Binnenstadskrant Periodiek voor de Binnenstad van Utrecht, 12de jaargang, nummer 1, januari-februari 2007
bedrijvigheid
Kinderstad E
r worden weer veel kinderen geboren in Utrecht. De stad is zelfs na Urk en Staphorst de Nederlandse gemeente met het grootste aantal geboorten per honderd inwoners. En dat is een groot verschil met zo´n twintig jaar geleden toen baby´s schaars waren in de stad. Bovendien vertrokken jonge gezinnen toen veelal naar omliggende gemeenten als Nieuwegein, Maarssen, IJsselstein en Houten. Nu blijven de jonge gezinnen veel vaker wonen in de stad. Utrecht had altijd al een jonge bevolking dankzij de vele studenten, maar nu wordt het een echte kinderstad. En volgens een recente prognose zal het aantal jonge kinderen in de komende jaren nog met eenkwart toenemen. Natuurlijk is een flink deel van de groei van het aantal kinderen te danken aan Leidsche Rijn. Maar ook in andere wijken neemt het aantal toe. Zo ook in de Binnenstad. Mede dankzij de kinderen heeft er zich een kleine revolutie op transportgebied voorgedaan, die ook in de Binnenstad zichtbaar is. Met de kleine kinderen op de
Colofon fiets betekende ooit: een zitje voor aan het stuur en een zitje achter op de bagagedrager. En zo zie je moeders en vaders nog wel rijden. Maar toen kwamen de innovaties. Eerst een aanhangwagentje waarmee je kinderen kon vervoeren. En halve kinderfietsjes die je aan je eigen fiets vastmaakte. En daarna de bakfietsen en de fietsen met een kinderbak voorop. Overal in de Binnenstad zie je nu bakfiets.nl en christiania rondrijden met hun kostbare lading. Van alle gemakken voorzien zoals een tentzeil tegen de regen en soms kussentjes om lekker te zitten. In de afgelopen jaren is het lastiger geworden om je vlot met de auto door de Binnenstad te verplaatsen en dus ook om je kinderen te halen en te brengen. Maar de bewoners laten zich niet voor één gat vangen en hebben handige fietsoplossingen gevonden. En een groot voordeel - je bent geen cent kwijt aan parkeergeld. Gert-Sjoerd Kuperus
De Binnenstadskrant is een initiatief van bewonersgroepen in de Binnenstad van Utrecht. Redactie Marijke Brunt Dick Franssen Thijs Hanrath Marjan Heisterkamp Ido de Jonge Ben Nijssen Arend Odé Jesse Pouw Christa Stigter © Fotografie Coert de Bruin Humphrey Daniëls Dick Franssen Thijs Hanrath Job de Jong Ido de Jonge Wilhelm Leisten Sjaak Ramakers Saar Rypkema Patrick van der Sande Klazina Wieringa
Horeca als zaligmaker
Fotoredactie Ido de Jonge Sjaak Ramakers
V
Opmaak Ido de Jonge
ooral in het ontnuchterende ochtendlicht zien straten met veel kroegen, zoals de zuidwestwand van de Nobelstraat, er nogal uitgebeten uit. Kozijnen schraal in de verf, vuile ramen met inkijkjes in donkere holen, hier en daar een halfgeleegd bierglas, wat restanten van kots. Pas in de loop van de middag krijgt zo’n straat weer wat kleur op de wangen, als binnen de lichten aangaan en de eerste bezoekers komen. Toch is de horeca het troetelkind van de gemeente. Ze brengt levendigheid, vooral in de uren dat de winkels dicht zijn, ze is goed voor de belastinginkomsten en ze zorgt voor werkgelegenheid, ook al is die van een ongezonde soort. In een land waar je zelfs achterin de auto een gordel moet dragen mogen jonge mensen uren achtereen werken in ruimtes vol sigarettenrook. Bezoekers die op straat lange telefoongesprekken voeren, taxi’s wachtend met draaiende motor, geschreeuw. De Kromme Nieuwegracht staat wat te wachten als
straks het ‘danscafé’ opengaat. De gemeente beweert dat de discotheek niet tegen te houden is. Het is het bekende Utrechtse verhaal: juristen op het stadhuis die zeggen dat er niks aan te doen is. En zo blijft er prostitutie in de Hardebollenstraat, en zo verdwijnt de nachtelijke rust van de Kromme Nieuwegracht. De horeca heeft in Utrecht een mooie rol, die van zaligmaker. De Projectorganisatie Stationsgebied laat plaatjes zien van het Vredenburg in de toekomst. Het plein is dan een stuk kleiner, maar veel gezelliger, zegt de ambtenaar die een toelichting geeft, want langs alle wanden zijn terrassen gedacht, zelfs voor de winkelwand van Douglas tot Coolcat. Als stedenbouwkundigen en architecten het niet meer weten, dan hebben ze altijd nog een geheim wapen achter de hand: terrassen. Het Stationsgebied komt er vol mee.
Adressen
Wijk C Komitee www.wijkc.nl
Beheergroep NV-huistuin en omstreken tel. 2367315
Bewonersplatform Centrale Oude Stad tel. 2321533
Platform Binnenstad Utrecht (overleg bedrijven Binnenstad) tel. 2363252
Buurtpreventiegroep Wijk C-West tel. 2328076
Werkgroep Pandhof Sinte Marie Visscherssteeg 9, 3511 LW Utrecht
Twijnstraatcomité tel. 2332664
Werkgroep Pandhof van de Dom p.a. Kikkersloot 18 3993 TK Houten
Buurtpreventiegroep Wijk C-Oost tel. 2315668
Buurtcomité in oprichting tel. 2313079
Buurtpreventiegroep Lang en Breed tel. 2328591 Buurtpreventiegroep Wolvenroedel tel. 2317601 Bewonersgroep Wolvenbuurt tel. 2310578 Bewonersgroep Vrouwjuttenhof tel. 2322948 Beheergroep A t/m Z tel. 2333147
Zakkendragersvereniging tel. 2317578 Vereniging Grachtstegen Lauwersteeg 11, 3511 JM Utrecht
[email protected] Stichting Behoud Lepelenburg e-mail:
[email protected]
Dick Franssen
Bewonersplatform Zuidelijke Oude Stad e-mail:
[email protected] Stichting Beheer Zeven Steegjes tel. 2232036 Stichting Geertebuurt tel. 2317735 Utrecht Weer Omsingeld tel. 2315668
Bewonersgroep Catharijnesingel tel. 2304225
Stichting Werkgroep Herstel Leefbaarheid Oude Stadswijken tel. 2310976
Bewonerscomité Hooch Moreel tel. 2340268
BOCP (Bewonersoverleg plannen stationsgebied) tel. 2522322
Centrum Utrecht (ondernemersvereniging) tel. 2317438/2400717, fax 2304713 Wijkbureau Binnenstad tel. 2863960, fax 2863966, e-mail:
[email protected] Welzijnsorganisatie Cumulus tel. 2758490; fax 2758499, e-mail:
[email protected] Algemene Hulpdienst (Burenhulp Binnenstad) tel. 2314788 Wijkagenten Binnenstad tel. 0900-8844 Buurtcomité Vaartsebuurt tel. 2316972
Voorplaat: Ondernemers Vanessa Bartlett en Jos Bakermans, op de achtergrond werk van Waldy Vastrick (© Sjaak Ramakers)
Druk: Dijkman Offset, Diemen Verspreiding: Guus Touker Oplage: 10.000 Brieven en kopij sturen naar: Binnenstadskrant Nieuwegracht 82 3512 LW Utrecht, tel. 2314555
[email protected] www.binnenstadskrant.nl Deadline volgend nummer: 19 februari 2007 Verspreiding: 9 maart 2007 De Binnenstadskrant is mogelijk gemaakt met bijdragen van: • Wijkraad Binnenstad • Bewonersgroepen Binnenstad • Wijkbureau Binnenstad • Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling, afdeling Welzijnszaken • Cumulus • Politie Centrum • Particuliere giften Bedrijven, instellingen en bewoners die de Binnenstadskrant willen ondersteunen met een financiële bijdrage kunnen een bedrag overmaken naar: giro 245122 t.n.v. Binnenstadskrant, Utrecht
3
Spanningen in Centraal Museum Pauline Terreehorst is omstreden geraakt als directeur van het Centraal Museum. In de korte periode van haar directeurschap zijn al zeven personeelsleden gedwongen of vrijwillig vertrokken, onder wie de conservator van de kostuumafdeling. De problemen zijn voor de medezeggenschapsraad aanleiding geweest haar een brief te schrijven, die ook in de Volkskrant terecht kwam. Personeelsleden verwijten haar een zwalkend beleid en slechte omgangsvormen. Terreehorst , die anderhalf jaar geleden aantrad als opvolger van Sjarel Ex, kreeg in Utrecht te maken met een behoorlijke financiële puinhoop, waarvan zij overigens weet had. Voor grotere tentoonstellingen was geen geld. In haar vorige baan, als directeur van het Nederlands Fashion Instituut in Amsterdam, had zij op het einde ook problemen. De toenmalige Utrechtse wethouder van kunstzaken, Gispen, was daarvan op de hoogte. Er is inmiddels een gemeentelijke commissie ingesteld die de problemen bij het Centraal Museum onderzoekt.
Kunstharspaden afgekeurd De gemeente is van plan alle paden in het Zocherplantsoen van een nieuwe verharding te voorzien. Als proef kregen de paden in het Hiëronymusplantsoen een verharding, bestaande uit een kunsthars vermengd met zand. Nadat de meerderheid van de bewoners in de klankbordgroep al had verklaard daar niet gelukkig mee te zijn, heeft nu ook de Rijksdienst van Monumenten zich tegen het gebruik van deze verharding uitgesproken. De gemeente is nu naarstig op zoek naar een ander verhardingsmateriaal dat minder hard is dan dat in het Hiëronymusplantsoen, maar dat wel goed op zijn plaats blijft liggen en niet een steeds breder pad oplevert zoals met de huidige paden het geval is. Vooralsnog is de gemeente niet van plan de paden in het Hiëronymusplantsoen opnieuw aan te leggen.
Beweging in beddentoren
Directeuren weg Utrecht heeft drie grote kunstinstituten, namelijk de Stadsschouwburg, het Centraal Museum en het Muziekcentrum. Bij de schouwburg is op 31 december de getalenteerde directeur Henk Scholten vertrokken en bij het Muziekcentrum keert directeur Mathieu Heinrichs, die al geruime tijd overspannen thuis zit, niet terug. Tot juni 2007 neemt Ed de Haan, plaatsvervangend directeur van de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling, zijn plaats in. De Haan heeft weinig affiniteit met kunst. Hij zal zich vooral bezighouden met de plannen voor het Muziekpaleis. Intussen staat het Muziekcentrum voor de noodzaak een zeer aantrekkelijk grote zaal- programma samen te stellen voor het seizoen 20072008, om op die manier het publiek mee te lokken naar de tijdelijke lokatie in Leidsche Rijn. De Kleine Zaal ‘verhuist’ naar Leeuwenbergh . Goede berichten uit een ander Utrechts kunstinstituut: de Paardenkathedraal. Artistiek leider Dirk Tanghe werd voor de keuze gesteld iets aan zijn alcoholverslaving te doen of te vertrekken. Hij koos voor het eerste, en voelt zich herboren.
Schade trapongeluk wordt vergoed De gemeente vergoedt de schade van het trapongeval van 6 augustus. Ze gaat in overleg met (vertegenwoordigers van) de slachtoffers over de afhandeling van de claims. Verzekeraar Centraal Beheer heeft laten weten dat de gemeente aansprakelijk is en dat de schade van de slachtoffers gedekt is. De gemeente neemt, zo zegt ze, 'een soepele doch zakelijke houding aan' en richt zich op snelle en zorgvuldige afhandeling. Er zijn inmiddels 24 schadeclaims ingediend voor materiele en immateriële schade. Inmiddels is begonnen met het versterken van alle bordestrappen
www.binnenstadskrant.nl
(© Humphrey Daniëls) De vreselijke beddentoren van het Kinderziekenhuis nadert nu toch echt z’n eind. Gespecialiseerd personeel van Koole b.v. is begonnen met het weghalen van het asbest. Elk stukje wordt verpakt en via afvoersluizen naar gesloten containers getransporteerd. Een laboratorium zal tijdens het hele proces voortdurend metingen doen. Het leeghalen van de toren gebeurt verdieping na verdieping. Eerst is het asbest aan de beurt en vervolgens de rest van het interieur. Volgens de opdrachtgever, Centrum Maliebaan, is het resultaat ‘een overzichtelijke afvalstroom van enkele vrachtauto’s per dag’. In maart begint de sloop van het casco. Voor het zover is komt er een informatie-bijeenkomst voor de buurt. Centrum Maliebaan bouwt, tegen de wil van de buurt in, op het grote terrein bij de ABC-straat een kliniek voor drugsverslaafden.
Raad tegen sloop veerhuis Alle raadsfracties hebben hun ‘verbazing, afschuw en teleurstelling’ uitgesproken over het plan van het college een sloopvergunning af te geven voor het in deplorabele staat verkerende veerhuisje aan het Ledig Erf. Ze vinden de gang van zaken des te erger omdat het opknappen
van het pand al jaren overeengekomen is met de projectontwikkelaar. De projectontwikkelaar wil meewerken aan behoud van het beeldbepalende karakter van het veerhuis, de laatste getuige van de historie van het 17e eeuwse Tolsteeg net buiten de stadsmuren.
4
Ontluikende bedrijvigheid Door onze redacteur Arend Odé
Ondanks de centrale ligging en de vele groepjes buitenlandse toeristen trekt de Lange Nieuwstraat nauwelijks winkels en bedrijven aan. Er wordt voornamelijk gewoond. Toch is er een voorzichtige verandering waarneembaar. Kleinschalige ondernemingen beginnen de straat te ontdekken. De gemeente heeft jarenlang van de Lange Nieuwstraat een centrale as door het Museumkwartier willen maken. Galeries, restaurants en hotels moesten toeristen en dagjesmensen een boeiend decor bieden op hun weg naar de diverse musea in deze buurt. Zover is het nooit gekomen. De prijzen die de panden voor bewoning opleverden liepen zo hoog op dat ondernemers weinig kans kregen. Zo werd de Lange Nieuwstraat de afgelopen jaren steeds meer een woonstraat. Slechts één café (Het Dorstig Hart) en één restaurant (voorheen Het Hemels Gerecht, nu Deeg) doorbraken het nogal saaie karakter van de straat. Initiatieven Maar er ontstaat beweging. De groeiende aantallen bezoekers van het Museumkwartier vormen namelijk een interessante markt voor diverse kleinschalige initiatieven. En wat al deze nieuwe ondernemers bindt, is dat ze zich goed bewust zijn van de culturele uitstraling van de buurt. De clientële is dan ook vooral cultuur-
minnend, veelal hoger opgeleid en ook afkomstig van ver buiten de stad. Kruiden uit de hortus Zo is in november tegenover het Willem Arntszgebouw een foto-atelier geopend waar allerlei bijzondere fototoestellen worden verkocht. Maar evengoed is dit fraai opgeknapte pand een klein museum. Vele zwart-wit foto’s van beroemde fotografen uit binnen- en buitenland sieren de muren. De eigenaar, Peter Tothengatter, voelt zich beslist thuis in dit stukje Utrecht. Het museumpubliek bevalt hem veel beter dan de drukke massa’s op de Steenweg. Zijn buurman heeft net een kookrestaurant geopend. Door de week bestaat de klandizie vooral uit deelnemers aan bedrijfsuitjes. De gasten krijgen dan een uitgebreid culinair programma voorgeschoteld. Ook is er een gastronomisch spreekuur. In het weekend is het restaurant voor iedereen toegankelijk. ‘En alle kruiden komen rechtstreeks uit de Hortus Botanicus van het Universiteitsmuseum’, zo vertelt mede-eigenaar Leon Mazairac trots. Het restaurant hoopt aankomende zomer een klein terras te openen. Creatieve bedrijfjes Op de hoek van de Groenestraat en de Lange Nieuwstraat is een ontwerpbureau voor interactieve media gevestigd. Ook deze zelfstandige zit er pas een half jaar. Eigenaar Yahan Creemers benadrukt de positieve uitstraling van de buurt op zijn bedrijf: ‘Door hier te zitten, kom je naar klanten natuurlijk zelfverzekerd over’. Ook onderhoudt hij nauwe relaties met andere creatieve bedrijfjes in de buurt. Volgens Creemers is het goed te merken dat er steeds meer gebeurt in de straat.
