Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen

Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen

Jaarverslag 2009

Voorwoord Ter inleiding en niet direct terzake Eind februari is het vaste prik, dat ik als voorzitter een voorwoord schrijf voor het jaarverslag, dat ons secretariaat dan al kundig, adequaat en vooral ook snel in concept gereed heeft gemaakt. Dat dwingt mij tot terugblik en reflectie. Maar terugblik alleen is natuurlijk wat beperkt en steriel, want je mist de waarde van de evaluatie waarin – als het goed is – het leereffect is opgenomen. Politiek hebben we net het onderzoek van de commissie-Davids achter de rug over de Nederlandse bijdrage aan de Irakinval. Zo ook het onderzoek van de commissie-de Wit naar de kredietcrisis. De “kreet”-want zo noem ik het maar – die we toen regelmatig hoorden was: met de kennis van nu, hadden wij toen anders en beter kunnen doen. Ik vind dat een goedkope smoes; je doet de dingen altijd met de kennis van het moment. Goed besturen houdt in dat je zorgt optimaal geïnformeerd te zijn en op basis daarvan te handelen. Zonder dat wordt het wel erg makkelijk besturen en verantwoording afleggen. Sorry, ik wist niet beter, maar als ik zou weten wat ik nu weet, had ik het anders gedaan… Tja, met de kennis van morgen zou ik vandaag willen besturen! {deze eruptie moest ik even kwijt}. Enige reflectie en terugblik is ook soms het resultaat van en gaat gepaard met het opruimen van je papierwinkel. Wat gaat er een macht en een vracht papier om en soms moet er grote opruiming gehouden worden [zeker bij zoiets als een verhuizing bijvoorbeeld]. Je kunt de oude dossiers niet zomaar met het oud papier meegeven; de ellende is dan soms niet te overzien, zoals allerlei officieren van justitie weten. De open haard biedt dan uitkomst! Bij dat daadwerkelijke opruimen komen vaak herinneringen boven. Herinneringen aan causes célèbres, “beroemde zaken”, die in het Hoogeveense veel belangstelling trokken. Selecteren, opruimen is daarmee ook een soort “penser avec les mains”, denken met de handen, om die mooie uitdrukking te gebruiken. Je denkt dan ook weer aan het verloop van allerlei hoorzittingen, aan (ex)-leden van de commissie, aan frustraties, uitingen en heftige gevoelens van bezwaarmakers… Kortom, herinneringen komen boven en een mens blikt terug en mijmert. Je krijgt sterk dat gevoel van “variaties en constanten”. Variaties en constanten Wat zijn zoal de constanten in onze werkzaamheid, zoals dat onder andere tot uitdrukking komt in onze jaarverslagen? In de eerste plaats wat de commissie zelf betreft, in haar samenstelling. De commissie functioneert al een aantal jaren in deze samenstelling, hetgeen een hecht teamgevoel oplevert en een mooi “clubgevoel”. Echter, Mirjam de Boer is recent teruggetreden als vicevoorzitter. Wij hebben haar zeer gewaardeerd om haar heldere juridische inbreng, haar empathie en betrokkenheid en haar zo plezierige persoonlijkheid. Haar per december aangetreden opvolger zal er een hele hijs aan hebben haar te doen vergeten. Ik pik nog een paar constanten en variaties uit het Jaarverslag. De Wet WOZ blijft een constante stroom bezwaarschriften genereren, ook bij de jaarlijkse waardering. Er zijn niet zo heel veel gemeenten, die – zoals Hoogeveen – het aandurven de WOZ-beschikkingen te laten beoordelen door een externe commissie en niet door (fiscale) ambtenaren. In de Hoogeveense procedure staat de bezwaarmaker, wanneer deze gehoord wil worden, tegenover de heffingsambtenaar als verweerder. Ik geloof dat dit veel kou uit de lucht haalt en begrip kweekt, ook als de burger geen gelijk krijgt… Het verhoogt ook de acceptatie en dus de legitimiteit van de besluitvorming. Ik durf zelfs de stelling aan dat men het minder Pagina | 1


Jaarverslag 2009

vaak hogerop zoekt bij de belastingrechter; met alle besparingen van dien voor burger en overheid. (Hier ligt een aardig onderzoeksobject voor een studentenscriptie). De bezwaren tegen de naheffinsaanslagen parkeerbelasting correleren, begrijpelijkerwijs, met de intensiteit van de controles. Dat is niks nieuws onder de zon. Wat wel geldt en het is dit jaar scherp zichtbaar geworden, dat er een fundamenteel meningsverschil ligt tussen de commissie en de heffingsambtenaar. De commissie heeft stelselmatig voor de lijn gekozen dat, ingeval een bezwaar-maker naderhand een geldig paarkeerkaartje kan tonen, verondersteld wordt dat aan de betaal-verplichting is voldaan. De heffingsambteaar denkt daar fundamenteel anders over. (Vandaar ook zoveel afwijkingen dit jaar van onze adviezen; dat zit geheel in deze hoek). Er zijn procedures bij de belastingrechter aangespannen en de (hoogste) rechter zal moeten uitmaken aan wiens zijde het gelijk ligt. Nog zo’n constante is de problematiek van de tijdigheid en het halen van de gestelde termijnen. Het gaat al jaren, maar langzaam dus, de goede kant uit in Hoogeveen, met enkele negatieve uitbijters. Het sinds 1 oktober 2009 geldende regime van de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen zal zeker druk op de ketel zetten. Tot slot iets over de rechterlijke uitspraken die het vervolg kunnen zijn van de bezwaarprocedure. Ik gebruik daarvoor graag het beeld van de piramide. Het brede, grote fundament wordt gevormd door de duizenden besluiten die jaarlijks door Hoogeveense bestuursorganen genomen worden. (Pas op, ik rond af en stileer, voor het goede begrip). Het aantal bezwaarschriften (minus WOZ en parkeer-belastingen), ligt per jaar rond 250. Zeg dat 20% van de bezwaarschriften tijdens de procedure wordt ingetrokken, dan blijven er 200 over. Over de jaren heen blijkt zo’n kwart daarvan gegrond te worden verklaard in bezwaar. Van de 150 die ongegrond zijn verklaard, zoekt 10% van de bezwaar-makers het hogerop. Dat is de befaamde zeefwerking (waarachter een complex van overwegingen schuil gaat). Van die 15 krijgt een kwart gelijk van de rechter. Van de 12 die ongelijk krijgen gaat een kwart naar de hoogste rechter (Afdeling bestuursrechtspaak van de Raad van State of Centrale Raad van Beroep). In die laatste instantie haalt wederom een kwart, een drietal dus, zijn gelijk en de anderen trekken aan het kortste eind. Bijna zou ik zeggen: zo is het spel, en zo wordt het gespeeld. In deze ontwikkeling van constanten en variabelen hoopt de commissie in goede samenwerking met alle betrokkenen haar werk te kunnen voortzetten. Mr.drs. Alex Reinders Oldenzaal, 13 maart 2010

Pagina | 2


Jaarverslag 2009

Inhoudsopgave Voorwoord..............................................................................................................................1 Inhoudsopgave.......................................................................................................................3 1. Inleiding............................................................................................................................5 2. De bezwaarschriftencommissie........................................................................................7 2.1 Samenstelling commissie en secretariaat...................................................................7 2.2 Werkwijze...................................................................................................................7 3. Cijfers 2009....................................................................................................................11 3.1 Aantal bezwaarschriften............................................................................................11 3.2 Resultaat bezwaarbehandeling.................................................................................14 3.3 Termijnen en tijdigheid..............................................................................................17 3.4 Rechterlijke uitspraken..............................................................................................20 4. Uitgelicht........................................................................................................................23 4.1 Opvallend in 2009.....................................................................................................23 4.2 Vooruitblik 2010........................................................................................................25 5. Samenvatting, conclusies en aanbevelingen..................................................................27 5.1 Samenvatting............................................................................................................27 5.2 Conclusies en aanbevelingen...................................................................................28 Bijlage 1 Lijst van afkortingen.............................................................................................31 Bijlage 2 Overzicht behandelde bezwaarschriften..............................................................32 Bijlage 3 Rechterlijke uitspraken.........................................................................................35

Pagina | 3


Pagina | 4

Jaarverslag 2009


Jaarverslag 2009

1. Inleiding Jaarlijks brengt de bezwaarschriftencommissie verslag uit van haar werkzaamheden. Dit op grond van het Reglement bezwaarschriftencommissie. Het jaarverslag is bedoeld voor de bestuursorganen (de raad, het college, de burgemeester of de heffingsambtenaar), maar is ook voor de ambtelijke organisatie relevant. In het Jaarverslag 2009 vindt u allereerst een beschrijving van de samenstelling van de commissie en van de procedure van behandeling van bezwaarschriften (hoofdstuk 2). Het derde hoofdstuk bevat de cijfers ten aanzien van de bezwaarbehandeling in 2009: aantallen bezwaarschriften, termijnen van afhandeling en aantallen beroepschriften. Waar mogelijk worden de trends en ontwikkelingen aangegeven. In het vierde hoofdstuk lichten we enkele opvallende zaken uit. Ook kijken we naar de ontwikkeling in wetgeving en beleid, waarvan gevolgen te verwachten zijn voor de bezwaarbehandeling. In het laatste hoofdstuk geeft de commissie haar conclusies weer en doet zij aanbevelingen aan de bestuursorganen en/of de ambtelijke organisatie. Deze conclusies en aanbevelingen vloeien voort uit de voorgaande hoofdstukken. Maar er zal ook teruggekeken worden naar de bevindingen en aanbevelingen van het Jaarverslag 2008.

