Bijlagen Woonplan Kollumerland c.a. Duurzaam wonen naar wens
Concept
Gemeente Kollumerland c.a.
Grontmij Nederland B.V. Haren, 7 december 2010
, revisie
Inhoudsopgave
Bijlage 1
Analyse van de woningmarkt in Kollumerland c.a.
Bijlage 2
Verslagen overlegronde wethouder Visser met de besturen van plaatselijke belangen
Bijlage 3
Verslag: miniconferentie Leefbaarheid 2 december 2009
, revisie Pagina 2 van 39
Bijlage 1
Analyse van de woningmarkt in Kollumerland c.a.
, revisie
1
Analyse woningmarkt
1.1
Inleiding
Voor het actualiseren van het woonplan in de gemeente Kollumerland c.a. is een marktanalyse gemaakt. Deze marktanalyse is een van de bouwstenen waarop het woonbeleid is geactualiseerd en vormgegeven. In dit hoofdstuk zal kort worden ingegaan op de resultaten van deze marktanalyse. De marktanalyse is samengesteld op basis van het rapport ‘Woningmarktanalyse NOFA-gemeenten’ waarin een kwantitatieve analyse van de bevolkings- en huishoudensontwikkelingen van de door de provincie Fryslân beschikbaar gestelde prognoses zijn verwerkt en waarin de gegevens uit het Wobof 2007 zijn opgenomen. De prognoses geven een indicatie voor de gewenste omvang en samenstelling van de toekomstige woningvoorraad. Op basis van het Woningbehoefte Onderzoek Fryslân 2007 (Wobof 2007) worden uitspraken gedaan over de woonwensen van de huidige bevolking van Kollumerland c.a.
1.2
Omvang van de bevolking en de woningvoorraad
De laatste jaren is sprake van geringe groei van de bevolking. Tussen 1998 en 2008 is de bevolking met 153 personen toegenomen. Over een periode van 10 jaar genomen is dat een zeer geringe groei. Loop der bevolking 1998 t/m 2008 gemeente Kollumerland c.a. Kollumerland
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
12.932
12.926
13.007
13.134
13.192
13.264
13.356
13.128
13.112
13.116
13.131
13.085
Bevolkingsgroei wordt voornamelijk veroorzaakt door natuurlijke aanwas (het saldo van geboorte en sterfte) en het migratiesaldo. Als we de natuurlijke aanwas ten opzichte van de migratie beschouwen dan vormt de migratie een belangrijke component in de groei van de bevolking. Het binnenlands migratiesaldo is in de laatste 10 jaar sterk negatief en veroorzaakt daardoor voor een belangrijk deel de afname van de groei van de bevolking. Het vertrek werd echter voor een deel gecompenseerd door de komst van buitenlandse migranten. Door de sluiting van het asielzoekers centrum in 2003 is deze compensatie echter grotendeels weggevallen. De woningvoorraad is sinds 1998 gemiddeld met zo’n 46 woningen per jaar toegenomen. Met name vanaf 2001 is de productie wat teruggevallen mede onder invloed van een korte periode van laagconjunctuur. Gelet op de geringe groei van de omvang van de bevolking vangt de toename van de woningvoorraad vooral de groei van huishoudens op.
1.3
Samenstelling van de bevolking en woningvoorraad
Toekomstige bevolkingsontwikkeling Als we de door de provincie Fryslân samengestelde prognoses beoordelen dan zien we dat voor Kollumerland c.a. tot 2020 nog groei van de bevolking wordt verwacht terwijl er voor de gehele regio een afname wordt verwacht.
, revisie Pagina 4 van 39
Bevolkingsomvang voorkeursvariant (LOG REG GEM) Noordoost Fryslân Gemeente
2005
2010
2015
2020
05-20 %
Achtkarspelen
28153
28040
27700
27141
-3,6%
Dantumadiel
19683
19164
18557
17847
-9,3%
Dongeradeel
25201
25199
25626
26187
3,9%
Kollumerland
13094
13128
13329
13613
4,0%
Totaal NOFA
86131
85531
85212
84788
-1,6%
(Bron: provincie Fryslân)
In tegenstelling tot het gemiddelde van Noordoost Friesland lijkt er in Kollumerland ook geen afname van het aantal huishoudens te verwachten. Alle prognoses laten tot 2030 een lichte groei van het aantal huishoudens zien. Huishoudens Kollumerland 2005-2030 8000 7000 6000 5000 4000 3000
GEM LOG-REG GEM LOG-REG
2000 1000
20 05 20 07 20 09 20 11 20 13 20 15 20 17 20 19 20 21 20 23 20 25 20 27 20 29
0
Door sluiting van het asielzoekerscentrum is er echter enige vervuiling in de basisbestanden t.b.v. de samenstelling van de prognoses opgetreden omdat het niet mogelijk was een volledige correctie voor het asielzoekerscentrum uit te voeren. Met name de positief doorgerekende migratie zal hier debet aan zijn. Hierdoor zijn de huishoudensprognoses waarschijnlijk te positief m.a.w. er wordt een te hoge groei verwacht. Dat de krimp in Kollumerland wat later inzet dan de andere gemeenten in Noordoost is overigens waarschijnlijk wel een reële verwachting omdat Kollumerland c.a. een relatief jonge bevolking heeft. Wel is de LOG REG GEM prognose (de voorkeursvariant van de provincie) goed te gebruiken om inzicht te krijgen in de ontwikkeling van de leeftijd en de samenstelling van de huishoudens. Hierbij kijken we vooral naar de ontwikkeling en niet naar de kwantitatieve prognoses.
, revisie Pagina 5 van 39
Huishoudensprognose naar leeftijd LOG-REG GEM 3500
aantal huishoudens
3000 2500 0-24 jaar 2000
25-54 jaar 55-74 jaar
1500
75 jaar en ouder 1000 500 0 2005
2010
2015
2020
2025
2030
jaren
Prognose huishoudensamenstelling LOG-REG GEM 2500
Aantal huishoudens
2000 Alleenstaanden 1500
1 Ouder gezinnen Samenwonend zonder kind Samenwonend met kind
1000
Overige huishouden 500
0 2005
2010
2015
2020
2025
2030
Jaar
Op basis van deze prognoses kunnen we over de toekomstige ontwikkeling en samenstelling van de bevolking het volgende concluderen: • Een lichte toename van de bevolkingsomvang wordt verwacht. • Er zal in de periode tot 2020 nog sprake zijn van lichte huishoudensgroei. • Vanwege de huidige jongere bevolking zal de krimp in Kollumerland later inzetten in Noordoost Fryslân. • Kollumerland zal de komende 20 jaar verder vergrijzen. • Kleinere huishoudens nemen toe, met name alleenstaanden en een oudergezinnen.
, revisie Pagina 6 van 39
Woningvooraad In vergelijking met de afzonderlijke regio’s en Fryslân als geheel valt Noordoost op als regio met relatief veel (half)vrijstaande koopwoningen. De regio geheel maar ook de gemeente Kollumerland c.a. heeft 43% vrijstaande koopwoningen terwijl het Friese gemiddelde vrijstaande koopwoningen op 29% ligt. Verder is opvallend dat er in Kollumerland zeer weinig koopappartementen aanwezig zijn. Ook in de huur zijn er zeer weinig flats met lift, in Kollumerland is dit slechts 1% van de totale voorraad terwijl het Friese gemiddelde 5% bedraagt.
Kollumerland
Noordoost
Fryslân
Woningvoorraad naar woningtype en eigendom
huur tussen- hoekwoning
15%
23%
20%
huur (half) vrijstaand
11%
7%
5%
huur bebo
2%
2%
3%
huur flat zonder lift
0%
0%
3%
huur flat met lift
1%
1%
5%
huur overig
0%
0%
1%
HUUR TOTAAL
29%
33%
37%
koop tussen- hoekwoning
10%
8%
15%
koop 2 onder 1 kap
13%
12%
14%
koop vrijstaand
43%
43%
29%
1%
0%
2%
eigendom/woonvorm
koop appartement koop overig KOOP TOTAAL
totaal woningvoorraad
4%
4%
3%
71%
67%
63%
100%
100%
100%
5237
34115
268000
Kollumerland heeft een groot aandeel goedkope koopwoningen (< € 150.000) t.o.v. het gemiddelde in de regio. Dit betekent dat er voor koopstarters in principe in de bestaande voorraad een ruim aanbod goedkope koop aanwezig is. Huishoudens en woonsituatie Wanneer we huishoudens naar huidige samenstelling beschouwen dan valt op dat er nog steeds een groot deel van de huishoudens bestaat uit gezinnen. Circa 40% van de huishoudens bestaat in Kollumerland c.a. uit huishoudens met kinderen. In Friesland is dit gemiddeld 33%. Wel valt op dat in Kollumerland c.a. een groot deel van de huishoudens bestaat uit lagere inkomens. Veel alleenstaanden maken hier deel van uit. Zo’n 56 % hiervan behoort tot de aandachtsgroep lagere inkomens. De lage inkomens zijn op dit moment verspreid over huur en koop gehuisvest, in een verhouding van 50% koop en 50% huur. Dit is niet gebruikelijk. Een verklaring hiervoor kan de verkoop van huurwoningen zijn, die in het verleden heeft plaatsgevonden en de waardeontwikkeling van de woningen in de laatste 15 à 20 jaar. Met betrekking tot de woonsituatie is overigens sprake van een traditioneel beeld. Gezinnen bevinden zich in de koopwoningen en alleenstaanden zijn meer op de huursector gericht. Daarnaast is het opvallend dat er in Kollumerland c.a. relatief veel senioren in een koopwoning wonen.
