MBO ICT maakt onderwijs leuker en beter. En verder:

“ICT maakt onderwijs leuker en beter”

En verder: Nieuw: Professionalisering LB-LC-LD p. 5 Leergangen Brede Bekwaamheid Beroepsonderwijs p. 8 Complexe ROC-omgeving vraagt om rolmodellen p. 11

MBO

2013 2014

Nascholing en professionalisering voor MBO-docenten en leidinggevenden

Nascholing MBO 2013/14 ‘Verder met onderwijs’

Inhoud pagina Voorwoord

1

Welkom bij het Centrum voor Nascholing

2

1. Opleidingen voor onderwijsgevenden

4

2. Didactiek en pedagogiek

12

3. Begeleiden van deelnemers

16

4. Beoordelen en assessments

20

5. Taal en rekenen

24

6. Ontwerpen

28

7. Praktijkonderzoek

30

8. ICT en sociale media

34

9. Personeelsontwikkeling, coaching en supervisie 36

leren in verbinding

10. Leiderschapsacademie

39

Totaaloverzicht opleidingen en trainingen

44

Colofon

45

Met dit motto biedt het Centrum voor Nascholing (CNA) een kleurrijk palet aan professionaliseringsmogelijkheden in het mbo. In deze brochure stellen we de vele mogelijkheden aan u voor, van de BVE-cursus voor startende docenten tot leergangen en masters voor ervaren docenten en leidinggevenden. Wellicht heeft u al een uitgesproken idee over een bepaalde opleiding die u wilt volgen. Of misschien wilt u zich eerst oriënteren op wat er zoal mogelijk is om u verder te bekwamen of een nieuwe weg in te slaan in uw loopbaan. De mogelijkheden zijn bijna onbegrensd en zeker niet in één brochure te vatten. Bezoek daarom ook eens onze website www.centrumvoornascholing.nl Natuurlijk kunt u altijd rechtstreeks contact met ons opnemen om vragen en wensen te bespreken. Wij geven niet alleen individueel advies, maar praten ook graag met teams en directies om de nascholingsactiviteiten nauw te laten aansluiten bij het personeels- en professionaliseringsbeleid van het ROC of vakcollege. Want persoonlijke ontwikkeling en onderwijsontwikkeling gaan bij CNA hand in hand. Namens alle trainers, opleiders en adviseurs wens ik u veel succes met het kiezen van een leerzaam traject! Rika Schut Programmaleider mbo

primair onderwijs - maart 2011 -

Welkom bij het Centrum voor Nascholing Nascholing MBO - 2013 / 2014

Het Centrum voor Nascholing (CNA) is een zelfstandig instituut van de Universiteit van Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam. Al meer dan 15 jaar verzorgen we opleidingen, trainingen en advies voor alle sectoren van het onderwijs. De meer dan honderd medewerkers dragen bij aan de professionalisering van leraren, leidinggevenden, directies, besturen en onderwijsondersteunend personeel.

Duurzame onderwijsontwikkeling In een ROC of vakschool gaat het niet alleen om het leren van deelnemers, maar ook om het leren van docenten en leidinggevenden. Langzaamaan ontstaat er overeenstemming over het feit dat de kwaliteit van het onderwijs valt of staat bij de continue professionalisering van docenten en management. CNA wil graag een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van onderwijsinstellingen tot lerende organisaties. We zijn ervan overtuigd dat het leren van docenten en leidinggevenden vooral op de ROC’s zelf moet plaatsvinden, zodat het leren van individuele docenten, van teams en van de gehele onderwijsgemeenschap samen tot een krachtige ontwikkeling leidt. Dat is wat wij verstaan onder duurzame onderwijsontwikkeling.

werk en advies gaan we altijd met de klant op zoek naar de vragen die echt belangrijk zijn. Opleiding en advisering moeten bijdragen aan individuele wensen en aan de schoolontwikkeling. Een goede verkenning van de vraag verhoogt de opbrengst van de opleiding of het adviestraject.

Maatwerk en advies

Onze klanten

CNA werkt zowel proces- als resultaatgericht, vanuit een directe betrokkenheid bij de vragen van de school. Uitgangspunt is altijd de eigen onderwijspraktijk en de eigen visie op verandering.

CNA heeft een brede klantenkring binnen en buiten Amsterdam. Voor een aantal grote ROC’s in de Randstad zijn we ‘hofleverancier’ van de didactische bijscholing van docenten en instructeurs.

Onderzoeksmatig werken

1. Met u in gesprek

Eén van de onderscheidende kenmerken van het aanbod van CNA is het stimuleren van een onderzoeksmatige houding bij de cursisten. De vaardigheden die daarbij horen maken deel uit van de opleidingen en trainingen. Cursisten kunnen met hun onderzoeksvaardigheden een belangrijke bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van het onderwijs. Het verzamelen en interpreteren van data zijn belangrijke vaardigheden voor de kwaliteitszorg.

U hebt een leervraag. In het team is bijvoorbeeld besloten dat er meer expertise nodig is om competentiegericht te kunnen beoordelen. Wij komen graag bij u langs voor een persoonlijk gesprek, om een beter beeld te krijgen van uw precieze leervraag.

Kwaliteit

3. Een voortraject op maat

De kwaliteit van CNA hangt samen met de deskundigheid van de opleiders, trainers en adviseurs en met de unieke samenwerking met de Universiteit van Amsterdam en Hogeschool van Amsterdam. Onze trainers en adviseurs werken in opleidingen en onderzoek samen met docenten en onderzoekers van deze instellingen. Daarmee is gegarandeerd dat de nieuwste onderwijskundige inzichten doorklinken in trainingen en opleidingen. CNA betrekt cursisten en opdrachtgevers intensief bij het borgen van de kwaliteit van het aanbod. Daarnaast zijn er ook externe instanties die de kwaliteit periodiek meten. CNA heeft het CEDEO keurmerk voor klanttevredenheid bij zowel de opleidingen als bij het maatwerk. Een aantal opleidingen is door CPION geregistreerd als post-hbo registeropleiding en onze masteropleidingen zijn geaccrediteerd door de NVAO.

Praktijkgericht en maatwerk Een belangrijk uitgangspunt bij de scholingsactiviteiten van CNA is dat de praktijk van de cursisten centraal staat bij de trainingen en opleidingen. Duaal leren betekent niet af en toe een opdracht in de eigen onderwijspraktijk, maar het continu inbrengen van die praktijk in de opleiding. Zowel bij de intakes van de opleidingen als bij aanvragen voor maat-

Internationalisering CNA vindt het belangrijk om kennis te delen, ook over de landsgrenzen heen. Zo maken we met onze masterstudenten internationale studiereizen naar landen als Finland, Schotland en Canada om te leren van elkaars onderwijs. Ook investeert CNA in duurzame onderwijsontwikkeling in ontwikkelingslanden. Zo heeft CNA in samenwerking met Edukans Werelddocenten een train-de-trainersprogramma opgezet in Malawi. Twee keer per jaar gaan CNA-trainers naar Malawi om lerarenopleiders te trainen, bijvoorbeeld op het gebied van activerende didactiek.

Horizon College Hout- en meubileringscollege Mediacollege Nova College Regio College Zaanstreek-Waterland ROC ASA ROC Flevoland ROC Kop van Noord-Holland ROC Leiden ROC Midden-Nederland ROC Mondriaan ROC van Amsterdam TIO hogeschool Wellantcollege

2. Ons voorstel

In onze offerte doen wij u een concreet trainingsvoorstel. Daarin wordt meteen duidelijk welke investering het van de school vraagt. Om het effect van de training te vergroten, brengen we samen met u in kaart hoe uw huidige situatie is, en waar u precies naartoe wilt. In sommige gevallen spelen er nog andere zaken die eerst opgelost moeten worden, voordat we aan de slag kunnen.

4. Trainen en begeleiden

De trainingen zijn altijd praktijkgericht: deelnemers reflecteren op de dagelijkse werkpraktijk en krijgen inzicht en vaardigheden om in de praktijk mee aan de slag te gaan. De trainers en adviseurs zijn erop gericht het lerend vermogen van de deelnemers te vergroten. Reflectie en een onderzoeksmatige houding zijn daarbij onmisbaar. De werkvormen zijn interactief en soms maken we gebruik van rollenspellen.

5. Evaluatie en nazorg

Na afloop van de training komt het erop aan: brengen de deelnemers het geleerde ook in de praktijk? Om dit proces te begeleiden, bieden we u verschillende vormen van nazorg. Te denken valt aan individuele coaching, projectmanagement bij de implementatie, een terugkomdag of een effectmeting.

Leercirkel voor Professionele Leerteams 2

3

1. Opleidingen voor onderwijsgevenden Nascholing MBO - 2013 / 2014

Doorgaande leerlijn opleidingen voor mbo-docenten Van startbekwaam tot masterniveau

LD-niveau

LC-niveau > LB-niveau >

Instructeur in het onderwijs Eenjarige opleiding voor instructeurs Studiebelasting: 300 uur, waarvan 14 opleidingsdagen Instroomeis: havo-diploma of MBO-diploma niveau 4 en aanstelling van tenminste 0,4 fte

CNA biedt opleidingen voor zowel xxxxxxx startende als ervaren docenten, van startbekwaam tot masterniveau. Hiermee komt CNA tegemoet aan de wens van ROC’s en Vakscholen om docenten op een gedifferentieerde manier op te leiden en te ondersteunen. Dit maakt een HRM-beleid mogelijk waarin de instellingen hun docenten belonen op basis van onderscheiden verantwoordelijkheden. CNA wil met zijn aanbod aansluiten op de verschillende leerwensen en leerbehoeften van onderwijsgevenden in elke fase van de lerende professional.

Certificaat: Verklaring van bekwaamheid als instructeur in het mbo

4

Didactische opleiding Educatie en Beroepsonderwijs Eenjarige opleiding voor mbo-docenten (zij-instromers)

Post-HBO opleiding Brede Bekwaamheid Beroepsonderwijs

Tweejarige masteropleiding voor excellente docenten

Tweejarige opleiding voor ervaren docenten bestaande uit vier thematische leergangen

Studiebelasting: 1680 uur (20 uur per week)

Studiebelasting: 348 uur (4 tot 6 dagdelen per leergang)

Studiebelasting: 500 uur, waarvan 14 opleidingsdagen

Instroomeis: HBO-diploma en aanstelling als LB- of LC-docent

Instroomeis: HBO-diploma (of aantoonbaar HBO-niveau) en aanstelling van tenminste 0,4 fte

Certificaat: Post-HBO registerdiploma

Certificaat: Verklaring van didactische bekwaamheid

NB: Keuze uit 8 leergangen; de leergangen zijn ook als losse modules te volgen.

5

Master Professioneel Meesterschap

Instroomeis: HBO- of WO-diploma en aanstelling als LC-docent; aantoonbaar onderzoekende, ondernemende en inspirerende kwaliteiten Certificaat: Master of Education


Opleidingsschema

Nascholing MBO - 2013 / 2014

Didactische opleiding Educatie en Beroepsonderwijs (BVE-cursus) Opleiding

Instructeur in het onderwijs Opleiding Instructeurs zijn onmisbare ondersteuners in het mbo. Veel instructeurs komen uit de beroepspraktijk en hebben nog geen passende opleiding voor het onderwijs genoten. In de Instructeursopleiding leren zij de pedagogisch-didactische kneepjes van het vak.

