Chemici en de job van hun leven
Jeroen Spooren 2
Ik ben onderzoeker aan de Vlaamse onderzoeksorganisatie VITO. In het team “Afval en Secundaire Grondstoffen” onderzoek ik nieuwe methoden om reststromen, zoals mineraal industrieel afval, op een nuttige en economische manier te hergebruiken als grondstof of materiaal. Ik werk aan diverse projecten, gaande van wetenschappelijke ondersteuning voor de overheid, tot onderzoek voor bedrijven die specifieke vragen hebben over hergebruik van afvalstoffen. Dit brengt me in contact met mensen uit verschillende domeinen: academisch, industrieel ... Ook ben ik verantwoordelijk voor ons onderzoek naar innovatieve verwerkingsmethoden van afval waarbij het leefmilieu en het sluiten van kringlopen hoog in het vaandel gedragen worden. Hierbij begeleid ik ook master- en doctoraatstudenten die steeds zorgen voor nieuwe ideeën en zeer gemotiveerd zijn om mee te helpen onze objectieven te realiseren. Mijn opleiding als chemicus heeft mij niet enkel gerichte kennis,
licentiaat in de chemie 2001 doctor
Chemie
University of Exeter, 2005 • onderzoeker • VITO
maar ook een brede basis gegeven om deze job ten volle te kunnen uitvoeren; mijn job vereist chemische kennis, kennis van een groot gamma analysetechnieken, mathematische kennis, alsook kennis van engineering en het vlot omgaan met mensen (werken in groep, werken in netwerken en werken met/voor klanten).
“
In het team “Afval en Secundaire Grondstoffen” onderzoek ik nieuwe methoden om reststromen, zoals mineraal industrieel afval, op een nuttige en economische manier te hergebruiken als grondstof of materiaal.
”
”
Met technical sales bedoelen wij de technische ondersteuning van de salesorganisatie. Ik werk technische bestekken uit voor de klanten, die zowel opdrachtgevers, ingenieursbureaus of industriële schilders kunnen zijn. Ik geef info over nieuwe producten in het gamma aan zowel de salesploeg als de klanten, meestal in de vorm van presentaties. We onderhouden de relaties met belangrijke opdrachtgevers zoals bv. overheidsbedrijven, zodat zij op de hoogte blijven van de nieuwste stand van zaken van de techniek in ons vakgebied. Klachtenbehandeling behoort ook tot het takenpakket. Ik ben als het ware de tussenschakel tussen de zuivere R&D en de verkoop. Ik ben verantwoordelijk voor de technische ondersteuning in EMEA (Europe, Middle East & Africa) en word ondersteund door een team van ongeveer 12 lokale technische managers in de verschillende regio’s waar we actief zijn. Onze business is zeer internationaal georiënteerd, wat het nog boeiender maakt. De algemene wetenschappelijke vorming komt dagelijks van pas in de vorm van het kritisch analyseren van een probleem en het gericht zoeken naar een verantwoorde oplossing. Het belang van de chemische kennis zelf wil ik verduidelijken aan de hand van een voorbeeld : wij verkopen ook verfsystemen om de binnenkant van chemische tanks mee te coaten. Meestal geeft de klant aan welke producten in de tank zullen worden opgeslagen. Er is een lijst met resistentiegegevens voor de verschillende coatings voor een heel aantal chemische stoffen. Uiteraard krijgen wij vaak vragen over chemische producten die toevallig nog niet op de lijst voorkomen. Dan is het handig als je de agressiviteit van een product kan inschatten aan de hand van een vergelijking met verwante producten die wel in de lijst staan. In die gevallen is een gedegen chemische kennis onontbeerlijk.
Joost Demuynck
Chemie
“
Ik ben als het ware de tussenschakel tussen de zuivere R&D en de verkoop.
licentiaat in de chemie 1998 • technical sales & support manager PC EMEA • PPG Coatings bvba
3
Vervolgens heb ik in 2001 EcoSynth opgericht, een onderneming gespecialiseerd in duurzame chemie. Hier verzorg ik de algemene zakelijke en wetenschappelijke leiding. Daarnaast ben ik lid van het bestuur van FISCH (Flemisch Initiative Sustainable CHemistry), een platform waar verschillende Vlaamse chemiebedrijven samenwerken om de chemie te verduurzamen, en ben ik gastdocent ‘duurzame chemie’ aan de KU Leuven.
4
De stap om van de zekerheid van een vaste job naar de onzekerheid van de oprichting van een nieuw bedrijf te gaan, was een bewuste beroepskeuze. Enerzijds was er de business opportuniteit, anderzijds strookte het met mijn zin om initiatief te nemen en een constante leergierigheid. Dat laatste was zeker nodig, aangezien ik constant in contact kom met facetten van het bedrijfsleven die niet bij een traditionele wetenschappelijke opleiding aan bod kwamen. Toch gaf mijn opleiding als chemicus me een ruime wetenschappelijke basis waar ik altijd op terug kan vallen.
“
De stap om van de zekerheid van een vaste job naar de onzekerheid van de oprichting van een nieuw bedrijf te gaan, was een bewuste beroepskeuze.
”
Koen Van Aken
doctor in de wetenschappen, chemie, 1993 Master Class in Innovation & Entrepreneurship Vlerick, 2007 • zaakvoerder • EcoSynth
Chemie
Na een postdoctoraat in Atlanta in de Verenigde Staten, heb ik vier jaar als senior scientist gewerkt bij Janssen Pharmaceutica.