Pagina | 5


Pagina | 6

Jaarverslag 2009


Jaarverslag 2009

2. De bezwaarschriftencommissie 2.1 Samenstelling commissie en secretariaat De gemeente Hoogeveen heeft sinds 1978 een bezwaarschriftencommissie. Zij begon in een samen-stelling van deels onafhankelijke leden en deels raadsleden. Sinds lang bestaat de commissie geheel uit onafhankelijke leden met een juridische, bestuurlijke en/of ambtelijke achtergrond. De helft van de commissieleden is woonachtig in de gemeente Hoogeveen, de anderen elders. Volgens het Reglement bezwaarschriftencommissie bestaat de commissie uit een voorzitter, een plaatsvervangend voorzitter en tenminste vier leden, benoemd door de raad, het college en de burgemeester. In het verslagjaar 2009 was de commissie als volgt samengesteld: voorzitter: de heer mr.drs. A.J.G. Reinders plv. voorzitter: mevrouw mr. M.P. de Boer/de heer mr. A.H. Saman leden: mevrouw mr. M.J. van der Werf-Veen mevrouw mr. A. Bruins-Meijering de heer J. de Vries de heer E. Hahn Na een periode van 6 jaar heeft mevrouw De Boer afscheid genomen van de commissie. Met ingang van 1 december 2009 is zij opgevolgd door de heer Saman. De commissie heet hem van harte welkom en dankt mevrouw De Boer voor de getoonde inzet en wenst haar succes in haar verdere loopbaan. De commissie werd ondersteund door een secretariaat, bestaande uit mevrouw mr. A.B. van Ulsen en mevrouw mr. R. Bosch (1,6 fte). Administratieve ondersteuning werd verzorgd door mevrouw B.Y.A. Schröders. Plaatsvervangend secretarissen zijn de heer mr. A. Middelveld en de heer mr.drs. F.C.A. van der Meulen. Zij hebben in het verslagjaar niet als zodanig op hoeven treden. Commissie bij een zitting. V.l.n.r.: Marjo van der Werf, Mirjam de Boer, Evert Hahn en Anita van Ulsen

2.2 Werkwijze De procedure Wanneer de raad, het college, de burgemeester of de heffingsambtenaar (de bestuursorganen) een bezwaarschrift ontvangt, wordt dit meestal voorgelegd aan de bezwaarschriftencommissie voor een advies. De commissie behandelt alle bezwaarschriften, met uitzondering van bezwaarschriften tegen aanslagen op grond van de Verordening onroerend zaakbelasting (OZB) en bezwaarschriften tegen waardebeschikkingen op grond van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ), wanneer deze bezwaarschriften zonder horen kunnen worden afgedaan. Deze Pagina | 7


Jaarverslag 2009

bezwaarschriften worden rechtstreeks door de heffingsambtenaar afgehandeld (Reglement bezwaarschriftencommissie). De secretaris verzamelt de van belang zijnde stukken bij de afdeling en nodigt de partijen uit voor een hoorzitting. Steeds vaker is deze hoorzitting en een advies van de commissie niet nodig, omdat het bezwaarschrift al op een andere manier is afgedaan door de afdeling. Er is dan bijvoorbeeld een nieuw besluit genomen of een uitleg gegeven over het genomen besluit, naar aanleiding waarvan de bezwaarmaker het bezwaarschrift heeft ingetrokken. Een verdere (formele) procedure is dan niet meer nodig. Wanneer het bezwaarschrift wel door de commissie behandeld moet worden, stuurt de secretaris de stukken met de uitnodiging voor de hoorzitting toe aan de bezwaarmaker. Ook anderen, die belanghebbende zijn, ontvangen de stukken en een uitnodiging. Alle belanghebbenden kunnen stukken aan het dossier toevoegen. De partijen ontvangen een brochure over de bezwaarprocedure. De commissie brengt in gevallen, waarin zij dat wenselijk vindt, voorafgaand aan de hoorzitting een bezoek aan de plaats waarop het besluit, bijvoorbeeld een bouwvergunning, betrekking heeft. Op deze manier heeft de commissie een goed beeld van de situatie. De hoorzittingen zijn in principe openbaar. Wanneer het om een vertrouwelijke zaak gaat, vindt de behandeling meestal achter gesloten deuren plaats. Dit is bijvoorbeeld het geval bij beslissingen over bijstandsuitkeringen, voorzieningen in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en waardebeschikkingen in het kader van de Wet WOZ. Een openbare hoorzitting wordt in de Hoogeveensche Courant (rubriek Het Torentje) aangekondigd. Bij deze zittingen mogen ook anderen dan de uitgenodigde partijen aanwezig zijn.

zitting verkeerbesluit Riegshoogtendijk

Na de hoorzitting beraadslaagt de commissie achter gesloten deuren over de inhoud van het advies dat zij aan het bestuursorgaan zal uitbrengen. De commissie vraagt soms nadere informatie op of laat een aanvullend onderzoek verrichten. De partijen worden dan, voordat de commissie advies uitbrengt, in de gelegenheid gesteld om te reageren op de eventuele nieuwe stukken. Pagina | 8


Jaarverslag 2009

Het definitieve advies en het verslag van de hoorzitting worden ondertekend door de voorzitter en de secretaris en vervolgens toegezonden aan het bestuursorgaan, de indiener van het bezwaar-schrift en aan de eventuele andere belanghebbenden. Heeft de hoorzitting in het openbaar plaats-gevonden, dan wordt het advies ook aan de pers toegezonden. Het bestuursorgaan neemt uiteindelijk een besluit op het bezwaarschrift en neemt daarbij het advies van de commissie in acht. Het bestuursorgaan mag alleen gemotiveerd afwijken van het advies. Voor belanghebbenden staat beroep open. Vergaderfrequentie De commissie komt bijeen in een samenstelling van de (plaatsvervangend) voorzitter en twee leden. De kamers wisselen twee maal per jaar van voorzitter. De kamers vergaderen beurtelings iedere week een dagdeel. Wanneer er veel bezwaarschriften te behandelen zijn, worden extra dagdelen ingepland. Daar staat tegenover dat er ook vergaderingen uitvallen, wanneer er weinig bezwaar-schriften zijn, wanneer de vaste zittingsdag op een vrije dag valt of de commissie om een andere reden niet bijeen kan komen. In 2009 vergaderde de commissie 42 keer. Dit is minder dan in voorgaande jaren. Naast de reguliere vergaderingen, vergadert de commissie meestal twee maal per jaar plenair. Bij de plenaire vergaderingen komen zaken aan de orde die de commissie als geheel aangaan, zoals het jaarverslag, ontwikkelingen in wetgeving en beleid en de planning van de zittingen. Op 4 maart 2009 stelde de commissie het Jaarverslag 2008 vast en werd er gesproken over de handhaving van het beleid ten aanzien van permanente bewoning van recreatiewoningen. Op 25 november 2009 kwamen de leden bij elkaar om afscheid te nemen van de vertrekkend plaatsvervangend voorzitter en kennis te maken met haar opvolger. Ook werd er kennisgemaakt met de nieuwe burgemeester, H. Koetje, en werd het Jaarverslag 2009 voorbereid. Ieder jaar vindt er een gesprek plaats tussen een delegatie van de commissie en de portefeuille-houder. Dit was in het voorjaar van 2009 met loco-burgemeester W. van der Zwaag. Onderwerpen van bespreking waren het Jaarverslag 2008 en andere zaken met betrekking tot de behandeling van bezwaarschriften.

Pagina | 9


Pagina | 10

Jaarverslag 2009


Jaarverslag 2009

3. Cijfers 2009 Het secretariaat van de commissie houdt bij welke bezwaarschriften zijn ontvangen en in hoeverre de behandeling is afgerond. Dit hoofdstuk is gebaseerd op de gegevens uit de registratie, aangevuld met gegevens van afdelingen. De cijfers zijn, waar nodig, ter controle voorgelegd aan de afdelingen. Getracht wordt om een zo volledig mogelijk beeld te geven van de bezwaarbehandeling. Ten aanzien van sommige onderwerpen kan dit niet, omdat de bezwaarschriftencommissie niet alle bezwaar-schriften behandelt en om die reden de gegevens niet worden bijgehouden door het secretariaat. In dit hoofdstuk geven we weer hoeveel bezwaarschriften er in 2009 zijn ontvangen en op welke onderwerpen deze betrekking hebben (paragraaf 3.1), wat de uitkomst is geweest van de bezwaar-behandeling (paragraaf 3.2), de behandeltermijn (paragraaf 3.3) en welke uitspraken er door de verschillende rechterlijke instanties zijn gedaan (paragraaf 3.4). Bijlage 2 bevat een overzicht van de cijfers over het verslagjaar 2009.

3.1 Aantal bezwaarschriften Aantallen en trends Op 1 januari 2009 was de werkvoorraad van de commissie 66 bezwaarschriften. De werkvoorraad van de bestuursorganen was 78 bezwaarschriften. In 2009 zijn 1275 bezwaarschriften ontvangen, waarvan er op grond van het Reglement bezwaarschriftencommissie 6251 ter behandeling aan de commissie zijn voorgelegd:

Het aantal bezwaarschriften dat jaarlijks wordt ingediend, verschilt sterk. In de periode 2005 tot en met 2009 was dit gemiddeld 1440, maar het aantal liep uiteen van 487 tot 2204. De schommeling wordt veroorzaakt door met name de wisselende aantallen WOZ- en parkeerbelastingbezwaar-schriften. Het aantal overige bezwaarschriften is vrij constant. Over de periode 2005 tot en met 2009 was dit gemiddeld 256. Onderwerpen en trends In het navolgende geven we voor onderwerpen, waarover jaarlijks veel (meer dan 10) bezwaar-schriften worden ingediend, de ontwikkelingen in de aantallen weer.

1

Dit getal is het aantal ontvangen bezwaarschriften minus het aantal WOZ-bezwaarschriften, dat zonder horen kan worden afgedaan. Dit zijn bezwaarschriften, waarin door de indiener niet specifiek is aangegeven dat hij wil worden gehoord, of waarbij de indiener zijn verzoek om te worden gehoord weer introk.

Pagina | 11


Jaarverslag 2009

De waardering van woningen en niet-woningen op grond van de Wet WOZ leidt al jaren tot een groot aantal bezwaarschriften (693 in 2009). Tot 2005 werd eenmaal in de vier jaar gewaardeerd. Dit leidde tot grote aantallen bezwaarschriften ineens. Vanaf 2007 wordt ieder jaar gewaardeerd. De wetgever dacht hierdoor het aantal bezwaar-schriften omlaag te kunnen brengen. Het aantal bezwaarschrift daalt sindsdien, maar over een periode van vier jaar bekeken, is het aantal nog steeds hoog. De commissie heeft zich in eerdere jaarverslagen afgevraagd of het aantal bezwaarschriften nog wel zal afnemen, omdat door de modelmatige wijze van waarderen onjuistheden in individuele gevallen kunnen blijven bestaan. Het aantal bezwaar-schriften is in 2009 echter toch flink afgenomen. De behandelende afdeling (Bestuurs- en Managementondersteuning, Interne Dienstverlening (BMO-ID) heeft hiervoor geen verklaring gevonden. Het aantal bezwaarschriften tegen een naheffingsaanslag parkeer-belasting was in 2008 erg hoog. Verklaring was dat er sinds oktober 2007 meer gecontroleerd werd op de naleving van de betalings-verplichting. Dit was in 2009, zij het in mindere mate, nog steeds het geval.