Cursist over de Didactische opleiding

In het mbo zijn veel docenten werkzaam die uit het bedrijfsleven komen. Zij hebben vaak wel een vakopleiding gedaan, maar zijn nog niet in het bezit van een Verklaring van didactische bekwaamheid. Met de BVE-cursus verwerven deze docenten de beroepsbekwaamheden voor een mbo-docent en verkrijgen zij een certificaat van startbekwaamheid.

De opleiding is duaal. Dat betekent dat de deelnemers al werkzaam zijn op een ROC of vakcollege en daarnaast de opleiding volgen. In de opleiding komen drie centrale thema’s aan bod:

“De opleiding helpt me om op een andere manier naar mijn vak te kijken. De nieuwe methoden die ik leer, probeer ik direct uit in mijn groepen. Het mooie is dat ik hier direct positieve reacties op krijg van mijn cursisten!”

In deze opleiding is aandacht voor nieuwe didactische concepten. Gestreefd wordt naar een balans tussen kennisoverdracht en vaardighedentraining. Vast onderdeel van de bijeenkomsten is het leren van en met elkaar in een reflectiegroep. Het eerste deel van de opleiding is gericht op het ontwikkelen van bekwaamheden. Deelnemers krijgen de ruimte om aan eigen leerdoelen te werken en voeren opdrachten uit die een directe relatie hebben met de eigen praktijk. Het tweede deel staat in het teken van het beoordelen. Hierbij worden 3 verschillende vormen van assessment gehanteerd. Voor het performanceassessment moet de school van de cursist een veldassessor aanleveren.

didactiek en vaardigheidsonderwijs; begeleiding en coachen van deelnemers; werken in een organisatie. Het eerste deel van de opleiding is gericht is op de competentieontwikkeling van de instructeur. In deze periode bouwt de instructeur het portfolio op dat begeleid wordt door de opleider en coach van de eigen ROC/Vakschool. Het tweede deel staat in het teken van het beoordelen van competenties. De beoordeling vindt plaats in een eindassessment.

De opleiding wordt zowel met open inschrijving als incompany aangeboden.


Data: 14 bijeenkomsten + kwalificerend assessment, van september t/m juni Locatie: C entrum voor Nascholing in Amsterdam, of incompany Kosten: zie website (voor incompany op aanvraag) Contactpersoon: Frouke Visser, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo

Data: 14 bijeenkomsten, van september t/m juni Locatie: Centrum voor Nascholing in Amsterdam of incompany Kosten: zie website (voor incompany op aanvraag) Contactpersoon: Petra Overmars, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo

De uitgebreide programmagids van deze opleiding is te downloaden of te bestellen via de website.

Petra Overmars,


Frouke Visser,

opleider

opleider

“Veel instructeurs vinden het erg inspirerend om hun vakkennis te kunnen overdragen. In de Instructeursopleiding leren zij de didactische kneepjes van het vak.”

6

“Docenten in het MBO zijn enthousiast over hun vak, dat is een mooi startpunt voor deze opleiding. In een jaar krijgen ze ook de bagage om hun onderwijs vorm te geven en te werken aan een positief leer- en leefklimaat.” 7


Uit de praktijk Opleidingsschema


Post-HBO opleiding Brede Bekwaamheid Beroepsonderwijs (B3) Leergangen voor mbo-docenten

‘ICT maakt onderwijs leuker en beter’ Ilse van der Meij, docente aan de afdeling zorg en welzijn van het Nova College, heeft met enthousiasme de MBO-leergang ‘Iedere docent ICT-competent!’ van CNA gevolgd. Het resultaat? “Mijn onderwijs wordt er leuker en beter van.”

Voor ervaren docenten in het mbo die zich willen professionaliseren tot LC niveau heeft CNA in samenwerking met ROC’s een aantal leergangen ontwikkeld rondom acht belangrijke thema’s in het mbo. Bij het met goed gevolg doorlopen van vier leergangen wordt een Post-hbo registerdiploma uitgereikt. Voor het diploma zijn leergang 1 en 2 verplicht en twee leergangen naar keuze. U kunt dus uw eigen maatwerkopleiding samenstellen. De leergangen zijn ook los van elkaar te volgen.

Jongeren van nu leven in een multimediale beeldcultuur. Waar informatieoverdracht voorheen vooral talig was, is er nu meer nodig. Van der Meij beseft dat: “Ik ben dan ook een groot fan van allerlei werkvormen in de klas. Waar dat kan doe ik iets extra’s, bijvoorbeeld met energizers.” Sinds kort zet ze ook de vele mogelijkheden van ICT in om haar onderwijs leuk, eigentijds en spannend te maken. De leergang ‘Iedere docent ICT-competent’ heeft haar namelijk in contact gebracht met tientallen ICT-tools voor het onderwijs. Van der Meij: “Gmail, GoogleDocs, Twitter, Facebook: alles kwam in een rap tempo voorbij. Opgedist door CNA-cursusleiders die er zelf echt lol in hadden. Vervolgens moesten we daar dan thuis mee aan de slag: oefenen en nog eens oefenen. Zo ontdekte ik wat ik met de verschillende instrumenten kan aanvangen in mijn lessen, wat werkt en wat niet werkt.”

De leergangen worden elders in deze gids uitgebreider beschreven. 1. Iedere docent een pedagoog-didacticus! 2. Iedere docent een kritische professional! 3. Iedere docent een begeleider! 4. Taal werkt, ook in de vaklessen! 5. Iedere docent een beoordelaar! 6. Iedere docent een assessor! 7. Iedere docent een ontwerper! 8. Iedere docent ICT-competent!

Pagina 13 Pagina 31 Pagina 17 Pagina 25 Pagina 21 Pagina 21. Pagina 29 Pagina 35


Ook haar leerlingen zet ze nu regelmatig met ICT aan het werk. “Zo moeten zij als onderdeel van hun lessen sociale agogiek een presentatie houden over een cliënt. Om dat voor de anderen aantrekkelijker te maken heb ik ze nu de opdracht gegeven die presentatie in de vorm van een filmpje (Animoto) of digitale collage (Glogster) te doen. Dat levert verrassende resultaten op.” Van der Meij heeft het ‘ICT-virus’ inmiddels ook al overgebracht op de rest van haar team. “Zo heb ik in het kader van studieloopbaanbegeleiding in de studiewijzer ingebracht dat docenten vanaf volgend jaar voor hun groepen eigen Facebook-pagina’s aanmaken.” Eigenlijk zou elke docent bovendien een opleiding over ICTmogelijkheden in de klas moeten volgen, vindt zij. “In deze tijd is dat voor het onderwijs echt een must.”

Digitale collage

Data: zes bijeenkomsten per leergang (data zie website) Locatie: Centrum voor Nascholing in Amsterdam of incompany Kosten: zie website (voor incompany op aanvraag) Contactpersoon: Trudy Moerkamp, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo De uitgebreide programmagids van deze opleiding is te downloaden of te bestellen via de website.

Trudy Moerkamp, trainer/adviseur:

Inmiddels heeft zij een eigen Facebookpagina voor haar klas ontwikkeld (“Dat communiceert enorm snel”), plakt zij moeiteloos leuke filmpjes in haar lespresentaties en experimenteert zij met wisselende ICT-tools tijdens haar lessen. “Waar ik vijf jaar geleden twee volle dagen nodig had voor het maken van een powerpointpresentatie maak ik nu bij wijze van spreken een prezi met mijn ogen dicht in veel minder tijd. Ik ben vaardiger, ken de mogelijkheden van ICT en bouw razendsnel een lessenbank op die ik elk jaar opnieuw kan opentrekken en actualiseren.”

“De leergangen zijn ontwikkeld in nauwe samenwerking met drie ROC’s en bieden docenten een ideale mogelijkheid om zich te specialiseren in actuele thema’s in het mbo.”

8

9


Uit de praktijk Opleidingsschema


Master Professioneel Meesterschap Masteropleiding

Complexe ROC-omgeving vraagt om rolmodellen

Om de kwaliteit van het mbo ook in de toekomst te waarborgen is er behoefte aan ambitieuze en hoogopgeleide docenten. Docenten die goed zijn in hun vak en zich blijven professionaliseren om hun vak én het onderwijs op een hoger niveau te brengen. Voor deze docenten is er nu een uniek masterprogramma: Professioneel Meesterschap. De master is NVAO geaccrediteerd en leidt op tot LD niveau.

Voorbeeld van praktijkonderzoek Marjolein Held is docent Verpleegkunde op een ROC in het zuiden van het land. Zij heeft de master Professioneel Meesterschap gedaan omdat ze zich onderwijsinhoudelijk wilde verdiepen . In het kader van de opleiding deed zij onderzoek naar het professioneel leren van de docent. In het ROC merkte zij bijvoorbeeld dat er veel veranderingen zoals gebruik van digitale leermiddelen en een simulator moeizaam verliepen en soms ook niet duurzaam waren. Bij onderwijsinnovaties, als deze, is de docent immers de sleutel tot verandering. Naar aanleiding van het onderzoek startte Marjolein een community of practice in haar team om het collectief leren te optimaliseren.

Tijdens de opleiding raakt u op de hoogte van de nieuwste inzichten op het gebied van leren, pedagogiek en didactiek van beroepsvorming, competentiegericht beroepsonderwijs, organisatie en maatschappij. Ook leert u bestaand vakmanschap te verbinden met onderliggende theorieën en maatschappelijke ontwikkelingen, uw eigen praktijk te onderzoeken en initiatieven te ontplooien voor onderwijsvernieuwing. De competenties ondernemen, onderzoeken en inspireren staan centraal tijdens de opleiding. Na succesvolle afronding ontvangt u het diploma Master of Education. Educatief Meesterschap Amsterdam De master wordt uitgevoerd door opleiders van Educatief Meesterschap Amsterdam, een consortium van de Universiteit van Amsterdam, Vrije Universiteit Amsterdam, Hogeschool van Amsterdam en het Centrum voor Nascholing.

Deelnemer over de master:


“Door de master Professioneel Meesterschap leer ik mijn eigen handelen in de klas te verbinden met theoretische concepten. Dit is een verrijking voor mezelf en kan een kwaliteitsimpuls opleveren binnen de school. Sinds ik deze master volg, kijk ik met heel andere ogen naar mijn werk.”

Data: tweejarige opleiding, tweewekelijkse bijeenkomsten op vrijdag Locatie: Amsterdam Kosten: zie website (de opleiding komt in aanmerking voor de Lerarenbeurs) Contactpersoon: Rika Schut, [email protected] Eline Raaphorst, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/ema De uitgebreide programmagids van deze opleiding is te downloaden of te bestellen via de website.

