Binnenstads. kijk daar! krant. Periodiek voor de Binnenstad van Utrecht Tiende jaargang, nummer 2, maart 2005

Periodiek voor de Binnenstad van Utrecht

Tiende jaargang, nummer 2, maart 2005

kijk daar !

krant

Binnenstads

2 Colofon De Binnenstadskrant is een initiatief van bewonersgroepen in de Binnenstad van Utrecht. Redactie Renske Baars Dick Franssen Marjan Heisterkamp Ido de Jonge Frank Kaiser Jolanda Minjon Ben Nijssen Arend Odé Joantien Zijlstra © Fotografie Dick Franssen Martijn Kleimeer Jaap van de Klomp Ben Nijssen Sjaak Ramakers Sarah Rypkema Patrick van der Sande Fotoredactie Ido de Jonge Sjaak Ramakers Opmaak Ido de Jonge Druk: Dijkman Offset, Diemen Verspreiding: Guus Touker Oplage: 10.500 Brieven en kopij sturen naar: Binnenstadskrant Nieuwegracht 82 3512 LW Utrecht, tel. 2314555 [email protected] www.binnenstadskrant.nl Deadline volgend nummer: 9 mei 2005 Verspreiding: 29 mei 2005 De Binnenstadskrant is mogelijk gemaakt met bijdragen van: • • • •

Wijkraad Binnenstad Bewonersgroepen Binnenstad Wijkbureau Binnenstad Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling, afdeling Welzijnszaken • Cumulus • Politie Centrum • Particuliere giften

Bedrijven, instellingen en bewoners die de Binnenstadskrant willen ondersteunen met een financiële bijdrage kunnen een bedrag overmaken naar: giro 245122 t.n.v. Binnenstadskrant, Utrecht

Cijferproductie Terugblikken en vooruitkijken is rond een jaarwisseling een wijdverbreid ritueel. Ook bij de politie. Ze produceerde daarbij cijfers over het aantal aanhoudingen van veelplegers en het aantal van hen dat gevangen is gezet. Het zijn indrukwekkende cijfers. Vooral rond en op Hoog Catharijne boekte men met de ‘veel dadergerichter’ werkwijze succes (waarop was men dan voorheen gericht?). De korpschef toonde zich daarover tevreden. De criminaliteit daalde daar opzienbarend met vijftig procent. Dat is heel plezierig voor het winkelend publiek en de reiziger die zich door de mensenmassa naar zijn trein rept. Maar wat betekent dat cijfer? Een vraag die zich vooral opdrong toen kort na de presentatie van de politionele jaarcijfers vechtende relschoppers Hoog Catharijne weer ’s onveilig maakten. En wat te denken van de geregistreerde daling van de criminaliteit met acht procent in de regio Utrecht? De korpschef concludeert daaruit dat de regio veiliger is geworden. Gelukkig leidt de tevredenheid van de korpsleiding niet tot een voldaan achteroverleunen, maar tot een versterkte ambitie: in 2007 moet de cri-

Adressen

minaliteit ten opzichte van 2002 met veertig procent zijn afgenomen. Maar niet alleen het gecijfer, ook het gebezigde jargon valt op. Zo spreekt men over ‘een hogere productie met minder manuren’ en over een ‘prestatiecontract’. Dat contract werd ruimschoots gehaald omdat er meer verdachten werden aangehouden dan met het ministerie was overeengekomen. Vraag: is de toename van het aantal aanhoudingen een teken van grotere ijver van de politie of van een toename van de criminaliteit? Misschien beide; in dat geval houdt de politie met haar hogere productie tenminste gelijke tred met die toename. En dat is hard nodig ook, gezien die mogelijke andere aanslag op onze veiligheid, want, zoals de korpschef stelde,‘het einde van de terreurdreiging is nog niet in zicht, alertheid blijft geboden’. Alarmerend? Jawel, maar het biedt ook perspectief, want de verwachting lijkt gewettigd dat de politie ons volgend jaar opnieuw zal trakteren op hogere productiecijfers. Kees du Gardijn

Wijk C Komitee p/a Waterstraat 27, 3511 BW Utrecht, tel. 2312355

Beheergroep NV-huistuin en omstreken Brandstraat 20, 3511 VE Utrecht, tel. 2367315

Bewonersplatform Centrale Oude Stad Korte Jufferstraat 37, 3512 EZ Utrecht, tel. 2321533

Platform Binnenstad Utrecht (overleg bedrijven Binnenstad) Postbus 48, 3500 AA Utrecht, tel. 2363252

Buurtpreventiegroep Wijk C-West Pastoor van Nuenenstraat 50 3511 RG Utrecht, tel. 2328076

Werkgroep Pandhof Sinte Marie Visscherssteeg 9, 3511 LW Utrecht

Twijnstraatcomité Twijnstraat 32, 3511 ZL Utrecht, tel. 2321045

Centrum Utrecht (ondernemersvereniging) Postbus 506, 3500 AM Utrecht, tel. 2317438/2400717, fax 2304713

Buurtpreventiegroep Wijk C-Oost Oudegracht 17, 3511 AB Utrecht, tel. 2315668

Buurtcomité in oprichting Buurkerkhof 11, 3511 KC Utrecht, tel. 2313079

Buurtpreventiegroep Lang en Breed 2de Achterstraat 63, 3512 VB Utrecht, tel. 2328591 Buurtpreventiegroep Wolvenroedel Ridderschapstraat 16, 3512 CP Utrecht, tel. 2317601 Bewonersgroep Wolvenbuurt Wolvenstraat 90, 3512 CH Utrecht, tel. 2310578 Bewonersgroep Vrouwjuttenhof Vrouwjuttenhof 29j, 3512 PZ Utrecht, tel. 2322948 Beheergroep A t/m Z Tuinstraat 34, 3511 VC Utrecht, tel. 2333147

Zakkendragersvereniging Zakkendragerssteeg 26 3511 AA Utrecht, tel. 2317578 Vereniging Grachtstegen Zakkendragerssteeg 2, 3511 AA Utrecht, tel. 2817122 Stichting Behoud Lepelenburg Hiëronymusplantsoen 9, 3512 KV Utrecht, e-mail: [email protected] Bewonersgroep Catharijnesingel Catharijnesingel 118, 3511 GX Utrecht, tel. 2304225 Bewonerscomité Hooch Moreel Nicolaas Beetsstraat 136, 3511 HG Utrecht, tel. 2340268

Bewonersplatform Zuidelijke Oude Stad Visscherssteeg 9, 3511 LW Utrecht, e-mail: h.f.vandobben@ tiscali.nl Stichting Beheer Zeven Steegjes Suikerstraat 17, 3511 XN Utrecht, tel. 2232036 Stichting Geertebuurt Buurthuis de Sjuut, Moutstraat 2, 3511 XT Utrecht, tel. 2317735 Utrecht Weer Omsingeld Oudegracht 17, 3511 AB Utrecht, tel. 2315668 Stichting Werkgroep Herstel Leefbaarheid Oude Stadswijken Hartingstraat 162, 3511 HV Utrecht, tel. 2310976 BOCP (Bewonersoverleg City Project) Postbus 5043, 3502 JA Utrecht, tel. 2522322

Voorplaat: Natascha Drabbe in haar huis op het Pieterskerkhof, blz. 7 (© Sjaak Ramakers)

Wijkbureau Binnenstad Drift 10, 3512 BS Utrecht, tel. 2863960, fax 2863966, e-mail: [email protected] Welzijnsorganisatie Cumulus bezoekadres: Pahud de Mortagnesdreef 65-67, 3562 AB Utrecht, tel. 2758490; fax 2758499, e-mail: [email protected] Algemene Hulpdienst (Burenhulp Binnenstad) p/a Bloemstraat 65, 3581 WD Utrecht, tel. 2314788 Wijkagenten Binnenstad Bureau Paardenveld, Kroonstraat 25, 3511 RC Utrecht, tel. 2396150 Buurtcomité Vaartsebuurt Bleekstraat 47, 3511 TR Utrecht, tel. 2316972

3

De Krakeling staat voor de helft leeg Van een onzer redacteuren

Een hele geschiedenis valt er te vertellen over Achter Sint Pieter vooormalig 8. Stadsgidsen doen dat ook. Een minuutje of tien duurt het soms, hun verhaal over De Krakeling. Maar wat de luisteraars niet te horen krijgen is het actuele nieuws over de leegstand van zes van de twaalf wooneenheden waarin het markante, door Everard Meyster gebouwde huis, is opgesplitst. Eigenaar van De Krakeling is woningbouwvereniging Mitros, die in 1992 bij de opheffing van het Gemeentelijk Woningbeheer honderden monumenten in de Binnenstad in de schoot geworpen kreeg. Tot dat pakket behoorde ook het complex Achter Sint Pieter voormalig 8, 10 en 12, waarin jarenlang de Nederlandse Middenstands Bank had gezeten en dat eind jaren zeventig was veranderd in 19 wooneenheden. Vanaf nummer 8 kreeg Achter Sint Pieter (ASP) toen aan de even zijde een andere nummering volgens een volkomen ondoorgrondelijke systematiek. Na nummer zes komt nu nummer 50. Van meet af aan was het de huurders duidelijk dat Mitros niet echt enthousiast was over haar ASP-bezit. Aan onderhoud werd slechts mondjesmaat gedaan; op klachten werd laat of helemaal niet gereageerd. In de jaren negentig keek geen schilder om naar de buitenboel. Het houtwerk verrotte. Hier en daar dreigde een schuifraam naar beneden te komen. Niettemin weigerde Mitros in te gaan op verzoeken van huurders om te praten over verkoop. Dat was niet aan de orde, kregen ze te horen. Maar eindelijk zou er toch iets aan het verval worden gedaan. Een jaar of vijf geleden kwam de mededeling dat het achterstallig onderhoud werd aangepakt. Mitros had tevens besloten over te gaan tot splitsing, wat het mogelijk maakte individuele wooneenheden in de verkoop te doen. Met het oog op die splitsing was het, zo was toen de overtuiging van Mitros, nodig dat de stadsverwarming verdween en dat elk appartement z’n eigen ketel kreeg. De bewoners werd de vraag voorgelegd of zij daaraan wilden meewerken. Maar omdat hun wedervraag, namelijk wat dat zou betekenen voor de stookkosten, niet werd beantwoord, was de respons uiteindelijk niet groot. Directiekeet Uiteindelijk bleek dat eigen ketels bij splitsing niet nodig waren, en ongeveer driekwart jaar nadat de panden in de steigers waren gezet begon ten slotte het werk.

De aannemer gebruikte daarbij als kantine en als directiekeet de appartementen ASP 72 en 74, die in 2000 na verhuizing waren leeggekomen. In juli 2002 vertrok de familie op nummer 60. Ze liet een groot huis achter dat duizend euro per maand had opgebracht. In september 2003 kwam na het overlijden van de bewoonster nog een appartement vrij. In mei 2004 vertrok een echtpaar naar de Voetiusstraat 56 tenslotte kwam leeg in oktober van datzelfde jaar. Al deze wooneenheden in de Krakeling staan nog steeds leeg. Mitros mist op deze manier al huuropbrengsten voor een bedrag dat in de richting van de honderdduizend euro gaat. Inmiddels is er ook leegstand in het huis naast De Krakeling. In december 2004 werd een groot appartement op de eerste verdieping wegens huurachterstand ontruimd. De bewoonster had een jarenlang conflict met Mitros, onder meer over de manier waarop het onderhoudswerk was aangepakt. Blok aan been In of omstreeks 2000 heeft makelaar Van Niepoort in opdracht van Mitros alle woningen van voormalig 8, 10 en 12 getaxeerd. Op welke bedragen hij uitkwam, mocht hij niet aan de bewoners vertellen. Pas afgelopen december, bij de ontruiming van ASP 86, is een tipje van de sluiter opgelicht. De bewoonster kreeg namelijk de mogelijkheid haar gedwongen vertrek af te wenden door haar huis te kopen, en wel voor 407.500 euro k.k., ongeveer een ton boven de huidige WOZ-waarde. In het Utrechts Nieuwsblad zei een woordvoerder van Mitros onlangs dat monumenten een blok aan het been van de woningbouwvereniging zijn, en dat ze bij verkoop niet het onderste uit de kan hoeft te hebben. Niettemin is aan de bewoners van ASP voorgehou-

den dat zij bij eventuele koop in elk geval de marktwaarde moeten betalen, dat wil zeggen de waarde vrij van bewoning. Dat is opmerkelijk. In het algemeen komen in Nederland bij verkoop van panden zittende huurders en corporaties een lagere prijs overeen dan de marktwaarde. Gezien het standpunt van Mitros zal het met het uitponden (verkopen) van de appartementen aan de ASP aan twaalf van de negentien overgebleven bewoners waarschijnlijk niet zo'n vaart lopen. Misschien zit er meer muziek in de verkoop van de zeven lege appartementen. Maar voorlopig blijft het nog stil. Voortvarendheid lijkt niet het sterkste punt van de woningbouwvereniging.

Cumulus:‘Sluiting Lauwer heel erg vervelend’ ‘Sommige buurtbewoners waren regelmatig dan wel dagelijks in het buurthuis te vinden. Het sluiten van de Lauwer maakt daarom ook zeker emoties los. Daar hebben we alle begrip voor,’ schrijft de directie van Cumulus in een nieuwsbrief. Per 1 april is het afgelopen met het buurthuis.‘Cumulus realiseert zich dat het besluit voor buurtbewoners die al jarenlang het buurthuis een warm hart toedragen, heel erg vervelend is,’ aldus de brief, waarin staat waarom de buurt via geruchten het nieuws over sluiting moest vernemen. In het UN zegt directeur Stevens daarover dat zij zorgvuldig wilde zijn, en de bewoners pas op de hoogte wilde brengen als er alternatieve locaties geregeld waren. Aanleiding voor sluiting is, zo schrijft Cumulus, met name de intrekking door de GG en GD van de exploitatievergunning voor de peuterspeelzaal en de minimale bezettingsgraad van overige activiteiten in het buurthuis.

De Krakeling met passanten (© Sarah Rypkema)

4

Gemeente Utrecht

Vrijmarkt 2005: minder commercie, meer veiligheid De trend die de laatste jaren op de vrijmarkt op Koninginnedag is ingezet, wordt dit jaar nog nadrukkelijker doorgezet. Uitgangspunt is dat de veiligheid voor deelnemers en bezoekers nog meer wordt gewaarborgd. Een goede bereikbaarheid van het gebied voor politie en hulpdiensten en een goede doorstroming van de vele bezoekers is daarvoor een eerste vereiste. Dit is de reden waarom de gemeente heeft besloten om dit jaar geen standplaatsen meer toe te staan in de St.-Jacobsstraat en op de Van Asch van Wijcksbrug. Tegelijkertijd betekent dit een sterke beperking van het aantal standplaatsen voor commerciële handelaren (in de St.-Jacobsstraat waren dat er vorig jaar al een stuk of honderd). Voor deze handelaren worden alleen nog maar vergunningen uitgegeven op een gedeelte van de Van Asch van Wijckskade en voor een aantal snackwagens e.d. her en der binnen het bestaande vrijmarktgebied. Met de in het gebied gevestigde ondernemers

wordt bekeken of en zo ja op welke plek zij een standplaats voor het eigen bedrijf kunnen innemen. Het heeft op dit moment geen zin meer om vergunningen voor commerciële standplaatsen aan te vragen. Deze zijn alle al vergeven. Handelaren die voedsel willen verkopen moeten zich van tevoren melden en worden dan streng gecontroleerd. Pas dan mogen ze naar hun aangewezen plek op de vrijmarkt. De rest van het vrijmarktgebied is bestemd voor de traditionele verkoop van tweedehands spullen door bewoners. En uiteraard is er weer een terrein bij de voetbalkooi op de Van Asch van Wijckskade speciaal voor kinderen gereserveerd. Echt feest In de afgelopen jaren zijn er maatregelen genomen om van de vrijmarkt weer een echt feest te maken. Deze veranderen niet. Dus de verkoop op straat van alcohol door particulieren blijft verboden. En de Voedsel en Warenautoriteit zal er scherp op toezien, dat alleen professionele handelaren etenswaren verkopen.

Wolvenplein bijna klaar

Ook zal de stinzenflora langs de singels weer met behulp van hekwerk worden beschermd. De gemeente vraagt de medewerking van alle bezoekers en deelnemers aan de vrijmarkt om de groenvoorzieningen in het gebied zoveel mogelijk te ontzien. In het vrijmarktgebied staan verschillende gratis toiletten.Tegen wildplassen zal de politie streng optreden. De vrijmarkt begint zoals gebruikelijk op 29 april a.s. om 18.00 uur. Voor die tijd mogen geen plekken gemarkeerd en ingenomen worden. De politie ziet daar op toe. De markt duurt op Koninginnedag tot 18.00 uur. Vorig jaar werd duidelijk dat het feest op Koninginnedag zich uitbreidde over met name het voetgangersgebied. Dit jaar worden er voor het eerst ook afspraken gemaakt met de horeca-ondernemers buiten het vrijmarktgebied om daar ook diverse activiteiten mogelijk te maken, verkoop van drank te reguleren en opruimen van afval te bevorderen. Via een stadsplan zullen bewoners, winkeliers en (horeca)ondernemers binnen het vrijmarktgebied verder op de hoogte gesteld worden. Op de internetsite van de gemeente (www.utrecht.nl/vrijmarkt) staat uitgebreidere informatie, waaronder de spelregels, een gedetailleerde kaart van het gebied en antwoorden op de meest gestelde vragen. Telefonische informatie is verkrijgbaar via het gemeentelijk Informatiecentrum Utrecht, telefoon 030-2861043.

