Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Bijlagen Afvalbeheerplan 2012-2016 gemeente Wormerland Afval heb je, grondstoffen moet je maken
Datum Versie Opgesteld voor Opgesteld door Betrokkenen
: 21 februari 2012 : concept 2 : Gemeente Wormerland : HVCinzameling : Dhr. N. Brink, Dhr. R. Bergers (gemeente Wormerland), Mevr. A. Krabbe, Dhr. H. Moll, Dhr. M. Post, Mevr. S. van der Spek (HVC)
Pagina 1 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Pagina 2 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Inhoudsopgave
Bijlage 1 Afval- en Grondstoffenanalyse........................................................5 Bijlage 2 Herbruikbare goederen, infrastructuur en communicatie...............32 40
Pagina 3 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Pagina 4 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Bijlage 1 Afval- en Grondstoffenanalyse Algemeen In dit document wordt het huishoudelijk afval in de gemeente Wormerland per deelstroom geanalyseerd. Het betreft achtereenvolgens de deelstromen: restafval, gft-afval, oud papier en karton, verpakkingsglas, textiel, KCA, kunststofverpakkingen en grof huishoudelijk afval. Per afvalstroom worden eerst de uitgangspunten geschetst (grondslag en visie HVC), waarna de ontwikkeling van de huidige situatie op een rij wordt gezet (resultaat en trend). De gemiddeld gerealiseerde cijfers van 2010 van gemeenten in stedelijkheidsklasse 3 worden daarbij gebruikt om de resultaten van Wormerland mee te vergelijken. De richtlijnen voor de brongescheiden kilogrammen per inwoner zijn de waarden uit LAP1. De gemiddelde hoeveelheden van de componenten die nog in het restafval zitten, komen ook aan de orde en zijn berekend op basis van de sorteeranalyse die Eureco in 2011 heeft uitgevoerd. Vervolgens wordt de huidige inzamelmethode, de dienstverlening (zijnde de mening van bewoners over de dienstverlening zoals is getoetst via een bewonersenquête) en de wijze van verwerking beschreven. Nadat de kaders en ontwikkelingen in kaart zijn gebracht, volgt een analyse en conclusie van de eventuele knelpunten en kansen. In hoofdstuk 5 van het afvalbeheerplan worden op basis hiervan maatregelen voorgesteld.
Pagina 5 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
1. Restafval a. Grondslag Doelstelling: Het reduceren van de hoeveelheid huishoudelijk restafval. Minimumstandaard: De minimumstandaard voor het be- en verwerken van huishoudelijk restafval is verbranden in de vorm van verwijdering. Conform een aangenomen motie in de Tweede Kamer zal vóór 2015 de minimumstandaard worden gewijzigd in nuttige toepassing in de vorm van materiaalhergebruik. b. HVC visie Meer afvalscheiding betekent meer materiaalhergebruik waardoor de onttrekking van schaars wordende grondstoffen aan de keten en de uitstoot van CO2 wordt voorkomen. Dit betekent dat de hoeveelheid restafval zoveel mogelijk moet worden verminderd. c. Resultaat en trend De hoeveelheid huishoudelijk restafval in Wormerland is in 2008 gedaald door de invoering van de chips in de minicontainers (16 procent daling). Hierdoor zijn illegale minicontainers en illegaal afvalaanbod zo veel als mogelijk uitgebannen. Van 2009 zijn geen inzamelgegevens beschikbaar. In 2010 is het restafval iets toegenomen (11 kilo per inwoner; 6 procent stijging). In 2008 lag het inzamelresultaat in Wormerland onder het landelijk gemiddelde van de stedelijkheidsklasse 3. In de andere jaren lag het inzamelresultaat (iets) hoger. Restafval
kg per inwoner
300 250
237 227
227
220
198
200
209 210
150 100 50
0
0 2007
2008
Wormerland
2009
2010
Stedelijkh.kl.3
Grafiek 1. Huishoudelijk restafval Wormerland 2007 -2010
Uit de sorteerproef zoals gehouden begin 2011 blijkt dat 55 procent van het restafval uit nog te scheiden deelstromen bestaat. De nog te scheiden stromen zijn opvolgend in hoeveelheden: gft-afval, oud papier en karton, kunststofverpakkingen, verpakkingsglas en textiel. Gft-afval en oud papier en karton komen het minst voor in het restafval dat aangeboden wordt in minicontainers, gevolgd door ondergrondse containers en dan door cocons (in cocons wordt dus het meeste gftafval en oud papier en karton bij het restafval gedaan). In de ondergrondse containers komen de andere onderzochte stromen echter het minste voor (verpakkingsglas, textiel en kunststofverpakkingen). KCA wordt in alle inzamelvoorzieningen nagenoeg niet aangetroffen.
Pagina 6 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Sorteeranalyse voorjaar 2011 100%
percentage
80% 60% 40% 20% 0% Laagbouw minicontainers
GFT
OPK
Hoogbouw OC
Glas
Hoogbouw Cocons
Textiel
gew ogen gemiddelde
Kunststoffen
Overig
Grafiek 2. Sorteeranalyse restafval Wormerland, 2010, opgesplitst naar inzamelvoorzieningen
d. Inzameling Restafval wordt in Wormerland ingezameld met minicontainers en verzamelcontainers (ondergronds en bovengronds). In totaal maken circa 5.800 woonhuisaansluitingen gebruik van een minicontainer, welke om de week wordt geleegd (alternerende inzameling van de gft-afval minicontainers). De inzameldagen worden vermeld op de afvalkalender. De minicontainers hebben een inhoudsmaat van 240 liter. Per huishouden wordt één minicontainer voor restafval verstrekt en tegen betaling kan een tweede container verkregen worden. Van de verzamelcontainers maken circa 700 woonhuisaansluitingen gebruik. De ledigingfrequentie hangt af van het aanbod en komt gemiddeld neer op minimaal 1 keer per week. De ondergrondse containers zijn uitgerust met een toegangsregulering en kunnen alleen gebruikt worden door bewoners van woonhuisaansluitingen die op de betreffende voorzieningen zijn aangewezen. Deze woonhuisaansluitingen hebben een speciale toegangspas om de ondergrondse containers te kunnen openen. De bovengrondse containers staan in cocons (betonnen behuizing waar de verzamelcontainers van doorgaans 1.100 liter in staan) of zijn bevestigd aan beugels (vaak zijn dat minicontainers van 240 liter). De bovengrondse containers zijn vrij toegankelijk en worden op projectbasis zo veel als mogelijk vervangen door ondergrondse containers. Om deze reden kunnen in het voorliggende afvalbeheerplan dan ook geen aantallen gerepresenteerd worden, de verdeling van bovengrondse en ondergrondse containers wisselen momenteel nog. e. Dienstverlening Voor de mening van bewoners over de dienstverlening wordt verwezen naar het klanttevredenheidsonderzoek. f. Verwerking Al het huishoudelijk restafval wordt in de AVI van HVC te Alkmaar nuttig toegepast in de vorm van verbranden met energie opwekking. g.
Analyse / Conclusie Uit de sorteeranalyse blijkt dat het restafval nog 55 procent deelstromen bevat die aan de bron gescheiden ingezameld kunnen worden. Achtereenvolgend zijn dit: gft-afval, oud papier en karton, kunststofverpakkingen, verpakkingsglas en textiel.
Pagina 7 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
De diverse maatregelen voor de gescheiden ingezamelde afvalstromen zullen gecumuleerd resulteren in een vermindering van 38 kilogram huishoudelijk restafval per inwoner per jaar. Voor 2016 is de doelstelling maximaal 171 kilogram restafval per inwoner te realiseren.
