Binnenstadskrant. Periodiek voor de Binnenstad van Utrecht, 10de jaargang, nummer 5, november 2005

Binnenstadskrant Periodiek voor de Binnenstad van Utrecht, 10de jaargang, nummer 5, november 2005

onder dak de boffers & de pechvogels op de woningmar kt

Roltrap-dwang V

ooral bij kinderen valt het op: jongens van tien à t w aalf jaar hebben een buikje en even jonge meisjes lijken te verkeren in een gevorderde staat van z w angerschap. M aar ook onder volw assenen tre f ik nogal w at z w aarge wichten aan. Naar verluidt is be w egingsarmoede een belangrijke oorzaak. Nederlanders hoeven in hun dagelijks leven nau w elijks in be w eging te komen. Zittend doen ze hun w erk, zittend achter hun computer z w erven ze over de w ereld en zittend in hun auto verplaatsen ze zich. O p stations verdringt de menigte uitgestapte reizigers zich massaal voor de roltrap, die tot een w are flessenhals verw ordt omdat iedereen op een eigen trede blijf t staan. Zelfs als de trap vlak bij is, zoals in Utrecht Centraal, en men geen ko ff er meezeult, w ordt de roltrap verkozen. O ok in winkels en w arenhuizen is de roltrap het vervoermiddel naar de andere verdiepingen. In veel winkels w ordt de roltrap het publiek zelfs opgedrongen w ant, anders dan in Utrecht Centraal, is er meestal bij de roltrap geen trap te bekennen. A ls ik als be w egingslustige klant bij V & D de trap wil nemen, dan

Onder dak

D

ertig jaar geleden w as het ongeveer dat een makelaar ons op de Nieu w egracht rondleidde in een huis met prachtige kamers links en rechts van de voordeur, een feestelijke gang, een grote tuin. Kortom, in iets prachtigs. Prijs 150.000 gulden. We hadden w at gespaard, en w e zouden het kunnen kopen. M aar w e deden het niet, w ant op een deel van de bovenverdieping zat een huurder, met huurbescherming. Hoe lang hij nog zou blijven w as onduidelijk. Later hoorden w e dat hij kort na de verkoop w as vertrokken. O m je de haren uit je kop te trekken. W at een plek om te w onen! Zo’n huis kost nu meer een miljoen. Euro’s uiteraard. De Binnenstadskrant hee f t de laatste jaren elke keer een thema: markten, het ‘hergebruik’ van kerken, onderwijs,

vergt dat een zoektocht en de nodige volharding. Tenslotte blijkt alle moeite vergee fs: de trap is verborgen achter deuren w aardoor ik w el er uit maar niet er in kan. Het trappenhuis is dus uitsluitend een vlucht w eg naar buiten. Boven de deuren staat dan ook: ‘Voor noodgevallen’. M aar er is nog een ander verborgen trappenhuis. Dat gaat schuil achter deuren met het minder opvallende ‘Nooduitgang’, w aardoor ik w el in en uit kan lopen. Ik wil langs deze w eg naar boven, maar een personeelslid houdt mij staande en vraagt met een vleugje achterdocht in haar stem: ‘meneer, w at zoekt u hier?’ en voegt daaraan toe: ‘dit is voor personeel, voor u zijn er roltrappen.’ En dan draag ik nog niet eens een rugzak. Afscheid Na t w ee nummers en zeven jaargangen is dit mijn laatste vaste bijdrage aan de Binnenstadskrant. Sedert midden 2002 w oon ik buiten de Binnenstad. Het is een goede zaak dat ik plaats maak voor Binnenstadsbe w oner Gert Sjoerd Kuperus. Ik heb het altijd met plezier gedaan en dat w ens ik Gert Sjoerd ook toe.

Kees du Gardijn

zorg, enzovoort. Dit keer is het: w onen. De Binnenstad is een deel van Utrecht dat de laatste t wintig jaar w eer buitenge w oon in trek is als wijk om te w onen. De huizen kosten kapitale bedragen; de huurw oningen zijn schaars. De samenstelling van de bevolking verandert daardoor. In deze krant komen allerlei mensen aan het w oord: iemand die w anhopig op zoek is naar een betaalbare etage, de laatste krakers, een be w oner van een prachtig nieu w appartement. Lezensw aard, net zoals de rest van deze editie. In het vorige nummer stond een overzicht van verd w enen winkels in de Binnenstad. Ten onrechte genoemd als verd w enen zijn schoenenzaak Dortmond , Lange Elisabethstraat, schoenenzaak Bitter, Choorstraat, Foto Patent, Lijnmarkt en stomerij Duraco (M aison Petit), Ganzenmarkt. O nze excuses.

Dick Franssen, eindredacteur

Adressen

Beheergroep NV-huistuin en omstreken tel. 2367315

Bewonersplatform Centrale Oude Stad tel. 2321533

Platform Binnenstad Utrecht (overleg bedrijven Binnenstad) tel. 2363252

Buurtpreventiegroep Wijk C-West tel. 2328076

Werkgroep Pandhof Sinte Marie Visscherssteeg 9, 3511 LW Utrecht

Twijnstraatcomité tel. 2321045

Werkgroep Pandhof van de Dom p.a. Kikkersloot 18 3993 TK Houten

Buurtpreventiegroep Wijk C-Oost tel. 2315668

Buurtcomité in oprichting tel. 2313079

Buurtpreventiegroep Lang en Breed tel. 2328591

Zakkendragersvereniging tel. 2317578

Bewonersgroep Wolvenbuurt tel. 2310578 Bewonersgroep Vrouwjuttenhof tel. 2322948 Beheergroep A t/m Z tel. 2333147

Vereniging Grachtstegen tel. 2817122

De Binnenstadskrant is een initiatief van bewonersgroepen in de Binnenstad van Utrecht. Redactie Renske Baars Dick Franssen Marjan Heisterkamp Ido de Jonge Frank Kaiser Jolanda Minjon Ben Nijssen Arend Odé Jesse Pouw © Fotografie Kim van Doorn Dick Franssen Job de Jong Ben Nijssen Sjaak Ramakers Sarah Rypkema Patrick van der Sande Fotoredactie Ido de Jonge Sjaak Ramakers Opmaak Ido de Jonge Druk: Dijkman Offset, Diemen Verspreiding: Guus Touker Oplage: 10.500 Brieven en kopij sturen naar: Binnenstadskrant Nieuwegracht 82 3512 LW Utrecht, tel. 2314555 [email protected] w w w.binnenstadskrant.nl Deadline volgend nummer: 12 december 2005 Verspreiding: 28 december 2005

Verdwenen winkels

Wijk C Komitee tel. 2312355

Buurtpreventiegroep Wolvenroedel tel. 2317601

Colofon

Bewonersplatform Zuidelijke Oude Stad e-mail: [email protected] Stichting Beheer Zeven Steegjes tel. 2232036 Stichting Geertebuurt tel. 2317735

Stichting Behoud Lepelenburg e-mail: [email protected]

Utrecht Weer Omsingeld tel. 2315668

Bewonersgroep Catharijnesingel tel. 2304225

Stichting Werkgroep Herstel Leefbaarheid Oude Stadswijken tel. 2310976

Bewonerscomité Hooch Moreel tel. 2340268

BOCP (Bewonersoverleg plannen stationsgebied) tel. 2522322

Centrum Utrecht (ondernemersvereniging) tel. 2317438/2400717, fax 2304713 Wijkbureau Binnenstad tel. 2863960, fax 2863966, e-mail: [email protected] Welzijnsorganisatie Cumulus tel. 2758490; fax 2758499, e-mail: info@w wocumulus.nl Algemene Hulpdienst (Burenhulp Binnenstad) tel. 2314788 Wijkagenten Binnenstad tel. 2396150 Buurtcomité Vaartsebuurt tel. 2316972

Voorplaat: Vanaf Hoog Catharijne naar het oosten (© Sjaak Ramakers)

De Binnenstadskrant is mogelijk gemaakt met bijdragen van: • Wijkraad Binnenstad • Bewonersgroepen Binnenstad • Wijkbureau Binnenstad • Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling, afdeling Welzijnszaken • Cumulus • Politie Centrum • Particuliere giften Bedrijven, instellingen en bewoners die de Binnenstadskrant willen ondersteunen met een financiële bijdrage kunnen een bedrag overmaken naar: giro 245122 t.n.v. Binnenstadskrant, Utrecht Website

w w w.binnenstadskrant.nl

3

Etages waar niemand woont, niemand komt Door onze redacteur Jesse Pou w

Bij reisbureau Brooks op de hoek van de Choorstraat en de Zadelstraat doen ze er niet moeilijk over. ‘Ja, de

verdiepingen hierboven staan leeg. Ze kunnen niet worden verhuurd want er is maar één ingang’, zeggen mede-

werkers Patricia Hoornweg en Iris Overvoorde. Boven de winkelruimte zit

een kantoortje, de drie verdiepingen

Bij een grote modezaak op het Oudkerkhof worden de bovenverdiepingen niet of nauwelijks gebruikt. ‘We gebruiken wat voor opslag, maar echt vol staat het niet nee.’ Verhuren is geen optie: ‘We hebben alleen de winkeldeur. Als er huurders door de zaak komen, krijg je toestanden met de verzekering.’ De Steenweg, Oudegracht, Choorstraat, Lijnmarkt, Lange Elisabethstraat; overal is ruimte. Winkelpersoneel lijkt niet echt happig om dat te melden, laat staan met naamsvermelding van de zaak. Vaak wordt naar ‘de baas’ of ‘het hoofdkantoor’ verwezen, ook om aan te geven wáárom ruimte niet wordt verhuurd.

Alleen het uitzicht is nog mooi. De tand des tijds knaagt al minimaal vijftien jaar aan het interieur. Het pleisterwerk is craquelé, de vloer en het plafond golvend. Een groot spinnenreservaat met uitzicht over een mooi stukje stad met Domtoren en Oudegracht. De aanblik van het toilet op de tweede etage maakt misselijk. De rest van de drie lege verdiepingen eigenlijk ook. Hoornweg: ‘Ik weet dat er een oude man woonde. Die kwam nooit meer buiten, zijn eten kreeg hij van tafeltjedek-je.’ De bewoner is overleden, te oordelen naar een kalender van 2001 – op wat lampen na het enige dat achterbleef – zo’n vier jaar terug. Sindsdien komt eigenlijk niemand meer op de bovenste drie verdiepingen. De twee medewerkers vinden het zonde. ‘Maar het kan niet anders, dat heeft te maken met de verzekering.’

Beleidsadvies In de meeste gevallen is het logisch. Weinig winkeliers zien huurders graag door hun zaak stappen. Het probleem bestaat in alle grote steden, de winkelstraten zijn ’s nachts donker en de bovenverdiepingen leeg. In de Limburgse hoofdstad werd jaren terug het Maastrichts Model ontwikkeld. De gemeente stimuleert daarin wonen boven winkels samen met huisvestingsmaatschappijen, universiteit en een vereniging die leegstaande verdiepingen boven winkelpanden aankoopt en verbouwt. Studentenkamers stonden daarin centraal.

Toestanden ‘We gebruiken een verdieping met kantoor en keuken, de rest niet. De bovenste twee etages worden niet gebruikt’, vertelt een medewerkster van een zaak in de Lijnmarkt. ‘De eigenaren willen daar ooit nog wel appartementen van gaan maken, maar ze hebben geen haast.’ Ook daar is het probleem dat het pand slechts één ingang heeft. Renske Koopman van Dis & Meer verhuurt de verdiepingen boven haar winkel wèl. ‘Misschien naïef, ik heb vertrouwen in m’n huurders. Zij zijn verantwoordelijk voor de mensen die ze meenemen, dat hebben we afgesproken.’ Problemen met de verzekering, dat loopt wel los denkt ze. ‘Als er sporen van braak zijn, keert die uit lijkt me. Ik vind het wel een prettig idee dat mensen boven de winkel wonen.’

Frans balkon Frustrerende leegstand voor iemand die in de Utrechtse Binnenstad wonen wil. Natuurlijk, er is genoeg te huur. Een kijkje op internet levert bijvoorbeeld het volgende op: een studio in het centrum, oppervlakte ongeveer 30 vierkante meter, huurprijs 598 euro (meer dan 1300 gulden) per maand. Gemeubileerd tweekamerappartement,

daarboven worden niet gebruikt. ‘Ik ben toevallig gisteren voor het eerst boven geweest, ik had het nog nooit

gezien.’

55 vierkante meter voor 875 euro (bijna tweeduizend gulden) exclusief water, gas en licht. Ga zo maar door. Veelal worden woonruimtes gemeubileerd verhuurd. Volgens een verhuurder met een simpele reden: ‘Dan heb je niets maken met de huurcommissie enzo.’ Gemiddelde prijs van een optrekje in de stad, met twee of drie kamers, blijkt na zes maanden zoeken ongeveer 800 euro per maand. De echte ‘melkers’ verhuren daar een kot voor. ‘Frans balkon’ blijkt een oude winkeldeur vanuit de woonkamer naar het trottoir, ‘behoeft enig schilderwerk’ voorspelt helemaal weinig goeds. Voor een appartement dat krap veertig vierkante meter beslaat, wordt door sommigen zonder blikken of blozen maandelijks meer dan duizend euro gevraagd. Intussen staan verdiepingen boven winkels leeg. (zie ook pagina 4)

Watertandend kijken naar al die lege bovenverdiepingen (© Kim van Doorn)

4

Het wonen centraal Door één onzer redacteuren

De stad loopt leeg’was de kop boven een artikel in het UN van 35 jaar geleden. Het was gebaseerd op harde demografische feiten. Als woonstad was

Utrecht totaal uit de gratie. Duizenden mensen – ook uit de Binnenstad – namen de wijk naar buiten. Als je van een woonhuis een kantoor wilde maken deed de gemeente niet moeilijk. Inmiddels is wonen niet meer de zwakste functie, maar de sterkste, zeker in de Binnenstad. Het grote gebouw dat Corio op het Vredenburg gaat neerzetten krijgt op de begane grond winkels en boven appartementen. Een paar jaar terug zou nog voor kantoren zijn gekozen. Een projectontwikkelaar loopt met woningen nauwelijks risico. Met appartementen die lang onverkocht blijven is duidelijk wat aan de hand. Dat kun je van leegstaande bedrijfspanden lang niet altijd zeggen. Lange Nieuwstraat Het is een ontwikkeling waarover je genuanceerd kunt denken. De Lange Nieuwstraat bijvoorbeeld werd er anders door dan de bedenkers van het Museumkwartier voor ogen stond. Zij wilden een straat met artistieke winketjes en galerieën. Toeristen, eenmaal aangekomen op het Domplein, zouden de lokroep niet kunnen weerstaan. In drommen zouden zij in zuidelijke richting verder trekken, om als vanzelf binnen te lopen bij het Catharijneconvent, het Centraal Museum of het Universiteitsmuseum. Het heeft niet mogen zijn. De gemeente wilde panden aankopen, ze verbeteren, en ze vervolgens op de markt brengen onder de voorwaarde dat de begane grond een artistieke bestemming zou krijgen. Maar de prijzen van het onroerend goed stegen zo snel dat met het potje van tweehonderdduizend gulden niets te beginnen viel. En zo werd bijna alles wonen. Te optimistisch Wijkmanager Els Leicher was intensief bij de ontwikkeling van het Museumkwartier betrokken. Tientallen miljoenen, ook aan Europees geld, zijn er ingestoken. Het resultaat vindt ze geweldig. ‘Iedereen is het vergeten, maar als je er aan denkt hoe bijvoorbeeld de Springweg en de Lange Nieuwstraat er twintig jaar geleden uitzagen… allemaal asfalt, en wat een verkeer!’

Dat de Lange Nieuwstraat qua kunstzinnige bedrijvigheid niet geworden is wat zij hoopte geeft ze toe. ‘Wij hoopten in ons optimisme dat de markt het zou oppakken, maar dat is niet gebeurd’. Maar helemaal mislukt is het zeker niet. De oude muziekschool bijvoorbeeld – een zeer verwaarloosd gebouw – is voor veel geld opgeknapt en biedt nu onderdak aan BAK (Basis voor Actuele Kunst). En straks komt Het Utrechts Archief naar de Hamburgerstraat, hoek Lange Nieuwstraat. De bewoners delen haar enthousiasme niet helemaal. In de klinkerbestrating zitten flinke kuilen. Als stadsbussen daar hard doorheen rijden staat in de huizen alles te trillen.Dat gebeurt vooral ’s avonds laat en ’s morgens vroeg. Wethouder Yet van den Bergh geeft de trillingen toe, maar zegt dat ze te zwak zijn om schade te veroorzaken. De buurt wil weten op welke tijdstippen de gemeente het trillingsonderzoek deed. Niet ’s morgens voor zevenen of ’s nachts na twaalf uur, zo wordt verondersteld.

