Economische beleidsvisie. Ondernemend Nieuwkoop

Economische beleidsvisie Ondernemend Nieuwkoop

2

Door samenwerking sterk.

Inhoudsopgave

Economische beleidsvisie voor een innovatief, dynamisch en duurzaam ondernemend Nieuwkoop. maart 2013

Wensen en Aandachtspunten Thema Ruimte voor bedrijven Thema Bereikbaarheid en mobiliteit Thema Wonen Thema Detailhandel Thema Land- en tuinbouw Thema Recreatie en toerisme

4 5 5 7 7 9 9

1. Inleiding

10

2. Waar wil Het Actieve Groene Hart naar toe? 2.1. Visie 2.2. Ruimtelijk beleid 2.3. Bedrijventerreinen 2.4. Economische structuur 2.5. Winkelvoorzieningen 2.6. Bereikbaarheid en mobiliteit 2.7. Wonen 2.8. Duurzaamheid

11 11 11 11 13 15 17 17 17

3. Proces 3.1. Communicatie en samenwerking 3.2. Gezamenlijke visie

19 19 19

Bijlage 1 Feiten en cijfers 1. Dynamische regio 2. Inwonertal, woningvoorraad en gezinsverdunning 3. Leeftijdsopbouw 4. Productiestructuur 5. Bedrijventerreinen in Nieuwkoop 6. Ruimtegebruik 7. Winkelvoorzieningen

21 21 21 21 22 23 24 24

Bijlage 2 SWOT-analyse

26

3

Wensen en aandachtpunten

4

Goede bereikbaarheid is een belangrijke vestigingsplaatsfactor voor bedrijven.

Thema Ruimte voor bedrij ven

Thema Bereikbaarheid en mobiliteit

Waar hebben we het over?


Bedrijventerreinplanning moet naar de mening van Het Actieve Groene Hart in regionale samenhang worden bezien. Voldoende ruimte voor lokale bedrijvigheid waarbij te grote versnippering van bedrijventerrein en verlies van de regionale ruimtelijke kwaliteit wordt voorkomen. Daarnaast is het van belang dat de bestemmingsplannen voldoende ruimte bieden voor natuurlijke ontwikkeling van de in de gemeente aanwezige bedrijven, zowel naar omvang als naar functieverdeling.

Goede bereikbaarheid is een belangrijke vestigingsplaatsfactor voor bedrijven. Bereikbaarheid gaat zowel over goede interne en externe verbindingen als over adequate ontsluiting van bedrijventerreinen. Meldingen via website gemeente en AGH en wellicht een alert kunnen daar een belangrijke bijdrage aan leveren.

Wensen/aandachtspunten


• Focus op (duurzame) maakindustrie als gangmaker van de werkgelegenheid. • Parkmanagement met verplichte participatie via bijvoorbeeld BIZ. • Betere benutting van de ‘Ruimte voor ruimte’ regeling. • Natuurontwikkeling mag niet ten koste gaan van mensen, wonen, werken en recreatie. • Het creëren van mogelijkheden voor meervoudig grondgebruik (verdiepingen, kelders). • Bestaande industrieparken revitaliseren en voorzien van een goede communicatie-infrastructuur (glasvezel). • Behoud van strategische ruimtelijke reserves.

• Betere benutting van de strategische ligging in het centrum van de Randstad ten behoeve van economische activiteiten. • Betere ontsluiting naar het oosten richting Breukelen, waarbij de dorpskernen Nieuwkoop en Noorden worden ontlast van doorgaand (vracht)verkeer. • Verbetering infrastructuur op bedrijventerrein Bovenland. • Goede afstemming en communicatie over wegafsluitingen en wegwerkzaamheden.

5


6

Een vitaal woningbouwbeleid met betaalbare woningen voor starters en lagere inkomens.

Thema Wonen

Thema Detailhandel



Voldoende woningbouw is van cruciale betekenis voor de gemeente om het draagvlak voor voorzieningen op peil te houden en om werknemers te kunnen huisvestigen.

Winkel- en andere commerciële voorzieningen, zoals horeca, zijn van groot belang voor de vitaliteit en leefbaarheid van de kernen. De winkels en voorzieningen dragen bij aan een aantrekkelijk woonen werkklimaat. Zij zorgen voor levendigheid in de gemeenschap en zijn vaak de dragers van dorpsactiviteiten die de sociale cohesie in de dorpen versterken (braderieën, dorpsfeesten, sponsoring van sport en culturele activiteiten).



• De door de provincie ZH opgelegde contingentering van de woningbouw in combinatie met de gemeentelijke grondexploitatie moet voldoende ruimte laten voor particuliere initiatieven. • Een vitaal woningbouwbeleid met betaalbare woningen voor starters en lagere inkomens.

• Versterk bestaande centra. • Trek extra koopkracht aan door in te zetten op promotie van recreatie en toerisme. • Maakt de instelling van een collectieve vorm van financiering mogelijk.

7


8

Er moet zuinig worden omgesprongen met het areaal landbouwgrond.

Thema LAND- EN TUINBOUW

Thema recreatie en toerisme



De agrariërs in de gemeente Nieuwkoop zijn qua werkgelegenheid onmisbaar. Ook zorgen zij voor een open en goed onderhouden landschap. In toenemende mate zorgen de agrariërs voor het behoud en de versterking van de biodiversiteit door het combineren van de agrarische bedrijfsvoering met het nastreven van een gezonde flora en fauna. De gemeentelijke overheid dient de agrarische sector te faciliteren zodat veehouders en akkerbouwers nu en in de toekomst een redelijk inkomen kunnen verdienen. Dat moet mogelijk zijn enerzijds door schaalvergroting en anderzijds door verbreding van de bedrijfsvoering met ‘zelfkazers’, kleinschalige recreatie, boerencampings, zorg en ‘groen/blauwe’ diensten.

