Bestuursverslag 2008

Bestuursverslag 2008

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave Voorwoord ............................................................................................................................................... 3 1. Organisatie .......................................................................................................................................... 4 1.1 Juridische en organisatiestructuur........................................................................................ 4 1.2 Code Goed onderwijsbestuur ............................................................................................... 5 1.3 Vacatiegeldregeling .............................................................................................................. 5 1.4 Regeling Adviescommissie bezwaarschriften onderwijs ...................................................... 5 1.5 Overige protocollen en regelingen ....................................................................................... 5 1.6 Ondersteuning ...................................................................................................................... 5 1.7 Bevoegdheden en overdracht van taken.............................................................................. 5 1.8 Personele gevolgen .............................................................................................................. 6 1.9 Vertrouwenspersonen .......................................................................................................... 6 1.10 Inspraak en medezeggenschap ......................................................................................... 6 1.11 Missie en visie .................................................................................................................... 7 1.12 Resultaatgerichte sturing .................................................................................................... 8 2. Onderwijs ............................................................................................................................................. 9 2.1 Instandhouding scholen........................................................................................................ 9 2.2 Profilering ............................................................................................................................. 9 2.3 Leerlingenaantal ................................................................................................................... 9 2.4 Nieuw toezicht .................................................................................................................... 10 2.5 Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) ............................................................................ 10 2.6 Taal- en Rekenonderwijs .................................................................................................... 11 2.7 COOL+ ............................................................................................................................... 11 2.8 GOA-onderzoek .................................................................................................................. 11 2.9 Hoogbegaafdheid ............................................................................................................... 11 2.10 Playing for Success .......................................................................................................... 11 2.11 Brede School Ontwikkeling .............................................................................................. 12 2.12 Tussenschoolse- en Buitenschoolse Opvang .................................................................. 12 2.13 Ontwikkelingen Passend Onderwijs ................................................................................. 12 3. Personeel........................................................................................................................................... 14 3.1 Samenstelling personeelsbestand ..................................................................................... 14 3.2 Loopbaanbeleid / leeftijdsfasebewust personeelsbeleid .................................................... 16 3.3 Taakbeleid .......................................................................................................................... 16 3.4 Formatiebeleid .................................................................................................................... 16 3.5 Functiewaardering .............................................................................................................. 16 3.6 Aandacht voor de medewerker .......................................................................................... 17 3.7 Combinatiefuncties in het kader van de Impuls Brede scholen: sport en cultuur .............. 17 3.8 Ziekteverzuimbeleid en – preventie .................................................................................... 18 4. Huisvesting en ICT ............................................................................................................................ 19 4.1 Overdracht klein onderhoud ............................................................................................... 19 4.2 Digitale factuur verwerking ................................................................................................. 19 4.3 Schoonmaak ....................................................................................................................... 19 4.4 Verhuur schoolgebouwen ................................................................................................... 19 4.5 Groot onderhoud ................................................................................................................ 19 4.6 Huisvesting scholen............................................................................................................ 20 4.7 Verhuizing bestuurskantoor en afstoten Ulenpasstraat ..................................................... 21 4.8 ICT ontwikkelingen ............................................................................................................. 21

Inhoudsopgave

5. Financiën ........................................................................................................................................... 22 5.1 Actuele en toekomstige ontwikkelingen ............................................................................. 22 5.2 Het jaar 2008 in cijfers ........................................................................................................ 24 5.3 Treasurybeleid .................................................................................................................... 28 6. Bestuurlijke kengetallen openbaar primair en (voortgezet) speciaal onderwijs ................................ 30 Bijlage 1 - Overzicht gewichten leerlingen per basisschool per 1 oktober 2008 ...................... 30 Bijlage 2 - Overzicht leerlingaantallen per school .................................................................... 31 Bijlage 3 - Deelnamepercentages (stedelijk) per openbaar onderwijssoort ............................. 32 Bijlage 4 – Ontwikkeling aantal FTE’s ...................................................................................... 32 7. Adressenlijst ...................................................................................................................................... 33 Basisonderwijs .......................................................................................................................... 33 Speciaal basisonderwijs ........................................................................................................... 34 WEC (SO en (VSO))................................................................................................................. 34 Bestuurskantoor .................................................................................................................... 34

Voorwoord

Voorwoord Voor u ligt het eerste bestuursverslag van De Haagse Scholen, stichting voor primair en speciaal openbaar onderwijs. De Stichting is de rechtsopvolger van de dienst Primair Openbaar Onderwijs van de gemeente Den Haag. Het jaar 2008 heeft voor ons in het teken gestaan van het verder bouwen op de fundamenten die in de jaren 2006 en 2007 zijn gelegd. Een moderne onderwijsorganisatie die, vanuit een grote betrokkenheid met haar omgeving, zich inspant om de ontwikkeling van onze leerlingen zo gunstig mogelijk te laten verlopen. Deze inspanningen verrichten we vanuit onze kernvisie: • • • • •

We waarborgen van de algemene toegankelijkheid voor alle kinderen We besteden veel aandacht aan het organiseren van de zorg rondom onze leerlingen We bouwen samenwerkingsrelaties met instellingen voor welzijn, sport en cultuur, de buurt en ouders om onze scholen zo goed mogelijk te laten functioneren We zoeken naar vernieuwing in het onderwijs, daar waar dat dienstig is aan de ontwikkeling van onze leerlingen We stellen het kind centraal, door op zoek te gaan naar haar of zijn mogelijkheden en talenten

Met trots stellen we vast dat de visie van onze scholen ook in 2008 voor veel ouders en leerlingen aantrekkelijk is gebleken. Ook in 2008 steeg ons leerlingenaantal fors. Op al onze scholen hebben we in 2008 conciërges kunnen aanstellen. Wij zijn ervan overtuigd dat dit voor de schoolteams een welkome aanvulling is en hen in staat stelt nog meer tijd en aandacht aan onze leerlingen te kunnen besteden. Op een aantal scholen is in 2008 initiatieven genomen om ouders meer bij de school te betrekken. Veelal gebeurt dit in de vorm van het creëren van een ontmoetingsruimte binnen het schoolgebouw, waar ouders elkaar kunnen treffen en waar voor hen activiteiten worden aangeboden. Soms ook activiteiten met een educatief karakter. Op die manier dragen onze scholen ook bij aan de vorming en ontwikkeling van de ouders van onze kinderen. Het eerste jaar van ons nieuwe bestaan is achter de rug. We hebben een organisatie die gemotiveerd op zoek is naar verdere verbetering van onze kwaliteit. In 2009 zullen om die reden ook alle ouders op onze scholen worden bevraagd op hun beleving van de door onze scholen geboden kwaliteit. Ik vertrouw er op dat wij ook in 2009 verder zullen werken aan datgene waar wij voor willen staan: tevreden ouders en kinderen die plezier hebben in onderwijs.

Den Haag, 24 juni 2009

Wiely Hendricks, algemeen directeur van De Haagse Scholen,

Organisatie

1. Organisatie 1.1 Juridische en organisatiestructuur Het bestuur van het primair en speciaal (en voortgezet speciaal) openbaar onderwijs van de gemeente Den Haag is per 1 januari 2008 bestuurlijk verzelfstandigd door de oprichting van een (openbare) stichting: ‘De Haagse Scholen, stichting voor primair en speciaal openbaar onderwijs’. Per die datum is de instandhouding van de destijds 56 scholen voor primair en speciaal openbaar onderwijs door de gemeenteraad aan deze stichting opgedragen en is tevens de dienst Primair Openbaar Onderwijs (POO) van de gemeente daarin ondergebracht. De NAW - gegevens van de scholen staan vermeld in de bijlagen. Door de gemeenteraad is een bestuur benoemd bestaande uit vijf leden en wel als volgt: De heren mr. N.Ph. Geelkerken (voorzitter) en A.E.H.L. Burgers van den Bogaert (lid) op voordracht van het college van B&W, mevrouw mr. C.J. Kloosterman-Taal (vice-voorzitter) en de heer A.F. Westerhof (secretaris) op voordracht van de oudergeleding en mevrouw J. Rinses (penningmeester) op voordracht van de personeelsgeleding van de Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad Het bestuur bestuurt op hoofdlijnen. De uitwerking en verdeling van taken en bevoegdheden tussen het bestuur, de centrale directie (bestaande uit de algemeen directeur, de 4 adjunct-directeuren en als adviserend lid de controller) en de directeuren van de scholen is vastgelegd in het ‘Managementstatuut Haags Primair en Speciaal Openbaar Onderwijs 2008’. In het verslagjaar heeft een eerste gedachtewisseling plaatsgevonden omtrent een eventuele ontwikkeling naar een Raad van toezicht bestuursmodel. De nieuwe organisatie kan schematisch als volgt worden weergegeven:

Bestuur De Haagse Scholen Voorzitter Dhr. mr. N.Ph. Geelkerken Vice-voorzitter Mevr. mr. C.J. Kloosterman-Taal Secretaris Dhr. A.F. Westerhof Penningmeester Mevr. J. Rinses Lid Dhr. A.E.H.L. Burgers van de Bogaert

Organisatie

1.2 Code Goed onderwijsbestuur De houding en het handelen van het bestuur en de individuele bestuursleden worden gekenmerkt door de principes van: onafhankelijkheid, vertrouwen, integriteit, gelijke behandeling en financiële deugdelijkheid. Daartoe is door het bestuur op 13 februari 2008 vastgesteld de: ‘Code Goed onderwijsbestuur van De Haagse Scholen, stichting voor primair en speciaal openbaar onderwijs‘.

1.3 Vacatiegeldregeling Het bestuur kent in het verslagjaar de volgende regeling voor vacatiegeld en onkostenvergoeding, waarbij het de leden vrij staat hiervan al dan niet gebruik te maken: - de voorzitter € 2500,- per jaar, waarvan € 1250,- niet belaste onkostenvergoeding; - de leden € 2000,- per jaar, waarvan € 1000,- niet belaste onkostenvergoeding.

