Energieneutraal business case en nieuwe rollen
Najaar 2012
Deal?
Belastingen op energie 1,9 miljard
€ 4,2 miljard
FINANCIERING
Belastingen op renovaties 2 miljard
€ 60/80 miljard
10 miljard
economische dynamiek Najaar 2012
Rekenen aan corporatiebezit
• Label B
• NOM
Najaar 2012
Business bouwer..
Najaar 2012
Maar dan wel met garanties!
• Consument: gebouw is een product (wasmachine, auto, etc.) met (gegarandeerde) productprestaties • Aannemer/Bouwer: gebouw is een plan voor verzameling maatregelen Uitdaging prestatiegarantie vergelijkbaar elk ander product: definitie “bij normaal gebruik” en aantoonbaarheid bij afwijking daarvan Najaar 2012
Prestatiegarantie goed geregeld Prestatiecontract • Bouwer- Toeleverancier • Bouwer-bewoner • Bouwer-Corporatie • Corporatie-bewoner
Definitie van prestaties
Prestatiesturing • Plantoets • Uitvoeringstoets • Oplevertoets
Monitoring • Installaties • Binnenmilieu • Energierekening
Tevredenheidsgarantie
Bewonersinteractie • Contractafspraken • Informatie over eigen invloed • Energiecoach • Feedback uit monitoring • Afhandeling klachten
Najaar 2012
Prestatiesturing
Najaar 2012
Met een beetje hulp..
Fout
Fout
Goed Najaar 2012
Deal! • Woningcorporaties: Aantallen 111.000 • Bouwers: Prestatiegarantie en Prijsdaling • Overheid: Ruimte servicekosten regeling 20-6-2013: Deal!
Najaar 2012
Woonlastenbenadering nieuwbouw particuliere koper
Netto integrale woonlasten [€/maand]
- Uitgangspunten particuliere koper: - Netto financieringslasten: annuïtaire aflossing (100%), 4,2% rente, modaal inkomen - Energieprijzen 2013 -> 2020: 4% per jaar - Uitganspunten koopsom en energiegebruik: - EPC=0,6: 200.000, gas = 600 m3/jaar, elektriciteit = 3500 kWh - EPC=0,6 -> EPC=0: 20.000 meerkosten, gas = 0 m3/jaar, elektriciteit = 2700 kWh - EPC=0,6 -> Nul-op-de-meter: 25.000 meerkosten, gas = 0 m3/jaar, elektriciteit = 0 kWh Ontwikkeling woonlasten 940 930 920 910 900 890 880 870 860 850 2013
2014
- Conclusie: EPC? Nul-op-de-meter! EPC=0,6
2015
2016 2017 Jaar
EPC=0
2018
2019
Nul op de Meter Najaar 2012
2020
Renovatie? ‘Hypotheekwaarde’ energierekening niet Nul-op-de-Meter NCW energierekening 30 jaar €100.000,00
Hypotheekwaarde
'Hypotheekwaarde' energierekening nu
€90.000,00 €80.000,00
€70.000,00
€70.000,00
€60.000,00
€60.000,00
€50.000,00
€50.000,00
€40.000,00
€40.000,00
€30.000,00
€30.000,00
€20.000,00
€20.000,00
€10.000,00
€10.000,00 €-
€Label C Label F/G Label F/G Label F/G gemiddeld klein gemiddeld groot Vertrekpunt
Label C gemiddeld
Label F/G klein
Label F/G gemiddeld
Label F/G groot
Conclusie: hypotheekhoogte differentiatie!
Najaar 2012
Belemmering E-neutraal koop/renovatie
1. Onvoldoende zichtbaar aanbod en vraagbundeling 2. Hoge kosten, onzekere baten 3. Verkrijgen financiering 1. Woningwaarde 2. Aflossingsruimte
Najaar 2012
1) Goed aanbod bouw niet zichtbaar, onvoldoende gebundelde vraag
• Nul op de Meter concepten in de etalage – Bouwer/conceptaanbieder, Retailer, Gemeenteloket, Architecten?
• Vraag bundeling – Provincie, Gemeente, Energiecorporaties, VEH?