Een recreatiegebied waar nog rust is te vinden. Een gebied met volop mogelijkheden voor zowel land- als waterrecreatie.



• Door de ontwikkeling in de bio-energie zal de vraag naar akkerbouwareaal voor voedselproductie toenemen. Er moet daarom zuinig worden omgesprongen met het areaal landbouwgrond. • Adequate vergoedingen voor agrariërs die ‘groene en blauwe diensten’ verrichten. • Een goede verkaveling voor de toekomstige ontwikkeling van de bedrijven. • Planologische duidelijkheid en ruimte voor een breed en divers ondernemerschap. • De agrarische bouwblokken moeten zodanig van omvang zijn dat de agrariërs kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen. • Geen schaduwwerking van de aanwijzing van Nieuwkoop als Natura 2000-gebied.

• Versterken Toeristisch Informatie Punt Nieuwkoop ter promotie van het gebied. • Passanten en overnachtingsplaatsen uitbreiden (op het land en in het water). • Afmeermogelijkheden bij een aan te brengen drijvende steiger nabij de Aardammerbrug. • Uitbreiden sloepenroute Langeraarse plassen naar de Leidsevaart. • Verzorgen wachtplaatsen bij de Ziende en Slikkendammersluis. • Afstemming bediening van kunstwerken in en buiten het gebied. • Aandacht voor de historische vaarwegen die veel over de geschiedenis van het gebied vertellen. Gedacht kan bijvoorbeeld worden aan het uitbreiden van de kanoroute. • Aanleg trailerhellingen.

9

1. Inleiding Het Actieve Groene Hart is de koepelvereniging van de vier ondernemersverenigingen in de gemeente Nieuwkoop. Het Actieve Groene Hart telt circa 300 actieve leden en stelt zich ten doel de belangen van het bedrijfsleven (inclusief detailhandel) in de gemeente te bundelen en te behartigen. Daarnaast bevordert Het Actieve Groene Hart de onderlinge zakelijke en sociale contacten en informeert zij haar leden over relevante onderwerpen.

Het Actieve Groene Hart is opgericht in 2002 als federatie van ondernemersverenigingen in de toenmalige gemeenten Liemeer, Nieuwkoop en Ter Aar. Het Actieve Groene Hart is gesprekspartner voor de gemeente en overlegt tevens met ondernemersverenigingen uit de omliggende gemeenten. Het Actieve Groene Hart maakt om die reden onderdeel uit van het Rijnstreek KoepelBeraad en het platform Bedrijfsleven Rijnland.

In onderstaande kaart is het werkgebied van de

In deze economische beleidsvisie beoogt Het Actieve Groene Hart haar wensen en doelstellingen op diverse kerngebieden kenbaar te maken aan relevante partners bij de overheid en sociaal-maatschappelijke organisaties en niet in de laatste plaats aan de inwoners van de gemeente Nieuwkoop. Het Actieve Groene Hart streeft er naar om deze wensen en doelstellingen, in samenwerking met partijen, in de komende jaren te realiseren. Op deze wijze hoopt Het Actieve Groene Hart te bevorderen dat de gemeente Nieuwkoop aantrekkelijk is en blijft om innovatief, dynamisch en duurzaam te kunnen ondernemen, werken, wonen en recreëren.

Vereniging Het Actieve Groene Hart aangegeven.

10

Het werkgebied van Het Actieve Groene Hart (bron: KvK Rijnland 2007)

2. Waar wil het Actieve Groene hart naar toe? 2.1 Visie In dit hoofdstuk staat centraal ‘wat willen we’? Welk toekomstbeeld streeft het bedrijfsleven in de gemeente Nieuwkoop na? Een visie is nodig als leidraad voor het te voeren overheidsbeleid maar ook als koersbepaling voor het regionale bedrijfsleven. Het Actieve Groene Hart streeft naar een vitaal economische en bedrijvige gemeente waar de bestaande bedrijvigheid zich op ‘Groene Hart verantwoorde’ wijze kan ontwikkelen en waarbij het winkelvoorzieningenniveau zoveel mogelijk op peil wordt gehouden ter behoud van werkgelegenheid en leefbaarheid in de verschillende dorpskernen. Centraal staan daarbij de vier w’s: werken, wonen, winkelen en welzijn. In toenemende mate blijken economische ontwikkeling en uitvoering van economisch beleid een ondernemersaangelegenheid. Geldgebrek en prioriteitenafwegingen leiden ertoe dat (locale) overheden zich steeds meer terugtrekken uit wat ooit pure overheidstaken waren: veiligheid, het schoonhouden van de openbare ruimte, parkeren en bereikbaarheid. De private sector in het algemeen en het locale bedrijfsleven in het bijzonder zal een steeds grotere rol spelen als het gaat om bedrijventerreinenbeheer (parkmanagement), projectontwikkeling en het daadwerkelijk uitvoeren van beleidsdoelstellingen.

