NATURA 2000 IN NIEUWKOOP

INCAconsult 2008/35 Update gebiedsgegevens Nieuwkoop

NATURA 2000 IN NIEUWKOOP Gebiedsanalyse

Aanvulling en wijziging van gegevens in verband met de publicatie van het Ontwerpbesluit

INCAconsult 16 september 2008

1


2

Aanvulling en wijziging van gegevens in verband met de publicatie van het Ontwerpbesluit

De aard en de omvang van de wijzigingen die in het Ontwerpbesluit zijn aangebracht in vergelijking met het eerder gepubliceerde Concept-gebiedsdocument waarop deel 2 van het rapport "Natura2000 in Nieuwkoop, Gebiedsanalyse" was gebaseerd zijn beperkt. Het voorliggende document bestaat uit een algemeen deel en een gedeelte met specifieke aandachtspunten die gerangschikt zijn per element en waartoe ook een "factsheet" met een overzicht van de belangrijkste gegevens is bijgevoegd.

Algemeen gedeelte Met betrekking tot de artikelen 1 en 2 uit het Besluit moet worden benadrukt dat een Speciale Beschermingszone, zowel onder de Habitatrichtlijn als onder de Vogelrichtlijn slechts kan worden ingesteld voor elementen die voldoen aan kwalificatiecriteria. Dit aspect is, via het veelvuldig refereren aan het rapport "Natura2000 in Nieuwkoop" in zienswijzen naar aanleiding van de eerste tranche Ontwerpbesluiten, nadrukkelijk onder de aandacht van de Minister van LNV gebracht. In de Nota van Antwoord op de ingediende zienswijzen volhardt de Minister echter in het standpunt dat ook verplichtingen bestaan voor niet-kwalificerende elementen, zonder duidelijk te maken waar in de richtlijnen hiervoor een mogelijkheid zou bestaan. Met betrekking tot artikel 2 van het Besluit alsmede naar aanleiding van het gestelde in de Inleiding van de Nota van toelichting op het Besluit, dient te worden geconstateerd dat de in het Besluit gehanteerde criteria voor kwalificatie van vogelsoorten sterk afwijken van hetgeen door de Europese Commissie is geaccepteerd op basis van IBA2000. Ten aanzien van bijlage B2 bij het Ontwerpbesluit: Het kwalificatiecriterium voor soorten onder art 4, lid 2 van de VR is duurzame aanwezigheid van 1% van de biogeografische populatie. In bijlage B2 van het Ontwerpbesluit wordt echter gesproken van 1% van de landelijke populatie of 0,1% van de biogeografische populatie. Voor de onderbouwing hiervan wordt verwezen naar het SOVON informatierapport 2005/09. Echter, dit rapport bevat geen gegevens over criteria m.b.t. tot het kwalificeren van soorten. Met betrekking tot de hoofdstukken 2 en 3 van de Nota van toelichting op het Besluit. Lidstaten hebben niet de bevoegdheid om de begrenzing van door de Europese Commissie geaccordeerde SBZ's te wijzigen. De z.g. exclavering van erven, wegen e.d. welke in ons land wordt gehanteerd heeft geen juridische status onder de richtlijn. Tevens dient hier te worden opgemerkt dat de voornamelijk kleine begrenzingscorrecties van het Vogelrichtlijngebied (!) geen wezenlijke invloed zullen hebben op de toepassing van de richtlijnverplichtingen (externe werking).


3

Met betrekking tot hoofdstuk 5 van de Nota van toelichting op het Besluit. Het formuleren van "complementaire doelen" zoals hier omschreven is een onjuiste toepassing van artikel 10a, lid 3 van de Natuurbeschermingswet. Het wekt in eerste instantie wellicht bevreemding dat het opnemen van doelstellingen voor elementen "waarvoor Nederland in Europees verband een bijzondere verantwoordelijkheid heeft" niet ter kennis wordt gebracht van de Europese Commissie. De verklaring ligt in het feit dat een Vogelrichtlijngebied uitsluitend ingesteld kan worden voor vogels en niet voor elementen uit de Habitatrichtlijn, en vice versa. Ook 'ontwikkeldoelen' zijn niet mogelijk omdat op basis van wat er niet is geen gebied kan worden geselecteerd. Nederland zou bij aanmelding van een dergelijke handelwijze ongetwijfeld door de Commissie worden terechtgewezen. In hoofdstuk 5 en bijlage B4 verzuimt de Minister in te gaan op de staat van instandhouding op het moment van de aanmelding. Instandhoudingsdoelstellingen kunnen uitsluitend worden opgesteld uitgaande van deze "nulmeting". Voor de beoordeling van zowel de mate van instandhouding op het moment van de aanmelding (2003) als op het moment van publicatie van het Ontwerpbesluit, wordt niet verwezen naar verifieerbaar wetenschappelijk onderzoek. Voor het grootste deel van de habitattypen en soorten is in het Ontwerpbesluit sprake van een aanzienlijke achteruitgang van de mate van instandhouding t.o.v. het moment van aanmelding. In het Ontwerpbesluit wordt niet ingegaan op oorzaken van deze achteruitgang. Voor de Nederlandse overheid geldt de richtlijnverplichting om middels monitoring eventuele achteruitgang te detecteren en zonodig maatregelen te nemen om zulke achteruitgang te voorkomen en te herstellen. In het Specifieke deel van deze update zal slechts voor de (relevante) kwalificerende habitattypen en soorten op de achteruitgang worden ingegaan.


