Business Case Arts Internationale Gezondheidszorg en tropengeneeskundeoktober 2014

Business Case – Arts Internationale Gezondheidszorg en tropengeneeskundeOktober 2014 Oktober 2014

Executive summary Indiener Nederlandse Vereniging voor Tropische Geneeskunde en Internationale businessplan Gezondheidszorg (NVTG) Datum

Oktober 2014

Contactgegevens

NVTG Secretariaat J.C. Hoppenbrouwer (Office Manager) Postbus 82 3738 ZM Maartensdijk [email protected]

Aanleiding

Erkenning profiel Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (AIGT)

Doel businessplan Samenvatting

Aanvraag tot financiering van de opleiding tot AIGT De business case onderbouwt onze financieringsaanvraag bij het Ministerie van VWS. In september 2012 heeft het College Geneeskundige Specialisten (CGS) de opleiding tot AIGT formeel erkent, waarna de opleiding in januari 2014 van start is gegaan. Structurele financiering van de opleiding is noodzakelijk. Hiervoor doen wij een beroep op de gelden vanuit de Regeling Beschikbaarheidbijdrage. De gronden op basis waarvan wij menen hiervoor in aanmerking te komen zijn: er is geen sprake van marktverstoring; er wordt opgeleid voor zorg die verleend wordt op basis van de Zorgverzekeringswet, de AWBZ of de Wet publieke gezondheid en er is voldaan aan het uitgangspunt van macro-budgettaire neutraliteit. Het merendeel van de AIGT zal in de directe patiëntenzorg (eerste- of tweedelijnszorg) komen te werken. Een klein deel zal gaan werken in de publieke sector in Nederland (ministeries, universiteiten, GGD's, Centra voor jeugd & gezin of Asielzoekerscentra) of in de internationale gezondheidszorg, waaronder UN Organisaties, adviseurswerk op het terrein van internationale gezondheidszorg. Ook zullen we de AIGT terug zien binnen de reizigersgeneeskunde en humanitaire en ontwikkelingsorganisaties, of medische dienstverlening van internationaal opererende bedrijven. De aanvraag tot financiering van 40 opleidingsplaatsen doet beroep op de regeling Beschikbaarheidbijdrage teneinde een structurele financiering van de opleiding te waarborgen. De aanvraag heeft betrekking op het deel van de opleiding waarin reguliere zorg wordt geleverd in het kader van de Zorgverzekeringswet; de totale kosten van de opleiding voor 40 opleidingsplaatsen bedraagt € 10.463.200.

Business Case – Arts Internationale Gezondheidszorg en tropengeneeskunde Oktober 2014

1

Afkortingen AIGT AIO AWBZ BBOV BIG CGS CHVG CIGT CO COTG CVZ EU GGD IGT IS KIT LSH MIH NTC NVTG NZa OI RGS RIVM SARS UNAIDS UNDP UNFPA UNICEF VN VWS WB WHO Wmg

2

Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde Arts In Opleiding Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Begeleidingsgroep Beschrijving Opleidingsplannen Vervolgopleidingen Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg College Geneeskundige Specialismen College voor Huisartsgeneeskunde, Verpleeghuisgeneeskunde en medische zorg voor verstandelijk gehandicapten Concillium Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde Capaciteitsorgaan Concillium Opleiding Tropen Geneeskunde College voor Zorgverzekeringen Europese Unie Gemeenschappelijke GezondheidsDienst Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde Internationale Samenwerking Koninklijk Instituut voor de Tropen Life Sciences & Health sector Master International Health Nederlandse Tropen Cursus Nederlandse Vereniging voor Tropische Geneeskunde en Internationale Gezondheidszorg Nederlandse Zorgautoriteit Opleidingsinstituut AIGT Registratiecommissie Geneeskundige Specialisten Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Severe Acute Respiratory Syndrome Joint United Nations Programme on HIV/AIDS United Nations Development Fund United Nations Population Fund United Nations Children’s Fund Verenigde Naties (Ministerie van) Volksgezondheid, Welzijn en Sport Wereld Bank World Health Organization Wet marktordening gezondheidszorg


Inhoudsopgave 1

2

Inleiding

4

1.1

Aanleiding

4

1.2

Wat betekent de AIGT voor de Nederlandse gezondheidszorg?

4

Contouren opleiding AIGT

5

2.1

Inleiding

5

2.2

Grensoverschrijdende gezondheidszorg

5

2.3

Wat is de meerwaarde van de AIGT voor de Nederlandse gezondheidszorg?

6

2.4

Hoe ziet de opleiding eruit?

