BEWONERSONDERZOEK PORTIEKFLATS GROTE WAAL NOORD In opdracht van Intermaris, Hoorn

BEWONERSONDERZOEK PORTIEKFLATS GROTE WAAL NOORD In opdracht van Intermaris, Hoorn

20 april 2015

1

INHOUDSOPGAVE Inleiding

pagina 3

Aanpak

pagina 3

Advies bewonersparticipatie - Wie zijn de bewoners - Advies - Vervolg op advies

pagina 3 pagina 3 pagina 4 pagina 5

Bewonersgesprekken - Persoonlijke benadering gewaardeerd - Respons - De bewoners - De woningen - De woonomgeving - De naamsbekendheid - De voorkeuren - Afsluiting

pagina 6 pagina 6 pagina 6 pagina 7 pagina 8 pagina 9 pagina 10 pagina 11 pagina 13

Conclusies

pagina 13

Aanbevelingen

pagina 14

Bijlagen 1. Deelnemers vooronderzoek 2. Deelnemers flatbijeenkomsten

pagina 15 pagina 17

2

INLEIDING ‘Eindelijk is het zover’. Daarmee begint de brief die de bewoners van de portiekflats in de Grote Waal Noord in oktober 2014 ontvangen. Het is een brief van Intermaris. Daarin geeft de corporatie aan dat zij met de flats aan de slag gaat. Dat vindt zij al enige tijd nodig, gezien de technische staat van de flats. Dat is onlangs ook afgesproken in het kader van de wijkvisie Grote Waal met de wijkbewoners, de gemeente en andere stakeholders. Er moet een aanpak voor de flats worden ontwikkeld. Intermaris wil dat samen met de bewoners doen. Zij schakelt bureau Linssen en van Asseldonk in. Ten eerste om haar te adviseren over de organisatie van de bewonersparticipatie. Ten tweede voor een bewonersonderzoek. Op basis van het bewonersonderzoek én een bouwtechnisch onderzoek en een stedenbouwkundig onderzoek zal Intermaris vóór de zomer van 2015 een besluit nemen over de aanpak van de flats. In dit rapport brengen wij verslag uit van onze aanpak, ons advies over de organisatie van de bewonersparticipatie en de uitkomsten van het bewonersonderzoek.

AANPAK De eerste vraag van Intermaris luidt: ‘Hoe komen wij met de bewoners in gesprek?’. De tweede vraag is: ‘Hoe waarderen de bewoners hun woning en woonomgeving en wat zijn hun ideeën over de aanpak van de flats?’ De eerste vraag beantwoorden wij via een vooronderzoek. Dat vooronderzoek bestaat uit rondfietsen, deskresearch en diverse gesprekken met bewoners en professionals, individueel en gezamenlijk. De tweede vraag beantwoorden wij door op flatbijeenkomsten met de bewoners in gesprek te gaan. De gespreksstof ontlenen we aan de uitkomsten van het vooronderzoek.

ADVIES BEWONERSPARTICIPATIE Om tot een goed advies aan Intermaris te komen over de organisatie van de bewonersparticipatie praten we met actieve bewoners, zoals de voorzitter van de bewonerscommissie en mensen die werkzaam zijn in de wijk, zoals de directeur van de basisschool, de opbouwwerker, de projectleider van de gemeente en de wijkagent. We voeren individuele gesprekken bij de mensen thuis en op kantoor en tijdens buurtbijeenkomsten van de welzijnsorganisatie. We weten een groot deel van hen te mobiliseren voor een ronde tafelgesprek. We eindigen met een kleine enquête onder de flatbewoners die aanwezig zijn op het Winterfeest van Stichting Netwerk. Een overzicht van alle mensen die we gesproken hebben, is te vinden in bijlage 1. Wie zijn de bewoners? Uit het vooronderzoek trekken wij een aantal voorlopige conclusies over de mensen die in de portiekflats wonen. Verschillende culturen De flatbewoners vormen een bont samengestelde gemeenschap. Turken, Marokkanen, Antillianen, vluchtelingen uit verschillende landen, MOE-landers en autochtonen, ze wonen er allemaal. Er worden veel verschillende talen gesproken. Niet iedereen beheerst de Nederlandse taal even goed. Brieven worden slecht gelezen. Relatief korte woonduur en jonge leeftijd Een klein deel van de bewoners woont al lang in de buurt. Ongeveer 60% woont er nog geen vijf jaar. De flats bieden een uitkomst voor wie snel een woning zoekt. Velen stromen daarna snel door.

