Colofon. Eline en Dominic Hendriks-Houwing, managementteam Bem-Bakery project

2

Colofon Project eigenaar:

Trust Bem-bakery, Bembeke, Malawi,

met vertegenwoordigers uit:

Bisdom van Dedza, Catholic Development Commission (CaDeCom), Bembeke, Malawi, lokale overheid en dorpshoofden, Bembeke, Malawi, Eline en Dominic Hendriks-Houwing namens de Nederlandse stichting People2People. De stichting staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel Groningen, no. 01128825 en heeft ANBI status

Website:

www.ppl2ppl.nl, www.bem-bakery.com , www.caritas.org

Email:

[email protected]

Contact personen in Malawi:

Eline en Dominic Hendriks-Houwing, managementteam Bem-Bakery project

Email:

[email protected] of [email protected]

Telefoon:

00265-111901831

Postadres:

Dedza Diocese, P.O. Box 80, Dedza, Malawi, Africa

Uw financiële bijdrage aan het Bem-bakery project in Malawi kan gestort worden op rekeningnummer: 157366332, Rabo, t.n.v. Stichting People2People. Financieel beheer is in handen van het Bisdom in Dedza, CaDeCom. Namens people2people nemen Eline en Dominic Hendriks-Houwing de coördinatie van het management in de opstartfase voor hun rekening. Herziene versie; Groningen, 20 mei 2013

Citaat van Eline en Dominic: “Bem-bakery trust is anders dan de grote organisaties die tot onze verbazing miljarden dollars en miljoenen tonnen voedsel hebben gegeven aan dit land om mensen in nood te helpen. Dat heeft naar onze mening geleid tot het onbedoeld vergroten van het negatieve effect van ontwikkelingssamenwerking: afhankelijkheid. De bevolking is gewend geraakt om haar hand op te houden en af te wachten, maar aan de andere kant zeer goed in staat om voor zichzelf te zorgen. Het wordt tijd dat Malawi haar eigenwaarde terug krijgt door zelf te ondernemen. Malawi heeft toekomst!”

3

Voorwoord Het idee voor het Bem-bakery project is ontstaan tijdens ontmoetingen tussen plaatselijke boeren, winkeliers, lokale autoriteiten en potentiële consumenten van o.a. Teacher Training College en het Nederlandse echtpaar Eline en Dominic Hendriks-Houwing, die gedurende een half jaar in Malawi haalbaarheidsonderzoek hebben gedaan namens people2people, waarvan zij mede oprichters zijn. Wat mogelijk is, hangt niet alleen af van de economische levensvatbaarheid van het plan. Nog belangrijker is maatschappelijk draagvlak in Bembeke te creëren. Na vier maanden van intensief overleg in een sfeer van wederzijds respect, vertrouwen, geduld en doorzettingsvermogen zijn diverse plaatselijke vertegenwoordigers uit Bembeke heel enthousiast geworden en ook zij zetten hun schouders onder de verwezenlijking van het Bem-bakery plan. Father Isaac, penningmeester van het Bisdom in Dedza is algemeen adviseur van het plan en zet zich in voor het regelen van de zakelijke en juridische aspecten van de Bem-bakery trust, contacten met de Malawische overheid en het creëren van intern draagvlak voor het project in Bembeke. Zo zal de parochie Bembeke een gebouw beschikbaar stellen voor huisvesting van de bakkerij, het Community Support Centre en dienstwoning voor management en leerkrachten. Father Peter zet zich hiervoor in. Hij heeft een vertrouwensband met de dorpshoofden van Bembeke en heeft een doorslaggevende rol gespeeld in het verkrijgen van hun steun voor het Bem-Bakery project in de vorm van het beschikbaar stellen van de communale dorpsgrond in Bembeke, waarop de parochie bebouwing staat. Zowel de lokale overheid als CaDeCom (Catholic Development Commission) hebben de verantwoording op zich genomen om de aanvoer van graan te garanderen en te financieren. Via hun contacten zullen de boeren in de regio rond Bembeke gesteund worden de graanproductie uit te breiden. Namens CaDeCoM zal Patrick Namakhoma zitting nemen in de Bembakery trust. Omdat vooral in de aanloopperiode van het project hulp uit Nederland onontbeerlijk is, zal de stichting People2People zich inzetten voor fondsenwerving en promotie. Inmiddels wordt ook expertise over het opzetten van een bakkerij in een Afrikaanse setting gedeeld met Nederlandse stichtingen als Bake for life en Bakers 4 life. De Bem-bakery Trust heeft inmiddels financiële steun toegezegd gekregen van PKN Wijkgemeente De Bron, Groningen, Father Peter en Dominic uitzendbureau Flexmen en van Stichting Krivoro, Assen en Recentelijk van Cordaid. Wij hopen dat er meer fondsen in Nederland aangeboord kunnen worden, want het ontbreekt onze Malawische partners aan financiële middelen. Aan allen is dank verschuldigd.

4

Inhoudsopgave Colofon

3

Voorwoord

4

Inhoudsopgave

5

Managementsamenvatting

7

Inleiding

11

1 Situatie – en probleem analyse 1.1 Algemene achtergrond informatie 1.2 Analyse

12 12 15

2 Het organisatorisch kader 2.1 Bisdom van Dedza 2.2 CaDeCom 2.3 Stichting People2People en de veldwerkers 2.4 Organigram 2.5 Taakverdeling van betrokkenen 2.6 Samenwerking met lokale partijen

16 16 17 18 18 19 20

3 Projectdoelen Bem-bakery 3.1 Hoofddoel bakkerij 3.2 Subdoelen 3.3 Definiëring Doelstelling 3.4 Profiel van de doelgroep 3.5 Componenten

21 21 21 21 22 23

4 Activiteiten en mijlpalen 4.1 Bakkerij 4.2 Kinderdagverblijf en huiswerk opvang 4.3 Community support centrum 4.4 Mijlpalen

24 24 25 26 26

5 Marketing plan 5.1 Inleiding 5.2 Product informatie 5.2.1 Productiekosten 5.3 Plaats/distributie 5.4 Personeel 5.5 Promotie

28 28 29 29 29 30 30

5

6 Financiële prognose 6.1 prognose

31 32

7 Evaluatie plan 7.1 Eindconclusies

33 35

8 Bijlagen

36

Bijlage 1: Tijdsplanning

37

Bijlage 2: Financiële planning

38

Bijlage 3: Model SWOT analyse, als basis voor een ondernemingsplan

43

Bijlage 4: prijsopgave bakkerij

44

Bijlage 5: Inventaris van de bakkerij

45

6

Managementsamenvatting Van het Bem-bakery project in Bembeke, Malawi 2012-2016 Het opstellen van het ondernemingsplan voor het Bem-bakery project in Bembeke, Malawi gebeurt tot op de dag van vandaag op procesmatige wijze. N.a.v. door ons gevraagde feedback van o.a. Cordaid, Achmea Foundation en (bevriende) professionals is de oorspronkelijke tekst aangescherpt. Neemt niet weg dat het concept van het plan ongewijzigd is gebleven: - wij steunen de kansarme kinderen op lokale schaal door voor hen toegang tot onderwijs en gezondheidszorg te faciliteren. - in het licht van veranderende Nederlandse visie op ontwikkelingssamenwerking/ ondernemen zonder grenzen, tracht People2People via een kleinschalige economische impuls, de meest kwetsbare groepen ouders/verzorgers een inkomensverbetering te bieden en lokaal ondernemerschap te stimuleren teneinde hun kinderen aan het arbeidsproces te onttrekken om hen naar school te laten gaan. - project is vraag gestuurd tot stand gekomen in samenwerking met lokale, bonafide, slagvaardige en onder de lokale bevolking vertrouwen genietende organisaties. Eén en ander juridisch en organisatorisch ingebed door een trust op te richten naar Malawiaans model. - het starten van een regionaal verzorgende bakkerij, die economisch rendabel en duurzaam is (n.a.v. haalbaarheidsonderzoek), genereert niet alleen inkomen, maar draagt bij tot de zelfredzaamheid en het zelfvertrouwen van de bevolking van Bembeke. - op langere termijn hoopt de Bem-bakery trust (in oprichting) de creativiteit en inventiviteit van de Bembekers te stimuleren met spin-off activiteiten van de bakkerij m.b.t. agrarische grondstoffen verwerkende industriële ambacht. - winst wordt maatschappelijk geïnvesteerd door er o.a. een huiswerkklas mee te financieren die erop gericht is kinderen te coachen, die qua schoolloopbaan uit de boot dreigen te vallen. Voor scholieren is dit een broodnodig steuntje in de rug, omdat hun ouders/verzorgers nauwelijks een schooltraditie kennen. Zo kan het Community Support Centre in Bembeke maatschappelijke en culturele cohesie bewerkstellingen. Hoofddoelstelling: Binnen 3 jaren na de start van een lokaal verzorgende bakkerij in Bembeke, Malawi worden 250 kinderen uit de allerarmste huishoudens (preventief) onttrokken aan het arbeidsproces om hun schoolopleiding af te ronden door hun ouders /verzorgers een stabiel en gegarandeerd extra inkomen te verschaffen middels verbouw van tarwe, het produceren van brood en/of de distributie/verkoop van broodproducten. Subdoelstelling: De winst die naar verwachting binnen 3 jaren na de start van de bakkerij gegenereerd wordt zal maatschappelijk geïnvesteerd worden in de vorm van het onderhouden van een buurtcentrum en bemensing van de huiswerkklas. Binnen 1 jaar na de start van de Bem-bakery, elke maand een gevarieerd cursusaanbod doen aan 100 mannen en vrouwen uit kwetsbare huishoudens met het doel de zelfredzaamheid en zelfvoorziening te bevorderen aan de hand van vraag gestuurde thema’s. De huiswerkklas zal educatieve ondersteuning bieden aan 100 kinderen per week om het slagingspercentage binnen het basisonderwijs van Bembeke binnen 3 jaren tijd met 5% te verhogen.

7

Probleemanalyse: In Malawi maakt alleen 35% van de naar schoolgaande kinderen de basisschool af, ondanks dat de Malawische overheid basisonderwijs gratis toegankelijk heeft gemaakt. Een groot aantal kinderen heeft dus geen kans op educatie vanwege de financiële situatie van hun ouders. Veel half wezen en weeskinderen hebben helemaal geen kans op educatie omdat ze opgevangen worden bij familieleden die al nauwelijks geld hebben om hun eigen kinderen naar school te laten gaan. Weduwen die wel voor hun eigen kinderen willen blijven zorgen, kunnen hun kinderen niet naar school sturen omdat er op het land gewerkt moet worden om in de dagelijkse voedselbehoefte te voorzien. Weeskinderen, die geluk hebben, worden opgevangen in tehuizen. In Bembeke zijn een groot aantal kinderen in nood. Op hen en hun ouders of verzorgers richt zich dit project. Richting oplossing: Daartoe is een S(trengths) W(eaknesses) O(pportunities) T(hreats) analyse gemaakt van zowel de externe trends en interne omstandigheden t.b.v. het starten van een bakkerij in Bembeke, als onderdeel van een community support centre met professionele pré school kinderopvang en huiswerkbegeleiding van schoolgaande kinderen. Een optimistische kijk komt tot stand als uit bovengenoemde swot een kans en een sterk punt gecombineerd worden tot een haalbare economische en maatschappelijke activiteit. Daarbij is ook rekening gehouden met de tribale en kerkelijke organisatie van de samenleving in Bembeke. Nu het Bem-bakery project gesteund wordt door dorpshoofden van Bembeke en het Bisdom van Dedza is er draagvlak gecreëerd voor de planuitvoering. Voordeel is ook dat de natuurlijke omgeving uitnodigt tot het verbouwen van mais en tarwe en de agrarische bevolking qua techniek vertrouwd is met graanverbouw. Een politiek stabiel klimaat in Malawi garandeert de duurzaamheid van (buitenlandse) investeringen in ontwikkelingssamenwerking. Om een kleinschalig agro-industriële activiteit te ontwikkeling in Bembeke is wel enige hulp van buitenaf noodzakelijk en dient het aangetrokken personeel van de bakkerij bijgeschoold te worden. Maar geheel onbekend is het fenomeen van brood bakken niet onder de lokale bevolking. Bij de werving zal natuurlijk gelet worden op de nood die mensen aldaar ervaren en de effectiviteit van hulp aan betreffende kinderen. Het scheppen van nieuwe werkgelegenheid kan rekenen op een enthousiast onthaal onder de bevolking van Bembeke en de plaatselijke autoriteiten. Omdat noch het bisdom van Dedza, noch CaDeCom menskracht en expertise voor het managen van een bakkerij kan leveren is het noodzakelijk een Malawische organisatiedeskundige, die ook geschoold is in bedrijfs- en commerciële economie aan te trekken. Opleiding van hem of haar wordt verzorgd door het genoemde Nederlandse echtpaar. Aangezien er in Bembeke geen huisvestingsmogelijkheden zijn, zal een dienstwoning annex vergaderruimte gebouwd moeten worden. Ook een sterk argument om zowel de graanverbouw als de broodproductie zo lokaal mogelijk te houden is de hoge benzineprijs. Het marketingverhaal toont aan dat een vraaggestuurde aanpak uit komt op een bestaande behoefte aan verdere introductie van voedzaam en betaalbaar brood in het dagelijkse voedselpatroon. Marktpotentieel