7

3

Voorbereiding en start van de opleiding

4

Financiering van de opleiding

9 10

4.1

Waarom vragen wij financiering aan voor de opleiding AIGT?

10

4.2

Overzicht kosten opleiding

11

Bijlagen

14


3

1

Inleiding

1.1

Aanleiding

In september 2012 heeft het College Geneeskundige Specialismen (CGS) het besluit genomen de opleiding IGT als profiel te erkennen, waaraan de titel Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (AIGT) is verbonden, alsmede een register AIGT. De opleiding AIGT is georganiseerd binnen de wettelijke structuren voor medische opleidingen in Nederland. De opleiding tot AIGT is per 1 januari 2014 gestart, de datum waarop het besluit in werking is getreden. In bijlage 1 treft u de erkenningsbrief.

1.2

Wat betekent de AIGT voor de Nederlandse gezondheidszorg?

Het besluit van CGS is belangrijk voor de Nederlandse gezondheidszorg. Het CGS heeft hiermee vastgesteld dat internationale gezondheidszorg en tropengeneeskunde een integraal onderdeel is van de geneeskunde. De opleiding tot AIGT is bij uitstek een opleiding die inspeelt op globalisering en andere ontwikkelingen – zoals toegenomen mobiliteit, migratie, en een veranderende leefomgeving – die in toenemende mate een stempel drukken op gezondheid en de gezondheidszorg in Nederland. De opleiding AIGT is complementair aan bestaande specialisten opleidingen in Nederland; ze vult bestaande specialismen aan met specifieke kennis en kunde. Dat komt ten gunste van eventuele vervolgopleidingen. De AIGT zal als arts binnen de Nederlandse gezondheidszorg gaan werken, bijvoorbeeld in de directe patiëntenzorg of in gebieden gelieerd aan de internationale gezondheidszorg. Dit uitgangspunt vormt de basis voor onze aanvraag bij het Ministerie van VWS. Een anticipatie op de toekomstige werkplekken geeft een beeld van de bijdrage van de AIGT aan de Nederlandse gezondheidszorg. De AIGT zal werkzaam zijn:  In de directe patiëntenzorg in de eerste- of tweedelijnszorg, met specifieke taken van importziekten, interculturele zorg en communicatie met achterstandsgroepen.  In de publieke gezondheidszorg, waaronder Gemeenschappelijke GezondheidsDiensten (GGDen), RIVM, Centra voor jeugd en gezin en Asielzoekerscentra.  In internationale organisaties zoals WHO, UNICEF, UNAIDS en UNFPA, of als adviseurs van nationale overheden, non-gouvernementele organisaties, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten etc.  Kennisinstituten in Nederland, zoals universiteiten, opleidingscentra en Nederlandse bedrijven met investeringen in het buitenland, zoals Shell en Heineken.  Een ander werkterrein dat in toenemende mate belangrijk wordt is de AIGT die als noodhulp arts werkzaam is bij Artsen zonder Grenzen (AzG), de vluchtelingen organisatie van de Verenigde Naties (UNHCR) of het Internationale Rode Kruis. In de volgende hoofdstukken is de financieringsaanvraag toegelicht. Hierin zetten wij uiteen hoe investering in de opleiding AIGT het internationale karakter van onze gezondheidszorg kan waarborgen, en daarbij een return on investment is.

4


2

Contouren opleiding AIGT

2.1

Inleiding

De opleiding Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde is een vervolgopleiding voor basisartsen die zich specialiseren in de internationale gezondheidzorg en tropengeneeskunde.1 Deze nieuwe opleiding speelt in op globaliseringstrends die ook binnen de Nederlandse samenleving en de gezondheidszorg van belang zijn. Het profiel van de AIGT komt tegemoet aan de toenemende behoefte aan kennis op het terrein van de internationale gezondheidszorg en de tropengeneeskunde, met name ook binnen de Nederlandse samenleving, zoals de recente zorgwekkende ontwikkelingen rond de Ebola epidemie laten zien. 2.2

