Business advisers
Boordtabellen en Business Plan
B.I.B.F. Seminarie 2. Business Plan Zaterdag 24 maart 2012
Antwerpen | Potvlietlaan 6 | 2600 Antwerpen | Tel. +32 (0)3 235 66 66 Brussel | Metrologielaan 10, bus 15 | 1130 Brussel | Tel. +32 (0)2 242 11 40 Hasselt | Maastrichtersteenweg 8, bus 5-6 | 3500 Hasselt | Tel. +32 (0)11 22 72 45 Knokke-Heist | ‘t Walletje 18 | 8300 Knokke-Heist | Tel. +32 (0)50 63 11 63
www.pkf.be
Turnhout | Parklaan 49, bus 7 | 2300 Turnhout | Tel. +32 (0)14 47 30 70
Inhoud
1.
Functie en alternatieven
2.
De inhoud van een goed business plan
3.
Hoe wordt een business plan beoordeeld?
4.
Wat staat beter niet in een business plan?
5.
Het samenstellen van het financieel gedeelte
www.pkf.be
23
Functie en alternatieven
Strategie vastleggen
Keuzes maken
Business Plan
– De strategie geeft aanleiding tot het maken van keuzes. – Deze keuzes moeten duidelijk uitgesproken en gecommuniceerd worden. – Het business plan wordt gebruikt om strategie en keuzes samen te brengen in een document. – Dit document is een instrument om te structureren en te presenteren. www.pkf.be
24
Functie en alternatieven Het business plan kan op diverse belangrijke momenten (“sleutelmomenten”) in het leven van een onderneming opgesteld worden: – bij de oprichting – bij de verdere ontwikkeling van de onderneming – voor het zoeken van een nieuwe aandeelhouder – voor een kredietaanvraag bij de bank – bij de verkoop van een onderneming
www.pkf.be
25
Functie en alternatieven Het business plan kan zowel intern als extern gebruikt worden. Interne stakeholders (personeel, bestaande aandeelhouders, directie) kunnen door middel van het business plan geïnformeerd worden: de doelstellingen van ons bedrijf zijn helder geformuleerd. Het business plan geeft een idee van de controle-instrumenten noodzakelijk om de onderneming goed te kunnen sturen. Externe stakeholders (banken, investeerders) kunnen doorheen het gehele business plan snel de kwaliteit van het ondernemingsproject beoordelen. Het business plan moet op een eenvoudige en bevattelijke manier communiceren over de visie op de toekomst van het bedrijf.
www.pkf.be
26
Functie en alternatieven In functie van het moment krijgt het business plan soms een andere benaming: – Investeringsmemorandum – Kredietaanvraag – Verkoopsmemorandum De gelegde accenten worden meestal aangepast aan het moment: – Bij oprichting zal het budget een belangrijke rol spelen. Belangrijk is dat de jonge onderneming vanaf dag 1 voldoende middelen heeft en dat een eventuele “capital burn” onder controle gehouden kan worden. – Bij een kredietaanvraag zullen zowel historische als toekomstige cijfers belangrijk zijn. Ook gedetailleerde informatie over reeds lopende kredieten en verstrekte waarborgen zijn belangrijk. Toekomstige cijfers dienen de terugbetalingscapaciteit van het bedrijf te onderstrepen. – Voor een verkoopsmemorandum is vooral het bedrijfseconomische beschrijvende deel belangrijk, omdat het een mogelijke toekomstige overnemer moet overtuigen in het bedrijf te investeren. www.pkf.be
27
De inhoud van een goed business plan De doelstellingen van het business plan worden als volgt samengevat: – Het formaliseren en toelichten van de strategie die de onderneming gekozen heeft – Het formuleren van duidelijke en precieze doelstellingen – Het evalueren van de risico’s die aan de gemaakte keuzes verbonden zijn – Het uitwerken van een actieplan – Het analyseren van de noodzakelijke middelen om de vastgestelde doelstellingen te behalen – Het samenbrengen van deze middelen
www.pkf.be
28
De inhoud van een goed business plan Het business plan in 4 stappen STAP 1 – Oprichters of bedrijfsleiding wisselen ideeën uit. – Ideeën worden omgevormd tot een weldoordachte visie. STAP 2 – Op basis van deze visie worden strategie en strategische doelstellingen bepaald. – De kern van de business wordt bepaald (core business): a) specialisatie en rol van de onderneming ten opzichte van haar omgeving b) commerciële focus (product /marktcombinaties) c) differentiatie tegenover de commerciële omgeving (positionering) d) financieringsbeleid e) ontwikkeling van het menselijk potentieel f) doelstellingen op middellange en lange termijn (kwantificeren)
www.pkf.be
29
De inhoud van een goed business plan STAP 3 – Werk het operationele plan in detail uit. – Dit plan bevat de acties die ondernomen moeten worden om de vooropgestelde doelstellingen te behalen. – Het operationele plan moet gevalideerd worden door de resultaten van STAP 4. – Alle aspecten van de exploitatie moeten aan bod komen: - producten en diensten - aankoopbeleid - markten - R&D (op punt stellen van nieuwe - concurrentie producten of verbeteringen) - verkoopbeleid - productiebeheer - marketing - administratieve organisatie - communicatie - informatiesystemen … Elk aspect wordt zo concreet mogelijk voorgesteld in een actieplan, inclusief data, mijlpalen, doelstellingen en middelen. www.pkf.be
30
De inhoud van een goed business plan STAP 4 Uitwerking van het financieel plan – Toon aan dat de onderneming vanuit financieel perspectief leefbaar is. – 3 delen:
- resultatenrekening - geprojecteerde balansen - kasstromenanalyse
– Stappen 3 en 4 zijn iteratief: - Herzie het operationele plan indien blijkt dat de voorziene acties niet gefinancierd kunnen worden. - Dit kan ertoe leiden dat de strategische keuzes terug in vraag gesteld moeten worden.