, revisie Pagina 7 van 39
1.4 Woonsituatie en dynamiek op de woningmarkt Van de gerealiseerde verhuizingen blijkt ongeveer 25% starter te zijn en 75% doorstromer. Als we kijken naar de gerealiseerde verhuizingen dan valt op dat starters bijna evenveel huur- als koopwoningen betrekken, met een lichte voorkeur voor het laagste segment. Doorstromers betrekken bij voorkeur het betaalbare huursegment of de duurdere koop (> € 250.000). Doorstromers van elders betrekken vooral twee onder een kap of vrijstaande woningen met een voorkeur voor het segment vanaf € 200.000 of € 250.000 of meer. Kollumerland c.a. heeft overigens ook relatief veel doorstromers van buiten Fryslân aangetrokken. De gemeente heeft met 14% het hoogste aandeel van de regio Noordoost. Beschouwen we de redenen waarom wordt verhuisd dan valt op dat doorstromers in de huur vooral verhuizen vanwege overlast van andere bewoners. Van koop naar koop verhuist men vooral in verband met een grotere tuin of een groenere, landelijke omgeving. In Kollumerland c.a. wil 10 % van de huishoudens binnen 2 jaar verhuizen. Van de huishoudens geeft 22 % aan misschien te willen verhuizen. Van de verhuisgeneigde huishoudens geven zowel starters als doorstromers aan buiten de eigen gemeente te zoeken. Dit zijn relatief hoge percentages voor Kollumerland, 28 % van de doorstromers en 30% van de starters geeft dit aan. Van de verhuisgeneigde huishoudens wil 1/3 huren en 2/3 een woning kopen. Slechts 13% hiervan wil/kan van huur naar koop verhuizen. Er is een sterke voorkeur bij gezinnen met kinderen om te kopen maar ook onder jonge startende huishoudens. Doorstromers De woningvraag van verhuisgeneigde huishoudens (doorstromers) naar type en prijs is vooral gericht op de betaalbare huur (24%) en op de koopsector vanaf € 250.000 (26%). Maar liefst 51 % van de verhuisgeneigde doorstromers wil een vrijstaande woning kopen. Slechts 10 % wil een 2 onder 1 kap koopwoning. Starters Van de verhuisgeneigde starters wil meer dan de helft een woning kopen. In Fryslân is dat gemiddeld ongeveer 1/3. In Kollumerland wil maar liefst 52% een woning kopen en 18 % wil het liefst kopen maar ook wel huren. Dit betekent dat het grootste deel van de starters een ruime voorkeur heeft voor kopen. Dit is maximaal 70%. Van de starters zoekt het merendeel dat wil huren (26%) een goedkope huurwoning (tot € 339). Het deel van de starters dat wil kopen zoekt het vooral in het segment € 150.000 tot € 200.000 of het deel € 200.000 tot € 250.000, respectievelijk 28% en 17%. Senioren Als we kijken naar de woonsituatie van senioren in Noordoost dan zien we dat senioren voornamelijk in de koopsector gehuisvest zijn. 68% van de huishoudens in de leeftijdscategorie 5570 jaar woont in de koopsector, van de 70-plussers is dat 45%. Van de huishoudens in de leeftijdscategorie 55-70 jaar woont 32% in de koopsector dure koop (> € 250.000). Van de 70-plussers is dat nog maar 11 %. Onder senioren is sprake van een relatief grote verhuisgeneigdheid. De behoefte om te wonen in een seniorenwijk neemt ook toe naarmate de bevolking ouder is. De situatie in Kollumerland is hierbij vergelijkbaar met die van Noordoost en van Fryslân. Opvallend is dat ook de leeftijdscategorie jonger dan 55 jaar een zekere behoefte heeft aan het wonen in een seniorenwijk (ongeveer een kwart van de respondenten). De behoefte aan een woonservicegebied laat ongeveer hetzelfde patroon zien, al lijkt de behoefte aan een senioren wijk iets groter. Er lijkt aan het wonen in een seniorenwijk of woonservice gebied onder 55+ en 70+ een reële behoefte te bestaan.
, revisie Pagina 8 van 39
1.5 Recente informatie koopwoningenmarkt Op basis van een recent door de NVM-makelaars opgesteld omgevingsrapport over de gemeente Kollumerland c.a. hebben we inzicht in de meest recente ontwikkelingen op de koopwoningenmarkt en de invloed van de kredietcrisis op de markt.
Bron: Omgevingsrapport Kollumerland en Nieuwkruisland, NVM september 2009
Bron: Omgevingsrapport Kollumerland en Nieuwkruisland, NVM september 2009
Duidelijk zichtbaar is een afname van de woningverkopen op basis van kadastrale gegevens in 2007 en 2008. Het aantal verkopen per woningtype komt tot stand op basis van NVM-cijfers. De cijfers illustreren vooral de verhoudingen qua verkopen tussen de woningtypen. Duidelijk is dat het meest verkochte woningtype het vrijstaande type is, hetgeen overeenkomt met de informatie uit de marktanalyse. Ook is zichtbaar dat er onder invloed van de kredietcrisis vooral een terugval is in de verkoop van halfvrijstaande en vrijstaande woningen. Dit is niet verwonderlijk omdat deze type woningen het meest gevoelig zijn voor conjunctuurschommelingen en in het totale volume aan verkopen het grootste aandeel hebben. De woningprijzen in dit segment laten ook een daling zien. Vooral in het tweede halfjaar van 2008 zijn de prijzen in dit type gedaald. De appartementen laten al eerder een prijsdaling zien e (2 halfjaar 2007)
, revisie Pagina 9 van 39
In het tweede halfjaar van 2008 stijgt het verschil tussen vraag- en verkoopprijs. Woningen worden goedkoper van de hand gedaan. In dezelfde periode zien we ook de looptijden stijgen voor vrijwel alle woningtypen. Een ontwikkeling die we overal in Nederland zien onder invloed van de kredietcrisis.
Bron: Omgevingsrapport Kollumerland en Nieuwkruisland, NVM september 2009
In het afgelopen jaar is de omvang van het aanbod landelijk gezien met meer dan 30% gegroeid. Deze trend is reeds zichtbaar vanaf 2003, maar is in het laatste jaar versterkt door de kredietcrisis. Ook in Kollumerland c.a. doet deze trend zich voor. Verhuizingen vanuit Kollumerland c.a. naar..
Bron: Omgevingsrapport Kollumerland en Nieuwkruisland, NVM september 2009
, revisie Pagina 10 van 39
Verhuizingen van Kollumerland c.a. vanuit..
Bron: Omgevingsrapport Kollumerland en Nieuwkruisland, NVM september 2009
De grafieken van de gerealiseerde verhuizingen komen uit een private bron, Wegener, en hebben betrekking op het eerste half jaar van 2009. Hieruit kunnen we concluderen dat het merendeel van de verhuizingen in Kollumerland c.a. plaatsvindt. In de regio Noordoost vindt ook een belangrijk deel een woning. Verder is de trek naar Leeuwarden zichtbaar. Naar verwachting veroorzaakt door jongeren voor studie en werk. Opvallend is wel dat vanuit de gemeente Zuidhorn vestiging plaatsvindt. Algemeen koopwoningenmarkt Over het geheel genomen bevestigen de NVM-gegevens grotendeels het beeld dat uit de marktanalyse naar voren is gekomen. Duidelijk zichtbaar zijn de gevolgen van de kredietcrisis die overigens gelden voor heel Nederland maar die voor Kollumerland c.a. een behoorlijk effect zullen hebben op het functioneren van de woningmarkt. Stagnatie van verkoop treedt met name op in de vrijstaande en tweeondereenkap-woningen. Dit is het segment dat oververtegenwoordigd is in Kollumerland c.a. en door stagnatie in de verkoop zal de doorstroming sterk achterblijven. Het valt dus te verwachten dat herstel van de woningmarkt nog enige tijd zal duren.
, revisie Pagina 11 van 39
Begrippenlijst: aandachtsgroep De groep huishoudens met een dusdanig laag inkomen dat zij niet op eigen kracht in hun huisvesting kunnen voorzien. Het gaat hierbij om éénpersoonshuishoudens met een netto maandinkomen van minder dan € 1.200,- en meerpersoonshuishoudens met minder dan € 1.600,- aan netto maandinkomsten. doorstromer Iemand die na een verhuizing de woning onbewoond achterlaat en zowel voor als na de verhuizing hoofdbewoner is. De verlaten woning komt vrij op de woningmarkt. starter Een huishouden dat na verhuizing hoofdbewoner is van een woning en ofwel: - nieuw gevormd is (door huwelijk, samenwonen, scheiding, zelfstandig wonen); - geïmmigreerd is; - de vorige woning niet leeg achterlaat; - uit een wooneenheid verhuisd is. verhuisgeneigdheid Dit zijn huishoudens die in het Wobof de vraag ‘Verwacht u binnen niet al te lange tijd (bijvoorbeeld twee jaar) te gaan verhuizen?’ met ‘ja’ of ‘ja, misschien’ hebben beantwoord. vrije kavels Vrije kavels zijn kavels bestemd voor particulieren (één of meerdere particulieren gezamenlijk) die samen met een door hen zelf gekozen architect/aannemer, met inachtneming van de voorschriften uit het bestemmingsplan, eventueel beeldkwaliteitplan en de koopovereenkomst, een woning ontwikkelen en realiseren. aandachtsgroep De groep huishoudens met een dusdanig laag inkomen dat zij niet op eigen kracht in hun huisvesting kunnen voorzien. Het gaat hierbij om éénpersoonshuishoudens met een netto maandinkomen van minder dan € 1.200,- en meerpersoonshuishoudens met minder dan € 1.600,- aan netto maandinkomsten. doorstromer Iemand die na een verhuizing de woning onbewoond achterlaat en zowel voor als na de verhuizing hoofdbewoner is. De verlaten woning komt vrij op de woningmarkt. starter Een huishouden dat na verhuizing hoofdbewoner is van een woning en ofwel: - nieuw gevormd is (door huwelijk, samenwonen, scheiding, zelfstandig wonen); - geïmmigreerd is; - de vorige woning niet leeg achterlaat; - uit een wooneenheid verhuisd is. verhuisgeneigdheid Dit zijn huishoudens die in het Wobof de vraag ‘Verwacht u binnen niet al te lange tijd (bijvoorbeeld twee jaar) te gaan verhuizen?’ met ‘ja’ of ‘ja, misschien’ hebben beantwoord.
, revisie Pagina 12 van 39
Bijlage 2
Verslagen overlegronde wethouder Visser met de besturen van plaatselijke belangen
, revisie Pagina 13 van 39
Overlegronde wethouder Visser met de besturen van plaatselijke belangen met betrekking tot het thema:
ten behoeve van het opstellen van het
, revisie Pagina 14 van 39
Voorwoord Aan de Verenigingen van Dorpsbelangen en Plaatselijk Belang In de maand augustus 2009 heb ik gesprekken met u gevoerd over het thema “wonen”. Dit om een beeld te krijgen wat uw kijk is op wonen in onze gemeente. Deze informatie hebben wij voor u gebundeld in dit boekwerkje om zo een totaalbeeld te geven van uw inbreng. De door u aangeleverde informatie wordt gebruikt als input voor de actualisering van het woonplan 2010 – 2016. Naast “leefbaarheid in de dorpen” zijn uit de gevoerde gesprekken vooral de volgende hoofdpunten naar voren gekomen: -
aandacht voor starters en senioren; voldoende mogelijkheden voor zelfbouw en vrije kavels; prioriteit uitvoering van bestaande plannen; verschuiving focus van uitbreiding naar inbreiding.
Wij verwachten in het eerste kwartaal van 2010 het resultaat van uw inbreng bij de totstandkoming van het nieuwe woonplan, aan u te kunnen terugkoppelen. U zult begin 2010 nader worden geïnformeerd hoe en wanneer dit zal plaatsvinden.
Met vriendelijke groet,
Hilbrand Visser, wethouder VROM.
, revisie Pagina 15 van 39
Verslagen: 17 augustus 2009: Plaatselijke Belangen Kollum 19 augustus 2009: Plaatselijke Belangen Kollumerzwaag en Veenklooster 24 augustus 2009: Plaatselijke Belangen Oudwoude 25 augustus 2009: Plaatselijke Belangen Triemen / Westergeest / Zwagerbosch 26 augustus 2009: Plaatselijke Belangen Burum / Kollumerpomp / Munnekezijl / Warfstermolen
, revisie Pagina 16 van 39
Verslag bijeenkomst
Gemeente Kollumerland c.a.
