Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
Voorwoord De terugblik op het jaar 2012 staat onder andere in het teken van het vertrek van Alex Reinders. Hij was maar liefst 16 jaar voorzitter van de bezwaarschriftencommissie van Hoogeveen. Op 17 oktober 2012 werd tijdens een druk bezochte bijeenkomst afscheid van Alex genomen, daarmee een periode afsluitend van een markant voorzitterschap. De mooie beschouwende voorwoorden van Alex in het jaarverslag zullen we missen en daarom op deze plaats nog een kort citaat uit zijn voorwoord bij het jaarverslag van 2006, zoals ook voorgedragen tijdens de afscheidsbijeenkomst: Een jaarverslag is altijd de geijkte en geëigende plaats om terug te zien op het afgelopen jaar, te beschouwen en te evalueren en vergelijkingen te treffen. Veelal gebeurt dat met een wat roze bril, simpelweg omdat mensen gemeenlijk – en zo hoort dat ook – tevreden zijn over wat zij doen. Een voorzitter is evenzeer onderhevig aan dergelijk gedrag. In het jaarverslag en in de jaarlijkse plenaire vergaderingen van de commissie wordt vooruitgeblikt op nieuwe ontwikkelingen. Ook worden op basis van nieuwe wetgeving of nieuw beleid inschattingen gemaakt van stijging of daling van het aantal in te dienen bezwaren. Opvallend in 2012 was bijvoorbeeld de dalende trend van het aantal bezwaarschriften tegen Wmo-besluiten, hetgeen opvallend was, omdat het gemeentelijk beleid (huishoudelijke hulp en woon-, vervoers- en rolstoelvoorzieningen) strenger is geworden. Toepassing van maatwerk in individuele situaties blijft een belangrijk aandachtspunt, of het nu gaat om bijstandsuitkeringen, handhavingsbesluiten of omgevingsvergunningen. In de voorbereiding op een zitting lijkt bij lezing van de stukken een bepaalde zaak heel helder te zijn, maar tijdens een zitting komen er toch vaak punten boven water die een ander licht op een zaak werpen. Dit betekent dat het goed is dat een burger gebruik maakt van het recht om bezwaar te maken en dit bezwaar tijdens een zitting toe te lichten. De commissie beseft heel goed dat het voor een burger niet gemakkelijk is om de gang naar een hoorzitting van een commissie te maken. Emoties en onbegrip over het besluit spelen daarbij vooral een rol. Het is ook niet iedereen gegeven om in een wirwar van juridische regels zijn of haar standpunt goed toe te lichten of een besluit goed te doorgronden. Juist daarin heeft de commissie een belangrijke taak. Naast het op het gemak stellen is daarom het stellen van de juiste vragen aan zowel de indiener van het bezwaar als de gemeente van groot belang. Hierdoor kunnen situaties worden verhelderd en komt het soms tot een verrassende uitkomst die vooraf niet was te voorzien. Door middel van pre-mediation kunnen geschillen voortijdig worden opgelost en komt het niet tot behandeling van een bezwaar en wordt de commissie dus niet ingeschakeld. Maar ook de commissie is in staat om de mediationrol op te pakken, zo bleek ook weer in 2012. Tijdens de hoorzitting wordt gevraagd om nog eens rond de tafel te gaan zitten. In dat geval komt het niet tot advisering en gaan partijen (burgers onderling of burger en gemeente) met elkaar in gesprek om alsnog een oplossing te vinden. In een aantal gevallen is dat gelukt en in een enkel geval is het bezwaar alsnog aan de commissie voor advies voorgelegd. Het belang van een goede woon- en leefomgeving is terug te zien in het in 2012 gestegen aantal bezwaarschriften tegen omgevingsvergunningen. De aanvrager van een omgevingsvergunning kan door middel van het verstrekken van goede en tijdige informatie in de directe woonomgeving een belangrijke rol spelen in het voorkomen van bezwaarschriften. De gemeente heeft bij afwijking van een
1
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
bestemmingsplan de rol om een goede belangenafweging te maken: het algemeen belang versus het belang van de aanvrager. Daar waar het toezicht wordt aangescherpt en handhavingsbesluiten worden genomen is het zichtbaar dat het aantal bezwaren ook toeneemt. Dit was in 2012 bijvoorbeeld aan de orde bij toezicht op en handhaving van de horeca in de binnenstad van Hoogeveen. Al met al was 2012 weer een mooi jaar voor de commissie om op terug te kijken: veel variatie in onderwerpen, een aantal ingewikkelde kwesties, maar ook kleine zaken waarin na behandeling van het bezwaar alsnog maatwerk kon worden geleverd en een passende oplossing voor de indiener van het bezwaar kon worden gevonden. Met dank aan weer de uitstekende ondersteuning van het secretariaat kon ook in 2012 onze adviesrol weer op een goede wijze richting het bestuur van de gemeente Hoogeveen worden ingevuld. Ook in 2013 willen we daarvoor weer graag onze inzet leveren. Anton Saman Plv. voorzitter
2
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
Inhoudsopgave Voorwoord .............................................................................................................................................. 1 1.
Inleiding ......................................................................................................................................... 5
2.
De bezwaarschriftencommissie .................................................................................................... 5 2.1 Samenstelling commissie en secretariaat ................................................................................. 5 2.2 Werkwijze .................................................................................................................................. 6
3.
Cijfers ............................................................................................................................................ 7 3.1 Aantal bezwaarschriften ............................................................................................................ 8 3.2 Resultaat bezwaarbehandeling ............................................................................................... 10 3.3 Termijnen en tijdigheid............................................................................................................ 12
4.
Uitgelicht ..................................................................................................................................... 15
5.
Vooruitblik 2013.......................................................................................................................... 18
6.
Samenvatting en aanbevelingen ................................................................................................. 18 6.1 Samenvatting ........................................................................................................................... 19 6.2 Aanbevelingen ......................................................................................................................... 20
Bijlage 1
Lijst van afkortingen .......................................................................................................... 21
Bijlage 2
Overzicht behandelde bezwaarschriften .......................................................................... 23
3
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
4
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
1. Inleiding De gemeente Hoogeveen heeft voor de afhandeling van bezwaarschriften een adviescommissie ingesteld, zoals bedoeld in artikel 7:13 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). De commissie is bevoegd om te adviseren over bijna alle soorten bezwaarschriften. Voorbeelden zijn bezwaarschriften tegen vergunningen, bijstandsbesluiten en besluiten op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Sinds 1 januari 2012 adviseert de commissie over bezwaarschriften op het gebied van belastingen en de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) alleen nog maar wanneer de indiener van het bezwaarschrift heeft aangegeven dat hij door de commissie wil worden gehoord. Dit is geregeld in het Reglement bezwaarschriftencommissie. In voorgaande jaren streefde de commissie ernaar in de jaarverslagen een beeld te schetsen van alle bij de gemeente Hoogeveen ingediende bezwaarschriften. Omdat de commissie door voornoemde wijziging geen bemoeienis meer heeft met het gros van de bezwaarschriften, heeft de commissie besloten de verslaglegging te beperken. Het jaarverslag heeft alleen betrekking op de bezwaarschriften ten aanzien waarvan de commissie bevoegd is te adviseren. In dit jaarverslag vindt u allereerst een beschrijving van de samenstelling van de commissie en de bezwaarschriftenprocedure (hoofdstuk 2). In het derde hoofdstuk doet de commissie verslag van het aantal behandelde bezwaarschriften, het resultaat van de afhandeling en de termijn waarbinnen dat is gebeurd en de uitspraken van diverse rechterlijke instanties. In hoofdstuk 4 worden enkele opvallende zaken uit het verslagjaar nader belicht en in hoofdstuk 5 blikt de commissie vooruit naar 2013. In het laatste hoofdstuk geeft de commissie haar conclusies weer en doet aanbevelingen aan de bestuursorganen en/of ambtelijke organisatie.