In dit hoofdstuk wordt de visie van Het Actieve Groene Hart aangegeven aan de hand van de volgende onderwerpen: • ruimtelijk beleid • bedrijventerreinen • economische structuur • wonen • winkelvoorzieningen • bereikbaarheid en infrastructuur • toerisme en recreatie • agrarische sector

2.2 Ruimtelijk beleid Het Actieve Groene Hart respecteert het Groene Hartbeleid en onderschrijft dat de groene kwaliteiten in het gebied moeten worden behouden en versterkt. Deze kwaliteiten lijken vaak op gespannen voet te staan met economische ontwikkelingen. Het bedrijfsleven gelooft echter in de combinatie economie en ecologie. Sterker nog: wij gaan er vanuit dat duurzame economische ontwikkeling noodzakelijk is voor een aantrekkelijke en vitale gemeente. Investeer in de groene kwaliteiten van gebieden die werkelijk de moeite waard zijn en geef ruimte aan de autonome groei van wonen, werken en recreatie. Geleid de kleinschalige verstedelijking naar locaties waar het kan. Indien dit locaal niet mogelijk is, bied dan regionaal op acceptabele afstand (10-15 km) –Oude Rijnzone bijvoorbeeld–

ruimte voor bedrijven die qua aard, schaal en karakter het gebied ontstijgen. Durf nieuwe elementen in de gemeente Nieuwkoop toe te voegen. De kwaliteit van het Groene Hart wordt in belangrijke mate ontleend aan de cultuurhistorische bebouwing van boerderijen, kerken, molens, pleinen, etc. Bebouwing hoeft dus niet per definitie de kwaliteiten van het Groene Hart te schaden, ooit was een molen of een boerderij ook nieuwbouw. Aldus kan op duurzame wijze de regio een kwaliteitsontwikkeling doormaken waarbij de belangen van de regio gecombineerd worden met de ‘hogere belangen’ van de totale Randstad. Het Actieve Groene Hart is van mening dat de demografie van grote invloed is op de dynamiek. Daarom zou de vergrijzing in de gemeente niet hoger mogen liggen dan het landelijk gemiddelde. Ook de regionale bevolkingsgroei dient gelijke tred te houden met de landelijke ontwikkelingen.

2.3 Bedrijventerreinen • Het creëren van mogelijkheden voor meervoudig grondgebruik (verdiepingen, kelders). • Bestaande industrieparken revitaliseren en voorzien van een goede communicatieinfrastructuur (glasvezel). • Behoud van strategische ruimtelijke reserves op bedrijvenparken voor de maakindustrie.

11

12

Bestaande industrieparken revitaliseren en voorzien van een goede communicatie-infrastructuur.

Bij bedrijventerreinen gaat het om • herstructurering van bestaande bedrijventerreinen. • aanleg van nieuwe bedrijventerrein. In beide gevallen is intensief ruimtegebruik (compact, ondergronds en gestapeld bouwen) een belangrijk thema. Daarnaast moet worden onderzocht of glasvezel een optie is voor de bedrijventerreinen in Nieuwkoop.

Nieuwe terreinen Bedrijven zouden voor hun uitbreiding en groei in de directe omgeving terecht moeten kunnen. Voor deze autonome groei speelt Schoterhoek een belangrijke rol. Als in de toekomst blijkt dat er onvoldoende ruimte is, zou gekeken kunnen worden naar uitbreiding van het bedrijventerrein Bovenland. Bedrijven van een te grote schaal kunnen bij nieuwe vestiging in de Oude Rijnzone terecht.

bedrijven toekomstperspectief te bieden. Een beleid gericht op behoud en versterking van dit cluster (ruimte, bereikbaarheid en arbeidsmarkt) is nodig om deze bedrijven en de werkgelegenheid te behouden en te versterken. Voor wat betreft de versterking tussen onderwijs en arbeidsmarkt zien wij een rol voor de gemeente weggelegd om met het drie-O-overleg (overheid, onderwijs en ondernemers) te stimuleren en te faciliteren.

Herstructurering Oude terreinen vallen vaak ten prooi aan verpaupering. Behoud van de bedrijventerreinen (ruimte) en de daaraan verbonden werkgelegenheid zijn belangrijke redenen om herstructurering en revitalisering van bedrijventerreinen te stimuleren. Om te voorkomen dat de bestaande terreinen verpauperen en het proces van revitaliseren en herstructurering op gang te brengen, is parkmanagement van groot belang. Via onderhouds- en beheerconstructies waarbij overheid en bedrijfsleven nauw samenwerken, kunnen de terreinen up-to-date worden gehouden. Vooral De Olm en Bovenland hebben voldoende schaalgrootte om parkmanagement in te kunnen voeren. Voor de kleinere terreinen kan aan collectief parkmanagement worden gedacht. Bij de uitgifte van nieuwe terreinen moeten direct afspraken worden gemaakt over verplicht parkmanagement, bijvoorbeeld via de oprichting van een VVE. Het Actieve Groene Hart wil met de instelling van een BIZ of Ondernemersfonds helpen om collectieve financieringen mogelijk te maken.

Dienstverlening

2.4 Economische structuur Het Actieve Groene Hart zet in op de al sterke peilers van de economie: • (maak)industrie • dienstverlening • toerisme en recreatie • agrarische sector

Maakindustrie De gemeente beschikt al over een stevige industriële basis. Ambachtelijke bedrijvigheid en vooral de metaalindustrie in Nieuwkoop zijn goed vertegenwoordigd. Deze bedrijvigheid is locaal, regionaal als landelijk van groot belang voor de economische positie van Nederland gezien het ´stuwende´ karakter ervan. Stuwend houdt in dat dergelijke bedrijvigheid spin-off levert voor andere ´verzorgende´ bedrijvigheid. Het Actieve Groene Hart is van mening dat juiste deze bedrijvigheid goed past in de cultuur en traditie van de gemeente. De kennis en know-how zijn nog steeds aanwezig om deze

De aanwezigheid van een bijzonder aantrekkelijk woonklimaat, de nabijheid van de grote steden, de groene setting van de locaties die zonder grote mobiliteitsproblemen te bereiken zijn en de aanwezigheid van geschoold personeel maakt dat deze regio bij uitstek geschikt is om (hoogwaardige) dienstverlening te huisvesten. Dienstverlening is nu al de snelste groeier en kan prima gemengd worden met de (toekomstige) woningbouwontwikkelingen in de regio. Nieuwbouwwijken dienen daarvoor niet alleen monofunctioneel met woningen ingevuld te worden maar ook met kleinschalige vestigingsmogelijkheden voor dienstverleners. Daarbij kan het gaan om adviesbureaus, ICT-bedrijvigheid, reclame-, ingenieurs- en bouwbureaus, etc. Het Actieve Groene Hart wil ook de vereniging zijn voor ZZP’ers (die wel afzonderlijk lid zijn van een ondernemersvereniging) en hen een platform bieden om hun zakelijke netwerk te ontwikkelen en te versterken.