Na diverse functies als operations manager en productiedirecteur in verschillende business units bij BASF zowel in Ludwigshafen als in Antwerpen, werd ik benoemd tot vicepresident HR. Ik was daarbuiten ook lid van de Raad van Bestuur van Vormingsfondsen van de chemie, van SIRA VZW, van het paritair comité van de scheikunde en van diverse stuurgroepen bij de sectorfederatie Essenscia.
Leo Scheers
doctor in de wetenschappen, chemie
Chemie
1976 • vicepresident HR op rust • BASF Antwerpen N.V.
BASF heeft circa 3.500 medewerkers. Als hoofd van de personeelsdienst kreeg ik de verantwoordelijkheid over dingen zoals loopbaanbegeleiding, arbeidsverhoudingen, werving, vorming, compensation and benefits, onderhandeling van de collectieve arbeidsovereenkomst. Tijdens mijn loopbaan in de operationele afdelingen werd ik door de directie meer en meer betrokken bij personeelsaangelegenheden. Dit heeft ertoe geleid dat ik uiteindelijk gevraagd werd om personeelsdirecteur te worden. Eén van de strategische pijlers van BASF is : “Form the best team in industry”. Die doelstelling is cruciaal voor een onderneming en ik ondersteun die volledig. Sinds juli 2011 ben ik gepensioneerd, maar nog actief als management consultant en vrijwilliger ontwikkelingssamenwerkingsorganisatie.
voor
een
Als ik terugkijk naar mijn opleiding, dan heb ik voor deze functies vooral veel gehad aan het leren analytisch en conceptueel denken en creatief zijn. Deze competenties worden tijdens een doctoraat verbeterd en zijn in elke leidinggevende functie in de industrie van belang.
“
Eén van de strategische pijlers van BASF is : “Form the best team in industry”. Die doelstelling is cruciaal voor een onderneming en ik ondersteun die volledig.
”
5
Ik was altijd al geïnteresseerd in milieuproblemen. Ik ben ook niet echt commercieel aangelegd en ben graag ingegaan op een aanbod om bij de Vlaamse overheid in de milieuadministratie te gaan werken. In 1997 werd ik als medewerker van de Vlaamse Milieumaatschappij aangesteld bij de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (IRCEL). De job is afwisselend, uitdagend en zeer boeiend. Ook het ‘intergewestelijke’ karakter - we werken hier samen met medewerkers van de drie gewesten in een tweetalige omgeving - is leerrijk en prettig.
Frans Fierens 6
licentiaat in de chemie 1990
Chemie
• administratief directeur • Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (IRCEL)
Wij rapporteren over de luchtkwaliteit in België, ook in real-time waarbij actuele metingen quasi onmiddellijk via het internet worden verspreid. We werken samen met wetenschappelijke instellingen (zoals de VITO) om luchtkwaliteitsmodellen te ontwikkelen, te optimaliseren en toe te passen. Verder zijn we verantwoordelijk voor de rapportering van de Belgische luchtkwaliteitsdata naar Europese en internationale instanties. Zelf ben ik ook de Belgische expert in het Europese “Air Quality Committee”. Eén van de taken waardoor IRCEL het best bekend is, is het verwittigen van de bevolking voor periodes met te veel luchtverontreiniging (smogepisodes). Dan is het belangrijk om ingewikkelde problemen eenvoudig en duidelijk te communiceren aan de geschreven en audiovisuele media. De opleiding scheikunde (tweede helft van de jaren 80) was heel theoretisch, misschien soms wel wat te theoretisch. Veel van die theorie echter komt, weliswaar onrechtstreeks, nog steeds van pas. Zeker zo belangrijk is dat je tijdens een universitaire opleiding leert om kritisch en analytisch na te denken.
“
Wij rapporteren over de luchtkwaliteit in België, ook in real-time waarbij actuele metingen quasi onmiddellijk via het internet worden verspreid.
”
Na het behalen van mijn diploma licentiaat in de chemie combineerde ik een doctoraat met de aggregaatsopleiding. Mijn ultieme doel was om later les te geven in het hoger onderwijs, maar na verschillende interims als leraar ontdekte ik dat ik meer plezier had in een dienstverlenende functie in het onderwijs. Mijn pedagogische kennis verrijkte ik op DUO, een dienst van de KU Leuven die opleidingen ondersteunt in hun kwaliteit van het onderwijs. In mijn huidige job bij GROEP T kan ik mijn wetenschappelijke opleiding combineren met mijn pedagogische kwaliteiten. Ik heb er een dubbele functie. Enerzijds ben ik wetenschaps - en technologiecommunicator, wat inhoudt dat ik verschillende activiteiten coördineer die te maken hebben met wetenschapspopularisering. We organiseren zulke activiteiten om jongeren aan te zetten wetenschappen of technologie te gaan studeren, want er zijn nog steeds te weinig wetenschappers en technologen om onze kenniseconomie op lange termijn te onderhouden. Daarnaast ben ik ook kwaliteitscoördinator: ik ondersteun de opleidingen in de verbetering van de kwaliteit van hun onderwijs, en zorg ervoor dat de externe regelgeving opgevolgd wordt.
doctor in de wetenschappen,
Chemie
“
Mijn ultieme doel was om later les te geven in het hoger onderwijs, maar na verschillende interims als leraar ontdekte ik dat ik meer plezier had in een dienstverlenende functie in het onderwijs.