www.pkf.be
31
Inhoud van een goed business plan - checklist ANALYSE VAN DE SITUATIE 1. Executive summary
www.pkf.be
• Doel van het business plan • Visie en strategische doelstellingen • Activiteitsdomein van de onderneming, producten, diensten en klanten • Bedrijfsleiding, aantal medewerkers • Omzet, cashflow, winst van de laatste 3 jaren en vooruitzichten • Kansen en risico’s • Commerciële strategie • Financiële behoeften
32
Inhoud van een goed business plan - checklist 2. Portret van de onderneming
www.pkf.be
• Juridische vorm, kapitaalstructuur, doel en zetel • Interne organisatie • Externe omkadering (boekhoudkantoor, associaties, bankrelaties) • Historiek • Kerncijfers van de laatste 3 / 5 jaar • Sleutelpersonen van de onderneming, hun CV, opvolging en vervanging • Sterke en zwakke punten van het management
33
Inhoud van een goed business plan - checklist 3. Producten en diensten
www.pkf.be
• Kenmerken van de aangeboden producten of diensten (gamma, kwaliteit, octrooien, …) • Kwaliteit en kwaliteitscertificaten • Sterkten en zwakten van producten en diensten • Topproducten en hun aandeel in de omzet en in de winst • Verwachte ontwikkelingen op het gebied van producten, innovaties en resultaten • Dienst na verkoop
34
Inhoud van een goed business plan - checklist 4. Markten • • • •
Gehele markt en evolutie Doelgroepen Prospecten Enz.
www.pkf.be
• Doelmarkten, doelgroepen, segmentatie • Evolutie van de doelmarkten, historiek, trends, technologische evolutie, groei • Invloed van de onderneming op haar markt • Belangrijkste klanten, hun aandeel in de totale omzet, hun solvabiliteit, betalingsmodaliteiten • Belangrijkste prospecten Argumentarium • Sterkten en zwakten ten overstaan van de markt en de klanten
35
Inhoud van een goed business plan - checklist 5. De onderneming en de concurrentiële omgeving • Concurrerende producten en substituten • Concurrenten • Technologische evolutie • Regelgeving • Enz.
www.pkf.be
• Huidige en potentiële concurrenten • Concurrentieanalyse • Technische, financiële of reglementerende obstakels op de belangrijkste markten • Directe concurrerende producten of substituten • Reacties tegenover de strategie van concurrenten op gebied van prijzen en innovatie • Kansen in de concurrentiële omgeving
36
Inhoud van een goed business plan - checklist 6. SWOT analyse • • • •
Sterkten Zwakten Kansen Bedreigingen
www.pkf.be
• • • •
Wat zijn de sterke punten? Wat zijn de zwakke punten? Wat zijn de kansen in de omgeving? Wat zijn de bedreigingen van de omgeving?