Halverwege de Lange Nieuwstraat ligt gast-enverblijf Dales. Zonder de gebruikelijke neonreclame, maar op de ramen staat duidelijk vermeld dat het hier om een gastenverblijf gaat. Deze Bed and Breakfast heeft welgeteld één kamer. Veel moeite om vol te zitten hoeft gastheer Hoekstra niet te doen. Het gastenverblijf mikt op de bezoekers die wat langer in de stad verblijven, veelal buitenlandse toeristen of artiesten die in het kader van muzikale evenementen naar Utrecht komen. In de verre toekomst hoopt het gastenverblijf zijn capaciteit te verdubbelen. Nieuw hotel Eindelijk is het zover: in november is begonnen met de verbouwing van de oude rechtbank op de hoek Korte Nieuwstraat en Hamburgerstraat. De plannen bestaan uit een drie-sterren hotel met 27 kamers, een nieuw onderkomen voor de Stichting Natuur en Milieu en een publieksfunctie van Het Utrechts Archief. Naar verwachting is in de zomer van 2007 de oplevering. Ook wordt hard gewerkt in Hamburgerstraat 30 . Hier komt een kantoor. Tevens is er een akkoord bereikt over de bouw op het hoekje met de Vrouwjuttenstraat. De plannen van projectontwikkelaar Van Bekkum bestaan uit een complex met zes appartementen met een architectenbureau op de begane grond. De nieuwbouw bestaat uit drie bouwlagen en een kap. Onder het complex komt er een parkeergarage. Meer dan zes jaar heeft deze plek als parkeerplaats gediend. De bouw begint binnenkort. En zo gaat het er naar uitzien dat de Lange Nieuwstraat toch wat meer allure krijgt.
Structuurplan stationsgebied In het structuurplan Stationsgebied dat de gemeenteraad in december vaststelde staan minder woningen en meer kantoren dan was afgesproken. GroenLinks deelde in de raad een schema uit, waaruit deze verschillen bleken. In een pittig debat legde wethouder Janssen uit waarom de afwijkingen nodig zijn. Hij deed de harde toezegging dat de oude cijfers leidend blijven. Als er in de uitvoering minder woningen of meer kantoren worden gebouwd, dan gaat de raad daarover, zo zei hij. De fracties van de SP en van Burger en Gemeenschap stemden tegen het plan.
Het Fotoatelier (© Wilhelm Leisten)
www.binnenstadskrant.nl
5
1 1 ! r a a d Kijk
n e d e m s r e v il z l o v d Sta
Schoorsteen in de Keizerstraat
De smederij onder de Gaardbrug Tekst en tekeningen Frank Kaiser
Toen ik op de Gaardbrug op het terras zat, klonk er vanuit een werfkelder aan de overkant plotseling een driftig gehamer. Omdat ik mijn koffie op had, ging ik eens kijken. Onder aan de werftrap, precies onder de Gaardbrug, daar kwam al dat gehamer en geklop vandaan. Het was een zilversmid, die zich net in deze werfkelder gevestigd had. Nieuwsgierig geworden ging ik naar binnen. In de vitrines stond bijzonder smaakvol smeedwerk, de moeite van het bekijken waard. (stijl: Jan van Nouhuys). Loopt U daar eens binnen en vraag dan hoe dat smeden in zijn werk gaat. U bent er van harte welkom en men is graag bereid uit te leggen hoe een zilversmid zo’n vaas of kandelaar maakt. Zo wordt duidelijk dat de naam zilversmid of goudsmid niets zegt over het metaal, maar over de producten die gemaakt worden. Als de smid grote voorwerpen zoals schalen, bokalen enz. maakt, dan is het een zilversmid. Ook al gebruikt hij koper. Als hij kleine siervoorwerpen en of sieraden maakt, dan is hij een goudsmid. Een zilversmederij heeft veel meer weg van een echte smederij. Gebroeders Van Vianen Utrecht is in de zilversmederij ooit een belangrijke stad geweest. Er waren in de 15de eeuw wel 67 goudsmeden in Utrecht en Amsterdam bijvoor-
beeld 11. Dat is daarna snel veranderd. Zo waren er in de 16de eeuw 101 in Utrecht en 145 in Amsterdam. De beroemdste zilversmeden uit Utrecht waren de gebroeders Van Vianen van begin 17de eeuw. Paulus van Vianen werd zelfs benoemd tot Kammergoldschmied aan het hof van keizer Rudolf II in Praag. Zij ontwikkelden het ‘kwabwerk’, een nieuwe vormgeving voor de zilversmeden. Het waren grillige en weke, organische vormen die in gedreven zilver heel goed tot hun recht kwamen. Die kwabstijl werd toen ‘snakerijen’ genoemd. Er zijn zilversmeden van wie we nog steeds sporen in de Binnenstad aantreffen. Een van de eersten waar ik aan denk is Brom’s Edelsmederij. Gerard en Jan Hendrik Brom hadden één van de belangrijkste smederijen voor rooms-katholiek edelsmeedwerk in de eerste helft van de twintigste eeuw. Ze maakten bijvoorbeeld veel van het edelsmeedwerk van de neogotische Willibrorduskerk (1877) in de Minrebroederstraat. Maar uit hun smederij kwamen ook de lichtkronen in het paleis op de Dam, het beeld aan de Utrechtse Stadsschouwburg en het erezwaard voor Eisenhower. Schoorsteen in de Keizerstraat Hun zoons zetten het bedrijf voort en er kwam zelfs een bronsgieterij bij. Zij produceerden werkelijk enorm veel, zoals beelden, liturgisch vaatwerk, tabernakels, doopvonten enz. Heel bekend
zijn het beeldje en de fontein in de pandhof van de Dom, een ontwerp van Jan Brom. Het beeldje op de fontein is een afbeelding van de kanunnik Hugo Wstinc die in 1342 een rechtsboek schreef om het Domkapittel beter vertrouwd te maken met de rechten. Je ziet hem dan ook schrijvend aan zijn rechtboek afgebeeld. Brom heeft dat prachtig weten te verbeelden. De smederij fabriceerde niet alleen nieuwe voorwerpen, maar deed ook restauraties. Aan het bedrijf van de gebroeders Brom herinnert vooral nog de schoorsteen in de Keizerstraat. Het pand was een tijd gekraakt, is daarna gerestaureerd en wordt thans bewoond. Aan de Drift 15 is nog een door Pieter d’Hont vervaardigde gevelsteen aangebracht. De jammer genoeg nauwelijks leesbare tekst, met daarbij het gereedschap van de zilversmid, herdenkt de drie generaties Brom. In 1962 sloot het bedrijf de deuren. Een andere bekende smederij is die van Begeer, die op het Oudkerkhof een juwelierswinkel opende om hun producten te verkopen (inmiddels een kledingwinkel). De pui was een ontwerp van Rietveld , uit de tijd dat hij nog geïnspireerd was door de Amsterdamse school. De figuren in de gevel hebben allemaal betrekking op zilversmeden. In de vensterbank staat ‘Juwelier Begeer’. Tegenover de winkel zat vroeger nog een juwelierszaak van Begeer. Dit was de winkel van Carel Begeer, een neef/ halfbroer van Cornelis (die van het Rietveld-pand). De twee Begeers hadden ruzie. Men sprak in Utrecht dan ook van Begeer links en Begeer rechts.
Oudkerkhof: Juwelier Bergeer, thans kledingzaak
6 Wethouder trots op jonge bedrijfjes
Helpende hand voor starters Door onze redacteur Jesse Pouw
Precies volgen wat er achter alle winkeldeuren in de Binnenstad gebeurt is lastig. Daarnaast is het moeilijk, zo
Maar het zou volgens haar niet goed zijn om weemoedig te kniezen en te denken over alles wat weg is. Utrecht verandert, de Binnenstad verandert. Dat denkt Spit (PvdA), wier wethoudersportefeuille is gevuld met Economische Zaken, Sociale Zaken en Stadspromotie.
niet ondoenlijk, om ontwikkelingen in de binnenstedelijke bedrijvigheid één bepaalde richting op te duwen. ‘We hebben niet te maken met een planeconomie.’ Maar ontwikkeling ziet wethouder Marka Spit (54) graag. En waar ze kan, stimuleert ze die, zegt ze. ‘Ik heb laatst de Nederlandse Gamedagen in de Binnenstad geopend.’ Ze kan zich de Haverstraat van vroeger nog herinneren vol winkels, nu is daar niets meer van over.
Hand in hand De Binnenstad heeft een belangrijke eigen plaats in de stedelijke economie, vindt Spit. Het draait wat haar betreft niet alleen om vierkante meters voor kantoorruimte en vierbaans bereikbaarheid. Spit: ‘Het imago van Utrecht wordt mede bepaald door de Binnenstad en de bekendheid ervan. Het is voor het bedrijfsleven van belang dat er voldoende plekken zijn om te vergaderen, maar ook dat er in een stad veel valt te zien en te beleven.’ Daarin doet de Utrechtse Binnenstad het heel goed, vindt ze. ‘Neem bijvoorbeeld festival De 7e Hemel. Daarbij ging cultuur hand in hand met bedrijvigheid. Het evenementenbeleid is een instrument voor economische ontwikkeling. Denk ook aan gelegenheden zoals het Louis Hartloopercomplex en Karel V. Mooie oude panden krijgen een nieuwe functie én het zijn plaatsen waar je gasten, bijvoorbeeld voor congressen, in de stad kan ontvangen.’
Marka Spit is opgegroeid in Utrecht, waar ze sociaal-culturele wetenschappen (richting culturele antropologie) en Turks (MO-B) studeerde. Ze was van 1986 tot 1994 en vanaf 1998 tot 2006 lid van de gemeenteraad van Utrecht voor de PvdA. (© Sjaak Ramakers)
Treinen Maar de Binnenstad koesteren als historisch openluchtmuseum vol festiviteiten, is niet haar bedoeling. ‘De stad is historisch, maar ook modern; het barst hier van de jonge mensen. Dat is aanstormend talent. We proberen starters te helpen, in de hele stad. Ze kunnen zich tot de gemeente wenden voor begeleiding. Ik kijk met trots naar jonge bedrijfjes die innovatief bezig zijn.’ Met ondersteuning, bijvoorbeeld in de vorm van advies, wil ze zorgen voor diversiteit in het winkelaanbod. Zo wil ze het
ontstaan vermijden van straten waarin alleen nog de grote winkelketens vertegenwoordigd zijn. ‘In het winkelgebied in de Binnenstad is een divers aanbod belangrijk. Dat moet vitaal blijven. Mensen moeten voor allerlei specialistische winkels naar de Binnenstad komen.’ Of dat nou om modelbouwtreinen of driedimensionale grafische vormgeving gaat, maakt Spit niets uit. Dat bedrijvigheid in de Binnenstad tal van praktische bezwaren kent, men neme bereikbaarheid, staat ontwikkeling niet in de weg, denkt de wethouder. Utrecht mag zich profileren als creatieve stad, met de Binnenstad als een bruisend middelpunt vol creatievelingen. Sommige ontwikkelingen vinden nét buiten de singels plaats, maar wat Spit betreft horen ze bij de Binnenstad. ‘De Binnenstad groeit, is mijn ervaring. Bijvoorbeeld bij het Ledig Erf, de Pastoefabriek en op de Helling. Het stationsgebied wordt nog ontwikkeld, daardoor is de toekomst de sprong naar het westen van Utrecht nog makkelijker te maken.’
‘Megaverkoopdagen’ De gemeente is voorlopig niet van plan onderzoek te doen naar de effecten voor de plaatselijke middenstand van de ‘megaverkoopdagen’ in de Jaarbeurs. Tijdens deze dagen worden bijvoorbeeld fietsen ver onder de normale prijs verkocht. Namens de Stichting Zelfstandige Ondernemers Utrecht (SZOA) heeft Cees van Oosten het college verzocht handhavend op te treden tegen de detailhandel in de Jaarbeurs,’die in strijd is met het bestemmingsplan en die de plaatselijke middenstand grote schade toebrengt.’
Alleen op koopzondagen betaald parkeren In de Binnenstad blijft parkeren op zondag gratis, uitgezonderd koopzondag. Een motie van het CDA om niet alle zondagen betaald parkeren in te voeren, kreeg in de gemeenteraad brede steun. De cijfers van Parkeerbeheer laten zien dat de opbrengsten van kortparkeren op de koopzondagen maar net opwegen tegen de de kosten.
GVU naar Connexxion De verkoop van het GVU aan Connexxion gaat door. Hoewel alle partijen in de gemeenteraad het een lastig onderwerp vonden, was de meerderheid het met de plannen van het college eens. Het burgerinitiatief ‘Geen verkoop GVU’ kreeg niet de steun van een meerderheid in de raad. Alleen de SP, Leefbaar Utrecht en Burger en Gemeenschap stemden voor. Indiener Eggermont verzamelde de benodigde 2500 handtekeningen om het voorstel op de raadsagenda te krijgen.
7
Eenpitters in de zakenwereld Door onze redacteur Dick Franssen
Geloven in jezelf en in de dingen die je doet. Niet koersen op zekerheid en veiligheid, maar nieuwe wegen inslaan als je vindt dat je er aan toe bent. De Binnenstadskrant bracht Jos Bakermans en Vanessa Bartlett samen om te horen hoe je als kleine zelfstandige
weken lang, alleen in de weekenden. Ze is steeds zelf aanwezig om de verkoop te beklinken. Van de vijftig beelden en beeldjes verkoopt ze er vijftien tot twintig, aan hotelgasten, aan mensen die vanaf de Arthur van Schendelstraat via de tuin van Karel V naar de Binnenstad lopen, aan vaste klanten. Half december richtte ze op Pieterskerkhof 15 een driedaagse tentoonstelling in voor haar schoonvader, de Utrechtse kunstenaar Waldy Vastrick, ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag.
moet overleven in de zakenwereld. Samen gaven ze het antwoord: je slaagt alleen wanneer je overtuigd bent van je kwaliteiten. Maar er is nog iets nodig: passie. Vanessa Vanessa Bartlett won in 2000 de Utrechtse startersprijs voor ondernemers. De jury was diep onder de indruk van het ondernemingsplan dat ze maakte voor haar winkel in de Teelingstraat. Ze verkocht er woonaccessoires en kunst, als ‘kunst in wonen’. In 2005 vond ze het welletjes. Ze zette haar winkel te koop op Marktplaats. De eerste dag kwamen er vier reacties. Eén van die vier werd de nieuwe eigenaar. Ze stapte over op het organiseren van tentoonstellingen, vooral van werk van dezelfde kunstenaars met wie ze al zaken deed. Ze houdt exposities van beelden in de tuin van hotel Karel V. Vier
Jos Zoals zoveel andere studenten wilde Jos Bakermans (48) na zijn studie economie werken bij een groot concern, het liefst een multinational. Het werd PTT Post. Hoofd commerciële zaken van het postdistrict Den Haag. Na zeven jaar begon hij voor zichzelf. Hij ging handelen in stickers met gouden randjes. ‘Goldline paper and gifts’, heette zijn bedrijf. Na verloop van tijd stapte hij over op luchtreinigers. En tegenwoordig handelt hij in zichzelf: hij is adviseur organisatie-ontwikkeling. Zijn klanten zitten vooral in het midden- en kleinbedrijf. Op een beurs waar hij met zijn luchtreinigers stond, ontmoette hij zijn vrouw Hannah. Zij woonde Achter Sint Pieter, achter de Krakeling. Inmiddels is dat huis eigendom, en ook het huis er naast.Samen hebben ze twee kinderen. Jos stak veel tijd in de verbouwing van hun nieuwe bezit. Aan zijn werk als adviseur leek hij niet meer toe te komen.
IJs gebroken De Binnenstad is een dorp, maar toch zien Jos en Vanessa elkaar voor het eerst. Maar het ijs breekt snel. Direct al, wanneer Vanessa vertelt dat ze consumentenkunde studeerde aan de Hogeschool Diemen, en Jos zegt dat hij daar nog les gaf. Na de hbo ging ze naar de Vrije Universiteit, richting cultuur, organisatie en management. Jos: ‘Met jouw studies kun je alle kanten op’. Vanessa:’Ik wou iets voor mezelf, met m’n eigen mensen om me heen. Ik wilde de dingen doen waar ik goed in ben, zonder op de één of andere manier onderdrukt te worden. Ik wil zelf de beslissingen nemen. Ik veronderstel dat ik niet tot mijn recht kom in een organisatie waar ik aan de verwachtingen van anderen moet voldoen.’ Keurslijf Jos: ‘Mijn belangrijkste drijfveer is vrijheid van handelen. Ik wil niet in een keurslijf zitten, niet op een vast tijdstip ergens moeten zijn en dan tot een bepaald uur moeten blijven. De organisatie mag niet groter zijn dan mijzelf. Ik wil éénpitter zijn. Dan kan ik sneller tot resultaat komen. Ik kan dan veel meer m’n inspiratie volgen, veel vlugger m’n creativiteit omzetten in acties. In grote organisaties ga je gauw in de aanpassing zitten. Natuurlijk, er zijn wel plekken waar je veel speelruimte krijgt. Maar toch.... er zijn zoveel machtspelletjes. Die wereld moet je liggen. Mij ligt ie niet. Je bent gewoon een schakeltje’ Afwisseling Vanessa: ‘Er komt iets in je op, en dan kijk je of het werkt. Dat kun je doen, in onze positie.’ Jos: ‘Er komt bij dat ik van afwisseling houd. Ik kan niet uren achtereen achter een bureau zitten. Dan word ik ongedurig. Mijn adagium is: ik doe wat ik wil doen. Dat ik dan misschien allerlei financiële zekerheden verlies, houd me niet tegen.’ Vanessa: ‘Er waren dagen dat ik in mijn winkel zat en dacht: ‘Het wordt tijd dat ik wat verkoop; er moet wat gebeuren.’ Je moet niet vergeten dat het een moeilijke periode was. In 1999 stortten de consumentenuitgaven in. De dingen die ik verkocht zijn heel conjunctuurgevoelig. Toch had ik nooit het idee dat het echt zou misgaan. En dat is ook nooit gebeurd’. Goede neus De startersprijs leverde haar in 2000 tienduizend gulden op, plus een enorme hoeveelheid publiciteit. Haar winkel was meteen bekend. Ze kreeg niet alleen kijkers, maar ook kopers. ‘Ik heb er een goede neus voor. Ik heb jonge kunstenaars aan mij verbonden die goed verkopen. In het begin moest ik er voor honderd procent
Vanessa Bartlett (© Sjaak Ramakers)
>> vervolg op bladzijde 8 >>
8 Tweede treintjeswinkel Etalages waarin iets beweegt zijn er niet veel meer. De potten-en pannenwinkel Van Dillen op het Vredenburg leek de laatste, maar nu is er in de Minrebroederstraat toch weer één bijgekomen.