In 2009 was het aantal bezwaarschriften op het gebied van de Wet werk en bijstand (Wwb) veel lager dan in de daaraan voorafgaande jaren. In voorgaande jaren werd regelmatig door één persoon meerdere malen per jaar bezwaar gemaakt (repeatplayers). In 2009 kwam dit bijna niet voor. Een andere verklaring, gegeven door afdeling Sociale Zaken (SOZA), is het aangepaste fraudebeleid. Er werden én minder besluiten genomen én de besluiten werden vaker tevoren aangekondigd en besproken. Het is goed mogelijk dat er daardoor minder bezwaarschriften tegen intrekkings- (of herzienings-) en terugvorderingsbesluiten zijn ingediend.2 Het aantal bezwaarschriften tegen besluiten op grond van de Wmo is in 2009 sterk toegenomen. Vanaf 2005 is een stijgende lijn te zien. De stijging hangt samen met de inwerkingtreding van de Wmo op 1 januari 2007. In de Wmo heeft de gemeente er – ten opzichte van de voorloper (de Wet voorzieningen gehandicapten WVG)) – een taak bij gekregen: het toewijzen van hulp bij het huishouding. In 2007 leidde deze nieuwe taak niet direct tot extra bezwaarschriften. Vanaf 2008 is het aantal bezwaarschriften toegenomen. Van de bezwaarschriften, die in 2009 werden ingediend, hadden er 31 betrekking op huishoudelijke hulp. Reden om bezwaar te maken is meestal het aantal uren hulp dat is toegekend3 (20 bezwaarschriften) en het terug-vorderen van verstrekte persoonsgebonden budgetten (PGB). Dit laatste deed 2

Bezwaarschriften tegen dit intrekkings- (of herziening-) en terugvorderingsbesluiten leidden in het verleden regelmatig tot gegrondverklaring. In het Jaarverslag 2008 deed de commissie daarom nog een aanbeveling om meer aandacht te besteden aan de feitenvaststelling bij bijstandsbesluiten en besluiten deugdelijk en kenbaar te motiveren. 3 Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) indiceerde in klassen, waardoor de thuiszorgorganisaties, binnen een marge, zelf konden bepalen hoeveel uur zij daadwerkelijk inzetten. Het college indiceert in uren. In praktijk betekent dit regelmatig dat een lager aantal uren wordt geïndiceerd.

Pagina | 12


Jaarverslag 2009

het college in 2009 voor het eerst. Bij 188 PGB-houders werd een bedrag teruggevorderd, omdat zij dit niet hadden gebruikt (of dit niet konden aantonen). 9 PGB-houders dienden een bezwaarschrift in. In het verslagjaar 2008 zag de commissie het aantal bezwaarschriften over een gehandicaptenparkeerkaart stijgen. Verklaring was het feit dat de adviserende artsen de criteria voor het toekennen van een gehandicaptenparkeerkaart als passagier strikter toepasten. Eind 2009 deed de Rechtbank Assen hierover een uitspraak.4 In 2009 is het aantal bezwaarschriften weer afgenomen. Na het eerste kwartaal van 2009 zijn nauwelijks bezwaarschriften meer binnengekomen. De behandelende afdeling (Gemeentewinkel) denkt dat dit kan worden verklaard door een betere uitleg van de criteria aan de aanvragers. Het aantal bezwaarschriften tegen (verleende of geweigerde) bouw-vergunningen is opnieuw laag. De op 1 juli 2008 inwerking getreden Wet ruimtelijke ordening (Wro) heeft ertoe geleid dat in 2009 een tweetal zaken niet in bezwaar, maar direct in beroep door de Recht-bank is behandeld.5 Het lage aantal bezwaarschriften kan volgens de behandelende afdeling (Gemeentewinkel) verklaard worden door de aandacht voor mogelijke bezwaren in de primaire fase. In het voor-overleg worden mogelijke knelpunten besproken met de aanvrager, zodat deze de aanvraag kan aanpassen. Als tijdens het vooroverleg of na publicatie van een aanvraag blijkt dat derden – bijvoorbeeld buren – het niet met het bouwplan eens zijn, dan worden de derde-belanghebbenden meteen in de procedure betrokken. Regelmatig wordt vastgesteld dat de derden na het overleg geen bezwaarschrift meer hebben ingediend. Vaker dan in voorgaande jaren werd een bezwaarschrift ingediend tegen een legesbesluit. Het gaat hierbij met name om bouwleges, maar er werden ook bezwaarschriften ingediend tegen het heffen (of de hoogte van) leges voor het behandelen van een aanvraag om een gehandicaptenparkeerkaart, een ontheffing op grond van het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens 1990 (RVV 1990), een kapvergunning en een verzoek op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Het aantal bezwaarschriften tegen legesbesluiten was in 2009 met name zo hoog doordat een projectontwikkelaar 19 (bijna gelijkluidende) bezwaar-schriften indiende. De projectontwikkelaar diende in de jaren 2008 en 2009 in totaal 45 aanvragen om bouwvergunning in. Voor elke aanvraag werd afzonderlijk bouwleges in rekening gebracht. De projectontwikkelaar vond het totale bedrag en het bedrag per aanvraag te hoog en diende daarom bezwaar in. Het aantal bezwaarschriften tegen verkeersbesluiten is beperkt. In 2009 werden echter tegen één verkeersbesluit – het besluit om de voorrangsituatie op het kruispunt Riegshoogtendijk/Krakeelsedijk bij Hollandscheveld te wijzigen –

4

Zie hierover meer in paragraaf 4.1. Wanneer een bouwvergunning wordt gevraagd, waarvoor een buitenplanse ontheffing van het bestemmingsplan noodzakelijk is, moet de uniforme openbare voorbereidingsprocedure van afdeling 3.4 Awb worden toegepast. Eén van de gevolgen is dat, bij verlening van de bouwvergunning en de ontheffing, de bezwaarfase wordt overgeslagen. 5

Pagina | 13


Jaarverslag 2009

27 bezwaarschriften ingediend. Dit aantal viel, gelet op het grote aantal ingezamelde handtekeningen, dat aan de raad werd aangeboden, mee.

3.2 Resultaat bezwaarbehandeling Overzicht afhandeling In 2009 bracht de commissie 540 adviezen uit. In 76 gevallen hoefde de commissie geen advies uit te brengen, omdat de indiener het bezwaarschrift introk. In 2010 zal de commissie nog 72 adviezen uit moeten brengen. De bestuursorganen namen 1182 besluiten op bezwaar.6 Voor de bestuursorganen resteert voor 2010 een werkvoorraad van 94 bezwaarschriften:

In bovengenoemde cijfers is geen rekening gehouden met bezwaarschriften, die uiteindelijk niet of op een geheel andere manier zijn afgehandeld. In 2009 waren dit er vijf.7 Intrekkingen en trends De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht voor het op informele wijze omgaan met conflicten (waaronder bezwaarschriften). Bijvoorbeeld door kort na ontvangst van een bezwaarschrift eerst te onderzoeken of het genomen besluit juist is en of overleg met de indiener tot een oplossing zou kunnen leiden. Dit, in plaats van het zo snel mogelijk plannen van een hoorzitting bij de commissie. Een gevolg van de informele wijze van reageren kan zijn dat een bezwaarschrift wordt ingetrokken, voordat het bezwaarschrift ter behandeling aan de commissie wordt voorgelegd. Een intrekking kan het gevolg zijn van het geven van een toelichting op het besluit of van het aanpassen van het besluit. De indiener ontvangt dan een verzoek om het bezwaarschrift in te trekken. Hij kan dit doen door een toegezonden intrekkingsverklaring terug te sturen. Gebeurt dit, dan wordt het bezwaarschrift niet meer behandeld door de commissie. Aangenomen mag worden dat het bezwaarschrift dan naar tevredenheid van de indiener is afgehandeld. Het aantal ingetrokken bezwaarschriften is, ondanks deze ontwikkeling, gedaald (76 in 2009 en 92 in 2008).8 Dit is wel verklaarbaar, omdat het aandeel bezwaarschriften over WOZbeschikkingen en parkeerbelastingen in het totale aantal bezwaarschriften groot is. Bezwaarschriften over parkeer-belastingen of WOZ worden bijna nooit ingetrokken. Dit hangt samen met het feit dat deze bezwaar-schriften bijna nooit leiden tot het nemen van 6

Dit is inclusief de bezwaarschriften, die niet aan de commissie ter advisering zijn voorgelegd. Bij twee bezwaarschriften is wel advies uitgebracht, maar is nooit een besluit op bezwaar genomen. Eén bezwaarschrift is niet behandeld, omdat de indiener overleed. Een ander bezwaarschrift is niet behandeld, omdat de indiener en het college met elkaar in overleg traden, maar vervolgens nooit te kennen hebben gegeven dat de behandeling weer kon worden voortgezet. Ten slotte is één bezwaarschrift niet als zodanig behandeld. Het college heeft daarop gereageerd zonder de bezwaarprocedure te volgen. 8 Hierbij zijn ook bezwaarschriften meegeteld, die feitelijk niet zijn ingetrokken. Regelmatig wordt niet op het intrekkingsverzoek gereageerd, ook al is aan de bezwaren volledig tegemoet gekomen. Deze bezwaarschriften worden als ingetrokken beschouwd. Dit is niet in overeenstemming met artikel 6:21, eerste lid, van de Awb (een bezwaarschrift kan alleen schriftelijk worden ingetrokken), maar wel pragmatisch. 7

Pagina | 14


Jaarverslag 2009

een nieuw primair besluit. Ten opzichte van het aantal bezwaarschriften op jaarbasis, zijn er meer bezwaarschriften ingetrokken dan in 2008:9

In de periode van november 2008 tot en met april 2009 vond bij de afdeling SOZA een proef plaats met het toepassen van premediation (een variant op de zogenoemde Overijsselse methode). In deze periode werd na ontvangst van een bezwaarschrift contact opgenomen met de indiener om te onderzoeken wat precies het bezwaar is en of er een oplossing voor het probleem kan worden gevonden. Na de pilotperiode is de werkwijze onveranderd voortgezet. Uit de gegevens is af te leiden dat steeds meer bezwaarschriften op het gebied van de Wwb worden ingetrokken. Adviezen en trends Wanneer een bezwaarschrift niet wordt ingetrokken brengt de commissie een advies uit en neemt het bestuursorgaan een besluit op bezwaar. De commissie bracht in 2009 540 adviezen uit:

52 bezwaarschriften werden niet-ontvankelijk verklaard, omdat het bezwaarschrift te laat was ingediend of omdat de indiener geen belanghebbende was bij het besluit dat werd bestreden. In iets meer dan de helft van de gevallen, waarin de commissie toekwam aan een inhoudelijke beoordeling, adviseerde de commissie om het bestreden besluit te herroepen. Dit is meer dan in de voorgaande jaren (tussen 25 en 33%). Met name bij parkeerbelastingbezwaarschriften adviseerde de commissie vaak om het besluit te herroepen. De adviezen per onderwerp:10

9

Bij de telling van het aantal bezwaarschriften zijn WOZ-bezwaarschriften buiten beschouwing gelaten, omdat de commissie niet beschikt over informatie ten aanzien van de afhandeling van alle WOZ-bezwaarschriften. 10 Alleen onderwerpen, waarover de commissie 10 keer of vaker een advies uitbracht. Bij parkeerbelastingen en WOZ is geen rekening gehouden met bezwaarschriften, die zonder de commissie zijn afgehandeld.