37
Inhoud van een goed business plan - checklist STRATEGISCH PLAN 7. Strategische oriëntatie • • • •
• Wat zijn de kritische succesfactoren? • Wie zijn de klanten / klantengroepen? Core business • Hoe onderscheidt de onderneming zich Focus (klanten, regio, enz.) van de concurrenten? Positionering van producten • Waar wil de onderneming op lange en diensten termijn naartoe? Strategische doelstellingen
www.pkf.be
38
Inhoud van een goed business plan - checklist OPERATIONEEL PLAN 8. Aankoop en productie • Aankoopcyclus • Productiecyclus
www.pkf.be
• Aankoopbeleid • Leveranciers, logistieke aspecten, betalingsvoorwaarden, enz. • Gebruikte productieprocédés, octrooien • Bestaande productie-infrastructuur • Planning aankoop machines • Vloot bedrijfsvoertuigen (licht – zwaar) • Opslagcapaciteit en productiecapaciteit en potentieel voor de toekomst • Gerealiseerd volume met onderaannemers • Nomenclatuur en gamma productie • Kwaliteitscontrole van de productie • Productierisico’s (o.a. milieu)
39
Inhoud van een goed business plan - checklist 9. Commercieel beleid • Prijsbeleid • Promotie en verkoopteam • Distributiecyclus
www.pkf.be
• Wat is het prijsbeleid? • Prijsstrategie voor producten en diensten • Communicatiestrategie (promotiemiddelen, budget, support, controle) • Verkoopbeleid (direct, indirect), verkoopkanalen • Motivatie van het verkoopteam
40
Inhoud van een goed business plan - checklist 10. Onderzoek en ontwikkeling (R&D) • O&O programma
www.pkf.be
• • • •
Wat zal er worden ontwikkeld? Acties om aan de top te blijven? Oude technologie? Samenwerking met scholen en universiteiten, IWT,..? • Onderzoeksondersteuning?
41
Inhoud van een goed business plan - checklist 11. Organisatie en administratie • Beheer • Personeel en structuur • Risicomanagement
www.pkf.be
• Wie is belast met het administratieve beheer? • Kwalificaties van de personen die belast zijn met de boekhouding en andere administratieve aspecten • Mandaten en externe omkadering • Voorwaarden voor het gebruik van gebouwen (eigenaar, hypotheeklening, huurders, huurcontracten) • Vastgoedprojecten • Beleid werving en selectie • HR beleid (motivatie, evaluatie, enz.) • Wat zijn de risico’s verbonden aan de activiteiten en hoe worden deze afgedekt (omgeving, financieel, informatica, industrieel, commercieel, verzekeringen, enz.)
42
Inhoud van een goed business plan - checklist FINANCIEEL PLAN 12. Financieel plan • • • • •
Omzet Algemene kosten Investeringen Kostprijzen Financieringswijzen
www.pkf.be
• • • • •
Omzetvooruitzichten Werkingskosten Investeringsbehoeften en –budgetten Kostprijzen van de producten Financieringsbronnen: - leningen op lange termijn - terugbetalingscapaciteit - waarborgen - leasing, renting - factoring - leningen op korte termijn - eigen middelen - subsidies en hulp
43
Inhoud van een goed business plan - checklist 13. Overzichtsdocument • Gebudgetteerde resultatenrekening • Geprojecteerde balansen • Kasstromenanalyse
www.pkf.be
• Verwachtingen voor - resultaat - balans - thesaurie
44
Inhoud van een goed business plan - tips Onthou 3 essentiële zaken: 1.Een dossier voor elke lezer 2.Een bondig, overtuigend en objectief dossier 3.Niet ontmoedigd geraken, maar zich laten bijstaan
www.pkf.be
45
Inhoud van een goed business plan - tips Een dossier voor elke lezer – Communicatie met een investeerder, of met een bankier of met een technologie partner is totaal verschillend. – In functie van het scharniermoment en de betrokken doelgroep, is het nuttig om enigszins met de paginering en de bijlagen te spelen om bepaalde informatie extra in het licht te stellen. – Gebruik niet te veel vakjargon of technische termen. – Het dossier kan aangevuld worden met bijlagen, zoals: - verslagen van externe experts - persartikels - contracten of bestelbonnen - statuten - ... www.pkf.be
46
Inhoud van een goed business plan - tips Een bondig, overtuigend en objectief dossier – Een business plan moet niet meer dan 20 à 30 pagina’s beslaan. Verzamel toelichtingen en verklaringen in de bijlagen. – Een business plan moet overtuigend zijn, maar de kunst bestaat erin om geloofwaardig en objectief te blijven. Herneem de sterke punten om de perceptie van de lezer in zekere mate op een positieve wijze te beïnvloeden. – Hoewel de samenvatting (executive summary) zich vooraan in het dossier bevindt, wordt zij als laatste geschreven.
