Rondom: Hoe werk je samen aan een goed begeleide stage?
Checklist ‘Afspraken met elkaar maken’ voor scholen en stagebieders Deze checklist is voor scholen en (potentiële) stagebieders die elkaar beter willen leren kennen en met elkaar in contact willen komen over maatschappelijke stages. Het is een geheugensteun en een hulpmiddel. Bekijkt u welke aandachtpunten voor u de moeite waard zijn.
De checklist bestaat uit de volgende groepen aandachtspunten die gelden voor zowel de school als de stagebiedende organisatie:
a. Visie en doelen: hoe zien we maatschappelijke stage en wat willen we er mee bereiken? b. Samen plannen: hoe plannen en organiseren we als school en stagebieder samen de maatschappelijke stages? c. Praktische zaken: hoe zet je de praktische punten op de ‘i’? d. Duurzame samenwerking: hoe zorgen we ervoor dat een waardevolle samenwerking in stand blijft? e. Context: hoe zijn de stages in uw gebied geregeld, wat bieden stagemakelaars, wat doet de gemeente?
Onder de checklist staat een paragraaf ‘Kansen benutten’. Hier staat een aantal opties die in uw situatie mogelijk interessant zijn, maar buiten het kader van deze checklist liggen. In deze paragraaf is bijvoorbeeld aandacht voor vrijwilligerscentrale, gemeente en de schoolinterne stages.
Visie en doelen Voordat school en stagebieder contact leggen, is het goed zelf duidelijkheid te hebben over: •
de reden dat de maatschappelijke stages verplicht is: wat kan ermee bereikt worden, hoe kunnen ze dat bereiken en onder welke voorwaarden.
•
hoe de school de maatschappelijke stage ziet (visie, doel tegen de achtergrond van het schoolbeleid, identiteit), de status/plek van maatschappelijke stages op school en het verschil met beroepsgeoriënteerde stages.
•
hoe de stagebieder maatschappelijke stage ziet (visie, doel, motieven).
•
wat de leerling eraan heeft: bijvoorbeeld bepaalde vaardigheden leren, verantwoordelijkheden dragen, plezier en het gevoel iets voor een ander te betekenen en bij te dragen aan de samenleving.
•
wat de samenleving eraan heeft: extra handen, burgerschap, vrijwilligers van de toekomst
•
criteria die de school hanteert.
Samen plannen Naast schriftelijke of digitale informatie via de website is een persoonlijke kennismaking gewenst. Hier bespreken de school en de stagebiedende organisatie wie waar verantwoordelijk voor is. •
School: voorbereiding van leerlingen, de beslissing of een stageplaats voldoet aan de criteria van de school
•
Stagebieder: bij wie moet de stagiair zich melden, wie leidt en begeleidt.
In veel gevallen is er sprake van overkoepelende aandachtsvelden: •
om welk type leerling het gaat (leeftijden, kwaliteiten, interesses)
•
welk belang, voordeel, nut beide partijen hebben bij MaS
•
welke stageplekken de stagebieder ziet en onder welke voorwaarden (tijden, kwaliteiten leerling) stages kunnen plaatsvinden,
•
of het handig is – in geval van een grote stagebieder - om het middenmanagement te betrekken bij het zoeken naar en scheppen van stageplaatsen. Dit kan draagvlak binnen de organisatie simuleren
•
om welke stageactiviteiten het gaat
•
welk type stages het zijn, zoals: lint, estafette, blok, project, e.d. en hoe deze worden uitgevoerd: leerlingen in duo’s, in groepjes of individueel.
•
welke ruimte de leerling hierin heeft
•
wat de leerling ervan kan opsteken en eraan kan beleven
•
hoe de match leerling-stageplaats tot stand komt
•
aan welke regels de leerling zich moet conformeren
•
hoe leerlingen voorbereid worden op deze stages van deze stagebieder. Stagebieder kan bijvoorbeeld op school komen voorlichten of leerlingen gaan kennismaken, stagebieder neemt deel aan stagemarkt op school)
•
hoe en door wie welke begeleiding plaatsvindt. Eventueel is er bij de begeleiding een rol voor ouders, Hbo-studenten, mensen uit het bedrijfsleven via Maatschappelijk Betrokken Ondernemen
Praktische zaken Belangrijke vragen als: •
Gebruiken leerlingen een logboek of stageboekje?
•
Hoe verloopt de communicatie en het contact tussen stagebieder en school? Wie is het ‘aanspreekpunt’: personen/functionarissen zoals coördinator maatschappelijke stage en stagecoördinator van de stagebieder. Hoe zijn deze te bereiken: adres, email, 06-nummer?
•
Wat te doen bij vragen, problemen?
•
Hoe worden werkzaamheden geregistreerd/afgetekend: mogelijk gebruik van stageboek, stageformulier?
•
Is een stagecontract tussen beide partijen gewenst?
•
Wordt per leerling een stagecontract opgesteld?
•
Hoe vindt geëvalueerd plaats en met welke inbreng van de stagebieder?
•
Hoe zorgt de school voor aandacht voor de ervaringen van de leerlingen en hoe kunnen leerlingen hierop reflecteren?
•
Hoe wordt gezorgd voor informatie over de leerlingen (contactpersoon, afdeling, adres, telefoonnummer, e-mail)?
•
Welke informatie verwacht de stagebieder over de komende leerlingen (naam, afdeling, belangstelling, adres, foto)? Een voorbeeld is een e-mail van de leerling aan stagebieder waarin deze iets over zichzelf vertelt.