Pagina | 15


Jaarverslag 2009

Met name ten aanzien van het onderwerp parkeerbelastingen adviseert de commissie veelvuldig om besluiten te herroepen (63%). Dit was altijd al het geval, maar in 2009 gebeurde dit vaker dan in voorgaande jaren. Een dergelijk advies volgt wanneer de indiener van het bezwaarschrift bij zijn bezwaarschrift een afschrift van een parkeerbewijs voegt, dat tijdens het parkeren niet aanwezig was in het voertuig of door de parkeercontroleur niet is gezien. In veel bezwaarschriften is dit de aangevoerde grond. Wanneer in bezwaar wordt aangevoerd dat men geld aan het wisselen was, de parkeerautomaat defect was, de bon is uitgeschreven terwijl men een kaartje aan het kopen was of men door omstandigheden te laat terug was bij de auto, adviseert de commissie om de naheffings-aanslag in stand te laten. In het Jaarverslag 2008 stelde de commissie vast dat het aantal WOZ-beschikkingen, dat in bezwaar wordt herroepen steeds verder afnam. Deze trend heeft zich in 2009 niet verder doorgezet. Ook stelde de commissie vast dat zij ten aanzien van bezwaarschriften op het Pagina | 16


Jaarverslag 2009

gebied van de Wwb steeds vaker adviseerde om het besluit te herroepen. In 2009 is die situatie weer verbeterd. De resultaten ten aanzien van de onderwerpen Wmo, bouwvergunningen en leges zijn vergelijkbaar met eerdere jaren. Hierbij is het al jaren zo dat het overgrote deel van de besluiten in bezwaar standhoudt. Zeer afwijkend is de grafiek ten aanzien van het verkeersbesluit met betrekking tot het kruispunt Riegshoogtendijk/Krakeelsedijk in Hollandscheveld. De commissie achtte slechts 3 van de 27 bezwaarmakers ontvankelijk. De andere bezwaarmakers hadden in de opvatting van de commissie geen bijzonder, individueel belang, dat zich in voldoende mate onderscheidt van andere weg-gebruikers. Ze waren geen belanghebbende. Besluiten op bezwaar en trends Het advies van de commissie wordt meestal overgenomen door de bestuursorganen. Het bestuurs-orgaan besluit dan conform het advies van de commissie tot niet-ontvankelijk verklaring van het bezwaarschrift of (niet-)herroeping van het besluit. Slechts een enkele keer wordt van het advies afgeweken. Het jaar 2009 wijkt op dit punt zeer af van deze trend. Van de 528 besluiten op bezwaren, weken er 127 af van het advies van de commissie. In 122 van die gevallen ging het om een bezwaarschrift over parkeerbelasting, waarbij de indiener een parkeerkaartje meestuurde. De commissie adviseerde, in overeenstemming met de in voorgaande jaren gehanteerde lijn, om deze bezwaarschriften gegrond te verklaren, tenzij het meegestuurde kaartje niet geldig was op het moment dat de naheffings-aanslag werd opgelegd. De heffingsambtenaar heeft echter een andere lijn ingezet. Kort gezegd komt deze erop neer dat het meesturen van een parkeerkaartje niet betekent dat de parkeer-belasting is voldaan. Het kaartje kan op een andere wijze verkregen zijn dan door het inwerpen van geld in de parkeerautomaat. De heffingsambtenaar heeft de naheffingsaanslagen daarom in stand gelaten. Door de adviezen niet te volgen is niet 63% (zie vorige pagina), maar slechts 23%, van de naheffingsaanslagen, waartegen bezwaar werd gemaakt, herroepen. Inmiddels heeft een aantal bezwaarmakers beroep ingesteld. Ten aanzien van een bezwaarschrift over de gemeentelijke heffingen kwam de heffingsambtenaar ook eenmaal tot een andere conclusie dan de commissie. De commissie achtte het bezwaarschrift gegrond, maar de heffingsambtenaar herriep de aanslag niet. Nadat de indiener beroep instelde, deed de heffingsambtenaar dit alsnog. Het college volgde de commissie in een viertal gevallen niet. Tweemaal ging het om terugvordering van verstrekte bijstand. De commissie vond dat het college onvoldoende aangetoond had dat de betrokkene vanaf een bepaalde datum geen recht meer op bijstand had en adviseerde om het besluit te herroepen. Het college besloot anders. Er is beroep ingesteld bij de Rechtbank. De andere twee zaken hadden betrekking op een kapvergunning. In de ene zaak adviseerde de commissie om het bezwaarschrift nietontvankelijk te verklaren (het was te laat ingediend). Het college gaf toch een inhoudelijk oordeel en verstrekte de – in eerste instantie geweigerde – vergunning alsnog. De andere zaak had betrekking op een aan een Vereniging van Eigenaren verleende kapvergunning. De commissie adviseerde om de kapvergunning te herroepen, omdat het college onvoldoende duidelijk had gemaakt waarom de bomen zouden moeten worden gekapt. Het college handhaafde het besluit. In beroep volgde de Rechtbank het college.11

3.3 Termijnen en tijdigheid

11

Zie ook paragraaf 4.1

Pagina | 17


Jaarverslag 2009

In artikel 7:10 van de Awb is bepaald hoeveel tijd de behandeling van een bezwaarschrift in beslag mag nemen (10 weken als er sprake is van een adviescommissie). Per 1 oktober 2009 is de wettelijke termijn verlengd naar 12 weken. Dit in verband met de op die dag ook inwerking getreden Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen (Wet dwangsom). De dag, waarop de termijn begint te lopen, is ook veranderd. Tot 1 oktober 2009 was dat de dag van ontvangst van een bezwaarschrift. Na de wetswijziging begint de termijn zes weken na verzending van het besluit, waartegen bezwaar wordt gemaakt. De behandeltermijn kon eenmaal worden verdaagd met vier weken. Met ingang van 1 oktober 2009 is ook deze termijn langer geworden (6 weken). Ook de mogelijkheden om de behandeltermijn op te schorten gedurende de behandeling zijn toegenomen. Voor belastingbezwaarschriften geldt een afwijkende behandeltermijn. Deze bezwaarschriften moeten afgedaan worden in het kalenderjaar, waarin ze zijn ontvangen, tenzij ze in de laatste zes weken van een kalenderjaar zijn ingediend. Dan is de behandeltermijn hetzelfde als de termijn genoemd in artikel 7:10 Awb). De afwijkende termijn is vastgelegd in artikel 236, tweede lid, Gemeentewet en artikel 30, achtste lid, Wet WOZ. In deze paragraaf wordt aandacht besteed aan de gemiddelde behandelduur van bezwaarschriften. Vervolgens wordt bekeken in hoeverre de bezwaarschriften binnen de wettelijke termijn zijn afgehandeld. Termijnen en trends In 2009 werden bezwaarschriften gemiddeld een stuk sneller afgehandeld dan in de voorgaande jaren. Ook de commissie adviseerde eerder:

De snelste procedure duurde slechts 1,8 weken (een bezwaarschrift parkeerbelasting) en de langste maar liefst 139 weken (een WOZ-bezwaarschrift).12 Het gemiddelde wordt door dit laatste bezwaar-schrift negatief beïnvloed. De middelste waarde (mediaan) is 9,8 weken. Ook dit is een verbetering ten opzicht van vorig jaar (12,5 weken). In het overzicht van bijlage 2 is de gemiddelde behandelduur per onderwerp en per afdeling terug te vinden. Om aan te geven dat de verschillen er groot zijn, is in onderstaande grafiek van een aantal bezwaaronderwerpen de gemiddelde behandelduur weergegeven:13

12

Dit bezwaarschrift werd pas na ruim een jaar aan de commissie voorgelegd. Er waren twee hoorzittingen nodig en er werd daarnaast nog diverse malen informatie uitgewisseld. De commissie bracht uiteindelijk na bijna twee jaar een advies. Vervolgens duurde het nog 9 maanden voordat een besluit op bezwaar werd genomen. 13 Onderwerpen ten aanzien waarvan in 2009 10 of meer bezwaarschriften werden ontvangen.

Pagina | 18


Jaarverslag 2009

WOZ-bezwaarschriften komen in groten getale tegelijkertijd binnen, waardoor de termijn voor het geven van een advies langer is dan het gemiddelde. De heffingsambtenaar doet eerst een her-onderzoek en legt de bezwaarschriften – indien nodig – daarna nog voor aan de commissie. De commissie probeert dan zo snel mogelijk een hoorzitting te plannen. Dit is niet altijd mogelijk, omdat veel dossiers tegelijkertijd en kort voor de zomervakantieperiode binnenkomen. De termijn, waar-binnen de commissie een advies uitbrengt over een legesbezwaarschrift, is veel korter dan het gemiddelde. Dit komt doordat in de meeste gevallen geen hoorzitting hoeft plaats te vinden en de benodigde stukken snel bij het secretariaat van de commissie worden aangeleverd. Ook bij parkeerbelastingbezwaarschriften hoeft in de meeste gevallen geen hoorzitting plaats te vinden. Dat de commissie in die gevallen dan toch gemiddeld 8,6 weken nodig had om te komen tot een advies, komt met name door de 122 parkeerbelastingbezwaarschriften, die in de vorige paragraaf ook zijn genoemd. De heffingsambtenaar wachtte met de afhandeling op een standpunt van het college, voordat de dossiers ter behandeling aan de commissie werden voorgelegd. De commissie was, gezien het grote aantal, niet in staat deze tegelijkertijd af te doen. De bestuursorganen nemen na het advies van de commissie een besluit op bezwaar. Uit de grafiek blijkt dat zij dit ten aanzien van het ene bezwaaronderwerp veel sneller blijken te kunnen dan het andere onderwerp. De heffingsambtenaar (bezwaarschriften parkeerbelastingen, WOZ en leges) heeft slechts ongeveer twee weken nodig. Het college heeft een stuk meer tijd nodig. Het nemen van een besluit door het college vergt ook meer stappen dan het nemen van een besluit door de heffingsambtenaar, maar dit kan het verschil niet geheel verklaren. Gebleken is dat het proces van het nemen van een besluit op bezwaar niet geheel duidelijk is bij alle medewerkers en dat zelfs bij sommige medewerkers in het geheel niet bekend is dat na een advies nog een besluit op bezwaar genomen moet worden. Bij het berekenen van de gemiddelde behandelduur is geen rekening gehouden met bezwaar-schriften, die gedurende de procedure zijn ingetrokken. Een intrekking volgde na gemiddeld 11,6 weken.14 Vroegtijdig contact met de indiener van het bezwaarschrift leidt dus gemiddeld genomen nauwelijks tot een kortere behandelduur van bezwaarschriften. Tijdigheid en trends Uit de gemiddelde behandelduur kan niet goed afgeleid worden in hoeverre de bestuursorganen de bezwaarschriften op tijd (dat wil zeggen: binnen de wettelijke termijn) afhandelen. Door de Wet dwangsom neemt het belang van naleven van de wettelijke termijnen toe. De afhandeltermijn is niet meer slechts een termijn van orde. Een bezwaarmaker kan nu, wanneer het bezwaarschrift niet op tijd wordt afgehandeld, aanspraak maken op een dwangsom.