www.pkf.be
47
Inhoud van een goed business plan - tips Niet ontmoedigd geraken, maar zich laten bijstaan – Een business plan opstellen vraagt reflectie, doorzetting en creativiteit. – Het is een iteratief proces waarbij men zich wellicht meermaals dient te heroriënteren om tot een coherente strategie te komen. – Het is nuttig om meerdere scenario’s te bekijken: - realistisch scenario - optimistisch scenario (best case): alles zit mee - pessimistisch scenario (worst case): alles zit tegen – Meerdere personen of instanties kunnen hulp bieden. (accountant, experts, consultants,…) Steun is mogelijk, afhankelijk van project en adviesverlener. (bijv. KMO-portefeuille, Innotek Spin-Off ondersteuning,…)
www.pkf.be
48
Hoe wordt een business plan beoordeeld? Waar zal de lezer op letten? Eerste indruk
Verzorgd uiterlijk Bondig
Cijfermateriaal
Consistent in het business plan Consistent met neergelegde jaarrekeningen
Duidelijk
Begrijpelijk voor de doelgroep De boodschap komt goed over
Fit
Past de doelstelling verwoord in het business plan in het aanbod van de lezer
www.pkf.be
49
Wat staat beter niet in een business plan? – Al te negatieve elementen Let er wel op: blijf geloofwaardig. – Waardering: - waardering is niet altijd een exacte wetenschap - vormt een aparte onderhandeling - uitkomst hangt vaak sterk af van de gehanteerde methode - beter afwachten (bijv. in functie van appetijt, respons op het business plan) - enkel een waardering zal nooit iemand overtuigen in een dossier te stappen, wel de inhoud van het business plan
www.pkf.be
50
Het samenstellen van het financieel gedeelte – Gebruik een “gesloten” model – Drie delen: resultatenrekening balansen kasstromenanalyse – Meestal volstaat een presentatie op jaarbasis (mature bedrijven). Aangewezen op maandbasis in geval van: a) oprichting b) sterke schommelingen in bedrijfskapitaal gedurende het jaar c) wanneer het bedrijf gevoelig is aan “cash burn” (belangrijke investeringen versus weinig inkomsten) In het algemeen wanneer het maandelijks opvolgen van de cash positie essentieel is – Documenteer duidelijk de gebruikte parameters. – Zorg dat de financiële informatie aansluit op gepubliceerde jaarrekeningen. (of, alternatief, zorg voor een sluitende reconciliatietabel) www.pkf.be
51
Voorbeeld: B.V.B.A. Showcase Resultatenrekeningen
Showcase B.V.B.A. 31/12/2007
31/12/2008
31/12/2009
31/12/2010
30/09/2011
968.779 -817.684
1.125.762 -782.644
1.472.706 -1.139.488
1.898.132 -1.472.258
1.392.463 -1.059.514
151.095 15,60%
343.118 30,48%
333.218 22,63%
425.874 22,44%
332.949 23,91%
-102.725
-286.378
-310.576
-266.089
-172.579
48.370 4,99%
56.740 5,04%
22.642 1,54%
159.785 8,42%
160.370 11,52%
95 0 -12.404
317 -110.653 -2.196
493 -138.648 -16.942
1.571 -122.062 -1.791
1.323 -98.038 -6.264
36.061 3,72%
-55.792 -4,96%
-132.455 -8,99%
37.503 1,98%
57.391 4,12%
172 -10.752
59.361 -7.579
73.954 -25.060
8.503 -19.164
36.212 -7.032
25.481 2,63%
-4.010 -0,36%
-83.561 -5,67%
26.842 1,41%
86.571 6,22%
-1.655
-54.856
14.216
-123.057
-18.026
23.826 2,46%
-58.866 -5,23%
-69.345 -4,71%
-96.215 -5,07%
68.545 4,92%
- Kosten van schulden - Waardeverminderingen op vlot. act. + Opbrengsten uit vlottende activa + Opbrengsten uit fin. vaste activa
0 0 270 0
-2.310 0 374 0
-2.902 0 94 0
-2.199 0 92 0
-840 0 130 0
= Courante winst voor belastingen
24.096
-60.802
-72.153
-98.322
67.835
+ Uitzonderlijk resultaat - Belastingen
1 -2.482
311 -452
0 5.498
0 1
741 -15
= Nettoresultaat
21.615
-60.943
-66.655
-98.321
68.561
EUR Omzet - Aankopen = Aankoopmarge (in % vd Omzet) - Diensten en diverse goederen = Brutomarge (in % vd Omzet) + Andere bedrijfsopbrengsten - Personeelskosten - Andere bedrijfskosten = Bruto bedrijfsresultaat (in % van de omzet) + Andere fin. opbrengsten (incl. subsidies) - Andere financiële kosten = EBITDA (in % van de omzet) - Afschrijvingen, waardevermind. en voorz. = EBIT (in % van de omzet)
www.pkf.be
52