10

Acht docenten van het Regio College in Zaandam doen de masteropleiding Professioneel Meesterschap van CNA. Anna Verbeek, hoofd van de Dienst Onderwijs, Personeel en Kwaliteit van dit ROC verwacht dat zij straks rolmodel zijn binnen het docentenkorps en onderwijsvraagstukken in de brede context van de organisatie kunnen aanpakken. Lange tijd was in het Regio College in Zaandam de docent in de LB-functie de ruggengraat van de organisatie. Verbeek: “Vanaf 2002 hebben we systematisch geïnvesteerd in onderwijsvernieuwing en de ontwikkeling van docenten; daarmee konden we het aantal seniordocenten (LC) langzamerhand uitbreiden. Nu willen we nog een stap verder gaan. Dat doen we door docenten die zich hebben bewezen, door te laten groeien naar een nieuwe functie met een ruimer en ambitieuzer takenpakket.” Dat is nodig, stelt zij. “Want mbo-docenten moeten opereren in een complexe omgeving. Zij geven namelijk niet alleen hun eigen vak, maar leiden gezamenlijk met de andere collega’s uit het team de deelnemers op tot vakman of –vrouw en doen dat ook nog eens in co-makership met het beroepenveld. Ook hebben zij te maken met vier verschillende opleidingsniveaus. Dat is écht veeleisend.” Met de functie roc-docent (LD) maakt het Regio College het functiebouwwerk compleet. Verbeek: “We hebben besloten de master Professioneel Meesterschap in het mbo als conditie voor promotie te stellen. De master helpt ervaren docenten hun kwaliteiten en persoonlijk meesterschap te verdiepen en verbreden, op zo’n manier dat zij onderwijsvraagstukken van teams breder, in samenhang met de ontwikkelagenda van het ROC en in de context van de bedrijfsvoering kunnen bekijken en aanpakken – en hun collega’s daarin mee kunnen nemen.” Dat vraagt onder meer dat docenten analytischer worden en onderzoeksvaardigheden ontwikkelen. Verbeek: “Dat heeft voor ons absoluut toegevoegde waarde. Zo heeft een van de master-deelnemers onderzocht wat ouderbetrokkenheid betekent voor studiesucces en hoe we dat kunnen benutten. Daarmee heeft zij dat onderwerp binnen de organisatie op

verschillende niveaus op de agenda gezet. Op die manier kan zo’n docent bovendien rolmodel worden binnen het docentenkorps.”

Docenten reflectiever en pro-actiever Binnen het docentenkorps is precies ook de positie waarin Verbeek hen wil houden. “We willen hen nadrukkelijk ook voor een deel met hun poten in de modder houden. Zodat zij vanuit de praktijk met het nodige organisatiebewustzijn en met organisatiesensitiviteit verder leren kijken dan hun eigen onderwijspraktijk, en systematisch gaan meedenken over hoe we onze complexe vraagstukken kunnen aanpakken. Maar ook dat ze collega’s zijn waar andere docenten graag naartoe stappen om hun dagelijkse praktijkbeslommeringen mee te bespreken.” Of dat allemaal ook gaat lukken, moet nog blijken. Verbeek: “De docenten hebben nog bijna een jaar te gaan voordat zij afstuderen. Wat ik wel merk is dat zij beter snappen wat er gaande is binnen de organisatie, reflectiever en pro-actiever worden. Maar het blijft ingewikkeld. Ze moeten op zóveel verschillende niveaus acteren. En de opleiding vraagt enorm veel van hen. Niet voor niets bepleiten de opleiders van CNA steeds dat de deelnemers het beste hun eigen thema’s kunnen onderzoeken, even los van de agenda van het ROC. Ik zie dat die twee invalshoeken nu naar elkaar toe groeien. En ik verwacht daar in de toekomst veel van.

11

2. Didactiek en pedagogiek Nascholing MBO - 2013 / 2014

Iedere docent een pedagoog-didacticus! Pedagogisch-didactische leergang

Training activerende didactiek Maatwerk Docenten zijn vaak op zoek naar activerende werkvormen. In deze training van 4 tot 6 dagdelen frissen zij hun kennis op en breiden zij hun bagage uit. De training is een voorbeeld van activerende didactiek: er worden diverse activerende werkvormen toegepast, zodat de docenten zelf ervaren hoe deze vormen ingezet kunnen worden. In de training wordt gewerkt volgens het principe van werkend leren: theorie, praktijk en oefenen gaan hand in hand. Tussen de trainingsbijeenkomsten zit telkens een aantal weken, zodat de docenten de tijd en gelegenheid hebben het geleerde in de praktijk te brengen en met collega’s te bespreken. Hiervoor worden praktijkopdrachten meegegeven. De experimenten in de eigen praktijk kunnen eventueel op video worden opgenomen en in de bijeenkomst worden besproken. De training kan uitgebreid worden met lesbezoeken door de trainer.

Mbo-docenten beschikken doorgaans over een breed repertoire aan didactische werkvormen en passen deze ook toe. Ondertussen vragen zij zich vaak af waarom iets werkt of waarom iets juist niet effectief lijkt. De vraag die hierachter ligt is: ‘wat is leren eigenlijk’? In deze leergang bieden verschillende leertheorieën stukjes van antwoorden op deze vraag en geven een perspectief van waaruit over deze vraag verder kan worden nagedacht. Tijdens de leergang leert u uw eigen aanpak theoretisch te onderbouwen. U breidt uw handelingsrepertoire uit met adequate aanpakken voor complexe leer/lessituaties en u wordt zich bewust van eigen mentale modellen. In zes bijeenkomsten passeren de belangrijkste leertheorieën de revue, zoals de cognitieve leertheorie, het behaviorisme en het (sociaal) constructivisme. Ook het thema ‘hersenen en leren’ komt aan de orde. Met behulp van eigen praktijkvoorbeelden, collegiale observaties en eigen didactisch repertoire wordt de verbinding gemaakt met de theorie. Vervolgens oefent u met nieuw gedrag in de praktijk.

In de training komen de volgende onderwerpen aan de orde: Wat is activerende didactiek en hoe past dat binnen competentiegericht onderwijs Het inzetten van passende werkvormen bij de verschillende lesfasen die aansluiten bij de vooraf vastgestelde lesdoelen Bewustwording van de eigen rol bij de uitvoering van de werkvormen Het ondersteunen van de zelfsturing van deelnemers Rekening houden met de verschillen tussen deelnemers (bijv. leerstijlen, meervoudige intelligenties, niveaus).

Data: zes bijeenkomsten, start maart en september 2013 Locatie: C entrum voor Nascholing in Amsterdam of incompany Kosten: zie website (voor incompany op aanvraag) Contactpersoon: Jolanda Jenniskens, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo

Het onderwijs is in beweging. Docenten worden uitgedaagd deelnemers voor te bereiden op de snel veranderende maatschappij en tegelijkertijd te focussen op zichtbare resultaten. Daarnaast zijn er de uitdagingen van het beroepsgerichte onderwijs en de nieuwe manier van beoordelen van deelnemers. Van docenten vraagt dit om reflectie op het pedagogisch-didactisch handelen en het verwerven van nieuwe competenties.

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Petra Overmars, [email protected]

12

13

2. Didactiek en pedagogiek Nascholing MBO - 2013 / 2014

Van Educatie naar Beroepsonderwijs Maatwerk

Leernetwerken Maatwerk

De BVE-sector is een ambitieuze sector. Van medewerkers in deze sector wordt gevraagd voor de grote diversiteit aan doelgroepen passend onderwijs te verzorgen met activerende werkvormen. Docenten Educatie die de overstap maken naar het Beroepsonderwijs ervaren ondersteuning in de eerste periode als zeer waardevol. De vorm waarin die ondersteuning geboden wordt, kan per situatie verschillen.

Het Centrum voor Nascholing kan een leernetwerk voor u opzetten en begeleiden. Een leernetwerk stelt docenten in staat om op een actieve en informele manier de eigen professionaliteit te verhogen door van en met elkaar te leren. Dit gebeurt in bijeenkomsten, maar ook via een digitale netwerkomgeving, inzetbaar op elke plaats. Netwerkleren is snel, oplossingsgericht en praktisch. In een leernetwerk staan dagelijkse vragen en problemen in de praktijk centraal. We noemen dat zogenaamde ‘taaie vraagstukken’. Voor de volgende doelgroepen zou een netwerk kunnen bijdragen aan dynamisch leren:

Onderwerpen die tijdens de training aan bod kunnen komen zijn: omgaan met ‘weer bewust onbekwaam zijn’ klassenmanagement lesgeven aan jongeren beroepsgericht onderwijs activerende didactiek en werkvormen

Docenten Middenmanagers Taalcoaches, rekencoaches Studiecoaches

De leervragen en ontwikkelpunten van de docenten bepalen het programma. De bijeenkomsten zijn een mix van theorie, training en coaching.

Doel is via uitwisseling van persoonlijke ervaring met elkaar oplossingen te ontwikkelen:

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Irene Meertens, [email protected]

14

Interculturele docentcompetenties: omgaan met diversiteit Maatwerk Wel of geen hand geven. Elkaar aankijken tijdens een gesprek of de ogen neerslaan. Opkomen voor je eigen mening of stil wachten tot je de beurt krijgt. Dit zijn allemaal uitingen van culturele diversiteit. In deze training worden praktische methodieken aangereikt om met deelnemers uit andere culturen te communiceren. Je leert luisteren, op non-verbale signalen letten, aansluiten bij de deelnemer, tot de kern komen. De vaardigheden worden onderbouwd door theoretische inzichten van o.a. Hofstede en Kluckhohn. In de training kunnen de volgende onderwerpen aan bod komen: modellen over interculturele communicatie in gesprekken met (groepen) deelnemers de invloed van de culturele achtergrond op beroepkeuze en op het studiegedrag vooroordelen en stereotyperingen en reflectie hierop

Het vanzelfsprekende wordt bevraagd Het stereotype denken wordt losgelaten Nieuwe perspectieven krijgen de ruimte Iedereen is eigenaar van zijn eigen leerproces en verantwoordelijk voor het collectieve leren De rollen in een netwerk zijn dynamisch (coördinator, inspirator, createur) Je neemt een onderzoekende houding aan

Om goed aan te kunnen sluiten bij de beginsituatie en vraag van de deelnemende docenten vinden vooraf intakegesprekken plaats. De training is interactief: er worden diverse werkvormen toegepast, er wordt met casussen en presentaties gewerkt. Tussen de trainingsbijeenkomsten zit telkens een paar weken, zodat de docenten de tijd en gelegenheid hebben om te lezen en te werken aan praktijkopdrachten.

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Jozien Kreulen, [email protected]


Jozien Kreulen, trainer/adviseur:

“Aan de training gaat een intake vooraf waarin de voorkennis van docenten in kaart wordt gebracht en specifieke leerwensen worden geïnventariseerd. Indien mogelijk wordt de inhoud van de training daar op aangepast. Zo sluit de training optimaal aan bij de praktijk van de deelnemers.”