14

Mediaan: 9 weken

Pagina | 19


Jaarverslag 2009

In het verslagjaar zijn geen dwangsommen verbeurd. Dit was ook nog niet mogelijk. De wet is alleen van toepassing op bezwaarschriften, die na 1 oktober 2009 zijn ingediend. Omdat de behandel-termijn van de Awb ook per die datum is verlengd naar 12 weken, was het in het verslagjaar feitelijk nog niet mogelijk om te laat te zijn met het nemen van een besluit op bezwaar. De gevolgen van de Wet dwangsom zullen dus pas in 2010 echt zichtbaar worden. Gevolgen zijn zeker te verwachten. Een groot deel van bezwaarprocedures, die in 2009 tot een einde kwamen door middel van een besluit op bezwaar of een intrekking, werd binnen de wettelijke termijn afgehandeld (77%). Dit is nagenoeg hetzelfde resultaat als in 2008 (78%). De Awb biedt de mogelijkheid om de wettelijke termijn te verlengen. Sinds de wijziging per 1 oktober 2009 zijn meer opschortings- en verdagingsmogelijkheden opgenomen. In praktijk wordt er nog weinig gebruikt van gemaakt. Zou, in alle gevallen waarin dat mogelijk was, de wettelijke afhandeltermijn maximaal zijn verdaagd, dan zou nog eens 4% van de bezwaarschriften (in totaal dus 81%) binnen de wettelijke termijn afgerond zijn. 149 bezwaarprocedures werden niet binnen de termijn afgerond:

In het Jaarverslag 2008 concludeerde de commissie al dat – met name door het grote aandeel van belastingbezwaarschriften (WOZ, parkeerbelasting en leges) – bezwaarprocedures vaak wel binnen de wettelijke termijn worden afgerond. Ten aanzien van deze bezwaarschriften geldt een andere (meestal langere) wettelijke termijn, terwijl de behandeling vaak juist eenvoudiger is. Ook in 2009 blijkt dat de heffingsambtenaar belastingbezwaarschriften bijna altijd binnen de wettelijke termijn afhandelt (98%), terwijl het college (de overige bezwaarschriften) juist meestal te laat is (in slechts 26% van de gevallen binnen de wettelijke termijn).

3.4 Rechterlijke uitspraken Nadat een besluit op het bezwaarschrift is genomen, heeft de bezwaarmaker (of een derdebelang-hebbende) nog de mogelijkheid om in beroep te gaan en eventueel daarna nog in hoger beroep. De uitspraken van de rechterlijke instanties zijn ook voor de commissie interessant, omdat daaruit blijkt of de commissie een juiste afweging heeft gemaakt. In bijlage 3 zijn alle uitspraken in beroep en hoger beroep opgenomen van zaken waar de commissie bij betrokken is geweest.15 De commissie zal deze uitspraken hier kort aanstippen. Ook de uitspraken op verzoeken om voorlopige voorzieningen komen aan de orde. In het vierde hoofdstuk komen enkele belangwekkende uitspraken uitgebreider aan de orde. Voorlopige voorzieningen 15

Niet alle beroepszaken hebben betrekking op zaken, waarbij de commissie in bezwaar betrokken is geweest. Bij milieu- en ruimtelijke ordeningszaken kan een burger rechtstreeks in beroep bij de Raad van State, WOZ-bezwaarschriften worden niet door de commissie behandeld als niet expliciet is aangegeven dat men wil worden gehoord en tegen bouwvergunningen, waarbij ontheffing van het bestemmingsplan is verleend, kan een burger rechtstreeks in beroep bij de Rechtbank.

Pagina | 20


Jaarverslag 2009

In 2009 werden tijdens de bezwaarprocedure acht verzoeken om voorlopige voorziening ingediend. Daarvan werden er vier ingetrokken. Twee verzoeken werden niet-ontvankelijk verklaard, omdat verzoekers verzuimden het griffierecht te betalen. Tweemaal beoordeelde de Voorzieningenrechter het verzoek inhoudelijk. In beide gevallen werd het verzoek afgewezen. In het ene geval was de Voorzieningenrechter van mening dat geen sprake was van spoedeisend belang (Wet voorkeursrecht gemeenten) en in het andere geval oordeelde de Voorzieningenrechter dat het bezwaarschrift geen redelijke kans van slagen had (kapvergunning). Het onderliggende bezwaarschrift werd daarna door de bezwaarmaker ingetrokken. De commissie heeft dus alleen ten aanzien van het bezwaarschrift over de Wet voorkeursrecht gemeenten nog een advies uitgebracht. De commissie adviseerde om het besluit in stand te laten. Een verzoek om voorlopige voorziening kan ook hangende beroep worden ingediend. Dit is in 2009 eenmaal voorgekomen. Het ging hierbij om een kapvergunning. De verleende vergunning werd in een eerste uitspraak geschorst. Kort daarna deed de Voorzieningenrechter uitspraak in de hoofdzaak (kortsluiten). Het beroep tegen de verleende kapvergunning werd ongegrond verklaard. Deze uit-spraak strookte niet met het advies van de commissie.16 Beroep In 2009 werd 22 maal een beroepschrift ingediend bij de Rechtbank. 21 beroepszaken kwamen tot een einde, waarvan vier door intrekking. Een aantal beroepschriften werd ingetrokken nadat het bestuursorgaan alsnog een ander besluit nam. Dit is opmerkelijk, omdat juist de bezwaarprocedure bedoeld is voor volledige heroverweging van een besluit. De Rechtbank verklaarde vier beroepschriften niet-ontvankelijk. In twee gevallen verzuimde de indiener om het griffierecht te betalen en in een ander geval om het beroepschrift tijdig in te dienen. Niet-ontvankelijk verklaard werd ook het beroepschrift tegen een beschikking, waarin het recht op uitkering op grond van de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) werd herzien en teveel betaalde uitkering werd teruggevorderd. Dit omdat de Rechtbank van mening was dat het beroepschrift als bezwaarschrift behandeld had moeten worden. Het primaire besluit betrof namelijk alleen het terugvorderen van bijstand. De commissie constateerde dat het recht op uitkering eerst herzien had moeten worden en adviseerde om dit alsnog te doen. Het college besloot aldus, zodat het besluit op bezwaar bestond uit een herziening van het recht op uitkering en het terugvorderen van teveel betaalde uitkering. De Recht-bank oordeelde echter dat het besluit hierdoor een andere wettelijke grondslag had gekregen. Tegen het herzieningsbesluit zou eerst bezwaar gemaakt moeten worden. In deze zaak is door het college hoger beroep ingesteld. In acht zaken oordeelde de Rechtbank dat het beroep ongegrond was. Een daarvan viel op door de zeer lange behandelduur bij de Rechtbank (bijna drie jaar). Vier beroepschriften werden door de Rechtbank gegrond verklaard. In twee gevallen kwam dit overeen met het advies van de commissie. Het ging om een fraudezaak (samenwoning). Het college had naar het oordeel van de commissie en de Rechtbank onvoldoende bewezen dat al bij aanvang van het recht op bijstand werd gefraudeerd. In de twee andere gevallen moet ook de commissie lering trekken uit de uitspraken. Het ging om een besluit tot terugvordering van bijstand, vanwege het ontvangen van middelen door het verkopen van een stuk grond uit een erfenis (de periode waarover de bijstand werd teruggevorderd was niet juist vastgesteld). De andere zaak betrof de weigering om een gehandicaptenparkeerkaart toe te kennen. Het college had – in navolging van de commissie – gekozen voor een letterlijke interpretatie van het criterium ‘continu afhankelijk’. De Rechtbank vond deze keuze onvoldoende gemotiveerd17. 16 17

Zie ook paragraaf 4.1 Zie ook paragraaf 4.1

Pagina | 21


Jaarverslag 2009

Hoger beroep In 2009 zijn vier uitspraken gedaan in hoger beroep. Het hoger beroep van het college over een verleende bouwvergunning met vrijstelling werd door de Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State (ABRvS) gegrond verklaard. Het college (en ook de commissie) was van mening dat concurrentiebelangen niet meegewogen hoeven te worden bij het verlenen van een vrijstelling ten behoeve van een nieuw fitnesscentrum. De Rechtbank Assen kwam in 2008 echter tot een ander oordeel. De ABRvS volgde het standpunt van het college.18 Het fitnesscentum heeft zich uiteindelijk niet in Hoogeveen gevestigd. Het in 2006 genomen besluit over de hoogte van het budget voor nieuwbouw van een schoolgebouw heeft tot in hoogste instantie stand gehouden. Het hoger beroep werd ongegrond verklaard.19 Ditzelfde geldt voor een besluit uit 2006 tot toekenning van bijstand met ingang van een bepaalde datum. De Centrale Raad van Beroep (CRvB) oordeelde – net als de Rechtbank Assen, het college en de commissie – dat er geen sprake was van bijzondere omstandigheden, die een eerdere ingangs-datum rechtvaardigen.20 Een andere uitspraak van de CRvB was verrassender. Het betrof een besluit, waarbij een maatregel was opgelegd van 100% gedurende zes maanden op grond van de Maatregelenverordening Wwb. De CRvB oordeelde dat terecht een maatregel was opgelegd, maar verkortte de duur ervan, omdat de ingangsdatum niet juist was vastgesteld en de betrokkene gedurende de periode van de maat-regel naar een andere gemeente was verhuisd.21

18

ABRvS, 15 april 2009, LJN: BI1045 ABRvS, 18 maart 2009, LJN: BH6359 20 CRvB, 5 januari 2009, LJN: BH0957 21 CRvB, 20 januari 2009, LJN: BH3341. Zie ook paragraaf 4.1 19

Pagina | 22


Jaarverslag 2009

4. Uitgelicht In dit hoofdstuk licht de commissie enkele bijzondere ontwikkelingen en zaken uit. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op het gebied van wetgeving, beleid en de jurisprudentie. Ook worden enkele bijzondere zaken genoemd. In de tweede paragraaf blikt de commissie vooruit naar het jaar 2010.