3

Sommigen blijven er hangen. De gemiddelde leeftijd in de buurt is niet hoog. Ruim 60% van de hoofdbewoners is jonger dan 45 jaar. Nog geen 10% is 65 jaar en ouder. Anoniem wonen en toch ‘ons kent ons’ Aan de ene kant is het anoniem wonen in de flats. Aan de andere kant zijn er diverse sociale contacten, zeker op portiekniveau. Opvallend veel bewoners die we spreken, hebben familie in de buurt: in de flats, aan de overkant in de eengezinswoningen of elders in de wijk. Kleine bewonerscommissie Huurdersvereniging De Boog huist toevallig in de plint van ‘de diamantjes’. Dit zijn kleine tweelaagse blokjes tussen de portiekflats. Een tijd geleden heeft de huurdersvereniging geprobeerd de bewonerscommissie nieuw leven in te blazen. Dat heeft een 20 tot 30-tal bewoners op de been gebracht, maar daar lijken uiteindelijk maar twee bewonerscommissieleden van overgebleven. Winkelcentrum, wijkcentrum en Jules Verneschool bekende locaties De bewoners die we gesproken hebben doen regelmatig boodschappen in winkelcentrum Grote Beer. Een deel komt ook wel eens in wijkcentrum Grote Waal. Sommigen doen mee met de activiteiten die Stichting Netwerk daar en in de Jules Verneschool organiseert. Er wonen veel kinderen in de basisschoolleeftijd in de flats. De meesten gaan naar de Jules Verneschool. Een deel gaat naar andere basisscholen of naar het speciaal onderwijs. Advies Flatbijeenkomsten en persoonlijk uitnodigen We adviseren Intermaris om via bijeenkomsten per flat het gesprek met de bewoners aan te gaan en de bewoners daarvoor persoonlijk uit te nodigen. De uitnodigingen mogen niet teveel tekst bevatten. Ze kunnen het beste aan de bewoners thuis worden overhandigd. Daarnaast adviseren we posters in de portieken te hangen en bouwborden in de buurt te plaatsen waarop aangegeven wordt dat Intermaris samen met de bewoners aan de slag gaat met de flats. We raden aan de flatbijeenkomsten dicht bij de flats te organiseren, bijvoorbeeld in de Siriusstraat bij De Boog, in de Jules Verneschool of in het wijkcentrum. Versterken bewonerscommissie We adviseren aan te sturen op versterking van de bewonerscommissie. Het mooist zou het zijn, als alle flats en alle culturen in de bewonerscommissie vertegenwoordigd zouden zijn. Met de bewonerscommissie als bewonersvertegenwoordiging zou Intermaris de flatbijeenkomsten kunnen evalueren en toe kunnen werken naar een gedragen Intermaris-besluit. Ronde tafelgesprek met stakeholders Tenslotte adviseren we het contact met de professionals in de buurt vast te houden en hen voor de zomer nog één of twee keer uit te nodigen voor een ronde tafelgesprek. Ten eerste om hen te informeren over de voortgang van het project. Ten tweede om tot samenwerkingsafspraken te komen. Te denken valt aan afspraken over een brede buurtbijeenkomst vóór de zomer (zie volgende punt) en huisbezoeken na de zomer bij de bewoners die als eerste aan de beurt zijn om te verhuizen. Brede buurtbijeenkomst We pleiten ervoor in overleg met de bewoners toe te werken naar een brede buurtbijeenkomst vóór de zomer waarin het besluit van Intermaris bekend wordt gemaakt. Dit zou bijvoorbeeld een bijeenkomst kunnen zijn, die gekoppeld is aan een zomerfeest van de welzijnsorganisatie.

4

Vervolg op advies Flatbijeenkomsten in het wijkcentrum Het advies wordt besproken met Intermaris en de bewonerscommissie. Daar hebben we intussen al enkele nieuwe leden voor geworven. De inhoud van het advies staat nauwelijks ter discussie. Op de ronde tafel bijeenkomst hebben Intermaris en bewonerscommissie er al over meegedacht. Allebei kunnen ze zich goed in het advies vinden. Er worden praktische afspraken gemaakt. Besloten wordt om de flatbijeenkomsten te organiseren in wijkcentrum de Grote Waal. Want de ruimte bij de Boog wordt te klein geacht voor de flatbijeenkomsten. En de Jules Verneschool blijkt niet altijd beschikbaar op de momenten dat we de flatbijeenkomsten willen houden. We spreken af dat we samen met Intermaris langs de deuren gaan om de bewoners voor de flatbijeenkomsten uit te nodigen. Bouwborden, affiches en uitnodigingskaarten In overleg met de bewonerscommissie worden bouwborden gemaakt. Die worden op drie prominente plekken in de buurt geplaatst, zodat niemand er meer omheen kan dat er echt wat staat te gebeuren. In dezelfde stijl worden affiches voor de glazen deuren van de portieken gemaakt en uitnodigingen voor de flatbijeenkomsten. De uitnodigingen zijn van stevig papier op A5-formaat. Er staat 6 keer ‘Kom naar de bijeenkomst in wijkcentrum Grote Waal, want het gaat over uw woning!’ in het Nederlands, in het Arabisch, in het Turks, in het Engels, in het Frans en in het Duits.

Affiche voor de bijeenkomst met de bewoners van de tweelaagse ‘Tussenliggers’aan de Siriusstraat

5

Twee keer langs de voordeuren Samen met Tanneke van Wieren van Intermaris bellen we aan bij de portieken. Bij elke voordeur houden we een praatje, zodra wordt open gedaan. Als we de bewoners niet thuis treffen, komen we een tweede keer langs. Is hij/zij dan weer niet thuis, dan gaat de uitnodigingskaart in de brievenbus. Bewonerscommissie groeit Intussen is de bewonerscommissie met steun van de Boog bezig een sterke bewonersvertegenwoordiging te worden. Zij wijzigt haar naam van ‘Honingbij’ in ‘M Culti’ omdat die naam beter past bij de bewoners van de flats. Maandelijks vindt overleg plaats tussen haar en Intermaris. Tijdens de flatbijeenkomsten zijn steeds enkele leden van de bewonerscommissie en iemand van de Boog aanwezig. De bewonerscommissie presenteert zich daar en doet dat met veel enthousiasme. Verder legt de bewonerscommissie haar oor te luister om te horen hoe ‘hun’ bewoners over het wonen in de flats denken. Na de flatbijeenkomsten samen verder Afgesproken wordt dat na de flatbijeenkomsten in samenspraak met de bewoners toegewerkt wordt naar een plan van aanpak voor de flats. Vóór de zomer zal dat plan op een brede buurtbijeenkomst aan alle bewoners worden gepresenteerd. In de tussentijd zal weer een stakeholdersbijeenkomst worden gehouden, zodat ook de professionals uit de buurt bij het proces aangehaakt blijven.