1.4 Regeling Adviescommissie bezwaarschriften onderwijs Aan het bestuur is statutair (o.a.) voorbehouden om te beslissen op een bezwaarschrift als bedoeld in artikel 6:4 van de Algemene wet bestuursrecht gericht tegen een door of namens het bestuur genomen besluit. Daartoe is door het bestuur de ‘Regeling Adviescommissie bezwaarschriften Haags primair en speciaal openbaar onderwijs 2008’ vastgesteld. Tot leden van deze - uit drie leden bestaande - commissie zijn benoemd: mevrouw mr. J. Hortensius en de heren mr. R. van Dam en J. Overmeijer (voorzitter).

1.5 Overige protocollen en regelingen Naast bovengenoemde nieuwe regelingen is als gevolg van de bestuurlijke verzelfstandiging in 2008 een aantal, bestaande regelingen en protocollen, redactioneel aangepast en door het bestuur opnieuw vastgesteld. Dit betreft o.a. de “Regeling functioneringsgesprekken voor het personeel van De Haagse Scholen”, de “Regeling beoordelingsgesprekken….”, de “Klachtenregeling....”, het “Protocol schorsing leerlingen…..” en het “Protocol verwijdering leerlingen …...”.

1.6 Ondersteuning Met de bestuurlijke verzelfstandiging is tevens de ondersteuningseenheid heringericht en is de managementstructuur aangepast. Ook is een nieuwe besturingsvisie van kracht geworden. Alle schooldirecteuren worden integraal manager voor hun eigen school/scholen en zijn daarmee op schoolniveau verantwoordelijk geworden voor onderwijs, personeel, huisvesting en financiën. De middelen die de gemeente Den Haag jaarlijks toevoegde om de bovenschoolse kosten te dekken zijn verdwenen. Met de gemeente is wel een overgangsfinanciering voor 5 jaar overeen gekomen, de zogenaamde bruidsschatregeling, bedoeld om de overgang naar de nieuwe bestuurlijke organisatie en de opbouw daarvan soepeler te laten verlopen. Met behulp van deze extra financiële injectie kan het nieuwe bestuur gedurende de startfase toegroeien naar een efficiënte en betaalbare organisatie. De gewijzigde financiering maakte een reductie en een nieuwe inrichting van de bovenschoolse functies, tot dan ondergebracht in de dienst POO van de gemeente Den Haag, noodzakelijk. De hier bedoelde reorganisatie heeft nog onder het gemeentelijk bestel plaatsgevonden en is per 1 november 2007 gerealiseerd.

1.7 Bevoegdheden en overdracht van taken De gewijzigde bevoegdheidsverdeling is vastgelegd in eerdergenoemd managementstatuut 2008. De keuze voor integraal management op schoolniveau en de afslanking van het bovenschools ondersteuningsapparaat hebben geleid tot overdracht van taken, met name op de terreinen personeel en financiën. Om dat proces te begeleiden en schooldirecteuren de tijd te geven zich op de nieuwe taken voor te bereiden, is bij de inrichting van de nieuwe ondersteuningseenheid tijdelijke formatie van ca. 13 fte. voor de duur van in beginsel één kalenderjaar voorzien.

Organisatie

Deze situatie is in het najaar van 2008 geëvalueerd. Daaruit bleek dat een verlenging van de tijdelijke ondersteuning, met name op het gebied van de financiële en personeels- en salaris-administratie, noodzakelijk was. De tijdelijke ondersteuning is daarop, in afgeslankte vorm, voorlopig verlengd tot 1 mei 2009 voor 3,0 FTE.

“Alle schooldirecteuren worden integraal manager en daarmee op schoolniveau verantwoordelijk voor onderwijs, personeel, huisvesting en financiën”

Tevens is uit de evaluatie gebleken dat op het gebied van ICT en facilitaire taken de structurele formatie van het bestuurskantoor ontoereikend is. In 2009 vindt definitieve besluitvorming plaats over voorstellen om deze situatie (blijvend) te verbeteren.

1.8 Personele gevolgen Speciale aandacht is uitgegaan naar de medewerkers van de voormalige dienst POO, die niet wilden of konden overgaan naar de nieuwe, kleinere ondersteuningseenheid. Diegenen die met een ambtelijke aanstelling in dienst waren van de gemeente Den Haag zijn bemiddeld naar een andere, passende functie binnen de gemeente. Medewerkers van POO met een CAO/PO aanstelling konden eveneens gebruik maken van de bemiddelingsfaciliteiten van de gemeente. Alle ID-medewerkers, veelal werkzaam in onderwijsondersteunende functies op scholen (o.a. conciërges) zijn eveneens in dienst gebleven van de gemeente en konden in 2008 hun werk op school voortzetten. Ten tijde van de bestuurlijke verzelfstandiging was overigens al bekend dat de gemeentelijke subsidieregeling ID per 1 januari 2009 wordt beëindigd. Een aantal ID-medewerkers is in 2008 ingestroomd in een reguliere conciërgefunctie op school. Dit was mogelijk door de stimuleringsregeling conciërges van de rijksoverheid in combinatie met aanvullende gemeentelijke bekostiging voor ex ID-medewerkers woonachtig in Den Haag. Eind 2008 hadden 39 scholen van deze regeling gebruik gemaakt. Een beperkt aantal medewerkers is voor de duur van de tijdelijke overdrachtsformatie door de gemeente gedetacheerd naar DHS. Deze detachering is per 1 januari 2009 beëindigd (zie hiervoor). Gedurende het kalenderjaar 2008 hebben overigens al 7 medewerkers, die zo’n tijdelijke functie bezetten, een andere functie binnen de gemeente aanvaard. Tenslotte is voor enkele medewerkers met een CAO/PO aanstelling, die geplaatst waren in een tijdelijke functie, een regeling getroffen of wordt in 2009 bemiddeld bij het vinden van een andere, passende functie binnen of buiten DHS.

1.9 Vertrouwenspersonen In de scholen is een vertrouwenspersoon / contactpersoon aanwezig. Deze kan o.a. benaderd worden indien ziekte dreigt, maar ook als medewerkers zich bedreigd voelen of sprake is van (seksuele) intimidatie of discriminerend gedrag. Zoals bij 1.5 reeds is aangegeven is, mede als gevolg van de verzelfstandiging, de bestaande klachtenregeling redactioneel aangepast en door het bestuur vastgesteld. Ook zijn per augustus 2008 twee nieuwe vertrouwenspersonen bij het bevoegd gezag van DHS benoemd, t.w. mevrouw M. Ferber en de heer A. v.d. Zalm. Deze kunnen worden benaderd indien personen die deel uitmaken van de schoolgemeenschap geen gebruik wil maken van de vertrouwenspersoon in school.

1.10 Inspraak en medezeggenschap Voorafgaand aan de reorganisatie en de verzelfstandiging is uiteraard het wettelijk voorgeschreven inspraaktraject doorlopen. In dat kader is o.a. uitvoerig overleg gevoerd met de ondernemingsraad van de dienst POO en de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR). Hun inbreng heeft op onderdelen geresulteerd in aanpassing van de voorstellen, dusdanig dat beide overlegorganen hun instemming hebben verleend.

Organisatie

In 2007 speelde landelijk de invoering van de Wet Medezeggenschap op Scholen (WMS). De WMS beoogt een versterking van de medezeggenschapsstructuur in het onderwijs. Invoering van de WMS betekende o.a. dat alle medezeggenschapsraden, inclusief de GMR van DHS, moesten instemmen met een nieuw op te stellen reglement. Gezien de daarvoor benodigde tijd en het feit dat alles na de verzelfstandiging weer zou moeten worden aangepast (o.a. een ander bevoegd gezag) is er voor gekozen de vaststelling na 1 januari 2008 te laten plaatsvinden en dan door het nieuwe bestuur. In april / mei 2008 is dat gebeurd: er is een medezeggenschapsstatuut vastgesteld en tevens zijn voor alle medezeggenschapsraden, inclusief die van het bestuurskantoor als opvolger van eerdergenoemde OR, en voor de GMR nieuwe reglementen vastgesteld. De GMR heeft in de gesprekken over het nieuwe reglement o.a. gepleit voor uitbreiding van 14 naar 16 plaatsen, waarvan 1 bestemd voor het bestuurskantoor. Tevens is de positie van de scholen voor speciaal (basis) onderwijs versterkt door namens deze scholen in totaal 4 plaatsen aan te wijzen, t.w. 2 leden namens de ouders en 2 namens het personeel. De GMR is behalve bij de inspraak rond de reorganisatie en de bestuurlijke verzelfstandiging in 2008 o.a. betrokken geweest bij de uitvoering van het afwegingskader kleine scholen, het jaarverslag, inclusief de jaarrekening, het zorgplan, de kadernotitie IPB, het kwaliteitskader tussenschoolse opvang, de gedachtevorming over het ambitiestatement van DHS en de herverdeling lumpsum. Voor het bestuurskantoor is een eigen medezeggenschapsraad gevormd, bestaande uit 4 leden.

1.11 Missie en visie Er is door (vertegenwoordigers van) alle bij het primair openbaar onderwijs betrokken partijen succesvol samengewerkt aan het ontwikkelen van een breed gedragen concernvisie. De essentie van het openbaar onderwijs is dat het kind centraal staat. De openbare scholen in Den Haag zijn laagdrempelige voorzieningen, die toegankelijk zijn voor ieder kind, ongeacht geloof, afkomst of sociaaleconomische positie. Er wordt bij de ontwikkeling van de cognitieve en sociaalemotionele vaardigheden zoveel mogelijk ingespeeld op de specifieke mogelijkheden en behoeften van ieder individueel kind. Kinderen zijn er bij gebaat dat hun omgeving in het onderwijs is ingebed en dus dat de openbare scholen een vitale rol spelen in de wijken en buurten. Dat vergt een goede samenwerking met ouders; scholen en ouders dienen gezamenlijk op te trekken in de opvoeding en opleiding van kinderen. DHS wil voorts een actieve rol vervullen in de keten van opvang, zorg, welzijn, sport en cultuur rondom de school. Zij omarmt het concept van de ‘brede school’; door binnen dat concept verschillende onderwijsprogramma’s aan te bieden, leren de kinderen actief om te gaan met de verscheidenheid in de Haagse samenleving. De scholen hebben de ruimte om deze visie met eigen accenten te realiseren.