4.1 Opvallend in 2009 Wetswijzigingen De voor de commissie meest relevante wetswijzigingen waren de inwerkingtreding van de Vierde Tranche van de Awb per 1 juli 2009 en de Wet dwangsom per 1 oktober 2009. Beide wetten leidden tot nieuwe onderdelen in de Awb. Bij de Vierde Tranche ging dit (onder meer) om een titel over bestuursrechtelijke geldschulden en een hoofdstuk over bestuurlijke handhaving. Deze nieuwe onderdelen zouden kunnen leiden tot extra bezwaarschriften. Vooralsnog is dit uitgebleven. De Wet dwangsom heeft ook nog geen grote gevolgen gehad. Jurisprudentie De Rechtbank deed een uitspraak in het beroep tegen een afgewezen gehandicaptenparkeerkaart voor een passagier. Vanaf 2008 werd de commissie meerdere malen geconfronteerd met een bezwaarschrift van een gehandicapte, die jarenlang wel, maar nu niet meer in aanmerking kwam voor een dergelijke kaart. In bezwaar draaide het telkens om de vraag wat bedoeld is met het criterium dat de aanvrager voor het vervoer van deur tot deur ‘continu afhankelijk’ moet zijn van de bestuurder om in aanmerking te komen voor een passagierskaart. Het college interpreteerde het begrip ‘continu afhankelijk’ letterlijk. Hoewel de commissie zich realiseerde dat het criterium dan erg strikt is, adviseerde zij toch om de afwijzingsbesluiten in stand te laten. De Rechtbank oordeelde dat het college onvoldoende duidelijk had gemaakt dat de letterlijke interpretatie de juiste was. Het college heeft inmiddels een nieuw besluit op bezwaar genomen. Hiertegen is opnieuw beroep ingesteld. Een andere uitspraak met consequenties voor de uitvoeringspraktijk is een uitspraak van de CRvB in het hoger beroep tegen een maatregel.22 Een bijstandsgerechtigde kan te maken krijgen met een maatregel, wanneer hij verplichtingen op grond van de wet niet of onvoldoende nakomt. Het onder-havige geval betrof een maatregel van 100% gedurende zes maanden. De CRvB oordeelde dat het college een onjuiste ingangsdatum had gehanteerd. Het college heeft de praktijk om een maatregel op te leggen met ingang van de maand, waarover de bijstand nog niet is uitbetaald. Dit kan dus een datum in het verleden zijn. Volgens de CRvB mag een maatregel alleen worden opgelegd met ingang van een datum, die is gelegen ná de datum van het besluit, waarbij de maatregel wordt opgelegd. De commissie adviseert sinds de uitspraak in overeenstemming met de uitspraak. Nieuwe bezwaaronderwerpen Nieuw voor de commissie waren de bezwaarschriften gericht tegen het terugvorderen van PGB voor huishoudelijke hulp. In juli 2009 vorderde het college bij een groot aantal PGBhouders een bedrag terug, omdat zij het voor 2008 ontvangen bedrag niet of niet geheel hadden opgemaakt of dit niet voldoende konden aantonen. Veel voorkomende bezwaren waren dat niet duidelijk was welke kosten moeten worden verantwoord, welke bewijsstukken daarvoor nodig zijn en dat de eigen bijdrage niet uit het PGB mag worden betaald. PGB-houders besteedden en verantwoordden het budget veelal op dezelfde manier 22

CRvB, 20 januari 2009, LJN: BH3341

Pagina | 23


Jaarverslag 2009

als toen zij het PGB ontvingen van het Zorgkantoor. Nu kregen zij een terugvorderingsbesluit, terwijl de verantwoording voorheen door het Zorgkantoor werd goedgekeurd. De commissie heeft in de meeste gevallen geadviseerd om het besluit in stand te laten. Dit omdat de verplichtingen ten aanzien van de besteding en verantwoording niet zijn veranderd ten opzichte van het verleden en de besluiten van het college in de meeste gevallen ook niet onjuist waren. Eén PGB-houder heeft beroep ingesteld. Bezwaarschriften van bewoners van recreatiewoningen tegen handhavingsbesluiten zijn uitgebleven. De behandelende afdeling (Veiligheid) kondigde begin 2009 aan een groot aantal bezwaar-schriften te verwachten van bewoners, tegen wie handhavend zou worden opgetreden, omdat zij – zonder gedoogbeschikking – een recreatiewoning permanent bewonen. Wijze van afhandelen In het vorige hoofdstuk noemde de commissie al dat er steeds meer aandacht is voor het informeler afdoen van geschillen: er was een proef bij de afdeling SOZA met premediation, bij Wmo en bouw-vergunningen wordt getracht bezwaarschriften te voorkomen door potentiële bezwaarmakers actief in het primaire besluit te betrekken en ook bij kapvergunningen wordt vaak eerst met de bezwaar-maker overlegd, voordat het bezwaarschrift aan de commissie wordt voorgelegd. De commissie is positief over deze ontwikkeling. Wanneer bezwaarprocedures door een goede toelichting op het besluit voorkomen kunnen worden of in een vroegtijdig stadium worden ingetrokken, omdat er een oplossing is gevonden, dan is dat alleen maar wenselijk. In de voorgaande jaarverslagen concludeerde de commissie dat het aantal WOZbezwaarschriften waarschijnlijk niet zal afnemen, maar dat nog meer gezocht moet worden naar de meest efficiënt mogelijke wijze van behandelen. De commissie heeft in 2009 haar werkwijze ten aanzien van het plannen van hoorzittingen aangepast. Een ervaring uit voorgaande jaren was dat bezwaarmakers regelmatig vlak voor de hoorzitting aangaven toch af te zien van de mogelijkheid om gehoord te worden. Ook kwamen indieners regelmatig niet opdagen bij de zittingen. De commissie heeft nu daarom telkens eerst het verweerschrift van de heffingsambtenaar aan de bezwaarmaker toe-gezonden met daarbij een verzoek om aan te geven of hij nog steeds gehoord wil worden. Bijna de helft van de bezwaarmakers gaf aan dat dit niet meer nodig was. In die gevallen heeft de commissie het bezwaarschrift geretourneerd naar de heffingsambtenaar, die de waarde vaststelde op het in het verweerschrift genoemde bedrag. Bijzondere zaken In het vorige hoofdstuk beschreef de commissie al het verschil van inzicht met de heffingsambtenaar over parkeerbelastingbezwaarschriften, waarbij een parkeerkaartje is gevoegd. De commissie is van mening dat de parkeerder, wanneer het parkeerkaartje geldig was op het tijdstip waarop de aanslag is opgelegd, voldoende heeft aangetoond dat hij de parkeerbelasting heeft betaald. Reeds betaalde parkeerbelasting mag niet worden nageheven (artikel 20 Algemene Wet inzake Rijksbelastingen (AWR)). De commissie ziet zich in deze lijn vooralsnog bevestigd door diverse rechterlijke uitspraken, waaronder uitspraken van de Hoge Raad.23 In haar adviezen heeft de commissie aangegeven dat het in feite niet relevant is waar het kaartje zich op het moment van het parkeren bevond. Omdat controle niet mogelijk is als het kaartje niet in het voertuig aanwezig is, is het het beste dat het kaartje in de auto ligt. Wanneer dat niet het geval is, betekent dat niet per definitie dat de parkeer-belasting niet is betaald. De heffingsambtenaar heeft echter een andere lijn ingezet. Wanneer een parkeerkaartje niet duidelijk zichtbaar achter de voorruit ligt, dan beschouwt de heffingsambtenaar de parkeerbelasting als niet betaald. De door de parkeercontroleur opgelegde naheffingsaanslag wordt dus in stand gehouden. De heffingsambtenaar ziet zijn 23

Bijvoorbeeld Hoge Raad, 8 januari 1997, LJN:AA3200 en Hoge Raad, 11 januari 2008, LJN: BC1593

Pagina | 24


Jaarverslag 2009

standpunt vooralsnog bevestigd in een aantal uitspraken van lagere rechterlijke instanties.24 Inmiddels is een aantal beroepschriften ingediend. Het is wenselijk dat duidelijke uitspraken een basis gaan vormen voor de uitvoerings-praktijk. Voor veel beroering zorgde de wijziging van de verkeerssituatie op het kruispunt Riegshoogtendijk/ Krakeelsedijk. Een groot aantal handtekeningen werd overhandigd aan de gemeenteraad en tegen het besluit van het college tot het wijzigen van de voorrangssituatie werden diverse bezwaar-schriften ingediend. Omdat de bezwaarschriften gericht waren tegen hetzelfde besluit, besloot de commissie één hoorzitting te houden. Om ruimte te kunnen bieden aan alle bezwaarmakers en eventueel andere geïnteresseerden, is gebruik gemaakt van de Raadzaal. Ook het onderwerp kapvergunning leidde menigmaal tot beroering. In de eerste plaats is hierover op te merken dat artikel 43 van de nieuwe Algemene plaatselijke verordening (APV) nog steeds niet in werking is getreden. Op grond van dit artikel hoeft in de toekomst alleen nog voor bomen op een speciale lijst een kapvergunning aangevraagd te worden. Voor andere bomen vervalt de vergunning-plicht. Het gevolg van deze wijziging kan zijn dat het aantal bezwaarschriften afneemt, omdat er minder besluiten worden genomen, waartegen bezwaar kan worden gemaakt. In 2009 behandelde de commissie een aantal bezwaarschriften op basis van nog geldende artikel 68 van de oude APV. Bijzonder waren de bezwaarschriften tegen de kap van de eik bij het kruispunt Stationsstraat/ Crerarstraat en van vijf populieren aan de Sperwerlaan. De bezwaarschriften tegen de kap van de eik werden te laat en vlak voor de geplande kap ingediend. De bezwaarschriften en ook het verzoek om voorlopige voorziening bij de Voorzieningenrechter hebben de kap van de eik niet kunnen tegen-houden. Het bezwaarschrift tegen de kap van de populieren aan de Sperwerlaan was bijzonder, met name vanwege het feit dat het was ingediend door omwonenden, waaronder eigenaren van de flatgebouwen aan de Sperwerlaan, terwijl de kapvergunning was aangevraagd door het bestuur van de Vereniging van Eigenaren. Tijdens de ledenvergadering, die na de hoorzitting werd gepland, stemde een meerderheid van de eigenaren vóór de kap. Dit terwijl de meerderheid ook de hand-tekeningenlijst bij het bezwaarschrift tégen de kap had getekend. Tegen legesbesluiten werd in 2009 vaker dan gebruikelijk bezwaar gemaakt. Vaak is de bezwaar-grond dat het in rekening brengen van leges of bedrag van de leges niet reëel is. Bezwaar maken tegen een legesaanslag biedt over het algemeen weinig soelaas. In bezwaar ligt namelijk de vraag of de aanslag in overeenstemming is met de Legesverordening voor en niet de vraag of de Leges-verordening rechtvaardig is of de vraag of het college al dan niet terecht een dienst in een bepaalde vorm heeft uitgevoerd. Dit is alleen anders wanneer de belastingheffing kennelijk onredelijk is. De commissie constateerde in bijna alle gevallen dat het heffen van leges en de hoogte ervan in overeenstemming was met de door de raad vastgestelde Leges-verordening.