13

14

Een recreatiegebied waar nog rust is te vinden.

Toerisme en recreatie Door een actief beleid met behulp van knooppunten en routestructuren voor fietsers, wandelaars en boten kunnen recreanten aangetrokken worden tot de locaties die zich daarvoor lenen. Mobiliteit en bereikbaarheid spelen hierbij een belangrijke rol. Het Actieve Groene Hart constateert dat het toerisme en recreatie-ontwikkeling in dit gebied nog in de kinderschoenen staat. Samenwerking tussen alle partijen (locaal en regionaal) is nodig om synergie en schaalgrootte te creëren. Zet Nieuwkoop op de kaart is wat dat betreft geen loze kreet. Het Actieve Groene Hart wil een projectgroep die concrete voorstellen op dit gebied gaat uitwerken. Te denken valt aan de realisatie van een passantenhaven, openbare trailerhelling, de heropening van de afgedamde sluis en ontwikkelingspotentieel langs de Paradijsweg.

Agrarisch Land- en tuinbouwers in Nederland in het algemeen en in de gemeente Nieuwkoop in het bijzonder leveren een belangrijke bijdrage aan de samenleving door het veiligstellen van hoogwaardige voedselvoorziening én door het beheer van het landschap. Het karakteristieke landschap in de landelijke gemeente Nieuwkoop is grotendeels ontstaan door inpoldering en inrichting ten behoeve van land- en tuinbouw. De gemeente Nieuwkoop ontleent zijn charme grotendeels aan het afwisselende polder- en veenweidelandschap met zijn weidse vergezichten, dat voornamelijk door de agrariërs wordt beheerd en

onderhouden. De voedselvoorziening staat wereldwijd steeds meer in de belangstelling door de sterke groei van de wereldbevolking. Nederland en daarmee ook de gemeente Nieuwkoop beschikt over zeer goede landbouwgronden. Het is daarom zaak dat deze gronden zoveel als mogelijk behouden blijven voor de agrarische sector en dat de agrariërs hun bedrijven kunnen blijven ontwikkelen met het oog op toenemende schaarste aan voedsel. Daarnaast is ontwikkeling van belang omdat de concurrentie tussen landbouwgebieden, niet alleen binnen Nederland, maar over de grenzen heen in de Europese Unie en zelfs wereldwijd steeds meer toeneemt. Naast ruimtelijke ordening is ook water een belangrijk thema voor deze sector. Er dient snel duidelijkheid te komen over het beheerplan in het kader van Natura 2000 waarbij wij ervan uitgaan dat het bedrijfsleven ontwikkelingsmogelijkheden in de toekomst behoudt. Het middengebied is een open landelijk gebied met een groot accent op de veehouderij en de akkerbouw. Deze bedrijven dienen maximaal, bijvoorbeeld door schaalvergroting, in te kunnen spelen op het nieuwe Europese landbouwbeleid (GLB). Daarnaast zijn er bedrijven die willen verbreden en/of zich willen richten streekeigen productie. Het zuidelijk gebied omvat vooral de Nieuwkoopse Plassen met accent op natuurontwikkeling, maar ook hier is de veehouderij belangrijk (o.a. de Meijegraslanden). De veehouderijbedrijven in dit gebied dreigen klem te raken tussen de verschillende beleidsontwikkelingen

van hogere overheden, zoals het Natura2000beleid en de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Ook deze bedrijven moeten naar de toekomst toe kunnen continueren.

Glastuinbouw Het bedrijfsleven is van mening dat (duurzame) glastuinbouw mogelijk moet blijven. Het levert immers een belangrijke bijdrage aan de economie en de werkgelegenheid in de gemeente. Wij zouden het toejuichten als de gemeente en de betrokken sector hiervoor een gezamenlijke visie neerleggen. De noordelijke zone heeft veel dynamiek met vooral ontwikkeling van (glas)tuinbouw. Deze bedrijven hebben een grote betekenis voor zowel de gemeente Nieuwkoop, de Greenport Aalsmeer en de provincie Zuid-Holland.

2.5 Winkelvoorzieningen Het Actieve Groene Hart gaat voor behoud en uitbreiding van de regionale koopkracht. Nieuwkoop en Ter Aar blijven de hoofdwinkelcentra. De overige bestaande winkelgebieden zullen gehandhaafd moeten blijven. Om de bestaande centra te versterken is het raadzaam om solitaire winkels verspreid over de kern te concentreren bij de bestaande winkelgebieden. Tevens is het aan te raden om maatschappelijke en overheidsinstellingen te ontwikkelen nabij detailhandelslocaties zodat het draagvlak en combinatiebezoek wordt vergroot. De planning

15

16

Bij woningbouw zal creativiteit en inventiviteit nodig zijn om de doelstellingen te kunnen realiseren.

van toekomstige horeca- en recreatieontwikkelingen kunnen hier eveneens een rol in vervullen. Extra koopkracht aantrekken is mogelijk door meer toeristen en recreanten te trekken. Voor centrumpromotie kan eveneens gebruik worden gemaakt van een Ondernemersfondsconstructie.