2. De bezwaarschriftencommissie 2.1 Samenstelling commissie en secretariaat De commissie bestaat uit onafhankelijke leden met een juridische, bestuurlijke en/of ambtelijke achtergrond. De helft van de commissieleden is woonachtig in de gemeente Hoogeveen, de andere helft woont elders. In het verslagjaar 2012 was de commissie als volgt samengesteld: voorzitter:
de heer mr.drs. A.J.G. Reinders (tot 4 oktober 2012) de heer mr. J.J. van Vliet (vanaf 4 oktober 2012) plv. voorzitter: de heer mr. A.H. Saman leden: mevrouw mr. M.J. van der Werf-Veen mevrouw mr. A. Bruins-Meijering de heer J. de Vries de heer E. Hahn De heer Reinders heeft in 2012 na zestien jaar afscheid genomen als voorzitter. Tijdens een afscheidsbijeenkomst op 17 oktober 2012 heeft hij de erepenning van de gemeente Hoogeveen ontvangen. Ook de commissie dankt de heer Reinders voor zijn langdurige en enthousiaste inzet als voorzitter. De afscheidsbijeenkomst had als thema de vraag “hoe ervaart de burger de bezwaarpro-
5
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
cedure”. Mevrouw mr. D.R. Kamps (advocaat) en de heer prof.mr.dr. A.T. Marseille hebben hun licht over deze boeiende vraag laten schijnen. De commissie werd ondersteund door een secretariaat, bestaande uit mevrouw mr. A.B. van Ulsen en mevrouw mr. R. van der Wal-Bosch (vanwege verlof gedurende ca. vier maanden vervangen door mevrouw W.A. ter Wal). Plaatsvervangend secretarissen zijn de heer mr.drs. F.C.A. van der Meulen en de heer mr. A. Middelveld. Zij hebben in het verslagjaar niet als zodanig op hoeven treden. Administratieve ondersteuning werd verzorgd door mevrouw B.Y.A. Schröders.
voorzitter Jan Jaap van Vliet (links) en oud-voorzitter Alex Reinders (rechts)
2.2 Werkwijze De bezwaarschriftenprocedure Een burger, die het niet eens is met een besluit van de raad, het college, de burgemeester of de heffingsambtenaar, kan daartegen een bezwaarschrift indienen. Een bezwaarschrift wordt, behalve wanneer het betrekking heeft op belastingen of de Wet WOZ, ingeboekt bij het secretariaat van de commissie. Direct na ontvangst van een bezwaarschrift vraagt de secretaris aan de medewerker, die namens het bestuursorgaan het bezwaarschrift zal behandelen, te bezien of het geschil kan worden opgelost en, wanneer dit niet het geval is, om stukken toe te zenden ten behoeve van de behandeling door de commissie. Wanneer het geschil wordt opgelost – bijvoorbeeld door het aanpassen van het besluit of het geven van uitleg – wordt de indiener gevraagd om het bezwaarschrift in te trekken. Als het bezwaarschrift voor advies wordt voorgelegd aan de commissie, dan worden de indiener, een medewerker van de cluster en eventuele andere belanghebbenden uitgenodigd voor een hoorzitting. De partijen ontvangen een kopie van de stukken en een informatiebrochure. Een bezwaarschrift dat betrekking heeft op een gemeentelijke heffing of de Wet WOZ wordt alleen aan de commissie voorgelegd als de indiener heeft gevraagd om te worden gehoord. Dit is meestal niet het geval. De hoorzittingen zijn in principe openbaar. Wanneer het om een vertrouwelijke zaak gaat, vindt de behandeling in principe achter gesloten deuren plaats. Dit is bijvoorbeeld het geval bij bezwaarschriften over bijstandsuitkeringen, voorzieningen in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en waardebeschikkingen in het kader van de Wet WOZ. Een openbare hoorzitting wordt op de gemeentelijke pagina in de Krant van Hoogeveen (Het Torentje) aangekondigd. Bij deze zittingen mogen ook anderen dan de uitgenodigde partijen aanwezig zijn.
6
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
De commissie brengt in gevallen, waarin zij dat wenselijk vindt, voorafgaand aan de hoorzitting een bezoek aan de plaats waarop het besluit, bijvoorbeeld een omgevingsvergunning, betrekking heeft. Op deze manier heeft de commissie een goed beeld van de situatie. Na de hoorzitting beraadslaagt de commissie achter gesloten deuren over de inhoud van het advies dat zij aan het bestuursorgaan zal uitbrengen. De commissie vraagt soms nadere informatie op of laat een aanvullend onderzoek verrichten. De partijen worden dan, voordat de commissie advies uitbrengt, in de gelegenheid gesteld om te reageren op de eventuele nieuwe stukken. Het definitieve advies en het verslag van de hoorzitting worden ondertekend door de voorzitter en de secretaris en vervolgens toegezonden aan het bestuursorgaan, de indiener van het bezwaarschrift en aan de eventuele andere belanghebbenden. Heeft de hoorzitting in het openbaar plaatsgevonden, dan wordt het advies ook aan de pers toegezonden. Het bestuursorgaan neemt uiteindelijk een besluit op het bezwaarschrift en neemt daarbij het advies van de commissie in acht. Het bestuursorgaan mag alleen gemotiveerd afwijken van het advies. Voor belanghebbenden staat beroep open. Vergaderfrequentie De commissie komt in beginsel iedere woensdagmiddag bijeen in een samenstelling van de (plaatsvervangend) voorzitter en twee leden. Wanneer er veel bezwaarschriften te behandelen zijn, worden extra dagdelen ingepland. Per vergadering worden ongeveer drie bezwaarmakers gehoord. De commissie vergaderde in 2012 in totaal 44 dagdelen. Aan het begin en aan het einde van het jaar vielen zittingen uit, doordat er niet voldoende bezwaarschriften te behandelen waren. Daar staat tegenover dat in het midden van het jaar juist extra dagdelen zijn gepland om alle bezwaarschriften te kunnen behandelen. Naast de reguliere vergaderingen, vergadert de commissie meestal twee maal per jaar voltallig. Bij de plenaire vergaderingen komen zaken aan de orde die de commissie als geheel aangaan, zoals het jaarverslag, ontwikkelingen in wetgeving en beleid en de planning van de zittingen. In 2012 heeft de commissie eenmaal plenair vergaderd. Daarnaast is er jaarlijks een gesprek tussen (een delegatie van) de commissie en de portefeuillehouder (de burgemeester). In 2012 heeft een dergelijk overleg niet plaatsgevonden in verband met de wisseling van het voorzitter van de commissie.
