Bladel 2010 Beleidsvisie
Leven in de gemeente Bladel De gemeente Bladel ligt in de Noord-Brabantse Kempen (in de driehoek Eindhoven-Tilburg-Turnhout) en bestaat uit vijf kerkdorpen. Dat zijn Bladel, Hapert, Netersel, Casteren en Hoogeloon. Bladel heeft totaal 19.100 inwoners, waarvan er in de kern Bladel ongeveer 9.900 wonen. De totale oppervlakte van de gemeente is 7.571 hectare. De dorpen zijn fraai gelegen temidden van uitgestrekte bos- en heidegebieden en weids agrarisch gebied. De gemeente maakt deel uit van een gebied met een groot aantal archeologische vindplaatsen. De vondsten wijzen uit dat vanaf de oudere steentijd er in dit gebied vrijwel onafgebroken bewoning is geweest. De gemeente Bladel bestaat sinds 1 januari 1997. Toen zijn door een gemeentelijke herindeling de gemeenten Bladel c.a. en Hoogeloon c.a. samengevoegd. Hierdoor is een zeer complete gemeente gevormd met een groot aanbod van voorzieningen op het gebied van onderwijs, zorg, sport, cultuur en recreatie. Bladel wordt ook wel het economisch hart van de Kempen genoemd en heeft ongeveer 11.000 arbeidsplaatsen. Daarnaast heeft de gemeente een prettig woon- en leefklimaat omdat de woonwijken gevarieerd en ruim zijn opgezet. Uit een recentelijk gehouden enquête blijkt dat bewoners het fijn en prettig wonen vinden in Bladel (score 7,4). Er is sprake van een hechte gemeenschap. De toeristen komen graag want er worden tal van activiteiten en evenementen georganiseerd. Het woord toeristische trekpleister is dus zeer op zijn plaats.
Toekomstvisie Bijgevoegd treft u een foldertje aan waarin in een notendop de toekomstvisie Leven in de gemeente Bladel 2030 staat verwoord. Deze toekomstvisie verwoordt de koers van de gemeente Bladel als geheel en van de afzonderlijke dorpskernen Bladel, Hoogeloon, Hapert, Casteren en Netersel. Aan de totstandkoming van de visie hebben in 2008 en 2009 vele enthousiaste inwoners, ondernemers en instellingen meegewerkt. Eind 2009 is het concept aan de inwoners voorgelegd en vervolgens heeft de gemeenteraad de visie definitief vastgesteld. De toekomstvisie 2030 vormt voor de gemeente Bladel een belangrijk document voor een continue en dynamische dialoog over de nabije en latere toekomst van onze gemeente. Ook onderstreept de gemeenteraad daarmee het belang van een duidelijke koers, waarin de belangen voor de lange termijn helder vastliggen. Zo moet bijvoorbeeld het leefomgevingsplan worden geactualiseerd, waarin staat beschreven hoe de gemeente de kwaliteit van de leefomgeving behoudt en verbetert. Met de uitwerking van de toekomstvisie worden ook een aantal beleidsnota’s geactualiseerd of opgesteld, waaronder de structuurvisie, economische visie, woonvisie, groenvisie, landschapsvisie en grondnota. Deze visies met een uiteenlopende (tijds)horizon vormen alle bouwstenen voor de visie van de gemeente Bladel tot 2030.
Duurzaamheid Bladel heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staat. Het is ook daarom dat wij u, wellicht anders dan gewend, al onze informatie op een USB stick aanleveren. Niet alleen voor het opstellen voor onze toekomstvisie, maar ook voor planvorming en uitvoering maken wij gebruik van de zogenoemde duurzaamheidsdriehoek. In de duurzaamheidsdriehoek krijgen de drie thema’s Mens en maatschappij, Milieu en leefomgeving en Economie een plaats. Alleen als de drie thema’s binnen de bandbreedte van de buitenste driehoek blijven en in balans zijn is er sprake van een duurzame invulling. Het is een rode draad die ons helpt om het groen met de aspecten wegen, water en bebouwing in balans te houden. Omdat de gemeente het onderhoud van openbaar groen uitbesteedde aan de plaatselijke sociale werkvoorziening en er begin jaren zeventig veel werkelozen en minder validen waren, is er nooit sprake geweest van chemische onkruidbestrijding in het groen. Eind jaren zeventig begin jaren tachtig is het denkproces om groen anders en duurzamer in te richten op gang gekomen omdat het aantal mensen in de SW terugliep en er minder kon worden geschoffeld. Door deze realiteit en omdat er steeds meer areaal groen bijkwam, is er een proces op gang gekomen om kritisch naar onderhoud te kijken en te zoeken naar een meer natuurlijk evenwicht. Tot op de dag van vandaag is deze balans gevonden zonder gebruik te maken van chemische middelen.