De woonfunctie, ooit bijna verdwenen uit de Binnenstad, is nu belangrijker dan ooit. (© Sjaak Ramakers)

300 leegstaande verdiepingen Door onze redacteur Jesse Pou w

Uit een onderzoek uit mei van dit jaar blijkt dat in de Binnenstad 300 à 350 verdiepingen boven winkels leeg staan. Voldoende potentiële woonruimte om actie te ondernemen, zegt Dan Kool van de gemeentelijke afdeling Monumenten. Samen met andere afdelingen van de gemeente onderzoekt Monumenten de mogelijkheden om woonruimten te creëren. Kool is coördinator van het project. Volgens hem moet nog dit jaar een beleidsadvies naar het college. Dat geeft voornamelijk aan in welke vorm de gemeente het project aan wil pakken – bijvoorbeeld met een op te richten NV – en welke private partners deelnemen. Weerbarstig Kool wil geen ‘ballonnen oplaten die leeglopen’ maar kan wel zeggen dat de gemeente een eind op streek is. “ Het belangrijkste punt was de hoeveelheid verdiepingen. Waar gaat het om, loont het de moeite? In het aantal zit een zekere fout-

marge. Het kan lager zijn, maar ook hoger als het om studentenkamers gaat. Dan zou het om 600 kamers gaan. ” Benodigd gemeentegeld komt uit het budget voor stedelijke vernieuwing. Kool noemt het project een weerbarstig geheel, onder meer door het aantal verschillende betrokken partijen. De concrete uitvoering heeft eveneens vele haken en ogen. “ Als er vier vierkante meter nodig is om een extra opgang te maken, leveren die meters meer op als winkelruimte. Maar toch lukt het. ” Uitzicht op de gracht Het zal nog even duren voordat ‘Wonen boven winkels’ mogelijk wordt. Fijn dat de gemeente meedenkt en – werkt. Aannemelijk is echter dat de bovenverdiepingen die toegankelijk en bewoonbaar worden niet voor een luttel bedrag in de verhuur gaan. Maar misschien worden de zoekenden verrast en biedt de binnenste Binnenstad straks plaats aan vele betaalbare huurwoningen, met uitzicht op de gracht.

5 Driftcluster universiteit

Nu woon je er, straks ben je weg Door onze redacteur Ido de Jonge

Het begon in de zomer van 2004 met

een gerucht. Wij zouden weg moeten omdat de universiteit hier een onderwijsgebouw wilde neerzetten. ‘Nou, dan zullen ze me moeten uitkopen,’

reageerde ik half ernstig. Het slopen

van een woongebouw uit 1984 met zo’n tachtig kleine wooneenheden leek

me bizar maar niet onmogelijk: het is geen schoonheid en geen monument. In oktober 2004 kwam een brief van de huisbaas, de Stichting Sociale Huisvesting (SSH), die het gerucht leek te bevestigen. De faculteiten Rechten en Letteren hadden aan het college van b & w de wens kenbaar gemaakt om hun activiteiten in het gebied tussen Nobelstraat, Drift, Wittevrouwenstraat en Keizerstraat samen te brengen. In een startnotitie werd de mogelijkheid genoemd om ons gebouw te kopen. Maar de plannen bevonden zich nog in een pril stadium, het zou nog wel enige jaren duren. Niets in de brief verwijst naar sloop; woorden in die richting zijn zorgvuldig vermeden. Bezit verwerven In de tijd na de brief hoorde ik van andere Keizerstraatbewoners dat de universiteit beetje bij beetje steeds meer bezit aan het verwerven was in ons blok en aan de westkant van de Drift: gebouwen, parkeerplaatsen… Ondertussen was men ook begonnen met het ingrijpend verbouwen tot onderwijsgebouw van ook al een nieuwe aankoop in het blok: Drift 23, een kantoorgebouw. De verwaarloosde tuin werd op een handvol bomen na gerooid, het gebouw werd van zijn ingewanden ontdaan en weer gevuld. Veel gedreun en machinegeweld. Ook de SSH heeft interesse in de buurt, maar dan een beetje noordelijker. In de nabije toekomst zal het kantoor van de Ina Boudier-Bakkerlaan verhuizen naar de Plompetorengracht, terwijl de publieksfunctie naar de Uithof gaat. Er staan veel grote gebouwen op de Plompetorengracht. Achter een raam van één van die gebouwen is nu al een bord met het logo van de SSH te zien: het voormalig Zoölogisch Museum van de universiteit. Bezoek aan huis In de tweede helft van juli dit jaar belde iemand van de SSH met de vraag of zij samen met twee mensen van de gemeente mijn woning kon

Nu woon je er, straks ben je weg (© Job de Jong) bezoeken, in verband met de onroerend zaakbelasting. Ik maakte een afspraak zonder de vragen te stellen die mij meteen invielen. Waarom al die jaren OZB betalen? Hebben ze geen tekeningen meer? Zou de OZB niet afgeschaft gaan worden? Even voor de afgesproken tijd zag ik een gezelschap rondstappen: een vrouw gevolgd door een stuk of zes mannen in donkere pakken of zeer witte overhemden met strop, het colbert over de arm vanwege de hitte. Eerder types van onroerend goed dan van onroerend zaak. Het hele

gezelschap stapte even later bij mij binnen. Ze keken even rond en dat was het. Het volk mag langskomen De partijen lijken hun verdragen te hebben gesloten en de posities zijn ingenomen. De maalstenen van de gemeentelijke bureaucratie gaan nu hun rondes draaien. De maquette voor de nieuwbouw in het blok is gemaakt en ambtenaren hebben

>> pagina 6

6

Wonen in oude school

V

ijf tien appartementen komen er in de voormalige school M aria in den W ijngaard in de Nieu w ekamp. De w elstandscommissie stemt in met het verbou wingsplan, w aarbij de oorspronkelijke indeling grotendeels gehandhaa f d blijf t. Het pand staat sinds kort op de gemeentelijke monumentenlijst. Pogingen van de buurt om het op de rijksmonumentenlijst te krijgen mislukten.

>> van pagina 5 voor het college van b & w een ‘concept Nota van Uitgangspunten Driftcluster’ gemaakt. Ook de officiële volksvertegenwoordiging, de gemeenteraad, heeft er lucht van gekregen en wil het op de agenda zetten. Nu mag het volk langskomen. Consultatiebijeenkomst Woensdagavond 28 september was er een ‘inloopconsultatiebijeenkomst’ in het wijkbureau Binnenstad. Mensen uit de buurt waren uitgenodigd. Van de honderden bewoners in de wijk kwamen er een stuk of twintig. Er waren vier mensen van de gemeente en één van de universiteit, de SSH was niet vertegenwoordigd. Toen ik aankwam stonden de aanwezigen in een kring rond de maquette en het ging er al aardig heftig aan toe. Van de bijeenkomst werd geen verslag bijgehouden, reacties konden schriftelijk ingediend worden bij de dienst Stadsontwikkeling. Een selectieve samenvatting. De plannen van de universiteit gaan over de noordelijke helft van het blok. Het lijkt of de plannen staan of vallen met het doorgaan van de sloop van het woongebouw in de Keizerstraat. Het nieuwe gebouw moet van

De school dateert uit de dertiger jaren en is een typisch voorbeeld van katholieke architectuur, richting Delf tse school. De appartementen gaan 235.000 tot 445.000 euro kosten. O p het terrein pal naast de school laat de a f deling projectont wikkeling van M itros vier grote appartementen bou w en. Ze zijn allemaal al verkocht. (© Patrick van der Sande)

de gemeente precies op de oude plaats langs de straat worden gebouwd en mag niet verder het binnenterrein in steken, al zou de universiteit dat willen. Dat gebied moet tuin blijven met behoud of herinvoering van kavelgrenzen uit het verleden. Alles is ‘beschermd stads- en dorpsgezicht’ en bijna alles valt onder de Rijksdienst voor monumentenzorg. Het nieuwe gebouw mag ten minste één verdieping hoger worden dan het bestaande, maar dat zou niet erg zijn omdat de bovenste verdieping aan de straatkant een beetje terugspringt. Onder het nieuwe gebouw en een deel van de voormalige universiteitsbibliotheek komt een ondergrondse stalling voor driehonderd fietsen. Oud grachtje versus oud achterstraatje Opvallend is de geplande rolverdeling tussen de Drift en de Keizerstraat. Op de Drift wonen geen mensen, in de Keizerstraat wonen juist zeer veel mensen. Volgens de ‘concept Nota’ moet de Drift een voornaam, leeg grachtje blijven, want dat was vroeger ook zo. Het is bovendien goed voor de uitstraling van de stad. Een gebouw in de Keizerstraat mag in grandeur die op de Drift niet overtreffen. De Keizerstraat was vroeger een smal achterstraatje met de koetsgebouwen van de hui-

zen op de Drift en zo moet het blijven. Het gevolg is dat via de smalle Keizerstraat het ‘Driftcluster’ bevoorraad zal gaan worden en dat een groot deel van de studenten daar ondergronds de fiets moet stallen. Op de lege, onbewoonde Drift zou dat ook kunnen, maar ja, bevoorrading en hordes studenten met fietsen zijn niet voornaam en monumentaal, dat was vroeger ook al zo. Het nieuwe, hogere gebouw in de Keizerstraat loopt door tot aan de voormalige universiteitsbibliotheek, vult een gat waar nu alleen auto’s geparkeerd worden. Het gebouw zal de lichtval en het uitzicht van de bewoners in dat deel van de straat ernstig verminderen, een deel van de straat zal als nog smaller worden ervaren. Ja, ook dat was vroeger al zo. Vroeger Vroeger was de aarde woest en ledig, water bedekte haar en er heerste diepe duisternis. Wanneer is vroeger? In de ‘concept Nota’ wordt ergens het jaartal 1830 genoemd, maar men lijkt naar believen terug te grijpen op andere periodes. Vroeger in 1830 was er slavernij. Vroeger woonden mensen die bijna alles hadden in die monumentale grote huizen en moest hun personeel het met de zolders, kelders en sloppen doen. Vroeger woonden er enige tienduizenden mensen in een gebied waar nu honderdduizenden onderdak moeten vinden. Vroeger waren er geen auto’s. Vroeger sloopte men oud en bouwde men nieuw naar behoefte en draagkracht – zoek maar eens op wat hier in de 19de eeuw gesloopt, gebouwd en veranderd is. Uiteindelijk gaven de aanwezige gemeente-ambtenaren toe dat de plannen nadelig zouden kunnen zijn voor de mensen in de buurt en dat daar geen enkele compensatie tegenover staat. Een binnentuin is mooi, maar wat heft dat voor betekenis als hij uit veiligheidsoverwegingen afgesloten zal worden? Voorlopig staan alle plannen nog op losse schroeven, want officieel moet de procedure, het maken van uitzonderingen op het bestemmingsplan inbegrepen, nog beginnen. En als u zo’n moeite hebt met deze plannen, zo voegde een gemeente-ambtenaar ons toe, dan moet u maar in Leidsche Rijn gaan wonen – alsof in die dure, volledig geplande en bestemde wijk alles kan en mag…. Wat mij betreft Het was begin jaren negentig niet gemakkelijk hier te komen wonen. Stijgende huren, exploderende huizenprijzen en een inkomen waarvoor je steeds minder kunt doen, hielden me waar ik ooit, binnen alle beperkingen, verkoos te wonen. Tot één van de grootmachten van de stad zijn oog op het gebouw liet vallen. Van het illusietje dat ik, lid van de dure club Nederland met plichten en rechten als ieder ander, zelf zou mogen bepalen waar en hoe lang ik ergens woon, blijft steeds minder over. Ineens is het bestaan hier onzeker geworden. Was ik maar een historische kavelgrens.

7

Zeven huizen bekijken op één dag Door onze redacteur Dick Franssen

De man voor het hek van de nieuwbouw op het Wolvenplein zegt dat hij

van de Binnenstadskrant is en dat hij bezig is met een verhaal over wonen.

Of zij wil vertellen hoe het haar bevalt.

De vrouw achter het hek neemt hem op, is een paar seconden stil, en drukt dan

aan de achterkant, en het terrein waarop je uitkijkt is een vreselijke bende. Iemand zei dat ik moest oppassen omdat er misschien verslaafden komen. Maar wat het ook wordt, je zit in elk geval een hele tijd op een bouwput te kijken, en daar heb ik geen zin in’. Later die dag – op het Predikherenkerkhof - dacht ze dat ze het gevonden had. ‘Een huis met een waranda met een trap naar de tuin, daarvan had ik altijd gedroomd’. Maar uiteindelijk werd het toch het Wolvenplein, of liever: de Wolvenhof, met een parkeerplaats in de ondergrondse garage.

op een knop. Een uurtje later zegt ze bij de koffie dat ze ‘normaal niet zomaar’ onbekende mensen binnenlaat. Dit keer maakte ze een uitzondering. Want ze wilde zo graag laten zien hoe mooi ze woonde. Is het inderdaad zo bijzonder, dat appartement van haar? Nou, het mag er zijn. Een woonkamer met open keuken van negentig vierkante meter, dat kom je niet zo vaak tegen. Met openslaande deuren naar een tuin op het zuidwesten. En met een prachtige vloer van heel licht eiken. Aleid Dik, 45, biologe, heeft het goed voor elkaar. Ze woont in een rustig hofje, achter een stevig toegangshek, in een appartement op de begane grond van in totaal 140 vierkante meter, met alle geneugten van de Binnenstad onder handbereik. Ze doet als freelancer onderzoek op landbouwgebied. Aan opdrachten heeft ze geen gebrek. Ze heeft, zegt ze, een heel behoorlijke reputatie opgebouwd. Een deel van haar tijd gaat ze van nu af anders gebruiken. Ze is ook begonnen als trainer en coach in het bedrijfsleven. Oppassen Aan een bepaalde plaats is ze niet gebonden. Na tien jaar Delft verlangde ze naar een grotere stad. Het werd Utrecht. Ze heeft hier een aantal goede vrienden.’In Rotterdam voel ik me niet thuis, Den Haag heeft een leuk strand, maar verder is er niks aan, en naar Amsterdam, waar ik een tijd woonde, wilde ik niet terug.’ Op één dag bekeek ze zeven huizen, de meeste in de Binnenstad. Een huis in de Hof van St. Jan (voormalig ‘Gat in de Voorstraat’) viel af omdat ze een hele grote woonkamer wilde, en niet een verzameling kleinere kamers boven elkaar. Ook een appartement in het voormalige Wilhelmina Kinderziekenhuis kon haar niet bekoren. ‘Het lag

De ergsten In september is er even sprake van geweest dat de gevangenis aan de overkant van de straat een tbs-kliniek zou worden. ‘Dan denk je wel: oh jee, dat zijn toch de ergsten. Maar ik kon me niet voorstellen dat ze – als ze ontsnappen – bij de buren gaan schuilen. Nee, het deed me eigenlijk niks. Ik ben niet zo gauw bang’. De twee poezen zijn nog aan ’t logeren. Het huis is nog niet helemaal ingericht. Hier en daar staan dozen.Aan de wanden hangt nog niets. Extra groot lijkt het daardoor. Ze zegt: ‘Ik houd van ruimte. Ik werk veel thuis, en dan moet je het gevoel hebben dat het heerlijk is om er te zijn. Het moet je niet aanvliegen’.

Irena Filippova De dwarsfluit waarop Aleid Dik in haar vrije tijd speelt weegt weinig in vergelijking met de accordeon van Irena Filippova. Wat een enorm instrument. Haar man Hans Visser, grote sterke kerel, draagt hem voor haar als het even kan. Irena (32) is ook een betrekkelijke nieuwkomer in Utrecht. Zeven jaar woont ze hier, in de Herenstraat, in een oud huis, met balken en veel trapjes. Destijds kwam ze met een beurs van Rusland naar Nederland om aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag de tweedegraads opleiding accordeon te volgen. Ze slaagde cum laude. Master of music is ze nu. Hans Visser, ook musicus, jarenlang bij Flairck, contracteerde haar voor een project, en werd verliefd op haar, wat niet zo’n wonder is. En nu leven ze in het huis waarin hij lange jaren in zijn eentje woonde. Met twee kinderen, Victoria van twaalf, en zoon Tony van drie. Onderbelicht Irena is, zo zegt niet alleen haar man Hans, maar ook muzieklerares Elly de Jong, een supertalent. Ze speelt, ze zingt, zowel in het Russisch als in

>> pagina 8

Thuis bij Aleid Dik: ‘Heerlijk om hier te zijn’ (© Sjaak Ramakers)

8 Goed bij je hoo f d Mishandelde vrouwen knopen vaak opnieuw relaties aan met mannen met loszittende handen. Een soort gewenning, waar ze niet vanaf komen. Vanaf het begin klagen we in Utrecht over Hoog Catharijne. Het mag de stad dan een economische impuls hebben gegeven, het is een afschuwelijk gezwel, een monster, een mammoet in Madurodam.