Grensoverschrijdende gezondheidszorg

De ontwikkelingen in onze maatschappij worden mede bepaald door trends die ook zijn weerklank vinden in de gezondheidszorg zoals de globalisering, individualisering en informatisering. De globalisering leidt tot wereldwijd verkeer van mensen en goederen, wereldwijde regelgeving op gebied van milieu, gezondheidsbescherming, mensenrechten, handel, etc. Grensoverschrijdende geneeskunde is meer eerder regel dan uitzondering. Epidemieën zoals Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS), vogelgriep, H1N1 influenza, en heel recentelijk Ebola, tonen dit grensoverschrijdende karakter. En daarmee hoe belangrijk de internationale context is voor de Nederlandse gezondheidszorg. Alle aspecten van epidemiologie, diagnostiek en behandeling, bescherming van de bevolking en regelgeving rond vaccinatie, geneesmiddelen en organisatie van de gezondheidszorg komen hierbij aan de orde. Artsen die kennis en ervaring hebben van al deze aspecten, leveren een essentiële bijdrage aan de bestrijding van deze importziekten in Nederland. Milieuveranderingen door opwarming van de aarde en door menselijk ingrijpen zullen leiden tot nu toe onbekende ziekten. Oprukken van dengue, malaria en chikungunya in Europa, zoönosen, en antibiotica resistente bacteriën laten zien dat dit geen fictie is, maar - helaas - de realiteit. Door vergrijzing en handel zal Nederland een immigratieland blijven, dat ook in de toekomst arbeidskrachten nodig zal hebben. Migranten zullen hun eigen cultuur meenemen naar Nederland met de daarbij behorende inzichten in gezondheid en ziekten. Kennis van importziekten en kennis van gezondheid en gezondheidsbeleving in andere culturen is binnen de Nederlandse gezondheidszorg noodzakelijk om adequate zorg aan deze bevolkingsgroep te geven. Tevens is het belangrijk dat Nederland bij toonaangevende internationale organisaties als WHO en Wereld Bank (en bij supranationale organisaties als de EU) wordt vertegenwoordigd door artsen met een gedegen internationale kennis en inzicht. 2

1

De opleiding tot ‘tropenarts’, al sinds de jaren 60 verzorgd onder auspiciën van de Nederlandse Vereniging voor Tropische Geneeskunde en Internationale Gezondheidszorg (NVTG) 2 Een onderzoek onder artsen die na hun buitenland ervaring in de Nederlands gezondheidszorg gingen werken geeft een beeld van de werkterreinen waarop de toekomstige AIGT werkzaam zal zijn, waaronder de import- en infectieziekten, of in beleidsfuncties (bijvoorbeeld in expertcentra voor tropische ziekten in de universiteitssteden, de reizigersadvisering, GGDen, en in de bedrijfsgezondheidszorg bij multinationals als KLM of Shell. De unieke ervaring van tropenartsen is erg in trek bij de specialismen gynaecologie/verloskunde. (zie: Baerends et al. (2012). Tropenervaring in de Nederlandse gezondheidszorg: Resultaten van een onderzoek naar het carrièreverloop van tropenartsen) Business Case – Arts Internationale Gezondheidszorg en tropengeneeskunde Oktober 2014

5

Edmee Bowles, AIGT en microbioloog in het Gelreziekenhuis Apeldoorn “In Apeldoorn heb ik een hype kunnen bezweren over Ebola en het in perspectief kunnen plaatsen.”

2.3

Wat is de meerwaarde van de AIGT voor de Nederlandse gezondheidszorg?

De AIGT kiest voor een brede opleiding met veel aandacht voor de integrale zorg in de eerste-en de tweede lijn in Nederland. Door deze specifieke opleiding en het meebrengen en toepassen van ervaringen en kennis betreffende gezondheid, ziekte en zorg vanuit een andere klimatologische en culturele omgeving is de AIGT in staat een belangrijke bijdrage te geven aan het verbreden van de medische kennis hierover in Nederland. Kennis die onontbeerlijk is gezien de effecten van globalisering en klimatologische veranderingen op de volksgezondheid in Nederland. De AIGT deze competenties inzetten op de specifieke werkvloer waarvoor hij/zij kiest. Naast specifieke medische kennis is het – gezien de huidige migratiestromen van bevolking en gezondheidswerkers – een meerwaarde dat de arts gewend is aan het uitoefenen van de professie in een interculturele setting. De AIGT is tevens opgeleid om verbindingen te kunnen leggen tussen biologische en sociale determinanten van gezondheid en ziekte en om daarover binnen verschillende gezondheidssystemen te adviseren. Deze kwaliteiten komen ook van pas in de Life Sciences & Health sector (LSH). De Nederlandse LSH zet momenteel sterk in op innovatie en duurzame medische oplossingen voor opkomende markten in Zuid‐Amerika, Midden‐Oosten, Azië en Oost‐Europa: markten waar veel vraag bestaat naar (weder)opbouw en modernisering van de gezondheidszorg.3 Daarnaast heeft deze AIGT arts kennis van en ervaring met het omgaan met de ‘double burden of disease’ (opkomende leefstijl-gebonden ziekten in een populatie met voornamelijk armoede-gerelateerde ziekten) en grensoverschrijdende onderwerpen zoals dreiging van infectieziekten, zorg bij zeldzame aandoeningen, en milieuaspecten.4 Volksgezondheid in Nederland kent allang meerdere internationale dimensies, zoals het omgaan met besmettelijke ziekten, de toenemende internationale regelgeving, en de mondiale dimensie van tekorten aan gezondheidswerkers. Ook is Nederland vertegenwoordigd in internationale samenwerkings- verbanden met name met de WHO, UNFPA, UNICEF, UNAIDS en binnen de EU en de Verenigde Naties.5 De vertegenwoordiging van Nederland in internationale organisaties en internationale overleggen op het gebied van de internationale gezondheidszorg is noodzakelijk. De AIGT heeft de juiste opleiding en ervaring om in deze context te werken en om Nederland hierin te vertegenwoordigen.