Duurzaam Terrein Beheer Op 29 mei 2008 ontving Bladel het officiële certificaat goud van de Barometer Duurzaam Terrein Beheer. Na Wageningen is Bladel de tweede gemeente in Nederland die deze onderscheiding ontvangt. Bladel is duurzaam onder andere vanwege haar ecologisch groenbeheer, chemievrij beheer, het toepassen van natuurlijke meststoffen in plaats van kunstmeststoffen en het gebruik van plantaardige smeermiddelen e.d. In de kernen Bladel en Netersel is het groen van oudsher al ecologisch beheerd. Na de herindeling in 1997 volgden ook de kernen Hoogeloon, Hapert en Casteren. Uit de Barometer-scan bleek echter dat er ook aandacht moest worden besteed aan het onderhoud van sportvelden. Zo is gestopt met chemische onkruidbestrijding en is fasegewijs overgestapt van kunstmest op ecologische bemesting. Kalklijnen worden niet meer aangebracht. In plaats daarvan wordt een zogenoemde lijnbrander gebruikt om het speelveld aan te geven. En zo zijn er meer voorbeelden te geven. Het blijkt in de praktijk dat dit beheer leidt tot een betere grasmat en waterkwaliteit. En op termijn zelfs tot minder onderhoudskosten Voor verhardingen was een laatste stap in dat proces het bestrijden van onkruid tussen de voegen van de historische keienwegen die de kernen Bladel-Netersel-Casteren-Hoogeloon verbindt. Dit gebeurt nu met de Hot-wave methode. In samenwerking met de sociale werkvoorziening, de WVK-Groep wordt een nieuw type hete lucht onkruidbrander getest op deze wegen.
www.duurzaamterreinbeheer.nl
Groenvisie In 2008 is de gemeente Bladel gestart met voorbereidingen voor het actualiseren van de Groenstructuurvisie uit 1998. Het was de wens om te komen van een tactisch- naar een strategisch groenbeleidsplan. Voordeel daarbij was, dat het groen daarmee ook een duidelijke plaats (bouwsteen) kreeg in de Toekomstvisie. De Groenvisie bevat zowel het strategische groenbeleid als het geactualiseerde tactische groenbeleid. De Groenvisie is opgesteld voor een periode van 10 tot 15 jaar. De gemeente Bladel ziet de Groenvisie dan ook als een beleidsdocument waarin de ambities, doelen, kaders en randvoorwaarden voor het openbaar groen zijn verwoord en doorvertaald worden naar een beheerstrategie voor het openbaar groen. De Groenvisie heeft betrekking op de gemeentelijke groene elementen in de openbare ruimte binnen de bebouwde kom van de 5 kernen in de gemeente Bladel en op de bij de gemeente in beheer zijnde zogenaamde verbindingsstructuren tussen de 5 kernen (lanen, sloten en bermen) in het buitengebied. Bij de ontwikkeling van de Groenvisie is veel aandacht besteed aan de beleidsterreinen openbare ruimte, wijk- en buurtbeheer, water, veiligheid, spelen, recreatie, landschapsbeleid en natuur en milieu.