Gft-afval (kg/inw) Oud papier en karton (kg/inw) Verpakkingsglas (kg/inw) Textiel (kg/inw) KCA (kg/inw) Kunststofverpakkingen (kg/inw) Restafval
Realisatie 2010
Doel 2016
90 34 18 3 1,5 6 209
105 48 23 7 1,5 6 171
Verschil (2) +15 +14 +5 +4 -/-38
Tabel 1. Daling restafval 2016 Wormerland
Pagina 8 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
2. Gft-afval a. Grondslag Bronscheiding: Richtlijn LAP 105 kilogram per inwoner per jaar. Minimumstandaard: De minimumstandaard voor het be- en verwerken van gft-afval is composteren met het oog op materiaalhergebruik of vergisten met gebruik van het gevormde bio-gas als brandstof, gevolgd door aërobe droging/narijping met het oog op materiaal hergebruik van het digestaat. b. HVC visie Gescheiden ingezameld gft-afval kan weer nuttig toegepast worden in de vorm van materiaal hergebruik door er hoogwaardige compost van te maken. Tevens kan gftafval eerst nog via vergisting biogas opleveren, zonder dat dit ten koste gaat van de hoeveelheid compost. Naast het hoge milieurendement zijn de kosten voor verwerking via vergisten en composteren beduidend lager dan verbranden. In het belang van doelmatig afvalbeheer, omdat de opbrengst te laag is of omdat het gftafval zo verontreinigd is dat het alsnog verbrand moet worden, wordt soms de keuze gemaakt om, bijvoorbeeld bij hoogbouw, geen gft-afval gescheiden in te zamelen.
c.
Resultaat en trend In 2010 is er in Wormerland 90 kilo gft-afval per inwoner gescheiden ingezameld. Dit inzamelresultaat is 15 kilo lager dan de richtlijn uit LAP1. Ter vergelijking kan genoemd worden dat in 2010 in stedelijkheidsklasse 3 gemiddeld 93 kilogram gft per inwoner gescheiden is ingezameld. De hoeveelheid gescheiden ingezameld gft is de afgelopen jaren vrij constant en ligt rond de 90 kilo. Het landelijke gemiddelde resultaat van vergelijkbare gemeenten wijkt hier niet veel vanaf. Uit de sorteeranalyse blijkt in het restafval nog wel gft-afval aanwezig te zijn, wat gescheiden aangeboden zou kunnen worden (50 kilogram per inwoner per jaar; wat zou dalen naar 36 kilo als de richtlijn gerealiseerd zou worden).
GFT
kg per inwoner
120 100
93
93
87
92
92
90
92
80 60 40 20
0
0 2007
2008
Wormerland
2009
2010
Stedelijkh.kl.3
Pagina 9 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Grafiek 3. Gft-afval Wormerland 2007 - 2010
Pagina 10 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
GFT Nog in restafval
.
Gescheiden ingezameld
-86 -55 -49 -150
-100
Richtlijn LAP1
105
-50
0
50
92
Stedelijkh.kl. 3
90
Wormerland
100
150
kilogram per inwoner in 2010 Grafiek 4 Gft-afval Wormerland: inzamelresultaat, resultaat in de stedelijkheidsklasse en richtlijn LAP1
d. Inzameling Het gft-afval wordt in de gemeente Wormerland bij ongeveer 5.800 laagbouwwoningen via minicontainers tweewekelijks alternerend opgehaald, dat wil zeggen telkens wordt de ene week de rest- en de andere week de gft-container geleegd. De standaard container die wordt ingezet voor de inzameling van gft-afval is een 140 liter minicontainer. Een extra minicontainer is tegen betaling verkrijgbaar. Naast de minicontainerinzameling wordt er ook gebruik gemaakt van circa 35 verzamelcontainers aan beugel (ook minicontainers maar dan voor algemeen gebruik) en 13 ondergrondse containers (voorzien van een toegangsregulering). Het gft dat via verzamelcontainers wordt ingezameld, is meestal dermate verontreinigd met andere afvalstromen, dat dit alsnog als restafval verwerkt moet worden. HVC zal de gemeente, separaat een voorstel doen om de ondergrondse gft-afval containers om te bouwen tot restafval containers en de gft-afval verzamelcontainers aan beugel te verwijderen. Alle verzamelcontainers worden minimaal 1 keer per week leeggemaakt. e. Dienstverlening Voor de mening van bewoners over de dienstverlening wordt verwezen naar het klanttevredenheidsonderzoek. f. Verwerking Het gft-afval van de gemeente Wormerland wordt in de composteerinrichting van verwerkt tot compost en als materiaalhergebruik ingezet. g.
Analyse / Conclusie Het resultaat van de hoeveelheid gescheiden ingezameld gft-afval in de gemeente Wormerland ligt lager dan de landelijke richtlijn (15 kilo lager) en in potentie kan er nog circa 50 kilo gft-afval gescheiden worden (resultaat sorteeranalyse). De meeste respondenten van het klanttevredenheidsonderzoek geven aan gftafval apart te houden van het restafval. De meeste respondenten gebruiken een minicontainer. Als reden voor het niet scheiden worden moeite, stank en geen ruimte genoemd. Een groot deel van de respondenten wil wel gft-afval gaan scheiden als de minicontainers vaker geleegd worden. Van de respondenten die gebruik maken van bovengrondse verzamelcontainers geeft bijna de helft aan dat deze containers niet groot genoeg zijn. Zowel de bovengrondse als de ondergrondse containers worden regelmatig als ‘niet schoon’ beoordeeld. Gezien de hoeveelheid nog in het restafval aanwezige hoeveelheid gft-afval, wordt een doelstelling van 105 kilogram per inwoner gescheiden ingezameld gft-afval realiseerbaar geacht (doel is daarmee tevens: 15 kilo minder gft-afval in het restafval).
Pagina 11 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
3. Oud Papier en karton a. Grondslag Bronscheiding: Richtlijn LAP 85 kilogram per inwoner per jaar. Minimumstandaard: De minimumstandaard voor het be- en verwerken van gescheiden ingezameld oud papier en karton is nuttige toepassing in de vorm van materiaalhergebruik. Voor oud papier en karton dat niet voor materiaalhergebruik geschikt is, is de minimumstandaard verbranden. Dit geldt bijvoorbeeld voor nat of sterk vervuild oud papier en karton. b. HVC visie Voor de gescheiden inzameling van oud papier en karton hanteert HVC een gecombineerd haal- en brengsysteem. Het haalsysteem geeft het hoogste inzamelresultaat. In het bijzonder geeft de inzameling via minicontainers voor oud papier en karton de hoogste inzamelresultaten. De stroom oud papier en karton is daarbij onderdeel van de droog en herbruikbare fracties die (momenteel op proef) huis aan huis met minicontainers worden ingezameld (samen met kunststofverpakkingen, textiel en kleine elektrische en elektronische apparaten). Bij het brengsysteem worden ondergrondse papierbakken op strategische locaties met hoge woondichtheid (flats) en hoge bezoekdichtheid (winkelcentra) geplaatst.
c.
Resultaat en trend In 2010 is er in Wormerland 34 kilo oud papier en karton per inwoner gescheiden ingezameld via de verzamelcontainers. Het oud papier en karton ingezameld via scholen en verenigingen is niet bekend bij HVC en kan derhalve op dit moment niet meegenomen worden in het afvalbeheerplan (werkelijke resultaat ligt dus hoger). Het inzamelresultaat -zonder rekening te houden met de inzameling door scholen en verenigingen- is 51 kilo per inwoner lager dan de richtlijn uit LAP1 (85 kilo). Ter vergelijking kan genoemd worden dat in 2010 in stedelijkheidsklasse 3 gemiddeld 71 kilogram oud papier en karton per inwoner gescheiden is ingezameld. Van oud papier en karton zijn alleen de cijfers van 2008 en 2010 beschikbaar en beide wijken enigszins van elkaar af (17 procent minder in 2010 ten opzichte van 2008). De sorteeranalyse laat zien dat er gemiddeld in 2011 nog 33 kilogram per inwoner aan herbruikbaar oud papier en karton in het restafval zit. OPK 90
74
kg per inwoner
73
72
70
60 41
34
30
0
0
0
2007
2008
Wormerland
2009
2010
Stedelijkh.kl.3
Pagina 12 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Grafiek 5. Oud papier en karton Wormerland 2007 -2010
Pagina 13 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
OPK Nog in restafval
.