Bijeenkomst:
Plaatselijk Belang Kollum / Overleg over wonen in Kollum
Datum:
17 augustus 2009
Opsteller:
G. Monsma
Afschrift naar:
Wethouder Visser / GvdW
Datum:
8 december 2010
Aanwezig: Gemeente : H. Visser, G. Monsma. Pl. Belang : J. Barkmeijer, L. Detmar. Afwezig: Inleiding Wethouder Visser geeft een toelichting op de bedoeling van het gesprek. In 2005 is door de gemeente samen met de Woningstichting Kollumerland een woonplan opgesteld geldend voor 5 jaar. Het is de bedoeling in 2010 een nieuw woonplan vast te stellen. Bij de opstelling van het plan worden diverse partijen betrokken waaronder de beide in Kollumerland actief zijnde woningcorporaties. De gesprekken met de respectievelijke besturen van plaatselijk belang zijn bedoeld om een beeld te krijgen hoe er tegen wonen in het dorp wordt aangekeken. De informatie wordt als input gebruikt voor een nog te organiseren discussieavond over het op te stellen woonplan, dat leidend moet worden voor het te voeren beleid voor de komende jaren. De heer Barkmeijer is content met de uitnodiging. Het tijdstip van het overleg zo kort na de vakantie heeft wel de consequentie dat het onderwerp niet in een vergadering van Plaatselijk Belang aan de orde kon worden gesteld. Wethouder Visser geeft te kennen dat uitgangspunt is het uitwisselen van informatie en dat van het gesprek een verslag wordt opgesteld. Dit kan alsnog in het bestuur aan de orde worden gesteld, met de mogelijkheid aanvullend nog punten aan de orde te stellen. Verslag Onderstaand wordt globaal aangegeven welke onderwerpen ter sprake zijn gekomen: Pl.B - Op dit moment zijn er voldoende gebieden in Kollum waar woningbouw kan worden gerealiseerd, zoals: Waterlelie Terrein Barkmeijer Tochmalaan Westenstein van Broersmalaan Herstructurering Kollum zuid Bijlsma gronden - Voor bedrijven zijn kavels beschikbaar op: Jumaheerd en Dwarsried (watersportgebonden) - Wat bouwen betreft kan men wel vooruit in Kollum. Gem - Provincie is terughoudend t.a.v. uitbreiding. - Onderzoek wijst uit dat er de komende jaren bevolkingskrimp wordt verwacht. - Gemiddelde dichtheid per woning loopt in onze gemeente terug met als gevolg meer woningen nodig voor dezelfde bevolkingsomvang. - Nog wel behoefte aan nieuwbouw. - Plannen voor wonen ontwikkelen voor de komende 5 jaar. Pl.B - Gewezen wordt op de behoefte van vervangende woonruimte gedurende de reconstructieperi-
, revisie Pagina 17 van 39
Gem
-
Pl.B
-
Pl.B Gem
-
Pl.B
-
Gem
-
Pl.B
-
Gem
-
Pl.B
-
Gem
-
Pl.B
-
Gem
-
ode waardoor druk op de markt ontstaat. Daardoor minder mogelijkheden om bijv. bij scheiding snel onderdak te bieden. Graag snel beginnen met activiteiten / duurt te lang met ongewenste gevolgen . Geldt ook voor omgeving oud gemeentehuis / Bethesda. Hier en daar wordt leegstand in huurwoningen geconstateerd terwijl er voldoende belangstelling is om (tijdelijk) te huren met kapitaalvernietiging tot gevolg. Sloop panden reconstructie Kollum-Zuid start naar verwachting dit jaar. Gemeente is niet altijd de oorzaak van trage uitvoering van plannen. Woningcorporatie heeft eigen bevoegdheid / ontwikkelt plannen in samenspraak met gemeente Gemeente heeft niet altijd de regie van bouwprojecten, deze zijn vaak overgedragen aan projectontwikkelaars waarop geen directe invloed bestaat. Veel problemen moeten worden overwonnen voordat een start kan worden gemaakt met een project. Verhuur leegstaande panden is verantwoordelijkheid woningcorporatie. Pl.Belang kan ook overleg zoeken met verhuurder. Starterswoningen die energiezuinig zijn maar wel betaalbaar . Algemene klacht is dat starterswoningen te duur zijn (weliswaar staat daartegenover dat starters hoge eisen hebben). Het creëren van doorstroming (zoals in het verleden met premie woningen). Aandacht voor verpaupering van buurten om deze leefbaar te houden. Er is behoefte aan seniorenwoningen. Seniorenwoningen realiseren in de omgeving van het centrum (Bethesda / gebied Meckama). Starterswoningen kunnen op afstand van het centrum worden gerealiseerd. Met name het winkelplein aan de Mr. Andreaestraat is goede voorziening. Er is voor de marktverkopers geen aansluitpunt voor stroom hoewel dit eerder is aangekaart. Het wachten is op de structuurvisie voor Kollum-kom. Daarin wordt ook m.b.t. de inrichting van de omgeving van het winkelplein ideeën ontwikkeld inclusief een eventuele oplossing voor stroomaansluiting. De aanwezigheid van een gastank van garage Beerda levert beperkingen op. De gemeente is maar beperkt eigenaar van grond aan het winkelplein. Het winkelaanbod in de Voorstraat behoeft blijvende aandacht. Is voorstander autoverbod op Voorstraat (gedurende bepaalde tijden). Koppeling winkelaabod Mr. Andreaestraat / Voorstraat wordt bemoeilijkt i.v.m. verkeersontsluiting noord-zuid. Panden op de Voorstraat zijn qua oppervlakte klein en daardoor vaak niet interessant voor de ‘grotere’ ondernemer. Gebouw Bethesda + opkoop enkele woningen zou ruimte bieden voor project voor senioren. Vanuit deze doelgroep bestaat veel belangstelling. Bethesda was dichtbij oplossing maar plan is niet tot ontwikkeling gekomen omdat er verschil van inzicht was over de doelgroep. De vragen voor wie en waar moet worden gebouwd zijn niet altijd gemakkelijk te beantwoorden. Via het woonplan voor de komende jaren moeten de uitgangspunten worden vastgelegd, waarop verder beleid wordt gemaakt om vervolgens uitvoering aan te geven. Een project als Esonstad trekt mensen. Geprobeerd zou kunnen worden om gebied te realiseren met een afwijkende bouwstijl en sfeer. Wilhelminapark is mooi gebied maar trekt jeugd aan met ergernissen (te hard rijdende brommers en afval). Er is gebrek aan politietoezicht. Aandacht wordt gevraagd voor bewegwijzering bij het fietspad, ingang hertenkamp (paddenstoel). Bij alle recreatieve bankjes zouden afvalbakken geplaatst moeten worden. Problemen Wilhelminapark (inclusief vernielingen aan bomen) worden meegenomen in overleg b&w. In de begrotingsbesprekingen is wel budget voor bewegwijzering opgevoerd maar dit is nog niet gehonoreerd. Dit punt wordt meegenomen. Geeft overzicht van activiteiten die zij oppakken om Kollum te promoten (flyer, nieuwsbrief) Voor Plaatselijk Belang is nog steeds de dorpsvisie zoals die een aantal jaren eerder is vastgesteld de leidraad van handelen. Informatie wordt gegeven over ontwikkelingen en plannen in het Lauwersmeergebied, waaron, revisie Pagina 18 van 39
der het bungalowpark Lauwersee (duur, verkoop loopt niet goed) en het park Lauwershage (recreatie in combinatie met zorg). Het verslag zal worden opgestuurd naar het e-mailadres van de secretaris van Plaatselijk Belang. Het bestuur ontvangt t.z.t. een uitnodiging voor de discussieavond over het thema wonen. <<<>>>
, revisie Pagina 19 van 39
Verslag bijeenkomst
Gemeente Kollumerland c.a.
Bijeenkomst:
Plaatselijk Belang Kollumerzwaag / Overleg over wonen in Kollumerzwaag en Veenklooster
Datum:
19 augustus 2009
Opsteller:
G. Monsma
Afschrift naar:
Wethouder Visser / GvdW
Datum:
8 december 2010
Aanwezig: Gemeente : de heren H. Visser, G. Monsma. Pl. Belang : mevr. M. Vellenga, de heer W. Kamminga Afwezig: Inleiding Wethouder Visser geeft een toelichting op de bedoeling van het gesprek. In 2005 is door de gemeente samen met de Woningstichting Kollumerland een woonplan opgesteld geldend voor 5 jaar. Het is de bedoeling in 2010 een nieuw woonplan vast te stellen. Bij de opstelling van het plan worden diverse partijen betrokken waaronder de beide in Kollumerland actief zijnde woningcorporaties. De gesprekken met de respectievelijke besturen van plaatselijk belang zijn bedoeld om een beeld te krijgen hoe er tegen wonen in het dorp wordt aangekeken. De informatie wordt als input gebruikt voor een nog te organiseren discussieavond over het op te stellen woonplan, dat leidend moet worden voor het te voeren beleid voor de komende jaren. In Kollumerzwaag loopt op dit moment ook het traject ICK – Grontmij. In dat onderzoek zal ook aandacht zijn voor de component wonen. Dit oriënterend gesprek heeft hiermee geen relatie. Van het gesprek wordt een verslag opgesteld. Dit kan eventueel in het bestuur aan de orde worden gesteld met de mogelijkheid aanvullend nog punten aan de orde te stellen. Verslag Onderstaand wordt globaal aangegeven welke onderwerpen ter sprake zijn gekomen: Pl.B
Gem
Pl.B
Gem
Pl.B
- Er is behoefte aan seniorenwoningen. - De bestaande seniorenwoningen voldoen niet aan de eisen van deze tijd. Ze worden verhuurd aan jongeren met verpaupering en ergernissen als resultaat. Ouderen wijken uit, o.a. naar Zwaagwesteinde. - Voor ouderen die graag kleiner willen wonen is in Kollumerzwaag geen plek. - Er is behoefte aan betaalbare starterswoningen. - Er zijn geen bouwkavels beschikbaar. - Er staan daarentegen veel woningen te koop. - Starters hebben vaak hoge eisen met hoge prijzen als gevolg. - Een nieuwe vrijstaande of 2/1 kapwoning bouwen is ook duur. - De te koop staande woningen zijn veelal te duur voor jongeren - Recente bouwprojecten zoals in Oudwoude en Zwaagwesteinde stimuleren senioren en jongeren om in eigen dorp te blijven wonen. - Jongeren blijven langer thuis wonen of vertrekken naar elders. - Realisatie van een eigen woning wordt vaak door zelfbouw betaalbaar gemaakt. - Op dit moment zitten de jongeren in de woningen die voor ouderen zijn bedoeld? - Er staat in Kollumerzwaag weer een bord waarop het voornemen om appartementen te bouwen kenbaar wordt gemaakt. - Afhankelijk van de interesse worden het koop- of huurappartementen. - Er is op dit moment terughoudendheid om te kopen - De meerkosten van een nieuwe woning worden geïnvesteerd in meer hulp in de huishouding zodat men langer kan blijven wonen. - In de slechte buurten met rijtjeshuizen zou door sloop ruimte gecreëerd moeten worden met
, revisie
Gem
