Business case Mantelzorg & Familieparticipatie: vragenlijst over baten Investeren in participatie van mantelzorgers & familieleden levert de organisatie baten op. Denk dan aan tijdwinst, meer aandacht voor de cliënt, grotere kwaliteit van zorg of een betere verstandhouding met mantelzorgers en familieleden. Deze baten zijn voelbaar, maar soms lastig concreet te maken. Wat levert het op? Hoe groot zijn de opbrengsten? Definitie Onder mantelzorgers verstaan we mensen uit de naaste omgeving van de cliënt (echtgenote, dochter, zoon, broer, zus, kleinkind of vriend, buren) die regelmatig zorg of ondersteuning bieden aan hun naaste. Bijvoorbeeld een man die zijn dementerende vrouw elke dag komt bezoeken en haar helpt met eten en drinken. Of een dochter die één keer per week komt, de was doet en meegaat naar de dokter. Het kan ook een voormalige buurvrouw zijn die regelmatig komt wandelen. Als andere familieleden, buren, vrienden of kennissen betrokken zijn bij hun naaste in het zorgcentrum, spreken we van familieparticipatie. Het kan gaan om een keer wandelen, meehelpen met eten, boodschappen doen, maar ook uitvoeren van zorgtaken. Vilans heeft een vragenlijst gemaakt waarmee zorgorganisaties de baten op een structurele manier in kaart kunnen brengen. Deze vragenlijst geeft inzicht in wat de relatie met mantelzorgers & familie opbrengt. De kwalitatieve resultaten uit de open vragen geven een onderbouwing en duiding van de resultaten. De kwantitatieve resultaten (vragen uit de CQ-index) worden gebruikt voor de berekening van de opbrengsten van investering in de participatie van mantelzorgers & familie. We maken een onderscheid tussen baten op: I. Algemeen II. Kwaliteit van zorg III. Tevredenheid van cliënten en familie IV. Medewerkerstevredenheid V. Productiviteit VI. CQ-index vragen
1
Vragen Deze vragen zijn te beantwoorden door teamleider of zorgcoördinator.
I. Algemene vragen 1. Maak een schatting hoeveel mantelzorgers en/of familieleden per cliënt meehelpen in de zorg en ondersteuning. Wat doen ze dan zoal voor hun naasten? Kun je een mooi voorbeeld uit de praktijk vertellen?
2. Maak een schatting hoe veel mantelzorgers en familieleden leuke dingen doen met cliënten op een afdeling en/of woongroep of hand- en spandiensten verrichten? Geef aan hoeveel mantelzorgers/familieleden er per cliënt zijn. Wat doen ze zoal?
3. Wat zou er gebeuren als je zou stoppen met het investeren in de relatie met mantelzorgers & familie die een rol (kunnen) spelen in de zorg en het welzijn van hun naaste?
4. Hoe vaak krijg je een compliment van mantelzorgers en/of familieleden? Kun je een voorbeeld geven?
II. Kwaliteit van zorg 1. Investeren in actieve deelname van mantelzorgers en familie draagt bij aan een hogere score op de CQ-index. Ben je het hiermee eens of oneens? Kun je uitleggen waarom?
2
2. Investeren in actieve deelname van mantelzorgers en familie draagt bij aan een betere kwaliteit van zorg. Ben je het hiermee eens of oneens? Kunt je uitleggen waarom?
III. Tevredenheid cliënten en familie 1. Investeren in actieve deelname van mantelzorgers en familie aan de zorg en ondersteuning draagt bij aan een grotere tevredenheid van cliënten. Ben je het hiermee eens of oneens? Kun je uitleggen waarom en een voorbeeld geven uit de praktijk?
2. Investeren in actieve deelname van mantelzorgers en familie draagt bij aan een grotere tevredenheid van deze groepen. Ben je het hiermee eens of oneens? Kun je uitleggen waarom en een voorbeeld geven uit de praktijk?
3. Aandacht geven aan familie en mantelzorgers zorgt voor minder klachten van deze groepen. Ben je het hiermee eens of oneens? Kun je uitleggen waarom en een voorbeeld geven uit de praktijk?
4. Aandacht geven aan familie en mantelzorgers draagt bij aan een grotere betrokkenheid van deze groepen (ze doen meer en zijn vaker aanwezig). Ben je het hiermee eens of oneens? Kun je uitleggen waarom en een voorbeeld geven uit de praktijk?
3
IV. Medewerkerstevredenheid 1. Aandacht geven en contact leggen met mantelzorgers en familie zorgt ervoor dat medewerkers cliënten beter leren kennen en hierdoor beter zorg op maat kunnen leveren. Ben je het hiermee eens of oneens? Kun je uitleggen waarom en een voorbeeld geven uit de praktijk?
2. Investeren in relatie met mantelzorgers en familie zorgt ervoor dat medewerkers minder snel en minder vaak verzuimen. Ben je het hiermee eens of oneens? Kun je uitleggen waarom en een voorbeeld geven uit de praktijk?