Katleen Lodewyckx
chemie 2003 • wetenschaps- en technologiecommunicator en kwaliteitscoördinator • GROEP T - Internationale Hogeschool Leuven
7
Binnen de R&D-afdeling van OmniChem is het mijn taak om nieuwe technologie (toestellen, katalysatoren, enzymen) te vinden en te evalueren. Dit met als doel om actieve farmaceutische ingrediënten (API’s) goedkoper en groener te kunnen produceren op multikilogram- tot ton-schaal. Dat doe ik niet alleen. Het netwerken met technologieontwikkelaars en de R&D-afdelingen van onze klanten is een belangrijk deel van mijn werk. Echter, door de strikte confidentialiteit binnen de farmaceutische industrie moet ik nog zeer veel zelf testen samen met mijn teamleden.
“
8
Binnen de R&D-afdeling van OmniChem is het mijn taak om nieuwe technologie (toestellen, katalysatoren, enzymen) te vinden en te evalueren.
”
Het was een zeer vlotte overgang van mijn doctoraatsonderzoek in de organische synthese naar de jobs bij Devgen (organische synthese van biologisch actieve moleculen op (milli)gramschaal voor medicinale toepassingen) en later OmniChem. Naast werken in teamverband zijn kennis/inzicht van de chemie en een vermogen om grote hoeveelheden wetenschappelijke of technische literatuur te verwerken op korte tijd van groot belang. Dit leer je allemaal zowel tijdens de masteropleiding als de doctoraatsopleiding.
doctor in de wetenschappen, chemie 2005 • technology development chemist • Ajinomoto OmniChem
Chemie
Bert Metten
Chris Engels
doctor in de wetenschappen, chemie 2003
Chemie
• R&D chemist • DuPont de Nemours Performance Coatings
Als R&D chemist ben ik verantwoordelijk voor het aansturen en uitwerken van (onderzoeks)projecten en formulatie’s met betrekking tot coatings voor de auto-industrie. Concreet gaat dat in mijn geval over watergedragen basislakken voor de sector van autoreparatie. De inhoud van de projecten varieert, soms gaat dat over fundamentele ontwikkelingen van nieuwe technologieën en producten, of initiatieven voor kwaliteitsverbetering. Soms is onze opdracht gericht op de ondersteuning van productieeenheden, technische teams en kwaliteitscontrole. In de praktijk ben ik dagelijks bezig met het aansturen van een team van laboranten, waarbij projectmatig tewerk wordt gegaan, en ook met de rapportering naar de business-organisatie. Mijn achtergrond in organische scheikunde, polymeerchemie en -fysica gaf een goede basis om de principes van coatingtechnologie te leren. Ook het zelfstandig, projectmatig en onderzoeksgericht denken dat ik elke dag nodig heb, dank ik voor een groot deel aan de vorming tijdens mijn doctoraatsjaren.
“
Mijn achtergrond in organische scheikunde, polymeerchemie en -fysica gaf een goede basis om de principes van coating-technologie te leren.
”
9
Hercorub is een Belgische rubberproducent, actief in alle domeinen van de rubberverwerking: van de ontwikkeling van nieuwe rubbermengsels, het mengen van zowel zwarte als gekleurde mengsels tot de productie van gevulkaniseerde voorwerpen en profielen.
Kris Metten 10
doctor in de wetenschappen, chemie
Chemie
2007 • R&D manager • Hercorub NV
Mijn taak bestaat vooral uit de ontwikkeling van nieuwe rubbermengsels op maat van de klant. Ik heb contact met leveranciers, ik selecteer en koop grondstoffen aan en ik houd de wetgeving in verband met het gebruik van deze grondstoffen in het oog. Ik werk nauw samen met de eigen productie en het labo, maar uiteraard ook met de klant om een optimaal ontwerp te vinden voor hun toepassing. Voor het volgen van de wetgeving (o.a. REACh) werken we samen met de overkoepelende organisatie voor onze sector. Na anderhalf jaar “on the job” training volgde ik mijn collega op als R&D manager. Tijdens mijn opleiding als scheikundige heb ik een ruime basis verworven, die zeer belangrijk blijkt om de eigenschappen en werkzaamheid van de grondstoffen te kunnen inschatten. Een doctoraat is een goede training om zelfstandig te werken aan projecten, beginnend van literatuur tot het finale artikel.
“
Mijn taak bestaat vooral uit de ontwikkeling van nieuwe rubbermengsels op maat van de klant.
”
Ik hou me bezig met de ontwikkeling en synthese van uiteenlopende chemische producten als farmaceutische middelen (vooral als enzymeremmers).
”
Na masterstudies in Kroatië, behaalde ik in 2004 aan de KU Leuven mijn doctoraatsdiploma in de organische chemie onder leiding van prof. Wim Dehaen. Kort daarna vond ik werk als medicinale chemicus bij een spin-off van de Leuvense universiteit. Nu werk ik al enkele jaren als onderzoeker in de Afdeling Farmacie van de Universiteit van Namen. Ik hou me bezig met de ontwikkeling en synthese van uiteenlopende chemische producten als farmaceutische middelen (vooral als enzymeremmers). Tot mijn taken behoren experimenteel werk in het laboratorium, het schrijven van publicaties en rapporten en vergaderingen met verschillende partners. Af en toe zit ik ook in jury’s voor verdedigingen van masterproeven en help ik stagiaires en studenten met hun labowerk. Er is veel contact met externe medewerkers en verschillende keren per jaar mag ik conferenties bijwonen, in België en in het buitenland. Momenteel zijn we een nieuw multidisciplinair onderzoekscentrum uit de grond aan het stampen, NAMEDIC. De bedoeling is om het onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen uit te breiden en te coördineren. De solide chemische achtergrond die ik aan de KU Leuven heb opgebouwd is onontbeerlijk bij het uitvoeren van mijn functie.