Jos Bakermans (© Sjaak Ramakers) >> vervolg van bladzijde 7 >> van leven, en dat ging. Later, toen ik getrouwd was, hoefde het niet meer.’ Vanessa (36) heeft twee kinderen, één van drie en één van zes maanden. Ze is blij dat ze niet meer de hele dag in de Teelingstraat hoeft te zitten, maar een belangrijk deel van haar werk als tentoonstellingsmaker vanuit haar huis kan doen. Ze hoeft er niet full-time mee bezig te zijn om er toch zeker evenveel mee te verdienen als vroeger. ‘Ik heb nog nooit een expositie georganiseerd waarop ik niks verkocht. Als je het drie of vier keer per jaar doet, hoef je verder echt niet te werken. Maar je moet wel een netwerk hebben, en in stand houden. En dat is moeilijker, zonder de winkel.’ Jos: ‘Een winkel is beperkend. Het maakt je afwachtend. Je kunt er niet op uit. Dat gevoel had ik ook als ik met m’n luchtreinigers op beurzen stond. Tijdens voetbalwedstrijden zie je geen hond.’ Vangnet Zijn ze bang zonder geld te raken? Vanessa:’Nee, nooit eigenlijk. ‘t Kan zijn dat één project niet goed gaat, maar dan vind je wel wat anders. Je moet overtuigd zijn van jezelf.’ Jos:’En geloven in de dingen die je doet.’ Vanessa: ‘Het moet wel in je zitten dat je kunt leven met onzekerheid. Lang niet iedereen kan dat’. Veel mensen met een vaste baan hebben de gelegenheid het zo nu en dan iets rustiger aan te doen. En als ze ziek worden gaat het salaris toch gewoon door. Jos:’In organisaties is er altijd een vangnet. Ik ben daar niet jaloers op.’ Vanessa: ‘Af en toe lijkt het me heerlijk’. Jos:’Als je je wilt ontwikkelen moet je de omgeving verlaten waar het veilig is. Pas als je daarbuiten stapt ontdek je de leuke dingen’.
Veranderaar Jos is meer dan een rechttoe-rechtaan adviseur. Hij is vooral een veranderaar, op allerlei gebieden. Hij helpt zowel bij de ontwikkeling van een bedrijfsvisie als bij het verbeteren van de verkoop. Hij geeft trainingen die zijn gericht op samenwerking en hij doet persoonlijke coaching. Spiritualiteit speelt in zijn werk een grote rol. Hij kan neuro-linguistisch programmeren en is meditatieleraar. Van alle moderne markten thuis, dus. Zijn werk brengt hem in contact met heel verschillende mensen, in verschillende situaties. Hij heeft er veel plezier in. Maar waarom stak hij dan zoveel tijd in het verbouwen van zijn huizen? Jos:’Omdat ik daar enorm van geniet. Ik verdien mijn brood met dienstverlening. Maar om daarnaast gewoon te bouwen, om concreet bezig te zijn, met m’n handen, dat is echt fantastisch.’ Drijfveer Jos zegt dat hij ook zonder reclame net zo veel werk kan krijgen als hij wil. En met dat werk verdient hij per uur aanzienlijk meer dan een bouwvakker. Dus zou het handiger zijn om zelf zoveel mogelijk advieswerk te doen, en het bouwen uit te besteden. Jos; ‘Ja, maar dat vind ik niet leuk. Je zit fout als geldverdienen je drijfveer wordt. Ik wil soms niets in m’n agenda hebben. Dan ga ik lekker naar het strand of zo. Vanessa: ‘Dat vind ik knap van hem. Hij kan het loslaten. De neiging bestaat om zoveel mogelijk te willen verdienen. Als je niet oppast doe je niks anders dan werken, en laat je alles wat er verder moet gebeuren door anderen doen. Ik denk dat ik mijn werk zo leuk vind omdat de kunstenaars met wie ik omga zo bezield bezig zijn. Ze inspireren je gewoon. Ik doe iets voor ze waar ze zelf meestal niet zo goed in zijn: hun werk verkopen.’
Treintjes rijden in de etalages van een nieuwe, zeer lichte, van veel glas voorziene winkel, waarin alleen spullen van Märklin te koop zijn. Dat zijn, behalve treinen, rails en verder alles wat er verder bijkomt, ook stoommachines en bouwpakketten van kranen. Zoals je Apple-stores hebt zo heb je nu in Europa Märklin-stores, maar veel zijn het er nog niet. Pas drie, Utrecht inbegrepen. Eigenaar is Hans Kuyper, die aan de overkant van de straat, de noordzijde, al 48 jaar Kuijper’s Hobbyhuis heeft, ook al een winkel met voornamelijk treintjes. Hij vertelt dat de ‘oude’ winkel te klein begon te worden, en dat hij met de nieuwe zaak een poging onderneemt om kinderen weer een beetje bij de computer weg te halen, en aan ’t spelen te krijgen ‘met dingen die ze gewoon kunnen vasthouden.’ Aan de presentatie zal het in elk geval niet liggen. Die is helemaal van deze tijd. Tegenwerpingen dat Märklin-speelgoed toch wel kostbaar is om aan kinderen te geven, wil hij niet horen. ‘Voor 69 euro heb je al een beginnersset. Een hoop kinderen hebben een play station van honderden euro's, en bakken vol hartstikke dure spelletjes.’ Kuyper heeft in beide winkels dezelfde spullen, maar in de nieuwe zaak ogen ze mooier. Kostbare modellen zijn er bij, voor de echte verzamelaars. Uit voorzorg gaan ’s avonds de metalen rolluiken neer.
Hans Kuyper met een locomotief waarin een hele stoommachine zit (© Dick Franssen)
9 Oostmeijer wint opdrachtgeversprijs met Bolwerk
‘Ware architectonische kwaliteit’
Edwin Oostmeijer in Het Bolwerk (© Job de Jong) Door één onzer redacteuren
Projectontwikkelaar Edwin Oostmeijer is de trotse winnaar van de Gouden Piramide 2006, de rijksprijs voor opdrachtgevers van een ‘ontworpen en gebouwd object’. Hij kreeg de prijs met het appartementengebouw Het Bolwerk aan het Servaasbolwerk. Tien jaar vocht hij voor de verwezenlijking van zijn plan voor nieuwbouw op de plek van de gecamoufleerde Duitse bunker. Hij kreeg te maken met tegenstand van allerlei mensen en groeperingen, die vonden dat de bunker niet weg mocht. Eind 2003 ondertekenden bekende Nederlanders als Frits Bolkestein, Els Borst en Ed van Thijn zelfs een open brief tegen sloop. Oostmeijer belde daarop Els Borst en vroeg naar haar beweegredenen. Ze bleek de bunker niet te kennen, noch de hele voorgeschiedenis van het bouwplan. Ze had getekend, uitsluitend omdat in het stuk dat zij had ontvangen stond dat het om een ‘belangrijk bouwwerk’ ging. Toen Oostmeijer in de gemeenteraad vertelde hoe het gesprek was verlopen smolt de laatste weerstand weg. Er ontstond een sfeer van ‘waar bemoeien die mensen van buiten Utrecht zich eigenlijk mee?’ Subtiel Uit het juryrapport:’ Oorspronkelijk waren niet alle juryleden even overtuigd van de architectonische kwa-
liteit van het project. Maar het bezoek maakte korte metten met de aanvankelijke bedenkingen. In de nabeschouwing bracht een jurylid zijn enthousiasme als volgt onder woorden: ‘Het complex is zo subtiel, zo mooi gedetailleerd, zo verfijnd.’ Anderen roemden de geweldige situering in de omgeving en de rust die het geheel uitstraalt. Geconcludeerd moet worden dat zowel de geschiedenis als het eindresultaat van Het Bolwerk haarfijn illustreert waar de Gouden Piramide, als opdrachtgeversprijs in de architectuur, voor stáát. Een inspirerende opdrachtgever die in nauwe samenwerking met de architect ware architectonische kwaliteit weet te bereiken.’ Het Bolwerk is een ontwerp de Belgische architect bOb van Reeth, Kennismaking Oostmeijer (43) begon zijn loopbaan als journalist. In die tijd kocht hij zo nu en dan een huis, dat hij opknapte en vervolgens weer verkocht. Zijn eerste kennismaking met Van Reeth was tijdens een interview. Hij vertelde de architect zijn idée over nieuwbouw op het Servaasbolwerk. Het sprak Van Reeth zo aan dat hij onmiddellijk ging tekenen. Oostmeijer, die in Het Bolwerk woont, is druk op zoek naar nieuwe bouwplaatsen. Rond de zomer denkt hij weer ergens in Utrecht te kunnen beginnen.
Tien jaar Museumkwartier
Tevredenheid overheerst Door onze redacteur Ben Nijssen
Ze moesten geduld hebben, de bewoners van de zuidelijke Binnenstad die op 6 december naar de Sterrenwacht kwamen om met de gemeenteraad te praten over het Museumkwartier. Eerst mochten namelijk de museumdirecteuren hun zegje doen, tenminste voor zover ze er waren. EU-subsidie De bezoeken van de gemeenteraad aan de wijken zijn bedoeld om bewoners, ondernemers en andere belanghebbenden hun mening kenbaar te laten maken. Het Museumkwartier is nu alweer vijf jaar afgerond (althans de EU-subsidie was tot die tijd te gebruiken) en daarom was dit een mooi moment. Na een wat moeilijke start kwamen de opmerkingen en daarmee de kritiek toch wel los. Het openbaar vervoer naar de musea functioneert niet goed. Naar het Spoorwegmuseum rijdt met groot succes een trein (200.000 passagiers per jaar), maar die kan niet voor de andere musea worden ingezet. Een nieuwe buslijn richting Spoorwegmuseum zou ook kunnen lopen langs Leeuwenbergh, die vanaf komend muziekseizoen als vervanger van de kleine zaal van het Muziekcentrum gaat dienen. Looproute Lopend zijn de musea en andere bezienswaardigheden moeilijk te vinden. Voor een goede bewegwijzering heeft de gemeenteraad ook in 2007 nog geen geld over. De belangrijkste looproute door het Museumkwartier is de Lange Nieuwstraat, die van de Dom naar de musea leidt. Deze weg staat echter nergens als route aangegeven en is ook nog eens een onaantrekkelijke route. Kritiek was er ook op de promotie van Utrecht. Elk jaar opnieuw wordt een nieuw thema of evenement gepropageerd. Wat is bijvoorbeeld het nut van de Tour de Francevoor de promotie van de stad? Kun je niet beter de echt positieve punten van de stad blijven benadrukken?
Paar missers De belangen van de musea conflicteren met die van andere ondernemers. De bewoners, die zich vanaf het begin al hebben afgevraagd waarom Doornroosje wakker gekust moest worden, vragen zich nu weer af waarom je steeds maar moet proberen nog meer bezoekers naar het Museumkwartier te trekken. Anderzijds: als je tussen verschillende ontwikkelingen als bewoner moet kiezen, dan zijn de bezoekers van de culturele stad de kwaadsten niet. Kan je die dagjesbezoekers niet verleiden tot een wat langer verblijf? De ligging in het centrum van het land is in dit opzicht niet gunstig en het hotel aanbod is ook niet optimaal. Duidelijk werd ook dat promotie van de Binnenstad zich niet moet beperken tot het Museumkwartier. Het hele centrum moet gepromoot worden en daarin moet dan ook geïnvesteerd worden. De raadsleden kregen te horen dat ze toch wel een paar grote missers hadden gemaakt. Zo lijkt het Museumkwartier door allerlei ontwikkelingen ook een verslaafdenkwartier te worden en ook de verwikkelingen rond de oude rechtbank in de Hamburgerstraat verdienen weinig lof. Financiële aspecten spelen hier een hoofdrol. Maar de grootste misser in het museumkwartier is het gemis aan een Utrechts Historisch Museum. Welk college pikt dit nu eens op? Verborgen plekken Om geen verkeerde indruk te wekken: tevredenheid overheerste. Het algemene gevoelen is dat je, zoals een museumdirecteur het verwoordde, een trots gevoel krijgt wanneer je je gasten op een rustig moment langs de wat verborgen plekken kan leiden en kan laten zien welke kwaliteit het gebied heeft. Deze kwaliteit gaat niet samen met massatoerisme, winkel- of uitgaansgebied. Dat is dan ook de reden waarom de bewoners in de jaren 90 voor het museumkwartier hebben gekozen.
www.binnenstadskrant.nl
10
Het ontstaan van een zebrapad
Opeens is er een zebrapad (© Saar Rypkema) Door onze redacteur Christa Stigter
Opeens blijkt op maandagochtend een zebrapad geschilderd te zijn op de hoek van Moreelsepark en Laan van Puntenburg. Ouders van de leerlingen van basisschool De Twijn maakten het de avond daarvoor. Ze willen hiermee
Perikelen rond Muziekpaleis Onder het personeel van het Muziekcentrum bestaat onrust over de privatisering en de inrichting van de nieuwe organisatie. Volgens wethouder Schouten kan die onrust pas verdwijnen als vermoedelijk eind februari het geactualiseerde ondernemingsplan klaar is en duidelijkheid is verkregen.
het veilig oversteken van de kinderen garanderen. Sinds de onfortuinlijke brand in De Twijn gaan de basisschoolleerlingen met bussen van de oude locatie naar een dependance in Overvecht. De bussen staan dan ‘s ochtends vroeg tijdens het spitsuur achter de Inktpot geparkeerd. Op dat tijdstip is het een komen en gaan van fietsers, auto’s en voetgangers die zich met grote spoed naar het station en vanaf het station naar de vele bedrijven op Hooch Boulandt begeven. Daar komt dan nog eens het sluipverkeer vanaf de Catharijnesingel bij en het keren van de bussen, sommige vijfentwintig meter lang, vanaf de GVU-parkeerplaats naast de Inktpot. Spontaan burgerinitiatief Op zondagavond 15 oktober is de maat vol. Om 22.00 uur ‘s avonds besluit een aantal ouders van de ouderraad van De Twijn dat er actie moet worden ondernomen voordat er ongelukken gebeuren. Grote potten verf en kwasten worden in de fietstassen gestopt met het doel een zebrapad te
maken zodat de kinderen veilig kunnen oversteken. Tijdens het verven vragen de wegmarkeerders fietsers tussen de witte strepen te fietsen en automobilisten om even over de stoep te rijden. Het resultaat oogt professioneel. Het zebrapad is bijna niet van echt te onderscheiden. De volgende morgen staan ook klaar-overs klaar en kunnen de kinderen veilig oversteken. Vervolgtraject De ouders waren bang dat een verzoek aan de gemeente om een zebrapad te maken te lang zou duren met alle gevolgen van dien. Het zebrapad blijkt ook functioneel voor andere voetgangers. Het is op ieder tijdstip een goede en veilige plaats om over te steken. Auto’s beginnen bij het zien van het zebrapad af te remmen en stoppen veelal. Het lijkt een goede zaak als dit zebrapad officieel wordt gemaakt door de gemeente, de contouren zijn aan het vervagen. Als dat gebeurd is, stel dan ook een dertig-kilometerzone in voor Hooch Boulandt. Er is nog geen kalf verdronken en door een zebra kunnen we dat zo houden.
De gemeente heeft zich verplicht tot medewerking aan de realisatie van winkelgebouw Vredenburg Noord van Corio. Deze verplichting omvat onder andere de levering van bouwrijpe grond in 2007. Op een deel van die grond staat nu nog de kleine zaal van het Muziekcentrum. Om aan de verplichtingen te voldoen moeten Corio en gemeente op korte termijn 23 vergunningaanvragen indienen. Ter voorkoming van schadeclaims van Corio en om ernstige vertraging te voorkomen is het van groot belang deze aanvragen voortvarend af te doen, zo zegt de wethouder. Inmiddels is er al vertraging, vooral als gevolg van de langere periode van vaststelling van het Structuurplan. Die vertraging is weer veroorzaakt door de ontwikkelingen rond luchtkwaliteit. De sloop van de kleine zaal is nu gepland vanaf 1 juli 2007, en de opening van het Muziekpaleis in 2011 (in plaats van in 2010). In 2006 heeft de raad de motie ‘Kappen met te vroeg kappen III’ aangenomen. Er staat in dat kap pas kan plaatsvinden nadat alle benodigde vergunningen bruikbaar zijn. In deze situatie betekent wachten op een bruikbare bouwvergunning tenminste één jaar vertraging. Die vergunning is er namelijk pas op zijn vroegst eind 2007. Daarna zou geveld kunnen worden. ‘Dat vinden wij onaanvaardbaar’, zo zegt de wethouder namens het college. De huidige vertraging leidt tot extra bouwkosten van € 4,8 miljoen toe. Ze worden grotendeels gecompenseerd met rentevoordelen.