2.6 Bereikbaarheid en mobiliteit Goede bereikbaarheid is een belangrijke vestigingsplaatsfactor voor bedrijven. Bereikbaarheid gaat over goede interne en externe verbindingen en een adequate ontsluiting van bedrijventerreinen. Het gaat hier zowel om infrastructuur als om openbaar vervoer. Bereikbaarheid is eveneens van belang bij wegwerkzaamheden. Meldingen via website gemeente en AGH en wellicht een alert kunnen daar een belangrijke bijdrage aan leveren.

Ontsluiting bedrijventerreinen De infrastructuur op bedrijventerrein Bovenland laat te wensen over. Met het nieuwe bestemmingsplan moet hier direct actie op worden genomen.

N231 naar Woubrugge en Leiden Doorgaande verbinding vanaf de N231 naar Woubrugge (Hertog van Beyerestraat en Ringdijk).

Rondweg Nieuwkoop De gemeente kent nauwelijks fileproblemen. Het belangrijkste knelpunt is de ontsluiting

richting Woerden/Utrecht. Momenteel worstelt het verkeer, waaronder ook veel zwaar transport, zich door de kernen van Nieuwkoop, Noorden, Zevenhoven en Woerdense Verlaat. Dit leidt tot economische schade voor de bedrijven én tot een verminderde leefbaarheid binnen die kernen (overlast, veiligheid). Graag kijken wij met u naar de mogelijkheden om de al vele jaren gewenste rondweg regionaal en provinciaal geagendeerd te krijgen.

2.7 Wonen Voldoende woningbouw is van cruciale betekenis voor de gemeente: • om het draagvlak voor voorzieningen op peil te houden (relatie met inwonertal); • om vergrijzing te compenseren met voldoende betaalbare woningen voor starters; • om bestaande en nieuwe werknemers te kunnen huisvesten (waardoor bedrijven personeel kunnen behouden en pendel wordt verminderd); • als kostendrager voor de ontwikkeling van bijvoorbeeld bepaalde voorzieningen. Het huidige ambitieniveau in nieuwbouwplannen, als het gaat om sociale woningbouw en starterswoningen, in de gemeente, is wat Het Actieve Groene Hart betreft te laag. Zonder ons uit te spreken over de juiste hoeveelheid woningen en de locaties waar deze gesitueerd zouden moeten worden, willen wij aangeven dat met de huidige inzet de vitaliteit van de gemeente

onvoldoende gegarandeerd is. Bij woningbouw zal creativiteit en inventiviteit nodig zijn om de Groene Hartdoelstellingen (behoud open ruimte) te kunnen realiseren.

2.8 Duurzaamheid Het Actieve Groene Hart zet in op het stimuleren van collectieve duurzaamheidsinitiatieven bij ondernemingen en instanties in de gemeente Nieuwkoop. Daartoe werd in 2012, op initiatief van Het Actieve Groene Hart, De Commerciële Club Nieuwkoop en de Grontmij, de Stichting DON (Duurzaam Ondernemend Nieuwkoop) opgericht. Energiebesparing, reductie van de CO2-uitstoot en verbetering van werken leefomgeving zijn de belangrijkste speerpunten in het verduurzamingsprogramma. Het project wordt mede gefinancierd door de Provincie Zuid-Holland, Gemeente Nieuwkoop, Kamer van Koophandel, Het Actieve Groene Hart en Rabobank. De financiering is voldoende voor participatie van 30 locale bedrijven. Op lange termijn wil Stichting DON meerdere bedrijven laten aanhaken waardoor grotere collectieve duurzaamheidsprojecten uitgevoerd kunnen worden.

17

18

Winkel- en andere commerciële voorzieningen, zoals horeca, zijn van groot belang voor de vitaliteit en leefbaarheid van de kernen.

3. PROCES Hoe verwacht Het Actieve Groene Hart deze visie gerealiseerd te krijgen? Op welke manier? Volgens Het Actieve Groene Hart zijn samenwerking, communicatie, visieontwikkeling en het stellen van haalbare doelen sleutelwoorden in dit kader.

3.1 Samenwerking en communicatie

3.2 Gezamenlijke visie

Een goed contact tussen gemeentelijke overheid en het bedrijfsleven is doorslaggevend voor toekomstig succes. Het Actieve Groene Hart stelt voor om minstens twee keer per jaar met een bestuurlijke afvaardiging van de gemeenten te overleggen. Hoe eerder dat één gemeentelijke overheid is, hoe makkelijker, efficiënter en effectiever het werkt natuurlijk. Het Actieve Groene Hart zal de activiteiten op het gebied van netwerken (zoals onder andere de ‘stamppotbijeenkomst’ in de winter) op zijn minst handhaven evenals communicatieactiviteiten zoals de website en een digitale nieuwsbrief.

Een gedragen visie met daaraan gekoppeld haalbare doelstellingen dragen bij aan een vaste koers voor de gemeente. Met deze visie tracht Het Actieve Groene Hart een voorzet te leveren voor een te voeren gezamenlijke koers. De ondernemersorganisaties en daarmee de ondernemers in het gebied zijn bereid om hun nek uit te steken om deze visie gerealiseerd te krijgen. Wij beseffen dat de overheden deze visie niet kunnen uitvoeren zonder hulp van het bedrijfsleven. Evenmin is het bedrijfsleven hiertoe zonder hulp in staat. Overheid en bedrijfsleven hebben elkaar nodig. Op pagina’s 5, 7 en 9 staan onze wensen en aandachtspunten per thema vermeld. In overleg met de gemeente zullen projecten benoemd moeten worden. Om de projecten uit te voeren dienen projectgroepen samengesteld te worden. Dit lijkt een effectievere aanpak dan het werken met commissies.