Gescheiden ingezameld
-28
85
-31
-100
-50
Stedelijkh.kl. 3
70
-33
Wormerland
34 0
Richtlijn LAP1
50
100
kilogram per inwoner in 2010 Grafiek 6. Oud papier en karton Wormerland: inzamelresultaat, resultaat in de stedelijkheidsklasse en richtlijn LAP1
d. Inzameling In Wormerland wordt het oud papier en karton ingezameld via verzamelcontainers. Op strategische locaties in de gemeente staan verzamelcontainers (papierbakken), inclusief een container op het afvalbrengstation. Deze containers worden onder regie van HVC, in onderaanneming wekelijks geleegd. In totaal zijn er 10 locaties met een papiercontainer. Tevens staan er op terreinen van scholen en verenigingen papiercontainers (zeven scholen en verenigingen zamelen oud papier en karton in). De inzameling door scholen en verenigingen vindt sinds 2011 onder directe regie van HVC plaats. Dit houdt in dat scholen en verenigingen containers op eigen terrein kunnen plaatsen voor de inzameling van oud papier en karton en via HVC kunnen laten legen. HVC betaalt de verenigingen, scholen en instellingen een vergoeding uit voor de ingezamelde hoeveelheden oud papier en karton. e. Dienstverlening Voor de mening van bewoners over de dienstverlening wordt verwezen naar het klanttevredenheidsonderzoek. f. Verwerking Het gescheiden ingezamelde oud papier en karton wordt afgevoerd via contracten die HVCgrondstoffen sluit met verwerkers. Het oud papier en karton wordt opgewerkt tot grondstof voor nieuwe papierproducten. De gemeente Wormerland heeft in het kader van het Besluit beheer verpakkingen een contract gesloten met de Stichting Nedvang. g.
Analyse / Conclusie In Wormerland is in 2010 gemiddeld per inwoner 34 kilo oud papier en karton in ingezameld via de verzamelcontainers in de wijken. De inzamelgegevens van verenigingen, instellingen en scholen zijn niet bekend bij HVC en derhalve niet opgenomen in het inzamelresultaat (wordt vanaf 2011 wel meegenomen in de inzamelresultaten). Bijna alle respondenten van het klanttevredenheidsonderzoek geven aan oud papier en karton apart te houden van het restafval. De voorzieningen (containers in de wijk, bij verenigingen en op het afvalbrengstation) worden in bijna gelijke mate gebruikt. Als reden voor het niet scheiden worden moeite en geen ruimte genoemd. Alle respondenten die niet scheiden, geven aan dit wel te gaan doen als ze een eigen minicontainer hebben. Een doelstelling gebaseerd op een stijging van het inzamelresultaat gekoppeld aan het inzamelresultaat dan wel gekoppeld aan de richtlijn uit LAP1 is niet reëel. Wel kan gesteld worden dat de hoeveelheid oud papier en karton in het restafval maximaal gelijk mag zijn aan de best presterende gemeente in de
Pagina 14 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
stedelijkheidsklasse. Dit betekent dat er maximaal 19 kilo per inwoner per jaar in het restafval aangetroffen mag worden. Het doel voor oud papier en karton voor 2016 voor Wormerland wordt daarmee om in 2016 nog 14 kilo oud papier en karton uit het restafval te weren, wat betekent dat het inzamelresultaat zal stijgen naar 48 kilo per inwoner (wanneer de ingezamelde hoeveelheid van 2010 voor dit moment als basis wordt aangehouden, zijnde een resultaat zonder de tonnages ingezameld door verenigingen, instellingen en scholen).
Pagina 15 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
4. Verpakkingsglas a. Grondslag Bronscheiding: Richtlijn LAP 23 kilogram per inwoner per jaar. Minimumstandaard: De minimumstandaard voor de be- en verwerking van verpakkingsglas is nuttige toepassing in de vorm van materiaalhergebruik. b. HVC visie Voor de gescheiden inzameling van verpakkingsglas gebruikt HVC een brengsysteem met glasbakken in voldoende dichtheid. Daarbij worden door strategische plaatsing (supermarkten, winkelcentra) de beste resultaten bewerkstelligd. Bij voorkeur plaatst HVC ondergrondse glasbakken.
c.
Resultaat en trend In 2010 is er in Wormerland 18 kilo verpakkingsglas per inwoner gescheiden ingezameld. Dit inzamelresultaat is 5 kilo per inwoner lager dan de richtlijn uit LAP1. Ter vergelijking kan genoemd worden dat in 2010 in stedelijkheidsklasse 3 gemiddeld 23 kilogram verpakkingsglas per inwoner (gelijk aan de landelijke richtlijn) gescheiden is ingezameld. De gescheiden inzameling van verpakkingsglas ligt ook de afgelopen jaren onder de landelijke richtlijn, met in 2008 het laagste resultaat van 16 kilo per inwoner. De sorteeranalyse laat zien dat er gemiddeld nog 11 kilogram verpakkingsglas per inwoner in het restafval zit. Glas
kg per inwoner
30 25
22
22
22
22
19
20
18
16
15 10 5
0
0 2007
2008
Wormerland
2009
2010
Stedelijkh.kl.3
Grafiek 7. Verpakkingsglas Wormerland 2007 -2010
Glas Nog in restafval
.
Gescheiden ingezameld
-2,6 -11
-20
Stedelijkh.kl. 3
22
-11 -30
Richtlijn LAP1
23
Wormerland
18 -10
0
10
20
30
kilogram per inwoner in 2010
Grafiek 8. Verpakkingsglas Wormerland: inzamelresultaat, resultaat in de stedelijkheidsklasse en richtlijn LAP1
Pagina 16 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
d. Inzameling De inwoners van de gemeente kunnen het verpakkingsglas brengen naar verzamelcontainers (glasbakken) en daar gescheiden op kleur/bont en wit aanbieden. De glasbakken staan op strategische locaties in de gemeente, inclusief een glasbak op het afvalbrengstation. Deze containers worden onder regie van HVC, in onderaanneming wekelijks geleegd. In totaal zijn er 12 locaties met glasbakken. e. Dienstverlening Voor de mening van bewoners over de dienstverlening wordt verwezen naar het klanttevredenheidsonderzoek. f. Verwerking Het gescheiden ingezamelde verpakkingsglas wordt overgeslagen in Heiloo en uiteindelijk verwerkt bij Maltha Glasrecycling. Verpakkingsglas wordt opgewerkt tot grondstof voor de glas- en glaswolindustrie. Verpakkingsglas is keer op keer opnieuw te gebruiken, zonder kwaliteitsverlies. De gemeente Wormerland heeft in het kader van het Besluit beheer verpakkingen een contract gesloten met de Stichting Nedvang. g.
Analyse / Conclusie Het resultaat van de hoeveelheid gescheiden ingezameld verpakkingsglas in de gemeente Wormerland ligt lager dan de landelijke richtlijn (5 kilo minder). De meeste respondenten van het klanttevredenheidsonderzoek geven aan verpakkingsglas apart te houden van het restafval. Voor het scheiden wordt het meeste gebruik gemaakt van de verzamelcontainers in de wijken en in mindere mate van de container op het afvalbrengstation. Van de respondenten die wel scheiden geeft een kwart aan dat de verzamelcontainers niet schoon zijn. Als reden voor het niet scheiden worden moeite en geen ruimte genoemd. Ruim een derde van de respondenten wil wel verpakkingsglas gaan scheiden als de verzamelcontainers dichter bij huis of centraler geplaatst zouden zijn. Daarbij geeft een kwart van de respondenten die nu niet scheiden aan het ook in de toekomst (bij wijzigingen) niet te willen gaan doen. Gezien de hoeveelheid nog in het restafval aanwezige verpakkingsglas, is het mogelijk op termijn de richtlijn te realiseren. De in het restafval aanwezige hoeveelheid verpakkingsglas dient hiertoe te halveren, hetgeen realiseerbaar wordt verondersteld. Het doel voor 2016 wordt daarmee gesteld op 23 kilogram per inwoner per jaar (doel is daarmee tevens: 5 kilo minder verpakkingsglas in het restafval).