3. Cijfers Het secretariaat registreert de bezwaarschriften ten aanzien waarvan de commissie bevoegd is om te adviseren. Bijgehouden wordt hoeveel bezwaarschriften worden ingediend (paragraaf 3.1), wat het resultaat van de bezwaarbehandeling is (paragraaf 3.2) en hoe lang de behandeling heeft geduurd (paragraaf 3.3). Bijlage 2 bevat een overzicht van de cijfers over het verslagjaar 2012.
7
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
3.1 Aantal bezwaarschriften De aantallen In 2012 zijn 248 bezwaarschriften ingediend ten aanzien waarvan de commissie bevoegd was te adviseren. Bezwaarschriften op het gebied van belastingen en de Wet WOZ zijn hierbij – met uitzondering van die, waarin de indiener aangaf gehoord te willen worden – niet meegenomen. Met de uit 2011 resterende werkvoorraad van 57 bezwaarschriften had de commissie 305 bezwaarschriften te behandelen (grafiek 1a).
Van de 248 ingediende bezwaarschriften hadden er 56 betrekking op een gemeentelijke belasting of de Wet WOZ. Omdat op basis van uit eerdere jaren beschikbare gegevens niet kan worden vastgesteld hoeveel bezwaarmakers de heffingsambtenaar hebben verzocht om te worden gehoord, gaat een vergelijking met eerdere cijfers mank. In grafiek 1b worden daarom alleen de aantallen bezwaarschriften, die niet betrekking hebben op belastingen of de Wet WOZ, vergeleken (192 overige bezwaarschriften). Dit is ongeveer evenveel als in 2011, maar minder dan in de jaren daarvoor. De clusters De ambtelijke organisatie is opgedeeld in vier clusters: Bestuurs- en Managementondersteuning (BMO), Dienstverlening & Handhaving (D&H), Realisatie & Beheer (R&B) en Strategie, Beleid en Projecten (SBP). De meeste bezwaarschriften worden behandeld door de cluster BMO. Het gaat dan vooral om bezwaarschriften met betrekking tot belastingen en de Wet WOZ. Het gros van deze bezwaarschriften wordt niet aan de bezwaarschriftencommissie voorgelegd, zodat deze in dit jaarverslag niet worden meegenomen. Daarom komt de cluster D&H in grafiek 1c naar voren als cluster met de meeste bezwaarschriften. Dit cluster voert het gros van de wetten, op grond waarvan het college besluiten dient te nemen, uit. De clusters R&B en SBP ontvangen minder bezwaarschriften. Deze hebben vooral betrekking op planschade (R&B) en subsidies (SBP). De bezwaarschriften, die in de grafiek onder “overig” vallen, hebben betrekking op besluiten over de rechtspositie van leden van de vrijwillige brandweer. De organisatie van de brandweer is overgedragen aan het samenwerkingsverband Brandweer Zuidwest-Drenthe. De besluiten omtrent de rechtspositie worden nog steeds genomen door het college van Hoogeveen.
8
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
De onderwerpen De binnengekomen bezwaarschriften hadden betrekking op een groot aantal onderwerpen. De meeste door de commissie behandelde bezwaarschriften hebben betrekking op de Wet werk en bijstand (Wwb) (89), de Wet WOZ (48), omgevingsvergunningen (27), de Wmo (21), handhaving (11), rechtspositie (11) en planschade (9). In de onderstaande grafieken is te zien hoe het aantal bezwaarschriften met betrekking tot deze onderwerpen zich in de loop van de jaren heeft ontwikkeld. Het aantal bezwaarschriften tegen bijstandsbesluiten is vergelijkbaar met voorgaande jaren. Er is de laatste jaren een lichte stijging te zien.
Het aantal WOZ-bezwaarschriften, dat in grafiek 1d2 is weergegeven, is het aantal bezwaarschriften dat aan de commissie is voorgelegd voor advies. Dit zijn bezwaarschriften, waarin de indiener heeft gevraagd om te worden gehoord. Een bezwaarmaker tegen een WOZ-beschikking wordt alleen gehoord, wanneer hij daarom verzoekt. Dit doet slechts een klein deel van de bezwaarmakers. De heffingsambtenaar stuurt – in reactie op het bezwaarschrift – eerst een verweerschrift, met soms een nieuw standpunt over de WOZ-waarde. Daarbij vraagt de heffingsambtenaar de bezwaarmaker aan te geven of hij, na kennisneming van het verweerschrift, nog steeds behoefte heeft om te worden gehoord. Als dat het geval is of de bezwaarmaker niet op het verzoek reageert, stuurt de heffingsambtenaar het dossier ter behandeling door aan de commissie. Het aantal door de commissie behandelde WOZbezwaarschriften is – met uitzondering van het jaar 2010 – stabiel. Het aantal bezwaarschriften tegen omgevingsvergunningen is opnieuw gestegen. De 27 bezwaarschriften richtten zich tegen 18 verschillende omgevingsvergunningen. In 2011 werd tegen 17 verschillende omgevingsvergunningen bezwaar gemaakt. De meeste bezwaarschriften zijn gericht tegen omgevingsvergunningen voor de activiteiten bouwen en afwijken van het bestemmingsplan. In mindere mate wordt bezwaar gemaakt tegen omgevingsvergunningen voor het vellen van houtopstand (kappen) en andere activiteiten. Eén bezwaarschrift was gericht tegen het intrekken van een eerder verleende bouwvergunning. Het aantal bezwaarschriften tegen Wmo-besluiten nam tot 2010 steeds toe, maar neemt vanaf 2011 weer af. De dalende trend heeft zich in 2012 doorgezet. Wmo-besluiten hebben meestal betrekking op huishoudelijke hulp en andere voorzieningen, zoals woningaanpassingen en vervoer.