19

20

BIJ LAGE 1 FEITEN EN CIJ FERS 1. Dynamische regio De gemeente Nieuwkoop ligt in het groene gedeelte van het Groene Hart. De dorpskernen hebben een eigen identiteit en zijn veelal vitale en hechte leefgemeenschappen. In economisch opzicht is Nieuwkoop een dynamische, goed presterende gemeente waar de werkloosheid traditioneel lager ligt dan landelijk en provinciaal.

Het inwonertal van Nederland zal de komende vijftien jaar blijven toenemen. Vooral in de Randstad zal de bevolkingsgroei in de komende vijftien jaar nog sterk zijn. Ook het aantal huishoudens zal in de toekomst nog stevig blijven toenemen (CBS/PBL, 2011). Voor Nieuwkoop wordt vanaf 2015 een daling voorzien (RIS, 2012).

3. Leeftijdsopbouw De centrale ligging in de Randstad, de nabijheid van beide mainports maar vooral Schiphol, het aantrekkelijke woonmilieu en de uitstekende ondernemersgeest zijn belangrijke peilers onder de gezonde economische ontwikkeling van de afgelopen decennia. Invloeden van buitenaf zoals restrictief overheidsbeleid en schaalvergroting (in commercie, zorg, onderwijs en cultuur) zetten de dynamiek echter onder druk. Het investeringsklimaat blijft achter bij omliggende regio’s. Inzet blijft noodzakelijk om zowel de bedrijvigheid als de werkgelegenheid in de gemeente op peil te houden. Tegelijkertijd is ook beleid nodig om de groeiende bedrijvigheid op een verantwoorde manier in dit deel van het Groene Hart te accommoderen.

De leeftijdsopbouw van de gemeente Nieuwkoop is nu nog vergelijkbaar met die van Zuid-Holland en Nederland. Het aantal ouderen in Nieuwkoop neemt vanaf 2012 echter in vergelijking met Zuid-Holland veel sneller toe. Deze ontwikkeling zal grote gevolgen hebben voor de vraag naar voorzieningen. Er wordt een toenemende vraag naar zorg verwacht, een afnemende vraag naar basisonderwijs en een gerichte vraag naar voor de doelgroep geschikte woningen. Positief is dat de groene druk (cijfer dat inzicht geeft in de verhouding van de jeugd (0-20) tot het werkende deel (20-65) van de bevolking) redelijk op hetzelfde peil blijft (RIS, 2012).

Leeftijdsopbouw Nieuwkoop 2007 - 2012

2. Inwonertal, woningvoorraad en gezinsverdunning De gemeente Nieuwkoop telt ongeveer 27.000 inwoners. In tegenstelling tot Nederland groeit noch daalt het inwonertal in de gemeente Nieuwkoop. Ontwikkeling inwonertal 2007 - 2012 Nieuwkoop, Zuid-Holland en Nederland

2007 Nieuwkoop Zuid-Holland Nederland

26.995 3.455.097 16.357.992

2012 26.974 3.552.407 16.730.348

% groei -0% 3% 2% Bron: CBS

2007 2012

Bevolking % 0-14jr % 15-24jr % 25-44jr % 45-64jr 26.995 19 % 12 % 26 % 30 % 26.974 18 % 12 % 23 % 31 %

% 65+ 12 % 16 % Bron: CBS

21

4. Productiestructuur Werkgelegenheidsstructuur per 1 januari 2012

Onderstaande figuur geeft aan hoe productiestructuur in Nieuwkoop eruit ziet per sector. In vergelijking tot de Provincie Zuid-Holland en Nederland kent de gemeente Nieuwkoop relatief veel bedrijvigheid in de sectoren landbouw, bouw, industrie en handel. De sector dienstverlening* is in toenemende mate een belangrijke werkgever die in vergelijking tot andere sectoren ook nog het snelst groeit.

Adviesdiensten Financiën Horeca Vervoer

Detailhandel

Productiestructuur per 1 januari 2012

Landbouw en visserij

Industrie Facilitaire diensten Algemene diensten

Adviesdiensten Financiën Horeca Vervoer

22

Landbouw en visserij

Groothandel

Persoonlijke diensten Bouw

Industrie Facilitaire diensten

Detailhandel Algemene diensten Groothandel

Dreigende teruggang!

Persoonlijke diensten

Bouw

Wat betreft werkgelegenheidsstructuur zijn de meeste werknemers te vinden in de bouw, respectievelijk landbouw, industrie, groothandel en detailhandel. In het totaal kent de gemeente Nieuwkoop ruim 7.600 werkzame personen (eigenaars en personeel) bij de bedrijven die staan ingeschreven in het Handelsregister.

* De sector dienstverlening is onderverdeeld in adviesdiensten

(o.a. accountants, en reclamebureaus), facilitaire diensten (o.a. schoonmaak, catering en beveiligingsbedrijven) en persoonlijke diensten (o.a. kapsalons, zonnestudio’s en sportscholen).

De gemeente Nieuwkoop is een goed presterende gemeente die ondanks de ruimtelijke beperkingen die het restrictieve Groene Hartbeleid met zich meebrengt toch is blijven groeien zowel qua werkgelegenheid als omvang van de bedrijfspopulatie. Bouw, industrie, handel en landbouw zijn relatief sterk vertegenwoordigd en dienstverlening is nog altijd groeiend. De dynamiek staat echter onder druk door de huidige laagconjunctuur, de mogelijke gevolgen van Natura 2000 en de verwachte krapte op de arbeidsmarkt. Waakzaamheid is geboden om de economische dynamiek te behouden. Ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden die perspectief bieden aan de bedrijven zijn daarbij van levensbelang’.