“Bij de Haagse Scholen staat het kind centraal”

Organisatie

1.12 Resultaatgerichte sturing Met het scholenveld is overeenstemming bereikt over een systeem van resultaatgerichte sturing op een aantal kerngebieden. Er zijn vijf resultaatgebieden als prioriteit aangemerkt, waarop sturing van scholen en directies plaatsvindt: - leerlingenaantal - tevredenheid medewerkers - tevredenheid ouders - onderwijsopbrengsten / effectiviteit van de zorgstructuur en - de mate waarin het financieel beheer op orde is. In de loop van 2008 zijn voor elk van deze resultaatgebieden één of meer indicatoren bepaald en is de systematiek nader uitgewerkt. Tevens zijn een gesprekkencyclus voor schooldirecteuren en een kader voor het bestuurlijk kwaliteitstoezicht vastgesteld. In de komende jaren zal dit systeem regelmatig worden geëvalueerd.

Onderwijs

2. Onderwijs 2.1 Instandhouding scholen De in 2006 gestarte brede discussie over de gewenste omvang en spreiding van de openbare basisscholen, mede in relatie tot de financiële haalbaarheid, is eind 2007 afgerond. De gemeenteraad van Den Haag heeft, na inspraak van het scholenveld, de GMR en de raadscommissie Jeugd en Burgerschap, een afwegingskader opgesteld voor de instandhouding van kleine(re) openbare basisscholen. Ter uitvoering van dit afwegingskader is in 2008 op voorstel van het bestuur van DHS, door de gemeenteraad besloten één openbare basisschool, te weten Nieuw Waldeck, per 1 augustus 2008 op te heffen. In het najaar van 2008 is in vervolg hierop besloten, mede gezien de zich positief ontwikkelende situatie rond de leerlingenaantallen, per 1 augustus 2009 geen andere basisscholen voor opheffing aan de gemeenteraad voor te stellen. Wel is in beginsel door het bestuur besloten de dislocatie van de Zuidwalschool aan de Zaanstraat (1 oktober 2008 nog 50 leerlingen) op te heffen.

2.2 Profilering In het najaar van 2008 is gestart met schoolprofilering, in eerste instantie bedoeld voor de basisscholen. Schoolprofilering heeft tot doel de identiteit van de school op een positieve manier uit te dragen. Het kan een belangrijke bijdrage leveren aan het behalen van “targets” in drie van de vijf resultaatgebieden (leerlingenwerving en tevredenheid ouders en medewerkers). In opdracht van de centrale directie van DHS heeft het Haags Centrum voor Onderwijsbegeleiding (HCO) een pakket profilering ontwikkeld. In een meerjarige aanpak wordt per school een intakegesprek gehouden en na een uitgebreide analyse een profileringplan geschreven. Daarnaast wordt scholen ondersteuning en materiaal aangeboden op het gebied van tevredenheidmetingen, coaching, training en de ontwikkeling van concrete profileringmiddelen t.b.v. open dagen, evenementen e.d. Voor DHS is in 2007 en 2008 een geheel nieuwe huisstijl ontwikkeld. Er is een nieuw logo en ook de website en het Intranet zijn vernieuwd. Ook is een compleet nieuwe correspondentieset (briefpapier, enveloppen, visitekaartjes, etc.) en een aantal andere huisstijldragers ontwikkeld. Tenslotte is in 2008 gestart met het opstellen van een concernmarketingplan en communicatieplan. Naar verwachting zijn deze medio 2009 gereed.

2.3 Leerlingenaantal Mede dankzij aandacht voor leerlingenwerving in alle geledingen van de organisatie is het leerlingenaantal van DHS, evenals in 2007 gestegen, per saldo met 141 leerlingen. Het basisonderwijs steeg, ondanks de sluiting van Nieuw Waldeck, met 225 leerlingen. Het speciaal basisonderwijs en het speciaal- en voortgezet speciaal onderwijs (WEC) daalde met in totaal 84 leerlingen. Het marktaandeel van het openbaar onderwijs is stabiel gebleven. De komende jaren wordt minimaal een stabilisatie van het aantal leerlingen verwacht, maar de ambitie is om het leerlingenaantal te laten stijgen.

Onderwijs

2.4 Nieuw toezicht De inspectie van het onderwijs is in 2007 overgegaan op een andere manier van toezicht houden. Belangrijkste uitgangspunten van het nieuwe toezicht zijn:
Het bestuur is het eerste aanspreekpunt en verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs. Het interne kwaliteitstoezicht van DHS is o.a. neergelegd in eerder genoemde centrale sturing op de vijf resultaatgebieden, een nieuw managementstatuut en een nieuwe gesprekkencyclus.
Het toezicht is proportioneel en risicogericht: de inspectie voert jaarlijks een risicoanalyse uit en wanneer geen risico’s worden aangetroffen is er geen noodzaak tot verdere toezichtactiviteiten gericht op de kwaliteit van het onderwijs. Als er wel risico’s worden gesignaleerd vindt aanvullend onderzoek plaats en kan het toezicht worden geïntensiveerd. De meeste van onze scholen leveren redelijk tot goed onderwijs (naar de waarneming van de inspectie), maar het kan altijd beter. Een deel van onze scholen scoort nu (nog) onvoldoende.
Een zo beperkt mogelijke administratieve last voor de scholen. Bij de risicoanalyse wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van gegevens die bij andere instanties (bijv. CITO, CFI en IB-groep) aanwezig zijn. Hierbij betrekt de inspectie ook de wettelijk vereiste schooldocumenten als het schoolplan en de schoolgids. In 2008 zijn alle schoolgidsen door het bestuurskantoor gecontroleerd op volledigheid en wettelijke vereisten. Er zijn verbetersuggesties en aanwijzingen voor de versie 2009 verstrekt.

2.5 Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) Op een enkele school na hebben alle GOA-scholen (Gemeentelijk onderwijsachterstanden beleid) van DHS een Voorschool ingericht overeenkomstig het Haagse Voorschoolkader. In de meeste Voorscholen heeft in de jaren 2007 en 2008 een inspectiebezoek in het kader van het themaonderzoek VVE plaatsgehad. Over het algemeen zijn de resultaten voldoende. De verbeterpunten die de inspectie signaleerde in haar rapportage zijn waar nodig door de scholen opgepakt. DHS werkt mee aan het gemeentelijke verbetertraject op het gebied van de VVE. Eind 2008 is de door het Rijk geboden extra subsidie vroegschoolse educatie (in het kader van het convenant Focus op Vroegschoolse Educatie) door de scholen ontvangen en deze wordt in het schooljaar 2008/2009 nuttig gemaakt.

Onderwijs

2.6 Taal- en Rekenonderwijs In 2008 participeren 16 van onze scholen in de door de PO-Raad geïnitieerde taal- en rekenverbetertrajecten. Voor de taalpilots en de rekenpilots uit 2008 zijn de aanvragen opgesteld in samenwerking met een ander schoolbestuur uit Den Haag, de Stichting Christelijk Onderwijs Haaglanden (SCOH). Daartoe zijn ook gemeenschappelijke streefdoelstellingen op het gebied van de te bereiken doelstellingen in rekenen en taal opgesteld. De begeleiding van de pilots vindt eveneens in deze samenwerking plaats.

2.7 COOL+ In 2008 hebben 29 scholen deelgenomen aan het COOL+ onderzoek. Bij dit onderzoek worden om de 3 jaar toetsgegevens (rekenen, lezen en taal) van leerlingen in de groepen 2, 5 en 8 verzameld om de cognitieve ontwikkeling in kaart te brengen. Ook worden gegevens verzameld om de (psycho)sociale ontwikkeling van leerlingen te volgen. Bij elke meting wordt weer een nieuw cohort (het nieuwe leerjaar 2) aan het onderzoek toegevoegd. De uitkomsten van het COOL+ onderzoek zijn in rapporten per school gepresenteerd en tevens is een gebiedsrapportage voor het bevoegd gezag opgesteld. De uitkomsten worden betrokken bij verdere uitwerking van de resultaatgerichte sturing op het onderdeel “onderwijsopbrengsten”. In 2009 wordt besloten of aan een volgende meting (in 2011) alle basisscholen zullen deelnemen.

2.8 GOA-onderzoek DHS heeft uiteraard de ambitie om het onderwijs in een zo goed mogelijke kwaliteit aan te bieden. In 2008 heeft DHS aan het Haags Centrum voor Onderwijsbegeleiding (HCO) de opdracht gegeven te onderzoeken welke factoren van invloed zijn op een succesvolle wijze van e onderwijsachterstandenbestrijding. Rapportage van het onderzoeksresultaat vindt plaats in de 1 helft van 2009.

2.9 Hoogbegaafdheid In 2008 kwam een Stedelijk Plan Hoogbegaafdheid tot stand. Op initiatief van de Gemeente Den Haag en uitgevoerd door het Platform PO. Het Stedelijk Plan beoogt in Den Haag, verspreid over de stad en in een samenwerkingsverband van de Haagse Schoolbesturen een aantal verschillende voorzieningen te creëren voor hoogbegaafde kinderen in het basisonderwijs. In vier pilotprojecten (signalering van hoogbegaafdheid, plusklassen, Leonardoklassen en het project De Virtuele Klas) wordt met inhoudelijke steun van de Stichting Leerplanontwikkeling en Kennisnet en met financiële steun van het Ministerie van OCW en de Gemeente Den Haag kennis vergaard en tot een handzaam product gemaakt voor gebruik in alle scholen die daar behoefte aan hebben. In het plusklassenproject participeert van DHS de Archipelschool.

2.10 Playing for Success Playing for Success (Pfs) is een concept om leerachterstanden van kinderen weg te werken en hun onderwijskansen te verbeteren. Pfs is ontstaan in Engeland en daar al jaren aantoonbaar succesvol. Het maakt de verbinding tussen leren en sport en betreft een aanvullend programma op het gebied van taal, rekenen en ICT, dat wordt aangeboden in een voor kinderen uitdagende en stimulerende omgeving, bijv. een voetbalstadion. Den Haag is in 2008 landelijk aangewezen als één van de vier pilot-regio’s. In de Haagse situatie werken de gemeente, de verschillende schoolbesturen, kinderopvang en de BVO ADO Den Haag samen aan het opzetten van een leercentrum in het stadion van ADO, daarbij inhoudelijk begeleid door de KPC-groep in Den Bosch. De geplande opening van het leercentrum is najaar 2009.