8

bestaat o.a. de regionale verzorgingsfunctie/markt in Bembeke, de aanwezigheid van een gezondheidscentrum en een groot scholingsinstituut voor leraren. Naast een aantrekkelijk product zijn de overige marketinginstrumenten ook positief in te vullen. Prijs is zeer afhankelijk van de productiekosten, waarvan een overzicht in het plan staat. Met een verwacht winstpercentage van 25% blijft de aangeboden verkoopprijs acceptabel voor de consument in Bembeke en omgeving. Distributiemogelijkheden (marketinginstrument plaats) zijn heel gunstig in Bembeke, omdat de bakkerij wordt gevestigd in het plaatselijke handelscentrum, waarvan de eigenaar en winkelbeheerder zijn medewerking heeft toegezegd. Tevens doet weeshuis Molima in Dedza mee in vervoer en verkoop van brood. Zo kan de tussenhandel ook een graantje mee pikken van de opbrengsten van de Bem-bakery. Promotie zal vooral van mond tot oor zijn in een gemeenschap als die van Bembeke. Zeker omdat dorpshoofden positief gestemd zijn, zal dit geen probleem opleveren. Wij hopen dat zowel de gecreëerde werkgelegenheid en inkomen in de bakkerij, onder de toeleverende graanboeren en verdiensten van distributie medewerkers/winkeliers in eerste instantie ongeveer 30 huishoudens een financiële opsteker geeft. Spin-off is natuurlijk dat een groot aantal kinderen in de gelegenheid worden gesteld in het kinderdagverblijf te zijn, of naar school te gaan en gebruik kunnen maken van huiswerkbegeleiding. In de prognose van de succesfactor voor de Bem-bakery is ook de mogelijkheid opgenomen agro-industriële activiteiten uit te breiden naar groente- en fruit conserven, omdat nu een deel van de oogst wegrot door tijdelijke overproductie. Organisatie De stand van zaken is, dat de Bem-bakery trust in oprichting is naar Malawische juridische maatstaven. In de raad van toezicht zullen Father Isaac, penningmeester van het Bisdom Dedza en een vertegenwoordiger van de Nederlandse stichting People2People zitting nemen. Hun voornaamste taak is het monitoren van de geldstromen, beheerd door het Bisdom Dedza met financiële steun van Nederlandse zijde. Belangrijk is dat er transparant beleid wordt ontwikkeld en uitgevoerd. Feitelijke planaansturing en uitvoering van het landbouw onderdeel zijn in handen van de Catholic Development Commission in Bembeke in de persoon van Patrick Namakhoma, het plaatselijke agrarische overheidskantoor in Bembeke. Coaching wordt verzorgd (op de achtergrond) door Eline en Dominic HendriksHouwing, veldwerkers van de stichting People2People. Laatstgenoemden hebben zo goed en zo kwaad als het kan in de periode april t/m oktober 2012 (haalbaarheid)onderzoek gedaan naar behoeften, tradities, vaardigheden en organisatievermogen van Bembeke’s bevolking.

“Ieder kind heeft recht op educatie, met educatie verbreed je het leven van kinderen en deze kinderen zijn de toekomst”.

9

Begroting Voor het gehele project Bem-bakery, inclusief huisvesting voor Community support centre/kinderdagverblijf en een dienstwoning met vergaderruimte is een investering van € 126.398,- nodig. De begroting die in het projectplan is opgenomen is zowel een investerings- als exploitatiebegroting en gaat uit van het slechtste scenario, nl. dat grond aangekocht moet worden en nieuwbouw gerealiseerd wordt. Indien het Bisdom van Dedza, de dorpshoofden en een Duitse sponsor gebruik van grond en bestaande bebouwing toestaan wordt het een ander verhaal. Verwachting is dat na een looptijd van 3 jaar het break-even point bereikt wordt, d.w.z. dat het Bem-bakery project zonder buitenlandse steun uitgebreid kan worden. Inmiddels heeft o.a. Cordaid haar fiat gegeven aan het Bem-bakery project met een donatie van €25.000.

Uitvoering Van start tot finish zal het project 3 jaren in beslag nemen. Allereerst worden een Malawische manager en personeel voor de bakkerij aangetrokken en opgeleid. Bouwactiviteiten zijn in handen van het Bisdom Dedza. Daarnaast zullen de veldwerkers een adviserende rol aannemen ten aanzien van de Bem-Bakery Trust. De Trust zal uiteindelijk de taken overnemen en de manager begeleiden in zijn/haar werkzaamheden. Het streven is om de veldwerkers zo snel mogelijk overbodig te maken. Met een realistische blik zal dat ongeveer na een jaar zijn na het in bedrijf gaan van de bakkerij.

10

Inleiding Malawi is zelfs naar Afrikaanse standaard een heel arm land, daar het nauwelijks over delfstoffen of mineralen beschikt. Dat levert overigens ook een voordeel op, omdat buitenlandse mogendheden nauwelijks belangstelling tonen voor de regio. Het ontbreekt Malawi o.a. daarom aan een oorlogstraditie. De natuurlijke hulpbronnen die wel beschikbaar zijn, bestaan uit klimaat, bodemgesteldheid en het grote zoetwater meer. Er zijn genoeg mogelijkheden tot graan verbouw, visserij en toerisme. De infrastructuur en transportmogelijkheden zijn zeer ongunstig voor Malawi. Malawi zelf heeft geen toegang tot zee en is aangewezen op de havens van buurlanden Mozambique, Tanzania en Zuid Afrika. De doorvoerkosten die laatstgenoemd landen in rekening brengen zijn aanzienlijk. Een werkend spoorwegnet ontbreekt en het (vracht)auto transport is aan de prijzige kant, omdat benzine in Malawi even duur is als in Nederland. Qua bevolkingsopbouw staat Malawi voor een ongekend grote problematiek. HIV, malaria, tuberculose en hepatitis B eisen een hoge tol. Een droevig resultaat is dat er heel veel (half)weeskinderen zijn, die al op vroege leeftijd een bijdrage moeten leveren aan het gezinsinkomen van hun verzorgers. Dat weinig leerlingen hun schoolloopbaan voltooien, behoeft geen toelichting. In vergelijking tot een modern mondiaal economisch systeem, staat het Malawische bedrijfsleven op een laag pitje. De meeste veerkracht zit in autarkische agrarische dorpsgemeenschappen. In essentie komen de meeste Malawische economische, culturele, maatschappelijke en politieke omstandigheden uitgebreider aan de orde in de situatie – en probleem analyse van hoofdstuk 1. Het bevorderen van de ontwikkelingskansen voor kinderen staat centraal in het Bem- bakery project. Voortschrijdend inzicht levert de insteek op om eerst de ouders of verzorgers een stabiel en hoger inkomen te bieden, teneinde kinderen te kunnen onttrekken aan het arbeidsproces. Tevens is het de bedoeling lokaal economisch winstgevende activiteiten te genereren die voldoende zijn om scholing van de Malawische jeugd zelf te kunnen bekostigen. Voor de opstart en uitvoering van het project zal ook een organisatorisch kader geschapen moeten worden, voornamelijk gebaseerd op Malawische input en Nederlandse advisering. Het opzetten van de bakkerij brengt vooral in het eerste jaar veel extra en tijdelijke taken met zich mee. Het verloop van het project is grotendeels van deze periode afhankelijk. Tijdens een gesprek met een van de projectleiders van Bakeforlife¹ is duidelijk naar voren gekomen dat er in deze periode ondersteuning nodig is van iemand die commercieel kan denken. In al hun projecten hebben hun projectmanagers moeite met het inspelen op de marktwerking. Volgens de organisatie Bakers4life en het bisdom Dedza is het daarnaast zeer aan te bevelen om in deze periode personen in te zetten die affiniteit hebben met sponsoren en internationale organisaties. Indien de basis is gelegd en de lokale manager voldoende toegerust is, zullen de veldwerkers in overleg met de Trust en lokale manager meer afstand nemen. Dus de duur van verblijf van de veldwerkers is compleet afhankelijk van de voortgang van het project. De opgerichte Trust, taakverdeling en (financiële) verantwoordelijkheden worden in hoofdstuk 2 toegelicht. De doelstelling, doelgroepen, functies, activiteiten en looptijd die gekoppeld zijn aan opzet en uitvoering van het Bem-bakery project zijn terug te vinden in hoofdstuk 3. Economische - en maatschappelijke haalbaarheid m.b.t. de situatie in Bembeke komen in hoofdstuk 4 aan de orde. Daarin wordt het streven om in drie jaar na dato het break-even-point te behalen toegelicht. Tenslotte volgt in hoofdstuk 5 een verantwoording voor de ingediende begroting van Dominic en Eline, waaruit zal blijken dat financiële back-up vanuit Nederland de komende jaren onmisbaar is. ¹ Stichting Bake for Life www.bakeforlife.nl

11

1 Situatie – en probleem analyse 1.1 Algemene achtergrond informatie: situatie In dit stuk wordt door CaDeCom en Eline en Dominic een poging gedaan factoren en actoren op een rijtje te zetten met het doel een S(trengths) W(eaknesses) O(pportunities) T(hearts) analyse te maken. Op basis hiervan is het mogelijk om een kans uit de externe omgeving en een intern sterk punt te combineren teneinde in het ondernemingsplan voor het Bem-bakery project succes te garanderen (Zie bijlage 5). Malawi is een “land locked” land in Centraal Afrika, is van Mozambique afhankelijk qua havenfaciliteiten en kampt met het probleem van hoge transportkosten voor alle goederen die ingevoerd worden. Omdat het aan delfstoffen als olie en gas ontbreekt en de benzineprijs hoger is dan die in Nederland zijn de prijzen voor geïmporteerde eerste levensbehoeften hoog. Klimatologisch en bodemkundig is de regio Dedza uitermate geschikt voor graanverbouw, met name op de plateaus rond Bembeke. Malawi heeft 14.8 miljoen inwoners. Het is één van 5 armere landen van dit continent volgens een onderzoek van de World bank ¹ (2007). Er sterven in Malawi dagelijks mensen aan malaria, tuberculose en hepatitis B. De gemiddelde leeftijd van Malawianen was in 2009, volgens UNICEF ², 49 jaar. Het percentage met HIV en aids geïnfecteerde mensen in Malawi is extreem hoog en dit heeft er onder andere voor gezorgd dat er een groot aantal weeskinderen zijn. Eline in de graanvelden.

In 2008 bleek uit onderzoek van UNICEF ² dat er 857,300 weeskinderen waren. Daarin is nog niet eens een groot aantal halfweeskinderen meegerekend. Van de Malawische is 46 % onder de 15 jaar. Het geboortecijfer is hoog: gemiddeld baart een vrouw 6 kinderen tijdens haar leven volgens National Statistic Office (NSO), Malawi ³ en UNICEF ⁴.Gezien de matige gezondheidszorg is de levensverwachting van jonge kinderen laag: in 2008 stierf volgens UNICEF ² 1 op de 10 kinderen voordat ze 5 jaar oud zijn. De demografische situatie wordt nog ernstiger, omdat vooral de allerarmste jonge vrouwen de meeste kinderen krijgen. Er zijn dus een groot aantal tiener moeders in Malawi; 53%⁵ van de allerarmsten heeft een baby gekregen voordat ze 18 jaar werd. De gezinnen die weeskinderen opvangen zijn zelf vaak erg arm, bestaan voor het grote gedeelte uit meer dan 4 kinderen en daar komen dan de weeskinderen bij. Een deel van de weeskinderen kan opgevangen worden in weeshuizen, zoals Molima in Dedza. Maar ook die instanties hebben moeite om het financiële hoofd boven water te houden. De bevolkingsontwikkeling in combinatie met slechte economische omstandigheden leidt tot het ontstaan van een groot aantal (half) weeskinderen die slechts in beperkte mate kunnen worden opgevangen door hun directe familie of in weeshuizen kunnen worden opgenomen. De bevolking bestaat grotendeels uit negerstammen van Bantoe herkomst. De Tumbuka, de N’goni, de Nyanja, de Chewa, de Tonga en de Yao zijn hiervan de bekendste. Malawi kent twee officiële talen, het Chichewa en het Engels. Verder worden er talloze inheemse talen en dialecten gesproken.

