Cognitive Bias Modification (CBM):
"Computerspelletjes" tegen
Angst, Depressie en Verslaving
Mike Rinck
Radboud Universiteit Nijmegen
Cognitieve Vertekeningen bij Stoornissen "Cognitive Biases" Patiënten verwerken met voorkeur stoornis-relevante informatie
Aandacht
1!
Aandacht: "Dot Probe Taak"
é!
+"
Aandacht: "Dot Probe Taak"
+"
é!
2!
Aandacht: "Dot Probe Taak"
+"
é!
Interpretatie
Op weg naar werk zie ik een collega aan de overkant van de straat. Ik wenk vriendelijk, maar hij reageert niet. Hij is waarschijnlijk afgeleid en heeft mij niet gezien. Hij vindt mij waarschijnlijk niet aardig. Wanneer ik in de bus zit begint mijn hart plotseling hard te kloppen. Ik heb te veel koffie gedronken. Wow, wat een aantrekkelijk persoon zit er tegenover mij! Oh, ik krijg een hartinfarct!
3!
Automatische Benadering en Vermijding
Ik zou niet drinken …
Maar toch …
Approach-Avoidance Taak (AAT, Rinck & Becker, 2007)
4!
Cognitieve Vertekeningen bij Stoornissen -
"Cognitive Biases": Patiënten verwerken met voorkeur stoornisgerelateerde informatie
-
Cognitieve Processen: Aandacht, interpretatie, geheugen, benaderings-vermijdings tendenties
-
Stoornissen: Angststoornissen, depressie, verslaving
-
Cognitieve vertekeningen: Symptomen en oorzaken van stoornissen
-
Vertekeningen verminderen ! Stoornissen behandelen ! Cognitive Bias Modification
Cognitieve Vertekeningen Cognitieve Processen
AngstStoornissen
Depressie
Verslaving
Aandacht
Aandacht voor bedreigende informatie
Moeilijk "disengagement" van negatieve info
Aandacht voor drugs-gerelateerde informatie
Interpretatie
Informatie / situatie = Gevaarlijk
Ik = Negatief, Waardeloos
Situatie = Drugsgerelateerd
Geheugen
Werkgeheugen beter voor bedreigende informatie
Geheugen beter voor zelfgerelateerde informatie
Geheugen beter voor drugsgerelateerde informatie
BenaderingVermijding
Automatische vermijding van bedreigende info
??
Automatische benadering van drugs
5!
Verandering van Cognitieve Processen Verandering vooral van gecontroleerde processen: •
Cognitieve Gedragstherapie (CGT)
Verandering vooral van automatische processen: •
Training (CBM)
Training van automatische processen: • Stap 1: Induceren van een nieuwe "cognitive bias" ! Nemen emotionele problemen toe? • Stap 2: Verminderen van "cognitive bias" bij patiënten ! Nemen symptomen en problemen af?
Therapeutische Toepassingen van Attention Bias Modification (ABM)
Kun je angst en stress voorkomen door de vroege aandacht weg van bedreigende informatie te trainen?" See et al. (2009):" ABM met studenten in Singapore voordat ze naar Australië kwamen (16 sessies)"
⇒
Minder stress en angst na het verhuizen naar Australië"
See, J., MacLeod, C., & Bridle, R. (2009). The reduction of anxiety vulnerability through the modification of attentional bias. Journal of Abnormal Psychology, !
6!
See et al. (2002): "Biased Dot Probe Task"
Spoon
"Failure
Death
"Table
" **
"*
Therapie met "Attention Bias Modification"
Amir en collega's:" "ABM bij patiënten met sociale fobie of gegeneraliseerde angststoornis"
Amir, N., et al. (2009). Attention Training in individuals with Generalized Social Phobia. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 77, 961-973. Amir, N., Beard, C., Burns, M., & Bomyea, J. (2009). Attention modification program in individuals with Generalized Anxiety Disorder. Journal of Abnormal Psychology, 118, 28-33.!
7!
