzieningen Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

Gladheidsbestrijding Frictiefonds

283

0

0

283

Onderhoudskosten panden NMC

75

75

0

150

533

0

227

306

0

150

0

150

891

225

227

889

Frictiekosten Stadstoezicht Onderhoud speelplekken Zuid West Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Gladheidsbestrijding frictiefonds

Bij de Programmabegroting 2010 is besloten deze reservering af te romen. In 2010 wordt dit in de administratie verwerkt.

360

Onderhoudskosten panden NMC De jaarlijkse storting van 0,075 miljoen euro is gebaseerd op de meerjaren onderhoudsbegroting gemeentelijke panden Natuur- en milieucommunicatie (NMC) 2007-2021. Frictiekosten Stadstoezicht In 2007 is deze voorziening gevormd in verband met de ontmanteling van Stichting Stadstoezicht en de overdracht van de taken naar Stadswerken. De reservering dient ter dekking van de toekomstige lasten betreffende oude rechten en verplichtingen. In 2009 hebben we afbouw onregelmatigheidstoeslag en opleidingskosten van oud Stadstoezichtmedewerkers vergoed om te kunnen functioneren binnen de nieuwe organisatie. In toekomstige jaren zullen de opgebouwde rechten uit de reservering worden gedekt. Onderhoud speelplekken Zuid West Wij hebben 0,15 miljoen euro gereserveerd voor de dekking van de programmering onderhoud speelplekken Zuid West 2006 tot en met 2012. Het bedrag van 0,15 miljoen euro was geboekt op grootboekrekening "te betalen kosten" en is nu verantwoord onder egalisatievoorziening. Voor de toekomstige jaren 2010 tot en met 2012 worden de onderhoudskosten geraamd op 0,15 miljoen euro Van derden ontvangen bestemmingsbedragen Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

GRP investeringen

0

16.436

16.436

0

Totaal

0

16.436

16.436

0

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting De storting en onttrekking van 16,4 miljoen euro in de voorziening GRP investeringen heeft te maken met de invoering van de BBV en de uitgebrachte richtlijnen over de toepassing van de BBV door de Commissie BBV. De commissie BBV heeft bepaald, dat rioleringen moeten worden gekwalificeerd als economisch activa. Economische activa dienen geactiveerd te worden. De gemeente Utrecht bracht haar investeringen in rioleringen voorheen ten laste van de resultatenrekening. Om als gevolg van de invoering van de BBV geen mutaties in de rioolheffing te creëren, heeft de commissie besloten, dat de rioolheffingen als bijdragen derden mogen worden gekwalificeerd. In de gemeente Utrecht hanteren we daarom de volgende werkwijze. Conform regelgeving activeren we de investeringen in rioleringswerken. De ontvangen rioolheffingen storten we in de voorziening GRP investeringen. Vervolgens schrijven we de investering direct volledig af ten laste van de voorziening.

Voorziening programma Veiligheid Risicovoorziening Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

Onderhoud/opknappen brandputten

538

0

458

80

Totaal

538

458

80

Bedragen zijn in duizenden euro's.

361

Toelichting Onderhoud/opknappen brandputten In 2009 zijn de werkzaamheden met betrekking tot het vervangen en aanbrengen van brandputten en kranen voortgezet. De kosten hebben 0,458 miljoen euro bedragen. Het restant van 0,08 miljoen euro is nog benodigd voor een aantal afrondende werkzaamheden, zoals het vervangen van straatpotten, repareren van hangers en dempen van afgekeurde putten. Egalisatievoorziening

Omschrijving

Stortingen

Onttrekkingen

Stand 1-1-09

2009

2009

Stand 31-12-09

137

0

137

0

2

0

2

0

223

0

223

0

8

0

8

0

370

0

370

0

ATB Bereikbaarheid Reorganisatie/ bedrijfsvoeringsknelpunten Reorganisatie Fuwatraject Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting

In 2009 is een project uitgevoerd in het kader van de reorganisatie en het nieuwe arbeidstijdenbesluit (ATB). De kosten van het project zijn 0,331 miljoen euro. Een bedrag van 0,223 miljoen euro is ten laste gebracht van het onderdeel Reorganisatie Bedrijfsvoeringsknelpunten en de rest ten laste van het onderdeel ATB. Het restant van de voorziening is vrijgevallen ten gunste van de lopende begroting.

Voorziening programma Cultuur Van derden ontvangen bestemmingsbedragen Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

Fonds Van Baaren

45

0

0

45

Fonds Rietveld Schröderhuis

91

0

0

91

137

0

0

137

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting

Fonds Van Baaren en het fonds Rietveld Schröderhuis is ingesteld door derden. De rente-inkomsten van het fonds worden bestemd voor conservering van de kunstcollectie Van Baaren, deze inkomsten worden gestort in de programmareserve Cultuur met bestemming Onderhoud en conservering. Er zijn juridische verplichtingen naar derden ten aanzien van deze fondsen.

362

Voorziening programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Risicovoorziening Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

U.C.K.

151

0

-65

216

Totaal

151

0

-65

216

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Het beschikbare saldo in de voorziening is gereserveerd ter dekking van de nog te verwachten aanspraken op wachtgeld door voormalig personeel van het UCK. Van derden ontvangen bestemmingsbedragen Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

Volwasseneneducatie

342

0

342

0

Totaal

342

342

0

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting De middelen zijn ingezet voor vergroting van de sociale zelfredzaamheid en sociale participatie van laagopgeleiden. De voorziening is na de onttrekking volledig uitgeput en niet meer nodig. Vanaf 2010 worden de rijksmiddelen voor volwasseneneducatie toegekend binnen het Participatiebudget.

Voorziening programma Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid Risicovoorziening Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

WiGo4it

25

0

0

25

Totaal

25

0

0

25

Entreegeld vordering coöperatie

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Op 7 september 2007 is de Coöperatie Wigo4it opgericht. Volgens de statuten dienen de deelnemers een entreegeld te betalen van 0,025 miljoen euro. Bij uittreding wordt dit entreegeld verrekend met de uittredingsvergoeding als gevolg van het afwikkelen van verplichtingen van de coöperatie.

363

Voorziening programma Volksgezondheid Risicovoorziening Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

GZH Centrum 't Zand

98

0

0

98

GZH centrum Spoor

85

0

0

85

GZH centrum Vleuterweide

114

0

0

114

Totaal

297

0

0

297

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting GZH Centrum 't Zand Volgens de mantelovereenkomst tussen de GG&GD en SO dient er een risicovoorziening gevormd te worden voor het afdekken van de risico’s tijdens de bouw van het gezondheidscentrum ’t Zand. De oplevering heeft door onduidelijkheid over het hoofdhuurderschap vertraging opgelopen. GZH centrum Spoor Volgens de mantelovereenkomst tussen de GG&GD en SO dient er een risicovoorziening gevormd te worden voor het afdekken van de risico’s tijdens de bouw van het gezondheidscentrum ‘t Spoor. De oplevering van het wijkgezondheidscentrum heeft in 2007 plaatsgevonden. De afwikkeling van de risicovoorziening vindt in 2010 plaats. GZH centrum Vleuterweide Volgens de mantelovereenkomst tussen de GG&GD en SO dient er een risicovoorziening gevormd te worden voor het afdekken van de risico’s tijdens de bouw van het gezondheidscentrum Vleuterweide. De oplevering van het wijkgezondheidscentrum heeft in 2008 plaatsgevonden. De afwikkeling van de risicovoorziening vindt in 2010 plaats. Egalisatievoorziening Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

Voormalig personeel

495

23

104

414

Totaal

495

23

104

414

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Voormalig personeel De onttrekking van 0,104 miljoen euro is ten behoeve van de gemaakte frictiekosten ten aanzien van voormalig personeel. De storting van 0,023 miljoen euro is nodig om in de toekomst de lopende verplichting te kunnen voldoen.

364

Van derden ontvangen bestemmingsbedragen Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Het opvoedbureau Ambulante verslavingszorg Overgewicht bij jeugd Verzelfstandiging Loket 1 Totaal

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09 0

414

0

414

2307

0

2307

0

9

0

9

0

41

0

0

41

2.771

0

2.730

41

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting De reservering voor het opvoedbureau in 2009 afgerekend met het programma Jeugd. Het saldo van ambulante verslavingszorg is per 1 januari 2009 is samengevoegd met de reservering voor het Plan van Aanpak MO. Het restant van de reservering voor overgewicht bij jeugd is aangewend voor activiteiten in verband met tegengaan van overgewicht. Wij hebben 0,041 miljoen euro gereserveerd voor loket 1. Dit het betalen van ziektekostenpremies en dergelijke ten behoeve van oud-werknemers en gezinsleden van de voormalige Stichting Loket 1. De voorziening dient door te lopen totdat er geen gebruik meer wordt gemaakt van de regeling (statistisch 2011).

Voorziening programma Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed Van derden ontvangen bestemmingsbedragen Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

Brede Doeluitkering SIV 2005-2009

26.501

40.898

67.399

0

Totaal

26.501

40.898

67.399

0

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Gestort zijn de in 2009 ontvangen Rijksmiddelen ten behoeve van het realiseren van de in het prestatieconvenant GSB 2005-2009 genoemde doelstelling. Onttrokken zijn de uitgaven ter realisatie van de in het prestatieconvenant GSB 2005-2009 genoemde doelstelling.

Voorziening programma lokale Democratie en bestuurlijke samenwerking Risicovoorziening Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

Risicovoorziening Urban

102

0

0

102

Totaal

102

0

0

102

Bedragen zijn in duizenden euro's.

365

Toelichting Wij hebben 0,1 miljoen euro gereserveerd omdat van ministerie Binnenlandse Zaken nog geen definitief uitsluitsel is gekregen over de kosten die destijds bij uitvoering Urban in rekening zijn gebracht voor technische bijstand. Gerekend naar het moment van vaststelling / goedkeuring van het Urbanprogramma wordt de goedkeuring begin 2010 onherroepelijk en kan dan bekeken worden welk gedeelte vrij kan vallen.

Voorziening programma Milieu en Duurzaamheid Van derden ontvangen bestemmingsbedragen Onttrekkingen Omschrijving ISV II

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09 20.169

22.475

13.409

15.715

Luchtkwaliteit

6.493

166

0

6.659

Impulsregeling ISV

4.527

543

614

4.456

Bodemsanering

2.356

972

1.391

1.937

Levenslustig Ondiep

2.238

34

496

1.776

Verkeerslawaai Stad

941

0

106

833

AMEV Milieuprijs

50

3

1

52

Verkeerslawaai Regio

36

0

13

23

Bodemsanering Griftpark

138

1

136

4

V.O.G.M. milieu

-21

0

-21

0

Voorziening GSB III 2005-2009

598

2.808

4.027

-622

39.831

17.935

22.478

35.289

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting ISVII

Deze reservering wordt in 2010 overgeheveld naar programma Stedelijke Ontwikkeling en Groen. De storting in de voorziening voor ISV II betreft de ontvangen Rijksbijdrage 2009 voor een bedrag van 11,131 miljoen euro en de correctie nettering BTW Compensatiefonds voor een bedrag van 2,278 miljoen euro. In 2009 is een bedrag van 15,715 miljoen euro ten laste van de voorziening ISV II gebracht. De projecten hebben betrekking op bodemsanering (4,4 miljoen euro), geluidsanering (1,1 miljoen euro), speelplekken (1,9 miljoen euro), Sportpark Elinkwijk/sporthal Zuilen (2,4 miljoen euro), centrumontwikkelingsplan De Meern (1,1 miljoen euro), Luchtkwaliteit (2,5 miljoen euro), Kwaliteitsimpuls Speeltuinen en Schoolpleinen (1,4 miljoen euro) en het multifunctionele complex de Dreef (0,8 miljoen euro). Verder is aan het Wonen en Parkeren As Kanaleneiland evenals de herinrichting van de openbare ruimte een bedrag van 1,2 miljoen euro besteed en is voor de sociale wijkaanpak Overvecht, de Kunstgrasvelden Nieuw Welgelegen evenals het Zocherplantsoen een bedrag van 1,4 miljoen euro uitgegeven. Luchtkwaliteit De reservering voor luchtkwaliteit is administratief ten onrechte gedeeltelijk opgenomen onder het programma Milieu en Duurzaamheid, het juiste programma voor de reservering is Bereikbaarheid. Zie daarom voor de toelichting op de gehele reservering voor luchtkwaliteit programma Bereikbaarheid. Impulsregeling ISV Deze reservering zal in 2010 naar het programma Stedelijke ontwikkeling en Groen worden overgeheveld. In het kader van de Impulsregeling is van het Ministerie VROM een subsidie ontvangen van 0,543 miljoen euro. De subsidie is bestemd voor uitvoering van de projecten Lessepbuurt, Robijnhof, Duo Kanaleneiland, DUO Zuilen/Ondiep en DUO Hoograven. De onttrekking van 0,614 miljoen euro heeft betrekking op de uitvoering van het plan Woningen en O.R. Rotsoord. 366

Bodemsanering In 2009 is een (netto) rijksbijdrage ontvangen van 0,925 miljoen euro voor de verdere uitvoering van de regeling. Jaarlijks wordt conform de eisen van toekenning van de subsidie rente toegevoegd (0,047 miljoen euro). De projectuitgaven zijn ten laste van de regeling gebracht (1,391 miljoen euro), het betreft de kosten die voorzien in de uitvoering van het bodemsaneringsprogramma. Levenslustig Ondiep In 2010 zal deze reservering overgeheveld worden naar programma is Utrecht Vernieuwt - Krachtwijken. De toevoeging betreft de toegekende rente 2009. De onttrekking heeft betrekking op uitgaven ten behoeve van de Openbare Ruimte, Groendiep en Thorbeckeplein. Er is door de provincie Utrecht in 2006 3,5 miljoen euro gestort en de rest van de 4 miljoen euro komt op afrekenbasis beschikbaar. De rentetoevoeging is bestemd voor het in het contract met de provincie bepaalde doel. De onttrekkingen vinden plaats bij afrekening en bevoorschotting van in het contract met de provincie bepaalde projecten. Verkeerslawaai Stad Wij hebben 0,8 miljoen euro gereserveerd in verband met verkeerslawaai stad. Voor de kosten van het actieplan Geluid hebben wij 0,106 miljoen euro onttrokken. De voorziening dient te worden aangehouden daar definitieve vaststelling over de lopende jaren nog zal plaatsvinden en daarmee finale afrekening van de verstrekte bijdragen (terugbetalingsverplichting) in het kader van (project)financieringsprogramma. Bodemsanering Griftpark Aan bodemsanering Griftpark wordt jaarlijks rente toegevoegd. De onttrekkingen hebben betrekking op de nazorg Griftpark. Verwacht wordt dat de reservering in 2010 wordt uitgeput. AMEV Milieuprijs In 1976 is door de gemeenteraad een schenking aanvaard van 0,045 miljoen euro. Jaarlijks wordt rente toegerekend. Jaarlijks wordt daarvan een prijs verstrekt van 0,001 miljoen euro. VOGM Milieu De uitvoering van de V.O.G.M. milieu is in 2009 afgewikkeld. De voorziening kan worden opgeheven. Verkeerslawaai Regio De onttrekking betreft uitvoeringskosten van de regeling Verkeerslawaai Regio. Aan het Rijk wordt verantwoording afgelegd over de besteding van de budgetgelden voor geluidssanering woningen en -onderzoek (sanering verkeerslawaai), waarna vaststelling van de bij wijze van voorschot ontvangen bijdragen plaatsvindt. Voorziening GSB III 2005-2009 Zie toelichting bij programma Economische Zaken.

Voorziening programma Economische Zaken Egalisatievoorziening Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

Voorziening onderhoud Grifthoek

227

0

10

217

Totaal

227

0

10

217

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Ten onrechte is er een reservering voor onderhoud grifthoek administratief opgenomen onder het programma Economische Zaken, het juiste programma is Bereikbaarheid. Er is 0,217 miljoen euro bestemd voor het jaarlijkse onderhoud van de parkeerinstallatievoorzieningen van de Grifthoekgarage en een éénmalige vervanging daarvan. Dit in totaal over een periode van 20 jaar. 367

Van derden ontvangen bestemmingsbedragen Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

Voorziening GSB III 2005-2009

1.667

0

0

1.667

Totaal

1.667

0

0

1.667

Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting: Deze voorziening is administratief ten onrechte gedeeltelijk opgenomen onder het programma Milieu en Duurzaamheid, het juiste programma voor de gehele voorziening is Economische Zaken. Opgeteld zijn de bedragen: Stand 1-1-09: 2,265 miljoen euro.

• • • •

Stortingen 2009: 2,808 miljoen euro. Onttrekkingen 2009: 4,028 miljoen euro. Stand 31-12-09: 1,045 miljoen euro.

De toevoeging betreft de ontvangen Rijksbijdrage en correctie nettering BTW Rijksbijdrage. De onttrekkingen betreffen de projectuitgaven 2009. Het restantbedrag van 1,045 miljoen euro is bestemd voor de verdere afwikkeling van het GSB III programma.

Voorziening Algemene Middelen Risicovoorziening Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

Risicovoorziening garanties GVU

1.000

0

0

1.000

Eigen risico brandverzekering

1.826

-195

630

1.000

0

2.500

0

2.500

2.826

2.305

630

4,500

Risico gemeentelijke gerechtelijke procedures Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting Risicovoorziening garanties GVU Deze voorziening is in 2007 ingesteld in verband met aan het personeel verleende garanties bij de verkoop van GVU. Risico gemeentelijk procedures Ter dekking van risico gerechtelijke procedure. Risico gemeentelijke gerechtelijke procedures Ter dekking van het eigen risico deel bij schadeafwikkelingen brand.

368

Voorziening Algemene Ondersteuning Egalisatievoorziening Onttrekkingen Omschrijving Wethouderspensioenen

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

5.517

190

0

5.707

Wachtgelden oud-wethouders

382

500

325

557

Liquidatiefonds Interim-dienst

1.613

0

1.545

68

287

0

285

2

2.956

0

2.684

272

Liquidatiefonds Voorzieningsdienst

191

0

189

2

Uitkeringen overname personeel SAU

200

0

200

0

208

430

61

577

24

0

18

6

2.153

31

2.094

90

58

5

0

63

Europese doelstelling 2

3.614

-7.227

0

-3.614

Cofinanciering doelstelling 2

1.103

-28

45

1.029

18.306

-6.100

7.446

4.760

Liquidatiefonds Openbaar slachthuis Liquidatiefonds Woonruimtezaken

Pensioenfonds bijzonder Kleuteronderwijs Stichting pensioenfonds Ozebi Liquidatiefonds Vleuten de Meern Sparen verlof

Totaal Bedragen zijn in duizenden euro's. Toelichting

Wethoudersvoorzieningen en wachtgelden oud wethouders Aan de voorziening voor Wethouderspensioenen wordt jaarlijks 0,19 miljoen euro toegevoegd om de voorziening op peil te houden. In 2009 is voor 0,325 miljoen euro aan wachtgelden uitgekeerd. Om de voorziening op peil te houden is 0,5 miljoen euro aan de voorziening Wachtgelden oud-wethouders toegevoegd. Liquidatiefondsen/pensioenfondsen Wij hadden voor binnen de voorziening voor verschillende liquidatiefondsen/pensioenfondsen middelen gereserveerd. Een onderzoek door een actuaris heeft ertoe geleidt dat 6,786 miljoen euro kon vrijvallen. De overige onttrekkingen aan de liquidatiefondsen hebben betrekking op betalingen aan de deelnemers van de liquidatiefondsen. De stortingen zijn om de voorzieningen op peil te houden. Sparen verlof De voorziening Sparen verlof is ingesteld om vervanging te kunnen bekostigen van een werknemer die op grond van artikel 4.3 van de CAR door middel van een spaarovereenkomst arbeidsduurverkorting realiseert. Europese Doelstelling 2 Het saldo van de egalisatievoorziening Europese Doelstelling 2 is ten onrechte twee maal onttrokken. Omdat deze voorziening niet onder de categorie egalisatievoorzieningen valt, diende het saldo van 3,6 miljoen euro overgeboekt te worden naar een nieuwe voorziening voor van derden ontvangen bestemmingsbedragen. Daarna had het totale saldo aan deze nieuwe voorziening onttrokken moeten worden ter dekking van de projecten van het Europese programma. Deze laatste boeking heeft echter ten laste van de oude egalisatievoorziening plaats gevonden. Het gevolg hiervan is dat de egalisatievoorziening Europese Doelstelling ten onrechte 3,6 miljoen euro negatief staat en de voorziening voor van derden ontvangen bestemmingsbedragen ten onrechte 3,6 miljoen euro positief (zie ook Voorziening voor van derden ontvangen bestemmingsbedragen Algemene Ondersteuning). Het saldo van deze twee voorzieningen is nul, en dat is juist. In 2010 zal er een correctieboeking plaatsvinden. Aan de voorziening Cofinanciering doelstelling 2 is 0,073 miljoen euro onttrokken ter dekking van de voorgeschreven cofinanciering van projecten van het Europese programma. Een bedrag van 0,029 miljoen euro is ten onrechte als negatieve toevoeging (in plaats van een onttrekking) aan de voorziening geboekt. 369

Van derden ontvangen bestemmingsbedragen Onttrekkingen Omschrijving

Stand 1-1-09

Stortingen 2009

2009

Stand 31-12-09

Europese Doelstelling 2

0

3.614

0

3.614

Totaal

0

3.614

0

3.614

Toelichting Zie ook "Europese Doelstelling 2" onder Egalisatievoorziening Algemene Ondersteuning. Het saldo van deze voorziening had onttrokken moeten worden ter dekking van de projecten van het Europese programma. Deze laatste boeking heeft echter ten laste van de egalisatievoorziening "Europese Doelstelling 2" plaats gevonden. Het gevolg hiervan is dat de egalisatievoorziening Europese Doelstelling ten onrechte 3,6 miljoen euro negatief staat en de voorziening voor van derden ontvangen bestemmingsbedragen ten onrechte 3,6 miljoen euro positief. Het saldo van deze twee voorzieningen is nul, en dat is juist. In 2010 zal er een correctieboeking plaatsvinden.

370

Borgstellingen Borgstellingen (garanties en/of gewaarborgde geldleningen) Oorspronkelijk

percentage van de

bedrag gewaar-

lening waarvoor

de lening

de lening

borgde lening

borgstelling geldt

1-1-2009

31-12-2009

Totalen Bo-Ex

327.894

0

297.610

315.874

Totalen Portaal

510.778

0

480.825

494.927

Totalen Mitros

556.176

0

487.746

438.433

Totalen SSHU

205.262

0

199.684

202.220

68.394

0

72.861

68.315

3.310

0

2.657

2.504

Totalen Bouwvereniging Volksbelang Vianen

10.000

0

10.000

10.000

Totalen SGBB

37.542

0

35.444

35.140

Totalen Habion

11.078

0

9.857

9.695

Totalen Woonzorg

33.077

0

32.885

29.159

IJsselsteinse Woningbouwvereniging

Borgstelling verleend voor (naam instelling )

Totalen GroenRandWonen Totalen woningbouwvereniging Utrecht

restant van restant van

12.000

0

12.000

12.000

Totalen Stichting Den Bouwacker

1.405

100

1.165

1.145

Totalen Stichting Tuindorp BANS

4.050

100

1.113

636

Totalen Vereniging De Regentes

457

100

423

419

205.997

50

16.607

16.010

WEW garanties Werkgeversgarantie

12.054

100

4.152

4.003

SVN Garantie op extra ruimte

3.517

100

1.566

1.361

NRF RGSVH/BWS

3.759

100

512

2.443

0

100

2.989

3.255

52

100

37

35

6.607

100

4.624

4.376

Vereniging Utrechtse Rugbyclub

82

100

8

0

Voetbalvereniging Odin

77

100

6

3

Sportvereniging D.S.O

151

100

12

6

Stichting Tafeltennis Promotie

136

50

64

59

Voetbalvereniging R.U.C.