11
Vredenburg mooier en gezelliger? Door een onzer redacteuren
Zo ziet het Vredenburg er uit als de plannen voor het stationsgebied zijn uitgevoerd: tegenover C&A staat een groot gebouw van Cório met twee etages winkels en daarboven appartementen. In de buurt van Dixon eveneens een flink uit de kluiten gewassen bouwblok van Cório met winkels en woningen en een nieuwe entree van Hoog Catharijne. Het oude secretariaatsgebouw van de Jaarbeurs, waarin nu de toegang tot HC zit, is verdwenen, evenals Peek&Cloppenburg. In de noordwesthoek torent het nieuwe muziekpaleis overal bovenuit. Van het plein is een rechthoekige open ruimte overgebleven. Veel kleiner, maar mooier en gezelliger dan nu, zegt Marjo de Kraker van het ingenieursbureau van Stadswerken. Ze houdt haar presentatie in een zaaltje van het Projectbureau Stationsgebied, diep weggedoken in het Gildenkwartier. Haar publiek bestaat uit ondernemers en bewoners uit de omgeving van het Vredenburg. Dat het plein kleiner wordt, daaraan twijfelen ze niet. Maar gezelliger..... dat wil er niet in. Eén van de aanwezigen, Leo Harteveld, verwoordt het zo: ‘Het zijn mooie verhalen, maar het is allemaal theorie. Het komt allemaal aan op handhaven, en dat gebeurt in Utrecht niet. Elk terras loopt uit de hand. Bedenken is één, maar hoe het werkt is twee.’ Bijval uit de zaal: ‘Kijk maar naar de markt. Wat de marktmeester de hele dag doet weet ik niet, maar overal is het een rotzooi. De ambtenarij is heel slecht.’ Iemand anders: Wordt het wel hufterproef ? Alsjeblieft geen dure verlichting, want alles wordt kapotgemaakt.’
De concept-marktopstelling op het Vredenburg
Geen kopietjes De stemming zit er goed in. Als Marjo de Kraker een plaatje toont van het plein met terrassen langs alle wanden vermengt de scepsis zich met verbazing. ‘Terrassen voor Douglas, Perry, InWear, Esprit, Coolcat, Sacha en Steps, denk je dat ze dat willen?’ De wethouder van het stationsgebied heeft deze tekeningen nog niet gezien. Het zijn nog maar studies, nog maar mogelijke oplossingen. De Binnenstadskrant kan er ook geen kopietjes van krijgen. De enige mogelijkheid is foto’s maken van de projecties op het scherm. Mooi zijn de plaatjes op die manier niet. Luxueuze aankleding De markt. Nu 240, straks 180 kramen. De zaal kijkt naar de proefopstellingen. Het moet volgens De Kraker kunnen, met voldoende ruimte voor het drukke voetgangersverkeer van HC en station naar de oude Binnenstad. De gemeente heeft geld gereserveerd om het plein luxueus aan te kleden, met mooie bestrating, bijzondere banken, aparte verlichting. Stadswerken rekende uit dat tien uur markt op dit moment 36 uur troep betekent. Dat kan, met een betere logistiek, heel anders. Het Vredenburg zal straks veel minder tijd als marktplaats, en veel langer als een echt plein functioneren. Utrecht aan je voeten Patrick Fransen, bij architectenstudio Herman Hertzberger belast met het muziekpaleis, vertelde hoe het ontwerp was geëvalueerd. Niet langer zit een glazen kubus als een doorzichtige regenjas om alle zalen. Het dak van de grote zaal is weer voor de helft vrij. Gigantische liften voor tachtig personen brengen de bezoekers naar boven, tot in het restaurant, van waaruit heel Utrecht aan je voeten ligt. Hoger boven de straat dan V&Drestaurant La Place. Achtduizend bezoekers kunnen tegelijkertijd in het muziekpaleis. Fransen vertoonde mooie doorsneden, met minuscule mensen in allerlei zalen. Leuk om te bekijken. Overkluizing Tijdens een presentatie voor de wijkraad, en ook nu weer, werd het duidelijk dat er een
Nieuw op oud (© Architectuurstudio Herman Herzberger) ernstig ‘pijnpunt’ zit in de plannen voor de Catharijnesingel. Corio heeft bedongen dat er boven de singel een honderd meter breed, tamelijk ondiep plein komt, waar de voetgangersstromen bij elkaar kunnen komen. Onder dat plein loopt dus het water, wat tegen die tijd teruggekeerd is in de singel, met daarnaast, aan de stationskant, de weg. Corrie Huijding van de wijkraad sprak laatst al oneerbiedig over ‘een nieuwe junkentunnel’. Chris de Vet van het Projectbureau liet wat plaatjes zien van de singel, van studies die de politiek nog niet hebben bereikt. Het lijkt een onoplosbaar probleem. Stedebouwkundige Riek Bakker zat er destijds ook al mee. En toen ging het nog maar om overkluizing van een meter of veertig. De vraag is ook of de weg naast het water wel breed genoeg is. Volgens de plannen krijgt hij drie rijstroken, één voor noord-zuid-verkeer, één voor zuid-noord-verkeer, en één richting parkeergarages. ‘Volgens ons kan dat niet’, zegt Gert-Jan Dousi van Cório. Maar volgens Onno Meerstad van de Projectorganisatie is het genoeg, ‘Computerprogramma’s tonen dat aan. Alleen hebben we de situatie op donderdagavond en zaterdagmiddag nog niet uitgetest.’ Enorme garage Dousi vertelt enthousiast dat de kopers van de appartementen op en rond het plein geen eigen garage krijgen, maar hun auto’s kunnen stallen in de nieuwe parkeergarage onder het Vredenburg. Er komt ruimte voor 1280 auto’s. In de huidige garage is plaats voor 330 auto’s. Een flinke uitbreiding dus. ING gaat de appartementen verkopen. Dousi denkt dat ze drieduizend euro de vierkante meter moeten opbrengen.
Domkerk Jan Jansen (orgel); Franck, Trois Chorals; collecte
Binnenstad Culturele Zondag: Nieuwjaarsduik www.culturelezondagen.nl
Geertekerk Bachcantatedienst olv Johan Rooze: BWV 65, Sie werden aus Saba alle kommen; collecte
Pieterskerk Cappella Amsterdam olv Daniel Reuss: La voix humaine; Poulenc, Figure Humaine; Martin, Mis voor dubbel koor; Messiaen, O Sacrum Convivium; € 15/10
Domkerk Zaterdagmiddagmuziek; collecte
Geertekerk Kamerkoor Ad Parnassos
Zo 7 12.00
Zo 7 19.30
Vr 12 20.15
Za 13 15.30
Za 13 20.00
Zo 14 Geertekerk 16.00 UMA-Kamerorkest olv Marco Bons; Ligeti, Roemeens Concert; Shostakowitsj, Kammersinfonie op. 83a;
Domkerk Zaterdagmiddagmuziek; collecte
Za 6 15.30
JANUARI
Za 30 15.30
Geertekerk ASKO-Kamerkoor olv Jos Leussink mmv Anne Faulborn (klavecimbel): Verborgen Tuinen; Saariaho, Nuits, adieux (twee versies); Van Eck, Raderwerk; Kreij, EOX; Saariaho, Jardin Secret II; Zegers, Singulariteit
Za 20 21.00
Jacobikerk Kamerkoor Sjanton en Cantate Kamerkoor Houten olv Chris Pouw mmv Sinfonia Utrecht, Gilles van
Domkerk Zaterdagmiddagmuziek; collecte
Za 27 15.30
Za 27 20.00
Pieterskerk Kamerkoor VENUS olv Gijs Leenaars: Ida y vuelta; Michans, Salmos (selectie); Manneke, Almenos flores, almenos cantos, Canto III; Kagel, Rrrrrr...; Spaanse polyfonie; € 12/10 www.kamerkoorvenus.nl
Vr 26 20.15
Do 25 Kikker 20.30 Cinemuze: films bij muziek van Weiland, Badings en Bruynèl; € 12/9
Zo 21 Gertrudiskerk 15.00 Vocaal ensemble Trajecti Voces olv Dirkjan Horringa: Romantici voor de donkere dagen; werken van Mahler, Reger, Wolf en Brahms; € 12/10 (voorverkoop)/6 vvk www.trajectivoces.net
Nicolaïkerk Coqu en Lelikoor olv JanJoost van Elburg; Pärt, Magnificat Antifonen; Gombert, Magnificat Tertii et Octavi Toni; Rachmaninov, Vespers; € 9/7
Za 20 20.30
K&W Orkest van Utrecht olv Yiorgos Moutsiaras mmv Roderigo Robles de Medina (piano); Rossini, Ouverture L’Italiana in Algeri; SaintSaëns, Pianoconcert Nr. 2; Beehoven, Symfonie nr. 7; € 9 kinderen tot 12 jaar gratis
Za 3 20.15
Gertrudiskapel Amsterdam String Quartet; Haydn, Strijkkwartet in C, op. 20 nr. 2; Mozart, Strijkkwartet in G, KV 387; Gassmann, Strijkkwartet in g, op. 2 nr. 1; € 17,50 Pieterskerk Nederlands Kamerkoor olv Paul Van Nevel: Een Praagse lente in de Renaissance; werken van Regnart en Gallus; € 15/10 Domkerk Zaterdagmiddagmuziek; collecte
Do 8 20.15
Vr 9 20.15
Za 10 15.30
Geertekerk Bachcantatedienst olv Johan Rooze: BWV 181, Leichtgesinnte Flattergeister; collecte
Domkerk Zaterdagmiddagmuziek; collecte
Za 3 15.30
Zo 4 19.30
Pieterskerk Cappella Gabrieli olv Maarten Michielsen; Gesualdo, Sacrae Cantiones, bewerkt door Joop Voorn, Henri Broeren en Theo Verbey; € 10/6
Vr 2 20.15
FEBRUARI
Nicolaïkerk Studenten HKU: Open Performance Site
Za 24 20.30
Lutherse Kerk Liza Ferschtman (viool) en Inon Barnatan (piano); werken van o.a. Brahms en Schumann; € 15
Geertekerk Bachcantatedienst olv Johan Rooze: BWV 54 (solistencantate), Widerstehe doch der Sünde; collecte
Zo 4 19.30
Za 10 20.15
Lutherse Kerk La Primavera: O felici occhi miei; Italiaanse en Spaanse muziek uit de late renaissance; € 18/16
Zo 4 15.00
Domkerk Zaterdagmiddagmuziek; collecte
Geertekerk Het Orkest olv Alexander Vakoulsky; Dvorak, Symfonie nr. 8; Brahms, Symfonie nr. 2; € 15/10
Za 3 20.15
Za 10 15.30
Domkerk Zaterdagmiddagmuziek; collecte
Za 3 15.30
MAART
Zo 25 Janskerk 17.00 Schola Davidica olv Lisette Bernt mmv Gert Oost (orgel): Choral Evensong; collecte; www.scholadavidica.nl
Domkerk Zaterdagmiddagmuziek; collecte
Za 24 15.30
Het college van b. en w,. wil dat uiterlijk eind 2009 voor alle 1250 Utrechtse dak- en thuislozen een plan is gemaakt voor terugkeer in de maatschappij. Het gaat hierbij om stappen op het gebied van wonen, zorg, inkomen en dagbesteding. Deelname is niet vrijblijvend, zowel voor de mensen uit de doelgroep, als voor de deelnemende instanties.
Thuislozen moeten aan de slag
De ouders van kinderen uit de omgeving van het Wolvenplein krijgen na drie jaar actievoeren hun zin: er komen nieuwe speeltoestellen in de buurtspeeltuin. In 2001 werden de speeltoestellen weggehaald voor het bouwen van het appartementencomplex Wolvenhof. Ze werden opgeslagen in een loods.Na de oplevering van het complex in 2005 zijn afspraken gemaakt over terugplaatsing. De toestellen voldoen intussen niet meer aan de veiligheidseisen. Daarom komen er nieuwe, uiterlijk in januari.
Speeltuin Wolvenplein
Adressen
Città della Musica is een samenwerkingsverband van inmiddels veertien organisaties die concerten organiseren in de Binnenstad, meestal in kerken. De Città-agenda staat in de Binnenstadskrant en op www.utrecht-muziekstad.net.
Het voormalige uurwerk uit de zuid-toren van de Nicolaïkerk, dat vanaf 1966 uitgeleend was aan het Rijksmuseum, is terug in Utrecht, en staat nu in de kerk. Hierdoor kunnen veel mensen het uurwerk zien èn horen, want er zijn ook twee slagklokken aangesloten op het uurwerk. Het uurwerk kon niet teruggeplaatst worden in de toren omdat daar een houten klokkenstoel met vier luidklokken hangt.
Uurwerk Nicolaïkerk terug in Utrecht
De luchtkwaliteit langs de Graadt van Roggenweg wordt in de toekomst slechter. Het afzuigen en filteren van de lucht uit de toekomstige tunnel onder het Westplein zal niet voldoende zijn om de lucht schoon te krijgen. Een mogelijkheid om de luchtkwaliteit in dit gebied alsnog te waarborgen is om de Westpleintunnel te verlengen tot het 24 Oktoberplein, zo concludeert het college in de bestuursrapportage Stationsgebied.
Langere tunnel
GEND
Ma 25 Janskerk 15.30 Schola Davidica olv Lisette Bernt mmv Gert Oost (orgel): A Festival of Lessons and Carols; collecte; www.scholadavidica.nl
DECEMBER
Jacobikerk Jacobsstraat 171 Janskerk Janskerkhof Organisatie Oude Muziek Oudegracht 158, tel. 2362236 www.oudemuziek.nl Leeuwenbergh Servaasbolwerk 1 Lutherse kerk Hamburgerstraat 9 Nicolaïkerk Nicolaaskerkhof Pieterskerk Pieterskerkhof RASA Pauwstraat 13A, tel. 2316040 www.rasa.nl SJU Jazzpodium Varkenmarkt 2, tel. 2331978 www.sjujazz.nl Domkerk Zaterdagmiddagmuziek; collecte Za 17 15.30
Pieterskerk Multiple Voice olv Paul de Kok: Stabat Mater dolorosa; muziek van o.a. Lassus, Josquin en D. Scarlatti; € 10/6
Pieterskerk Helios kamerkoor & ensemble olv Wolfgang Lange; Als je weet waar ik ben, zoek me dan (première); Manneke, Cantique de Pascal (nieuwe bewerking); € 15/12
Domkerk Zaterdagmiddagmuziek; collecte
Vr 19 20.15
Za 20 15.30
Zo 28 Janskerk 17.00 Schola Davidica olv Lisette Bernt mmv Gert Oost (orgel): Choral Evensong; werken van Pärt, Schnittke, Tsjaikovski, Kastalsky en Glinka; collecte; www.scholadavidica.nl
Pieterskerk Nederlands Studenten Kamerkoor olv Maria van Nieukerken; Twaalfhoven, opdrachtcompositie; Van Beurden, Wie is Lilith; Ligeti, Éjszaka & Reggel; Milhaud, Cantate de la Guerre; Ten Holt, Bi-Ba-Bo; Larsen, May Sky; Eben, De circuito aeterno; € 12/10 Vr 23 20.15
Vr 16 20.15 Domkerk Zaterdagmiddagmuziek; collecte Za 17 15.30 Do 18 Pieterskerk 20.15 Trio Mediaeval: Lumen de lumine; Italiaanse lauden en Engelse conducti uit de 13e eeuw en recent gecomponeerde religieuze muziek; € 17/14,50/10
Zo 28 Leeuwenberghkerk 15.00 Apollo Ensemble olv David Rabinovich; Bach, Ouverture (suite) nr. 1 in C en Tripelconcert voor clavecimbel, viool, fluit, strijkers en bc; Vivaldi, Fagotconcert in Bes en Blokfluitconcert in c
Jacobikerk Projektorkest Utrecht olv Rob Vermeulen; Prokofiev, Symfonie nr. 7; Bartok, De Wonderbaarlijke Mandarijn; € 12,50 Beethoven, Symfonie nr. 2; € 10/8
de Wouw, Marieke Steenhoek, Regula Boeninger en Peter Gijsbertsen; Mendelssohn, Elias; € 17,50 www.sjanton.nl
Za 10 20.15
Za 10 20.30
Nicolaïkerk MUSA olv Peter Dijkstra: Lyriek langs de Oostzee; Brahms, Drei Gesänge op. 42; Mäntyjärvi, Die Stimme des Kindes; Rautavaara, Die erste Elegie; Mahler/ Gottwald, Die zwei blauen Augen; Wolf, Sechs geistliche Lieder; Schönberg, Friede auf Erden; € 9/7
Augustinuskerka Oudegracht 69 Catharinakerk Lange Nieuwstraat 36 Catharijneconvent Lange Nieuwstraat 38 tel. 2317926 Domkerk Achter de Dom 1 tel. 2310403 www.domkerk.nl Doopsgezinde kerk Oudegracht 270 Gebouw Kunsten & Wetenschappen Mariaplaats 27, tel. 2316730 Geertekerk Geertekerkhof Gertrudiskerk Willemsplantsoen 1c tel. 2343307
Hoor en kijk nou eens
Collectief De Baliekluivers (© Klaziena Wieringa) Door onze redacteur Thijs Hanrath
‘Er zit Muziek in de Oudegracht’ is het eerste project van Collectief De Baliekluivers, uitgevoerd van juni tot september dit jaar. Geluiden van de Dom, de Nicolaaskerk, de schillenboer, het straatorgel en allerlei klanken waar Bernadette van Beurten gevoelig voor is en die zij zich nog herinnert uit haar jeugd werden vermengd met jazz-achtige muziek en geïllustreerd met beelden op zeven televisiemonitoren. Wat er nog van rest is een prachtige cd. Bernadette richtte het collectief op en schreef alle composities voor het project. Op die manier kan ze haar verhaal kwijt, zegt ze. Ze heeft erg goede herinneringen aan de tijd dat ze als kind nog woonde op de Oudegracht 387bis a. Eén van de composities op de cd heet dan ook 387 bis a. Losse lijntjes Toen de muziek klaar was kon de band beginnen met repeteren en al gauw werd het project ook een ‘kindje van de band’, aldus Ceciel Borghouts, de pianiste van het collectief. Ceciel weet de band, waarvan de leden allemaal komen uit de contreien van het SJU-huis, goed bij elkaar te houden. Ze is een bindend figuur. Als er wat onenigheden zijn in verband met de vraag wie er soleert of wat dan ook, zij weet het altijd wel op te lossen. Een aanvankelijk nogal fragmentarisch geheel van allerlei losse lijntjes, muziek, geluid en tekst, werd gedurende de repetities langzaam maar zeker een eenheid. Het kreeg een geheel eigen sfeer. Zo werd het ook steeds leuker. Bernadette en Ceciel beleefden er veel plezier aan en kijken er graag op terug. Het heeft inmiddels al geleid tot vergevorderde plannen voor een nieuw project.