BEWONERSGESPREKKEN Tijdens het vooronderzoek zijn we al veel aan de weet gekomen over de bewoners en het wonen in de flats. We hebben echter nog maar 12 bewoners van de in totaal 312 woningen uitgebreid gesproken en 18 huishoudens geënquêteerd. We gebruiken de flatbijeenkomsten om te checken hoe representatief het beeld is dat uit het vooronderzoek naar voren is gekomen. Op de flatbijeenkomsten leggen we de uitkomsten van het vooronderzoek voor aan de aanwezige bewoners en vragen we of zij zich daarin herkennen. Persoonlijke benadering gewaardeerd Voordat we inzoomen op de discussies tijdens de flatbijeenkomsten, doen we eerst verslag van de ervaringen bij het uitnodigen. De bewoners blijken de persoonlijke benadering zeer te waarderen. We maken mee dat mensen beginnen te stralen zodra zij de Arabische en Duitse zin lezen. Hun reactie drukt zoiets uit als: ‘Fijn dat jullie moeite doen om mij te bereiken.’ Deze manier van uitnodigen heeft twee effecten. Ten eerste wordt duidelijk dat er iets ingrijpends met de flats gaat gebeuren. Ten tweede toont het aan dat Intermaris het gesprek met de bewoners belangrijk vindt. Respons Het lukt om de uitnodigingen bij het grootste deel van de bewoners persoonlijk te overhandigen. Een deel van de bewoners reageert blij verrast en zegt zeker te zullen komen. Enkele bewoners tonen zich onverschillig en laten weten dat we niet op hun komst hoeven te rekenen. De meesten zeggen dat zij misschien wel zullen komen. Van sommige mensen die gebrekkig Nederlands spreken, weten we niet zeker of ze ons begrijpen. We weten dan ook niet goed hoeveel mensen we kunnen verwachten. We zijn verheugd over de uiteindelijke opkomst. Alles bij elkaar komen 112 van de 312 huishoudens naar de bijeenkomsten. Voor een deel betreft het echtparen. Dus het aantal deelnemers aan de bijeenkomsten is hoger. Na afloop melden 41 mensen zich direct aan om actief te blijven meepraten en invloed uit te oefenen op het definitieve besluit.

6

In bijgaand schema is te zien hoeveel keer we de uitnodigingen hebben overhandigd, hoeveel huishoudens naar de flatbijeenkomsten zijn gekomen en hoeveel flatbewoners zich direct hebben aangemeld om mee te blijven praten. Zie ook bijlage 2. Adressen per flatbijeenkomst

Aantal woningen

Siriusstraat 2-84 Siriusstraat 98-180 Steenbokstraat 2-84 Siriusstraat 194-276 Siriusstraat 290-372 Siriusstraat 374-456 Zuiderkruisstraat 2-84 Tussenliggers Siriusstr. Totaal

42 42 42 42 42 42 42 18 312

Aantal huishoudens dat uitnodiging in ontvangst nam 28 32 28 30 32 29 34 10 223

Aantal Huishoudens op flatbijeenkomst 17 17 15 12 14 20 14 3 112

Aantal personen aangemeld om actief mee te blijven praten 5 2 2 3 5 13 10 1 41

We hebben Intermaris geadviseerd om flatbijeenkomsten te houden. Niet alleen omdat de schaal van 42 woningen een behapbare schaal is voor een gesprek met bewoners. Ook om te onderzoeken of de woonbeleving per flat verschilt. Hoewel de sfeer op de bijeenkomsten telkens een beetje anders is, is de inhoud van de reacties van de bewoners niet wezenlijk verschillend. Daarom maken we één verslag met bijzondere uitspraken per flatbijeenkomst. De bewoners Op de flatbijeenkomsten vertellen we wat we over de bewoners aan de weet zijn gekomen. De mensen wonen in een ‘wereldwijk’. Er zijn heel veel culturen te vinden. Er worden verschillende talen gesproken. Veel bewoners wonen er nog niet zo lang. Vaak komen bewoners er wonen om even later door te stromen naar elders. Er wonen niet zo heel veel 65 plussers. Veel bewoners hebben geen werk en/of een laag inkomen. En tot slot: er zijn veel familieverbanden. Bijna iedereen heeft wel een oma of opa, vader of moeder, broer of zus, neef of nicht in de buurt wonen. Niet altijd in de flats, ook in de tegenover liggende eengezinswoningen of in de sterflats aan de andere kant van de Weel. De bewoners op de flatbijeenkomsten herkennen zich grotendeels in dit verhaal. Maar niet iedereen stroomt snel door. Er zijn oudere bewoners, maar ook bewoners van middelbare leeftijd, die al lang in de flats wonen. Zij wonen er nog steeds met veel plezier, al vinden ze wel dat de buurt er op achteruit is gegaan. Sommigen van hen hebben eerst in een andere flat in de buurt gewoond en zijn binnen de buurt verhuisd, meestal naar beneden om minder trappen te hoeven lopen. Het blijkt met de familieverbanden wel mee te vallen. Op alle flatbijeenkomsten zijn wel enkele bewoners aanwezig met familie in de buurt, maar voor de meerderheid geldt dat niet.