54

100

11

8

Tennisvereniging At Risk

237

100

125

117

10

100

5

4

127

100

20

13

Stichting Beheer Tennispark Rhijnauwen

45

100

25

23

Stichting Beheer Tennispark Rhijnauwen

34

100

19

17

Stichting Landlust Vechtlust en Oog in Al

45

100

20

18

Tennisvereniging ULTC-Iduna

79

100

61

58

Stichting Landlust

51

100

20

16

Tennisvereniging ULTC-Iduna

125

100

96

91

Nederlandse Bridgebond

454

100

241

222

NRF totaalfinanciering Bouwbeheer Stichting Werkruimte Kunstenaars UW Holding BV (UW-bedrijven)

V.V.U.A. Sportvereniging Kampong

Velox-SVVU-Celeritudo

20

100

8

6

Stichting Financieel Beheer Kampong Hockey

272

100

140

126

Stichting Financieel Beheer Kampong Hockey

340

100

215

203

Sportschool Anton Geesink

45

100

18

13

Sportvereniging Kampong Voetbal

35

100

16

13

Sportvereniging Kampong Hockey

69

100

43

40

Sportvereniging Kampong Hockey

69

100

43

40

Voetbalvereniging 'Sporting70'

25

100

11

9

Stichting Blaashal Domstad

60

100

20

11

371

Oorspronkelijk

percentage van de

bedrag gewaar-

lening waarvoor

de lening

de lening

borgde lening

borgstelling geldt

1-1-2009

31-12-2009

Stichting de Noordpunt

125

100

92

83

Voetbalvereniging 'De Meern'

200

100

200

200

SV Kampong (hoofdbestuur)

75

100

64

56

Korfbalvereniging HKC

28

100

22

20

Stichting Kampong Hockey

125

100

96

83

MHC Fletiomare

200

100

190

182

Stichting Expl. Sportacc. Utrecht Leidsche Rijn (Desto)

225

100

216

207

Stichting Expl. Sportacc. Utrecht Leidsche Rijn (Desto)

100

100

94

90

Stichting Beheer Tennispark Rhijnauwen

100

100

90

85

90

100

90

81

Stichting Axion Continu (voorheen Stichting Continu)

4.992

100

200

0

Stichting Axion Continu (voorheen Stichting Continu)

1.815

100

73

0

Stichting Axion Continu (voorheen Stichting Continu)

1.361

100

163

109

Stichting Axion Continu (voorheen Stichting Continu)

5.309

100

637

212

CWZW Midden Nederland (Stichting Leger des Heils)

1.042

100

792

746

34

100

5

4

125

100

50

46

2.269

100

1.248

1.191

Bejaarden

2.291

100

1.923

1.878

Stichting Axion Continu (voorheen Stichting Continu)

1.134

100

363

317

Stichting HABION (Land. Herv. Bouw- Bejaarden)

4.992

50

4.261

4.164

Stichting Portes (Voorheen St. Welzijn Lunetten)

227

100

161

0

Stichting Axion Continu (voorheen Stichting Innova)

673

100

281

239

Borgstelling verleend voor (naam instelling )

Tennisvereniging ULTC-Iduna

Stichting Scouting 'De Vliegende Pijl' Stichting Tussenvoorziening voorheen St. Weerdsingel) Stichting Trajectum Novum

restant van restant van

Stichting Gereformeerde Bouwcorporaties voor

St. Vieja Utrecht (voorheen St. Vrouwenopvang Utrecht) SHBU Zorgcentra Kinderdagverblijf 'De Poppenzolder'

150

100

82

77

4.181

100

1.928

1.769

70

100

36

35

Stichting Axion Continu (voorheen Stichting Continu)

167

100

82

66

SHBU Zorgcentra

113

100

45

40

St. Vieja Utrecht (voorheen St. Vrouwenopvang Utrecht)

817

100

487

446

Stichting Secu/ Beatitas

137

100

32

17

Stichting Axion Continu (voorheen Stichting 1.606

100

279

0

Stichting Wijkgezondheidscentrum Lunetten

381

100

244

236

Stichting Wijkgezondheidscentrum Lunetten

318

100

204

197

Stichting Wijkgezondheidscentrum Lunetten

104

100

67

65

Stichting Wijkgezondheidscentrum Lunetten

816

100

538

522

Stichting Gezondheidscentra Leidsche Rijn 64

500

100

400

400

1.691.739

1.666.929

Evangelisch Luthers Rusthuis De Wartburg )

Totaal

2.052.943

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

In de Verantwoording 2008 is de stand van de geldlening per 31 december 2008 opgenomen voor 0,375 miljoen euro. Met terugwerkende kracht is besloten de lening aflossingsvrij te maken. 64

372

SiSa bijlage

373

Nummer

Specifieke uitkering (3)

Indicatoren (6)

5

Verzameluitkering JUS

Besteed bedrag 2009 baten en lasten stelsel

Verantwoorden op basis van

7

Verzameluitkering BZK

Besteed bedrag 2009 baten en lasten stelsel

Verantwoorden op basis van

9

Regionale meld- en coördinatiecentra voortijdig schoolverlaten

Besteed bedrag 2009

12

Versterking cultuureducatie in het primair onderwijs 2005-2007 (CPO)

Het totaal van de ontvangen rijksmiddelen 2005 t/m 2007 die per einde schooljaar 2007-2008 onbesteed zijn gebleven (incl. evt. vaststellingen in 2009 door provincie resp. gemeente over periode t/m aug. 2008).

15

Brede scholen/ sportaccommodaties

Aantal afgeronde projecten in 2009

20B

Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL)

Afspraak (7)

Realisatie (8)

Opgebouwde reserve ultimo 2008

1.550.539

3

3

Besteed bedrag 2009 Besteed bedrag 2009 Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking. 5080.07.1108 (LMV 2007.066448) Besteed bedrag 2009 uit eigen middelen Besteed bedrag 2009 uit bijdragen door derden (niet rijk, provincie of gemeente) Besteed bedrag 2009 uit de door gemeente ontvangen rente opbrengsten op door provincie verstrekte bijdrage NSL 21A

Bodemsanering (excl. Bedrijvenregeling)

Besteed bedrag 2009 uit Wbb

Correctie besteed bedrag Wbb voorgaande jaren Besteed bedrag 2009 uit FES Correctie besteed bedrag FES voorgaande jaren Aantal saneringen (inclusief SEB)

18

Alleen in te vullen na afloop programmaperiode Aantal bodemonderzoeken (inclusief SEB)

167

Alleen in te vullen na afloop programmaperiode Aantal m2 gesaneerd oppervlak (inclusief SEB)

21.904

Alleen in te vullen na afloop programmaperiode Aantal m3 gesaneerde grond (inclusief SEB)

47.729

Alleen in te vullen na afloop programmaperiode Aantal m3 gesaneerd verontreinigd grondwater (inclusief SEB)

334.452

Alleen in te vullen na afloop programmaperiode 22B

Programma externe veiligheid (EV)

Percentage van de verstrekte bijdrage 2009 dat is gebruikt voor het in dienst nemen vast personeel EV Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking. 2008INT232020-251 Besteed bedrag 2009

27

Subsidieregeling aanpak zwerfafval

Totaal subsidiabele kosten 2009 Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking. ZAI07005

374

Beginstand Ontvangen 2009 (9) van Rijk (10)

1

Overige ontvangsten (11)

Besteed t.l.v. Besteed t.l.v. rijks- provinciale of Wgr+ middelen (12) middelen (13)

Overige besteding (14)

Te verrekenen Te verrekenen met het Rijk met Provincie (15) / Wgr (16) Overige (17) Toelichting afwijking (18)

Eindverantwoording Ja/Nee (19)

204.874 215.568 2.611.579

43.390

383.508

0

Nee 1.182.734

Nee

949.109

Nee

0

Nee

1.391.023

Ja

nvt 0

Ja nvt

nvt 53.142

81.838

nvt

Ja

Nee

375

Nummer

Specifieke uitkering (3)

Indicatoren (6)

Afspraak (7)

Realisatie (8)

Andere subsidies van het Rijk of de Europese Commissie ontvangen? Kolom (7) en (8): wel of niet ontvangen Kolom (11): bedrag van ontvangst Alleen in te vullen na afronding project Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking. Basisproject: Plan van aanpak bestuurlijk vastgesteld? Alleen in te vullen na afronding project Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking. Plusproject/ proeftuinproject: Projectevaluatie uitgevoerd? Alleen in te vullen na afronding project Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking. 36

Nieuwe Sleutel Projecten (NSP)

Subsidiabele kosten 2009 minus bestedingen 2009 uit opbrengsten exploitatie Berekende opbrengst boven drempelwaarde ten behoeve van benefit sharing Alleen in te vullen na afloop project Aantal gerealiseerde projecten

4

1

Alleen in te vullen na afloop project 37

Rijkscofinancieringsregeling INTERREG IV

Totale subsidiabele kosten 2009 Hieronder per regel één project (niet zijnde totale Interreg IV-project) invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor dat project Cetsi-regeling (Portico)

49

Tijdelijke regeling impulsbudget stedelijke vernieuwing 2005

127.695

De indicatoren, met behulp waarvan na de afronding gemeten kan worden in hoeverre de in de beschikking genoemde knelpunten zijn opgeheven, dan wel de beoogde versnellingen zijn bereikt Afspraak: kolom 7 Realisatie: kolom 8 Besteed bedrag t/m 2009: kolom 12 Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking.

376

IMP05UTREC1, Project DUO-managers Kanaleneiland (woningen geherstructureerd)

56

104

IMP05UTREC1, Project DUO-managers Kanaleneiland (woningen gerenoveerd )

0

0

IMP05UTREC1, Project DUO-managers Kanaleneiland (woningen herstructurering in uitvoering )

60

0

IMP05UTREC1, Project DUO-managers Kanaleneiland (herstructurering of renovatie in voorbereiding)

2.851

2.165

IMP05UTREC5 Project DUO-managers Zuilen/ Ondiep (woningen geherstructureerd)

334

533

IMP05UTREC5 Project DUO-managers Zuilen/ Ondiep (woningen gerenoveerd)

368

576

IMP05UTREC5 Project DUO-managers Zuilen/ Ondiep (woningen herstructurering in uitvoering )

643

114

IMP05UTREC5 Project DUO-managers Zuilen/ Ondiep (herstructurering of renovatie in voorbereiding)

1.663

1.718

IMP05UTREC6 Project DUO-managers Hoograven (woningen geherstructureerd)

24

54

IMP05UTREC6 Project DUO-managers Hoograven (woningen gerenoveerd)

194

194

Beginstand Ontvangen 2009 (9) van Rijk (10)

Overige ontvangsten (11)

Besteed t.l.v. Besteed t.l.v. rijks- provinciale of Wgr+ middelen (12) middelen (13)

Overige besteding (14)

Te verrekenen Te verrekenen met het Rijk met Provincie (15) / Wgr (16) Overige (17) Toelichting afwijking (18)

7.248.305

Eindverantwoording Ja/Nee (19)

Nee 0

Nee

180.000

0

0

0

0

0

0

0

180.000

0

0

0

0

0

0

0

40.000

0

0

0

377

Nummer

50A

Specifieke uitkering (3)

Investering stedelijke vernieuwing (ISV)

Indicatoren (6)

Afspraak (7)

Realisatie (8)

IMP05UTREC6 Project DUO-managers Hoograven (woningen herstructurering in uitvoering )

210

148

IMP05UTREC6 Project DUO-managers Hoograven (herstructurering of renovatie in voorbereiding)

212

220

0

0

3.000

2.329

70

44

Aantal nieuwbouwwoningen op uitleglocaties* (middeldure) koop > 136.000

100

6.510

Aantal binnenstedelijk uitbreiding * goedkope huur < 317,03

750

0

Aantal binnenstedelijk uitbreiding * (middeldure) huur > 317,03

430

2.581

0

0

2.820

3.388

Doelstellingen en prestatieafspraken in aantallen die met het Rijk zijn overeengekomen o.b.v. het stedelijk meerjaren ontwikkelingsprogramma (MOP) en zijn vastgelegd in het GSB-convenant per stad (prestatielijst). De in te vullen eenheid (in kolom 7 en 8) is afhankelijk van de prestatieafspraak. Hieronder per regel één doelstelling / prestatieafspraak / (sub)indicator invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie Aantal nieuwbouwwoningen op uitleglocaties* goedkope huur < 317,03 Aantal nieuwbouwwoningen op uitleglocaties* (middeldure) huur > 317,03 Aantal nieuwbouwwoningen op uitleglocaties* goedkope koop < 136.000

Aantal binnenstedelijk uitbreiding * goedkope koop < 136.000 Aantal binnenstedelijk uitbreiding * (middeldure) koop > 136.000 Aantal binnenstedelijk sociaal vervanging * goedkope huur < 317,03

600

0 546

0

0

Aantal binnenstedelijk sociaal vervanging * (middeldure) koop > 136.000

1.400

589

Aantal omzetting huur naar koop

1.000

932

Aantal vernietigde woningen

2.600

1.137

Aantal binnenstedelijk sociaal vervanging * (middeldure) huur > 317,03 Aantal binnenstedelijk sociaal vervanging * goedkope koop < 136.000

Aantal ingrijpende woningverbeteringen

2.000

1.206

Aantal toename volledig toegankelijk woningen

1.500

1.935

60.000

87.027

Oppervlak (inm2 of ha) openbare ruimte waarbij sprake is van een kwaliteitsimpuls Aantal grootschalige verbindingen

2

0

4 ha

0

5

5

Aantallen saneringen

98

85

Aantallen saneringen SEB

50

45

110

348

* Oppervlakte Leefomgeving is in vijf wijken aangepakt vanuit de optiek van cultuurhistorische kwaliteit

Aantallen bodemonderzoeken Aantallen bodemonderzoekSEB

83

0

Bodemverontreiniging m2 verontreinigd oppervlak

348.000

268.963

Bodemverontreiniging m2 verontreinigd oppervlak SEB

212.000

153.033

Bodemverontreiniging m3 verontreinigd grond

220.000

381.890

Bodemverontreiniging m3 verontreinigd grond SEB

134.000

195.737

Bodemverontreiniging m3 verontreinigd grondwater

1.000.000

538.281

610.000

163.327

1.400.000

1.520.263

858.000

591.514

Geluidsanering aantallen A-woningen (51% van landsdekkend beeld)

500

186

Geluidsanering aantallen railwoningen (90% van landsdekkend beeld)

600

0

17.000

0

3.400

3.443

Bodemverontreiniging m3 verontreinigd grondwater SEB Bodemverontreiniging BPE Gemeente Bodemverontreiniging BPE SEB

Luchtkwaliteit Meters wegvlak norm luchtkwaliteit Saldo toe te boegen woningen in bestaand bebouwd gebied

378

0

Beginstand Ontvangen 2009 (9) van Rijk (10)

Overige ontvangsten (11)

Besteed t.l.v. Besteed t.l.v. rijks- provinciale of Wgr+ middelen (12) middelen (13)

Overige besteding (14)

Te verrekenen Te verrekenen met het Rijk met Provincie (15) / Wgr (16) Overige (17) Toelichting afwijking (18)

0

0

0

0

Eindverantwoording Ja/Nee (19)

nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt Bewonersweerstand tegen sloop zorgt voor vertraging en mogelijk tot aanpak als renovatie nvt nvt nvt Worden in 2010 afgerond nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt Wijziging wetgeving heeft er voor gezorgd dat de saneringen ingrijpender worden en daardoor is er een achterstand opgelopen Op dit moment is er geen duidelijkheid omtrent de hele spoorafwikkeling rondom Utrecht, waardoor er geen sanering heeft plaatsgevonden Prestatieafspraak is vervallen nvt

379

Nummer

Specifieke uitkering (3)

Indicatoren (6) Aantal m2 sociale infrastructuur in gebouwde voorzieningen waarbij sprake is van een kwaliteitsimpuls dan wel nieuwbouw van sociale infrastructuur als onderdeel van integrale gebiedsontwikkeling Aantal m2 sociale infrastructuur in semi-openbare ruimte

Afspraak (7)

Realisatie (8)

6.000

6.580

33.000

92.984

1.946

1.589

300

253

2

2

Verplichtingen / afspraken (in aantallen of euro's) met VROM n.a.v. eindsaldo investeringstijdvak ISV I Hieronder per regel één verplichting / afspraak invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie vervanging woningen realiseren LR park afmaken 2 grootschalig groen projecten (maarschalkerweer en Overvecht) Alsnog uitvoeren STEK realiseren bodem realiseren geluidssanering woningen

0

0

91.578

91.578

101

101

963

1.031

1.090

1.197

1

1

300

343 van 591

3.225

4.736

Eindsaldo ISV I per ultimo 2004 Besteed bedrag 2009 Besteed bedrag t/m 2008 51

Brede doeluitkering Sociaal, Integratie en Veiligheid (GSB/SIV)

Doelstellingen en prestatieafspraken in aantallen die met het Rijk zijn overeengekomen o.b.v. het stedelijk meerjaren ontwikkelingsprogramma (MOP) en zijn vastgelegd in het GSB-convenant per stad (prestatielijst). De in te vullen eenheid (in kolom 7 en 8) is afhankelijk van de prestatieafspraak Hieronder per regel één doelstelling / prestatieafspraak / (sub)indicator invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie 3. doelgroepkinderen VE 4. aantal leerlingen schakelklas

4a. Open doelstelling OAB: aanbod voorschoolse plaatsen in krachtwijken 5. herplaatst aantal boven-leerplichtige leerlingen 6. aantal gestarte deel-nemers educatietrajecten

11. aantal plaatsen vrouwenopvang (incl. aanvullende afspraken extra impuls en OB-A psychosociaal)

14a.1 Plan van Aanpak MO goedgekeurd 14a.2 aantal trajectplannen voor dak- en thuislozen

14a.3 aantal personen in mix van zorg en verblijf

380

Crisisopvang: 40 vrouwen (+ 32 kinderen) Voltijdopvang: 23 vrouwen (+ 30 kinderen) Capaciteit is met 9 plaatsen (onderduikplaatsen voltijdopvang voor vrouwen en kinderen die ernstig bedreigd worden) uitgebreid.

Gerealiseerd.

gerealiseerd

Gerealiseerd

1.250

1.150

875

848

Beginstand Ontvangen 2009 (9) van Rijk (10)

Overige ontvangsten (11)

Besteed t.l.v. Besteed t.l.v. rijks- provinciale of Wgr+ middelen (12) middelen (13)

Overige besteding (14)

Te verrekenen Te verrekenen met het Rijk met Provincie (15) / Wgr (16) Overige (17) Toelichting afwijking (18)

Eindverantwoording Ja/Nee (19)

nvt

nvt

nvt Alleen opgenomen die ha waar een proces verbaal van oplevering van zijn geweest. nvt nvt nvt nvt 15.844.879 19.841.822 20.676.611

0

(7) = aantal per 1/8/2011 en (8)= bereikt aantal per 1/10/2009

0

(7) = cum bereikt aantal in schooljaar 2009/2010 en (8) = cum aantal per 1/10/2009 bereikt (waarvan 174 in 2006, 271 in 2007, 285 in 2008 en 392 in 2009)

0

(8) = totaal gerealiseerd

0

(8) is aantal gerealiseerd in 2009

0

(7) = aantal per 31/12/2009 en (8) = cum aantal gestart waarvan 1603 in 2007, 1233 in 2008 en 2740 in 2009)

0

0

0

0

0

Er is bij de G4 vertraging ontstaan in het PvA MO, door problemen met het vinden van locaties en personeel voor woonzorgvoorzieningen en door vertraging in de ophoging van Rijksmiddelen. VWS heeft aangegeven met deze vertraging akkoord te gaan. Verdere informatie: Dhr. Cees van de Burg van VWS.

0

Er is bij de G4 vertraging ontstaan in het PvA MO, door problemen met het vinden van locaties en personeel voor woonzorgvoorzieningen en door vertraging in de ophoging van Rijksmiddelen. VWS heeft aangegeven met deze vertraging akkoord te gaan. Verdere informatie: Dhr. Cees van de Burg van VWS.

381

Nummer

Specifieke uitkering (3)

Indicatoren (6)

Afspraak (7)

Realisatie (8)

14b. Open doelstelling: extra plekken opvang tienermoeders

2

2

15a. percentage kinderen gescreend op overgewicht

1

1

Overvecht en Zuidwest interventies overgewicht grootschalig aangepakt

Gerealiseerd

15b. percentage kinderen voor wie gezondheidsinterventies worden ingezet

16. aantal nieuwe samen-werkingsverbanden 1e lijn 18a.1. afname aantal Marok-kaanse verdachten 12-24 jr

4

4

1.644

1.644

20. convenant huiselijk geweld

goede afstemming instellingen en organisaties Gemeente vervult regierol

Gerealiseerd

21. aanwezigheid advies- en meldpunt huiselijk geweld

Ultimo 2009: meldpunt uitgebouwd tot één loket voor alle vormen van relationeel geweld De ketenaanpak bij huiselijk geweld is versterkt: - het casusoverleg huiselijk geweld is verstevigd; - het ASHG en het OM coördineren het casusoverleg; - er is een crisisinterventieteam.

Gerealiseerd

2 urg. 15% aand. 10%

2. urg. gem. 14% 4 aand. gem. 21%

23. verminderen criminaliteit risicogebieden

24.I toename sportdeelname allochtone jeugd 24.I.1 aantal sportbonden waarmee wordt samengewerkt 24.I.2 aantal ondersteunde sportorganisaties

0

0 8

9

15

20

Inburgeringsprestatieafspraken niet zelf toevoegen, maar onderstaande indicatoren invullen Aantal inburgeringsplichtingen en vrijwillige inburgeraars voor wie voor de eerste keer een inburgeringsvoorziening is vastgesteld en die uiterlijk 31 december 2009 hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen

382

784

Beginstand Ontvangen 2009 (9) van Rijk (10)

Overige ontvangsten (11)

Besteed t.l.v. Besteed t.l.v. rijks- provinciale of Wgr+ middelen (12) middelen (13)

Overige besteding (14)

Te verrekenen Te verrekenen met het Rijk met Provincie (15) / Wgr (16) Overige (17) Toelichting afwijking (18)

0

0

0

100% van de kinderen wordt gescreend op overgewicht, alleen dit wordt niet altijd of niet duidelijk op het registratieformulier vermeld, waardoor het lijkt of slechts in 87% van de gevallen hierop gescreend wordt.

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Gemiddeld over de twee urgentiegebieden Hoograven en Kanaleneiland is de beoogde 15% afname geregistreerde criminaliteit net niet gehaald (14%). Echter waar de vermindering in Hoograven 37% bedraagt, is er in Kanaleneiland een toename van 2% over de periode 20052009. Gemeente en Rijk hebben de aflopen jaren de hardnekkigheid van de problemen rond overlast en criminaliteit in die wijk wel onderkend en een reeks van (extra) maatregelen getroffen. Utrecht heeft daarvoor GSB- en veel eigen middelen ingezet. Vanaf 2008 zijn daar nog budgetten bijgekomen voortkomend uit de aanwijzing van Kanaleneiland door het Rijk als Krachtwijk, waardoor inspanningen in een versnellingsplan kunnen worden opgenomen (met o.a. straatcoaches en cameratoezicht). Andere maatregelen en activiteiten waren/zijn: uitbreiding zwaar jongerenwerk, aanpak criminele groepen, instellen gebieds- en samenscholingsverboden, toegespitse aanpak woning- en autoinbraken. Maandelijkse monitoring en het instellen van jongeren- c.q. gebiedspanels om te volgen waar en hoeveel overlast plaatsvindt in de wijk.