Pagina 17 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
5. Textiel a. Grondslag Bronscheiding: Richtlijn LAP 5 kilogram per inwoner per jaar. Minimumstandaard: De minimumstandaard voor het be- en verwerken van gescheiden ingezameld textiel is nuttige toepassing in de vorm van materiaalhergebruik. De minimumstandaard voor niet voor hergebruik geschikt textiel is verbranden. b. HVC visie De huidige aandacht voor gescheiden inzameling van textiel is grotendeels gebaseerd op het volume- of gewichtsaandeel van textiel in het restafval. Dit aandeel is beperkt. Het milieubelastingsaandeel van textiel is echter aanzienlijk groter, waarmee ten minste communicatief extra aandacht voor deze afvalstroom gerechtvaardigd is. Voor de productie van nieuw textiel zijn namelijk veel grondstoffen, energie en water nodig en wordt (in geval van katoenteelt) grond gebruikt die ook geschikt zou zijn voor de verbouwing van voedsel. Hergebruik van textiel kan aan de productiekant dan ook tot veel milieuwinst leiden. Voor de gescheiden inzameling van textiel gebruik HVC een brengsysteem met textielbakken (boven- en/of ondergronds) in voldoende dichtheid, eventueel aangevuld met een haalsysteem. De stroom textiel (niet herdraagbaar) is daarbij onderdeel van de droog en herbruikbare fracties die (momenteel op proef) huis aan huis met minicontainers worden ingezameld (samen met kunststofverpakkingen, oud papier en karton en kleine elektrische en elektronische apparaten). Veel afgedankt textiel is vaak nog geschikt voor producthergebruik (draagbaar dient naar kringloopbedrijven te gaan). HVC stemt daarom haar werkzaamheden graag af met het kringloopbedrijf en desgewenst (op verzoek gemeente) met charitatieve instellingen. Een goede terugkoppeling van inzamelresultaten naar HVC is dan van belang om goed inzicht te krijgen.
c.
Resultaat en trend In 2010 is er in Wormerland 3 kilo textiel per inwoner gescheiden ingezameld. Dit inzamelresultaat is circa 2 kilo per inwoner lager dan de richtlijn uit LAP1. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat de ingezamelde hoeveelheden textiel via huis aan huis inzamelacties niet bekend is bij HVC en derhalve niet is opgenomen in dit resultaat (werkelijke resultaat ligt dus hoger). Ter vergelijking kan genoemd worden dat in 2010 in stedelijkheidsklasse 3 gemiddeld 4,4 kilogram textiel per inwoner gescheiden is ingezameld. De inzameling van textiel ligt gedurende de afgelopen jaren onder de landelijke richtlijn en altijd rond het niveau van 3 kilo per inwoner. Het gemiddelde resultaat in stedelijkheidsklasse 3 ligt 1 tot 1,5 kilo per inwoner hoger. De sorteeranalyse laat zien dat er gemiddeld nog bijna 9 kilogram textiel per inwoner in het restafval zit. Textiel
kg per inwoner
6,0 5,0
4,4
4,0 3,0
2,8
4,4
4,6
4,2
3,3
3,1
2,0 1,0
0,0
0,0 2007
2008
Wormerland
Grafiek 9. Textiel Wormerland 2007 -2010
2009
2010
Stedelijkh.kl.3
Pagina 18 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Textiel Nog in restafval
.
Gescheiden ingezameld
-5 -8,7
-10,0
Stedelijkh.kl. 3
5
-8,7 -15,0
Richtlijn LAP1
5
Wormerland
3,1 -5,0
0,0
5,0
10,0
15,0
kilogram per inwoner in 2010 Grafiek 10. Textiel Wormerland: inzamelresultaat, resultaat in de stedelijkheidsklasse en richtlijn LAP1
d. Inzameling De inzameling van textiel vindt plaats via twee bovengrondse verzamelcontainers bij winkelcentum Plaszoom (KICI), via een container op het afvalbrengstation en door huis aan huis inzamelacties van Noppes. De instellingen werken onder regie van HVC. e. Dienstverlening Voor de mening van bewoners over de dienstverlening wordt verwezen naar het klanttevredenheidsonderzoek. f. Verwerking Het gescheiden ingezameld textiel wordt door de inzamelaars verkocht aan textielsorteerbedrijven. De nog bruikbare kleding daarvan wordt weer ingezet in de vorm van producthergebruik. g.
Analyse / Conclusie In Wormerland is in 2010 gemiddeld per inwoner 3 kilo textiel in ingezameld via de verzamelcontainers. De inzamelgegevens van de huis aan huis inzamelrondes zijn niet bekend bij HVC en derhalve niet opgenomen in het inzamelresultaat (wordt vanaf 2011 wel meegenomen in de inzamelresultaten). De meeste respondenten van het klanttevredenheidsonderzoek geven aan herbruikbare kleding apart te houden van het restafval. Schoenen worden door de helft van de respondenten scheiden en overig textiel door ruim een derde van de respondenten. Het meeste textiel gaat naar goede doelen. Van de respondenten die gebruik maken van de verzamelcontainers geeft een noemenswaardig aantal aan dat de verzamelcontainers niet groot genoeg en niet schoon zijn. Als reden voor het niet scheiden wordt moeite genoemd. Van de respondenten die niet scheiden zou een derde dat wel gaan doen als het textiel huis aan huis wordt opgehaald of als er een financiële prikkel zou zijn. Een doelstelling gebaseerd op een stijging van het inzamelresultaat gekoppeld aan het inzamelresultaat dan wel gekoppeld aan de richtlijn uit LAP1 is niet reëel. Wel kan gesteld worden dat de hoeveelheid textiel in het restafval maximaal gelijk mag zijn aan de best presterende gemeente in de stedelijkheidsklasse. Dit betekent dat er maximaal 5 kilo per inwoner per jaar in het restafval aangetroffen mag worden. Het doel voor textiel voor 2016 voor Wormerland wordt daarmee om in 2016 4 kilo textiel uit het restafval te weren, wat betekent dat het inzamelresultaat zal stijgen naar 7 kilo per inwoner (wanneer de ingezamelde hoeveelheid van 2010 voor dit moment als basis wordt aangehouden, zijnde een resultaat zonder de tonnages ingezameld in de huis aan huis inzamelrondes). Pagina 19 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
6. KCA a. Grondslag Bronscheiding: Richtlijn LAP 2 kilogram per inwoner per jaar. Minimumstandaard: Aangezien KCA uit een grote diversiteit aan afvalstoffen bestaat is er geen minimumstandaard voor deze stroom. De gescheiden stromen dienen conform de eigen minimumstandaard te worden verwerkt. b. HVC visie Voor gescheiden inzameling van KCA hanteert HVC een gecombineerd haal- en brengsysteem. Het afvalbrengstation wordt in de visie van HVC gecombineerd met een KCA-depot. Daarnaast gebruikt HVC een haalsysteem door middel van een chemokar. Vooral de combinatie van KCA-depot met een laagdrempelig afvalbrengstation resulteert in een hoog scheidingspercentage en een minimale inzet van de haalsystemen.
c.
Resultaat en trend In 2010 is er in Wormerland 1,5 kilo KCA per inwoner gescheiden ingezameld. Dit inzamelresultaat is 0,5 kilo per inwoner lager dan de richtlijn uit LAP1. Ter vergelijking kan genoemd worden dat in 2010 in stedelijkheidsklasse 3 gemiddeld 1,4 kilogram KCA per inwoner gescheiden is ingezameld. De inzameling van KCA in Wormerland is gestegen ten opzichte van 2008 (0,5 kilo). De sorteeranalyse laat daarbij zien dat in het restafval slechts een te verwaarlozen hoeveelheid KCA van 0,1 kilogram per inwoner zit. KCA
kg per inwoner
2 1,4
2
1,4
1,5
1,4
1,3
1,2 1,0
1 1
0,0
0 2007
2008
Wormerland
2009
2010
Stedelijkh.kl.3
Grafiek 11. KCA Wormerland 2007 - 2010
KCA Nog in restafval
.