ROC-gebouwen in het nieuws Het ROC-schoolgebouw Maria in den Wijngaard aan de Nieuwekamp moet een rijksmonument worden, vindt de Stichting tot Behoud Stadsschoon Nieuwegracht. De school dateert uit de jaren dertig van de twintigste eeuw. De architect is Jan van der Laan, die sterk is beïnvloed door Granpré Molière. Volgens de Welstandscommissie is in elk geval aanwijzing als gemeentelijk monument verdedigbaar. Het ROC had twee gebouwen in de Binnenstad, die beide niet meer nodig zijn. Op het andere,‘Puntenburg’, heeft het Christelijk Gymnasium het oog op laten vallen. De school verkeert al jaren in ruimtenood en had plannen het plein voor de hoofdingang te bebouwen. De nieuwe eigenaar, de gemeente, heeft basisschool De Twijn intussen plechtig beloofd dat zij in een deel van Puntenburg kan blijven zitten.

Rabobank mag hoog © Ben Nijssen

Nog even en het bouwproject aan het Wolvenplein wordt opgeleverd. De bouw van één pand loopt wat achter bij de rest. De oorzaak? Toen het bouwplan werd goedgekeurd was daarin opgenomen dat een monumentale boom bij de toenmalige ingang van het te slopen complex gespaard moest blijven.Alles ging goed tijdens de sloop en op het kaalgeslagen terrein stond de monumentale boom fier, maar eenzaam overeind. Op een slechte ochtend… Weg boom. Foutje, bij het bouwrijp maken was even vergeten dat de boom gespaard moest blijven. Het bouwplan werd er op aangepast. Het ziet er nu heel redelijk uit. Hoe zou het met boom geweest zijn?

De Utrechtse gemeenteraad maakt voor de Rabobank een uitzondering op de algemene hoogbouwvisie die vaststelt dat gebouwen in en rond het stationsgebied niet hoger dan 90 meter mogen worden. De uitzonderingspositie voor de Rabotoren vloeit voort uit een intentieovereenkomst tussen de gemeente en de Rabobank, gesloten in 2001. Een concreet plan voor deze hoogbouw ligt er nog niet, maar inmiddels is bekend dat de Rabobank de activiteiten op de Croeselaan wil uitbreiden en dat hiervoor hoogbouw onvermijdelijk is. Naar verwachting zal het nieuwe gebouw worden neergezet naast het glazen hoofdkantoor.

5

Kijk daar! Tekst en tekeningen Frank Kaiser

Evert Zoudenbalch was een machtige kanunnik van het Utrechtse Domkapittel. Hij bezat een wooncomplex, dat liep van de Donkerstraat tot de Mariastraat.

Beneden in de toren zit opticien Optical Art. Het zwartgeverfde plafond is het nog zichtbare hoge tongewelf van de poort. Daarachter zat een kruisgewelf dat is nu verdwenen achter allerlei verlaagde plafondconstructies. Vroeger moest je met een ladder via een gat in het tonggewelf naar boven. De toren raakte steeds meer in verval. De restauratie van 1959, met steun van

Voorgevel Donkerstraat

strade weg, en de achterpoort is vervangen door een aanbouw. In de Donkerstraat staat het Huis Zou-

stonden. Hij zette er één brede gevel voor in de plaats.Aan de knik in de gevel kun je zien dat hij de fundering van de oude huizen heeft gebruikt. In 1903 bleef er bij een brand niet veel van het huis over. Alleen de voorgevel werd gereconstrueerd. Zoudenbalch was een kanunnik, dat is een lagere rang dan bisschop. In tegenstelling tot kloosterlingen mochten kanunniken reizen om zaken voor de bisschop te regelen. Ook was het toegestaan bezit te hebben. Ze hadden vrijstelling van belasting. Of kanunniken altijd loyaal waren aan hun bisschop moet worden betwijfeld. Zo kun je bij de Lichtegaard 7 (trap af) een lantaarnconsole zien die de moord op bisschop Koenraad uitbeeldt. De Duitse keizer, Hendrik IV, die Koenraad had benoemd, had ruzie met de paus. En het zou wel eens kunnen zijn dat kanunniken die het voor de paus opnamen de bisschop uit de weg ruimden. Dat gebeurde op paaswoensdag 1099 na de mis. Op de console zie je Koenraad neerstorten en de moordenaar wegvluchten. Ook is Mariakerk afgebeeld, die Koenraad en Hendrik IV bouwden. Dat het niet boterde tussen bisschoppen en kanunniken bleek ook in 1528

Het poortgebouw nu

In het midden van de Mariastraat zie je iets dat lijkt op een deel van een oud kasteel. Het is een oud poortgebouw met inrijpoort, waardoor je met een paard en wagen de tuin in kon. Dit was de woontoren van het Huis Zoudenbalch. Door de etalages zie ik de resten van de binnentuin. Er stonden ooit huisjes, dat kun je nog zien aan de huisnummers. Links van de toren is nummer 12 en rechts ineens 30.

De oorspronkelijke toren

De balustrade met versiering

het Utrechts Monumentenfonds, kwam nog net op tijd. Rond 1700 was de onderverdeling van de verdiepingen veranderd. In plaats van twee hoge etages werden het er drie met lagere plafonds. Aan de achtergevel kun je nog zien hoe het ooit was. Opvallend aan de toren zijn de balustrades op de zijgevels. Het lijkt alsof ze met de verdediging te maken hebben. Maar als je goed kijkt zie je dat de dakvlakken doorlopen en dat je helemaal niet in staat bent je achter die balustrade op te stellen. Men denkt dat het poortgebouw er al stond toen Zoudenbach zijn huis in de Donkerstraat liet bouwen, en dat de toren alleen maar verfraaid is. De achterkant, die je normaal niet te zien krijgt, heeft een ingemetselde wapensteen.Aan één kant is de balu-

denbalch, waarin nu Natuur en Milieu zit. Elke keer ben ik onder de indruk van de gotische voorgevel, ook al is het niet de originele. Zoudenbalch liet zijn huis in 1467 bouwen in plaats van de vijf tot zeven huizen die daar eerst

Lantaarnconsole

toen de Utrechtse bisschop vanuit zijn kasteel in Wijk bij Duustede honderd opstandige bewoners met het zwaard liet terechtstellen en twee kanunniken ingenaaid in leren zakken in de Lek verdronk.

Andreasstraat 8 op monumentenlijst

De huidige achterkant

Andreasstraat 8 is aangewezen als beschermd gemeentelijk monument. Dit 17e-eeuwse pand vormde oorspronkelijk samen met Andreasstraat 10 een groot laat middeleeuws dwarshuis. In de 15e eeuw is het oorspronkelijke pand ingrijpend verbouwd en na de splitsing in twee percelen is begin 19e eeuw de voorgevel van nummer 8 opnieuw opgetrokken in schoon metselwerk.

6

kijk daar!

Zonder ladder ben je nergens Van onze redacteur Joantien Zijlstra

de geschiedenis: gebouwd in 1910, in

Hoe vaak was ik er al niet langs

de late neorenaissancestijl, op de plek

gefietst of gewandeld, maar hoe weinig

het huis van de 17e eeuwse professor

kijk ik in de stad naar boven. Nee, het

in de theologie Gisbertus Voetius.

torentje op nummer 2 in de Voetius-

Later muziekschool, en sinds drie

straat is me nooit opgevallen. De

jaar in particuliere handen. Boven

openbare leeszaal zat hier vroeger.

zijn nu appartementen, beneden

Een bord op de buitenmuur vertelt

bedrijven.

Het torentje met zijn rode wapens van de stad Utrecht prijkt trots in de grijze lucht. De regen komt in bakken uit de hemel, loopt in m’n ogen, en ik hoop dat daar, hoog en droog, iemand is die me wil binnenlaten. Want ik wil naar boven. En uit de nattigheid. Door de spijlen van de sousterrainraampjes zie ik mensen achter computers. Ze maken Nederlandse versies van computerspellen, heb ik gehoord. Intercom Na vijf keer bellen een stem door de intercom:‘Ik kom.’ Glimlachend doet een vrouw van middelbare leeftijd open.‘Als je zo graag wil, kom dan maar mee. Ik laat natuurlijk niet zomaar iedereen binnen, maar… en ze werpt een schuine blik op mij,‘ik denk dat jij niets in je schild voert, wel?’ Ze stelt zich voor en voegt er onmiddellijk aan toe dat haar naam onder geen voorwaarde in de krant mag. We lopen door een enorme hal met marmeren vloer. Door de hoge gebrandschilderde ramen valt vaal, stoffig februarilicht naar binnen. We nemen de lift, omdat de trap met haar brede eikenhouten leuning gelakt wordt. Ze gaat voor op een smal trappetje dat omhoog kronkelt en uitkomt bij een deur. Verbazing: zo’n kamer heb ik nog nooit gezien. Er staan allemaal prachtige antieke meubelen en boven mijn hoofd lopen vele houten balken kris kras door elkaar, De drie glas-in-lood ramen geven een geweldig uitzicht op de Dom. Janskerk in de regen Wat het vroeger voor ruimte was weet ze niet precies.‘Een soort zolder, waarschijnlijk voor opslag,’ denkt ze.‘Maar met een enorm hoog plafond en daarom heeft men de vloer verhoogd. Kijk, nu kan ik door de ramen kijken, maar vóór de verbouwing zaten die ver boven mijn hoofd en was dat onmogelijk.’ Er is ook nog een vierde raam , aan de andere kant. Tussen de verspringende daken en gevels zie je de Janskerk, in de striemende regen.

Het torentje aan de Voetiusstraat (© Job de Jong)

Gietijzeren bed ‘En het torentje dan?’ vraag ik. Want daar kom ik natuurlijk voor. Even zie ik haar aarzelen, dan zegt ze:‘Ga maar mee dan.’ Weer een trappetje op. We komen in een kamer met een groot, gietijzeren bed . In het hoogste punt van het gebouw zijn we nu , op één punt na: de toren.‘Kijk, daar is de toegang,’ ze wijst naar een luik in het plafond, precies boven haar bed. Een enorm lange ladder moet je hebben. Zo’n ladder heeft de Monumentenwacht, die regelmatig op inspectie komt. Vorig jaar is de windvaan meegenomen voor restauratie. Dit het voorjaar wordt ie er weer opgezet. Ik kijk omhoog. Mission impossible. Bij de Monumentenwacht gaan werken, dat is het enige wat er op zit.

kijk daar!

Droomhuis Van onze redacteur Dick Franssen

Rondleiding, twaalf jaar geleden. Architect en ontwerper Mart van Schijndel laat me het huis op het Pieterskerkhof zien, dat hij voor zichzelf bouwde. Hij verkeert zichtbaar in de veronderstelling dat ik het ontzettend mooi vind. Die aanname klopt. Het is verpletterend, met al die vernuftige constructies, dat licht dat er van alle kanten in valt, die werking van de ruimte. Nu ben ik er weer. Mart is al vijf jaar dood. Natascha Drabbe, met wie hij in 1996 trouwde, woont er nu alleen. Ze stemde toe in mijn verzoek het wonderbaarlijke huis opnieuw te mogen zien. Er is – zoals ik al verwachtte – weinig veranderd. Dit is, zoals de Duitsers noemen, een Gesamtkunstwerk. Je zult bijvoorbeeld niet zo gauw de twee rode stoeltjes van Rietveld die in de centrale ruimte staan, op een andere plek zetten. Mart heeft er goed over nagedacht waar ze moeten staan, en daar staan ze het beste. Smokkelen Natascha woont dus in een huis dat nog vrijwel helemaal ‘van Mart’ is. De meubels die ze wilde meenemen toen ze bij hem introk keurde hij bijna allemaal af, zelfs haar piano en Depadova-stoel. ‘Hij vond hem regressief, dat wil zeggen, niet vernieuwend genoeg. Ik heb me heel erg moeten voegen in het begin. Daar was ik wel eens ongelukkig en kwaad over. Dan verweet ik Mart dat hij mij wel graag bij zich wilde hebben, maar mijn wezen ontkende. Langzamerhand heb ik toch wel wat binnengesmokkeld. En hoe langer je bij elkaar bent, hoe meer keuzes je gemeenschappelijk maakt.’ Bij Aorta, Achter de Dom, is een video te bekijken uit l995, het jaar waarin Mart de prestigieuze Gerrit Rietveldprijs won. De architect leidt je rond door zijn huis. Je ziet een opvallend voorwerp dat er vroeger niet stond, namelijk een baby-vleugel, een cadeau van Mart voor zijn, toen nog, toekomstige vrouw. Pas na zijn overlijden kocht zij na langdurig beraad een nieuwe stoel, en een dik kleed, waarop ze languit bij de open haard kan liggen als ze moe is. Virtuoos Tijdens haar studie architectuurgeschiedenis onderzocht Natascha de manier waarop architecten door de geschiedenis heen bij het ontwerpen met het uitzicht omgingen. Zelf woont ze nu in een huis dat helemaal naar binnen is gericht. Je ziet alleen een

paar boomtoppen, een paar achtergevels van huizen op de Kromme Nieuwegracht, het haantje van de toren van de Pieterskerk. Een misverstand. Aan het einde van het Pieterskerkhof, naast de Daltonschool, staat een gebouw met een postmoderne gevel. ‘Het huis van Mart van Schijndel’, denken veel mensen. Maar zo is het niet.Vanaf het plein is van het huis slechts een klein stuk blinde muur te zien met horizontale grijze en lavendelkleurige strepen. Op de video zegt Mart dat hij wel de voordelen, maar niet de nadelen van het wonen in de Binnenstad wilde. ‘Geen straatgeluiden, niks. Een huis waar niemand bij kan, een bunker.’ Uit het juryrapport van de Rietveldprijs:‘Op een binnenterrein, afgekeerd van de buitenwereld, realiseerde hij een virtuoos, sculpturaal ontwerp. Van Schijndel bewijst hiermee dat hij over een groot ruimtelijk inzicht beschikt. Bovendien experimenteert hij met technische innovaties. De ramen en deuren bijvoorbeeld hebben geen scharnieren, maar draaien op siliconenkit.’ Binnen en buiten Het gebouw met de vier appartementen zette Van Schijndel als buffer tussen hem en het plein. Zo modieus als de voorgevel er van is, zo strak en zuiver is het huis erachter. Hij realiseerde zijn droom op een stukje grond van ongeveer 150 vierkante meter. Op dat oppervlak wilde hij niet alleen wonen, maar ook in de zon kunnen zitten. Twee driehoekige patio’s maakte hij, met daartussen een, ook driehoekige, centrale ruimte, die ‘gewone mensen’ als woonkamer zouden gebruiken, maar die bij hem vooral leeg moest blijven. Bij mooi weer kun je de glazen deuren in de drie hoeken van één van de patio’s open zetten. Het verschil tussen binnen en buiten, wat dankzij al het glas toch al niet groot is, valt dan bijna helemaal weg.

Doorkijkje (© Sjaak Ramakers)

Weldadig Het gevoel van ruimte in het huis is weldadig. Alle maten kloppen, alles is mooi, aan elk detail is zorg besteed. Er gebeurt iets met je dat vergelijkbaar is met de ervaring die je krijgt in Mies van der Rohe’s Villa Tugendhat in Brno. Het zou ook niet verbazen als Mies één van Mart’s inspiratiebronnen is geweest. De gladde, tot het plafond lopende deuren zie je bijvoorbeeld in beide huizen.‘Pieterskerkhof’ als hedendaagse Bauhaus-variant. Toekomst Van Schijndel was geen liefhebber van koken. Geen wonder dat de keuken aan de kleine kant is.‘Jammer, zegt Natascha,‘ik zou er graag veel mensen aan een grote tafel kwijt kunnen, maar dat gaat gewoon niet.’ Mart was haar grote liefde, en mede daarom behandelt ze zijn huis met grote zorgvuldigheid. Maar het leven gaat door. Ze zegt:‘Ik ben er nog niet uit hoe het in de toekomst zal gaan. Aan de ene kant voel ik me hier veilig en vertrouwd…’ En dan, na een korte stilte: ‘Als ik dit in stand blijf houden ben ik de rest van mijn leven de hoeder van Marts droom, maar ik moet erachter zien te komen wat mijn droom eigenlijk is…’ ‘Wanneer ik ooit afscheid zou kunnen en willen nemen van dit huis, dan zou mijn nieuwe huis iets moeten hebben dat hier ontbreekt. En dat is een panoramisch uitzicht.’ Mart van Schijndel: Kleurrijk architect. NAi Uitgevers. ISBN 90 5662 271 4.

8

kijk daar!