9
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
Het college is bevoegd – en in principe verplicht – tot het treffen van maatregelen, wanneer een wettelijk voorschrift wordt overtreden. De bezwaarschriften hadden betrekking op een opgelegde last onder dwangsom (9) of het invorderen van verbeurde dwangsommen (2). Het aantal bezwaarschriften is vergelijkbaar met 2011. Ambtenaren kunnen bezwaar maken tegen besluiten, die gevolgen hebben voor hun rechtspositie. In 2012 zijn 11 bezwaarschriften ontvangen. Dit is meer dan in voorgaande jaren. De toename kan worden toegeschreven aan de begin 2012 genomenbesluiten ten aanzien van leden van de vrijwillige brandweer. Ten gevolge van de inwerkingtreding van de Wet veiligheidsregio’s op 1 oktober 2010 zijn zij met ingang van 1 januari 2012 opnieuw aangesteld op basis van de feitelijk te verrichten werkzaamheden in plaats van op de behaalde rang. Een aantal vrijwilligers kon niet in het nieuwe functiestelsel worden geplaatst en ontving daarom een ontslagbesluit. Opmerkelijk is ten slotte het aantal bezwaarschriften over planschade. Dit waren er 9, terwijl er vorig jaar geen bezwaarschriften waren. De toename kan verklaard worden door het hoge aantal aanvragen om tegemoetkoming in planschade in 2011 (10). In de jaren ervoor waren er minder aanvragen (4 in 2009 en 2 in 2010). Gesteld kan worden dat tegen planschadebesluiten vaak bezwaar wordt aangetekend. De bezwaarschriften zijn afkomstig van de aanvrager of van de partij, voor wiens rekening de planschadevergoeding op grond van een overeenkomst komt. In bijlage 2 is een lijst van alle bezwaaronderwerpen te vinden.
3.2 Resultaat bezwaarbehandeling Resultaten totaal In 2012 bracht de commissie 178 adviezen uit aan het vooral het college en de heffingsambtenaar. De commissie hoeft geen advies uit te brengen wanneer een bezwaarschrift is ingetrokken. In 2012 werden 76 bezwaarschriften ingetrokken, voordat deze aan de commissie waren voorgelegd, en 5 bezwaarschriften, nadat de commissie advies had uitgebracht. De commissie zal in 2013 over nog 42 bezwaarschriften moeten adviseren (grafiek 2a).
10
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
Het aantal ingetrokken bezwaarschriften is vergelijkbaar met eerdere jaren (gemiddeld 85). De commissie adviseerde 9 keer om een bezwaarschrift niet-ontvankelijk te verklaren. Dit betekent dat het bezwaarschrift niet inhoudelijk is behandeld. Een bezwaarschrift is niet-ontvankelijk als het te laat is ingediend (3 bezwaarschriften), niet gemotiveerd is (2 bezwaarschriften) of niet gericht is tegen een besluit (2 bezwaarschriften) of de indiener geen procesbelang (meer) heeft (2 bezwaarschriften). De commissie adviseerde 169 keer over de inhoud van een besluit. In 124 gevallen was de commissie van mening dat het juiste besluit was genomen en in 45 gevallen adviseerde de commissie om het genomen besluit te herroepen. In grafiek 2b zijn de resultaten van de bezwaarbehandeling weergegeven. Geconstateerd kan worden dat de meeste besluiten in bezwaar in stand zijn gebleven. In voorgaande jaren adviseerde de commissie veel vaker om een besluit te herroepen. Dit is te verklaren, doordat de commissie veel minder belastingbezwaarschriften heeft behandeld. Belastingbezwaarschriften zijn relatief vaak gegrond. Resultaten per onderwerp Dat belastingbezwaarschriften relatief vaak gegrond zijn, blijkt ook wanneer van een aantal onderwerpen de resultaten worden bekeken (grafieken 2c1 tot en met 2c7 1). Ten aanzien van de helft van de aan de commissie voorgelegde WOZ-bezwaarschriften, adviseerde de commissie om het besluit te herroepen. Dat betekent dat de WOZ-waarde op een ander (lager) bedrag vastgesteld moest worden. In de meeste gevallen was de heffingsambtenaar ook zelf al tot die conclusie gekomen. De bezwaarschriften tegen handhavings-, rechtspositie- en planschadebesluiten werden voor het merendeel ongegrond verklaard. De voorbereiding van deze besluiten is vaak uitgebreider dan die van WOZ-beschikkingen en ook Wwb-besluiten.
1
Weergave van de resultaten van de volgende aantallen bezwaarschriften: Wwb (88), WOZ (53), omgevingsvergunningen (25), Wmo (31), handhaving (12), rechtspositie (17) en planschade (5).
11
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
Opnieuw is een hoog percentage bezwaarschriften tegen Wwb- en Wmo-besluiten en omgevingsvergunningen ingetrokken. Een intrekking volgt op het geven van uitleg over een beslissing, het wijzigen van een onjuistheid in de beslissing of het vinden van een oplossing. De commissie adviseert graag, maar vindt het goed dat het bij deze bezwaarschriften niet meer nodig was. Een derde van de rechtspositiebezwaarschriften is ingetrokken. Dit waren de bezwaarschriften van de leden van de vrijwillige brandweer, die niet in het nieuwe functiehuis konden worden geplaatst en daarom ontslag hadden gekregen. De commissie vond dat de besluiten in beginsel terecht genomen waren. Na het advies is echter alsnog een oplossing gevonden, ten gevolge waarvan de bezwaren zijn ingetrokken. Een goed resultaat. Besluiten op bezwaar Doorgaans nemen de bestuursorganen de adviezen van de commissie over. In 2012 zijn alle adviezen van de commissie overgenomen.
3.3 Termijnen en tijdigheid Gemiddelde behandeltijd In 2012 kwamen 232 bezwaarprocedures door het nemen van een besluit op bezwaar door het bestuursorgaan of intrekking door de bezwaarmaker ten einde. De bezwaarprocedures duurden gemiddeld 16,5 weken. Hierbij is geen rekening gehouden met perioden, waarin de termijn was opgeschort of verdaagd. Ook is geen rekening gehouden met bezwaarschriften, die op 1 januari 2013 nog niet afgehandeld waren. De gemiddelde behandeltijd is langer dan in de voorgaande jaren (grafiek 3a). Het gemiddelde is berekend over de bezwaarprocedures ten aanzien waarvan de commissie bevoegd is om te adviseren. Doordat de commissie ten aanzien van belastingbezwaarschriften in de meeste gevallen sinds 2012 niet meer bevoegd is, is het gemiddelde berekend over veel minder bezwaarprocedures dan daarvoor. Belastingbezwaarschriften kunnen – door een eenvoudiger procedure – meestal veel sneller worden afgehandeld dan andere bezwaarschriften (bezwaarschriften over parkeerbelastingen werden in 2011 in gemiddeld 6,9 weken afgehandeld). Doordat het gros van de belastingbezwaarschriften niet meegenomen is bij het berekenen van het gemiddelde ligt de gemiddelde behandeltijd hoger dan in voorgaande jaren. De behandeltijd van de afgehandelde bezwaarschriften varieerde van 1 dag tot bijna 2 jaar. Het eerstgenoemde bezwaarschrift was gericht tegen een omgevingsvergunning. Dit bezwaarschrift werd na een dag weer ingetrokken. Het laatstgenoemde bezwaarschrift was gericht tegen een WOZbeschikking. De behandeling van het bezwaarschrift was aangehouden in afwachting van het resultaat van een beroepsprocedure met betrekking tot hetzelfde pand.