Najaar 2012
2. Hoge kosten, onzekere baten
• Prestatiegarantie methodiek – Energieprestatie op de meter – Binnenmilieuprestatie – Onderhoud
• Prestatiecontracten
Najaar 2012
3. Verkrijgen financiering
• Loan to value – Energieprestatie onvoldoende gewaardeerd
• Loan to income – Reële energieprestatie niet verdisconteerd
• Gevolg? Risico aflossing en woningwaarde bij executieverkoop bankencrisis 2020?
Najaar 2012
Vorderingen lokale overheden 1) Zichtbaar aanbod en gebundelde vraag
• Nul-op-de-Meter (NOM) etalages 2014: – Voorsprong, Toolkit online, Retailwinkels, etc.
• Vraagbundeling opgezet 2014: – Provincie initiatieven: Gelderland, Overijssel, Noord-Holland, .. – Gemeente initiatieven: Utrecht, Amersfoort, Tilburg, Den Bosch, etc. Najaar 2012
Vorderingen Bouw 2) Lagere kosten, zekere baten
• Lagere kosten – Nieuwbouw: NOM < 15.000 €, Renovatie < 45.000 €
• Zekere baten – Prestatiegarantie methodiek: Bouwtransparant 2.0 – Prestatiecontracten: NOM tender, Stroomversnelling
Najaar 2012
3) Verkrijgen financiering Vorderingen taxateurs, banken, overheid • Taxateurs – TVI, NWWI, ..
• Banken – VNB – SNS, ABN AMRO, Rabo, Triodos, ING
• Loan to value – Nibud: 106% ipv 105% (teruglopend)
• Loan to income – Nibud: Nieuwbouw/A-label +8.000 extra, sinds 2014 +13.500 extra voor NOM woning Najaar 2012
Makelaar-Taxateurs • Nu: lokale marktwaarde voor renovatie + 0,7*investering • Straks: lokale marktwaarde voor renovatie + AWE – Netto Contante Waarde uitgespaarde energielasten – Netto Contante Kosten additionele onderhouden vervangingskosten
Najaar 2012
Maatregeleffect op Woningwaarde €60.000,00 €50.000,00 €40.000,00 €30.000,00 €20.000,00 €10.000,00 €-
Najaar 2012
Hypotheekruimte versus Energieindex: case ABN-AMRO Delta Hypotheekruimte-EnergieIndex 25000
Delta Hypotheekruimte
20000
-1
15000
10000 5000 0 -0,5
-5000
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
-10000 -15000 -20000 -25000
EnergieIndex
Najaar 2012
Zou het niet mooi zijn? Aanbieders van vermarktbare «energieneutraal» proposities: • Bewezen state-of-the-art concepten • Onderscheidende verschillen
• Werkt ook zonder gebruiksaanwijzing • Te koop bij je lokale one-stop-shop
Najaar 2012
Najaar 2012
Najaar 2012
Nieuwe rollen?
Najaar 2012
Want we willen wat beters!
Energie>CPI
+
Gridpariteit!
=>
Geinstalleerd vermogen PV [GWh]
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2000
2002
2004
2006
2008
2010
2012
Jaar
PV-run! Najaar 2012
Energiepioniers energieneutraal www.huisvolenergie.nl
Najaar 2012
Weet waar je aan begint Energie voor ruimteverwarming [m3 gas/m2 vloeroppervlakte]
warmtebalans stookseizoen Grote kans voor succes 30
Kieren en ventilatie Deuren kozijnen
25
muren ramen 20
dak vloer verwarming
15
apparatuur+personen zonbijdrage
10
5
0 warmtewinsten
warmteverliezen Najaar 2012
Biedt jij dit al? “Als tijdens uw afwezigheid/vakantie (van minimaal 1 week) uw woning zodanig wordt aangepakt dat: – – – –
de woning een beter comfortniveau krijgt én een mooier uiterlijk (van buiten) én een hogere verkoopwaarde én dit alles gegarandeerd zonder stijging van uw maandelijkse woonlasten!
Wil u dat dan ook?” Ja/Nee
Najaar 2012
ACTIE!
www.onshuisverdienthet.nl
Najaar 2012