Een feest om thuis te komen Van onze redacteur Marjan Heisterkamp

Het is februari 2006. Mathijs Goossen is een van de 16 gelukkigen die een appartement bemachtigden in het Bolwerk. Vorige maand, januari 2006, verhuisde hij naar zijn appartement op het Servaasbolwerk, op de plek waar niet zo lang geleden de Duitse bunker letterlijk en figuurlijk veel stof deed opwaaien. Niet dat hij daarvoor niet mooi woonde. Zijn vorige woning in Utrecht-Oost dateert van 1885 en is deel van een blok dat in zijn geheel een rijksmonument is, met veel originele details. Zo was de spoorlijn over de Maliebaan destijds een bezienswaardigheid en architect Houtzagers 3D visualisatie door ARCHIWARE

tectuurliefhebbers verlekkerd naar binnen te turen. Goossens wandelt graag langs de singel naar het Louis Hartlooper complex voor een kopje koffie op het terras. Hij laat steeds vaker de auto in de parkeergarage staan en pakt de fiets voor een boodschapje of loopt naar de bloemenmarkt. Hij heeft zelfs het roken opgegeven omdat dit niet bij een moderne woning past. En tegen zijn buurman, projectontwikkelaar Edwin Oostmeijer, die in 1998 het initiatief nam voor het Bolwerk, zegt hij vaak dat hij het elke keer weer een feest vindt om thuis te komen.

Opheldering gevraagd over ‘Hamburgerstraat’

Nog in 2005: Mathijs Goossen op de bouwplaats van het Bolwerk in aanbouw (© Patrick van der Sande)

zorgde voor erkertjes en balkonnetjes van waaraf de bewoners de treinen voorbij konden zien trekken. Maar het huis in de Ramstraat was te groot en de Binnenstad trok.Toen Goossens het ontwerp van het Bolwerk zag en hoorde waar dit zou worden gerealiseerd, was hij meteen verkocht. De stijl van architect Bob van Reeth, die in Utrecht onder anderen bekend is van het in 1998 gereedgekomen complex op de Mariaplaats, beviel hem zeer, en dat gecombineerd met de prachtige locatie, deed hem geen moment aarzelen.

Het roken opgegeven En zo woont hij nu in het rustige Zocherplantsoen, tegenover Sonnenborgh, in een gebouw dat als een statige villa uit het omringende gras oprijst. Vanuit zijn driehoog gelegen ruime woonkamer (7 bij 7 meter), met 2,90 meter hoge plafonds, kijkt hij op de Nieuwegracht. De appartementen zijn gebouwd rondom een binnentuin, met lage beplanting van groenblijvende heesters en in de bodem verzonken verlichting. Voor voorbijgangers is deze binnentuin door een glaswand te bezichtigen, en regelmatig staan er groepjes archi-

In april 2004 verkocht de gemeente het voormalig rechtbankcomplex aan de Hamburgerstraat aan Vomandi te Amsterdam. Deze projectontwikkelaar zou het complex opknappen en onder meer gereed maken voor Het Utrechts Archief. Daarnaast zouden er ook een hotel, appartementen en kantoren komen. ‘We zijn nu bijna een jaar verder,’ zeggen Gerard van de Vecht (Leefbaar Utrecht) en Daniëlle van de Broek (VVD),‘en er is nog altijd niets gebeurd. Het complex ligt er desolater en verwaarloosder bij dan ooit. En dat voor een rijksmonument!’ De fracties van de VVD en Leefbaar Utrecht willen snel opheldering van het college.

9

Stegen vegen Van onze redacteur Jolanda Mignon

Om klokslag negen uur zitten ze aan de koffie bij Bureau Dagloon op de van Sypesteynkade 31. Variërend in leeftijd van begin 20 tot in de 50, uit opvanghuizen zoals het Leger des Heils of de Sleep-Inn. Sommigen nog wat slaperig, maar een aantal heeft er wel zin in de handen uit de mouwen te steken. Want dat levert toch een leuk zakcentje op. Ruim vijftien man wacht af wat werkmeester Alexander Verhoeven voor hen bedacht heeft. Elke ochtend is het een flink gepuzzel met het werkrooster: wat moet er gebeuren, wie is beschikbaar en wie past het beste bij welke klus. Maar hij komt er altijd uit. Als iedereen zijn spullen heeft en weet wat er moet gebeuren, dan waaieren ze uit over de wijken. Knijptang Marinus, een vriendelijk ogende man die het vast niet allemaal heeft meegezeten in het leven, heeft vanochtend de klus om de stegen rondom de Oudegracht schoon te vegen in opdracht van Wijkbureau Binnenstad. Hij is uitgerust met handschoenen, werkhesje, veegkar met kliko, bezem en knijptang. Zijn werkterrein loopt van de Zakkendragerssteeg tot de Catharijnesteeg en de pandhof Sinte Marie. Hij heeft het al vaker gedaan, dat is duidelijk. Hij kent de weg en weet precies waar hij op moet letten. Geroutineerd gaan peuken, blikken, flesjes en allerlei plastic bakjes en andere rommel het karretje in. Onderweg leegt hij volle vuilnisbakken. 'In de zomer is het vaak vies, veel meer flesjes, lege portemonnees, soms ook spuiten, maandverbanden, condooms. Noem het maar op, ik heb het gezien. ’s Winters is het kouder, dus zijn er minder mensen op straat en ligt er minder rommel. Ik heb nu mijn speciale containertje niet bij me voor de spuiten, dat gebeurt buiten veel minder in de winter en er zijn ook gebruikersruimtes.’ De eigenaresse van Ria’s Fournituren komt naar buiten.‘Bedankt hoor dat jullie het hier elke dag schoonmaken.’ Marinus glundert. Roken Bij het Jodenrijtje is een aantal achteringangen van winkels. Daar liggen veel peuken.‘Sinds het binnen niet meer mag, staat al het winkelpersoneel in de stegen te roken. Dat ze nou een asbak meenemen, maar nee hoor, ze trappen het gewoon uit op de grond. Ik ben er maar druk mee. Maar goed, ik word ervoor betaald en ik ben van de straat,

Bureau Dagloon Bureau Dagloon is een speciaal uitzendbureau dat dak- en thuislozen en verslaafden een paar keer per week aan werk helpt. Het is een project van Centrum Maliebaan. Zes jaar geleden begon het met een veegploeg van vijf personen, maar al snel bleek dat er veel animo voor was, niet alleen van daklozen maar ook van opdrachtgevers, zoals de gemeente, NS en welzijnsinstellingen. Er staan zo’n 250 man ingeschreven en per dag zijn ± 25 man aan het werk. Gemiddeld kan iemand twee keer per week aan de slag: het schoonmaken van de stationshal en gebruikersruimtes, vegen in de wijken met het Klien-Team, hovenierswerk bij scholen en speeltuinen, schoonmaakwerk. Per dagdeel wordt 11.50 verdiend. Soms is er seizoenswerk of extra werk, zoals periodiek onderhoud, het rondbrengen van folders en nieuwsbrieven of kleine verhuisklussen in opdracht van instellingen.Wie ingeroosterd is, is zeker van een klus, soms is er dan nog werk over. anders zit ik maar de hele dag in het opvangcentrum te hangen. Ik heb wat te doen, ik kom elke morgen koffie drinken en als ze niks hebben, dan ga ik in het park zitten. En van mijn loon koop ik een pakkie shag of een biertje.’ In dit werk zit ook het schoonvegen van de Catharijnesteeg. Daar is het aanmerkelijk viezer en er moet water en zeep aan te pas komen. In De Steeg krijgt hij een stempel voor het gedane werk. ‘Laatst kwam de Monseigneur (Simonis, JM) naar buiten:‘jullie doen goed werk, bedankt hoor.’ Dat soort dingen zijn leuk, daar doe je het voor. ’s Zomers en ’s winters is er een opschoonactie in de Binnenstad. Zomerklaar en Winterklaar, dan wordt de wijk samen met het KlienTeam, Gemeentereiniging en de wijkbewoners schoongemaakt. Dat is altijd heel gezellig met koffie, soep en broodjes.’ Terug bij Bureau Dagloon wachten koffie en boterhammen. ’s Middags moet hij de route nog een keer lopen, want de stegen moeten nog schoongespoten worden met een hogedrukspuit. Toch een pittige klus, ’s ochtends met die kliko door de stad sjouwen en ’s middags met zo'n zwaar ding op je rug. Maar dan is het ook weer schoon en ruikt het fris in de stegen.

Libellen herkennen Zelfs midden in de stad kom je ze tegen: snelle flitsende vliegers die je met het knipperen van je ogen weer kwijt bent. Gelukkig zitten ze soms ook stil in de zon, zodat je ze mooi kunt zien. Libellen dus. De Vlinderwerkgroep Utrecht organiseert dit jaar voor het eerst een cursus om libellen te leren (her)kennen, onder andere aan de hand van videobeelden. In twee avonden raken de deelnemers op de hoogte van het verschil tussen waterjuffers en glazenmakers, de levenscyclus van in het water levende larf tot vliegend insekt, de eisen die libellen stellen aan hun leefomgeving en de namen van al deze prachtig gekleurde dieren. Tijdens twee excursies bekijken ze libellen in het echt. De avonden zijn op dinsdag 24 mei (voorjaarssoorten) en 16 augustus (zomersoorten) in het Milieucentrum Utrecht (MCU), Oudegracht 60. De excursies vinden plaats op zondagmiddag 29 mei en 21 augustus. Kosten euro 10,–. Opgave voor 27 april. [email protected], Justus van Effenstraat 4 bis, 3511HK Utrecht Er is dit jaar ook weer een vlinderherkennigscursus. Er is een beperkt aantal plaatsen. Opgeven voor 25 april.

Marinus in de Drieharingstraat (© Martijn Kleimeer)

10

Het stationsgebied: kleine stapjes vooruit Van onze redacteur Arend Odé

Over ruim een jaar begint volgens de gemeente de uitvoering van de plannen voor het stationsgebied. Intussen wordt er nog druk onderhandeld. Met de ene partij is gemeente verder dan met de andere. Met goedkeuring van het geactualiseerde Masterplan door gemeenteraad, Jaarbeurs, Cório, NS Vastgoed en rijksoverheid is in elk geval een belangrijke hindernis genomen. Op basis van dit plan, waarin de grote lijnen zijn aangegeven, praat de gemeente momenteel met verschillende private partijen over zogenoemde ontwikkelovereenkomsten. Daarin worden de plannen op bilaterale basis nader uitgewerkt. Cório De meeste aandacht trokken vorig jaar de onderhandelingen met vastgoedbelegger Cório.Aanleiding hiervoor was de kritische houding van de Utrechtse gemeenteraad over de vele voorbehouden en uitwijkmogelijkheden waarin het aanvankelijke contract voorzag. Aan het einde van 2004 stemde de raad in met een aangepaste raamovereenkomst. Kern is dat Cório zich verplicht tot een aantal grootscheepse investeringen, waaronder het bouwen van een winkelpand op het Vredenburg en het aanleggen van nieuwe traversen over de Catharijnesingel. In ruil daarvoor krijgt deze vastgoedbelegger een voorkeursbehandeling bij de aanbesteding van een nieuw te bouwen winkelcentrum in Leidsche Rijn. Patatbrug Ook heeft Cório toegezegd in principe akkoord te gaan met de verkoop van een aantal gebouwen aan de gemeente. Alleen dan kan er namelijk daadwerkelijk worden gesloopt en gebouwd volgens de gemeentelijke wensen. Het gaat hierbij vooral om de Gildetraverse, de sporthal aan de westzijde van het station en de parkeergarage op het Jaarbeursplein. Ook de zogenoemde patatbrug, de doorgang tussen het winkelgebied en de stationshal, vormt onderdeel van overleg. Als het aan de gemeente ligt, zal op deze zeer lucratieve plek het toekomstige verhoogde sta-

tionsplein uitkomen. Als Cório ook dit gedeelte van Hoog Catharijne wil afstaan, krijgt zij het eerste recht allerlei gemakswinkels en horeca op het vernieuwde stationsplein te ontwikkelen. Naar verwachting zullen beide partijen hierover in 2007 een definitieve overeenkomst sluiten. De Jaarbeurs Met de Jaarbeurs is de gemeente in overleg over de toekomstige inrichting van het gebied tussen de Croeselaan en het Merwedekanaal. De gemeente wil hier graag hoogwaardig entertainment vestigen. Op haar beurt onderhandelt de Jaarbeurs met een aantal partijen die op het Jaarbeursterrein willen investeren. Dit zijn de bioscooponderneming Wolff, het Holland Casino en de Amrath hotelgroep. De Jaarbeurs krijgt nog tot het voorjaar van 2005 de tijd om haar ideeën uit te werken en met andere partijen afspraken te maken. Dan zal er met de gemeente een overeenkomst worden getekend waarin de inrichting van het gebied wordt vastgelegd. Overigens zullen de loodsachtige hallen van de Jaarbeurs de komende jaren gewoon blijven bestaan. Verwacht wordt dat deze pas op langere termijn gerenoveerd zullen worden. OV-terminal Naar verwachting zal de gemeente als eerste een overeenkomst met NS Vastgoed bereiken. Als dit een feit is, zal er een grote terminal voor het openbaar vervoer boven de sporen worden gerealiseerd, met daarnaast hoogwaardige kantoorruimte, woningen en andere commerciële voorzieningen. De rijksoverheid heeft inmiddels een bijdrage van € 300 miljoen toegezegd, bestemd voor de realisatie van deze terminal en het verbeteren van de kwaliteit van de directe omgeving. De verbouw van het huidige Centraal Station tot een nieuwe OV-terminal moet ertoe leiden dat jaarlijks zo’n 100 miljoen reizigers kunnen worden verwerkt. Medio 2005 is het definitieve ontwerp van de OV-terminal gereed. Planning In 2005 zijn er nog een aantal inspraakmomenten voor het ontwerpbestemmingsplan en diverse vergunningenprocedures. In 2006 gaat de renovatie daadwerkelijk van start. Naar de verwachting van de Projectorganisatie Stationsgebied zullen als eerste de

werkzaamheden aan de kant van de Jaarbeurs zichtbaar worden. Daar zal eind 2006 de nieuwe megabioscoop verrijzen. Op het programma voor de periode 2006-2007, zo is de hoop, zal de bouw van het nieuwe muziekcentrum op het Vredenburg aanvangen. In 2007 is de OV-terminal aan de beurt. Ditzelfde geldt voor de terugkeer van het water in de Catharijnesingel. Ook zal vanaf dat jaar Hoog Catharijne een grondige facelift krijgen. Naar verwachting zal als laatste aan de ondertunneling van het Westplein worden begonnen.

De patatbrug is onderwerp van onderhandelingen (© Dick Franssen)

De P van prematuur Van onze redacteur Ben Nijssen Opeens stonden ze er. Grote ontsierende borden met een P erop, en daaronder de woorden 'alleen voor vergunninghouders' De borden geven aan waar kleine bootjes langs de singel aangelegd mogen worden. Op bootjes zit het verzoek zijn bootje op de juiste plek aan te leggen. Verzoek? Ja inderdaad. De gemeente kan nog niets anders, want de Havenatlas waarin een en ander geregeld moet worden is nog steeds niet door de gemeenteraad goedgekeurd. Overigens is tegen deze aanlegplaatsen protest aangetekend omdat er in de voorgestelde Havenatlas geen rekening is gehouden met de al wel door de gemeenteraad goedgekeurde Beheervisie Singelgebied. En in die Beheervisie staat dat in het toegewezen gebied natte oevers zijn voorzien. Duidelijk geval van conflicterende belangen. De brutaalsten winnen de eerste slag; in dit geval de ambtenaren van de Havendienst die ‘hun’ territorium domweg met van die grote oerlelijke borden afzetten.

11

Smet op de parel ‘De Parel van Euroop’. Zo noemde de ‘dolle jonker’ Everard Meyster de stad Utrecht in het midden van de zeventiende eeuw. Je kunt het lezen op zijn huis op de hoek van Achter Sint Pieter en de Keistraat. Meyster had naast zijn huis in de Binnenstad een buitenverblijf aan de Leidse Rijn. Hij noemde het Oog-in-Al, vanwege het uitzicht op de stad. Van hieruit kon hij de ontwikkeling van de nieuwbouw aan de westkant goed in de gaten houden. Helaas voor hem kwam van die ontwikkeling weinig terecht, het bleef bij het graven van drie grachten. Pas twee eeuwen later kwam het gebied op stoom met het aanleggen van de eerste spoorlijn. Mijn eigen oog-in-al bevindt zich in de zuidelijke oude stad. Ik overzie de twee Nieuwstraten van Domtoren tot Fundatie van Renswoude.Toen ik er kwam wonen was het een asfaltbaan vol autoverkeer, nu is het een vriendelijke straat met vooral veel voetgangers en fietsers. Mensen op weg naar studie of werk en weer naar huis. Ouders met kinderen op de fiets naar de speeltuin en de muziekschool – vioolmeisjes en gitaarjongens herkenbaar aan de tassen en de hoezen. En ’s avonds zie je de studenten naar hun uitgaansplekken fietsen. Tot diep in de nacht keren ze soms slingerend over straat weer huiswaarts.