12
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
Grafiek 3b geeft voor een aantal onderwerpen de gemiddelde behandeltijd weer. 2 Hieruit blijkt dat de handeltijd bij diverse soorten bezwaarschriften is toegenomen ten opzichte van 2011. Van de onderwerpen rechtspositie en planschade is de gemiddelde behandeltijd in 2011 niet bekend.
Diverse factoren kunnen tot vertraging leiden. De commissie constateert dat de volgende factoren wel eens voorkomen: - registratie: bezwaarschrift niet direct doorgeboekt naar het secretariaat van de commissie; - niet-ontvankelijk bezwaarschrift: bezwaarmaker of gemachtigde wordt in de gelegenheid gesteld om het gebrek te herstellen; - stukken: niet altijd direct beschikbaar, waardoor vertegenwoordiger niet aan de slag kan; - overleg: neemt veel tijd of mislukt; - advies van externe: in bezwaar (opnieuw) advies aan een externe gevraagd (bijvoorbeeld medisch advies of planschadeadvies); - zittingsdagen vervallen: vanwege onvoldoende te behandelen bezwaarschriften of bij verhindering van commissieleden; - uitstel hoorzitting: op verzoek van bezwaarmaker/ gemachtigde of van bestuursorgaan; - prioriteitstelling: vertegenwoordigers en secretarissen hebben ook andere werkzaamheden; - veel processtappen: veel betrokkenen, die na elkaar bij het proces betrokken zijn. Ten aanzien van de forse toename van de gemiddelde behandeltijd van de aan de commissie voorgelegde WOZ-bezwaarschriften is nog het volgende op te merken. In het cijfer over 2011 zijn ook bezwaarschriften tegen gemeentelijke heffingen, zoals rioolheffing, meegenomen. Deze bezwaarschriften hadden doorgaans een kortere behandeltijd dan WOZ-bezwaarschriften. Daarnaast valt op dat de commissie in 2012 52 adviezen uitbracht over WOZ-bezwaarschriften, maar dat de heffingsambtenaar slechts 28 uitspraken op bezwaar deed. Dit betekent dat de heffingsambtenaar in 2013 nog 24 zaken uit 2012 moet afhandelen. Ditzelfde geldt voor planschadebezwaarschriften: van 9 in 2012 ingediende bezwaarschriften moeten 5 nog afgehandeld worden in 2013. De lange behandeltijd van rechtspositiebezwaarschriften is te verklaren doordat doorgaans meer ingezet wordt op het vinden van een oplossing dan op het snel behandelen van het bezwaarschrift. De behandeling van (niet ingetrokken) bezwaarschriften is in twee fasen op te delen. De eerste fase omvat overleg met de bezwaarmaker, compleet maken van het dossier en het horen en adviseren door de commissie. De tweede fase is de afrondende fase: het bestuursorgaan neemt een besluit op het bezwaarschrift. De eerste fase duurde in 2012 gemiddeld 15,8 weken. Ingetrokken bezwaarschriften zijn in grafiek 3c niet meegenomen. In 2011 was dit nog 10,7 weken. Na het advies hadden de bestuursorganen gemiddeld 5,1 2
Gemiddelde berekend op basis van de volgende aantallen bezwaarprocedures: Wwb (85), WOZ (29), omgevingsvergunningen (29), Wmo (37), handhaving (12), rechtspositie (12) en planschade (4).
13
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
weken nodig om een besluit op bezwaar te nemen. Dit was in 2011 nog 2,8 weken. Ook deze langere termijnen zijn in ieder geval voor een deel te verklaren, door het feit dat het grootste deel van de belastingbezwaarschriften, die doorgaans snel worden afgehandeld, niet meer aan de commissie zijn voorgelegd. Tijdigheid bezwaarbehandeling Een bezwaarschrift moet binnen 12 weken, gerekend vanaf de dag na die waarop de termijn voor het indienen van het bezwaarschrift is verstreken, worden afgehandeld (oftewel: binnen 18 weken na verzending van het bestreden besluit). De termijn kan worden verlengd. Voor belastingzaken geldt een andere termijn. Deze bezwaarschriften moeten afgedaan worden in het kalenderjaar, waarin ze zijn ontvangen, tenzij ze in de laatste zes weken van een kalenderjaar zijn ingediend. Dan is de behandeltermijn hetzelfde als de in de Awb genoemde termijn (artikel 236, tweede lid, Gemeentewet en artikel 30, achtste lid, Wet WOZ). Wanneer een bezwaarschrift niet binnen de wettelijke termijn is afgehandeld, kan het bestuursorgaan een dwangsom verbeuren. Dit gebeurt alleen als de bezwaarmaker het bestuursorgaan in gebreke stelt en het bestuursorgaan niet binnen twee weken na die ingebrekestelling alsnog een besluit op bezwaar neemt. In het verslagjaar zijn in het kader van de bezwaarbehandeling geen dwangsommen verbeurd. Van de mogelijkheid om het bestuursorgaan in gebreke te stellen, wordt door bezwaarmakers maar zelden gebruik gemaakt.
Bij 83 bezwaarschriften duurde de bezwaarprocedure langer dan de daarvoor geldende wettelijke termijn, ook wanneer rekening wordt gehouden met opschortingen en verdagingen. Dit is 35% van de afgehandelde bezwaarschriften. In deze gevallen hadden de indieners het bestuursorgaan in gebreke kunnen stellen. Het percentage binnen de wettelijke termijn afgehandelde bezwaarschriften (65%) is lager dan in voorgaande jaren (in 2011 86%). Ook dit komt weer doordat de cijfers van veel belastingbezwaarschriften niet in dit verslag zijn meegenomen. Belastingbezwaarschriften worden door de relatief korte procedure en de langere wettelijke termijn meestal wel binnen de wettelijke termijn afgehandeld (in 2011 92%; van de overige bezwaarschriften werd 65% binnen de wettelijke termijn afgehandeld). Bezwaarschriften tegen omgevingsvergunningen, WOZ-beschikkingen en Wmo-besluiten worden het vaakst binnen de wettelijke termijn afgehandeld. Bij WOZ-beschikkingen mag ook wel worden verwacht dat bezwaarschriften binnen die termijn afgehandeld worden, omdat de bezwaarschriften voor het grootste deel in maart en april binnenkomen (WOZ-beschikkingen worden eind februari verstuurd) en de wettelijke termijn vervolgens tot 1 januari loopt. Het resultaat ten aanzien van omgevingsvergunningen valt positief op. Bij deze procedures zijn regelmatig derde-belanghebbenden betrokken, waardoor de kans op vertraging groter is.
