beter en slimmer veranderen conferentie “beter en slimmer leren met ICT” Willem-Jan van Elk en Margreet Vermeer, Utrecht, 22 april 2015
veranderen Bron: Ken Robinson “Changing Education Paradigms”
het onderwijsleerproces
ouders
docenten
andere lerenden
leermaterialen
verschillende niveaus … • • • • •
school bestuur sector onderwijsstelsel keten
… verschillende vraagstukken
school
veranderen in een organisatie
Bron: “De kunst van veranderen”
de ‘killer app’ van veranderen
Bron: “De kunst van veranderen”
‘waarom’-vraag drijft verandering
betekenisvol antwoord voor alle betrokkenen
herkenbaar in het onderwijsleerproces
vertalen in ‘visie’ (ambitieus einddoel), en …
… concrete herkenbare doelen voor korte termijn
méér dan logica
ervaren van een probleem … (‘angst’, niet teveel)
… dat zich vertaalt in een ambitie (trage vraag)
… en in concrete doelstellingen (korte termijn)
formuleer visie samen met leerkrachten
schoolleider begeleidt proces
schoolleider formuleert NIET ‘het’ antwoord (Fullan)
leiding geven aan bottom up processen
McKinsey 2007
Bron: “How the world’s best-performing schools come out on top”
McKinsey 2010
Bron: “How the world’s most improved school systems keep getting better”
McKinsey 2010
Bron: “How the world’s most improved school systems keep getting better”
Michael Fullan 2014
rollen schoolleider
veranderdeskundige niet: onderwijskundige leider
succesfactoren
capaciteitsopbouw gezamenlijke inzet pedagogiek
systeemaanpak
lerende leider systeemspeler (samenwerking)
‘professioneel kapitaal’
Bron: “De Schoolleider”
de manier van veranderen
ontwikkel verandervermogen
verandering is een permanent proces
een school van professionals
en … niet-veranderen is geen optie
voortdurend ontwikkelen gezamenlijk leren eigenaarschap voor school en verandering schoolleider: leidinggeven aan professionals
resultaat: verandervermogen
veranderen als continu proces
organiseer veranderen als bottom-up proces
visie geeft de richting aan
daag uit: hoe kun je de visie dichterbij brengen
kleine stapjes, geleidelijk veranderen evalueer de resultaten in onderwijsleerproces
spreek leerkracht aan als ‘professional’ mobiliseer ideeën en energie van team
af en toe een ‘pas op de plaats’
visie en doelen her-ijken wanneer is een radicale stap nodig?
samengevat
‘waarom’-vraag drijft verandering
betekenisvol antwoord voor alle betrokkenen ratio – emotie, lang – kort, hoog – laag
veranderen als voortdurend proces …,
bottom-up, geleidelijk veranderen
af en toe een ‘pas op de plaats’
… dus ontwikkel verandervermogen
docent als professional, eigenaar schoolleider als begeleider
bestuur & sector
fabriek - guesthouse - tuinhuisje
Bron: “Digital transformation”
manieren/gereedschappen van veranderen
in de fabriek
optimaliseren, geleidelijk veranderen binnen bestaande structuren traag
in het guesthouse
projecten t.b.v. uitrol in rest organisatie
binnen het bedrijf, met eigen speelruimte
in het tuinhuisje / de garage
baanbrekende innovaties andere planeet, geen controle
Bron: “Digital transformation”
de valkuilen
suggestie • geleidelijk als grondhouding • eenmalig ‘als je weet hoe het gaat’
• radicaal als het moet
discussie
Hoe gaat dat ‘in het echt’, bij jullie?
radicaal of geleidelijk veranderen? eenmalig of continu veranderen? gestuurd of (be)geleid veranderen? …
Hoe kan de PO-Raad jullie helpen?
programma 'beter en slimmer leren mbv ICT'.
Bron: Ken Robinson “Changing Education Paradigms”
not the end
Bronnen
“De kunst van veranderen”
“Essenties van verandermanagement”
Scott Keller & Carolyn Aiken, www.mckinsey.com
“How the world’s most improved school systems keep getting better”
Edwin Kaats & Wifrid Opheij, ISBN 9013094872
“The Inconvenient Truth About Change Management: Why it isn’t working and what to do about it”
Dado Van Peteghem & Jo Caudron, ISBN 940141890X
“Leren samenwerken tussen organisaties”
Michael Fullan, ISBN 978.908.174.84.76
“Digital transformation”
Michael Fullan, ISBN 907.423.39.02
“De Schoolleider”
en.wikipedia.org/wiki/Diffusion_of_innovations
“De zes geheimen van verandering”
Marco de Witte & Jan Jonker, artikelenreeks in www.managementexecutive.nl, 2013-2014.
“Diffusion of innovations” (E.M. Rogers)
Marco de Witte & Jan Jonker, ISBN 901.311.45.53
Mona Mourshed, Chinezi Chijioke, Michael Barber, 2010, www.mckinsey.com
“How the world’s best-performing schools come out on top”
2007, mckinseyonsociety.com