Voorbeeld: B.V.B.A. Showcase Balansen
Showcase B.V.B.A. 31/12/2007
31/12/2008
31/12/2009
31/12/2010
30/09/2011
0 0 872 5.025 5.897
0 2.951 65.645 3.525 72.121
0 2.213 65.996 7.012 75.221
0 1.475 50.264 7.012 58.751
0 10.187 45.384 5.231 60.802
Vorderingen op LT Voorraden en werken in uitvoering Handelsvorderingen Overige vorderingen op KT Liquiditeiten en geldbeleggingen Vlottende activa
0 217.366 60.238 28.201 393.465 699.270
0 770.468 135.323 37.906 416.010 1.359.707
0 1.217.809 199.551 41.418 103.673 1.562.451
0 934.338 259.253 2.958 246.942 1.443.491
0 853.019 229.918 2.233 168.405 1.253.575
Totaal actief
705.167
1.431.828
1.637.672
1.502.242
1.314.377
Eigen Vermogen
413.919
352.976
286.320
187.998
256.560
Voorzieningen
0
0
0
0
0
Achtergestelde schulden Gewone financiële schulden op LT Handelsschulden en vooruitbetalingen LT Overige LT Schulden Vreemd vermogen op lange termijn
0 0 0 0 0
0 35.154 0 0 35.154
0 217.554 0 0 217.554
0 196.080 0 0 196.080
0 11.079 0 0 11.079
LT-schulden <1jaar Financiële schulden op KT Leveranciersschulden Operationele schulden Ontvangen vooruitbetalingen Overige KT schulden Vreemd vermogen op korte termijn
0 0 36.256 4.992 0 250.000 291.248
14.718 0 0 10.000 0 1.018.980 1.043.698
20.467 0 138.958 12.616 0 961.757 1.133.798
21.475 0 112.533 12.353 0 971.803 1.118.164
4.736 0 55.352 27.954 0 958.696 1.046.738
Totaal passief
705.167
1.431.828
1.637.672
1.502.242
1.314.377
EUR Oprichtingskosten Immaterieel vast actief Materieel vast actief Financieel vast actief Vaste activa
www.pkf.be
53
Voorbeeld: B.V.B.A. Showcase Kasstromenanalyse
Showcase B.V.B.A. 31/12/2007
31/12/2008
31/12/2009
31/12/2010
30/09/2011
1.185.440 -1.244.306
1.547.153 -1.616.498
1.908.206 -2.004.421
1.429.998 -1.361.453
= EBIT
-58.866
-69.345
-96.215
68.545
+ Afschrijvingen, waardeverminderingen en wijzigingen voorz. - Toegerekende subsidies - Operationele belastingen
54.856 0 -452
-14.216 0 5.498
123.057 0 1
18.026 0 -15
= Netto operationele cash-flow
-4.462
-78.063
26.843
86.556
99.840 0 -121.080
-430.730 0 11.116
245.587 0 -106.587
56.692 0 -20.077
-25.702
-497.677
165.843
123.171
Netto-interesten (na belastingen en interestsubsidies) + Netto opbrengsten financieel vaste activa (na belastingen) - Aflossingen financiële schulden LT + Ontleningen financiële schulden LT + Wijzigingen in financiële schulden KT - Dividenden + Kapitaalverhogingen/(verminderingen) + Toegekende kapitaalsubsidies
-1.936 0 0 49.872 0 0 0 0
-2.808 0 0 188.149 0 0 -1 0
-2.107 0 -20.466 0 0 0 -1 0
-710 0 -201.740 0 0 0 1 0
= Netto financiële kasstroom
47.936
185.340
-22.574
-202.449
-25.702 47.936 311
-497.677 185.340 0
165.843 -22.574 0
123.171 -202.449 741
22.545
-312.337
143.269
-78.537
-22.545 0
312.337 0
-143.269 0
78.537 0
0
0
0
0
EUR
OPERATIONELE STROMEN Bedrijfsopbrengsten - Bedrijfskosten
- (Investeringen) / desinvest. in bedrijfskapitaal - Waardevermindering andere vlottende activa - (Investeringen) / desinvest. in vaste activa = Vrije operationele kasstroom
FINANCIELE STROMEN
BIJKOMENDE BELEGGINGEN (FINANCIERING) Vrije operationele kasstroom + Netto financiële kasstroom + Netto-uitzonderlijke kasstroom (na belastingen) = Jaarlijkse vrije liquide middelen + Beschikbare liquide middelen en geldbeleggingen - Bestaande financiële KT schulden = Netto kaspositie
www.pkf.be
54
Voorbeeld: B.V.B.A. Showcase Assumpties – Voor de volgende jaren wordt een omzetstijging met 5% gebudgetteerd. – De marge verbetert met 1% per jaar, gedurende 4 jaar. – Diverse goederen, Personeelskosten, Andere bedrijfsopbrengsten en Andere bedrijfsopbrengsten stijgen met 2% per jaar, behoudens hierna vermelde rubrieken. In 2012 worden besparingen voorzien in huur (wegvallen van één locatie), publiciteit (vermindering wegens besparingen), management fees en accountancy. Door de verhoogde rechtstreekse commerciële inspanningen werd een verhoging voorzien in de loonkosten en in brandstof (+ 20%).