14
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
4. Uitgelicht In dit hoofdstuk licht de commissie enkele ontwikkelingen en zaken uit. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op het gebied van wetgeving, beleid en de jurisprudentie. Ook komen enkele zaken aan de orde, die de commissie zijn opgevallen. Wetgeving en beleid De commissie verwachtte in 2012 geconfronteerd te zullen worden met gevolgen van een aantal wetswijzigingen. Ten aanzien van een aantal wijzigingen is die verwachting niet uitgekomen. De inwerkingtreding van de Wet aanpassing bestuursprocesrecht is uitgesteld tot 1 januari 2013 en het wetsvoorstel met betrekking tot de verhoging van de griffierechten is ingetrokken. De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening is wel inwerking getreden, maar heeft nog niet geleid tot bezwaarschriften. De Wwb is per 1 januari 2012 aangescherpt (huishoudinkomenstoets en strengere toelatingseisen voor jongeren). De huishoudinkomenstoets is echter na de val van het kabinet met terugwerkende kracht uit de wet verdwenen. Een daarop betrekking hebbend bezwaarschrift kon vervolgens ingetrokken worden. De strengere toelatingseisen voor jongeren hebben geleid tot een aantal bezwaarschriften, die op het moment van het opstellen van dit jaarverslag nog in behandeling zijn. In 2012 ontving de commissie 11 bezwaarschriften van leden van de vrijwillige brandweer. Deze bezwaarschriften waren het gevolg van de inwerkingtreding van de Wet veiligheidsregio’s met het daarbij horende Besluit personeel veiligheidsregio’s. Functies van brandweervrijwilligers zijn in laatstgenoemd besluit gestandaardiseerd en voorgeschreven. In plaats van een aanstelling op grond van de behaalde rang zijn de vrijwilligers per 1 januari 2012 aangesteld in de functie, die past bij de taken, die zij uitvoeren. Een deel van de vrijwilligers kon niet meer geplaatst worden. Zij maakten bezwaar tegen het ontslagbesluit. Rechterlijke uitspraken In 2012 werd uitspraak gedaan ten aanzien van 1 verzoek om een voorlopige voorziening, 18 beroepschriften (waarvan 1 tussenuitspraak) en 1 hoger beroepschrift. 3 Uitspraken van rechterlijke instanties zijn een graadmeter voor de juistheid van de besluiten van de bestuursorganen en de adviezen van de commissie. Indien een rechter anders oordeelt dan het bestuursorgaan of de commissie, zal daaruit lering getrokken moeten worden. Noemenswaardig zijn de volgende uitspraken: De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State verklaarde het hoger beroep over een verleende omgevingsvergunning voor het bouwen van een schuur gegrond 4. De bouwhoogte van de schuur was hoger dan volgens het ruimtelijke beleid was toegestaan en van een eerder gebouwd tuinhuis was niet duidelijk of deze vergunningsvrij is. Er is inmiddels een nieuw besluit op bezwaar genomen. In 2011 behandelde de commissie het bezwaarschrift tegen een opgelegde last onder dwangsom tot het verwijderen van obstakels op een openbare weg (Oostwijk Hollandscheveld). De commissie was van mening dat niet voldoende vaststond dat sprake is van een openbare weg, zodat ook niet vaststond dat sprake was van een overtreding. Van het opleggen van een last om een overtreding ongedaan te maken, kon dan volgens de commissie ook geen sprake zijn. Het college nam het advies over
3 4
Zaken, waarbij de commissie in de bezwaarprocedure niet betrokken is geweest, zijn niet meegenomen ABRvS, 7 november 2012, 201111218/A1
15
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
en herriep de opgelegde last onder dwangsom. Door betrokkene en door een derde werd tegen dit besluit beroep ingesteld. Het beroep van betrokkene had betrekking op vergoeding van de door hem gemaakte kosten. Dit beroep is deels niet-ontvankelijk en deel ongegrond verklaard. 5 Het beroep van de derde – een andere bewoner van de Oostwijk die van mening was dat het gedeelte wel openbaar is – was gegrond. 6 De Rechtbank was van mening dat het college zich een oordeel had moeten vormen over de vraag of het pad openbaar is of niet en dat niet in het midden kan laten. Het college moet dus opnieuw onderzoek doen en een besluit op bezwaar nemen. Het college en de bewoner aan wie de last onder dwangsom was opgelegd, zijn in hoger beroep gegaan. Het beroep tegen een omgevingsvergunning voor het legaliseren van afwijkingen ten opzichte van een eerder verleende bouwvergunning met vrijstelling van het bestemmingsplan was gegrond. 7 Het college (en ook de commissie) had niet onderkend dat niet alleen voor de activiteit bouwen vergunning verleend moest worden, maar ook (opnieuw) voor de activiteit afwijken van het bestemmingsplan. Het beroep van een bijstandsgerechtigde tegen het terugvorderen van bijstand, vanwege het ontvangen van een erfenis, was gegrond, omdat het vermogen niet op de juiste manier was vastgesteld. 8 Bij een erfenis moet het vermogen geheel opnieuw vastgesteld worden in plaats van uit te gaan van een eerdere vermogensvaststelling. Het college heeft een nieuw besluit op bezwaar genomen, waartegen opnieuw beroep is ingesteld. De Rechtbank verklaarde een vijftal beroepschriften gegrond. De heffingsambtenaar kwam met een indiener van een beroepschrift tegen een uitspraak op een WOZ-bezwaar alsnog tot een compromis, waardoor het beroep gegrond was. 9 Vanwege het compromis kende de Rechtbank geen proceskostenvergoeding toe aan de indiener. Een beroepschrift tegen een naheffingsaanslag voor parkeerbelastingen, was volgens de Rechtbank gegrond, omdat de heffingsambtenaar niet over ambtsedige verklaring van de parkeercontroleur beschikte en daarmee volgens de Rechtbank de naheffingsaanslag onvoldoende onderbouwd had. 10 De conclusie lijkt te zijn dat er altijd een ambtsedig procesverbaal moet worden overgelegd. Andere rechters oordelen hier anders over. 11 De heffingsambtenaar is niet in beroep gegaan. De Rechtbank maakte ten aanzien van een beroepschrift tegen een afgewezen vervoersvoorziening (Wmo) gebruik van de zogenaamde bestuurlijke lus. De rechter concludeerde dat het onderzoek van het college onvoldoende was geweest en hield de behandeling van het beroep aan in afwachting van het resultaat van nader onderzoek door het college. Het college heeft naar aanleiding van het ingestelde onderzoek alsnog de vervoersvoorziening toegekend. Het beroepschrift werd vervolgens nietontvankelijk verklaard.