Siriusstraat 2-84 Siriusstraat 98-180 Steenbokstraat 2-84 Siriusstraat 194-276 Siriusstraat 290-372 Siriusstraat 374-456 Zuiderkruisstraat 2-84 Tussenliggers Siriusstraat

Als ik een groter huis kon kopen, zou ik hier niet wonen. Ik heb geen familie in de buurt, maar ben evengoed aan de buurt gehecht. Ik ben bang dat ik niet terug kan komen. Ik wil zekerheid. Meer dan 90% van de problemen lossen wij als bewoners samen met elkaar op. Ik heb wel kennissen in de buurt, maar geen familie. Ik woon hier al 45 jaar. Technisch is het wonen hier niet goed, sociaal wel! Qua buren zit het hier over het algemeen goed, op een paar uitzonderingen na. Ik woon hier pas. Ik lees ‘Eindelijk gaat er wat gebeuren’ en denk ‘Help!’

7

De woningen

Dia uit powerpoint presentatie met stelling waarover de bewoners zich kunnen uitspreken.

We vertellen dat de mensen die we gesproken hebben, positief zijn over de grootte en de indeling van de woningen en over het vele licht dat er binnenkomt. Maar afgezien daarvan zijn er een heleboel negatieve punten op bouwtechnisch vlak. De woningen worden slecht geventileerd. De douches zijn beschimmeld. De trappenhuizen en bergingen zijn vochtig en ruiken muf. De ramen hebben dubbel glas, maar toch komt er veel kou en tocht van de puien. De stookkosten zijn hoog. De keuken, de badkamer en het toilet zijn ‘op’. De rioleringen zijn om de haverklap verstopt. En de flats zijn extreem gehorig. Tenslotte missen sommige bewoners een lift. De meeste bewoners herkennen zich in deze beschrijving. Zij waarderen de flats vanwege de ruimte en het licht. Maar de bewoners op de verdiepingen zouden graag een lift willen. Als pluspunt worden ook de brede balkons aan de voorzijde genoemd, al vinden sommigen ze te ondiep. Anderen missen een balkon aan de achterkant. Mede daardoor is de achterkant van de flats erg ongenaakbaar. Nagenoeg iedereen vindt de flats te gehorig en te vochtig. Een enkeling vindt die gehorigheid wel prettig, omdat je dan beseft dat je niet alleen bent. Een ander vertelt dat hij de ramen vaak tegenover elkaar open zet en geen last heeft van schimmel. Niet iedereen heeft hoge stookkosten. Sommigen krijgen zoveel zon binnen dat de verwarming nauwelijks aan hoeft.

8


Inderdaad is het gehorig, heb ik last van schimmel en mis ik een lift. In de winter schijnt de zon dwars door mijn huis heen en staat de cv uit. Heeft het zin om ideeën te opperen voor renovatie, Intermaris wil toch slopen? Ik wil dezelfde flat, maar dan beter. De installaties zijn uit jaren kruk. Het stinkt ontzettend in douche en toilet. Je doet er niks tegen. De balkons zijn te klein. Je kunt er niet samen met een paar mensen eten. Wij hebben geen geluidsoverlast. Het is gewoon ‘leven en laten leven’.

De woonomgeving

Dia uit power pointpresentatie met stelling waarover de bewoners zich kunnen uitspreken.

Over de fysieke woonomgeving vertellen we dat we gehoord hebben dat er waardering is voor het groen en voor de speelgelegenheden voor de kinderen. Sommigen vinden de beplanting te sober; zij missen bloeiende planten. Er wordt geklaagd over de onveiligheid van de straten, omdat er te hard wordt gereden. Ook wordt het gebied achter de flats als onveilig ervaren. De achterkanten van de flats zijn lelijk. De buitenruimte daar is donker. Er lopen alleen mensen met honden. De meeste bewoners op de flatbijeenkomsten denken er net zo over. Als pluspunt wordt toegevoegd: de centrale ligging van de buurt, vlak bij het centrum. De speelplekken voor de flats worden in het algemeen een grote verbetering genoemd. Een enkeling is er niet blij mee, omdat 9

luidruchtige jongeren ze als hangplek gebruiken. Iedereen is het eens met de stelling dat er te hard wordt gereden. Dat de achterkanten van de flats lelijk zijn, komt volgens sommige bewoners omdat je daar niet bij kunt om het schoon te maken. En de collectieve verwarmingsbuizen die hier en daar in het zicht lopen, maken het ook niet fraai. De mensen met honden zijn minder negatief over het gebied achter de flats dan de mensen die geen hond hebben. Over de stelling dat er te weinig parkeerplaatsen zijn, wordt verschillend gedacht. Men is het erover eens dat de parkeerplaatsen bij de flats ook door anderen dan de flatbewoners worden gebruikt en dat er dan wel eens tekorten zijn. Over de sociale woonomgeving hebben we in het vooronderzoek gehoord dat de bewoners elkaar in de directe omgeving kennen en groeten. De meeste bewoners zijn blij met hun buren. Een enkele bewoner ervaart overlast, meestal maar van één buurman of -vrouw. Dit is voor de deelnemers aan de flatbijeenkomsten herkenbaar. Als verklaring voor de goede sfeer worden de portieken genoemd. De bewoners wonen met zeven huishoudens op één trap. Dan kom je elkaar af en toe tegen en kun je elkaar kennen. Dat geeft een aangenaam gevoel. Ook de voortuinen naast de entrees van de portieken worden in dat kader genoemd. Door die voortuinen kom je op een vriendelijke manier het portiek binnen. De enkele overlastklachten hebben te maken met individuele bewoners met gedragsproblemen, bewoners die veel kennissen binnenlaten die asociaal gedrag vertonen of ‘DNO-woningen’, woningen voor mensen met ambulante begeleiding die niets met elkaar hebben, maar wel samen een woning moeten delen.