4

Specifiek gedeelte: wijzigingen t.o.v. het rapport Habitatrichtlijn bijlage I Kwalificerende habitattypen H3150 Meren met Krabbescheer en Fonteinkruiden Geen significante wijzigingen. Het Besluit verzuimt te verwijzen naar (oorzaken van) de achteruitgang van de mate van instandhouding (van uitstekend naar matig ongunstig) t.o.v. het moment van aanwijzing van het gebied. H7210 Galigaanmoerassen Geen significante wijzigingen. Het Besluit verzuimt te verwijzen naar (oorzaken van) de achteruitgang van de mate van instandhouding (van uitstekend naar matig ongunstig) t.o.v. het moment van aanwijzing van het gebied. Niet-kwalificerende habitattypen H3140 Kranswierwateren Doelstelling behoud oppervlak is gewijzigd in uitbreiding. Echter, niet relevant omdat voor het type geen richtlijnverplichtingen van kracht zijn. H4010 Vochtige heiden Geen wijziging in de doelstellingen, maar totdat de Europese Commissie op basis van wetenschappelijk onderzoek akkoord blijkt met een statuswijzing (bijlage B3) blijft sprake van een niet-kwalificerend type waarvoor geen verplichtingen gelden. H6410 Blauwgraslanden Geen wijzigingen. Een eventuele statuswijziging als gevolg van uitbreiding van de SBZ (bijlage B3) is alleen mogelijk na toestemming van de Europese Commissie. H7140 Overgangs- en trilvenen Geen wijziging in de doelstellingen, maar totdat de Europese Commissie akkoord blijkt met een statuswijzing (bijlage B3) blijft sprake van een nietkwalificerend type waarvoor geen verplichtingen gelden. H91D0 Veenbossen Geen significante wijzigingen.

Habitatrichtlijn bijlage II Ad bijlage B3: Nederland heeft niet de bevoegdheid om habitatrichtlijnsoorten (H1082, H4056) toe te voegen zonder wetenschappelijk onderzoek te leveren aan de Europese Commissie. Totdat instemming is verkregen van de Commissie kunnen geen instandhoudingsdoelstellingen worden geformuleerd. Kwalificerende soort H1340 Noordse woelmuis Doelstelling gewijzigd van uitbreiding naar behoud van omvang leefgebied, en van verbetering naar behoud kwaliteit van het leefgebied. Het Besluit verzuimt te verwijzen naar (oorzaken van) de achteruitgang van de mate van instandhouding (van uitstekend naar zeer ongunstig) t.o.v. het moment van aanwijzing van het gebied. Niet-kwalificerende soorten H1082 Gestreepte waterroofkever Gerichte inventarisaties in bestaande SBZ's zijn niet de juiste methode om te bepalen welke de 5 belangrijkste gebieden in Nederland zijn voor een soort (zie ook H4056).


5

Gezien de populatiecodering D bij de aanmelding bestaat vooralsnog een expliciete onmogelijkheid (en in feite een verbod) tot het vaststellen van instandhoudingsdoelstellingen, zoals ook de Minister van LNV bij herhaling heeft benadrukt. H1134 Bittervoorn Geen wijzigingen, maar niet relevant omdat voor de soort geen richtlijnverplichtingen van kracht zijn. H1149 Kleine modderkruiper Geen wijzigingen, maar niet relevant omdat voor de soort geen richtlijnverplichtingen van kracht zijn. H1318 Meervleermuis Geen wijzigingen, maar niet relevant omdat voor de soort geen richtlijnverplichtingen van kracht zijn. H1903 Groenknolorchis Geen wijzigingen, maar niet relevant omdat voor de soort geen richtlijnverplichtingen van kracht zijn. Nationale toevoeging H4056 Platte schijfhoren Evenals bij H1082 geldt hier dat gerichte inventarisaties in bestaande SBZ's niet de juiste methode zijn om te bepalen welke de 5 belangrijkste gebieden in Nederland zijn voor een soort. Tenzij toestemming voor opname is verleend door de Europese Commissie is het niet toegestaan om instandhoudingsdoelstellingen te formuleren.