Landschapsbeleidsplan Gemeente Bladel maakt werk van behoud en versterking van het landschap en natuurlijke waarden. Omdat een landschapsbeleidsplan hierbij een onmisbaar instrument is en het vorige plan dateert uit 1999 was actualisatie nodig. Daarbij kon het ook direct dienen als bouwsteen voor de herziening van het bestemmingsplan buitengebied en de Toekomstvisie. In het landschapsbeleidsplan wordt de gemeentelijke visie op het landschap en de natuur verwoord. Aangezien zowel landschapsals natuurbeheer is gebaat met beheer dat over eenzelfde periode hetzelfde is, is het plan uit 1999 nagenoeg ongewijzigd gebleven en enkel aangepast op basis van veranderingen in het beleid van hogere overheden en wijzigingen in de wet- en regelgeving. Het beleid bestrijkt een periode van 10 tot 15 jaar. Het landschapsbeleidsplan omvat het gehele buitengebied (inclusief industrieterreinen) van de gemeente Bladel. De kernen (Bladel, Casteren, Netersel, Hapert en Hoogeloon) en de locatie waar het nieuwe Kempisch Bedrijventerrein wordt ontwikkeld vallen buiten dit plan, hoewel de overgangen tussen de bebouwde kom en het buitengebied een aandachtspunt zijn. Het landschapsbeleidsplan omvat ook de gebieden die door andere terreinbeheerders dan de gemeente zelf worden beheerd. In de meeste gevallen sluiten de beleidsdoelen van de andere terreinbeheerders naadloos aan op die van de gemeente Bladel.
Reconstructie Robuuste Ecologische Verbinding (REV) In (de omgeving van) Bladel ligt de Robuuste Ecologische Verbinding De Beerze. In Bladel zelf maken de AA of Goorloop, het Dalemstroompje, de Kleine Beerze en de Groote Beerze deel uit van deze REV. De totale oppervlakte van de REV in Bladel bedraagt circa 300 hectare. De Kleine Beerze wordt in Bladel beschouwd als Ecologische Verbindingszone (EVZ) en het beheer is erop gericht op langdurige instandhouding van dit specifieke landschapstype (beekdalbos). Natura 2000 Natura 2000 is het Europese netwerk van natuurgebieden, waarin natuurbescherming centraal staat. Binnen het reconstructiegebied Beerze-Reusel (waarin Bladel ligt) is voor het gebied Kempenland-west de aanwijzing tot Natura 2000 gegeven. De provincie is momenteel bezig met het ontwikkelen van een beheerplan hiervoor. Countdown 2010 In 2001 hebben de Europese landen afgesproken om het biodiversiteitverlies in 2010 te stoppen. Om mee te helpen deze doelstelling te behalen, is in 2004 de Europese Countdown 2010campagne gestart. In 2008 hebben de gemeenten Hilvarenbeek, Goirle, Eersel, Bladel en Reusel-de Mierden, waterschap de Dommel, Brabants Landschap en provincie NoordBrabant gezamenlijk de Countdown 2010 verklaring ondertekend en daarmee aangegeven actief te willen meewerken om het verlies aan biodiversiteit te stoppen.
Natuur De natuurwetgeving (Flora- en Faunawet, Natuurbeschermingswet) is van grote invloed op de handelswijze van gemeenten, zo ook in de gemeente Bladel. De Flora- en faunawet verplicht dat minimaal de nu beschermde soorten in stand moeten worden gehouden. Bladel beschikt binnenkort over een implementatieplan natuurwetgeving en werkt met gedragscodes voor bestendig beheer van water, groen, bos en natuur. De gemeente Bladel erkent een verantwoordelijkheid op het gebied van de situatie van de oorspronkelijke ecosystemen en de daarin veel voorkomende dieren en planten. Zo is er bijzondere aandacht voor bosranden en overgangszones. Genoemde natuurwaarden zijn versterkt door aanvullend onderzoek naar de waterhuishouding van de bossen en met het aanleggen van een groot aantal poelen op diverse locaties binnen de gemeente. Het zwaartepunt van het natuurnetwerk van Bladel ligt in het buitengebied. Natuurlijk groen in de kernen van Bladel betekent zoveel mogelijk natuurlijke processen begeleiden, structuur bieden, variatie aanbrengen met soorten en milieus die van nature in deze streek voorkomen en het zorgen voor goede aansluitingen indien natuurlijke onderdelen van elkaar worden gescheiden door barrières zoals wegen, water e.d. Gerekend wordt op voorzieningen voor vogels, amfibieën, insecten, vlinders en kleine zoogdieren.