12

Volgens schattingen uit 2007 is ongeveer 80% van de bevolking christelijk. De Rooms Katholieke kerk en de Protestantse kerk van Centraal Afrika vormen hiervan de grootste groep. Ontwikkelingssamenwerking verloopt grotendeels via kerkelijke organisaties in Malawi. Hoewel de overheid in Malawi sinds een aantal jaren het basisonderwijs gratis heeft gemaakt, krijgen lang niet alle kinderen de educatie die ze nodig hebben om te ontsnappen aan de vicieuze cirkel van armoede en onderontwikkeling. Volgens de indicatoren van UNICEF ² begint 91% van de Malawische kinderen aan de basisschool. Uit cijfers blijkt echter dat slechts 35% de basisschool afmaakt. Van deze groep kinderen gaat weer een kleiner percentage naar de middelbare school, waarvoor schoolgeld betaald moet worden. De armste gezinnen kunnen het schoolgeld vaak niet Directeur van Molima met zijn dochters en Dominic. opbrengen. Dit verschijnsel wordt nog versterkt door het feit dat van kinderen al op jonge leeftijd wordt verlangd een bijdrage te leveren aan het inkomen van hun huishouden. Waar ook een te kort aan is, zijn schoolgebouwen. Met kunst en vliegwerk doen onderwijzers/leraren hun best er iets van te maken. Zeker in de regio rond Bembeke is er behoefte aan extra schoolgebouwen en leermiddelen. De agrarische situatie in Malawi is op zijn minst fragiel te noemen. In februari 2011 waren er 508,089 mensen die risico liepen op ondervoeding door slechte oogst van o.a. mais⁶. Deze mensen komen voornamelijk uit 13 kwetsbare districten van Malawi. Er zijn vele internationale organisaties die de Malawische overheid steunen met voedselhulp. Zo heeft WFP (World Food Program) mei 2011⁶ in 2 districten 3,122 Onderwijs in de open lucht, Bembeke ton mais Malawi gedistribueerd. Malawi is momenteel afhankelijk van import van agrarische producten omdat het land zelf op te kleine schaal produceert. Dit heeft tot gevolg dat veel eerste levensbehoeften te duur zijn voor de kwetsbare groepen. Klimaatsveranderingen, die zich uiten in toenemende perioden van droogte zijn o.a. toe te schrijven aan de ontbossing van Malawi. De gewoonte en noodzaak om brandhout te gebruiken voor o.a. eten koken is hier debet aan. Hoewel de plattelandsbevolking van Malawi een agrarische traditie kent en enige kennis in huis heeft kent dit land toch een groot ondervoedingsprobleem.

13

Tenslotte dient het huidige politieke klimaat van Malawi in beschouwing te worden genomen. Malawi is een politiek en sociaal stabiel land. Sinds april 2012 is er een nieuwe, vrouwelijk president; Joyce Banda aan het bewind. De verkiezingen en presidentswisseling is in Malawi rustig verlopen. De overheid zet zich in voor z.g. Millenniumdoelen, zoals het verminderen van ondervoeding onder de bevolking, verbeteren van de elektriciteitsvoorziening en heeft onderwijs ook als speerpunt benoemd. Het democratisch systeem, over genomen van de kolonisator Groot Brittannië, werkt redelijk. In de contacten met de plaatselijke bevolking is het wel van groot belang rekening te houden met de heersende stammen cultuur en hun besluitvormingsprocessen. Hoewel de Malawische situatie slechts in vogelvlucht is geschetst, kunnen er wel een aantal conclusies aan verbonden worden in de zin van kansen en bedreigingen. 1. Het land biedt op de plateaus mogelijkheden om zowel mais als tarwe te verbouwen. 2. Het is zaak om de voedselproductie zo lokaal mogelijk te houden ten einde transportkosten te minimaliseren. 3. Het meest urgente demografische probleem wordt gevormd door (half)weeskinderen, die meer recht hebben op toegang tot onderwijs. 4. Wil een nieuwe economische activiteit kans van slagen hebben, is het van belang in te spelen op de bestaande agrarische traditie en kennis, op bestaande voedingspatronen en lokale tribale gewoonten. 5. Omdat kerkelijke organisaties zich inzetten voor de ontwikkeling van de bevolking is het zaak hen te betrekken bij de opzet en uitvoering van projecten als Bem-bakery. Het Bisdom van Dedza in de persoon van Father Isaac doet mee aan de verwezenlijking van dit project. 6. De centrale overheid zorgt voor stabiliteit en kan de veiligheid garanderen voor investeringen van buiten af. 7. Qua besluitvorming en bestuursvormen bestaat in Malawi een mengvorm van een tribale samenleving en een westers democratisch systeem. 1 World bank: Malawi’s GNI per capita of $2503 is one of the lowest in the world and one of the five lowest in all of Africa, 2007. 2 UNICEF: Malawian basic indicators, 2009 3 National Statistical Office (NSO) [Malawi], and ORC Macro. 2005. Malawi Demographic and Health Survey 2004. Calverton, Maryland: NSO and ORC Macro. 4 National Statistical Office and UNICEF 2008. Malawi Multiple Indicator Cluster Survey 2006, Final 5 World bank, reproductive health at a glance, Malawi April 2011. 6 United Nations, Humanitarian situation update, Malawi, February 2011.

14

§ 1.2 Analyse De omstandigheden in Bembeke en omgeving wijken nauwelijks af van het geschetste algemene beeld van Malawi (1.1). Er zijn grote aantallen kinderen in Bembeke en omgeving, die dringend hulp nodig hebben. Of het nu het jongetje is dat als levende vogelverschrikker in de velden staat om geld te verdienen i.p.v. naar school te gaan. Of de meisjes die wel naar school gaan, maar voor wie geen uniform betaald kan worden door ouders/verzorgers, dus spoedig aan het werk moeten om het huishouden, waartoe zij behoren, financieel aan te vullen. Etc. Vogelverschrikker De bevolking van Bembeke leeft grotendeels van de landbouw en de opbrengsten zijn heel mager, omdat de graanprijs er erg laag is; er waren eenvoudigweg te weinig kopers. Veel boeren zijn overgeschakeld op verbouw van Irish potatoes. Op de langere duur is aardappelteelt op grote schaal ongunstig, omdat het korter bewaard kan worden in vergelijking tot mais en tarwe. In een land als Malawi, waar het mislukken van oogsten een risico vormt is opslag van voedsel onontbeerlijk.

Her en der wordt er wel tarwe verbouwd, omdat oogsten gemakkelijk kan zonder gebruik van kunstmest. Probleem is dat er geen afname markt is voor tarwe en wel voor mais en Irish potatoes. Deze twee laatst genoemde gewassen hebben veel concurrentie heeft. CaDeCom en de lokale overheid proberen deze situatie te verbeteren. Het voedingspatroon in Bembeke is dientengevolge erg eenzijdig. Er is wel degelijk belangstelling voor voedzaam brood, als welkome afwisseling op het dieet, maar de prijs hiervan is hoog, omdat de productie afhankelijk is van bloem import uit Tanzania en Mozambique. Op 26 juni 2012 is er overleg geweest met graanboeren, bakkers en ondernemers/winkeliers uit de regio Tsangano en Bembeke of broodproductie- en consumptie een haalbare kaart is in dit gebied. Samen met Dominic en Eline uit Nederland is besloten om er werk van te maken. Naast de armoede is het voor kinderen ook lastig om naar school te blijven gaan, omdat de volwassenen, waarvan zij afhankelijk zijn, zelf nauwelijks een schoolgaande traditie kennen. Er is onder leerlingen behoefte aan huiswerkbegeleiding van buiten af. Ook dat thema wordt meegenomen in het Bem-bakery project.

15

Resumerend: In Bembeke bestaat een eenzijdige economische structuur, gebaseerd op verbouw van Irish potatoes en mais. De armoede is groot en bij tijd en wijle wordt er honger geleden. De broodconsumptie komt niet van de grond, omdat er bloem geïmporteerd wordt. De kans dat kinderen naar school gaan of hun opleiding voltooien wordt tevens verkleind door de hoge sterfte onder volwassen (malaria en aids). En de schoolgaande jeugd heeft intensieve huiswerkbegeleiding nodig, omdat voor veel volwassenen uit de regio school een onbekend fenomeen is. Deze punten worden allemaal meegenomen in de planopzet voor de Bem-bakery. Absoluut bemoedigend is de wil van de lokale bevolking en van de Malawische organisaties het hoofd te bieden aan de bestaande problematiek.

Eigenaar bakkerij in Ntcheu die de cursus “brood bakken” aan de toekomstige weduwen wil geven van de Bem-bakery.

16

2 Het organisatorisch kader Een idee lanceren om aan de toekomst van Malawische kinderen te kunnen werken is één, lokaal draagvlak te creëren en taken te verdelen gericht op zelfredzaamheid van Bembeke is twee, planmatig en vraag gestuurd het Bem-bakery project uitvoeren is drie. Hoofdstuk 2 wordt gewijd aan de Malawische organisaties en autoriteiten die samen met Eline en Dominic Hendriks-Houwing , medewerkers van de stichting people2People, Bem-bakery vorm gaan geven. Variërende visies, kennis, ervaringen en motivatie van de samenwerkende organisaties uit Malawi en uit Nederland is de basis van het project Bem-bakery. § 2.1 Bisdom van Dedza Het Dedza bisdom heeft 3 overheidsdistricten onder zijn hoede; Dedza, Ntcheu en Salima met een bevolking van ongeveer één miljoen mensen. Het bisdom is bestuurlijk onderverdeeld in 16 parochies die geografisch verspreid zijn over dit gebied, van het Dedza plateau tot aan de kustlijn van Lake Malawi. Penningmeester en manager van het bisdom is Father Isaac. De missie van het bisdom is : ““To establish the Reign of God by promoting human values which are both spiritual and physical”. Deze methode onderstreept dat de bevolking behoefte heeft aan spirituele en materiële ontwikkeling, sociale en economische gelijkheid, educatie en gezondheidszorg verbeteringen.

Father Isaac staat helemaal rechts op de foto. Hij is penningmeester van het bisdom Dedza.

De basis principes hebben allemaal betrekking op de bereidheid tot het geloof en vaderlands liefde, respect voor het leven van en waardigheid van de mens wat gebaseerd is op de Katholieke morele waarden, zelfverzekerd, efficiënt en effectiviteit, verantwoordelijkheid en transparantie, voorkeursbehandeling van de armen en voorzichtig financieel management en politieke sturing van mensen in de managementposities. De parochie van Bembeke, met Father Peter als hoofd, is direct betrokken bij opzet en uitvoering van het Bem-bakery project. Het bisdom van Dedza stelt het gebouw, waarin alles moet gebeuren, ter beschikking en neemt tevens de volledige juridische verantwoordelijkheid van het project op zich. Father Peter die goed contact heeft met de dorpsoudsten, c.q.-hoofden van Bembeke, heeft met hen zo veel vertrouwen in de Bem-bakery, dat ook de dorpsgrond onder het project in bruikleen wordt gegeven. § 2.2 Catholic Development Commission/ CaDeCom De aan de Rooms Katholieke kerk gelieerde organisatie CaDeCom heeft voornamelijk Malawische priesters en leken in dienst die zijn ingevoerd in landbouw technieken en – management.