Gescheiden ingezameld
-0,2
2
-0,10
1,3
-0,10 -2,50
-1,50
-0,50
1,5 0,50
1,50
Richtlijn LAP1 Stedelijkh.kl. 3 Wormerland 2,50
kilogram per inwoner in 2010 Grafiek 12. KCA Wormerland: inzamelresultaat, resultaat in de stedelijkheidsklasse en richtlijn LAP1
Pagina 20 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
d. Inzameling Het KCA kan worden ingeleverd op het afvalbrengstation in Wormer (afvalbrengstation van de gemeente welke in gebruik is totdat het afvalbrengstation van HVC op de locatie Molletjesveer gereed is). Daarnaast staat 12 keer per jaar een chemokar in Neck (bij het Posthuis aan het Schoolplein van 11:45 uur tot 12:15 uur), waar bewoners het KCA naar toe kunnen brengen. De gemeente Wormerland heeft aangegeven interesse te hebben in een onderzoek naar de Blipvert, waar ook een aantal KCA-deelstromen mee ingezameld kunnen worden. Met de Blipverrt kunnen adapters, CD’s/DVD’s, cartridges, batterijen, spaarlampen, telefoons en lampen worden ingezameld (Blipvert is een mini recycle station). Een onderzoek zal uitwijzen of de inzet van Blipvert voldoende milieurendement heeft, afgezet tegen de service en de kosten. e. Dienstverlening Voor de mening van bewoners over de dienstverlening wordt verwezen naar het klanttevredenheidsonderzoek. f. Verwerking Het gescheiden ingezameld KCA wordt via het KCA-depot op het afvalbrengstation in diverse gescheiden componenten door een gespecialiseerde externe inzamelaar afgetransporteerd naar een verwerkingsinrichting. Deze verwerkingsinrichting beschikt over de wettelijke vereiste voorzieningen en vergunningen. Uit een deel van het ingezamelde KCA worden grondstoffen teruggewonnen voor hergebruik. KCA dat niet meer bruikbaar is gaat naar speciale verbrandingsovens. g.
Analyse / Conclusie Hoewel de LAP richtlijn van 2 kilo KCA per inwoner niet wordt gehaald (inzamelresultaat bedraagt 1,5 kg), geeft de sorteeranalyse aan dat er nauwelijks nog KCA in het restafval voorkomt (0,1 kilo per inwoner). Uit het klanttevredenheidsonderzoek blijkt dat de meeste respondenten KCA aanbieden op het afvalbrengstation. De meeste respondenten zijn tevreden over deze aanbiedmogelijkheid, waarbij tevredenheid over de openingstijden minder is. De richtlijn van het LAP lijkt voor Wormerland niet realiseerbaar gezien het huidige inzamelresultaat en de hoeveelheid in het restafval aangetroffen KCA. Voor 2016 wordt het handhaven van het huidige inzamelresultaat van 1,5 kilogram per inwoner per jaar daarom tot doel gesteld.
Pagina 21 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
7. Kunststofverpakkingen a. Grondslag Bronscheiding: De door Nevang beoogde respons in het jaar 2012 is voor een haalsysteem in een niet diftar gemeente (Nedvang / KplusV, 2008) 20 kilogram per huishouden. Omgerekend resulteert dat, op basis van gemiddeld 2,4 personen per huishouden, voor de gemeente Wormerland in een beoogde respons van 6,1 kilogram per inwoner. Minimumstandaard: De minimumstandaard voor de be- en verwerking van verpakkingsmateriaal is nuttige toepassing in de vorm van materiaalhergebruik. Voor kunststofverpakkingen waarvoor materiaalhergebruik niet mogelijk is, bijvoorbeeld omdat het te sterk is verontreinigd of is verkleefd met andere materialen, is de minimumstandaard nuttige toepassing. b. HVC visie Gescheiden inzameling van kunststofverpakkingen heeft specifieke aandacht. Nationaal is voor het gescheiden inzamelen van de brede stroom kunststofverpakkingen (kunststof flessen en flacons en overige kunststofverpakkingen) een doelstelling geformuleerd van 42%. Dilemma voor het inzamelen van kunststof is vooral de verhouding tussen het volume en het gewicht. Naast het inrichten van haal- en brengsystemen investeert HVC daarom vooral in oplossingen om de kunststofverpakkingen te verdichten. Op basis van de gehouden pilot's en de uitgevoerde LCA studie (levenscyclusanalyse) lijkt een haalsysteem het meeste milieurendement op te leveren. Tevens is de stroom kunststofverpakkingen onderdeel van de droog en herbruikbare fracties die (momenteel op proef) huis aan huis met minicontainers worden ingezameld (samen met oud papier en karton, textiel en kleine elektrische en elektronische apparaten). c. Resultaat In 2010 is er in Wormerland 6 kilo kunststofverpakkingen per inwoner gescheiden ingezameld. Dit inzamelresultaat komt overeen met de richtlijn van Nedvang. Ter vergelijking kan genoemd worden dat in 2010 in stedelijkheidsklasse 3 gemiddeld 5,7 kilogram kunststofverpakkingen per inwoner gescheiden is ingezameld. De sorteeranalyse laat zien in het restafval nog een aanzienlijke hoeveelheid te scheiden kunststofverpakkingen zit (12 kilogram). Kunststof 7
6,1
kg per inwoner
6
5,8
5 4 3 1,5
2 1 0
0
0,2
2007
0
0,4
2008
Wormerland
0
2009
2010
Stedelijkh.kl.3
Pagina 22 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Grafiek 13. Kunststofverpakkingen Wormerland 2007 - 2010
Kunststof Nog in restafval
.
-20 -13 -30
-20
-10
0
Gescheiden ingezameld 6,1
Richtlijn Nedvang
5,8
Stedelijkh.kl. 3
6,1
Wormerland
10
20
30
kilogram per inwoner in 2010
Grafiek 14. Kunststofverpakkingen Wormerland: inzamelresultaat, resultaat in de stedelijkheidsklasse en richtlijn LAP1
d. Inzameling Kunststofverpakkingen worden in de gemeente Wormerland ingezameld via een haalsysteem. Bewoners dienen de kunststofverpakkingen aan te bieden in de door HVC verstrekte doorzichtige plastic zakken, welke te bestellen zijn via de website van HVCinzameling. De inzamelfrequentie is 1 keer in de 2 weken. De aanbiedplaats is gelijk aan de aanbiedplaats van de restafval minicontainers. Pagina 23 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Wanneer inwoners gebruik maken van verzamelcontainers dienen de plastic zakken naast deze verzamelcontainers geplaatst te worden. e. Dienstverlening Voor de mening van bewoners over de dienstverlening wordt verwezen naar het klanttevredenheidsonderzoek. f. Verwerking De gemeente Wormerland heeft in het kader van het Besluit beheer verpakkingen een contract gesloten met de Stichting Nedvang. Al de gescheiden ingezamelde kunststofverpakkingen worden conform het Besluit verpakkingen afgegeven aan een gecertificeerde sorteerder en bewerker. g. Analyse / Conclusie In Wormerland is in 2010 per inwoner 6 kilogram ingezameld. Hiermee wordt de richtlijn van Nedvang gerealiseerd. Een groot deel van de respondenten van het klanttevredenheidsonderzoek geeft aan kunststofverpakkingen apart te houden van het restafval. Bijna alle respondenten die scheiden zijn tevreden over de inzamelmethode. Als reden voor het niet scheiden wordt gebrek aan ruimte het meeste genoemd. Ruim een derde van de respondenten wil wel kunststofverpakkingen gaan scheiden als ze een minicontainer zouden hebben. Het gescheiden inzamelen van ten minste nog eens de helft van de totale hoeveelheid reeds ingezameld kunststofverpakkingsmateriaal lijkt realiseerbaar. Omdat in 2012 echter bekend wordt of en op welke manier de vergoedingenstructuur wordt voortgezet, wordt op dit moment gesteld dat het inzamelresultaat in 2016 gelijk dient te zijn aan het inzamelresultaat van 2010.
Pagina 24 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
8. Grof huishoudelijk afval a. Grondslag Bronscheiding: Richtlijn LAP 75% Minimumstandaard: De minimumstandaard voor grof huishoudelijk restafval is sorteren of anderszins bewerken en het vervolgens verwerken van de daarbij ontstane monostromen conform de daarvoor geldende minimumstandaarden. De minimum standaard voor de residuen van het sorteren of anderszins bewerken van grof huishoudelijk afval is verbranden in de vorm van verwijdering. d. HVC visie De inzameling van grof huishoudelijk afval via huis-aan-huis inzameling en via afvalbrengstations moet in relatie tot elkaar worden beschouwd. De theorie van communicerende vaten gaat hierbij op. Alleen via een afvalbrengstation is een hoge mate van bronscheiding en dus ook hoogwaardig materiaalhergebruik te realiseren. Het LAP hanteert voor nuttige toepassing van huishoudelijk afval een richtlijn van 75% voor bronscheiding voor de grof huishoudelijke afvalstroom. Daarnaast zijn de kosten van het grof huishoudelijk afval (inzameling, transport en verwerking) per ton voor een afvalbrengstation (bij voldoende groot verzorgingsgebied) beduidend lager dan bij een haalsysteem. Om het principe van het hoogste milieurendement en de laagst mogelijke kosten te realiseren, stuurt HVC hierop via een zo laagdrempelig mogelijk brengsysteem. Het haalsysteem wordt uit oogpunt van service niet ontmoedigd, maar wel laagfrequent gehouden. Voor een specifiek onderdeel van het grof huishoudelijk afval, te weten kleine elektrische en elektronische apparaten, wordt momenteel wel geëxperimenteerd met een huis aan huis inzamelsysteem. Kleine elektrische en elektronische apparaten zijn onderdeel van de droog en herbruikbare fracties die (momenteel op proef) huis aan huis met minicontainers worden ingezameld (samen met oud papier en karton, textiel en kunststofverpakkingen).
e.
