Bewonersonderzoek NGA in wit gebied Fryslân
In opdracht van: Provincie Fryslân Project: 2013.043 Publicatienummer: 2013.043-1301 Datum: Utrecht, 9 augustus 2013 Auteurs: Ir. David van Kerkhof Vivette van Cooten MSc
Inhoudsopgave 1
2
3
Inleiding ............................................................................................... 5 1.1
Aanleiding................................................................................................... 5
1.2
Leeswijzer .................................................................................................. 5
Resultaten............................................................................................. 6 2.1
Huidig internetgebruik .................................................................................. 6
2.2
Interesse in snel internet .............................................................................. 7
2.3
Sample achtergrond ..................................................................................... 8
Conclusies ............................................................................................. 9
Annex 1. Vragenlijst + antwoorden .......................................................... 11
Dialogic NEXT STEP
3
1 Inleiding 1.1 Aanleiding Dit rapport ligt ten grondslag aan het rapport: ‘Investeringsplan NGA voor wit gebied in Fryslân’. Het projectteam heeft een enquête uitgezet onder 579 huishoudens van het witte gebied van Fryslân, specifiek onder bewoners in de gemeenten Boarnsterhim en Harlingen. Deze enquête gaat over het huidige internetgebruik, de interesse in snel internet en investeringsbereidheid voor een glasvezelverbinding onder de inwoners. Daarnaast zijn ook nog persoonlijke gegevens verzameld om een goed beeld te krijgen van de achtergrond van de inwoners. Van de 579 huishoudens hebben 137 respondenten de enquête geheel of gedeeltelijk ingevuld (response-rate 24%). Het valt te verwachten dat er een selectie-effect zit in de respondenten: het is mogelijk dat degenen die de enquête hebben ingevuld een grotere behoefte hebben aan snel internet dan de rest. Dit stelt ons helaas niet in staat om definitieve conclusies te geven over de interesse in glasvezel. Echter geeft dit ons wel een goed beeld van de mogelijke interesse in het witte gebied in Fryslân.
1.2 Leeswijzer In hoofdstuk 2 worden de belangrijkste resultaten uiteengezet. Hierbij wordt er onderscheid gemaakt tussen het huidige internetgebruik, de interesse in snel internet en achtergrondgegevens van de inwoners. In hoofdstuk 3 worden conclusies getrokken. In annex 1 bevinden zich de enquête en de antwoorden per vraag.
Dialogic NEXT STEP
5
2 Resultaten 2.1 Huidig internetgebruik De respondenten maken al lang gebruik van internet, meer dan de helft al langer dan 10 jaar (51%), en een derde tussen de 5 en 10 jaar. Slechts 4 huishoudens (3%) maken geen gebruik van internet (zij hebben de overige vragen over internetgebruik niet ingevuld). ADSL is de populairste internetverbinding (62%), en opvallend is dat bijna 20% nog inbelt via de telefoonlijn. Geen enkele respondent beschikt over glasvezel (Grafiek 1).
Over welk type internetverbinding beschikt u thuis? 4%
Ik bel in via mijn telefoonlijn (analoog of ISDN) ADSL
4%
0% 7% 4%
19%
Kabel Glasvezel
62%
Ik gebruik thuis 3G-internet voor mijn PC, laptop of tablet (bijv. via een dongle) Anders Dat weet ik niet
Grafiek 1: Type internetverbinding (N=133)
Dit zien wij ook terug in de lage downloadsnelheid, een derde heeft een snelheid die lager is dan 2 Mbits/s, en 26% tussen de 2 en 6 Mbits/s. Men is dan ook ontevreden over de snelheid van het internet. Een groot deel van de respondenten zou graag een grotere download (71%) en upload (41%) snelheid willen hebben, 50% wil een lagere prijs. 30% zou graag andere diensten, zoals televisie via hun huidige aansluiting ontvangen.
Aantal respondenten
Wat is de daadwerkelijke downloadsnelheid van uw internetverbinding? 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Minder dan ½ Mbits/s 1 Mbit/s 2 Mbit/s 6 Mbit/s 10 Mbit/s Meer dan Dat weet ½ Mbits/s tot en met tot en met tot en met tot en met tot en met 30 Mbit/s ik niet 1 Mbits/s 2 Mbits/s 6 Mbit/s 10 Mbit/s 30 Mbits Grafiek 2: Downloadsnelheid (N=133)
Internet is deze regio wordt voornamelijk aangeboden door KPN, welk 77% van de markt heeft, andere maatschappijen als Online, Tele2, Telfort en XS4ALL hebben slechts enkele klanten. De meeste abonnees nemen naast internet van hun provider ook vaste telefonie af, 56% neemt alleen vaste telefonie af, 20% neemt vaste telefonie en digitale televisie af. 5% neemt alleen digitale televisie af. Internet wordt voornamelijk voor privé (95%) en zakelijke doeleinden (74%) gebruikt, 22% gebruikt het voor onderwijs. De bedragen van de abonnementen liggen doorgaans tussen de 10 en 350 euro, de meeste respondenten betalen 50 euro.
