Beter Benutten ITS slimmer, leuker en aantrekkelijker op weg DATA
IMMA
C-ITS
REISINFORMATIE DIENSTEN
INCIDENTEN
SUPERMARKT LOGISTIEK
EVENEMENTEN
www.beterbenutten.nl
De zeven thema’s van Beter Benutten ITS t/m 2017
Beter Benutten ITS werkt aan een betere doorstroming op het wegennet. Zowel binnen als buiten de stad. Door ‘intelligentie’ toe te voegen aan mobiliteit verkorten we de reistijd van deur tot deur. Van 2015 tot en met 2017 wil Beter Benutten met intelligente transportsystemen (ITS) een flinke stap vooruit maken. Door in het vervolgprogramma te focussen op zeven thema’s willen we het verschil maken. In het reisgedrag van de reiziger of transporteur en voor een leefbare, bereikbare en aantrekkelijke stad.
beschikbare parkeergelegenheden of over laad- en losplekken voor vrachtverkeer. Maar ITS biedt ook comfort door zekere en actuele aankomsttijden te tonen. Bovendien maakt ITS het mogelijk om voertuigen en kruispunten met elkaar te laten communiceren en zo gericht voorrang te verlenen aan specifieke doelgroepen als OV, fietsers of zwaar vrachtverkeer.
Kansen voor steden Intelligente mobiliteit maakt de reis niet alleen gemakkelijker, goedkoper en aantrekkelijker voor de reiziger of het bedrijfsleven. Ook voor steden biedt het kansen doordat onnodige en ongewenste kilometers in de stad afnemen. Tijdens schooltijden geen verkeer langs scholen, geen lange zoektochten naar vrije parkeerplaatsen of beschikbare laad- en losplaatsen en geen onnodige files bij evenementen. Met gebruik van ITS kunnen we de stad en omgeving veiliger, leefbaarder, beter bereikbaar en economisch interessanter maken.
Klaar voor de toekomst
Slimme deals
Beter Benutten Vervolg-ITS (BBV-ITS) heeft een dubbele doelstelling: meetbare reistijdeffecten vóór 2018 in specifieke regio’s en een duurzame doorontwikkeling ná 2018. Het ITS-programma helpt deze doelen bereiken door gezamenlijke maatregelen, die landelijk, regionaal en lokaal effect hebben. De komende jaren willen we intelligente transportsystemen en diensten op grote schaal uitrollen, in meer regio’s en met voldoende gebruikers. Ook technisch en commercieel willen we doorgroeien. Met als doel: duurzaam continueerbare intelligente diensten die minder of niet van blijvende overheidsinvesteringen afhankelijk zijn.
Beter benutten ITS bevordert dat marktpartijen, gebruikers en overheid elkaar vinden. De markt is aan zet. Marktpartijen ontwikkelen slimme oplossingen op maat voor reizigers. Als veel reizigers zo’n dienst gebruiken, worden deze diensten en technieken rendabel én worden ze doorontwikkeld.
Het BBV-ITS-programma geeft invulling aan de transitiepaden die overheid en markt hebben uitgestippeld in de ‘Routekaart Beter Geïnformeerd op Weg’. Intelligentie in en rond de auto zal de communicatie tussen voertuigen en de wegkant ondersteunen. Zo wordt het in de toekomst mogelijk om autonoom te rijden.
Maatwerk Persoonlijke, privaat aangeboden diensten beïnvloeden individueel gedrag voor én tijdens de reis. Denk aan het vertrektijdstip, de vervoerskeuze, de gekozen route of een goed alternatief daarvoor, snelheden, adviezen over in- of uitvoegen en tijdige waarschuwingen voor gevaren. Het belang en het gebruik van deze intelligente diensten is voor iedere doelgroep anders. Voor forenzen die gewend zijn een vaste route te rijden, bieden ITS-diensten vooral gemak, brandstof- en tijdbesparing. Voor zakelijke reizigers scheelt het twee of drie afspraken op een dag. Ze krijgen gerichte adviezen over de snelste opties bij incidenten, evenementen, tijdens de ‘last mile’ in het stedelijk gebied, rondom
Beter Benutten prikkelt de markt om gezonde verdienmodellen te ontwikkelen, koppelt belangrijke spelers aan elkaar en zorgt samen met het programma Connecting Mobility dat aan randvoorwaarden wordt voldaan. Beter Benutten streeft naar ‘slimme deals’, waarmee reizigers beter worden bediend, bedrijven geld verdienen en onnodige kosten besparen en steden beter bereikbaar worden.