17

In de lokale samenleving genieten zij een groot vertrouwen. Zij zullen scholing van boeren in tarwe verbouw ter hand nemen en toezien op de tarwe leveranties richting Bem-bakery. Patrick Namakhoma is aanspreekpunt van deze organisatie. § 2.3 Stichting People2People en de veldwerkers De stichting heeft zich tot taak gesteld kinderen te ondersteunen in hun weg naar verbetering van hun leefomstandigheden. Stichting People2People wil mensen en ontwikkelingsorganisaties motiveren en inspireren om de stap te zetten tot samenwerking. Primair gaat het om op voet van gelijkheid met plaatselijke maatschappelijke organisaties projecten te ontwerpen en uit te voeren, waarvan het resultaat direct of indirect ten goede komt aan kinderen. Samen met Father Peter, Patrick Namakhoma e.a. gaan Eline en Dominic in Bembeke, Malawi aan de slag. Dat Eline en Dominic mede oprichters zijn van stichting People2People geeft wel aan dat zij in Bembeke de betrouwbare vertegenwoordigers van genoemde Nederlandse stichting zijn. De stichting People2People zet zich in Nederland in om een Dominic met Patrick Namakhoma van netwerk te creëren met als doel het project te ondersteunen. CadeCom Dit netwerk van organisaties, medewerkers, stagiaires, vrijwilligers en donateurs zal ervoor moeten zorgen dat het project op langere termijn zelfstandig kan opereren. De promotie wordt in Nederland niet vergeten. § 2.4 Organigram Hoewel de gevoelswaarde van een organigram in Malawi anders is dan in Nederland is er toch een goede poging gedaan alle partijen op één lijn te krijgen met het doel taken, maatschappelijke en economische verantwoordelijkheden vast te stellen en een werkzame overlegsituatie te scheppen.

18

§ 2.5 Taakverdeling van betrokkenen Board of trustees - Algemene uitvoering van het plan bewaken - Vermogen beheren/controleren en verantwoording afleggen - Intern maatschappelijk draagvlak monitoren: overige stakeholders als overheid en dorpshoofden - Ondersteuning bieden aan manager Stichting People2People, Nederland in haar tijdelijke rol - Overdragen van kennis - Financiële ondersteuning - Adviserende rol voor board of trustees - Inzetten van veldwerkers - Contact onderhouden met sponsoren Dedza bisdom, Malawi - Financiële administratie en – verantwoordelijkheid - Juridische verantwoordelijkheid - Supervisie vanuit de parochie - Financiële verantwoording naar de board of trustees Management in toenemende mate in Malawische handen - Schrijven van een “constitution” in overleg met de stichting People2People en de advocaat van het bisdom in Dedza - Oprichten van een board of trustees samen met de betrokken partijen. - Het selecteren en trainen van een Malawische manager - Schrijven van een bedrijfsplan voor de bakkerij - Werven van personeel en graan leveranciers - Verzorgen van training van personeel en controle op schoolgang van hun kinderen - Begeleiden van personeel - Samenstellen en supervisie over de commissies - Financiële verantwoording afleggen aan Bisdom Dedza en Stichting People2People - Maandelijkse verslaglegging aan stichting People2People en Dedza bisdom - Verantwoordelijkheid over inkoop en verkoop van producten - Toezien op kwaliteit van producten - Feitelijk contact onderhouden en samenwerken met lokale partijen Commissie bakkerij - Behoeften bakkerij medewerkers in kaart brengen - Meedenken met management betreffende product ontwikkeling - Takenlijst bijhouden van bakkerij medewerkers

19

Commissie graanboeren - Adviseren management over prijsverhoudingen - Technieken van graanproductie opdoen en delen - Contact onderhouden met Cadecom (Catholic Development Commission) en Agrarisch kantoor van Bembeke - Opstellen en bijhouden van afspraken tussen graan verbouwende boeren Commissie community support centrum - Organiseren van voorlichtingsactiviteiten - Monitoren van huiswerkbegeleiding - Kinderopvang organiseren - Samenwerking met docenten en vrijwilligers - Onderhouden van het gebouw § 2.6 Samenwerking met lokale partijen. Comités, Traditionele autoriteit, Dorpshoofden en groepsdorpshoofden: - Adviseren over welke weduwen aan te nemen voor de bakkerij en van welke boeren graan te kopen op basis van de armoede graad en het aantal kinderen dat niet naar school gaan. - Schoolhoofden van primair en secundair onderwijs en educatie adviseurs van Bembeke: - Adviseren welke kinderen in aanmerking komen voor de huiswerkopvang. - Adviseren voor de aanstelling van capabele docent voor huiswerkopvang. - Adviseren over de invulling van de huiswerkopvang - Medewerkers van het medisch centrum van Bembeke: - Inzicht geven over de gezondheidsproblematiek in Bembeke - Adviseren over en uitvoeren van gezondheid gerelateerde voorlichtingsprogramma’s CaDeCom en Agricultural office van Bembeke - Adviseren over en kennis delen betreffende graanproductie Tenslotte wil de directie van weeshuis Molima in Dedza de distributie van het brood voor zijn rekening nemen. Zij kennen genoeg lokale winkeliers aan wie het brood van de Bem-bakery geleverd kan worden. Zo kan Molima een graantje meepikken van de broodopbrengst, het geen ten goede komt aan de weeskinderen van het tehuis. In onderling vertrouwen zullen vooral Father Peter, Patrick Namakhoma, Eline en Dominic HendriksHouwing enthousiast zorg dragen voor de gang van zaken in Bembeke, Malawi.

Hier zullen de workshops plaatsvinden

20

3 Projectdoelen Bem-bakery § 3.1 Hoofddoel bakkerij: Binnen 3 jaren na de start van een lokaal verzorgende bakkerij in Bembeke, Malawi worden 250 kinderen uit de allerarmste huishoudens (preventief) onttrokken aan het arbeidsproces om hun schoolopleiding af te ronden door hun ouders/verzorgers een stabiel en gegarandeerd inkomen te verschaffen middels verbouw van tarwe, het produceren van brood en/of de distributie/verkoop van broodproducten. § 3.2 Subdoelen: Subdoel 1 wees- en halfweeskinderen: Het per direct verhogen van het aantal naar schoolgaande wees- en halfweeskinderen door vijf weduwen/pleegouders, op voorwaarden, in dienst te nemen in de bakkerij in Bembeke, Malawi. Kwalitatief goede kinderopvang bevindt zich op dezelfde locatie als de bakkerij Subdoel 2 voedingsaanbod: Het voedingsaanbod vergroten en variëren voor de bewoners uit de regio Bembeke door het leveren van dagelijks voedzaam brood. Subdoel 3 graanboeren: Het verbeteren van de levensomstandigheden van minimaal tien gezinnen van graanboeren uit Bembeke middels leveringscontracten. Subdoel 4 schoolverlaters: Het verlagen van het aantal vroegtijdige schoolverlaters door het verzorgen van wekelijkse huiswerkopvang, in het community support centrum, voor honderd kinderen die deelnemen aan primair en secundair onderwijs met de inzet van lokale deskundigen ¹. Subdoel 5 community support centrum: Binnen één jaar, na de start van de Bem-bakery, elke maand een gevarieerd cursus aanbod aanbieden aan 100 mannen en vrouwen uit kwetsbare huishoudens met het doel de zelfredzaamheid en zelfvoorziening te bevorderen aan de hand van vraag gestuurde thema’s met inzet van deskundigen ². § 3.3 Definiëring Doelstelling:

Lokaal verzorgende bakkerij: De bakkerij kan na 3 jaar brood bakken met gebruik van lokaal tarwe, de exploitatie kosten dekken en winst maken. Deze winst wordt geïnvesteerd in twee maatschappelijke projecten; de huiswerkklas (subdoel 4) en het community support centre (subdoel 5). Aller armste huishoudens: Huishoudens bestaande uit één oudergezinnen of boerengezinnen die niet beschikken over de minimaal beoogde basisbehoeften als voeding, kleding, onderdak, onderwijs, gezondheidszorg en inkomen. Stabiel en gegarandeerd inkomen: Voor de werknemers van de bakkerij is er en maandelijks inkomen dat voldoet aan de wettelijke eisen van het Malawische minimum loon en dat de minimaal de onkosten van de naar schoolgaande kinderen dekt. Voor de boerengezinnen is er een tarwe afnamecontract met de Bembakery waarin een eerlijke prijsafspraak is opgenomen, inclusief de kosten voor de naar schoolgaande kinderen. Halfweeskinderen: Kinderen die in de gemeenschap van Bembeke wonen en één ouder hebben die voor hen zorgt, of worden ondergebracht bij de familieleden/gemeenschap in het geval dat de ouder niet voldoende

21

zorg kan dragen voor het kind. Weeskinderen: Kinderen in de gemeenschap van Bembeke die geen ouders meer hebben en worden ondergebracht bij familieleden of de gemeenschap of in tehuizen. Weduwen/ weduwenaren: Mannen of vrouwen in de gemeenschap van Bembeke die hun partner hebben verloren en zorg dragen voor zijn/haar kind(eren) en niet voldoende financiële middelen hebben om zijn/haar kind(eren) deel te laten nemen aan primair en/of secundair onderwijs. Pleegouders: Mensen uit gemeenschap van Bembeke die, mogelijk naast hun eigen kinderen, wees- en/of halfweeskinderen opvangen en deze kinderen door financiële omstandigheden niet kunnen voorzien in het deelnemen aan primair en/of secundair onderwijs. Voorwaarden: Een contract dat weduwen/pleegouders tekenen voor een baan bij de bakkerij en hiermee instemmen dat wees- en/of halfweeskinderen in hun gezin per direct naar school zullen gaan. Graanboeren: Boeren uit de gemeenschap van Tsangano/Bembeke die wees en/of halfweeskinderen huisvesten en graan produceren voor de bakkerij. Op basis van een koopovereenkomst worden de weesen/of halfweeskinderen uit hun gezin per direct naar school gestuurd. Huiswerkopvang: Op een vastgestelde dag en tijdstip zal het buurthuis beschikbaar gesteld worden voor kinderen van het primaire en secundaire onderwijs. Deze kinderen worden geselecteerd door leraren op basis van schoolprestaties en het risico dat ze school verlaten. En krijgen ondersteuning van onderwijsspecialisten. Community support centrum: Een geschikte ruimte voor kinderopvang, huiswerkbegeleiding voor de kwetsbare kinderen en een kenniscentrum voor de gehele gemeenschap van Bembeke. Het Kenniscentrum dient voor het geven van voorlichting, workshops en cursussen door lokale deskundigen, in samenwerking met lokale comités, op het gebied van gezondheidszorg, educatie en duurzame ontwikkeling. Onderwijsdeskundigen ¹: Leraren die gekwalificeerd zijn om kinderen te begeleiding bij het maken van huiswerk en extra aandacht besteden aan onderwerpen waar kinderen moeite mee hebben. Deskundigen ²: Specialisten op het gebied van gezondheid, educatie en sociale ontwikkelingen. Vroegtijdige schoolverlaters: Kinderen die volgens de schoolleiding moeilijk of niet meekomen met het huidige curriculum en het risico lopen school vroegtijdig te verlaten, omdat zij het gezinsinkomen moeten aanvullen. § 3.4 Profiel van de doelgroep Wees- en halfweeskinderen: De hoofddoelgroep van Bem-bakery zijn de wees- en halfweeskinderen uit de regio Bembeke die op dit moment niet naar school gaan. Zoals eerder genoemd in een rapport van Unicef, vallen zij onder de zeer kwetsbare groep in de huidige Malawische samenleving. Deze kinderen kunnen door de financiële onmacht van ouder/pleegouders niet naar school. Wie nu iets voor de toekomst van Malawi wil doen, zal nu in de kinderen van nu moeten investeren.