Onderwijs

2.11 Brede School Ontwikkeling Op het gebied van de Brede School Ontwikkeling zijn in het verslagjaar verschillende ontwikkelingen in gang gezet. Vanuit de eigen organisatie is de voorbereiding van het beleidskader Brede Scholen DHS afgerond. In het schooljaar 2008/2009 wordt dat bij alle scholen aangeboden. Op initiatief van de Gemeente Den Haag is eind 2008 in het kader van het Krachtwijkenbeleid en in samenwerking met de andere schoolbesturen en de betrokken woningcorporaties een start gemaakt met de ontwikkeling van Brede Buurtscholen Plus. Drie DHS-scholen participeren in deze ontwikkeling die, behalve de inrichting van verlengde leerdagen, ook zijn vertaling vindt in bredere huisvestingsmogelijkheden.

2.12 Tussenschoolse- en Buitenschoolse Opvang In 2008 werd het kwaliteitskader Tussenschoolse Opvang, dat de kwaliteitsstandaard voor de tussenschoolse opvang binnen de scholen van DHS schetst, afgerond en aan de scholen aangeboden. Overeenkomstig de afspraken die door DHS en de Kinderopvangorganisaties die voor de scholen de buitenschoolse opvang verzorgen waren gemaakt, is in de zomer van 2008 met alle kinderopvangorganisaties een voortgangsgesprek gevoerd. Daarin zijn zowel de capaciteitsvraagstukken als de meer inhoudelijke en kwalitatieve samenwerkingsaspecten uitvoerig besproken. Alle samenwerkingscontracten zijn verlengd. Waar gewenst zijn nieuwe contracten afgesloten. Het beleid van DHS is er op gericht actief bij te dragen aan de oplossingen van capaciteitsproblemen in de kinderopvang, ook in de onderwijsgebouwen als die de mogelijkheden daarvoor hebben.

2.13 Ontwikkelingen Passend Onderwijs Passend Onderwijs betekent dat schoolbesturen een wettelijke zorgplicht krijgen. Voor elke leerling die aangemeld wordt voor of toegelaten is tot een school van het bestuur, moet het bestuur een passend onderwijsaanbod kunnen aanbieden. Dus ook voor de leerlingen die extra zorg nodig hebben. De ontwikkelingen Passend Onderwijs in 2008 kunnen we verdelen in ontwikkelingen op landelijk, regionaal en bestuurlijk niveau. De landelijke ontwikkelingen worden gevolgd. Te denken valt hierbij aan de brieven van de staatssecretaris aan de Tweede Kamer (juni en dec. 2008) en de nieuwsbrieven van de landelijke stuurgroep Passend Onderwijs. Waar mogelijk wordt deelgenomen aan informatiebijeenkomsten, trainingen en workshops. De door de landelijke Evaluatie- en adviescommissie georganiseerde bijeenkomsten voor de zogenoemde 0meting is door ons bezocht. Op regionaal niveau weten de onderwijspartners elkaar beter te vinden. In het afgelopen jaar zijn verschillende bijeenkomsten geweest waaraan is deelgenomen door de coördinatoren van de samenwerkingsverbanden PO en VO en de voorzitters van de regionale expertise centra. Naast de 5 Haagse samenwerkingsverbanden participeren ook de 2 samenwerkingsverbanden PO uit Rijswijk in dit overleg. Er lijkt overeenstemming om de regio vast te stellen gelijk aan het samenwerkingsverband VO. Vanuit dit regionale overleg is een intentieverklaring in voorbereiding. Door de gezamenlijke besturen van de 5 Haagse samenwerkingsverbanden is een discussiestuk Passend Onderwijs in de Haagse regio opgesteld. Het doel van deze notitie is het aanzwengelen van de discussie, mogelijk leidt dit tot een door alle partners gedragen startnotitie Passend Onderwijs voor de regio. Een voorstel om een Projectleider Passend Onderwijs aan te stellen ten behoeve van de schoolbesturen in de Haagse regio is in voorbereiding. Door de in de PCL verenigde samenwerkingsverbanden is een stedelijke conferentie georganiseerd met als titel “Passend Onderwijs onze zorg!” Ruim 300 personen vanuit alle bij het onderwijs betrokken organisaties hebben hieraan deelgenomen.

Onderwijs

Ook participeren we op de verschillende niveaus (bestuur, samenwerkingsverband en scholen) in regionale en stedelijke projecten als integraal indiceren, ontwikkeling Centra voor Jeugd en Gezin en de Haagse Verwijs Index. In samenwerking met verschillende onderwijs en ketenpartners nemen we deel aan het Zorgloket REC 4 (Regionaal Expertise Centrum) en het project Op de Rails. Op het niveau van DHS stellen twee werkgroepen bestaande uit directieleden en leerkrachten van de scholen een rapport op betreffende de visie op Passend Onderwijs en de benodigde ondersteunende structuur. Begin 2009 ronden deze werkgroepen hun opdracht af. Om alle leerkrachten daadwerkelijk te betrekken bij dit proces zijn er informatie/discussie avonden geweest met schoolteams. Verdeeld over 5 avonden en 1 ochtend hebben zo’n 700 personeelsleden van 24 schoolteams hieraan deelgenomen. In navolging op een eerder gegeven ondersteuningsaanbod vanuit het samenwerkingsverband (scholing Intern Begeleiders) is in 2008 een training handelingsgericht werken voor schoolteams aangeboden. Ook deze training wordt financieel ondersteund vanuit het samenwerkingsverband. In 2008 zijn 11 schoolteams gestart met de training. Dit ondersteuningsaanbod loopt door in de komende twee schooljaren. Naast de speciaal voor Passend Onderwijs georganiseerde activiteiten is Passend Onderwijs ook een vast agendapunt op alle bijeenkomsten met intern begeleiders.

“Passend Onderwijs onze zorg!”

Personeel

3. Personeel 3.1 Samenstelling personeelsbestand Op de peildatum 31 december 2008 waren er 1962 personeelsleden in dienst van De Haagse Scholen. In de onderstaande tabellen kunnen de aantallen medewerkers afwijken omdat enkele medewerkers in meerdere functiecategorieën kunnen voorkomen.

De tweede categorie is nader te specificeren, zoals is weergegeven in onderstaande tabel:

Personeel

Andere onderverdelingen kunnen worden gemaakt naar leeftijdsopbouw en naar aantallen vrouwelijke en mannelijke medewerkers. In onderstaande tabellen / grafieken is deze informatie opgenomen.

Onderstaand de onderverdeling naar man/vrouw

Onderstaand de onderverdeling man/vrouw in de categorie directie

Personeel

3.2 Loopbaanbeleid / leeftijdsfasebewust personeelsbeleid De organisatie is vanuit haar integraal personeelsbeleid al jaren actief op het gebied van leeftijdsfasebewust personeelsbeleid en loopbaanontwikkeling. Zo is er een procedure voor positieve mobiliteit (mobiliteit op eigen verzoek), wordt er onderscheidend omgegaan met zowel intredende jongeren en herintreders, als met de oudere collega’s. Daarnaast is de BAPO-maatregel een beproefd instrument bij leeftijdsfasebewust personeelsbeleid. Voor wat betreft de loopbaanontwikkeling: vanzelfsprekend is dit bij iedereen vast onderdeel van de gesprekkencyclus (functionerings-, POP- en beoordelingsgesprekken). Daarnaast was er ook in 2008 weer sprake van het zogenaamde loopbaanbezinningstraject (in de vorm van een tweedaagse training op externe locatie op basis van vrijwillige inschrijving). Tot op heden hebben hier sinds 2004 ruim 500 medewerkers (ca. 25%) gebruik van gemaakt. Verder zijn in mei en juni wederom twee banenmarkten georganiseerd, waar directeuren en medewerkers, die een andere werkplek zochten en/of op zoek waren naar een nieuwe uitdaging binnen DHS, elkaar konden ontmoeten. Tenslotte is in de tweede helft van 2008 is een start gemaakt met het project “high potentials”, met als belangrijkste doel het met eigen personeel kunnen voorzien in aankomende directievacatures. In 2009 nemen in totaal 11 leerkrachten deel aan de eerste tranche van de opleiding, die is gecertificeerd door de NSA (Nederlandse Schoolleiders Academie).

“High potentials traject voor leerkrachten met managementtalent……….” 3.3 Taakbeleid Elke school dient taakbeleid te ontwikkelen met in achtneming van de normjaartaak (CAO-PO hoofdstuk 2). In het taakbeleid wordt in het bijzonder rekening gehouden met de belastbaarheid en ervaring van beginnende werknemers, senioren en minder-arbeidsgeschikten. Met iedere individuele medewerker van DHS zijn hierover voor het schooljaar 2008-2009 schriftelijke afspraken gemaakt. Het taakbeleid ondersteunt hierdoor het Integraal Personeelsbeleid (IPB). Voor het berekenen van de normjaartaak en het vastleggen van de individuele afspraken is op alle scholen het programma “taakbeleid” van de firma Cupella aangeschaft. De directies zijn geschoold in het werken met en implementeren van dit programma. Kwaliteitsborging van het taakbeleid geschiedt via het reguliere management toezicht.

3.4 Formatiebeleid DHS voert een meerjaren formatiebeleid als onderdeel van de Planning & Control-cyclus. Met de invoering van de lumpsumbekostiging krijgen de directies van de scholen vanuit hun integrale verantwoordelijkheid steeds meer zeggenschap over de financiële huishouding van de school. De personele en materiële schoolbegrotingen voor 2009-2010 zijn in december 2008 vastgesteld. Op basis van deze schoolbegroting kan de directie van de school vroegtijdig het meerjaren personeelsbeleid bijstellen en keuzes maken voor het komende jaar en daarna. In het verlengde hiervan kan al vroegtijdig een start gemaakt worden met het interne overplaatsingstraject binnen DHS. Mobiliteit biedt werknemers nieuwe uitdagingen en kansen in de persoonlijke groei.