4.2 Vooruitblik 2010 Wabo Naar verwachting treedt op 1 juli 2010 de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking. De Wabo heeft tot doel administratieve lasten voor burgers en bedrijven te verminderen, procedures te versnellen, transparantie van de overheid te vergroten en de dienstverlening aan burgers en bedrijven te verbeteren. Deze doelen moeten worden bereikt door de toestemmingen, die nodig zijn voor fysieke projecten, te integreren in één omgevingsvergunning. Het gaat dan onder meer om bouw-, kap- en milieuvergunningen. Tegen de omgevingsvergunning kan bezwaar gemaakt worden bij het bestuursorgaan dat 24

Rechtbank Zwolle, 1 oktober 2007, LJN: BB8857 en Hof Amsterdam, 27 augustus 2009, LJN: BJ6273

Pagina | 25


Jaarverslag 2009

het besluit heeft genomen. De commissie zal ongetwijfeld gevolgen van de Wabo ondervinden. De te behandelen bezwaarschriften kunnen daarnaast een stuk complexer zijn. Daarnaast kan het aantal bezwaarschriften afnemen, omdat er minder besluiten worden genomen. Ook is het mogelijk dat gemeentelijke vergunningen geïntegreerd worden in een omgevingsvergunning van een hogere instantie (bijvoorbeeld provincie). De bezwaarprocedure loopt dan niet meer bij de gemeente, maar bij die hogere instantie. In een aantal gevallen zal een belang-hebbende direct in beroep bij de Rechtbank kunnen. De bezwaarschriftenprocedure wordt dan over-geslagen. Wet dwangsom De gevolgen voor de bezwaarbehandeling van de Wet dwangsom zullen in 2010 zichtbaar worden. Het is te verwachten dat bestuursorganen in gebreke gesteld worden, omdat bezwaarschriften nog regelmatig niet binnen de wettelijke termijn worden afgehandeld. Wanneer een bezwaarmaker het bestuursorgaan ingebreke stelt, vanwege het niet tijdig beslissen op bezwaar, heeft het bestuurs-orgaan daarna nog twee weken om op het bezwaar te beslissen. Gebeurt dat niet, dan verbeurt het bestuursorgaan een dwangsom oplopend tot € 40,- per dag (maximum van € 1.260,-). Om dwangsommen te voorkomen is het zaak dat de bestuursorganen maximaal gebruik gaan maken van de opschortings- en verdagingsmogelijkheden. Dat gebeurt nu nauwelijks. Natuurlijk is het nog beter om ervoor te zorgen dat bezwaarschriften op tijd worden afgehandeld. Dit moet, vanwege de opschortings- en verdagingsmogelijkheden, mogelijk zijn. Indien nodig, zal ook de commissie haar eigen werkwijze kritisch tegen het licht houden. Kapvergunning Zodra het nieuwe artikel 43 APV in werking treedt, zal naar verwachting het aantal bezwaarschriften met betrekking tot verleende of geweigerde kapvergunningen afnemen. Een kapvergunning is dan nog slechts nodig als de te kappen boom op de bomenlijst staat. De bomenlijst komt momenteel tot stand. Bedrijveninvesteringszone Nieuw onderwerp voor de commissie zou de bedrijveninvesteringzone (BIZ) kunnen worden. Een meerderheid van de ondernemers in het stadscentrum heeft in 2009 voor een ondernemersfonds van en voor bedrijven gestemd. De BIZ maakt gezamenlijke investeringen in het centrum mogelijk met als doel een beter renderend economisch stadscentrum. Uitvloeisel is een heffing te betalen aan de gemeente op basis van de Verordening BI-zone centrumgebied Hoogeveen 2010. De heffing is gekoppeld aan de WOZ-waarde. Wet WOZ Het is moeilijk om een inschatting te maken van het aantal WOZ-bezwaarschriften dat zal worden ingediend. Uit de berichtgeving leidt de commissie af dat de WOZ-waarde een vergelijkbare hoogte zal hebben als het voorgaande jaar. Gelet op de dalende huizenprijzen verwachten eigenaren wellicht dat de WOZ-waarde wel zal dalen. Dit zou een reden kunnen zijn om bezwaar te maken. De commissie verwacht toch minder WOZ-bezwaarschriften te hoeven behandelen. Dit hangt samen met het feit dat de behandelende afdeling (BMO-ID) heeft aangegeven meer telefonisch contact te zoeken met bezwaarmakers. Onderzocht zal worden of de vastgestelde waarde juist is. Wanneer dat het geval is, zal mondeling een uitleg worden gegeven en worden uitgelegd wat het vervolg van de procedure is. Verwachting is dat veel minder bezwaarmakers daarna nog behoefte hebben om door de commissie te worden gehoord. Pagina | 26


Jaarverslag 2009

5. Samenvatting, conclusies en aanbevelingen In dit hoofdstuk geven we – voor de lezer met weinig tijd – eerst een samenvatting van de cijfers uit dit jaarverslag (paragraaf 5.1). Daarna doen we enkele aanbevelingen (paragraaf 5.2).

5.1 Samenvatting Aantal bezwaarschriften Het totale aantal bezwaarschriften was in 2009 1275. Dit is minder dan het gemiddelde van de afgelopen jaren (1.440). Het aantal WOZ- en parkeerbelastingbezwaarschriften verschilt jaarlijks sterk. Het aantal overige bezwaarschriften is stabiel (gemiddeld 256). In 2009 waren dit er 237. Opvallende ontwikkelingen in de aantallen zijn: Wet WOZ: veel minder bezwaarschriften (van 941 in 2008 naar 693 in 2009). Geen verklaring; Parkeerbelasting: aantal (341) laag ten opzichte van 2008 (765), maar hoog ten opzichte van de daaraan voorafgaande jaren (minder dan 100). Verklaring: vanaf eind 2007 meer controle op naleving betalingsplicht; Wet werk en bijstand: veel minder bezwaarschriften (63) dan in voorgaande jaren (ruim 100). Mogelijke verklaringen: minder repeatplayers (mensen, die in een korte periode meerdere bezwaar-schriften indienen) en wijziging in fraudebeleid; Wet maatschappelijke ondersteuning: stijgende lijn (van 18 in 2005 naar 51 in 2009). Verklaring: overgang besluitvorming over huishoudelijke hulp naar gemeenten; Gehandicaptenparkeerkaarten: aantal bezwaarschriften (7) lager dan in 2008 (13). Vanaf dat jaar werden de criteria strikter toegepast; Bouwvergunningen: aantal bezwaarschriften is structureel laag (11 in 2009). Mogelijke verklaring: aandacht voor mogelijke bezwaren in primaire besluitvorming; Legesbesluiten: hoog aantal bezwaarschriften (37 tegen maximaal 15 in voorgaande jaren). Verklaring: 19 bezwaarschriften van één projectontwikkelaar; Verkeersbesluiten: hoog aantal bezwaarschriften (27 tegen maximaal 5 in voorgaande jaren). Verklaring: bezwaargevoelig verkeersbesluit (wijziging voorrangssituatie Riegshoogtendijk/Krakeelsedijk). Lees meer over aantallen en trends in paragraaf 3.1. Resultaat bezwaarbehandeling De commissie bracht 540 adviezen uit. In 10% van de gevallen was het bezwaarschrift nietontvankelijk (te laat ingediend of indiener geen belanghebbende), in 44% van de gevallen werd geadviseerd om het besluit in stand te houden en in overige 46% van de gevallen werd geadviseerd om het besluit te herroepen. Met name parkeerbelastingbezwaarschriften moesten volgens de commissie vaak worden herroepen (63%). De bestuursorganen namen 1182 besluiten op bezwaar. In voorgaande jaren werd slechts in enkele gevallen afgeweken van het advies van de commissie. In 2009 namen de bestuursorganen 127 keer het advies van de commissie niet over. Het ging hierbij meestal om bezwaarschriften tegen een naheffingsaanslag parkeerbelastingen. De commissie adviseerde in 122 gevallen, waarbij de indiener een parkeerkaartje met het bezwaarschrift had meegestuurd, om de naheffingsaanslag in te trekken, maar de heffingsambtenaar volgde deze adviezen niet op. Pagina | 27


Jaarverslag 2009

76 bezwaarschriften werden ingetrokken. Dit is minder dan in 2008 (92). In 2008 en 2009 werd een kleiner percentage van het aantal ontvangen bezwaarschriften ingetrokken dan in de daaraan voor-afgaande jaren. Dit is te verklaren door het grote aantal WOZ- en parkeerbelastingbezwaarschriften dat in deze jaren werd behandeld. Afdeling SOZA deed een proef met het toepassen van mediation-vaardigheden (na ontvangst van een bezwaarschrift zo spoedig mogelijk contact opnemen met de indiener om te kijken of een oplossing mogelijk is). In 2009 werd 42% van de bezwaarschriften bij deze afdeling ingetrokken. Dit is meer dan in de voorgaande jaren. Lees meer over de resultaten van de bezwaarbehandeling in paragraaf 3.2. Termijnen en tijdigheid De gemiddelde behandelduur van bezwaarschriften is afgenomen (13 weken in 2009 en 16 weken in 2008). Ook de commissie adviseerde sneller (in 2009 na gemiddeld 10 weken en in 2008 na gemiddeld 12 weken). De behandelduur verschilt per bezwaaronderwerp. Bezwaarprocedures tegen legesbesluiten duren gemiddeld het kortst (5,2 weken) en bezwaarprocedures tegen WOZ-beschikkingen het langst (25,7 weken). Verklaring is dat bij legesbezwaarschriften geen hoorzitting wordt gehouden. Bezwaarschriften tegen WOZbeschikkingen komen in groten getale tegelijkertijd binnen. 77% van de bezwaarschriften werd binnen de wettelijke termijn afgehandeld en 23% buiten de termijn. Voor WOZ- en parkeerbelastingbezwaarschriften geldt een (veelal) langere wettelijke termijn. Van deze bezwaarschriften werd 2% buiten de wettelijke termijn afgehandeld. Ten aanzien van de overige bezwaarschriften werd maar liefst 74% buiten de wettelijke beslistermijn afgerond. Lees meer over termijnen van afhandeling en tijdigheid in paragraaf 3.3.

5.2 Conclusies en aanbevelingen Conclusies Het aantal bezwaarschriften is moeilijk op voorhand in te schatten. Een toename betekent niet altijd dat sprake is van slechtere (primaire) besluitvorming: ook tegen een goed besluit staat de bezwaar-mogelijkheid open. Wel is het zaak om onnodige bezwaarschriften te voorkomen. Met onnodig bedoelt de commissie bezwaarschriften die worden ingediend, omdat het besluit niet wordt begrepen. De commissie wees in het vorige jaarverslag in het bijzonder op bijstandszaken. In bezwaarprocedures moest de commissie regelmatig concluderen dat een betere uitleg een bezwaar-schrift had kunnen voorkomen (kenbare motivering) of dat voor het genomen besluit geen afdoende motivering bestond (deugdelijke motivering). Het aantal Wwb-bezwaarschriften is in 2009 sterk af-genomen en meer besluiten hielden in bezwaar stand. Of dit komt door een betere feitenvaststelling en motivering van besluiten, is niet met zekerheid te zeggen. De proef bij SOZA met het toepassen van mediationvaardigheden heeft ertoe geleid dat meer bezwaarschriften zijn ingetrokken. Het op informele wijze omgaan met geschillen lijkt dus vruchten af te werpen. De gemiddelde behandeltermijn is behoorlijk afgenomen. 194 bezwaarschriften werden echter niet binnen de wettelijke behandeltermijn afgehandeld. Het nemen van een besluit op bezwaar is soms onnodig vertraagd, doordat het proces van het nemen van een besluit op bezwaar onvoldoende duidelijk is. Besluiten werden daardoor niet genomen of niet verzonden. Van de mogelijkheid om de behandeltermijn te verlengen wordt nauwelijks gebruik gemaakt. Pagina | 28


Jaarverslag 2009

De bestuursorganen (met name de heffingsambtenaar in parkeerbelastingzaken) heeft in een groot aantal zaken een ander besluit genomen dan dat de commissie had geadviseerd. Afwijken van het advies van de commissie is ongebruikelijk. Bij de parkeerbelastingbezwaarschriften is de afwijking wel goed gemotiveerd. De werkwijze van het opleggen van een maatregel op grond van de Wwb komt niet overeen met de jurisprudentie. Zie hierover paragraaf 4.1. Aanbevelingen De conclusies leiden tot de volgende aanbevelingen: 1. Doorgaan met het zoeken naar mogelijkheden voor een informelere wijze van omgaan met geschillen (zowel in het primaire proces als in de bezwaarfase), bijvoorbeeld door meer contact-momenten te creëren. De commissie heeft begrepen dat aan de proef bij SOZA een vervolg zal worden gegeven. 2. Handel bezwaarschriften sneller – in ieder geval binnen de wettelijke behandeltermijn – af. Bijvoorbeeld door: a. Termijnbewaking; b. Het proces voor het nemen van een besluit op bezwaar in beeld te brengen of bekend te maken; c. Wanneer de termijn niet kan worden gehaald: gebruik maken van de opschortings- en verdagingsmogelijkheden. 3. Bij het opleggen van een maatregel op grond van de Wwb rekening houden met de jurisprudentie. Ten aanzien van het afwijken van de adviezen van de commissie in parkeerbelastingzaken doet de commissie geen aanbeveling. De jurisprudentie zal uitwijzen of het standpunt van de commissie of van de heffingsambtenaar voor het juiste gehouden moet worden.