Geluidsverplaatsingen De beelden van het nieuwe project met de naam ‘Hoor en kijk nou eens’ zullen een veel belangrijkere rol gaan spelen, aldus Bernadette. Ze heeft bijvoorbeeld het plan de percussionist Nikos Tsilogiannis, zowel als beeldend kunstenaar alsook als slagwerker op film vast te leggen. Als de band dan live speelt, reageren de bandleden niet alleen op elkaar, maar tegelijkertijd ook op de muziek en de beelden van de film. Zo kan Nikos dus ook een ‘solo’ of moet je zeggen een ‘duo’ met zichzelf presenteren… Het wordt een echt klankproject. Er zullen veel samples worden opgenomen van allerlei straatgeluiden. Een ander idee van Bernadette is dat ze in de film aan geluidsverplaatsingen wil doen, bijvoorbeeld je ziet beelden van Hoog Catharijne en hoort het gekwaak in een eendenvijver. Veel van de beelden gaan waarschijnlijk gemaakt en geëdit worden door Hermine Schneider en Arturo Escalante. Interactief De bedoeling is om beeld, klank, geluid en muziek tot een interactief geheel te smeden met het publiek. Het nieuwe project zal weer over Utrecht gaan, want dat behoort nu eenmaal tot de passies van Bernadette: Utrecht, muziek, componeren en de basgitaar.
14
Zeiloren in Wittevrouwenstraat Door onze redacteur Dick Franssen
D66 Utrecht wil de welstandscommissie afschaffen. Hoe komt zo’n aardige partij op zo’n slecht idee? Je moet er toch niet aan denken dat architecten en andere plannenmakers mogen doen wat ze willen. En dat winkeliers ongehinderd hun straten kunnen volhangen met uithangborden en spandoeken. Bij sommige mensen ontwikkelt de smaak zich. Veel jonge kinderen zijn fans van K3, een zanggroepje van volwassen Belgische vrouwen die spelen dat ze veertien zijn. Meestal is het na een poosje over. Ze kiezen een andere held, zoals Ali B, icoon van politiek correct Nederland. Maar ook hij wordt weer ingeruild, bijvoorbeeld voor U2. Zo gaat het lang niet bij iedereen. Er zijn ook volwassenen die K3 leuk vinden, of Jan Smit, of de Anton Pieck-huisjes in De Efteling. Ze kunnen voor hun spulletjes terecht in winkels als Blokker, Kruitvat en Marskramer. En niet te vergeten in tuincentra, van waaruit nostalgische lantarens, Griekse beelden, tuinkabouters en rustieke schuttingen zich over het hele buitengebied
verspreiden. Waar zou het trouwens vandaan komen: de mode om in de vensterbank twee gelijke, vaak wat plechtstatige vazen of potten neer te zetten? Al jaren aan de gang. Karl Weber Karl Weber, beroemd architect, pas teruggekeerd naar zijn geboorteland, vindt dat je de mensen niets in de weg moet leggen. Laat ze bouwen wat ze willen. Nederland zou er lelijker op worden. De welstandscommissie behoedt ons voor veel kwaads. Als je naar de vergaderingen gaat (ze zijn openbaar), zie je dat het geen drammers zijn die aan iedereen een eenzijdige filosofietje over stedenbouw, architectuur en schoonheid opdringen. Natuurlijk, ze hebben wèl opvattingen, en dat is ook de bedoeling. Lees maar in hun pas verschenen prachtige jaarverslag 2005 (
[email protected]) . Ionische kapitelen ‘De gevel van Wittevrouwenstraat 10 ziet er weer net zo uit als rond 1650’, bericht het AD/UN enthousiast. Dat kan niet waar zijn. In die tijd bouwden ze geen huizen met zeiloren. In geen enkele periode trouwens. Maar nu is het dan toch zover. Je zou kunnen zeggen dat Wittevrouwenstraat 10 een typische 2006-gevel heeft. Zo zal het pand de geschiedenis ingaan.
Wittevrouwenstraat 10 (© Patrick van der Sande)
Ionische kapiteel (© Patrick van der Sande) Want dat de oren blijven zitten, staat vast. Ze zijn van stevig beton, zoals de hele buitenkant. Ze moeten doorgaan voor ionische kapitelen. Op het oorspronkelijke, jaren geleden afgebrande gebouw zaten ze ook, maar dan veel kleiner. Holle kies Merkwaardig, dat de welstandscommissie akkoord is gegaan met ornamenten die op z’n zachtst gezegd wel erg groot zijn. Theo Hilhorst, secretaris: ‘Wij wisten daar niets van. Er is een enorm dossier over Wittevrouwenstraat 10. Het was heel moeilijk onderhandelen met de opdrachtgever; er is heel veel gemasseerd om tot een oplossing te komen. De bouw heeft een paar keer stilgelegen door problemen tussen opdrachtgever en aannemer, en er zijn allerlei dingen tijdens de bouw anders geworden dan de bedoeling was. Maar de gemeente wil het proces niet stilleggen. Ze is veel te blij dat er weer een holle kies wordt gevuld. De aannemer heeft de ornamenten op eigen gezag zo gemaakt. Hij heeft detailtekeningen één op één uitgevoerd. Het is nu onomkeerbaar.’ Vindt hij het erg dat het zo gelopen is? Hilhorst; ‘Je moet een aantal curiositeiten in de stad hebben. Dit is er één van.’
Afpoeierprocedures Wat komt er van het handhavend optreden van de overheid terecht als de overheid zelf belanghebbend is, of nauwe banden heeft met een invloedrijke organisatie waartegen handhavend moet worden opgetreden? Volgens Cees van Oosten niet zo gek veel. Het college van b. en w. laat het afweten. En de gemeenteraad doet niets. Van Oosten, luis in de pels van de Utrechtse overheid, was één van de sprekers op de hoorzitting die de gemeenteraad eind november hield over vergunningverlening en handhaving. Als voorbeelden van niethandhaven noemde hij het Holland Casino en het Europlein. Over de zeiloren had hij het niet, helaas. Want het zou aardig zijn geweest om hem te horen vertellen en wat hij had gedaan. De bouw stilleggen? De opdrachtgever dwingen de ornamenten te vervangen? En hoe dan? Of zou hij, wetend hoe ingewikkeld de verhoudingen liggen, het maar laten zitten? Van Oosten deed de gemeenteraad nog een goede tip aan de hand. Klachten of bezwaren tegen de gemeente worden nu behandeld door het college. Het zijn gewoon afpoeierprocedures. Dat moet anders. De gemeenteraad moet, net als in Rotterdam, de behandeling naar zich toe trekken.
Wijkbureau Binnenstad
Kerst in de Twijnstraat Op 17 december was het zover, er werd Kerst gevierd in de Twijnstraat. Eén van de organisatoren was Jacob van de Lagemaat. Om het evenement te financieren deed hij een beroep op het Leefbaarheidsbudget van wijkbureau Binnenstad. Saamhorigheid ‘Samen met Ingrid Kruijen (Transit), Arjan van Beusekom (Roos) en Joke Buys (Kombuys) heb ik het evenement Kerst in de Twijnstraat georganiseerd. Het evenement bestond uit een markt waar spullen werden verkocht die met Kerst hebben te maken. Mooie spullen, geen meuk. Er waren vijfendertig kramen en we hadden de straat versierd in kerstsfeer met verlichting, tuinkaarsen, en dat soort dingen. Met het organiseren van de markt hoop ik de saamhorigheid in de buurt tussen bewoners en winkeliers te versterken. Zo willen we de ouderwetse gezelligheid terug brengen in de straat. De Twijnstraat is vanouds een gezellige, nostalgische straat. Ze doet denken aan vervlogen tijden. Het zou mooi zijn als de straat weer levendiger werd. Omdat zo’n evenement veel geld kost, heb ik via wijkbureau Binnenstad een aanvraag gedaan voor een bijdrage uit het Leefbaarheidsbudget. Heel snel kreeg ik bericht, dat we een bijdrage van 2000 euro kregen. Daar waren we heel blij mee.’
15
gemeente utrecht
Wilt u ook een bijdrage leveren aan de leefbaarheid in uw straat, buurt of wijk? Graag! Dan kunt u een beroep doen op het Leefbaarheidsbudget. Dit bestaat uit geld waarmee het wijkbureau snel kan inspelen op plannen van bewoners, ondernemers en organisaties uit de Binnenstad. Belangrijk is dat het voorstel de leefbaarheid van de Binnenstad ten goede komt. Meer informatie bij wijkbureau Binnenstad op: 030-286 00 00 of www.utrecht.nl/binnenstad.
Jacob van de Lagemaat (© Willem Mes Photography) Contact ‘Dat ik in de organisatie van de kerstmarkt zit, komt doordat ik als eigenaar van Café Ledig Erf lid was van de ondernemersvereniging Twijnstraat en veel ervaring heb met het organiseren van evenementen. De Twijnstraat zocht een evenement dat meer is dan een braderie. Omdat ik in Deventer het Dickens-weekend had bezocht, zijn we op het idee
gekomen de straat in negentiendeeeuwse sfeer te veranderen. Als caféhouder vond ik het leuk om mensen met elkaar in contact te brengen. Ook voor mijzelf was het een makkelijke manier om met veel verschillende mensen in contact te komen. Maar na zesentwintig jaren, zeven dagen per week, was ik het caféleven zat. Nu wil ik kijken, of het leven nog meer te bieden heeft.
Poster kerstmarkt Ik heb plannen om met mijn vriendin een fietspension in de Vogezen over te nemen. Een mooie uitdaging. Ook daar zal het hard werken worden, maar dat zit toch ook wel in mijn aard. De omgeving is er in ieder geval veel rustiger en daar ben ik heel erg aan toe.’ De Twijnstraat wil op de kaart staan en heeft daarom een eigen website: www.twijnstraat.nl.
Spreekuur wijkwethouder
Prijs voor Catharijnehuis
Wijkwethouder Binnenstad, Cees van Eijk, houdt ook in het nieuwe jaar spreekuur en wel op woensdag 31 januari (9.00-10.00 uur) en woensdag 28 februari (9.00-10.00 uur) in het wijkbureau. U kunt vooraf een afspraak maken met het wijkbureau. Tijdens het spreekuur kunt u zaken aan de orde stellen waar extra inspanning of aandacht van het gemeentebestuur voor nodig is. Voor algemene vragen en klachten over bijvoorbeeld de openbare ruimte, kunt u het beste contact opnemen met het wijkbureau.
Het Catharijnehuis heeft de tweede Stimuleringsprijs Lokaal Vrijwilligerswerk 2006 gewonnen. Op 1 december 2006 overhandigde Burgemeester Brouwer een oorkonde en een geldprijs van € 1000,-. “De ongedwongen wijze waarop ‘De Steeg’ en haar vrijwilligers er al jaren zijn, midden in het hart van Utrecht en voor diegenen die moeite hebben daarin een huis te vinden” was voor de gemeente Utrecht de reden om de tweede prijs toe te kennen. In totaal schreven eenentwintig organisaties zich in voor de gemeentelijke Stimuleringsprijs. Zes organisaties werden genomineerd. Het Aboriginal Museum kreeg de eerste prijs. Het Catharijnehuis biedt dagopvang aan dak- en thuislozen die geen harddrugs gebruiken. Vijftien beroepskrachten en veertig vrijwilligers en stagiaires vangen dagelijks 75 bezoekers opvangen. Jaarlijks gaat het om 400 tot 500 dak- en thuislozen. Door de ligging in de Catharijnesteeg staat het huis bekend als ‘De Steeg’.
Cees van Eijk (© Patrick van der Sande)
16 Wmo?
Dat doen we in Utrecht zo Weet u al wat Wmo betekent? Deze afkorting duikt steeds vaker op in verschillende media. Daarom zetten we op een rijtje wat de nieuwe wet voor Utrecht betekent. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is op 1 januari 2007 in het hele land van kracht. De Wmo moet ervoor zorgen dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Gemeenten worden vanaf die datum verantwoordelijk voor veel taken op gebied van welzijn en zorg. Zoals de thuishulp, regelen van ondersteuning van gehandicapten, van dak- en thuislozen en van mantelzorgers en vrijwilligers. Iedere gemeente mag zelf bepalen hoe die ondersteuning eruit komt te zien. Gemeente Utrecht vindt het belangrijk dat mensen zelfstandig blijven wonen, als ze ouder of ziek worden en dat ze werken en sport. Het voordeel van de Wmo is dat u vanaf 2007 met al uw vragen terecht kan bij één van de vijf wijkservicentra in de stad. Aanvragen voor ondersteuning dient u ook hier in.
Wijkbureau Binnenstad Meer informatie? Bel 030 - 286 95 00 (maandag tot en met vrijdag 9.00 tot 17.00 uur), mail
[email protected] of kijk op www.utrecht.nl/wmo Of loop eens binnen bij één van deze wijkservicentra: Wijkservicecentrum Noordwest Bezoekadres: Amsterdamsestraatweg 283, 3551 CE Utrecht Openingstijden: maandag tot en met vrijdag van 09.00 - 17.00 uur Wijkinformatiepunt Overvecht Bezoekadres: Gloriantdreef 1 (in de bibliotheek), 3562 KW Utrecht Openingstijden: maandag tot en met vrijdag van 10.00 - 17.00 uur. Wijkservicecentrum Vleutende Meern Bezoekadres: Dorpsplein 1, 3451 BK Vleuten-de Meern Openingstijden: maandag tot en met vrijdag van 09.00 - 17.00 uur, donderdag van 09.00-21.00 Wijkservicecentrum West Bezoekadres: J.P. Coenhof 260, 3531 HX Utrecht Openingstijden: maandag tot en met vrijdag 09:00 - 13.00 uur. Wijkservicecentrum Zuidwest Bezoekadres: Marco Pololaan 71, 3526 GA Utrecht Openingstijden: maandag tot en met vrijdag van 09.00 - 17.00 uur
Ideeën Zocher nieuw leven ingeblazen In overleg met de buurt herstelt de gemeente het Zocherplantsoen volgens het oorspronkelijke ontwerp van landschapsarchitect Zocher. Tijdens rondwandelingen door het park en informatie-avonden kregen bewoners de kans mee te denken en te praten. Het totale project omvat vijf onderdelen. Hiëronymusplantsoen Dit deel van het park is af sinds september 2005. Dit geldt ook voor de
verharde wandelpaden. Op aanraden van afdeling Monumenten worden de paden van de andere delen van het Zocherplantsoen van een ander materiaal voorzien, zodat ze natuurlijker lijken. Weerdsingel Op dit moment werkt de gemeente aan het Zocherplantsoen bij de Weerdsingel. Deze maand haalt ze een aantal bomen weg en zet ze er nieuwe voor in de plaats.