15

3. Begeleiden van deelnemers Nascholing MBO - 2013 / 2014

Iedere docent een begeleider! Leergang Begeleiden

Training coachende vaardigheden voor docenten Maatwerk Competentiegericht onderwijs vraagt een grotere mate van zelfsturing van studenten. Daar hoort een coachende houding van docenten bij die dat ondersteunt. In een training van vijf dagdelen leren docenten wat een coachende houding betekent in de praktijk. Er wordt gewerkt volgens het principe van werkend leren: theorie, praktijk en oefenen gaan hand in hand. Er is veel ruimte voor eigen casuïstiek. Tussen de trainingsbijeenkomsten zit telkens vier weken, zodat de docenten de tijd en gelegenheid hebben het geleerde in de eigen praktijk te oefenen en daar op te reflecteren. Hiervoor worden praktijkopdrachten meegegeven. De experimenten in de eigen praktijk kunnen eventueel op video worden opgenomen en in de bijeenkomst worden besproken.

Iedere docent begeleidt studenten: in de les, bij het doen van praktijkopdrachten en in de BPV. Begeleiden hoort daarmee tot de kerntaken van een docent, sterker nog er wordt steeds meer aan begeleidingsvaardigheden gevraagd. Veel docenten hebben in hun opleiding beperkt kennisgenomen van en geoefend met begeleidingsvaardigheden. In deze leergang bouwt u verder aan het verstevigen en versterken van uw begeleidingsvaardigheden. Tijdens de leergang van zes dagdelen komen verschillende begeleidingsmodellen aan de orde: o.a. het feedbackmodel van Hattie en Temperley, de dramadriehoek uit de Transactionele Analyse en de Roos van Leary. Ook is er ruimte voor verdieping in zelfgekozen begeleidingspraktijken en -modellen. De eigen begeleidingspraktijk staat centraal in de bijeenkomsten. Dat betreft zowel 1 op 1 begeleidingssituaties als het begeleiden van de groep. Vanuit die eigen praktijk wordt ook de koppeling gemaakt met literatuur over o.a. jeugdcultuur, feedback geven en groepsdynamica.

16

Competentiegericht onderwijs vraagt een grote mate van zelfsturing van deelnemers. Daar hoort een basishouding van docenten bij die dit ondersteunt. We noemen dat een coachende houding. Bij CNA kunnen docenten hun coachende en begeleidende vaardigheden verder ontwikkelen. Sommige leerlingen hebben speciale zorg en begeleiding nodig. CNA heeft expertise in huis op het gebied van leerlingenzorg en leidt docenten op tot zorgcoördinator.

In de training kan aan de volgende onderwerpen worden gewerkt: wat is coachen? geven van feedback het methodisch voeren van coachende begeleidingsgesprekken situationeel begeleiden: welke begeleiding past in welke situaties? verschillen tussen individuele- en groepsbegeleiding reflectie op de eigen kwaliteiten en valkuilen

In de leergang gaan achtergrondliteratuur en de eigen begeleidingspraktijk hand in hand. U gaat aan de slag met het toepassen van de modellen in de begeleidingspraktijk en oefent in de leergang aan de hand van ervaringen en casussen. U leert van en met elkaar door elkaar feedback te geven op de begeleidingspraktijk. De leergang wordt afgesloten met een reflectie op een casus uit uw eigen begeleidingspraktijk en het formuleren van een nieuwe aanpak.

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Mieke de Leeuw, [email protected]

Data: zes bijeenkomsten, start maart en september 2013 Locatie: Centrum voor Nascholing in Amsterdam of incompany Kosten: zie website (voor incompany op aanvraag) Contactpersoon: Jozien Kreulen, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo

17

3. Begeleiden van deelnemers Nascholing MBO - 2013 / 2014

Studievoortgangbegeleiding Maatwerk

Opleiding tot Zorgcoördinator Post-hbo opleiding Voor elke instelling is het van groot belang een zorgcoördinator in huis te hebben. Een expert die zichtbaar is binnen en buiten de organisatie en die in afstemming met het onderwijs en het management de zorgvisie van de instelling vormgeeft en bewaakt. CNA biedt met de tweejarige Opleiding tot Zorgcoördinator een geweldige mogelijkheid voor zorgcoördinatoren om zich te profileren en te positioneren. De opleiding is een door het CPION (Centrum Postinitieel Onderwijs Nederland) erkende registeropleiding. De opleiding is vooral voor zorgcoördinatoren op het ROC erg interessant, omdat de opleiding specifiek afgestemd is op werken in de context van het ROC.

Planning, uitstelgedrag, motivatieproblemen, het vinden van een stageplek. Dit zijn onderwerpen die aan de orde kunnen komen in een gesprek tussen studenten en studiecoaches. Hoe kun je studenten het beste begeleiden? Hoe ga je om met studenten die meer zorg nodig hebben? De trainers en adviseurs van CNA begeleiden ROC’s bij dit soort vraagstukken. In de training kunnen de volgende onderwerpen aan de orde komen: vaardigheidstraining resultaatgericht coachen borging van studieloopbaanbegeleiding in de opleiding Tijdens de training wordt gewerkt met activerende didactische werkvormen, afgewisseld met informatieoverdracht. Belangrijk onderdeel van de training is het uitwisselen van ideeën, mogelijkheden en ervaringen.

Cursist over de opleiding tot Zorgcoördinator “Op ons ROC werd de opleiding incompany aangeboden. Ik heb veel geleerd: van persoonlijke effectiviteit tot beleidsadvisering. De opleiding is praktisch, professioneel en inspirerend en sluit goed aan bij de landelijke ontwikkelingen op het gebied van passend onderwijs.”

In het eerste jaar van de opleiding staat de ontwikkeling als zorgcoördinator centraal en werkt de deelnemer aan een aantal relevante competenties. In het tweede jaar staat de positionering van zorg op uw instelling centraal. Zeker in relatie tot de ontwikkelingen rond Passend Onderwijs is deze opleiding een ‘must’ voor alle zorgcoördinatoren.


Data: Tweejarige opleiding (30 bijeenkomsten) Locatie: Centrum voor Nascholing in Amsterdam of incompany Kosten: zie website (voor incompany op aanvraag) Contactpersoon: Martin Broekema, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo De uitgebreide programmagids van deze opleiding is te downloaden of te bestellen via de website.

18

Martin Broekema, opleider

“Het is uit ervaring gebleken dat een ‘incompany’ traject zeer effectief is. Ten eerste ontstaat er gedurende de opleiding een team van zorgcoördinatoren binnen de organisatie, ten tweede kan de opleiding specifiek toegesneden worden op de eigen instelling.”

19

4. Beoordelen en assessments Nascholing MBO - 2013 / 2014

Iedere docent een beoordelaar! Iedere docent een assessor! Leergang Examineren en Beoordelen in Leergang Assessor beroepsgericht onderwijs

Beoordelen in het mbo is een complexe zaak geworden. Van docenten wordt verwacht dat zij bij het beoordelen van deelnemers een vertaalslag kunnen maken van het kwalificatiedossier naar geschikte beoordelingsinstrumenten. Docenten krijgen daarbij een nieuwe rol, namelijk die van assessor bij proeven van bekwaamheid. CNA biedt trainingen voor docenten die zich willen scholen in competentiegericht beoordelen en voor docenten die zich willen ontwikkelen tot (gecertificeerd) assessor. Bovendien biedt CNA individuele assessments aan voor docenten om hun kwalificatieniveau vast te stellen.

Het valide en betrouwbaar beoordelen van deelnemers in het mbo is een complexe zaak. Er moet een duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen ontwikkelingsgerichte en kwalificerende beoordelingsinstrumenten. Voor beide beoordelingsvormen geldt dat er een verantwoorde vertaalslag gemaakt worden van het kwalificatiedossier en dat de toetsing moeten voldoen aan interne en externe kwaliteitseisen.

Het beoordelen van competenties van studenten in het mbo betekent voor docenten een nieuwe rol, namelijk die van assessor bij de beoordeling van proeven van bekwaamheid en portfolio’s. Dit betekent vaak een uitbreiding van taken met specifieke deskundigheid op het gebied van beoordelen. In deze leergang komen alle voor het afnemen van assessments benodigde competenties aan bod, waarbij het profiel van assessor het uitgangspunt is.

De kaders van examineren en beoordelen worden gevormd door het kwalificatiedossier en het examenprofiel. Daarnaast zijn er interne en externe kwaliteitseisen waarmee bij het ontwerpen en toepassen van kwalificerende beoordelingsinstrumenten rekening moet worden gehouden. Door praktische opdrachten, behulpzame literatuur en inbreng van praktijkvoorbeelden wordt in zes dagdelen geleerd wat de basisprincipes zijn van toetsconstructie en aan welke kwaliteitseisen een PvB of andere toetsvormen moeten voldoen. Samen met interne en externe collega’s werkt u aan het verbeteren van de kwaliteit van ontwikkelingsgericht en kwalificerende beoordelingsinstrumenten uit uw eigen praktijk.

Deze leergang kent vooral een praktische invalshoek, alhoewel er wel verdiepende literatuur gebruikt wordt. Aan de hand van eigen beoordelings- of assessmentprocedures wordt zes dagdelen getraind op het beoordelen van werkprocessen en beroepsvaardigheden aan de hand van een vastgestelde standaard (kwalificatiedossier). De verschillende beoordelingsvormen die langskomen zijn: observeren van een praktijkopdracht, beoordelen van een portfolio, criteriumgericht interviewen, reflectiegesprek en eindgesprek. Tijdens de eerste bijeenkomst wordt een totale assessmentprocedure gesimuleerd. Deze simulatie levert relevante dilemma’s op en maakt dat u zich nog meer bewust wordt van wat u te leren heeft. Vervolgens oefent u de verschillende assessorvaardigheden. Bij voorkeur vindt de laatste bijeenkomst plaats nadat u gelegenheid heeft gehad om in uw praktijk assessments uit te voeren en op video op te nemen. In de laatste bijeenkomst worden die opnames met elkaar besproken en van feedback voorzien.

De focus ligt op kwalificerende toetsing. Er wordt aandacht besteed aan: beoordelingsinstrumenten in relatie tot toetsbeleid van de opleiding; verschillende vormen van beoordelingsinstrumenten; methodenmix bij toetsing; (externe) toetstechnische kwaliteitseisen; de samenwerking met het beroepenveld bij beoordeling in de praktijk; kwaliteitsborging toetsing en examinering.

Na afloop van de leergang kan de cursist kiezen voor certificering tot Assessor mbo. Hier zijn extra kosten aan verbonden. Data: zes bijeenkomsten, start maart en september 2013 Locatie: Centrum voor Nascholing in Amsterdam of incompany Kosten: zie website (voor incompany op aanvraag) Contactpersoon: Irene Meertens, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo

Data: zes bijeenkomsten, start maart en september 2013 Locatie: Centrum voor Nascholing in Amsterdam of incompany Kosten: zie website (voor incompany op aanvraag) Contactpersoon: Jacqueline Brobbel, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo

20

21

4. Beoordelen en assessments Nascholing MBO - 2013 / 2014

Assessorentraining Basistraining

Cursist over de

Certificering Assessor in het mbo Maatwerk

Assessment didactische bekwaamheid Maatwerk

Assessorentraining

Nu studenten in het beroepsonderwijs steeds vaker leren in een reële omgeving, ligt het voor de hand dat hun prestaties ook beroepsgericht worden beoordeeld. Dat vraagt van docenten specifieke deskundigheid op het gebied van beoordelen. Met de assessorentraining en het certificeringstraject worden docenten en praktijkbegeleiders opgeleid tot volwaardig assessor in het mbo.