Wat betaalt u per maand opgeteld ongeveer voor uw abonnementen voor internet, telefonie en televisie?
0
50
100
150
200
250
300
350
Prijs per maand (in euro's)
Grafiek 3: Abonnementskosten (N=135, waarvan 26 onbekend met maandelijkse kosten). 1e kwartiel betaalt tussen de €10 en €39,25, 2e kwartiel €39,25 en €50, 3e kwartiel €50 en €70, 4e kwartiel tussen €70 en €350.
2.2 Interesse in snel internet In de vorige paragraaf wordt al duidelijk dat de snelheid van de huidige internetverbinding te wensen overlaat, 81% geeft dan ook interesse te hebben in een snelle internetverbinding, hiervan is 69% om een deel van de kosten op zicht te nemen, een kwart geeft aan hier niet toe bereid te zijn. 73% van de mensen die bereid zijn om een deel van de aansluitkosten op zicht te willen nemen wil een bedrag tussen de 0 en 499 euro op zicht nemen, 16% geeft aan tussen 500 en 999 euro te willen betalen, 7% tussen de 1000 en 1499 euro en 4% tussen de 1500 en 1999 euro. Niemand is bereid om meer dan 2000 euro te betalen. Na de uitleg dat een glasvezelnetwerk een hogere kwaliteit internet, televisie en telefonie biedt voor circa 50 euro in de maand. En dat hiervoor een kabel aangelegd moet worden, met een kosten van 2000 euro per gebruiker, geeft 73% aan nog interesse te hebben in deze verbinding (Grafiek 4).
Dialogic NEXT STEP
7
Welke constructie heeft uw voorkeur om de gebruikersbijdrage à 2000 euro te voldoen?
Aantal respondenten
30 25 20 15 10 5 0 Eenmalig 100 Eenmalig 250 Eenmalig 500 Eenmalig 1000Eenmalig 2000 Ik heb geen euro en 21 euro en 20 euro en 17 euro en 13 euro en geen interesse in euro per euro per euro per euro per extra een maand voor maand voor maand voor maand voor maandelijkse aansluiting een looptijd een looptijd een looptijd een looptijd kosten voor een van 10 jaar van 10 jaar van 10 jaar van 10 jaar dergelijk bedrag Grafiek 4: Abonnementsvoorkeur glasvezel (n=74)
Opvallend is dat de meeste mensen bereid zijn om het gehele bedrag in één keer te voldoen (35%), daarna is eenmalig 100 euro met 21 euro extra per maand de populairste regeling. Weinig respondenten, slechts 8%, zijn bereid om nog eens 1000 euro extra aansluitkosten te betalen in ruil voor gedeeltelijk eigendom. 37% zou het in overweging nemen, en 51% geeft aan hier niet toe bereid te zijn. Wel is men (76%) bereid zelf een geul te (laten) graven voor een glasvezelverbinding, wat lagere aansluitkosten tot gevolg heeft.
2.3 Sample achtergrond Circa 40% van de respondenten is werkzaam in de agrarische sector, 19% de publieke dienstverlening, en 18% in de commerciële dienstverlening. (58%) werkt voltijd, 23% werkt deeltijd. De helft van hen is samenwonend heeft thuiswonende kinderen, 39% is samenwonend of getrouwd en uitwonende kinderen.
is werkzaam in Het merendeel of getrouwd en heeft geen of
Het bruto inkomen van de huishoudens is als volgt verdeeld; 21% minder dan modaal, 24% modaal, 15% twee keer modaal, 11% meer dan twee keer modaal, 29% weet dit niet, of wil hier geen antwoord op geven. Mannen hebben deze enquête vaker ingevuld dan vrouwen (65%-35%). 16% van de respondenten is voor 1950 geboren, 30% tussen 1950 – 1959, 24% tussen 1960-1969, 24% tussen 1970-1979, en 7% in of na 1980. 1 Respondent heeft slechts basisonderwijs gevolgd, 21% LBO, ULO, MAVO of VMBO, 37% HAVO, VWO of MBO, 41% is hoger opgeleid met HBO of Universiteit.