Pl.B
Gem Pl.B
Gem
Pl.B
Gem Pl.B
Gem
Pl.B
Gem
Pl.B Gem Pl.B
mogelijkheid bouw garages of carports. - Gebleken is dat verkoop van huurwoningen de leefbaarheid in de straat verbeterd. - Het gehouden koopstroomonderzoek geeft aan dat in Kollum € 0,94 per euro wordt besteed in Kollum. Voor Kollumerzwaag is dit nog geen € 0,25. Wat voor consequenties zijn hieraan te verbinden? - Voor de aanwezige middenstander in Kollumerzwaag levert dit problemen op. - Er is in Kollumerzwaag weinig winkelaanbod. Er wordt met name gewinkeld in Zwaagwesteinde. - De noodzaak dat er in Kollumerzwaag een buurtsuper blijft is belangrijk met name voor senioren. - Voorheen bestond Kollumerzwaag uit 3 dorpen. Is er nog sprake van cultuurverschillen die van invloed zijn op de dorpsgemeenschap? - Kollumerzwaag is een lintdorp en heeft geen echte kern. 20 jaar geleden waren er plannen om een kern met winkels te realiseren hetgeen als een gemiste kans moet worden gezien. - Er bestaan geen waarneembare cultuurverschillen doordat 3 dorpen zijn samengevoegd tot één. Hooguit dat dit nog onder ouderen zou kunnen spelen. - De provincie heeft aangegeven dat de gemeente het toegekende bouwvolume mag houden, echter met een spreiding over meerdere jaren. - Onderzoek van de provincie heeft aangegeven dat er na 2017 sprake zal zijn van bevolkingskrimp en een daling van de woningbehoefte. - De woningbehoefte zal de eerstkomende jaren nog toenemen omdat in onze regio de woondichtheid nog terugloopt (minder mensen in één woning o.a. door scheiding, zelfstandig wonen jongeren e.d.). - Er moet worden ingespeeld op de groei in de eerstkomende jaren met de bedoeling de mensen hier vast te houden. - De onderzoeken zijn niet altijd betrouwbaar. Wat betreft de basisscholen zou er sprake zijn van een teruggang, terwijl er nog steeds sprake is van groei. - Er zijn de nodige locaties waar gebouwd kan worden (waaronder Cedelshof, de Saedkampen het terrein Beerda). - Op zich is er niks mis mee dat ouderen en jongeren geïntegreerd wonen. Er zijn voorbeelden dat dit prima lukt. - Er zou strenger opgetreden moeten worden in die gevallen waarbij de jeugd asociaal gedrag vertoont. - Er zou ook aandacht moeten zijn voor inbreidingsplannen met de mogelijkheid om bouwkavels uit te geven. - Wanneer de gemeente de grond zelf in eigendom heeft zijn er meer sturingsmogelijkheden. Dit is vaak niet het geval. - T.a.v. de kwaliteit van wonen en leefbaarheid van Kollumerzwaag wordt gesteld dat een snelle aanpak van de Brinklocatie prioriteit heeft. - Belangrijk is dat er eerstelijnszorg in Kollumerzwaag blijft. Gelukkig gaat het vertrek van de huisarts voorlopig niet door. - Het is gewenst om het dorpshuis op te pimpen. - Dit zijn voor het woonplan belangrijke signalen. - De Trije Doarpen zal zeker aandacht krijgen in het onderzoek van Grontmij. - Bij stagnerende uitgifte van bouwkavels door de gemeente ontstaat geen verdiencapaciteit die ingezet kan worden voor bijvoorbeeld starterswoningen op een opwaardering van het dorpshuis. Er moeten keuzes worden gemaakt. - De Sparwinkel gaat over in andere handen en zal worden aangepakt. Het is een gegeven dat de inwoners van het dorp zelf bepalend zijn voor het bestaansrecht van een buurtsuper. - Met betrekking tot de aanwezigheid van speeltuinen is Plaatselijk Belang tevreden. Er wordt van deze voorzieningen goed gebruik gemaakt. - Op dit moment is er in Cedelshof een speelvoorziening. Bij uitbreiding van dit plan zal er binnen de locatie van Cedelshof naar een andere locatie worden gezocht. In de pers kwam dit anders tot uitdrukking. - Het is een kinderrijke buurt. Een andere locatie in Cedelshof is geen probleem. - Bestaat er ook binding met het aangrenzende dorp Zwagerbosch? - Geeft de aanleg van de centrale as ook kansen/bedreigingen voor Kollumerzwaag? - Vanuit de historie is gegroeid dat inwoners van Zwagerbosch gebruik maken van de huisartsenpraktijk in Kollumerzwaag. Voor de overige voorzieningen is Zwagerbosch met name gericht op Twijzelerheide en Zwaagwesteinde.
, revisie Pagina 21 van 39
Gem Pl.B
Gem
- De centrale as heeft het voordeel van een snellere ontsluiting richting Drachten en iets minder vrachtverkeer in het dorp. Het zal naar verwachting geen aantrekkende werking hebben van mensen richting het dorp maar mogelijk wel voor de regio. - De huidige bedrijvenlocatie is vol. Ondanks de hoge eisen van de provincie komt er weer bedrijfsterrein beschikbaar voor 5 bedrijven en 2 bedrijfswoningen. - Het gevoel dat alles in Kollum kan en in de dorpen niets komt zo nu en dan naar boven, zij het meer bij ouderen dan bij de jeugd. - Wel wordt aandacht gevraagd voor: ⇒ wegenonderhoud dat te wensen overlaat ⇒ de aanleg van de rondweg om Veenklooster ⇒ het tegengaan van verpaupering o.a. door meer toezicht Wat betreft het laatste punt is bekend dat de woningcorporatie actief is om de overlast die jongere huurders bezorgen in te dammen. - De grond t.b.v. de aanleg rondweg is inmiddels in eigendom van de gemeente. De plannen zijn in ontwikkeling. - In het reguliere overleg tussen de gemeente en woningcorporatie zal voor verpaupering aandacht worden gevraagd.
Het bestuur van Plaatselijk Belang laat weten het gesprek op prijs te hebben gesteld. Het gemeente verstuurt t.z.t. een uitnodiging voor de discussieavond over het thema wonen, <<<>>>
, revisie Pagina 22 van 39
Verslag bijeenkomst
Gemeente Kollumerland c.a.
Bijeenkomst:
Plaatselijk Belang Oudwoude / Overleg over wonen in Oudwoude
Datum:
24 augustus 2009
Opsteller:
G. Monsma
Afschrift naar:
Wethouder Visser / GvdW
Datum:
8 december 2010
Aanwezig: Gemeente : H. Visser, G. Monsma. Pl. Belang : Sj. Hoekstra, J. Dijkstra Afwezig: Inleiding Wethouder Visser geeft een toelichting op de bedoeling van het gesprek. In 2005 is door de gemeente samen met de Woningstichting Kollumerland een woonplan opgesteld geldend voor 5 jaar. Het is de bedoeling in 2010 een nieuw woonplan vast te stellen. Bij de opstelling van het plan worden diverse partijen betrokken waaronder de beide in Kollumerland actief zijnde woningcorporaties. Aangegeven wordt dat de provincie op termijn uitgaat van een krimp van de bevolking. Voor Kollumerland wordt uitgegaan dat er de komende jaren nog behoefte is aan extra woningen. De gesprekken met de respectievelijke besturen van plaatselijk belang zijn bedoeld om een beeld te krijgen hoe er tegen wonen in het dorp wordt aangekeken. De informatie wordt als input gebruikt voor een nog te organiseren discussieavond over het op te stellen woonplan, dat leidend moet worden voor het te voeren beleid voor de komende jaren. Wethouder Visser geeft te kennen dat uitgangspunt is het uitwisselen van informatie en dat van het gesprek een verslag wordt opgesteld. Dit kan eventueel in het bestuur aan de orde worden gesteld, met de mogelijkheid aanvullend nog punten aan de orde te stellen. Verslag Onderstaand wordt globaal aangegeven welke onderwerpen ter sprake zijn gekomen: Pl.B
Gem Pl.B
Gem Pl.B
Gem
- Er is behoefte aan bouwterreinen en/of betaalbare koopwoningen. - Er zijn veel bouwvakkers die niet in de gelegenheid zijn een dure woning te kopen maar wel om zelf te bouwen. - Er is voldoende jeugd, nu en in de nabije toekomst, die in aanmerking willen komen voor een eigen woning. - Het liefst door aanbod van bouwkavels, zij het dat het aanbod wel gespreid over meerdere jaren moet plaatsvinden. - Gevraagd wordt wat moet worden verstaan onder een starterswoning. - De mogelijkheid moet worden geboden dat een woning in fases wordt gebouwd met doorgroeimogelijkheden. - De prijs van een starterswoning die meer gaat kosten dan € 150.000,- is voor de jeugd veelal niet haalbaar. - De woningen die momenteel in Oudwoude te koop worden aangeboden zijn voor de jeugd veel te duur. De koopkosten zijn niet in balans met de inkomens. - Gevraagd wordt of de doelgroep om voor te bouwen enkel de jeugd is of ook de senioren. - Voor senioren zijn er geen woningen terwijl er ook daar behoefte aan is. - Dat er duurdere woningen te koop zijn waardoor mensen van buiten worden aangetrokken is een goede zaak. - Binnen de doelgroep van ± 23 tot 30 jaar zou op dit moment behoefte zijn aan 8-10 kavels die gespreid zouden kunnen worden aangeboden. - De huidige doorlooptijd om projecten te realiseren duurt te lang. - Het is belangrijk dat er perspectief op korte termijn kan worden geboden, zodat de bereidheid ontstaat een beperkt aantal jaren te wachten of een andere keuze te maken. - De bedoeling is om in het nieuwe woonplan hiervoor planningen op te nemen gecombineerd
, revisie Pagina 23 van 39
Pl.B
Gem Pl.B
Gem
Pl.B
Gem
Pl.B Gem
Pl.B Gem
Pl.B
Gem Pl.B
Gem Pl.B