3

Zie Samenvatting Internationale Agenda Life Sciences & Health [http://topsectoren.nl/documenten/life-scienceshealth/Marktbewerkingsplannen-Life-Sciences-Health_2014-02-12_96.pdf] 4 Zie: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Definitierapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014. RIVM Rapport 270241002/2011 (pagina 40: het Internationale perspectief in VTV-14) 5 Prioriteiten 2014 van VWS op het terrein van de internationale samenwerking zijn onder meer: partnerschap met de WHO; samenwerking op Europees en mondiaal niveau; grensoverschrijdende gezondheidszorg en internationaal personeels- en detacheringsbeleid. Zie: http://www.rijksbegroting.nl/2014/voorbereiding/begroting,kst186652_15.html 6


Tenslotte, de AIGTs hebben ervaring met zorgverlening in lage inkomenslanden en landen in transitie hetgeen hen uitermate geschikt maat om ingezet te worden bij de wederopbouw van de gezondheidszorg na rampen en in fragiele staten tijdens en na conflicten. Gezien de rol die Nederland speelt in internationale vredestaken en/of internationale samenwerking, heeft de AIGT een belangrijke meerwaarde boven de reguliere arts / specialist zonder deze kennis en ervaring. Prof Dr Hans V Hogerzeil, Professor of Global Health, Groningen “Nederland is een land met een wijd internationaal netwerk. Daar horen lage- en middeninkomenslanden steeds meer bij, vooral ook in de komende dertig jaar; zowel voor handel als voor internationale technische contacten en ontwikkelingssamenwerking. Maar ook goede en hooggeplaatste experts in de belangrijke VN organisaties. Ikzelf ben indertijd eerst vijf jaar als algemeen arts uitgezonden geweest naar Ghana. Ik ben daarna nog twee jaar indirect door Nederland betaald als Junior Professional Officer bij de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO). Daarna ben ik mijn hele carrière bij de WHO gebleven, en eindigde als directeur voor essentiële geneesmiddelen in Geneve – jarenlang de hoogstgeplaatste Nederlander bij de WHO. Vier van de huidige vijf hoogstgeplaatste Nederlanders bij de WHO zijn allemaal als eerste-termijn artsen en apothekers door DGIS (OPIT) of als JPO uitgezonden geweest: Kees de Joncheere (Directeur Essentiele Geneesmiddelen), Peter Graaff (WHO Ebola Coördinator), Henk Bekedam (WHO Ambassadeur in China en Egypte), en Marthe Everard (Directeur Health Technology in Cairo). Het is een illusie om te denken dat Nederland internationale gezondheidsspecialisten kan produceren zonder eerst een pool van jonge experts (artsen, apothekers, vroedvrouwen) op te leiden en hen een aantal jaren overzee te laten werken.”

2.4

Hoe ziet de opleiding eruit?

De opleiding AIGT is een op zichzelf staande opleiding die zich richt op het specifieke vakgebied van de internationale gezondheidszorg en tropengeneeskunde, als geformuleerd in het specifiek besluit. Het is een innovatie van de opleiding tot tropenarts, en onderscheidt zich door een vernieuwde opzet en focus op de gezondheidszorg in Nederland. De nieuwe opleiding voorziet in een carrière van de arts op het vakgebied van de internationale gezondheidszorg en de gezondheidszorg binnen Nederland. De ervaring in het buitenland, opgedaan tijdens de buitenland stage wordt zo een voorwaarde voor een goed functioneren van de AIGT in de Nederlandse context. De opleiding bestaat uit anderhalf jaar praktische klinische opleiding binnen Nederland (2 onderdelen van 9 maanden te kiezen uit de specialismen chirurgie, verloskunde en gynaecologie, of kindergeneeskunde), een half jaar praktische klinische en public health opleiding in het buitenland, en drie maanden cursorisch onderwijs, de Nederlandse Tropencursus (NTC).6 In de NTC wordt aandacht besteed wordt aan een breed scala aan onderwerpen gerelateerd aan de internationale gezondheidszorg, zoals analyse van gezondheidsdeterminanten in verschillende settings, het werken 6