Resultaat en trend De hoeveelheid grof huishoudelijk afval per inwoner is in Wormerland de afgelopen jaren gedaald met circa 38 procent (van 173 kilo per inwoner in 2007 naar 108 kilo per inwoner in 2010). In 2010 ligt de hoeveelheid grof huishoudelijk afval in Wormerland 41 kilogram per inwoner onder het gemiddelde van vergelijkbare gemeenten. GHA
kg per inwoner
200
173
163 142
150
159
151
143 110
100 50 0
0 2007
2008
Wormerland
2009
2010
Stedelijkh.kl.3
Pagina 25 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Grafiek 14. Grof huishoudelijk afval Wormerland 2007 - 2010
Pagina 26 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
f. Bronscheiding Het bronscheidingspercentage van grof huishoudelijk afval is in Wormerland gestegen van 44 procent naar 67 procent in 2010 (zie tabel). In 2008 is er eerst een daling geweest en van 2009 zijn geen gegevens beschikbaar. Kijkend naar de onderliggende inzamelgegevens blijkt het ongescheiden aangeboden grof huishoudelijk afval sterk gedaald te zijn (daling met circa 210 procent), wat het scheidingspercentage ten goede komt. De gescheiden inzameling van de deelstromen AEEA, Bouw- en Sloopafval en hout zijn tevens gestegen (respectievelijk 78 procent, 100 procent en 47 procent) wat tevens een positieve invloed op het scheidingspercentage heeft. Bronscheidingspercentage GHA 100% 80%
74%
73%
76%
75%
75%
60% 40%
67%
44% 32%
20% 2007
Wormerland
2008
Stedelijkh.kl.3
2009
2010
Richtlijn LAP1
Grafiek 15. Bronscheidingspercentage grof huishoudelijk afval Wormerland 2007 - 2010
Pagina 27 van 40
Afvalstroom Grof huishoudelijk restafval Bouw en Sloop AEEA Grof tuinafval Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016 Puin (schoon) Hout Metalen Asbest Dakbedekking
Kg/inw 2010 31 4,6 6,9 16 18 25 4,9 0,1 0,8
Totaal grof huishoudelijk afval Totaal bron gescheiden grof huishoudelijk afval
108 72
Scheidingspercentage grof huishoudelijk afval
67%
Tabel 2. Grof huishoudelijk afval 2010
Onderstaande grafiek laat zien dat het resultaat in Wormerland nog 9 kilo per inwoner onder de LAP richtlijn ligt van 81 kilo (gelijk aan 75 procent). Gemiddeld in de stedelijkheidsklasse wordt 115 kilo per inwoner ingezameld. In Wormerland is dit 72 kilo. Door de richtlijn te realiseren zal het te scheiden grof huishoudelijk afval in het restafval dalen tot 27 kilo per inwoner. GHA Grof restafval
Gescheiden ingezameld
-28 -34
-100
-50
Stedelijkh.kl. 3
109
-36 -150
Richtlijn LAP1
83
Wormerland
74 0
50
100
150
kilogram per inwoner in 2010
Grafiek 16. Grof huishoudelijk afval Wormerland: inzamelresultaat, resultaat in de stedelijkheidsklasse en richtlijn LAP1
Pagina 28 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
g. Inzameling Zoals voorgeschreven is in de Wet Milieubeheer is er voor grof huishoudelijk afval zowel een haal- als een brengsysteem. Voor zowel halen als brengen, worden geen kosten in rekening gebracht. Haalsysteem Inwoners kunnen na telefonische afspraak via de klantenservice het grof huishoudelijk afval nabij de woning laten ophalen (inzamelfrequentie van 1 keer per 2 weken). Per afspraak mag maximaal 1m3 grof huishoudelijk afval worden aangeboden. Voor de hoeveelheid grof afval die vrijkomt bij het verlaten van een woning lijkt een hoeveelheid van 1m3 aan de lage kant wat kan resulteren in dumpingen. Afgedankte elektrische en elektronische apparaten en oud ijzer worden ook huis aan huis ingezameld, maar in een aparte route los van het gemengde grof huishoudelijk afval. Brengsysteem Het grof huishoudelijk afval kan ook naar het afvalbrengstation worden gebracht. Het brengen van grof huishoudelijk afval is niet gelimiteerd. Het afvalbrengstation is gevestigd aan de Papiermakerstraat in Wormer. Zodra het tweede afvalbrengstation in Zaanstad is voltooid (locatie Molletjesveer), naar verwachting medio 2012, vervangt deze het afvalbrengstation in Wormer. Het huidige afvalbrengstation is op maandag tot en met vrijdag geopend van 13.00 tot 16.00 uur en op zaterdag van 9.00 tot 13.00 uur. De openingstijden van het nieuwe afvalbrengstation zullen naar verwachting ruimer zijn. Er is geen inzicht in de tonnages die via het haalsysteem en via het brengsysteem ontvangen zijn. Belangrijk is dat zoveel mogelijk gebracht wordt. Op het afvalbrengstation kunnen de diverse deelstromen in verschillende containers gedaan worden, tegenover gezamenlijk inzamelen in de achterlader bij de huis aan huis inzameling. Door het gescheiden aanbieden kan een passende verwerkingsmethode toegepast worden per deelstroom, waardoor de toepassing op een hogere traptrede komt van de voorkeursvolgorde voor afvalbeheer. In Wormerland worden, ten opzichte van de gemiddelde hoeveelheden van vergelijkbare gemeenten, vooral hout, AEEA en Bouw- en Sloopafval goed gescheiden ingezameld. De andere componenten van het grof huishoudelijk afval worden minder goed gescheiden. Componenten GHA in kg per inwoner 2010 35 30
31 30
31
29 25
25
22 18
20
16
14,4
15
5
5,5
4,9 5 0,8 0,9
Wormerland
Dakbedekking
Metalen
AEEA
Grof tuinafval
Puin
Hout
Bouw- / sloopafval
Grof restafval
0
0,1 0,6
0
Overig
6,9
4,6 4
Asbest
10
Stedelijkh.kl.3
Pagina 29 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016 Grafiek 17. Componenten grof huishoudelijk afval Wormerland ten opzichte van het gemiddelde in de stedelijkheidsklasse
h. Dienstverlening Voor de mening van bewoners over de dienstverlening wordt verwezen naar het klanttevredenheidsonderzoek. i. Verwerking Alle brongescheiden afvalcomponenten worden door gecertificeerde bedrijven been verwerkt om grotendeels weer als grondstof te kunnen worden ingezet. Voor het E-waste heeft de gemeente Wormerland met Wecycle / ICT-Milieu de WEEE overeenkomst afgesloten. Het grof huishoudelijk restafval wordt nagescheiden via de Afvalsorteerinstallatie (ASI) van Sortiva in Alkmaar, waarbij nog ongeveer 70% van het afval weer ingezet kan worden voor materiaal hergebruik. Het residu na het sorteerproces wordt verbrand in de installatie van HVC te Alkmaar. j.