Irena Filippova, met toekijkend achter een raam haar man Hans Visser (© Sjaak Ramakers)

>> van pagina 7 vrijwel accentloos Nederlands, ze vertaalt liedjes en liederen. In haar vaderland is de accordeon een instrument dat er toe doet, in Nederland is het verbonden met zeemansleven en bruiloften. Daardoor blijft haar talent hier onderbelicht. Meestal speelt ze op avondjes vol geroezemoes, met haar muziek als gezellig geluidsdecor. Haar man Hans: ‘Ze doet dat natuurlijk prima, maar ze kan oneindig veel meer’. Zelf vindt ze het jammer dat ze nu in de Binnenstadskrant figureert in een artikel dat vooral gaat over wonen. Ze zou liever op de kunstpagina staan. ‘Het komt wel’, zegt Hans. ‘Maak je geen zorgen’. Dat doet ze zo te zien ook niet. Enthousiast, levenslustig, leergierig. Papiertjes Binnen de kortste keren sprak ze Nederlands. Hans: ‘Ik ken haar niet anders dan met een woordenboek. Irena: ‘Ik woonde in Groningen en zat uren in de trein. Dan kun je wel wat leren. Ik had papiertjes vol aantekeningen. Elk woord dat ik niet kende schreef ik op’. Ze vindt Groningen ‘wat ruiger’ dan Utrecht. ‘Je hebt daar meer uitgaansleven. Het gaat daar vaak de hele nacht door.’ Eén van de eerste dingen die ze in Utrecht deed was de Dom beklimmen, om te zien waar ze nu woonde. De stad bevalt haar. Wat haar vooral opvalt in Nederland is dat de huizen zulke grote ramen hebben. ‘Als het zoveel regent willen de mensen toch licht’.

Halve cirkel Haar huis vindt ze gezellig. ‘We missen alleen een beetje een tuin.’ Naar haar man kijkend zegt ze: ‘In het begin ervoer ik het wèl als zijn huis. Ik zat in zijn spullen’. Hans, licht verongelijkt met zijn hand een halve cirkel makend: ‘Nou ja, dit hebben we toch allemaal samen gekocht.’ Zij: ‘Ja, later. Ik bracht alleen een rugzak in. Het is begonnen met wat planten en lampen.’ Hans: ‘We hebben nooit last van muziek; die maken we zelf. Maar het is altijd akoestisch wat we doen’. Snuffelen Zo nu en dan heeft ze wat heimwee, maar zolang ze één of twee keer per jaar ‘in Moskou de lucht kan opsnuiven’ is er niks aan de hand. Hij: ‘Je moet zo nu en dan snuffelen op de plek waar je vandaan komt. Dan word je weer rustig’. Een jaar of wat geleden deden ze een flinke aanbetaling op een nieuwbouwflatje in Moskou dat ze als pied-à-terre wilden gebruiken, maar de aannemer ging er vandoor met het geld. Hans: ‘Het is een beetje woest daar. Het duurt jaren voor we weer aan zoiets beginnen’.

Klokken

Om het een beetje goed te maken kregen we destijds het Muziekcentrum, een gezellig cultuurgebouw waarin je lekker kunt verdwalen. In de jaren daarna hoorden we dat HC alsnog beter met de rest van de stad zou worden verbonden. Vooral op straatniveau zou er wat gebeuren. Inmiddels weten we dat het niet zozeer om verbeteringen gaat, maar vooral om – net als bij die mishandelde vrouwen – meer van hetzelfde. En opnieuw krijgen we een paar cadeautjes om de aandacht af te leiden: water in de singel en een 'muziekpaleis'. Want het Muziekcentrum deugt bij nader inzien van geen kanten. Na zeker vijftien jaar is iedereen het gepraat over het stationsgebied meer dan zat. Raak of mis, er moet nu maar eens wat gebeuren. Volbouwen die handel. Ooit hebben de Utrechtenaren bij een referendum hun voorkeur uitgesproken voor een variant met veel open ruimte en veel groen. Maar als je ziet wat er bijvoorbeeld overblijft van het Vredenburg… noem dat geen plein meer, maar een pleintje. De markt kan er absoluut niet op. Waar wèl veel extra ruimte komt is onder het Vredenburg. De parkeergarage wordt aanzienlijk uitgebreid. Van de tweehonderd straten in Nederland met de ongezondste lucht zijn er dertig in Utrecht, met in en rond de Binnenstad: Nobelstraat, Jacobsstraat, Lange Jansstraat, Stationsplein, Weerdsingel, Catharijnesingel, Westplein, Amsterdamsestraatweg, Oudenoord en Bleekstraat. Oppositiepartij Groenlinks becijfert dat de ‘Aanpak stationsgebied’ 9200 extra parkeerplaatsen betekent. Dat is misschien een tikje overdreven, maar dat het er veel zijn staat vast. Dankzij het verkeer dat al die nieuwe parkeerplaatsen oplevert stijgen we in de top 200 ongetwijfeld verder. Zijn al die mensen die zo graag in Utrecht willen wonen wel goed bij hun hoofd? Dick Franssen

De klokken van onze Domtoren Die doen ’s nachts de stilte verstoren Met om het kwartier Dat getierelier Waarom laat men ons dat ’s nachts horen? Alexander de Jong, Achter Sint Pieter

9

Kijk daar! Hoe klein kan het zijn Door Frank Kaiser

Architect Hans Sluijmer bedacht tien jaar geleden het huis op de hoek van de Drift en de Kromme Nieuwegracht. Het lijkt erg klein. Als je er voor staat vraag je je af hoe de bewoners hun spullen boven krijgen.

Het huisje van Sluijmer’, hoek Drift – Kromme Nieuwegracht Het staat op een stukje grond van ongeveer drie bij vijf meter, op de plaats van een huisje dat in 1940 gesloopt werd. Daarna mocht op deze plaats niet meer gebouwd worden, want de gemeente wilde de Drift drie meter verbreden. Ook de voorgevels van de ernaast gelegen panden zouden worden gesloopt. Dat is gelukkig niet gebeurd. Enkele buurtbewoners wilden helemaal niet dat er hier zo’n modern huis zou komen; ze hebben de bouw dan ook weten te vertragen. Is dit huis wel zo klein? De zes etages hebben elk een oppervlakte van ongeveer elf vierkante meter. De uitkragende vierde verdieping heeft een glazen plafond. Je kunt vanuit je bed naar de sterren kijken. De grote ruimtewinst is de kelder.

4

Daardoor heeft dit huis toch een woonoppervlakte van 117 vierkante meter. Tijdens de bouw is de kelder ontdekt. Hoezo ontdekt? Zo’n kelder zie je toch! Bij de werfkelders zijn er twee gebruikers, de keldereigenaar en de gebruiker van de straat. De weg is ook het dak van de kelder. De kelders zelf hebben nogal te lijden van het verkeer. Als je met je auto door de weg zakt kan de keldereigenaar bij bouwvalligheid aansprakelijk worden gesteld. Veel vochtige kelders werden e niet meer gebruikt. Keldereigenaren stortten ze vol met zand en puin. Zo ook deze kelder. Tijdens het bouwen kwam ze weer te voorschijn. Een ruimte van vijfenvijftig vierkante meter! Om licht binnen te krijgen is er bij de ingang gebruik gemaakt van beloopbaar glas.

Plattegrond Regulierenklooster

kameren. De wachtlijst voor een woning van het fonds is af en toe even open en als je op die lijst bent gekomen moet je meestal een kleine tien jaar wachten. De Mieropskameren zijn in 1980 verbouwd. Aan de achterkant kwam een uitbouw, een nieuwe kap en een schuurtje. De ruimte werd zo’n vijf meter langer. Voor de deur in het middelste huis De Mieropskameren zit een bordje met informatie, die toeristen of Eind 13de eeuw stichtten broeders het Reguliegroepen schoolkinderen vaak hardop lezen. Ook renklooster op het terrein tussen Oudegracht en hoor je: ‘Wat leuk! Hier zou ik wel willen wonen.’ Anders dan alle andere kameren in Utrecht hebben de Mieropskameren zowel een begane grond als een eerste verdieping en een zolder. Het is goed wonen hier. De moeite waard is het binnenterrein, achter de kameren. Er staan resten van zuilen. Veel mensen denken dat die van het oude Regulierenklooster zijn. Zo is het niet. Ze komen van een 19de eeuwse Rotterdamse kerk, waarvan een partij stenen was gekocht om de Domtoren te restaureren. Maar als gevolg van het Zandsteenbesluit mochten ze daarvoor Mieropskameren, Springweg 110-130 niet gebruikt worden. Het binnenterrein was een hangplek en de wijkSpringweg. In 1580 werd het weer opgeheven. agent is daar ingesprongen en dat heeft gewerkt. De dienstgebouwen werden drie jaar later verbouwd tot armenwoningen: de huidige Mieropskameren, genoemd naar een proost van de Domkerk, Cornelis van Myrop. Bij de bouw is gebruik gemaakt van oude funderingen. Je ziet dan ook dat het rijtje niet recht loopt en de huisjes niet even groot zijn. Op bestektekeningen uit 1583 staan de Mieropskameren als een mooi recht rijtje even grote huizen. De werkelijkheid is anders. De voorkant is gepleisterd, om de onderlinge verschillen te verbergen. Het Utrechts MonumentenHet binnenterrein achter de Mieropskameren fonds is nu eigenaar van de

10

‘Het laatste fatsoenlijke kraakpand’

Kraker Pepijn: ‘Je moet alles zelf doen’ (© Sarah Rypkema) Van onze redacteur Jesse Pou w

‘Het is leerzaam, ik had nooit gemet-

seld of een waterleiding aangelegd’, vertelt Pepijn (29) die al meer dan vier

geen huisbaas, je moet alles zelf doen met eigen middelen.’ Collega-kraker Bert (25): ‘Als het om geld zou gaan, kun je beter huren.’

werden uitgezogen.’

Morele keuze Kraken is geen financiële, maar een morele keuze, bezweren ze. ‘Het is onverantwoordelijk om een monumentaal pand zo lang leeg te laten staan’, vindt Pepijn. ‘Bezit brengt bepaalde verantwoordelijkheden met zich mee.’ Bert: ‘De eigenaar is een schurk eerste klas. Dat is niet de reden dat ik kraak, maar ik lach in m’n vuistje. Die man heeft veertig miljoen op z’n rekening staan.’

De voormalige beddenzaak is sinds 1992 gekraakt. Er wonen meestal ongeveer tien personen, maar af en toe meer. Ze betalen een percentage van hun inkomen voor gas en licht. Wie niets verdient doet maandelijks dertig euro in de pot. Gemeentebelasting wordt niet betaald. Pepijn: ‘Formeel woont hier niemand. Je bent bezopen als je je op dit adres inschrijft. Je kunt dan achteraf een rekening krijgen van de eigenaar voor de ‘vernielingen’ Denk niet te licht over kraken. Er is

Lekker leeg De twee houden vol dat ze vertrekken als de eigenaar aannemelijk maakt dat er concrete bouwplannen zijn. Pepijn ligt nog wel eens wakker bij de gedachte aan een ontruiming. ‘Dat hangt altijd in de lucht.’ De ‘Aanpak stationsgebied’ biedt perspectieven, bijvoorbeeld de verhuizing van Tivoli naar het Vredenburg. Bert: ‘Dan komt er tenminste weer iets lekker leeg te staan. Dit is het laatste fatsoenlijke kraakpand van de Binnenstad.’

jaar woont in het gekraakte Ubicapand aan de Ganzenmarkt.

‘Ik wilde kraken vanuit politiek

standpunt. Ik studeerde nog en zag op welke manier de studenten in de stad

Slechte panden aangepakt De gemeente gaat eigenaren van tientallen verwaarloosde panden in de Binnenstad aanspreken op hun verantwoordelijkheid. Het gaat om panden (soms met monumentenstatus) met ernstige onderhoudsgebreken die veiligheids- en gezondheidsrisico's opleveren voor bewoners en gebruikers. Wanneer minnelijk overleg en (eventuele) planbegeleiding door de gemeente op korte termijn geen resultaat opleveren dan volgt aanschrijving en start een juridisch traject. Omdat de aanpak een arbeidsintensieve aangelegenheid is, wordt dit najaar gestart met vijftien panden. Bij een recente inventarisatie zijn ongeveer zeventigpanden als slecht gekwalificeerd. In ruim twintig gevallen lopen er al procedures of wordt aan uitvoering van herstelwerkzaamheden gewerkt.

11

Tevreden in het dure huis Door onze redacteur Arend O dé

Volgens de Atlas voor Gemeenten is Utrecht samen met Amsterdam veruit de aantrekkelijkste stad om in te wonen. Dit oordeel is gebaseerd op punten als bereikbaarheid, cultuuraanbod, de kwaliteit van restaurants en het aandeel koopwoningen. Als gevolg van deze populariteit is de druk op de Utrechtse woningmarkt onveranderd hoog, vooral in het centrum en de wijken eromheen. Volgens de Woningmarktmonitor van 2004 blijven de woningprijzen dan ook stijgen. Na Amsterdam is Utrecht zelfs de duurste stad van Nederland. Ook is de verkooptijd van een woning in Utrecht bijna tweemaal zo kort als landelijk. In Utrecht staat een woonhuis gemiddeld 48 dagen in de verkoop. De Woningmarktmonitor stelt dat er een absoluut tekort is van bijna 8.000 woningen in de Binnenstad. Het betreft vooral huurwoningen, in het bijzonder meergezinswoningen. Volgens de gemeente zijn de hoge koopprijzen verantwoordelijk voor de grote vraag naar huurwoningen. Vooral studenten voeden die vraag.

lopen jaren. Wel is het aantal autokraken en fietsendiefstallen recentelijk sterk afgenomen. De mening over de netheid van het centrum is eveneens positiever geworden. Dit wordt vooral in verbinding gebracht met minder vernielingen en een afname van graffiti.Wel is het oordeel over hondenpoep en rommel op straat onveranderd negatief. Tabel 2: Oordeel over deverse aspecten van de wijk Voelt zich wel eens onveilig in de buurt

Ervaart overlast door jongeren

Binnenstad 41 % 20 % Overvecht 43 % 22 % Oost 33 % 13 % Zuid 37 % 17 % Zuidwest 44 % 24 % Leidsche Rijn 20 % 11 % Bron: Utrechtse wijken in cijfers (2005)

Oordeel sociale samenhang woonomgeving

Algemeen oordeel over de wijk

5,4 5,0 6,1 5,6 5,3 6,8

8,0 6,1 8,1 7,2 6,5 7,4

Weinig sociale samenhang Toch is beslist niet alles koek en ei. De Binnenstadsbewoners beoordelen de sociale samenhang in hun buurt met een ruime onvoldoende (5,4). Dit cijfer is de laatste tijd niet veranderd en ligt onder dat van het stedelijk gemiddelde (5,8). Wonen in het centrum is dus mooi en betrekkelijk veilig, maar echt gezellig is het blijkbaar niet. Toch geeft vrijwel iedere Binnenstadsbewoner aan voldoende sociale contacten in de buurt te hebben. Echt eenzaam is hij dus ook weer niet. Verkeerssituatie Volgens de Binnenstadsbewoners is de verkeerssituatie het belangrijkste buurtprobleem. Twee op elke vijf bewoners klaagt hierover. De verkeersproblematiek moet volgens de bewoners dan ook met voorrang aangepakt worden. De meeste klachten hebben betrekking op het beperkte aantal parkeerplaatsen en de geringe autobereikbaarheid. Daarnaast staat ook de drugsoverlast hoog op het lijstje.

