Beszéljünk magyarul !
[Laßt uns ungarisch sprechen]
Lerninhalt der 4. Fortgeschrittenen-Stunde vom Donnerstag, 10. Juli
Die Mehrzahl Einzahl: Mi ez ? Ez a könyv .
Was ist dieses hier ? Das ist das Buch
Mehrzahl : Mik ezek ? Ezek a könyvek .
Was sind diese hier ? Das hier sind die Bücher.
Einzahl: Ki ez ? Wer ist diese/r hier ? Ez Cepa Hermannné . Das hier (ist die) Frau (von) Hermann Cepa Ez Bogner Gerhard úr . Das hier ist Herr Gerhard Bogner (úr wird separat geschrieben !) Mehrzahl: Kik ezek ? Ezek a diákok . Ök ezek a diákok
Wer sind diese hier ? Das hier sind die Schüler Sie sind die Schüler
Durch die Endung „k“ wird die Mehrzahl gebildet. Wenn am Ende des Wortes ein Konsonant steht, kommt davor noch ein Bindevokal hinein - je nach der Vokalharmonie ein „o“ , „e“ oder „ö“. Z.B.:
bor > sör > váza > diák > könyv >
borok sörök vázák diákok könyvek
Weine Biere Vasen Schüler Bücher
Die Uhr Hany óra van ? Egy óra van . ¼ ½ ¾
Wieviel Uhr ist (es) ? (Es) ist ein Uhr.
negyed (von 4 = négy) fél (vergleiche feleség für Ehefrau, wörtlich meine Hälfte ) háromnegyed
Fél hét óra van .
(Es) ist halb sieben Uhr .
Zahl + órakor bedeutet „um soundsoviel Uhr ..“ z.B.:
Wann schläfst du ? Mikor pihensz ? Tíz órakor pihenek . Um zehn Uhr schlafe ich . Tíz órakor sietek haza . Um zehn Uhr eile ich nach Hause (haza = auch Vaterland) Fél hét órakor eltalálkozunk és tanulunk németül . Um halb sieben Uhr treffen wir uns und lernen wir ungarisch . Zahl + kor (also ohne óra) ist eine kurze, schlampige Form z.B.:
negyed nyolckor …
um viertel Acht …
Hét óra után itt vannak
Nach sieben Uhr sind sie hier .
tiz perc Hét óra elött tíz perc Tizenketto és egy óra között várok
www.rajistan.com
Zehn Minuten Zehn Minuten vor sieben Uhr . Zwischen zwölf und ein Uhr warte ich
Seite 1 / 5
Wo … im Frage: Hol ? Wo
Antwort im ... Endung -ban oder –ben
Hol vagy te ? Én a házban vagyok .
Wo bist du ? Ich bin im Haus
Hol vagyunk mi ? Mi a házban vagyunk .
Wo sind wir ? Wir sind im Haus .
Mi van a pohárban ? A pohárban vörös bort van .
Was ist im Glas ? (pohár = Becher, Glas, Tasse) Im Glas ist Rotwein .
Hol van a macska ? A macska a szekrényben van .
Wo ist die Katze ? Die Katze ist im Schrank (sekrény = Schrank, Kasten)
A táska a szekrényben van . Die Tasche ist im Schrank A lámpa is a szekrényben van . Die Lampe ist auch im Schrank Hol van a raji ? A raji disznóólban van .
Wo ist der Raji ? Raji ist im Schweinestall . (disznó = Schwein, disznóól = Schweinestall)
A ház mögött van a disznóól
Der Schweinestall ist hinter dem Haus .
Wohin … ins Frage: Hová ? Wohin moziba házba
Antwort ins …
Endung – ba oder –be
ins Kino ins Haus
Wo … auf dem Frage: Hol ? Wo
Antwort auf dem ...
Hol van a sör ? A Sör az asztalon van .
Wo ist das Bier ? Das Bier ist auf dem Tisch .
