De toekomst moet je maken! Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012-2014
"Wanneer je een tuin hebt en een bibliotheek, dan heb je alles wat je nodig hebt". (Cicero)
Katwijk, december 2011
Voorwoord Bibliotheek Katwijk staat aan de vooravond van een belangrijke periode. Niet alleen veranderen de positie en de rol van de bibliotheek in hoog tempo door technologische en maatschappelijke ontwikkelingen, ook dwingen politieke ontwikkelingen en gemeentelijke bezuinigingen de bibliotheek steeds duidelijker keuzes te maken in de dienstverlening. Om aansluiting te blijven vinden bij de veranderende behoefte van de klanten is innoveren en werken aan toekomstgerichte vormen van dienstverlening van groot belang. Deze transformatie moet plaatsvinden in een tijd van schaars beschikbare middelen. Het is nog niet duidelijk of de komende jaren alleen in het teken komen te staan van een scherpere afbakening van het aanbod van de bibliotheek als gevolg van de bezuinigingen óf dat, in goede dialoog met de gemeente, ook gekozen wordt voor uitvoering van een innovatief plan voor de toekomst (Functioneel Ontwerp voor het netwerk van Bibliotheek Katwijk), dat een duurzame basis wil geven aan de ontwikkelingen van het bibliotheekwerk in Katwijk in de komende jaren. Wij willen met onze actuele, veelzijdige collectie, diverse activiteiten en programma’s een verbindende rol spelen in de samenleving. Wij willen leners en bezoekers kwaliteit leveren zodat zij het aantrekkelijk vinden elkaar te ontmoeten en geïnspireerd te worden in hun ontwikkeling én ontspanning. Wij willen een toekomstbestendige bibliotheek zijn, die ook morgen beantwoordt aan de wensen en behoeften van de inwoners van Katwijk: een plek die prikkelt om naar terug te komen. Om actueel in te kunnen spelen op gemeentelijke en politieke ontwikkelingen, presenteren wij een meerjarenbeleidsplan voor de jaren 2012 t/m 2014. Het plan is ontwikkeld door het managementteam en goedgekeurd door het Bestuur en dient als leidraad voor de jaarwerkplannen waarin de beleidslijnen praktisch en op detail worden uitgewerkt. Wij pakken de uitdaging op om naar voren te kijken. Onze basis is goed: bijna 30% van de bevolking van Katwijk is lid van de bibliotheek, we hebben geschoolde en betrokken medewerkers, een veelzijdige, actuele collectie, intensieve relaties met het onderwijs en samenwerking met diverse partners. De toekomst betekent – hoe dan ook – innoveren, veranderen en flexibel blijven. Díe zekerheid is ook onze opdracht. Wij rekenen op de betrokkenheid van iedereen die met onze organisatie te maken heeft zodat het belang van de bibliotheek voor de inwoners van Katwijk leidend zal zijn bij toekomstige beslissingen.
M.T.A.J.M. Buwalda-Pigmans Directeur Bibliotheek Katwijk
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 2
Samenvatting en Leeswijzer De ambitie van Bibliotheek Katwijk is om de best bezochte publieke instelling in Katwijk te zijn, een plek waar jong en oud zich kan vormen in deze snel veranderende wereld. Eigentijds, zichtbaar, midden in de lokale samenleving, een verbinder van bevolkingsgroepen, verrassend met nieuwe ideeën en een toekomstgerichte, flexibele dienstverlening, uitdagend naar klanten om de verdieping op te zoeken. Om dat te bereiken willen wij onder meer een nieuw bibliotheeknetwerk in Katwijk realiseren. Daarnaast maken wij strategische keuzes die dienen als kapstok voor concrete doelstellingen. In dit Meerjarenbeleidsplan worden de uitgangspunten en doelen van Bibliotheek Katwijk voor de periode 2012 t/m 2014 gepresenteerd. Het plan bestaat uit de volgende onderdelen: In Hoofdstuk 1 wordt de aangescherpte missie en visie in de maatschappelijke meerwaarde van de bibliotheek voor Katwijk en haar inwoners geschetst. Hoofdstuk 2 gaat in op de veranderende omstandigheden waar de bibliotheek mee te maken heeft en de veranderingen waarop de bibliotheek wil inspelen: maatschappelijke ontwikkelingen, ontwikkelingen in de bibliotheeksector en als laatste lokale ontwikkelingen. Hoofdstuk 3 beschrijft onze ambities voor de komende beleidsperiode die worden samengevat in de volgende drie beleidskeuzes: Het draait om de klant, Triple O: ontwikkeling, ontspanning en ontmoeting, Specialisme in de wijken/kernen. Per beleidskeuze worden onze doelen, die eind 2014 behaald moeten zijn, geformuleerd. In Hoofdstuk 4 wordt ingezoomd op de kernfuncties Educatie en lezen, Ontmoeting en cultuur en Informatie, en hun uitwerking. Hoofdstuk 5 geeft een overzicht van de middelen (Collectie, Personeel, Communicatie en Marketing, Huisvesting, ICT en Financiën) die het de bibliotheek mogelijk maken producten en diensten te leveren en kernfuncties te realiseren. Hoofdstuk 6 richt de blik op de organisatie zelf, waarbij ook naar de lokale samenhang en kwaliteitszorg en certificering wordt gekeken. Hoofdstuk 7 levert tot slot het organigram van Bibliotheek Katwijk en een lijst van onze samenwerkingspartners.