Goed bemiddelde dertigers Afgaande op een aantal kenmerken wonen in de Binnenstad vooral alleenstaande en goed bemiddelde dertigers (tabel 1). De inkomens liggen er hoog en veruit de meeste woningen herbergen eenpersoonshuishoudens. Slechts een minderheid (ongeveer eenderde) woont in gezinsverband. Allochtonen wonen er nauwelijks. Tabel 1: Kenmerken van de bevolking in de Binnenstad en een aantal wijken Aandeel 30-44 jarigen

Gemiddeld Gemiddelde besteedbaar woningbezethuishoudinkomen ting(personen)

Aandeel alleenstaanden

Binnenstad 29 % € 29.300 2,07 71 % Overvecht 22 % € 24.300 2,12 38 % Oost 23 % € 31.300 2,33 58 % Zuid 28 % € 27.800 2,19 44 % Zuidwest 25 % € 26.600 2,39 39 % Leidsche Rijn 38 % € 33.700 2,61 28 % Bron: De Utrechtse wijken in cijfers (2005); De bevolking van Utrecht per 1 januari 2005

Hondenpoep Het beeld van welvarende en tevreden bewoners kan nog het best geïllustreerd worden aan de hand van de Wijkenmonitor 2005 van de gemeente (tabel 2). Hieruit blijkt dat de Binnenstadsbewoners hun buurt met gemiddeld een 8,0 beoordelen. Dat is fors hoger dan het stedelijk gemiddelde (7,4), maar ook hoger dan in 2002 (7,2). Binnenstadsbewoners zijn dus steeds meer tevreden met hun woongebied. Een van de redenen hiervoor is het toegenomen veiligheidsgevoel in de Binnenstad. Overigens wordt de ervaren afname van geweldsdelicten en vandalisme maar ten dele bevestigd door de cijfers: de werkelijke criminaliteitscijfers zijn vrij constant over de afge-

E

r is sprake van dat de Leeu w enbergkerk tijdens de vernieu wing van het M uziekcentrum de rol van de kleine zaal overneemt. Er zijn nog w at praktische bez w aren, zoals een tekort aan garderoberuimte en toiletten. O ok moet het gebou w rolstoeltoegankelijk w orden gemaakt. Zoals bekend blijft de grote zaal van Vredenburg overeind. Niettemin zal zij ook een flinke periode niet kunnen w orden gebruikt. Een alternatief is nog niet gevonden. (© Patrick van der Sande)

Janskerk Schola Davidica olv Lisette Bernt mmv Gert O ost (orgel); choral evensong; collecte

Huis a/d Werf Dekoor Close Harmony olv Johan Rooze: Porselein; ™ 10/8,50 [email protected]

Huis a/d Werf Dekoor Close Harmony olv Johan Rooze: Porselein; ™ 10/8,50 [email protected]

Gertrudiskathedraal Het Kunstorkest olv Hans Lub; Purcell, t w ee Fantazias en het In Nomine in seven parts; W.F. Bach, A dagio und Fuge in dklein; M onn, Symf onie in Esgroot; Van Parijs, Bellmania (première); €7/5,50

Lutherse kerk Utrechts Vocaal Ensemble olv Laura Tammeling: Vrou w en; w erken van o.a. Rachmaninov, Holst, M onteverdi en Strategier

Huis a/d Werf Dekoor Close Harmony olv Johan Rooze: Porselein; ™ 10/8,50 [email protected]

Domkerk Solisten, koor en orkest van de Domcantorij olv Remco de Graas; Brahms, Requiem; collecte

Michaelskapel, in de Domtoren Kamerkoor Saudade olv Vincent Doek: Sporen van Gregoriaans; €10/9

St. Dominicuskerk (Palestrinastraat 1) Kamerkoor A mor Vincit olv M arc van Kuylenburg mmv

Zo 23 17.00

Wo 26 20.15

Do 27 20.15

Vr 28 20.00

Vr 28 20.00

Vr 28 20.15

Za 29 15.30

Za 29 20.00

Zo 30

15.00

Domkerk Jan Jansen, orgel en M aarten Jansen, cello; Grieg, Klaviersonate e moll en Cellosonate a moll; collecte

Za 22 15.30

Binnenstad M useumnacht; programma zie w w w.museumnacht.nl

Geertekerk Kamerorkest Trajectum olv Gregory Hubert mmv Weshm; M ozart, O uverture Die Ent f ührung aus dem Serail; Cherradi, Étrangeté, M akanouka en Bananou; Borodin, Eine Steppenskizze; Rimsky Korsakov, Sheherazade; €15/7,50

Za 5

Za 5 20.15

Leeuwenbergh Binnenstadskoor Zangria olv Paul Krijnen mmv Victoria’s Delight: Banchieri, Pazzia Senile (madrigaalkomedie met commedia dell’ arte); €10/7; ook om 20.15

Josephkerk Trio da Fusignano mmv Kazue Goto (sopraan): Accademia degli Arcadia; A . Scarlatti, Cantates en sonates; gratis

Geertekerk Bachcantatedienst olv Johan Rooze: BW V 116, Du Friede f ürst, Herr Jesu Christ; collecte

Jacobikerk M eezing M essiah olv Laetitia Schouten mmv Purcell Kamerorkest, Collegium Vocale Zeist, Susan Jonkers (sopraan), Clint van der Linde (alt), M arco van

Zo 6 15.30

Zo 6 19.30

Do 10 16.00

Binnenstad Culturele Zondag: De Vuurdoop

Zo 6 09.45

Zo 6 15.30

Nicolaïkerk Zwijgende film, sprekend orgel: organist Joost Langeveld begeleidt stomme films; €8/7; ook om 22.00 en 23.40

Za 5 20.30

Pieterskerk Kamerkoor Sjanton olv Chris Pou w; Tsjechische en Nederlandse muziek

Domkerk Jan Jansen (orgel) en Hayyr van Berne (tenor); Dvorak, Biblische Lieder op. 99; M endelssohn, orgelsonates; collecte

Za 5 15.30

Za 5 20.15

Pieterskerk M onteverdi Kamerkoor Utrecht olv W ilko Brou w ers mmv Klaas Vellinga, orgel en Bettina von Erenthal, mezzosopraan: M ade in Estonia; w eken van Tormis, Kreek, Tüür en Pärt; €10/6

Vr 4 20.15

Academiegebouw Franciscus K w artet en vrienden mmv Riko Fukuda (f ortepiano): Haydn in Londen; Londense trio’s en arrangementen van symf onieën; €17 vvk Boudisque Leeuwenbergh Het Klein O peraKoor W ilhelminapark olv Roel Vogel mmv Vlod-

Di 22 20.15

Za 26 13.30

Nicolaïkerk Hemony Ensemble olv Simon Groot: Daar w ordt aan de deur geklopt; Sinterklaasmuziek uit o.a. de Nederlandse Renaissance; €8/7

Za 19 21.00

Geertekerk Het O rkest olv A lexander Vakoulsky mmv M adeleen IJsselmuiden (mezzosopraan); Bruckner, Symf onie nr. 9 in d-klein; Schreker, Fün f Gesänge; €15/10

Geertekerk Philharmonie olv Daan A dmiraal; Sibelius, Karelia suite; Nielsen, Helios suite; Dvorak, Symf onie nr.7; €12/10

Za 19 20.15

Zo 20 20.15

Pieterskerk M USA olv Peter Dijkstra; Bruckner, Virga Jesse, Os iusti en Christus f actus est pro nobis; Poulenc, Ave verum corpus, Salve Regina en Exultate Deo; M artin, M esse pour double choeur; €12/10 reserveren in f [email protected]

Fentener van Vlissingenzaal Honing Trio, Kamerkoor Novo Cantare, M onique Krüs (sopraan): Stuif zand; moderne jazz en 14e eeu wse M ariamotetten; €15/10 reserveren in f [email protected]

Za 19 20.00

Za 19 20.15

Domkerk Koor van de Domcantorij olv Remco de Graas; Reger, Responses op. 100; collecte

Pieterskerk Schütz projectkoor Bilthoven olv Pieter Kramers mmv Barokorkest Eik en Linde, Ingrid W age (sopraan), Saskia Kruysse (alt), A lbert Edelman (tenor) en A ldert Piersma (bas); M arcello, Requiem; M arcello en Schütz, Psalmen; €10/6

Za 19 15.30

Vr 18 20.15

Reuss; Bach, Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit en Jesu meine Freude; Schütz, delen uit M usikalische Exequien; €8/7

Pieterskerk Nederlands Kamerkoor olv Klaas Stok mmv A bbie de Q uant (fluit) em M irel Iankovici (cello): Die Todesfrau; Hamel, Hinniker von Craquelé; M anneke, Het M otet; Kox, Die Todesfrau; €15/10

Vr 9 20.15

Lutherse kerk Kamerkoor Vocalis olv Rutger M auritz mmv o.a. Loes van Schothorst (sopraan), M arianne Verkade (alt) en Heimen van

Nicolaïkerk ASK O-kamerkoor olv Jos Leussink: Cantare con silenzio; w erken van Salvatore Sciarrino (1947) en Charlotte Seither (1965); €8/7

Za 10 21.00

Zo 11 15.00

Lutherse kerk Kamerkoor Vocalis olv Rutger M auritz mmv o.a. Loes van Schothorst (sopraan), M arianne Verkade (alt) en Heimen van Lindenberg (bas); w erken van Bach, Buxtehude, Carissmi, Durante, Praetorius en Sw eelinck; €7,50

Za 10 20.15

Domkerk Domcantorij olv Remco de Graas; Schütz en Gabrieli, A dventspsalmen; collecte

Geertekerk Bachcantatedienst olv Johan Rooze: BW V 36, Sch wingt freudig euch empor; collecte

Zo 4 19.30

Za 10 15.30

Geertekerk Symf onieorkest Bellitoni olv A lexandru Lascae mmv W illibrord van Nierop (piano); Liadov, Het betoverde meer; Rachmaninov, Rapsodie op een thema van Paganini voor piano en orkest; Tsjaikovski, Vierde Symf onie; €13/12

Domkerk Jan Jansen (Clavecimbel) en Heiko ter Schegget (blok fluit); Händel, Blok fluitsonates en clavecimbelsuites; collecte

Stiltecentrum Hoog Catharijne Victoria’s Delight (Ralph M eulenbroeks, viola da gamba en David Jansen, klavecimbel); gratis; ook om 13.30 uur

Za 3 20.15

Za 3 15.30

Do 1 12.00

DECEMBER

Domkerk Jan Jansen (orgel): O udejaarsconcert; Bach, Das alte Jahr vergangen ist; Finales van Franck, W idor en M endelssohn; collecte

mmv Gert O ost (orgel); choral evensong; collecte

Janskerk Schola Davidica olv Lisette Bernt

Zo 8 19.30

Zo 8 12.00

Za 7 15.30

Do 5 12.00

Geertekerk Bachcantatedienst olv Johan Rooze: BW V 248/V, Ehre sei dir, Gott, gesungen; collecte

Binnenstad Culturele Zondag: Nieu wjaarsduik

Domkerk Zaterdagmiddagmuziek; collecte

Stiltecentrum Hoog Catharijne Victoria’s Delight (Ralph M eulenbroeks, viola da gamba en David Jansen, klavecimbel); gratis; ook om 13.30 uur

JANUARI

Za 31 15.30

Zo 25 17.00

O udegracht 69

Augustinuskerka

Jacobsstraat 171

Jacobikerk

Adressen

Città della Musica is een samenwerkingsverband van inmiddels veertien organisaties die concerten organiseren in de Binnenstad, meestal in kerken. De Città-agenda staat in de Binnenstadskrant en op w w w.utrecht-muziekstad.net.

Domkerk Domcantorij olv Remco de Graas; Praetorius, Kerstmis; collecte; meezingconcert! A anvang repetitie 14.30 u.

Josephkerk Arion Ensemble olv Chris Pou w; Bach, Cantates 2, 4 en 5 uit het Weihnachtsoratorium en Süßer Trost, mein Jesus kömmt BW V 151

Wo 21 20.00

Za 24 15.30

Nicolaïkerk Coqu olv Remco de Graas mmv M ichiel ten Houte de Lange (tenor) en Jan Hage (orgel); Schütz, delen uit Geistliche Chormusik; Distler, Die Weihnachtsgeschichte; aanvangstijd onder voorbehoud; in f ormatie w w w.coqu.nl

Zo 18 15.00

Janskerk Holland Boys Choir olv Pieter Jan Leussink mmv Jan Vayne en Louis van Dijk; Kerstconcert; €18,50; ook om 16.30 uur

Binnenstad Culturele Zondag: Gluren bij de buren

Zo 18 13.00

Za 24 13.30

Domkerk Cantores M artini olv Remco de Graas; Schütz, A dventmotetten uit Geistliche Chormusik; collecte

Za 17 15.30

GEND

Pieterskerk PA’dam olv M aria van Nieukerken mmv W im Dijkstra, orgel, M arjon M inderhoud, cello en Jelte van A ndel, contrabas: Ronduit Bach; zes motetten van J.S. Bach; ™ 12/10

Vr 21 20.15

OKTOBER

Janskerk Schola Davidica olv Lisette Bernt mmv Gert O ost (orgel); choral evensong; collecte

Zo 30 17.00

Lutherse kerk La Récolte (o.a. Nico van der M eel, tenor); Telemann, delen uit Harmonischer Gottes-Dienst, Singe-, Spiel- und GeneralbassÜbungen en sonates uit Der getreue M usic-M eister; €17/10

Stiltecentrum Hoog Catharijne Victoria’s Delight (Ralph M eulenbroeks, viola da gamba en David Jansen, klavecimbel); gratis; ook om 13.30 uur

Wo 2 20.15

Do 3 12.00

NOVEMBER

Josephkerk Arezzo Ensemble olv Chris Pou w mmv Cantate Kamerkoor Houten; Vivaldi, Gloria; Lotti, M issa Sapientiae; vvk Boudisque

Zo 30 16.00

ensemble; w erken van Poulenc, Saint Saëns, Schein, M ozart e.a.

Domkerk Cantores M artini olv Remco de Graas; O brecht, M issa Brevis de Sancto M artino; motetten van Lassus, Palestrina en M arenzio; collecte

Pieterskerk Theaterkoor Bon Ton olv Jurriaan Grootes mmv ensemble: De val van de Vredeborch; voorstelling naar het boek van Thea Beckman op muziek van Händel; ™ 10/5; ook om 20.30 uur

Catharinakathedraal Utrechts Kamerkoor olv Wolfgang Lange mmv Wouter van Belle (orgel); Bach, Jesu meine Freude; Kodály, Laudes O rgani; Poulenc, Stabat M ater

Nicolaïkerk Cappella A msterdam olv Daniel

Za 12 15.30

Za 12 16.00

Za 12 20.15

Za 12 21.00

de Klundert (tenor) en M itchell Sander (bas); €32,50 (meezingen) / €10 (luisteren); repetities v.a. 10.00 uur inschrijven w w w.collegiumvocalezeist.nl

Pieterskerk Trajecti Voces olv Dirkjan Horringa: Navidad, Kerstmis in de Spaanse Renaissance; Victoria, motet en mis O M agnum Mysterium; Flecha, Ensaladas; w erken van M orales, Vasquez en Cererols; €12/10 reserveren in f [email protected]

Vr 16 20.15

Geertekerk Crea O rkest olv Bas Pollard mmv Frank Dolman (contrabas) en Joris van Rijn (viool); M ahler, Symf onisch Praeludium; Bottesini, Grand Duo Concertant for Violin and Contrabass; Shostakovich, Symf onie nr. 11 ‘The Year 1905’

Lutherse kerk Riccardo M inasi (viool), Fabio Bonizzoni (klavecimbel) en Caterina Dell’ A gnello (cello); Vioolsonates van Francesco M aria Veracini; €17/14,50/10

Di 13 20.15

Wo 30 20.00

Nicolaïkerk Capella Occento olv Chris Pou w; Rossini, M esse Solennelle

Zo 11 16.00

Geertekerk Consort De Kleine Johannes en barokensemble olv Johan Rooze; Scarlatti, Dixit Dominus; Bach, M is in g en O rkestsuite in C

Zo 27 15.00

Janskerk Schola Davidica olv Lisette Bernt mmv Gert O ost (orgel); choral evensong; collecte

Josephkerk Trio da Fusignano mmv Il Cielo: w erken van Locatelli, Telemann, en Bach

Zo 11 15.30

Domkerk Jan Jansen (orgel); Reger, Be w erkingen over Bachs “ W achet au f ru f t uns die Stimme ”; Bach, Passacaglia; collecte

Za 26 15.30

Zo 27 17.00

Lindenberg (bas); w erken van Bach, Buxtehude, Carissmi, Durante, Praetorius en Sw eelinck; €7,50

omyr Kurylenko (bayan) en O lga Werner (mezzosopraan): M uziek, wijn en keramiek; €7

Organisatie Oude Muziek O udegracht 158, tel. 2362236

Catharijneconvent Lange Nieu wstraat 38

RASA

M ariaplaats 27, tel. 2316730

W illemsplantsoen 1c

w w w.sjujazz.nl

Varkenmarkt 2, tel. 2331978

Gertrudiskerk tel. 2343307

w w w.rasa.nl SJU Jazzpodium

Geertekerkho f

Pau wstraat 13A , tel. 2316040

Pieterskerkho f

Wetenschappen Geertekerk

Nicolaaskerkho f Pieterskerk

Nicolaïkerk

Gebouw Kunsten &

Hamburgerstraat 9

Doopsgezinde kerk O udegracht 270

Lutherse kerk

w w w.domkerk.nl

Servaasbolw erk 1

Achter de Dom 1 tel. 2310403

Leeuwenbergh

Domkerk

w w w.oudemuziek.nl

Janskerkho f

Lange Nieu wstraat 36

tel. 2317926

Janskerk

Catharinakerk

De donkere en de lichte kant

Clara Oscura. Zo heet het zangduo dat zondag 27 november in het Catharijneconvent zingt over het thema kruistochten. De naam betekent donker licht. Eén van de vrouwen heeft tamelijk donker haar, de andere is blond. De blonde vrouw draagt lichte middeleeuwse kleren, de ander een donkere jurk.