De huizen in de straat zijn bijna allemaal gerestaureerd en laten hun oude glorie weer zien: middeleeuws in opzet, maar steeds verbouwd en aangepast in latere jaren. Elke gevel heeft daarmee zijn eigen karakter en uitstraling. Aan de onderpuien van veel panden is nog goed te zien dat er vroeger veel winkels waren: bakkers, slagers en kruideniers. Die winkels zijn allang verdwenen, de huidige verkopen geen dagelijkse kost, maar kunst en aanverwante zaken (en hoeden!). Gezinnen met kinderen wonen nu weer in de straat. Jonge stemmen klinken op tegen de gevels en op het pleintje voor de kerk voetbalt de jeugd na schooltijd. Vanuit mijn oog-in-al heb ik de straat zijn waardigheid zien terugkrijgen. Een parel in de stad. Maar kijken we even verder, achter de huizen, dan zien we tussen de ABC-straat en de Groenestraat een heus inferno. De verloederde beddentoren van het oude WKZ staat temidden van een puinvlakte al jaren te wachten op de sloper. Ground Zero of Falluja noemen de omwonenden hun uitzicht. De mensen die verantwoordelijk zijn voor deze puinhoop maken duidelijk dat ze niets geven om de kwaliteit en schoonheid van dit stukje Binnenstad. Dat doet het ergste vermoeden over de kwaliteit van de nieuwbouw die er moet verrijzen. Hoog tijd dat de gemeente ingrijpt en deze smet op onze parel wordt weggepoetst. Gerd Sjoerd Kuperus

Casa Sanchez weg Het authentiek Spaanse restaurant Casa Sanchez heeft zijn deuren dit jaar niet meer opengedaan. Het restaurant, bekend om zijn lange tafels en felle tllicht, was vooral geliefd bij Spaanse migranten in Utrecht en Nederlandse liefhebbers van het Iberisch schiereiland.Al decennia lang was het restaurant een begrip in Utrecht. Niet alleen de bijzondere sfeer, maar ook een aantal aanvaringen met de fiscus droeg hieraan bij. Reeds vijf jaar geleden dreigde het restaurant het loodje te leggen, maar het werd gered door een inzamelingsactie van vaste klanten. Inmiddels ligt er een aangetekend stuk bij het college, waarin mevrouw J.A.M. Sterk de gemeente dringend verzoekt geen bouwvergunning met terras aan de achterzijde te verlenen. De omwonenden hebben namelijk aan die kant hun slaapkamers Sanchez maakte er, zo schrijft ze, vanaf de jaren tachtig een potje van met illegale uitbreidingen en een wirwar van stinkende schoorstenen. Hij hielp het achttiende eeuwse monumentale pand volledig naar de knoppen.Het is verstandig om het pand eerst maar eens goed te onderzoeken.

Centrum Maliebaan 29 maart in raadscommissie Het omstreden bouwplan van Centrum Maliebaan voor de ABC-straat (terrein voormalig Wilhelmina Kinderziekenhuis) komt 29 maart in de raadscommissie Stedelijke Ontwikkeling. Nadat in januari de beddentoren van het WKZ was gekraakt door een groep van ongeveer twintig jongeren, zijn alle ingangen hermetisch dichtgetimmerd en zijn er rond het terrein extra hekken geplaatst. Het oude ziekenhuisterrein blijft afgesloten totdat Centrum Maliebaan een bouwvergunning heeft om er een verslavingskliniek neer te zetten. Inmiddels wordt de weerstand tegen de plannen steeds groter. Vooral direct omwonenden hebben kritiek op het massale karakter van de nieuwbouw. Ook vinden velen dat de zuidelijke Binnenstad al meer dan evenredig bedeeld is met allerlei zorginstellingen. Zie ook pagina 11 en l9.

Schoonste stad? De gemeente Utrecht heeft zich, bij monde van wethouder Openbare Ruimte Jan van Zanen, kandidaat gesteld voor de schoonste gemeente van Nederland. Utrecht gaat 'de uitdaging aan te laten zien dat in samenwerking met inwoners, werkenden, bestuurders en bedrijven de gemeente in staat is de publieke ruimte schoon te maken en schoon te houden'. Organisator van de wedstrijd is 'Nederland schoon', opgezet door Nederlandse fabrikanten die willen aantonen dat het niet nodig is om statiegeld op blikjes en flesjes in te stellen/te handhaven. Misschien is het zinnig de wethouder te laten weten dat Utrecht kansloos is. Stuur daarom uw foto's van wat u tegenkomt op straat naar: [email protected] Lange Nieuwstraat (© Jaap van de Klomp)

Ben Nijssen

Do 7 13.30

Vr 8 20.15

Zo 20 Tivoli 14.00 Trajecti Voces olv Dirkjan Horringa mmv Barokorkest Eik en Linde en o.m. Jos van

Pieterskerk Nederlands Kamerkoor olv Stephen Lay-

Stiltecentrum Hoog Catharijne Victoria’s Delight en gasten; muziek uit de 17e en 18e eeuw; gratis

Kikker Denken in geluid – LUISTEREN! naar Morton Feldman; resultaten van een Feldman-workshop door studenten van de Faculteit Muziek van de HKU (meer data: www.theaterkikker.nl)

Do 7 12.30

Zo 20 Nicola?kerk 13.00 Gepassioneerde Confrontatie; ook om 14.30 en 16.00

Zo 20 Binnenstad 12.00 Culturele Zondag: Passie voor Pasen; zie www.culturelezondagen.nl

Stiltecentrum Hoog Catharijne Victoria’s Delight en gasten; muziek uit de 17e en 18e eeuw; gratis

Geertekerk Bachcantatedienst olv Johan Rooze; nr. 67 Halt im Gedächtnis Jesum Christ; collecte

Zo 3 19.30

Za 19 Domkerk 15.30 Jan Jansen (piano); Haydn, Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuz; collecte

Do 7 12.00

Lutherse kerk Kamerkoor 4 bij 4 olv Itamar Lapid; werken van Machaut tot Bernstein; info [email protected]

Zo 3 15.30

Za 19 Nicolaïkerk 21.00 Capella di Voce en Strijkkwartet Helikon olv Kurt Bikkembergs mmv Jos Stroobants (recitant):Vlaamse Passie; Bikkembergs, Debarim - een passiecantate; € 8/6

Domkerk Jan Jansen (orgel); Liszt,Ad nos salutarem undam; collecte

Za 2 15.30

APRIL

Zo 27 Janskerk 17.00 Schola Davidica olv Lisette Bernt mmv Gert Oost (orgel); choral evensong; collecte

Za 26 Domkerk 15.30 Domcantorij olv Remco de Graas mmv Jan Jansen (orgel); Liszt,Via Crucis; collecte

Zo 20 Domkerk 17.00 Pergolesi, Stabat Mater

Zo 20 Augustinuskerk 16.30 Obrecht, Mattheuspassie

Zo 20 Augustinuskerk 15.00 Gregoriaanse Passie

en Wouter van Belle (orgel); H.Andriessen, De veertien stonden

Vr 18 Geertekerk 20.15 Het Nederlands Fluitorkest olv Jorge Caryevschi mmv Anne La Berge (fluit): Devotie in tijden van ongeloof; werken van Colla, Dramm, Franssens, Palestrina, Ter Veldhuis en De Vries

Vr 18 Lutherse kerk 20.15 Blokfluitensemble Praetorius Leiden olv Norbert Kunst mmv zangers en klavecinist van het Haags Conservatorium: Membra Jesu Nostri; werken van Buxtehude, Rosenm?ller, Schmelzer en Becker; € 12/10

Vr 18 Pieterskerk 20.15 Utrechts Kamerkoor olv Wolfgang Lange mmv Philip DeFrancq (evangelist),Arnout Lems (Christus),Wieke Ubels (sopraan), Dorien Lievers (alt), Ivan Goosens (tenor), Bas Kuijlenburg (bas),Wouter van Belle (orgel) en het Helios Ensemble; Bach, Johannes-Passion; € 14/12 reserveren 030-2540753

Vr 18 Jacobikerk 20.00 USKO olv Johan Rooze mmv o.a. Roderik Blom (evangelist); Bach, Johannes-Passion; € 10/8 reserveren www.usko.nl

JANUARI

A genda Geertekerk Philharmonie olv Daan Admiraal; Dukas, Prelude to La Peri; Ravel, Ma mère l’Oye; Ginastera, Harpconcert; de Falla, El sombrero de tres picos

Zo 1 19.30

Geertekerk Bachcantatedienst olv Johan Rooze; nr. 37

MEI

Za 30 Domkerk 15.30 Orkest van de Domcantorij olv Remco de Graas: Birthday Odes; collecte

Zo 24 Janskerk 17.00 Schola Davidica olv Lisette Bernt mmv Gert Oost (orgel); choral evensong; collecte

Za 23 Domkerk 15.30 Domcantorij olv Remco de Graas; Hochliedmotetten van Walton, Lesur en Bairstow; collecte

Za 23 Lutherse kerk 10.00 Workshop Russische liturgische muziek olv Rob Vermeulen; € 32 (deelnemers)/ € 20 (toehoorders); informatie en aanmelding www.pieterskerkconcerten.nl

Zo 17 Leeuwenberghkerk 20.15 Nederlands Studenten Kamerorkest olv Jacob Slagter mmv Jörgen van Rijen (trombone); Mozart, Ouverture Le nozze di Figaro; Maier, Harpyie; Mendelssohn, Symfonie nr. 4,‘Italiaanse’; € 13/8

Zo 17 Lutherse kerk 15.30 Ensemble La Primavera; Campra, Monteclair en Philidor, Franse cantates en instrumentale werken; € 17/15

Za 16 Domkerk 15.30 Jan Jansen (orgel); Reger,Variationen und Fuge über ein Originalthema op. 73; collecte

Zo 10 Binnenstad 12.00 Culturele zondag: Stad onder spanning; zie www.culturelezondagen.nl

Za 9 20.00

werken van Händel, Geist, Hasse, Rameau en Telemann

Gertrudiskapel Franciscus Kwartet; Haydn, Strijkkwartet op. 76 nr. 3; Hol, nr. 1; Haydn, op. 74 nr. 3; € 17 vvk Boudisque

Vr 27 Pieterskerk 20.15 Vrouwenkleinkoor Orpheus olv Albert Wissink: Hedendaagse muziek uit

Zo 22 Janskerk 17.00 Schola Davidica olv Lisette Bernt mmv Gert Oost (orgel); choral evensong; collecte

Za 21 Domkerk 15.30 Schola van de Domcantorij olv Remco de Graas mmv Jan Jansen (orgel);Tournemire, Duruflé, Veni Creator; collecte

Vr 20 Pieterskerk 20.15 Dekoor Close Harmony olv Johan Rosse; Close Harmony at its best; € 8,50/7,50 reserveren www.dekoor.nl

Do 19 Binnenstad 20.00 Festival aan de Werf, t/m 28 mei

Di 17 20.15

Zo 15 Nicolaïkerk 15.00 Parnassus Ensemble en Consensus Vocalis olv Klaas Stok; Bach, Erschallet, ihr Lieder, erklinget, ihr Saiten! (BWV 172) en Singet dem Herrn ein neues Lied (BWV 225); € 8/7 incl. toegang Centraal Museum

Za 14 Geertekerk 20.15 VU-Kamerkoor olv Boudewijn Jansen: Zingen over vrijheid; Poulenc, Figure Humaine; Escher, Le vrai visage de la paix; Ferko, La remontée des cendres (première)

Za 14 Domkerk 15.30 Domcantorij olv Remco de Graas; Hoogliedmotetten van de familie Bach; collecte

Do 12 Lutherse kerk 20.15 New Dutch Academy Chamber Soloists: Getting intimate with Bach; Concerten van Bach en Telemann, Ouverture van Graupner; € 16/10

Céleste Zewald (klarinet); Nicolai, Ouverture ‘Die lustigen Weiber von Windsor’; Von Weber, Concert nr. 1 voor klarinet en orkest; Prokofiev, Delen uit de twee suites ‘Romea & Julia’; € 12/11

Pieterskerk Multiple Voice olv Paul de Kok mmv Wouter van Belle (orgel); Pärt,Triodion en Berliner Messe; Martin, Mis voor Dubbel Koor

Vr 3 20.15

Zo 5 15.00

Zo 5 12.00

Za 4 20.15

Nicolaïkerk Ensemble Arpa Aularco: Gwyneth Wentink (harp), Karin Basting (fluit) en Maar-

Binnenstad Culturele Zondag: Marokko Expres; zie www.culturelezondagen.nl

Lutherse kerk Coqu olv Itamar Lapid: Israëlische en Joodse koormuziek; reserveren 0306939829

Domkerk Koor en saxofoonkwartet van de Domcantorij olv Remco de Graas; Kagel/Bach, Chorbuch/Choralsätze; collecte

Stiltecentrum Hoog Catharijne Victoria’s Delight en gasten; muziek uit de 17e en 18e eeuw; gratis

Do 2 13.30

Za 4 15.30

Stiltecentrum Hoog Catharijne Victoria’s Delight en gasten; muziek uit de 17e en 18e eeuw; gratis

Do 2 12.00

JUNI

Zo 29 Parnassos 20.00 Het Huisorkest olv Anja Oosterbeek: Golem (muziektheater)

Zo 29 Josephkerk 15.30 Capella Occento en Arezzo Ensemble olv Chris Pouw mmv Marieke Steenhoek (sopraan), Gemma Jansen (mezzosopraan), Martijn Cornet (bariton) en Marijn Zwitserlood (bas); Händel, Israel in Egypt; € 12/11 vvk Boudisque Klassiek reserveren [email protected]

Zo 29 Lutherse kerk 15.30 Ensemble La Primavera;Werken van Marais, Hotteterre le Romain en Dieupart; € 17/15

Concert Champêtre; Strawinsky, Orpheus; reserveren [email protected]

20.00

Za 9

Za 9 15.30

Drift 21 (Instituut voor Muziekwetenschap) Kunstorkest olv Hans Lub mmv Paulien van der Werff (sopraan): Cantates voor sopraan en orkest;

Domkerk Solistenensemble van de Domcantorij ‘Cantores Martini’ olv Remco de Graas; M. Franck, Hoogliedmotetten; collecte

ton; werken van Dunstaple en Grainger; € 14/12 reserveren 020-5787978

Lutherse kerk Amsterdam String Quartet; werken van Boccherini en Haydn; € 15/12,50/5

Za 7 20.15

Wo 11 Geertekerk 20.15 Bellitoni olv Alexandru Lascae mmv

Domkerk Jan Jansen (orgel); Franck, Grande Pièce Symfonique; collecte

Eigentijds In de eerste naoorlogse jaren werd er nog niet zo’n onderscheid gemaakt tussen amateurs en professionals. De kranten schreven over elk concert. Het USKO kreeg zelfs erg veel publiciteit. Buys bracht met zijn aanpak de pennen in heftige beroering. Een gedreven vernieuwer, zijn tijd ver vooruit. Mensen als Ton Koopmans en Gustav Leonhardt kwamen pas veel later. Hij ‘deed’ niet alleen Bach, maar ook eigentijdse Nederlandse componisten. In

Nu, zestig jaar later, zegt Karin Nelson, oud-koorlid van het USKO:‘Hij had voor die tijd revolutionaire ideeën over tempi, over de authenticiteit van instrumenten, over koorbezetting. Met jonge, onbevangen mensen kon hij lekker z’n gang gaan. Ze stonden er frank en vrij tegenover.’

gestalte te geven.

gespeeld en gezongen moet worden

traditie, om zijn opvattingen hoe Bach

nog niet vastgebakken in een bepaalde

te richten. Hij zoekt jonge mensen,

stelt een studentenkoor en -orkest op

Buys de Utrechtse universiteit voor-

afgelopen als dirigent Hans Brandts

De oorlog is in 1945 nog maar net

Van één onzer redacteuren

Uitvoeringspraktijk Bach en eigentijds, dat is altijd zo gebleven. Net als de traditie om ín een driejarige cyclus de grote werken van Bach uit te voeren: Johannes Passion, Mattheus Passion,

de begintijd kon het USKO het zich permitteren om regelmatig compositieopdrachten te verstrekken aan beroemdheden als Badings en Louis Andriessen. Nu gebeurt dat alleen nog bij een lustrum. Op dit moment, ter gelegenheid van het zestigjarig bestaan, is Paul Pleyers iets aan het schrijven. Op 8 december is de première in Vredenburg.