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 3
1. Missie, visie en maatschappelijke meerwaarde Missie Wij zijn een toegankelijke en betrouwbare bibliotheek , die door middel van actuele, pluriforme collecties en diverse activiteiten en programma’s een verbindende rol speelt in de samenleving en waar leners en bezoekers in een elkaar versterkend netwerk, verspreid over de kernen, het aantrekkelijk vinden elkaar te ontmoeten en geïnspireerd worden in hun ontwikkeling.
Visie en maatschappelijke meerwaarde
De maatschappelijke meerwaarde van Bibliotheek Katwijk is helder:
Wij zijn een professionele en flexibele organisatie met een groot klantbereik, die toekomstgericht bibliotheekwerk realiseert, rekening houdend met de snel veranderende vragen van de gebruikers: jong en oud! Wij dragen bij aan positieve maatschappelijke ontwikkelingen (zoals leefbaarheid, sociale cohesie, integratie) en versterken daarmee de aantrekkingskracht van de gemeente op haar inwoners. Wij organiseren toegang tot informatie en ontspanning via traditionele informatiedragers op papier en via moderne digitale informatiebronnen en dragers. Daarmee draagt de bibliotheek bij aan goed geïnformeerde burgers die een actieve rol kunnen spelen in de informatiesamenleving. Wij stimuleren lees- en taalontwikkeling en ondersteunen mediawijsheid en een leven lang leren. Hierin zijn wij een deskundige partner van het onderwijs en andere educatieve organisaties. Wij brengen mensen bij elkaar in een prettige sfeer, zorgen voor vertrouwen en zijn verbindend in een bereikbare, open en toegankelijke omgeving. De dienstverlening en activiteiten van de bibliotheek zijn herkenbaar, inspirerend, verrassend, interactief en sluiten aan bij de leef- en belevingswereld van klanten. Daarmee is de bibliotheek een aantrekkelijke en betrouwbare samenwerkingspartner voor andere organisaties en de gemeente.
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 4
2. Ontwikkelingen en maatschappelijke context Bibliotheken staan midden in de samenleving die continu in beweging is. Relevante maatschappelijke ontwikkelingen zijn: Kennissamenleving Door globalisering, informatisering en de financiële en economische crisis wordt de productiefactor kennis steeds belangrijker. Het gaat hierbij ook om de toegankelijkheid, de verspreiding en het gebruik van kennis. Een voorwaarde voor participatie is dat iedereen voldoende vaardigheden heeft om wegwijs te worden in de complexe informatiestroom. Ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en educatie zetten door, zoals een leven lang leren, competentiegericht onderwijs, bestrijding laaggeletterdheid, mediawijsheid, brede scholen en de introductie van de verlengde schooldag. Veranderend mediagebruik Onder invloed van de digitalisering is informatie overal en voor iedereen beschikbaar. Smartphones, e-readers en tabletcomputers versterken de verschuiving van leescultuur naar beeldcultuur en zorgen ervoor dat bijna alle kennis op elke plek en op elk tijdstip voorhanden is. Internetgebruikers gaan steeds meer actief kennis, informatie en cultuur met elkaar delen en deze ook zelf produceren. Leefbaarheid De vergrijzing en de individualisering hebben invloed op de woonomgeving en de samenleving. Dit uit zich onder meer door een toenemende behoefte aan sociale cohesie. Multifunctionele gebouwen in de wijken, waarin meerdere organisaties gevestigd zijn en samenwerken, vormen hierop een antwoord.