Van één onzer redacteuren

Is daarmee de naam verklaard? ‘Niet helemaal’, zegt Anne Nies Keur, de donkere. Wij hebben ons gespecialiseerd in vijftiendeeeuws repertoire. En je ziet dat in de Middeleeuwen de donkere en de lichte kant van het leven regelmatig in één lied samenkomen. Er zijn aardig wat liederen uit de tijd van de kruistochten, over ongeruste vrouwen die alleen achterblijven en het ergste vrezen voor hun echtgenoten, over dappere mannen die met wapperende vaandels naar het onbekende trekken. Helaas, Anne Nies Keur en haar collega Helma Hartman zingen de liederen niet, op een enkele uitzondering na. Te oud. ‘In de vijftiende eeuw, waarop wij ons dus richten, waren de kruistochten al lang voorbij. Wij bepalen ons daarom tot liederen die er qua thematiek bij passen, bijvoorbeeld over iemand die met onbekende bestemming het land verlaat. We maken het ons zelf trouwens niet makkelijk door ons te beperken tot één eeuw, maar we doen het zo goed mogelijk. De grens is voor ons het Antwerps Liedboek uit 1544. Als erbij staat dat het een ‘oud liedeken’ is dan gaan we er vanuit dat wij het kunnen nemen. Een notensysteem had je toen al wel, maar niet zo uitgebreid en verfijnd als nu.’ Anne Nies Keur: ‘Dat donkere heeft waarschijnlijk meer te maken met een teruggang in ontwikkeling. Er werd na de Romeinse tijd weinig meer opgeschreven. En dat bleef zo tot de dertiende eeuw. Het is onzin om de Middeleeuwen te associëren met duisternis, somberheid en modder.’

Goede formule Meestal zingt Clara Oscura in musea tijdens exposities die iets met de geschiedenis te maken hebben, zoals de kersttentoonstelling in het Catharijneconvent. De twee vrouwen zingen dan a capella tussen een groep bezoekers in. Dat zal op 27 november ook gebeuren. Tijdens een rondleiding van twee uur barsten zij hier en daar in gezang uit. Anne Nies Keur: ‘Dat blijkt een goede formule. Wij hebben een heel groot en breed repertoire opgebouwd waarmee we makkelijk twee uur kunnen vullen, maar dat zou teveel van het goede zijn. Dat wordt een tikje saai’. Ze vindt het niet griezelig om het publiek zo dichtbij zich te hebben. ‘Het past wel bij wat we doen’. Die mensen zo pal om me heen, nee, ik heb er geen last van’.

Zonder ritsen De twee vrouwen zijn als zangeressen semi-professionals. Sinds 2000 treden ze samen op, een keer of zes per jaar. Anne Nies Keur is ontwerpster, Helma Hartman docente blokfluit. Vanzelfsprekend zijn de middeleeuwse kleren die ze dragen nagemaakt, maar dan wel heel goed. Anne Nies: ‘Er is geen naaimachinesteekje op te zien. Ritsen zitten er niet in. We gebruikten alleen wol, zijde en linnen, dus stoffen uit die tijd. Wij stellen ons voor dat we in dienst zijn van een hof, maar niet van adel zijn. Je had toen exorbitant rijke hoven. Het was een decadente eeuw, eigenlijk. Dat zie je ook wel als je oude tekeningen bekijkt.’ Dus de Middeleeuwen waren niet zo donker als wel gezegd wordt? Anne Nies Keur en Helma Hartman, ofwel Clara Oscura (© Emma van den Dool)

14 Utrecht in oude tekeningen

De Lange Lauwerstraat gezien vanuit het westen, door een anoniem tekenaar in 1750. Op de achtergrond de Plompetoren. (Het Utrechts Archief, Col. Beeldmateriaal, nr. 36710) Wie de drieëneenhalve eeuw Utrecht omvattende tekeningen in De getekende stad bekijkt, kan verbaasd zijn over het feit dat men soms nog middeleeuwse of zelfs oudere restanten in de stad gevonden heeft. Het lijkt of geen steen op de andere is gebleven. Om op een tekening te herkennen waar het is, ben je goed af als je heel veel locaties in de oude stad van uiterlijk en bij naam kent. Gelukkig hebben de auteur en haar medewerkers bij elke tekening een beschrijving gemaakt, die getuigt van een scherpe blik. Dat een scherpe blik soms het voor de hand liggende over het hoofd kan zien, blijkt uit een tekening van de toegangspoort van de Latijnse School (blz. 351, tekening 404): de toelichting meldt bij het opschrift boven de poort ‘ULTRAJECT GYMNASIUM’, terwijl ook zonder loep ‘CIV: TRAJECT:GYMNASIUM:’ te lezen is. Maar centraal in het boek staan de talenten en de werklust van alle te-

kenaars, het initiatief en het kapitaal van hun eventuele opdrachtgevers, en de generaties mensen die nadien hebben bijgedragen aan het overleven van de tekeningen. Wie achterin het boek de maten van de originelen opzoekt, zal ontdekken dat ze in het echt veel groter zijn. De tekenaars geven er blijk van dat ze handigheden die nu met fotografie en computerbewerking gedaan worden goed beheersten: groothoekblik met enorme voorgrond, teleblik die samenduwt, onderdelen weglaten, een voorgrond monteren op een andere achtergrond – er zijn er vast nog veel meer. Het drie kilo zware boek van groot formaat is voorzien van een inleiding, gegevens over de afgebeelde tekeningen, kunstenaarsbiografieën, verklarende woordenlijst, literatuuropgave, registers en illustratieverantwoording. Er zijn zes delen: gezichten op de stad, stadswal, Oudegracht, kerkgebouwen, straten en pleinen, en het buitengebied. De vormgeving is wat nadrukkelijk en

Sint Maarten voor zijn – in appartementen veranderde – kerk op de Oudegracht

sommige stukjes lezen moeilijk door te kleine letters en te lange regels. C.C.S. Wilmer, met medewerking van A.F.E. Kipp en L.M. Schoemaker, De getekende stad. Utrecht in oude tekeningen 1550-1900. Utrecht 2005, Uitgeverij Matrijs in samenwerking met Het Utrechts Archief, tot 01-01-2005 € 49,95 daarna € 59,95, verkrijgbaar via de boekhandel en w w w.matrijs.com Ido de Jonge

De Herenstraat, een oude straat met naar bewoners De Herenstraat van Jetty Krijnenvan der Sterre is een boek over de geschiedenis van de Herenstraat, tussen de Nieuwegracht en Lepelenburg, van de 14de eeuw tot rond 1986. Kanunniken van Oudmunster, andere religieuzen, burgemeesters, geleerden, componisten, literatoren, schilders, neringdoenden, huispersoneel en armoedzaaiers. Zoals de auteur in

haar voorwoord stelt: de geschiedenis van deze straat is de geschiedenis van de stad en het land in het klein. In het tweede deel staan bouwhistorische beschrijvingen van alle panden in de straat met foto’s. Met thematische bibliografie, jammer genoeg zonder goede plattegrond om te zien wat waar is, zonder register, zonder verklaring van bouwkundige termen. Dit boek is voor liefhebbers

van Utrechtse geschiedenis die niet alleen geïnteresseerd zijn in gebouwen maar ook in mensen. Alle huizen in de straat worden behandeld. Jetty Krijnen-van der Sterre, De Herenstraat. Een oude straat met haar bewoners. Stichting de Plantage, Utrecht 2005, prijs € 12,00. Ido de Jonge

Vlag uit op 11 november Sinds de Tweede Wereldoorlog viert Utrecht op 11 november weer de verjaardag van Sint Maarten, schutspatroon van stad en regio. Vanaf het jaar 2000 bestaat er het Sint Maartensberaad Utrecht, dat probeert de viering te stimuleren. Het beraad heeft een site: w w w.stmaarten stadutrecht.nl Reeds een aantal jaren steekt het gemeentebestuur op 11 november de rood-witte stadsvlaggen uit op Domtoren en stadhuis. Burgers en instellingen kunnen zich hierbij aansluiten. Heeft u geen stadsvlag? Geen nood, want bij het Informatie Centrum Utrecht, in de hal van het stadhuis, kunt u er één kopen voor 19,95 euro. In uw wijk kunnen op 11 november 's avonds zingende kinderen aan de deur komen. En wee degene die niets lekkers geeft. U hoort dan wellicht: ‘Hier woont juffrouw kaalkop, die eet alles zelf op', of: 'Hier woont juffrouw kikkerbil die ons toch niets geven wil.’ Chris van Deventer secretaris Sint Maartensberaad

Wijkbureau Binnenstad

gemeente utrecht

15

Overeenstemming over aanpak Utrechts Stationsgebied

Gemeente en Jaarbeurs komen middels een grondtransactie tot een nieuwe indeling van het huidige Jaarbeursterrein. De Jaarbeurs krijgt een megabioscoop, een casino, een 3-4 sterrenhotel en woningen. Voor de ontwikkeling daarvan sluit de Jaarbeurs overeenkomsten met respectievelijk Wolff Cinema Groep, Holland Casino en Amrath Hotels. Na 2019 blijft de Jaarbeurs gevestigd op een kleiner gebied, ten zuiden van de centrumboulevard, de nieuwe openbare route door het gebied. Het noordelijk deel van het huidige Jaarbeursterrein (ongeveer 7 hectare) komt dan ter beschikking van de gemeente. De gemeente denkt aan een mix van de functies leisure, entertainment, wonen en werken. NS Vastgoed heeft de mogelijkheid om 175.000 m 2 kantoorruimte te ontwikkelen. In de ontwikkelovereenkomst is vastgelegd dat 150.000 m2 wordt gerealiseerd in het Stationsgebied. NS Vastgoed behoudt

S

voor de overige 25.000 m 2 ontwikkelrechten buiten het Stationsgebied. De eerst verwachte ontwikkeling is de bouw van het gemeentelijk Stadskantoor. NS Vastgoed bouwt in het Stationsgebied ook ruim 240 woningen aan de Leidsche Rijn. Corio bouwt een nieuw winkelgebouw aan Vredenburg-Noord met daarboven woningen. Hoog Catharijne wordt geheel vernieuwd, met een nieuw entreegebouw aan het Vredenburgplein, op de plaats van de huidige Peek & Cloppenburg. Onder plein Vredenburg en Catharijnesingel komt een parkeergarage die plaats biedt aan 1.500 auto’s. Boven de twee nieuwe gebouwen komen in totaal ruim 200 appartementen. Planning Eind 2006 wordt gestart met Muziekpaleis, casino en bioscoop. In

Illustratie: Corio

Gemeente Utrecht heeft een akkoord bereikt over de onomkeerbare ontwikkelovereenkomsten met Corio, NS Vastgoed en de Jaarbeurs. Burgemeester en wethouders leggen de contracten voor advies voor aan de gemeenteraad. Het college heeft tevens richtlijnen vastgelegd voor de inrichting en het beheer van de openbare ruimte.

Op de plek van het huidige Peek & Cloppenburggebouw aan plein Vredenburg, komt een nieuw entreegebouw van Hoog Catharijne. Boven het entreegebouw 130 woningen. 2007 start NS Vastgoed met de kantoorontwikkeling, en Corio met de bouw van het winkelgebouw Vredenburg-Noord. Jaarbeurs en Wolff verwachten eind 2007 de deuren te openen van de bioscoop, Corio opent naar verwachting in 2009 het eerste winkelgebouw en NS Vastgoed verhuurt de eerste opgeleverde kantoren vanaf 2009. Richtlijnen voor openbare ruimte en beheer In het ‘Referentiekader openbare Ruimte’ zijn richtlijnen vastgelegd voor de inrichting van de openbare ruimte. Het kader geeft concrete bouwstenen voor de inrichting, zoals prullenbakken, fietsenrekken en ver-

lichting. Zo krijgt een nieuw plein een consistent ontwerp, dat meteen wordt getoetst aan schoonmaak- en onderhoudseisen. Het ‘referentiekader beheer’ bevat spelregels voor het toekomstige beheer door alle betrokken partijen. Dit geldt zowel voor bouwperiode als voor de uiteindelijke situatie. Informatie: Infocentrum Stationsgebied Vredenburg 90 tel. 230 59 00 di t/m vr 13.00 - 18.00 uur; doavond 18.00 - 21.00 uur za 13.00 - 17.00 uur e-mail: [email protected] w w w.utrecht.nl/stationsgebied

Leefbaarheidsbudget preekuur wijkwethouder

Wijkwethouder Binnenstad, Yet van den Bergh, houdt op woensdag 26 oktober en 30 november van 09.00 tot 10.00 uur spreekuur in het wijkbureau. Tijdens dit spreekuur kunt u zaken aan de orde stellen waar extra inspanning of aandacht van het gemeentebestuur voor nodig is. Met meer algemene vragen en klachten over bijvoorbeeld de openbare ruimte kunt u het beste contact opnemen met het wijkbureau. Maak een afspraak bij het wijkbureau uiterlijk één week voor de datum van het spreekuur. Dan kan de wethouder uw afspraak voorbereiden.

Foto: Fotodienst Utrecht

Het Leefbaarheidsbudget is geld waarmee het wijkbureau snel kan inspelen op plannen van bewoners, ondernemers en organisaties uit de Binnenstad. Bijvoorbeeld: inrichten van een binnenterrein, buurtfeest, fietsklemmen, muurschildering, nieuwe speeltoestellen, betere verlichting, bloembollen. Belangrijk is dat het voorstel de leefbaarheid van de Binnenstad ten goede komt; dat het plan of project openbaar toegankelijk is; en dat andere buurtbewoners en -ondernemers achter het plan staan. Meer informatie - ook over het Recht van Initiatief - bij het wijkbureau of op: w w w.utrecht.nl/binnenstad.

Toegekende aanvragen 11 augustus tot 27 september: – Expertmeeting Wonen voor ouderen in de Binnenstad _ Planten Loeff Berchmakerstraat – Verwendag senioren in de Binnenstad – Dichtersbundel en literaire avond Straatnieuws – Middengeleider Neude – Herstel banken Bartholomeüsbrug.

16

Wijkbureau Binnenstad

Accountmanager wijkbureau Binnenstad stopt ermee

Wim van Ginkel: ‘Ik ben een man van niet lullen maar poetsen’

Foto: Willem Mes Photography

Wim van Ginkel vertrekt per 1 december bij de gemeente

Wat is dat, accountmanager Binnenstad? Wim van Ginkel: “ Dat ik hier alles coördineer wat met openbare ruimte te maken heeft. Ik ben de schakel tussen de Dienst Stadsbeheer en de burger. Luister naar de wensen en klachten van bewoners en ondernemers. Geef aan wat wel en niet kan en adviseer mijn dienst en het wijkbureau over hoe deze zaken aan te pakken. Veel meldingen bij het wijkbureau

worden gewoon zonder mijn tussenkomst afgehandeld: illegaal gestort grofvuil, losliggende stoeptegel, kapotte verlichting. Ik krijg vooral de complexere zaken. Herinrichtingen van straten, verkeersproblemen, onderhoud groen, veiligheid, meer verlichting, nieuwe beplanting. Ik ken meestal de juiste plek of persoon, en onderhandelen doe ik elke dag. Kleinschalige bewonerswensen kunnen bijvoorbeeld betaald worden uit het Leefbaarheidsbudget. Veel ‘masseren’ dus, en praten. Kop van Jut of hogelijk geprezen, beide overkomt me. Dingen snel oplossen werkt het fijnst. Ik heb namelijk een ‘niet lullen maar poetsen’ mentaliteit. Soms wordt gewoon te lang gepraat. Ik zeg altijd: schoon en heel, dat is alles wat de mensen verlangen. ”

Waar ben je trots op, wat moet er nog gebeuren? “Trots ben ik op de herinrichting van straten als Jeruzalemstraat, Mariaplaats, Keukenstraat. Algeheel is het schoner en mooier geworden. Blij ben ik ook met de vloerspots in de Zakkendragersteeg. Mijn bemoeienis genereerde uiteindelijk toch geld bij de DSB, Economische Zaken en het wijkbureau. Want met elkaar vonden we het belangrijk dat er iets gebeurde. Het opschonen van straatmeubilair in Wijk C was ook een goede slag. De vele soorten antiparkeerpalen hebben we vervangen door één paal, èn het aantal is sterk verminderd! Jammer vind ik dat het drinkfonteintje op de Neude kapot ging en nog steeds niet werkt. En eigenlijk willen we alle asfalt de Binnenstad uit. In de Domstraat hebben we wel de stoepen opgeknapt, maar bleef het asfalt helaas liggen, omdat het geld op was. ” Na een bouwkundige opleiding werd Wim rond 1970 bouwkundig tekenaar bij een architectenbureau. “In 1980 ontstond een bouwcrisis.