3. Investeren in relatie met mantelzorgers en familie zorgt voor betere communicatie, zodat medewerkers minder tijd kwijt zijn aan ‘lastige families’. Ben je het hiermee eens of oneens? Kun je uitleggen waarom en een voorbeeld geven uit de praktijk?
V. Productiviteit 1. Actieve deelname van familie en mantelzorgers zorgt ervoor dat medewerkers productiever kunnen werken. Ben je het hiermee eens of oneens? Kun je uitleggen waarom en een voorbeeld geven uit de praktijk?
2. Actieve deelname van familie en mantelzorgers zorg voor besparing op de personeelskosten. Bijvoorbeeld doordat zij aanwezig zijn op de huiskamers of de afdeling en ook bij andere cliënten een oogje in het zeil kunnen houden. Ben je het hiermee eens of oneens? Kun je uitleggen waarom en een voorbeeld geven uit de praktijk?
4
VI. Uit CQ-Index voor PG Deze vragen te beantwoorden door de medewerker Kwaliteit of door de mantelzorger/familie Vraag Behandelen de zorgverleners uw naaste beleefd? Geven de verzorgenden en verpleegkundigen goed antwoord op uw vragen? Hebben de zorgverleners voldoende aandacht voor hoe het met de cliënt gaat? Besteden de zorgverleners voldoende tijd aan de cliënt? Is er voldoende personeel in huis? Kunnen de verzorgenden en verpleegkundigen goed omgaan met de cliënten? Zijn de zorgverleners (verzorgenden, verpleegkundigen, arts, fysiotherapeut, enz.) goed op de hoogte van de ziekte(n) of gezondheidsproblemen van de cliënt? Is er voldoende toezicht (personeel dat alert is op eventuele onveilige situaties) in de huiskamer, gangen, liften, enz.? Gaan de cliënten prettig met elkaar om? Heeft de cliënt voldoende mogelijkheden voor activiteiten en dagelijkse bezigheden? Worden er genoeg activiteiten door het huis georganiseerd? Sluiten de georganiseerde activiteiten aan op wat de cliënt leuk vindt? Biedt het huis voldoende gezelligheid en mogelijkheden voor contact met anderen? Is er hulp voor de cliënt om naar buiten te gaan of uitstapjes te maken? (hulp van zorgverleners, vrijwilligers en naasten)
Onderdeel uit CQI Informatie en Communicatie Informatie en Communicatie Informatie en Communicatie Informatie en Communicatie Professionaliteit van de zorgverlening Professionaliteit van de zorgverlening Professionaliteit van de zorgverlening Woon- en leefomstandigheden Woon- en leefomstandigheden Activiteiten en dagbesteding Activiteiten en dagbesteding Activiteiten en dagbesteding Activiteiten en dagbesteding Activiteiten en dagbesteding 5
% Soms/nooit
% Meestal
% Altijd
Is er voldoende hulp bij het eten?
Maaltijden
Is er voldoende tijd om te eten?
Maaltijden Rapportcijfer
Wat is uw totaaloordeel over het verpleeg- of verzorgingshuis, waarbij 0 het slechtst mogelijke en 10 het best mogelijke verpleeg- of verzorgingshuis is? Wat is uw totaaloordeel over de verzorgenden en verpleegkundigen, waarbij 0 de slechtst mogelijke en 10 de best mogelijke verzorgenden en verpleegkundigen zijn?
Uit CQ-index voor Somatiek Vraag Hoe vaak behandelen de zorgverleners u beleefd? Hoe vaak geven de zorgverleners goed antwoord op uw vragen? Hebben de verzorgenden en verpleegkundigen voldoende aandacht voor hoe het met u gaat? Is er voldoende personeel in huis? Zijn uw zorgverleners goed op de hoogte van uw ziekte(n) of gezondheidsproblemen? Gaan alle cliënten prettig met elkaar om? Heeft u voldoende mogelijkheden voor activiteiten en dagelijkse bezigheden? Worden er genoeg activiteiten door het huis georganiseerd?
Onderdeel uit CQI Informatie en Communicatie
Geestelijk welbevinden Deskundigheid zorgverleners Zorginhoudelijke veiligheid Woon- en leefomstandigheden Participatie en dagstructurering Participatie en dagstructurering
6
% Soms/nooit
% Meestal
% Altijd
Bevallen de activiteiten die georganiseerd worden u? Biedt het huis voldoende mogelijkheden voor contact met anderen (medecliënten, buurtgenoten, enz.)? Is er hulp van verzorgenden, vrijwilligers of naasten als u ergens naar toe wilt? (naar buiten, bezoek aan anderen, uitstapjes, activiteiten enz.) Is de sfeer tijdens de maaltijden goed?
Participatie en dagstructurering Participatie en dagstructurering Participatie en dagstructurering Maaltijden Rapportcijfer
Wat is uw totaaloordeel over het verpleeg-/ verzorgingshuis, waarbij 0 een negatief oordeel is en 10 een positief oordeel. Wat is uw totaaloordeel over de verzorgenden en verpleegkundigen, waarbij 0 een negatief oordeel is en 10 een positief oordeel.
7