Amir et al. (2009): "Biased Dot Probe Task"
"
**
"*
Therapie met "Attention Bias Modification"
Amir en collega's:" "ABM bij patiënten met sociale fobie of gegeneraliseerde angststoornis" ⇒ "Effecten soms net zo groot als bij cognitieve gedragstherapie" Maar:" Aantal (niet gepubliceerde) nulresultaten" Amir, N., et al. (2009). Attention Training in individuals with Generalized Social Phobia. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 77, 961-973. Amir, N., Beard, C., Burns, M., & Bomyea, J. (2009). Attention modification program in individuals with Generalized Anxiety Disorder. Journal of Abnormal Psychology, 118, 28-33.!
8!
Interpretatievertekening
Interpretation Bias Modification (IBM of CBM-I)" "Mathews & Mackintosh (2000): Induceren van positieve interpretaties van ambigue sociale situaties"
⇒
Minder angst"
Mathews, A., & Mackintosh, B. (2000). Induced emotional interpretation bias and anxiety. Journal of Abnormal Psychology, 109, 602-615."
!
Training I
!
“After painting the walls of your living room, you invite friends for dinner. You can see their surprise as they enter the room. They react with ap _ _ _ val” or They react with d _ _ _ ust”
9!
!
Training I
!
“After painting the walls of your living room, you invite friends for dinner. You can see their surprise as they enter the room. They react with ap p r o val” or They react with d i s g ust”
! !
Training II
“After painting the walls of your living room, you invite friends for dinner. You can see their surprise as they enter the room. They react with ap p r o val” or They react with d i s g ust”
“Did your friends like your work ?”
Yes / No
10!
Approach-Avoidance Taak"
Approach-Avoidance Taak"
11!
Approach-Avoidance Taak"
Approach-Avoidance Taak"
12!
Alcohol-Vermijdings-Training
Benaderingstendentie bij zware drinkers" "Wiers, Rinck et al. (2010):" "Zwaar drinkende mannelijke studenten trekken alcohol plaatjes automatisch sneller naar zich toe" "Korte joystick training (1 sessie van 200 trials) om alcohol te vermijden (duwen) and niet-alcoholische dranken te benaderen (trekken), of juist andersom:"
⇒
Minder drinken kort daarna"
Wiers, R. W., Rinck, M., Kordts, R., Houben, K., & Strack, F. (2010). Retraining automatic action-tendencies to approach alcohol in hazardous drinkers. Addiction, 105, 279-287. "
Trainen van Alcohol-Vermijdings Tendenties bij AlcoholAfhankelijke Patiënten " Toewijzing at random"
Voormeting"
Gedrags-"
4 Sessies" Therapie" Nameting" 200 Trials" Training"
1 jaar " follow-up"
Directe training" 224 " patiënten"
Indirecte training"
224" patiënten"
224" patiënten"
Placebo training" Geen training" Wiers, R. W., Eberl, C., Rinck, M., Becker, E. S., & Lindenmeyer, J. (2011). Re-training automatic action tendencies changes alcoholic patients' approach bias for alcohol and improves treatment outcome. Psychological Science, 22, 490-497.!
13!
Resultaten: Terugval 1 jaar Follow-Up"
Follow-Up Onderzoek"
• Drie replicaties van het effect op terugval, gemiddeld 10% minder" • Meest effectieve aantal trainingssessies: 4, 12, 6 ?" • Toegevoegde aandachtstraining" • "Take home" training via internet"
14!
Cognitive Bias Modification: Resultaten Cognitieve Processen
AngstStoornissen
Depressie
Verslaving
Aandacht
✔
-
✔
Interpretatie
✔
✔
?
Geheugen
?
?
?
BenaderingVermijding
?
-
✔✔
CBM: Problemen en Open Vragen" • Vaak geen trainingseffect en daarmee ook geen klinische effecten: Hoe kunnen wij de training effectiever maken?" • Wie gaat baat hebben bij een training, en wie niet?" • Hoe kunnen wij patiënten motiveren?" • Hoe kunnen wij de training toegankelijker maken? Trainen via internet?"
15!