De grote honden die losgelaten worden zijn levensgevaarlijk. Er gebeurt veel wat niet pluis is. Het is fijn dat de politie veel rondrijdt. Wij hebben de hoogste woonlasten van de buurt. Hoe komt dat? Kunnen ze geen extra lantaarnpalen plaatsen achter de flats? Parkeren is een probleem, omdat de eengezinswoningen bij ons gaan staan. De nieuwe speeltuintjes bij de flats zijn de positiefste ontmoetingsplekken. De buurt heeft een armoedige uitstraling, vooral de Siriusstraat. Wij missen een afdakje boven de voordeur.

De naamsbekendheid We vertellen dat we net als in andere wijken hier ook tegen het fenomeen zijn aangelopen dat mensen van buiten de buurt veel negatiever beoordelen dan mensen van binnen. De Grote Waal Noord heeft bij buitenstaanders een slechte naam. De mensen die er zelf wonen die we gesproken hebben, wonen er prima. De bewoners op de flatbijeenkomsten herkennen zich daar goed in. Als ze aan anderen vertellen dat ze hier wonen, wordt vaak verschrikt gereageerd. De bewoners erkennen dat ze dat niet leuk vinden. Maar ze trekken er zich ook weer niet te veel van aan. Een jongedame vertelt dat haar bezoekers, als ze vaker langs komen, toegeven dat hun vooroordeel onterecht was. Een bewoonster van het eerste uur vertelt dat de buurt in het begin ‘Bonanzadorp’ heette, vanwege de houten betimmering aan de voorzijde. Een Turkse man vertelt dat de buurt een tijdje ‘Klein Istanbul’ heeft geheten, omdat er veel Turkse mensen kwamen wonen. Sommigen vinden dat Intermaris de verslechtering van het imago van de buurt heeft bevorderd door het oorspronkelijke ontwerp te verpesten. Iemand roept: ‘Met die tegels lijken de flats net een zwembad of badkuip’. Anderen vinden dat de bewoners de oorzaak zijn. Die plaatsen schotels, zetten hun balkons vol met troep en ruimen hun portiek niet op.

10



Met die tegels lijken de flats net een zwembad of badkuip. Bij mij komt nooit visite, want ze denken dat het hier gevaarlijk is. Intermaris is een sociale verhuurder en bouwt betaalbaar voor ons, toch? Het kan niet waar zijn dat Intermaris nog geen plannen en tekeningen heeft. In Molenwijk en Kersenboogerd investeert Intermaris veel meer dan in ‘ons’. Wij willen graag dat de buurt een betere naam krijgt. Wisten jullie dat de buurt vroeger Bonanzadorp heette? De leefbaarheid valt mij 100% mee.

De voorkeuren Het laatste deel van de discussie besteden we aan de vraag wat er volgens de bewoners met de flats moet gebeuren. We vertellen dat we nog niet eerder meegemaakt hebben, dat zoveel mensen die we spreken zeggen: ‘Sloop de flats maar en bouw goede nieuwe huizen. Als ze maar betaalbaar zijn!’ De meeste bewoners op de flatbijeenkomsten zijn dezelfde mening toegedaan. Enkele bewoners zijn nog niet overtuigd dat renoveren zo kostbaar wordt je net zo goed nieuw kunt bouwen. Volgens hen zijn de flats helemaal niet zo slecht. Maar de meeste bewoners denken dat het verhaal van Intermaris over het technische onderzoek wel klopt. Een bewoner die destijds aan de bouw heeft meegewerkt, vertelt dat de flats voor 20 jaar werden gebouwd. Hij vindt dat de flats al veel eerder gesloopt hadden moeten worden. Een ander zegt dat alle bouwdelen van slechte kwaliteit zijn, zelfs

11

de dragende woningscheidende wanden. Die zijn zacht en poreus en brokkelen af als je er een schilderij aan wilt ophangen. Het is een ingewikkeld verhaal van Intermaris over de verouderde installaties, waarvoor de schachten open moeten en dat die schachten dan vanwege nieuwe normen groter moeten worden. Maar de bewoners begrijpen dat renoveren ingrijpend wordt. Zij begrijpen dat zij zowel bij renovatie als bij sloop/nieuwbouw tijdelijk hun woning uit moeten. Dan komen de meesten liever terug in een nieuwe woning.


Want terugkeren, dat willen de meesten. Een enkeling wil zijn kans grijpen om met 99 zoekjaren elders een woning te bemachtigen. De meesten willen terugkeren naar hun huidige woning, maar dan nieuw. De benedenbewoners willen beneden blijven wonen en hun voortuin terug. De bovenbewoners willen boven blijven wonen, maar dan met lift. In de huidige situatie zijn alle flats even groot. Ze hebben oorspronkelijk 4 kamers. Bij sommigen is de woonkamer samengevoegd met de achterliggende slaapkamer, waardoor de woning een ruime 3 kamerwoning is geworden. Veel bewoners, ook alleenstaanden, zouden graag een even grote woning terug willen voor vergelijkbare woonlasten. Enkele alleenstaanden pleiten voor terugkeer in een kleinere woning. Hoewel Intermaris stelt dat zij als sociale verhuurder betaalbare woningen zal bouwen, zijn veel bewoners daar niet gerust op. Sommige bewoners pleiten niet zozeer voor renovatie, omdat zij de flats graag willen behouden, maar omdat zij denken dat zij dan goedkoper uit zijn. Er worden veel vragen gesteld over de huurprijzen bij renovatie en nieuwbouw. Intermaris vertelt dat in beide gevallen de energielasten omlaag gaan, wat een neerwaarts effect op de woonlasten heeft. Ook vertelt Intermaris dat in het sociaal plan geregeld wordt dat de nieuwe huur een relatie heeft met de

12

huidige huur om de huurstijging voor de bewoners te beperken. Dat stelt met name de bewoners in de Steenbokstraat niet gerust. Want die schijnen de hoogste huren te betalen.