met investeringsbegrotingen. - De pilot in Oudwoude heeft veel te lang geduurd, waardoor inwoners zijn uitgeweken naar andere plaatsen. Vertrokken jeugd zou wel terugwillen naar Oudwoude. e - Oudwoude is qua grootte het 3 dorp van Kollumerland en ligt dichtbij Kollum. De inwoners zijn gericht op Kollum. De verdeelsleutel 70-20-10 komt niet redelijk over. Oudwoude zou in aanmerking moeten komen voor een beperkt deel van het bouwcontingent voor Kollum. Dat wil niet zeggen dat er gepleit wordt voor een sleutel van 50% voor Kollum en 50% voor de overige dorpen. De dorpen moeten ook niet te hard groeien. - De verdeelsleutel is destijds bepaald op hoeveelheden. Het zou redelijk zijn om een meer kwalitatieve afweging te maken, mede gebaseerd op vraag en aanbod. - Er zou contingent op de plank moeten liggen op het moment dat er goede initiatieven in het dorp worden ontwikkeld. - De mogelijkheden om een gebied te ontwikkelen door een groepje geïnteresseerde kopers in samenwerking met de gemeente zou ook binnen Kollumerland toegepast kunnen worden. - Er is minder woningbouw gerealiseerd dan gepland. - Woningbouw buiten de kernen wordt beperkt. - Binnen de kernen kan plafondloos worden gebouwd dat wil zeggen dat de gemeente bereid is voor goede plannen van inbreiding of vervangende bouw ‘extra contingent’ beschikbaar te stellen. - Oudwoude kenmerkt zich o.a. door landschappelijke doorkijkjes die niet door het bouwen van woningen moeten verdwijnen. - De mogelijkheid zou zijn een paar woningen achter een bestaande woning te bouwen. - Het is belangrijk de kwaliteit van het landschap in het oog te houden. - Wat bouwen betreft wordt niet langer beschreven waar niet gebouwd mag worden, maar waar wel. Suggesties vanuit het dorp zijn welkom. - Te kennen wordt gegeven dat de subsidieregeling bij woningen beneden een WOZ-waarde van € 150.000,- positief wordt beoordeeld. - De regeling is prima doch loopt niet vlot. Daar waar al voornemens bestonden om klussen op te pakken zijn subsidieaanvragen ontvangen. Gewezen wordt op het gegeven dat indien de beschikbare budgetten niet worden benut deze t.z.t. weer teruggaan naar de algemene middelen van provincie en gemeenten. - De kavelprijzen zijn vaak erg hoog. Gewezen wordt op de mogelijkheid om zelfwerkzaamheden in te brengen van kopers van kavels om de prijs te drukken. - Uitleg wordt gegeven over de totstandkoming van uitgifteprijzen. Hoe goedkoper de kavelprijs hoe magerder de uitvoering. Het aanleggen van bijv. een zandpad i.p.v. een klinkerweg moet wel passen bij de sfeer van de te bouwen woningen. - Verliesgevende exploitaties moeten elders door winstgevende exploitaties worden gecompenseerd. Ook zijn er omgekeerde kostprijsberekeningen gemaakt waarbij een grondprijs resteert door de bouwkosten in mindering te brengen op een maximale stichtingsprijs van een woning. Het is moeilijk om in deze tijd lage kavelprijzen te realiseren. - Het is jammer dat de pilot m.b.t. de nieuwe gerealiseerde woningen niet goed van de grond is gekomen. - Het eerste idee van industrieel bouwen (met gefaseerde uitbreiding) was destijds goed ontvangen. - Dorpsbelang is op enig moment op afstand gekomen en het gevoel bestaat dat de verkeerde partijen met de voordelen van het project aan de haal zijn gegaan. - Gevraagd wordt of er behoefte is aan huurwoningen. - De beschikbaarheid van huurwoningen is goed wanneer deze een kamer op de begane grond hebben die kan dienen als studeerkamer voor de jeugd of slaapkamer voor senioren. - Op dit moment zijn geen woningen beschikbaar. Ouderen kunnen hun woning niet kwijt omdat jongeren ze niet kunnen betalen. - Belangrijk is of de gemeente de juiste dingen doet. Goede ideeën vanuit de dorpen zijn welkom. - Binnen de gemeente is een Platform Wonen actief die zich ook buigt over dit soort problemen. - Om de inwoners vast te houden zijn niet alleen betaalbare woningen van jongeren en ouderen nodig maar ook andere voorzieningen, zoals een treinstation op korte afstand, werk in de omgeving en een goede bereikbaarheid van het dorp. - De ontwikkelingen van een woonservicezone in Kollum is een goede zaak maar mag niet inhouden dat er geen aandacht is voor senioren in Oudwoude. Door middel van het bouwen van aanleunwoningen en het aanbieden van mantelzorg moeten senioren lang zelfstandig kunnen blijven wonen.
, revisie Pagina 24 van 39
Gem
Pl.B
Gem
P.B Gem Pl.B
Gem
Pl.B
Gem
Pl.B
Pl.B
- De beschikbare seniorenwoningen in Oudwoude worden momenteel verhuurd aan jongeren uit Kollum-Zuid die veel overlast veroorzaken. Het dorp wordt geconfronteerd met tot nu toe onbekende problemen waaronder drugsoverlast. Kollum moet de problemen niet verplaatsen naar de kleine dorpen. - Binnen de corporatie en de gemeente is aandacht voor overlastgevende jongeren. Het is een lastig om het probleem van overlast te doorbreken. - Gedurende de periode van herstructurering Kollum-Zuid moet de corporatie de bewoners elders huisvesten wat o.a. in de omliggende dorpen gebeurd. - De problemen zijn opgenomen met de corporatie die er vervolgens niets aan doet. Ook met de dorpsagent is hierover wel gesproken. Corporatie en gemeente zouden er veel korter op moeten zitten. - Gelukkig betreft het tijdelijke huurcontracten en is de verwachting dat het probleem tijdelijk is. - Het is terecht dat dit punt ter sprake wordt gebracht. - De corporatie is zeker wel bezig met het probleem. - Dit punt wordt in ieder geval in het overleg met de corporatie meegenomen. - Voor Kollum-Zuid geldt na de herstructurering een terugkeergarantie van huurders die tijdelijk elders zijn ondergebracht. - Geïnformeerd wordt naar de voordelen die het dorp vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning kan behalen. - Het is belangrijk te weten welke zorgbehoefte er binnen het dorp bestaat met de bedoeling dat inwoners zo lang mogelijk in eigen dorp kunnen blijven wonen. - Het Parc de l’eau is voor het dorp een drama. Is het niet mogelijk de mensen aldaar permanent te laten wonen, hetgeen een positieve uitwerking op de leefomgeving zal geven. - Er is terugloop m.b.t. recreatieve woningen dit mede gezien in relatie tot de recessie, waardoor de problemen nog groter worden. - In de woonvisie van NOFA (Noordoost Friese Aanpak) is aangegeven dat er aandacht moet e komen voor het 2 woningbezit. - Door de rechter is het beroep om de bouwvergunning voor de bouw van alternatieve vakantiehuisjes in te trekken ongegrond verklaard. Het wachten is nu op verdere ontwikkelingen. - Er is behoefte aan concreetheid, ook wat woningbouw in het dorp betreft. Dit betekent het toewijzen van een beperkt contingent woningen met duidelijkheid waarbinnen de bouw van woningen kan worden gerealiseerd. - Dit gesprek heeft een ‘thermometerfunctie’. - Indien het dorp komt met kwalitatieve goede plannen en de behoefte kan aantonen dan moeten die in het komend woonakkoord worden meegenomen. Belangrijk is dat het perspectief om te bouwen wordt vastgelegd. - Duidelijk is wel dat aanpassing van bestemmingsplannen en het komen tot uitvoering van een plan tijd vergt. - Resumerend wordt gesteld: - dat de pilot verder moet worden uitgevoerd - er behoefte is aan betaalbare bouwkavels - er contingent aanwezig moet zijn op het moment dat er initiatieven komen. - dat de verkoop van woningen en de woonomgeving mogelijk beter gepromoot kan worden - het dorp bijzondere panden heeft aan te bieden. - de woningstichting kort op de overlastgevende jeugd moet zitten - de problemen met drugsoverlast niet moeten worden verplaatst van Kollum naar Oudwoude. - Aangegeven wordt dat het bestuur content is met de uitnodiging voor dit gesprek.
Het verslag zal worden opgestuurd naar het e-mailadres van Plaatselijk Belang. Het bestuur ontvangt t.z.t. een uitnodiging voor de discussieavond over het thema wonen, <<<>>>
, revisie Pagina 25 van 39
Verslag bijeenkomst
Gemeente Kollumerland c.a.
Bijeenkomst:
Plaatselijke Belangen Triemen / Westergeest / Zwagerbosch over wonen in hun dorpen.
Datum:
25 augustus 2009
Opsteller:
G. Monsma
Afschrift naar:
Wethouder Visser / GvdW
Datum:
8 december 2010
Aanwezig: Gemeente : de heren H. Visser, G. Monsma. Pl. Belang : Triemen / de heer J. van der Veen Westergeest / de heren H. Adema, J. Bijlstra, W. Kooistra en W. Koster Zwagerbosch / de heer J. Borger Afwezig: Inleiding Wethouder Visser geeft een toelichting op de bedoeling van het gesprek. De 4 NOFA-gemeenten (Noordoost Friese Aanpak) hebben een woonvisie ontwikkeld. In 2005 is door de gemeente samen met de Woningstichting Kollumerland een woonplan opgesteld geldend voor 5 jaar. Het is de bedoeling in 2010 een nieuw woonplan vast te stellen. Bij de opstelling van het plan worden diverse partijen betrokken waaronder de beide in Kollumerland actief zijnde woningcorporaties. De gesprekken met de respectievelijke besturen van plaatselijk belang zijn bedoeld om een beeld te krijgen hoe er tegen wonen in het dorp wordt aangekeken. De informatie wordt als input gebruikt voor een nog te organiseren discussieavond over het op te stellen woonplan, dat leidend moet worden voor het te voeren beleid voor de komende jaren. Van het gesprek wordt een verslag opgesteld. Dit verslag kan in het bestuur aan de orde worden gesteld met de mogelijkheid aanvullend nog punten aan de orde te stellen. Verslag Onderstaand wordt globaal aangegeven welke onderwerpen ter sprake zijn gekomen: PlbT = Triemen PlbW = Westergeest PlbZ = Zwagerbosch Gem = gemeente PlbZ
PlbW Gem
-
PlbZ Gem
-
De uitnodiging van de gemeente is in het bestuur besproken. Zwagerbosch is wat betreft voorzieningen aangewezen op Twijzelerheide en Zwaagwesteinde. Er is vraag naar woningen voor senioren en starters (3 jongeren die wel willen bouwen) Welke rol speelt de woningcorporatie? De corporatie richt zich op huurwoningen en hebben belang bij goed voorzieningenniveau Uitgangspunt is dat bij uitgifte van bouwterreinen de verliesgevende exploitaties worden gecompenseerd door winstgevende exploitaties. Het is belangrijk de doelgroepen waarvoor te bouwen te bepalen. In het woonplan moeten plannen worden opgenomen inclusief bijbehorend investeringsprogramma. Gevraagd wordt of het gaat om zowel uitbreidingsplannen als inbreidingsplannen. In de afgelopen periode konden de planningen van te bouwen woningen niet worden waargemaakt. Hetzelfde contingent is nog beschikbaar maar voor een langere periode. Duidelijk is dat er voor alle plannen te weinig contingent beschikbaar is. Er zal minder beschikbaar zijn voor uitbreiding. Wat inbreiding betreft kan in de dorpen plafondloos worden gebouwd indien kwalitatief goede plannen worden ingediend en de behoefte kan worden onderbouwd. De provincie verwacht na verloop van tijd een krimp van de bevolking. De verwachting is dat er eerst nog behoefte bestaat aan woningen door o.a. lagere dichtheid van bewoning (o.a. tengevolge van scheidingen en dat de jeugd op zichzelf gaat wonen).
, revisie Pagina 26 van 39
PlbW
-
Gem.