Stakeholders Diverse private stakeholders zijn gebaat bij nieuwe intelligente voorzieningen en diensten. Verzekeraars, werkgevers, leasebedrijven, fleetowners, evenementenorganisatoren kunnen hun kosten verminderen en opbrengsten vergroten door meer inzicht te krijgen in reis- en rijgedrag van hun doelgroepen. In Beter Benutten wordt samenwerking gezocht met deze partijen om te kijken hoe zij vanuit hun zakelijk belang kunnen profiteren van intelligente diensten. Dat versterkt de ontwikkeling van klantgerichte functionaliteiten in nieuwe diensten en stimuleert een toekomstbestendige markt.
Vervolgprogramma ITS focust op zeven thema’s IMMA
Supermarktlogistiek Goederenvervoerders leveren hun vracht vaak af bij klanten in de stad. Maar tijdens de reis is niet duidelijk welke laad- en losplekken in de buurt van de klant beschikbaar zijn en welke route de stad in de minste vertraging kent. Door intelligentie toe te voegen aan vrachtwagens en busjes, kunnen logistieke bedrijven hun aankomst- en vertrektijden beter plannen en communiceren met laad- en losplekken. Chauffeurs krijgen vanaf het moment dat zij wegrijden actuele informatie over hun route en eindbestemming. Bijvoorbeeld over: vertrektijd, reistijd, voorkeursroute en beschikbare laad- en losplekken. Zo voorkomen we onnodige kilometers en onnodig afremmen en optrekken binnen de stad. Met als voordelen: minder uitstoot binnen het stedelijk gebied en kostenbesparing voor goederenvervoerders.
Evenementen Files en verkeerschaos rond evenementen en attracties zijn geen uitzondering. Evenementenorganisaties en -locaties kunnen het verschil maken voor hun bezoekers door informatiediensten rond attracties, evenementen en concerten te ontwikkelen en deze te koppelen aan bereikbaarheidsinformatie. Zo kunnen hun gasten het juiste vervoermiddel en de snelste route kiezen. Ook tijdens hun reis en het evenement krijgen ze advies over hoe zij hun bestemming het beste en snelste kunnen bereiken. Dankzij realtime informatie over (verwachte) reistijden, beschikbare parkeerplekken en omleidingsroutes. Door evenementen- en bereikbaarheidsinformatie slim te combineren in een gebruikersvriendelijke informatiedienst (app), begint en eindigt de gastbeleving bij de eigen voordeur. En komt de gast de volgende keer weer. Andere reizigers plukken daar ook vruchten van: zij kunnen ongehinderd hun weg vervolgen. De stad blijft voor, tijdens en na evenementen beter bereikbaar voor bewoners en bezoekers.
Veel reisinformatiediensten, spitsmijdenprojecten en rijassistentie zijn nog niet landelijk beschikbaar. De Integrale Mobiliteits Management Architectuur (IMMA) brengt daarin verandering door standaardmodules aan reisinformatie- en rijassistentiediensten (app’s) toe te voegen. Zo wordt het mogelijk om een beter inzicht te krijgen in het gebruik van de weg, het OV en de fiets, een project te evalueren én deelnemers te werven en vast te houden. Daarnaast maakt IMMA een variatie aan beloningen mogelijk zoals korting op producten, extra informatie of een spaarsysteem. Ook biedt IMMA de basis om reizigers te informeren die regelmatig switchen tussen OV, auto en fiets. IMMA levert dus meerdere voordelen. Reizigers profiteren via hun app van extra services. Als zij op hun reistraject kunnen meedoen aan een spitsmijdenproject of als er rijassistentie beschikbaar is, krijgen ze hier gelijk een melding van. De keuze om mee te doen is aan hen. Marktpartijen kunnen hun businesscase rendabel maken, omdat zij meer gebruikers meer diensten kunnen aanbieden. IMMA biedt hen kansen om klanten te werven en te binden. Spitsmijdenprojecten kunnen kosten verlagen doordat ze niet meer op grote schaal gebruik hoeven maken van camera’s, waardoor ook privacyrisico’s afnemen. En overheden kunnen zo hun beleidseffecten op het gebied van doorstroming, veiligheid en duurzaamheid vergroten.
Incidenten Jaarlijks stranden er 20.000 tot 30.000 vrachtauto’s en circa 200.000 personenauto’s. De files die hierdoor ontstaan zorgen voor veel onverwachte vertraging. Door slimme maatregelen te treffen kunnen we het aantal gestrande voertuigen en daarmee de files verminderen. Met ITS-diensten kunnen we chauffeurs tijdig - tijdens of voor hun rit - informeren over een verhoogd risico op problemen voor hun voertuig of over beperkingen onderweg. Zo kunnen we bandenspanning en overschrijding van maximale belasting van voertuigen meten en direct individueel terugkoppelen. Of vrachtwagenchauffeurs ruim van tevoren berichten over maximale doorrijhoogtes of obstakels die zij op hun route tegenkomen. Daardoor zullen ze tijdig een alternatieve route kiezen. Hiermee neemt het aantal incidenten af en voorkomen we onnodige vertraging.