Nieu we Dienst Stadswerken De Dienst Stadsbeheer (DSB) en de Reinigings- en Havendienst (RHD) gaan per 1 januari op in de nieuwe Dienst Stadswerken. Deze dienst, met ruim 1000 medewerkers, is dan verantwoordelijk voor het complete beheer en onderhoud van de openbare ruimte in de gemeente Utrecht. De redenen van de samenvoeging zijn onder andere bundelen en afstemmen van taken in de openbare ruimte, beter kwaliteit, minder kosten en een helder aanspreekpunt voor bewoners en ondernemers. De reorganisatie bij de DSB heeft ook tot gevolg dat de functie van accountmanager op de wijkbureaus verandert. Nu heeft ieder wijkbureau een accountmanager (Wim van Ginkel op Binnnenstad, zie artikel). Per 1 januari 2006 vervalt deze functie en komen er gebiedsbeheerders. Een gebiedsbeheerder krijgt dan een werkgebied van twee wijken, en zal zeer waarschijnlijk niet meer een vaste plek op het wijkbureau hebben. Wie de gebiedsbeheerder van Binnenstad en West wordt is nog niet bekend.

Ik wilde bestaanszekerheid en zocht ook ander werk. Leuk leek me om nu eindelijk die tekeningen eens gebouwen te zien worden. Bij de gemeente Utrecht kon ik beginnen als opzichter woningbouw. Ik vestigde me in Utrecht, omdat ik een hekel had aan woon-werkverkeer. Maar ik zou nergens anders willen wonen. Vanaf mijn dakterras heb je uitzicht over de hele Binnenstad. Die drukte ligt mij. Tegelijkertijd zit ik na tien minuten fietsen in de natuur. Accountmanagers doen veel binnenwerk, maar klusjes waarvoor ik even de deur uit moet, grijp ik altijd aan. Want ik ben een buitenmens. ”

Foto: Willem Mes Photography

Accountmanager Wim van Ginkel (56) van wijkbureau Binnenstad gaat per 1 december 2005 met vervroegd pensioen. Bekend gezicht in de wijk en door bewoners en ondernemers misschien wel de meest gebelde man op het wijkbureau. Als medewerker van de Dienst Stadsbeheer (DSB) met al zes jaar een werkplek op het wijkbureau, gaan veel vragen over zijn terrein: de openbare ruimte. Bezwaarlijk vindt hij het niet dat bij elk wandelingetje tientallen keren zijn hand voor een groet omhoog gaat: “Het hoort erbij, en dat zal wel zo blijven”. Portret van een luisteraar.

Waarom vertrek je? “ De Dienst Stadsbeheer is flink in reorganisatie. Bezuinigingen, samengaan met de RHD tot een nieuwe Dienst Stadswerken, het vervangen van de functies van accountmanagers door gebiedsbeheerders. Op uitvoering wordt niet bezuinigd. Wel op overhead. Ik had en heb het prima naar mijn zin bij de gemeente. Wilde ook beste blijven, kon ook blijven. Maar er was ook de kans om vervroegd uit te treden. Nu ben ik 56 en gezond. Voor mijn gevoel verlaat ik het feestje nu het nog gezellig is. Het was een moeilijke, maar vrije keuze. ” Wat ga je doen? “Eerst een jaar naar vrienden op Curaçao. Misschien ga ik ‘s winters daar zitten, en ‘s zomers hier. Een Nationaal Park daar ontvangt weinig subsidie, misschien is dat wat voor vrijwilligerswerk. Ik houd ook van buitenlandse reizen. Australië, Afrika, Zuid Amerika… Verder zie ik wel wat er komt. Fijn is dat ik mijn vrijheid heb! ”

Zelfportret van Wim: Vrijheid!

17

Wijkbureau Binnenstad

Beheer en veiligheid Stationsgebied naar wijkbureau

Start Winkelverbod met FaceCheck

Taxispread Bij het binnenlopen van een winkel wordt een foto gemaakt. Personen met een winkelontzegging worden ingevoerd in een database; de rest van de foto’s wordt na 24 uur verwijderd. Komt een persoon met een winkelontzegging een winkel binnen, dan wordt de foto in de database vergeleken met de nieuwe foto die gemaakt wordt bij het binnenlopen. Dit gebeurt aan de hand van gezichtkenmerken. Op dinsdag 13 september gaf burgemeester Brouwer de officiële aftrap voor de pilot Collectieve Winkelontzegging met gezichtsherkenning (FaceCheck).

één winkel meerdere keren een winkelontzegging heeft gekregen. Betreedt een persoon met een collectieve winkelontzegging een van de deelnemende winkels dan gaat een alarm af. Dat dit werkt, werd bij de aftrap getoond. Een actrice, die dezelfde middag als zichzelf De Rode Winkel bezocht, kwam tijdens de feestelijke aftrap met make up en pruik binnenlopen. Het systeem sloeg direct alarm. De pilot loopt tot het einde van dit jaar. Daarna kunnen ook andere winkels zich aanmelden. De nu aangesloten winkels zijn: Thom Broekman, De Rode Winkel (twee filialen), Boekhandel Broese, de Bijenkorf, MacDonalds (Lange Viestraat), fietshandel Co van Beek en kinderkledingzaak ´t Kevertje. De gemeente beheert de database en houdt toezicht de samenwerkingsafspraken.

Voor de Utrechtse ondernemers in de Binnenstad is winkelcriminaliteit een groot probleem. Daarom hebben zij samen met gemeente Utrecht, politie en Openbaar Ministerie een plan ontwikkeld om deze criminaliteit aan te pakken. Onderdeel van de aanpak is de collectieve winkelontzegging. Camerabeelden van winkeldieven worden vanaf oktober opgeslagen in één database. Zodra een geregistreerde dief een winkel binnenloopt, gaat het alarm af. Acht winkels doen nu mee. Iedereen die één van deze winkels binnengaat wordt gefotografeerd. Die foto wordt 24 uur in de database opgeslagen. Wanneer een persoon in die winkels iets steelt of overlast veroorzaakt, kan hij worden teruggezocht in de database. Het delict kan hem een ontzegging voor die winkel opleveren. Deze gegevens worden tijdens de pilot onder strikte voorwaarden gedeeld met de andere aangesloten ondernemers. De gegevens mogen bijvoorbeeld alleen doorgegeven Burgemeester Brouwer opent de pilot FaceCheck worden als een persoon in

De gemeente heeft sinds 15 september de vier taxistandplaatsen op de Neude verplaatst naar de Lange Viestraat. De taxistandplaatsen op de Neude veroorzaakten verkeersonveilige situaties, omdat wachtende taxi’s te vaak het fietspad langs de Potterstraat en de HOV-busbaan blokkeerden. Door het weghalen van de taxistandplaatsen op de Neude en uitbreiding van plaatsen verspreid over de Binnenstad wil de gemeente de veiligheid verbeteren. De eerste signalen van het uitgaanspubliek en de taxibranche zijn positief. Taxistandplaatsen in de Binnenstad zijn op de Mariaplaats (6), Janskerkhof (3), Stadsschouwburg (4), Domplein (6), Stadhuisbrug (4), Vredenburg (10), Lange Viestraat (8), Lange Jansstraat (4) en het taxiplatform op het Centraal Station. Alle taxistandplaatsen krijgen een zuil met verlichting.

Deurbeleid & Panel Deurbeleid Begin oktober startte in negen Utrechtse horecazaken het project Deurbeleid. Deurbeleid houdt in dat een horecagelegenheid aan de hand van huis- en gedragsregels bezoekers toelaat. Deze huis- en gedragregels moeten zijn vastgelegd en op een voor het publiek goed zichtbare plaats hangen. De regels kunnen gaan over kleding, lidmaatschap, gedrag. Een nieuw ingesteld Panel Deurbeleid toets het deurbeleid van horecaondernemers en behandelt klachten van geweigerde bezoekers. Meer informatie: w w w.paneldeurbeleidutrecht.nl.

Vier jaar lang was er in het huidige Stationsgebied een projectaanpak om de veiligheid en de leefbaarheid te verbeteren. Namens de gemeente had gebiedsmanager Eelko van den Boogaard de regie bij de aanpak, waar veel partners bij betrokken zijn (gemeente, politie, openbaar ministerie, NS, Corio, Jaarbeurs, Centrum Maliebaan, Altrecht, Agis, busbedrijven, ondernemers, bewoners). Vanaf 1 oktober 2005 is de regierol van het beheer en de veiligheid overgegaan naar het wijkbureau Binnenstad (Luc Eerden). De projectaanpak is daarmee afgerond en opgenomen in de reguliere gemeentelijke organisatie. Voor vragen en meldingen over beheer en veiligheid van het huidige Stationsgebied kunt u contact opnemen met het wijkbureau. Voor informatie en vragen over de ontwikkelingen van het nieuwe Stationsgebied kunt u contact opnemen met het Infocentrum Stationsgebied, (zie ook het artikel op pagina 15).

’t was vies… ’t is schoon… Aanpak graffiti op Wittevrouwenkade. Meedoen met of informatie over de graffitiaanpak! Neem dan contact op met het wijkbureau en vraag naar Sietske van Dijk.

Wijkbureau Binnenstad: gemeente in de wijk Drift 10 3512 BS Utrecht tel. 286 39 60 fax 286 39 66 e-mail: [email protected] w w.utrecht.nl/binnenstad ma t/m vr 09.00 - 17.00 uur

18

Gezichtsherkenning wapen tegen diefstal In de Binnenstad is een proefproject gestart, waarbij mensen die betrapt zijn op winkeldiefstal of herhaaldelijk overlast veroorzaken, niet meer bij alle winkels kunnen winkelen. Deze ongewenste personen worden met behulp

Aan de proef in het centrum van Utrecht nemen vooralsnog een beperkt aantal ondernemers deel. De camera’s hangen bij De Bijenkorf, Broese, fietsenhandel Co van Beek, kinderkledingzaak ’t Kevertje, beide Rode Winkels, Thom Broekman en Mc Donalds in de Lange Viestraat. Als de proef slaagt wordt ze over de gehele Binnenstad uitgebreid en kunnen de overige ondernemers, inclusief die in Hoog Catharijne, aanhaken.

het onderzoek wordt in oktober verwacht. Vanaf dat moment is het mogelijk dat de gegevens van personen met een collectieve ontzegging tussen de deelnemende bedrijven worden uitgewisseld. Lodewijk Osieck Voorzitter Ondernemersvereniging Centrum Utrecht

van FaceCheck herkend. Utrecht is de eerste stad in Nederland waar deze techniek van gezichtsherkenning wordt toegepast. Het proefproject, waarvoor burgemeester Brouwer op 13 september 2005 het startsein gaf, loopt tot 31 december en wordt in opdracht van de gemeente Utrecht, in nauwe samenwerking met de Ondernemersvereniging Centrum Utrecht, de politie, de officier van justitie en het RPC (Regionaal Platform Criminaliteitsbestrijding Utrecht), uitgevoerd. Omdat Utrecht een voortrekkersrol vervult, verstrekte het ministerie van Economische Zaken een subsidie van € 225.000. Het project kwam tot stand omdat de ruim zevenhonderd detailhandelsbedrijven in de Binnenstad te kampen hebben met ongeveer 11.300 winkeldiefstallen per jaar met een schade van circa € 900.000. Daarnaast is de detailhandel opvallend vaak slachtoffer van opzettelijke vernieling en is de aangifte en meldingsbereidheid het laagst van alle Utrechtse winkelgebieden. Kortom, een fors probleem voor winkeliers en voor het imago van de tweede winkelstad van Nederland. Birmingham Het collectieve winkelverbod met ondersteuning van beelden wordt in Birmingham sinds een paar jaar met succes toegepast. Daar werkt men echter niet met FaceCheck, maar met albums met meer dan zevenhonderd foto’s van winkeldieven. De politie ververst ze iedere week. Blijkbaar is het winkelpersoneel in staat de foto’s in het hoofd te prenten, want binnen drie jaar nam de winkelcriminaliteit met meer dan veertig procent af. Ook in diverse Nederlandse winkelgebieden werkt men met collectieve ontzegging aan de hand van foto’s. Het uitwisselen van foto’s zien wij in de Binnenstad niet zo zitten en daarom kozen wij voor een systeem dat ook al bij benzinepompen bestaat. Als je na het tanken zonder te betalen wegrijdt, wordt een foto van je auto met het kentekennummer in een computer vastgelegd. Dat systeem is verder ontwikkeld en heet nu FaceCheck.

Baard of snor Het FaceCheck-systeem bestaat uit één of meer camera’s die elke bezoeker vastleggen die de winkels binnenkomt. Het gezicht wordt gescand op meerdere punten: de ogen, oren, neus, wenkbrauwen en nog veel meer gezichtsonderdelen. De beelden worden 24 uur bewaard. Als iemand wordt betrapt op winkeldiefstal, of men wil die persoon wegens overlast de toegang tot de winkel ontzeggen, dan kan men de betreffende foto in de computer opzoeken en hem als ongewenste bezoeker in de eigen database invoeren. Als een man op een later tijdstip een baard of een snor heeft laten staan, zal het systeem hem toch herkennen. De gegevens die het winkelpersoneel in de eigen database invoert gaan naar het Dienstencentrum van de Gemeente, waar de collectieve database wordt beheerd. Bij het Dienstencentrum beoordeelt men of iemand voor een collectieve winkelontzegging in aanmerking komt. Als dat het geval is, wordt de foto in de databases van alle deelnemende winkels ingevoerd. In die situatie gaat bij elke deelnemende winkel het systeem piepen als een dief, die bijvoorbeeld bij de Bijenkorf wat heeft gestolen, daar binnenkomt. In een later stadium is het de bedoeling dat ook de politie foto’s van veelplegers toevoegt. Privacy De wet Bescherming Persoonsgegevens stelt hoge eisen aan het uitwisselen van persoonsgegevens. Daarom hebben de samenwerkende partijen een duidelijk protocol opgesteld waarin nauwkeurig het verschil tussen een strafbaar feit en overlast wordt aangegeven. Tevens staat beschreven wanneer en voor welke termijn een enkelvoudige of collectieve ontzegging van toepassing is. Het CPB, het College van Persoonsbescherming, heeft op verzoek van de gemeente het protocol wel getoetst, maar heeft, mede door de vele publiciteit rond het project, alsnog besloten een onderzoek te starten of de privacy van de personen die worden vastgelegd wel voldoende wordt gewaarborgd. De uitslag van

J

arenlang stond hij zo w el aan de buitenkant als van binnen in de steigers, maar nu is het dan zover: de W illibrorduskerk in de M inrebroederstraat – ‘de kerk van pater Kotte ‘- is gerestaureerd. O p 3 november is de f eestelijke heropening. Architect A lfred Tepe (1840-1920) bepaalde in het laatste k w art van de negentiende eeu w het aanzicht van veel dorpen en steden in het bisdom Utrecht met ont w erpen voor een overw eldigend groot aantal neogotische kerken. In Utrecht zelf zijn onder meer de St. M artinuskerk en de W illibrorduskerk van zijn hand. M et de manif estatie ‘Bou w en voor het geloo f, architect Tepe in Utrecht’ brengt A orta de bou w meester zelf en verschillende van zijn bou w w erken in en om Utrecht onder de aandacht. (© Sjaak Ramakers)

Wijkraad Grand café in Maria Minor voorbarig Onlangs werd een bouwplan ingediend om de voormalige schuilkerk in Achter Clarenburg (Maria Minor) te verbouwen tot een ‘Grand Café’. Hiervoor is een wijziging van het bestemmingsplan nodig. De Welstandscommissie is akkoord met het plan. Het college heeft aangegeven te willen meewerken, met als argument dat in Achter Clarenburg één van de nieuwe verbindingen tussen het station en de Binnenstad zal uitkomen. Het college wil ‘de levendigheid in dit gebied versterken’ met ‘functies op het maaiveld met een openbaar, op straat gericht karakter’. Navraag bij de Projectorganisatie Stationsgebied leerde dat de realisatie van een nieuwe verbinding tussen de Binnenstad en het station op deze lokatie nog allerminst zeker is. Daarom is vestiging van extra horeca in dit, toch al zo zwaar met horeca belaste gebied, op dit moment op zijn minst voorbarig.