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 5
Ontwikkelingen in de bibliotheeksector: Kwaliteitszorg De relatie met de gemeente groeit toe naar een opdrachtgever-opdrachtnemer relatie met een prestatieovereenkomst. In de bibliotheeksector is toenemende aandacht voor kwaliteitszorg en worden certificeringsnormen aangescherpt. Nieuwe technologische ontwikkelingen De aansluiting op de landelijke digitale infrastructuur (Datawarehouse, Nationale Bibliotheek Catalogus, gezamenlijke website infrastructuur) van Bibliotheek.nl is nodig om met alle openbare bibliotheken in Nederland een groot aantal innovatieve digitale diensten te kunnen realiseren. Het is de bedoeling dat dit eind 2012 is afgerond. Formulemanagement Een nieuw initiatief is De Bibliotheek Nederland dat met een samenwerkingsmodel voor de aangesloten bibliotheken via formulemanagement de neerwaartse tendensen in ledenaantallen en uitleningen wil ombuigen. Lokale ontwikkelingen Bibliotheek van de toekomst In opdracht van de gemeente Katwijk is eind 2011 een rapport verschenen met de titel ‘Bibliotheek van de toekomst: een functioneel ontwerp voor het netwerk van Bibliotheek Katwijk’. Doelstelling is realisering van een bibliotheekconcept, dat antwoord geeft op de huidige en toekomstige ontwikkelingen en veranderingen in het bibliotheekwerk, gebaseerd op een centrale bibliotheek in combinatie met andere culturele functies en de realisering van decentrale bibliotheekfuncties in de wijken. Op dit moment bestaat onzekerheid over aanname van het functioneel ontwerp door de gemeenteraad van Katwijk. Bezuinigen Wel is duidelijk dat er vanaf 2014 een bezuiniging van € 200.000 moet worden gerealiseerd. Deze bezuiniging heeft verregaande consequenties voor de dienstverlening. Door de onzekere status van het functioneel ontwerp en de terughoudendheid van de gemeente in de besluitvorming, is het haast onmogelijk voor de bibliotheek om de bezuiniging op dit moment gefundeerd in te vullen. Gemeenschapshuizen De gemeente Katwijk werkt aan het opzetten in de wijken van gemeenschapshuizen met maatschappelijke voorzieningen. Verwacht wordt dat het eerste huis wordt Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 6
geopend in Rijnsburg begin 2013. Deelname van de bibliotheek in dit project wordt momenteel onderzocht.
3. Ambities en doelen Aansluitend op de missie, visie en de eerder beschreven ontwikkelingen maken wij voor de komende twee jaar de volgende beleidskeuzes: A. Het draait om de klant
Een actuele collectie gebaseerd op de vraag en verwachting van de klant en gepresenteerd volgens retailtechnieken. Gemaksservice voor de klant in de vorm van inleverattendering, gratis reserveren, vakantietas, partnerpas. Via aansluiting bij de digitale Bibliotheek Nederland heeft de klant toegang tot de collectie van alle bibliotheken in Nederland. Het activiteitenaanbod verrast, verleidt en maakt de klant nieuwsgierig. Tijdens bemande openingsuren staat vriendelijk, deskundig en gastvrij personeel klaar voor de klant. Met behulp van onbemande uren zijn vestigingen ruim open. Een prettige ontmoetingsplaats met comfortabele leesvoorzieningen en aansluiting voor mobiel internet. Er is continue aandacht voor de suggesties, wensen en ideeën van de klant.
Doelen 2014:
30% van de inwoners is lid van de bibliotheek. 500.000 bezoekers per jaar (fysiek en digitaal). Aansluiting website De Bibliotheek Nederland. Invoering retailtechnieken in alle vestigingen.
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 7
B. Triple O: ontwikkeling, ontspanning en ontmoeting
Leesbevordering en het ondersteunen bij het leren lezen is een kernfunctie en wordt in een samenhangend programma voor vastgestelde doelgroepen uitgevoerd. Toegang bieden tot een breed spectrum van informatie(bronnen), klanten leren hoe die bronnen te gebruiken en mediawijs maken. Ondersteuning van laaggeletterden met een aanbod op maat. Het Makkelijk Lezen Plein is dé plek voor kinderen met leesproblemen, hun ouders en onderwijzers. In Skoolzone kunnen basisschoolleerlingen terecht voor begeleiding bij het maken van schoolopdrachten. Stimuleren van het ontspannend lezen door middel van een veelzijdige collectie en het organiseren van activiteiten. Voortzetten Strandbibliotheek als inspirerend voorbeeld van lezen in een ontspannen sfeer. Een podium waar mensen elkaar ontmoeten en uitgenodigd worden deel te nemen aan literaire bijeenkomsten, informatieve lezingen, presentaties, workshops, filmvoorstellingen en gaming. Samenwerken met andere culturele en educatieve organisaties leidt tot verrassende mogelijkheden.