Wer da gläubet und getaufet wird; collecte Za 7 15.30

Hohe Messe. Dit jaar is het de Johannes, op 18 maart in de Jacobikerk, en daarna in Polen en Hongarije, tijdens de gebruikelijke tournee. In het Universiteitsmuseum is tot 20 juni een kleine tentoonstelling over zestig jaar USKO. Die expositie is natuurlijk leuk voor de betrokkenen. Maar ze is ook, zo zeggen de samenstellers, heel interessant voor mensen die geïnteresseerd zijn in de ontwikkeling van de uitvoeringspraktijk.Want ook de dirigenten die na de in 1959 plotseling overleden Buys zijn gekomen, namelijk Jaap Hillen en Harold Lenselink volgden het pad van de

Diesconconcert 1965: Uskophonie van Louis Toebosch

Het USKO-gevoel

Zo 20 St. Catharina Kathedraal 15.00 Kathedrale Koor Utrecht olv Gerard Beemster mmv Guy Lavrijsen (declamant)

Zo 20 Gertrudiskathedraal 14.00 Poëtische passie (ook om 15.30)

Zo 20 Geertekerk 14.00 Passievruchten (ook om 15.30)

der Velde (evangelist): Bach, Mattheus Passion; € 9 (bij aanvang)/€ 4 (latere blokken, aanvang ongeveer 15.20, 16.00 en 16.45)

Piekervaring De samenstellers zijn leden van RUSKO, de vereniging van reünisten. Ze hebben erg veel tijd gestoken in het bij elkaar zoeken van interessante partituren, geluidsopnamen en foto’s.‘Ik heb nooit gedroomd,’ zegt Saskia Meijer,‘dat ik na zoveel jaren nog zo met het USKO bezig zou zijn.’ Ze vertelt dat ze in 1989 ‘als jong studentje’ kwam zingen in het koor.‘Al heel snel gingen we een hele week naar Woudschoten, waar in grote lijnen het grote Bach-stuk van dat jaar werd uitgezet. De eerste dag al hadden we al een tutti, een totaal. Het orkest begint te spelen, wij zingen, en ik maak met al die anderen die prachtige muziek. En ik hoor die tekst, die heel indringend op me af komt. Het was echt adembenemend… een piekervaring, dat kun je wel zeggen.’ Het USKO-gevoel. Dat laat je nooit meer los. Mede-samensteller Karin Nelson heeft het ook. Ze zat in het koor van 1968 tot 1974, en nu nog is ze soms opeens weer vervuld van de liederen die ze toen zong.‘Heerlijk.’ Ze zal er zeker bij zijn als het USKO op 10 april in de Domkerk zijn Greatest Hits nog eens laat horen. En ook op 11 juni in Vredenburg, waar koor en orkest de Carmina Burana brengen, en oud-leden concerteren onder leiding van oud-dirigenten.

vernieuwing. En ook de huidige dirigent, Johan Roose, doet dat.

Zo 29 Geertekerk 15.00 VU-Kamerkorkest olv Daan Admiraal mmv Annelie de Man (Klavecimbel); W.F. Bach, Sinfonia in d; Poulenc,

Za 28 Domkerk 15.30 Cantores Martini olv Remco de Graas; Distler, Der Jahrkreis; collecte

Nederland en Vlaanderen; werken van Comitas, Boerema, Lambrechts, Wissink en Dijker; € 7,50/6 reserveren 024-3788406 Geertekerk Bachcantatedienst olv Johan Rooze; nr. 76 Die Himmel erz?hlen die Ehre Gottes; collecte

Augustinuskerk Oudegracht 69 Catharinakerk Lange Nieuwstraat 36 Catharijneconvent Lange Nieuwstraat 38, tel. 2317926 Domkerk Achter de Dom 1, tel. 2310403 www.domkerk.nl Doopsgezinde kerk Oudegracht 270 Gebouw Kunsten & Wetenschappen Mariaplaats 27, tel. 2316730 Geertekerk Geertekerkhof Gertrudiskerk Willemsplantsoen 1c, tel. 2343307 Jacobikerk Jacobsstraat 171 Janskerk Janskerkhof Organisatie Oude Muziek Oudegracht 158, tel. 2362236 www.oudemuziek.nl Leeuwenberghkerk Servaasbolwerk 1 Lutherse kerk Hamburgerstraat 9 Nicolaïkerk Nicolaaskerkhof Pieterskerk Pieterskerkhof RASA Pauwstraat 13A; tel 2316040; www.rasa.nl SJU Jazzpodium Varkenmarkt 2, tel. 2331978; www.sjujazz.nl

Adressen

Città della Musica is een samenwerkingsverband van inmiddels veertien organisaties die concerten organiseren in de Binnenstad, meestal in kerken. De voornaamste bedoeling is gezamenlijke publiciteit. De Città-agenda staat in de Binnenstadskrant en op www.utrecht-muziekstad.net.

Zo 5 19.30

ten Jansen (cello); € 8/7 incl. toegang Centraal Museum

14 Waar is dit?

De Binnenstadskrant begint een prijsvraag waarin de lezers de kennis van hun omgeving kunnen toetsen. Vertel ons waar deze foto is genomen. Zijn er meerdere goede inzendingen, dan wordt het loten. Er is maar één prijs, en dat is een bijzondere, namelijk een portretfoto, gemaakt door Sjaak Ramakers in zijn studio in de Domstraat. Sjaak, die als vrijwilliger voor onze krant werkt, is een professional met een grote staat van dienst. Kijk maar op zijn website: www.sjaak-ramakers.com

€ 2,8 miljoen voor Brunahuis Voor € 2,8 miljoen krijgt Utrecht het Dick Brunahuis. Volgens de gemeente is ‘het initiatief van groot belang voor behoud en presentatie van de collectie zelf, voor de brede groep belangstellenden en voor het culturele en toeristische profiel van de stad.’ Het Brunahuis wordt ondergebracht in het pand tegenover het Centraal Museum in de Agnietenstraat. De bouw begint dit voorjaar. De openingenstijden worden afgestemd op schoolgroepen en groepen buitenlandse toeristen. Voor de inrichting is grafisch ontwerper Anthon Beeke aangetrokken. Hij was ook verantwoordelijk voor de succesvolle Bruna-tentoonstelling in het Centraal Museum in 2000-2001.

Leeuwenbergh zoekt vrienden De stichting Vrienden van Leeuwenbergh, sinds eind december vorig jaar eigenaresse van de voormalige kerk op het Servaasbolwerk, wil binnen drie jaar quitte spelen bij het gebruik van het middeleeuwse gebouw als cultureel centrum. Om de kerk succesvol te kunnen exploiteren zijn een paar bouwkundige veranderngen nodig. De belangrijkste is dat zowel de kerkzaal als de enorme kelder toegangelijk wordt voor invaliden, en dat de twee verdiepingen inpandig via een lift met

elkaar verbonden worden. Ook moeten er een foyer, een garderobe en een grotere keuken komen. Om uitvoering van de plannen mogelijk te maken zijn nog heel wat Vrienden (voor minimaal € 29,50 per jaar) en sponsors nodig. De stichting kocht de kerk voor een ‘vriendenprijs’, maar brengt niet naar buiten hoeveel dat is.‘Een echte prijs, geen euro, maar we waren zeker niet de hoogste bieder,’ zegt bestuurslid emeritus-hoogleraar Marietje van Winter.

Winkel eindelijk festivalpaleis Een jarenlang conflict tussen de gemeente en de eigenaar is bijgelegd: de Winkel van Sinkel wordt festivalpaleis. Sinds de Amro-bank het gebouw destijds verliet was dat al de bedoeling, maar in de afspraken met de nieuwe eigenaar Kees Eijrond ging er iets mis. De Winkel werd caférestaurant (met in het weekend disco) in plaats van een sociaal-culturele ontmoetingsplaats. Dat gaat nu dus veranderen. Het betekent onder meer dat alleen nog in bijzondere gevallen op de Neude een festivaltent wordt opgezet. De caféhouders, die de Neude als terras mogen gaan exploiteren, zullen dat niet erg vinden.

Nieuwe literaire sterren bij het Hoge Woord Na de boekenweek waarin Nederlandse auteurs zich in alle hoeken van het land lieten zien, organiseert de SLAU haar maandelijks literair café Het Hoge Woord met een Utrechtse samenkomst op maandag 21 maart om half negen in de Winkel van Sinkel. Gasten zijn de Utrechtse Libris Literatuurprijswinnaar 2004 Arthur Japin en Tommy Wieringa, die lange tijd in Utrecht woonde. De column wordt verzorgd door de Utrechtse auteur Wim Meulenkamp. Arthur Japin (1956) kreeg de Librisprijs in 2004 voor zijn roman Een schitterend gebrek. Hij vertelt daarin het verhaal van Lucia, een jeugdliefde van Casanova. Tommy Wieringa (1967) ontvangt louter juichende kritieken voor zijn pas verschenen boek Joe Speedboot. De roman gaat over het lot van nieuwkomers in een Nederlands dorp, waar de last van het onverwerkte verleden op de inwoners drukt. Wieringa ging, na een afgebroken studie in Groningen, in Utrecht naar de School voor de journalistiek. Hij deed eindexamen met een paar prachtige journalistieke verhalen, maar het was duidelijk dat zijn hart meer naar de literatuur trok. Wim Meulenkamp (1953) is vooral bekend van zijn boeken over follies (bizarre bouwwerken), maar nu wijdt hij zich vooral aan het schrijven van fictie.

Tommie Wieringa (© Roeland Fossen)

Potten en pannen in holle kies

In de ‘holle kies’ in de Wittevrouwenstraat hebben archeologen gave aardewerken potten en pannen uit de zestiende en zeventiende eeuw gevonden. De bodemonderzoekers ruimden inmiddels het veld voor bouwvakkers. Ze maken winkels met daarboven studentenhuisvesting. De gemeente zegt dat haar ‘hollekiezenbeleid’ uit 2001 succesvol is. Vier verwaarloosde panden in de Binnenstad (Zadelstraat 45, Vredenburg 45, Breedstraat 45 en Nieuwegracht 193) zijn inmiddels opgeknapt. Aan het vijfde wordt nu gewerkt.

Wijkbureau Binnenstad

gemeente utrecht

15

Een veilige Binnenstad: wat doen we in 2005? Ieder jaar stellen politie Paardenveld, Cumulus en wijkbureau Binnenstad het Wijkveiligheidsprogramma op met daarin de plannen voor het nieuwe jaar. Ook voor 2005 is er een overzicht van wat die partijen gaan doen aan het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in de Binnenstad. De inzet in de Binnenstad verschilt in 2005 weinig van vorig jaar. De methode om speciale aandacht te besteden aan buurten waar meer sprake is van overlast dan elders (de gebiedsgerichte aanpak) heeft vorig jaar goed gewerkt. Daar gaan we mee door. Ook dit jaar maken gemeente, politie en Cumulus afspraken met bewoners en ondernemers om gezamenlijk te werken aan de

leefbaarheid en veiligheid in hun buurt. Ook de doelen verschillen niet van vorig jaar, en zijn: • verminderen overlast jongeren en verslaafden in gebieden met een gebiedsgerichte aanpak; • verminderen van geweld; • verminderen van overlast door uitgaanspubliek; • meer betrokkenheid en vergroten van actieve bijdrage van bewoners en ondernemers bij hun woon- en werkomgeving. Gebieden met speciale aandacht De inzet om de leefbaarheid en veiligheid te verbeteren in een bepaalde buurt bestaat doorgaans uit een mix van maatregelen. Zo kijken we onder andere naar verbeteringen in de openbare ruimte, extra beheer, meer poli-

Goed voorbeeld doet goed volgen

Een opgeknapt busstation als onderdeel van de Utrecht Veilig-aanpak (© Willem Mes Photography)

tie-inzet op bepaalde tijden en samenwerkingsverbanden tussen ondernemers of met bewoners. Echt een aanpak op maat, dus: dát doen wat dáár nodig is. Burgers hebben een belangrijke stem in wat er gebeurt, bijvoorbeeld tijdens de buurtgesprekken. In 2005 is er weer speciale aandacht in de prioriteitsgebieden Breedstraatbuurt, het winkel- en uitgaansgebied en het Stationsgebied. In de buurten Wijk C,Vaartsebuurt en Springweg gaat het beter. Daarom is in overleg

met bewoners besloten om de intensieve inzet in deze buurten in de loop van het jaar af te bouwen. Ook in 2005 blijven we vertellen wat we doen, onder andere in de Buurtflits, een nieuwsbrief voor bewoners en ondernemers, op de website en in de Binnenstadskrant. Meer informatie? Meld u aan voor een gratis abonnement op de Buurtflits. Of neem contact op met de mensen van veiligheid op wijkbureau Binnenstad.

Jongerenwerkers, ondernemers en politie werken samen

Een mooiere Binnenstad Overlast door jongeren zonder graffiti op HC aangepakt

Steeds meer ondernemers en bewoners op de Oudegracht doen mee met het graffitiproject (© Willem Mes Photography)

Net als in Utrecht zijn er in Amsterdam veel stegen, bijvoorbeeld die bij de Kalverstraat. U ziet het misschien voor zich: smalle, donkere straatjes ónder de graffiti waar je je liever niet waagt. Fout! Want zo vaak als nodig is, verwijdert een schoonmaakbedrijf nieuwe graffiti. De stegen zijn zo weer veel aantrekkelijker en winkelend publiek maakt er gewoon gebruik van. Zo gaat het ook in Utrecht. Stegen als de Lauwersteeg, Catharijnesteeg

en de Reguliersteeg maken nu ze veel schoner zijn weer deel uit van de openbare ruimte. Een grote verbetering van de Binnenstad. En goed voorbeeld doet goed volgen! In verschillende straten, waaronder een groot stuk van de Oudegracht, wordt graffiti verwijderd. Met de Aanpak Graffiti Binnenstad sluiten veel bewoners een schoonmaakcontract af. Iets voor uw straat? Bel met Gertrud van Dam van wijkbureau Binnenstad en bespreek met haar de mogelijkheden.

Sinds oktober jl. werken jongerenwerkers van Cumulus op Hoog Catharijne, naar succesvol voorbeeld van Jongeren Op Straat in de oude Binnenstad. De jongerenwerkers zijn op koopdagen en op koopzondagen aanwezig op HC en hebben inmiddels circa 50 jongeren in beeld. Daardoor zijn deze jongeren uit de anonimiteit gehaald. De jongerenwerkers spreken hen aan op negatief gedrag en stellen duidelijk de regels voor verblijf in Hoog Catharijne. Net als elders in de Binnenstad kijken de jongerenwerkers naar alternatieve activiteiten voor de jongeren en naar mogelijkheden om overlast tegen te gaan. Een goed voorbeeld is het organiseren van een voetbaltoernooi tijdens de winkeltijden op donderdagavond. Maar de jongerenwerkers zoeken ook contact met de wijken waar de jongeren vandaan komen. Het gaat dan om de jongerenaanpak in die woonwijken voort te zetten en gebruik te maken van de zorgstructuur in de wijk. Op Hoog Catharijne zelf werken de

jongerenwerkers nauw samen met ondernemers en politie. Ze weten elkaar snel te vinden en vullen elkaar goed aan. Zo melden winkeliers als er overlast is en geeft de politie ontzeggingen aan jongeren die zich niet aan de regels houden. Het tegengaan van jongerenoverlast blijft echter een punt van aandacht. Dat was ook even hard nodig na enkele tumultueuze donderdagavonden in Hoog Catharijne. Marokkaanse jongeren uit vooral de regio Utrecht veroorzaakten veel overlast. Maar het is weer rustig winkelen in Hoog Catharijne. De politie en de gemeente Utrecht hadden contact gezocht met Marokkaanse buurtvaders uit de regio. De aanwezigheid van deze buurtvaders in het winkelcentrum en de samenwerking met de politie hebben hun vruchten afgeworpen. De jongeren houden zich kalm. Gemeente, politie, buurtvaders en jongerenwerkers blijven met elkaar bespreken wat de beste manier van omgang is met jongeren in een anonieme omgeving zoals Hoog Catharijne.

16

Wijkbureau Binnenstad

De gemeenteraad wil weer van bewoners en ondernemers uit de Binnenstad horen wat zij vinden van hun straat, buurt en wijk. Tijdens deze bijeenkomst staan vooral de ondernemers uit de Binnenstad centraal.Wat willen ondernemers als boodschap meegeven aan de raad, waar lopen ze tegenaan, hoe denken zij over ondernemen in het centrum van Utrecht? Thema’s zijn onder andere veilig ondernemen en bereikbaarheid. De inbreng van andere onderwerpen blijft

natuurlijk mogelijk. Op de avond wordt ook verslag gedaan wat er met het boodschappenlijstje van het raadsbezoek in december 2004 is gedaan (www.utrecht.nl/gemeenteraad). Bewoners en, dus vooral, ondernemers geef uw mening over de Binnenstad! Meer informatie bij het wijkbureau. Bezoek gemeenteraad thema: ondernemen in de Binnenstad wo 6 april, 20.00 uur Kamer van Koophandel, Kroonstraat 50

Europa in Utrecht In de maand april is in het Stadhuis een tentoonstelling over Europa in Utrecht. Het Museumkwartier is zo’n project. De tentoonstelling maakt met foto’s en ander beeldmateriaal de invloed die Europa op Utrecht heeft zichtbaar. Op deze wijze wil de gemeente bij haar inwoners de bewustwording over Europa vergroten. Voorbeelden van door de Europese Unie medegefinancierde projecten zijn: • verbouwing Lumax tot bedrijfsverzamelgebouw

• herontwikkeling theater Huis aan de Werf • subsidieprogramma’s voor diverse opleidingen • opknappen Museumkwartier • diverse projecten in Lombok

Yet van den Bergh (© Gerry Hurkmans)

Bezoek de gemeenteraad: ondernemers aan het woord

Spreekuur wijkwethouder Wijkwethouder Binnenstad,Yet van den Bergh, houdt op woensdag 30 maart, 27 april en 25 mei van 9.00-10.00 uur spreekuur in het wijkbureau.Tijdens dit spreekuur kunt u zaken aan de orde stellen waar extra inspanning of aandacht van het gemeentebestuur voor nodig is. Met meer algemene vragen en klachten over bijvoorbeeld de openbare ruimte kunt u het beste contact opnemen met het wijkbureau. Maak een afspraak bij het wijkbureau een week voor

de datum van het spreekuur. Dan kan de wethouder uw afspraak voorbereiden.