Eindverantwoording Ja/Nee (19)

Tenslotte is er een project Onze Toekomst ter voorkoming van een criminele loopbaan van Marokkaans-Nederlandse jongeren. Op Kanaleneiland verzorgt dit project 120 individuele hulp- en begeleidingstrajecten, laagdrempelig sportaanbod en een wijknetwerk van Marokkaanse intermediairs. 0

0

0

0

0

0

0

383

Nummer

Specifieke uitkering (3)

Indicatoren (6) Aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie voor de eerste keer een gecombineerde inburgeringsvoorziening is vastgesteld

Afspraak (7)

Realisatie (8)

0

415

Aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie voor de eerste keer een gecombineerde inburgeringsvoorziening is vastgesteld en die uiterlijk 31 december 2009 hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen

108

Aantal inburgeringsplichtigen, als bedoeld in het besluit van de Staatssecretaris van Justitie van 12 juni 2007, nr. 2007/11,voor wie een inburgeringsvoorziening is vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 (gepardonneerden)

225

Aantal inburgeringsplichtigen, als bedoeld in het besluit van de Staatssecretaris van Justitie van 12 juni 2007, nr. 2007/11, voor wie een inburgeringsvoorziening is vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 én die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen (gepardonneerden).

23

Aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars dat op 1 januari 2007 deelnam aan opleidingen educatie in de zin van de WEB en het bedrag benodigd om deze opleidingen educatie in 2007 te bekostigen

14

Aantal bekend gemaakte handhavingsbeschikkingen en verstrekte kennisgevingen aan inburgersingsplichtigen

975

Aantal geestelijk bedienaren voor wie voor de eerste keer een inburgeringsvoorziening is vastgesteld

0

Aantal geestelijk bedienaren die na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen

0

Aantal geestelijk bedienaren die na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het aanvullend praktijkdeel van het inburgeringsexamen

0

Aantal in 2006 afgegeven beschikkingen voor inburgeringsprogramma’s aan nieuwkomers in de zin van de Win

402

Aantal in 2007 afgegeven beschikkingen voor inburgeringsprogramma’s aan nieuwkomers in de zin van de Win

30

Aantal in 2006,2007 en 2008 afgegeven verklaringen aan nieuwkomers in de zin van de Win die betrekking hebben op beschikkingen die in 2006 zijn afgegeven Aantal in 2007 en 2008 afgegeven verklaringen aan nieuwkomers in de zin van de Win die betrekking hebben op beschikkingen die in 2007 zijn afgegeven.

315

Aantal allochtone vrouwen categorie ‘uitkeringsgerechtigd’ met wie in 2006 een overeenkomst als bedoeld in art 8 van de regeling is gesloten

17

0

Aantal allochtonen vrouwen, categorie ‘uitkeringsgerechtigd’, dat voor 1 januari 2010 heeft deelgenomen aan het inburgeringsexamen Aantal allochtone vrouwen categorie ‘niet-werkend en niet-uitkeringsgerechtigd’ met wie in 2006 een overeenkomst als bedoeld in art. 8 van de regeling is gesloten

300

291

Aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2008 t/m 2009 voor het eerst een duale inburgeringsvoorziening is vastgesteld

1.444

Aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2008 t/m 2009 voor het eerst een taalkennisvoorziening is vastgesteld.

17

Besteed bedrag t/m 2008

384

0

114

Aangegane verplichtingen voor gerealiseerde prestaties die uiterlijk in 2011 tot uitgaven leiden Voorbereidingstraject participatiebudget

0

Aantal allochtone vrouwen categorie ‘niet-werkend en niet-uitkeringsgerechtig’ dat voor 1 januari 2010 heeft deelgenomen aan het inburgeringsexamen

Totaal besteed bedrag 2009 (inclusief inburgering)

52

1.871

Besteed bedrag t/m jaar 2009

Beginstand Ontvangen 2009 (9) van Rijk (10)

Overige ontvangsten (11)

Besteed t.l.v. Besteed t.l.v. rijks- provinciale of Wgr+ middelen (12) middelen (13)

Overige besteding (14)

Te verrekenen Te verrekenen met het Rijk met Provincie (15) / Wgr (16) Overige (17) Toelichting afwijking (18)

Eindverantwoording Ja/Nee (19)

0

0

0

0

40.000

0

0 0 0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

57.475.742 3.399.658 129.563.652 200.794

385

Nummer 53

Specifieke uitkering (3)

Indicatoren (6)

Afspraak (7)

Tijdelijke stimuleringsregeling woningbouwprojecten 2009

Aantal woningen gestart of voortgezet in 2009

Realisatie (8)

Per beschikkingnummer één regel invullen Beschikkingnummer (kolom 6) Hieronder per regel één beschikking invullen en in kolom 8 de verantwoordingsinformatie (aantal gestarte/voortgezette woningen) SW03441901 hart van Hoograven

40

SW03441904 Rijnbaan complex 824 2eF

45

SW03441909 Dynamiek

54

SW03441914 Onyxweg, Vaartsche Compagnie 55

Verzameluitkering WWI

Besteed bedrag 2009 baten en lasten stelsel

105

Verantwoorden op basis van

57

Spoorse doorsnijdingen

Aantal afgeronde projecten

58

Taxibeleid G4

De gemaakte kosten in 2009

60

Tijdelijke regeling eenmalige uitkering bestrijding regionale wateroverlast

Besteed bedrag 2009

0

0

na afloop project tevens het te verrekenen bedrag met het rijk (kolom 15) Hieronder per regel één project invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor dat project Afgekoppeld oppervlak 2009 (in m2) Hieronder per regel één project invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor dat project Volume (nood)berging 2009 (in m3) Hieronder per regel één project invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor dat project Toename afvoercapaciteit 2009 (in m3/min) Hieronder per regel één project invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor dat project

63A

Quick wins binnenhavens

Besteed bedrag 2009 Hieronder per regel één project invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor dat project

71

Verzameluitkering LNV

72

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)

Quick Win Haven Lage Weide Besteed bedrag 2009 Verantwoorden op basis van baten en lasten stelsel Het totaal aantal geïndiceerde inwoners van uw gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat én beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2009. Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2009, uitgedrukt in arbeidsjaren. Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2009, uitgedrukt in arbeidsjaren Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in 2009, uitgedrukt in arbeidsjaren.

73

Wet Werk en inkomen kunstenaars (WWIK)

1.062

56 782

9

Totaal uitgaven uitkeringen WWIK 2009 Totaal ontvangsten (W)WIK (niet-rijk) 2009 Aantal WWIK-gerechtigden ultimo 2009

74

Wet werk en bijstand (WWB)

Totaal uitgaven inkomensdeel inclusief WIJ waarvan categorie jonger dan 65 jaar

(inkomensdeel)

Totaal ontvangsten (niet-rijk) inkomensdeel inclusief WIJ waarvan categorie jonger dan 65 jaar

386

292

Beginstand Ontvangen 2009 (9) van Rijk (10)

Overige ontvangsten (11)

Besteed t.l.v. Besteed t.l.v. rijks- provinciale of Wgr+ middelen (12) middelen (13)

Overige besteding (14)

Te verrekenen Te verrekenen met het Rijk met Provincie (15) / Wgr (16) Overige (17) Toelichting afwijking (18)

Eindverantwoording Ja/Nee (19)

1.102.500 Nee 75.295

888.041

Nee

888.041

Nee

136.165

2.674.530 196.787 95.701.539 90.268.108 5.650.360 5.438.679

387

Nummer

Specifieke uitkering (3)

Indicatoren (6)

(werkdeel overgangsindicator)

Omvang van het in 2008 uitgegeven bedrag waarvan de rechtmatigheid niet kan worden vastgesteld (=Terug te betalen aan het Rijk). De verantwoording vindt plaats op basis van het kasstelsel. Er worden uitsluitend uitgaven verantwoord die gedaan zijn tot en met 31 december 2008 en waarvan de rechtmatigheid in 2008 niet kon worden vastgesteld. Voor zover de rechtmatigheid van deze uitgaven niet kan worden aangetoond, wordt het bedrag teruggevorderd van gemeenten.

75

Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

76

Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)

Uitgaven IOAW 2009

Ontvangsten IOAW (niet-rijk) 2009 Uitgaven IOAZ 2009

Ontvangsten IOAZ (niet-rijk) 2009 Uitvoeringskosten IOAZ 2009 78

Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (Bbz 2004)

Totaal uitgaven 2009 (excl. Bob) Totaal uitgaven kapitaalverstrekking 2009 (excl. Bob) Totaal ontvangsten 2009 (excl. Bob) (excl. rijk) Totaal ontvangsten kapitaalverstrekking 2009 (excl. Bob) (excl. rijk) Totaal uitvoeringskosten 2009 (excl. Bob) Totaal uitgaven Bob 2009 Totaal ontvangsten Bob (excl. Rijk) 2009 Totaal uitvoeringskosten Bob 2009

79

Wet Werkloosheidsvoorziening (WWV)

Ontvangsten 2009 (niet-rijk)

82

Participatiebudget

Meeneemregeling WWB: overheveling overschot/tekort van WWB-werkdeel 2008 naar Participatiebudget 2009

Verantwoording op basis van baten en lasten stelsel

Omvang van het in het jaar 2008 niet-bestede bedrag WWB-werkdeel dat meegenomen is naar het Participatiebudget van 2009 óf Omvang van het in het jaar 2008 rechtmatig bestede bedrag WWB-werkdeel als voorschot op het Participatiebudget van 2009 (bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevuld) Reserveringsregeling: overheveling overschot/tekort van 2009 naar 2010 Omvang van het in het jaar 2009 niet-bestede bedrag dat wordt gereserveerd voor het participatiebudget van 2010. Dit bedrag is exclusief het bedrag dat een gemeente ten onrechte niet heeft uitgegeven aan educatie bij een roc; hiervoor geldt geen reserveringsregeling (het ten onrechte niet-bestede wordt teruggevorderd door het rijk). óf Omvang van het in het jaar 2009 rechtmatig bestede bedrag participatiebudget als voorschot op het Participatiebudget van 2010 (bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevuld) Lasten WWB-werkdeel 2008 die in 2008 niet hebben geleid tot een kasbetaling Totaal lasten Participatiebudget 2009 Het is niet toegestaan om reeds in 2008 op titel van het WWB-werkdeel verantwoorde uitgaven dubbel te verantwoorden. De opgave is dus exclusief lasten 2009 die in 2008 hebben geleid tot een kasbetaling ten laste van het WWB-werkdeel, omdat deze lasten al in de verantwoording WWB-werkdeel 2008 zijn verantwoord Waarvan lasten 2009 van educatie bij roc’s

388

Afspraak (7)

Realisatie (8)

Beginstand Ontvangen 2009 (9) van Rijk (10)

Overige ontvangsten (11)

Besteed t.l.v. Besteed t.l.v. rijks- provinciale of Wgr+ middelen (12) middelen (13)

Overige besteding (14)

Te verrekenen Te verrekenen met het Rijk met Provincie (15) / Wgr (16) Overige (17) Toelichting afwijking (18)

Eindverantwoording Ja/Nee (19)

0

757.797

21.444 119.055

9.520 0 901.889 567.618 74.157 352.879 216.584 0 0 0 441 18.658.865

0

2.584.162 57.686.489

0

389

Nummer

Specifieke uitkering (3)

Indicatoren (6)

Afspraak (7)

Realisatie (8)

Baten WWB-werkdeel 2008 die in 2008 niet hebben geleid tot een kasontvangst Totaal baten (niet-rijk) Participatiebudget De opgave is exclusief baten 2009 die in 2008 hebben geleid tot een kasontvangst ten bate van het WWBwerkdeel, omdat deze baten al in de verantwoording WWB-werkdeel 2008 zijn verantwoord. Waarvan baten 2009 van educatie bij roc's Terug te betalen aan rijk Omvang van het aan het rijk terug te betalen bedrag, dat wil zeggen het in het jaar 2009 niet-bestede bedrag voor zover dat de reserveringsregeling overschrijdt, alsmede het in het jaar 2009 ten onrechte niet-bestede bedrag aan educatie bij roc’s 0

Het aantal in 2009 gerealiseerde duurzame plaatsingen naar werk van inactieven Dit onderdeel moet door alle gemeenten worden ingevuld. Indien ingevuld met een nul, dan bestaat er voor 2010 geen recht op regelluwe bestedingsruimte. Regelluw besteed bedrag 2009 Dit onderdeel dient uitsluitend ingevuld te worden door de gemeenten die voorfinanciering hebben aangevraagd 83

Schuldhulpverlening

Besteed bedrag 2009

84

Verzameluitkering SZW

Besteed bedrag 2009 baten en lasten stelsel

85

Ministeriële regeling heroïnebehandeling

Besteed bedrag 2009

87

Regeling Buurt, Onderwijs en Sport (BOS)

Verantwoorden op basis van

Gerealiseerde behandelplaatsen 2009

45

45

1 534050-05 Hoograven Sportwijk 2 2005-2007

Act/Arr 1

2

Act/Arr 2

2

3

Act/Arr 3

2

4

Act/Arr 4

2

5 534044-05 Kanaleneiland in beweging 6 2005-2007

Act/Arr 1

2

Act/Arr 2

2

7

Act/Arr 3

2

8 549608-05 Buurtsport in Halve Maan en Lombok 9 2006-2009

Act/Arr 1

2

Act/Arr 2

2

10

Act/Arr 3

2

11 549610-05 Noord-West 3x raak! 12 2006-2009

Act/Arr 1

2

Act/Arr 2

2

13

Act/Arr 3

2

14 576329-06 Actie(f) in Overvecht 15 2007-2010

Act/Arr 1

1

Act/Arr 2

1

16

Act/Arr 3

1

17 576764-06 Noord-Oost beweegt! 18 2007-2010

Act/Arr 1

1

Act/Arr 2

1

19

Act/Arr 3

1

20 576271-06 Nieuw talent in Leidsche Rijn 21 2007-2010

Act/Arr 1

1

Act/Arr 2

1

22

Act/Arr 3

1

23 576271-06 Nieuw talent in Leidsche Rijn 24 2007-2010

Act/Arr 1

1

Act/Arr 2

1

Per beschikking alle activiteitenverantwoorden. Dit doet u door eerst in een regel het beschikkingskenmerk in te vullen en daaronder per regel één activiteit in te vullen.

25 90

Seksualiteitscoördinatie- en hulpverlening + Aanvullende curatieve soabestrijding

Aantal consulten 2009 seksualiteitshulpverlening in het verzorgingsgebied. Aantal gevonden SOA's 2009 in het verzorgingsgebied Aantal SOA- onderzoeken 2009 in het verzorgingsgebied

94

Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG)

390

Besteed bedrag 2009 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.

Act/Arr 3

1 34

893 5.285

Beginstand Ontvangen 2009 (9) van Rijk (10)

Overige ontvangsten (11)

Besteed t.l.v. Besteed t.l.v. rijks- provinciale of Wgr+ middelen (12) middelen (13)

Overige besteding (14)

Te verrekenen Te verrekenen met het Rijk met Provincie (15) / Wgr (16) Overige (17) Toelichting afwijking (18)

Eindverantwoording Ja/Nee (19)

0 0

0 0

0

90.356 344.513 912.126

Ja

Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja loopt door in 2010

Nee

loopt door in 2010

Nee

loopt door in 2010

Nee

loopt door in 2010

Nee

loopt door in 2010

Nee

loopt door in 2010

Nee

loopt door in 2010

Nee

loopt door in 2010

Nee

loopt door in 2010

Nee

loopt door in 2010

Nee

loopt door in 2010

Nee

loopt door in 2010

Nee Nee

Nee Nee 5.107.444

Nee

391

Nummer

Specifieke uitkering (3)

98

Besluit subsidie stadseconomie GSB III

Doelstellingen en prestatieafspraken in aantallen die met het Rijk zijn overeengekomen o.b.v. het stedelijk meerjaren ontwikkelingsprogramma (MOP) en zijn vastgelegd in het GSB-convenant per stad (prestatielijst) De in te vullen eenheid (in kolom 5 en 9)

1

Aantal ha gestructureerde bedrijventerreinen

13 ha

2

Aantal delicten tegen bedrijven en ondernemers

3

99

Indicatoren (4)

Afspraak 2009 (5)

Besteed Realisatie bedrag t/m 2009 (9) 2008 (10)

1.557.472

1.557.472

0

10% daling tov nulsituatie 2004

0

0

0

0

Onveiligheidsgevoel van het lokale bedrijfsleven

Minder bedrijven in vat. 'zeer slecht' t.o.v. nulsituatie 2004

2.824.750

2.824.750

0

0 2.070.587

4

Aangiftebereidheid ondernemers

10% stijging t.o.v. nulsituatie 2004

0

0

0

0

5

Verbeteren innovatief vermogen en bedrijfsleven

500 gefaciliteerde doorstarters

1.790.028

1.790.028

0

639

6

Toerisme

2.286.750

2.286.750

0

1

Besluit subsidies herstructurering Topprojecten bedrijventerreine n (TOPPERregeling)

Afspraken, kosten en opbrengsten per project.

Realisatie 2 internationale toeristische projecten in hectare (ha)

Indien u bij een indicator dit jaar niets te verantwoorden heeft, vult u daar een nul in. Per project één regel invullen In kolom 19: eindverantwoording ja/nee

1

101

Geplande Geplande bestedingen bestedingen totaal 2009 Geplande 2009 gemeente + rijk bestedingen gemeente (6) 2009 Rijk (7) (8)

Topper aanvraag 5,13 miljoen, subsidie 2,5 miljoen. Rest blijft t.l.v. Gemeente

Subsidieregeling Afspraken, kosten en opbrengsten per aanpak urgente project. bedrijfslocaties Indien u bij een indicator dit jaar niets te verantwoorden heeft, vult u daar een nul in. Kolom 19: eindverantwoording ja/nee

392

8

Uitkomst tweede meting naar de ernst van de criminaliteit, die door het project wordt aangepakt.

24

Besteed bedrag 2009 (11)

650.795

242.316

0

0

1.280.883

0

935.237

1.320.740

0

953.549

943.040

Besteed bedrag t/m 2009 (12)

Bijdrage t.l.v. gemeente t/m 2009 Bijdrage t.l.v. Rijk (13) t/m 2009 (14)

Bijdrage t.l.v. rijk in 2009 (15)

Toelichting afwijking (16)

Ontvangsten (17)

Eindverantwoording ja/nee (19)

Nog uit te geven (18) Vul hier het bedrag van de openstaande verplichtingen ultimo 2009 in

893.111

0

893.111

0

0

0

3.351.470

0

0

1.888.787

2.263.780

3.351.470

0

0

0

In de eerste helft van 2010 wordt nog 6 hectare opgeleverd.

0

1.888.787

2.263.780

Totaal gemaakte en Totaal gemaakte betaalde en betaalde subsidiabele kosten. subsidiabele kosten.

2.500.000

Per project het totaal van de aan de uitvoering van het project toe te rekenen, gemaakte en betaalde subsidiabele projectkosten.

210.568

496.830

Dit betreft het minimale cijfer en op basis van de politiegegevens. Gegevens van de MCB toonden tot 2008 een sterkere daling aan.

0

Dit betreft de periode 2005-2008. Voor 2009 is het cijfer nog niet bekend (dit is ook gemeld aan ABF, die namens het Rijk de gemeenten ondersteunen). De daling in de categorie "enigszins een probleem" bleek nog sterker, van 29% naar 20%, oftewel een daling van 31%. Het BGO-onderzoek komt voor 2009 uit op 6,9%. De definitie en nulmeting hiervan is echter afwijkend.

0

Betreft aangiftebereidheid diefstal +24%, inbraak +37% en geweld -27%. Betreft cijfer 2008 (diefstal en inbraak) en 2007 (geweld). Uitkomsten MCB 2009 zijn landelijk nog niet vrijgegeven. Deze worden pas medio 2010 verwacht en het is onduidelijk in hoeverre hier vergelijkbare gegevens voor Utrecht zijn uit te halen, na wijziging beleid WODC. Het BGOonderzoek komt voor ultimo 2009 uit op 91,6%. De definitie en nulmeting hiervan is echter afwijkend.

0

nvt

0

Betreft het project Dick Bruna Huis. Tweede toeristische project (Lumen) wordt in de eerste helft van 2010 opgeleverd.

0

Bij afronding project

Per project de totale marktconforme gerealiseerde (en bij afronding project vermeerderd met de nog te ontvangen) opbrengsten, de ontvangen (en bij afronding project te vermeerderen met de toegezegde maar nog niet ontvangen) bijdragen van derden en de sub

nvt

Bij afronding project Per project het totaal van de aan de uitvoering van het project toe te rekenen, gemaakte en betaalde subsidiabele projectkosten

0

Nee

Andere aan het project verstrekte subsidies (en bij afronding project vermeerderd met de toegezegde maar nog niet ontvangen subsidies).

393

Aan de gemeenteraad van de gemeente Utrecht te Utrecht

Accountantsverklaring Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in deze Verantwoording 2009 op de pagina’s 305 tot en met 393 opgenomen jaarrekening 2009 van gemeente Utrecht, bestaande uit de balans per 31 december 2009 en de programmarekening over 2009 met de toelichtingen, gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het College van Burgemeester en Wethouders Het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Utrecht is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven, en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting, en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder gemeentelijke verordeningen. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat en voor de naleving van de relevante wet- en regelgeving, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 213, tweede lid van de Gemeentewet. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten en de Verordening voor de controle op het financieel beheer en op de inrichting van de financiële organisatie van de gemeente Utrecht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, alsmede het voor de naleving van de wet- en regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn, maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de gemeente. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving, van de redelijkheid van schattingen die het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente heeft gemaakt, een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening, alsmede een evaluatie van het normenkader voor rechtmatigheid. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

394

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van gemeente Utrecht een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2009 als van de activa en passiva per 31 december 2009 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder gemeentelijke verordeningen.

Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 213 lid 3 onder d Gemeentewet melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Arnhem, 7 mei 2010 Deloitte Accountants B.V. Was getekend: K. Bruggeman RA

395

Externe subsidieprogramma's Grotestedenbeleid (GSB) Doelstellingen De derde (en laatste) ronde van het grotestedenbeleid beslaat de periode 2005-2009. In overleg met het Rijk zijn de volgende vijf algemene doelstellingen bepaald: Verbeteren van de objectieve en subjectieve veiligheid.

• • • • •

Verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving. Verbeteren van de sociale kwaliteit van de samenleving. Binden van de midden- en hogere inkomensgroepen aan de stad. Vergroten van de economische kracht van de stad.