Ik wil weer een begane grondwoning, maar heb gehoord dat die er niet komen. Een oude flat zet je naar je hand. Nieuwbouw maak je je minder snel eigen. Ik ben bang dat ik niet terug kan komen, omdat ik het niet kan betalen. Hebben we een stem in de indeling van de flats, als er nieuwbouw komt? Er moeten wel weer woningen komen met 3 of 4 kamers, niet alleen 1 of 2. Niet iedereen is het eens met sloop/nieuwbouw! Renoveren is kapitaalvernietiging. Sloop is ok. Als het maar betaalbaar blijft. Renoveer het maar. Het is hier heerlijk wonen, lekker rustig.

Afsluiting De flatbijeenkomsten worden afgesloten met een inkijkje in de planning en een oproep om mee te blijven praten. Op 14 april is er een inloopbijeenkomst gepland in het wijkcentrum. Daar kunnen de bewoners met de externe onderzoekers in gesprek: met BBA van het bouwtechnische onderzoek, Sjoerd Soeters van het stedenbouwkundige onderzoek en Mechtild Linssen van het bewonersonderzoek. Wie verder mee wil praten en de besluitvorming wil beïnvloeden, wordt van harte uitgenodigd zich aan te melden. Het is al eerder aangegeven, in totaal geven 41 personen zich daarvoor op. Vóór de zomer zal Intermaris besluiten wat er met de flats gaat gebeuren, in welke volgorde en wat dat voor de bewoners betekent. De bewoners geven aan dat zij het goed vinden dat zij mee kunnen praten, maar dat zij niet te lang in onzekerheid willen blijven.

CONCLUSIES Het wordt zeer gewaardeerd dat Intermaris de bewoners tijdig bij haar besluitvorming betrekt. Dat Intermaris inzicht geeft in diverse onderzoeken en prijs stelt op de mening van de bewoners, geeft vertrouwen in Intermaris. Intermaris lijkt niet alleen naar de stenen en de rendementen voor morgen te kijken, maar ook naar de mensen die er nu wonen. De bewoners zijn blij met de ruime en lichte flats en gehecht aan de vertrouwde omgeving van het portiek en de buurt. Maar de meerderheid is overtuigd dat de flats in bouwtechnische zin ‘op’ zijn. De meerderheid van de bewoners staat achter sloop/nieuwbouw, mits de huidige kwaliteiten in de nieuwbouw terug komen voor een betaalbare prijs. Daarbij willen veel bewoners zoveel mogelijk op hun vertrouwde plek terugkeren. Er zijn bewoners die liever zouden renoveren. Zij zijn niet overtuigd van de slechte staat van de flats. Zij vrezen dat de huidige kwaliteiten (de ruimte, het licht en de intimiteit van de portieken) niet in de nieuwbouw zullen terugkomen. Zij vrezen dat nieuwbouw te duur zal worden en denken dat renovatie betaalbaarder zal blijven. Wij denken dat Intermaris goed bezig is met de portiekflats in de Grote Waal. Wij zien de inloopbijeenkomst op 14 april als een volgende stap in het ‘open kaart spelen’ en het winnen van het vertrouwen van de bewoners.

13

AANBEVELINGEN Wij adviseren Intermaris om er bij de bewoners op aan te sturen dat zij de kwaliteiten van de huidige flats benoemen, zodat die als uitgangspunt voor de nieuwbouw kunnen worden meegegeven aan de ontwerpers. Wij adviseren Intermaris snel inzicht te geven in de huurconsequenties voor de bewoners en daarover garanties af te geven. Want de onzekerheid daarover werkt belemmerend om mee te denken. Wij adviseren Intermaris duidelijkheid te bieden over de manier waarop bepaald wordt welke terugkeerder in welke nieuwbouwwoning komt en daarvoor iets slims te verzinnen wat tegemoet komt aan de wensen van de mensen. Want ook daar heerst onzekerheid over. Tenslotte adviseren wij Intermaris inzicht te geven in de herhuisvestingsmogelijkheden, tijdelijk en definitief en in de praktische zaken daar omheen. Want ook de onzekerheid daarover weerhoudt hen ervan om mee te denken. Wij verwachten dat de bewoners die liever zouden renoveren uiteindelijk wel overtuigd kunnen worden van de nadelen van renovatie en de voordelen van nieuwbouw. Maar dan moet wel serieus worden geprobeerd de kwaliteiten die zij zo waarderen in de nieuwbouw terug te brengen. Ook moeten de woonlasten niet of slechts in geringe mate toenemen. In wezen denken wij dat bovenstaande adviezen voor de instemmers met sloop, ook het advies is voor de twijfelaars en de voorvechters van renovatie. Neem de huidige kwaliteiten die de bewoners ervaren als uitgangspunt mee naar de nieuwbouw en biedt duidelijke terugkeer- en betaalbaarheidsgaranties. Wij adviseren na 14 april nog twee bijeenkomsten te houden met/voor de bewoners die mee willen blijven praten. De eerste halverwege mei en de tweede halverwege juni. Wij denken de eerste keer aan een kort plenair gedeelte en een hoofdprogramma in werkgroepen en de tweede keer aan een bijeenkomst over de diverse onderdelen van het concept-besluit. Kort daarna moet definitief worden beslist en moet de buurt daar in de breedte over worden geïnformeerd. Want hoezeer de bewoners de geboden inspraak ook waarderen, zij willen zo snel mogelijk weten waar ze aan toe zijn. Vóór de zomer moeten de bewoners weten wat er met de flats gaat gebeuren, wanneer hun flat aan de beurt is en wat de consequenties, mogelijkheden en kansen voor hen zelf zijn. Bij dat laatste gaat het om de tijdelijke of definitieve herhuisvestingsmogelijkheden, hun terugkeermogelijkheden en de mogelijkheden om invloed uit te oefenen op de vervangende nieuwbouw. Wellicht is een CPO-project met huurders een optie voor bewoners die daar trek in hebben. In de Bloemenbuurt in Eindhoven hebben we daar goede ervaringen mee opgedaan.