Wijkverkeersplan Binnenstad

Fietswrakkenactie

Op maandag 21 maart was er een inloopavond voor bewoners en ondernemers over verkeersknelpunten in de Binnenstad. Deze bijeenkomst was de eerste stap in het opstellen van een Wijkverkeersplan Binnenstad door de gemeentelijke afdeling Verkeer en Vervoer. In het Wijkverkeersplan is samenhang gebracht in de diverse verkeersmaatregelen die reeds in de Binnenstad zijn gepland en die – op basis van een inventarisatie van knelpunten – nog genomen worden. Tot 31 maart kunt u nog verkeersknelpunten en/of oplossingen doorgeven bij de afdeling Verkeer en Vervoer.

Elke maand houdt de Dienst Stadsbeheer, in samenwerking met de politie en de Reinigings- en Havendienst, fietswrakkenacties in een deel van de Binnenstad. Staat er bij u in de straat een fietswrak, meld dit dan bij het wijkbureau.Tijdens de eerstvolgende fietswrakkenactie haalt de gemeente het wrak weg. Er zijn fietswrakkenactie op: di 19 april Noordelijke Oude Stad; di 10 mei Zuidelijke Oude Stad.

Leefbaarheidsbudget

(© Willem Mes Photography)

(© Jan van der Ploeg)

Het Leefbaarheidsbudget is geld waarmee het wijkbureau snel kan inspelen op plannen van bewoners, ondernemers en organisaties uit de Binnenstad. Bijvoorbeeld: inrichten van een binnenterrein, buurtfeest, fietsklemmen, muurschildering, nieuwe speeltoestellen, betere verlichting, bloembollen. Belangrijk is dat het voorstel de leefbaarheid van de Binnenstad ten goede komt; dat het plan of project openbaar toegankelijk is; en dat andere buurtbewoners en ondernemers achter het plan staan. Meer informatie bij het wijkbureau.

Het verloop van het opstellen van het Wijkverkeersplan Binnenstad is als volgt: april: inventarisatie verkeersaspecten Binnenstad; mei, juni: analyse knelpunten; juli t/m oktober: oplossingsrichtingen benoemen o.a. via workshop met belanghebbenden; november: uitvoeringsprogramma opstellen; november: concept Wijkverkeersplan, belanghebbenden kunnen reageren; definitief Wijkverkeersplan naar de gemeenteraad; start uitvoering. Dienst Stadsontwikkeling Afdeling Verkeer en Vervoer t.a.v. R. Bouma Antwoordnummer 3376, 3500 VP Utrecht, e-mail: [email protected]

Toegekende aanvragen van 1 januari t/m 15 februari: • Kleine-Schouwwensenbudget • Verhalenbundel senioren Binnenstad • 60-jarig bestaan buurtvereniging Margriet • Kinderdag ter gelegenheid van 60jarig bestaan Margriet • Buurtfeest Kockstraat 12/13/14 augustus • Aansluiten taxikubussen op openbare verlichting • Bijdrage KlienTeam • Bijdrage toezicht uitstallingen Binnenstad.

17

Wijkbureau Binnenstad Personeelswisseling op wijkbureau

Annemarie van Breugel vertrekt Sietske van Dijk komt Assistent-wijkmanager Annemarie van Breugel vertrekt bij wijkbureau Binnenstad. Na zes jaar bij de gemeente Utrecht gewerkt te hebben, is ze in maart gestart met een eigen bedrijf. Annemarie was op het wijkbureau verantwoordelijk voor de veiligheidsaanpak. Nieuwkomer op het wijkbureau is Sietske van Dijk. Zij gaat zich bezighouden met de Wijkraad, het Recht van Initiatief en enkele Buurtaanpakken.

weer extra voorzieningen te realiseren, maar door goede samenwerking tussen jongerenwerk, hulpverlening en maatschappelijk werk. Het gaat om initiatieven uit die andere wijken en het bereiken van de jeugd die in de Binnenstad overlast veroorzaakt. Heel interessant is ook het project Veilig Ondernemen en de wens van een groep ondernemers om dit project te verbreden.Wellicht gaat in 2005 collectieve winkelontzegging van start en ook een bredere proef met gezichtsherkenning.

Annemarie van Breugel Waarom de overstap naar een eigen bedrijf? Na zes jaar gemeente Utrecht vind ik het leuk om weer eens bij andere gemeenten en bedrijven in de keuken te kijken.Als adviseur of projectleider kom je op uiteenlopende plekken. Dat spreekt me aan.Verder blijf ik actief op het terrein van veiligheid, jeugd en jongeren. Een andere reden is dat ik als zelfstandige zelf kan bepalen wat ik doe, hoeveel ik werk en welk werk ik aanneem. Thuis met drie kinderen is het prettig om die flexibiliteit te hebben.

Wat gaat goed in de Binnenstad? De veiligheidssituatie in de Binnenstad is de afgelopen twee jaar fors verbeterd. Dat zijn mooie resultaten. Het lukt de veiligheidspartners in de Binnenstad goed om hun activiteiten op elkaar af te stemmen en om samen te werken. De contactpersonen bij politie, horeca, portiers, Cumulus zien wat de positieve effecten zijn van deze samenwerking. Ook de actieve betrokkenheid van ondernemers en bewoners is groot. En er zijn ook tal van kleine initiatieven die heel belangrijk zijn voor de leefbaarheid. Bijvoorbeeld de schoonmaakacties twee keer per jaar en de mooie resultaten met de graffitiaanpak.

Wat was je leukste project in de Binnenstad? Dat ik moeilijk kiezen. Heel boeiend vind ik de aanpak van de jongerenoverlast in de Binnenstad. Het gaat namelijk om jongeren die voor 80% in andere Utrechtse wijken wonen. De vraag is hoe we als stad de zorgstructuur en sociale infrastructuur optimaal kunnen gebruiken. Niet door in de Binnenstad

Wat kan beter in de Binnenstad? Punt van aandacht is echt de jongerenoverlast in de Binnenstad. Zowel in het oude centrum als ook in Hoog Catharijne. De inzet van jongerenwerkers alleen volstaat niet, en het is niet voldoende dat partners in de Binnenstad goed samenwerken.We moeten de samenwerking met de omliggende wijken verbeteren én concreet activi-

Wijkbureau biedt veel informatie Op het wijkbureau op de Drift 10 kunt u veel gemeentelijke informatie ophalen, zoals Stadsplannen,Wijkbureaufolder,Wijkvisie Binnenstad en de folders Recht van Initiatief en Leefbaarheidsbudget en Spreekrecht. De Woningkrant is ook weer verkrijgbaar op het wijkbureau.Verder liggen onder andere het Stadsblad, Ons Utrecht en de Binnenstadskrant bij de balie.

De website van het wijkbureau Binnenstad biedt steeds meer informatie over de binnenstad. Naast basisinformatie heeft de website ook actueel nieuws, zoals: collegebesluiten, bouwprojecten, inspraak, Stadsplannen, bijeenkomsten. Via de website kunt u ook meldingen doorgeven over de openbare ruimte, veiligheid en leefbaarheid. Kijk op: www.utrecht.nl/binnenstad.

teiten organiseren voor jongeren, jongeren toeleiden naar begeleiding en in gesprek gaan met partijen die ouders of andere sleutelfiguren kunnen betrekken. Sietske van Dijk Wat ga je doen op het wijkbureau? Als assistent-wijkmanager zijn mijn hoofdtaken de Wijkraad, het Recht van Initiatief en de Buurtaanpakken in Wijk C,Vaartsebuurt en Springweg en omgeving. Daarnaast doe ik nog veel ondersteunende dingen, zoals de bezoeken van de gemeenteraad en het college.

Wat voor werk heb je hiervoor gedaan? Ik was programma-assistent veiligheid op de wijkbureaus Oost en Noordoost. Het ging dan om de uitvoering van veiligheidsprojecten zoals Jongeren op Straat, Veilig Ondernemen, Veilig Griftpark, Straatgesprekken en natuurlijk veel overleggen met bewoners en partners in de wijk. Waarom heb je voor de Binnenstad gekozen? Ik heb een veiligheidsachtergrond en wilde me breder oriënteren. Het wijkbureau Binnenstad biedt me deze kans. De Binnenstad is natuurlijk ook een leuke dynamische wijk waar veel gebeurt en waar veel verschillende groepen gebruik van maken. Het samenbrengen van deze groepen en het verenigen van de, vaak sterk uiteenlopende belangen lijkt me een mooie uitdaging!

Assistent-wijkmanager Sietske van Dijk (© Willem Mes Photography)

Gemeente in de wijk Wijkbureau Binnenstad Drift 10, 3512 BS Utrecht tel. 2863960 fax 2863966 e-mail: [email protected] www.utrecht.nl/binnenstad geopend: ma t/m vr van 9.00-17.00 uur

18

Freeriders, asociaal en egoïstisch Vergeleken met de drukke decembermaand is het in eerste maanden van het nieuwe jaar meestal saai en stil in de Utrechtse Binnenstad. Dit jaar lijkt het stiller dan anders. Wij hebben de indruk dat het aantal bezoekers afneemt en de consument maar weinig te besteden heeft. Van veel ondernemers hebben wij vernomen dat de start van 2005 behoorlijk tegenvalt. Het achterblijven van omzet, terwijl de lasten blijven stijgen, is een zorgelijke situatie die op alle fronten doorwerkt. Ondernemers zullen harder moeten lopen en meer geld aan promotie moeten besteden om het beoogde bedrijfsresultaat te behalen. Daarnaast wordt fors in de kosten gesneden.

Niemand blij Om het hoofd boven water te houden worden ondernemers gedwongen om keuzes te maken die op korte termijn verlichting geven, maar op langere termijn ook voor hen nadelige gevolgen kunnen hebben. Als men bijvoorbeeld om financiële redenen geen lid meer kan zijn van Centrum Utrecht, verzwakt dat niet alleen onze positie, maar ook die van de betreffende ondernemer. Uiteindelijk is niemand blij. De ondernemersvereniging niet omdat de achterban versmalt, de gemeente niet omdat zij onvoldoende input krijgen en niet meer kan beschikken over een sterke positief meedenkende gesprekspartner en ten slotte ook de ondernemer zelf niet. Deze zal steeds vaker constateren dat onze Binnenstad minder aantrekkelijk wordt, maar ook minder veilig, minder schoon en slecht bereikbaar. Er zullen geen collectieve promotie- en protestacties meer plaatsvinden en bij problemen wordt geen hulp geboden. Frustratie Bedrijven die geen lid zijn van de Ondernemersvereniging, maar wel profiteren van activiteiten en daden van Centrum Utrecht, noemen wij freeriders. Helaas zijn dat er in de oude Binnenstad veel te veel. Een belangrijk effect van de freeriders-problematiek is dat de kosten per lid aanzienlijk hoger zijn dan bij volledige deelname van alle winkels en horecaondernemingen. Freeriders vertonen dus asociaal en egoïstisch gedrag ten opzichte van hun welwillende buren. Onze trouwe betalende leden zijn vaak gefrustreerd door freeriders, zij vinden het veelal moreel niet acceptabel.

De kleinzoon zei:‘Ik ben jarig als het sneeuwt.’ De grootouders dachten: misschien zitten we dan al lekker buiten. Hij kreeg gelijk. Leuk, als je van sleetje rijden houdt. En mooi, ontzettend mooi. Vraag maar aan Sjaak Ramakers, maker van deze foto.

Arrogant Freeriders hebben ook andere argumenten om zich niet aan te sluiten. Veel bedrijven gaan van het principe uit dat een aantrekkelijke Binnenstad de verantwoordelijkheid is van de

gemeente. De inzet van de gemeente is hen onbekend. Eerst wil men de prestaties en inzet van de gemeente ervaren voordat zij zelf een bijdrage willen leveren. Het freeriderschap van anderen wordt dikwijls ook als excuus gebruikt om zich niet bij Centrum Utrecht aan te sluiten. Immers, ‘Als mijn buurman niet betaalt, waarom zou ik dan wel betalen?’ Verder zijn er nog talloze bedrijven die zich in het geheel niet bij hun omgeving betrokken voelen en vinden dat zij zich uitsluitend met hun eigen zaken moeten bezig houden. Sommige freeriders, dikwijls specialistische winkels of winkels die veel publiek trekken, zijn zo arrogant dat zij denken zelf voldoende invloed te hebben om de dienst in het winkelgebied te kunnen uitmaken. Zij beschouwen hun kleinere buren als profiteurs van hun succesvolle formule. Aanvalsplan Hoewel wij deze ondernemers, als zij zich bekeren, graag aan ons ledenbestand toevoegen, kan Centrum Utrecht ook zonder hen nog prima functioneren. Regelmatig vraagt men ons om advies of worden wij betrokken bij projecten die van belang zijn voor de stad. Een van die projecten is de bestrijding van de winkelcriminaliteit in de oude Binnenstad. In nauwe samenwerking met de afdeling Economische Zaken van de gemeente, het wijkbureau, de politie en Centrum Utrecht is een aanvalsplan tot stand gekomen dat tot doel heeft het aantal winkeldiefstallen en vernielingen binnen drie jaar met ten minste 25% te reduceren en de gevoelens van onveiligheid met tenminste 25% terug te brengen. Uit de Monitor Criminaliteit Bedrijfsleven 2004 van de gemeente Utrecht blijkt dat in de Utrechtse Binnenstad op dit gebied nog heel wat kan worden gedaan. De Binnenstad wordt omschreven als een urgent winkelgebied. Schokkende cijfers De cijfers zijn inderdaad schokkend. De ruim 700 detailhandelsbedrijven in de Binnenstad hebben te kampen met circa 11.300 winkeldiefstallen per jaar, met een schade van ca. € 900.000,–. De detailhandel is opvallend vaak slachtoffer van opzettelijke vernieling (waaronder graffiti); 950 delicten per jaar met een geschatte schade van ca. € 200.000,–. Het plan van aanpak dat tot stand is gekomen moet uiteindelijk leiden tot het keurmerk Veilig ondernemen. Zo ver zijn wij nog lang niet en dat is ook niet de primaire doelstelling. Inmiddels zijn wij wel gestart met het implementeren van een aantal pilotprojecten waarmee wij de haalbaarheid op kleine schaal willen toetsen. Deze projecten zijn gezichtsherkenning en collectieve winkelverboden. Op korte termijn hopen wij met ongeveer 15 ondernemers de eerste stappen definitief te kunnen zetten. Lodewijk Osieck Voorzitter ondernemersvereniging Centrum Utrecht

19

Binnenstad

Plan Centrum Maliebaan niet meer van deze tijd Allereerst is daar het bouwplan van Centrum Maliebaan op de ‘ground zero’ waar ooit het Wilhelmina Kinderziekenhuis stond. De Wijkraad heeft het College van B&W een hartekreet gestuurd onder het motto 'beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald'. Kort samengevat komen de bezwaren van de Wijkraad tegen het plan er op neer dat de ambities van Centrum Maliebaan simpelweg te groot zijn om op zo'n kleine oppervlakte te realiseren. En dat het vestigen van een grootschalige medische voorziening midden in een woonwijk niet meer van deze tijd is. Met nadruk wil de Wijkraad stellen dat zij niets tegen de verslavingszorg heeft; integendeel, een goede verslavingszorg is van groot belang voor de Binnenstad zelf. De bezwaren van de Wijkraad tegen de plannen van Centrum Maliebaan zou zij ook hebben tegen iedere andere grote medische voorziening. Karel V Dan is er het uitbreidingsplan van ons vijfsterren hotel Karel V. De Wijkraad betreurt het dat een plan dat aanvankelijk door de bewoners van de Binnenstad werd omarmd omdat het recht doet aan de karakteristieke open ruimte, nu in ongunstige zin wordt veranderd.Anderzijds is de Wijkraad zich bewust van het feit dat, mocht Karel V verdwijnen, dit hoogstwaarschijnlijk tot een verdere verslechtering van de situatie zal leiden. Daarom gaat de Wijkraad schoorvoetend akkoord met het plan dat er nu ligt, op een aantal voorwaarden. De belangrijkste daarvan is dat er harde afspraken komen over het openbaar houden van de tuin, ook als het terrein in andere handen zou overgaan. Hamburgerstraat Kortgeleden maakte een bericht in de krant ons ervan bewust dat een herhaling van het bovengenoemde scenario dreigt, namelijk in de oude rechtbank in de Hamburgerstraat. De gemeente heeft dit gebouw te koop aangeboden onder aan aantal voorwaarden waar wij ons wel in konden vinden. Die voorwaarden hadden onder andere betrekking op het vestigen van een publieksfunctie voor Het Utrechts Archief, en de omvang van de hotelfunctie. De gemeente is uiteindelijk in zee gegaan met een projectontwikkelaar die een redelijk ogend plan had, en een financieel buitengewoon aantrekkelijk bod deed. Maar nu blijkt dat deze projectontwikkelaar de randvoorwaarden flink wil oprekken (dat wil zeggen,

Laat geïnformeerd Hiermee komen we op een principiëler punt, namelijk het stadium waarin het College door de Wijkraad geadviseerd wil worden.Wij willen dat doen voordat het College een besluit neemt, maar het lijkt er op dat het College steeds meer de kant op gaat de Wijkraad slechts te willen consulteren over reeds genomen besluiten. Dit soms onder het mom van ‘dat concurrentiegevoelige informatie niet naar buiten mag’. Overigens heeft de Wijkraad Binnenstad nog nooit afspraken over geheimhouding geschonden! Ons inziens gaat dit ook lijnrecht in tegen het Convenant dat kort geleden door de gezamenlijke Wijkraden met het College is afgesloten. Een ander probleem is dat er de laatste tijd wel tijdig door het College op adviezen en zienswijzen van de Wijkraad wordt gereageerd, maar altijd in zeer formele zin. Maar de formele argumenten kennen we natuurlijk altijd al, het gaat ons juist om de inhoudelijke discussie! Het bestaansrecht van de Wijkraden zal de komende tijd duidelijk moeten worden aangetoond. De Wijkraad Binnenstad wil het gemeentelijk binnenstadsbeleid beïnvloeden, met als doel een op maat gesneden beleid voor de mensen die in de Binnenstad wonen of werken. De Wijkraad vergadert elke tweede woensdag van de maand om 20:00 op het Wijkbureau Drift 10. De vergaderingen zijn openbaar, wel graag van te voren even melden op het Wijkbureau. Je kan van de activiteiten van de Wijkraad op de hoogte blijven via www.wijkraadutrecht.nl/binnenstad.Wie invloed wil uitoefenen op de agenda van de Wijkraad kan dat het beste doen via een van de buurtcomités; veel buurtcomités hebben een of meer vertegenDe haas op de Neude vond al die sneeuw erg leuk. Altijd moet woordigers in de Wijkhij meedoen met haasje over. Nu was hij haasje onder. raad.

er

Sja ak Ra ma ker s

Wijkraad hebben bezig gehouden.

on d

grote bouwprojecten geweest die de

veel meer hotelkamers wil realiseren) dan in het oorspronkelijke plan stond.We hebben als Wijkraad geprobeerd van de gemeente hierover meer informatie te krijgen, maar dat leverde tot nu toe slechts nul op het rekest.