Hiëronymusplantsoen
Servaasbolwerk
Bouw is klaar, tijd om te gaan straten
Servaasbolwerk (© Gemeente Utrecht/Willemijn Hulscher) De bouw van het Servaasbolwerk is klaar. Nu is tijd om de straat opnieuw te leggen. De Dienst Stadswerken heeft een plan gemaakt dat aansluit bij het Openbare Ruimte Plan. Stadverwarming Vóór de bouw van het Servaasbolwerk is de stadsverwarming onder de rijweg vervangen. Toen heeft de gemeente tijdelijk gestraat, zodat de grond in kon klinken. Daarna reed er zwaar bouwverkeer op de rijweg. Nu straat de gemeente de weg opnieuw. Natuurlijke stenen Het Openbare Ruimte plan geldt voor de Utrechtse Binnenstad. Om de authentieke sfeer van de Binnenstad te houden, schrijft het Openbare Ruimte Plan natuurlijke stenen voor. Het straten gebeurt in twee fases. Fase 1 is inmiddels gestart. Op dit moment wordt vanaf het deel van de ingang van ServaasbolLepelenburg/ Manenburg Na een informatiebijeenkomst en een rondwandeling leek het rond dit onderdeel van het park stil te zijn. Toch bedriegt deze schijn. Er loopt een aanvraag voor een monumentenvergunning voor de verharding van de paden. Begin volgend jaar geeft de afdeling Monumenten van de gemeente deze af. Dan kan ook bij Lepelenburg/Manenburg begonnen worden het opknappen van het Zocherplantsoen. Doordat Eneco hier tegelijkertijd met de stadsverwarming aan de slag gaat, vinden de werkzaamheden plaats in twee fases.
werk 14 in zuidelijke richting tot en met de Abstederbrug gestraat. In februari 2007 start fase 2 vanaf dezelfde ingang in noordelijke richting tot aan de Maliebrug. In beide fases is doorgaand verkeer niet mogelijk en wordt het verkeer met borden omgeleid. IJs en weder dienende is in april alles klaar. Groen De opbouw van de weg bij het Bolwerk blijft hetzelfde. Aan de kant van de huizen ligt een trottoir, dan volgen parkeervakken, de rijweg en het fietspad. Wel gaan vier parkeervakken in het groene driehoekje bij de voormalige bunker naar de andere kant van het driehoekje tegenover de andere zes parkeervakken. Zo ontstaat meer ruimte voor de grote platanen in het Zocherplantsoen. Begin 2007 plant de gemeente het groen voor het Bolwerk. Dit bestaat uit gras met hier en daar rhododendrons en in het voorjaar uit bloembollen. WillemsplantsoenPelmolenplantsoen Het ontwerp voor dit deel van het park is klaar. Dus binnenkort start een inspraakprocedure. In de loop van 2007 gaan we hier van start. Lucas Bolwerk Nu de parkeergarage onder het Lucas Bolwerk niet doorgaat, stelt het college van Burgemeester en Wethouders geld beschikbaar om ook dit deel van het park op te knappen. Het voorlopige plan ligt klaar. Binnenkort wordt u uitgenodigd voor een informatie-avond. In het najaar van 2007 gaat de gemeente hier aan de slag.
17
Wijkbureau Binnenstad
Meer plaats voor fietsen in Stationsgebied Gemeente Utrecht maakt plaats voor de vele fietsen in het Stationsgebied. Daarom is ze maandag 11 december 2006 gestart met het weghalen van te lang geparkeerde fietsen in het Stationsgebied. Zo wordt plaats gemaakt voor andere fietsen. De gemeente heeft vier weken geleden alle fietsen in de fietsklemmen en daarbuiten voorzien van een blauw label. Nu de vier weken om zijn worden alle fietsen met dit blauwe label verwijderd. Etagerekken Daarnaast heeft de gemeente de afgelopen maand fietsklemmen vervangen door etagerekken. Deze rekken bieden parkeerruimte aan de grote hoeveelheid fietsen in het Stationsgebied. De komende maanden worden op
het trottoir vanaf de Mediamarkt tot aan de “Weggeefwinkel” de klemmen vervangen door deze ‘hoog-laag’ rekken. Meer locaties Ondertussen zoekt de gemeente door naar extra locaties die zich lenen voor plaatsen van fietsklemmen. Bij het zoeken naar deze locaties wordt rekening gehouden met plannen en ontwikkelingen van het Stationsgebied. Wethouder Op donderdag 14 december om 14.15 uur heeft wethouder Tymon de Weger het Stationsgebied bezocht. Hij bekeek de nieuwe fietsenrekken met veel interesse. Meer informatie over fietsenacties? www.utrecht.nl/binnenstad 030 - 286 00 00 Meer informatie over ontwikkelingen in het Stationsgebied? www.utrecht.nl/stationsgebied
Veilig Ondernemen Winkeliers, gemeente, brandweer en politie werken hard om de Utrechtse Binnenstad veiliger te maken. Ze streven ernaar om begin 2007 het cerficaat Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) voor de hele Binnenstad te krijgen. Om dit te bereiken voert de Centrummanager Veiligheid concrete maatregelen door om de veiligheid te vergroten. Burenwaarschuwingssysteem Een maatregel van het KVO is het burenwaarschuwingssysteem. Winkeliers worden aangesloten op een draadloos systeem waarmee ze alarm kunnen slaan bij een bedreigende situatie in hun winkel. Dit kost winkeliers maar 12,50 euro per maand. Ook volgen ze op kosten
Is de droom uitgekomen?
van wijkbureau Binnenstad de training ‘Omgaan met lastige klanten’. Inmiddels hebben zich al veel winkeliers aangemeld. Brandveiligheid In de oude Binnenstad is brandveiligheid een belangrijk onderwerp. Om dit te waarborgen moet de Binnenstad goed bereikbaar zijn voor de brandweer en is het van belang dat er voldoende bluswatervoorzieningen zijn. Meer informatie? Bel de Centrummanager Veiligheid op 06-22207600.
Het Aboriginal Art Museum (© Willem Mes Photography) Woensdagavond 6 december 2006 bezocht de gemeenteraad de Binnenstad voor het halfjaarlijkse bezoek aan de wijk. Onderwerp van gesprek was dit keer “Het Museumkwartier: Is de droom uitgekomen?”. Promotie Ongeveer vijftig bewoners, ondernemers, museumdirecteuren en andere belangstellenden discussieerden met de gemeenteraad in hoeverre de dromen van 13 jaar geleden werkelijkheid zijn geworden. Veel dromen zijn uitgekomen, maar toch kwamen er onderwerpen naar voren die om verbetering vragen. Het gaat om de manier waarop Utrecht aan stadspromotie kan doen, de looproute van het Domplein richting Lange Nieuwstraat, promotie van de hele Binnenstad in plaats van een deel ervan, de vindbaarheid van attracties en wegwijzers voor voetgangers. Verslag Van deze bijeenkomst wordt een verslag gemaakt en een boodschappenlijst voor de raad. Deze vindt op www.utrecht.nl/ binnenstad. Ook kunt u het verslag opvragen bij wijkbureau Binnenstad via
[email protected] of via 030286 00 00. Op de website staan ook het verslag
en de bijgewerkte boodschappenlijst van het vorige bezoek van de gemeenteraad, het speeddaten op 14 juni 2006 in de Leeuwenbergh. In deze boodschappenlijst leest u ook de antwoorden van de raad.
Wijkbureau Binnenstad Heeft u een vraag over zaken die in uw buurt spelen? Of wilt u overlast melden? Dan bent u bij het wijkbureau aan het juiste adres. Het wijkbureau is het aanspreekpunt van de gemeente voor bewoners, ondernemers en bezoekers van de Utrechtse Binnenstad. Wijkbureau Binnenstad t 030-2860000 ma t/m vr 9.00-17.00 uur @
[email protected] w www.utrecht.nl/binnenstad U kunt natuurlijk ook even binnenlopen bij het Informatie Centrum Gemeente Utrecht. Hier zit de balie van het wijkbureau Binnenstad. Informatie Centrum Gemeente Utrecht Neudeflat, Vinkenburgstraat 26 ma t/m vr 9.00-17.00 uur do 9.00-21.00 uur za 10.00-13.00 uur
18 ‘Utrecht voor beginners’
Voordat je alles van de stad weet… Door één onzer redacteuren
Thea Quant, gepensioneerd ombudsman van de gemeente, woont vijftien jaar in Utrecht, maar voelt zich nog
tot m’n schouders in het fluitenkruid.... in een juichende omgeving. Nu gewoon als deelnemer meegaan, daar heb ik echt zin in. Ik verheug me vooral op een nieuw onderdeel, een verkenningstocht per boot over de Nieuwegracht. ‘
een nieuwkomer. Daarom heeft ze zich opgegeven voor de cursus Utrecht voor Beginners. Zij is zelf één van de bedenkers van die cursus. Toen Gilde Utrecht haar dit voorjaar vroeg of ze samen met Jetta Ernst, oud-productieleider van de Paardenkathedraal en wijkmanager Els Leicher het plan voor Utrecht voor Beginners wilde uitwerken, zei ze meteen ‘ja’. ‘Ik hoefde er geen seconde over te denken; het is een geweldig idee.’ De afgelopen maanden was ze vier van de zes bijeenkomsten als ‘waarnemer’ van de partij. ‘Ik vond het ontzettend leerzaam en leuk; ik weet nog zo weinig van Utrecht, ook al is het is intussen wèl mijn stad geworden. Ik verbaas me iedere keer weer . Ik loop door de Binnenstad, heel stedelijk, en plotseling sta ik op het Servaasbolwerk
Boschlogie De drie bedenkers lieten zich inspireren door de cursus ‘Boschologie’ in Den Bosch. Honderden mensen volgen daar elk jaar een uitgebreid programma om hun stad beter te leren kennen. Utrecht wilde bescheiden beginnen, met een serie van zes bijeenkomsten op zaterdagochtend, eens per veertien dagen. Gemikt is vooral op nieuwe bewoners. De eerste ‘cursus’ bestond uit een rondleiding in en om de Dom, bezoeken aan het Volksbuurtmueum Wijk C, sterrenwacht Sonnenburgh en de oude hortus en rondleidingen over de Maliebaan en door de wijk Veldhuizen in Leidsche Rijn. In één opzichten vergisten de organisatoren zich: ze dachten dat er ondanks de beperkte publiciteit meteen veel aanmeldingen zouden zijn. Het viel erg tegen. Er waren slechts tien deelnemers, maar die waren stuk voor stuk wel zeer enthousiast.
Beginners in stadhuis, in donker colbert gids Bert Groeneveld (© Dick Franssen)
Thea Quant weet zeker dat het er de volgende keer beduidend meer zullen zijn. ‘Zoiets moet groeien.’ Deelnemer Frank van Rijn: ‘Het product is in orde. Nu nog zien de juiste mensen te bereiken.’ Deelneemster Joke van de Linde: ‘Ik heb genoten van alle rondleidingen. Zo verrassend. Ik was al heel vaak langs Veldhuizen gereden, maar ik heb nooit gedacht dat er iets bezienswaardigs zou zijn. Ik was echt verbaasd’. Kleine trouwzaal Bezichtiging van het stadhuis stond op het programma van de laatste bijeenkomst. De deelnemers hadden waardering voor het exterieur, maar vonden de binnenkant een rommeltje. Deelnemer Harry Vink, bewoner van het strakke, sobere, prachtige nieuwe appartementengebouw Het Bolwerk (gebouwd op de plaats waar tot voor kort ‘de bunker’ stond) ging het verst in zijn kritiek. ‘Halfbakken’, noemde hij het stadhuis. De raadszaal kan volgens hem zeker geen tien jaar mee als de representatieve ruimte van de stad. Wijkmanager Els Leicher nam het zo nu en dan voor de inmiddels overleden architect Miralles op. In de kleine trouwzaal vertelde wethouder Marka Spit hoe het stadsbestuur in elkaar zit. Ze zei dat er nu een tamelijk harmonieus college van b. en w. is, daarmee suggererend dat het wel eens anders is geweest. Ze ziet als haar belangrijkste opdracht een aanzienlijk deel van de tienduizend Utrechtenaren met een bijstandsuitkering de komende jaren weer actief te maken, het liefst in een betaalde baan. Iedereen vond dat een zeer goed streven. De wethouder wenste haar gehoor een goed en leuk leven in Utrecht. Meer Binnenstad In cafe De Zaak praatten de deelnemers na. Een mooi programma, maar met meer Binnenstad zou het nog beter zijn geweest, bijvoorbeeld een wandeling met een gids die van alles vertelt over de werven, over de geschiedenis van bijzondere huizen. Of een boottocht door de grachten, met een goed verhaal er bij. De conclusie is dat nieuwe Utrechtenaren vooral zijn geïnteresseerd in de historie en de architectuur van de stad. Volgens deelnemer Harry Vink moet er ook beslist een rondleiding door De Uithof bij. Hij was daar laatst geweest. Voor het eerst in veertig jaar had hij in een stadsbus gezeten. ‘Je weet niet wat je meemaakt. Je bent er in zeven minuten. In die tijd kan ik m’n auto nog niet uit de parkeergarage halen’. Vier gebouwen bezichtigde hij op De Uithof. Hij genoot. De tweede serie excursies van Utrecht voor Beginners gaat 3 maart van start. Opgeven bij Gilde Utrecht, www.gildeutrecht.nl
19
Half grachtje Door onze redacteur Ido de Jonge
Julius de Goede, een van de twee auteurs van Plompetorengracht westzijde, woont sinds 1991 aan de gracht. Bij verbouwingswerkzaamheden besefte hij zich dat het 19de-eeuws ogende huis
interieur. Pas in de laatste vijftien jaar van de 20ste eeuw werd het verval enigszins gekeerd, vooral doordat de bedrijven vertrokken en er weer mensen gingen wonen.
Door onze redacteur Marijke Brunt
Julius de Goede en Herman Boon, Plompetorengracht westzijde. Over de huizen en hun bewoners van 1300 tot 2000. Stichting De Plantage, Utrecht 2006. 256 bladzijden € 14,95.
een veel langere voorgeschiedenis had.
de Gansstraat en de Tolsteegsingel staat een hek. Daarbinnen prijkt al maanden bedrijf met een stoplicht dat op groen staat.
Boek Uiteindelijk groeide het onderzoek naar één huis uit tot een onderzoek naar de geschiedenis van alle huizen aan de westzijde van de Plompetorengracht. De mannen besloten van de resultaten van hun onderzoekingen een boek te maken: Boon voor de veelomvattende chronologische lijsten bij elk huis, De Goede voor de andere teksten, alle beelden en niet te vergeten de vormgeving.
Verval en laat herstel Bij het lezen van de verhalen over de huizen valt op dat in het grootste deel van de 20ste eeuw het niet best gesteld was met de bebouwing aan de Plompetorengracht. Veel huizen waren in gebruik als bedrijfsgebouw, de tuinen stonden vol loodsen. Als een poort niet breed genoeg was voor vrachtwagens, dan brak men een stuk van een oud gebouw af om ruimte te maken. Leerlingen van de op nummer 18 gevestigde kunstnijverheidsschool vergrepen zich aan het historische
Om het terrein van het Ledig Erf tussen
een enorm bord van Maarssens Bouw-
Hij betrok bouwhistoricus F. Kipp bij het onderzoek van wat er tijdens de verbouwing zoal gevonden werd (o.a. 14de-eeuwse bouwfragmenten). Verder ging hij in het archief op zoek naar de geschiedenis van het huis en zijn bewoners. Herman Boon, een regelmatige bezoeker van Het Utrechts Archief, hielp hem daarbij.
Opzet De opzet van het boek is eenvoudig: na een inleiding gaan de auteurs de gracht af vanaf de Voorstraat naar het noorden. Per huisnummer volgt dan een inleiding op het pand, afgewisseld door een chronologische opsomming van de eigenaren en bewoners. Na het laatste pand, huis 26, maken de auteurs nog een uitstap naar de huizen om de hoek, omdat deze panden op de oude kavels van huizen aan de Plompetorengracht liggen. Het effect van deze eenvoudige opzet is duizeligmakend: dit is geen boek om van voor tot achter te lezen. Het is eerder een boek om in te bladeren, hier en daar wat te lezen en vooral plaatjes te kijken. Wie alles tot in detail wil volgen, zal zich ook op oud ambtelijk Nederlands moeten storten, want oude citaten zijn niet vertaald.
Groen licht ‘Ledig Erf’ voorbarig
Plompetorengracht westzijde (© Ido de Jonge)
Van St.-Jan naar Plompetorengracht Rond 1050 werd ten noorden van het voormalige Romeinse castellum (Domplein) de Sint-Janskerk gebouwd. Het land aan de noordkant hoorde bij de kerk en was in gebruik voor landbouw. Er stond een grote boerderij met bijgebouwen, omringd door een muur en een sloot, wellicht op de plaats van het huidige Labrehuis. Nadat in 1122 de Rijn bij Wijk bij Duurstede was afgesloten en Utrecht stadsrechten had verkregen, ging men de stad omringen met een wal en een gracht. Het land van St.-Jan viel binnen de wallen en verloor zijn agrarische functie: het terrein werd verdeeld in kavels, er gingen mensen wonen. In 1392 werd een deel van de sloot die rond de oude boerderij lag uitgebreid tot gracht, de Plompetorengracht. Het terrein werd verder verkaveld en er kwamen steeds meer huizen aan de westkant van de gracht. De huizen werden in de loop van volgende eeuwen eindeloos verbouwd, verhoogd, vergroot, vervangen en al die activiteiten hebben geleid tot de huidige situatie.