22

Weduwen en weduwenaren Door HIV/Aids, malaria en hepatitis B sterven er heel veel mensen in het land. Vrouwen of mannen die alleen achter blijven met kinderen staan er financieel niet goed voor en hebben weinig kans te hertrouwen om culturele redenen. Die kinderen die aan hun zorg zijn overgedragen worden al op jonge leeftijd ingeschakeld in het arbeidsproces om brood op de plank te krijgen. Boeren: In Bembeke wordt naast mais op grote schaal Ierse aardappelen verbouwd. De boeren moeten tegen elkaar concurreren om hun oogsten allemaal tegelijker tijd te verkopen zodat ze genoeg verdienen om het volgende seizoen te kunnen planten. De boeren hebben in het verleden op kleine schaal tarwe verbouwd waardoor de oudere generatie hier nog kennis over heeft. De boeren geven aan bereid te zijn over te stappen op tarwe productie als er een stabiele afname is van hun oogst. Prijzen voor meer gevarieerde akkerbouw zullen hoger worden. Op dit moment kunnen veel boeren met hun onzekere en kleine inkomen hun kinderen en adoptiekinderen niet naar school sturen. Kinderen die dreigen te stoppen met school: Op de basisscholen van Bembeke komt veel schooluitval voor. Zo heeft een gemiddelde eerste en tweede klas ongeveer 120 leerlingen terwijl er in de 8ste klas 35 leerlingen van over zijn gebleven. In overleg met de leraren zal goed in de gaten worden gehouden welke kinderen dreigen te stoppen. Deze kinderen worden geselecteerd voor de wekelijkse huiswerkbegeleiding. § 3.5 Componenten Het project bestaat uit 3 bouw componenten om verschillende functies in onder te brengen. 1. De bouw van een bakkerij en het aanschaffen van inventaris, selecteren van medewerkers, training van medewerkers, opkopen van graan, bakken van brood, verspreiding van brood, vormen van graanboeren- en bakkerijcommissie en het starten van de “trust”. 2. Verbouw van het bestaande gebouw om kinderdagverblijf en huiswerkbegeleiding te huisvesten. Op den duur zullen er ook programma’s voorlichting gezondheidszorg, vakopleidingen etc. worden aangeboden. Inventaris en leermiddelen worden ook aangeschaft. 3. De bouw van een dienstwoning voor het management van het Bem-bakery project. Hier kunnen ook vergaderingen van de verschillende Bem-bakery trust commissies gehouden worden. Zonder deze huisvestingsmogelijkheden kan er geen Malawische manager aangetrokken worden gezien de grote woningnood in Bembeke. (Er is gekeken naar een goedkopere oplossing wat woonkosten betreft. Na contact met meerdere mensen in het dorp blijkt dat er in het gehele dorp Bembeke en behapbare omgeving geen huizingmogelijkheden aanwezig zijn door de grote vraag naar woningen en een te klein aanbod. De dichtstbijzijnde mogelijkheid is in de stad Dedza. Deze stad ligt op ongeveer 20 kilometer van het dorp en de reistijd bedraagt ongeveer 40 minuten op eigen vervoer en met het openbaar vervoer is dit zeer wisselvallig. De kosten voor het huren van een huis beginnen bij €250,- p/m en de vervoerskosten zullen jaarlijks boven de €1500,- uitkomen. De huur en vervoerskosten van deze optie zullen er op korte en langere termijn voor zorgen dat de bakkerij niet rendabel zal zijn. En juist het zelfstandig functioneren van de bakkerij is essentieel om ook de andere projecten te kunnen laten slagen.)

23

4 Activiteiten en mijlpalen § 4.1 Bakkerij Bakkerij: 1. Bouw van de bakkerij: Het bisdom van Dedza kent een goede en betrouwbare aannemer uit de directe omgeving, die gecontracteerd wordt bouwwerkzaamheden uit te voeren. Uiteraard zullen bouwvakkers uit de regio aangetrokken worden. De gemeenschap als geheel speelt ook een belangrijke rol bij dit proces, omdat zij verantwoordelijk zijn voor het leveren van de benodigde bakstenen en het schoon en vrij maken van de te bebouwen grond. Dit zal via de huidige commissies, dorpshoofden en de Traditionele autoriteit geregeld worden. Gekoppeld aan de bakkerij zal de dienstwoning worden gebouwd met het daarbij behorende kantoor. 2. Oprichten van een Trust en formaliseren eigendomsrecht De betrokken partijen in organisatorische zin, Bisdom Dedza en Stichting People2People zullen in samenwerking met een Malawische bedrijfsjurist van Ernst en Young, de voorwaarden en reglementen opstellen voor de trust, die toe ziet op de planuitvoering en evaluatie met/zonder bijstelling van het projectplan. De veldwerkers sturen de personele vorming van de trust aan. Op hun initiatief zijn belangrijke lokale ”decision makers” benaderd. Experts van het bisdom Dedza zullen de juridische implicaties inventariseren. Naast Raad van Toezicht, zal er een managementteam gevormd worden en een aantal uitvoerende commissies, zoals aangegeven in figuur 2.4. Daarnaast zal het eigendomsrecht van het project worden geformaliseerd in samenwerking met Ernst en Young Malawi en Nederland. 3. Aanschaffen van inventaris: Bestaande bakkerijen in andere regio’s van Malawi adviseren bij het opstellen van een inventarislijst voor de Bem-bakery. Machines etc. zullen geïmporteerd moeten worden en wel vanuit een land, dat zo dicht bij mogelijk ligt. Dit gezien de transportkosten en de mogelijkheid tot reparatie en aankoop van reserve onderdelen. 4. Selecteren van medewerkers: Er wordt samen met de traditionele autoriteit, bisdom, gezondheidskliniek management en dorpshoofden een selectie gemaakt uit 5 omringende dorpen waar 15 weduwen worden geselecteerd op basis van hun beroep, inkomen en aantal kinderen die niet naar school gaan. Dit om het aantal van veertig kinderen te bereiken. Na de selectieprocedure zullen de potentiële medewerkers aan contractvoorwaarden gehouden worden met het doel de kinderen naar school te laten gaan in ruil voor een behoorlijk salaris. Tijdens de selectieprocedure krijgen de toekomstige medewerkers de vraag voorgelegd om hun kinderen naar school te sturen. Het is een voorwaarde in het contract omdat uit gesprekken is gebleken dat dit niet de prioriteit is van een gemiddeld huishouden. Een gemiddeld huishouden bestaat uit 4 naar school gaande kinderen. Het loon is der mate dat al deze kinderen naar school kunnen gaan van basis tot middelbaar. Hierdoor vindt een zeer grote verandering plaats in loon en leefsituatie en daarvoor is ondersteuning nodig. Alles uiteraard in goed overleg. 5. Trainen van medewerkers: Het management van een bakkerij in Ntcheu komt, op uitnodiging van het Bem-bakery project, een cursus geven aan de 10 weduwen over het bakkers vak. Hierin worden de weduwen getraind om kwalitatief en hygiënisch brood te produceren. De medewerkers zullen door het management worden begeleid in het omgaan met het verdiende geld. Dit is nodig omdat de deelnemers niet gewend zullen zijn aan een salaris en om te voorkomen dat de werknemers niet aan de contractvoorwaarden, garantie dat hun kinderen naar 24

school blijven gaan, voldoen. De keuze om de ouders zelf het schoolgeld, c.q. schoolkosten, te laten betalen komt voort uit het idee dat op deze manier het gevoel van eigenwaarde van de medewerkers wordt verhoogd. 6. Opkopen van tarwe: In eerste instantie om te beginnen zal er meel gekocht worden uit andere regio’s vanwege het seizoen. Tarwe wordt eind mei geoogst in Malawi. Vanaf mei 2014 zal er alleen tarwe afgenomen worden van lokale graanboeren. 7. Registreren van beginsituatie ten op zichtte van de leefomstandigheden van de boeren: De boeren die tarwe gaan verbouwen voor de bakkerij zullen geregistreerd worden in het project. Hun inkomen en koopkracht zullen gemeten worden en de gezinssamenstelling vastgelegd. Dit om na een verloop van 1 jaar een eerste evaluatie te doen. Dit zal gedaan worden door het management team en de resultaten worden besproken in de Trust. 8. Bakken van brood: De getrainde werknemers zullen met het eerst gekochte tarwe, brood produceren in samenwerking met het management. 9. Verspreiding van brood: De lokale winkels worden gemotiveerd om broden te kopen van de bakkerij in plaats van brood afkomstig uit Blantyre of Lilongwe. Op deze manier nemen we niet hun huidige broodafname af en blijft het een bron van inkomen voor de winkeliers. De bakkerij zal naast de broden ook andere graanproducten produceren die alleen vanuit de eigen winkel verkocht worden. Op de markt (7km vanaf Bembeke) bij de Bembeke turnoff zal, op maandag en donderdag, een kraam staan waar de graanproducten van Bem-bakery worden verkocht. Ook zullen er met winkel/hotels en bedrijven in Dedza contracten worden afgesloten voor een regelmatig broodafname. 10. Vormen van graanboeren- en bakkerij commissie: Onder begeleiding van het management worden de commissies op gezet. In samenwerking met de huidige comités word een vergaderstructuur aangebracht met de daarbij behorende verslaglegging. § 4.2 Huiswerkbegeleiding in het gerenoveerde gebouw in Bembeke t.b.v. Community support centre 1. Aanpassing en uitbreiding van de bestaande bebouwing: Onder de verantwoordelijkheid van het Bisdom Dedza zal het gebouw, dat zij beschikbaar stellen aangepast en uitgebreid worden om Community Support Centre Bembeke te realiseren. 2. Selecteren van leerlingen: In samenwerking met de schoolcommissies van verschillende scholen in Bembeke, zullen minimaal vijftig kinderen worden geselecteerd die moeite hebben met het onderwijsprogramma van de basisschool of de middelbare school en het risico lopen om vroegtijdig school te verlaten. Deze kinderen krijgen de mogelijkheid om deel te nemen aan de huiswerkopvang en, naar behoefte, een aantal dagen in de week ondersteuning krijgen van een gekwalificeerde docent. De voortgang van de leerlingen zal nauwkeurig worden bijgehouden door de docent en worden gerapporteerd aan de commissie van het community support centrum.

25

3. Aanschaffen van inventaris en lesmateriaal: Na het selecteren van de kinderen zal op basis van hun behoefte lesmateriaal aangeschaft worden in overleg met de educatie adviseur van de gemeente en het bisdom Dedza. 4. Aanstellen van een geschikte docent: In overleg met de educatie adviseur van de regio en de schoolhoofden worden leraren benaderd om op structurele basis mee te helpen bij de huiswerkbegeleiding tegen een financiële vergoeding wat uiteindelijk door de winsten van de bakkerij betaald gaat worden. 5. Vrijwilligers werven voor de begeleiding van de docent: Ook worden de ouders van de kinderen bij dit proces betrokken door in periodes vrijwillig mee te helpen en ondersteuning te bieden aan de docent. Daarnaast is er in Bembeke een TTC (teachers training college) waar 700 vrouwen een opleiding volgen tot docent. Onder deze studenten worden ook vrijwilligers geworven die 1 uur in de week willen assisteren bij de begeleiding van de huiswerkklas. 6. Verslaglegging huiswerkklas: De voortgang van de leerlingen zal nauwkeurig worden bijgehouden door de docent en de assistenten en worden gerapporteerd aan de commissie van het community support centrum. Deze commissie zal dit weer terugkoppelen naar de scholen en de educatie adviseurs van de gemeente en het bisdom. § 4.3 Community support centre 1. Renoveren van het gebouw: Het centrum zal van het zelfde gebouw gebruik maken als het kinderdagverblijf en de huiswerkklas. Het is dus een multifunctioneel gebouw wat ingezet kan worden voor alles van te maken heeft met de gemeenschap in Bembeke. 2. Vormen van een community support centrum commissie: Samen met de lokale comités en de organisaties zoals het gezondheidscentrum, TTC en de parochie wordt een commissie opgesteld voor het community support centrum. 3. Plannen van voorlichtingsprogramma’s, workshops en cursussen: Het community support centrum zal plaats bieden aan maximaal honderd mensen per keer die kunnen deelnemen aan voorlichtingsprogramma’s, cursussen en workshops. De eerste insteek is om mensen van kennis te voorzien die ze kunnen gebruiken in hun dagelijks leven. Te denken valt aan preventieve voorlichting over de meest voor komende ziekten als; Hiv/Aids, malaria, tuberculose en hepatitis. Daarnaast zullen ook workshops gegeven worden, die als doel hebben kennis te verhogen ten aanzien van klimaatverandering en handvaten om hier op een bewuste manier mee om te gaan. Voor de armere gezinnen in de omgeving zullen er cursussen worden gegeven die informatie bieden om producten te maken, waarmee geld verdiend kan worden. 4. Aanschaffen van inventaris: Aan de hand van programma voor het komende jaar wordt de huidige inventaris van de huiswerkklas uitgebreid. Het bisdom van Dedza zal op aanraden van het community support centrum de inkopen doen bij lokale leveranciers.

26

5. Uitnodigen van lokale ervaringsdeskundigen: De commissie van het Community support centre en het management zullen samen de soort van activiteiten bepalen en ervoor zorgdragen dat deze activiteiten worden gegeven door capabele deskundigen op verschillende gebieden. Er wordt contact gelegd met stichtingen die actief zijn in Malawi en gericht zijn op de verbetering van gezondheidszorg, educatie, klimaatverandering en andere voorlichtingsprogramma’s. 6. Kwetsbare doelgroepen uitnodigen voor het community support centrum: Via de dorpshoofden en traditionele autoriteit word door het community support centrum voorlichting gegeven in de dorpen over het programma aanbod. Samen met de dorpshoofden worden mensen geselecteerd die kunnen deelnemen. De kwetsbare doelgroep wordt in kaart gebracht in samenwerking met de scholen, gezondheidscentrums en de parochie.