Endung –on, -en oder –ön
A könyv a padon van . Das Buch ist auf der Bank . A macska a sekrényen van . Die Katze ist auf dem Kasten . Mi van az épületen ? Was ist auf dem Gebäude ? (épület = Gebäude) Az épületen nagy reklám van . Auf dem Gebäude ist eine große Reklame Eigenschaftswörter (Wiederholung) Ez a lány szép, az a lány csúnya Dieses Mädchen ist schön, jenes Mädchen ist häßlich. Ez a szálloda ólcso, az a szálloda drága Dieses Hotel ist billig, jenes Hotel ist teuer . Ez az auto új, az az auto régi Dieses Auto ist neu, jenes Auto ist alt. A Ritzingi fürdö tiszta, szép és hideg Der Ritzinger See ist sauber, schön und kalt kényelmes kényelmetlen
bequem unbequem
die Endung -tlen, -tlan bzw. -telen und -talan entspricht dem deutschen „-los“ oder „un-“, so wie bei:
tisztatalan www.rajistan.com
unsauber Seite 2 / 5
Die Steigerung:
sok
viele
több mehr
legtöbb
noch mehr
Ordnungszahlen Hányadik van ? Hányadika van ?
Der wievielte ist ? (Frage nach der Ordnung) Der wievielte ist ? (Frage nach dem Datum)
Ordnungszahlen bekommen die Endung adik edik bzw ödik.:
negyedik ötödik hetedik tizedik
(der) vierte (Achtung, Akzent verschwindet !) (der) fünfte (der) siebente (Achtung, Akzent verschwindet !) (der) zehnte
Ausnahmen: elso második harmadik
(der) erste (der) zweite (más = sonst was, másik = andere/r/s ) (der) dritte (Veränderung von három auf harm…)
Die Monate január február március április
május június július augusztus
Milyen év van ? Kétezernyolc .
Welches Jahr ist ? 2008
Milyen nap van ma ? Ma kétezernyolc július tizedike van .
szeptember október november december
Welcher Tag ist heute ? Heute ist der 10. Juli 2008
Beachte die andere Reihenfolge im ungarischen: Jahreszahl – Monat – Tag !
Einige Zeitwörter + wir, ihr, sie én te o
tanul – ni tanul – ok tanul – sz tanul
lernen ich lerne du lernst er/sie/es lernt
én te o
csinal – ni csinal – ok csinal – sz csinal
machen ich mache du machst er/sie/es macht
mi ti ok
tanul – unk tanul – tok tanul – nak
wir lernen ihr lernt sie lernen
mi ti ok
csinal – unk csinal – tok csinal – nak
wir machen ihr macht sie machen
én te o
ül – ni ül – ök ül – sz ül
sitzen ich sitze du sitzt er/sie/es sitzt
én te o
fizet – ni fizet – ek fizet – (e)sz fizet
bezahlen ich bezahle du bezahlst er/sie/es bezahlt
mi ti ok
ül – ünk ül – tök ül – nek
wir sitzen ihr sitzt sie sitzen
mi ti ok
fizet – ünk fizet – tek fizet – nek
wir bezahlen ihr bezahlt sie bezahlen
www.rajistan.com
Seite 3 / 5
én te o
parancsol – ni parancsol – ok parancsol – sz parancsol
befehlen ich befehle du befiehlst er/sie/es befiehlt
mi ti ok
parancsol – unk wir befehlen parancsol – tok ihr befehlt parancsol – nak sie befehlen
én te o
kér – ni kér – ok kér – sz kér
wünschen ich wünsche du wünschst er/sie/es wünscht
mi ti ok
kér – unk kér – tok kér – nak
wir wünschen ihr wünscht sie wünschen
Mit tanultok ti itt ? Mi magyarul tanulunk . Mi magyarul beszélünk .
Was lernt ihr hier ? Wir lernen ungarisch . Wir sprechen ungarisch .
Hol ültök ti ? Mi a házban ülünk .
Wo sitzt ihr ? Wir sitzen im Haus.
Hol beszélnek franciául ? Wo sprechen sie französich ? A Franciaországban franciául beszélnek. In Frankreich sprechen sie französich . Hol beszélünk németül ? Wo sprechen wir deutsch ? Németországban, Svájcban és Ausztriában németül beszélünk. In Deutschland, Schweiz und Österreich … Hol beszéltek angolul ? Angliában és Amerikában angolul beszélünk.