-
PlbT
-
Gem
-
PlbT PlbW
-
PlbZ
-
Gem
-
Gem PlbZ PlbW
-
PlbT
-
Gem
-
PlbW
-
Gem
-
Er is geen bouwgrond beschikbaar. Bij de jachthaven/tennisbaan is de enige locatie. Voor de jeugd zouden bouwkavels beschikbaar moeten komen om zelf te kunnen bouwen. Voor ouderen zou gekozen kunnen worden voor clustering van wonen. Op dit moment is er wel behoefte maar geen perspectief om te bouwen. Het dorp zit op slot. Er is behoefte aan wel 14/15 woningen. Aan rijtjeswoningen bestaat geen behoefte. Men wil wonen maximaal 2 onder 1 dak, het liefst in een vrijstaande woning. Veel gemeenten hebben minder woningen gerealiseerd dan gepland. De recessie geeft ook kentering in bouwactiviteiten Bij harde plannen met goede onderbouwing kan de gemeente aankloppen bij de provincie. Uitgangspunt is dat de dorpen niet op slot worden gezet en beperkt kunnen groeien. Om vertrek naar elders te voorkomen is het belangrijk dat er de eerstkomende jaren nog wordt gebouwd. Het is de bedoeling in het nieuwe woonplan perspectieven op te nemen met een tijdsplanning op korte termijn. Al meerdere jaren is er voor Triemen geen enkel contingent. Een toezegging om binnen 2 jaar te bouwen is niet reëel. Op dit moment niet maar na de totstandkoming van het woonplan en het woonakkoord is de vastgestelde planning leidend. In Triemen is de schoollocatie t.z.t. mogelijk een inbreidingslocatie. Er zijn wel verschillende privéterreintjes die geschikt voor inbreiding zijn maar de eigenaren willen daar niet van af. Ook in Zwagerbosch zijn voorbeelden te noemen van inbreidingsmogelijkheden, doch die bevinden zich vaak in de particuliere sfeer. Gemeente heeft beleid waarbij niet bepaald wordt waar niet gebouwd mag worden maar waar wel. Aangegeven wordt dat in het bestemmingsplan wel geregeld moet zijn dat grond als bouwgrond is aangewezen. Dit kan eventueel met een partiële herziening maar dat kan lastig zijn om te regelen. Wanneer gemeente bezig is bestemmingsplannen te actualiseren is het zaak alert te zijn op aanpassingen. Indien grond eigendom van de gemeente is kan adequater worden gehandeld om plannen te realiseren. Gevraagd wordt wat precies onder starterswoningen moet worden verstaan. Het bouwen van een woning moet betaalbaar zijn. Bij starterswoningen gaat het niet alleen om jeugd maar ook om andere mensen die zich op de koopmarkt willen begeven. Aan rijtjeswoningen is geen behoefte. De meeste vraag gaat uit naar zelf te bebouwen kavels. Discussie vindt plaats over financiële constructies, zoals het uitgeven van de grond in onderpand, pacht, huurkoop. Overigens moet worden voorkomen dat gebouwd wordt voor ongewenste doelgroepen zodat woningen gebouwd voor eigen mensen niet naar derden gaan. Vroeger had je de eis van economische binding. Om de kostprijs van een kavel te dekken zou je het woongebied kunnen versoberen. Bijvoorbeeld wonen aan een zandpad, zodat geen straat behoeft te worden aangelegd. Binnen de gemeente wordt gewerkt met grondexploitaties. Verliesgevende exploitaties moeten door winstgevende exploitatie worden gecompenseerd. Indien geen winsten worden gemaakt is er minder ruimte voor voorzieningen in de openbare ruimte. Meer woningen bouwen levert ook onroerende zaakbelastingen op. Wel is het van belang de woonlasten laag te houden. Westergeest vreest dat er de eerste 4 à 5 jaar geen bouwmogelijkheden zullen bestaan. De aankoop van grond t.p.v. de jachthaven is mislukt. Het zou een goede zaak zijn een andere makelaar op de zaak te zetten. Kan de gemeente garanderen dat er in het nieuwe woonplan bouwterreinen voor Westergeest worden gerealiseerd? Gezocht zou kunnen worden naar andere opties dan de jachthaven. De praktijk is dat indien er voorraad is aan bouwkavels, dan is er geen vraag. Is er wel vraag dan is er geen voorraad.
, revisie Pagina 27 van 39
PlbW Gem
PlbZ Gem PlbT
PlbZ
PlbW
Gem
PlbW
Gem PlbW Gem
PlbZ PlbW Gem
- Het is belangrijk de behoefte te kennen en te proberen perspectief te bieden voor de langere termijn. - Het is ook de bedoeling dat er duidelijkheid wordt gegeven wanneer een plan niet haalbaar is. - De aankoop van grond ter plaatse van de jachthaven heeft nog steeds de aandacht. - Kenbaar wordt gemaakt dat de mogelijkheden van bouwen voor alle dorpen in beeld worden gebracht. Suggesties vanuit de dorpen zijn welkom. - Welke betekenis kan de corporatie voor de dorpen hebben. - De gemeente onderhoudt nauwe contacten met de corporatie. Momenteel gaat de energie voornamelijk zitten in het reconstructieproject Kollum-Zuid. - Wat betreft het nieuwe woonplan wordt eerst een inventarisatie gemaakt van mogelijke plannen zonder rekening te houden met geld. Daarna vinden er keuzes plaats. - Achter de Toarnbei en in de hoek waar de drie gemeenten samenkomen ligt nog grond geschikt voor bouwkavels. - Onbekend is of hier bouwmogelijkheden bestaan. Voor zover bekend is de gemeente geen eigenaar van de grond. - Het project Kollum-Zuid vraagt veel geld en energie. Is plannen ontwikkelen wel realilstisch? Zijn de andere dorpen wel bij de gemeente in beeld? - In Triemen is de schoollocatie t.z.t. geschikt te maken voor woningbouw. Dan is het perspectief meer dan voldoende. - De voorzieningen liggen op korte afstand in andere gemeenten. - Zwagerbosch moet hiervan niet de dupe worden. Een paar contingenten per jaar is al voldoende. - De gemeente moet haast maken met het maken van plannen, want na een herindeling vissen de dorpen achter het net. - De te koop staande woningen zijn te duur. - Ook Zwagerbosch moet bescheiden kunnen groeien. - Wel is in de Woonvisie van de 4 Nofa-gemeenten (Achtkarspelen, Dongerdeel, Dantumadiel en Kollumerland) afgesproken dat er selectief moet worden gebouwd met de bedoeling elkaar niet te beconcurreren. - Gesteld kan worden dat er op dit moment geen mogelijkheden zijn om de jeugd in eigen dorp te houden. Wanneer ze één keer vertrokken zijn komen ze niet weer terug. - Wanneer er gezorgd wordt voor aanwezige kavels is de praktijk dat ze ook worden verkocht. - Verwijst naar Kollumerpomp waar kavels liggen die niet verkocht worden. - Met betrekking tot de eisen van energiezuinig worden kopers geconfronteerd met hogere bouwkosten, zij het dat er sprake moet zijn lagere woonlasten. - Voor Noord-Nederland is straks een energieakkoord van kracht met verscherpte normen inclusief de aanpassing van het bouwbesluit daarop. Er zijn geen zorgen m.b.t. een negatief effect op de bouwactiviteiten. - Voor bestaande bouw van woningen met een WOZ-waarde lager dan € 150.000,- geldt een subsidieregeling die momenteel loopt. Het is een regeling (coproductie provincie en gemeente) met het doel woonlastenreductie. - Voor energiezuinig bouwen geldt het regiem dat met voorrang bouwvergunningen worden verleend. - Stelt dat inzet op zonnepanelen meer rendement oplevert dan windmolens - Is van mening dat niet alleen moet worden gebouwd waar voorraad bouwgrond is. In Westergeest moet ook de mogelijkheid om te bouwen worden gecreëerd. - De wethouder besluit met de mededeling dat met de komst van het MFC in Westergeest er op dit moment door de gemeente in Westergeest ook het nodige wordt geïnvesteerd. - Indien er in het dorp reële plannen zijn en de behoefte is aangetoond zal de gemeente graag inspelen op de mogelijkheden.
Het besturen van Plaatselijk Belang laten weten het gesprek op prijs te hebben gesteld. Het gemeente verstuurt t.z.t. een uitnodiging voor de discussieavond over het thema wonen.
<<<>>>
, revisie Pagina 28 van 39
Verslag bijeenkomst
Gemeente Kollumerland c.a.
Bijeenkomst:
Plaatselijke Belangen Burum / Kollumerpomp / Munnekezijl / Warfstermolen over wonen in hun dorpen.
