Bevlogenheid op de werkvloer: Werkstress L à werkplezier! J
Dr. Daantje Derks Smart Government, 18 juni 2015
Focus psychologie Negatief Ziekteverzuim, verslaving, afwezigheid op het werk, trainingen… Meer woorden voor negatieve emoties Positieve psychologieà Focus op gezondheid ipv ongezondheid en op sterktes ipv zwaktes
HIGH ACTIVATION Excited
Agitated
Enthusiastic
Hostile Irritated
Energised
Unpleasant high activation
Angry
Happy
WERKVERSLAVING BEVLOGENHEID
Tense
Pleased
PLEASANT
UNPLEASANT
Dejected Lethargic
BURNOUT Unpleasant low
TEVREDENHEID
activation
Fatigued Gloomy
Relaxed Calm
Tranquil
Sad
Bakker & Oerlemans (2011)
Pleasant low activation
LOW ACTIVATION
Content
Burnout vs. Bevlogenheid
Uitputting
Cynisme
Verminderde Competentie
Energie
Toewijding
Absorptie
Utrecht Work Engagement Scale Schaufeli & Bakker (2003)
• Vigor • At my work, I feel bursting with energy • At my job, I feel strong and vigorous
• Dedication • To me, my job is challenging • I am enthusiastic about my job
• Absorption • When I am working, I forget everything else around me • I am completely immersed in my work
Bevlogen werknemers… • Nemen initiatief • Genereren positieve feedback • Ook bevlogen buiten het werk • Moe maar voldaan • Doen naast het werk ook andere dingen (itt werkverslaving)
Schaufeli et al. (2001)
Uitkomsten bevlogenheid • Betere prestatie • Minder verzuim • Minder verloop van personeel • Hogere productiviteit • Klanttevredenheid • Bevlogen collega’s Demerouti & Cropanzano (2010)
Organisatie (top-down)
Bouwstenen
Taakeisen & Hulpbronnen Etc.
Etc.
Fysieke taakeisen
Feedback
Mentale taakeisen Emotionele taakeisen Werkdruk
Coaching Sociale Steun Autonomie
Unieke werkomgevingen
JD-R Model Job Demands
+ Strain
-
Job Resources
+
Work Engagement
Outcomes
+
Bakker, Demerouti et al. (2003ab, 2004ab, 2005ab, 2006, 2007ab, 2008) Demerouti, Bakker et al. (2000, 2001)
Assumpties • • • •
Unieke werkomgeving voor elke beroepsgroep 2 categorieen: Taakeisen en hulpbronnen 2 processen: Stress en Motivatie Hulpbronnen kunnen de impact van taakeisen verminderen (buffer effect) • Hulpbronnen worden vooral zichtbaar en belangrijk in een context waar hoge taakeisen zijn
Persoonlijke hulpbronnen “aspecten van het zelf die refereren naar het gevoel van controle en impact dat iemand heeft over zijn/haar omgeving” (Hobfoll et al., 2003)
Self-efficacy
Veerkracht
Optimisme
Zelfvertrouwen
Bevlogenheid Model Bakker & Demerouti (2014)
Taakeisen
Hulpbronnen
Persoonlijke bronnen
+
+
Bevlogenheid
+
+ Job crafting
Prestatie
Werknemer (Bottom-up)
Bouwstenen: Job crafting
Job crafting • Fysieke en cognitieve veranderingen die werknemers zelf maken in hun taken of relaties • 3 behoeften – Controle – Meer positieve kanten van jezelf laten zien – Om verbonden te zijn met anderen
(Wrzesniewski & Dutton, 2001)
Job crafting in JD-R Job crafting: de veranderingen die medewerkers op eigen initiatief aanbrengen in het niveau van hun taakeisen en hulpbronnen
(Tims & Bakker, 2009)
Job crafting schaal • Mobiliseren hulpbronnen (structureel en sociaal) vb. “Wanneer ik moeilijkheden en problemen tegenkom in mijn werk, bespreek ik dat met mijn collega’s”.
• Uitdagingen zoeken (taakeisen verhogen) vb. “Ik vraag voor meer verantwoordelijkheden”.
• Taakeisen verlagen vb. “Ik zorg er voor dat ik minder emotioneel beladen werk hoef uit te voeren”. Petrou, Demerouti et al., 2010, Tims, Bakker, & Derks, 2011.
Resumé
Strategie om bevlogenheid te bevorderen
Werknemer • Job crafting • JD-R monitor • Mobiliseren resources • Resultaten verlagen taakeisen nog ambigue
• Sterke punten ontwikkelen • Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats • Doelen stellen (goal self-concordance)
• Proactief gedrag • Reactief volstaat niet meer
• Persoonlijke bronnen • Eigen effectiviteit
Leidinggevende • Engaging Leadership • Transformationeel leiderschap stimuleren • Mobiliseren resources • Resultaten verlagen taakeisen nog ambigue
• Interventies gericht op… • Interpersonal strenghts (sociale vaardigheden) • Intrapersonal strenghts (optimisme, waarderen van het heden, mindfulness, etc)
• Authentic happiness • Pleasure, engagement and meaning
Praktijkcase
Uitdaging • 1500 werknemers, 25 locaties • Speciaal onderwijs en zorg • Verouderende populatie (M= 47.50) • Employability laag • Politiek klimaat instabiel (onzekerheid) Missie: • Vitale, competente werknemers die plezier hebben in wat ze doen
Plan van Aanpak • Interventie programma – Dialoog aangegaan – Management actief betrokken & gecommitteerd
• Bottom up & Top down • Job crafting… • JD-R in kaart brengen • JC plan
• Personal resources… • Eigen Effectiviteit, veerkracht, hoop en optimisme
Resultaten • Ervaringen werknemers positief • Bevlogenheid nam toe, prestatie ook • Effecten na een jaar nog meetbaar
• Ziekteverzuim 6,5%à 4,4% – periode van 4 jaar
En dan… ? • Borgen in de organisatie • JD-R onderdeel van R&O cyclus
Vragen??
[email protected]