3 Conclusies Uit het gebruikersonderzoek blijkt dat er grote interesse is in snel internet in het buitengebied van Fryslân. Relatief veel van de aangeschreven huishoudens in de twee ondervraagde gemeenten, Harlingen en Boarnsterhim, hebben gereageerd op de enquête, namelijk 24% van de 579 huishoudens. Hiervan geeft een grote meerderheid (81%) aan interesse te hebben in het afnemen van een snelle internetverbinding, en is de meerderheid ook bereid om de kosten hiervoor op zich te nemen (69%). Op de vraag hoe zij het financieringsgat het liefst zouden willen voldoen, geeft 35% van de mensen aan dit bedrag in één keer te willen afbetalen. De rest wil dit liever middels een lening betalen, waarbij de voorkeur voor het vooraf te betalen bedrag uiteenloopt. Interessant is verder dat meer dan driekwart van de respondenten bereid is zelf een geul te graven, zodat hiermee potentieel aanlegkosten bespaard kunnen worden. Over de respondenten is verder ook duidelijk geworden dat zij typisch geen snelle internetverbinding hebben. Hoewel het merendeel aangeeft niet te weten welke snelheid zij precies hebben, heeft de grote meerderheid niet meer dan 6 Mpbs tot zijn beschikking en de helft daarvan niet meer dan 2 Mbps. Verreweg de meeste mensen hebben een ADSL verbinding, bijna 20% internet zelfs nog middels een inbelverbinding.
Dialogic NEXT STEP
9
Annex 1. Vragenlijst + antwoorden Hieronder vindt u de uitgezette enquête, met het aantal respondenten per antwoord, en het percentage.
3.1.1
Huidig internetgebruik
De eerste vragen gaan over uw huidige gebruik van uw internetverbinding (via uw PC, laptop of tablet thuis, dus niet via uw mobiele telefoon). 1. Hoeveel jaar gebruikt u thuis al internet? (N=137) Minder dan 2 jaar
4
3%
2 tot 5 jaar
13
9%
5 tot 10 jaar
44
32%
Meer dan 10 jaar
70
51%
Ik gebruik thuis geen internet (ga verder naar vraag 9)
4
3%
Dat weet ik niet
2
1%
Ik bel in via mijn telefoonlijn (analoog of ISDN)
26
20%
ADSL
83
62%
Kabel
5
4%
Glasvezel
0
0%
Ik gebruik thuis 3G-internet voor mijn PC, laptop of tablet (bijv. via een dongle)
9
7%
Anders
5
4%
Dat weet ik niet
5
4%
2. Over welk type internetverbinding beschikt u thuis? (N=133)
3. Wat is de daadwerkelijke downloadsnelheid van uw internetverbinding? Deze kan afwijken van de door uw aanbieder geadverteerde downloadsnelheid. U kunt uw downloadsnelheid te weten komen door de website www.speedtest.net te bezoeken en daar te klikken op “Test Starten”. (N=133) Minder dan ½ Mbits/s
15
11%
½ Mbits/s tot en met 1 Mbits/s
15
11%
1 Mbit/s tot en met 2 Mbits/s
17
13%
2 Mbit/s tot en met 6 Mbit/s
34
26%
6 Mbit/s tot en met 10 Mbit/s
8
6%
10 Mbit/s tot en met 30 Mbits
6
5%
Meer dan 30 Mbit/s
1
1%
Dat weet ik niet
37
28%
Dialogic NEXT STEP
11
4. Bij welke internetaanbieder / -provider neemt u uw internetverbinding af? (N=133) KPN
103
77%
Online
3
2%
Tele2
2
2%
Telfort
4
3%
XS4ALL
5
4%
Solcon
0
0%
EDPnet
0
0%
Anders, namelijk
14
11%
Dat weet ik niet
2
2%
5. Neemt u bij deze provider naast internet ook nog telefonie− en/of televisiediensten af (een 2−in−1 of 3−in−1 pakket)? (N=133) Ja, alleen vaste telefonie
74
56%
Ja, alleen (digitale) televisie
7
5%
Ja, vaste telefonie en (digitale) televisie
26
20%
Nee
25
19%
Dat weet ik niet
1
1%
6. Wat betaalt u per maand opgeteld ongeveer voor uw abonnementen voor internet, telefonie en televisie (exclusief het abonnement voor uw mobiele telefoon)?