In het totaal telt de gemeente 2.599 actieve ondernemingen. In de periode 2007-2012 is het aantal bedrijven met 36 % gestegen, dit ligt boven het gemiddelde van het gebied van de Kamer van Koophandel voor Rijnland.

bedrijventerrein zijn 27 personen werkzaam. Het terrein kenmerkt zich door een mix van bedrijven van bouwondernemingen, machinefabriek, verhuurbedrijf tot garagebedrijf en klussenbedrijf. Het terrein is op dit moment volledig uitgegeven. Er is nog een uitbreiding voorzien van 9,7 ha bruto (8 ha netto).

Ontwikkelingen bedrijvigheid 2007 - 2012

Nieuwkoop Alphense regio

2007 1.906 12.214

2012 2.599 16.368

% groei 36% 34% Bron: KvK Den Haag 2012

(inclusief 10% extra registraties door wetswijziging HR)

Het Groene Hart en zeker ook Nieuwkoop kenmerkt zich door relatief veel startende bedrijven. Dit wordt ten dele ook verklaard door het stijgende aantal ZZP’ers.

Dynamiek bedrijfsleven Nieuwkoop (exclusief verplaatsingen)

Nieuwkoop Alphense regio

Gestart/opgericht 225 1.714

Opgeheven 133 895

Saldo 92 819 Bron: KvK Den Haag 2012

Bedrijventerrein De Olm Het industriepark is het grootste bedrijventerrein van Nieuwkoop. Het terrein is 34,4 ha bruto en 25,4 netto heeft 1.454 personen werkzame personen bij 115 bedrijven (42 personen per hectare). Op dit moment is er nog 0,4 ha beschikbaar. De bedrijven op De Olm zijn veelal metaal-, bouwen dienstverlenende bedrijven.

Bedrijventerrein Bovenland Bedrijventerrein Bovenland is bruto 29,5 ha groot en netto 22 ha. Er zijn 88 bedrijven gevestigd. Bij deze bedrijven zijn ongeveer 667 personen werkzaam (23 werkzame personen per ha). Bovenland kenmerkt zich als een regulier bedrijventerrein met een klein gedeelte perifere detailhandel. Er is nog 3,1 ha direct uitgeefbaar.

Hoekse Aarkade Hoekse Aarkade is een klein bedrijventerrein van 2,5 ha (bruto en netto) waar 7 bedrijven gevestigd zijn met 51 werkzame personen (20 werkzame personen per ha). Indien gewenst zullen de gevestigde bedrijven in staat worden gesteld hun bestaande kavels meer te bebouwen.

5. Bedrijventerreinen in Nieuwkoop Bedrijventerrein Geerweg Onderstaande gegevens zijn afkomstig van de infodesk bedrijventerreinen Provincie Zuid-Holland welke gebaseerd zijn op gegevens uit 2012.

Bedrijventerrein Schoterhoek Het belangrijkste bedrijventerrein in Nieuwveen is Schoterhoek. Op Schoterhoek –een regulier bedrijventerrein van 8 ha bruto en 5,3 ha netto– zijn 19 bedrijven gevestigd waar circa 214 mensen werkzaam zijn. Per ha

Bedrijventerrein Geerweg is bruto 4,9 ha groot en wordt particulier ontwikkeld voor verhuur van hallen en oppervlakte en is nog in ontwikkeling. Een grote verscheidenheid van bedrijven heeft zich daar reeds gevestigd, van instructieterrein van een rijschool voor bijzondere verrichtingen tot webwinkel en transport ondernemers. Op dit moment werken er circa 250 personen.

23

Bedrijventerrein Leidse Vaart

6. Ruimtegebruik

Bedrijventerrein Leidsche Vaart is bruto 5,5 ha groot en wordt particulier ontwikkeld met de verkoop van kavels. Van de 30 kavels zijn er op dit moment nog 11 beschikbaar. Het terrein heeft een uitstekende infrastructuur en is voorzien van een glasvezelnetwerk. Het beheer is ondergebracht in een VVE. Op dit moment werken er circa 80 personen.

De totale gemeente is 9.118 ha (7.945 ha land en 1.173 ha water) groot, ter vergelijking: de stad Leiden met circa 120.000 inwoners is 2.316 ha groot. De inwonerdichtheid van het gebied is met 2,95 inwoners per ha laag te noemen. Nederland telt gemiddeld 3,91 inwoners per ha. Leiden bijna 52 inwoners per hectare.

Woerdense Verlaat I en II Het gaat hier om een klein bedrijventerrein bij de kern Woerdense Verlaat. Dit terrein van 7 ha bruto (6.5 ha netto) heeft nog 1 ha uitgeefbaar. Op het terrein zijn 17 bedrijven gevestigd met ongeveer 92 werkzame personen (13 werkzame personen per ha).

24

Volgens regionaal onderzoek (Behoefteraming Bedrijfshuisvesting 2.0 Holland Rijnland) is voor de regio Rijn- en Veenstreek (inclusief Nieuwkoop) tot 2025 als gevolg van autonome groei van het regionale bedrijfsleven en onttrekking van bestaand bedrijventerrein 22 ha nodig. Dit betekent dat een fractie van de totale ruimte in Nieuwkoop in de komende vijftien jaar besteed wordt voor werkgelegenheid en economische ontwikkeling (naast werkgelegenheid binnen de kernen zoals detailhandel en dienstverlening).