Overigens is de Wijkraad een warm voorstander van het verlevendigen van de buitenzijde van Hoog Catharijne, en ook van het terugbrengen van functies naar het maaiveldniveau. Maar graag zouden wij daarbij ook andere functies dan horeca zien. We willen er hierbij slechts aan herinneren dat de schuilkerk een unieke akoestiek bezit, en veelvuldig is gebruikt voor het maken van klassieke CD-opnamen. De gemeente start binnenkort met een herziening van het horecabeleid, en de Wijkraad zal er nauwlettend op toezien dat de druk van de horeca op de Binnenstad niet nog verder toeneemt. Breedstraatbuurt De Breedstraatbuurt is door een combinatie van coffeeshops, ‘foute’ horeca en raamprostitutie in toenemende mate aantrekkelijk geworden voor hangjongeren, feestvierende studenten, drugsgebruikers, drankverslaafden en straatprostituees. Al jaren wordt getracht de overlast voor

Binnenstad de bewoners terug te dringen, onder andere door verscherpt toezicht en een streng repressiebeleid tegenover de horeca (inclusief de coffeeshops). Het kan niet ontkend worden dat dit beleid succes heeft; de overlast is het laatste jaar merkbaar verminderd, onder andere door de sluiting van een coffeeshop. Maar de buurt is bang dat het huidige beleid van toezicht en repressie op den duur niet is vol te houden door financiële beperkingen, en wil een meer structurele aanpak. Ook de gemeenteraad heeft deze mening, en heeft daarom het college verzocht de mogelijkheid te onderzoeken om de prostitutie naar elders te verplaatsen. Het college heeft daarop een commissie ingesteld die, samen met onder andere bewoners, de mogelijkheid van bedrijfsverplaatsing moest onderzoeken en alternatieve lokaties zou aandragen. Het resultaat van dit onderzoek wordt binnenkort in de raad besproken. Er zijn echter aanwijzingen dat het college niet van harte wil meewerken aan verplaatsing van de prostitutie, vooral ook vanwege de kosten. De Wijkraad heeft daarom het college er nogmaals nadrukkelijk op gewe-

19 De Wijkraad Binnenstad wil het gemeentelijk Binnenstadsbeleid beïnvloeden, met als doel een op maat gesneden beleid voor de mensen die in de Binnenstad w onen o f w erken. De W ijkraad vergadert elke t w eede w oensdag van de maand om acht uur op het W ijkbureau Drif t 10. De vergaderingen zijn openbaar, w el graag van te voren even melden op het W ijkbureau. U kunt van de activiteiten van de W ijkraad op de hoogte blijven via w w w.wijkraadutrecht.nl/binnen stad. W ie invloed wil uitoe f enen op de agenda van de W ijkraad kan dat het beste doen via een van de buurtcomités; veel buurtcomités hebben één o f meer vertegen w oordigers in de W ijkraad. zen dat het voor de terugkeer van een leefbare situatie in de Breedstraatbuurt absoluut noodzakelijk is de hier gevestigde, overlast gevende functies beter over de stad te spreiden.

Traag herstel Zocherplantsoen Door onze redacteur Ben Nijssen

Het maken van plannen om het Zocherplantsoen langs de singels weer in oude luister te herstellen verloopt de laatste tijd zeer voortvarend, maar de praktische uitvoering komt nog traag op gang. De planvorming is gesplitst in vier delen, waarvan het eerste - voor het Hieronymusplantsoen - aanvankelijk ook traag op gang kwam. Deel twee, de Noordelijke singel, heeft de inspraak inmiddels doorlopen. Voor het derde stuk - Lepelenburg tot en met Manenburg - is de inspraak begonnen. Voor het vierde en laatste stuk - Tolsteeg tot Willemsplantsoen - is net samen met omwonenden de planvorming gestart.

>> pagina 23

T

erwijl de voorbereidingen voor de bou w van de ondergrondse garage op het Lucasbolw erk vorderen w acht een andere parkeergarage op klanten. Weinig te doen is er nog in Grif thoekgarage, die deze zomer haar deuren opende. (© M artijn Kleimeer)

20 Op pad met de wethouder

Spreek mij er niet op aan Door onze redacteur M arjan Heisterkamp

‘Dat is gedrag’, zegt Yet van den Bergh

resoluut. Of: ‘dat valt onder handhaving’. Ze bedoelt: daarop kan je mij

niet aanspreken. Soms verwijst ze naar

wijzigingen (bredere of juist smallere trottoirs) die op verzoek van bewoners ten uitvoer zijn gebracht. Voor oplos-

singen van echte knelpunten heeft de wethouder van verkeer helaas geen middelen en moeten de klagers wachten tot het Stationsgebied wordt aangepakt.

Een enkele keer wordt haar interesse werkelijk gewekt en belooft ze iets te laten uitzoeken. Het is vrijdag 30 september. De wethouder is met haar ambtenaren op de fiets onderweg van knelpunt naar knelpunt. Althans, punten die de bewoners van de Binnenstad als knelpunt hebben opgegeven aan het wijkbureau in het kader van de inspraak in een nieuw wijkverkeersplan. In de Jacobsstraat vertellen buurtbewoners Saskia Enderle en Corrie Huiding over de chaotische situatie bij de Monicabrug. Nu, 9 uur ’s morgens, staat de straat richting stad geheel verstopt met

auto’s en bussen. Aan de achterkant wordt deze rij voortdurend aangevuld, niet alleen vanaf de Monicabrug, maar ook vanaf de Nieuwekade die als sluiproute wordt gebruikt, vertelt Saskia. ‘Fietsers kunnen alleen met grote moeite oversteken, ook ’s middags als de automobilisten de stad uit willen.’ ‘Wat is jullie oplossing’, vraagt de wethouder. Saskia en Corrie willen graag dat de rijrichting op de Nieuwekade wordt omgedraaid, maar Van den Bergh ziet hier weinig heil in. Fietsers op de stoep We rijden even verderop, naar de Kroonstraat, die tijdens spitsuren volledig dichtslibt. Te smal en teveel verkeer, aldus de dames van Wijk C. ‘Fietsers worden de stoep opgejaagd’, roept Corrie Huiding en laat foto’s zien ter illustratie. Maar een brede straat nodigt uit tot harder rijden, en is dus gevaarlijker, aldus de wethouder. En fietsen op de stoep toestaan? Geen sprake van. Fietsers moeten desnoods net als de auto’s netjes in de file wachten tot ze kunnen doorrijden. De kruising Mariaplaats-Catharijnesingel lokt fietsers uit tot gevaarlijk gedrag, aldus het platform ZOS (Zuidelijke Oude Stad), maar niemand is aanwezig om dit standpunt toe te lichten. De situatie is duidelijk. Alleen, bij de vernieuwing van het stationsgebied zal het nodige veranderen – wellicht komt er zelfs een fietsersovergang over het spoor – en daarom zal een oplossing nog even op zich laten wachten. Tot die tijd moet de politie ‘handhaven’, aldus Van den Bergh. Van gedogen of zelfs legaliseren van de illegale fietsersbewegingen –

Overleg in Wijk C. Links de wethouder, die bij elke halteplaats een shagje rolde. (© Dick Franssen)

tegen het verkeer in schuin het kruispunt oversteken of over het trottoir - wil ze niets horen. Drukknop Ook de beheergroep A t/m Z laat verstek gaan. Snel bespreekt Yet van den Bergh de klachten: te hard rijden in de Lange Smeestraat (handhaving door de politie!), foutparkeren (handhaving door het parkeerbedrijf!) en te lang rood licht voor fietsers richting Catharijnesingel: dit zal worden onderzocht. De lichtinstallaties op Utrechtse kruisingen worden langzaam gemoderniseerd, aldus Van den Bergh. Alle nieuwe verkeerslichten krijgen voortaan standaard een drukknop voor fietsers, maar er is ook een potje voor een aantal bestaande verkeerslichten. Demonstratie Via de Twijnstraat – teveel verkeersborden maar te weinig parkeerplaatsen aldus de delegatie van bewoners en ondernemers – komen we bij het Louis Hartloopercomplex, waar een heuse demonstratie ons staat op te wachten. ‘Yet, Yet, doe toch iets, we willen veilig op de fiets’, scandeert een groep kinderen en hun ouders, gestoken in de opvallende gele hesjes van de Fietsersbond. Het vrij liggende fietspad is gesneuveld bij het verbreden van het trottoir. ‘Fietsers worden hier doodgereden,’ roept een moeder die dit gevaarlijke punt elke schooldag passeert als ze haar kinderen naar de Agatha Snellenschool brengt. Op dat moment zien we hoe een verschrikte fietser zich smal maakt om niet tussen een vrachtauto en de stoep te worden geplet. Maar de wethouder kan weinig voor de ongeruste moeders doen. De stoep is verbreed omdat bewoners fietsenrekken wilden, zegt ze. En ze wil de situatie niet terugdraaien, want dat betekent dat er weer een monumentenvergunning moet worden aangevraagd, en dat kost minstens twee jaar. De bezorgde moeders geven niet op. Verander de verkeerslichten, stellen ze voor. Dan kunnen eerst de fietsers de hoek om en is pas daarna het autoverkeer aan de beurt. De lichten zijn optimaal afgesteld, zegt een ambtenaar. Misschien als straks de bussen door de Pelikaanstraat rijden… Dropjes Een mevrouw van de Fietsersbond gaat de wethouder dropjes aanbieden, maar een moeder kan zich niet langer inhouden. ‘In deze gemeente draait alles om horeca’, zegt ze boos, kijkend naar het brede terras van het Hartloopercomplex naast de fietsenrekken. Als ze ook nog het woord corruptie in de mond neemt, is dit voor Van den Bergh het sein om te vertrekken. De demonstranten blijven beteuterd achter.

Wijkagenten Binnenstad & Niet-spoedeisende zaken: 0900-8844 Alarmnummer: 112

‘Samenwerken werpt vruchten af’ Eind september 2004 werd ik gevraagd voor de functie van wijkagent in het Centrum en

hadden een van de twee landvasten losgemaakt), en toen ik diezelfde avond thuis even op w w w.breedstraatbuurt.com keek, kon ik het hele voorval nalezen op het internet!

in het bijzonder in Wijk C en

de Breedstraatbuurt. Ik heb

er een nachtje over wakker gelegen, want, eerlijk is eerlijk, de Breedstraatbuurt stond tot voor kort bekend als ‘forse uitdaging’ en ‘wijk

met z’n eigen dynamiek’. In die tijd was ik als wijkagent werkzaam in de Zeeheldenbuurt en daar speelden hele andere zaken: overlast van de automarkt, inbraken in auto’s en conflicten vormden daar de bulk van het werkaanbod. Toch ging ik de uitdaging aan en maakte de overstap van een woonwijk naar een uitgaansgebied met horeca, coffeeshops en prostituees. Zichtbaar resultaat Nadat ik de wijk van mijn voorganger overgedragen had gekregen, moest ik het beeld van mijn nieuwe werkgebied meteen al bijstellen: er bleek een solide netwerk te zijn, waarin het wijkbureau Binnenstad, het welzijnswerk, de jongerenwerkers, enkele zeer betrokken bewoners, ondernemers en de wijkagent zitting hadden. Onder het motto ‘schoon, heel, en veilig’ werden de handen uit de mouwen gestoken, en een zichtbaar resultaat ontspon zich. Ik nam de plek in van mijn voorganger en werd getroffen door de gedrevenheid waarmee alle partners deelnamen aan het netwerk. Ik trof zelfs op het internet een website van enkele buurtbewoners aan, waarin het wel en wee van de Breedstraatbuurt wereldkundig werd gemaakt. De website is onder beheer bij een zeer voortvarende webmaster, die oog lijkt te hebben voor de actualiteit. Zo legde ik een keer een afgemeerde boot op de Van Asch van Wijckskade netjes vast (onverlaten

Minder strafbare feiten Bij een van de laatste bijeenkomsten van ‘De kwaliteitskring’, zoals het netwerk genoemd werd, schoof ik aan. Onder leiding van de toenmalige veiligheidsmedewerker van het wijkbureau, Esther Jongeneel, werd door de netwerkpartners vastgesteld dat de doelstellingen, die bij de oprichting van de kwaliteitskring geformuleerd waren, bereikt waren. Van excessieve overlast was geen sprake meer en er waren veel minder

strafbare feiten zoals autokraak en diefstal. De Breedstraatbuurtbewoners en de bezoekers lijken zich beter op hun gemak te voelen in de huidige situatie. Natuurlijk zijn er nog weleens schreeuwende jongens in het weekend, en natuurlijk misdragen sommige bezoekers van de Hardebollenstraat zich. Daar waar het kan wordt door ons repressief en, vooral in het weekend, normstellend opgetreden. Met intensief toezicht door collega’s op de fiets en bike, te voet en zelfs op de motor proberen wij als politie de huidige situatie zoveel als mogelijk is leefbaar en veilig te houden, samen met onze netwerkpartners. De intensieve samenwerking en gerichte buurtaanpak blijkt zijn vruchten af te werpen. Jaap van der Grint, wijkagent Wijk C, Breedstraatbuurt e.o.

Het belang van aangifte doen Doe bij een strafbaar feit altijd aangifte bij de politie. Oók als het in uw ogen om een ‘klein’ misdrijf gaat waarbij u weinig schade hebt geleden. Want alleen wanneer de politie weet op welke plaatsen misdrijven gepleegd worden, kan zij goed en gericht haar werk doen. Door aangiften en meldingen weet de politie wat er speelt in wijken en kan zij gericht acties houden op plaatsen waar veel misdrijven plaatsvinden. Zo kan criminaliteit worden voorkomen én wordt de pakkans van daders groter. Uw aangifte is dus belangrijk. Aangifte of melding Met een aangifte verzoekt u de politie een onderzoek naar de dader te starten. U kunt van de politie verwachten dat zij altijd aangifte opneemt bij een strafbaar feit. U kunt ook een melding doen. Er is dan geen strafbaar feit gepleegd, maar u wilt de politie van iets op de hoogte stellen, bijvoorbeeld van geluidsoverlast. U kunt in alle gevallen op het politiebureau persoonlijk aangifte doen of een melding maken. Via w w w.politie.nl kunt u erachter komen waar het dichtstbijzijnde politiebureau in uw buurt is en wat de openingstijden zijn. Een nieuwe en snelle manier om aangifte te doen is via internet (w w w.politie.nl/utrecht). Dit kunt u doen bij kleine misdrijven waarbij geen geweld tegen u is gebruikt en het niet waarschijnlijk is dat de dader kan worden opgespoord, maar waarbij wél een proces-verbaal nodig is, bijvoorbeeld voor de verzekering. U kunt aangifte via internet doen bij diefstal van een (brom)fiets, diefstal uit/vanaf een auto, winkeldiefstal of bij vernieling (van een auto of een goed).

’Die kant op.’ (© Dick Franssen)

22 Klimmuur kwam toch Hulp bij het zoeken naar activiteiten Je wilt iets gaan doen, maar je weet nog niet wat of waar? Neem dan contact op met Cumulus. Hier krijg je hulp, informatie en begeleiding bij het zoeken naar activiteiten of vrijwilligerswerk, zowel binnen als buiten je wijk. Ook als je het nog niet zo goed weet, maar juist hulp wilt bij het onderzoeken van de mogelijkheden, kun je bij ons terecht.