Meerjarig Ontwikkelingsprogramma en prestatieconvenant De basis voor GSB III (2005-2009) is neergelegd in het Meerjarig Ontwikkelingsprogramma 'Grotestedenbeleid in uitvoering' (MOP). Op basis van het MOP is in 2005 een prestatieconvenant met het Rijk gesloten, waarin per prestatieindicator een ambitie voor 2009 is geformuleerd. De prestatie-indicatoren die in het prestatieconvenant zijn overeengekomen gelden ter invulling van de vijf doelstellingen. Het stedenbeleid na 2009 In 2010 wordt het stedenbeleid voortgezet, maar de aanpak wordt op belangrijke onderdelen anders. Wat blijft is dat het Rijk de steden ondersteunt bij hun opgaven. Om op lokaal niveau meer ruimte te creëren en om de bestuurlijke lasten te verminderen is decentralisatie het uitgangspunt. Daarnaast blijft het Rijk als partner betrokken bij de wijk- en themagerichte aanpak, zoals de Krachtwijken en het thema Marokkaans-Nederlandse probleemjongeren. Voor de periode 2010-2014 zijn eveneens nieuwe afspraken gemaakt over het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISVIII) als vervolg op ISVII. Voor Utrecht gaat het om een bijdrage van circa 38,5 miljoen euro. Uitvoeringsresultaten 2009 en eindverantwoording in 2010 De uitvoering van het grotestedenbeleid vindt plaats in verschillende programma's. In onderstaand overzicht geven wij aan welke Brede Doeluitkeringen (BDU) wij ontvangen, welke resultaten daarmee moeten worden bereikt en in welke programma’s de GSB-middelen en -doelstellingen zijn verwerkt. In het algemeen zijn de met het rijk afgesproken prestaties gehaald, of bijna gehaald (enkele projecten worden in 2010 opgeleverd). Daar waar de afspraken niet volledig konden worden gerealiseerd (op het terrein van inburgering, maatschappelijke opvang, woningproductie en veiligheid) zijn wij tijdig in overleg gegaan met het rijk. Op grond daarvan verwachten wij dat deze afwijkingen worden geaccepteerd. De afwijkingen zijn in de voetnoten bij de tabel inhoudelijk toegelicht. Over de uitvoering van het beleid leggen wij in 2010 verantwoording af aan het Rijk. Dit gebeurt via de Verantwoording 2009, volgens het Single-information/Single-audit (SiSa) principe. Daarnaast zal in de loop van dit jaar een evaluatie van GSB III worden gepresenteerd op het niveau van de doelstellingen (outcome), waarbij ook de ontwikkeling in Utrecht wordt vergeleken met de ontwikkelingen in de andere GSB steden.

396

outputafspraak

nulmeting

midterm

afspraak

realisatie

31-12-04

31-12-06

31-12-09

31-12-09

0

3

13

24,05

10% daling

15% daling 65

afname “zeer

6% "zeer slecht"

programma

BDU economie Aantal hectare geherstructureerde bedrijventerreinen (Lage

Economische

Weide) Aantal delicten tegen bedrijven en ondernemers

Zaken

75.000 delicten 74.100 delicten

Onveiligheidsgevoel van het

(1% stijging)

7% “zeer

lokale bedrijfsleven

slecht”

6% “zeer slecht”

slecht”

(2008)

Veiligheid Veiligheid

+24% diefstal 21% diefstal

+23% diefstal

Aangiftebereidheid

30% inbraak

+23% inbraak

ondernemers

22% geweld

-41% geweld

stijging 10%

(2008) 66

0

> 200

500

639

2 projecten

1 (oplevering

+ 37% inbraak - 27% geweld Veiligheid

Verbeteren innovatief vermogen bedrijfsleven: aantal gefaciliteerde starters

Economische

en doorstarters Toerisme: realiseren

Brunahuis en

Trajectum

1 project

Trajectum

Lumen april

0

Brunahuis

Lumen

2010)

nulmeting

stand

afspraak

realisatie

31-12-04

31-12-07

31-12-09

31-12-09

n.v.t.

5.083

2.635 67

300

291 68

internationale toeristische projecten BDU sociaal, integratie en veiligheid

zaken

Economische Zaken programma

Aantal inburgeringsvoorzieningen voor oudkomers zonder inkomsten uit werk of uitkering

Diversiteit en

0 (per 1-1-2007)

Inburgering niet-werkende en niet-uitkeringsgerechtigde vrouwen.

0

integratie

tot en met

tot en met

300

2008

2008

Diversiteit en

n.v.t.

975

1.925

integratie

649

963

1.031

Jeugd

integratie

Aantal genomen handhavingsbeschikkingen voor inburgeraars die geen voorziening krijgen aangeboden

Diversiteit en

0 (per 1-1-2007)

Aantal doelgroepkinderen dat deelneemt aan voorschoolse educatie

65

649 (nieuwe definitie, 2006)

Omdat de met het Rijk afgesproken meetgegevens uit de Monitor Criminaliteit Bedrijfsleven niet beschikbaar zijn is

een berekening gemaakt op basis van politiegegevens. 66

Omdat de met het Rijk afgesproken meetgegevens uit de Monitor Criminaliteit Bedrijfsleven niet beschikbaar zijn,

zijn de gegevens 2008 opgenomen. 67

Door wijzigingen in de wet zijn de indicatoren, met betrekking tot de verschillende doelgroepen, verouderd en

vervangen door andere indicatoren. We vullen nu het totaal aantal reguliere voorzieningen in. De aantallen in de kolommen afspraak en realisatie zijn met andere woorden niet vergelijkbaar. 68

Voor 9 vrouwen is een ander traject ingezet. 397

outputafspraak

nulmeting

midterm

afspraak

realisatie

31-12-04

31-12-06

31-12-09

31-12-09

Aantal leerlingen dat heeft deelgenomen aan een schakelklas

programma Onderwijs,

120 (andere definitie)

Educatie en 174

1.090

1.122

Bibliotheek

conform overeenkomst Dekkend aanbod aan

voorschoolse

voorschoolse plaatsen in de

Onderwijs,

educatie in de

Krachtwijken in 2009

G4

Educatie en gerealiseerd

Bibliotheek

Aantal bovenleerplichtige scholieren dat is herplaatst in een traject gericht op het alsnog behalen van een startkwalificatie (ten

Onderwijs,

277 van 759

opzichte van de doelgroep

(percentage

voortijdig schoolverlaters).

geschrapt)

Educatie en 366 van 782

300 van 900

349 van 591

Totaal aantal gestarte deelnemers aan educatietrajecten

Bibliotheek Onderwijs,

3.000 1.130 (2007)

261

(cumulatief)

108

110

125

5.576

Educatie en Bibliotheek

Capaciteit vrouwenopvang (inclusief kinderen)

125

Welzijn

gerealiseerd

Welzijn

1.150 69

Welzijn

Plan van Aanpak MO is opgesteld en goedgekeurd door VWS. Aantal individuele integrale trajectplannen voor dak- en thuislozen

nog niet

nog niet

1.250

beschikbaar

beschikbaar

(cumulatief)

Aantal personen van bovengenoemde groep in een stabiele mix van zorg en verblijf

nog niet

nog niet

875

beschikbaar

beschikbaar

(cumulatief)

848 70

Welzijn

-

-

2

2

Welzijn

57%

88%

90%

87% 71

Volksgezondheid

0

2

en Zuidwest)

gerealiseerd

Volksgezondheid

Extra plekken opvang tienermoeders Het percentage kinderen in groep 2, 6 en de brugklas dat door JGZ wordt gescreend op overgewicht Het aantal aandachtswijken waar gezondheidsinterventies worden ingezet, gericht op overgewicht bij de jeugd

69

2 (Overvecht

Toelichting afwijking: Er is bij de G4 vertraging ontstaan in het PvA MO door problemen met het vinden van locaties

en personeel voor woonzorgvoorzieningen en door vertraging in de verhoging van Rijksmiddelen. VWS heeft aangegeven met deze vertraging akkoord te gaan. 70

Idem bovenstaande toelichting.

71

100% van de kinderen wordt gescreend op overgewicht, alleen dit wordt niet altijd of niet duidelijk op het

registratieformulier vermeld, waardoor het lijkt of slechts in 87% van de gevallen hierop wordt gescreend. 398

outputafspraak

nulmeting

midterm

afspraak

realisatie

31-12-04

31-12-06

31-12-09

31-12-09

0

2

4

gerealiseerd

1.500 (2006)

1.535

1.644

1.644

programma

Aantal nieuwe samenwerkingsverbanden in de eerste lijn in achterstandswijken

Volksgezondheid

Aantal hulptrajecten per jaar voor Marokkaanse risicojongeren (afspraak m.i.v. 2006). De aanwezigheid van een convenant tussen lokale

en gemeente

partijen betrokken bij de aanpak van huiselijk geweld.

Jeugd

Afstemming vervult Aanwezig

aanwezig

regierol

gerealiseerd

Welzijn

één loket en De aanwezigheid van een advies- en meldpunt huiselijk geweld

versterken aanwezig

aanwezig

keten

(Veilig Huis)

(Veilig Huis)

aanpak

gerealiseerd

Welzijn Openbare orde en (wijk) veiligheid

GSB urgentie-

NB de GSB-

gebieden:

definitie van

Noordwest

Het verminderen van criminaliteit in risicogebieden en in de woonomgeving door gebiedsgerichte aanpak

urgentie- en

Hoograven,

GSB urgentie-

Bokkenbuurt,

gebieden: Nw.

en wijkt af van

Kanaleneiland

Hoograven,

de definitie die

GSB aandachts-

Bokkenbuurt -

gebieden:

34%,

Zambesi-

15% daling in

14% daling in

Tigrisdreef,

Kanaleneiland +14,9%

GSB urgentie-

urgentie

Zuilen NO,

GSB aandachts-

gebieden

gebieden en

Lombok

gebieden:

10% in GSB

21% daling in

Leidseweg,

daling circa

aandachts-

aandachts-

percentages

Binnenstad

10%

gebieden

gebieden 72

verschillen.

aandachtsgebied

in het programma OOV wordt gehanteerd. Daardoor kunnen ook de

Stimuleren georganiseerde sportdeelname bij allochtone jeugd. (1) aantal bonden waarmee wordt samengewerkt.

(1) 0

(2) aantal sportorganisaties

(2) 3

dat wordt ondersteund. (afspraak m.i.v. 2007)

(2006)

(1) 4

(1) 8

(1) 9

(2) 3

(2) 15

(2) 20

Sport

BDU fysiek (ISV)

72

Gemiddeld is de beoogde afname net niet gehaald. De vermindering in Hoograven bedraagt 37%, in Kanaleneiland is

een toename van 2% over de periode 2005-2009. Gemeente en Rijk hebben de afgelopen jaren de hardnekkigheid van de problemen onderkend; er is een reeks van extra maatregelen getroffen. 399

outputafspraak

nulmeting

midterm

afspraak

realisatie

31-12-04

31-12-06

31-12-09

31-12-09

Mutaties in de

Stedelijke

woningvoorraad: aantallen nieuwbouw op uitleglocaties

programma

Ontwikkeling en 0

3.945

10.000

7.63673

Groen

4.64974

Stedelijke

Mutaties in de woningvoorraad: aantallen nieuwbouw binnen bestaand stedelijk gebied van 2000 in verband met uitbreidingsbehoefte

(uitbreiding èn 0

1.521

4.000

vervanging)

Ontwikkeling en Groen

Mutaties in de woningvoorraad: aantallen nieuwbouw binnen bestaand stedelijk gebied van 2000 in

Stedelijke

verband met vervangingsbehoefte

Ontwikkeling en 0

431

2.000

zie boven

Groen Stedelijke

Aantal omzettingen huurwoning in koopwoning

Ontwikkeling en 0

417

1.000

932

Groen Stedelijke Ontwikkeling en

Aantal vernietigde woningen

0

316

2.600

1.137

Groen

nog niet bekend in verband met Aantal ingrijpende woningverbeteringen

Stedelijke

definitie 0

‘ingrijpend’

Ontwikkeling en 2.000

1.206

Groen Stedelijke

Toename aantal volledig toegankelijke woningen

Ontwikkeling en 0

1.550

1.500

1.935

Oppervlakte openbare ruimte

Stedelijke

waarbij sprake is van een kwaliteitsimpuls

Ontwikkeling en 0

Aantal grootschalige groenprojecten met bijbehorend oppervlak

Groen

0

10.635

60.000 m²

visie-

2 nieuwe

87.027 m²

ontwikkeling

verbind.

0

bijna gereed:

tussen wonen

De projecten

oversteek NRU

en groen, 4

worden in 2010

en Haarzuilens

ha

afgerond.

Groen

Stedelijke Ontwikkeling en Groen

Aantal wijken waar fysieke culturele kwaliteiten

Stedelijke

integraal deel uitmaken van de gebiedontwikkeling

Ontwikkeling en 0

3

5

5

98 Bodemsanering: aantal en onderzoek

0

Groen Stedelijke

47 saneringen

saneringen

85 saneringen

386 onderz.

110 onderz.

348 onderzoek

Ontwikkeling en Groen

73 De woningproductie in Leidsche Rijn is later dan verwacht op gang gekomen. 74 CBS kan de uitsplitsing tussen uitbreiding en vervanging niet leveren. Er is veel vertraging bij binnenstedelijke bouwprojecten. Vooral bij sloop verlopen de procedures moeizaam.

400

outputafspraak

nulmeting

midterm

afspraak

realisatie

31-12-04

31-12-06

31-12-09

31-12-09

Aantal A- en railwoningen

Stedelijke

waar de saneringssituatie is opgelost

Ontwikkeling en 0

89

1.100

Afspraak

Alternatieve

18675

Groen

Stedelijke

Aantal meters wegvak dat

midterm: deze

afspraak:

onder de normen van het

indicator wordt

uitvoering

Pakket

niet

pakket

luchtkwal.

gemonitord

luchtkwal.

vastgesteld

Besluit Luchtkwaliteit wordt gebracht

0

Saldo toe te voegen

Ontwikkeling en Groen Stedelijke

woningen in bestaand stedelijk gebied 2000

programma

Ontwikkeling en 0

1.764

3.400

3.443

Groen

Aantal m² sociale infrastructuur in gebouwde voorzieningen, nieuwbouw of kwaliteitsimpuls, als

Stedelijke

onderdeel van integrale gebiedsontwikkeling

Ontwikkeling en 0

0

6.000

6.580

Groen

Aantal m² sociale infrastructuur in semiopenbare ruimte (nieuwbouw of verbetering als onderdeel

Stedelijke

van integrale gebiedsontwikkeling)

Ontwikkeling en 0

0

33.000

92.984

Groen

Kansen voor West - Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (2007-2013) In 2008 is het nieuwe subsidieprogramma Kansen voor West van start gegaan. In dit programma werken de G4 samen met de provincies Flevoland, Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland (P4). Het programma is in 2007 goedgekeurd door de Europese Commissie. De doelstelling van OP West is het versterken van de economische structuur en de internationale concurrentiepositie van het gebied. Daartoe zijn drie prioriteiten vastgesteld: 1. kennis, innovatie en ondernemerschap; 2. attractieve regio’s; 3. attractieve steden. In 2008 zijn de eerste projecten binnen het programma van start gegaan. Budgettair kader Het beschikbare EFRO-bedrag voor OP West is 310 miljoen euro. Daarvan is 21,6 miljoen euro bestemd voor de stad Utrecht, deels (13,1 miljoen euro) voor een stedelijk programma en deels (8,5 miljoen euro) in de vorm van een indicatief aandeel van het regionale programma. In totaal (inclusief de verplichte cofinanciering) bedraagt het Utrechtse programma 54,3 miljoen euro. Voor Utrecht zijn vooral prioriteit 1 en prioriteit 3 van belang. Uitvoeringsprogramma Wij hebben OP West voor de stad nader uitgewerkt in het uitvoeringsprogramma Vijf sterren voor Utrecht, dat in september 2007 door uw gemeenteraad is vastgesteld. Kansen voor West biedt een betrekkelijk ruim kader. Door het geld gericht in te zetten kan een groter positief effect voor de stad worden bereikt. De uitvoering wordt geconcentreerd in vijf gebieden: de grote ontwikkellocaties Stationsgebied en Leidsche Rijn (centrum) en daarnaast Lage Weide (revitalisering), bedrijventerrein Overvecht (kansenzone) en De Uithof (Science Park). Naast de gebiedsinsteek kiezen wij voor het stimuleren van talent. Kennis en talent zijn immers de sleutel voor economische kracht. Utrecht is de ontmoetingsplaats voor talent. Het aanwezige (ondernemers) talent in de universiteit en de

75

Door gewijzigde wetgeving moeten de saneringen anders (ingrijpender) worden aangepakt. Dit heeft tot achterstand

geleid. 401

hogescholen wordt vanuit het programma ondersteund. Maar ook Utrechts talent dat onbenut dreigt te blijven krijgt aandacht. Onder andere door schooluitval tegen te gaan en door vraag en aanbod op de lokale en regionale arbeidsmarkt beter op elkaar te laten aansluiten. Het uitvoeringprogramma sluit aan bij bestaand beleid en bestaande programma’s. Deze kunnen versterkt en versneld worden uitgevoerd dankzij de EFRO-subsidie. Doordat verschillende beleidslijnen rond het EFRO-programma samenkomen, is het vanuit de stad mogelijk geldstromen te matchen. Bijvoorbeeld met rijksmiddelen Pieken in de Delta voor het versterken van de kenniseconomie. Daarnaast zijn bestaande gemeentelijke budgetten en andere rijksen provinciale fondsen bruikbaar en zullen ook andere samenwerkingspartners kunnen en willen bijdragen. Voor EFROprojecten die niet (volledig) met behulp van matching kunnen worden gedekt, is in de jaren 2007, 2008 en 2009 jaarlijks een bedrag van 1,1 miljoen euro gereserveerd op de investeringsplanning. Bij de uitvoering van het programma gaat onze voorkeur uit naar substantiële projecten. In omvangrijke projecten heeft de subsidie een grotere impact dan wanneer het geld wordt versnipperd. Op die manier kan de EFRO-bijdrage een aantoonbaar effect teweeg brengen op de economische structuurversterking van de stad. Bovendien wordt op deze manier de verhouding tussen programma- en beheerkosten gunstiger. Activiteiten 2009 In de eerste uitvoeringsjaren was veel aandacht nodig voor het opzetten van de uitvoeringsorganisatie, in overleg met de samenwerkingspartners G4 en P4. Als laatste onderdeel van de uitvoeringsorganisatie is in 2009 het beheersysteem in gebruik genomen, dat de voortgang van de projecten vastlegt. Nu de beheersmatige kant van het programma staat, kan de blik nog meer worden gericht op de inhoud van het programma. In het stedelijk programmadeel hebben wij in 2009 subsidie toegekend aan De Wissel (een leerwerkproject van het ROC Midden-Nederland), Partners in Nieuw Ondernemerschap (stimuleren en ondersteunen van allochtoon ondernemerschap van de Kamer van Koophandel) en het meerjarige stedelijke programma Wijkeconomie en Kleinschalig Ondernemerschap, waarin begrepen Wijk in Bedrijf. Project

Totale kosten

EFRO

Revitalisering Flora's Hof en Lichte Gaard

2.740.000

800.000

Openbare ruimte aandachtswijken

1.020.820

397.820

Zingende Toren

1.244.632

250.000

Trajectum Lumen

3.226.000

1.060.000

Kunstfactor

995.000

398.000

Emissievrije bierboot

400.000

200.000

De Wissel

665.000

330.000

Partners in Nieuw Ondernemerschap

508.430

203.370

4.565.156

1.826.062

15.365.038

5.465.252

Wijkeconomie en Kleinschalig Ondernemerschap Totaal Bedragen zijn in euro's.

Van het Utrechtse programmadeel van 12,7 miljoen euro is nu ruim 5,4 miljoen euro toegekend aan projecten (42,5%). Er zitten verschillende projecten in de pijplijn om het programma verder te vullen. Naast de 12,7 miljoen euro voor de projecten is er in de programmaperiode 0,4 miljoen euro subsidie beschikbaar voor ambtelijke ondersteuning (technische bijstand). Het totale subsidiebedrag is dus 13,1 miljoen euro. Binnen het regionale programmadeel zijn in 2009 geen nieuwe subsidies toegekend. Er zijn twee aanvragen vanuit de stad gedaan: voor het Centrum voor Aarde en Duurzaamheid (Universiteit Utrecht) en voor Taskforce Innovatie: the next step. Deze aanvragen zitten nog in het besluitvormingstraject. Eerder is in prioriteit 1 aan de projecten Science Park, Sociale Innovatie en Protospace subsidie toegekend. Bij de invulling van prioriteit 1 van het programma (kennis, innovatie en ondernemerschap) werkt de gemeente samen met de provincie. In de selectie van projecten voor Kansen voor West is er goede afstemming met Pieken in de Delta en regionale partners, zoals de Taskforce Innovatie, zodat er een samenhangend pakket ontstaat met projecten die elkaar versterken. In prioriteit 1 is er 7,7 miljoen euro beschikbaar voor de stad, waarvan 1,1 miljoen euro is toegekend in projecten (14%). Als de nieuwe aanvragen ook 402

worden toegekend is 46% van het voor de stad beschikbare budget belegd. Ook voor dit programmadeel zitten voldoende projecten in de pijplijn, bijvoorbeeld de nieuwe huisvesting van Dutch Game Garden. Om de Utrechtse projecten binnen het regionale programmadeel mogelijk te maken hebben wij ten laste van het cofinancieringsbudget subsidie toegekend aan de volgende projecten: Protospace:

0, 2 miljoen euro

Utrecht Science Park:

0,367 miljoen euro

Sociale Innovatie MKB

0,136 miljoen euro

Centrum Aarde en Duurzaamheid:

0,538 miljoen euro

Taskforce Innovatie

0,97 miljoen euro (waarvan 0,4 miljoen euro ten laste van het fonds simulering lokale economie).

De stad beschikt over een relatief klein aandeel van 0,8 miljoen euro in prioriteit 2 (attractieve regio’s: milieu en landschappelijke waarden) van het regionale programma. Hiervoor zal een project worden geselecteerd uit het gemeentelijke Groenstructuurplan.