Bedrag in euro per maand. Als u het antwoord op deze vraag niet weet, vult u 'onbekend' in. (N=135) _______ euro per maand Minder dan 25 euro
6
4%
Tussen 25 en 50 euro
33
24%
Tussen 50 en 75 euro
49
36%
Tussen 75 en 100 euro
13
10%
Meer dan 100 euro
8
6%
Dat weet ik niet
26
19%
7. Wat zou u willen dat er verandert aan uw huidige aansluiting? (kies maximaal drie antwoorden) (N=133) Lagere prijs
66
50%
Hogere downloadsnelheid
94
71%
Hogere uploadsnelheid
54
41%
Minder storingen
21
16%
Betere service / helpdesk
4
3%
Andere diensten, zoals televisie via deze aansluiting
40
30%
Anders, namelijk…
0
0%
Niets
8
6%
8. Voor welke doeleinden gebruikt u uw internetverbinding of zou u een (betere) internetverbinding willen gebruiken? (meerdere antwoorden mogelijk) (N=133)
3.1.2
Privé
126
95%
Zakelijk
98
74%
Onderwijs
29
22%
Zorg
5
4%
Beveiliging
11
8%
Anders, namelijk…
0
0%
Interesse in snel internet
Zoals gezegd heeft de provincie Fryslân de intentie om plannen te ontwerpen om huishoudens in de provincie op een snelle en toekomstvaste internetverbinding aan te sluiten. Hierbij moet u denken aan bijvoorbeeld een glasvezelverbinding. Het voordeel hiervan is dat u een veel snellere internetverbinding krijgt dan u nu heeft. Daarnaast kunt u hier onder andere mee bellen en met hoge kwaliteit televisie kijken. Als gevolg daarvan kunt u uw huidige telefoon-, internet en televisieabonnementen opzeggen. 9. Heeft u interesse in een dergelijke nieuwe internetaansluiting? (N=135) Ja
110
81%
Nee (ga naar vraag 15)
19
14%
Geen mening (ga naar vraag 15)
6
4%
10. Aan het realiseren van een hoogwaardige internetaansluiting zijn uiteraard kosten verbonden. Als de provincie een deel van deze kosten op zich zal nemen, bent u dan ook bereid om een deel van deze aansluitkosten voor uw rekening te nemen? (N=110) Ja
76
69%
Nee (ga naar vraag 14)
28
25%
Geen mening (ga naar vraag 14)
6
5%
De aansluitkosten van uw internetverbinding worden bepaald door de werkzaamheden die daarvoor nodig zijn. De grootste invloed daarop hebben de graafkosten, de kabel voor het netwerk moet namelijk ondergronds worden aangelegd. Deze kabel moet gelegd worden vanuit uw meterkast naar een bepaalde centrale die zich vaak in het centrum van een grotere gemeente bevindt. 11. Tot welk bedrag vindt u het acceptabel om bij te dragen aan de aansluitkosten, wetende dat een verbinding duizenden euro’s kan kosten, afhankelijk van de locatie van uw adres? (N=75) 0 - 499 euro
55
73%
500 - 999 euro
12
16%
1000 - 1499 euro
5
7%
1500 - 1999 euro
3
4%
Meer dan 2000 euro
0
0%
Dialogic NEXT STEP
13
Als u op zo’n glasvezelnetwerk wordt aangesloten, kunt u zoals gezegd via dat netwerk internet, telefonie en televisie ontvangen. U kunt uw huidige abonnementen dan opzeggen en tegen ongeveer dezelfde maandelijkse kosten een 3-in-1 aanbieding krijgen, met het verschil dat u internet, televisie en telefonie met hogere kwaliteit krijgt. Wij gaan er vanuit dat een dergelijk 3-in-1 pakket gemiddeld 50 euro per maand kost. Daarnaast moet dus ook de kabel aangelegd worden. Hiermee zijn nog aparte kosten gemoeid. U heeft in de vorige vraag aangegeven wat u bereid bent te betalen. Gemiddeld bedragen de kosten voor u als eindgebruiker eenmalig circa 2000 euro. Voor de volgende vraag gaan we van dit bedrag uit. Als de provincie huishoudens gaat ondersteunen, kan zij geïnteresseerde huishoudens helpen om deze kosten te voldoen. Hierdoor kunt u de aansluitkosten bijvoorbeeld (deels) gespreid betalen, bovenop de bovengenoemde abonnementskosten voor TV, internet en bellen van circa 50 euro. 12. Welke constructie heeft uw voorkeur om de gebruikersbijdrage à 2000 euro te voldoen? (N=74) Eenmalig 100 euro en extra 21 euro per maand voor een looptijd van 10 jaar, bovenop bovengenoemde abonnementskosten