3.5 Functiewaardering Functiewaardering is het met behulp van een methode systematisch ordenen van functies naar zwaarte. De basis voor de waardering van een functie is een functiebeschrijving. De basis van het functiegebouw van DHS wordt gevormd door zogenaamde normfuncties. Deze normfuncties staan beschreven in de CAO-PO. Denk hierbij aan functies zoals: directeur, leraar, onderwijsassistent. Daarnaast bestaan er ook niet-normfuncties, zoals leraarondersteuner en medewerker bestuurskantoor.

Personeel

In de CAO-PO is afgesproken om vanaf 1 augustus 2006 alle niet normfuncties, die ontwikkeld worden met behulp van het functiewaarderingssysteem FUWA PO, beschreven en gewaardeerd moeten worden. De functies binnen het primair onderwijs worden in de navolgende functiecategorieën onderscheiden: directie, leraar en onderwijsondersteunend personeel. In het “Actieplan Leerkracht” dat in april 2008 is afgesloten tussen de Minister, de vakbonden en de werkgeversorganisaties is onder andere afgesproken dat er meer hogere functies komen voor leraren in het primair onderwijs. De afspraken uit het convenant zijn nader uitgewerkt in de nieuwe CAO PO, die met ingang van 1 januari 2009 geldt. Met betrekking tot herijking van het functiegebouw van de DHS worden verdere stappen gezet als er meer duidelijkheid is over de uitwerking van het actieplan leerkracht.

3.6 Aandacht voor de medewerker Voor DHS staan goed werkgeverschap en goed werknemerschap centraal. DHS wil een organisatie zijn waar mensen graag willen werken en willen bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen. Goed werkgeverschap kenmerkt zich uiteraard door goed personeelsbeleid. In dit kader zijn verschillende activiteiten georganiseerd die o.a. de onderlinge band tussen medewerkers versterken en ook tegemoet komen aan de wens elkaar van tijd tot tijd informeel te kunnen ontmoeten. In januari 2008 is ter gelegenheid van de verzelfstandiging een feest voor alle medewerkers georganiseerd in het World Forum Convention Centre. Zo’n 1000 medewerkers waren getuige van de symbolische bestuursoverdracht. Sander Dekker, wethouder van Onderwijs, Jeugd en Sport van de gemeente Den Haag overhandigde de voorzittershamer bij afwezigheid van de voorzitter, Philip Geelkerken, aan de vice-voorzitter Charline Kloosterman van het bestuur van DHS. Ook de andere bestuursleden waren aanwezig en zijn voorgesteld. Daarna was er, onder het genot van een hapje en een drankje volop gelegenheid elkaar een goed Nieuwjaar te wensen en te toosten op De Haagse Scholen. Andere activiteiten voor het personeel zijn o.a. geweest het jaarlijkse volleybaltoernooi, een barbecue voor directeuren en bestuur ter afsluiting van het schooljaar en taart voor alle scholen ter gelegenheid van de dag van de leerkracht.

3.7 Combinatiefuncties in het kader van de Impuls Brede scholen: sport en cultuur DHS heeft deze ontwikkeling mede geplaatst in het kader van de brede school ontwikkeling, als onderdeel van het brede aanbod aan ontspannings- en zorgmogelijkheden voor de kinderen en ouders van de school. DHS werkt mee aan de realisatie van combinatiefuncties binnen de Gemeente Den Haag en heeft daartoe het door de gemeente opgestelde convenant mede ondertekend. DHS participeert in de stedelijke Klankbordgroep Combinatiefuncties. In het najaar van 2008 zijn de eerste functionarissen in de scholen aangesteld. Inmiddels zijn 15 combinatiefuncties voor in totaal ca. 4,5 fte. gerealiseerd. DHS heeft ervoor gekozen in deze startfase met name aan te sluiten bij de bestaande sportieve samenwerkingsverbanden tussen scholen, te weten de Haagse Sporttuin in de Schilderswijk, SCOOL in Laak, het Bouwlust School Sportteam in Den Haag Zuid-West en de nieuwe sporttuin in Duindorp.

Personeel

3.8 Ziekteverzuimbeleid en – preventie Bij DHS is een verzuimteam bestaande uit een verzuimconsulent (1,000 wtf) en een medewerker arbeidsverzuim, tevens preventiemedewerker van het bestuurskantoor (0,55 wtf) De doelstellingen van dit team zijn: • Het ontwikkelen van trajecten gericht op het terugdringen van het ziekteverzuim conform de wet Verbetering Poortwachter en zo nodig het herplaatsen van medewerkers in eigen of andere organisatie. • Het verzorgen van het administratief procedurele procesmanagement met betrekking tot arbeidsverzuim en subsidies. Er is een ziekmeldings- en re-integratieprotocol aanwezig en er is in 2008 een brochure “voorschriften bij ziekte” ontwikkeld. Deze informatie is voor alle medewerkers beschikbaar via o.a. Intranet. Het terugdringen van ziekteverzuim krijgt vorm door intensieve begeleiding en gerichte aandacht voor zieke werknemers. Het verzuimteam werkt nauw samen met o.a. leidinggevenden op school- en bovenschools niveau, de re-integratiedeskundige, de ARBO-Unie en soms met instanties voor specialistische hulp, zoals PsyQ. Andere maatregelen en mogelijkheden die in dit verband worden benut zijn bijvoorbeeld Subsidie Aanvullend Pakket, Subsidie Stimulans, Subsidie Sluitende Aanpak en PO-Actief. De Haagse Scholen slaagt er al gedurende een aantal jaren in om het ziekteverzuim, ook ten opzichte van landelijke cijfers, stabiel en laag te houden.

Tenslotte vindt wekelijks Sociaal Medisch Overleg (SMO) plaats, waarbij aanwezig zijn de bedrijfsarts, de directie van de school en de verzuimconsulent. Iedere school en de directie van DHS worden één maal per maand voor dit SMO uitgenodigd. Gezamenlijk worden alle bevindingen met betrekking tot de (dreigend) zieke medewerkers besproken. In oktober 2008 is wegens de verhuizing van het bestuurskantoor naar de Scheveningseweg en de reorganisatie bij het bestuur van DHS een nieuwe RI&E (Risico-inventarisatie en evaluatie) uitgevoerd. De knelpunten die in het plan van aanpak zijn vermeld zullen volgens de aangegeven urgentie worden opgepakt. De scholen van DHS hebben reeds een RI&E. Jaarlijks worden zij erop attent gemaakt het plan van aanpak bij te stellen. Scholen die verbouwen of een nieuwe locatie betrekken, dienen, conform de daarvoor geldende regelgeving, de RI&E aan te passen. In iedere school is een medewerker die preventietaken op zich heeft genomen. Binnen het bestuurskantoor is de medewerker Arbeidsverzuim de preventiemedewerker.

Huisvesting en ICT

4. Huisvesting en ICT Ook op facilitair gebied (huisvesting scholen) zijn de gevolgen van de verzelfstandiging goed merkbaar geweest. De personele bezetting is gewijzigd en de documentatievoorziening is aangepakt. Ook zijn heldere afspraken gemaakt voor zowel de interne als externe communicatie. Met name de afstemming tussen het Facilitair Bureau (FB) en het Administratiekantoor (AK) op het gebied van schadeafwikkeling en het monitoren van subsidiestromen is sterk verbeterd. Ook is het archief opgeschoond en worden essentiële processen en documenten bewaard op een centrale serverruimte voor facilitair. Allerhande facilitaire informatie als bouwtekeningen, correspondentie met de gemeentelijke dienst OCW/Vastgoed en andere overheden, kadastergegevens, plattegronden, foto’s en contracten is in 2008 gedigitaliseerd. Ook is voor gebouwdocumentatie een overzichtelijk rolarchief ingericht. De grootste aandacht in 2008 is uitgegaan naar een nieuwe projectsturing en kostenbeheersing bij lopende nieuwbouwprojecten. Dit heeft in een aantal gevallen geleid tot een ingrijpende wijziging van het ontwerp en de uitgangspunten van deze projecten. Doelstelling van de aanpassingen, die soms ook tot een langere realisatietijd leiden, is te komen tot een betere kostenbeheersing.

4.1 Overdracht klein onderhoud De overdracht van verantwoordelijkheid voor het klein onderhoud naar de schooldirecteuren is afgerond en inmiddels werkt het grotendeels naar behoren.

4.2 Digitale factuur verwerking Het digitaal verwerken van facturen in 2020Vision heeft ook consequenties gehad voor het FB. Veel facturen die (zijdelings) met facilitaire zaken te maken hebben worden nu digitaal ter beoordeling aangeboden. Ook dit leidt tot meer inzicht en een toenemend kostenbewustzijn.

4.3 Schoonmaak De aanbesteding van de schoonmaak bij alle scholen en het bestuurskantoor heeft de nodige aandacht gevergd. Uiteindelijk was CSU de partij die op alle kavels de beste aanbieding had. Met name bij de start in juli 2008 heeft dit geleid tot een aantal aanloopproblemen. Hieraan is door CSU veel aandacht besteed, maar de kwaliteit van het schoonmaakwerk in de scholen blijft een onderwerp dat controle en aandacht nodig heeft.

4.4 Verhuur schoolgebouwen In 2008 is een inhaalslag gemaakt op het gebied van de verhuur van schoolgebouwen. Sinds de verzelfstandiging is door middel van uitgebreide inventarisaties en gesprekken met schooldirecties en huurders een overzicht samengesteld aan de hand waarvan contracten met een deel van de huurders zijn opgesteld. Er zal nog een inhaalslag moeten worden gepleegd om voor alle huurders een actueel contract op te stellen dat is gebaseerd op juiste gebruiksruimtes en de juiste tariefstellingen. Naar verwachting zal deze inhaalslag in 2009 worden afgerond. Ook voor de verhuur via de gemeente, afdeling Binnensport zijn nieuwe afspraken gemaakt. Van alle locaties zijn de sleutels en toegangssituaties geïnventariseerd. Binnen De Haagse Scholen is sprake van een redelijk grote leegstand in bepaalde scholen. In de komende jaren zullen wij proberen deze leegstand terug te brengen enerzijds door leerling-groei en anderzijds door verhuur. Ook het kleine scholenbeleid zal een bijdrage kunnen leveren bij het verminderen van de leegstand.