14

Bijlage 1: Deelnemers vooronderzoek Bewoners die we uitgebreid geïnterviewd hebben Flat met adressen

Huisnummer

Naam

Siriusstraat 98-180

124 176

Astrid vd Toren Mohamed Taibi

Steenbokstraat 2-84

10 30

Arzu Kaygisiz (Turks) Jannie Sas

Siriusstraat 290-372

218 226 316 322 330 372

Said Ahmed en dochter Bushrah (Somalisch) Omar en Aynur Copel (Turks)* Kim Noom Erol en Latife Saban (Turks)* Nazan Acar (Turks) Letseline Isidora (Antilliaans)


396 444

Willy Meijer Siebe van der Leek

Siriusstraat 2-84


Zuiderkruisstraat 2-84 Tussenliggers *Deze twee huishoudens zijn familie van elkaar

Naast deze twaalf flatbewoners zijn we ook thuis geweest bij Mohammed Elkhallouhi van Siriusstraat 53. Hij woont tegenover de flats en is actief in de Marokkaanse gemeenschap. Vanwege dat laatste hebben wij hem thuis opgezocht. Siebe van der Leek was een oudere, trouwe en actieve buurtbewoner. Kort vóór de eerste flatbijeenkomst is hij aan een hartaanval overleden. Bewonersenquête Op het winterfeest dat de welzijnsorganisatie in december organiseert bij de Jules Verneschool enquêteren we alle aanwezige bewoners uit de flats. Zij vertegenwoordigen 18 huishoudens. Bewonerscommissie Kim Noom en Arzu Kaygisiz zijn de twee leden waaruit de bewonerscommissie bestaat, als wij met het vooronderzoek beginnen. Inmiddels hebben we Astrid vd Toren, Mohamed Taibi en Erol Saban bereid gevonden om toe te treden tot de bewonerscommissie en Gijs Roijaards (Siriusstraat 202) en Machteld Mulder (Siriusstraat 456), die we iets later hebben ontmoet.

15

Professionals die we uitgebreid geïnterviewd hebben Organisatie

Naam

Functie

Huurdersvereniging De Boog

Ger Damon

Voorzitter

Stichting Netwerk

Antoinette Roovers Klaas Blaak Tamar Steens

Opbouwwerker Jeugdwerker Opbouwwerker

Gemeente Hoorn

Brigit Ellens Manja Commandeur Rob van Zandbergen Sylvia Doodeman

Projectleider Grote Waal Wijkcoördinator Veiligheid Communicatie

Politie Noord Holland Noord

Sander Witbaard

Wijkagent

Huisartsenpraktijk Grote Beer

Tessa van Mierop

Huisarts

Jules Verneschool

Cissy Merison

Directeur

Vidra Vastgoed

Jasper Visser

Makelaar

Deelnemers aan het ronde tafelgesprek op 16 december 2014 in de Jules Verneschool Op 16 december 2014 delen wij onze bevindingen met bewoners en professionals die we gesproken hebben en bespreken we onze ideeën voor de organisatie van de bewonersparticipatie. Naam Kim Noom Arzu Kaygisiz Mohamed Taibi Rob de Krom Brigit Ellens Sander Witbaard Antoinette Roovers Cissy Merison Petra Hania Hanno Spierenburg Eugenie Buur Natascha Grippeling Gabriëlle van Asseldonk Mechtild Linssen

Functie Voorzitter bewonerscommissie Bewonerscommissie Bewonerscommissie De Boog Projectleider Grote Waal van de gemeente Wijkagent Opbouwwerker Stichting Netwerk Directeur Jules Verneschool Projectleider Intermaris Consulent Wonen & Leefbaarheid Intermaris Adviseur Communicatie Intermaris Projectsecretaris Intermaris Linssen en van Asselsonk Linssen en van Asseldonk