Analyse / Conclusie In Wormerland is in 2010 een bronscheidingspercentage van 67 procent gerealiseerd. Dit betekent dat er 72 kilogram per inwoner gescheiden grof huishoudelijk afval is ingezameld en ontvangen. De meesten respondenten van het klanttevredenheidsonderzoek brengen het grof huishoudelijk afval zelf naar het afvalbrengstation. De respondenten zijn over zowel de dienstverlening en mogelijkheden van de haalservice als het afvalbrengstation redelijk tot zeer tevreden. Over de openingstijden is een groter aantal respondenten ontevreden. Voor 2016 wordt tot doel gesteld de richtlijn van 75 procent te realiseren, wat betekent dat er 9 kilo meer grof huishoudelijk afval aan de bron gescheiden aangeboden moet worden tot een niveau van 82 kilogram per inwoner (dit heeft geen effect op de totale hoeveelheid restafval maar behelst een verschuiving van ongescheiden naar gescheiden grof huishoudelijk afval).
Pagina 30 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Pagina 31 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Bijlage 2 Herbruikbare goederen, infrastructuur en communicatie Algemeen In deze bijlage worden de onderdelen herbruikbare goederen, infrastructuur en communicatie uitgewerkt. Per onderdeel worden eerst de uitgangspunten geschetst waarna de ontwikkeling van de huidige situatie op een rij wordt gezet. Nadat deze kaders en ontwikkelingen in kaart zijn gebracht volgt een analyse van de eventuele knelpunten en kansen. In hoofdstuk 5 van het afvalbeheerplan worden op basis hiervan maatregelen voorgesteld.
Pagina 32 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
1. Herbruikbare goederen a. Grondslag Nuttige toepassing in de vorm van producthergebruik staat hoog op de Voorkeursvolgorde afvalbeheer (voorheen Ladder van Lansink). Door de levensduur van een product te verlengen hoeven er minder grondstoffen te worden gebruikt om nieuwe producten te maken. b. HVC visie Zowel HVC als kringloopbedrijven streven naar het hoogst mogelijk milieurendement, waarbij hergebruik van goederen een belangrijke rol speelt. Door werkzaamheden op elkaar af te stemmen en vooral ook door onderlinge verwijzing, leveren wij hieraan een bijdrage. Aan samenwerking met kringloopbedrijven verbindt HVC de ideologische voorwaarden: het bieden van werk aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt; geen winstoogmerk. behalen van milieuwinst door verlenging van de levenscyclus van een product c. Inzameling Goederen die door bewoners aan de kringloopwinkel worden aangeboden, vallen niet onder de noemer ‘huishoudelijk afval’ en worden niet door HVC of onder regie van HVC ingezameld. Wel heeft HVC een samenwerking met kringlooporganisatie Noppes. Deze samenwerking betreft het afvoeren van goederen die uiteindelijk onverkoopbaar zijn en het plaatsen van een container voor kringloopgoederen op het afvalbrengstation. De kringloopwinkel van Noppes is van maandag tot en met zaterdag geopend en op donderdagavond is er koopavond. Noppes haalt kringloopgoederen huis aan huis op, nadat hiervoor een afspraak is gemaakt. Daarbij verzorgt Noppes aan de huis aan huis inzamelacties van textiel (zie onderdeel Productsheet per afvalstroom, 5. Textiel). d. Analyse / Conclusie HVC heeft een samenwerking met de kringloopwinkel Noppes. Op afspraak haalt Noppes herbruikbare goederen aan huis op en tevens staat een container voor kringloopgoederen op het afvalbrengstation. Omdat kringloopgoederen geen afval zijn, worden de ingezamelde en ontvangen hoeveelheden (nog) niet aan HVC gerapporteerd. Een groot deel van de respondenten van het klanttevredenheidsonderzoek heeft de in de afgelopen twee jaar goederen aan de kringlooporganisatie gegeven. Vrijwel al deze respondenten hebben in ieder geval goederen naar de kringloopwinkel gebracht. Bijna de helft van deze respondenten heeft naast het zelf naar de winkel brengen van goederen, ook goederen naar het afvalbrengstation gebracht of goederen laten ophalen.
Pagina 33 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
2. Infrastructuur a. Grondslag De capaciteit van de inzamelmiddelen moet, in samenhang met de frequentie van inzamelen, aansluiten bij de hoeveelheid afval die bij de huishoudens vrij komt. De inzamelmiddelen moeten toegankelijk, schoon, veilig en functioneel bruikbaar zijn en blijven. Voor het gebruik van de inzamelmiddelen moet altijd worden betaald. b. HVC visie Bij laagbouwwoningen wordt het restafval en gft-afval via minicontainers ingezameld door zijladers met afzetbare containers. Indien huishoudens om welke reden dan ook meer afval hebben kunnen ze, eventueel (afhankelijk van het gemeentelijk beleid) tegen betaling, een grotere of extra minicontainer in bruikleen krijgen. Bij gestapelde en hoogbouwwoningen en grondgebonden woningen zonder achterom wordt het restafval ingezameld via ondergrondse verzamelvoorzieningen door inzamelvoertuigen met kraan. Een structureel en vakkundig onderhoud en beheer van de inzamelmiddelen is voorwaarde voor het duurzame gebruik daarvan. Deugdelijke en passende inzamelmiddelen dragen bij aan het scheidingsgedrag van de gebruikers en voorkomen zwerfafval. Een autorisatiesysteem moet ervoor zorgen dat er geen illegale minicontainers in omloop komen (door chippen van minicontainer) en geen illegaal gebruik wordt gemaakt van verzamelcontainers (door een toegangsregulering). c. Huidige situatie De beschikbaar gestelde capaciteit aan inzamelmiddelen en de staat waarin deze worden gehouden, is overeengekomen tussen de gemeente Wormerland en HVC en is vastgelegd in de Dienstverleningsovereenkomst. Onderstaand wordt dit nader toegelicht in drie delen: minicontainers, verzamelcontainers voor rest- en gft-afval en verzamelcontainers voor oud papier en karton, verpakkingsglas en textiel. Minicontainers Capaciteit Alle huishoudens in laagbouwwoningen, met uitzondering van die locaties waar ondergrondse verzamelcontainers zijn geplaatst, hebben de beschikking over een standaard set minicontainers. Een grijze minicontainer van 240 liter voor restafval en een groene minicontainer van 140 liter voor gft-afval. Op verzoek kunnen huishoudens een 240 liter minicontainer voor gft-afval krijgen. Tegen betaling kan voor beide stromen een extra minicontainer verkregen worden. Onderhoud HVC pleegt geen preventief onderhoud op de minicontainers. De gebruikers zijn verantwoordelijk voor het gebruik en onderhoud van de in bruikleen ontvangen minicontainers. Indien een minicontainer kapot is kunnen de inwoners contact opnemen met de klantenservice van HVC waarna de minicontainer wordt gerepareerd danwel vervangen. Bij vermissing van de minicontainer moet men eerst een bewijs van vermissing op laten maken bij de politie. Na overleggen van dit bewijs kan men een nieuwe minicontainer krijgen. Autorisatie Alle minicontainers in Wormerland zijn voorzien van een chip. Hiermee is de minicontainer identificeerbaar, waarmee de gebruiker wordt geautoriseerd en ervoor zorgt dat er geen ‘illegale’ minicontainers in omloop komen. De minicontainers worden geleegd met een achterlader. Ten tijden van het schrijven van het afvalbeheerplan wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor implementatie van de zijlader.