Wo sprecht ihr englisch? In England und Amerika …
Bestellen Kérek egy poharat .
Ich möchte/wünsche ein Glas (Becher, Tasse) .
Die Endung „t“ zeigt den 4. Fall an – ich möchte einen Wein – und wird nur beim letzten Hauptwort angewandt, so wie:
Kérek egy pohar bort .
Ich möchte/wünsche ein Glas (Becher, Tasse) Wein .
bor sör kakaó tej kávé tea víz asványvíz
Wein - einen Wein Bier - … Kakao Milch Kaffee Tee Wasser (Akzent verschwindet !) Mineralwasser (kommt von as = er/sie/es gräbt)
bort sört kakaót tejet kávét teát vizet
Mit parancsol ? Kérem szépen ?
Was befehlen Sie ? (sehr höflich, eher veraltet) Bitte sehr ?
Egy üveg kékfrankost kérek . Ich möchte/wünsche eine Flasche Blaufränkischen (üveg auch Glas, Glasscheibe) kék = blau, frankos = fränkisch
Még valamit ?
Noch etwas ? (még = noch, valami = etwas)
Egy bécsi szeletet kérek
Ein Wiener Schnitzel wünsche ich. (szelet = Scheibe, bécsi geschrieben da es mit der Endung i ein Eigenschaftswort ist
Egy torta szeletet kérek Egy szelet tortát kérek Egy tortát kérek Egy kanna teát is kérek .
Ein Tortenstück wünsche ich. Ein Stück Torte wünsche ich. Eine (ganze) Torte wünsche ich. Auch eine Kanne Tee wünsche ich. Achtung: „is“ kommt nach dem Tee !
www.rajistan.com
Seite 4 / 5
Tessék
Bitte sehr.
Pincér, mit fizetünk ?
Kellner, was bezahlen wir ? (pince = Keller, borpince = Weinkeller)
Mennyit fizetünk ?
Wieviel zahlen wir ? (geht auch, etwa legerer)
Köszönö. Köszönöm szépen .
Ich danke, Danke Ich danke schön , Vielen Dank
Szívesen .
Herzlich gerne, gern geschehen (szív = Herz, szíves = herzlich)
Zahlen + Mehrzahl von Hauptwörtern olvas – ni
lesen
Egy magyar könyvet olvasok Sok német könyvet is olvasok
Ein ungarisches Buch lese ich Viele deutsche Bücher lese ich auch
Achtung: die Mehrzahl ist schon mit sok ausgedrückt, daher stehen die Bücher in der Einzahl!
Két angol könyvet is olvasok
Zwei englische Bücher lese ich auch
könyvek könyveket olvasok
Bücher Bücher lese ich
Hány macska ül a padon ?
Wieviele Katzen sitzen auf der Bank ? wörtlich: Wieviele Katze sitzt auf der Bank ? analog nach Wieviele kommt die Einzahl
Három macska ül a padon
Drei Katze(n) sitzt(en) auf der Bank
Macskák ülnek a padon
Katzen sitzen auf der Bank
Zahlen + 4. Fall der 4. Fall (einen xyz) wird wie erwähnt durch die Endung –t –ot -et oder -öt gebildet. Genauso auch bei den Zahlen:
ötöt kérek hatot kérek hetet kérek
ich möchte fünf ich möchte sechs ich möchte sieben (Akzent von hét verschwindet !)….
Vorstellung Ez Gerli. O angol . O budapesti. O huszonegy éves. (év = Jahr, éves = -jährig) Nem beszél nemetül, de angolul . (de = aber) Magyarul tanul Budapesten . (statt –ben kommt das als Ausnahme ein –en) Te hány éves van ? Mit csinalsz most ? Mi a foglalkozása ? (foglalkozás = Beschäftigung, foglalkozása = seine/ihre Beschäftigung) Mi a címe ? (cím = Adresse, címe = seine/ihre Adresse) Hausaufgabe: bis zum nächsten Mal bereitet jeder einen ähnlichen Dialog vor = stellt sich oder einen anderen vor. Minden rendben ?
Alles in Ordnung ? rend = Ordnung, or = Wache, rendorség = Ordnungswache, Polizei
www.rajistan.com
Seite 5 / 5