Dat moet slaan op de omstreden gemeentelijke bouwvergunning die het bedrijf op 30 december 2005 kreeg, na jarenlange politieke en juridische acties. Het bedrijf wil op deze plaats een complex van twaalf appartementen, een bedrijfsruimte (horeca) en een parkeergarage bouwen. Maar dat groene licht is voorbarig. De bezwaar- en beroepsprocedures zijn namelijk nog niet doorlopen. Tegen de bouwvergunning zijn bezwaren ingebracht door de eigenares van een huis naast het terrein. Het geplande grote bouwwerk neemt daglicht in haar woning weg en staat zo dichtbij dat brand kan overslaan. De rechtbank heeft nog geen datum vastgesteld voor de zitting waarop de bezwaren worden behandeld. En na de uitspraak van de rechter kunnen de partijen daartegen in beroep gaan bij de Raad van State. Voordat er een definitieve beslissing over de bouwvergunning is, kan je gauw een jaar verder zijn. Benzinepomp Wel is er definitieve milieuvergunning om de grond van het terrein schoon te maken. Vroeger stond hier een garage met benzinepomp die de bodem danig heeft vervuild met benzine-achtige stoffen. De sanering moet worden uitgevoerd door de gemeente, maar die wacht logischerwijs met het afgraven en schoonmaken van de bodem tot de bouw van start gaat. Dan moet er immers ook diep worden gegraven. De gemeente heeft inmiddels archeologisch onderzoek gedaan op het terrein en heeft veel sporen gevonden van het Sint-Joostengasthuis dat hier, net buiten de stadsmuren, heeft gestaan. De vroegste sporen gaan terug tot de veertiende eeuw. Middeleeuwse gasthuizen waren eenvoudige onderkomens waar daklozen werden verzorgd en reizigers terecht konden die ‘s avonds te laat aankwamen en de stadspoort gesloten vonden. Na 1557 werd het Sint-Joostengasthuis ingericht voor pestlijders. De afgelopen zomer kleurden opschietende wilde planten het terrein groen. Het bord met het groene stoplicht stond er maar een beetje vreemd tussen.
20
Wijkraad
Binnenstad
Betere aanpak onkruid wegbezuinigd Met de begroting 2007 die de gemeenteraad op 9 november aannam zijn we niet blij, vooral niet met de belangrijke bezuinigingen op de dienst Stadswerken. Zo komt de proef met onkruidbestrijding met heet water te vervallen (het plan om de hele onkruidbestrijding te laten vervallen is gelukkig door de raad teruggedraaid). Dat betekent dus weer borstelen, met alle schade vandien. We laten nog uitzoeken of de heetwatermethode op den duur niet toch goedkoper is dan borstelen. Door deze bezuiniging zal het algemene niveau van schoonhouden en onderhoud van de openbare ruimte verder achteruitgaan, en dat terwijl de openbare ruimte in de Binnenstad toch het visitekaartje van Utrecht is. Ook de rommelige gang van zaken bij bouwactiviteiten in de openbare ruimte is de Wijkraad een doorn in het oog. Straten worden soms zonder aankondiging opengebroken of blijven langer opengebroken dan aangekondigd, aannemers laten bouwmateriaal en andere rommel slingeren, naar bewoners wordt niet geluisterd, enz. Hier ligt duidelijk een rol voor de gemeente als toezichthouder; maar ook dat kost geld. We zullen de druk op het gemeentebestuur opvoeren om in de komende begroting weer meer geld uit te trekken voor de openbare ruimte in de Binnenstad. Staat in de staat Langzamerhand beginnen de plannen met het stationsgebied concre-
ter te worden. Wat ons zorgen baart is dat de organisatie die hiervoor verantwoordelijk is (de ‘Projectorganisatie Stationsgebied’, POS) soms lijkt te opereren als een staat in de staat. Bewoners voorlichten is in elk geval niet het sterkste punt. Al eerder berichtten we over de hellingbaan (beginnend in Wijk C) voor vrachtauto’s voor de bevoorrading van het nieuwe Muziekpaleis, waar wij liever een lift hadden gezien. We ontdekten pas in een laat stadium dat hierover al jaren geleden een principebeslissing is genomen, maar dat de onderbouwing hiervoor feitelijk ontbreekt. We zullen doorgaan met druk uit te oefenen deze beslissing te heroverwegen. Overkluizing Waar we ons in het stationsgebied ook veel zorgen over maken is de overkluizing van de singel ter hoogte van V&D. De bestaande loopbrug wordt verbreed tot ongeveer honderd meter, omdat de eigenaar (Cório) aan beide zijden winkels wil hebben, zodat een ‘winkelcircuit’ ontstaat. Maar daardoor komt op straatniveau een lange tunnel, en we vrezen dat die weer een concentratiepunt voor junks zal worden. Tegelijk zal al het verkeer tussen de Amsterdamsestraatweg en de Binnenstad in beide richtingen door deze tunnel moeten. Dat wil zeggen aan de kant van het station, omdat de Binnenstadskant (de Rijnkade) geheel voor voetgangers wordt. Het is daarom de vraag of dit een aantrekkelijke plek wordt om winkels te vestigen. En hoe anomiemer een
ruimte, hoe aantrekkelijker voor junks. Druk opvoeren De Breedstraatbuurt (en dan met name de prostitutie in de Hardebollenstraat) is een doorlopende bron van zorg. We verwijten het gemeentebestuur nog steeds gebrek aan daadkracht en durf (zie hierover het artikel het extra nummer van de Binnenstadskrant over veiligheid.) We zullen de druk op het college weer gaan opvoeren om in dit gebied de veiligheid actief te bevorderen, onder andere door het verplaatsen van de prostitutie. Cultureel toerisme Zoals we al eerder hebben gemeld wil de Wijkraad pro-actiever gaan optreden en meer eigen prioriteiten stellen. Daarom hebben we eerdere toekomstvisies op de Binnenstad nog eens onder de loep genomen. Een nieuwe visie op de Binnenstad is in de laatste vergadering van de Wijkraad vastgesteld, en is in z’n geheel te lezen op onze website. Kernpunten zijn: versterking van het culturele en economische klimaat; versterken van de woonfunctie en de leefbaarheid; verbeteren van de bereikbaarheid door sturing van de mobiliteit; waarborgen van de veiligheid. We willen deze doelen onder andere bereiken door: bevorderen van de historische uitstraling van de openbare ruimte (beter onderhoud, maar ook parkeervrij maken van grachten en pleinen); investeren in cultuur en cultureel toerisme; schoner vervoer; aandacht voor groen; meer fietsparkeervoorzieningen; meer en betere voorzieningen voor ouderen; actief beleid op wonen boven winkels, enz. Geïnteresseerd in het werk van de Wijkraad? Kijk op onze website www.wijkraadBinnenstad.nl, plaats daar een mening of een reactie, geef je op voor onze elektronische nieuwsbrief, kom als toehoorder naar onze vergaderingen, of zoek contact met één van de buurtcomités! Dat laatste kan ook via de website van de Wijkraad.
Uitzoeken of het toch niet goedkoper is dan borstelen (© Humprey Daniëls)
Han van Dobben, voorzitter
Kauwgom-actie op busstation De gemeente is half december begonnen met het weghalen van het tapijt van uitgekauwde kauwgom bij het busstation De eerste fase gebeurde machinaal. Door een geavanceerde combinatie van hoge druk met stoom werd de kauwgom losgeweekt en opgezogen door een machine. De resten (ongeveer tien procent) worden verwijderd met een lans die ook werkt met hoge druk en stoom. Bij dit hele proces worden geen chemische middelen gebruikt. Er wordt uitsluitend gebruik gemaakt van (heet) water. Het karwei duurt naar schatting drie weken. Er wordt schoongemaakt op werkdagen van ’s avonds negen tot ’s morgens zes, om het publiek zo weinig mogelijk overlast te bezorgen.
Ouders De Twijn tegen terugkeer in oud gebouw De ouderraad van basisschool De Twijn ziet niets in het plan van de gemeente om de school begin april te laten terugkeren naar Laan van Puntenburg 2. De school zou dan gebruik kunnen maken van een vleugel die niet door brand is aangetast. Sinds september, toen een aantal klassen uitbrandde, gaan de kinderen van De Twijn elke dag met bussen naar een school in Overvecht. De ouders vinden Laan van Puntenburg een brandgevaarlijk en uitgeleefd gebouw. Het zou eerst naar behoren moet worden gerenoveerd. Tot dat gebeurd is, moeten er noodlokalen komen.
Romeins castellum De gemeente heeft de stichting Domplein 2013 opdracht gegeven om te komen met een uitgewerkt plan voor de markering van het Romeins castellum in de openbare ruimte. Daarmee is de weg vrij voor de stichting om een keuze te maken uit de vijf plannen die deze zomer te zien waren in Architectuurcentrum Aorta. De stichting nam vorig jaar het initiatief om de verborgen geschiedenis van het Domplein toegankelijk te maken voor bewoners en bezoekers van de stad.
Wijkagenten Binnenstad & Niet-spoedeisende zaken: 0900-8844 Alarmnummer: 112
Bewoners en ondernemers zijn onontbeerlijk als partner politie De politie richt zich op de politietaken handhaving van de openbare orde en op opsporing. Daarnaast vindt Marleen Steenweg, toegevoegd wijkchef Centrum, het een belangrijke taak van de politie om andere partijen in stelling te brengen. ‘Iedereen kan een bijdrage leveren aan het verbeteren van de veiligheid. Niet alleen de politie, maar juist ook de gemeente, justitie en welzijn. En niet te vergeten: de bewoners en ondernemers in de Binnenstad.’
Marleen Steenweg (© Sjaak Ramakers)
Marleen Steenweg, toegevoegd wijkchef Centrum Marleen Steenweg startte in augustus als toegevoegd wijkchef Centrum bij de politie Utrecht. Hoewel ze haar studie aan de Politieacademie net heeft afgerond, heeft ze al wel veel nuttige ervaring opgedaan. Een enthousiaste politievrouw vertelt over haar achtergrond. ‘Mijn carrière is begonnen in de hulpverlening. Na mijn studie Sociaal Pedagogische Hulpverlening kon ik aan de slag in een justitiële inrichting voor moeilijke jongeren. Daarna werkte ik ook nog een tijd in een tbs-kliniek. Nuttige ervaringen waarbij ik kennismaakte met de achtergronden van daders. Doordat ik gewerkt heb met deze groep, is het voor mij makkelijker om hun signalen te herkennen. Daar heb ik in het politiewerk dagelijks profijt van. In 2002 begon ik met mijn opleiding aan de Politieacademie, een vierjarige opleiding die zeer praktijkgericht is. De laatste twee jaar draaide ik al volop mee bij de politie Utrecht in het district Paardenveld. Zo liep ik al mee bij de recherche, het Hoog Catharijne-team en bij de Noodhulp die de 1-1-2 meldingen afhandelt. Dat beviel mij prima. Dus ik vond het leuk dat ik aansluitend bij het wijkteam Centrum aan de slag kon.’
’Ik zie de bewoners en ondernemers als echte partners als het gaat om het vergroten van de veiligheid. Zij weten wat er leeft in de buurt en zien dingen die wij als politie niet altijd zelf zien. De wijkagent hoort en ziet zelf natuurlijk veel, maar heeft vooral behoefte aan input van de betrokkenen uit het gebied. Zo had ik zelf recentelijk contact met twee ondernemers die gevestigd zijn in de buurt van een coffeeshop. In het verleden, toen we overlast van bezoekers constateerden, hebben we samen met de gemeente en de eigenaar van de coffeeshop afspraken gemaakt over het toezicht. Een aantal maatregelen is afgesproken, zoals het instellen van een portier die ook toezicht houdt buiten de toegangsdeur. Nu hoorde ik dat ondernemers in de omgeving op een andere manier overlast ervaren. Zij zien wildplassers (mogelijk bezoekers van de coffeeshop) hun behoefte op straat of tegen de gevels doen. Door dit probleem aan ons te melden heb ik weer input om met de betrokken partijen een nieuwe aanpak af te spreken. Die informatie van ondernemers of bewoners is heel belangrijk. Het illustreert dat zij soms dingen zien en horen die nog niet bij ons bekend waren.’ Meer mogelijkheden Eén van de vijf speerpunten in de aanpak van criminaliteit in de stad Utrecht is geweld. Geweld op straat tijdens uitgaansavonden is een onderwerp dat door gemeente, politie, justitie en de horecaondernemers in het verleden al is opgepakt. ‘Er is tussen deze partijen een convenant ‘veilig uitgaan’ gesloten, waarin afspraken zijn gemaakt hoe we de veiligheid op straat gezamenlijk kunnen verbeteren’, zegt Marleen Steenweg. Zo hebben wij als politie op uitgaansavonden extra agenten in het gebied en houden we nauw contact met de portiers. Dit om geweldsituaties te voorkomen en snel te kunnen ingrijpen als er iets aan de hand is. In 2005 zijn het project Deurbeleid en het Panel Deurbeleid gestart. Ik zie dat het convenant ‘veilig uitgaan’ nog
meer mogelijkheden biedt om gezamenlijk de veiligheid te verbeteren. Daarbij vind ik het belangrijk dat we een nieuw onderwerp goed uitwerken en aanpakken, voordat we een volgend onderwerp op de agenda zetten.’ Zichtbare buit maakt de dader Naast geweld hebben woninginbraken en autokraken onze extra aandacht. De inzet van de politie richt zich op het aanhouden van de daders. Door toezicht te houden op hotspots (waar veel auto-inbraken plaatsvinden) en door middel van acties met lokauto’s en het posten in burger moet het aantal inbraken omlaag en het aantal aangehouden verdachten omhoog. ‘De bewoners en autobezitters hebben zelf een belangrijke rol als het gaat om het voorkomen van inbraken’, stelt Marleen Steenweg. ‘Zo is het goed om te beseffen dat de daders in deze donkere dagen makkelijk de verlichte huiskamers inkijken of er buit voor het grijpen ligt. Laptops of flatscreens dicht bij het raam hebben hun bijzondere interesse, hebben we gemerkt. Het is misschien een cliché, maar ‘zichtbare buit maakt de dader’. Bij de auto-inbraken gaat het zelfs nog een stuk verder. Niet alleen zichtbare buit moet je uit de auto halen. Laptops zijn soms ook te traceren als ze in de achterbak van de auto liggen via een speciale sensor. Het is daarom van belang om de laptop ook niet in de achterbak te laten liggen.’ Wijkagenten in de Binnenstad Voetgangers- en winkelgebied: Daniel Hageraats, René Zorn Wijk C / Breedstraat: Jaap van der Grint, Johan Vermeulen Janskerk/Nobelstraat: Jeroen Groning Mariaplaats: Jan van Elburg Domplein en omgeving: Chris Proveniers Zeven Steegjes: Menno de Groot Museumkwartier: Peter de Klein Wijkchef: Alfred Stoter Toegevoegd wijkchef: Marleen Steenweg
22 Nieuwe jaar boordevol activiteiten Hallo Kinderen Ik wilde jullie bij de start van het nieuwe jaar laten weten welke activiteiten wij vanuit Cumulus Welzijn het aankomende seizoen in de Binnenstad voor jullie organiseren. Capoeira De Capoeira-groepen onder leiding van Michiel Thomassen waren inspirerend en het eerste halfjaar is afgesloten met een presentatie voor vrienden en ouders. Alle kinderen willen ook het tweede halfjaar graag verder. Er zijn nog twee tot drie plaatsen vrij, dus als je interesse hebt laat mij dat dan gauw weten. Timmeren Ook op de timmerclub is het heel gezellig,wij maken nog steeds van alles .Van een boomerang tot een vrachtwagen, een vogelhuisje en een poppenhuis, etc. Vaak zijn we met drie tot vier vrouwen sterk om jullie te assisteren en binnenkort komt er ook een man bij ons team, die ook weer veel weet van het timmermansvak. Op dit moment is de club vol, maar als je interesse hebt kom toch gerust een keertje kijken, als je het leuk vind komt er in het voorjaar vast ook een plaats voor jou vrij. Koken In onze kookkelder wordt van alles bereid, van lasagne tot een lekkere soep met eigen gebakken brood, roti’s, gezonde salades, stampotten, lekkere tractaties, gefrituurde groentes, etc. Elke woensdagmiddag is er een heerlijk proeffeest. Op dit moment zijn we in de voorbereidingen voor een Nieuwjaarsdiner op 19 januari. Dan komen alle ouders van onze jonge koks van de verschillende lekkernijen smullen die zij hebben klaargemaakt in ons gezellige Kinderrestaurant. Als je interesse hebt om deel te nemen aan de activiteiten van de kookkelder,kom dan kennismaken op ons Nieuwjaarsdiner (wel reserveren want er zijn een beperkt aantal plaatsen) of gewoon op woensdagmiddag van 13.15 uur tot 14.45 uur. Dan kun je meteen zelf koken. Ook hier zijn nog een paar plaatsen vrij.
Talentenjacht De talentenjacht is ook weer in aantocht, als jullie een leuke act hebben in de categorieën live muziek, playback, dans,theater of poëzie en je bent tussen de 6 en de 12 jaar oud , neem dan even contact met mij op. De data van de repetities,de voorronde en de finale worden nog in overleg vastgesteld; wij weten dit na de eerste week van januari 2007. Ik wens jullie allemaal dit nieuwe jaar op één van onze activiteiten te zien. Vriendelijke groeten , Jacky Luttik
Tijden activiteiten Woensdag 13.15-14.45 uur: Kookkelder, 5 t/m 12 jaar (Buurthuis Oudegracht) Woensdag 15.30-16.45 uur: Timmerclub, 5 t/m 12 jaar (speeltuin de Kleine Dom). Woensdag 15.45-16.45 uur: Capoeira, 5 t/m 8 jaar Woensdag 17.00-18.00 uur: Capoeira, 9 t/m12 jaar (buurthuis Oudegracht) Telefoonnummer Jacky: 0652686458 Adres buurthuis Oudegracht: Oudegracht 227. Adres speeltuin de Kleine Dom: Lange Nieuwstr. 79.