Doelen 2014:
Tenminste 90% van de scholen voor primair onderwijs gebruikt één of meer diensten van de bibliotheek. Jaarlijks worden 8 leesbevorderingsprogramma’s uitgevoerd. Jaarlijks minimaal 1800 bezoekers bij de activiteiten. Samenwerking met 4 partners in de strijd tegen laaggeletterdheid.
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 8
C. Specialisme in de wijken/kernen Er is een ontwerp voor een nieuw bibliotheeknetwerk in Katwijk. Hierin zijn kernen lokaal verankerd en uniek in hun soort. Onderling staan ze allemaal met elkaar in verbinding en vullen ze elkaar aan. Iedere kern speelt daarmee zijn eigen rol in het netwerk. In het netwerk onderscheiden wij, van klein naar groot: - Bibliotheek Servicepunten: een kleinschalige voorziening voor specifieke doelgroepen die gehuisvest is bij derden. - Kernbibliotheken: een bibliotheek met een collectie voor een bredere doelgroep, gehuisvest in een multifunctionele accommodatie met uitgebreide openingstijden. - Kernbibliotheek met surplus: de bibliotheek met een overkoepelende rol, waar ook de backoffice is gevestigd. Deze bibliotheek richt zich meer dan de andere kernbibliotheken op ontmoeting, ontspanning, inspiratie, verrijking en vermaak. Doelen 2014:
Er zijn vastgelegde afspraken met de gemeente over het nieuwe bibliotheeknetwerk, inclusief een tijdsplanning voor realisatie. Kernbibliotheek Rijnsburg is gevestigd in Ons Huis. Er zijn verregaande onderhandelingen over de vestiging van kernbibliotheek Hoornes/Rijnsoever in multifunctioneel centrum Tripodia.
4. Uitvoering in kernfuncties De beleidskeuzes en doelen die wij hebben geformuleerd worden uitgevoerd binnen de kernfuncties:
Educatie en lezen Ontmoeting en cultuur Informatie.
Educatie en lezen Lezen is leuk en houdt jong, lezen biedt ontspanning en inspiratie, lezen vergroot je kennis en leidt tot ontwikkeling en verdieping. Op allerlei manieren stimuleert de bibliotheek het leesplezier en levert zij een gerichte bijdrage aan de verspreiding van literaire cultuur. Wij doen mee aan landelijke acties en campagnes zoals (Kinder-)Boekenweek, de Nationale Voorleesdagen, Nederland Leest, Maand van het Spannende Boek en vullen dit aan met eigen activiteiten zoals schrijversavonden.
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 9
De bibliotheek is een natuurlijke partner voor het onderwijs als het gaat om leesbevordering, mediawijsheid, informatieverwerving en boekpromotie. De programma’s, activiteiten, collecties en deskundigheid die wij aanbieden ondersteunen het taal- en leesonderwijs op school en dragen bij aan het mediawijs maken van kinderen. Leesbevordering is een van de pijlers waar de dienstverlening aan het onderwijs op gebaseerd is. Wij voeren leesbevorderingsprogramma’s uit in het kader van voor- en vroegschoolse educatie, op basisscholen en op het voortgezet onderwijs. Kunst van Lezen is een actieplan van bibliotheken en Stichting Lezen met als doel het plezier in lezen te vergroten. Onderdeel hiervan is BoekStart waarin bibliotheek, gemeente Katwijk en het consultatiebureau samenwerken om ouders te laten ontdekken dat het lezen van boekjes met hun baby leuk en leerzaam is. De bibliotheek biedt niet alleen toegang tot informatie, maar begeleidt, ondersteunt en faciliteert klanten om de vaardigheden te ontwikkelen die nodig zijn om de weg te kunnen vinden in de informatiesamenleving. In het kader van een ‘Leven Lang Leren’ bieden wij cursussen media-educatie en mediawijsheid aan, zoveel mogelijk in samenwerking met educatie- en onderwijsinstellingen. Wij zetten hierbij in op het verlagen van de drempel tot informatie en kennis voor groepen mensen die weinig ervaring hebben in het gebruik van digitale media. Met het Makkelijk Lezen Plein plus in Bibliotheek Hoornes/Rijnsoever ondersteunen wij de taalontwikkeling van laaggeletterden en inburgeraars. Daarnaast organiseren wij leesbevorderingsactiviteiten voor Moeder Kind Centrum Femke en voor cursisten (NT 1 en NT2) van het ID-college en bieden wij hulp aan taalcoaches.