Datum:
26 augustus 2009
Opsteller:
G. Monsma
Afschrift naar:
Wethouder Visser / GvdW
Datum:
8 december 2010
Aanwezig: Gemeente : de heren H. Visser, G. Monsma. Pl. Belang : Burum / de heer P. de Vries Kollumerpomp / de heren B. Haltsema en D. Zuidema Munnekezijl / Mevr. A. Dam en de heren P. den Heijer, E. Zuidersma en B. Zijlstra Warfstermolen / de dames S. Elzinga en G. Weening Afwezig: Inleiding Wethouder Visser geeft een toelichting op de bedoeling van het gesprek. De 4 NOFA-gemeenten (Noordoost Friese Aanpak) hebben een woonvisie ontwikkeld. In 2005 is door de gemeente samen met de Woningstichting Kollumerland een woonplan opgesteld geldend voor 5 jaar. Het is de bedoeling in 2010 een nieuw woonplan vast te stellen. Bij de opstelling van het plan worden diverse partijen betrokken waaronder de beide in Kollumerland actief zijnde woningcorporaties. De gesprekken met de respectievelijke besturen van plaatselijk belang zijn bedoeld om een beeld te krijgen hoe er tegen wonen in het dorp wordt aangekeken. De informatie wordt als input gebruikt voor een nog te organiseren discussieavond over het op te stellen woonplan, dat leidend moet worden voor het te voeren beleid voor de komende jaren. Van het gesprek wordt een verslag opgesteld. Dit verslag kan in het bestuur aan de orde worden gesteld met de mogelijkheid aanvullend nog punten aan de orde te stellen. Verslag Onderstaand wordt globaal aangegeven welke onderwerpen ter sprake zijn gekomen: PlbB = Burum PlbK = Kollumerpomp PlbM = Munnekezijl PlbW = Warfstermolen Gem = gemeente PlbB
Gem
PlbK Gem
- De vraag wordt gesteld waarom dit gesprek plaatsvindt met 4 besturen van Plaatselijke Belangen terwijl er eerder gesprekken hebben plaatsgevonden met het bestuur van één dorp. Kan hier al een verdeling van contingenten uit worden afgeleid? - In de oosthoek van onze gemeente trekken de dorpen vaker gezamenlijk op. In de Westhoek hebben ook gecombineerde gesprekken plaatsgevonden. Er is zeker geen indeling gemaakt gebaseerd op verdeling van woningcontingenten. - Voor Kollumerpomp geldt een contingent per jaar van 1 woning. Is het mogelijk dat dit er 2 worden? - In principe is dit niet onmogelijk. Indien de behoefte kan worden aangetoond zal de gemeente zijn best doen de vraag te bedienen. - De vraag is wel of er voorraad aan bouwgrond moet zijn met kans op geen vraag - In de toekomst gaat het mogelijk om de kwaliteit van de ontwikkelen bouwplannen in plaats van aantallen. - De laatste jaren is de realisatie van de bouw van woningen achtergebleven bij de planning. Door de provincie is het bestaande contingent gegarandeerd maar wel voor een langere reeks van jaren. - Bij het toedelen van contingent wordt verschil gemaakt in uitbreidingsgebieden en inbreidings-
, revisie Pagina 29 van 39
PlbM PlbB Gem PlbM
PlbW PlbK
Gem PlbK PlbM PlbW PlbM
-
Gem
-
PlbW
-
PlBM
-
Gem
-
PlbB
-
PlbK
-
PlbM
-
Gem
-
gebieden. Uitbreiding zal beperkt kunnen plaatsvinden. Voor inbreiding geldt dat er bij goede plannen en aangetoonde behoefte goede kans bestaat op honorering ervan door de gemeente. De provincie stelt dat er in de nabije toekomst sprake zal zijn van krimp van de bevolking. In de eerstkomende jaren zal naar verwachting in onze gemeente nog behoefte zijn aan woningen door lagere dichtheid (t.g.v. scheiding, verlaten jeugd ouderlijke woning). Het Geertsemaplan in Munnekezijl is dan een inbreidingsplan? Is er in een dorp zowel uitbreiding als inbreiding mogelijk? Wat te doen als er geen ruimte is voor inbreiding? Belangrijk is de behoefte te kennen en te komen met kwalitatieve goede plannen. Een bijkomend probleem bij inbreiding is dat de grond vaak duurder is dan bij uitbreiding. Het dorp zit al jarenlang op slot. Voor meerdere dorpen geldt dat inwoners vertrekken naar elders. Tengevolge van de recessie is iedereen ook voorzichtig met investeren. Er zijn amper voorzieningen meer in het dorp. De ouderen en jongeren verdwijnen uit het dorp. De middenleeftijd blijft alleen over. De grondprijs is veel te hoog en moet naar beneden. In Kollumerpomp zijn de beschikbare kavels groot en daardoor duur. 3 aspirant-kopers zijn afgehaakt om de prijs. Voor de oosthoek geldt dat er behoefte is aan betaalbare starterswoningen. Wat moet worden verstaan onder een starterswoning? Een 3 kamerwoning voor een redelijke prijs. Het bouwen van een casco met de mogelijkheid de woning zelf af te bouwen. Beter is een vrije kavel waar mensen zelf een woning op bouwen. Er zijn 3 starterswoningen voor ± € 100.000,- maar er bestaat geen enkele belangstelling. Het dorp Warfstermolen heeft een verpauperde aanblik. De goedkope woningen verkeren vaak in een slechte onderhoudsstaat met noodzaak te investeren. De praktijk is dat de woningen voor senioren door de jeugd worden ingenomen. Binnen de totale gemeente moeten verliesgevende complexen worden gecompenseerd door winstgevende complexen. Op dit moment is er bijna geen verdiencapaciteit met de consequenties dat er geen gelden vrijkomen voor openbare voorzieningen. Het invoeren van subsidies bij aankoop van een woning of een andere financiële constructie zou een goede zaak zijn. Er zou een keuzemogelijkheid moeten zijn die in overleg wordt opgezet, waaronder de optie dat de grond in eigendom blijft bij de gemeente. Van het Geertsematerrein zou de helft van de aanwezige grond verkocht kunnen worden als bouwgrond en de andere helft tegen de prijs van tuingrond. Wat is eigenlijk de reden dat de bouwgrond zo duur moet zijn? De laatste tijd zijn de kavelprijzen vaak tot stand gekomen rekening houdend met de prijzen zoals die in de regio worden gehanteerd. De omgekeerde kostprijsberekening (maximale koopprijs woning minus stichtingkosten is restant voor grondprijs) wordt soms toegepast met als gevolg dat grond onder de kostprijs moet worden verkocht. Het plan Geertsema realiseren betekent keuzes maken om de kosten voor de gemeenschap zo laag mogelijk te houden. Nu krimp voorspeld wordt is het zaak in actie te komen om nog zoveel mogelijk inwoners vast te houden. Daarbij hoort ook dat voorzieningen zoveel mogelijk in stand moeten worden gehouden t.b.v. de leefbaarheid van de dorpen. Echter, het bijleggen van geld van de gemeente kent zijn grenzen. Hiertoe is het belangrijk een woonplan op te stellen inclusief een woonakkoord waarin wordt aangegeven het perspectief van bouwen op kortere termijn. Wanneer komt het bestemmingsplan rond? Alle opties zijn de revue gepasseerd, maar de uitwerking blijft hangen en er is geen duidelijkheid. Het is jammer dat met name de actieve mensen uit de dorpen vertrekken waardoor het bestaansrecht van een dorp in gevaar komt. Anticipeert de gemeente al op de komst van Lauwershage? De hieraan verbonden arbeidsplaatsen leveren woonbehoefte op. De plannen m.b.t Lauwershage ontwikkelen zich positief.
, revisie Pagina 30 van 39
PlbM
Gem
PlbB
Gem
PlbM
Gem
PlbW
Gem
PlbW
PlbB PlbM PlbK Gem PlbM
Gem
- De komst van Lauwershage inclusief het aanbieden van wooncapaciteit voor arbeidskrachten worden nadrukkelijk betrokken bij de opstelling van het woonplan. - Een complicerende factor is dat de gemeente vaak geen grond in eigendom heeft. Belangstelling van de gemeente voor particuliere grond heeft altijd een opdrijvend prijseffect. - De locatie Het Eiland ligt er nog steeds. Destijds werd geen toestemming gegeven er een camping te vestigen omdat het terrein bestemd moest worden voor woningbouw. De gemeentelijke stedenbouwkundige had hiervoor mooie plannen ontwikkeld. - Lange jaren is er niks gebeurd. - Het geldende bestemmingsplan is onlangs de inspraak ingegaan. Er was minimale belangstelling vanuit Munnekezijl ondanks dat het bestuur van plaatselijk belang hiertoe een uitnodiging heeft gehad. - Het is van belang nu voor de korte tijd opnieuw de perspectieven van de dorpen te bepalen. - 15 jaar geleden waren er 13 kavels te verdelen die in één avond werden verkocht, zij het vooral aan niet Burumers. - In Burum is geen locatie met woonbestemming beschikbaar ondanks de aanwezigheid van het contingent waarop recht bestaat (2 jaren à 1 woning). - Bij aanbod van kavels bestaat de kans dat vertrokken inwoners terugkeren. - Er is vaak onzekerheid over bouwmogelijkheden en procedures zouden veel korter moeten. - Gemeente is genoodzaakt te onderhandelen voorafgaande aan het toewijzen van de bestemming van gronden. - Projectontwikkelaars kopen vaak de grond op waarvan zij denken dat die in de toekomst een woonbestemming krijgen. - Het realiseren van een woonplan met 1 of 2 woningen door een aannemer is relatief duur. - Het is de bedoeling in het woonplan perspectief te bieden, zowel voor bouwmogelijkheden op de kortere en de langere termijn. - Vraagt wat de stand van zaken is m.b.t. het Geertsematerrein. - Belangrijk voor het dorp is dat de romneyloods wordt afgebroken i.v.m. de slechte aanblik van het dorp. - Verwacht wordt dat de gemeente hierover in het najaar meer duidelijkheid kan geven. - Het is de bedoeling dat er een totaalplaatje wordt gepresenteerd. - Ook de woningcorporatie is partij. Zoals bekend heeft de corporatie recentelijk nog woningen gerenoveerd die nu in beeld zijn om te worden afgebroken. - Is er voor Warfstermolen een bestemmingsplan. - Het dorp kent een aantal probleemhuurders mogelijk afkomstig uit Kollum. Dit geldt voor meerdere dorpen. - Die is er zeker. Voor de oosthoek van de gemeente geldt een conserverend plan. Dit wil zeggen dat gekoerst wordt op minimaal in standhouden van hetgeen aanwezig is. Warfstermolen is het eerste dorp dat geactualiseerd is. Het bestemmingsplan zal in digitale vorm op de website van de gemeente te raadplegen zijn. - In Kollum is momenteel een herstructureringsplan in uitvoering. Veel woningen worden gesloopt en de huurders moeten elders worden ondergebracht. - Aan het probleem van overlast wordt in samenwerking met de corporatie gerichte aandacht gegeven. - Mocht het gevoel bestaan dat er niets met klachten wordt gedaan dan wordt geadviseerd dit te melden bij de gemeente. - Geeft aan dat huurwoningen beschikbaar moeten blijven in Warfstermolen. - Geeft aan dat verkoop van woningen niet lukt. Verwezen wordt naar het Rabo-project waarbij appartementen tegen gereduceerde koopprijs op de markt worden gebracht. - In Burum zijn de huurwoningen of verkocht of gesloopt. - In Munnekezijl staat op dit moment 1 huurwoning leeg. Het aanbod van huurwoningen moet blijven. - Voor Kollumerpomp geldt dat er op dit moment geen vraag is naar huurwoningen en bouwkavels. - Het komt voor dat corporaties verkochte woningen terugkopen. Na renovatie komen ze weer beschikbaar voor huur. - Voorheen wilde de corporatie alleen bouwen indien er minimaal 10 aspirant-huurders een handtekening hadden gezet. Indien deze eis nu nog gesteld wordt dan komt er geen huurwoning bij. - Het is niet bekend of die eis nog gesteld wordt. De corporatie wil voorkomen dat er gebouwd wordt voor leegstand.
, revisie Pagina 31 van 39
PlbW Gem PlbM
PlbW PlbK Gem
- Uit zorgen over de leefbaarheid in de oosthoek. Alles verdwijnt, er is geen school meer en ook het café heeft de deuren moeten sluiten. - De wethouder was onlangs op een voetbaltoernooi en was verbaasd over de toeloop van mensen. - Sportactiviteiten worden gezamenlijk met de dorpen opgepakt. - Voor het overige verschraalt het verenigingsleven. Het steeds teruglopende ledenaantal heeft de consequentie dat de prijzen van het lidmaatschap hoger worden of dat de activiteit stopt. - Het speelterrein stelt weinig meer voor. De kosten van vervanging van speelobjecten zijn erg hoog, zo ook de eisen die gesteld worden. - Meldt dat er een reserveringsfonds bestaat waar een beroep op kan worden gedaan. Ook zijn er mogelijkheden van externe fondsen. - Stelt voor deze aangelegenheid door te spelen aan zijn collega-wethouder.
Het besturen van Plaatselijk Belang laten weten het gesprek op prijs te hebben gesteld. Het gemeente verstuurt t.z.t. een uitnodiging voor de discussieavond over het thema wonen.