4.5 Groot onderhoud Het groot schoolbestuurlijk onderhoud is uitbesteed aan BOAG Bouwadvies. In 2008 is hiervoor veel voorbereidend werk verricht. BOAG zal in de eerste helft van 2009 een nulmeting afronden waarmee de totale onderhoudsbehoefte inzichtelijk wordt gemaakt. Aan de hand daarvan wordt een nieuw

Huisvesting en ICT

kwaliteitsniveau vastgesteld en kan een meerjarenplanning voor het onderhoud worden opgesteld. Er is eind 2008 een start gemaakt met een totaalscan van de eerste vijftien locaties.

4.6 Huisvesting scholen Op sommige (Vinex)scholen zijn de leerlingenaantallen in 2008 fors gestegen. Als gevolg hiervan zullen OBS De Notenkraker aan de Eksterhof 2 en de OBS Prinses Catharina-Amaliaschool aan de Cicerostrook 9 in 2009 een flink aantal extra lokalen nodig hebben. Medio 2008 werd het gebouw van OBS Nieuw Waldeck aan de Toscaninistraat 187 overgedragen aan de gemeente. Ook werd de noodbouw van OBS Anne Frank aan de Beresteinlaan 267 ontmanteld in verband met het betrekken van het gebouw Laagveen. Laatstgenoemd gebouw is grondig gerenoveerd, waarbij o.a. een tussenvloer in de gymzaal werd geplaatst. Hierdoor ontstonden zes nieuwe lokalen en een peuterspeelzaal met daarin de stichting Mooi. Aan de Hendrick Goltziusstraat kreeg de P.H. Schreuderschool een uitbreiding van twee lokalen, een ICT lokaal en een personeelsruimte. Aan de Wouwermanstraat 7 wordt gebouwd voor OBS Prinses Marijkeschool en de PCBS Koningin Beatrixschool. Na een trage start door bodemsanering en bezwaren van omwonenden kwam men uiteindelijk tot normale uitvoering van de werkzaamheden. In het nieuwe ontwerp komen delen van de oude school terug, wat een zeer eigen karakter aan de school geeft. De opening staat gepland voor medio 2009. Aan de Tesselsestraat is de nieuwbouw voor de combinatie OBS De Tweemaster en PCBS De Meerpaal in volle gang. Het nieuwe gebouw, op de locatie van de oude gebouwen, zal een belangrijke functie in de buurt gaan vervullen. De opening van deze school staat ook gepland voor het voorjaar van 2009. Naast lopende projecten is er in 2008 een groot aantal bouwprojecten in de voorbereidende fase. In het schema hieronder staan in de belangrijkste nieuw- en verbouwprojecten genoemd:

Huisvesting en ICT

4.7 Verhuizing bestuurskantoor en afstoten Ulenpasstraat Als gevolg van de bestuurlijke verzelfstandiging is het ondersteunend apparaat (bestuurskantoor) in het voorjaar van 2008 verhuisd van het gemeentelijk kantoorgebouw Loosduinseweg 15 naar een “eigen” onderkomen aan de Scheveningseweg 60. De complete ondersteuningseenheid kon worden gehuisvest op de begane grond en een aantal ruimtes op de eerste etage. Het kantoor beschikt behalve over ca. 40 werkplekken ook over een eigen vergaderruimte, waar het bestuur en de GMR vergaderen en een aantal kleinere vergader- c.q. spreekkamers. Tenslotte is per 1 augustus 2008 ook afscheid genomen van het gebouw Ulenpasstraat 41. Het daar nog aanwezige meubilair is overgeheveld naar de Scheveningseweg, waar het in gebruik is genomen.

4.8 ICT ontwikkelingen In het kader van het invoeringstraject van het Persoonsgebonden nummer (PGNPO) in het primair e onderwijs hebben de scholen in de 1 fase de burger servicenummers van de leerlingen verzameld en e vervolgens in de 2 fase deze leerling-gegevens periodiek uitgewisseld met de landelijke projectgroep (PGNPO). Dit ter voorbereiding op de (officiële) gegevens uitwisseling met het Basisregister Onderwijs (BRON) van het rijk (IB-groep / CFI) in 2009-2010. In de toekomst zal o.a. de bekostiging van de scholen integraal plaatsvinden op basis van het persoonsgebonden nummer en de hieraan gekoppelde gegevens. In het voorjaar van 2008 is gestart met de voorbereidingen van het lang verwachte Esis webbassed. Esis webbased is voorwaardelijk voor de koppeling met “BRON”. Daarnaast biedt het de mogelijkheid tot koppeling aan het management informatie systeem. Esis webbased zal in het Shared Data Center (SDC) van DHS worden ondergebracht. In samenwerking met de leverancier (Rovict) is bij wijze van pilot één school van DHS gemigreerd naar de nieuwe omgeving. In november 2008 is deze pilot uitgebreid met 8 scholen. Aan het einde van het kalenderjaar waren de conversies nog in volle gang. Het vooruitzicht is dat alle scholen van DHS voor de zomervakantie 2009 zijn gemigreerd en ondergebracht zijn het in het SDC. In 2008 is het SDC verder uitgebreid. Alle bedrijfsapplicaties worden gehost in het datacentrum. Sharepoint is daarbinnen de centrale applicatie (content management, communicatie, document management enz.). Met Sharepoint is een website en een intranet voor DHS gebouwd. Bij de ontwikkeling is gebruik gemaakt van technologie die als een industrie standaard kan worden beschouwd. Verder zijn het intranet en de website verder uitgebouwd. Inmiddels verloopt een zeer groot deel van de communicatie tussen bestuurskantoor en scholen via het intranet. Ook binnen een groot aantal scholen neemt het gebruik van een eigen schoolintranet toe. Naast intranet wordt de scholen ook een centrale email faciliteit aangeboden, back-up online, website, en zijn een aantal bedrijfsapplicaties beschikbaar online. De informatievoorziening en de betrouwbaarheid, continuïteit en beheersbaarheid van de administratieve processen is hiermee verder verbeterd.

Financiën

5. Financiën In dit jaarverslag wordt aandacht besteed aan de financiële activiteiten van De Haagse Scholen in het verslagjaar 2008. Tevens komen ook de verwachte ontwikkelingen voor 2009 aan bod. De jaarrekening is intern door ons administratiekantoor opgesteld en gecontroleerd en voorzien van een goedkeurende verklaring door de Gemeentelijke accountantsdienst van Den Haag.

5.1 Actuele en toekomstige ontwikkelingen De stichting De Haagse Scholen is per 1 januari 2008 opgericht als opvolger van de gemeentelijke dienst Primair Openbaar Onderwijs Den Haag. Deze externe verzelfstandiging heeft ook gevolgen gehad voor de financiële verhoudingen binnen de stichting. De jaarlijkse bijdrage uit de gemeentelijke begroting is met ingang van 2008 komen te vervallen. Met de gemeente Den Haag zijn bij de externe verzelfstandiging afspraken gemaakt op basis waarvan de Stichting gedurende vijf jaar recht heeft op de wettelijk toegestane bruidsschat. 2008/2009 € 3,4 mln. per jaar 2010/2012 € 2,6 mln. per jaar Een andere belangrijke ontwikkeling in 2008 was het van kracht worden van de nieuwe Richtlijn Jaarverslag Onderwijs. Met deze nieuwe richtlijn heeft het ministerie van OCW aansluiting gezocht bij de inrichtingseisen van boek 2, titel 9 van het Burgerlijk Wetboek en de adviezen van de Raad voor de Jaarverslaggeving zoals die worden gepubliceerd in de RJ-bundel. Dit jaarverslag is dan ook conform deze nieuwe richtlijn opgesteld en dat heeft op verschillende plekken zijn effect op de gepresenteerde cijfers. Waar noodzakelijk zal er in de toelichting specifiek op worden in gegaan. Specifieke ontwikkelingen In de afgelopen jaren zijn er met de invoering van Lumpsum, de externe verzelfstandiging en de daarbij behorende reorganisatie van het bestuurskantoor vele en vaak ingrijpende veranderingen doorgevoerd. Om deze veranderingen op een juiste wijze verder in de organisatie te verankeren zijn in het verslagjaar de volgende zaken op financieel terrein ondernomen. a. Planning en Control De Planning en Control cyclus van de stichting De Haagse Scholen is volop in beweging. In de afgelopen jaren zijn belangrijke stappen gezet om een volwaardige cyclus van (meerjaren)begroting en voortgangsrapportages op te zetten met als doel om niet alleen de financiële huishouding maar de gehele bedrijfsvoering onder controle en beheersbaar te krijgen. Tegelijkertijd werden belangrijke projecten als de invoering lumpsumbekostiging, eerdergenoemde reorganisatie en externe verzelfstandiging succesvol afgerond. In het verslagjaar 2008 is, ook hiervan is eerder in dit verslag melding gemaakt, een aanvang gemaakt met de invoering van het integraal management en resultaatgerichte sturing op schoolniveau. Deze ontwikkelingen zullen in de komende jaren verder worden doorgezet. Herverdeling lumpsum Bij de invoering van de lumpsum per 1 augustus 2006 is gekozen voor een voorzichtige invoering waarbij de schotten tussen materieel en personeel in eerste instantie zijn gehandhaafd. In 2008 is in overleg met de scholen de bestaande herverdeling geëvalueerd en een nieuwe Herverdeling lumpsum ontworpen en goedgekeurd. De nieuwe herverdeling zal met ingang van 1 augustus 2009 van kracht worden. Met deze nieuwe herverdeling is de volledige ontschotting tussen personeel en materieel doorgevoerd

“Akkoord over nieuwe herverdeling Lumpsum binnen de Haagse Scholen”