Chemie
“
Eduard Dolusic
doctor in de wetenschappen, chemie 2004 • onderzoeker • Universiteit Namen
11
Eindhoven aan de slag gegaan, in een divisie die zich bezighield met een technologie waar ik niet veel van af wist. Toch kon ik al snel een meerwaarde bieden, omdat chemici heel breed opgeleid en multi-inzetbaar zijn. Na een tussenperiode bij een andere onderzoeksdivisie van Philips werk ik vandaag nog altijd bij Philips Research en heb via het dual ladder systeem carrièrestappen gemaakt. Dit is een systeem waarbij bedrijven twee gelijkwaardige carrièrepaden aanbieden: één voor technisch personeel, en één voor managers. Dit doen sommige bedrijven zodat hun technici (wetenschappers of ingenieurs) niet overschakelen naar management functies om meer betaald te krijgen, zoals zo vaak gebeurt.
12
Ik ben nu research fellow, en overzie de langetermijnontwikkelingen in Micro Systeem Integratie. Applicaties van deze technologie zijn bijvoorbeeld Solid State Lighting (LEDs), Medische Imaging systemen (X-ray, CT, PET ...) en Minimally Invasive Healtchare (zoals catheters). De brede opleiding die je krijgt bij chemie is van groot belang gebleken in mijn werk. Ze heeft me in staat gesteld om me heel snel nieuwe vakgebieden eigen te maken, zelfs tot op de dag van vandaag. In mijn geval is mijn opleiding ook de basis geweest van een brede wetenschappelijke en maatschappelijke interesse.
“
Ik ben nu research fellow, en overzie de lange termijn ontwikkelingen in Micro Systeem Integratie.
”
Marc De Samber
doctor in de wetenschappen, chemie 1990 • research fellow • Philips Research
Chemie
Na het afleggen van mijn doctoraat in de analytische en anorganische chemie ben ik meteen bij Philips Research in
An D’Hoore
doctor in de wetenschappen, chemie 1993
Chemie
• lerares wetenschappen / chemie • Sint-Jan-Berchmanscollege Westmalle
Dit jaar ben ik mijn 18de jaar begonnen op het Sint-Jan Berchmanscollege. Ik geef er wetenschappen, voornamelijk chemie. Ik probeer interesse voor wetenschappen op te wekken bij mijn leerlingen. Dat doe ik enerzijds door zoveel mogelijk experimenten te laten zien. Anderzijds daag ik de leerlingen ook uit om zelf experimentjes te bedenken bij een onderzoeksprobleem. We proberen ook om de leerlingen te laten deelnemen aan wetenschappelijke wedstrijden zoals de olympiades, wedstrijden voor wetenschappelijke uiteenzettingen, wetenschapsbeurzen ... De leerlingen steken ook een chemieshow in elkaar die dan gepresenteerd wordt op het schoolfeest. Ik ga graag om met jonge mensen en ik probeer hen wetenschappelijke dingen uit te leggen op een zo eenvoudig mogelijke manier. Naast het lesgeven ben ik ook nog vakcoördinator wetenschappen. Dat houdt in dat je verantwoordelijk bent voor de afspraken tussen de vakken onderling. Wie ziet wat, wanneer? Concrete leerlijnen zowel verticaal als horizontaal uitwerken horen ook bij mijn taken. Daarnaast ben ik ook nog preventie-adviseur. De studie chemie heeft mij de nodige achtergrond bezorgd die ik nodig heb om les te geven.
“
Ik ga graag om met jonge mensen en ik probeer hen wetenschappelijke dingen uit te leggen op een zo eenvoudig mogelijke manier.
”
13
Gregory Absilis 14
doctor in de wetenschappen, chemie 2011
Chemie
• postdoctoraal onderzoeker (FWO) • KU Leuven
Mijn huidige functie als postdoctoral researcher omvat een mix van eigen onderzoek, onderwijs en projectmatig onderzoek in teamverband. Zo kan ik verder bouwen op de kennis en vaardigheden die ik vergaarde tijdens mijn doctoraatsopleiding. Daanaast biedt mijn huidige job mij de mogelijkheid om mijn management skills wat aan te scherpen. Ik werk bijvoorbeeld meer projectmatig, en stuur het onderzoek meer in plaats van het zelf uit te voeren. Tijdens mijn doctoraatsopleiding lag de focus immers vooral op het eigen onderzoek, terwijl er nu veel meer gewerkt wordt vanuit het onderzoek binnen de hele onderzoeksgroep.
“
Mijn huidige functie als postdoctoral researcher omvat een mix van eigen onderzoek, onderwijs en projectmatig onderzoek in teamverband.