Ontmoeting en cultuur De bibliotheek is een unieke, vrij toegankelijke en laagdrempelige plaats waar mensen van alle leeftijden en uit alle geledingen van de samenleving binnen kunnen lopen, boeken kunnen inzien en lenen, zonder de verplichting iets te consumeren of te kopen. Veel van onze bezoekers komen naar de bibliotheek om daar mensen te ontmoeten, voor sociale Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 10
interactie. Voor degenen die niet in staat zijn om zelf naar de bibliotheek te gaan is er de Bibliotheek-aan-huis dienst. Door middel van lezingen, presentaties, workshops en filmvoorstellingen brengen wij mensen in contact met kunst en cultuur, veelal in samenwerking met partners. De collectie wordt actief betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van culturele activiteiten. Wij participeren in de Kunstroute voor leerlingen van groep 7 en voeren het project Dichtkunst uit voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs. Onze ambitie om een centrum van cultuur te zijn en een aantrekkelijke plek voor ontmoeting en verblijf, kan in de huidige huisvesting van de hoofdbibliotheek niet voldoende gerealiseerd worden. Het aanbod aan activiteiten wordt daarom niet uitgebreid.
Informatie Om de weg te kunnen vinden in de complexe informatiemaatschappij en volwaardig te kunnen meedoen aan de democratische samenleving moeten mensen informatievaardig zijn. De bibliotheek als warenhuis van kennis en informatie is de aangewezen plaats waar mensen betrouwbare informatie, zowel fysieke als digitale, kunnen vinden. Wij zien het als onze taak klanten wegwijs te maken in de informatiestroom. De klant wordt zorgvuldig geholpen en ondersteund bij het zoveel mogelijk zelfstandig vinden van betrouwbare informatie. Door te participeren in de door de openbare bibliotheken gezamenlijk ontwikkelde digitale producten en diensten zoals www.bibliotheek.nl en het landelijk lenen Aanvragen is de toegang tot en de beschikbaarheid van goede en betrouwbare informatie gewaarborgd. Wij zijn voor de verdere ontwikkeling van de digitale bibliotheek afhankelijk zijn van wat binnen de branche gerealiseerd wordt. Naar verwachting zal eind 2012 aansluiting plaatsvinden op de digitale infrastructuur De Bibliotheek Nederland: de nationale bibliotheekcatalogus (NBC), het Datawarehouse en gezamenlijke website.
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 11
In de frontoffice vindt het meest gezichtsbepalende proces van de bibliotheek plaats: innemen, uitlenen, opruimen. Een klantgerichte dienstverlening staat centraal. Klantgericht werken, verantwoordelijkheid en kwaliteitsbewustzijn zijn belangrijke taken in de functie van onze frontofficemedewerkers. Ze zijn goed op de hoogte van de collectie (fysiek en digitaal), promoten het lezen en zijn intermediair tussen vraag en aanbod. De collectie wordt op een aantrekkelijke manier gepresenteerd door middel van retailtechnieken zoals frontale plaatsing en displays. In 2012 wordt door de gemeente een begin gemaakt met het inrichten van gemeenschapshuizen. Vooruitlopend op de realisering van een nieuw bibliotheeknetwerk zal Bibliotheek Rijnsburg mogelijk begin 2013 onderdak vinden in het multifunctioneel accommodatie Ons Huis. Dit biedt veel mogelijkheden voor samenwerking en gedeelde activiteiten. Cross-over bezoek wordt zoveel mogelijk gestimuleerd, door de collectie en de activiteiten aan te passen aan de omringende functies door middel van een geïntegreerde dienstverlening. Het gevolg hiervan is dat de bibliotheek niet te vangen is in één afzonderlijke ruimte binnen het gebouw, maar zich ook manifesteert daar waar erom wordt gevraagd. Een wifi-verbinding is een vereiste, zodat publiek met zelf meegebrachte laptops en smartphones toegang kan krijgen tot databanken die door de bibliotheek worden ontsloten. Er is gelegenheid tot het raadplegen en zoeken met behulp van iPads. De brede doelgroep van Rijnsburg (inwonertal: ruim 15.000) kan een uitgebreide collectie fictie tegemoet zien, net als een goede tijdschriftencollectie en prettige en comfortabele leesvoorzieningen. In het kader van een nieuw ontwerp voor het bibliotheeknetwerk onderzoeken wij vestiging in een multifunctionele accommodatie voor Bibliotheek Hoornes/Rijnsoever.