Gemeentebossen Het gemeentebos van Bladel is een van de voorbeeldobjecten Geïntegreerd Bosbeheer van de Provincie Noord Brabant. In Bladel gaat het vooral om het gericht versterken van het natuuraspect, gecombineerd met de extensieve teelt van waardevol hout. De gemeentebossen hebben het FSC keurmerk. De gemeentebossen van Bladel(ca 840 ha) liggen ruimtelijk verspreid en er zijn oudere boskernen en relatief jonge heideontginningen. De meeste bodems zijn arm en geschikt voor groveden en berk, waarbij het naaldbos domineert. Geïntegreerd bosbeheer heeft een behoorlijke aanpassing van het voorgaande beheer vereist. Natuur, houtproductie en beleving worden op kleine schaal gecombineerd. Het aanwezige bos is het vertrekpunt waarin variatie wordt gebracht of versterkt. Het beheersplan geeft daarvoor concrete richtlijnen en suggesties, maar is bewust geen gedetailleerd planboek. Gericht dunnen is nu de belangrijkste maatregel, terwijl vlaktegewijze verjonging en inplant juist niet meer plaatsvinden. In alle bossen wordt meer dood hout nagestreefd. Sommige bossen hebben zelfs een exclusieve natuurbestemming. In deze bossen wordt niet meer ingegrepen en bepalen spontane processen als verjonging en sterfte de bosontwikkeling.
Recreatie en toerisme De gemeente Bladel zet actief in op het stimuleren van de lokale en regionale economie. Daarnaast spelen recreatie, toerisme en de agrarische sector een relevante rol. Het beleid is verankerd in de Toekomstvisie. De gemeente beschikt over twee campings, enkele mini campings en een bungalowpark. Jaarlijks overnachten hier ruim één miljoen bezoekers. Ook recreatieve fiets- en wandelpaden zijn er in overvloed. Wandelen en fietsen kan via het knooppuntensysteem. Met dit systeem kan men naar eigen wens een lange of korte route uitstippelen langs punten van interesse (kerk, molen, grafheuvel, etc.). Voor dagrecreatie zijn er diverse voorzieningen zoals een activiteitenboerderij, een biologische bezoekboerderij, een kaas- en broodboerderij, een kinderboerderij en een kaarsenmakerij. Ook educatieve natuurvoorzieningen zijn aanwezig, zoals het Natuurpark De Groote Beerze, wandelroute De Kroonvensche Heide, Koning Kyrieroute en wandelingen vanuit IVN. Verder kent de gemeente Bladel een centrum waar men heerlijk kan shoppen, mooie Brabantse dorpskernen, tal van restaurantjes en horecagelegenheden naar wens en portemonnee en schitterende natuurgebieden. Meer informatie is verkrijgbaar via VVV Bladel www.vvvbladel.nl
Communicatie en participatie De bestuurlijke missie van de gemeente Bladel is om een actieve, daadkrachtige en betrouwbare partner te zijn, die zelf haar bestuursverantwoordelijkheden neemt, maar nadrukkelijk ook de betrokkenheid van en het dragen van verantwoordelijkheden door de inwoners eist. Er is sprake van een levendige, herkenbare lokale democratie. En van een modern, democratisch bestuur dat efficiënt, effectief, creatief, integer en transparant is. Een laagdrempelige vorm van gestructureerd overleg met bewoners vindt plaats in de dorpsraden van de kernen, Casteren, Hoogeloon en Netersel. Bladel kent (nog) geen wijkraden. De dorpraadsavonden worden vaak gebruikt om voorlichting te geven over bijvoorbeeld groenbeleid en duurzaam terrein beheer. Bij de voorbereiding van (uitvoerings)plannen en beleidsstukken die burgers raken is aangegeven op welke wijze burgers daarin participeren en welk bestuursorgaan daarover met hen communiceert. Bij (grotere) reconstructieplannen krijgen burgers gelegenheid om op inloopavonden mee te praten over het ontwerp. Bij reconstructie van openbaar groen wordt met de bewoners “met de tekening in de hand” de wijk ingegaan om maatwerk te leveren bij de uitvoering. Daarnaast worden de nodige persberichten en publicaties geplaats in dagbladen, in het plaatselijke weekblad of op de website www.bladel.nl
Groenonderhoud en de WVK-Groep Bladel heeft het totale groenonderhoud en aan groen gerelateerde diensten in een unieke (op basis van alleenrecht) meerjarige raamovereenkomst uitbesteed aan de WVK-groep. In dat contract is ondermeer afgesproken dat zowel WVK-groep als gemeente constant aan innovativiteit en kwaliteitverbetering doen. De WVK-groep is een Kempische bedrijf voor sociale werkvoorziening, is ISO- en VCA-gecertificeerd en telt circa 150 mensen die in loondienst zijn. Behalve dat zowat iedere medewerker de basisopleiding groenwerker heeft gevolgd zijn zij ook opgeleid in ecologisch groenbeheer en wordt beschikt over gediplomeerde hoveniers. Voor onderhoud van groen wordt gebruik gemaakt van de meest geavanceerde apparatuur en machines. Zo is recent overgestapt van de traditionele gasbranders op hete lucht branders (minder gasverbruik) voor bestrijding van onkruid op verhardingen. De WVK-groep en de vier Kempengemeenten hebben in een contract afgesproken dat indien de gemeenten de WVK-groep een zekere omzet zouden garanderen, de WVK-groep Kempische uitkeringsgerechtigden (WWB’ers) een baan aanbiedt, een zogenoemde bonusbaan. Deze voor Nederland unieke sociaalgroene afspraak, heeft inmiddels ruimschoots zijn vruchten afgeworpen en hebben tientallen inwoners de Sociale Dienst vaarwel gezegd.