”
”
Als hoofd van Business Development & Academic Relations verzorg ik de koppeling van ons bedrijf met de academische wereld. IBM is een bedrijf dat hardware, software en IT-diensten aanbiedt, en voor ons is het belangrijk om product- en naamsbekendheid te verkrijgen en te behouden. Eén manier waarop we dat doen, is door samenwerking met verschillende universiteiten, bedrijven en hogescholen. Als hoofd van Academic Relations is het mijn taak om deze samenwerking op verschillende manieren te organiseren. Voorbeelden zijn conferenties en onderzoeksgroepen sponsoren, workshops organiseren, of lezingen geven aan studenten. Aangezien ik vaak in contact kom met academici uit een ander vakgebied (bijvoorbeeld een hoogleraar van een universiteit waarmee we samenwerken), is het belangrijk om van elke exacte wetenschap een zekere graad van kennis te hebben. Deze kennis heb ik te danken aan mijn basisopleiding chemie, waar ik niet alleen op vlak van chemie, maar ook op vlak van de andere exacte wetenschappen een degelijke intellectuele bagage heb meegekregen. Hierdoor kan ik actief deelnemen aan discussies met deze academici. Mijn functie komt dus neer op het onderhouden van een cross-over tussen de verschillende exacte wetenschappen, en mijn basisopleiding heeft enorm bijgedragen tot het succesvol volbrengen van deze taak.
Hans Van Mingroot
Chemie
“
Aangezien ik vaak in contact kom met academici uit een ander vakgebied (bijvoorbeeld een hoogleraar van een universiteit waarmee we samenwerken), is het belangrijk om van elke exacte wetenschap een zekere graad van kennis te hebben.
doctor in de wetenschappen, chemie 1995 • business development & academic relations • IBM
15
Group. Met dat team actief in medicinale chemie hebben we acht klinische kandidaten gevonden op het gebied van infectieziekten, metabole ziekten en bactericide componenten. In 2003 werd ik hoofd van Medicinal Chemistry in België, met als opdracht de begeleiding van teamleiders bij de ontdekking van nieuwe geneesmiddelen. Einde 2006 kreeg ik de verantwoordelijkheid over een nieuwe groep, Exploratory Research, die activiteiten ontplooit in de herpositionering van geneesmiddelen en verkennende medicinale chemie gebaseerd op brede screening.
“
16
Lieven Meerpoel
doctor in de wetenschappen, chemie 1992 • head of medicinal chemistry,
In mijn huidige functie heb ik de leiding over een portfolio van projecten om geneesmiddelen te ontdekken voor oncologie.
”
Sinds einde 2007 heb ik nog verschillende leidinggevende functies in medicinale chemie bekleed, en sedert september 2010 ben ik hoofd medicinale chemie, oncology. In die functie heb ik de leiding over een portfolio van projecten om geneesmiddelen te ontdekken voor oncologie. In totaal werken 32 Janssen chemici en 35 externe chemici onder mijn leiding. Onderzoek in de farmaceutische industrie is een goed alternatief voor academische research en daarom ben ik bij het onderzoeksteam van Janssen gestart. Medicinale chemie vergt een multidisciplinaire aanpak, die zowat je hele wetenschappelijke kennis mobiliseert. Bovendien is medicinale chemie een directe toepassing van organische synthese, die creatief denken en een brede kijk op structurele diversiteit vereist. Ook een degelijke kennis van analytische fysicochemie en van biologie, biochemie en farmacologie komt van pas.
oncology • Janssen Research & Development, een divisie van Janssen Pharmaceutica NV
Chemie
Sedert 1993 werk ik bij de Janssen Research Foundation, nu Janssen Research & Development. In 2001 nam ik de verantwoordelijkheid op voor de Synthesis Enabling Technology
Na het behalen van mijn doctoraat in de organische scheikunde aan de KU Leuven heeft de passie voor wetenschap mij gedreven om verder onderzoek te voeren. Hiervoor ben ik naar Bordeaux
Stijn Claerhout
doctor in de wetenschappen, chemie 2010
Chemie
• postdoctoraal onderzoeker • Institut Européen de Chimie et Biologie (IECB)
getrokken samen met mijn vriendin, eveneens een doctor in de organische scheikunde, om samen aan het Institut Européen de Chimie et Biologie (IECB) als postdoctoraal onderzoeker te gaan werken. Het IECB is een jong onderzoeksinstituut waar scheikundigen en biologen van over de hele wereld dagelijks interageren in een omgeving voorzien van de modernste apparatuur nodig voor het uitvoeren van kwalitatief onderzoek. Hier heb ik één jaar op een project gewerkt in samenwerking met de farmaceutische industrie, wat mij de meer industriële benadering van onderzoek heeft bijgebracht. Daarna heb ik dankzij Europese financiering een eigen project kunnen starten. In dit project zoeken we naar milieuvriendelijke Lewiszuurkatalysatoren op basis van silicium ter vervanging van milieubelastende katalysatoren die metalen bevatten. Deze postdoc biedt de ideale voorbereiding op een succesvolle academische alsook industriële carrière. Tijdens mijn jonge carrière ben ik vaak op wetenschappelijke bijeenkomsten geweest op verschillende plaatsen. Daar is het mij opgevallen dat met de opleiding die ik genoten heb aan de KU Leuven, ik niet moest onderdoen ten opzichte van mijn internationale collega’s op hetzelfde niveau, integendeel zelfs. Door deze postdoc te doen heb ik beseft dat de bagage die ik al verworven had tijdens mijn vooropleiding een solide basis was om op verder te bouwen.
“
In dit project zoeken we naar milieuvriendelijke Lewiszuurkatalysatoren op basis van silicium ter vervanging van milieubelastende katalysatoren die metalen bevatten.