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 12
5. Middelen Collectie De collectie is het hart van de bibliotheek. Met het inzetten van een uitstekende collectie, die fysieke en digitale onderdelen bevat, worden de doelen van Bibliotheek Katwijk mede gerealiseerd. Het grootste deel van onze klanten komt vanwege de collectie naar de bibliotheek maar een goede collectie en een aantrekkelijke presentatie alleen zijn niet langer voldoende. De bibliotheek van de toekomst doet meer: het actief gebruik van de collectie staat voorop. Ons uitgangspunt is en blijft voor de komende twee jaar om een vraaggericht, actueel, multimediaal, aantrekkelijk, divers en eigentijds media-aanbod te realiseren. Wij maken onderdeel uit van het landelijk netwerk van bibliotheken en kunnen daardoor de gehele collectie van alle Nederlandse bibliotheken via het netwerk aanbieden. Niet de omvang van de collectie is bepalend maar het gebruik van de collectie is leidend (rationeel collectioneren). Retailtechnieken voor het presenteren van de materialen worden ingezet om het aantal uitleningen te laten toenemen. In het collectiebeleidsplan 2012-2015 zijn onze speerpunten rondom de collectie uitgewerkt. Doelen 2014:
Het vervangingspercentage bedraagt minimaal 10%. Collectieprofielen per vestiging worden jaarlijks geactualiseerd, met aandacht voor speciale doelgroepen. Rationeel collectioneren met behulp van de RCB-module van Wise. Inspelen op de vraag van de klant naar E-books. De collectie van Bibliotheek Rijnsburg wordt aangepast aan de omvang en functie van de nieuwe vestiging.
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 13
Personeel Het personeelsbeleid is een middel om te komen tot voldoende en kwalitatief goed personeel dat zich gemotiveerd inzet voor het realiseren van de organisatiedoelstellingen. Daarnaast wil Bibliotheek Katwijk voor haar werknemers een goede werkgever zijn. Dit houdt in dat er waarde wordt gehecht aan het bieden van een omgeving waarin aandacht is voor de behoeften van medewerkers, ontwikkelingsmogelijkheden besproken worden en medewerkers een bijdrage kunnen leveren aan het beleid van de organisatie. Het betekent ook dat de bibliotheek een omgeving wil creëren waarin verwachtingen duidelijk uitgesproken worden en grenzen helder zijn. Wederzijds vertrouwen is hiervoor noodzakelijk. Het managementteam vervult een voorbeeldfunctie, zij draagt de waarden en normen van de organisatie uit en heeft een belangrijke rol in het motiveren en stimuleren van de medewerkers. Doelen 2014
Uitvoeren Strategisch personeelsbeleidplan 2012-2014. Deskundigheidsbevordering bedraagt jaarlijks 3% van de bruto loonsom. Beleid ontwikkelen voor interne mobiliteit in verband met nieuwe vestingstructuur en bezuinigingen. Verbeterplan naar aanleiding van Medewerkerstevredenheidsonderzoek 2011.
Communicatie en marketing Wij streven naar een open communicatieklimaat op alle niveaus. Een open, interne communicatie draagt bij aan een stimulerende en betrokken werkomgeving. Goed geïnformeerde medewerkers communiceren helder naar de klant. Hierbij vormt intranet een belangrijke bron van informatie. Met het open communicatieklimaat willen wij ook klanten en relaties aanzetten tot meedenken en meedoen. De communicatieactiviteiten sluiten aan bij de algemene beleidskeuzes van de bibliotheek: toegankelijk, transparant en professioneel. De nieuwsbrief en social media worden in toenemende mate voor communicatiedoeleinden ingezet. Marketing is een instrument om diensten en producten goed te laten aansluiten bij de behoeften van de klant. Onze marketingstrategie is erop gericht het bereik te vergroten. Doel is een stijging van het aantal bezoekers, meer leden, een groter bereik onder doelgroepen en toename van het gebruik van de digitale bibliotheek. Klantonderzoek en de hieruit voortvloeiende verbeterplannen worden ingezet om het klantbewustzijn bij de medewerkers te vergroten en tot maatwerk in de dienstverlening te komen.