<<<>>>
, revisie Pagina 32 van 39
Reacties besturen op verslagen: De besturen zijn in de gelegenheid gesteld om in de maand september 2009 hun reacties te geven op het verslag. Tevens is de mogelijkheid geboden om met aanvullende opmerkingen te komen. De volgende reacties zijn in de maand september 2009 ontvangen: Plaatselijke Belangen Kolllum Wij hebben het verslag als bestuur gelezen en hebben verder op dit moment geen opof aanmerkingen hierover. Bedankt voor het gesprek en verslag wat wij als zeer positief hebben ervaren. Plaatselijke Belangen Oudwoude: Met betrekking tot het verslag hebben we geen opmerkingen, behalve dat het een prima weergave is van hetgeen is besproken. Plaatselijke Belangen Munnekezijl: In de dorpsvisies is het thema wonen en alles wat daarbij hoort meegenomen. Wordt er ook gebruik gemaakt van de dorpsvisie voor het op te stellen woonplan? Op 22 september 2009 heeft mevrouw Dam van het bestuur van Pl. Belangen Munnekzijl het volgende e-mailbericht gehad. Mevrouw Dam, De beantwoording van uw vraag zal na 1 oktober bij de verdere uitwerking van het thema wonen worden betrokken.
De overige besturen van plaatselijke belangen hebben geen reacties ingestuurd, waarmee wordt aangenomen dat zij akkoord zijn met de verslaglegging en er geen noodzaak is gevoeld aanvullende punten in te brengen.
<<<>>>
, revisie Pagina 33 van 39
Globale lijnen uit de overleggen Uit de gesprekken met de besturen van de plaatselijke belangen zijn behalve lokale aangelegenheden diverse zaken naar voren gekomen die onder een gemeenschappelijke noemer kunnen worden gebracht, zoals: Er is behoefte aan starterswoningen. De doelgroep beperkt zich niet tot de jongeren, ook ouderen kunnen starter zijn op de koopmarkt. Onder een starterswoning wordt verstaan een woning die betaalbaar is en richting de toekomst aanpasbaar. Er is behoefte aan vrije kavels. Veel woningen worden gerealiseerd met een minimum aan kosten i.v.m. zelfredzaamheid. De kavels moeten niet te groot zijn i.v.m. de betaalbaarheid. De komende jaren zal meer gefocust moeten worden op inbreidingsplannen i.p.v. uitbreidingsplannen. Gemeenten zouden instrumenten moeten ontwikkelen om de financiering van (nieuwe) woningen realiseerbaar te maken voor de minder draagkrachtige doelgroep. Er is behoefte aan seniorenwoningen. Bestaande woningen zijn vaak niet geschikt als seniorenwoning of worden door jongeren bezet. Uitgangspunt moet zijn dat senioren zo lang mogelijk in de eigen woning blijven gehuisvest door zorg op maat te bieden. Er liggen bij de gemeente m.b.t. meerdere dorpen plannen op de plank die te moeizaam tot uitvoering komen. Het idee wordt gelanceerd om in- of uitbreidingsplannen te ontwikkelen met de toekomstige bewoners. Jongeren vertrekken uit de dorpen omdat er geen bouwmogelijkheden zijn. Te koop aangeboden woningen zijn voor startende jongeren te duur. Gemeente moet inspelen op de komst van Lauwershage en de daarmee gepaarde gaan behoefte aan extra wooncapaciteit. Met betrekking tot de leefbaarheid wordt aangegeven: Er treedt (met name in de oosthoek van de gemeente) verschraling op van voorzieningen in de dorpen. Diverse dorpen hebben te maken met jeugdoverlast (geldt voor de gehele gemeente). Gepleit wordt voor het serieus nemen van klachten en het uitoefenen van meer toezicht. Woningen die op de nominatie staan om te worden afgebroken moeten versneld worden afgebroken. In zijn algemeenheid moet er meer aandacht komen de verpaupering van dorpen/buurten tegen te gaan. Extreme regelgeving door de overheid maakt realisering van voorzieningen vaak erg lastig.
<<<>>>
, revisie Pagina 34 van 39
Bijlage 3
Verslagen: miniconferentie Leefbaarheid 2 december 2009 en dorpenavond 2 februari 2010
, revisie
Miniconferentie Leefbaarheid Voor de tweede keer in korte tijd stond het onderwerp “Leefbaarheid” op de agenda in Kollumerland c.a. Met de komst van de VNG Toekomstbus op 2 december jl. is de aftrap gegeven van een gemeentebrede discussie over leefbaarheid in de toekomst in de gemeente. Het vervolg vond plaats op dinsdag 8 december a.s. in de vorm van een miniconferentie. Het geheel stond onder leiding van Gerard van der Veer. Waarom? De samenstelling van de bevolking verandert. Vergrijzing, ontgroening en krimp zijn onontkoombaar, zo lijkt het. Leefbaarheid staat onder druk, ook in onze gemeente. Een visie op leefbaarheid is daarom broodnodig. Een visie heeft toekomst als deze breed wordt gedragen. Daarom ontwikkelt de gemeente haar toekomstvisie graag samen met burgers en plaatselijke organisaties. Uit de reacties blijkt dat deze aanpak erg op prijs is gesteld.
Bevolkingsprognoses Na een welkom door wethouder Koster begon de conferentie met een uitgebreide schets van de prognoses van de bevolkingsontwikkeling in onze regio en onze gemeente in het bijzonder. Kort samengevat: • • • • • • •
Krimp van de bevolking heeft 2003 plaatsgevonden Krimp van de bevolking in de toekomst verwacht Huishoudens krimp rond 2017 verwacht Noordoost is een krimpregio Kollumerland zal komende 20 jaar verder vergrijzen Kleine huishoudens nemen toe, met name alleenstaanden en een oudergezinnen Kollumerland heeft voorlopig lichtste krimp van de regio
Met name in de dorpen van de “oosthoek” daalt het aantal inwoners. Krimp is een onomkeerbaar proces en er zijn weinig ombuigingsmogelijkheden: ‘realiteit dwingt tot bescheidenheid’, want iedereen is overal bezig met werving van inwoners en de binnenlandse migratiesaldi zijn negatief. De krimp treedt niet alleen bij ons op termijn op, maar is veel algemener: landsdelen, regio’s, gemeenten en dorpen hebben ermee te maken.
, revisie Pagina 36 van 39
Centrumdorpen met voorzieningen groeien (autonome dorpen), woondorpen krimpen. Algemene oplossingen zijn er niet: elke schaal vraagt maatwerk en samenwerking. Hoe moeten we omgaan met deze ontwikkelingen? Het advies van mw. Karin Koopman (Grontmij) was: • • • • • • •
Krimp accepteren en begeleiden Anticipeer en voorkom grote problemen later Krimp biedt ook kansen: ga ernaar op zoek! Samen staan we sterker!!! : dus geen onderlinge concurrentie Vergeet het ‘binnenhalen’ van woningen en ga voor kwaliteit! Wees zelfredzaam en neem initiatief Ga voor integrale gebiedsontwikkeling
Afname van het aantal kinderen heeft gevolgen voor de dorpsscholen: minder leerlingen op termijn. De heer N. Osinga gaf vanuit zijn deskundigheid aanbevelingen voor de toekomst en wees onder meer op de noodzaak van maatwerk. Hij riep op tot het zoeken van creatieviteit, innovativiteit en grenzen verleggen (ander schoolmodel, ICToplossingen). De heer Niek Geelhoed (Kabel Noord) gaf aan wat de mogelijkheden zijn van ICT en het belang daarvan in een tijd waarin alles “sneller” gaat en kennis ook snel veroudert. Onderwijs, maar ook de zorgsector is gebaat bij ICT-ontwikkelingen. In die zorgsector gaat veel geld om. Zien we dat als een kostenpost of economische factor van belang, zo vroeg de heer J.A.C. Lettink (Zorggroep Noorderbreedte). In onze regio is het percentage werkzamen in de zorg in ieder geval groter dan in de rest van Nederland. Dat is niet het gevolg van minder zorgbehoefte, maar vanwege de werkgelegenheidsstructuur in de regio. De zorgbehoefte zal toenemen met de vergrijzing. De financiële middelen om dit op te vangen zullen beperkt zijn. Hoe ziet de toekomst er dan uit? Zo lang mogelijk thuis / zelfstandig / mantelzorg Alleen als het echt niet meer kan: • • • •
Zorg met verblijf Naar (dorps)kernen Multifunctioneel centrum Alles dichtbij , revisie Pagina 37 van 39
Hoe moeten we als toekomstige ouderen voorbereiden: Domotica en techniek in eigen huis, of: tijdig “verkassen” naar de (dorps)kern Na de plenaire bijeenkomst zijn de aanwezigen aan de slag gegaan aan de hand van vragen en stellingen over onderwijs, voorzieningen, wonen en zorg. Eerste globale resultaten van de discussieronde Een eerste globale verkenning van de resultaten geven we hier weer aan de hand van de antwoorden van de aanwezigen op de stellingen Met de volgende stellingen waren de aanwezigen het over het unaniem eens: • • • • •
•
•
Een plek om te ontmoeten is de belangrijkste voorziening in het dorp ICT-ontwikkelingen (E-care, Domotica) bieden mogelijkheden om ervoor te zorgen dat ouderen langer zelfstandig in de dorpen kunnen blijven wonen Het is belangrijk dat de gemeente investeert in een toekomstbestendige digitale infrastructuur (glasvezel, breedbandinternet) Om de onderwijskwaliteit en leefbaarheid in stand te houden zullen christelijk en openbaar onderwijs moeten samenwerken (bijna unaniem) Het streven moet zijn dat mensen met een beperkte zorgvraag in hun huidige woning/omgeving kunnen blijven wonen, waar nodig moeten de woningen worden aangepast. (bijna unaniem) Grootschalige woningbouw in de gemeente is niet meer nodig, dit leidt in de toekomst alleen maar tot het niet kunnen verkopen van de huidige woningvoorraad. Er moet de komende jaren worden geïnvesteerd in het verbeteren van de bestaande woningvoorraad en de bestaande woonwijken. Het is wenselijk op een duurzame wijze te investeren in de bestaande woningvoorraad om de energievraag te beperken en de woonlasten op een aanvaardbaar niveau te houden.
Over het algemeen was men het eens met: • • • •
Bundeling van zorgvoorzieningen is de enige manier om kwaliteit te blijven bieden Een goede buur is belangrijker dan een voorziening in het dorp Het clusteren van voorzieningen in de grotere kernen gaat ten koste van de sociale samenhang in de dorpen Vanwege ondermeer vergrijzing en leegloop is het niet realistisch om in elk(e) dorp/kern een school in stand te houden
De meningen waren verdeeld over de volgende stellingen: • •
Kwaliteit van voorzieningen is belangrijker dan nabijheid Nieuwbouw van seniorenwoningen vindt plaats nabij de (zorg)voorzieningen in de grote kernen Kollum en Kollumerzwaag
Over het algemeen was men het niet eens over: • •
Bundeling van onderwijsvoorzieningen is de enige manier om kwaliteit te blijven bieden ICT ontwikkelingen kunnen het verdwijnen van voorzieningen compenseren
, revisie Pagina 38 van 39
•
Ouderen kunnen op den duur niet meer in de dorpen blijven wonen; we moeten daar niet in investeren, maar woningen voor ouderen concentreren in de grotere kernen
Men was het unaniem niet eens met de stelling: •
Uiteindelijk wachten de MFC’s hetzelfde lot als de buslijnen: er wordt weinig gebruik van gemaakt.
, revisie Pagina 39 van 39