5
Rechtbank Assen, 27 april 2012, AWB 11/577 Rechtbank Assen, 28 augustus 2012, Awb 11/585 7 Rechtbank Assen, 28 november 2012, 12/312 WABOA 8 Rechtbank Assen, 7 augustus 2012, AWB 12/66. 9 Rechtbank Leeuwarden, 12 april 2012, AWB 11/1406 10 Rechtbank Leeuwarden, 17 april 2012, AWB 11/1382 11 Zie bijvoorbeeld Gerechtshof Leeuwarden, 18 november 2011, LJN: BQ2886 6
16
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
Opvallende zaken Soms behandelt de commissie bezwaarschriften via gemachtigden, waarbij de vraag op komt of het bezwaarschrift bedoeld is om voor de cliënt een voorziening tegen een besluit te vragen (artikel 1:5 Awb) of om het bestuursorgaan een procedurele fout te laten maken, waardoor proceskosten moeten worden vergoed of een dwangsom moet worden betaald. Voorbeelden zijn bezwaarschriften tegen reacties op verzoeken om openbaarmaking van stukken op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en WOZ-beschikkingen. Zo behandelde de commissie een bezwaarschrift tegen de afwijzing van het college van het verzoek om een dwangsom toe te kennen, omdat het college geen besluit had genomen op een Wob-verzoek. De gevraagde stukken waren echter wel toegestuurd. De commissie adviseerde om het besluit in stand te laten; het feit dat de stukken waren toegestuurd impliceert dat een besluit tot verstrekking van die stukken is genomen. Ook zijn er twee bezwaarschriften ingediend, vanwege een (veronderstelde) onvolledige reactie op een Wob-verzoek. De Wob-verzoeken waren echter ook niet gespecificeerd en in bezwaar werd niet aangegeven welke stukken ontbraken. Eén bezwaarschrift werd ingetrokken, het andere bezwaarschrift moet nog worden afgehandeld. In 2012 behandelde de commissie meerdere WOZ-bezwaarschriften, die door een derde – meestal door een bureau op basis van no-cure-no-pay waren ingediend. Uit de WOZ-praktijk was dit verschijnsel al langer bekend. Het bureau maakt namens een woningeigenaar bezwaar tegen de WOZbeschikking, al dan niet onder bijvoeging van een taxatieverslag van een eigen of andere taxateur. De kosten voor de juridische bijstand en het taxatieverslag worden bij de klant niet in rekening gebracht, tenzij de WOZ-waarde in bezwaar wordt verlaagd. In dat geval wordt een bedrag ter hoogte van de van de heffingsambtenaar te verkrijgen proceskostenvergoeding in rekening gebracht. Deze bedragen kunnen flink oplopen, terwijl het de vraag is of de geleverde prestatie deze rechtvaardigen. Gevolg is dat er de afgelopen jaren door dit soort bureaus veel geprocedeerd is over met name de hoogte van proceskostenvergoedingen en de echte zaak (de WOZ-beschikking van de bezwaarmaker) van minder belang lijkt te zijn. In Hoogeveen waren de no-cure-no-pay-bureaus ook al bekend. In 2012 kwamen daar plaatselijke makelaars met een vergelijkbare werkwijze bij. De commissie heeft de heffingsambtenaar telkens geadviseerd om de vergoeding te betalen overeenkomstig het Besluit proceskosten bestuursrecht en de jurisprudentie, die er meestal op neer komt dat de kosten vergoed moeten worden. Wel is de hoogte van de vergoedingen voor taxatieverslagen beperkt tot een maximumbedrag. Het is de commissie verder opgevallen dat vaak bezwaar gemaakt is tegen besluiten tot terugvordering van bijstand, vanwege onduidelijkheid over de woon- of leefsituatie van de bijstandsgerechtigde. Naar de commissie heeft begrepen is met ingang van 2012 meer ingezet op preventie en opsporing van fraude. Omdat terugvordering van reeds verstrekte bijstand belastende beschikkingen (met grote gevolgen voor de bijstandsgerechtigde) zijn, ligt de bewijslast om aannemelijk te maken dat de woon- of leefsituatie anders is dan door de bijstandsgerechtigde is aangegeven, bij het college. De bijstandsgerechtigde is echter verplicht om alle relevante gegevens hieromtrent eigenhandig aan het college te verstrekken. De vraag waar iemand woont en wat zijn gezinssituatie is, hangt af van de feiten en omstandigheden in het concrete geval. Hier zijn geen algemene richtlijnen voor te geven. De commissie wordt regelmatig geconfronteerd met situaties, waarin het college constateert dat een alleenstaande samenwoont, maar waarbij de betrokkene dat zelf anders ziet. De commissie ziet het als haar taak om zorgvuldig te toetsen of de feiten en omstandigheden de conclusie, dat sprake is van samenwoning, kunnen dragen. De feiten en omstandigheden moeten goed worden vastgelegd.
17
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
Dit gaat vaak goed, maar niet altijd. Nu de Wwb per 2013 is aangescherpt waar het gaat om fraudebestrijding, wordt dit nog belangrijker. 12 Er moet meer zijn dan slechts een vermoeden van fraude.
5. Vooruitblik 2013 In dit hoofdstuk komen enkele ontwikkelingen in de regelgeving en ten aanzien van het bezwaarproces aan de orde. De commissie verwacht hier in 2013 mee te maken te krijgen. Wet aanpassing bestuursprocesrecht Op 1 januari 2013 is de Wet aanpassing bestuursprocesrecht inwerking getreden. Relevant voor de bezwaarschriftenprocedure is de mogelijkheid om voorafgaand aan het plannen van een hoorzitting een zogenaamde antwoordkaart aan de bezwaarmaker te sturen. Deze kan daarop aangeven of hij gebruik wil maken van de mogelijkheid om gehoord te worden. De commissie is van mening dat voor een afgewogen advies een hoorzitting, waarin alle belanghebbenden aanwezig zijn, niet kan worden gemist. De commissie verwacht dan ook dat toepassing van de antwoordkaartmethode geen verbetering voor de kwaliteit van de adviezen zal zijn. Bomenlijst Begin 2013 is de bomenlijst gepubliceerd en tegelijkertijd is artikel 43 van de Algemene plaatselijke verordening (APV) inwerkinggetreden. Dit betekent dat de verplichting om een vergunning te vragen voor het kappen van bomen nu beperkt is tot de bomen op de bomenlijst. Verwacht mag worden dat dit op termijn leidt tot minder besluiten en dus minder bezwaarschriften. Feit is echter dat het plaatsen van een boom op de lijst ook een voor bezwaar vatbaar besluit is. Het is goed mogelijk dat in eerste instantie juist meer bezwaarschriften behandeld moeten worden. Bezwaarproces Het is de commissie bekend dat door de ambtelijke organisatie het bezwaarproces onder de loep wordt genomen door middel van de methode Lean. De commissie onderschrijft – als vanzelfsprekend – dat bezwaarschriften zorgvuldig en snel behandeld moeten worden. Het is goed om het proces en de stappen daarin regelmatig onder te loep te nemen en waar mogelijk verbeteringen aan te brengen. De commissie denkt dat het mogelijk moet zijn om een aantal van de in paragraaf 3.3 genoemde vertragende factoren te ondervangen met een beter gestroomlijnd proces.
6. Samenvatting en aanbevelingen In dit hoofdstuk geven we een samenvatting van de cijfers en conclusies (paragraaf 6.1). Daarna doen we enkele aanbevelingen, waarbij ook gekeken zal worden naar de aanbevelingen uit het jaarverslag over 2011 (paragraaf 6.2).