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 14
Doelen 2014:
Vaststellen Marketingplan 2012-2014. Resultaten uit klantonderzoeken (BiebPanel en KTO) toepassen in dienstverlening. Uitvoeren tarievenbeleid per 2012. Kiezen uit en participeren in landelijke en provinciale marketingacties. Passieve deelname aan Voordeel met je Biebpas.
Huisvesting In het huidige bibliotheekstelsel worden drie verschillende soorten vestigingen onderscheiden. Er is een hoofdbibliotheek in Katwijk aan Zee; daarnaast zijn er twee nevenvestigingen in Rijnsburg en Hoornes/Rijnsoever, een buurtbibliotheek in Katwijk aan den Rijn en een bibliotheekservicepunt in Valkenburg. In de zomermaanden biedt de Strandbibliotheek leesvermaak. Tenslotte is er een aantal kleinere steunpunten in woonzorgcentra. Het gaat hier om besloten voorzieningen met een beperkte dienstverlening voor de bewoners van de instelling waarin de bibliotheek fysiek is ondergebracht. Doelen 2014: zie pag. 8 onder: Specialisme in de wijken
ICT ICT biedt een aantal onmisbare hulpmiddelen die enerzijds de bibliotheek in staat stellen verschillende logistieke en bibliotheekinhoudelijke processen voor haar klanten op een adequate manier te laten verlopen en anderzijds interne werkprocessen ondersteunen. Voor investeringen, vervanging en onderhoud wordt een meerjarenplanning gehanteerd.
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 15
Doelen 2014:
Implementeren van nieuwe functionaliteiten van het bibliotheekautomatiseringssysteem (Wise) en het trainen van medewerkers in het gebruik, zodat aan de behoeften van klanten tegemoet wordt gekomen. Implementeren van nieuwe functionaliteiten binnen de kantoorautomatisering. Aansluiting landelijke digitale infrastructuur.
Financiën In de komende jaren staan wij voor een grote uitdaging. Enerzijds de bezuinigingen die op ons afkomen, anderzijds de onzekerheden rondom de realisering van een nieuw bibliotheeknetwerk. De gemeente legt ons een bezuiniging van € 200.000 op vanaf 2014. Ook wordt per 2013 € 15.000 subsidie voor exploitatie van de Strandbibliotheek ingetrokken. Door het uitblijven van een beslissing door de gemeente over het toekomstig bibliotheeknetwerk kunnen de bezuinigingen niet opgevangen worden en dit zal ten koste gaan van de dienstverlening. Doelen 2014:
Plan van aanpak opvang bezuinigingen en keuzes in dienstverlening ligt eind 2012 klaar. Onderzoek naar een derde geldstroom door het bibliotheekbestuur is afgerond.
6. Organisatie Management, bestuur en cultural governance Bibliotheek Katwijk heeft een platte organisatiestructuur, zie voor een organigram hoofdstuk 7. Directeur en hoofden frontoffice en backoffice vormen gezamenlijk het managementteam, dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van visie, strategie en beleid en de vertaling ervan naar de uitvoering in de praktijk. In drie afdelingen wordt gewerkt aan het behalen van de doelstellingen van de bibliotheek, zoals verwoord in de missie en visie.
Frontoffice: alle werkzaamheden gericht op het uitlenen van materialen zijn hier ondergebracht. Backoffice: alle werkzaamheden die voortkomen uit de overige dienstverlening die de bibliotheek te bieden heeft. Interne dienst: alle werkzaamheden gericht op ondersteuning van de processen in fronten backoffice.
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 16
Wij hechten belang aan goed ondernemerschap, zoals integer en transparant handelen door het management en bestuur, alsmede een goed toezicht hierop. Wij onderschrijven dan ook de principes zoals vastgesteld in de Code Cultural Governance. Deze normen zijn in 23 uitgangspunten uitgeschreven en worden door ons nageleefd en zullen ook toegepast worden bij de voorgenomen transformatie naar een Raad van Toezichtmodel. Bibliotheek Katwijk werkt samen met de gemeente aan een hechte opdrachtgever – opdrachtnemer relatie. De relatie wordt gekenmerkt door korte en open communicatielijnen. Voor het algemene beleid is de directeur van de bibliotheek het eerste aanspreekpunt voor bestuurders en beleidsambtenaren van de gemeente. Periodiek vindt overleg plaats tussen de gemeentelijke bestuurders/portefeuillehouders en directie/bestuur van de bibliotheek. Naast de jaarrekening en het jaarverslag leggen wij ook verantwoording af via een prestatiecontract. Doelen 2014:
(Stappenplan voor) De transformatie van bestuur naar Raad van Toezicht is afgerond. Het prestatiecontract met de gemeente is geactualiseerd.