”
17
Milliken Europe is een dochterfirma van het Amerikaanse bedrijf Milliken & Company, met activiteiten in textiel en chemie. De chemietak van Milliken is gespecialiseerd in technologieën voor het ontwikkelen, produceren en op de markt brengen van nieuwe additieven en kleurstoffen met als belangrijkste afzetmarkten: kunststoffen, plastic verpakkingen, detergenten, polyurethaanschuim.
Werner Van de Sande 18
doctor in de wetenschappen, chemie 1987
Chemie
postgraduaat bedrijfskunde 1989 • business manager • Milliken Europe
In mijn functie van business manager van de afdeling chemie ben ik verantwoordelijk voor de winstgevendheid van het bedrijf in de regio Europa, Midden-Oosten en Afrika. ‘Business management’ omvat een hele reeks van activiteiten zoals het ontwikkelen van strategieën, het structureren van de organisatie, het aanwerven, opleiden en begeleiden van nieuwe mensen, het aansturen van sales en marketing, het optimaliseren van de technische ondersteuning van de klanten vanuit onze laboratoria, het begeleiden van de logistieke activiteiten, beslissen over en opvolgen van investeringen en uitgaven, het continu motiveren van het hele team ... Mijn doctoraat scheikunde heeft me een brede technische basis gegeven, die goed van pas komt aangezien we chemicaliën met een heel hoge toegevoegde technische waarde op de markt brengen. Mijn postgraduaat bedrijfskunde is vooral nuttig voor een breder en dieper inzicht in de financiële aspecten van bedrijfsvoering.
“
In mijn functie van Business Manager van de afdeling chemie ben ik verantwoordelijk voor de winstgevendheid van het bedrijf in de regio Europa, Midden-Oosten en Afrika.
”
”
Ik werk op de commerciële dienst van de Business Unit Precious Metals Refining, waar ik mee verantwoordelijk ben voor de aanvoer van nevenproducten die worden gevormd bij de productie van lood, koper en zink. Vaak bevatten ze nog waardevolle metalen, zoals goud en zilver, maar ook onzuiverheden, zoals arseen en antimoon. Umicore verwerkt deze materialen samen met ander elektronisch schroot en gebruikte katalysatoren op een duurzame manier tot eindproducten, die verder verwerkt en verkocht kunnen worden. In onze vestiging in Hoboken, waar ik werk, kunnen we tot 17 verschillende metalen recycleren en verwerken. Omdat ik een commerciële functie heb, en gezien het feit dat er wereldwijd slechts enkele tientallen lood-, koper- en zinkproducenten zijn, ben ik actief over de hele wereld. Dit betekent dat ik 10 tot 20 procent van mijn tijd aan het reizen ben. Als scheikundige ben ik via de R&D afdeling van Umicore in Olen op de commerciële dienst terecht gekomen, op het eerste zicht misschien geen evident parcours. Hoewel ik niet dagelijks bezig ben met wetenschap, vormt mijn opleiding een goede achtergrond om mee te denken in technisch-commerciële discussies, zowel intern als met klanten.
Stijn Foerier
Chemie
“
Ik ben mee verantwoordelijk voor de aanvoer van nevenproducten die worden gevormd bij de productie van lood, koper en zink.
doctor in de wetenschappen, chemie 2008 • sales manager industrial by-products • Umicore
19
20
onderwijs. Ik ben ook actief in het Hoger Onderwijs als lector Wereldoriëntatie - Natuur in het Departement Lerarenopleiding van de KHLeuven en als praktijklector in de Specifieke Lerarenopleiding Chemie aan de KU Leuven. Tijdens een werkweek kom ik zo in contact met sterk verschillende leeftijdsgroepen in het onderwijslandschap: met lagere schoolkinderen bij mijn stagebezoeken in basisscholen, met leerlingen van de derde graad ASO en met hogeschool- en universiteitsstudenten tijdens hun lerarenopleiding. De taakinvulling in het onderwijs is bijzonder boeiend. Uiteraard is het aanbrengen van leerstof in de wetenschappen een belangrijke opdracht. Een aantal leerlingen ondervindt moeilijkheden met deze inhouden, daarom focus ik mij sterk op het didactisch onderwijsklaar maken van leerstofonderdelen. Visualisatie door het gebruik van moderne leermiddelen vind ik daarbij zeer belangrijk.
“
Jonge mensen begeleiden op hun weg naar volwassenheid is een prachtig gegeven en houdt een leraar zelf jong.
”
Jonge mensen begeleiden op hun weg naar volwassenheid is een prachtig gegeven en houdt een leraar zelf jong. De academische vorming aan de universiteit biedt uiteraard een sterk inhoudelijk fundament. De opleiding draagt ook bij tot het verwerven van de nodige flexibiliteit: het onderwijslandschap verandert immers voortdurend, en ook de concrete jobinvulling van een leraar is dikwijls zeer wisselend.
Paul Degreef
licentiaat in de chemie 1975 • leraar chemie en biologie / lector / medewerker SLO • KHLeuven / KU Leuven
Chemie
In de loop van de jaren heb ik chemie, biologie, fysica en wiskunde onderwezen in verschillende studierichtingen van het secundair
Het O.L.Vrouwziekenhuis omvat 3 campussen (Aalst, Asse, Ninove) waar zo’n 2.500 personeelsleden en ca. 280 dokters werkzaam zijn. Jaarlijks zijn er ongeveer 32.000 opnames, de opnames in de dagklinieken niet meegerekend. Als IT-Directeur ben ik verantwoordelijk voor een team van een 30-tal medewerkers actief voor de 3 campussen van het O.L.Vrouwziekenhuis. Het volledige IT-gebeuren omvat alle taken vanaf het definiëren van een IT-strategie tot en met het leveren van de dagdagelijkse ondersteuning.