“Ik heb geleerd hoe je gestructureerd een assessment moet afnemen. Vooral het zelf oefenen was erg leerzaam. Dingen die ik gevoelsmatig deed, kan ik nu benoemen, analyseren en verhelderen.”

De training wordt op maat gemaakt op basis van de intake en bestaat uit een aantal vaste elementen. Zo is de training opgezet volgens het principe van werkend leren: theorie, praktijk en oefenen gaan hand in hand. De deelnemers werken met voorbeelden uit hun eigen vakgebied. De volgende competenties komen aan bod: observeren van deelnemers bij de uitvoering van een assessment; relateren van geobserveerd gedrag aan de vastgestelde werkprocessen; voeren van een Criterium Gericht Interview aan de hand van het STAR(R)-principe; beoordelen van een reflectieverslag; voeren van een reflectiegesprek en eindgesprek met een deelnemer; bewustwording eigen valkuilen en blinde vlekken tijdens het beoordelingsproces.

Irene Meertens: trainer/adviseur:

Docenten die een basis-assessorentraining hebben gevolgd kunnen zich laten certificeren tot assessor. Het certificeringstraject start met een instructiebijeenkomst. Met behulp van de richtlijnen in een handleiding ontwikkelt de kandidaat-assessor een portfolio, met een diversiteit aan bewijsmaterialen, waaronder beeldopnames van afgenomen assessments. De kandidaat-assessor wordt in een criterium gericht interview bevraagd over het portfolio en zijn competenties. Indien de competenties voldoende zijn aangetoond ontvangt de kandidaat-assessor een certificaat. Ook ontvangt hij een schriftelijke rapportage.

Heeft u ervaring als docent in het mbo, maar beschikt u niet over een lesbevoegdheid of verklaring van didactische bekwaamheid? En wilt u weten waar u staat wat betreft de docentcompetenties? Door middel van een assessmentinstrument, speciaal voor de functie van BVE-docent, brengen wij uw eerder verworven competenties (EVC) op een professionele manier in kaart. In een portfolio laat u zien welke competenties u met betrekking tot het docentschap heeft ontwikkeld. Twee ervaren assessoren beoordelen uw portfolio en observeren u in een praktijksituatie. U ontvangt een bewijs van didactische bekwaamheid, wanneer u alle docentcompetenties door middel van de assessmentprocedure kunt aantonen. Beheerst u nog niet alle benodigde competenties, dan ontvangt u een advies op maat voor een vervolgopleiding of begeleiding.

De certificering wordt verzorgd door ervaren assessoren van CNA, Linque Consult en Oostrom begeleiding & advies. De kwaliteit van de beoordeling en van de procedure wordt getoetst door het EVC-centrum van de Hogeschool van Amsterdam.

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Jacqueline Brobbel, [email protected]

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Irene [email protected]

“Als docent in het mbo heb je verschillende petten op: die van docent, begeleider en assessor. In de assessorentraining worden die rollen goed uit elkaar gehouden. Als assessor moet je immers objectief blijven. Deelnemers leren veel van de video-opnamen die op de werkvloer worden gemaakt. Zo krijgen ze inzicht in hun kwaliteiten en valkuilen.”

Na afloop van de training kan de cursist kiezen voor certificering tot Assessor mbo. Hier zijn extra kosten aan verbonden. Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Irene Meertens, [email protected]

22

Jacqueline Brobbel,

coördinator assessments: “Met een assessment brengen we uw competenties als docent in kaart. Ik zie een assessment als een sterk instrument in het kader van continue professionele ontwikkeling.”

23

5. Taal en Rekenen Nascholing MBO - 2013 / 2014

Taal werkt, ook in de vaklessen! Leergang Taalontwikkeling

Taal in het mbo Maatwerk Door de nieuwe exameneisen voor taal verandert het opleiden, begeleiden en toetsen van deelnemers. Voor docenten die hun repertoire op het gebied van taalonderwijs willen uitbreiden, zijn in overleg de volgende trainingen denkbaar:

Het blijkt niet gemakkelijk om goed taalbeleid te ontwikkelen in een ROC. Er is diversiteit in het taalaanbod, mede als gevolg van overheidsbeleid. Generieke taaleisen worden centraal geëxamineerd en beroepsgerelateerde taaleisen maken deel uit van de kwalificatiedossiers. In de leergang Taalontwikkeling wordt in zes dagdelen duidelijk welke keuzes gemaakt kunnen worden als het gaat om taal in het beroepsonderwijs en welke consequenties die hebben voor de praktijk van u en uw team.

Gesprekken voeren binnen het vak Het lezen van teksten Het geven van instructie Consequenties van nieuwe exameneisen voor jou als docent De rol van taal in de BPV Proeven van Bekwaamheid Video-Interactietraining

Centraal in de leergang staat de rol van vakdocenten in de taalontwikkeling van hun studenten. U brengt het taalbeleid binnen uw ROC in kaart, praat met collega’s en onderzoekt welke eisen er aan de taalbeheersing worden gesteld in de bestaande kwalificatiedossiers en lesmethoden. U leert hoe u studenten kunt ondersteunen in het lezen van vakteksten, hoe u hun woordenschat kunt vergroten, de spreek- en schrijfvaardigheid kunt stimuleren en schrijfproducten kunt beoordelen. U gaat tijdens de leergang aan de slag met deze nieuwe inzichten en vaardigheden. Deze praktijkervaringen vormen een basis om uw eigen rol ten opzichte van taaldocenten en loopbaanbegeleiders te verhelderen en met deze collega’s het taalbeleid binnen de opleidingen verder vorm te geven.

Met de invoering van de Wet Referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen verandert voor veel mbo-instellingen de manier van opleiden, begeleiden en toetsen van hun deelnemers. Docenten buigen zich over vragen als hoe de eisen en vaardigheden voor taal en rekenen terug te vinden zijn in de kwalificatiedossiers. Bij CNA kunnen docenten zich verder professionaliseren op gebied van taal en rekenen in het mbo. Bovendien heeft CNA veel expertise in huis op het gebied van NT2 en alfabetisering.

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Emke Wang, [email protected]

Emke Wang,

trainer/adviseur:

Data: zes bijeenkomsten, start maart en september 2013 Locatie: Centrum voor Nascholing in Amsterdam of incompany Kosten: zie website (voor incompany op aanvraag) Contactpersoon: Emke Wang, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo

24

“Het is volkomen terecht dat taal weer op de agenda staat in het MBO. Het mooie is dat iedereen daar een taak in heeft; de docent Nederlands, de vakdocent, de mentor en de praktijkbegeleider. We bekijken hoe je als team je deelnemers kunt helpen taalvaardiger te worden.”

25

5. Taal en Rekenen Nascholing MBO - 2013 / 2014

Rekenen in het mbo Maatwerk

Docent Nederlands als tweede taal Post-hbo opleiding

Door de nieuwe exameneisen voor rekenen verandert het opleiden, begeleiden en toetsen van deelnemers. Voor docenten die hun repertoire op het gebied van rekenonderwijs willen uitbreiden, zijn in overleg de volgende trainingen denkbaar:

Hoewel voor NT2 geen aparte bevoegdheid bestaat, is NT2 wel een ‘vak apart’. Deze vakbekwaamheid kunt u verwerven in deze post-hbo opleiding tot docent NT2. De opleiding is bedoeld voor iedereen die werkt of wil gaan werken als NT2-docent met volwassenen of op een vo-school waar NT2 gegeven wordt. Een afgeronde hbo-opleiding is een vereiste voor deelname. Tijdens de opleiding verwerven deelnemers hun vakbekwaamheid en docentencompetenties in relatie tot NT2. Na afronding ontvangen zij het certificaat Docent Nederlands als tweede taal. De opleiding is duaal en vereist daarom dat deelnemers minimaal vijf uur per week NT2 geven aan inburgeraars of andere taalverwervers. Dit kan eventueel in de vorm van een stage. In de opleiding komen vier thema’s aan bod: de kenmerken van de cursist, de didactiek van NT2, docentenvaardigheden en de lerende docent. De eigen praktijk staat centraal tijdens de opleiding. De theorie wordt grotendeels door middel van opdrachten verwerkt. De didactische icttoepassingen zijn geïntegreerd in de opleiding. De bijeenkomsten zijn afwisselend plenair (theorie) en in subgroepen (opdrachtbespreking).

Het geven van instructie Maatwerk en Remediërende ondersteuning De rol van rekenen in de BPV Consequenties van nieuwe exameneisen voor jou als docent Proeven van bekwaamheid Video-interactietraining Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Liesbeth van der Weide, lvanderweide@ cna.uva.nl

Data: 20 bijeenkomsten van september t/m mei Locatie: Centrum voor Nascholing in Amsterdam Kosten: zie website Contactpersonen: Charlotte Cannegieter, ccannegieter@cna. uva.nl,Emke Wang, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo

Deelnemer over de NT2-opleiding


“Ik had geen ervaring met lesgeven en heb op dat gebied heel veel van de opleiding geleerd. De opleiding stelt je in staat om op je eigen manier erachter te komen wat voor jou effectief lesgeven is.”

26

Individueel assessment Docent NT2 Maatwerk

NT2 en alfabetisering Maatwerk

Om het NT2-docentschap te bevorderen en te beschermen is het met ingang van 2006 mogelijk dat NT2-docenten hun ervaring en opgebouwde expertise vastleggen in een portfolio en dit laten beoordelen. De meerwaarde van een portfolio is het in kaart brengen van competenties en reflecties daarop. Het certificaat ‘Competent NT2-docent’ is ingesteld door de beroepsvereniging voor docenten NT2 (BVNT2) in het najaar van 2005. Dit certificaat geeft in Nederland erkenning van bekwaamheid als NT2-docent door het beroepsveld NT2. Het certificaat wordt toegekend door een aantal opleiders NT2, mede namens de BVNT2. CNA is een van deze opleiders en neemt regelmatig deze assessments af.

Wil u zich verder bekwamen in het vak van NT2-docent of alfabetiseringsdocent? Oefenen met verschillende aspecten van het moderne alfabetiseringsonderwijs, beter kunnen begeleiden bij aanvankelijk lezen en schrijven? Wilt u handvatten om effectief en functioneel spreekvaardigheid te trainen en spreekangst te voorkomen? Zoekt u naar activerende werkvormen om de leesvaardigheid van cursisten te vergroten? Informeer naar de mogelijkheden voor een (team)training op maat, zoals bijvoorbeeld: NT2 en alfabetisering Mondelinge vaardigheden in alfabetiseringsgroepen Nederlands op de werkvloer NT2 in geïntegreerde trajecten NT2: spreken en verstaan worden

Kijk voor meer informatie en de benodigde documenten op de website van de BVNT2: www.bvnt2.org/certificering. Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Jozien Kreulen, [email protected]

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Emke Wang, [email protected]

Charlotte Cannegieter, trainer/adviseur:

“Het begeleiden van docenten NT2 vind ik erg veelzijdig. Fantastisch ook om te zien hoe gemotiveerd ze zijn om te leren. De deelnemers zeggen veel te hebben aan de sterke koppeling tussen theorie en praktijk van de opleiding. Wat ze maandag horen, kunnen ze dinsdag meteen toepassen.”