www.pkf.be
55
Voorbeeld: B.V.B.A. Showcase – De afschrijvingen werden op basis van de aanwezige activa correct berekend voor 2011 t/m 2013. Daarna werden ze ingesteld op het niveau van de vervangingsinvesteringen. – Vervangingsinvesteringen: € 5.000 per jaar de eerste twee jaar, daarna € 12.000 per jaar. – Einde 2011 wordt de R/C van één der aandeelhouders terugbetaald (€ 953.088). Volgende nieuwe financiering wordt voorzien: - kapitaalverhoging met € 150.000 - niet rentedragende R/C te verstrekken door de overige aandeelhouders van € 300.000 - nieuw termijnkrediet van € 200.000, af te lossen over 5 jaar - commerciële kredietlijn van € 200.000, om wisselende thesauriestanden op te vangen De huidige liquiditeiten worden dus gedeeltelijk aangesproken. www.pkf.be
56
Voorbeeld: B.V.B.A. Showcase – Er worden voor € 147.151 overgedragen fiscale verliezen en overgedragen notionele interestaftrek in rekening gebracht. – Bedrijfskapitaalparameters: klantenkrediet: 45 dagen voorraadperiode: 215 dagen leverancierskrediet: gemiddeld 15 dagen – Er wordt in het budget geen rekening gehouden met wisselkoerswinsten of -verliezen.
www.pkf.be
57
Voorbeeld: Geprojecteerde resultatenrekening 31/12/2010
30/09/2011
31/12/2011
31/12/2012
31/12/2013
31/12/2014
31/12/2015
1.898.132 -1.472.258
1.392.463 -1.059.514
1.850.000 -1.406.000
1.942.500 -1.456.875
2.039.625 -1.509.323
2.141.606 -1.563.373
2.248.687 -1.641.541
425.874 22,44%
332.949 23,91%
444.000 24,00%
485.625 25,00%
530.303 26,00%
578.234 27,00%
607.145 27,00%
-266.089
-172.579
-234.462
-211.799
-216.035
-220.356
-224.763
159.785 8,42%
160.370 11,52%
209.538 11,33%
273.826 14,10%
314.268 15,41%
357.878 16,71%
382.383 17,00%
1.571 -122.062 -1.791
1.323 -98.038 -6.264
1.693 -137.112 -6.264
1.727 -143.095 -6.389
1.761 -145.957 -6.517
1.797 -148.876 -6.647
1.833 -151.854 -6.780
= Bruto bedrijfsresultaat (in % van de omzet)
37.503 1,98%
57.391 4,12%
67.855 3,67%
126.069 6,49%
163.555 8,02%
204.151 9,53%
225.581 10,03%
+ Andere fin. opbrengsten (incl. subsidies) - Andere financiële kosten
8.503 -19.164
36.212 -7.032
36.342 -9.306
0 -8.358
0 -8.776
0 -9.215
0 -9.675
= EBITDA (in % van de omzet)
26.842 1,41%
86.571 6,22%
94.891 5,13%
117.711 6,06%
154.779 7,59%
194.936 9,10%
215.906 9,60%
-123.057
-18.026
-24.035
-24.007
-13.344
-12.000
-12.000
-96.215 -5,07%
68.545 4,92%
70.856 3,83%
93.704 4,82%
141.435 6,93%
182.936 8,54%
203.906 9,07%
- Kosten van schulden - Waardeverminderingen op vlot. act. + Opbrengsten uit vlottende activa + Opbrengsten uit fin. vaste activa
-2.199 0 92 0
-840 0 130 0
-1.289 0 0 0
-15.425 0 0 0
-12.446 0 0 0
-9.058 0 0 0
-5.109 0 0 0
= Courante winst voor belastingen
-98.322
67.835
69.567
78.279
128.989
173.879
198.797
0 1
741 -15
-9.328 0
0 0
0 -42.125
0 -60.858
0 -69.579
-98.321
68.561
60.239
78.279
86.865
113.021
129.218
EUR Omzet - Aankopen = Aankoopmarge (in % vd Omzet) - Diensten en diverse goederen = Brutomarge (in % vd Omzet) + Andere bedrijfsopbrengsten - Personeelskosten - Andere bedrijfskosten
- Afschrijvingen, waardevermind. en voorz. = EBIT (in % van de omzet)
+ Uitzonderlijk resultaat - Belastingen = Nettoresultaat
www.pkf.be
58
Voorbeeld: Geprojecteerde balansen 31/12/2010
30/09/2011
31/12/2011
31/12/2012
31/12/2013
31/12/2014