Lokale samenhang Samenwerking met lokale partners en institutionele klanten is voor ons van groot belang. Samenwerken is voor de betrokken organisaties een manier om voor klanten en doelgroepen een meerwaarde te kunnen bieden. Bovendien versterkt het de positie van de bibliotheek ten opzichte van de subsidiegever. De afgelopen jaren hebben we veel energie gestoken in het leggen en intensiveren van contacten met verschillende organisaties. Nu is het de uitdaging om samenwerking met partners te structureren en te toetsen op tevredenheid en effectiviteit. Het uiteindelijke doel van samenwerking is verbreding en verdieping van het aanbod. Doelen 2014:
Uiterlijk in 2014 wordt een klanttevredenheidsonderzoek onder institutionele klanten gehouden. Er is structureel overleg en afstemming met samenwerkingspartners over gezamenlijke doelen. Daarnaast worden structureel de effectiviteit van en de tevredenheid over de samenwerking getoetst.
Kwaliteitszorg en certificering Kwaliteitszorg is de doorlopende en systematische aandacht voor kwaliteit, met als doel verbeteren en vernieuwen. De inbedding van integrale kwaliteitszorg in de organisatie is een Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 17
doorlopend proces. Het leren van ervaringen en het daarna aanpassen van de dienstverlening staan centraal. Wij houden periodiek klant- en medewerkerstevredenheidsonderzoeken. De verbeterplannen die hieruit voortvloeien werken we uit om de kwaliteit van de dienstverlening te optimaliseren. Wij maken gebruik van het INK model (Instituut Nederlandse Kwaliteit), dat niet alleen de nadruk legt op Plan-Do-Check-Act, maar ook op de IMWR cirkel. IMWR staat voor inspireren, mobiliseren, waarderen en reflecteren. Het gaat om mensgerichte en sociaal culturele aspecten die nodig zijn om een organisatie goed te laten functioneren. Kwaliteitszorg is de verantwoordelijkheid van iedere medewerker. Certificering hangt nauw samen met kwaliteitszorg. De Stichting Certificering Openbare Bibliotheken formuleert het zo: “Certificering garandeert een constante kwaliteit van producten en dienstverlening aan klanten. Het maakt zichtbaar dat een bibliotheek aan de landelijke normen voldoet”. In 2008 hebben wij het bibliotheekcertificaat ontvangen, in 2012 wordt opnieuw een audit uitgevoerd. Doelen 2014:
In 2012 zijn wij opnieuw gecertificeerd.
In 2008 schroeft toenmalig wethouder W. van Duijn, geassisteerd door bibliotheekdirecteur M. Buwalda het bibliotheekcertificaat aan de muur van de hoofdbibliotheek.
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 18
7. Tot slot Organigram Bibliotheek Katwijk
*frontofficetaken:
**backofficetaken:
klantenservice
collectie en beheer
innemen en uitlenen
leesbevordering, cultuur en vrije tijd
opruimen en kastcontrole
informatie en educatie
inlichtingen/zoekservice
inlichtingen/ibl
uitlenen scholen en instellingen
marketing
verzorgen uitleenruimte/displays
t.b.v. jeugd, jongeren, volwassenen,
bijhouden
ouderen
roosters maken/vervanging regelen
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 19
Samenwerkingspartners Bibliotheek Katwijk
Gemeente Katwijk Stichting Welzijn Ouderen Zorgcentra ID College Capabel Taal MoederKindcentrum Femke Stichting Medelanders Andreas college Wellant college Visser ’t Hooft lyceum Cultureel Jongeren Paspoort Primair Onderwijs Kinderdagverblijven Peuterspeelzalen Kunstkring en -uitlening Boekhandel Van den Berg Kunstgebouw Katwijks Museum Kunstvereeniging Katwijk Centrum voor Jeugd en Gezin Katwijk Bibliotheek Bollenstreek Bibliotheek BplusC Bibliotheek Rijn en Venen ProBiblio Cubiss VVV Katwijk Rabobank Lokale partners zoals kunstenaars, schrijvers, verenigingen Katwijksche Post Gebruikersgroep gemeenschapshuis Rijnsburg Citymarketing Katwijk Alles over Katwijk 20 ondernemers uit Katwijk.
Meerjarenbeleidsplan Bibliotheek Katwijk 2012 - 2014
Pagina 20