•
Hoe is de verzekering voor aansprakelijkheid geregeld?
•
Is er PR voor, tijdens en na de stage?
•
Zijn de afspraken duidelijk en weten de verschillende partijen voldoende van elkaar? Is er niets over het hoofd gezien?
•
Zijn we overtuigd van het nut en plezier voor leerling en stagebieder en hebben we zin om aan de slag te gaan?
Duurzame samenwerking Streef ernaar om bij gebleken voordelen en succesvolle resultaten duurzame samenwerking met elkaar te ontwikkelen. Overwegingen hiervoor zijn: •
Bekend maakt bemind. Persoonlijke bekendheid tussen school en stagebieder (ook van hun contactpersonen) werkt.
•
Leerlingen hebben vaak al gehoord hebben over stageplaatsen via medeleerlingen, broers en zussen.
•
Vaste patronen en gekende verwachtingen versoepelen samenwerking en voorkomen onduidelijkheid en hieruit voortkomende fricties en verrassingen
•
Er is vast komen staan wanneer en welke stageplaatsen gewaardeerd worden door leerlingen, stagebieder en school.
•
De begeleiding van de leerlingen is al geregeld.
•
Van problemen die zich eerder hebben voorgedaan, is inmiddels geleerd. Het oplossen van nieuwe vraagstukken verloopt soepeler wanneer vorige succesvol zijn getackeld.
•
Er is zekerheid bij beide partners dat de stageplaatsen voldoen aan de wensen en criteria en dat deze bepaalde voordelen opleveren.
•
Er is een breder draagvlak binnen de school en stagebiedende organisatie ontstaan voor de samenwerking met elkaar. Het is gewoon en OK.
De context Is samenwerking of afstemming op lokaal/regionaal niveau afwezig? Onderzoek of er mogelijkheden zijn. •
In pilots is vast komen te staan dat ‘goede’ samenwerking een belangrijke basisvoorwaarde is. Dit vindt plaats in een helder georganiseerd verband, op een door betrokkenen als ‘natuurlijk’ ervaren geografisch gebied (een gemeente/streek, deel van een zeer grote gemeente).
•
Probeer uw omgeving te benutten voor u elf en voor andere partijen: win-winrelaties.
•
Een goed functionerende vrijwilligerscentrale is goud waard.
•
Een stimulerende en faciliterende gemeente draagt bij aan de ontwikkeling van stageplaatsen, de makelaarsfunctie en afstemming/samenwerking van scholen met elkaar.
Kansen benutten Leerlingen zoeken zelf een stageplaats Wanneer leerlingen zelf een stageplek vinden (bijvoorbeeld via eigen netwerk of ouders), dan vervalt een aantal bovengenoemde checkpunten. Er zijn scholen waar een meerderheid van leerlingen zelf een acceptabele stageplaats met begeleiding zoekt. Dit kan leiden tot een stortvloed aan aanvragen bij stagebiedende organisaties, die vervolgens leerlingen moeten teleurstellen. Het gevolg is weer dat sommige van deze organisaties afhaken of samenwerking tot een aantal scholen beperken.
Externe projecten De school zelf kan met externe lokale partners projecten organiseren. Er zijn nationale partners die overigens vaak regionaal of lokaal in afdelingen georganiseerd zijn zoals Zonnebloem, Rode Kruis.
Stageplaatsen binnen school Scholen kunnen ook binnen hun eigen schoolmuren stageplaatsen creëren. Denk bijvoorbeeld aan deelname aan leerlingenraad of herstelwerkzaamheden in het gebouw. Er zijn scholen die aan groepen ouderen een recreatief aanbod doen binnen de schoolmuren. Dit ontlast de instelling en maakt directe begeleiding door (vak-)docenten mogelijk.
Hulp van vrijwilligerscentrale of – steunpunt In geval een vrijwilligerscentrale of –steunpunt betrokken is, zal deze een rol (kunnen) spelen in een aantal aangegeven checkpunten. Er zijn veel voorbeelden van een waardevolle bijdragen van hun kant. Bij samenwerking op lokaal of regionaal niveau wordt afstemming, verdeling van stagebieders en scholen, gezamenlijke projecten mogelijk.
Stel een overeenkomst of convernant op Een overeenkomst/convenant met afspraken en spelregels voor individuele scholen en individuele stagebieders blijkt erg nuttig. Een convenant geeft duidelijkheid over belangrijke zaken: •
Welke partijen (bijvoorbeeld gemeente, vrijwilligerscentrale/-steunpunt, makelaar of een Stichting Welzijn) doen mee?
•
Welke rol spelen deze partijen?
•
Is er een website met aanbod aan stageplaatsen?
•
Wat kunnen makelaars doen voor scholen en stagebieders - zoals het ontwikkelen van nieuw aanbod aan stages.
•
Is er subsidie voor makelaars vanuit de gemeente?
•
Hoe gaat men om met gemeentegrensoverschrijdende leerlingen: zijn er lokaal/regionaal formats beschikbaar?
Hier draait het uiteindelijk allemaal om! Het welslagen van de maatschappelijke stages is uiteindelijk afhankelijk van de ervaringen van de leerlingen. vond ik het zinvol, heb ik iets voor anderen kunnen betekenen, heb ik wat geleerd of ontdekt, ben ik gewaardeerd, maar ook: heb ik plezier gehad.