Financiën

en zijn er afspraken gemaakt over de verdeling van de lumpsummiddelen tussen scholen en bestuur en tussen scholen onderling. Met betrekking tot de herverdeling tussen de scholen is een Knelpuntenbudget van € 1,0 mln. gecreëerd waarop scholen door middel van een aanvraag een beroep kunnen doen. De aanvragen worden beoordeeld door een commissie bestaande uit schooldirecteuren en bestuursmedewerkers die een advies uitbrengen aan de algemeen directeur. Op basis van deze adviezen neemt de algemeen directeur vervolgens de eindbeslissing over de verdeling van het Knelpuntenbudget. De nieuwe Herverdeling is in het najaar 2008 bij het opstellen van de meerjarenbegroting 2009-2012 voor het eerst toegepast. Bij deze meerjarenbegroting 2009-2012 hebben de scholen voor het eerst een integrale (personeel en materieel) meerjarenbegroting opgesteld. In het verleden waren er gescheiden trajecten voor materiële begroting en de personele formatieplannen. Door deze beide componenten nu in één geïntegreerde begroting op te nemen hebben de scholen enerzijds de mogelijkheid om te schuiven tussen materieel en personeel en anderzijds wordt het daardoor eenvoudiger om beleid en beschikbare middelen aan elkaar te koppelen. Bovendien is bij deze meerjarenbegroting voor het eerst gebruik gemaakt van een volledig elektronische intranettoepassing, wat de verwerking van deze meerjarenbegroting voor de scholen en het bestuurskantoor heeft vereenvoudigd. Op basis van de ervaringen uit 2008 zal in 2009 worden gewerkt aan een verdere verbetering van de Planning en Controlcyclus waarbij de nadruk zal liggen op de (voortgangs)gesprekkencyclus en de daarvoor benodigde managementinformatie. Bij de reorganisatie, die eind 2007 vooraf is gegaan aan de externe verzelfstandiging, is het principe van integraal management op schoolniveau geïntroduceerd. In het verslagjaar 2008 is dit principe verder uitgewerkt en dit heeft ondermeer geresulteerd in het vaststellen van vijf geprioriteerde resultaatgebieden waarop de scholen worden aangestuurd en beoordeeld. Het gaat daarbij om: 1. Ontwikkeling leerlingaantallen 2. Ouder tevredenheid 3. Medewerkers tevredenheid 4. Onderwijsopbrengsten 5. Financieel beheer Voor alle vijf gebieden zijn bij de meerjarenbegroting 2009-2012 door de scholen doelstellingen en targets vastgesteld. In 2009 zullen stappen worden gezet om de informatievoorziening voor de organisatie verder te verbeteren. Het managementinformatiesysteem Metis zal worden herijkt, zodat het beter aansluit bij de wensen van de integrale schooldirecteuren en de resultaatgerichte sturing. Bovendien is als gevolg van o.a. de nieuwe richtlijnen voor de jaarverslaggeving, de externe verzelfstandiging en de invoering van integraal management het huidige rekeningschema aan een herziening toe. In 2009 zal er een nieuw rekeningschema worden ontworpen dat recht doet aan zowel de externe wet- en regelgeving als de interne informatiebehoefte. Invoering van dat rekeningschema is gepland voor 1 januari 2010. b. Processen en organisatie Bij de reorganisatie van het bestuurskantoor van eind 2007 zijn de organisatie en processen van het bovenschoolse deel van de organisatie aangepast. Het jaar 2008 heeft in het teken gestaan van de verdere implementatie van de nieuwe afgeslankte organisatie en processen. Dit heeft onder andere geleid tot de introductie van een systeem van digitale factuurafhandeling waarmee de scholen en het administratiekantoor alle facturen digitaal kunnen afhandelen, waardoor het betaalproces efficiënter en betrouwbaarder verloopt. c. Ontwikkelingen in de financiering In de loop van 2008 werd duidelijk dat het Ministerie van OCW middelen beschikbaar zou stellen in het kader van het aanstellen van conciërges op de scholen. Aanvullend op dit rijksinitiatief zijn er binnen de gemeente Den Haag aanvullende afspraken gemaakt over de financiering van conciërges in het geval het voormalig ID-medewerkers betreft.

Financiën

Dit alles heeft ertoe geleid dat binnen de formatie van DHS in het verslagjaar 39 medewerkers zijn aangesteld als conciërge. De extra (loon)kosten van deze extra medewerkers worden voor circa 80% gedekt door rijks- en gemeentelijke subsidies. Door het ministerie van OCW is toegezegd dat in het 1e halfjaar van 2009 definitieve besluitvorming zal plaatsvinden over de bekostiging van achterstandsleerlingen voor de komende jaren. Een voor DHS zeer belangrijke component is daarbij de omvang van de zogenaamde Impulsgebiedentoeslag. Deze toeslag zal een compensatie moeten bieden voor de achteruitgang van achterstandsgelden van de afgelopen jaren. De eerste berekeningen geven aan dat DHS er als geheel met deze impulsregeling niet op achteruit zal gaan. In 2009 zal in overleg met het scholenveld worden vastgesteld hoe deze middelen doelmatig kunnen worden ingezet. d. Schoonmaak In 2008 is de, in 2007 gestarte, Europese aanbesteding voor de schoonmaakactiviteiten afgerond. De uitkomst van deze aanbesteding is dat de schoonmaakactiviteiten binnen de rijksvergoeding kunnen worden uitgevoerd. Hiermee is een aanzienlijke besparing ten opzichte van de voorgaande jaren gerealiseerd.

5.2 Het jaar 2008 in cijfers a. Balans Hieronder wordt de balans per 31-12-2008 gepresenteerd, waarbij de vergelijkende cijfers van 2007 zijn opgenomen. Vervolgens wordt de balans geanalyseerd en worden enkele onderdelen nader toegelicht. Bedragen x € 1.000

Financiële analyse op basis van kengetallen per balansdatum Met betrekking tot de financiële gezondheid van de organisatie worden de solvabiliteit, liquiditeit, rentabiliteit en het weerstandsvermogen vermeld. Deze kengetallen zijn “slechts” een momentopname, berekend naar de in de jaarrekening vastgelegde situatie van 31 december 2008. Niet het statische beeld van een kengetal, maar vooral de trendmatige ontwikkeling van de gezamenlijke kengetallen over meerdere jaren is essentieel. In dit eerste jaar van de externe verzelfstandiging worden de uitkomsten in vergelijking met de uitkomst 2007 en 2006 mede gekleurd door de financiële effecten van de externe verzelfstandiging. Solvabiliteit De solvabiliteit geeft de verhouding aan tussen het eigen en het vreemd vermogen en verschaft dus inzicht in de financieringsopbouw. Ze geeft ook aan in hoeverre de organisatie op langere termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. Definitie: Eigen vermogen en voorzieningen gedeeld door het totale vermogen (balanstotaal).

De solvabiliteitsratio geeft aan dat 53,3 % van het totale vermogen uit eigen vermogen (reserves en voorzieningen) bestaat. De conclusie is dan ook dat vermogenspositie van De Haagse Scholen goed is.

Financiën

Liquiditeit De liquiditeit geeft aan in hoeverre de instelling op korte termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. Definitie: De verhouding tussen de vlottende activa (som van liquide middelen en vorderingen) en de kortlopende schulden.

De liquiditeitsratio geeft aan dat ruim 2 keer kan worden voldaan aan de uitstaande kortlopende schulden, bestaande uit crediteurensaldo, nog te betalen posten en de overlopende activa. De Haagse Scholen heeft per 31 december 2008 de beschikking over € 11,4 mln. aan liquide middelen. De liquiditeitspositie van DHS is dan ook goed te noemen. Rentabiliteit De rentabiliteit geeft aan of er sprake is van een positief dan wel negatief bedrijfsresultaat in relatie tot de totale baten. Definitie: Resultaat uit gewone bedrijfsvoering gedeeld door de totale baten

De rentabiliteit geeft aan hoeveel procent van de omzet als resultaat wordt behaald. Na een tweetal jaren van positieve resultaten heeft De Haagse Scholen in 2008 op een totale omzet van € 107,3 mln. een negatief resultaat van € 3,0 mln. gerealiseerd. Het resultaat 2008 is in negatieve zin beïnvloed door de eenmalige kosten van niet bij de gemeente Den Haag declarabele huisvestingslasten van, in de afgelopen jaren uitgevoerde, nieuw- en verbouwprojecten, en door de verplichting in de Richtlijn Jaarverslag Onderwijs om een voorziening voor toekomstige jubilea-uitkeringen te vormen. Zonder deze twee incidentele posten was het resultaat 2008 op een vergelijkbaar niveau als in 2006 en 2007 uitgekomen. Voor het jaar 2009 wordt weer uitgegaan van een positief resultaat uit de bedrijfsvoering, Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen geeft aan het vermogen om niet voorziene, tot de reguliere bedrijfsvoering behorende risico’s, op te vangen. Definitie: Het eigen vermogen minus de materiële vaste activa uitgedrukt in een percentage van de rijksbijdrage OCW

Ondanks toepassing en verankering van Risicomanagement in de organisatie en het goed functioneren van de Planning en Controlcyclus blijven er altijd risico’s aanwezig. Voor het opvangen van de mogelijke financiële effecten van deze risico’s moet het bestuur voldoende weerstandsvermogen hebben of opbouwen. Een belangrijk bedrijfsrisico is een mogelijke mismatch tussen rijksbijdrage en noodzakelijk uitgaven. Het kostenniveau zal dan moeten worden aangepast aan het lagere opbrengstenniveau. Gedurende de tijd die hiervoor nodig is zal het weerstandsvermogen moeten worden aangesproken. In het kader van de externe verzelfstandiging heeft DHS begin 2007 een risicoanalyse uitgevoerd op basis waarvan is vastgesteld dat er sprake is van een gemiddeld tot hoog risicoprofiel en dat gestreefd wordt naar een weerstandsvermogen van 15% ultimo 2012.

Financiën

Op basis van de uitkomst 2008 en na verwerking van het negatieve resultaat is het weerstandsvermogen nu 11,1%. Op basis van de huidige inzichten is de verwachting dat het weerstandsvermogen ultimo 2012 het gewenste niveau van 15% zal halen gerechtvaardigd.