27

6. Ontwerpen Nascholing MBO - 2013 / 2014

Iedere docent een ontwerper! Leergang Curriculumontwerp

Doorgaande leerlijnen vmbo-mbo Maatwerk CNA ondersteunt scholen bij de afstemming van het onderwijs van vmbo naar mbo om de doorgaande leerlijnen te optimaliseren en uitval van leerlingen te voorkomen. Mogelijke projecten waarin CNA kan ondersteunen zijn VM2 en Vakcolleges. Bij VM2 leren vmbo- en mbo-collega’s in kleine groepen met elkaar samen te werken. Hierbij gaat het ondermeer om het pedagogisch-didactisch klimaat, klassenmanagement en differentiatie. Docenten leren om over hun eigen grenzen heen te kijken en regisseur te worden van hun eigen ideeën. Bij een Vakcollege is er een doorlopende leerlijn van het eerste jaar vmbo tot het tweede jaar mbo (niveau 2 en 3). CNA leert docenten om onderzoeksmatig te werken aan innovatie en verbetering van de doorgaande leerlijnen in het Vakcollege.

In het mbo worden de kaders voor een onderwijsprogramma gevormd door het kwalificatiedossier. Het vertalen van het KD naar een verantwoord en leerbaar programma is een onderbelicht element in de opleiding van docenten. Veel docenten hebben zich puur vanuit hun ervaring in de beroepspraktijk bekwaamd in het ontwerpen van een leerprogramma. Dat heeft goede curricula opgeleverd, maar het kan beter, of liever fundamenteler, door het kwalificatiedossier met onderwijskundig instrumentarium te benaderen, vertalen en bewerken.

In het mbo worden de kaders voor een onderwijsprogramma gevormd door het kwalificatiedossier. Het vertalen van het KD naar een verantwoord en leerbaar programma is een onderbelicht element in de opleiding van docenten. Veel docenten hebben zich puur vanuit hun ervaring in de beroepspraktijk bekwaamd in het ontwerpen van een leerprogramma, maar missen nog de verbinding met onderwijskundige concepten. CNA begeleidt docenten bij het ontwerpen van een leerlijn en een leerprogramma dat aansluit bij de voor- en vervolgopleiding van deelnemers.

Het kwalificatiedossier van uw eigen opleiding en literatuur over curriculumontwikkeling vormen de basis van deze leergang. In zes dagdelen neemt u de volgende elementen onder de loep: het analyseren van doelstellingen in een kwalificatiedossier; het toepassen van ontwerpregels; het ontwerpen van een leerlijn en een leerprogramma; het didactiseren van een leerprogramma, rekening houdend met randvoorwaarden als (leer)tijd, geld en beschikbare leermiddelen. Dit vraagt van u een brede blik, d.w.z. het kunnen denken in leerlijnen en daarna pas in programma’s.

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Trudy Moerkamp, [email protected]

Onderwijslogistiek Maatwerk Veel mooie plannen en didactische vernieuwingen lopen stuk op het onvermogen om onderwijsleerprocessen goed te organiseren. Zeker nu meer maatwerk en flexibiliteit vereist zijn om competentiegericht op te leiden, voldoen oude manieren van roosteren en uitlijnen van programma’s niet meer. Onderwijslogistiek klinkt saai, maar is een creatief en onmisbaar element voor het ontwikkelen van een curriculum. Kennis daarvan is vereist op alle niveaus van de organisatie. Kennis van de onderwijslogistiek is een welkome aanvulling op de didactische expertise in opleidingsteams en maakt geheel nieuwe concepten organiseerbaar. CNA biedt ondersteuning door opleiding en advies bij het verwezenlijken van mooi onderwijs. “Roostertechnisch onmogelijk” zal niet meer klinken.

Data: zes bijeenkomsten, start maart en september 2013 Locatie: C entrum voor Nascholing in Amsterdam of incompany Kosten: zie website (voor incompany op aanvraag) Contactpersoon: Trudy Moerkamp, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Auke Bolhuis, [email protected]

28

29

7. Praktijkonderzoek Nascholing MBO - 2013 / 2014

Iedere docent een kritische professional! Onderzoek uw eigen lespraktijk Leergang systematisch reflecteren op Maatwerk de eigen lespraktijk Verbetering en vernieuwing van het onderwijs vragen veel tijd en aandacht. In deze cursus leert u hoe u de resultaten van uw inspanningen onderzoekt. Verbeteren de prestaties van de leerlingen? Gaan zij met meer plezier naar school? Wat werkt wel en wat werkt niet in de lessen en hóe werkt het dan? In de cursus staan deze vragen centraal. Deelnemers maken kennis met het opzetten en uitvoeren van onderzoek en met de betekenis ervan voor leraren en leerlingen. Gezamenlijk worden de stappen van onderzoek doorlopen: onderwerpkeuze, probleemstelling, vraagstelling, data-analyse, interpretatie en conclusies en presentatie. Het programma omvat zes bijeenkomsten met voldoende tussentijd om het eigen onderzoek stapsgewijs uit te voeren.

U kunt op allerlei manieren bezig zijn met de verbetering en vernieuwing van uw lessen, bijvoorbeeld door een nieuwe methode uit te proberen of een nieuwe werkvorm te ontwikkelen. Verbetering en vernieuwing vragen veel tijd en aandacht. Niet altijd is duidelijk wat die inspanningen precies opleveren. In deze leergang gaat het om de vraag “wat werkt wel en wat werkt niet in mijn lessen en hóe werkt het dan?” U leert hoe u uw lespraktijk kritisch kunt beschouwen, door het stellen en beantwoorden van een aantal vragen:

Investeringen in onderwijsvernieuwingen vragen om onderzoek naar de opbrengst: wat werkt wel en wat werkt niet? Er zijn gegevens nodig, niet alleen voor de verantwoording naar buiten, maar ook om de kwaliteit te kunnen monitoren. In de Werkplaats Praktijkgericht Onderzoek van CNA werken deskundige onderzoekers samen om docenten te scholen in het doen van praktijkgericht onderzoek en het management te ondersteunen bij het vestigen van een onderzoeksmatige cultuur in hun school.

Wat wil ik precies bereiken met mijn lessen? Welk gedrag wil ik bij mijn studenten zien na afloop van mijn lessenserie? Welke onderdelen in mijn lessen dragen bij aan het leren van dit gedrag? Hoe kan ik nagaan of deze onderdelen de benodigde aandacht hebben gekregen tijdens de uitvoering van mijn lessen? Hoe kan ik het gewenste gedrag van mijn leerlingen systematisch in kaart brengen, vooraf en na afloop van een lessenserie? Zie ik een verschil? Wat is de betekenis van dit verschil voor mijn lessen? Welke onderdelen blijven erin? Wat moet anders?

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Eline Raaphorst, [email protected]

Eline Raaphorst,

onderzoeksadviseur: “Zelf uitvoeren van onderzoek heeft vele voordelen. Docenten en management ontwikkelen daarmee een onderzoeksmatige houding die deel gaat uitmaken van hun professionaliteit. Bovendien zorgt het uitvoeren van onderzoek vaak voor extra uitdagingen en meer plezier in het werk.”

Data: zes bijeenkomsten,start maart en september 2013 Locatie: Centrum voor Nascholing in Amsterdam of incompany Kosten: zie website (voor incompany op aanvraag) Contactpersoon: Eline Raaphorst, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo

30

31

7. Praktijkonderzoek Nascholing MBO - 2013 / 2014

Werkplaats Praktijkgericht Onderzoek Maatwerk In de Werkplaats Praktijkgericht Onderzoek van CNA werken deskundige onderzoekers samen om docenten te scholen in het doen van praktijkgericht onderzoek en het management te ondersteunen bij het vestigen van een onderzoeksmatige cultuur in hun school. We beschrijven hieronder graag enkele voorbeelden van onderzoeksbegeleiding: Ontwikkelingsgericht onderzoek De docenten van een kappersopleiding willen graag onderzoeken welke vaardigheden deelnemers apart moeten blijven oefenen als de opleiding meer competentiegericht wordt. CNA traint het team in ontwikkelingsgericht onderzoek en begeleidt het team bij het onderzoeksproces. Een vraag onderzoekbaar maken De belangstelling voor de school vanuit bepaalde wijken in de stad daalt. Hoe kun je dat als school zodanig onderzoeken dat het bruikbare gegevens oplevert voor het PR-beleid? CNA begeleidt de school zodanig dat de school dit type onderzoek voortaan zelf kan uitvoeren.

Een opleidingsmanager over

Een onderzoeksmatige cultuur en gebruik van data Een managementteam wil graag meer ‘data-driven’ opereren. CNA helpt en traint het MT bij het analyseren van de aanwezige data op de school. Met een zogenaamd ‘Reflectief Handelingsonderzoek’ leert CNA een managementteam om de implementatie van nieuw beleid te monitoren en effectiever te laten verlopen.

onderzoek in de school “Door zelf onderzoek te doen worden complexe vraagstukken in het ROC bespreekbaar en ontstaat er draagvlak voor het zoeken naar oplossingen. We laten ons nu niet meer leiden door hypes, maar kijken naar wat er speelt op onze eigen locatie. Onderzoek in de school is geen einddoel, maar een middel om blijvend te innoveren.”

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Eline Raaphorst, [email protected]

32

33

Volg ons op Twitter! Via Twitter plaatst het Centrum voor Nascholing regelmatig nieuws en updates over professionalisering in het mbo. Kijk op www.twitter.com/cnabve en volg onze tweets om up-to-date te blijven!

8. ICT en sociale media Nascholing MBO - 2013 / 2014

Iedere docent ICT-competent! Leergang Leren in een digitale wereld

Training Werken met beelden: gebruik van video voor instructie en reflectie Maatwerk Jongeren leven in een multimediale beeldcultuur. Was informatieoverdracht voorheen vooral talig, tegenwoordig is het belang van beeld en geluid enorm toegenomen. De wereld waarin jongeren leven wordt ook sterk bepaald door de nieuwe media. Het gemak waarmee je tegenwoordig foto’s of filmpjes kunt maken, heeft er aan bijgedragen dat een boodschap steeds meer via beelden wordt gecommuniceerd. Wat betekent dat voor het mbo? In deze training ontdekken docenten hoe zij beeldmateriaal kunnen inzetten in hun lessen. Bijvoorbeeld bij het aanleren van beroepshandelingen, waarbij deelnemers zelf opnamen maken die worden nabesproken. Of om reflectie van deelnemers op andere wijze vorm te laten geven. Denk daarbij aan vormen van Digital Storytelling.