De NTC, de Nederlandse Tropencursus die door het KIT wordt verzorgd en deel uitmaakt van de Master International Health, een Europese Master die wordt aangeboden in samenwerking met Europese universiteiten Business Case – Arts Internationale Gezondheidszorg en tropengeneeskunde Oktober 2014

7

in een interculturele omgeving en daaraan gerelateerde sociale en ethische verantwoordelijkheden, alsmede het werken in een multidisciplinair team. Het fundament van de opleiding AIGT bestaat uit de eindtermen van het Raamplan 2001 Artsopleiding- bijgestelde eindtermen (Metz et al. 2001). Vervolgens is de bouwlaag verstevigd met de eindtermen van de opleiding zoals ontwikkeld door de Commissie profielen en opleidingen toekomstige AIGT. Tijdens de opleiding verdiept de AIO zich in deelgebieden van de geneeskunde die hem/haar competent maken de geneeskunde zelfstandig en professioneel uit te oefenen in het kader van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG). Het opleidingsplan AIGT is ontwikkeld binnen de kaders van het project Modernisering Medische Vervolgopleidingen, en is gestoeld op zeven competentiegebieden.7 De opleiding kan tevens gezien worden als een onderdeel van de opleiding tot specialist, hetgeen betekent dat de gedurende de opleiding verworven competenties mogelijk vrijstelling geven bij (vervolg) opleidingen.8 Bij het opstellen van het opleidingsplan is gebruik gemaakt van de kaders die door rechtsvoorganger van het CGS zijn aangeboden en van de door de Begeleidingsgroep Beschrijving Opleidingsplannen Vervolgopleidingen (BBOV) ontwikkelde systematiek en hulpmiddelen. Zie bijlage 2 voor het opleidingsplan. Een aantal van 40 AIOs is als uitgangspunt genomen voor de behoeftebepaling van de opleiding AIGT.9 De erkenning van het profiel laat zien dat het CGS onderschrijft dat er een arbeidsmarkt voor AIGTs in Nederland is. Het aantal is gebaseerd op de huidige instroomgegevens en ervaringscijfers van de afgelopen jaren. De capaciteitsbehoefte zal in de toekomst duidelijker worden; het ligt in de verwachting dat het Capaciteitsorgaan (CO) deze capaciteit inzichtelijk maakt. Prof. Dr. Koos van der Velden, hoogleraar Public Health Radboud UMC Nijmegen “Artsen met tropenervaring zijn een bron van inspiratie voor de Nederlandse zorg. Deze artsen hebben geleerd bij grote problemen – zoals Ebola nu, maar eerder ook zoals bij HIV/aids, tuberculose en malaria – snel een overzicht te verkrijgen (van dorp tot ziekenhuis), om vervolgens de juiste keuzen in de zorg te maken, en daardoor (kosten)effectief te zijn. Praktische artsen die kunnen werken met weinig middelen in een multiculturele setting: simply the best! Artsen met deze ervaring vormen een positieve selectie van talenten van wat artsen vermogen.”

7

De competenties zijn gebaseerd op de canMEDS waarin zeven competentiegebieden centraal staan: Medisch handelen; Communicatie; Samenwerking; Kennis en Wetenschap; Maatschappelijk handelen en preventie; Organisatie; en Professionaliteit 8 Zie het Concept Besluit CGS inzake de voorgenomen wijziging van het kaderbesluit van het College voor Huisartsgeneeskunde, Verpleeghuisgeneeskunde en medische zorg voor verstandelijk gehandicapten (CHVG) inzake de individualisering van de opleidingsduur d.d. 30 september 2013 9 Ervaringsgegevens van de afgelopen jaren hebben laten zien dat er jaarlijks circa 40 artsen zijn opgeleid als tropenarts 8