Steven Creve
doctor in de wetenschappen, chemie 1998
Chemie
MBA Erasmus Univ. Rotterdam 2005 • IT-directeur • O.L.Vrouwziekenhuis Aalst
Door de sterke informatisering van de quantumchemie is de sprong vanuit deze afstudeerrichting naar IT relatief klein. Een doctoraat in computationele chemie heeft die kennis en interesse nog verder bevorderd. Verder is het ook zo dat het maken van een doctoraat een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van competenties die onontbeerlijk zijn in een leidinggevende functie, zoals analytisch denken en handelen, grote zelfstandigheid, en vooral ook doorzettingsvermogen. Bovendien is zo’n gevorderde opleiding zeker een voordeel in een sterk onderzoeksgerichte en hoogtechnologische ziekenhuisomgeving waarbij een heldere communicatie met artsen-specialisten van cruciaal belang is.
“
Door de sterke informatisering van de quantumchemie is de sprong vanuit deze afstudeerrichting naar IT relatief klein.
”
21
Ik ben de verantwoordelijke van het kwaliteitslabo van Pfizer in
Tom Dewit 22
doctor in de wetenschappen, chemie
Chemie
2001 • manager quality operation • Pfizer
Puurs. Mijn afdeling staat in voor het controleren van binnenkomende grondstoffen, afgewerkte producten, stabiliteitsstudies op afgewerkte producten. Daarnaast gaat een belangrijk deel van ons werk ook uit naar analytische ondersteuning in projecten. Daarbij streven we naar een continue optimalisatie van onze productieprocessen en analytische methodes. Mijn wetenschappelijke achtergrond draagt uiteraard bij tot het begrijpen en analyseren van analytische problemen, maar mijn hoofdtaak is ervoor te zorgen dat we met de afdeling de juiste richting uitgaan en resultaten kunnen boeken. Visie, organisatie en coaching zijn daarbij sleutelelementen. Die zaken krijg je uiteraard niet mee in een cursus aan de universiteit, maar via mijn doctoraatsopleiding heb ik de kans gehad om naast het puur wetenschappelijke ook in aanraking te komen met andere elementen van het onderzoek, die ik vandaag nog altijd nodig heb. Mijn doctoraatsthesis was voor mij dan ook meer dan het louter wetenschappelijke onderzoeksthema. Het doctoraat heeft mij vooral een aantal vaardigheden verschaft die me toelaten mijn job succesvol uit te oefenen. Ik denk dan aan het groeien in zelfstandigheid, het ontwikkelen van een langere termijnvisie, het zien van opportuniteiten en ermee aan de slag gaan, het begeleiden van andere studenten, overleggen met collega’s, overtuigen van promotoren en industrie … Die competenties zijn onontbeerlijk in de industrie van vandaag.
“
Mijn afdeling staat in voor het controleren van binnenkomende grondstoffen, afgewerkte producten,
”
stabiliteitsstudies op afgewerkte producten.
”
Nog voor ik mijn doctoraat in de kwantumchemie had afgewerkt, was ik al aangeworven bij McKinsey & Company, een internationaal management consultancybedrijf. Als consultant help je, binnen een sterk teamverband, multinationals op het gebied van strategie, organisatie, operationele verbetering en capaciteitsverhoging. Meestal gaat het om studies van enkele weken tot maanden, waarin je intens met de klant samenwerkt. Voor het ogenblik leid ik de “Resource Productive Operations” afdeling die klanten helpt hun verbruik van natuurlijke grondstoffen te verminderen en tegelijk kosten te besparen - de meer technische inslag van mijn werk past perfect bij mijn achtergrond als wetenschapper. Als wetenschapper, en zeker als chemicus, ben je vertrouwd met het gebruik van hypotheses, het plannen en opzetten van experimenten en het analyseren van de verkregen data. Deze methodiek werkt evengoed in een zakelijke omgeving en helpt je om tijd te besparen door vroeg in een studie de interessante opties te selecteren en de uit te voeren analyses op te zetten. Het is dan ook niet echt verbazingwekkend dat ik hier bij McKinsey & Company al veel wetenschappers ben tegengekomen. In mijn huidige rol helpt mijn algemene wetenschappelijke achtergrond om makkelijk tussen verschillende industrieën te navigeren en om nieuwe concepten te ontwikkelen die verdere verbeteringen mogelijk maken.
Ken Somers
Chemie
“
Voor het ogenblik leid ik de “Resource Productive Operations” afdeling die klanten helpt hun verbruik van natuurlijke grondstoffen te verminderen en tegelijk kosten te besparen.
doctor in de wetenschappen, chemie 2003 • consultant • McKinsey & Company
23
Pol Bamelis
Ik heb mijn hele carrière voor Bayer gewerkt: Bayer wierf op het ogenblik van mijn promotie specifiek doctores in de scheikunde aan voor productiejobs. Ik ben begonnen in het WHL (Laboratorium) in Leverkusen en werd vervolgens plant manager in Antwerpen. De laatste 20 jaar van mijn carrière bracht ik door bij Bayer in Leverkusen, waar ik ook 10 jaar lid was van de Vorstand, het hoogste executief comité. Ik was er wereldwijd verantwoordelijk voor Research en Development.