13
18%
Eenmalig 250 euro en 20 euro per maand voor een looptijd van 10 jaar, bovenop bovengenoemde abonnementskosten
4
5%
Eenmalig 500 euro en 17 euro per maand voor een looptijd van 10 jaar, bovenop bovengenoemde abonnementskosten
7
9%
Eenmalig 1000 euro en 13 euro per maand voor een looptijd van 10 jaar, bovenop bovengenoemde abonnementskosten
4
5%
Eenmalig 2000 euro en geen extra maandelijkse kosten
26
35%
Ik heb geen interesse in een aansluiting voor een dergelijk bedrag
20
27%
13. Zou u bereid zijn 1000 euro extra te betalen om het aansluitnetwerk in de gemeente in gedeeltelijk eigendom te krijgen (bijvoorbeeld middels certificaten van een coöperatie), indien het netwerk er anders niet komt? (N=76) Ja
6
8%
Ik neem het in overweging
28
37%
Nee
39
51%
Geen mening
3
4%
De provincie onderzoekt daarnaast de mogelijkheden om graafkosten te besparen. Een van de mogelijke oplossingen daarbij is om bewoners zelf een deel van de geul te laten graven waar een glasvezelverbinding zou moeten komen te liggen, namelijk van uw oprit tot aan uw huis. Dit leidt ertoe dat de aansluiting naar uw huis goedkoper wordt, en u daar zelf dus ook minder voor hoeft te betalen. (N=76) 14. Bent u bereid om zelf een dergelijke geul te (laten) graven? Ja
58
76%
Nee
11
14%
Ik heb geen mening
3
4%
Ik ben hiertoe niet in staat
4
5%
3.1.3
Persoonlijke gegevens
Tot slot leggen we u graag nog enkele vragen voor t.a.v. uw huishouden. Zoals eerder aangegeven: uw gegevens worden zorgvuldig en anoniem verwerkt. Uw antwoorden worden vertrouwelijk behandeld en nooit zonder uw toestemming aan derden verstrekt. 15. Bent u man of vrouw? (N=131) Man
85
65%
Vrouw
46
35%
Eerder dan 1950
20
16%
1950 - 1959
38
30%
1960 - 1969
30
24%
1970 - 1979
30
24%
1980 of later
9
7%
Basisonderwijs
1
1%
LBO, ULO, MAVO, VMBO
27
21%
HAVO, VWO, MBO
49
37%
HBO, Universiteit
54
41%
Ik werk voltijd
76
58%
Ik werk deeltijd
30
23%
Ik werk niet
11
8%
Ik studeer/ga naar school
1
1%
Anders, namelijk
13
10%
16. In welk jaar bent u geboren? (N=127) ______
17. Wat is uw hoogst genoten opleiding? (N=131)
18. Hoe ziet uw dagbesteding eruit? (N=131)
19. Bent u of iemand in uw huishouden vanuit huis werkzaam in één van de volgende sectoren? (N=131) Agrarische sector
51
39%
Industriële sector
4
3%
Publieke dienstverlening (zorg, onderwijs, overheid)
25
19%
Commerciële dienstverlening
24
18%
Niet van toepassing / weet ik niet
27
21%
Alleenstaand zonder kinderen
11
8%
Alleenstaand met een of meer kinderen
3
2%
Getrouwd of samenwonend zonder kinderen
51
39%
Getrouwd of samenwonend, met een of meer kinderen
66
50%
20. Wat is de samenstelling van uw huishouden? (N=131)
Dialogic NEXT STEP
15
21. Wat is ongeveer het bruto jaarinkomen van uw huishouden? Modaal is ongeveer 33.000 euro per jaar (bruto) (N=131) Minder dan modaal
27
21%
Modaal
32
24%
Twee keer modaal
19
15%
Meer dan twee keer modaal
15
11%
Dat weet ik niet / dat wil ik niet zeggen
38
29%
22. Indien u geïnteresseerd bent in het kans maken op één van de boekenbonnen, vragen wij u om hieronder uw e-mailadres nog in te vullen. Deze zal enkel en alleen gebruikt worden voor het uitreiken van deze boekenbon, en niet gedeeld worden met derden. ___________________________
Contact: Dialogic Hooghiemstraplein 33-36 3514 AX Utrecht Tel. +31 (0)30 215 05 80 Fax +31 (0)30 215 05 95 www.dialogic.nl
Dialogic NEXT STEP
17