Pagina 34 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Verzamelcontainers voor rest en gft-afval Capaciteit In Wormerland zijn ondergrondse en bovengrondse verzamelvoorzieningen voor restafval en gft-afval. De ondergrondse verzamelcontainers bestaan uit een betonnen put en een binnencontainer met een inwerpzuil. De ondergrondse containers voor restafval hebben een inhoud van 5m3 en die voor gft 3m3. Een ondergrondse verzamelvoorziening bedient ongeveer 40 tot 45 huishoudens per container. Bovengrondse verzamelcontainers zijn containers aan beugel (minicontainers van 240 liter) en containers in cocons (1.100 liter voor restafval). Alle verzamelcontainers worden wekelijks geleegd via een vaste inzamelroute. Op projectbasis worden zo veel mogelijk bovengrondse voorzieningen vervangen door ondergrondse containers. Onderhoud De betonputten van de ondergrondse containers worden allemaal 1 keer per jaar leeggezogen en gereinigd. De binnenbak en inwerpzuil van de ondergrondse verzamelcontainers voor restafval worden 2 keer en voor gft-afval 3 keer per jaar gereinigd. Naast het technisch onderhoud in het kader van het verhelpen van storingen (curatief onderhoud) voert HVC jaarlijks een inspectie en preventief onderhoud uit op alle ondergrondse verzamelcontainers. De bovengrondse containers worden twee maal per jaar gereinigd. Autorisatie De bovengrondse containers zijn vrij toegankelijk. Dit houdt in dat ook derden, die andere inzamelmiddelen tot hun beschikking hebben, afval in de verzamelcontainers kunnen doen. Voor de ondergrondse verzamelcontainers geldt dat ze afgesloten zijn en uitsluitend te openen zijn met een toegangspas. Dat betekent dat alleen de toegewezen huishoudens gebruik kunnen maken van de betreffende container. Verzamelcontainers voor oud papier en karton, verpakkingsglas, textiel Capaciteit In Wormerland staan op locaties met een hoge bezoekersdichtheid (supermarkten en winkelcentra) verzamelcontainers voor oud papier en karton (10 locaties) en verpakkingsglas (12 locaties). Tevens staan er bij zeven verenigingen, instellingen en scholen verzamelconainers. Tevens zijn er twee verzamelcontainers voor textiel van KICI. De verzamelcontainers) worden wekelijks geleegd door een externe inzamelaar, onder regie van HVC, via een vaste inzamelroute. Onderhoud Voor zover de verzamelcontainers eigendom zijn van HVC wordt hetzelfde onderhoud toegepast als voor de verzamelcontainers voor rest- en gft-afval. Als de verzamelcontainers van derden zijn, vindt het onderhoud plaats op basis van de contractuele afspraken die HVC met de betreffende derde heeft gemaakt. Autorisatie Voor verzamelcontainers voor oud papier en karton, verpakkingsglas en textiel geldt dat ze geen toegangautorisatie hebben. Omdat deze containers in principe voor alle inwoners van de gemeente toegankelijk moeten zijn, is dat ook niet wenselijk. Dat betekent wel dat ook anderen dan waarvoor de inzamelcontainer niet bedoeld is, vooral bedrijven, toegang hebben tot de voorziening. Met name de detailhandel bedrijven (oud papier en karton) en horecabedrijven (verpakkingsglas) maken hier gebruik van.
Pagina 35 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
d.
Analyse / Conclusies De beschikbaar gestelde capaciteit aan inzamelmiddelen en de staat waarin deze worden gehouden, voldoet aan de afspraken die de gemeente Wormerland en HVC hebben gemaakt via de Dienstverleningsovereenkomst. De minicontainers zijn voorzien van een chip en de ondergrondse verzamelcontainers zijn uitgerust met een toegangsreguleringssysteem.
Pagina 36 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
3. Communicatie a. Grondslag Om de doelstellingen van het afvalbeheerplan te bereiken is gedragsverandering bij de inwoners noodzakelijk. Gangbaar is het idee dat het afvalscheidinggedrag van mensen beïnvloedbaar is met drie elementen (triademodel). Capaciteit (de kennis en inzicht in het nut van gescheiden inzameling), motivatie (er voor gemotiveerd te zijn om mee te doen) en gelegenheid (fysieke mogelijkheden, hindernissen, tijdstippen, kosten). Alle drie elementen moeten in voldoende mate aanwezig zijn om optimaal scheidingsgedrag te bereiken. Het geven voldoende gelegenheid zonder goed te communiceren en voor te lichten zal zonder resultaat blijven. b. HVC visie Voorkomen van afval staat bij duurzaam afvalbeheer (voorkeursvolgorde afvalbeheer) nog steeds voorop. HVC investeert daarom structureel in bewustwording en educatie. Ook voor het realiseren van het optimaal scheiden van het huishoudelijk afval probeert HVC de burgers zo goed en effectief mogelijk te informeren en voor te lichten via diverse beschikbare middelen. c. Resultaat HVC biedt de inwoners van de gemeente Wormerland op verschillende manieren informatie aan over de afvalinzameling en het scheiden van afvalstromen. HVC heeft een website waar inwoners per gemeente alles over de afvalinzameling kunnen lezen (www.hvcinzameling.nl). Ook is er een telefonisch informatiepunt, de klantenservice. De klantenservice is bereikbaar op maandag tot en met vrijdag tussen 8.00 en 17.00 uur. De gemeente kan voor de eigen communicatie naar de inwoners gebruik maken van de Toolbox, die HVC op extranet beschikbaar stelt. Informatie over de inzameldagen wordt verstrekt via een (digitale) afvalkalender. Wijzigingen in het inzamelschema worden ten minste 1 week voor de wijziging gecommuniceerd in het huis aan huis weekblad. Wijzigingen in de inzamelmethode worden ingevoerd na overeenstemming met de gemeente en nadat de betrokken inwoners op behoorlijke wijze zijn geïnformeerd. Voor leerlingen van groep 8 van de basisscholen in het verzorgingsgebied van HVC is er het educatieproject ‘Watt en Zooi’. Dit bestaat uit het Zooi-magazine en een lespakket dat wordt afgesloten met een rondleiding door de verbrandingsinstallatie in Alkmaar. De leerlingen worden bewust gemaakt van de groeiende afvalproblematiek en uitgedaagd om hiervoor oplossingen aan te dragen. Verder worden voor eventuele persberichten de huisaan-huis bladen gebruikt en zal HVC –in overleg met de afdeling communicatiepublicaties aanleveren voor het gemeentelijk nieuwsblad. Voor voorlichtingscampagnes van specifieke afvalstromen wordt indien mogelijk gebruik gemaakt van landelijke of door HVC regionaal georganiseerde acties. Communicatie over nut en noodzaak van afvalscheiding en het informeren van bewoners over beschikbare voorzieningen hebben waarschijnlijk in belangrijke mate bijgedragen aan de huidige scheidingsresultaten. Een overkoepelend communicatieplan is niet beschikbaar en passend bij de nieuwe manier van overheidscommunicatie zouden nieuwe communicatiestrategieën ingezet kunnen worden om de afvalscheiding verder te stimuleren. Mensen zijn inmiddels voldoende doordrongen van het belang van afvalscheiding, milieubesparing, co2 uitstoot, etc. Degene die hier nu niet naar handelen, doen dit ofwel uit bewuste keuze ofwel zijn onbereikbaar voor de boodschap zoals die tot op heden is gebracht. Als communicatie zich richt op de bezwaren of argumenten van de eerste groep en op het bereiken van de tweede groep, ontstaan nieuwe kansen voor om bij te dragen aan het verhogen van de afvalscheidingsresultaten. De boodschap moet hiervoor verschuiven van algemeen, naar praktisch onderwerp en doelgroep; van grote lijn naar detail. De hiervoor benodigde achtergrondkennis kan verkregen worden uit bijvoorbeeld onderzoeken (klanttevredenheidsonderzoek, afvalanalyses,
Pagina 37 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
etc.), ontvangen klachten en meldingen, gesprekken met bewoners (op straat, door medewerkers van de gemeente en HVC). Het gaat er hierbij om een beeld te krijgen van lokale omstandigheden, situaties en denkbeelden en daar vervolgens op in te spelen middels informatie en voorlichting d.
Analyse / Conclusies Communicatie over nut en noodzaak van afvalscheiding en het informeren van bewoners over beschikbare voorzieningen hebben waarschijnlijk in belangrijke mate bijgedragen aan de huidige scheidingsresultaten. De effecten van de huidige manier van communiceren lijken bereikt. Een nieuwe manier van communiceren, gericht op beïnvloeden van het automatisch in plaats van het geplande gedrag, is in ontwikkeling. Van alle respondenten van het klanttevredenheidsonderzoek vindt een ruime meerderheid dat de gemeente en HVC voldoende informatie verstrekken over afvalscheiding. Van deze respondenten geeft ook bijna de helft aan toch nog meer informatie te willen ontvangen. De geopteerde informatiemogelijkheden zijn daarbij in ongeveer gelijke verhouding geselecteerd: praktische informatie, nut en noodzaak van afval scheiden en ontwikkelingen op het gebied van afval en milieu.
Pagina 38 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Pagina 39 van 40
Bijlagen Afvalbeheerplan Wormerland 2012-2016
Pagina 40 van 40