Westflankprogramma - Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (2000-2006) Het programma Economische structuurversterking Westflank is het Utrechtse deelprogramma van het nationale Enkelvoudig programma Document (EPD), dat door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties samen met negen steden is opgesteld in het kader van doelstelling 2 van de Europese Structuurfondsen (D2). De Europese subsidie is toegekend op basis van een programma op hoofdlijnen, dat nog niet was gevuld met concreet benoemde projecten. Doel Het doel van het programma is versterking van de economische structuur in de Westflank van de stad (Zuilen, Ondiep, Pijlsweerd, Kanaleneiland, Halve Maan, delen van Overvecht en een deel van Leidsche Rijn). De economische ontwikkeling moet leiden tot meer sociale samenhang, leefbare wijken en een grotere zelfredzaamheid van bewoners. Activiteiten 2009 Oorspronkelijk liep het Westflankprogramma tot en met in 2008, zodat 2009 het jaar van de eindverantwoording zou zijn. De Europese Commissie heeft echter in januari 2009 besloten de looptijd van de programma's te verlengen met een half jaar, tot 1 juli 2009. Dit in het kader van het Europese actieplan in verband met de economische recessie. Dankzij deze verlenging kon het beschikbare subsidiebudget beter worden benut voor de stad. Het financiële eindbeeld is als volgt: Subsidiabele uitgaven

D2-bijdrage

Subsidiebudget

62.420.912

21.590.904

Begrote projectuitgaven

84.940.747

25.498.298

Werkelijke projectuitgaven

69.468.952

21.234.265

Van het beschikbare subsidiebudget is 98,3% benut voor projecten in de Westflank. Het begrote bedrag aan totale uitgaven is overschreden met ruim 10%. Het verschil tussen de begrote projectuitgaven en de werkelijke projectuitgaven wordt grotendeels veroorzaakt doordat in veel gevallen de projectuitgaven lager waren dan begroot. Daarnaast zijn correcties doorgevoerd vanwege het Nationale Actieplan. Het Nederlandse stedenprogramma, waaronder Utrecht Westflank, maakte in 2006 onderdeel uit van de zogenaamde systeem audit van de Europese Commissie. Dit was een reguliere controle naar de bestedingen van de Europese subsidies in Nederland. De Europese Commissie constateerde tekortkomingen bij de toepassing van de regels. In reactie heeft Nederland een actieplan met verbetermaatregelen opgesteld. Onderdeel van het actieplan was een steekproefcontrole van de uitgaven tot en met 2006 in alle Europese programma’s in Nederland. Deze controle is in 2008 afgerond. Op grond van de uitkomst heeft Nederland een beperkte korting van het programma voorgesteld aan de Europese Commissie. Na onderhandeling is het 403

kortingspercentage voor het stedenprogramma vastgesteld op 3,81% van de uitgaven tot en met 2006. Op basis van de gevonden fouten is bijna 1,5 miljoen euro gecorrigeerd op de totale projectuitgaven, waarvan bijna 0,5 miljoen euro subsidie. Daarmee is de voor Utrecht doorgevoerde correctie lager dan die van het stedenprogramma in zijn geheel. Deze korting is niet doorvertaald naar de projecten, maar komt ten laste van de daartoe ingestelde risicovoorziening. Daarnaast is op grond van het Nationale Actieplan een correctie doorgevoerd op de gedeclareerde BTW. Volgens de Europese Commissie is de door de gemeente betaalde BTW vanaf 2003 (na invoering van het BTW-compensatiefonds) niet subsidiabel. Op advies van het ministerie van Financiën werd deze BTW wel gedeclareerd. De correctie betekende een verlaging van de totale uitgaven met 5,5 miljoen euro, waarvan 1,8 miljoen euro subsidie. Ook deze verlaging komt niet ten laste van de projecten, maar wordt gecompenseerd door het ministerie van Financiën. Het gekorte subsidiebedrag op grond van de steekproefcontrole en de verrekende BTW konden opnieuw worden benut in het programma. Om deze extra ruimte te benutten zijn in 2008 nieuwe projecten in het programma opgenomen en is waar mogelijk de subsidie aan lopende projecten verhoogd. Bovendien hadden wij rekening gehouden met budgetvrijval als gevolg van lagere projectuitgaven door meer subsidie toe te kennen dan het beschikbare bedrag (de zogenaamde overcommittering). Deze factoren verklaren het hoge begrote bedrag aan projectuitgaven. Op deze manier hebben wij vrijwel het gehele Europese subsidiebedrag dat beschikbaar was voor de Westflank kunnen benutten. Met de vastgestelde projecten worden vrijwel alle voorgenomen outputdoelstellingen gerealiseerd. Op het punt van nieuw gerealiseerd bedrijventerrein en nieuwe bedrijfs- of kantooroppervlakte blijft de output achter. Dat komt doordat De Wetering in de programmaperiode (anders dan verwacht) zonder D2-subsidie is aangelegd. Tegenover deze achterblijvende indicatoren staan outputs die (soms veel) hoger uitpakken dan begroot, bijvoorbeeld het aantal hectare gerevitaliseerd bedrijventerrein, aantal vierkante meter vernieuwde oppervlakte openbare ruimte, aantal ondersteunde MKB-ondernemingen, aantal samenwerkingsverbanden en aantal veiligheidsprojecten. Of de gerealiseerde output ook daadwerkelijk bijdraagt aan de versterking van de economische structuur van de Westflank, in termen van toenemende werkgelegenheid en afnemende werkloosheid ten opzichte van de rest van de stand, zal moeten blijken bij de eindevaluatie. De tussenevaluaties duiden erop dat het gebied als geheel niet verder is weggezakt ten opzichte van de stad. Ook is de werkloosheid in de aandachtswijken het afgelopen jaar minder hard gestegen dan in de stad als geheel. De tot nu toe beschikbare informatie levert echter nog geen eenduidig beeld over het effect van het programma. Overigens zijn de resultaten van het programma (zowel in termen van output als in termen van effect) niet van invloed op de omvang van de subsidie. Door verlenging van het programma zal ook de (landelijke) eindevaluatie van het programma later plaatsvinden. Wij zullen u informeren over de resultaten daarvan. Afsluitend projectenoverzicht Westflank Projectnaam

Totale uitgaven

D2-bijdrage

PRIORITEIT 1: stedelijke economische omgeving 1.1

Verbeteren fysieke bedrijfsomgeving

1.1.1

Lumax

6.383.165

908.209

1.1.2

Huis aan de Werf

1.468.441

293.688

1.1.3

Bedrijventerrein Overvecht

1.820.700

637.243

1.1.4

Fietspad Lage Weide

538.053

134.514

1.1.5

CUBE (fysieke deel)

1.220.930

332.950

1.1.6

Tunnel NOUW

5.047.752

2.271.488

1.1.7

Vasco da Gamalaan

392.456

117.506

1.1.8

Revitalisering industriehaven

2.982.348

465.083

1.1.9

Europalaan Zuid

5.808.695

998.050

1.1.10

Renovatie Havens Lage Weide

2.436.470

1.095.043

28.099.012

7.253.775

Totaal verbeteren fysieke bedrijfsomgeving

404

Projectnaam

Totale uitgaven

D2-bijdrage

1.2

Duurzame economische kwaliteit en bereikbaarheid

1.2.01

Rijnbaan

145.192

40.654

1.2.02

Drommedarislaan

373.355

93.339

1.2.03

Lage Weide: Laaggelegen Knoop

122.861

30.715

1.2.04

Lage Weide: beheer

52.693

13.173

1.2.05

Theemsdreef

1.2.06

Overkapel (fysieke deel)

94.458

28.337

267.815

80.457

6.130.658

2.124390

1.2.07

Park Transwijk

1.2.08

ASW, Ruggengraat fase 1

444.736

96.882

1.2.09

Herstel Singelstructuur

344.935

145.884

1.2.10

Arno-Tiberdreef

164.858

66.399

1.2.11

Stemvork (Ondiep)

517.842

125.739

1.2.12

Herinrichting 2e Daalsedijk

2.086.857

510.425

1.2.13

Verbetering uitstraling ASW

108.406

48.783

1.2.14

Herinrichting Plantage

646.381

95.785

1.2.15

Herinrichting Gagelhofplein

189.870

65.863

1.2.16

Renovatie Winkelplein Marco Polo

1.2.17

0

0

WijkOntwikkelingsMaatschappij Noordwest

3.303.162

249.162

Totaal duurzame economische kwaliteit en bereikbaarheid

14.994.080

3.815.987

2.301.725

690.518

PRIORITEIT 2: bevorderen bedrijvigheid 2.1

Versterken bedrijfsleven en ondernemerschap

2.1.1

Wijk in Bedrijf

2.1.2

Mentor Plus

151.563

60.807

2.1.3

Innovatie Westflank

860.187

236.817

2.1.4

CUBE (niet-fysieke deel)

699.092

224.972

2.1.5

Frontoffice Zorgondernemers

100.000

25.000

2.1.6

Cultureel ondernemerschap

335.000

150.000

2.1.7

Utrechtse ondernemersacademie

100.000

40.000

2.1.8

Wijk in Bedrijf Utrecht

302.260

150.000

4.849.828

1.578.114

222.428

Totaal versterken bedrijfsleven en ondernemerschap 2.2

Stedelijke uitstraling en netwerken

2.2.1

Parasite Leidsche Rijn Centrum

566.866

2.2.2

Centrum Innovatie en Veiligheid

483.463

211.600

2.2.3

Communicatienetwerk bereikbaarheid

297.500

100.000

2.2.4

EU Lab, Community Arts

60.200

30.000

1.408.030

564.028

Totaal stedelijke uitstraling en netwerken

405

Projectnaam 2.3

Totale uitgaven

D2-bijdrage

2.133.857

345.327

Verbeteren werking arbeidsmarkt

2.3.1

't Groene Sticht

2.3.2

Retourshop Gloriantdreef

294.220

56.723

2.3.3

Integrale Wijkaanpak

342.910

161.283

2.3.4

Do-it

2.772.507

1.386.253

2.3.5

Goedgekleurd Wijkgericht Werven

178.970

71.588

2.3.6

Perspectief (ASW Ruggengraat)

313.519

128.543

2.3.7

Utrecht Werkt

219.018

97.512

2.3.8

Makelaar Arbeidsmarkt

312.988

73.322

6.567.990

2.320.551

Totaal verbeteren werking arbeidsmarkt PRIORITEIT 3: sociaal economisch potentieel 3.1

Betrokkenheid, milieu en veiligheid

3.1.01

Wijkserviceploeg Noord West

115.162

45.293

3.1.02

Veilig ondernemen

94.967

31.656

3.1.03

Overkapel (projectleider)

56.213

28.106

3.1.04

Overkapel (niet-fysieke deel)

312.095

156.047

3.1.05

Parkmanagement De Wetering

193.325

96.663

3.1.06

Straatmanagement Amsterdamsestraatweg

434.741

201.468

3.1.07

Park De Watertoren

1.203.864

601.932

3.1.08

Zandpad (HAP)

3.1.09

Koepelorganisatie en cameratoezicht

309.581

154.791

2.425.306

930.857 14.552

3.1.10

Overbrugging Overkapel

46.073

3.1.11

Bestuurlijke aanpak Amsterdamsestraatweg

85.547

14.362

3.1.12

Straatmanagement Amsterdamsestraatweg, fase 2

320.378

122.485

5.597.254

2.398.213

Totaal betrokkenheid, milieu en veiligheid 3.2

Sociaal-economische activering

3.2.1

Nieuw Welgelegen

2.613.828

1.085.000

3.2.2

Vorstelijk complex

2.750.000

1.100.000

3.2.3

Dagbesteding risicojongeren

1.549.736

600.000

6.913.564

2.785.000

Totaal sociaal-economische activering 4

Technische bijstand

4.1

Technische bijstand; beheer

633.511

316.755

4.2

Technische bijstand; overig

405.684

202.842

1.039.195

519.597

69.468.952

21.234.265

Totaal technische bijstand Totaal

406

Samenwerkingsagenda gemeente Utrecht en Provincie In 2008 zijn met de provincie over een groot aantal onderwerpen afspraken gemaakt in het kader van de ‘samenwerkingsagenda’. Het jaar 2009 stond vooral in teken van de uitwerking en uitvoering van de afspraken tussen provincie en gemeente. Daarbij werd in de loop van het jaar duidelijk dat de verwachtingen die de provincie richting de gemeenten had gewekt niet waar konden worden gemaakt. Tenminste, er was lang niet altijd sprake van een financiële bijdrage per project. De focus verschoof naar het verdiepen van de inhoudelijke samenwerking (bijvoorbeeld waar het gaat om lobby richting het Rijk voor een bepaald onderwerp). In 2009 hebben de provincie en de gemeente in gezamenlijkheid besloten om de volgende projecten, vanwege afronding van de afspraken, van de samenwerkingsagenda te halen: Krachtwijken (UTR01a);

• • • • •

Bestuursakkoord Sociaal (UTR02); Vrede van Utrecht/Culturele Hoofdstad (UTR07a); Tour de France (UTR08a); Groene Daken (UTR09b).

In 2009 heeft de provincie voor de projecten van de samenwerkingsagenda een totaalbedrag van 9,6 miljoen euro bijgedragen. Daarnaast heeft de provincie buiten de samenwerkingsagenda om ook diverse gemeentelijke projecten gesubsidieerd, zoals een RAP subsidie voor de planontwikkeling van de Cartesiusdriehoek (0,4 miljoen euro) en een bijdrage uit het programma Utrechtse Jeugd Centraal voor het project Wrap Around Care (0,3 miljoen euro). Hierbij echter alleen de verantwoording over de projecten uit de samenwerkingsagenda waarvoor in 2009 middelen werden bestemd en/of besteed.

Thema/naam project

Binnenstedelijke Woningbouw (UTR01b)

Provinciaal kader

Fonds Stedelijk Bouwen en Wonen (Fonds SBW)

Ambities 2009

Het realiseren van de binnenstedelijke woningbouwopgave in Utrecht is een van de grootste uitdagingen van de regio. Met het Fonds SBW levert de provincie een (financiële) bijdrage aan deze opgave. Voor de 2e tranche van het Fonds SBW was 32,5 miljoen euro te verdelen. De gemeente heeft 19 aanvragen ingediend voor een totaalbedrag van ruim 11 miljoen euro. Op 23 juni 2009 heeft het college van GS een besluit genomen over de verdeling van de gelden en acht aanvragen van de gemeente voor 4,5 miljoen euro gehonoreerd.

Bedrag bestemd 2009

Van de provincie is in 2009 een bedrag van 4,5 miljoen euro ontvangen voor 8 projecten, te weten: Hart van Hoograven (0,46 miljoen euro)

• • • • • • • •

Bedrag besteed in 2009

Geuzenwijk fase 1 (0,25 miljoen euro) Cereol (Meyster’s Buiten) (1,02 miljoen euro) Bruisdreef (0,45 miljoen euro) Kop van Lombok (0,55 miljoen euro) Herontwikkeling Van Heukelomlob Zuilen (1,4 miljoen euro) Opaalweg (0,2 miljoen euro) Prinses Margrietstraat (0,167 miljoen euro

De middelen voor bovenstaande projecten zijn in 2009 nog niet besteed. Het gaat om budgetten die beschikbaar zijn gekomen om de woningbouwproductie te versnellen. De uitvoering van de projecten loopt tot en met 2012.

407

Thema/naam project

Binnenstedelijke Woningbouw (UTR01b)

Resultaten 2009

Er zijn in 2009 nog geen concrete resultaten in de zin van bakstenen en cement behaald. Resultaten bestaan nu nog uit definitieve ontwerpen, bestekken en het aanbestedingsproces. Er is goed en regelmatig overleg met de provincie over de voortgang van de uitvoering van de projecten.

Thema/naam project

Klimaatbestendig Rijnenburg (UTR04b)

Provinciaal kader

Programma Klimaat op Orde

Ambities 2009

De provincie en de gemeente hebben in mei 2008 de gemeenschappelijke wens geuit middels een projectovereenkomst voor de volwaardige opname van klimaat- en duurzaamheidsambities in de Structuurvisie Rijnenburg. Vanaf dat moment tot en met 2009 is samengewerkt in het "klimaatatelier" met de provincie en HDSR (waterschap).

Bedrag bestemd 2009

Op basis van de bestuurlijke overeenkomst is een verdeelsleutel gemaakt voor de kosten. De provincie heeft in 2009 0,165 miljoen euro bijgedragen.

Bedrag besteed in 2009 Resultaten 2009

Het bedrag van 0,165 miljoen euro is besteed in 2009. Mede door de inbreng van het klimaatatelier is er sprake van een volwaardige opname van klimaat- en duurzaamheidsambities in de Structuurvisie Rijnenburg. Het klimaatatelier heeft bouwstenen opgeleverd die zijn opgenomen in de structuurvisie. De samenwerking tussen de drie partijen wordt voor de komende twee jaar (2010 2011) voortgezet in het "klimaatbureau". Naast de inzet van eigen mensen wordt per partij voor deze twee jaar 0,2 miljoen euro geïnvesteerd, deels voor verdere uitwerking klimaatambities voor Rijnenburg, deels voor leren en doen buiten Rijnenburg (in de stad en regio).

Thema/naam project Provinciaal kader

Utrecht Science Park (UTR05b) Beleidsplan Economie Uitvoeringsprogramma Kansen voor West (EFRO)

Ambities 2009

De provincie en de gemeente werken samen aan de ontwikkeling van Utrecht Science Park op De Uithof. De ambitie is om De Uithof verder uit te bouwen als kennis- en zorgcentrum met campus. Een belangrijk onderdeel daarvan is de ontwikkeling van een life science park in De Uithof.

Bedrag bestemd 2009

De provincie heeft in 2009 0,367 miljoen euro bijgedragen aan de cofinanciering van de projectorganisatie van het Science Park en 0,538 miljoen euro aan het centrum voor Aarde en Duurzaamheid. Beiden zijn EFRO projecten, waar de gemeente eenzelfde bedrag aan cofinanciering voor vrij heeft gemaakt. In het kader van het subsidieprogramma Pieken in de Delta hebben de provincie (0,65 miljoen euro) en de gemeente (0,367 miljoen euro) subsidie verstrekt aan het kennisintensieve project PAZIO van het UMC Utrecht.

Bedrag besteed in 2009

Voor de bedragen van 0,367 miljoen euro 0,538 miljoen euro en 0,65 miljoen euro heeft de provincie in 2009 een subsidiebeschikking afgegeven.

Resultaten 2009

De provincie heeft met haar bijdragen - samen met de andere Science Park-partners een impuls gegeven aan de verdere ontwikkeling van het Utrecht Science Park. De projectorganisatie heeft de randvoorwaarden geschapen voor onder andere het binnenhalen van Danone op het Science Park. Daarnaast hebben de UU en de provincie gezamenlijk geopereerd in het Climate KIC, waarvoor in december 2009 0,7 miljoen euro (Europees) onderzoeksgeld vrij is gekomen. Daarmee kan de komende jaren onderzoek gefinancierd worden, onder andere in het centrum voor Aarde en Duurzaamheid.

408

Thema/naam project

Vrede van Utrecht/Culturele Hoofdstad (UTR07a)

Provinciaal kader

Programma Vrede van Utrecht

Ambities 2009

De gemeente werkt met de provincie samen aan het meerjarige traject Vrede van Utrecht 2013 en Europese Culturele Hoofdstad 2018. Doel: duurzame ontwikkeling van de culturele infrastructuur en versterking van de internationale positie van stad en regio. De afspraken met de provincie voor het traject 2013-2018 zijn vastgelegd in het gezamenlijk ondertekende "Cultuurarrangement". De uitvoering hiervan is ondergebracht in de Stichting Vrede van Utrecht.

Bedrag bestemd 2009

Zoals afgesproken in het Cultuurarragement heeft de provincie in 2009 2,1 miljoen euro bijgedragen aan de activiteiten van de Stichting Vrede van Utrecht (net als de gemeente).

Bedrag besteed in 2009

Het bedrag van 2,1 miljoen euro is besteed in 2009.

Resultaten 2009

De Stichting Vrede van Utrecht heeft in 2009 zijn Strategische visie 2009-2013 gepresenteerd en een start gemaakt met de voorbereiding van het bidboek voor de nominatie Europese Culturele Hoofdstad 2018. Het jaarlijkse Vrede van Utrecht concert in de Domkerk voor genodigden werd afgesloten met de succesvolle publieksmanifestatie 'DJ op de Dom'. 'De Zomer van Utrecht' kende een reeks voorstellingen op bijzondere locaties als Fort Ruigenhoek, Fort Rhijnauwen, Kasteel de Haar en Vliegbasis Soesterberg. 'Kunst in mijn buurt' kreeg door het jaar heen gestalte in wijken als Lombok, Overvecht, Kanaleneiland en Leidsche Rijn. In 2009 is ook begonnen met een cursus Internationaal projectmanagement voor een selectie van Utrechtse culturele instellingen met internationale ambities.

Thema/naam project

Amelisweerd (UTR06b)

Provinciaal kader

AVP Kromme Rijn EHS

Ambities 2009

De gemeente werkt met de provincie samen aan het beheer en onderhoud van recreatie- en natuurgebied Amelisweerd. Het bereikbaar maken en houden van het gebied voor recreanten is een belangrijke ambitie. In dat kader heeft de provincie een bijdrage voor de restauratie van de bruggen in Amelisweerd van 0,3 miljoen euro geleverd.

Bedrag bestemd 2009

De gemeente heeft in 2009 een beschikking ontvangen van de provincie voor een bijdrage aan de restauratie van de bruggen in Amelisweerd van 0,3 miljoen euro.

Bedrag besteed in 2009

Het beschikbaar gestelde bedrag van 0,3 miljoen euro is nog niet besteed. De uitvoering van het project vindt plaats in 2010.

Resultaten 2009

Er zijn voor 2009 nog geen concrete resultaten te melden.

Thema/naam project

Giro d'Italia (UTR08c)

Provinciaal kader

Topsportagenda 2010-2016

Ambities 2009

De gemeente werkt met de provincie samen om de topsportontwikkeling van de stad en de provincie verder te stimuleren. Ambitie in 2009 was om een etappe van de Giro d'Italia te laten rijden en finishen in Utrecht. Dit niet alleen om topsport naar de stad en provincie te halen, maar ook om breedtesport te stimuleren. Daarnaast is de Giro ook vanuit stadspromotionele overwegingen van grote betekenis voor Utrecht.

409

Thema/naam project

Giro d'Italia (UTR08c)

Bedrag bestemd 2009

De provincie heeft in 2009 besloten een financiële bijdrage van 0,5 miljoen euro beschikbaar te stellen voor de organisatie van een etappe van de Giro d'Italia op 9 mei 2010. Provincie en gemeente zijn samen verantwoordelijk voor de organisatie van het evenement in 2010.

Bedrag besteed in 2009

De besteding van de middelen van de provincie (0,5 miljoen euro) heeft in 2009 plaatsgevonden.

Resultaten 2009

Met de middelen die de provincie beschikbaar heeft gesteld is een deel van de organisatie van de etappe gefinancierd.

Thema/naam project

WKO Stationsgebied (UTR09a)

Provinciaal kader

Klimaat op Orde/DO Utrecht 2040

Ambities 2009

De gemeente werkt met de provincie samen om bij de ontwikkeling van het Stationsgebied duurzaamheid een goede plek te geven. Het Utrechtse Stationsgebied moet een (inter)nationaal icoon worden voor duurzame binnenstedelijke ontwikkeling. Deze duurzaamheidsambitie moet vorm krijgen in tal van projecten, van Warmte Koude Opslag (wko)/bodemsanering/biowasmachine tot groene daken.

Bedrag bestemd 2009

Voor het meetnet van wko/bodemsanering/biowasmachine in het Stationsgebied verleende de provincie in 2009 een bijdrage van 0,4 miljoen euro. De gemeente en de provincie betaalden ieder de helft van de kosten (0,025 miljoen euro per partij) voor het maken van het rapport "groene daken, groene gevels".

Bedrag besteed in 2009

Beide door de provincie bestemde bedragen (0,4 miljoen euro voor meetnet en 0,025 miljoen euro voor het rapport) zijn besteed in 2009.

Resultaten 2009

Op 13 mei 2009 ondertekenden overheids- en private partijen de intentieverklaring "Stationsgebied geeft duurzame energie", waarbij tot samenwerking werd besloten om een vierde doelstelling aan het Stationsgebied toe te voegen. Onderdeel daarvan was de gemeenschappelijke inspanning om een de combi wko/ bodemsanering/ biowasmachine te realiseren. In de bijlage bij de intentieverklaring is een 20tal projecten gedefinieerd die komende jaren worden onderzocht en waar mogelijk in de plannen worden opgenomen (bijvoorbeeld ondergronds afvaltransport, vergroting biodiversiteit, duurzaam Jaarbeurskwartier etcetera). In mei 2009 brachten provincie en gemeente het rapport "groene daken, groene gevels" uit waarbij een onderzoek werd gepresenteerd over de mogelijkheden om in het Stationsgebied tussen de 5 en 15 ha groen dak toe te voegen. Inmiddels heeft Corio groene daken in verschillende nieuwbouwplannen opgenomen.

De overige projecten van de samenwerkingsagenda zijn: Sneltram CS (Uithof UTR03).

• • • • • •

Revitalisering bedrijventerrein Lage Weide (UTR05c). Lobby groen in en om de stad (UTR06b). Amsterdam-Rijnkanaal (UTR06c). Verbindingen Overvecht Noorderpak (UTR06d). Europees Jeugd Olympisch Festival 2013 (UTR08b).