Kempisch Bedrijvenpark (KBP) De gemeente Bladel ontwikkelt op dit moment het Kempisch Bedrijven Park. Het KBP is een hoogwaardig en modern bedrijvenpark in het hart van de Brabantse Kempen met uitstekende verbindingen (A67, N284) met andere internationale (industriële) centra zoals Moerdijk, Antwerpen, het Ruhrgebied en het nabij gelegen Brainport Eindhoven. Op dit duurzame bedrijvenpark van 175 hectare, met een uitstekende infrastructuur, is 69 ha aan hoogwaardige bedrijfskavels uitgeefbaar, vanaf 5000 m2. Het KBP is een duurzaam bedrijventerrein. Dit principe is een leidend beginsel en gehanteerd vanaf het bouwrijp maken. Zo wordt het rioleringssysteem met keramische buizen aangelegd. Deze hebben een extreem lange levensduur en zijn ook nog volledig recyclebaar. Boven de grond is veel aandacht voor aan een duurzame groenstructuur en wordt de openbare verlichting aangelegd met de meest zuinige lampen. Het KBP is bovendien een pilotproject voor het opvangen van fijnstof. Door bepaald type beplanting en door te zorgen voor bepaalde luchtstromen is het mogelijk om het KBP tot een fijnstof neutraal project te maken. Zelfs de fijnstof die wordt veroorzaakt door het verkeer op de A67 wordt op het KBP opgenomen. Bovendien zullen toekomstige bedrijven worden gestimuleerd om hun gebouw duurzaam te bouwen door bijvoorbeeld het toepassen van een groendak of het opvangen van regenwater
Natuurpark Groote Beerze In 1998 heeft de gemeente Bladel het natuurpark de Groote Beerze ontwikkeld. Het natuurpark ligt tussen de kernen Bladel en Hapert en vormt daarin een groene schakel. In dit gebied loopt een gedeelte van de Groote Beerze, waarbij het beekdal wordt gezien als een belangrijke drager voor de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Langs de meanderende Groote Beerze zijn een afwisseling aan flauwe- en steile oevers, plas- en draszones en poelen te vinden. Het beheer van het gebied is afgestemd op ontwikkeling en instandhouding van natuurwaarden. Op het naast gelegen terrein van de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) zijn bos- en moeraszones gemaakt die een functie vervullen bij de waterzuivering. Water dat in het verleden na de zuivering in de installaties op de Groote Beerze werd geloosd, krijgt nu een extra zuivering door de passage via de bosjes en moeraszones. Op het terrein van de RWZI kan 30.000 m3 worden gebufferd. Hierdoor kunnen piekafvoeren worden afgevlakt en wateroverlast in lager gelegen gebieden van de Groote Beerze worden voorkomen. In het water van de Groote Beerze zit veel leven en door het gezuiverde water door de rietvelden en moerasbossen te leiden krijgt het water een betere biologische samenstelling. In landschappelijke zin sluit deze natuurlijke zuiveringsinstallatie aan op het beeld van het natuurpark Groote Beerze, met bosjes, moeras- en hooilanden en een meanderende beek.