Pagina | 29


Pagina | 30

Jaarverslag 2009


Jaarverslag 2009

Bijlage 1 Lijst van afkortingen ABRvS APV Awb AWR BC BIZ BMO BOB CIZ CRvB DuBo GBA GPK ID IOAW

Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State Algemene plaatselijke verordening Algemene wet bestuursrecht Algemene Wet inzake Rijksbelastingen Bedrijfscontrol bedrijveninvesteringszone Bestuurs- en Managementondersteuning besluit op bezwaar Centrum Indicatiestelling Zorg Centrale Raad van Beroep duurzaam bouwen gemeentelijke basisadministratie gehandicaptenparkeerkaart Interne Dienstverlening Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers IOAZ Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen OZB onroerend zaakbelasting PGB persoonsgebonden budget RVV 1990 Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens SOZA Sociale Zaken Wabo Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Wet WOZ Wet Waardering onroerende zaken Wmo Wet maatschappelijke ondersteuning Wob Wet openbaarheid van bestuur Wro Wet ruimtelijke ordening WVG Wet voorzieningen gehandicapten Wwb Wet werk en bijstand

Pagina | 31


Jaarverslag 2009

gemiddelde termijn uitbrengen advies

aantal BOB

inhoud: conform

gemiddelde termijn uitbrengen BOB

commissie

gemeente

herroepen

351

niet herroepen

352

inhoud advies nietontvankelijk

1

aantal adviezen

1

niet / anders afgehandeld

1

ingetrokken / afzien horen

gemeente

werkvoorraad 2009 commissie

gemeente

commissie

werkvoorraad 2008

2009 ingekomen

Bijlage 2 Overzicht behandelde bezwaarschriften

4,30

1

1

5,30

0

0

19

20

1

1

inhoud BOB

werkvoorraad 2010

BMO / BC leges

1

1

BMO / ID parkeerbelasting*

11

10

341 1

1

1

WOZ+heffingen*

4

4

92

96

totalen

15

14

434

449

1 3

4

11

DuBo

1

1

evenementenvergunning

1

1

1

1

2

1

rechtspositie

1

332

96

53

39

448

54

1

1

1

0

14

15

1

15

108

209

8,60

330

208

10,33

26

13

23,17

39

38

25,63

4

4

15

134

222

10,13

369

246

11,95

24

25

0

0

10

1

8

1

10,00

10

10

14,36

3

4

1

1

1

2,30

1

1

4,40

0

0

1

0

1

1

0 0

371

GEMEENTEWINKEL APV bouwvergunningen

GBA

1

GPK

4

4

7

11

11

3

leges

3

5

35

38

40

5

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

ontheffing bestemmingsplan rechtspositie sloopvergunning

0 1

7

19,80

0

0

7

7

18,81

0

0

2,74

31

31

5,15

4

4

0

1

1

0

0

0

0

1

1

speelautomatenhalverg.

1

1

1

1

1

Wmo

8

10

51

59

61

18

1

27

totalen

20

26

110

129

135

30

3

74

onderwijs

3

3

4

7

7

subsidie

1

1

4

5

5

1

totalen

4

4

8

12

12

1

7

1

11,49

29 1

1 1

26

2

0 3

0

0

22

5

12,37

21

21

17,89

13

21

63

8

8,06

71

71

11,76

23

32

7

7

MENS &WERK

Pagina | 32

0 2 0

2

2 0

2

13,00 0

13,00

0

0

2

4

9

11

aantal BOB

inhoud: conform

gemiddelde termijn uitbrengen BOB

commissie

gemeente

27

18,57

0

0

5

5

7,46

5

5

19,92

1

3

1

1

9,10

1

1

24,40

0

0

0

7,73

6

6

20,67

1

3

1

7,10

1

1

18,80

0

0

1

1

27

27

29

2

6

6

8

1

1

6

7

9

IOAZ

1

1

1

1

rechtspositie

1

1

1

0

Wet inburgering

3

3

3

2

1 45

8

24

47

8

25

nietontvankelijk

niet herroepen

2

27

24

3

herroepen

aantal adviezen

inhoud advies

niet / anders afgehandeld

ingetrokken / afzien horen

2

commissie

gemeente

27

commissie

7,67

2009 ingekomen

werkvoorraad 2009

gemeente

werkvoorraad 2008

Jaarverslag 2009

gemiddelde termijn uitbrengen advies


inhoud BOB

werkvoorraad 2010

INGENIEURSBUREAU verkeersbesluit** RUIMTE planschade Wet voorkeursrecht gemeenten

1

1

totalen

1

3

0

0

6

0

6

SOCIALE ZAKEN

Wet werk & bijstand

21

24

63

84

87

26

totalen

21

24

68

89

92

28

1

1

1

9

10

10

2

7

1

1

1

1

0

11

10

10

3

0

1

15,00

1

1

29,10

0

0

13

9,72

41

39

22,12

13

20

14

9,78

43

41

22,21

14

21

5,90

1

1

6,80

0

0

7,07

7

7

9,45

1

1

0

0

1

1

0

0

0

1

VEILIGHEID DuBo handhaving

1

1

rechtspositie totalen

1

1

bestuurlijk rechtsoordeel

1

1

kapvergunning

4

4

1

0

8

1 2

4

1

2

5

1

6,92

8

8

9,12

2

1

1

13,18

3

1

20,80

WIJ K &DORPSBEHEER 1

1

1

0

5

9

9

5

4

leges

1

1

1

1

0

0

0

rechtspositie

3

3

3

2

0

1

1

totalen

totalen 2009

5

5

9

14

14

9

0

4

2

1

1

13,18

3

1

20,80

1

2

66

78

674

729

741

125

5

540

54

240

246

9,64

528

401

13,19

72

94

* niet opgenomen zijn de bezwaarschriften, die door de heffingsambtenaar - zonder tussenkomst van de commissie - zijn afgehandeld ** op 2 bezwaarschriften is geen besluitop bezwaar genomen

Pagina | 33


Pagina | 34

Jaarverslag 2009


Jaarverslag 2009

Bijlage 3 Rechterlijke uitspraken

onderwerp

soort beroep

datum uitspraa instantie k

inhoud uitspraak

kapvergunning

vov-bezwaar

Rechtbank

03-03-09

afgewezen

Wet voorkeursrecht gemeenten

vov-bezwaar

Rechtbank

05-02-09

afgewezen

02-06-09

bouwvergunning

vov-bezwaar

Rechtbank

27-07-09

bouwvergunning

vov-bezwaar

Rechtbank

03-08-09

ingetrokken

08-07-09

bouwvergunning

vov-bezwaar

Rechtbank

15-10-09

niet-ontvankelijk

08-07-09

bouwvergunning

vov-bezwaar

Rechtbank

15-10-09

niet-ontvankelijk

10-12-09

handhaving

vov-bezwaar

Rechtbank

15-12-09

ingetrokken

04-06-09

Wmo

vov-bezwaar

Rechtbank

19-08-09

kapvergunning

vov-beroep

Rechtbank

25-08-09

toegewezen

29-06-06

planschade

beroep

Rb Assen

23-03-09

ongegrond

19-08-09

kapvergunning

beroep

Rechtbank

31-08-09

ongegrond

01-08-08

bouwvergunning

beroep

Rechtbank

17-11-09

ongegrond

02-12-08

Wwb

beroep

Rechtbank

09-02-09

ingetrokken

28-10-08

Wwb

beroep

Rechtbank

22-04-09

ingetrokken

24-06-08

Wwb

beroep

Rechtbank

24-03-09

gegrond

14-07-08

Wwb

beroep

Rechtbank

24-03-09

gegrond

28-01-09

Wwb

beroep

Rechtbank

06-08-09

gegrond

28-11-08

Wwb

beroep

Rechtbank

01-10-09

ongegrond

28-11-08

Wwb

beroep

Rechtbank

01-10-09

ongegrond

21-07-09

Wwb

beroep

Rechtbank

26-11-09

ongegrond

23-09-08

rechtspositie

beroep

Rechtbank

13-07-09

ongegrond

01-12-08

IOAW

beroep

Rechtbank

27-08-09

niet-ontvankelijk

23-04-09

GPK

beroep

Rechtbank

24-12-09

gegrond

11-11-08

parkeerbelasting

beroep

Rechtbank

14-01-09

ingetrokken

03-03-09

parkeerbelasting

beroep

Rechtbank

08-07-09

niet-ontvankelijk

30-07-09

parkeerbelasting

beroep

Rechtbank

26-11-09

niet-ontvankelijk

11-03-08

parkeerbelasting

beroep

Rechtbank

09-10-09

ongegrond

28-04-09

WOZ + heffingen

beroep

Rechtbank

08-07-09

ingetrokken

27-10-09

WOZ + heffingen

beroep

Rechtbank

26-11-09

niet-ontvankelijk

03-04-08

WOZ + heffingen

beroep

Rechtbank

24-12-09

ongegrond

09-07-08

bouwvergunning

hoger beroep

ABRvS

15-04-09

03-06-08

subsidie

hoger beroep

ABRvS

18-03-09

gegrond nietontvankelijk/ongegrond

19-01-07

Wwb

hoger beroep

CRvB

20-01-09

gegrond

30-08-07

Wwb

hoger beroep

CRvB

05-01-09

ongegrond

datum beroep 26-02-09 22-01-09

ingetrokken

ingetrokken

Pagina | 35

Bezwaarschriftencommissie gemeente Hoogeveen

Recommend Documents