Data
C-ITS
Door beschikbare verkeers- en vervoersdata slim te combineren, kunnen we diensten ontwikkelen die voor iedere reiziger specifieke en actuele informatie opleveren. Het gaat hier om alle typen informatie en verschillende soorten reizigers en gebruikers: van parkeerinformatie in binnensteden voor bezoekers tot delen van data over vaarwegverkeer en doorvaarbaarheid van binnenwateren (Blauwe Golf). Om deze data beschikbaar en bruikbaar te maken, maken marktpartijen en overheden afspraken over:
Auto’s, vrachtwagens, openbaar vervoer, fietsen en hulpdiensten communiceren met elkaar en met verkeerslichten en andere bakens en sensoren. Dat is de kern van C-ITS. Door weggebruikers connected (via het netwerk van mobiele telefoons) of coöperatief (via snel wifinetwerk) met elkaar te verbinden, kunnen we hen real time adviseren over rijtaken, zoals snelheid, rijstrookkeuze, in- en uitvoegen, werkzaamheden en gevaren. Zo anticiperen weggebruikers op het verkeer buiten hun gezichtsveld. Ook kunnen bepaalde weggebruikers voorrang krijgen op anderen, bijvoorbeeld bij intelligente kruispunten. Deze kruispunten weten niet alleen dat er verkeer aankomt, maar ook welk type verkeer en met welke bestemming. Zo kan het verkeerslicht iets langer groen blijven bij een zware vrachtwagen, zodat die minder vaak hoeft af te remmen en op te trekken. Hiermee voorkomen we extra uitstoot en stimuleren we de doorstroming. Ook fietsers, bus en tram kunnen prioriteit krijgen afhankelijk van locatie, traject en beleid van de gemeente.
• welke data ze beschikbaar stellen • hoe ze deze aanleveren en • aan welke kwaliteit die data moeten voldoen (inhoud, betrouwbaarheid, actualiteit etc.). Als er veel bruikbare data beschikbaar komen, is het voor marktpartijen interessant om deze slim te combineren tot een informatie- of rijadviesdienst voor reizigers. Door afspraken te maken, randvoorwaarden te bieden en standaarden te definiëren voor data, creëren we kansen voor de markt en dus voor gebruikers. Dit vraagt samenwerking van onder andere marktpartijen, afnemers, wegbeheerders en gemeenten. gebied en kostenbesparing voor goederenvervoerders.
Door zo verkeersstromen goed op elkaar af te stemmen, worden reistijden korter en verbeteren de verkeersveiligheid en luchtkwaliteit. Bij C-ITS coördineren marktpartijen de intelligente communicatie. Wegbeheerders faciliteren hen door data en toegang tot wegkantsystemen te bieden. Zij bepalen ook de kaders, zoals fijnstofnormen, prioritering van categorieën gebruikers of verkeersdruk bij scholen.
Reisinformatiediensten Met reisinformatiediensten (pre trip en on trip) kunnen reizigers slimmer, gemakkelijker en eenvoudiger reizen. Ze ontvangen reisinformatie op maat via een app op hun smartphone of navigatiesysteem. Met deze persoonlijke reisinformatie kiezen ze zelf hoe ze reizen (met de auto, de trein of de bus) en wanneer ze vertrekken. In de auto kunnen ze ook kiezen voor rijtaakondersteuning (over snelheid, rijstrookkeuze en dergelijke). De adviezen zijn gebaseerd op actuele informatie van vervoerders (OV-bedrijven), lussen in het wegdek of andere gebruikers van informatiediensten. Door samen (overheid en marktpartijen) zoveel mogelijk actuele informatie beschikbaar te stellen, groeit de groep slimme reizigers snel en krijgen zij keuze uit diensten.baar voor bewoners en bezoekers.
Hoe gaan we verder? Momenteel wordt met de twaalf Beter Benutten regio’s en marktpartijen gewerkt aan projectplannen voor de zeven thema’s. Deze plannen zijn rond de zomer van 2015 af, waarna de concrete uitvoering volgt. We willen snel resultaten laten zien. Houd de website www.beterbenutten.nl/its in de gaten voor de voortgang rondom de thema’s en de ITS-projecten van Beter Benutten.
DATA
IMMA
C-ITS
REISINFORMATIE DIENSTEN
INCIDENTEN
SUPERMARKT LOGISTIEK
EVENEMENTEN
www.beterbenutten.nl
De zeven thema’s van Beter Benutten ITS t/m 2017