24
Na mijn pensioen in 2002, ben ik aan een tweede jeugd begonnen met bestuursmandaten in binnen- en buitenland: Actogenix, Medigene, Hemacon, Polytechnosmacon en van een heel andere aard: de Raad van Bestuur van de KU Leuven.
“
Een job als manager in de industrie is het mooiste wat men zich kan voorstellen.
”
doctor in de wetenschappen, chemie 1963 • gepensioneerd manager • Bayer
Chemie
Een job als manager in de industrie is het mooiste wat men zich kan voorstellen.
“
Mijn taak is om te zorgen voor een kostenefficiënte transfer van de afvalstromen naar de verschillende valorisatiecentra.
Jan Vandersmissen
licentiaat in de chemie 1992
Chemie
• plant manager SITA • Suez Environment
”
Ik ben momenteel actief als plant manager voor Suez Environment. In de vestiging in Antwerpen, waar ik werk, worden alle mogelijke afvalstromen van de regio Antwerpen verzameld en daarna gevaloriseerd. We kunnen de gevaloriseerde afvalproducten zo recycleren om er secundaire grondstoffen van te maken. Suez Environment streeft naar een koppositie als leverancier van deze grondstoffen. Hiervoor is het belangrijk dat de inzameling zo vlot mogelijk gebeurt, om zo het recyclageproces te optimaliseren. Dit is waar ik verantwoordelijk voor ben: mijn taak is om te zorgen voor een kostenefficiënte transfer van de afvalstromen naar de verschillende valorisatiecentra. Mijn basisopleiding heeft ervoor gezorgd dat ik een sterke basis heb in het analyseren van complexe vraagstukken. Hierdoor kan ik een gefundeerde oplossing uitwerken voor een specifiek probleem, waardoor we het productieproces kunnen optimaliseren. Deze oplossingen worden dan “verkocht” aan medewerkers, die ze omzetten naar de praktijk.
25
Na mijn studies Chemie heb ik ervoor gekozen om het onderzoek
Griet Depotter 26
master in de chemie 2011
Chemie
• doctoraatsstudent • KU Leuven
van mijn masterthesis verder te zetten in een doctoraat. In onze onderzoeksgroep, het Laboratorium voor Moleculaire Elektronica en Fotonica, gebruiken we lasers om de bijzondere optische eigenschappen van organische materialen te bestuderen. Dit kan leiden tot betere optische technologie zoals sneller internet of betere opsporing en genezing van ziektes zoals bijvoorbeeld Alzheimer. Ik apprecieer enorm de zelfstandigheid, de ruimte voor creativiteit en de jonge omgeving om in te werken. Het uitwerken van een eigen project en stellen van realistische doelen is een hele uitdaging. Naast het onderzoekswerk behoort het geven van oefenzittingen ook tot mijn takenpakket. Ik geef oefenzittingen Chemie aan de studenten uit de eerste bachelor van onze faculteit. Die afwisseling tussen onderwijs en onderzoek vind ik zeer verrijkend. Jonge mensen warm maken voor chemie en begeleiden in het wetenschappelijk leren denken geeft enorm veel voldoening.
“ ”
De afwisseling tussen onderwijs en onderzoek vind ik zeer verrijkend.
In mijn opleiding heb ik niet alleen een degelijke vakinhoudelijke bagage meegekregen, maar ik heb ook geleerd om kritisch en analytisch na te denken. Ik volgde ook de lerarenopleiding, waardoor ik tijdens het lesgeven kan steunen op mijn didactische kennis en gemakkelijker kan inspelen op problemen en vragen van de studenten.
Nederland ben ik verantwoordelijk voor het opzetten en uitvoeren van een beleid over ons intellectueel eigendom (zoals patenten, merken en bedrijfsgeheimen), met als doel om op een duurzame manier waarde te halen uit al onze kennis en innovaties. Samen met onze klanten hebben we het tot onze missie gemaakt om steeds nieuwe duurzame oplossingen te ontwikkelen die levens kunnen beschermen en prestaties in allerlei toepassingen kunnen verbeteren.
“
Het komt er op aan zo goed mogelijk bruggen te slaan tussen de verschillende disciplines.
”
Ik werk samen met een wereldwijd team van octrooi- en merkenspecialisten en heb continue interacties met R&D, marketing, sales en business mensen. Heel boeiend en divers allemaal, vooral omdat het erop aan komt zo goed mogelijk bruggen te slaan tussen de verschillende disciplines. Mijn job ligt me nauw aan het hart omdat ik er veel creativiteit in kwijt kan, altijd innovatief bezig kan zijn, er continu ruimte is om te verbeteren en de zaken anders aan te pakken en ik mee kan sturen aan een stuk (cultuur)verandering in zo’n groot bedrijf als DSM. Mijn opleiding in de chemie heeft me de belangrijke wetenschappelijke basiskennis gegeven. Het doctoraat bracht, naast de diepe wetenschappelijke kennis, ook de competenties om een wetenschappelijk project op poten te zetten en af te ronden in de vorm van publicaties en contacten te leggen in de wereldwijde wetenschappelijke wereld. En nog belangrijker: het bracht me vooral ook veel bij op het vlak van persoonlijke ontwikkeling.
Edith Hermans
Chemie
DSM is een multinational actief in Life Sciences en Materials Sciences met ongeveer 24000 medewerkers wereldwijd. Als global manager Intellectueel Eigendom bij DSM Dyneema in
doctor in de wetenschappen, chemie 1997 • Intellectual Asset Manager • DSM NV (Nederland)
27