12
Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving
18
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
6.1 Samenvatting Met ingang van 1 januari 2012 behandelt de bezwaarschriftencommissie minder bezwaarschriften. Dit komt doordat de commissie niet meer bevoegd is te adviseren ten aanzien van belastingbezwaarschriften, tenzij de bezwaarmaker heeft gevraagd om te worden gehoord. De bezwaarschriften worden afgehandeld door de heffingsambtenaar zonder tussenkomst van de commissie. Het gros van de bezwaarschriften is gericht tegen gemeentelijke heffingen en WOZ-beschikkingen. De gegevens ten aanzien van de behandeling van deze bezwaarschriften zijn in het jaarverslag niet meegenomen, waardoor de verslaglegging zich niet meer uitstrekt over alle bezwaarschriften. Dit heeft uiteraard invloed op de vergelijkbaarheid van de gegevens met die van eerdere jaren. Aantal bezwaarschriften (paragraaf 3.1) In 2012 zijn er – afgezien van de bezwaarschriften ten aanzien waarvan de commissie niet bevoegd is – 248 bezwaarschriften ontvangen. De meeste hadden betrekking op de Wet werk en bijstand, de Wet WOZ, omgevingsvergunningen en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Opvallende ontwikkelingen in de aantallen: 1. veel minder Wmo-bezwaarschriften (21; in 2011: 40); 2. meer bezwaarschriften tegen omgevingsvergunningen (van 18 in 2009 tot 27 in 2012); 3. meer bezwaarschriften tegen besluiten over de rechtspositie van ambtenaren (13; in 2011: 5). Dit is te verklaren, omdat de leden van de vrijwillige brandweer begin 2012 in een nieuwe functie zijn geplaatst; 4. veel meer bezwaarschriften over planschade (9; in 2011: 0). Dit is te verklaren door het grotere aantal aanvragen om vergoeding van planschade. Resultaat bezwaarbehandeling (paragraaf 3.2) De commissie adviseerde 178 keer. Ten aanzien van 76 bezwaarschriften hoefde de commissie niet te adviseren, omdat de bezwaarschriften werden ingetrokken (31% van de bezwaarschriften). 5 Bezwaarschriften werden ingetrokken, nadat de commissie al advies had uitgebracht. Bezwaarschriften tegen Wmo- en Wwb-besluiten werden het vaakst ingetrokken (49% en 39%). In deze gevallen heeft het bezwaarschrift direct geleid tot een aanpassing in het besluit of is uitleg gegeven, ten gevolge waarvan het bezwaarschrift is ingetrokken. Een klein deel van de bezwaarschriften is niet-ontvankelijk (4%). Deze bezwaarschriften zijn niet inhoudelijk behandeld. 65% van de bezwaarschriften is wel inhoudelijk behandeld. In 17% van de gevallen (45 bezwaarschriften) was de commissie van mening dat het besluit niet in stand kon blijven (advies: besluit herroepen). Dit is veel minder vaak dan in eerdere jaren. Dit komt doordat de commissie de meeste belastingbezwaarschriften niet meer behandelt en belastingbezwaarschriften relatief vaak gegrond zijn. De commissie adviseerde over WOZ-bezwaarschriften het vaakst om een ander besluit te nemen; 51% van de WOZ-bezwaarschriften was gegrond. Dit is vergelijkbaar met eerdere jaren. Ten aanzien van Wwb-bezwaarschriften adviseerde de commissie ook regelmatig om een ander besluit te nemen; 16% van de WWb-bezwaarschriften was gegrond. Ook dit is vergelijkbaar met eerdere jaren. De handhavings-, rechtspositie- en planschadebesluiten, waarover de commissie adviseerde, konden volgens de commissie alle in stand blijven.
19
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
Alle adviezen van de commissie zijn door het college, de burgemeester en de heffingsambtenaar overgenomen. Termijnen en tijdigheid (paragraaf 3.3) De Algemene wet bestuursrecht schrijft voor dat bezwaarschriften afgehandeld moeten worden binnen een termijn van 18 weken. De termijn begint te lopen op de dag na die waarop het bestreden besluit is verzonden. De termijn kan in bepaalde omstandigheden worden opgeschort of verdaagd. De bezwaarschriften werden in gemiddeld 16,5 weken afgehandeld. De gemiddelde behandeltermijn is ruim 3 weken langer dan vorig jaar. Dit is voor een deel te verklaren doordat de commissie een groot deel van de belastingbezwaarschriften niet meer behandelt en de gegevens over die bezwaarschriften niet zijn meegenomen. Maar ook bij andere bezwaaronderwerpen is de gemiddelde behandeltijd toegenomen. In paragraaf 3.3 zijn enkele factoren genoemd, die voor vertraging kunnen zorgen. Het grootste deel van de bezwaarschriften werd binnen de wettelijke (al dan niet opgeschorte of verdaagde) termijn afgehandeld: 65%. Dit betekent dat 35% van de bezwaarschriften niet op tijd wordt afgehandeld. Van de mogelijkheid om het bestuursorgaan in gebreke te stellen bij niet tijdig beslissen op een bezwaarschrift, wordt weinig gebruik gemaakt.
6.2 Aanbevelingen Vorig jaar deed de commissie aanbevelingen over aanpassingen ten aanzien van parkeerbelastingen en de Maatregelenverordening, waarbij de laatstgenoemde met name van belang waren. Wanneer een bijstandsgerechtigde een verplichting niet nakomt, wordt hij gekort op de uitkering. In bepaalde situaties was het opleggen van een maatregel niet mogelijk, omdat de Maatregelenverordening daarvoor geen grondslag bood. Hoewel er geen bezwaarschriften over deze situatie meer zijn behandeld, kan de commissie wel vaststellen dat de Maatregelenverordening niet is aangepast. Dit betekent dat geen maatregel kan worden opgelegd over bijzondere bijstand. Ook kan geen maatregel worden opgelegd als sprake is van tekortschietend besef van verantwoordelijkheid in de voorziening van het bestaan. In dit verslag heeft de commissie geconstateerd dat de gemiddelde behandeltijd van een bezwaarschrift is toegenomen en ook dat niet alle bezwaarschriften binnen de wettelijke termijn wordt afgehandeld. De commissie beveelt aan om te onderzoeken of verbeteringen mogelijk zijn. Het ingezette leantraject kan hierbij behulpzaam zijn.
20
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
Bijlage 1
Lijst van afkortingen
Awb APV BMO D&H R&B SBP Wet WOZ Wmo Wob Wwb
Algemene wet bestuursrecht Algemene plaatselijke verordening cluster Bestuurs- en Managementondersteuning cluster Dienstverlening en Handhaving cluster Realisatie en Beheer cluster Strategie, Beleid en Projecten Wet waardering onroerende zaken Wet maatschappelijke ondersteuning Wet openbaarheid van bestuur Wet werk en bijstand
21
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Jaarverslag 2012
22
Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen
Bijlage 2
Jaarverslag 2012
Overzicht behandelde bezwaarschriften
23