Voor een aantal van deze projecten is in 2009 een financiële bijdrage van de provincie toegezegd, maar daar moeten nog concrete afspraken over worden gemaakt (bijvoorbeeld Amsterdam-Rijnkanaal 1 miljoen euro, Verbindingen Overvecht Noorderpark 0,5 miljoen euro Europees Jeugd Olympisch Festival 2013 1 miljoen euro).

410

Subsidiestaat Verantwoording 2009 gemeente Utrecht Na het vaststellen van de subsidiestaat hebben zich nog wijzigingen voorgedaan. Zover dit een verhoging van de baten en de lasten of een verschuiving tussen programma's betreft heeft uw Raad dit vastgesteld bij de 1e, 2e of 3e technische wijziging 2009.

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

Bijdrage 2009

0

641

-641

Bijdrage 2009

0

75

-75

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Utrecht Toerisme & Recreatie Museum Sterrenwacht Sonnenborgh

Programma Stadspromotie Versterken Toerisme

Stichting Europ Cantat Utrecht

Bijdrage promotie en marketing projecten festival

0

30

-30

Stichting Springdance

Bijdrage springdance 2009

0

22

-22

Stichting Utrecht Beach

Vaststelling subsidie strand Oog in Al

0

3

-3

Historische vereniging zuilen

Toekennen subsidie 2009

0

3

-3

Stichting International Events Holland

subsidie Holland Art Cities

0

60

-60

Colorbike Tours

Bijdrage internationale publiciteit/promotie

0

6

-6

0

840

-840

Totaal prestatiedoelstelling Toerisme Evenementen, projecten, activiteiten

Vrede van utrecht/uitburo

Bijdrage 2008

0

101

-101

Vrede van utrecht/uitburo

Bijdrage 2009

0

450

-450

Stichting Nederlands Filmfestival

Subsidie 2009 (bijdrage aan marketling- en promotiecampagene)

0

50

-50

Stichting Tweetakt

Bijdrage 2009

0

20

-20

Stichting organisatie oude muziek

Bijdrage festival oude muziek

0

23

-23

Stichting holland animation festival

Subsidie festival 2009

0

18

-18

Stichting Tivoli Oude gracht

Summer Darkness

0

15

-15

Le guess Who

Le guess Who

0

10

-10

Utreg Centraal

Subsidie Utreg centraal

0

5

-5

Vrienden van de paardenkathedraal

Bijdrage operaconcert

0

6

-6 -10

Stichting Liszt Concours

Subsidie 2009

0

10

Louis Hartlooper Stichting

Utrecht over Utrecht 2009

0

5

-5

Stichting museumkwartier

Utrecht museumnacht

0

40

-40

Internat. Kamermuziek Festival Utr.

Project Inter. Kamermuziek festival

0

23

-23

Stg Latin American Film Festival

Marketing- en promotiecampagne

0

9

-9

UU Geesteswetenschappen

Inter. Medieval and Renaissance Music conference

0

5

-5

Stichting Domplein 2013

Bijdrage 2009

0

453

-453

Stichting Domplein 2013

Bijdrage 2008

0

245

-245

411

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

Annual general meeting erasmus students Network 2009.

0

10

-10

Stichting Utrecht. Centrum Historie

Bijdrage stadsdag 2009

0

8

-8

Stichting PANN

Bijdrage Giga Pann feest 2009

0

9

-9

QQ.Cur. Stichting Moost en Co.

restantsubsidie

0

3

-3

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

ESN Utrecht

Stichting Coryfeeën

Bijdrage aan project onbewogen verhalen

0

7

-7

Geschiedschrijving Utr Stadsontwikk

Proefnummer de Utrechter

0

14

-14

Stichting Uitfeest

Subsidie Utrecht Uitfeest 2009

0

15

-15

0

1.554

-1.554

Totaal prestatiedoelstelling Evenementen, projecten, activiteiten Betrokkenheid vergroten

Het Utrecht archief

Game; tijdtripper

0

5

-5

Utrecht Toerisme & Recreatie

Subsidie 2009

0

62

-62

Universiteit Utrecht

Make-a-game wedstrijden

0

5

-5

Stichting De Musketiers

Eenmalige subsidie uitgekookt

0

10

-10

Team Zeilers

Voeren van vlag Utrecht

0

1

-1

Totaal prestatiedoelstelling Betrokkenheid vergroten

0

83

-83

Totaal programma Stadspromotie

0

2.477

-2.477

3.091

3.158

-67

Programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek

Goede schoolloopbaan voor iedereen

Leerlingenzorg

De startpositie van jonge kinderen verbeteren die het risico lopen op een achterstand in (taal)ontwikkeling.

Voortijdig schoolverlaten

Schoolverzuim en -uitval terugdringen waardoor leerlingen de kans krijgen hun schoolloopbaan zo soepel mogelijk te doorlopen en daarmee het perspectief op het behalen van een startkwalificatie vergroten.

941

2.613

-1.672

Startkwalificatie volwassenen

Ontwikkeling educatief aanbod dat is gericht op het verwerven van competenties (kennis, vaardigheden en houding) waarmee mensen zelf hun maatschappelijke positie kunnen verbeteren.

1.500

1.048

452

5.532

6.819

-1.287

Totaal prestatiedoelstelling Goede schoolloopbaan voor iedereen

412

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

School als spil in de wijk

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

Veilige school

Leerlingen en personeel voelen zich veilig in en rondom de school. Inkopen van conciërgetaken bij WWBU t.b.v. het primair onderwijs.

962

912

50

Integratie in het onderwijs

Respect en tolerantie tussen leerlingen vergroten, goed leren omgaan met verschillen en discriminatie tegengaan.

229

238

-9

Na- en buitenschoolse activiteiten

Naschoolse activiteiten aanbieden ter ondersteuning van de schoolloopbaan. Leerlingen uit de hoogste groepen van het basis en speciaal onderwijs laten deelnemen aan de werkweken natuureducatie in het Utrechts Buitencentrum.

1.209

1.537

-328

School en sport

Leerlingen na schooltijd meer laten bewegen en sporten.

395

120

275

Cultuureducatie

Interesse wekken voor kunst en cultuur bij kinderen in het basis- en voortgezet onderwijs. Kinderen in contact brengen met een breed aanbod van kunst en cultuur binnen schooltijd en in de verlengde schooldag (VSD). Het aanbod voor onderwijs aan laten sluiten bij wat er verder in de school gebeurt en bij specifieke doelgroepen van het onderwijsachterstandenbeleid. Vergroten van de intermediaire functie van het Utrechts Centrum voor de Kunsten (UCK) bij het CKV-onderwijs.

2.780

3.546

-766

5.575

6.353

-778

11.107

13.172

-2.065

1.540

1.823

-283

1.540

1.823

-283

727

601

126

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Totaal prestatiedoelstelling School als spil in de wijk

0

Totaal programma Onderwijs, Educatie en Bibliotheek

Programma Jeugd

Zorgstructuur jeugd en ouders

Pedagogische hulpverlening

Aanbieden van pedagogische hulpverlening en hulptrajecten.

Totaal prestatiedoelstelling Zorgstructuur jeugd en ouders

Optimale ontwikkeling

VVE

Realiseren van brede talentontwikkeling en doorgaande lijn.

413

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

765

790

-25

Realiseren van brede talentontwikkeling en doorgaande lijn.

1.661

759

902

Kinderopvang en Buitenschoolse opvang

1.473

846

627

4.626

2.996

1.630

309

401

-92

309

401

-92

2.841

2.574

267

Totaal prestatiedoelstelling Vrije tijd en participatieaanbod

2.841

2.574

267

Totaal programma Jeugd

9.316

6.883

2.434

6.102

8.992

-591

6.102

8.992

-591

4.085

3.937

1.031

4.085

3.937

1.031

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Voorscholen en peuterspeelzaalwerk

Voorzieningen waar peuters zich kunnen ontwikkelen. De peuterspeelzaal is vrij toegankelijk, de voorschool is dat niet.

Peuterspeelzaalwerk Kinderopvang Totaal prestatiedoelstelling Optimale ontwikkeling

Jeugdcriminaliteit en jongerenoverlast

Extra ambulant jongerenwerk

Terugdringen van criminaliteit onder en ernstige overlast door jongeren en bieden van een duurzaam toekomstperspectief.

Totaal prestatiedoelstelling Jeugdcriminaliteit en jongerenoverlast

Vrije tijd en participatieaanbod

Speel- en verblijfsruimte

Speeltuinen, en het aanbieden van activiteiten voor de jeugd zoals cursussen, disco, sport, toneel, handvaardigheid en culturele activiteiten.

Programma Cultuur

Programmeringsactiviteiten

Meerjarige- en projectsubsidies

Faciliteren van artistiek aantrekkelijke programmeringsactiviteiten van Utrechtse culturele instellingen.

Totaal prestatiedoelstelling programmeringsactiviteiten

Productieactiviteiten

Meerjarige- en projectsubsidies

Totaal prestatiedoelstelling productie-activiteiten

414

Faciliteren van artistiek interessante productieactiviteiten van Utrechtse makers.

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Participatieactiviteiten

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Een- en meerjarige subsidies en projectsubsidies

Bevorderen van de betrokkenheid bij cultuur van een breed publiek van kenners en niet-kenners afkomstig uit Utrecht en daarbuiten.

Totaal prestatiedoelstelling participatie-activiteiten

Internationalisering

Een- en meerjarige subsidies en projectsubsidies

Internationale uitwisseling en samenwerking dragen bij aan het vergroten van de belangstelling vanuit het buitenland voor Utrecht Cultuurstad.

Totaal prestatiedoelstelling internationalisering Totaal programma Cultuur

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

2.675

2.670

331

2.675

2.670

331

979

2.785

364

979

2.785

364

13.841

18.384

1.136

Programma Sport

Effectievere verenigingsondersteuning

Aangepast sporten

Ondersteuning van maatregelen om sporten met een handicap mogelijk te maken.

23

0

0

VSU Verenigingsondersteuning en belangenbehartiging

Ondersteuning en stimulering van verenigingen.

387

387

88

Verenigingsmanagement

Ondersteuning van management van verenigingen

124

101

24

Ondersteuning sportverenigingen

Ondersteuning sportverenigingen

Subsidie sportverenigingen

Bevorderen van sportdeelname

450

469

6

1.030

957

118

Totaal prestatiedoelstelling verenigingsondersteuning Sportstimulering voor kinderen in de wijk

Volkstuinen

0

250

-250

Sport in de wijk

Bevorderen van sportdeelname

575

566

9

Stedelijke sport- en bewegingsactiviteiten

Bevorderen van sportdeelname

0

36

9

Stimulering beweging voor Utrechtse kinderen

Bevorderen van sportdeelname

44

52

-2

Stimulering beweging voor Utrechtse kinderen 2010 Bevorderen van sportdeelname

Totaal prestatiedoelstelling sportstimulering

46

50

0

50

Bos impuls

Bevorderen van sportdeelname

244

216

31

Sportstimuleringsprojecten

Bevorderen van sportdeelname

0

0

0

Kennismaking met sport door kinderen

Bevorderen van sportdeelname

0

69

21

Overig

Bevorderen van sportdeelname

43

37

39

956

1.226

-93

415

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

Topsport

VSU Topsport Evenementensubsidies

Versterken topsportklimaat

159

158

0

Versterken topsportklimaat

56

53

Wereldrecord poging 10.000 meter hardlopen

Versterken topsportklimaat

6

Vrouwenvoetbal

Bevorderen van sportdeelname

Koppeling top- en breedtesport

Bevorderen van sportdeelname

40

0

34

34

0

194

157

35

443

442

41

2.429

2.625

66

356

38

196

356

38

196

220

0

54

220

0

54

Interculturalisatie

Ondersteunen en faciliteren van migrantenorganisaties om in samenwerking met andere organisaties interculturele activiteiten uit te voeren partner te zijn bij de uitvoering van het diversiteitsbeleid.

199

0

0

Ontmoeting en Dialoog

Ondersteunen en faciliteren van migrantenorganisaties om in samenwerking met andere organisaties interculturele activiteiten uit te voeren partner te zijn bij de uitvoering van het diversiteitsbeleid.

1.923

2.660

-68

2.122

2.660

-68

Totaal prestatiedoelstelling Topsport Totaal Programma Sport

Programma Diversiteit en Integratie

Cultureel ondernemerschap

Fusion

Ondersteunen en ontwikkelen van New Dutch Design; oprichting van een Talentencollege voor talentvolle jongeren die hun cultureel ondernemerschap willen ontwikkelen.

Totaal prestatiedoelstelling Cultureel ondernemerschap

Diversiteitsbeleid

Kleurrijke organisaties

Opzetten van een alliantie met vooruitstrevende werkgevers in Utrecht om een diversiteitsbeleid te voeren.

Totaal prestatiedoelstelling Diversiteitsbeleid

Ontmoeting en dialoog

Totaal prestatiedoelstelling Ontmoeting en dialoog

416

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Tolerantie en discriminatie

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

274

340

-40

274

340

-40

0

314

-32

0

314

-32

2.972

3.352

24

Wijkwelzijnsorganisaties

Laagdrempelige wijkactiviteiten die er voor zorgen dat de maatschappelijke participatie vergroot wordt of de afstand tot de arbeidsmarkt verkleint wordt van de niet -werkende en/of werkzoekende burgers.

633

658

-25

Cartesius

Ondersteuning en begeleiding naar werk van medewerkers die geplaatst worden vanuit SoZaWe.

225

320

-95

Stadswerkplaats

Verkleining afstand tot de arbeidsmarkt door aanbod van laagdrempelige cursussen en een open werkplaats.

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Tolerantie vergroten

Ondersteuning van het Bureau discriminatiezaken en het houden van een jaarlijkse hoorzittingvoor partijen en belangenorganisaties over uitingen van discriminatie.

Totaal prestatiedoelstelling Tolerantie en discriminatie

Inburgering

Stichting Vluchtelingenwerk Midden Nederland

Bevorderen en ontwikkelen van de kennis van de Nederlandse taal&samenleving.

Totaal prestatiedoelstelling Inburgering Totaal programma Diversiteit en Integratie

Programma Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid

Re-integratie

Diverse incidentele projecten Totaal prestatiedoelstelling re-integratie

Armoedebestrijding

16

30

-14

244

15

229

1.118

1.023

96

De voorpost

Mensen met kinderen die in moeilijke omstandigheden leven in staat stellen om een weekje op vakantie te gaan.

25

Kliëntenraad

De dekking van de noodzakelijke kosten van de kliëntenraad die als belangenbehartiger bij SoZaWe optreedt.

90

96

-6

Nachtopvang

Bijdrage individuele kosten gratis nachtopvang

0

39

-39

25

417

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

0

224

-224

0

10

-10

115

368

-253

0

46

-46

0

46

-46

1.233

1.437

-204

Ontwikkelen en faciliteren voorzieningen (1)

Ontwikkelen en faciliteren ontmoetingsvoorzieningen om activiteiten door en voor burgers te stimuleren.

6.247

7.297

1.410

Voorkomen en tegengaan van discriminatie

Iedere Utrechter moet mee kunnen doen, ongeacht zijn culturele of religieuze achtergrond, leeftijd of leefstijl, seksuele voorkeur en fysieke of psychosociale beperking.

0

250

-250

Bestrijden (ongewenst) sociaal isolement

Burgers die in een (ongewenst) sociaal isolement zitten eruit halen door een brede inzet van instrumenten (geestelijke ondersteuning, armoedebestrijding, taalverwerving, etc.) , vooral gericht op ouderen en migranten.

296

299

-3

Stimuleren civil society

Versterken en faciliteren van de civil society. Het initiatief voor een bloeiende civil society ligt bij bewoners . De gemeente wil burgerschap niet afdwingen, maar de bewoners worden in staat worden gesteld en geholpen om het initiatief te nemen en te houden.

9.657

5.340

540

Stimuleren maatschappelijk verantwoord ondernemen

Utrecht wil de betrokkenheid van het bedrijfsleven versterken bij het bevorderen van de leefbaarheid en de sociale samenhang. Deze partijen, die bij uitstek beschikken over ondernemerskwaliteiten, komen wellicht tot nieuwe oplossingen en aanpakken voor maatschappelijke vragen op buurtniveau.

161

314

-153

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Portes

Trajecten schuldhulpverlening volwassenen en jongeren budget- en en psychosociale begeleiding.

Overig Totaal prestatiedoelstelling Armoedebestrijding WSW

Overig

Totaal prestatiedoelstelling WSW Totaal programma Sociale Zaken en arbeidsmarktbeleid Programma Welzijn

Leefbaarheid (prestatieveld 1 WMO)

418

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Uitvoeringsprogramma Wijkvoorzieningen

Levert bijdrage aan speerpunt: o.a. oplossen tekort aan sociaal culturele voorziening in noordelijk deel van de wijk, verbeteren aanbod jongerenvoorzieningen, e.v.

Aanbieden vraaggericht en aansprekend vrije tijdsaanbod

Bieden van een aansprekend vrije tijdsaanbod met name gericht op kinderen en jongeren, zodat zij hun interesses ontdekken en verder ontwikkelen. Kinderen en jongeren bepalen mede wat dat aanbod zal zijn.

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

0

120

-120

689

5.421

-74

958

1.218

Vergroten van Ouders betrekken bij de ontwikkeling van hun kind opvoedingsvaardigheden en ouderbetrokkenheid (1) en zonodig ondersteunen bij de opvoeding.

Effectief signaleren, toeleiden en hulpverlenen

Het vanaf jonge leeftijd signaleren van en hulp bieden voor opgroei- en opvoedproblemen om grotere problemen op latere leeftijd te voorkomen.

31

31

0

Gerichte aanpak overlastgevende jongeren

Groepen die overlast veroorzaken worden actief benaderd middels bewezen methodes als ‘Jongeren op Straat’ en middels de aanpak overlastgevende en criminele jeugd.

63

0

63

22.180

20.030

2.631

725

2.677

-308

2.359

3.503

3

3.084

6.180

-305

Totaal prestatiedoelstelling Leefbaarheid

Regie (prestatieveld 3 WMO)

Totaal prestatiedoelstelling Regie

Advies en informatie is voor iedere burger beschikbaar (2)

Zorgen voor activiteiten en voorzieningen, die burgers en cliënten informeren en adviseren over voorzieningen binnen de WMO. De informatie hoeft zich echter niet te beperken tot gemeentelijke WMOvoorzieningen.

Adequate ondersteuning bij complexe vragen van burgers

Cliëntondersteuning met als doel de zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie van de cliënt te bevorderen. Dit kan door informatie en advies te verstrekken, maar vooral ook door uitgebreide vraagverheldering en kortdurende ondersteuning bij keuzes op diverse levensterreinen.

419

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Vrijwillige Inzet (prestatieveld 4 WMO)

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Versterken ondersteuningsstructuur mantelzorg

Mantelzorgers op de hoogte brengen van het bestaande ondersteuningsaanbod en hen de weg wijzen naar voorzieningen voor henzelf of voor hun ziek of verslaafd familielid. Het bestaande ondersteuningsaanbod wordt verbeterd en uitgebreid, ook voor jonge en allochtone mantelzorgers.

Bereiken van nieuwe groepen jonge en allochtonen mantelzorgers

Jonge en allochtone mantelzorgers, die zich geen mantelzorger voelen, de weg wijzen naar het ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers.

Stimuleren nieuwe vormen van vrijwillige inzet

Stimuleren van met name jongeren, allochtonen en ouderen om zich vrijwillig in te zetten middels nieuwe en flexibele vormen van vrijwillige inzet.

Adequate ondersteuning vrijwillige inzet

Een vraaggerichte zowel kwantitatieve als kwalitatieve ondersteuningsstructuur voor vrijwilligers, verbeteren en versterken van de huidige structuur (vrijwilligershuis, deskundigheidsbevordering).

Totaal prestatiedoelstelling Vrijwillige inzet

Gelijkwaardigheid (prestatieveld 5 WMO)

Deelname aan sport, sociale activiteiten en (vrijwilligers) werk vergroten

Bevorderen van de (sociale) participatie en zelfstandigheid van kwetsbare burgers door hun deelname aan activiteiten te vergroten.

Versterken zelfredzaamheid

Versterken van de zelfredzaamheid van kwetsbare burgers door een betere toegankelijkheid van voorzieningen (agenda 22) en het ontwikkelen van woonservicezones.

Totaal prestatiedoelstelling Gelijkwaardigheid

Kwetsbaar (prestatieveld 6 WMO) Totaal prestatiedoelstelling Kwetsbaar

420

Leveren van individuele verstekken voor behoud en bevorderen van zelfstandig functioneren

Middels het verstrekken van warme maaltijden aan huis bevorderen van het zelfstandig functioneren van ouderen en mensen met een beperking.

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

1.052

1.492

-59

27

34

1

105

83

22

655

619

64

1.838

2.228

28

273

273

0

1.096

1.114

-3

1.369

1.387

-3

438

431

6

438

431

6

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Naam subsidie

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

Realiseren van op elkaar aangesloten opvang en begeleiding van sociaal kwetsbaren afgestemd op de vraag door middel van een ketenaanpak en de noodzakelijke afstemming met het openbare orde en veiligheidsbeleid. Voor de groep (ex)daklozen en dreigend daklozen werken we op basis van het plan van aanpak Maatschappelijke Opvang, gericht Realiseren van op elkaar aangesloten opvang en begeleiding van sociaal kwetsbaren afgestemd op de op preventie, opvang én herstel. met het accent op preventie en herstel. vraag (3)

Opvang (prestatieveld 7 WMO)

10.532

9.670

-429

Realiseren van op elkaar aangesloten opvang en begeleiding van sociaal kwetsbaren afgestemd op de vraag door middel van een ketenaanpak en de noodzakelijke afstemming met het openbare orde en veiligheidsbeleid. Voor de groep (ex)daklozen en dreigend daklozen werken we op basis van het plan van aanpak Maatschappelijke Opvang, gericht Realiseren van op elkaar aangesloten opvang en begeleiding van sociaal kwetsbaren afgestemd op de op preventie, opvang én herstel. met het accent op preventie en herstel. vraag (4)

0

1.788

818

Het creëren van een infrastructuur met een veilige situatie voor slachtoffers van huiselijk geweld in combinatie met de aanpak van en hulpverlening aan (potentiële) plegers van huiselijk geweld. Een integrale aanpak met het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld, het casusoverleg huiselijk geweld Het creëren van een veilige situatie voor slachtoffers per politiedistrict en het stedelijk justitieel casusoverleg binnen het Veiligheidshuis Utrecht. (5)

2.951

2.731

1.110

Begeleiden van statushouders en ex-AMA’s naar een toekomstperspectief in Nederland of in land van herkomst.

314

1.565

-480

Totaal prestatiedoelstelling Opvang

13.796

15.754

1.019

Totaal programma Welzijn

42.705

46.010

3.376

Toekomstperspectief in land van herkomst of in Nederland creëren

Omschrijving subsidie

421

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Dierenweides

Bijdrage aan de instandhouding van niet gemeentelijke dierenweides in Vleuten, De Meern, Haarzuilens en Park de Hoge Weide. Deze dierenweides worden door stichtingen geexploiteerd en de bijdrage is bestemd voor aanschaf van voer, hooi en stro.

Bijdrage dierenasiel

Waarderingssubsidie, waarmee tevens de wettelijke taak voor gemeenten om zwerfdieren op te vangen wordt ingevuld.

Bijdrage zelfbeheer

Bewoners(groepen) die een stukje openbare ruimte in beheer en onderhoud nemen krijgen een bijdrage in natura (gereedschap, plant- en zaaigoed).