3

Voorbereiding en start van de opleiding

In de periode tot aan de formele start van de opleiding is een aantal zaken voorbereid, waaronder het inrichten van het Opleidingsinstituut Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde AIGT (OI). In de voorbereiding is onder meer gewerkt aan het formaliseren van het instituut, het ontwikkelen van een elektronisch studenten volgsysteem en het opstellen van de leerplannen en modelcontracten voor opleidingsinrichtingen. Per 1 januari 2014 zijn een (parttime) hoofd opleidingsinstituut en een (parttime) administratief medewerker aangesteld, belast met de behandeling van inhoudelijke, administratieve en logistieke zaken voortkomend uit de start van de opleiding. Ten behoeve van het opleidingsinstituut is een stichting opgericht waardoor het OI onder toezicht van een onafhankelijk stichtingsbestuur is komen te staan. De taken en verantwoordelijkheden zijn voorgeschreven door de RGS en bestaan uit (i) het selecteren van kandidaten voor opleiding; (ii) het contracteren van opleidingsinrichtingen en een instituut voor het cursorisch onderwijs; en (iii) ten behoeve van de algemene administratie van de opleiding. Onafhankelijk van het opleidingsinstituut is er (iv) een Concilium Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (CIGT) in het leven geroepen dat zorgdraagt voor de inhoudelijke monitoring en advisering ten aanzien van de opleiding. Conform de eisen van de CGS is ook een de treedt per 1 januari 2014 het register AIGTs in werking. Het register staat open voor de AIGTs. Een voorselectie voor opname zal geschieden door het CIGT; beoordeling en besluitvorming voor opname geschiedt door het RGS.

Albertine Baauw, AIGT en kinderarts in het Rijnstateziekenhuis in Arnhem “Voor mij is de ervaring in de tropen nog steeds belangrijk. Het heeft mij bewust gemaakt voor de epidemiologie van ziekten wereldwijd, zoals TB of door afwijkende vaccinaties veroorzaakte ziekten, het heeft me een sensitiviteit gebracht voor de culturele dimensies van cultuur en ziekte zoals bijvoorbeeld het begrijpen van therapie trouw bij een patiënt die analfabeet is waar niemand aan had gedacht. Uiteindelijk resulteert dit dat mijn collega’s patiënten naar mij verwijzen omdat zij ook zien dat ik voor een bepaalde subpopulatie van onze patiënten betere zorg kan bieden. Ik merk dat ik gewend ben om ‘buiten de box te denken’ en anders tegen problemen aankijk. Voor patiënten is dit vaak een soort opluchting omdat je ze helpt uit de kaders te stappen en zelfredzaam te worden. Dit is lastig te benoemen terwijl het de sterkste is van allemaal. Empowerment in de Nederlandse setting. Tenslotte, het bewustzijn van kosten is een ander aspect. Vooral bij ‘importproblematiek’ zie je vaak over-diagnostiek. Je kunt enorme kosten besparen omdat je niet een hele batterij aan diagnostiek van de plank hoeft te halen. ”


9

4

Financiering van de opleiding

4.1

Waarom deze aanvraag voor financiering van de opleiding AIGT?

Sinds 1 januari 2013 zijn de Subsidieregelingen zorgopleidingen 1e en 2e tranche vervallen. Daarvoor in de plaats is een beschikbaarheidbijdrage gekomen op grond van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), uitgevoerd door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De achterliggende gedachte is de noodzaak een scheiding aan te brengen tussen beleid en uitvoering.10, 11 Voortaan vragen opleidende instellingen subsidie – in de vorm van een beschikbaarheidbijdrage – aan bij de NZa. De NZa beoordeelt de aanvragen voor een beschikbaarheidbijdrage. Het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) betaalt de beschikbaarheidbijdrage uit. Instellingen dienen hun verantwoording achteraf in bij de NZa. Op subsidies die voor het subsidiejaar 2012 zijn verleend, blijven de Subsidieregelingen zorgopleidingen 1e en 2e tranche van toepassing.12 Voorwaarden voor de financiering vanuit de regeling beschikbaarheidbijdrage zijn:13 a) Er is geen sprake van marktverstoring; b) Er wordt opgeleid voor zorg die verleend wordt op basis van de Zorgverzekeringswet, de AWBZ of de Wet publieke gezondheid; c) Er is voldaan aan het uitgangspunt van macro-budgettaire neutraliteit. Als de opleiding AIGT getoetst zou worden op basis van deze voorwaarden kan worden gesteld dat de opleiding AIGT voldoet aan deze drie voorwaarden voor bekostiging vanuit de beschikbaarheidbijdrage. Ten aanzien van mogelijke marktverstoring (criterium a) kan gemeld worden dat de opleidingskosten die gemoeid zijn met de opleiding AIGT niet via de zorgtarieven zullen worden terugverdiend, indien deze bekostigd zal worden uit de beschikbaarheidbijdrage. Bij de opleiding AIGT is derhalve geen sprake van marktverstoring. De opleiding AIGT leidt op voor het verlenen van zorg op basis van de Zorgverzekeringswet, de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) of de Wet publieke gezondheid, aangezien de AIGT directe patiëntenzorg verleent in de eerste- of tweedelijnszorg, en de publieke gezondheidszorg, zowel tijdens de opleiding en na terugkeer in Nederland. Hiermee is voldaan aan criterium b. Het grootste deel van de opleiding, het klinische deel van de opleiding AIGT (92%) zal worden bekostigd uit publieke financieringsbronnen, namelijk uit genoemde beschikbaarheidbijdrage. Uitzondering geldt voor de praktijkstage in het buitenland en het cursorisch onderwijs:, deze twee