16

Bijlage 2: Deelnemers flatbijeenkomsten In week 12 en 13 vinden de flatbijeenkomsten plaats. Op elke dinsdag en donderdag zijn twee bijeenkomsten gepland, één van 13 tot 15 uur en één van 19 tot 21 uur. De mensen die ’s middags niet kunnen, kunnen uitwijken naar de avond en andersom. Na afloop van elke bijeenkomst melden zich bewoners aan om mee te blijven praten. Dinsdag 17 maart Siriusstraat 2-84 Opkomst ’s middags 15 huishoudens (nrs.2, 6, 12, 14, 30, 32, 36, 40, 48, 58, 64, 72, 76, 78, 84) Opkomst ’s avonds 2 huishoudens (nrs. 42, 54) Opkomst andere keer Geen Opkomst totaal 17 huishoudens Meepraten Dhr Bruyn, nr. 36 Mw Saad, nr. 42 Dhr van Dijk, nr. 48 Mw Vandervet, nr. 58 Dhr Chaham, nr. 78 Van bewonerscommissie en Boog zijn aanwezig: Arzu, Mohamed, Gijs, Erol en Peter Dinsdag 17 maart Siriusstraat 98-180 Opkomst ’s avonds 9 huishoudens (nrs. 102, 112, 126, 128, 142, 144, 158, 166, 176) Opkomst ’s middags 8 huishoudens (nrs. 106, 116, 124, 146, 148, 164, 172, 176) Opkomst andere keer Geen Opkomst totaal 17 huishoudens Meepraten Mw Groot, nr. 126 Mw Puiman, nr. 146 Van bewonerscommissie en Boog zijn aanwezig: Astrid, Arzu, Kim, Gijs, Machteld en Rob Donderdag 19 maart Steenbokstraat 2-84 Opkomst ’s middags 10 huishoudens (nrs. 10, 16, 22, 32, 36, 44, 72, 74, 76, 84) Opkomst ’s avonds 4 huishoudens (nrs. 8, 24, 36, 42) Opkomst andere keer 1 huishouden (nr. 40) Opkomst totaal 15 huishoudens Meepraten Mw Schoormans, nr. 8 Mw Prade, nr. 76 Van bewonerscommissie en Boog zijn aanwezig: Arzu, Astrid en Peter Donderdag 19 maart Siriusstraat 194-276 Opkomst ’s avonds 9 huishoudens (nrs. 200, 202, 204, 216, 220, 250, 252, 254, 256) Opkomst ’s middags 2 huishoudens (nrs. 248, 254) Opkomst andere keer 1 huishouden (236) Opkomst totaal 12 huishoudens Meepraten Dhr Roijaards, nr. 202 Mw Doorenspleet, nr. 220 Mw. Nannings, nr. 250 Van bewonerscommissie en Boog zijn aanwezig: Astrid, Mohamed, Gijs en Rob

17

Dinsdag 24 maart Siriusstraat 290-372 Opkomst ’s middags 8 huishoudens (nr. 308, 310, 332, 342, 356, 358, 364, 372) Opkomst ’s avonds 5 huishoudens (nr. 300, 304, 308, 336, 346) Opkomst andere keer 1 huishouden (nr. 350) Opkomst totaal 14 huishoudens Meepraten Dhr Osman Ali Adam, nr. 300 Dhr Oedit Doebe, nr. 336 Dhr Uysal, nr. 346 Dhr van der Woud, nr. 350 Mw Kamps, nr 364 Mw Jansen, nr. 372 Van bewonerscommissie en Boog zijn aanwezig: Astrid, Arzu, Machteld en Peter Dinsdag 24 maart Siriusstraat 374-456 Opkomst ’s avonds 18 huishoudens (nrs. 374, 376, 380, 388, 390, 394, 396, 404, 412, 430, 432, 434, 436, 438, 442, 446, 454, 456) Opkomst ’s middags 2 huishoudens (nr. 398, 440) Opkomst andere keer Geen Opkomst totaal 20 huishoudens Meepraten Mw van Wijk, nr. 376 Dhr Deen, nr. 380 Mw Redouni, nr. 388 Dhr Swaap, nr. 390 Dhr Brandon, nr. 394 Mw Meijer, nr. 396 Dhr Klerk, nr. 398 Mw Bouzanih, nr. 404 Dhr Belaidi, nr. 432 Mw Bibo, nr. 436 Hr Coskun, nr. 438 Mw van der Spek, nr. 454 Mw Mulder, nr. 456 Van bewonerscommissie en Boog zijn aanwezig: Mohamed en Rob Donderdag 26 maart Zuiderkruisstraat 2-84 Opkomst ’s middags 9 huishoudens (nrs. 2, 26, 30, 32, 36, 38, 62, 70, 72) Opkomst ’s avonds 3 huishoudens (nrs. 42, 52, 82) Opkomst andere keer 2 huishoudens (nrs. 6, 32) Opkomst totaal 14 huishoudens Meepraten Mw Kroonenburg, nr. 2 Mw Kaya, nr. 6 Dhr van der Plas, nr. 30 Mw Serpici, nr. 32 Mw ten Brink, nr. 36 Mw Nooij, nr. 38 Mw Leito, nr. 62 Mw. Ertan, nr. 70 Mw Slinger, nr. 72 Mw Klein, nr. 82 Van bewonerscommissie en Boog zijn aanwezig: Astrid en Peter

18

Donderdag 26 maart Tussenliggers Siriusstraat Opkomst ’s avonds 3 huishoudens (nrs. 88, 94 en 186) Opkomst ’s middags Geen Opkomst andere keer Geen Opkomst totaal 3 huishoudens Meepraten Dhr Cramer, nr. 186 Van bewonerscommissie en Boog zijn aanwezig: Mohamed en Rob

19

BEWONERSONDERZOEK PORTIEKFLATS GROTE WAAL NOORD In opdracht van Intermaris, Hoorn

Recommend Documents