Was het tot voor kort nog noodzaak om over het computerlokaal te beschikken, tegenwoordig heeft bijna elke student een telefoon waarmee hij doorlopend toegang heeft tot het web. Vaak zijn docenten geneigd om deze media tijdens de lessen te verbieden. Onbegonnen werk waar veel energie in gaat zitten. En een gemiste kans! Als je als docent serieus wilt werken aan een leerklimaat waarbij de student inbreng heeft, eigen keuzes mag maken en verantwoordelijkheid krijgt, dan is er veel voor te zeggen om ict en sociale media een georganiseerde plaats te geven in het onderwijs. In deze leergang onderzoeken we hoe je ze op verantwoorde wijze kunt inzetten om leerprocessen vorm te geven. Aandacht wordt o.a. besteed aan het TPACK-model, Mediawijsheid, het concept van Flipping the classroom en de ICT-bekwaamheden van leraren. Deelnemers doen op experimentele wijze ervaring op met ICT-tools en sociale media. Daarbij wordt telkens een verbinding gemaakt tussen de theorie van digitale didactiek en de eigen lespraktijk.

De wereld waarin jongeren leven wordt sterk bepaald door de nieuwe media. Jongeren leven in een multimediale beeldcultuur. Het gemak waarmee je tegenwoordig foto’s of filmpjes kunt maken, heeft er aan bijgedragen dat een boodschap steeds meer via beelden wordt gecommuniceerd. Wat betekent dit voor het onderwijs? Bij CNA kunt u zich verder professionaliseren op gebied van ICT en nieuwe media. Hierbij is uw eigen praktijk leidend bij de keuzes die gemaakt worden om te experimenteren.

Data: zes bijeenkomsten, start maart en september 2013 Locatie: C entrum voor Nascholing in Amsterdam of incompany Kosten: zie website (voor incompany op aanvraag) Contactpersoon: Frouke Visser, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Frouke Visser, [email protected]

Hoe ‘blended’ is uw ‘learning’? Maatwerk Scholen en teams gaan steeds meer over tot de integratie van ICT en sociale media in hun onderwijs. De route naar goed doordachte implementatie is niet altijd een makkelijke, wel een inspirerende voor alle betrokkenen. CNA begeleidt de school bij het maken van keuzes, met aandacht voor de eigen context (waar staan we nu), de gewenste situatie (waar willen we heen) en de weg erheen. En ook met zicht op de consequenties voor docenten (wat vraagt dit aan ICT-bekwaamheden) en advies voor professionaliseringstrajecten die aansluiten bij de huidige situatie. Centraal bij elke stap staat de vraag: wat is de meerwaarde? Voor de instelling, voor de onderwijsgevende en bovenal: voor de leerlingen? Wanneer kiezen we voor distance learing, e-learing, digital learning, enz. om tot de juiste ‘blend’ te komen? Kortom: een maatwerktraject waarmee u verder wordt geholpen om uw visie te formuleren en vorm te geven aan uw eigen vorm van Blended Learning. Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Frouke Visser, [email protected]

34

35

9. Personeelsontwikkeling, coaching en supervisie Nascholing MBO - 2013 / 2014

Coach in het onderwijs Post-hbo opleiding

De school is een rijke leeromgeving. Niet alleen voor de leerlingen, maar ook voor de docenten en instructeurs. Denk bijvoorbeeld aan het coachen van lio’s en nieuwe docenten, het leren van en met elkaar in teamverband, of het deelnemen aan cursussen en studiedagen. CNA ondersteunt ROC’s bij het vormgeven van personeels- en teamontwikkeling en helpt scholen om lerende organisaties te zijn.

Supervisor in het onderwijs Post-hbo opleiding

De Coachopleiding is een eenjarige opleiding voor docenten die personeelsleden en lio’s in de school begeleiden en zich willen ontwikkelen tot geregistreerd coach in het onderwijs. Tijdens de opleiding raken deelnemers vertrouwd met de competenties om te functioneren als integrale coach in de schoolorganisatie. U leert coachgesprekken te voeren en collegiale consultatie te organiseren en te begeleiden. Per bijeenkomst wordt een casus, een eigen werkervaring van een van de deelnemers, besproken. Daarnaast zijn er verwerkingsopdrachten bij de verplicht te lezen literatuur. Gedurende de opleiding is er vier keer een collegiale consultatie. In kleine groepjes van maximaal vier personen werken de deelnemers dan aan hun persoonlijke leervragen en doelen uit hun opgestelde Persoonlijk Ontwikkelings Plan. Tevens ontvangen de deelnemers supervisie over hun eigen coachpraktijk. De opleiding wordt afgesloten met een eindwerkstuk.

Supervisie past in het streven van mbo-scholen om hun beleid op het gebied van personeelsontwikkeling te professionaliseren. De supervisor beweegt zich op het snijvlak van scholing en begeleiding. Supervisie is gericht op integratie van kennis in het concrete, actuele handelen. De tweejarige opleiding bestaat uit verschillende modules. In het eerste jaar leert u de grondbeginselen van de methodiek supervisie. In het tweede jaar ontwikkelt u uw methodisch handelen en is er veel tijd voor de context waarin supervisie binnen het onderwijsveld wordt gebruikt. Onderdeel van de opleiding zijn twee leersupervisies. Dat houdt in dat u supervisie ontvangt over de supervisie die u geeft. Daarnaast schrijft u drie werkstukken en een eindwerkstuk. Na afronding ontvangt u het post-hbo registerdiploma Supervisor in het onderwijs en kunt u zich inschrijven in het register van de Landelijke Vereniging voor Supervisie en Coaching (LVSC).

Data: 18 bijeenkomsten op dinsdagmiddag Locatie: C entrum voor Nascholing in Amsterdam of incompany Kosten: zie website Contactpersoon: Mieke de Leeuw, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo

Data: 11 plenaire bijeenkomsten en 6 intervisiebijeenkomsten op woensdagen van 14.00 - 20.30 uur Locatie: Centrum voor Nascholing in Amsterdam Kosten: zie website Contactpersoon: Adrie Beljaars, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/mbo

Deze opleiding kan ook incompany worden verzorgd



Deelnemer over de Coachopleiding “In de opleiding is veel ruimte voor leren van elkaar. Het belangrijkste dat ik heb geleerd zijn gesprekstechnieken. Ik heb nu een uitgebreider repertoire om door te vragen en echt tot de kern te komen. Ik coach inmiddels zes collega’s en probeer daarbij steeds de gesprekscyclus toe te passen.”

36

37

9. Personeelsontwikkeling, coaching en supervisie Nascholing MBO - 2013 / 2014

Masterclasses voor coaches en supervisoren Maatwerk

Timemanagement Maatwerk

Voor ervaren coaches en supervisoren die hun begeleidingsrepertoire willen uitbreiden, zijn er een aantal interessante masterclasses: Video Interactie Begeleiding TWAO talentenspel Werken met dramatechnieken Levensfasegerichte personeelsontwikkeling

Het onderwijs is een dynamische werkomgeving. Inspelen op veranderingen zoals ‘competentiegericht leren’ vraagt tijd en energie. Werkdruk en stress spelen soms een rol. Hoe ga je om met tijd en energie in en naast het werk? De training Timemanagement is gericht op medewerkers die inzicht willen verkrijgen in hun persoonlijke timemanagement en energiebalans. Aan het eind van de training hebt u inzicht in uw eigen kwaliteiten en ontwikkelpunten. Iedere deelnemer formuleert een aandachtspunt en is bereid te experimenteren met nieuw gedrag. De training wordt in teamverband gegeven in een meerdaagse training op maat of tijdens een studiedag.

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Mieke de Leeuw, [email protected]

De volgende onderwerpen kunnen aan de orde komen:

Teamleren Maatwerk

de invloed van de levens- en loopbaanfase op het functioneren de achtergronden van werkdruk en (werk)stress persoonlijke energiegevers en energienemers het stellen van prioriteiten assertief gedrag en geaccepteerd nee-zeggen de voorwaarden voor het verkrijgen en behouden van werkplezier

Een positief leerklimaat valt of staat met docenten die zich prettig voelen binnen het team. Bovendien kunnen docenten veel van elkaar leren. Om de samenwerking te verstevigen, is het soms nodig het samenwerkend leren nieuw leven in te blazen. Denk dan eens aan een teamtraining, zoals: Intervisie Collegiale consultatie Teamcoaching Leren in leernetwerken Timemanagement

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Adrie Beljaars, [email protected]

Video Interactie Begeleiding Maatwerk

Individuele begeleiding Maatwerk

Video Interactie Begeleiding is een manier om te reflecteren op het eigen handelen in de groep met behulp van beeldmateriaal, gefilmd op de werkplek. Deze training is bedoeld voor docenten(teams) die willen reflecteren op eigen interactie- en communicatiepatronen. Het begeleidingstraject bestaat uit een intakegesprek, twee lesbezoeken en een nagesprek met videobeelden. Video Interactie Begeleiding kan ook ingezet worden bij bijvoorbeeld de implementatie van een nieuwe werkwijze of methode. Tijdens het intakegesprek wordt een gezamenlijke leervraag van een groep docenten geformuleerd. Daarna volgt voor iedere docent individueel een persoonlijk ontwikkelingstraject in het kader van die gezamenlijke vraag. De individuele trajecten kunnen dan eventueel een vervolg krijgen door een begeleide intervisie. De volgende onderwerpen kunnen in de training aan de orde komen:

Wilt u eens kritisch reflecteren op uw werk als docent of leidinggevende? Zicht krijgen op uw talenten en hoe u deze kunt verbinden met de doelen van de schoolorganisatie? Of wilt u zich bezinnen op uw loopbaan in het onderwijs? Informeer dan eens naar de mogelijkheden voor een individueel professionaliseringstraject. Coaching Supervisie Loopbaanbegeleiding Re-integratiebegeleiding Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Mieke de Leeuw, [email protected]

het optimaliseren van instructiemethoden de interactie tussen docent en deelnemers ontwikkelen groeiprocessen binnen een groep toepassingen bij processen rond zorgleerlingen

Mieke de Leeuw: trainer/adviseur:

“De kwaliteit van het onderwijs is gebaat bij blijvende professionalisering van onderwijspersoneel. Dit vraagt om professionele begeleiding op de werkplek die het leren van ervaringen stimuleert. De trainers en adviseurs van CNA kunnen verschillende rollen vervullen, zoals die van coach, supervisor, loopbaanbegeleider, trainer, opleider of onderzoeker.”

Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Adrie Beljaars, [email protected]

Denk ook eens aan een workshop tijdens een studiedag! Meer informatie: www.centrumvoornascholing.nl/mbo Contactpersoon: Mieke de Leeuw, [email protected]

38

39

10. Leiderschapsacademie Nascholing MBO - 2013 / 2014

Oriëntatie op Leiderschap in het Onderwijs Leergang

Deelnemer over de oriëntatiecursus “De cursus was erg inspirerend, omdat het echt ging om de visie op onderwijs. De docent maakte echt wat los bij de groep. Daardoor lag de focus niet op wat er allemaal niet goed gaat in het onderwijs, maar op ideeën voor de toekomst.”