Bedrijventerreinen nemen weinig ruimte in en leveren veel werkgelegenheid De regio bestaat voor meer dan 95% uit buitengebied met groen en water. De ruimte die in beslag wordt genomen door bedrijventerreinen zijn slechts promillen. Op deze kleine oppervlakten bevindt zich 30% tot 40% van de regionale werkgelegenheid. Bedrijventerreinen zijn dus van bijzonder groot belang als het gaat om de werkgelegenheid in de regio!

7. Winkelvoorzieningen Winkel- en andere commerciële voorzieningen, zoals horeca, zijn van groot belang voor de vitaliteit en leefbaarheid van de kernen. De winkels en voorzieningen dragen bij aan een aantrekkelijk woonen werkklimaat. Detailhandel en horeca zorgen voor levendigheid in de gemeenschap en zijn vaak de dragers van dorpsactiviteiten die de sociale cohesie in de dorpen versterken (braderieën, dorpsfeesten, sponsoring van sport- en culturele activiteiten). Daarnaast zijn de bedrijven van belang als het gaat om werkgelegenheid. Schaalvergroting en concurrentie van nabij gelegen centra voltrekt zich in een hoog tempo. Voor een winkel –met name in de foodsector– is steeds meer omzet nodig voor eenzelfde hoeveelheid winst. Dit vraagt om steeds meer klanten per vestiging. In de gemeente Nieuwkoop met een gelijkblijvend aantal inwoners neemt het draagvlak echter snel af. Toenemende mobiliteit van consumenten leidt tot een uitwaaierend koopgedrag waarbij men niet automatisch locaal zijn inkopen verricht. Daarnaast roomt internet steeds meer aankopen bij winkels af, met name in de non-food. Uit het Koopstromenonderzoek Randstad 2011 blijkt dat de koopkrachtbinding voor dagelijkse artikelen in de gemeente Nieuwkoop is afgenomen van 85% in 2004 naar 78% in 2011. Voor niet-dagelijkse goederen stijgt het percentage gelukkig iets (van 29% in 2004 naar 30% in 2011).

Beide percentages liggen in 2011 wel lager dan gemiddeld in vergelijkbare gemeenten (respectievelijk 82% en 42% koopkrachtbinding). De leegstand is sinds 2004 wel fors afgenomen. Onder andere deze factoren leiden ertoe dat menig middenstander reeds verdwenen is uit de dorpskern. Alle zeilen zullen bijgezet moeten worden om de bestaande winkels en dienstverleners te behouden. Het op niveau houden van het draagvlak (inwoners) door voldoende woningbouw is daarbij één van de voor de handliggende oplossingen. Uit bovenstaande tabel is te lezen dat na een periode van afname het aantal detailhandelvestigingen weer is toegenomen. Dit is waarschijnlijk te verklaren door een toename van het aantal webwinkels aangezien er in fysiek geen ruimte is bijgekomen en er ook wel leegstand wordt geconstateerd. Ontwikkeling aantal bedrijven in de detailhandel 2006-2012

Nieuwkoop Alphense regio Zuid-Holland

2006 189 1.455 25.925

2009 190 1.525 27.655

2012 226 1.706 29.586

% Groei 16% 11% 7%

Bron: KvK Rijnland 2012

Zonder winkels onstaan er slapende ‘spookdorpen’ Zonder winkels in de kern worden dorpen ‘spookdorpen’. Het is van belang dat voorzieningen op niveau blijven. Een aantrekkelijk winkelgebied draagt daar in positieve zin aan bij en voorkomt dat bewoners hun goederen in winkelgebieden buiten de eigen gemeente gaan kopen.

25

BIJ LAGE 2 SWOT-ANALYSE Sterktes

Zwaktes

• Centrale ligging • Woonmilieu • Aantrekkelijke winkelcentra en bovenlocale publiekstrekkers (tuincentrum en woonwinkels) • Harde kern van maakindustrie • Water en overige natuur

• Te veel regeldruk • Afvloeiing van koopkracht • Verkeersontsluiting naar het oosten (richting A2/Enschedeweg) is gebrekkig • Voorzieningenniveau in kleine kernen verschraalt zeer snel • Kansen voor toerisme en recreatie worden onvoldoende benut (versnippering) • Openbaar vervoervoorzieningen

Kansen

Bedreigingen

• Toerisme en recreatie (ook voor extra bestedingen bij winkels) bevorderen • Samenwerking gemeenten, bedrijfsleven en overige (maatschappelijke) organisaties versterken • Business to Business (onderling zakendoen binnen regio bevorderen) • Uitbreiding Schoterhoek • Optimaal gebruik maken van de ruimte voor ruimte regeling • Expansiemogelijkheid voor duurzaam glastuinbouw • Parkmanagement op bedrijventerreinen

• Te weinig jongeren met een goede (technische) beroepsopleiding • Mogelijke gevolgen van Natura 2000 • Vergrijzing en ontgroening • Afbrokkelend animo voor vrijwilligersinzet

26

Colofon De Economische Beleidsvisie van Het Actieve Groene Hart, de koepel van ondernemersverenigingen in de gemeente Nieuwkoop, werd opgesteld in nauwe samenwerking met de • Commerciële Club Nieuwkoop, • Ondernemersvereniging Nieuwkoop - Noorden, • Ondernemersvereniging Liemeer, • VOC Groene Hart West, • Kamer van Koophandel Den Haag, • LTO Noord, • Gebruikersbelang Plassengebied Nieuwkoop/Noorden, • Rabobank Groene Hart Noord. Fotografie: John Kempers.

Economische beleidsvisie. Ondernemend Nieuwkoop

Recommend Documents