De wijkraad Binnenstad heeft de bewoners, ondernemers en andere betrokkenen in de Binnenstad gevraagd naar hun mening over het parkeren in de Binnenstad. Daartoe zijn 8000 enquêteformulieren, samen met de Binnenstadskrant, begin november 2004 huis aan huis verspreid. Deze wijkraadpleging heeft ruim 1800 reacties opgeleverd. Deze hoge score geeft aan dat het onderwerp leeft. De wijkraad wil iedereen die aan dit onderzoek heeft deelgenomen hartelijk danken voor het invullen van de enquête. Op dit moment worden de resultaten van het onderzoek verwerkt en bestudeerd. De wijkraad wil nog niet vooruitlopen op het eindresultaat, maar er komen heel interessante zaken uit het onderzoek. Op 6 april 2005 zal het eindrapport 's middags worden aangeboden aan wijkwethouder Yet van den Bergh en vervolgens 's avonds aan de raadsfracties. Een samenvatting van het rapport zal vervolgens gepubliceerd worden op de website van de Wijkraad Binnenstad en huis-aan-huis worden verspreid. Het rapport ligt vanaf 7 april ter inzage op het wijkbureau Binnenstad. Kernpunten komen in de volgende Binnenstadskrant.

Ha as je

Het zijn de laatste tijd vooral weer de

Wijkraadpleging ‘parkeren’

©

Wijkraad

Wijkagenten Binnenstad & Niet-spoedeisende zaken: 0900-8844 Alarmnummer: 112

Gericht controleren In de vorige Binnenstadskrant vertelde ik u dat het Utrechtse agenten nauwelijks moeite kost om hun jaarlijkse 160 bekeuringen uit te schrijven. Dat is natuurlijk slechts één kant van de zaak. Als politie maken we uiteraard keuzes in de zaken die we bekeuren om de veiligheid in het Centrum te verhogen. Overigens komen deze keuzes in overleg met het Openbaar Bestuur tot stand. Daarbij houd ik, als wijkchef Centrum, ruimte over om rekening te houden met uw klachten en de informatie die via de wijkagenten binnenkomt.

Controle op de grens van het Vredenburg en het Smakkelaarsveld

Weekplan Via een weekplan krijgen dienstdoende agenten activiteiten toebedeeld om tijdens hun diensten in de noodhulp uit te voeren. Uiteraard als hun dienst dit toelaat en zij niet van het ene naar het

andere incident worden gestuurd. Zo stonden in week 8 de volgende acties op de agenda: controles fietsen door rood licht Tolsteegbrug en Lange Viestraat; snelheidscontroles met laser op diverse plaatsen in het Centrum; controle op verkeer HOV-baan; controles op fietsen in het voetgangersgebied, verlichtingscontroles en alcoholcontroles in de avond en nacht. De nachtdiensten stonden in het teken van de aanpak veelplegers. Collega’s houden dan toezicht in burger en hebben daarbij speciale aandacht voor de voor ons bekende veelplegers in de wijk. Denkt u nu niet ‘is dit alles?’, want naast deze activiteiten, houden we natuurlijk ook grotere controles en acties. Dat kan zijn op het gebied van verkeer, aanpak hennepkwekerijen of aanpak van georganiseerde criminaliteit. Maar daarover informeer ik u graag een andere keer. Cor Versteeg Wijkchef Centrum

Het proces achter de aangifte Wekelijks neemt de politie van het

op touw zetten en proberen de daders aan te houden.’

district Paardenveld ongeveer 225 aangiftes op. Elke aangifte wordt met zorg behandeld. De werkvoorbereiders van de recherche hebben hierin een belangrijke taak. Geerhard de Groot is één van de werkvoorbereiders op district Paardenveld.‘Er is een onderscheid tussen aangiftes zonder en met opsporingsindicatie. Veel fietsdiefstallen of auto-inbraken hebben bijvoorbeeld geen opsporingsindicatie. Iemand heeft zijn fiets gestald en vindt hem na enige uren of dagen niet terug op de plaats waar hij of zij hem achtergelaten had. Dat is een hele vervelende ervaring, maar als politie kunnen we met een dergelijke aangifte niet veel beginnen. Er zijn immers totaal geen aanknopingspunten.’ Cor Versteeg, wijkchef Centrum, vult aan:‘Toch is het belangrijk om aangifte te doen van dergelijke feiten. Op die manier komen we als politie te weten wat er in een wijk speelt. Als voorbeeld: stel er worden in één straat of buurt veel auto-inbraken gepleegd, maar op een enkeling na, doet niemand aangifte. Dan hebben wij geen benul van het feit dat er zoveel autokraken plaatsvinden. Hebben we dat wel, dan kunnen we daarmee aan de slag gaan, een actie

Opsporingsindicatie Het werk van de werkvoorbereider wordt pas echt interessant op het moment dat er een aangifte binnenkomt met opsporingsindicatie. Geerhard de Groot:‘Opsporingsindicatie is er als er bijvoorbeeld een kenteken genoteerd is, er getuigen van het strafbare feit zijn of als het signalement van de verdachte opvallend is. Een algemeen signalement in de trant van: man tussen de 25 en 35 jaar, 1.80 m lang, blond haar, zwarte spijkerbroek en donkerblauwe jas, kunnen we niet veel mee. Aan dit algemene signalement voldoen namelijk veel te veel mensen. Maar heb je nu bijvoorbeeld gezien dat de man in kwestie in zijn nek een tatoeage heeft, dan kunnen we veel gerichter gaan zoeken in ons systeem.’ Verzamelen Als werkvoorbereider verzamelt Geerhard alle informatie die in de aangifte voorhanden is.‘Zo neem ik contact op met getuigen en check wat ze gezien hebben. Aan de hand van hun verhaal beoordeel ik of dat voldoende is voor verder onderzoek. Vertelt een getuige dat hij op 50 meter afstand stond, het aartsdonker was en de verdachte alleen op de rug heeft gezien, dan houdt het natuurlijk snel op. Ander voorbeeld: is er een kenteken genoteerd bij een strafbaar feit, dan zoek ik daar de eigenaar

bij en verzamel eventuele informatie over hem/haar. Alle informatie die ik zo verzamel lever ik bij voldoende opsporingsindicatie aan bij de rechercheafdeling die met het onderzoek verder gaat. Zij nemen dan bijvoorbeeld contact op met de getuigen om een verklaring op te nemen of roepen een persoon op voor verhoor.’ Prioriteiten Afhankelijk van het strafbare feit dat gepleegd is, wordt een aangifte met voorrang behandeld. Geerhard de Groot: ‘Geweld, woninginbraken, stalking en discriminatie zijn strafbare feiten die zo’n impact hebben dat we ze direct en dus ook met voorrang behandelen. Dit zijn overigens afspraken die landelijk gelden.’ Cor Versteeg: ‘Maar, blijkt nu dat er een enorme maatschappelijke onrust in een buurt is omdat er bijvoorbeeld vele boxinbraken plaatsvinden, dan nemen we dat ook direct op, ongeacht of dit nu een prioriteit is of niet. Op dat moment is het een prioriteit waar we op inzetten.” Informatie aan de aangever Aangevers worden in het hele traject op de hoogte gehouden van het verloop van hun aangifte. Geerhard de Groot: ‘Iedereen die aangifte heeft gedaan krijgt bericht over de gang van zaken.Vaak spreek ik de aangevers telefonisch en breng ze alvast op de hoogte. Maar in ieder geval krijgt iedereen schriftelijk bericht over de afdoening van zijn aangifte.’

21

Politiek Centrum Maliebaan wordt te groot Utrecht heeft goede zorgvoorzieningen nodig voor verslaafden. Deze stellingname is inmiddels onomstreden. Maar de meningen verschillen over de plaats en de omvang van de voorzieningen. Vijf jaar geleden is dit debat in volle hevigheid gevoerd. Centrum Maliebaan wilde een deel van haar vestigingen bundelen op het terrein van het Wilhelmina KinderZiekenhuis. De buurt liep te hoop uit vrees voor overlast. Voor GroenLinks waren die bezwaren niet overtuigend en de partij steunde het Centrum. Een alternatief in of nabij de Binnenstad was er niet en dat was ook een overweging voor onze opstelling. Stilte volgde, totdat recent Centrum Maliebaan haar plannen op tafel legde. In de afgelopen periode is als bij een kasplant sprake geweest van groei. De reacties van de wijkraad en bewoners geven aan dat het programma voor zorg en nieuwbouw te groot is geworden. Het College heeft laten weten die opvatting niet te delen. En wat vindt GroenLinks? Het grotere programma heeft ons verbaasd. Door de voorgeschiedenis zouden Centrum Maliebaan en het College zich bewust moeten zijn dat de keuze nauw luistert wat er wel en niet aan voorzieningen kan komen. De indruk is dat het Centrum (en het betalende ministerie van Volksgezondheid) vanwege efficiëntie meer wil bundelen dan eerder bedacht.Vanuit hun positie begrijpelijk, maar de gemeenteraad moet ook de gevolgen daarvan wegen. De keuze van de raad vijf jaar geleden om het WKZterrein voor Centrum Maliebaan te bestemmen is geen vrijbrief voor onbelemmerd plannen maken. De fractie van GroenLinks deelt de mening van het College niet, dat het bouwplan past bij dit deel van de Binnenstad. De schaal van de nieuwbouw wordt ons inziens te groot.

van alle sociale huurwoningen geliberaliseerd mag worden. Voor de Binnenstad betekent dit dat van alle woonhuizen met een WOZ waarde boven de 130.000 euro de huurprijzen niet meer gekoppeld worden aan de vastgestelde inflatie. Oftewel de verhuurders, veelal de corporaties, zijn vrij om uitsluitend aan de hand van de WOZ-waarde de huur vast te stellen. Voor de Binnenstad komt dat neer op een groot deel van de sociale huurwoningen omdat de huizenwaarden hier in verhouding al veel hoger zijn dan in andere wijken. Hierdoor dreigen deze huurwoningen voor veel huidige bewoners onbetaalbaar te worden, waardoor zij gedwongen zullen worden te vertrekken. Voor de nieuwe huurders die in zo’n woning komen wordt vervolgens de maximale huurprijs vastgesteld en dus zullen uitsluitend mensen met hoge inkomens zich in de Binnenstad kunnen vestigen. En ook starters op de woningmarkt kunnen een huis in de Binnenstad, ongeacht hoelang ze hiervoor ingeschreven staan, wel op hun buik schrijven. Oftewel een schandalige ontwikkeling! Maar dat is niet alles. Ook is het nog volstrekt onduidelijk wat minister Dekker voor de groep mensen die hun huurhuis niet meer kunnen betalen, gaat doen. Krijgen zij een urgentievergunning of wordt hen een willekeurige andere woning toegewezen? Het is allemaal onduidelijk. Wilt u meer weten over dit vogelvrij verklaren van huurders door de huurliberalisering én actief protesteren tegen dit beleid? Kijk dan op de website van de gezamenlijke partijen die dit protest ondersteunen: www.stopdekker.nl/ utrecht.html. Hier kunt u ook een protestposter downloaden. Ook kunt u deze gratis afhalen op onze fractiekamer in het stadhuis.

belastinggeld doorheen gedraaid met het omzetten van parkeerplaatsen in parkeerplaatsen. Is dit een scenario voor een comedy? Nee, het is de historie van het DELAterrein op de Maliesingel. Met de steun van de meerderheid van de gemeenteraad (alle fracties behalve SP, B&G en Christenunie) worden binnenkort voor zes ton 48 in uitstekende staat verkerende garageboxen gesloopt en vervangen door een parkeerplaats. De boxen waren tot voor kort allemaal verhuurd aan bewoners van de zuidelijke Binnenstad. Die zijn er na 2001 echter uitgeprocedeerd, omdat er een parkeergarage zou komen. Nu de parkeergarage niet doorgaat wil wethouder Van den Bergh (LU) de boxen tóch slopen, omdat ze bang is anders een proces aan de broek te krijgen van de ex-huurders, waarvan de huur op oneigenlijke gronden is beëindigd. De SP-fractie heeft er voor gepleit dat de boxen voorlopig gewoon blijven staan, maar de meerderheid van de raad heeft ingestemd met het plan van de wethouder.

Nieuwe bibliotheek veel te kostbaar De VVD-fractie heeft tijdens een goedbezocht wijkbezoek aan de Binnenstad gezegd dat zij éérst het bouwplan wil zien van Centrum Maliebaan. Het kan niet zo zijn dat er een gebouw verrijst dat niet in de huidige omgeving past. De bouw van de beddentoren mag, mits aan alle bouweisen/randvoorwaarden wordt voldaan.Alhoewel veel omwonenden hebben aangegeven graag

een andere bestemming zien voor het voormalige ziekenhuis, acht de VVD een andere locatie voor Centrum Maliebaan niet mogelijk. De VVD is alert op de overlast van coffeeshops en prostitutie. Naar aanleiding van een mede door haar ingediende motie (om de raamprostitutie te verplaatsen) is een werkgroep ingesteld. Deze heeft vertrouwelijk advies uitgebracht aan het college van B&W. De VVD houdt zich aanbevolen als er klachten zijn over deze onderwerpen. U kunt dit emailen aan [email protected] Tachtig miljoen Inmiddels ex-wethouder Verhulst heeft bij veel inwoners van Utrecht de indruk gewekt dat de nieuwe bibliotheek er komt. Dat is een misvatting. De VVD acht nieuwbouw zeer problematisch gezien de huidige financiële toestand van de gemeente. Er bestaan grote tekorten binnen het onderwijsbudget en daarvan kan geen bibliotheek van 80 miljoen euro gebouwd worden.Veel schoolgebouwen in de gemeente zijn in slechte staat en moeten worden opgeknapt. Daar voor is geld nodig. En komt er een nieuwe bibliotheek, dan zullen er nog tientallen jaren mee gemoeid zijn voor het gerealiseerd wordt. Begin februari heeft de VVD ook gesproken met ondernemers (Vereniging Centrum Utrecht) over geprepareerde tassen, het schoonhouden van de Binnenstad en straatverkoop. De fractie heeft de adviezen ter harte genomen en zal actie ondernemen op de aandachtspunten van de ondernemers.Veel winkeliers ondervinden overlast door jongeren en diefstal. Wenst u een verslag van de wijkbijeenkomst of de bijeenkomst met de ondernemers over veiligheid dan kunt u contact met ons opnemen, [email protected] of telefoon 030-2861137.

SP Het DELA-drama

Huurders vogelvrij Leefbaar Utrecht heeft zich achter de actie tegen de huurliberaliseringsplannen van minister Dekker geschaard. Essentie van die plannen is dat een deel

Eerst koop je een particulier terrein met twee monumentale villa’s en 48 garageboxen, omdat je daar een parkeergarage met appartementencomplex wil aanleggen. Dat plannetje blijkt onbetaalbaar. Dan laat je het terrein vier jaar braak liggen.Ten slotte sloop je de garageboxen en legt er 80 parkeerplaatsen op aan. Aan het eind van de rit heb je er dan 2,6 miljoen euro

De openbare bibliotheek op de Oudegracht (© Patrick van der Sande)

22 Schaatskoning Op 9 februari jl. organiseerde het kinderwerk van Cumulus Binnenstad een schaatsochtend voor alle kinderen van 5-12 jaar. Met veel vreugde en enthousiasme kwamen we aan op de Vechtsebanen. Eenmaal aangekomen werd onze blijdschap alleen maar groter. We zagen daar de schaatskoning van Nederland, niemand minder dan Jochem Uytdehaage. Sascha Kwakernaak was de gelukkige en ging samen met hem op de foto. Hierna kon haar dag niet meer stuk. Zelf baalden wij ervan dat we niet op de foto konden met de charmante Jochem. Maar ja, je kunt niet alles hebben! De ochtend met alle kinderen was in ieder geval superleuk en gezellig en voor herhaling vatbaar. Filine Lijkwan & Geraldine Jager stagiaires Kinderwerk van Cumulus

Uitleg door de directeur van de Penitentiaire Inrichting Wolvenplein. De boot voer over de Singel langs de muren van de PI, terug naar het St. Gregorius College.