Docenten en coördinatoren kunnen in vijf bijeenkomsten van een dagdeel en een tweedaagse ontdekken wat leiderschap in het onderwijs inhoudt en of ze zich in die richting verder willen ontwikkelen. Wat is leidinggeven? Kan ik het? Wil ik het? Door onderzoek in de eigen opleiding, literatuurstudie en inspirerende opdrachten en werkvormen krijgt u een nieuwe kijk op de schoolorganisatie en uw eigen ambities en mogelijkheden. Data: 5 bijeenkomsten op woensdagmiddag Locatie: C entrum voor Nascholing in Amsterdam of incompany Kosten: zie website Contactpersoon: Fred Kulik, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/ leiderschap

Integraal Leiderschap II Opleiding Aansluitend op de opleiding Integraal Leiderschap II kunnen opleidingsmanagers, afdelingsleiders, coördinatoren en projectleiders in het beroepsonderwijs een eenjarig traject volgen waarin zij werken aan verdieping en verbreding van hun leiderschap in relatie tot organisatieontwikkeling. In de praktijkopdracht: leiding geven aan een integraal ontwikkeltraject in de eigen organisatie wordt leren van en in de praktijk op hoog niveau gebracht. U ontwikkelt zich tot een excellente leidinggevende. De gedachte: meten is weten, maar interpreteren is leren geeft onderzoek een vaste plek in de opleiding. De opleiding wordt afgerond met een erkend certificaat: Schoolleider op gevorderd niveau.

CNA biedt deze leergang ook incompany aan: interessant voor ROC’s die een kweekvijver willen oprichten voor leidinggevend talent!

Integraal Leiderschap I Opleiding

Leiderschap doet ertoe! In de complexe werkelijkheid van het beroepsonderwijs is de behoefte aan vakbekwame leiders groot. De Leiderschapsacademie van CNA biedt hoogwaardige opleidingen voor beginnende en ervaren leidinggevenden. De opleidingen onderscheiden zich door de integrale, onderzoeksmatige aanpak, het leren in een professionele leergemeenschap en focus op duurzame schoolontwikkeling.

Beginnende opleidingsmanagers, afdelingsleiders, coördinatoren, projectleiders en docenten met leidinggevende taken kunnen in dit eenjarige traject werken aan leiderschapsontwikkeling in relatie tot organisatieontwikkeling. In een professionele leergroep verwerft u de kennis en vaardigheden die een leidinggevende in het beroepsonderwijs nodig heeft. In de praktijkopdracht: leiding geven aan een verbetertraject in de eigen opleiding, komen theorie en praktijk samen. U leert het ambacht van de schoolleider. De gedachte: eerst de basis op orde vormt een krachtig uitgangspunt voor duurzame kwaliteitsontwikkeling. Het leerjaar wordt afgesloten met het certificaat Startbekwaam Schoolleider, en sluit aan bij Integraal Leiderschap II of de Master in Educational Leadership.

Data: 16 bijeenkomsten van september tot juni Locatie: Centrum voor Nascholing in Amsterdam Kosten: zie website Contactpersoon: Fred Kulik, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/ leiderschap

Data: 16 bijeenkomsten van september tot juni Locatie: Centrum voor Nascholing in Amsterdam Kosten: zie website Contactpersoon: Fred Kulik, [email protected] Info en aanmelden: w ww.centrumvoornascholing.nl/ leiderschap 40

41

10. Leiderschapsacademie Nascholing MBO - 2013 / 2014

Master in Educational Leadership Masteropleiding

Deelnemer over de master

In de complexe werkelijkheid van het huidige onderwijs is grote behoefte aan excellent leiderschap op masterniveau. Leidinggevenden op masterniveau maken optimaal gebruik van kennis en inzichten, ontwikkelen eigen praktijktheorie, en werken aan duurzame schoolontwikkeling. De NVAOgeaccrediteerde professionele masteropleiding is bedoeld voor competente leidinggevenden die in staat zijn vanuit helikopterview naar het onderwijs en hun rol daarin te kijken.

“Toen ik mijn huidige managementfunctie kreeg, wist ik meteen dat ik een opleiding wilde volgen. Ik heb gekozen voor de Master in Educational Leadership, waarbij het accent ligt op onderzoeksmatig leidinggeven. Ik heb geleerd om op een weloverwogen manier besluiten te nemen. Eerst alle relevante gegevens onderzoeken, en die vervolgens meenemen in je uiteindelijke beslissing.”

In de vernieuwde tweejarige masteropleiding breidt de deelnemer zijn repertoire uit met de competentie Onderzoeksmatig Leidinggeven. Deze competentie verwerft hij door het ontwerpen, uitvoeren en evalueren van een praktijkonderzoek in de eigen onderwijspraktijk. De deelnemer onderzoekt en analyseert sturingsvragen in de domeinen: schoolorganisatie, onderwijsorganisatie, personeel, facilitair en cultuur. De afgestudeerde Master in Educational Leadership (NVAO-erkend) kan leiding geven aan verbetering van leerprocessen op alle niveaus van de organisatie.

Fred Kulik,

programmaleider:

Academie voor Onderwijsleiderschap Gecombineerd masterprogramma voor docenten en leidinggevenden

Leiderschaps- en organisatieontwikkeling Maatwerk

In 2012 is in samenwerking met de Academie voor Onderwijsleiderschap een masterprogramma ontwikkeld voor docenten en leidinggevenden. Deze master bestaat uit de geaccrediteerde masteropleidingen Master in Educational Leadership voor leidinggevenden en Professioneel Meesterschap voor docenten. Leidinggevenden en docenten volgen deels dezelfde colleges, maar benaderen de thematiek ieder vanuit hun eigen rol in de onderwijsinstelling. Zo ontstaat een krachtige impuls voor kwaliteitsverbetering. Het innovatieve karakter van deze combimaster zit hem daarin, dat docenten en hun managers structureel en integraal samenwerken aan duurzame onderwijsontwikkeling op masterniveau.

Ondersteuning van het management van onderwijsorganisaties kan op talrijke manieren. Bijvoorbeeld met een advies of het uitvoeren van een onderzoek, maar ook door het begeleiden van managementteams bij het (her)bepalen van de koers, of bezinning op de aanpak van grootschalige veranderingstrajecten. CNA gaat graag met u in gesprek om te kijken naar een passend aanbod voor uw vraag. Voorbeelden van ondersteuning: Masterclass over bijvoorbeeld ‘good governance’ of ‘onderzoeksmatig leidinggeven’ Advies en begeleiding bij het vormgeven van professionaliseringsbeleid in het kader van de functiemix Opbrengstgericht leiderschap en onderwijsontwikkeling Levensfasegericht personeelsbeleid Gesprekkencyclus Projectmanagement bij veranderingstrajecten

Meer informatie: André Koffeman, [email protected]

“Leidinggevenden in het beroepsonderwijs staan voor grote uitdagingen. In onze opleidingen vindt men collega’s om van en met elkaar te leren, gevoed door de nieuwste kennis en inzichten, begeleid door ervaren en bevlogen opleiders.”

Data: Tweejarige opleiding (zie website voor data) Locatie: Amsterdam Kosten: zie website Contactpersoon: Fred Kulik, [email protected] Info en aanmelden: www.centrumvoornascholing.nl/ leiderschap

42

Meer informatie: Fred Kulik, [email protected] Rika Schut, [email protected]

43

Totaaloverzicht opleidingen, trainingen en maatwerk Nascholing MBO - 2013 / 2014

Type scholing

Pagina

Instructeur in het onderwijs

Opleiding

6

Leergang Iedere docent een ontwerper

Leergang

29

Didactische opleiding Educatie en Beroepsonderwijs

Opleiding

7

Doorlopende leerlijnen vmbo-mbo

Maatwerk

29

Leergang Brede Bekwaamheid Beroepsonderwijs (B3)

Post-hbo opleiding

8

Onderwijslogistiek

Maatwerk

29

Masteropleiding Professioneel Meesterschap

Masteropleiding

10

Leergang Iedere docent een kritische professional

Leergang

31

Onderzoek je eigen lespraktijk

Maatwerktraining

31

Werkplaats Praktijkgericht Onderzoek

Maatwerk

32

Leergang ICT en sociale media

Leergang

35

Training Werken met beelden

Maatwerktraining

35

Hoe ‘blended’ is uw ‘learning’?

Maatwerktraining

35

Coach in het onderwijs

Post-hbo opleiding

37

Supervisor in het onderwijs

Post-hbo opleiding

37

Masterclasses voor coaches en supervisoren

Masterclasses

38

Teamleren

Maatwerk

38

Timemanagement

Maatwerk

38

Video Interactie Begeleiding

Maatwerk

39

Individuele begeleiding

Maatwerk

39

Oriëntatie op Leiderschap in het Onderwijs

Leergang

41

Opleidingen voor onderwijsgevenden

Ontwerpen

Praktijkonderzoek

Didactiek en Pedagogiek Leergang Iedere docent een pedagoog-didacticus

Leergang

13

Training Activerende didactiek

Maatwerktraining

13

Training Van Educatie naar Beroepsonderwijs

Maatwerktraining

14

Leernetwerken

Maatwerk

14

Interculturele docentcompetenties: omgaan met diversiteit

Maatwerktraining

15

Begeleiden van deelnemers Leergang Iedere docent een begeleider

Leergang

17

Training Coachende vaardigheden voor docenten

Maatwerktraining

17

Studievoortgangbegeleiding

Maatwerk

18

Opleiding tot Zorgcoördinator

Post-hbo opleiding

19

Beoordelen Leergang Iedere docent een assessor

Leergang

21

Leergang Iedere docent een beoordelaar

Leergang

21

Assessorentraining en certificering

Maatwerktraining

22

Certificering Assessor mbo

Maatwerk

23

Individuele assessments

Maatwerk

23

Taal en rekenen

ICT en sociale media

Personeelsontwikkeling, coaching en supervisie

Leiderschapsacademie Integraal Leiderschap I

Opleiding

41

Leergang Taal werkt, ook in de vaklessen

Leergang

25

Integraal Leiderschap II

Opleiding

41

Taal in het mbo

Maatwerk

25

Master in Educational Leadership

Masteropleiding

42

Rekenen in het mbo

Maatwerk

26

Academie voor Onderwijsleiderschap

Opleiding

43

Docent NT2

Post-hbo opleiding

26

Leiderschaps- en organisatieontwikkeling

Maatwerk

43

NT2 en alfabetisering

Maatwerk

27

Individueel assessment Docent NT2

Maatwerk

27

Lerarenbeurs voor scholing De lerarenbeurs - een initiatief van het ministerie van OCW - is vanaf april 2013 aan te vragen voor de masteropleiding Professioneel Meesterschap en de Master in Educational Leadership. Kijk voor actuele informatie op www.ocwduo.nl

44

Colofon: Uitgave: Centrum voor Nascholing, januari 2013 Productie en redactie: Noortje Bakker, afdeling Communicatie Foto’s: Carel Richel, Shutterstock, De Beeldredaktie Vormgeving: Hans Langstraat, Ph-ontwerp Druk: Graficiënt Printmedia, Almere Oplage: 1000 Deze brochure is gedrukt op papier met het FSC-keurmerk © Centrum voor Nascholing Wijzigingen voorbehouden. Kijk voor actuele informatie op www.centrumvoornascholing.nl

45

Centrum voor Nascholing Postbus 2009 1000 CA Amsterdam

Bezoekadres Hogeschool van Amsterdam Theo Thijssenhuis Wibautstraat 2-4 1091 GM Amsterdam Tel. 020 525 12 41

[email protected] www.centrumvoornascholing.nl

MBO ICT maakt onderwijs leuker en beter. En verder:

Recommend Documents