Vogelrichtlijn Kwalificerende soorten A027 Grote zilverreiger Deze VR-bijlage1 soort is toegevoegd als kwalificerend omdat Nieuwkoop thans tot de 5 belangrijkste gebieden behoort. A029 Purperreiger De aantalsdoelstelling is vergroot van 100 naar 120 broedparen. Het Besluit verzuimt te verwijzen naar (oorzaken van) de achteruitgang van de mate van instandhouding (van matig naar ongunstig) t.o.v. het moment van aanwijzing van het gebied. A176 Zwartkopmeeuw Er is een aantalsdoelstelling geformuleerd die overeenkomt met de aanmelding. A197 Zwarte stern Geen wijzigingen. Het Besluit verzuimt te verwijzen naar (oorzaken van) de achteruitgang van de mate van instandhouding (van matig naar zeer ongunstig) t.o.v. het moment van aanwijzing van het gebied. Niet-kwalificerende soorten A021 Roerdomp Aantalswijziging is niet relevant omdat voor de soort geen richtlijnverplichtingen van kracht zijn. A037 Kleine zwaan Verwijdering uit het Ontwerpbesluit is niet relevant omdat voor de soort sowieso geen richtlijnverplichtingen van kracht waren.


6

A050 Smient Vaststelling van aantallen is niet relevant omdat voor de soort geen richtlijnverplichtingen van kracht zijn. A051 Krakeend Vaststelling van aantallen is niet relevant omdat voor de soort geen richtlijnverplichtingen van kracht zijn. A292 Snor Geen wijzigingen, maar voor de soort gelden geen richtlijnverplichtingen. Nationale toevoeging A022 Woudaap De soort komt volgens de laatste gegevens van SOVON (informatierapport 2005/09) nog steeds niet in Nieuwkoop voor. Nationale spreiding en dekking en de kansrijkheid van het gebied gelden niet als selectiecriteria. Voor de soort zijn geen richtlijnverplichtingen van kracht. A041 Kolgans Bij (een juiste) toepassing van het selectiecriterium: duurzame aanwezigheid van 1% van de biogeografische populatie betreft het een niet-kwalificerende soort. Voor de soort zijn dus geen richtlijnverplichtingen van kracht. A295 Rietzanger Aantalsdoelstelling is verlaagd van 500 naar 340 paren. Voor de soort zijn geen richtlijnverplichtingen van kracht. A298 Grote karekiet Vaststelling van aantallen is niet relevant omdat voor de soort geen richtlijnverplichtingen van kracht zijn.


HABITATRICHTLIJN - bijlage I Typenr

Typenaam

7

Aanmelding Oppervlak binnen gebied Mate van percentage instandhouding

Ontwerpbesluit Oppervlak Kwaliteit

KWALIFICERENDE HABITATTYPEN H3150 Krabbescheer en fonteinkruiden H7210 Galigaanmoerassen

10 1

uitstekend uitstekend

> =

= =

NIET-KWALIFICERENDE HABITATTYPEN H3140 Kranswierwateren H4010 Vochtige heiden H6410 Blauwgraslanden H7140 Overgangs- en trilvenen H91D0 Hoogveenbossen

1 1 1 5 1

goed goed goed goed goed

> > > > =

+ = + + =

HABITATRICHTLIJN - bijlage II soortnr

soortnaam

Aanmelding Aantal dieren/planten Mate van Stand Trek instandhouding

Ontwerpbesluit Leefgebied Omvang Kwaliteit

KWALIFICERENDE SOORTEN H1340 Noordse woelmuis

aanwezig

goed

=

=

NIET-KWALIFICERENDE SOORTEN H1082 Gestreepte waterroofkever H1134 Bittervoorn H1149 Kleine modderkruiper H1318 Meervleermuis H1903 Groenknolorchis

aanwezig aanwezig algemeen 251-500 aanwezig

D goed goed uitstekend goed

> = = = =

+ = = = =

=

=

NATIONALE TOEVOEGING - niet bekend bij EU H4056 Platte schijfhoren

VOGELRICHTLIJN Soortnr

Soortnaam

KWALIFICERENDE SOORTEN A029 Purperreiger A176 Zwartkopmeeuw A197 Zwarte stern A027 Grote zilverreiger NIET-KWALIFICERENDE SOORTEN A021 Roerdomp A037 Kleine zwaan A050 Smient A051 Krakeend A292 Snor

Aanmelding Aantal vogels Mate van Broedvogel Trekvogel instandhouding 117 9 73 2

5 37 4956 140 12

NATIONALE TOEVOEGINGEN - niet bekend bij EU A022 Woudaap A041 Kolgans A295 Rietzanger A298 Grote karekiet

Ontwerpbesluit Aantal vogels Doel omv/kwal

matig goed matig goed

>120 >9 >100 60

goed goed goed goed matig

>6

=/= =/= >/+ =/=

>/+ afgevoerd 3500 =/= 90 =/= >50 >/+

>5 3000 >340 >5

LEGENDA Kwalificerend habitat of soort waarvoor richtlijnverplichtingen gelden Staat van instandhouding gunstig, geen verbeteropgaaf nodig Staat van instandhouding gunstig, geen verbeteropgaaf nodig Staat van instandhouding ongunstig, verbeteropgaaf verplicht Gewijzigd t.o.v. concept-gebiedsdocument uit 2005 (gegevens rapport) Geen instandhoudingsdoelstellingen toegestaan

>/+ =/= =/= >/+

NATURA 2000 IN NIEUWKOOP

Recommend Documents