Veranderingen in de Kleine Dom Er is veel gespeeld, geknutseld en gesport in de speeltuin het afgelopen jaar. Maar liefst 50.000 keer hebben bezoekers de speeltuin bezocht. Maar er zijn ook dingen veranderd en vernieuwd. Onder andere het team. Na zeven jaar een trouw vast team gewend te zijn, hebben kinderen, ouders en collega’s in maart afscheid genomen van Ricco. Hij is op een andere plek mensen gaan verblijden en Bart en Anouk namen in april zijn taak op hun schouders. Zij zijn inmiddels ook vaste gezichten in de speeltuin. Door het vertrek van de boerderijdieren is er ruimte vrijgekomen in de speeltuin. Daarvoor in de plaats
is een aparte peuter-kleuterweide ingericht, speciaal voor kinderen tot 6 jaar. Dit om zowel de grote groep peuters en kleuters als alle oudere kinderen hun spelruimte te gunnen zonder dat ze elkaar in de weg zitten. De rest van de speeltuin is hierdoor weer een uitdagende plek voor de oudere kinderen met hun avontuurlijke en beweeglijke spelen. Ook binnen hebben we naast de tafeltennistafel en andere spelen een nieuwe trekker voor de oudere kinderen: een echte pooltafel. Vurige wens Een vurige wens, al lange tijd, van de grote groep vaste fanatieke voetballers in de speeltuin zal in vervulling gaan. Er is de toezegging van de gemeente voor een gedeeltelijke uitvoering van het plan dat de kinderraad had ingediend om de voetbalkooi bruikbaar te maken voor meerdere sporten. De kooi krijgt een nieuw net en langs de onderrand komt een houten beschoeiing. Ook hebben we weer geld voor een goed doel opgehaald samen met andere speeltuinen en het kinderwerk van Cumulus. De kinderen van de Kleine Dom brachten vijfhonderd euro bijeen voor Stichting Heifer, waarmee in derde-wereld-
landen dieren gekocht gaan worden. De kinderen gaan nu kiezen voor een goed doel voor 2007 Nieuw klimfort Volgend jaar hopen we ons eigen dierenverblijf met wat extra kleine beesten uit te breiden. De gemeente heeft toegezegd geld beschikbaar te stellen om een aantal grote zaken aan te pakken. Dat moet ook wel om de speeltuin veilig te houden. Vervanging van het grote klimfort en het uitbreiden en vervangen van de ondergronden hebben de hoogste prioriteit om aan de aangescherpte veiligheidsnormen te kunnen voldoen. We kijken er met z’n allen erg naar uit de speeltuin weer vernieuwd te zien. Maar in de tussentijd hebben we nog genoeg te doen. We gaan 2 januari met de exclusieve fitte vogels lunchclub ‘s ochtends fit worden en tussen de middag een gezonde (en lekkere) lunch maken en eten. Verder hebben we s’ middags competities en donderdag gaan we een flesracket maken. En tot slot: vergeet vooral niet op onze nieuwjaarsreceptie te komen op vrijdag 5 januari vanaf 13.00. Tot ziens in speeltuin de Kleine Dom Anouk, Els, Han en Petra
Tien jaar bierboot Door onze redacteur Thijs Hanrath
De bierboot bestaat tien jaar en dat is gevierd met geïnteresseerde delegaties uit Parijs, Brussel, Lille en Luik. Utrecht is namelijk de enige stad in Europa die zo’n boot heeft en hij
blijkt economisch heel rendabel en ontlast het vrachtverkeer in de Binnenstad. ‘Daar mogen we best een beetje trots op zijn’, aldus Stadswerken. Het gaat zelfs zo goed, dat men erover denkt om er nog een aan te schaffen om niet alleen de horeca, maar ook
(© Thijs Hanrath)
23
Politiek
Binnenstad steeds leuker Bij het bezoek van de gemeenteraad aan de Binnenstad was de PvdA-fractie was onder andere vertegenwoordigd door Bart Engbers, raadslid van 1998 tot 2000 en opnieuw sinds 2004. Hij was blij te horen dat iedereen zeer tevreden was met wat er de laatste tien jaar is gebeurd is in het Museumkwartier. Stad en bewoners hebben dit deel van de stad een fantastische opknapbeurt gegeven. Het gevaar van verloedering is gekeerd en de stijgende lijn wordt nog steeds vastgehouden. Een punt van aandacht is het openbaar vervoer in dit deel van de stad. Voor sommige mensen zijn de afstanden te groot. De raadsleden hebben toegezegd met het college nogmaals te bezien wat hier kan of misschien wel moet. Uit het publiek kwam de leuke suggestie om de treinverbinding met het Spoorwegmuseum te intensiveren. Wel was er kritiek op het promotiebeleid van de stad. Gelukkig konden we melden dat het huidige college veel geld heeft gereserveerd voor stadspromotie, maar hoe dit in te
de winkels te kunnen bedienen. Zo’n tien jaar geleden mochten zware vrachtauto’s niet meer de Binnenstad in en onstond de noodzaak iets anders te verzinnen om de horeca te bevooraden. Zo kwam dus de bierboot. De tijdwinst, daarin zit het grote geheim van zijn succes. In de boot kunnen zo’n zes kleine vrachtwagentje of busjes geleegd worden. Wat zo in één keer en in een dag afgehandeld kan worden, zou anders zo’n vier à vijf dagen duren. Bovendien kan de boot gebruikmaken van een takel, die driehonderd kilo kan dragen. Ook dat levert tijdwinst en spaart ruggen… Willy Robijns, voorzitter van het Europese verband van Binnenhavens, zei tijdens het rondvaartje ter gelegenheid van het lustrum, dat hij deze dag veel ideeën heeft opgedaan voor onder andere Gent en Brugge. De bierboot heeft nu zo’n 65 klanten. Iedereen die wat vervoerd wil hebben over het water, kan contact opnemen met de Reinigings- en Havendienst.
zetten is nog de vraag. In ieder geval zijn de bewoners stellig in hun idee hoe verder: op deze weg gewoon door te gaan. Laat de mensen in de wereld maar zien hoe mooi Utrecht is. Naar aanleiding van klachten van Binnenstadsbewoners heeft de PvdA schriftelijke vragen aan het college gesteld over parkeercontroles. De PvdA Utrecht heeft een duidelijke keuze gemaakt in het parkeerbeleid: meer ruimte voor de voetganger, fiets en het openbaar vervoer en minder auto’s in de Binnenstad. Verhoging van de parkeertarieven is een van de maatregelen die uit deze keuze voortvloeit. Om deze maatregel te laten werken, moet handhaving echter wel gegarandeerd worden. We wachten de antwoorden van het college hierover af.
Schoner en goedkoper De afvalstoffenheffing is fiks hoger geworden vanaf volgend jaar. D66 was er op tegen. Wij wilden het komende boekjaar de winst op de aandelenverkoop van waterleidingbedrijf Hydron in de rekening voor de afvalstoffen stoppen, zodat de heffing in ieder geval het komende jaar niet zou worden verhoogd. Tegelijkertijd zou een onderzoek gedaan kunnen worden naar een beter en goedkoper beheersysteem voor het schoonhouden van de Binnenstad. Een schonere Binnenstad tegen lagere kosten, wie wil dat niet? In Bristol doen ze het al. De vijfde stad van Engeland met ruim 400.000 inwoners, een historische Binnenstad en een relatief grote universiteit. Klinkt bekend? Daar is een organisatie opgericht voor het schoonhouden van de Binnenstad, waaraan alle betrokkenen meewerken en meebetalen. Winkeliers, musea, horecaexploitanten, enz. Daardoor is de Binnenstad van Bristol schoner èn veiliger geworden, vinden bewoners. En ook zij vinden de Binnenstad het visitekaartje van de stad. De Bristolse belastingbetaler betaalt hiervoor ongeveer de helft van de Utrechtse belastingbetaler. In de Utrechtse situatie zou dat betekenen dat bijvoorbeeld ook Corio en NS Vastgoed fors mee zouden gaan betalen aan het schoonhouden van de Utrechtse Binnenstad.
In het kader van alle plannen rondom het Stationsgebied leek het D66 Utrecht dan ook een goed idee om dit voorbeeld uit het buitenland eens te onderzoeken voor de Utrechtse situatie. Helaas haalde onze motie, met daarin het Bristolse voorbeeld, het niet. Omdat de PvdA, GroenLinks, CDA en VVD als collegepartijen al een afspraak hadden gemaakt voor een iets mindere verhoging van de afvalstoffenheffing. Wij kijken nu hoe we toch het voorbeeld van Bristol zouden kunnen laten onderzoeken voor de Utrechtse Binnenstad. Heeft u ook een idee voor een verlaging van de afvalstoffenheffing en voor een schonere Binnenstad, mail het aan
[email protected] !
Veilige busbaan De afgelopen weken heeft de VVD Utrecht zich sterk gemaakt voor een veiligere busbaan door de Binnenstad. Omdat er de laatste maanden meerdere zware ongelukken op busbanen in Utrecht hebben plaatsgevonden, heeft de VVD het college gevraagd om de veiligheid van de busbanen serieus te onderzoeken. Helaas wilde het college er bij de begrotingsbehandeling geen geld voor vrijmaken. De VVD geeft echter niet op! Omdat voetgangers en fietsers kwetsbare weggebruikers zijn, moet er rekening worden gehouden met hun veiligheid bij de inrichting en het gebruik van busbanen. De VVD vraagt zich dan ook af of er alternatieve mogelijkheden zijn om de veiligheid van deze groepen te verbeteren. Hierbij kan gedacht worden aan stapvoets rijden tijdens winkelopeningstijden, maar ook een goede controle op het lopen of fietsen door rood licht. Veiligheid is de verantwoordelijkheid van iedereen die deelneemt aan het verkeer door de Binnenstad.
Binnenstad moet één zijn De gemeenteraad vond het belang-
rijk om met de bewoners na te denken over effecten van tien jaar Museumkwartier, het gespreksonderwerp op woensdag 6 december in Sonnenburgh Wat bleek? De musea doen het goed en trekken beduidend meer bezoekers, zonder dat de bewoners er overlast van ondervinden. Er zijn, mede door de aantrekkende belangstelling, veel huizen gerenoveerd, voor een groot deel door bewoners zelf. Ze zien er weer prachtig uit. Natuurlijk zitten er nog altijd slechte panden tussen en die worden bijvoorbeeld aangepakt door middel van het Rotte Kiezenfonds. Over het algemeen is men tevreden, ook al hebben de bewoners nooit om dat Museumkwartier gevraagd. Noord en zuid Maar er is iets anders waarvoor ik aandacht wil vragen. Graag zou ik de eenheid in de Binnenstad willen versterken en wel tussen de zuidelijke en de noordelijke oude stad. Dat betekent bijvoorbeeld aandacht voor alle bezienswaardigheden in de Binnenstad dus óók voor de musea in de noordelijke Binnenstad, voor het Volksbuurtmuseum Wijk C, het Museum van het Kruideniersbedrijf Betje Boerhave en het Waterleidingmuseum. Maar je ziet ook verschil in het straatinterieur, de paaltjes, stoepen, bankjes en de prullenbakken. Met dit onderscheid tussen noord en zuid wordt het verschil versterkt. Gelukkig wordt er met het rondom herstel van het Zocherplantsoen een goede stap gezet in het herstellen van die eenheid. Er blijven echter nog veel verschillen te noemen. Mijn goede voornemen voor 2007 is de verbinding tussen de twee delen van de Binnenstad te versterken en iedereen die daarvoor ideeën heeft is van harte welkom.
Proef opruwen geslaagd De proef met het opruwen van de gladde natuurstenen rand tussen busbaan en fietspad is geslaagd. De gemeente wil deze winter het hele traject van de busbaan tussen Kruisstraat en Potterstraat doen. Al jaren zijn er klachten over de gladde rand, fietsers glijden er snel vanaf. Leefbaar Utrecht drong in het laatste nummer van de Binnenstadskrant op de maatregel aan.
Je eigen straatje vegen
Engel hoe beschrijf je een engel is het een hij of een zij buitenaards of bovenaards door verblindend licht omgeven?
Door één onzer redacteuren
December is een dankbare maand voor de vrijwillige
hoe het ook zij het liefst is mij de aardse engel die ik zonder haperen beschrijven kan:
veegploeg van de Nieuwe-
de vriend die vreugde verdubbelt verdriet halveert de vriend van altijd en overal zonder mankeren zo bijzonder -
men is’, zegt veeghoofd Gerard
gracht. Volop bladeren op de straat en op de werf. ‘We wachten tot alles van de boNoordanus, hotelier in ruste.
een engel
nsta
l
t.n
dsk
ran
Bezoek onze webs it ver sies van oude n e voor ele umm ktr e rs w w w. b i n n e on
isc
he
Oeke Kruythof
Dit keer werd de aandacht verdeeld tussen vegen en feestvieren, want het was vijftien jaar geleden dat Joan Kipp, toenmalig bewoonster, met het buurtinitiatief begon. Een accordeonist/liedjeszanger was ingehuurd, niemand minder dan Thijs Hanrath, één van de nieuwe redacteuren van de Binnenstadskrant. Hij stond achterop de gemeentelijke vuilnisschuit, en begeleidde de bewoners van de Nieuwegracht bij hun mooie werk. Een keer per maand, op de tweede zaterdag, komt de veegploeg in actie. Noordanus en zijn vrouw Puck regelen hun werkzaamheden, maken schema’s, houden bij wie zich heeft aangemeld. In een brief aan de ‘geachte dames en heren vegers’ schrijven ze: ‘Door ons wordt verondersteld dat u allen aan deze activiteit uw bijdrage zult willen leveren op een zodanige wijze dat de Nieuwegracht in letterlijke en figuurlijke zin de schoonste gracht van Nederland mag zijn.’ Na gedane arbeid In dezelfde wat gedragen stijl delen ze mee dat alle vegers twee lijsten krijgen, waarop zij achtereenvolgens de data moeten invullen waarop ze aanwezig willen zijn, ‘alsmede de datum waarop u het gezelschap - na gedane arbeid - wilt ontvangen’. Die gezelligheid na afloop bij één van de vegers thuis is een belangrijk onderdeel. Natuurlijk, punt één is dat de Nieuwegracht er schoon uitziet, maar de sociale contacten doen er ook toe. Noordanus vindt dat zelfs het aardigste aspect. ‘Het is erg leuk om rond dat vegen allerlei mensen uit je buurt beter te leren kennen.’ Afstemming Vanzelfsprekend komt ook de stadsreiniging op de Nieuwegracht. Maar al
Nieuwegracht aan de werf (© Coert de Bruin) heel lang vinden de bewoners dat het nog wel een graadje schoner kan. En wat is er normaler dan je eigen stoepje vegen? Tot hun spijt wil een goede afstemming maar niet lukken. Soms komt de stadsreiniging een paar dagen voordat de vrijwilligersploeg aan het werk gaat. Heel veel te vegen is er dan niet. Van de mensen van het eerste uur zijn er nog een stuk of vijf over. Intussen is er veel nieuwe aanwas, zoveel zelfs, dat Noordanus nu een wachtlijst aanhoudt. De groep is nu tegen de veertig mensen, en dat is genoeg. Het is voldoende als iedereen per jaar vijf keer komt. Alleen in december, met alle bladeren, zijn meer vegers nodig. Meestal is er volop werk. Noordaus: ‘Nederland verkeert in een staat van faillissement. Zelfs onze rotzooi ruimen we niet meer op. Het lijkt wel of iedereen die over de Nieuwegracht loopt daar z’n zakken leegt. Vaak hebben we vijf grote witte zakken vuil.’ Getroffen De spullen - bezems, harken, schoppen, plastic zakken - zijn opgeslagen in een brugkeldertje, het verzamelpunt. Van daaruit nemen de vegers niet alleen de Nieuwegracht onder handen, maar ook een deel van de straten die er op uitkomen. Nederland Schoon, een initiatief van fabrikanten van verpakkingsmateriaal, heeft de vegers van de Nieuwegracht onderscheiden met een diploma’tje. Het is uitgereikt op het stadhuis. Noordanus was er bij. Hij ontmoette er een echtpaar dat elke week zijnstraat op het Kanaleneiland veegt. Hij was er zeer door getroffen.
Weer een reus minder Ook al was hij nog zo groot, en al had hij het meer dan honderd jaar uitgehouden, de mannen van Stadswerken hadden weinig moeite met het omzagen van de plataan op de werf bij Oudaen. Tak voor tak ging er aan, en daarna deel voor deel de stam. De boom moest weg omdat hij ziek zou zijn, aangetast door zwam. Daar kwam bij dat hij erg schuin over de gracht was gegroeid. Als hij het zou begeven, en er voer toevallig net een bootje langs, dan zou dat niet zo best zijn. Foto © Dick Franssen