10

Zie: Brief van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, dd 5 juli 2013 inzake het instrument beschikbaaheidbijdrage voor medische vervolgopleidingen. https://zoek.officielebekendmakingen.nl/dossier/29282/kst29282-178?resultIndex=4&sorttype=1&sortorder=4 11 http://www.opleidingsfondszorg.nl 12 http://www.opleidingsfondszorg.nl 13 http://www.nza.nl/zorgonderwerpen/dossiers/medische-vervolgopleidingen/ 10


onderdelen zullen worden gefinancierd uit private middelen, geschat op 8% van het totale budget van de opleiding. Hiermee is voor 92% voldaan aan het criterium van macrobudgettaire neutraliteit. De opleiding AIGT is een return on investment; ze is complementair aan de erkende geneeskunde specialismen en draagt tevens bij aan het mainstreamen van internationale gezondheidszorg binnen het totale palet aan gezondheidszorg in Nederland. De competenties verworven tijdens de opleiding AIGT kunnen aangewend worden en leiden tot vrijstellingen in de opleidingstrajecten G&O, chirurgie, kindergeneeskunde, huisartsgeneeskunde en sociale geneeskunde, leidend tot een korter en flexibeler opleidingstraject14, hetgeen kostenbesparing oplevert.

Annet van Veen, AIGT en gynaecoloog in het St. Jansdalziekenhuis in Harderwijk “Gemiddeld is een arts met tropenervaring veel bewuster van de kosten. Een klein voorbeeld is het gebruik van de linker handschoen terwijl je rechts bent als die over is. Het zijn vaak kleine dingen die maken dat je zuinig bent. Ook in de diagnostiek merk je het voordeel van ervaring in het werken in andere culturen, hetgeen steeds belangrijker wordt in onze multiculturele samenleving. Je bent uitermate praktisch gericht, kunt gerichter denken aan een andere pathologie. Kortom: investeren in deze mensen is kostenbesparend en levert kwaliteit op.”

4.2

Overzicht kosten opleiding

Onderstaande tabel geeft een inschatting van de kosten per opleidingsplaats waarvoor een beroep wordt gedaan op de beschikbaarheidbijdrage. Kosten waarbij reguliere zorg wordt geleverd in het kader van de zorgverzekeringswet Onderdeel Kosten Toelichting Klinische deel van de opleiding: € 120.450 Het bedrag is gebaseerd op 1 jaar opleiding negen maanden Obstetrie/Gynaecologie in een algemeen Obstetrie/Gynaecologie ziekenhuis tot 50 opleidingsplaatsen15, 16 Klinische deel van de opleiding: € 120.450 Het bedrag is gebaseerd op 1 jaar opleiding negen maanden Chirurgie of Chirurgie of Kindergeneeskunde in een

14

Zie voornemen wijziging Kaderbesluit CHVG (datum in werkingtreden 1-7-2014), waarmee bepaald wordt dat eerder verworven competenties kunnen leiden tot een korter en flexibeler opleidingstraject 15 Staatscourant 2012, 20041: aanwijzing beschikbaarheidbijdrage (medische) vervolgopleidingen 2013 MC-U- 3131142 16 Op verzoek van de Minister van VWS verrichtte Bureau Berenschot in 2009 een onderzoek naar de reële kostprijs van opleidingen. Berenschot heeft daartoe een uitgebreid model ontwikkeld dat uitgaat van gemiddelde activiteitenschema’s van de AIOS en hun opleiders. Het model van Berenschot bleek echter te verfijnd om een «hardere» kostprijs vast te stellen dan tot op heden beschikbaar is of de kostprijs te differentiëren naar specialismen of clusters van specialismen. zie: nr. 80 brief van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (29 282) inzake: arbeidsmarktbeleid en opleidingen zorgsector. D.d. 17 februari 2009. https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-29282-80.html. Business Case – Arts Internationale Gezondheidszorg en tropengeneeskunde Oktober 2014