Bewoners gezocht Ouderenadvisering Sinds twee jaar bestaat het project Ken je Buurt waarbij leerlingen van het St. Gregoriuscollege en het Christelijk Gymnasium hun buurt leren kennen. Dit betekent een wederzijdse kennismaking met verschillende facetten van de dagelijkse omgeving. De bewoners die rondom deze scholen wonen behoren tot de belangrijkste personen met wie de leerlingen kennis maken. Door het contact met hen over overlast, straatafval en buurtnormen worden leerlingen zich bewust van hun handelen en het effect daarvan. Afgelopen jaar kwam zo duidelijk naar voren dat leerlingen een onderdeel zijn van de buurt, dat bewoners hen mogen aanspreken als er overlast is, maar dat leerlingen ook een beroep kunnen doen op bewoners als er onheil dreigt. Deze wisselwerking is van groot belang om een buurt veilig te maken en met plezier samen te leven in een soms complexe omgeving. In samenwerking met andere instanties die aanwezig zijn in deze buurt, zoals de Penitentiaire Inrichting (gevangenis) , het Willem Arntszhuis, maar ook met winkeliers, krijgen de leerlingen een duidelijk beeld van hun plek in de buurt. In de reguliere lessen wordt eveneens

aandacht besteed aan het project. Zo zijn in december bij vele binnenstadsbewoners de ‘Ken je Buurt-ansichtkaarten’ in de bus gevallen. Op deze manier wilden de leerlingen graag laten zien aan de bewoners wat zij hebben opgestoken van het project. Voor het komende project zijn we op zoek naar bewoners die het leuk vinden om mee te werken. Dit kan zijn bijvoorbeeld op het gebied van inhoud geven aan een bepaald onderdeel van de rondleiding of als begeleider tijdens de rondleiding. Heeft u interesse dan kunt u contact opnemen. Voor het St. Gregorius College (Van Asch van Wijckskade) met opbouwwerker Ralph Linnebank: 030-2621553, [email protected] Voor het Christelijk Gymnasium met opbouwwerker Martin Sitak: 0302759564, [email protected] Ken je Buurt is een project van Utrecht Veilig. Betrokken partijen: Cumulus, bewoners en ondernemers uit de Binnenstad, St. Gregorius College, Christelijk Gymnasium,Wijkbureau Binnenstad,Wijkagenten Binnenstad, Penitentiaire Inrichting Wolvenplein, Willem Arntszhuis, Dak -en Thuislozenproject.

Bij het ouder worden kunnen er problemen ontstaan waar u niet direct een oplossing voor heeft. Bovendien is het soms lastig de weg te vinden in het woud van regelingen en voorzieningen die er voor ouderen zijn. U merkt bijvoorbeeld dat uw gezondheid achteruit gaat, maar weet niet welke mogelijkheden er zijn om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Misschien wilt u liever een ander huis, meer aangepast aan de ouder wordende mens en u wilt weten of dit financieel haalbaar is. Of u wilt weten of het mogelijk is uw huis aan te passen aan het ouder worden en zou daar advies over willen hebben. Uw partner, vader, moeder, buurman of buurvrouw is dementerend en u wilt graag weten waar u de juiste hulp kunt vinden. Voor deze en vele andere vragen kunt u de ouderenadviseur inschakelen. U kunt met de ouderenadviseur over uw situatie praten en ondersteuning krijgen bij het maken van keuzes. Zij zijn ook op de hoogte van de vele regelingen die voor ouderen van toepassing zijn. De hulp is gratis en wanneer u dat wenst komt zij bij u thuis.

De ouderenadviseurs in uw wijk zijn: Karen Blersch en Ineke van Buren. Ze zijn te bereiken van maandag tot en met donderdag van 9.00 tot 17.00 uur en vrijdag van 9.00 tot 13.00 uur Nieuwe Koekoekstraat 85 tel. 030-2722261

Bungyjumpen In februari en maart zijn in alle wijken voorrondes voor de Kinderraadsvergadering gehouden. Kinderen uit de groepen 7 en 8 van de basisschool hebben ideeën bedacht om hun wijk leuker, leefbaarder of veiliger te maken. Het beste plan uit elke wijk gaat door naar de stedelijke Kinderraadsvergadering op woensdag 6 april.Tijdens deze middag presenteren de kinderen hun plan en debatteren ze over de 10 genomineerde wijkplannen. Daarna stemmen ze. De wijk met de meeste stemmen krijgt de prijs van € 20.000,– van de gemeente Utrecht om het plan ook daadwerkelijk uit te voeren. Het plan van de Binnenstad is bungyjumpen en parachutespringen vanaf de Dom. Het is bedacht door Pelle van de Born van de Daltonschool De Twijn,

23 Wijk C-museum in register Het Volksbuurtmuseum Wijk C is opgenomen in het Nederlandse Museumregister. De afgelopen jaren is er door de vrijwilligers en beroepskrachten hard gewerkt om de museumregistratie voor elkaar te krijgen. Het is het achtste museum in de provincie (van de ca. 55) dat geregistreerd is. Er is aangetoond dat het de verantwoordelijkheid als beheerder van het culturele erfgoed serieus neemt. Dit houdt in dat bijvoorbeeld de collectieregistratie en de klimaatbeheersing op orde zijn. Voordelen van opname in het Nederlandse Museumregister is dat geregistreerde musea weten wat zij aan elkaar hebben en wat zij voor elkaar kunnen betekenen. Op die manier worden de onderlinge samenwerking en het bruikleenverkeer (ook internationaal) gestimuleerd.

Ateliers in school Het voormalig schoolgebouw op het Kleine Geertekerkhof 6 wordt voor € 424.000 definitief omgebouwd tot werkruimte voor kunstenaars. In het pand kunnen twintig kunstenaars werken in twaalf ruimten. In 1992 kreeg de voormalige school al de tijdelijke functie van kunstverzamelgebouw. De investering kan voor het grootste gedeelte opgebracht worden uit de inkomsten aan huur.

Klemmende vragen over WO 2 ‘Wisselend perspectief; zestig jaar denken over de Tweede Wereldoorlog’ heet de lezingenreeks die momenteel loopt in het Hardlooper Complex. Organisatoren zijn het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) en Tumult. Op 24 maart spreekt Conny Kristel, senior onderzoeker NIOD, over de vraag waarom Pressers tweedelige boek De ondergang over de jodenvervolging in Nederland onder historici geen school heeft gemaakt. ‘De banalisering van het trauma’ is de titel van een lezing op 7 april van Jolande Withuis, senior onderzoeker NIOD. Als we alles trauma noemen, tot een verloren sportwedstrijd aan toe – is dat dan geen nieuwe ontkenning van het leed van de oorlogsslachtoffers? vraagt ze zich af. Hinke Piersma, onderzoeker NIOD, heeft het op 21 april over de Drie van

Breda, over wie zij haar proefschrift schreef. Op 26 april ten slotte is het einddebat.

150 Utrechters in voorstelling

14 Dagen Liszt Voor deze editie hebben zich tachtig kandidaten uit 26 landen aangemeld voor het 7de Internationaal Franz Liszt Pianoconcours dat van 3 tot en met 16 april in Vredenburg wordt gehouden. Het concours geldt als een van de grootste internationale pianoconcoursen ter wereld dat uitsluitend aan één componist is gewijd. De winnaar wacht onder meer een bedrag van € 20.000, cd-opnamen en een uitgebreide reeks concertengagementen in binnen- en buitenland.

Joods Cultureel Centrum Sponsors en andere gulle gevers hebben het mogelijk gemaakt dat de joods-liberale gemeente een prachtig cultureel centrum heeft. Binnen een jaar werd de verwaarloosde achterkant van het voormalig Joods Weeshuis op de Nieuwegracht gerestaureerd en geschikt gemaakt voor het nieuwe doel. De investering kostte enkele miljoenen.

Afrikaanse dans (© Anna van Kooij)

Springdance, tot nu toe een festival dat zich richtte op de liefhebbers van eigentijds, vaak niet zo toegankelijk ballet, wordt dit jaar afgesloten met een grote dans- en muziekvoorstelling waaraan 150 Utrechters meedoen. De repetities voor dit ‘art project’ begonnen al in september. De deelnemers hebben allemaal een andere bewegings- of muziekachtergrond: tango, mime, Afrikaans, oriëntaals, breakdance, twirling, klassiek, martial arts, jazz, salsa, klezmer, smartlappen, samba en rap. De bedenkers van het

project zeggen het zo:‘Onder begeleiding van de professionele makers zijn hun talenten gecombineerd: bestaande bewegingen en klanken zijn vergroot, vereenvoudigd, gemixt, verlengd – kortom, veranderd en vernieuwd. Een uiterst dynamisch proces waarin de kunstenaars materiaal krijgen van de deelnemers en de deelnemers leren van de choreografische en compositorische kwaliteiten van de kunstenaars. Maar bovenal een avontuur vol nieuwe ontmoetingen.’ ‘U bevindt zich hier’, zoals de voorstelling heet, wordt opgevoerd in de Stadsschouwburg in Utrecht op 23 en 24 april.

Blij over de Tour Het gemeentebestuur is erg enthousiast dat de KNWU ervoor heeft gekozen om Utrecht te ondersteunen bij de kandidatuur voor de ‘Grand Départ’ van de Tour de France in 2008. Burgemeester Brouwer:‘Utrecht heeft prachtige en veilige routes voor de proloog en de eerste etappe, deels door de Binnenstad en deels door de moderne stad en de provincie Utrecht. De komst van de Tour in de stad wordt ook gedragen door onze inwoners en het bedrijfsleven.’ Overigens is het nog allerminst zeker dat de Tour in 2008 inderdaad in Utrecht begint.

Rode Kruis zoekt collectanten Het Rode Kruis Midden Utrecht is op zoek naar collectanten voor de Binnenstad voor de week van 26 juni tot 2 juli. Ook is er dringend behoefte aan een wijkhoofd, een vrijwilliger die gedurende twee uur per week de coördinator assisteert. Tel. 030-2520134.

Dirty dancing Hoe vaak zou er aan de deur van de disco nog gediscrimineerd worden als moslimjongens hun zussen gaan meebrengen? Maar moslimmeisjes mogen niks. Niet alleen van hun ouders, maar vooral ook van hun broers, mogen ze ’s avonds de deur niet uit. Want buiten, in de boze grote wereld, zijn allerlei verleidingen waaraan ze zich niet mogen blootstellen. En daarom zitten zij thuis, om straks als maagd het huwelijk in te gaan, vaak met een jongen uit het land van herkomst, meestal een familielid, soms zelfs een volle neef. Als moslimjongens gaan stappen - en dat doen ze graag, en er is geen ouder of zus die ze kan tegenhouden – dan zijn ze in groepsverband. Net zoals ze overdag meestal met elkaar optrekken. Het is zelden dat er zich één eenzame Marokkaan aan de deur van een disco meldt. Het zijn er altijd meer tegelijk. Moslimjongens zijn niet gewend met meisjes om te gaan; dat krijgen ze in hun opvoeding niet mee. Ze hebben

het vaak over ‘respect’, maar van respect voor Nederlandse meisjes lopen ze niet over. Incidenten in disco’s gebeuren vaak als één jongen uit zo’n groepje z’n handen niet kan thuishouden.Als hij daarop aangesproken wordt komen al zijn vrienden hem te hulp. Soms is het dan knokken geblazen. De Utrechtse politie zegt dat er in sommige tenten in Utrecht sprake is van discriminatie. De Pvda-Tweede Kamerleden Jeroen Dijsselbloem en Peter van Heemst vinden dat ‘alle soorten jongeren gezamenlijk moeten kunnen uitgaan’. Ze maakten een actieplan ‘om discriminatie uit te bannen en overlast harder te bestrijden’. Goedbedoeld, maar het gaat pas helpen als moslimjongens fundamenteel anders tegenover vrouwen gaan staan, en het niet langer nodig is dat moslima’s ’s middags stiekem hun eigen dansfeestjes hebben. Dick Franssen

kijk daar! Utrecht: mijn stad de stad waarin ik woon heeft vele trekken van gewend zijn geen wonder geboren en getogen ben ik hier herinnering wordt zo plaveisel van de straten en de pleinen en gescheiden zaken zijn langzaam tot twee-eenheid hecht aaneengesmeed:

Laat hem niet alleen mensen met grote plannen om mee te doen.‘Maar ja… elke vijf minuten belden ze of werden ze gebeld op hun mobieltje, met hele verhalen, dus daar had je eigenlijk niks aan.’ Hij is nu op zoek naar vrijwilligers waar je meer aan hebt.‘We moeten van elkaar op aan kunnen. En ze moeten er niet tegenop zien de bezem door de kloostergang te halen. Een uurtje in de week, meer tijd hoeft het niet te kosten. Zet er maar bij dat ik de oproep doe namens de Werkgroep Pandhof van de Dom. Je moet toch een bepaalde status hebben.’ Jonkmans telefoonnummer is 6377718. Liefst bellen ’s avonds tussen 19.00 en 20.00 uur. Overdag zit hij meestal op een school in Amersfoort. Hij werkt daar als psycholoog.

het Janskerkhof en de bloemen de Pandhof en het carillon het Rosarium en de idylle de zondag en de stilte langs Nieuwegracht en Oudekamp arm in arm gaan zij op de voetstap van de jaren ik haak in en wandel zo genietend door de mij vertrouwde stad –

Oeke Kruythof

Sies Jonkman (© Sjaak Ramakers)

Van een onzer redacteuren

Elke zondagmorgen is hij hier. Ook vandaag dus, 28 februari. Vreselijk koud is het. Het vriest hevig en er staat een nare oostenwind, die zelfs hier binnen-

Sies Jonkman, 55, kent hier elk plantje, want hij heeft ze er bijna allemaal zelf ingezet. Een vrijwilliger die van volhouden weet. Al 27 jaar onderhoudt hij de pandhof, zorgt dat het er schoon en opgeruimd is, wiedt het onkruid, knipt en veegt. Zijn materialen zijn opgeslagen in een houten kist, speciaal voor hem gemaakt.

dringt, hier in de pandhof van de Dom. Toch is het barre weer voor hem geen onderwerp van gesprek. Het eerste wat hij, na de kennismaking, zegt is: ‘Vindt u het ook niet zo heerlijk rustig hier? Dat is één van de grote charmes van dit werk. Ik kom hier meestal voordat om twaalf uur

Mobieltje Niet altijd deed hij het alleen. En hij hoopt dat het ook niet lang meer zo blijft. In het begin, toen hij nog studeerde, werkte hij er met een mede-studente, Joke Frankenhuyzen, die had gevraagd of ze van de totaal verwaarloosde pandhof een middeleeuwse kruidentuin mocht maken. Later kwam Nel Bottou van de toenmalige dierenwinkel in de Donkere Gaard er bij. En nog weer later Maria Broers, die elf jaar bleef, maar tenslotte wegens heupproblemen moest afhaken. En nu staat hij er dus alleen voor. Er waren wel een paar

de deuren voor het publiek open gaan. Ik ben dus altijd alleen.’

Kijk ook op onze website:

www.binnenstadskrant.nl

Buxushagen Een telefoonnummer dat met een 6 begint, dat is geen Binnenstadsnummer. Dat klopt. Jonkman woont in Houten. Maar dat weerhoudt hem niet de pandhof te doen. Net zo min als hij zich liet weerhouden toen hij in Woudrichem woonde. Nee, hij is geen vrijgezel zonder huiselijke verplichtingen. Hij is getrouwd, en heeft drie kinderen, van wie er twee het huis uit zijn. Zijn vrouw staat, zegt hij, helemaal achter zijn hobby. Drieëntwintig perken telt de pandhof. Al die perken zijn op dezelfde manier beplant, en omzoomd met buxus, die op maximaal dertig centimter gehouden wordt, omdat de tuin niet mag overheersen. In de perken staan tachtig verschillende kruiden, maar ook sierplanten met bijpassende zachte kleuren.‘Alleen kruiden zou saai zijn.’ Ook de andere bekende pandhof van de stad, Pandhof Sinte Marie, laat van zich horen. De Werkgroep Pandhof Sinte Marie houdt haar open dag op zaterdag 21 mei 2005 van 11.0014.00 uur, in de tuin achter het conservatorium, Mariaplaats, met plantenmarkt, verkoop van Pandhoffoto’s, muziek en rondleiding. 11.00-12.30 Thijs Hanrath: zang/accordeon 12.30-13.00 Binnenstadskoor Zangria o.l.v. Paul Krijnen 13.00-14.00 Rondleiding langs bloeiende Mariaplanten info: www.pandhofsintemarie.nl www.pandhofsintemarie.nl