Agrarisch overheidskantoor, Bembeke met Eline en Patrick Namakhoma van CaDeCom met graan geproduceerd in Bembeke in 2010.

§ 4.4 Mijlpalen Tijdens het gehele project zullen er verschillende mijlpalen zijn. Het management team en de Trust zullen deze mijlpalen als evaluatie punten gebruiken en dit communiceren met de sponsoren en betrokken partijen in Nederland. 1e jaar - verkoop van 200 broden met geïmporteerd meel - 1 workshop per maand aan kwetsbare doelgroep - 50 leerlingen begeleiden in de huiswerkklas 2e jaar - -Verkoop van brood uitbreiden naar 200 per dag met lokaal meel - -opkopen van lokaal geproduceerd tarwe - -100 mensen per workshop in het buurthuis per maand - -kinderen van betrokken gezinnen zitten op school e 3 jaar - -Verkoop brood uitbreiden naar 300-400 per dag met lokaal meel - -stabiele graanoogst verzekeren met de boeren - -kinderen betrokken bij het Bem-Bakery project zitten op school

27

5 Marketing plan § 5.1 Inleiding Het toepassen van een marketingfilosofie impliceert vraag gestuurd ondernemen. Omdat al is aangegeven, dat het niet alleen draait om commerciële belangen, maar ook een maatschappelijk doel nagestreefd wordt, zal in dit verband het z.g. maatschappelijk marketingconcept worden gehanteerd. De winst uit de bakkerij zal immers ten goede komen aan het financieren van hulp aan kinderen in Bembeke in de vorm van een kinderdagverblijf starten en huiswerkbegeleidingsmogelijkheden organiseren. Onderzoek ligt ten grondslag aan het vaststellen van een marktpotentieel, het geen in eerste instantie bedoeld is als de thuismarkt in Bembeke. Bembeke is een handelsdorp gevestigd 18 kilometer van de stad Dedza. Bembeke is een missionaris post en heeft hierdoor een Teacher Training College (TTC) met jaarlijks 700 vrouwelijke studenten die met een kleine toelage van de overheid hier studeren voor basisschool onderwijzer. Daarnaast is er een groot gezondheidscentrum gevestigd in het dorp wat hulp bied aan 48 dorpen in de omgeving en strekt uit naar de grensbewoners van Mozambique. In een straal van 10 kilometer zijn er meer dan 20.000 inwoners te vinden. Ook is er sprake van 5000 passanten uit het verzorgingsgebied van Bembeke. Die zullen ongetwijfeld brood kopen in het koopcentrum van Bembeke. Ruwweg bestaan de huishoudens van Bembeke uit 6 personen. Tevens is de verwachting, dat zij minstens 2 keer per week een broodmaaltijd willen eten. Per huishouden worden op weekbasis 4 broden geconsumeerd.(In totaal kunnen er 13.340 broden per week verkocht worden aan de thuismarkt). Bezoekersaantallen van het gezondheidscentrum is uitgangspunt voor een schatting van het aantal passanten die naast medische zorg ook hun eerste levensbehoeften kopen op de plaatselijke markt (genoemde 5000 personen). Voorzichtig geschat komt dat neer op een broodafname van 280 broden per week. Van de 700 vrouwelijke studenten wordt ook minimaal 1 brood per week als consumptiepatroon verwacht. Maximale afname/ productie kan in de toekomst uitgroeien tot 2000 per dag, 7 dagen in de week. In de introductieperiode, ook al gezien de huidige kleinschalige productiecapaciteit, wordt begonnen met een broodaanbod van 200 per dag. Er is ook nog sprake van een secundair marktpotentieel, gelegen in Dedza. Dat zou je als zakelijke markt kunnen omschrijven; een tiental hotels, die interesse hebben getoond in broodafname. Inzoomend op marketinginstrumenten, product, prijs, plaats, personeel en promotie komt eerst de product/marktcombinatie brood aan de orde. § 5.2 Product informatie Een voedzaam product als tarwebrood vormt een welkome afwisseling op het huidige voedselpakket van de bewoners van Bembeke. Op den duur kan het assortiment uitgebreid worden met luxe producten, als scones, kleine broodjes en taarten. Natuurlijk zal er een gewenningsperiode zijn voor de potentiële consumenten en zal brood na verloop van twee jaren volledig geaccepteerd zijn als onderdeel van eerste levensbehoefte vervulling. Prijs wordt grotendeels bepaald door bedrijfseconomische aspecten, zoals in onderstaand schema te zien is. 28

§5.2.1 Productiekosten Ingrediënten Hoeveelheid Brood bloem 50 Gist 0,4 Pre-mix 2 Kook olie 0,4 broodzakken 116 Water 26 TOTAL 784 Gewicht van het deeg: Deeg: Productie kosten per brood: Verkoopprijs brood: Winst: Winst percentage:

Eenheid kg Kg Kg Liters Zakken liters kg 67,5 kg 116 broden MK 135,96 MK 180 MK 44,31 25%

Prijs MK 230 1400 1400 1150 3,6

Totaal prijs MK 11500 560 2800 460 417,6

Totaal prijs € 35,00 1,70 8,50 1,40 1,27

15737,6

€49,97

Daarnaast is afnemerswens, wat heb ik ervoor over, aan bod. Omdat er momenteel al brood geconsumeerd wordt, dat uit andere regio’s is aangevoerd met een prijs van MK200, kan een toekomstige prijs van lokaal geproduceerd brood iets lager zijn om het nog aantrekkelijker te maken. Brood wordt momenteel gebakken in Lilongwe of Blantyre en verkocht aan de winkeliers bij de turn-off. De winkeliers moeten op eigen initiatief de vrachtwagen van de bakkerij stoppen om het aantal broden te kopen voor hun winkel verkoop. De prijs per brood in de dorpen wordt al weer hoger door de vervoerskosten, zo kopen de verkopers het voor MK180 tot MK200 bij de vrachtwagen en wordt het verkocht in de dorpen en Bembeke voor MK200 tot MK220. Daarnaast is dit brood bij aflevering niet vers. § 5.3 Plaats/distributie Zoals aangegeven wil de plaatselijke beheerder van winkel- en markt faciliteiten wel ter hand nemen. Dat levert hem immers ook verdiensten op. Daarnaast krijgt de Bem-bakery een eigen winkel. In de winkel van de bakkerij zullen geen broden verkocht worden omdat dit gebeurd door de lokale winkeliers. Hierdoor lijden de winkeliers geen verlies en krijgt de Bem-bakery een stabiele afzetmarkt. De winkel zal een gevarieerd assortiment hebben van taarten, scones en kleine broodjes. Winkeliers in Bembeke Een contract afsluiten met de lokale winkeliers dat ze hun broden voortaan bij de Bem-bakery kopen in plaats van bij de vrachtwagen die de markt passeert. Er zal een minimum van 150 broden per dag verkocht worden door de huidige winkeliers. Bembeke markt Twee maal per week wordt hier een minimum van 250 broden per week verkocht door werknemers van de bakkerij. Bembeke markt winkeliers Net als de winkeliers in Bembeke zijn zij ook afhankelijk om brood in te kopen van de voorbijrijdende vrachtwagen. De levering van brood is niet stabiel en frequent genoeg voor de vraag. Ook met deze winkeliers wordt getracht koopafspraken te maken om broden van de Bem-bakery te kopen.

29

Distributie in Dedza In samenwerking met Molima family home (weeshuis) in Dedza gaan we brood verspreiden op aanvraag. Molima koopt de broden in voor een de verkoopprijs voor bedrijven en zal dit doorverkopen aan lokale bedrijven. In Dedza zijn 4 grote lodges en meerdere motels die dagelijks brood nodig hebben voor hun gasten van een gemiddeld van 50 broden per dag. Een voorzichtige schatting van distributie mogelijkheden in de initiële fase is uit volgend schema op te maken. Locatie Product Verkoop Verkoop p/m Omzet Omzet per p/d p/m in maand in € Mk Bem-bakery Kleine producten Winkeliers Broden 150 3000 540.000 1.637 Bembeke Bembeke-turnoff Broden 50 1000 180.000 546 marktdagen Bembeke-turnoff Broden 30 600 108.000 327 winkeliers Molima Broden 50 500 80.000 243 Nog meer mogelijkheden? In een straal van 50 kilometer is geen bakkerij gevestigd die dagelijks vers brood produceert. De grote supermarkt in Dedza (Metro) heeft een eigen broodproductie, maar de ovens zijn al meer dan een half jaar kapot. De Metro wordt af en toe bevoorraad met NIET vers brood vanuit de hoofdstad Lilongwe (90km) of Blantyre (200 km). § 5.4 Personeel Omdat het sociale aspect van marketingbeleid, dat hier gevoerd wordt, zo belangrijk is, vervuld personeel een dubbelrol. Via het al eerder genoemde contracteringssysteem en de voorwaarde, dat hun kinderen dan ook naar school gaan, zijn zij extra gemotiveerd. Dat levert ook enthousiaste verhalen op richting hun familie en vriendenkring. Dat levert de bakkerij een ambassadeursfunctie van hun personeel op. § 5.5 Promotie In een samenleving als die van Bembeke is de kracht van mond tot oor Marktvrouw reclame het aller belangrijkst. Vooral het personeel van de bakkerij, de lokale winkeliers, Molima weeshuis directie spelen hierbij een cruciale rol. Ook vanuit maatschappelijk marketing perspectief kan extra broodwinning de schoolgaande jeugd een toekomst bieden.

30

6 Financiële prognose Dit kalenderjaar 2013 zal verder besteed worden aan een aantal plan activiteiten die simultaan of achter elkaar gepland worden. Hierbij wordt gedacht aan feitelijke nieuwbouwhandelingen en renovatie, inventaris aanschaffen, samenwerkingsoverleg structureren, werven van personeel in de breedste zin des woords, educatieve kinderopvangprogramma’s opstellen en huiswerkbegeleiding organiseren. Voor zover dit kosten oplevert, zijn die op genomen in de begroting, waarvan in dit kader een overzicht wordt gegeven: met inbegrip van een looptijd van drie jaren: Onderdelen Bem-Bakery begroting jaar 1 (9mnd) in euro's

Bedrag p/m

Bedrag p/j

Omschrijving

Loonkosten Inkoop meel Verwerkingskosten Electriciteitskosten Waterkosten Transportkosten Afschrijfkosten Inversteringskosten Buffer Kosten huiswerkklas Kosten community support centre Totalen uitgaven Omzet uit bakkerij Totaal project balans jaar 1

-273 -1697 -25 -68 -20 -100 -78,66 -83,33 -41,66 -32 -106,66 -2525,31 2182 -343,31

-2457 -15273 -225 -612 -180 -900 -708 -750 -375 -288 -960 -22728 19638 -3090

10 parttime meel + overig/1091+606 p/m verpakkingskosten KWh K32,-/€0,06 + onderhoud K245/€0,46 per Mᶾ + meter tarief €2,02 per liter Oven + deegkneder Nieuwe materialen en onderhoud Onvoorziene kosten

Bedrag p/j -3276 -240 -17088 -600 -900 -240 -1200 -708 -1000 -500 -384 -960 -27096 26184 -912

Omschrijving 10 parttime Trainingen meel + overig/818+606 p/m verpakkingskosten + maalkosten KWh K35,50/€0,066 + onderhoud K245/€0,46 per Mᶾ + meter tarief €2,02 per liter Oven + deegkneder Onderhoud en marktuitbreiding onvoorziene kosten

Onderdelen Bem-Bakery begroting jaar 2 in euro's Loonkosten Opleidingskosten Inkoop meel Verwerkingskosten Electriciteitskosten Waterkosten Transportkosten Afschrijfkosten Inversteringskosten Buffer Kosten huiswerkklas Kosten community support centre Totalen uitgaven Omzet uit bakkerij Totaal project balans jaar 2

Bedrag p/m -273 -20 -1424 -50 -75 -20 -100 -59 -83,33 -41,66 -32 -80 -2257,99 2182 -75,99

200 broden p/d import meel

200 broden p/d Tsangano meel

31

Onderdelen Bem-Bakery begroting jaar 3 in euro's Loonkosten Opleidingskosten Inkoop meel Verwerkingskosten Electriciteitskosten Waterkosten Transportkosten Afschrijfkosten Inversteringskosten Buffer Kosten huiswerkklas Kosten community support centre Totalen uitgaven Omzet uit bakkerij Totaal project balans jaar 3