11

Kindergeneeskunde Totaal

algemeen ziekenhuis tot 50 opleidingsplaatsen17 € 240.900

Voor een deel van de opleiding wordt geen beroep gedaan op de beschikbaarheidbijdrage, het betreft hier de NTC en de buitenlandstage. Zie onderstaande tabel. Kosten waarbij geen reguliere zorg wordt geleverd in het kader van de zorgverzekeringswet Onderdeel Kosten Toelichting Klinische deel van de opleiding € 8.600 Het bedrag is berekend aan de hand van een in het buitenland: 6 maanden gemiddelde kostprijs van € 20 euro per dag x 180 dagen, plus € 5.000 voor kosten levensonderhoud, verzekeringen, reizen Niet klinische deel: 3 maanden € 12.080 Het bedrag is gebaseerd op de huidige NTC NTC € 6.080 en kosten voor levensonderhoud € 2.000 per maand Totaal € 20.680 TOTAAL € 261.580 Onze aanvraag tot financiering van 40 opleidingsplaatsen vanuit de regeling beschikbaarheidbijdrage heeft betrekking op het deel van de opleiding waarin reguliere zorg wordt geleverd in het kader van de Zorgverzekeringswet, in dit geval de 18 maanden klinische opleiding in de Obstetrie en Gynaecologie en Chirurgie of Kindergeneeskunde. Het gaat dan om een geschatte hoogte van de aanvraag: 40 x € 240.900, totaal € 9.636.000 voor de duur van de klinische opleidingsonderdelen die plaatsvinden in Nederland.18 De ziekenhuizen die deze beschikbaarheidbijdrage zullen ontvangen kunnen op die wijze ervoor zorgen dat de opleiding AIGT uitgevoerd kan blijven worden en dat de AIOs ook de bijbehorende voorzieningen kunnen krijgen die bij een opleiding in Nederland hoort, zoals o.a. het volgen van cursorisch onderwijs.

17 18

Staatscourant 2012, 20041: Aanwijzing beschikbaarheidbijdrage (medische) vervolgopleidingen 2013 MC-U- 3131142 Dit is 92% van de totale kosten voor de opleiding, te weten 40 x € 261.580 is € 10.463.200

12


Tot slot Onze aanvraag komt op een moment het internationale aspect van onze gezondheidszorg scherp naar voren komt. De aanvraag tot financiering van de opleidingsplaatsen is een direct uitvloeisel van het besluit van CGT tot profielerkenning. Dit besluit van het College past binnen het streven van de overheid om de Nederlandse gezondheidszorg toegankelijk, betaalbaar, en op hoog peil te behouden, daarbij rekening houdend met de internationale positie van Nederland: naar haar eigen burgers toe, maar zonder daarbij de relatie tot de internationale aspecten van onze gezondheid en welzijn uit het oog te verliezen. De opleiding AIGT is complementair aan bestaande specialisten opleidingen in Nederland; ze vult bestaande specialismen aan met specifieke kennis en kunde. Dat komt ten gunste van eventuele vervolgopleidingen. Het is bij uitstek een opleiding die inspeelt op globalisering en andere ontwikkelingen – zoals toegenomen mobiliteit, migratie, en een veranderende leefomgeving – die in toenemende mate een stempel drukken op gezondheid en de gezondheidszorg in Nederland. Deze financiering is nodig om de continuïteit van de opleiding tot AIGT te garanderen Tot op heden is de opleiding gefinancierd vanuit, de maatschappen , de ziekenhuizen , de AIOS IGT in opleiding en de NVTG. Deze manier van financieren is niet houdbaar. Gezien de regelgeving die de kwaliteit van de opleiding moet garanderen zijn de kosten hoger geworden. Opleiders verlenen de opleiding niet alleen zonder kostenvergoeding maar betalen ook een bijdrage voor de organisatie van het cursorisch onderwijs. De AIO IGT betaald zelf voor de driemaandelijkse cursus (ongeveer E 7000) en uiteindelijk heeft de NVTG vanuit haar leden contributies de financiering van het OI voor de periode van 1 jaar op zich genomen. De NVTG kan zich niet veroorloven dit jaarlijks te doen. Deze financiering is gebaseerd om vrijwilligerswerk en financiële bijdragen van personen met een hart voor international health; we kunnen dit echter niet volhouden en zonder structurele financiering zullen wij de opleiding moeten stopzetten


13

Bijlagen A. B.

14

Officiële erkenningsbrief Opleidingsplan


Business Case Arts Internationale Gezondheidszorg en tropengeneeskundeoktober 2014

Recommend Documents