31/12/2015
0 1.475 50.264 7.012 58.751
0 10.187 45.384 5.231 60.802
0 12.375 37.188 5.229 54.792
0 12.375 18.181 5.229 35.785
0 12.375 9.837 5.229 27.441
0 12.375 9.837 5.229 27.441
0 12.375 9.837 5.229 27.441
Vorderingen op LT Voorraden en werken in uitvoering Handelsvorderingen Overige vorderingen op KT Liquiditeiten en geldbeleggingen Vlottende activa
0 934.338 259.253 2.958 246.942 1.443.491
0 853.019 229.918 2.233 168.405 1.253.575
0 828.192 228.082 2.958 0 1.059.232
0 858.159 239.486 2.958 0 1.100.604
0 889.053 251.461 2.958 0 1.143.472
0 920.891 264.034 2.958 0 1.187.882
0 966.935 277.235 2.958 0 1.247.129
Totaal actief
1.502.242
1.314.377
1.114.024
1.136.389
1.170.913
1.215.323
1.274.570
187.998
256.560
398.237
476.516
563.381
676.402
805.620
0
0
0
0
0
0
0
0 196.080 0 0 196.080
0 11.079 0 0 11.079
0 160.000 0 0 160.000
0 120.000 0 0 120.000
0 80.000 0 0 80.000
0 40.000 0 0 40.000
0 0 0 0 0
LT-schulden <1jaar Financiële schulden op KT Leveranciersschulden Operationele schulden Ontvangen vooruitbetalingen Overige KT schulden Vreemd vermogen op korte termijn
21.475 0 112.533 12.353 0 971.803 1.118.164
4.736 0 55.352 27.954 0 958.696 1.046.738
40.000 115.691 67.416 13.876 0 318.803 555.787
40.000 98.012 68.576 14.482 0 318.803 539.872
40.000 83.053 70.905 14.771 0 318.803 527.532
40.000 51.748 73.304 15.067 0 318.803 498.921
40.000 18.081 76.697 15.368 0 318.803 468.949
Totaal passief
1.502.242
1.314.377
1.114.024
1.136.389
1.170.913
1.215.323
1.274.570
EUR Oprichtingskosten Immaterieel vast actief Materieel vast actief Financieel vast actief Vaste activa
Eigen Vermogen Voorzieningen Achtergestelde schulden Gewone financiële schulden op LT Handelsschulden en vooruitbetalingen LT Overige LT Schulden Vreemd vermogen op lange termijn
www.pkf.be
59
Voorbeeld: Geprojecteerde kasstromenanalyse 31/12/2010
30/09/2011
31/12/2011
31/12/2012
31/12/2013
31/12/2014
31/12/2015
1.908.206 -2.004.421
1.429.998 -1.361.453
1.888.035 -1.817.179
1.944.227 -1.850.523
2.041.386 -1.899.951
2.143.403 -1.960.466
2.250.519 -2.046.613
= EBIT
-96.215
68.545
70.856
93.704
141.435
182.936
203.906
+ Afschrijvingen, waardeverminderingen en wijzigingen voorz. - Toegerekende subsidies - Operationele belastingen
123.057 0 1
18.026 0 -15
24.035 0 -3.716
24.007 0 -5.399
13.344 0 -46.481
12.000 0 -64.028
12.000 0 -71.367
= Netto operationele cash-flow
26.843
86.556
91.175
112.312
108.298
130.909
144.539
245.587 0 -106.587
56.692 0 -20.077
-559.277 0 -20.076
-39.607 0 -5.000
-40.249 0 -5.000
-41.717 0 -12.000
-55.551 0 -12.000
165.843
123.171
-488.177
67.705
63.049
77.192
76.987
Netto-interesten (na belastingen en interestsubsidies) + Netto opbrengsten financieel vaste activa (na belastingen) - Aflossingen financiële schulden LT + Ontleningen financiële schulden LT + Wijzigingen in financiële schulden KT - Dividenden + Kapitaalverhogingen/(verminderingen) + Toegekende kapitaalsubsidies
-2.107 0 -20.466 0 0 0 -1 0
-710 0 -201.740 0 0 0 1 0
-838 0 -217.555 200.000 0 0 150.000 0
-10.026 0 -40.000 0 0 0 0 0
-8.090 0 -40.000 0 0 0 0 0
-5.888 0 -40.000 0 0 0 0 0
-3.321 0 -40.000 0 0 0 0 0
= Netto financiële kasstroom
-22.574
-202.449
131.607
-50.026
-48.090
-45.888
-43.321
165.843 -22.574 0
123.171 -202.449 741
-488.177 131.607 -6.063