Bedrag p/m -280 -20 -2274 -75 -80 -30 -150 -59 -83,33 -41,66 -36 -83,33 -3212,32 3272 59,68

Bedrag p/j -3360 -240 -27288 -900 -960 -360 -1800 -708 -1000 -500 -432 -1000 -38548 39264 716

Omschrijving 10 parttime Trainingen meel + overig/1364+910 p/m verpakkingskosten + maalkosten KWh K37,31/€0,07 + onderhoud K245/€0,46 per Mᶾ + meter tarief €2,02 per liter Oven + deegkneder uitbreiding en onderhoud onvoorziene kosten

300 broden Bembeke/Tsangano meel

§ 6.1 prognose

32

7 Evaluatie plan Hoofddoel bakkerij: Het starten van een levensvatbare bakkerij in Bembeke dat na twee jaar geheel zelfstandig kan voortbestaan waardoor huidige en/of nieuwe projecten financiële ondersteuning krijgen vanuit de behaalde winst om kwetsbare doelgroepen te helpen. Hoe te evalueren - Per maand worden de omzet en de verkoopcijfers besproken in de commissie onder begeleiding van het management. - Commissie en management doen per maand financieel verslaglegging aan het Dedza Bisdom. - Dedza bisdom geeft financiële verantwoording aan de Nederlandse stichtingen en de “board of trustees”. Resultaat - Een minimum van 200 broden (loafs) per dag verkopen om een omzet te behalen voor het in dienst nemen van 5 werknemers, betalen vaste lasten en het opkopen van nieuw graan. - Geen bomen kappen en schadelijke stoffen produceren voor en tijdens de productie. Vervolgstappen - Marketing strategie aanpassen bij minder dan 200 verkochte broden. - Afneemmarkt eventueel vergroten naar omliggende handelscentra zoals Dedza. Subdoel 1: wees- en dubbelweeskinderen: Het per direct verhogen van twintig naar schoolgaande wees- en dubbelweeskinderen door vijf weduwen/pleegouders, op voorwaarden, in dienst te nemen in de bakkerij in Bembeke, Malawi. Hoe te evalueren - Registreren van de gezinssamenstelling van werknemers van de bakkerij. - Controleren of de desbetreffende kinderen ook naar school gaan via de schoolhoofden. - Financiële situatie van de werknemers controleren en ondersteunen waar nodig. Resultaat - Alle kinderen van de werknemers gaan naar primair of secundaire school in de omgeving van Bembeke. - Werknemers kunnen met hun salaris van de bakkerij de schoolkosten betalen van hun kinderen. Vervolgstappen - Uitbreiden van de bakkerij naar omringde handelscentra waardoor meer werknemers in dienst genomen kunnen worden - Platform creëren in de winkel voor kleine ondernemers die hun lokale producten kunnen verkopen zoals honing. Subdoel 2: voedingsaanbod: Het voedingsaanbod vergroten voor de bewoners uit de regio Bembeke door de dagelijkse broodproductie van de Bem-bakery op een duurzame manier

33

Hoe te evalueren - Registreren van de verkochte graanproducten vanuit de bakkerij. Resultaat - Voedzame broden bakken en verkopen met kennis van Nederlandse bakkers. - Een minimum van 200 broden per dag verkopen om de lokale bevolking te voorzien van brood. - Geen bomen kappen en schadelijke stoffen produceren voor en tijdens de productie. Vervolgstappen - Assortiment vergroten van de bakkerij - Onderzoeken naar duurzame energie mogelijkheden voor de bakkerij Subdoel 3: graanboeren: Het verbeteren van de levensomstandigheden van minimaal tien gezinnen van graanboeren uit Bembeke door het afnemen van graan voor de bakkerij. Hoe te evalueren - Na 12 en 24 maanden wordt een vragenlijst afgenomen onder de betrokken graanboeren en vergeleken met de geregistreerde beginsituatie. - Aanwezigheid van graanboeren op aangeboden cursus in het community support centrum over graanproductie. Resultaat - De koopkracht van de boeren moet vergroot zijn na 24 maanden. - De kinderen van de graanboeren moeten naar school gaan. - De graanboeren hebben een gevarieerder eetpatroon. Vervolgstappen Graanprijs volgen van de markt in Malawi - Inkoop prijs aanpassen aan de hand van de behoefte en graanprijs markt in Malawi. - Boeren training geven in het community support centrum om graan productie te verbeteren. Subdoel 4: schoolverlaters: Het verlagen van het aantal vroegtijdige schoolverlaters door het verzorgen van wekelijkse huiswerkopvang, in het community support centrum, voor vijftig kinderen die deelnemen aan primair en secundair onderwijs met de inzet van ervaringsdeskundigen. Hoe te evalueren - Aanwezigheid van de geselecteerde leerlingen bijhouden en bespreken met de scholen. - Verslaglegging per schoolperiode over de voortgang van de 50 geselecteerde leerlingen. - Cijfers van schoolverlaters uit het vorige school jaar vergelijken met het huidige schooljaar. Resultaat - De 50 geselecteerde leerlingen blijven op school Vervolgstappen - Het aantal leerlingen voor de huiswerkopvang vergroten met 50 nieuwe leerlingen

34

Subdoel 5: community support centrum met kinderdagverblijf en cursusaanbod: Het verhogen van kennis door maandelijks zeventig mensen van informatie te voorzien betreffende gezondheid, educatie en sociale ontwikkelingen door het inzetten van deskundigen² die voorlichting, cursussen en workshops geven in het community support centrum. Hoe te evalueren - Aanwezigheid van cursisten registreren - De kwetsbare groepen in kaart gebracht hebben in de omgeving van Bembeke Resultaat - Structureel aanbod van cursussen per maand aan maximaal 70 mensen uit bepaalde kwetsbare groepen. - Sociaal netwerk opbouwen van ervaringsdeskundige uit Malawi die jaarlijks een cursus of workshop komen geven. Vervolgstappen - Herhalingsworkshops gegeven aan de desbetreffende kwetsbare groep - Microkredieten verschaffen na bepaalde cursussen van de winst van de bakkerij. - Kinderdagverblijf zal de kleuters van de bakkerij werknemers, graanboeren en winkeliers opvangen, verzorgen en een leerzaam dagprogramma aanbieden. § 7.1 Eindconclusies Het aller belangrijkste is eigenlijk dat de bevolking van Bembeke, de plaatselijke autoriteiten van kerk , staat en stam voldoende vertrouwen hebben in hun eigen toekomst. En ja: zij zien er brood in. In hun sociaal-culturele, economische en beroepsvaardigheden traditie zou het concept van de Bem-bakery prima passen. Ook is aangetoond dat het Bem-bakery project economisch en maatschappelijk een haalbare kaart is en qua winstperspectieven voldoende garantie biedt om het hoofddoel van ons project te bereiken: kwetsbare groepen kinderen de kans bieden hun scholing te voltooien om hen zo een weg te bieden uit de armoede, die zij momenteel kennen. De vraag is nu of bedrijven en non profit organisaties uit Nederland bereid zijn financiële steun te verlenen of hulp te bieden in de vorm van expertise inzet, vrijwilligers en/of stagiaires op pad te willen sturen. Eline en Dominic Hendriks-Houwing zullen spoedig in Bembeke werken aan de realisering van het Bembakery project. Zij hebben voldoende ervaring in ontwikkelingssamenwerking in huis om investeringen uit Nederland goed terecht te laten komen.

35

8 Bijlage

1. 2. 3. 4. 5.

Tijdsplanning Financiële planning Model SWOT analyse, als basis voor een ondernemingsplan Bouwplan bakkerij Prijsopgave bakkerij inventaris

36

Bijlage 1: Tijdsplanning Doel

Activiteit

Subdoel 1 en 2 Subdoel 3 Voedingsaanbod en Graanboeren Schoolverlaters Subdoel 4 community Support centrum

Bouw van bakkerij Opzetten van de Trust Aanschaffen van inventaris Selecteren van medewerkers Trainen van medewerkers Opkopen van graan Meting leefomstandigheden van de boeren Vormen van graan commissie Verspreiden van brood Evalueren van verkoop brood Renoveren van het gebouw Selecteren van leerlingen Aanschaffen van inventaris en lesmateriaal Aanstellen geschikte docent Werven van vrijwilligers Verslaglegging van huiswerkklas Evalueren schoolverlaters. Vormen van een community support commissie Jaarplanning van community support centrum Aanschaffen van inventaris Uitnodigen van lokale ervaringsdeskundigen Doelgroep uitnodigen

1-3 maanden

4-6 maanden

7-9 maanden

10-12 maanden

13-15 maanden

16-18 maanden

19-21 maanden

22-24 maanden

Populatie doelgroep

5 tot 7 leden

5/6 weduwen 10 boeren

5 commissieleden 200 per dag

50 per week

2 tot 4 docenten 20 vrijwilligers

5 commissieleden

24 in 2 jaar 70 per maand 37

Bijlage 2: Financiële planning Indirecte projectkosten in euro’s Aantal Bakkerij manager Buurthuis manager Huren auto/truck van Bisdom nationale reiskosten Internationale reiskosten Administratieve kosten

Maanden

1 1 1

12 12 24

1 1 1

24 4 12

Totaal per eenheid 500 500 50 363 1.000 750

Al gedoneerde Totaal direct Onvoorziene kosten kosten ( 5%) 6.000 300 6.000 6.000 300 1.200 60 2.000 -

8.712 2.000 750

436 100 38

Totale aanvraag 6.300 6.300 1.260

9.148 2.100 788 Totaal: € 25.896

Bakkerij in euro’s Aantal Gebouw Management huis Kantoor ruimte Kantoor inventaris Kantoor maandlasten Start kapitaal Bakkerij inventaris reiskosten Training Generator

Maanden

1 1 1 1 1 1 1 1 6 1

1 24 1 1 24 10 1 24 1 1

Aantal

Maanden

Totaal per eenheid 20.000 12.000 3.000 2.000 30 2.343 10.000 5 40 500

Al gedoneerde Totaal direct Onvoorziene kosten kosten ( 5%) 20.000 1.000 12.000 600 3.000 2.000 100 727 37 23.430 1.172 10.000 500 120 6 240 12 500 25

Totale aanvraag 21.000 12.600 2.100 764 24.602 10.500 126 252 525 Totaal: € 72.469

Huiswerkopvang in euro’s

Educatief materiaal inventaris reiskosten maandlasten

100 1 1 1

2 1 24 24

Totaal per eenheid 200 2.000 4 20

Al gedoneerde Totaal direct Onvoorziene Totale kosten kosten ( 5%) aanvraag 200 10 210 2.000 100 2.100 96 5 103 480 24 504 Totaal: € 2.917

Totaal per eenheid 20.000 2.000 50 30

Al gedoneerde Totaal direct Onvoorziene Totale aanvraag kosten kosten ( 5%) 20.000 1.000 21.000 2.000 100 2.100 1.200 60 1.260 720 36 756 Totaal: € 25.116

Buurthuis in euro’s Aantal Gebouw Inventaris reiskosten maandlasten

Maanden

1 1 1 1

Totalen: Indirecte projectkosten Bakkerij Huiswerkopvang Buurthuis

€ 25.896 € 72.469 € 2.917 € 25.116

Totaal voor 2 jaar:

€ 126.398,-

1 24 24

38

Budgetverdeling Bem-bakery

20%

21% Indirecte kosten

2%

Bakkerij Huiswerkopvang Community support centre

57%

Specificaties van de financiële planning Indirecte projectkosten specificaties Loon voor het management De eerste 12 maanden zullen de veldwerkers van stichting People2People fungeren als project managers. Belangrijk is dat vanaf het begin van het project een lokale manager wordt opgeleid door de 2 veldwerkers. De opleidingskosten van de bakkerijmanager zijn meegenomen in onderstaand schema en de loonkosten van de eerste maanden in het startkapitaal. Tussentijds zal er met de bakkerij manager een plan worden uitgezet om zijn/haar loonkosten uit de winst van de bakkerij te halen. Dit is een essentieel punt, aangezien de manager in de toekomst de spil in het web zal zijn, gemotiveerd blijft en potentie ziet in de toekomst. Dit met de focus op een balans tussen een goede financiële situatie van de manager en een gezonde input het gehele Bem-bakery project. De koers van de Euro tot de Malawische Kwacha is €1,00 = MK 330 Wat Verblijfskosten Verzekering Transport Communicatie/opleiding Overig Totaal:

Per maand Mk 99.000 66.000 99.000 33.000 33.000 3.960.000

Per maand euro’s 300 200 300 100 100 1.000

Per 12 maand Euro’s 3.600 2.400 3.600 1.200 1.200 12.000

Huren auto/truck bisdom

39

In overleg met Bisdom van Dedza kan er een auto gehuurd worden om graan te vervoeren van Tsangano naar Bembeke. Hiervoor wordt een kilometerheffing gevraagd van 1:10 ( €1,50 per liter ) naast de kosten voor onderhoudsvergoeding. Nationale reiskosten Het management moet maandelijks ervaringsdeskundige bezoeken om het netwerk voor het buurtcentrum te vergroten en een goed cursus aanbod te bieden. Dit zijn reis- en verblijfkosten in Malawi. Er zal voornamelijk gereisd worden met het openbaar vervoer om de kosten te drukken. Internationale reiskosten Het management gaat eenmalig naar Nederland om onder andere fondsen te werven en verantwoording af te leggen aan de huidige sponsoren. Hiervoor zijn 2 internationale vliegtickets nodig voor elk € 1000 per stuk. Het verblijf in Nederland zal op eigen kosten zijn. Administratieve kosten Hieronder vallen de kosten die gemaakt worden voor het opstarten van de Trust, het legaliseren van het project en de kosten voor Malawi Bureau of Standards. Bakkerij kosten specificaties Gebouw bakkerij Het gebouw voor Bem-bakery zal gebouwd worden door een lokale contractor die ondersteund word door de gemeenschap door b.v. het bakken van de benodigde bakstenen. De bouwopgave zit in bijlage 4 Management huis Er wordt een management huis gebouwd dat de eerste 3 jaar gebruikt zal worden door de bakkerij manager en stichting People2People. Daarna wordt het huis volledig beschikbaar gesteld aan de manager van de Bembakery. Deze huuropbrengsten zullen het onderhoud van de woning dekken. Kantoorruimte en inventaris In de woning zal ook een kantoor met internetverbinding aanwezig zijn. Verder moet er inventaris aangeschaft worden zoals archiefkasten, bureau en andere benodigdheden. Getracht wordt om het inventaris zo veel mogelijk lokaal aan te schaffen zodat hiermee de lokale economie wordt gesteund. Start kapitaal voor de eerste 10 maanden van de bakkerij De eerste maanden zal meel worden ingekocht bij groothandelaren omdat de lokale boeren nog niet kunnen oogsten. Bij de Tsangano/Bembeke boeren word na de 6 maanden graan gekocht. In het 2e schema is te zien hoe de inkoop en verkoop dan zal verlopen. Er is gekozen voor 10 maanden start kapitaal om een zekere en stabiele start te garanderen voor de bakkerij waardoor de kinderen van werknemers verzekerd zijn van educatie en er dagelijks brood kan worden verkocht.

40

De koers van de Euro tot de Malawische Kwacha is €1,- = MK 330, anno 2013 sprake van devaluatie Schema voor 5 werknemers en verkoop van 200 broden per dag met geïmporteerd graan Wat Per eenheid Per maand Per maand MK Mk euro’s Loonkosten 5 werknemers per persoon 18.000 90.000 273 Meel (groothandelaren) (60 kg per dag) 18.000 360.000 1091 Overige ingrediënten (MK 50 per brood) 10.000 200.000 606 Verpakkingsmateriaal (MK 2 per brood) 400 8.000 25 Vaste lasten (stroom en water) 9.900 30 vervoerskosten 33.000 100 Totaal 700.900 2125 Omzet (200 broden per dag verkopen) 180 720.000 2182 Winst per maand €57

Per 10 maand Euro’s 2.730 10.910 6.060 2.430 300 1000 21.250 21.820 €570

Schema voor 5 werknemers en verkoop van 200 broden per dag met lokaal graan Wat Loonkosten 5 werknemers per persoon Lokaal onbehandeld graan Tsangano/Bembeke 90 kg (per kilo 0,37) Overige ingrediënten (MK50 per brood) Maalkosten (per dag, 2 zakken graan) Verpakkingsmateriaal (per zak MK2) Vaste lasten (stroom en water) vervoerskosten Omzet (200 broden per dag verkopen) Winst per maand

Per eenheid 18.000 13.500 10.000 400 400

Totaal 180

Per maand MK 90.000 270.000

Per maand Euro’s 273 818

200.000 8000 8.000 10.000 33.000 611.000 720.000

606 25 25 33 100 1880 2182 €301

Inventaris De inventaris zal geïmporteerd moeten worden omdat Malawi zelf geen productie heeft van brood ovens etc. De 2e hands inventaris zal gekocht worden in Zuid-Afrika en door het bedrijf vervoerd worden naar Bembeke. Door de 2ehand status van de apparaten hoeft er geen invoeringskosten betaald te worden. Er zit op alle apparaten 1 jaar garantie. Reiskosten De bakkerij zal zijn brood ook verkopen op de omringende markten op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag. Hier zal 1 werknemer op een bakfiets de broden moeten vervoeren en verkopen. De kosten zijn voor het onderhoud en aanschaffen van de fiets. Daarnaast zijn de kosten voor het vervoeren van het graan al berekend in het startkapitaal en de indirecte projectkosten; nationale reiskosten. Maandlasten De vaste lasten bedragen water en elektriciteit voor de bakkerij en de winkel.

41

Huiswerkopvang kosten specificatie Educatief materiaal Het educatief materiaal zijn de schoolboeken, schriften, pennen en andere benodigdheden. Inventaris Voor de huiswerkklas zullen 50 tafels en stoelen voor de leerlingen, bureau en archiefkasten voor de docent, schoolbord en krijt en decoratief materiaal zoals landkaarten en alfabet posters aangeschaft worden. Reiskosten Dit is een vergoeding voor de docent en de vrijwilligers als die moeten reizen met het openbaarvervoer of een onderhoudsvergoeding van eigen vervoer. Maandlasten Dit zijn de maandelijkse kosten voor de loonkosten van desbetreffende docent. De loonkosten bedragen €1,36 per uur (MK450 per uur) en de docent wordt 5 uur per week ingehuurd en ondersteund door vrijwilligers. Buurthuis kosten specificaties Gebouw buurthuis Dit gebouw wordt gebruikt voor de huiswerkopvang en als ruimte voor het buurthuis. Tijdens de bouw zal de gemeenschap een actieve rol spelen door het maken van de benodigde bakstenen. Ook zullen lokale mensen ingehuurd worden om mee te helpen bouwen. Inventaris Er zijn al 50 stoeltjes van de huiswerkopvang aanwezig. Er moeten nog 50 stoelen, computer, schrijf materiaal voor de cursisten en ervaringsdeskundige bijkomen. Reiskosten De kosten die de ervaringsdeskundigen maken om naar Bembeke te komen worden vergoed. De ervaringsdeskundigen kunnen verblijven bij het management in huis en krijgen een vergoeding voor hun voedingskosten. Maandlasten De vaste lasten bedragen water en elektriciteit voor het buurthuis en huiswerkopvang. Daarnaast worden kosten meegerekend voor het verbruik van papieren voor de cursisten en de docenten.

42

Bijlage 3: Model SWOT analyse, als basis voor een ondernemingsplan Voor het doel Hulpvol

Schadelijk

Sterkte

intern

-

Voor de organisatie

-

Kleinschalige projectopzet Samenwerking met lokale overheid Samenwerking met dorpshoofden Samenwerking met lokale kerk Samenwerking met lokale bestaande organisaties; Molima gevarieerde kennis van de Trust Gekwalificeerde managers uit Nederland voor minstens 1,5 jaar Samenwerking met lokale bevolking Netwerk met ervaringsdeskundigen in Malawi. Ondersteuning vanuit de Nederlandse stichting People2People Financiële steun vanuit stichting Krivoro en PK de Bron

Zwaktes -

Kansen

Extern

-

Mogelijkheid tot groeien van tarwe in Bembeke Opkomend product (populair) Fietsend naar de Bembeke turn-off voor broodverkoop. Markt afname in het dorp Bembeke Broodvraag Politieke stabiliteit in Malawi Enige werkende bakkerij in een straal 50

Stroom storingen in Bembeke Afstand tot de eerste grote stad Dedza (vervoerskosten) Onbekendheid van brood assortiment bij de afzetmarkt Vakantie periode van de TTC studenten (verkleining van de afzetmarkt) Importeren van inventaris Hoge transportkosten

Bedreigingen -

Concurrentie met de supermarkt de Metro in Dedza Concurrentie met de broodvrachtwagen aan de Bembeke turn-off Klimaatsveranderingen Cultuurverschillen met Nederland Bedrijf opzetten in de vorm van een non-profit organisatie.

43

Bijlage 4: Bouwplan bakkerij Unit 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

Bricks River Sand (Fine) Cement Quarry stones Brickforce Corrugated Rigde covers Timber {a} Timber Timber {b} Window frame steel Window frame steel 2glass Clear glasses 18 x 11" Mustic Puty Sand paper {a} Sand papar {b} Solgum 5L Sheldrite 2L Electricial installation plus Escom Fee Water sanitation Paints {c} PVA cream {d} Pva gray Lime {f} white {h} nitumen black Parrafin

21 24 25 26 27 28 30 34 35 Nails 4” 36 5” 37 6” 38 3” 39 40 Doors 43 Door frames steel 44 Pad locks 45 Multon cloth small Material cost Labour coast Transport Grand Total Euro’s

trip Kg Ton N0 N0 m No No No No No Kg No No No No

Quantity 48000 10 220 30 30 86 8 60 50 42 5 8 80 15 45 13 2 2

Rate 10 15000 4500 4500 950 9500 2800 1500 800 1500 15000 7000 1950 200 150 175 6500 2000

Malawian Kwacha (480.000,00) 150.000,00 990.000,00 135.000,00 28.500,00 576.000,00 22.400,00 90.000,00 40.000,00 63.000,00 75.000,00 56.000,00 156.000,00 3.000,00 6.750,00 2.275,00 12.000,00 4.000,00 350.000,00 120.000,00

L

10 2 2 1 2 10

6.500 15.000 4.800 15.000,00 9.750 270

65.000,00 30.000,00 9.600,00 15.000.00 19.500,00 2.700,00

No No No No

20 45 10 5 5 4 4 5

850 950 950 750 45.000 12.000 6.500 800

17.000,00 42.750,00 9.500,00 4.750,00 225.000,00 48.000,00 26.000,00 4.000,00 3.399.725,00 2.400.000,00 700.000,00 6.499.725,00 € 19.697,00

44

Bijlage 5 Prijsopgave bakkerij inventaris

79 Ilana Street, Delville Business Park

Delville, Germiston 1401 Tel:

+27 011 827 5158

Fax: +27 011 827 3586 Website: www.southernbakery co.za Email: [email protected]

Reg no: 2007/244745/23 V.A.T: 4150163675

Registered as an Importer and Exporter for SADC

Customs Client No. 1496546

QUOTATION NUMBER: LH 8190 b To:

Eline and Dominic Hendriks-Houwing

Date:

26/07/2012

No. of Pages.3 Your email dated 24 July 2012 refers. To achieve an increase in capacity to 80 Loaves Per Hour you can take 2 x Single Decks (one on top of the other). The Bottom Deck is fitted to a Stand on Castor Wheels. Each Oven must be connected to an individuall 220/230V plug and therefore 380V is not required. The Quote will therefore consist of the following: CAPACITY: 80 LOAVES PER HOUR Qty

Description

2

SBE Single Deck Baking Ovens

Unit Price

Total Price R 16.950,00

Complete with Stand and Steam 1 1

SBE Prover (Double) SBE 50 Dough Mixer, Capacity: 50 Kg Dough, Electrical: 380V, 3 Phase

R 11.998,00 R 24.500,00

Alternative: 2

SBE 20 Dough Mixers, Capacity 40 Kg Dough, Electrical: 220/230V Single Phase

24

SBE 324 Bread Moulder, Electrical: 220/230V Single Phase (Optional) SBE Sets Bread Pans

16

SBE Bread Pan Lids

1

R 19.750,00 R 14.416,00 R

6.864,00

R

2.048,00 45

2

SBE Stainless Steel Table 1700 Plain

R

4.082,00

1

SBE Dump Table

R

2.800,00

1

SBE Bakery Accessories

-

Estimated Costs for Wooden Pallets & Packing Material

R

2.800,00

-

Estimated Costs for Road Transport, Export Documentation and SADC Certificate

R 12.780,00

No Charge

Prices Quoted are below our normal maximum discounted prices. Sub Total VAT 14% Total Contract Value *

46