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

9.000

12.302

-3.302

0

131.710

-131.710

70.000

137.578

-67.578

92.000

66.147

25.853

Programma Beheer Openbare Ruimte

Bevorderen van participatie

Subsidie SIDO

Milieupunten

Er zijn 4 milieupunten in de stad, onafhankelijke stichtingen met als doel het bevorderen van verantwoord milieugedrag van en door bewoners van de stad. De subsidie wordt toegekend ten behoeve van een vaste medewerker voor 20 uur en huisvesting/overige overhead.

209.000

210.600

-1.600

Bijdrage Dag van het Park

Bijdrage aan het organiseren van de dag van het park.

0

17.982

-17.982

Bijdrage Dierenbescherming

Waarderingssubsidie, waarmee tevens de wettelijke taak voor gemeenten om zwerfdieren op te vangen wordt ingevuld.

0

13.557

-13.557

Bijdrage Vogelopvang

Waarderingssubsidie, voor het opvangen van gewonde inheemse vogels.

0

5.742

-5.742

380

596

-216

0

1

-1

0

1

-1

380

597

-217

Totaal prestatiedoelstelling bevorderen van participatie Voorkomen fysieke onveiligheid

Onderhoud monumentale bomen

Totaal prestatiedoelstelling dagelijks onderhoud openbare ruimte Totaal programma Beheer Openbare Ruimte

422

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Geïntegreerde Aanpak Verslavingsproblematiek en Overlast

Het terugdringen van overlast die wordt veroorzaakt door verslavingsgerelateerde criminaliteit.

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

0

384

-384

0

384

-384

Programma Veiligheid

Doelgroepgerichte aanpak

Totaal prestatiedoelstelling Doelgroepgerichte aanpak

Voorkomen Incidenten

Geïntegreerde Aanpak Verslavingsproblematiek en Overlast

Het terugdringen van overlast die wordt veroorzaakt door verslavingsgerelateerde criminaliteit.

405

Klachtenbureau justitieoptreden

Bijdrage in de kosten van het bureau, gericht op het signaleren van misstanden en van ongewenst optreden van politie en Justitie en het nastreven van verbeteringen hierin, alsmede het opkomen voor de belangen van individuele personen die daarmee in aanraking komen. Het bureau wordt gerund door vrijwilligers (studenten strafrecht).

1

0

1

Bureau Slachtofferhulp

Bijdrage in de kosten van het bureau, dat hulp biedt na een misdrijf of verkeersongeluk en waarbinnen 1500 vrijwilligers praktische en juridische adviezen geven en emotionele steun bieden. Daarnaast zorgen 300 beroepskrachten voor professionele ondersteuning. In de media en politiek treedt Slachtofferhulp Nederland op als belangenbehartiger.

70

59

11

Subsidie Crisisbeheersing aan Rode Kruis

Bijdrage in de kosten van rampenbestrijding (coördinerende taken bij geneeskundige hulp, verzorgen onderdak en verzorging bij bijvoorbeeld evacuaties) en bij evenementen (inrichting EHBOposten). Vaak zijn hierbij Rode Kruisvrijwilligers actief.

70

66

4

Halt

Bijdrage in de kosten van het bureau van Halt ten behoeve van preventie tegen en bestrijding van jeugdcriminaliteit. Ongeveer de helft van de jongeren die de politie aanhoudt, gaat naar Halt voor een Halt-afdoening of een Stop-reactie. Daarnaast is Halt actief op het gebied van advisering, voorlichting en de ontwikkeling en uitvoering van preventieprojecten.

104

100

4

405

423

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

5

4

1

655

229

426

2.084

2.111

-27

Totaal prestatiedoelstelling Bestrijden incidenten

2.084

2.111

-27

Totaal programma Veiligheid

2.739

2.724

15

9

0

9

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Delinquentie & samenleving

Bijdrage in de kosten van het bureau van D&S, dat als doel heeft het voorkomen van criminaliteit en het geven van maatschap­pelijk perspectief aan exgedeti­neerden. Dat gebeurt vooral door exgedetineerden op scholen voorlichting te laten geven over misdaad en straf. Leerlingen leren daardoor inzien dat criminaliteit niet loont. De voorlich­ters zelf maken zich zo bovendien maat­schappelijk verdienstelijk.

Totaal prestatiedoelstelling Voorkomen incidenten

Bestrijden incidenten

Veiligheidsregio Utrecht (VRU)

Bijdrage aan de exploitatie van de VRU, een samenwerkingsverband van de 29 Utrechtse gemeente met als doelstelling: door een intensieve samenwerking tussen gemeenten en de diverse hulpdiensten een organisatie laten ontstaan die bestuurlijk en operationeel gezien slagvaardiger kan optreden bij crisisbeheersing en rampenbestrijding.

Programma Lokale Democratie en bestuurlijke samenwerking Betrokkenheid burgers

Stichting Vredesfeest

Structurele subsidie voor het jaarlijkse evenement

Stichting Stadsontspanning

Structurele subsidie voor het jaarlijkse evenement

43

43

0

Utrechts Oranjecomité

Structurele subsidie voor het jaarlijkse evenement

47

46

1

Stichting Bevrijdingsfestival

Structurele subsidie voor het jaarlijkse evenement

35

40

-5

Overige incidentele subsidies

Bijdrage aan 100 jaar Scouting

48

42

6

182

171

11

1.030

1.025

5

Totaal prestatiedoelstelling Betrokkenheid burgers

Samenwerking en belangenbehartiging

424

Bestuur Regio Utrecht

Deelnemen in, het begeleiden en ondersteunen van regionale processen.

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Debatcentrum Tumult

Het stimuleren van debat over maatschappelijke onderwerpen.

G4

Deelnemen in de gemeentelijke samenwerking tussen de G4.

VNG

Bijdrage aan VNG organisatie

Totaal prestatiedoelstelling Samenwerking en belangenbehartiging Internationale samenwerking

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

50

50

0

0

79

-79

350

312

38

1.430

1.466

-36 -25

Vriendschapsverband Utrecht-Léon

Het onderhouden van vriendschapsbanden

85

110

Stichting Vriendschapsband

Het onderhouden van vriendschapsbanden

62

60

2

Vriendschapsverband Utrecht-Brno C.O.S.

Het onderhouden van vriendschapsbanden Het bevorderen van internationale samenwerking

35 48

34 75

1 -27

Landen van herkomst

Het bevorderen van particuliere Initiatieven m.b.t. Landen van Herkomst.

55

77

-22

Voorlichting Internationale samenwerking Similar Cities Network

Bevorderen van particuliere initiatieven tot lokale voorlichting over IS. Ontwikkeling van een netwerk van Europese steden

15 0

34 12

-19 -12

Impulsis

Bevorderen van particuliere initiatieven m.b.t. Milleniumdoelen.

66

53

13

366

455

-89

1.978

2.092

-114

13

12

1

Totaal prestatiedoelstelling Concernondersteuning Bestuurszaken

13

12

1

Totaal onderdeel Algemene ondersteuning

13

12

1

Totaal prestatiedoelstelling Internationale samenwerking Totaal programma Lokale Democratie en Bestuurlijke Samenwerking Onderdeel algemene ondersteuning Concernondersteuning bestuurszaken

Comité Stille Rondgang 4 mei herdenking

Bijdragen in de kosten van de herdenking

425

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Buddyzorg

Verstrekken van subsidie voor de uitvoering van buddyzorg.

Respijtzorg

Verstrekken van de subsidie voor de ondersteuning van mantelzorgers.

GGD-MN SENSE

Bieden van informatie en advies aan jongeren over relatie en seksualiteit via laagdrempelige spreekuren (SENSE) in het werkgebied van GGD Midden Nederland.

Curatieve SOA

Subsidie ter bestrijding van SOA's

Mantelzorg

Verstrekken van subsidie voor de ondersteuning van mantelzorgers (zie programma Welzijn).

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

149

43

106

323

-323

Programma Volksgezondheid Bieden van bescherming tegen ziekten en het bestrijden ervan

Totaal prestatiedoelstelling: Bescherming tegen ziekten en het bestrijden ervan Realiseren van een integrale aanpak om (problematisch) middelengebruik onder jongeren te voorkomen

Jongeren en middelengebruik

Sluitend aanbod van preventie en zorg voor jeugdige verslaafden en zij die dreigen dat te raken. Specifieke projecten/Veldwerk Jeugd/Nota AVZ.

Totaal prestatiedoelstelling: Realiseren van een integrale aanpak om (problematisch) middelengebruik onder jongeren te voorkomen Realiseren van een integrale alcoholaanpak gericht op preventie en zorg, toezicht en handhaving

Ambulante verslavingszorg

Bevorderen van de gezondheid van verslaafden o.a. hulp bij afkicken in samenhang met PvA MO (BDU GSB).

Totaal prestatiedoelstelling: Realiseren van een integrale alcoholaanpak gericht op preventie en zorg, toezicht en handhaving Het signaleren van kinderen met opvoedingsen opgroeiproblemen in een vroeg stadium en ze actief volgen Elektronisch kinddossier

426

0

0

950

-950

0

0

0

149

1.316

-1.167

550

0

550

550

0

550

3.072

3.143

-71

3.072

3.143

-71

289

-289

18

-18

332

-153

Implementatie elektronisch kinddossier 2009

Het opvoedbureau

Subsidie ten behoeve van gezins- en opvoedingsondersteuning.

Preventief jeugdbeleid

Het bieden van op preventie gerichte ondersteuning aan jeugdigen met problemen met opgroeien en aan ouders met problemen met opvoeden.

179

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Maatwerkdeel Basistakenpakket 0-4 jarigen

Aanbieden van producten en activiteiten zoals omschreven in de productgroepen van het maatwerkdeel van het Basistakenpakket JGZ.

Uniform deel Basistakenpakket 0-4 jarigen

Aanbieden van producten en activiteiten zoals omschreven in de productgroepen van het uniforme deel van het Basistakenpakket JGZ.

0

Totaal prestatiedoelstelling: Het signaleren van kinderen met opvoedings- en opgroeiproblemen in een vroeg stadium en ze actief volgen Intensiveren van activiteiten voor een gezonde leefstijl en meer inwoners bereiken met preventieactiviteiten Gezond gewicht

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

405

436

-31

3.184

3791

-607

3.768

4.866

-1.098

676

-676

22

-60

82

184

130

54

206

746

136

Verminderen overgewicht

Rentekosten Juliuscentrum

Afspraak met St. Gezondheidscentra LR dat de rentekosten van een lening aan deze stichting door de GG&GD betaald zal worden.

WMO collectieve GGZ preventie

Subsidie t.b.v. een substantiële bijdrage aan de psychosociale gezondheid van burgers en ondersteuning van mantelzorgers in de gemeente Utrecht.

Totaal prestatiedoelstelling: Intensiveren van activiteiten voor een gezonde leefstijl en meer inwoners bereiken met preventieactiviteiten

Realiseren van op elkaar aangesloten opvang voor en begeleiding van sociaal kwetsbaren

Subsidiestaat begroting 2009

628

0

0

Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang

Verslavingspreventie basisond.en voortgezet onderwijs (St. Voorkom) / Ketenzorg jeugd + Marokkanen (CMB). Verbeteren van de leefsituatie van mensen die dakof thuisloos zijn ( of dat dreigen te worden) en zodoende de met hun gedrag en leefsituatie gepaard gaande overlast en criminaliteit verminderen (BDU GSB).

2.602

0

0

Preventie en herstel

Ondersteunende begeleiding met een psychosociale grondslag / laagdrempelige ambulante gezondheidszorg en ondersteuning.

0

1.349

-1.349

Activiteiten OGGZ

427

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

Wonen & woonvoorzieningen

Diverse subsidies in het kader van wonen & woonvoorzieningen op het gebied van outreachend maatschappelijk werk, preventie huisuitzetting door huurschuld, begeleiding Klein/flex groepswonen, ambulante woonbegeleiding, voltijd & begeleid wonen, woonoverlast, onderdak bieden aan vrouwen en gezinnen.

0

3.486

-3.486

Geldbeheer en schuldhulpverlening

Schuldhulpverleningstrajecten

0

0

0

Laagdrempelige opvang

Laagdrempelige opvang, zorgcentrum de Singel

1.440

944

496

Gezondheid & Zorg

Heroïneverstrekking op medisch voorschrift

1.045

1.062

-17

Werk- en dagbesteding

Activiteiten in het kader van werk- en dagbesteding. Activering, ontmoeting en zinvolle dagbesteding.

0

847

-847

Cliëntparticipatie en-emancipatie

Cliëntenparticipatie en -emancipatie

0

253

-253

Zwerfjongeren

Ambulante Intensieve Hulpverlening, kleinschalige woonvoorziening, 24- uurs opvang/begeleid wonen, trajectmanagement aanpak zwerfjongeren, deskundigheidsbevordering ketenpartners / ketensamenwerking.

0

747

-747

Zorg & Veiligheid

Trajecten voltijdopvang + begeleid wonen aan exgedetineerden.

0

70

-70

Toegang

Toeleiding naar Zorg, Bestaande zorgtoeleiding, Spuitomruil, Financieringtrajectmanagement backoffice MO-instellingen.

0

731

-731

Prostitutie

Subsidie t.b.v. het verbeteren van de gezondheid van prostituees.

628

880

-252

0

850

-850

6.343

11.219

-8.106

14.088

21.290

-9.756

0

11

-11

0

11

-11

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Overig

Begeleid wonen tienermoeders, beg. groepswon.moed.+ kind., ambul. woonbegel./nazorg.

Totaal prestatiedoelstelling: Realiseren van op elkaar aangesloten opvang voor en begeleiding van sociaal kwetsbaren Totaal programma Volksgezondheid

Programma Economische Zaken Vestigingsmogelijkheden en bedrijfsomgeving Sculptuur Waterwerk Totaal prestatiedoelstelling Vestigingsmogelijkheden en bedrijfsomgeving

428

Jaarlijke bijdrage Waterwerk VI

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Ondernemersschap en voorzieningenniveau

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

Kaasschaafcollectief

Realisatie bedrijfsruimte

0

13

-13

Pieken in de Delta

Project Noordvleugel fastforward

0

30

-30

Pieken in de Delta

Organisatie Festival of Games

0

127

-127

Pieken in de Delta

Utrechts Manifest

0

248

-248

Pieken in de Delta

Reative Xcellerator Noordvleugel

0

404

-404

Pieken in de Delta

Medisch Technisch Innovatiecentrum

0

244

-244

Pieken in de Delta

Zorgen voor morgen

0

85

-85

Pieken in de Delta

Level UP

0

233

-233

Pieken in de Delta

Next Level in Business

0

82

-82

Pieken in de Delta

United we stand

0

75

-75

Pieken in de Delta

Pazio

0

350

-350

Pieken in de Delta

Dutch Green Technologie

0

600

-600

0

2.491

-2.491

0

-139

139

Totaal prestatiedoelstelling Marketing

0

-139

139

Totaal programma Economische Zaken

0

2.363

-2.363

28

23

5

28

23

5

99

155

-56

99

155

-56

Totaal prestatiedoelstelling Ondernemerschap en voorzieningenniveau Marketing

Bedrijfsverzamelgebouw

Fashion Incubator

Programma Milieu en Duurzaamheid

Vergunningverlening en Handhaving Milieu

Milieuzorg

Milieuzorg en energie

Totaal prestatiedoelstelling Vergunningverlening en Handhaving Milieu

Besparen grondstoffen en energie

Milieucommunicatie

Totaal prestatiedoelstelling Besparen grondstoffen en energie

Passief en actief voorlichting geven en informatie verstrekken aan de bewoners en de gebruikers van de stad over natuur-, milieu- en duurzame ontwikkeling.

429

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Groen

MCU subsidie

Jubileumsubsidie

Totaal prestatiedoelstelling Groen Totaal programma Milieu en Duurzaamheid

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

0

5

-5

0

5

-5

127

183

-56

3

-3

50

1

49

50

4

46

Programma Wonen en Monumenten Huisvesting bijzondere doelgroepen

Woonoverlastzorg Doelgroepenbeleid

Subsidie bij jongerenhuisvesting en woongroepen

Totaal prestatiedoelstelling Verbeteren van huisvesting van bijzondere doelgroepen Cultuurhistorische kennis uitdragen en inbrengen in plannen

Eigenaren monumentale kerken

Beheer onderhoudsregister. kerkgebouwen

144

200

-56

STABU

Open Monumentendag / kerken Kijken Utrecht

50

29

21

Restauratieprogramma

Restauratiebijdragen part. Monumenten

31

0

WoBoWi

Subsidies Wonen boven winkels

55

Beheer monumenten

Onderhoudsfonds Binnesnatdskerken

Cultuurhistorisch Onderzoek

Rotsoord 280

Totaal prestatiedoelstelling Cultuurhistorische kennis uitdragen en inbrengen in plannen Facilitairen productie

Fonds Woningprojecten

Diverse subsidies

Woningkwaliteit

Stichting Woonster

Totaal prestatiedoelstelling Facilitairen productie Bouw en Woningtoezicht

430

500

-500

35

-35

764

-484

956

-956

25

-25

981

-981

BWS algemeen

Besluit Woninggebonden subsidies

720

-720

RGSHG

Subsidie particulieren

132

-132

Woningverbetering

Subsidie particulieren

317

-317

RGVSH

Subsidie particulieren

29

-29

0

1.198

-1.198

330

2.947

-2.617

Totaal prestatiedoelstelling Bouw en Woningtoezicht Totaal programma Wonen en monumenten

31 54,6642

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Ruimtelijke plannen

Bijdrage aan lokaal platform/ initiatieven voor onderzoek, debat, en infovoorziening over architectuur, stedenbouw en landschap.

Subsidiestaat begroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

174

252

-78

174

252

-78

Programma Stedelijke Ontwikkeling

Ontwikkelen Plannen

Totaal prestatiedoelstelling Ontwikkelen Plannen Herstructurering, adviseren en beheren

Planschade

Planschadevergoeding

Wijkplannen

Domplein UCK 44

Totaal prestatiedoelstelling Herstructurering, adviseren en beheren Programmeren en Financieren

ISV-2

44

Bewonersondersteuning naoologse wijken

-27 -240

Jongeriuscomplex

300

-300

Kwaliteitsimpuls schoolpleinen

153

-153

Wonen en parkeren As Kanaleneiland

900

-900

0 Diverse passages 0

Totaal prestatiedoelstelling Accommodaties en erfpachten ISB

Ruimtelijke verkenning A12 zone

Stedelijke programmering

Bomenvisie

Stedelijke programmering

Stichtse Groenlanden

Totaal prestatiedoelstelling Accommodaties en erfpachten Totaal programma Stedelijke ontwikkeling en Groen

-356

27

Totaal prestatiedoelstelling Programmeren en Financieren

Verkennen en Organiseren

400

240

Impulsregeling transwijk

Conversieregeling DUO

44 -400

Compensatieregeling bedrijven

Wonen boven winkels

Acommodaties en erfpachten

0 400

165

-165

1.103

-1.103

2.888

-2.888

6.370

-6.370

6.370

-6.370

22

-22

1

-1

778

-778

0

801

-801

218

10.711

-10.493

431

Prestatiedoelstelling programmabegroting 2009

Realisatie 2009

Verschil begroting en realisatie

1.950

-1.950

1.950

-1.950

-208

208

-208

208

Gedragsbeinvloeding

1

-1

Duurzaam Veilig

2

-2

Naam subsidie

Omschrijving subsidie

Utrecht Bereikbaar

Mobiliteitsmanager Utrecht West

Subsidiestaat begroting 2009

Programma Bereikbaarheid Bevorderen Doorstroming

0

Totaal prestatiedoelstelling Bevoderen Doorstroming Stimuleren Fietsgebruik

Hoofdfietsnetwerk

Afrekening subsidies 0

Totaal prestatiedoelstelling Stimuleren Fietsgebruik Verkeersveiligheid

Wijkverkeersplannen

Totaal prestatiedoelstelling Stimuleren Fietsgebruik

0

3

-3

Totaal programma Bereikbaarheid

0

1.745

-1.745

432

Corresponderende posten Wij hebben beoordeeld in hoeverre de specifieke toevoegingen aan het Gemeentefonds uit de septembercirculaire 2009 en uit de novembercirculaire 2009 overgeheveld dienen te worden naar het betreffende dienst- en programmabudget. Voor onderstaande mutaties stellen wij voor dit via de bestedings- en dekkingsvoorstellen 2009 te effectueren. Programma Jeugd

Mutatie Incidentele toevoeging in 2009 en 2010 voor de aanpak van polarisatie en radicalisering

Bedrag 2009

Dienst

708

DMO

80

BCD

440

SO

248

DMO

2.533

DMO

Incidentele bijdrage in 2009 aan werkgevers met een publieke taak voor de aanpak van agressie en Algemene Ondersteuning

geweld ('veilige publieke taak') Aanvullende incidentele toevoeging in 2009 voor de invoering van de Wet Algemene Bepalingen

Stedelijke Ontwikkeling

Omgevingsrecht (WABO) Mutaties Wmo die per saldo tot een extra bijdrage leiden: extra bijdrage in verband met de gevolgen van de pakketmaatregel AWBZ extra bijdrage voor dure woningaanpassingen op basis van de Wmo lagere bijdrage in verband met neerwaartse bijstelling van de nominale index 2009 (van 3,67% naar

Welzijn

3,17%).

Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid

Incidentele toevoeging in 2010, 2011 en 2012 voor de aanpak van jeugdwerkloosheid (bedragen wisselen per jaar) Toevoeging in verband met Indexatie (van 2008 naar 2009) van het in 2009 naar gemeentefonds

Algemene Middelen

overgehevelde bedrag voor de woz-kostenregeling.

44

DB&G

Volksgezondheid

Incidentele toevoeging in verband met opheffing van de stichting Elektronisch kinddossier

33

GG&GD

Lokale Democratie en Bestuurlijke

Toevoeging met terugwerkende kracht naar 2007 in verband met aangepaste rechtspositieregeling

Vernieuwing

voor raadsleden (vervangingsregeling).

14

DRA

Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid

Incidentele toevoeging in 2009 voor schuldhulpverlening (Spekmangelden)

400

DMO

Totaal

4.500

Bedragen zijn in duizenden euro’s.