De Kinderraad van dit jaar op de klimmuur, een plan van de vorige Kinderraad. Van links naar rechts Noa, Maren, Ashley, Daelan, Sanja, Oussama en Dennis. Elk jaar gaat de Kinderraadbegeleider van de Binnenstad langs bij de basisscholen. Aan de kinderen wordt gevraagd of zij ideeën hebben voor verandering of verbetering voor kinderen die in de Binnenstad wonen. Met een groepje van tien enthousiaste en gemotiveerde kids gaan we al deze plannen bekijken. We praten ook over politiek en wat zij belangrijk vinden in de wijk.Uiteindelijk kiezen we vijf plannen uit die naar de wijkvoorronde gaan. Daar mogen alle kinderen van de Binnenstad kiezen welk plan zij het beste vinden. Met dat plan gaan we in april naar de finale in theater Kikker. Dit is altijd een erg spannende dag. We mogen debatteren met kids uit andere wijken en… met de burgemeester! Elke wijk mag kiezen voor het beste plan van Utrecht. De wijk met de meeste

punten krijgt zelfs € 20.000 om het plan echt te gaan uitvoeren.Vorig jaar zijn we tweede geworden met de Binnenstad. Ons plan was een klimmuur in speeltuin de Kleine Dom. Dankzij de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling kunnen we toch een stuk van deze muur gaan bouwen. En dat is natuurlijk helemaal te gek ! Op woensdag 19 oktober werd de muur spectaculair geopend. En is nu voor alle kids in de Binnenstad beschikbaar. Dus heb je zin om lekker te klimmen? Kom naar speeltuin de Kleine Dom!! Wil je meedoen met de cursus Klim je Gek, bel dan even met Claudia ten Hove, telefoon 2361053 of mail met chill-out@w wocumulus.nl Tot klims

Vrijwilliger worden bij Cumulus

Het scala van activiteiten is heel divers. Denk bijvoorbeeld aan: een ontmoetingsochtend voor senioren, klussen in huis voor beginners, ‘samen eten’, klaverjassen, een cursus stadstuinieren, eenvoudige fietsreparaties, tai chi en yoga of een cursus website ontwerpen.

Ook het vrijwilligerswerk is heel gevarieerd. Hierbij kun je denken aan: bingo draaien, koffie schenken in een verzorgingstehuis, computerlessen begeleiden, onderhoud van bijzondere tuinen, administratief werk of zelfs festivalmedewerker. Geïnspireerd geraakt? Of wil je meer informatie? Bel dan met Marnix van der Waals, Buurthuis Oudwijk, Cumulus. Telefoon: 254 68 21 (maandag t/m donderdag). E-mail: m.vdwaals@w wocumulus.nl

Koffie drinken in ’t Hoekje! Elke donderdagochtend kunnen senioren elkaar ontmoeten in ‘t Hoekje op de hoek Springweg/ Lange Smeestraat. De groep bestaat nu uit zeven mensen en we willen deze groep graag uitbreiden. Deze ontmoetingsochtend staat in het teken van gezellig samenzijn en activiteiten ondernemen. U kunt dan denken aan spelletjes doen, bloemschikken en uitstapjes. Bij de invul-

van een gezelschapsspel en het voorbereiden van een thema-ochtend.

Voor diverse activiteiten van Cumulus zijn wij op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Het vrijwilligerswerk bij Cumulus wordt steeds gevarieerder en interessanter. Hieronder een aantal voorbeelden van plekken waar op dit moment vrijwilligers gevraagd worden.

gers gerund, maar men zoekt versterking. De Kindertimmerclub heeft behoefte aan een timmerman die zijn/haar vakkennis wil inzetten bij timmerprojecten. Samen met de kinderwerkster help je de kinderen spelenderwijs met hout om te gaan.

In het project Administratie Thuis gaat men weer nieuwe vrijwilligers opleiden om 55+-ers te helpen bij het op orde brengen en houden van de administratie. Vooral ook mensen die behalve Nederlands ook een taal als Arabisch, Berber of Turks spreken worden van harte uitgenodigd om vrijwilliger te worden.

De Eettafel in Wijk C zoekt iemand voor het inkopen van de boodschappen, het dekken van de tafels, enzovoorts. De eettafel wordt op dit moment door ongeveer vijf vrijwilli-

Bij de Ontmoetingsochtend voor senioren zoekt men een vrijwilliger/ster die mede de ochtend kan begeleiden, bijvoorbeeld door het assisteren bij de koffie en thee, het spelen

Interesse? Neem contact op met Marnix van der Waals, Buurthuis Oudwijk, Cumulus. Telefoon: 254 68 21 (maandag t/m donderdag). E-mail: m.vdwaals@w wocumulus.nl

ling van de activiteiten wordt rekening gehouden met ieders wensen en mogelijkheden. Centraal staat toch het gezellig samenzijn op deze ochtenden. De ochtend kan met een lunch worden afgesloten, en wordt begeleid door een medewerker van Cumulus. Dag : Iedere donderdag van 10.00 – 13.00 uur. Adres : Springweg 115 Kosten: € 3,50 per ochtend (inclusief koffie met iets lekkers en de lunch) U kunt ook alleen koffie komen drinken, de kosten zijn dan € 1,50 Wilt u meer informatie neem dan contact op met Dien van Strien tel. 2731936 of 06-23995058. Mail d.vanstrien@w wocumulus.nl

23

Politiek /Opinie

Wolvenplein

Stationsgebied snakt naar frisse lucht Door onze redacteur Ben Nijssen

De gevangenis op het Wolvenplein (1856) is de oudste nog intact zijnde cellulaire gevangenis in Nederland, sinds 2000 een rijksmonument. Vanaf de tweede helft van de 20e eeuw werd ze vooral bekend vanwege het opsluiten van dronken automobilisten. Sinds de opknapbeurt is een nieuw justitieel experiment in gang gezet: de strafrechtelijke opvang van verslaafden. En er zijn nu voldoende plaatsen om de veelplegeraanpak succesvol te maken. Kennelijk heeft minister Donner geen besef, wanneer hij begin september 2005 voorstelt het Wolvenplein te gebruiken voor de opvang van tbsers. Geen besef van het convenant dat nog deze zomer door o.a. Justitie met de gemeente en andere partijen werd gesloten over de Utrechtse veelplegeraanpak. Enkele fracties hebben vragen gesteld aan het college van b&w over dat voorstel. Wij niet. Wij hadden namelijk geen vragen: voor ons was en is duidelijk dat er geen derde tbs-kliniek in Utrecht hoeft te komen, en zeker niet midden in een woonwijk. En voor ons was en is duidelijk dat de steeds beter lopende Utrechtse veelplegersaanpak niet eenzijdig onderuitgeschoffeld mag worden door een Haagse minister. Want die veelplegeraanpak betekent dat de kleine criminaliteit (met veel overlast) nu toch daalt. Door die aanpak is het mogelijk daders niet voor 1 gestolen fiets een bekeuring te geven, maar voor 40 fietsen, 3 winkelinbraken en 2 autokraken een behoorlijk aantal maanden op het Wolvenplein te huisvesten. Met dan toch ook de mogelijkheid aan hun toekomst te bouwen. Gelukkig hebben de brieven en de gesprekken van burgemeester Brouwer met Den Haag succes gehad. Donner heeft zijn onzalige idee ondertussen ingetrokken. Zo geeft hij uiteindelijk toch steun aan de Leefbaat Utrecht prioriteiten: schoon, heel en veilig.

Reeds nu voldoet de luchtkwaliteit in Utrecht niet aan de Europese normen. Dit geldt vooral voor de westkant van de stad. Juist dus de kant waar Utrecht in de toekomst door de ontwikkeling van het Stationsgebied én van Leidsche Rijn een belangrijke toename van het verkeer kan verwachten. De gemeente Utrecht onderkent het probleem. De luchtkwaliteit wordt bepaald door grootschalige luchtverontreiniging (vanuit het buitenland en Nederland), stedelijke bijdrage (bedrijvigheid en huishoudens) en de nabijheid van drukke verkeerswegen. Berekeningen op stedelijk niveau hebben uitgewezen dat er, met het oog op de normen voor luchtkwaliteit, op de bestaande wegen, zonder aanvullende maatregelen, geen ruimte meer is voor extra verkeer. De gemeente geeft een opsomming van een groot aantal maatregelen die al genomen zouden zijn om de knelpunten op het gebied van de luchtverontreiniging op te lossen. Van sommige is de uitvoering nogal discutabel, zoals: stimuleren gedeeld autogebruik, aanleggen en uitbreiden van transferia, parkeerbeleid, instellen stedelijke verdeelring, scho-

>> van pagina 19 Alweer een paar weken geleden ontvingen de omwonenden bij het Hieronymusplantsoen de mededeling dat het nu echt ging gebeuren. En inderdaad: er werden hekken geplaatst en paden werden uitgegraven (sommigen dachten dat er weer leidingen werden gelegd). Maar verder leek er niets meer te gebeuren. Achter de schermen werd echter gezwoegd. Het zat niet mee met het nieuwe materiaal voor de paden. Dit moet een voor Utrecht nieuwe verharding worden, waar hoge eisen aan worden gesteld. De kleur, die licht moet zijn en een natuurlijke uitstraling moet hebben, viel verkeerd uit. Erger nog, het hardingsproces verliep zo snel dat ver-

nere bussen (HOV-bus?), dynamisch verkeersmanagement en stimulering van het gebruik van stadsverwarming. De gemeente geeft toe dat dit beleid onvoldoende was. Problemen zijn er voornamelijk wat betreft NO2 en fijn stof. Extra maatregelen voor het stationsgebied worden gezocht in het ontlasten van de Graadt van Roggenweg via de Van Zijstweg; herstel van de singel waardoor het verkeer op de Catharijnesingel wordt beperkt (maar het probleem bij de Daalsetunnel wordt vergroot) en dosering van het verkeer op de Catharijnesingel. De gemeente somt vervolgens nog een aantal maatregelen op, die in de toekomst uitgevoerd gaan worden. Hiermee komt de gemeente echter niet weg. Volgens de Europese normen moet verdere vervuiling direct gepaard gaan met compenserende maatregelen, die niet elders tot nieuwe problemen mogen leiden. Tegen het beleid van de gemeente kan aangevoerd worden dat de parkeernorm voor bedrijven en bewoners in het Stationsgebied is verhoogd, dat er extra parkeerplaatsen voor bezoekers komen, dat de bereikbaarheid voor auto’s zo mogelijk nog verbeterd wordt, het doorgaande verkeer door en langs het centrum niet wordt beperkt door een knip bij het Paar-

denveld, maar gestimuleerd wordt door een tunnel onder het Westplein en dat alternatief openbaar vervoer (randstadspoor) pas over jaren gereed komt. Door het verdichten van de bebouwing blijft de vervuiling meer hangen. Ook de rijksoverheid werkt niet echt mee. Verlaging van de maximumsnelheid op autowegen moet nog afgedwongen worden, tol- of kilometerheffing wordt uitgesteld, de A2 tussen Utrecht en Amsterdam wordt verbreed. Ondanks het vooruitzicht van ondertekening van contracten met investeerders is Lenting als verantwoordelijk wethouder er nog niet. Luchtverontreiniging kan letterlijk nog roet in het eten gooien. Getracht wordt de zaken er wat zonniger uit te laten zien door berekeningsmodellen aan te passen. Zoals bekend wordt luchtverontreiniging slechts ten dele bepaald door metingen (die worden sterk bepaald door de omstandigheden van dat moment, zoals bijvoorbeeld het weer). Veel belangrijker zijn berekeningen. De gemeente gaat blijkbaar uit van de stelling: komt tijd, komt raad. Want door het voorontwerp structuurplan kan de discussie over een MER (Milieu effect rapportage) worden uitgesteld.

werking problematisch werd en niet aan de eisen voldeed. Dus ligt het plantsoen er nu troosteloos en onbereikbaar bij.

omhoog klimt. Echter dit zicht wordt belemmerd door geparkeerde auto’s, die bovendien de doorgang met kinderwagens of rolstoelen belemmeren. Opheffen van parkeerplaatsen lijkt niettemin onbespreekbaar in Utrecht. In dit specifieke geval moeten de geplande parkeerplaatsen in het stationsgebied toch voldoende argumenten bieden om kortparkeerplaatsen ter plaatse op te heffen. In ieder geval waren de aanwezigen op die zaterdag er het daar over eens.

Dalletje Bij elke informatieronde blijkt weer dat het plantsoen en de uitstraling van het groen de omwonenden na aan het hart te liggen.Elke keer zijn er veel mensen op de voorlichtingsbijeenkomsten. Zo ook bij het laatste traject. Ook bij deze bijeenkomst bleek de spanning tussen groen en aanspraken door verkeer (parkeren en fietspad bij het Karel V hotel) duidelijk voelbaar te zijn. Bijvoorbeeld: als je van de Bartholomeusbrug naar het zuiden loopt, zou je een schitterend zicht kunnen hebben op een pad dat via een dalletje weer

Rest nog een vijfde stuk. Het herstel van de singel in het Stationsgebied. Laten we daar nu ook eens iets moois van maken!

voor thuis

Oprukkende voetgangers A ls je boven op de Dom staat en je kijkt dan naar benee - dan ziet de Binnenstad eruit alsof hij in de afgelopen jaren niet veranderd is. Natuurlijk, er zijn wat nieuwe gebouwen bijgekomen – de Wolvenhof met zijn glimmende daken, het Bolwerk in de steigers op de plek van de bunker. En de nieuwbouw van de Willem Arntsz die je doet afvragen waarom voor deze ‘Plattenbau’ het oude gebouw gesloopt moest worden. Maar je weet wel beter. De Binnenstad is de laatste dertig jaar enorm veranderd. Heel veel panden zijn gerestaureerd en opgeknapt, oude bedrijfspanden zijn vervangen of omgezet in nieuwe woningen en veel oude bewoners hebben plaats gemaakt voor nieuwe. De meest zichtbare veranderingen vind je op straat. Het asfalt en de grijze stoeptegels zijn grotendeels vervangen door rode, paarse en gele klinkers. Hiermee is een historisch straatbeeld teruggebracht dat prachtig harmonieert met de puien en gevels van de huizen. De belangrijkste verandering op straat zit in het gebruik van de openbare ruimte. Twintig, dertig jaar geleden

de straat waarin ik woon heeft elke dag dezelfde ramen heeft elke dag dezelfde deuren het huis waarin ik woon laat elke dag de rust aan mij gebeuren constante grondakkoorden zonder woorden harmonie in dagen vol bedrijf

Fluitconcert op Oranjehof

B

e w oners van de O ranjeho f vroegen zich dit jaar a f w aar die rare hoge fluittoon toch van a f komstig w as. Tot september hoorde je het, vooral op z w oele avonden. De oplossing van het raadsel is: een vroedmeesterpad, een voor Nederland zeldzaam reptiel. Hij staat vermeld als streng beschermde soort in de Europese Habitatrichtlijn en de Conventie van Bern. Rond de Biltstraat en op de Weerdsingel OZ w as hij al regelmatig te horen. In de O ranjeho f w as hij nieu w. Volgend jaar zal hij daar w eer zijn, zo garandeert degene die hem daar hee f t uitgezet. (© Ben Nijssen)

Gert Sjoerd Kuperus

Fietsenstalling weg De fietsenstalling op het Vredenburg moet eind 2006 voor twee jaar weg in verband met de bouw van het Muziekpaleis en de verdere uitvoering van het Masterplan. Volgens U-stal en de Fietsersbond moet er ruimte gevonden worden voor 600 plaatsen. De gemeente heeft nog geen oplossing.

Deurbeleid

(© Sjaak Ramakers)

w w w.binnenstadskrant.nl

Oeke Kruythof

was de Binnenstad het domein van de auto. Nu is deze grotendeels verdrongen door de fiets en vooral de voetganger. Ook op straten en grachten waar de auto nog officieel welkom is verspert de voetganger veelal de doorgang. En op sommige plekken, zoals op de Vismarkt en delen van de Oudegracht legt ook de fietser het af en verandert hij in een wandelaar met hulpfiets. De voetgangers worden in hun streven om de straten en grachten over te nemen van harte gesteund door de horeca met zijn terrassen. Door trottoirs vol te zetten met tafels en stoelen worden de voetgangers praktisch gedwongen om uit te wijken naar de rijweg en deze als wandelweg te annexeren. Het is een grappige ontwikkeling die je overigens in bijna alle oude Europese binnensteden ziet gebeuren. En die ontwikkeling zal nog wel door blijven gaan. De haas op de Neude kijkt peinzend toe hoe de terrassen in zijn richting oprukken. Nu heeft hij nog wat vrije ruimte, maar volgend jaar (of het jaar daarop) zit hij er midden in.

Horecaondernemingen in de Binnenstad, politie Utrecht, openbaar ministerie, de afdeling Utrecht van Koninklijke Horeca Nederland en gemeente Utrecht hebben afspraken gemaakt voor het deurbeleid voor zaken met een portier. Club Storm, De Beurs, Stairway to Heaven, Ekko, De Wolkenkrabber, City Hall, Nieuwe Dikke Dries, Bodytalk en Havana doen mee.