67.705 -50.026 -0
63.049 -48.090 0
77.192 -45.888 -0
76.987 -43.321 0
143.269
-78.537
-362.633
17.679
14.960
31.305
33.667
-143.269 0
78.537 0
246.942 0
0 115.691
0 98.012
0 83.053
0 51.748
0
0
-115.691
-98.012
-83.053
-51.748
-18.081
EUR
OPERATIONELE STROMEN Bedrijfsopbrengsten - Bedrijfskosten
- (Investeringen) / desinvest. in bedrijfskapitaal - Waardevermindering andere vlottende activa - (Investeringen) / desinvest. in vaste activa = Vrije operationele kasstroom
FINANCIELE STROMEN
BIJKOMENDE BELEGGINGEN (FINANCIERING) Vrije operationele kasstroom + Netto financiële kasstroom + Netto-uitzonderlijke kasstroom (na belastingen) = Jaarlijkse vrije liquide middelen + Beschikbare liquide middelen en geldbeleggingen - Bestaande financiële KT schulden = Netto kaspositie
www.pkf.be
60
Het samenstellen van het financieel gedeelte Voordelen van dergelijk “gesloten” financiële staten zijn: – Er is een goede aansluiting met het verleden: - de huidige balans is de uitgangsbasis voor de toekomst - door de presentatie zijn de wijzigingen zeer zichtbaar – De kasstroomanalyse toont meteen aan of het business plan financieel haalbaar is: - Beschikt het bedrijf over voldoende liquiditeiten om het business plan te realiseren? – Een wijziging (of sensitiviteitsanalyse) kan meteen doorgerekend worden naar alle financiële staten. De gevolgen zijn meteen afleesbaar. – Deze presentatie is een uitstekende input voor een D.C.F. waardebepaling. (zie voorbeeld op de volgende bladzijde)
www.pkf.be
61
Voorbeeld: D.C.F. waardebepaling obv bus.plan 2011
2012
2013
2014
2015
Restwaarde
1.888.035
1.944.227
2.041.386
2.143.403
2.250.519
2.250.519
-1.817.179
-1.850.523
-1.899.951
-1.960.466
-2.046.613
-2.046.613
= EBIT
70.856
93.704
141.435
182.936
203.906
203.906
+ Afschrijvingen, waardevermind. en voorz. - Toegerekende subsidies - Operationele belastingen
24.035 0 -3.716
24.007 0 -5.399
13.344 0 -46.481
12.000 0 -64.028
12.000 0 -71.367
12.000 0 -81.909
= Netto operationele cash-flow
91.175
112.312
108.298
130.909
144.539
133.997
-559.277
-39.607
-40.249
-41.717
-55.551
0
-20.076
-5.000
-5.000
-12.000
-12.000
-12.000
-488.177 Kost 5,7% 0,0% 17,4% 10,57% 13,74% 0,90
67.705 Gewicht 50,0% 0,0% 50,0%
63.049
77.192
76.987
121.997
0,82
0,74
0,67
0,61
-441.513
55.380
46.642
51.646
46.585
EUR Bedrijfsopbrengsten - Bedrijfskosten
- (Investeringen) / desinvest. in bedrijfskapitaal - (Investeringen) / desinvest. in vaste activa = Vrije operationele kasstroom Vreemd vermogen bank en: Achtergesteld vreemd vermogen: Eigen vermogen: Gewogen gemiddelde kapitaalkost = Verdisconteringsvoet Restwaarde = x verdisconteringsfactor = Huidige waarde vrije oper. kasstroom Waarde van de operaties - Marktwaarde van het vreemd vermogen
-217.555 0
+ Waarde participaties
7.012
+ Andere correcties
www.pkf.be
466.439
225.179
+ Marktwaarde overtollige liq. en geldbeleg.
Waarde van het eigen vermogen
0,53
0 14.636
62
Voorbeeld: D.C.F. waardebepaling obv bus.plan Opmerking Zoals eerder gesteld, adviseren wij om een waardebepaling nooit op te nemen in het business plan. Het gebruikte voorbeeld illustreert duidelijk wat de negatieve impact hiervan zou kunnen zijn!
www.pkf.be
63
Business advisers
Einde deel 2
Audit | Accounting | Tax | Legal | Consulting www.pkf.be
www.pkf.be