433

Lokale heffingen en belastingen Opbrengst 2009 Tarief

Tarief 2009

Veiligheid Vergunning voetbalwedstrijd (Bestuurs- en Concerndienst)

515,00

Nominaal

Actueel

Realisatie

457

843

628

9

9

0

Vergunning evenement in gebouw (Bestuurs- en Concerndienst)

2.263,00

18

18

4

Aanvraag wet Bibob (Bestuurs- en Concerndienst)

2.899,00

29

29

0

Advies wet Bibob (Bestuurs- en Concerndienst) Gebruiksvergunning gebouwen (BRW) Drank- en horecavergunningen (SO)

500,00

0

0

0

gerelateerd aan m²

401

501

300

diverse

-

286

324

15.212

16.974

16.031

Wonen en Monumenten (SO) Vergunning reclame-uiting

67,80 per m²

101

132

66

65,00 leges + bedrag per m²

190

190

163

0,80% aanneemsom

130

130

130

Vrijstelling algemene leefmilieu verordening (per plan)

265,90

21

13

37

Onttrekking huisvestingswet (per woning)

844,40

93

170

149

Verklaring bestemming en gebruik (per adres)

120,00

54

39

15

7,60

7

0

2

15.212

16.300

15.471

Vergunning inneming openbare grond (leges en precariorecht) Monumentenvergunning

Situatietekeningen (per tekening) Overige bouwleges: Bouwvergunningen

• • • • • •

434

Aanlegvergunning Sloopvergunning (per plan) Splitsingsvergunning huisvestingswet

1,6% tot 1,9% aanneemsom 135,50 132,90 844,40 (max. 16.888,00)

Samenvoegingsvergunning huisvestingswet

844,40

Omzettingsvergunning huisvestingswet

844,40

Opbrengst 2009 Tarief

Tarief 2009

Beheer Openbare Ruimte (SW) Huuropbrengst standplaatsen

Nominaal

Actueel

Realisatie

34.723

34.999

35.633

8

292

270

620

709

849

51

51

153

32.094

32.094

32.777

578

557

566

Legesopbrengsten vergunningen standplaatsen, evenementen, opbrekingen en dergelijke Legesopbrengsten rioolvergunningen Rioolrechten: Aansluitrecht (eigenaar)

• •

205,24

Afvoerrecht (grootverbruik)

• 251 tot en met 50.000 m³ • 50.001 tot en met 100.000 m³ • 100.001 tot en met 150.000 m³ • meer dan 150.000 m³

1,60 1,54 1,42 1,30

Opbrengsten Markten Wijk- en warenmarkt per kwartaal

• •

Wijk- en warenmarkt per dag

Legesopbrengsten velvergunningen Opbrengsten begraafplaatsen Uitsluitend recht

• • • • •

77

55

1.139

934

80

80

29

30.079

30.184

30.145

29.644

29.644

29.572

28

29

23

Begraven en dergelijke Grafdekking en onderhoud Opgraven, herbegraven enzovoort Overige heffingen

Legesopbrengst reclamevergunningen Milieu en Duurzaamheid (SW) Afvalstoffenheffing Brug en schutgeld: Bruggeld per opening buiten diensturen

• • •

258 1.034

275,76

Schutgeld binnen de diensturen per vaartuig Schutgeld buiten de diensturen per vaartuig

435

Opbrengst 2009 Tarief

Tarief 2009

Havengeld Vrachtschepen per ton laadvermogen, per reis

• • • • • • • • • • • • • • • • •

Realisatie

407

511

550

25.123

26.045

22.860

25.123

26.045

22.860

66.041

66.501

68.030

63.933

64.393

65.800

1.265

1.265

1.275

Vrachtschepen per ton laadvermogen, per jaar Containerschepen per move Passagiersschepen, per persoon capaciteit, per reis Passagiersschepen, per persoon capaciteit, per kwartaal Passagiersschepen, per persoon capaciteit, per jaar Pleziervaartuigen met een lengte tot en met 10 meter, per vaartuig, per reis Pleziervaartuigen met een lengte tot en met 10 meter, per vaartuig, per jaar Pleziervaartuigen met een lengte groter dan 10 meter, per meter, per jaar Pleziervaartuigen met een lengte groter dan 10 meter, per meter, per jaar Verhuurboten, per vaartuig, per kwartaal Verhuurboren, per vaartuig, per jaar Woonschepen, per m² oppervlak, per jaar Overige vaartuigen, per m² oppervlak, per reis Overige vaartuigen, per m² oppervlak, per kwartaal Overige vaartuigen, per m² oppervlak, per jaar

Parkeerbelasting en -heffing

diverse

Algemene Middelen Onroerende-zaakbelastingen eigendom woningen gebruik niet-woningen eigendom niet-woningen

Toeristenbelasting

436

Actueel

Vrachtschepen per ton laadvermogen, per kwartaal

Bereikbaarheid (SO)

• • •

Nominaal

0,0935% 0,1595% 0,1978% 5% van de overnachtingsprijs

Opbrengst 2009 Tarief Hondenbelasting per hond

• • per kennel Precariobelasting • Voorwerpen onder, op of boven gemeentegrond per m² per jaar (laagste en meest voorkomende tarief) • Pomp voor meerdere soorten motorbrandstof per stuk per jaar

Tarief 2009

Realisatie

469

469

484

374

374

471

6.367

6.168

6.607

6.367

6.168

6.607

178.002

181.714

179.934

182,40

37,44 946,68

Leges Burgerzaken paspoort

49,60

rijbewijs

47,75

afschrift GBA

10,55

Totaal

Actueel

60,60

Lokale Democratie

• • •

Nominaal

Tarieven in hele euro’s, opbrengsten in duizenden euro’s.

437

Verklarende woordenlijst Begrip

Omschrijving Schriftelijke mededeling van de accountant waarin deze een oordeel geeft over

Accountantsverklaring

de getrouwheid en de rechtmatigheid van de (financiële) verantwoording. Jaarlijkse groei van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds, gekoppeld aan de groei van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. Stijgen de rijksuitgaven,

Accres

dan stijgt ook het Gemeentefonds, en andersom. De laatst door de gemeenteraad vastgestelde begroting. Dit betreft de nominale begroting plus alle door de gemeenteraad vastgestelde

Actuele begroting

begrotingswijzigingen. Jaarlijkse afboeking van een deel van de boekwaarde van een geactiveerd goed. Deze wordt geacht de waardevermindering van het actief tot uitdrukking te brengen. De afschrijving wordt ten laste gebracht van de rekening van baten

Afschrijving

en lasten. Reserves waarvan de renteopbrengst wordt aangewend als algemeen

Algemene dekkingsreserves

dekkingsmiddel. Alle reserves niet zijnde bestemmingsreserves. Tot de algemene reserves worden gerekend de algemene reserve in enge zin, de algemene

Algemene reserves

dekkingsreserves, de reserve grondexploitaties en de dienstbedrijfsreserves. Uitkering uit het Gemeentefonds door het Rijk aan alle gemeenten op basis van algemene verdeelmaatstaven, vastgelegd in de Financiële verhoudingswet, met

Algemene uitkering

het karakter van algemene middelen. Overzicht van activa en passiva (bezittingen en schulden) van een organisatie

Balans

op een bepaald moment. De aanduiding volgens de comptabiliteitsvoorschriften voor de

Baten

opbrengsten/inkomsten van de gemeente. In dit stelsel worden uitgaven en ontvangsten toegerekend aan het tijdvak waarin het verbruik van goederen en diensten plaatsvindt en de baten ontstaan. Dit maakt het mogelijk om de integrale kosten en opbrengsten af te

Baten-lastenstelsel

leiden uit de administratie en leidt daarmee tot een doelmatiger beheer.

BDU

Brede Doeluitkering voor sociaal, fysiek of economie in het kader van GSBIII. Een aanpassing van begrotingsramingen tijdens het begrotingsjaar; een

Begrotingswijziging

dergelijk besluit wordt door de gemeenteraad genomen. Landelijke reserve binnen het Gemeentefonds die dient om de gevolgen voor de algemene uitkering van sterke fluctuaties in de gecorrigeerde rijksuitgaven op te vangen. Hiertoe zet het Rijk op voorhand een deel van de algemene uitkering landelijk ‘apart’. Op basis van de werkelijke rijksuitgaven wordt bezien of (een deel van) de reserve aan de gemeenten wordt uitgekeerd of dat

Behoedzaamheidsreserve

er nog een bijstorting door de gemeenten nodig is. Periodieke bestuursrapportage (voorheen managementrapportage), waarin tussentijdse verantwoording wordt afgelegd over het gevoerde beleid en waarin nieuwe ontwikkelingen worden gesignaleerd. Op basis van deze informatie kan tussentijds worden bijgestuurd en vindt bijstelling plaats van de

Berap

lopende begroting. Reserves waaraan de gemeenteraad een bepaalde bestedingsrichting heeft

Bestemmingsreserves

gegeven. Sinds 2003 geldt voor de gemeenten een BTW-regime. Het BTWcompensatiefonds is ingesteld om de verschillen tussen de verlaging van de programmabegroting en die van het Gemeentefonds te egaliseren, opdat de

BTW-Compensatiefonds

invoering van het BTW-regime budgettair neutraal verloopt. Een beleidswijziging die de uitkomst van de programmabegroting per saldo

Budgettair neutraal 438

niet beïnvloedt.

Begrip

Omschrijving

Besluit Begroting en Verantwoording

Wettelijke voorschriften voor de inrichting van de programmabegroting en –

Provincies en Gemeenten (BBV)

verantwoording. Stijging van het inkomen per werknemer als gevolg van een afgesloten

Contractloonstijging

collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) Het overdragen van meer verantwoordelijkheden en bevoegdheden naar lagere overheden. Concreet kan dit leiden tot overheveling van taken (en de daartoe

Decentralisatie

benodigde middelen) van de centrale overheid naar andere overheden. Bepaalde gemeentelijke lasten kunnen aan de burger worden doorberekend (in Utrecht bijvoorbeeld de kosten van de riolering en afvalinzameling); de mate waarin dit gebeurt wordt tot uitdrukking gebracht door het dekkingspercentage. Bij een volledige doorberekening is sprake van een

Dekkingspercentage

dekkingspercentage van 100%. Het afschaffen, vereenvoudigen of stroomlijnen van regelingen en wetten die de overheid oplegt aan bedrijven, instellingen en burgers. Doel hiervan is bevordering van dynamiek en aanpassingsvermogen aan de economie en het vermijden van onnodige bureaucratie en onnodig hoge kosten ten gevolge van

Deregulering

ondoelmatige of inefficiënte regelgeving. Vervullen binnen de budgetregels de eerste beperkte achtervang voor risico’ s die de diensten lopen over de apparaatskosten en vormen daarmee het

Dienstbedrijfsreserves

weerstandsvermogen van de afzonderlijke diensten. In navolging van DigiD voor burgers is DigiD voor bedrijven ontwikkeld. DigiD voor bedrijven is een gemeenschappelijk systeem waarmee de overheid op Internet de identiteit van bedrijven kan vaststellen. Voortaan kan uw bedrijf met één inlogcode terecht bij elektronische diensten van steeds meer

DigiD

overheidsinstellingen. De mate waarin een maximale hoeveelheid producten en prestaties is gerealiseerd met een minimale hoeveelheid middelen of een hogere kwaliteit wordt bereikt bij een gelijkblijvende hoeveelheid middelen. Onderzoek naar

Doelmatigheid (efficiency)

doelmatigheid richt zich vooral op verbetering van bedrijfsvoering. De mate waarin de geleverde producten en prestaties bijdragen aan het realiseren van de gestelde (beleids)doelen. Onderzoek naar doeltreffendheid

Doeltreffendheid (effectiviteit)

richt zich op de vergelijking van het gerealiseerde en het gewenste effect. Door een ministerie aan de gemeente verstrekte gelden ter uitvoering van een specifieke taak (bijvoorbeeld onderwijs, bijstand); een doeluitkering is dus niet

Doeluitkering (specifieke uitkering)

vrij besteedbaar. Dualisering is strikt genomen de ontvlechting van de taken en bevoegdheden tussen de gemeenteraad en ons college van B en W. De gemeenteraad concentreert zich op kaderstelling, controle en volksvertegenwoordiging,

Dualisering

terwijl ons college van B en W bestuurt Voorzieningen die samenhangen met het in de tijd onregelmatig gespreid zijn

Egalisatievoorzieningen

van bepaalde kosten. Het eigen vermogen is het verschil tussen de activa en het vreemd vermogen. Het eigen vermogen op de balans bestaat uit het saldo uit de rekening, de

Eigen vermogen

algemene reserves en de bestemmingsreserves. Het kabinet, VNG, IPO en de UvW hebben een akkoord bereikt over beheersing van het EMU-saldo van de lokale overheden. Kern van het akkoord is dat gezamenlijk opgetrokken wordt om ervoor te zorgen dat het vastgestelde maximumtekort niet wordt overschreden. Ontwikkelingen in de uitvoering van lokale begrotingen worden nauw gevolgd en er zal worden gezocht naar

EMU-saldo (Europese Monetaire Unie)

mogelijkheden om het lokale EMU-saldo verder te beperken.

439

Begrip

Omschrijving De wijze waarop de gemeente in de behoefte aan geld (kort) en kapitaal (lang) voorziet: het geldbeheer. Uitgaven en inkomsten gaan niet altijd gelijk op en voor investeringen wordt in principe geleend. Daardoor kunnen tijdelijk overschotten of tekorten ontstaan. Op de geld- (kort geld) en kapitaalmarkt

Financiering

(lang geld) wordt dit glad gestreken. Onderdeel en afgeleid van een hoofdfunctie. Een functie komt overeen met een onderdeel van het gemeentelijk takenpakket en geeft dus een globale groepering van inkomsten en uitgaven per taakveld, per onderwerp van zorg.

Functie

Bijvoorbeeld: bijstandsverlening, sport, handel en ambacht, brandweer. Zekerheidsstelling door de gemeente ten behoeve van derden die een lening aantrekken. Bij derden valt te denken aan sportverenigingen of welzijnsinstellingen. Ingeval van wanbetaling zal de gemeente de resterende

Garantie

schuld dienen af te lossen. Landelijk begrotingsfonds onder beheer van het ministerie van Binnenlandse Zaken, waarin een deel van de opbrengst van de rijksbelastingen wordt gestort. Uit dit fonds worden jaarlijks (algemene) uitkeringen gedaan aan de gemeenten ter dekking van een deel van hun uitgaven. Deze gelden zijn, voor

Gemeentefonds

zover daar geen wettelijke verplichtingen tegenover staan, vrij besteedbaar. Het beleid en de afspraken voor het grotestedenbeleid voor de jaren 2005 tot

GSBIII Incidenteel

en met 2009 Eenmalig, dat wil zeggen niet jaarlijks terugkerende uitgave of inkomst. Uitkering uit het Gemeentefonds van tijdelijke aard ter overbrugging voor

Integratie-uitkeringen Investering

gefaseerde overheveling van specifieke rijksuitkeringen De aanschaf of de productie van een kapitaalgoed Eén van de twee onderdelen van de verantwoording. De jaarrekening geeft een analyse van de afwijkingen tussen de programmabegroting en de realisatie. Tevens wordt in de jaarrekening de stand van de gemeentelijke

Jaarrekening

vermogenspositie opgemaakt. Eén van de twee onderdelen van de verantwoording. Het jaarverslag bevat de meer beleidsmatige onderdelen, zoals de programmaverantwoording en de

Jaarverslag

paragraafverantwoording. Duurzame productiemiddelen. Dat wil zeggen: zaken die de gemeente nodig heeft om de diensten en goederen die zij aan haar burgers levert, te produceren. Daarbij gaat het om goederen die meerdere jaren meegaan en

Kapitaalgoederen

veelal veel waarde hebben. Deze bestaan uit de componenten afschrijving en rente. Het zijn exploitatiekosten van activa. Deze volgen de levensduur. De rentekosten ontstaan omdat beslag op vermogen wordt gelegd. Vanwege jaarlijkse

Kapitaallasten

afschrijving daalt de boekwaarde en nemen de rentekosten af. Lening van de Centrale Treasury aan de diensten voor de financiering van de

Kapitaalverstrekking

vaste activa. Deel van het financieringstekort dat maximaal tegen kort geld mag worden geleend. Is het financieringstekort hoger dan de kasgeldlimiet dan moet dat via

Kasgeldlimiet

lang geld worden gefinancierd. Een absoluut getal of een verhoudingsgetal dat is uitgedrukt in fysieke- of in geldeenheden en dat de toestand van of de ontwikkeling op een programma in

Kengetal

beeld brengt. Opsomming van relevante gegevens met het doel in één oogopslag een indruk

Kerngegevens

te geven waar het in het desbetreffende werkterrein om gaat. Middelen die worden aangetrokken op de geldmarkt in de vorm van

Kort geld

kortlopende leningen (looptijd korter dan een jaar). Middelen die worden aangetrokken op de kapitaalmarkt in de vorm van

Lang geld

440

langlopende leningen (looptijd langer dan een jaar).

Begrip

Omschrijving Heffing voor een gemeentelijk goed of een dienst op een publiekrechtelijke grondslag (bijvoorbeeld leges paspoorten, leges bouwvergunningen). Het

Leges

totaal van de gemeentelijke leges mag niet meer dan kostendekkend zijn. Een liquiditeitsplanning geeft inzicht in tijdstip, omvang en periode waarvoor financieringsmiddelen moeten worden aangetrokken. Door een tijdig inzicht daarin wordt voorkomen dat dure ad-hoc maatregelen moeten worden

Liquiditeitsplanning

genomen. Bestaansrecht (boodschap) van de organisatie, bezien vanuit de

Missie

maatschappelijke functie die zij vervult. Meerjarig ontwikkelingsprogramma gebaseerd op landelijke afspraken in het

MOP

kader van het grotestedenbeleid. Deze is opgenomen in de programmabegroting. Behandeling en vaststelling

Nominale begroting

vinden plaats tijdens de begrotingsbehandeling in november.

Nominale compensatie

De compensatie van loon- en prijsontwikkelingen.

Ombuiging

Verlaging van de uitgaven ten opzichte van een eerder vastgelegd ijkpunt. De door de Centrale Treasury gebruikte rekenrente bij het ter beschikking

Omslagrente Onderuitputting

stellen van (lang) geld aan de diensten in de vorm van kapitaalverstrekking. Onderbesteding van budgetten in enig jaar. Regeling op grond waarvan derden buiten de overheid recht hebben op een geldelijke bijdrage van de overheid (of van een sociaal fonds). Dit ongeacht of de overheid hiervoor voldoende budget heeft. Alleen door het aanpassen van de voorwaarden die in de regeling worden gesteld, kan de overheid het beroep

Openeinderegelingen

op een openeinderegeling beheersen. Een output kengetal is een bestuurlijk kengetal dat aangeeft wat/hoeveel de

Output kengetal

gemeentelijke bijdrage is voor het te realiseren maatschappelijk effect. Het MOP kent de volgende pijlers die elk een nadere onderverdeling kennen naar (deel)programma´s: Kwaliteit van Bestuur, Sociaal, Werk en Economie,

Pijlers

Fysiek, Veiligheid. Rechten voor het gebruiken van openbare grond of water. Het recht kan worden geheven van degenen die voorwerpen onder, op of boven openbare

Precariobelasting

gemeentegrond of water hebben of van degene voor wie dit gebeurt. Vormen van verzelfstandiging, waarbij door de overheid verrichte taken hetzij onder een minder directe vorm van overheidsinvloed worden gesteld, hetzij

Privatisering

geheel aan die overheidsinvloed worden onttrokken. Het overzicht van de geraamde (verwachte) baten en lasten, opgesteld volgens het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten. De programmabegroting wordt door de gemeenteraad vastgesteld. De programmabegroting en -verantwoording zijn ingedeeld in programma’s. Alle te leveren producten zijn hierin opgenomen. De programmabegroting geeft - in hoofdlijnen - inzicht in het door ons college van B en W voorgestane beleid en de daarmee samenhangende financiële middelen voor het komend jaar en de

Programmabegroting

daarop volgende drie jaren. Overzicht van de in een bepaald jaar gerealiseerde lasten en baten. De programmaverantwoording dient ter verantwoording van het uitvoeren van de

Programmaverantwoording

programmabegroting. Vormen van samenwerking tussen markt en overheid. Hierbij wordt gezocht

Publiekprivate

naar een institutionele vormgeving waarin het bereiken van synergie-effecten

samenwerkingsconstructie (PPS)

en een efficiënte allocatie van schaarse middelen centraal staan. Samenvattend overzicht van de belangrijkste (hoofd)taken van de gemeente en

Recapitulatiestaat (geconsolideerd)

de daarmee samenhangende uitgaven en inkomsten. Worden geheven ter dekking van de kosten van gemeentelijke dienstverlening (bijvoorbeeld de afvalstoffenheffing en het rioolrecht). Rechten mogen

Rechten

maximaal kostendekkend zijn.

441

Begrip

Omschrijving Het weerstandsvermogen dat dient als buffer voor de risico’s die worden

Reserve grondexploitatie

gelopen bij grondexploitaties. Dit betreft in beginsel vrij aanwendbare middelen. Daarom behoren ze tot het eigen vermogen. De reserves worden onderscheiden in algemene reserves en

Reserves Retributies

bestemmingsreserves. Zie rechten. Overzicht van risico’s zoals bekend bij het aanbieden van de

Risicomodel

programmabegroting, de meerjarenraming en de verantwoording. Voorzieningen die betrekking hebben op gekwantificeerde risico’s, niet zijnde de risico’s over de apparaatskosten (deze laatste worden gedekt door de

Risicovoorzieningen

algemene reserve en/of bedrijfsreserves). Project dat tot doel heeft de verantwoordings- en controle-informatie van de gemeente aan het Rijk te stroomlijnen en te vereenvoudigen/verminderen. Per specifieke uitkering is geen aparte accountantsverklaring meer vereist. Volstaan kan worden met de jaarrekening, met daarbij gevoegd een bijlage met

Single Informatie Single Audit (SISA)

een aantal gegevens per specifieke uitkering.

Specifieke uitkering

Zie: doeluitkering. Een begrotingspost waarop bedragen worden geraamd die nog niet specifiek

Stelpost

benoemd kunnen worden of nog te verdelen zijn. Jaarlijks terugkerend. Structurele kosten dienen (in principe) door structurele

Structureel

opbrengsten te worden gedekt. Overdrachten van de gemeente aan derden, zowel particuliere instellingen als

Subsidie Treasury

natuurlijke personen. Dit betreft het geheel van activiteiten in verband met de financiering. De treasuryparagraaf vormt na inwerkingtreding van de wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO) een onderdeel van de programmabegroting en de verantwoording. In de programmabegroting wordt ingegaan op de beleidsplannen voor de treasuryfunctie voor de komende jaren en in het bijzonder voor het eerstkomende jaar. In de verantwoording wordt door middel van een analyse ingegaan op de verschillen tussen de plannen in de

Treasuryparagraaf

programmabegroting en de realisatie van daarvan. Hierin worden de uitgangspunten, doelstellingen, beleidsmatige en organisatorische kaders voor de treasuryfunctie vastgelegd. Tevens bevat deze regels over de inhoud, vorm en periodiciteit van de verantwoordingsinformatie

Treasurystatuut

van de ambtelijke organisatie aan ons college van B en W. Middelen, die doorgaans onder strikte condities zijn verkregen van derden, veelal de rijks- of provinciale overheid. Niet bestede middelen waaraan een minder strikte bestemming is gegeven of waarin een eigen gemeentelijke bijdrage is opgenomen worden vanwege de ruimere mate van keuzevrijheid gerangschikt onder de bestemmingsreserves. Indien de gemeente een bijdrage levert aan een in hoofdzaak met behulp van rijksbijdragen bekostigd programma, dan wordt bij de jaarrekening verondersteld dat de rijksbijdrage eerst wordt benut. Eventuele overschotten betreffen dus de gemeentelijke

Van derden verkregen middelen

bijdrage en zijn vrij besteedbaar. Is opgebouwd uit het jaarverslag en de jaarrekening, en wordt opgesteld conform het BBV. De verantwoording is de tegenhanger van de

Verantwoording

programmabegroting. Contractuele overeenkomst tot het betalen van een vast bedrag aan een

Verplichting

442

bekende partij.

Begrip

Omschrijving Verplichtingen met een voorwaardelijk karakter. Deze worden op de balans gerekend tot het vreemd vermogen. Ze worden getroffen voor toekomstige uitgaven, waarvan de oorzaak zich al heeft voorgedaan. Voorzieningen moeten dekkend zijn voor de achterliggende voorwaardelijke verplichtingen. De

Voorzieningen

voorzieningen worden onderscheiden in risico- en egalisatievoorzieningen. Geeft aan wat de verhouding is tussen de beschikbare hoeveelheid geld en de benodigde hoeveelheid geld, of de mate waarin de gemeente in staat is om de

Weerstandsvermogen

nadelige gevolgen van risico’s op te vangen.

443

444