Toelichting balans reserves en voorzieningen Algemene reserve (publiek) Binnen de stichting De Haagse Scholen kennen de scholen financieel zelfbeheer voor de aan hen toegekende budgetten. Voor het opvangen van schommelingen in het schoolgebonden exploitatieresultaat is het noodzakelijk dat scholen de beschikking hebben over een schoolgebonden algemene reserve. Deze schoolgebonden algemene reserve is ontstaan uit publieke middelen. Binnen DHS is er een aantal budgetten bovenschools georganiseerd, waarvan de totale exploitatie van de schoolgebouwen de omvangrijkste is. Ook voor de schommelingen in de bovenschoolse budgetten is een algemene reserve wenselijk. Als gevolg van de nieuwe Richtlijnen heeft een herschikking plaatsgevonden tussen de algemene – en de bestemmingsreserves. De herschikking plus de verrekening van het exploitatiesaldo 2008 leiden ertoe dat het saldo algemene reserves in vergelijking met ultimo 2007 afneemt tot € 10,2 mln. Bestemmingsreserves Tot en met het jaarverslag 2007 werden de Reserve personeel en de Reserve Personeels- en Arbeidsmarktbeleid als bestemmingsreserve verantwoord. Met ingang van dit jaarverslag en in lijn met de nieuwe richtlijnen zijn deze nu toegevoegd aan de algemene reserve (publiek). Tevens is in het licht van de nieuwe richtlijnen vastgesteld dat het Risicofonds Lumpsum geen formele bestemmingsreserve maar een voorziening is. Met ingang van dit jaarverslag is deze reserve dan ook omgezet naar een Voorziening. Bestemmingsreserves inventaris (meubilair, ICT en onderwijsleerpakketten) zijn gevormd om de toekomstige vervangingsinvesteringen voor de inventaris veilig te stellen. Het resultaat, dat door De Haagse Scholen wordt behaald op de voor het samenwerkingsverband Weer Samen Naar School ontvangen middelen, wordt met deze bestemmingsreserve verrekend. Voorzieningen Met ingang van dit jaarverslag is het bij de invoering van lumpsum gevormde Risicofonds Lumpsum omgezet van een bestemmingsreserve in een Voorziening personele risico’s. In deze voorziening zijn conform de voorgaande jaren bedragen opgenomen voor de dekking van: Kosten seniorenverlof (BAPO) Kosten van onbetaald verlof Kosten voor langdurig ( > 30 maanden) zieke medewerkers Kosten van beloningsdifferentiatie Juridische risico’s op personeelsgebied Seniorenverlof (BAPO) Binnen de nieuwe richtlijnen op het gebied van de jaarverslaggeving heeft het onderwerp van de Voorziening BAPO binnen het onderwijsveld tot de meeste discussie geleid. Dit heeft geresulteerd in een Algemeen verbindend voorschrift van de minister van OCW van 28 april 2009. In dit voorschrift wordt aangegeven dat de voorschriften op dit specifieke punt voor twee jaar worden opgeschort en dat de besturen de kosten van BAPO conform de bestendige gedragslijn van voorgaande jaren in hun jaarrekening mogen opnemen. Voor DHS betekent dit dat binnen de Voorziening personele risico’s een bedrag voor BAPO is opgenomen, dat is gebaseerd op het (geraamde) verschil van de BAPO-kosten en BAPO-inkomsten 2009.De BAPO inkomsten zijn daarbij vastgesteld op basis van het aandeel van 2% in de Personele bekostiging Lumpsum. In de Ministeriële regeling is ook aangegeven dat in de toelichting op de balans moet worden aangegeven wat de totale toekomstige verplichting en inkomsten van de BAPO zijn.

Financiën

Met behulp van een daartoe door de VOS/ABB ontwikkelde tool heeft DHS deze toekomstige verplichtingen en inkomsten berekend: Toekomstige BAPO-verplichting € 22,8 mln. Toekomstige BAPO-inkomsten € 19,9 mln. Saldo € 2,9 mln. -

Voorziening toekomstige jubilea uitkeringen Dit is een nieuwe voorziening die conform de richtlijnen is gevormd om alle toekomstige verplichtingen voor jubilea-uitkering van het huidig personeel in vaste dienst te dekken. Met behulp van de door de VOS/ABB ontwikkelde tool is deze verplichting voor DHS berekend en vastgesteld op een bedrag van € 0,7 mln.

-

Voorziening gebouwen Gelet op de inzichten die zijn verkregen bij het declaratieproces van (bijna) afgeronde nieuwen verbouwprojecten is het noodzakelijk om een voorziening te treffen van € 1,3 mln. voor het opvangen van risico’s voor nog in te dienen declaraties van lopende bouwprojecten.

b. Exploitatie 2008 Onderstaand een vergelijking van de exploitatierekening op basis van de gerealiseerde en begrote baten en lasten voor het kalenderjaar 2008 en de gerealiseerde baten en lasten van 2007.

Toelichting exploitatierekening Eén van de gevolgen van de externe verzelfstandiging is dat er geen formeel door de gemeenteraad goedgekeurde begroting 2008 voor DHS is. Wel is in het raadsbesluit tot externe verzelfstandiging aangegeven dat er door DHS in de periode 2007 – 2012 een geraamd resultaat van € 1,0 mln. per jaar zou worden behaald, deze uitspraak was gebaseerd op een meerjarenbegroting 2007-2012, die eind 2006 is opgesteld. In dit jaarverslag is de jaarschijf 2008 uit deze gemeentelijke meerjarenbegroting in de bovenstaande tabel gebruikt als kolom “begroting 2008”. Door het gegeven dat deze begroting 2008 eind 2006 is opgesteld ontstaan er relatief grote verschillen met de realisatie 2008. Deze verschillen worden veroorzaakt door o.a.: loon- en prijsstijgingen de groei van het aantal leerlingen van De Haagse Scholen inhoudelijke ontwikkelingen van de rijks- en gemeentelijke bekostiging (bijvoorbeeld conciërgeregeling) Voor het jaar 2009 is er overigens wel een door de gemeenteraad goedgekeurde en door het bestuur vastgestelde begroting 2009.

Financiën

In nagenoeg alle gevallen zijn de hogere kosten (bijv. personele lasten) van de realisatie 2008 gedekt door hogere (rijks)inkomsten. De belangrijkste oorzaak voor het verschil in exploitatiesaldo tussen de realisatie 2008 en de begroting 2008 respectievelijk realisatie 2007 zijn de hogere huisvestingskosten. In het jaar 2008 zijn eenmalige kosten voor onderhoud gebouwen en dotatie voorziening gebouwen opgenomen voor een totaalbedrag van € 4,2 mln. Deze incidentele kostenpost heeft twee oorzaken: in 2008 is een verscherpte controle uitgevoerd op de balansposten Nog te declareren kosten nieuw- en verbouwprojecten en Nog te declareren Schade. Daarbij is vastgesteld dat in de afgelopen jaren voor een bedrag van € 2,9 mln. aan reguliere exploitatiekosten ten onrechte op deze posten is verantwoord. Deze kosten zijn in 2008 ten laste gebracht van de post Huisvestingslasten. In de loop van 2008 is duidelijk geworden dat er in toenemende mate sprake is van een verschil van inzicht tussen De Haagse Scholen en de afdeling Vastgoed van de Dienst OCW van de Gemeente Den Haag over ingediende en nog in te dienen declaraties betreffende nieuwbouw en verbouw van schoolgebouwen. Hoewel DHS van mening is dat deze declaraties terecht zijn heeft zij toch besloten om de risico’s van ondeclarabele projecten af te dekken door een ophoging van de voorziening naar € 1,3 mln. De dotatie aan deze voorziening is conform de richtlijnen ten laste gebracht van de Overige instellingslasten. Naast de extra huisvestingskosten heeft ook de verplichte vorming van de voorziening jubileumuitkeringen ad € 0,7 mln. een eenmalig negatief effect op het resultaat. Het exploitatiesaldo 2008 is verrekend met het eigen vermogen van De Haagse Scholen.

5.3 Treasurybeleid Bij de externe verzelfstandiging van 1 januari 2008 heeft De Haagse Scholen voor het eerst de mogelijkheid gekregen om een zelfstandig Treasury-beleid te ontwikkelen. Het zelfstandig treasurybeleid van DHS heeft in 2008 vorm gekregen in een treasurystatuut, een treasuryjaarplan 2008 en treasury-activiteiten. a. Treasurystatuut De hoofdlijnen en uitgangspunten van het treasurybeleid van De Haagse Scholen zijn opgenomen in het door het bestuur van de stichting vastgestelde Treasurystatuut. In dit statuut is met betrekking tot het beleggen van overtollige liquide middelen o.a. het volgende opgenomen: Eventuele beleggingen zullen voldoen aan de criteria van de Regeling ‘beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek.’: Het beleggen en belenen van publieke middelen en overige middelen, voor zover deze niet zijn afgescheiden van publieke middelen gebeurt risicomijdend. Deze transacties worden alleen aangegaan met: Financiële instellingen of door financiële instellingen uitgegeven papier met minimaal een A rating, afgegeven door tenminste één erkende agency Rechtspersonen voor wier papier een solvabiliteitsratio van 0% geldt Financiële instellingen met een kredietwaardigheid vergelijkbaar met het gestelde onder het eerste punt, voor zover vastgelegd en onderbouwd door de instelling. Uit de beleggingen mogen nooit nieuwe risico's ontstaan. Overtollige geldmiddelen worden daarom uitsluitend uitgezet tegen vastrentende waarden, dan wel in producten waarbij de hoofdsom gecorrigeerd voor inflatie tenminste aan het eind van de looptijd in tact is. Voorbeelden van dergelijke beleggingsproducten zijn o.a. deposito’s en het inschrijven op (staats)obligaties. b. Treasuryjaarplan 2008 De hoofdlijnen uit het treasurystatuut zijn vervolgens uitgewerkt in het eveneens goedgekeurde treasury jaarplan 2008 waarin is geopteerd voor een “voorzichtige” aanpak. Deze voorzichtigheid kwam tot uiting in de volgende uitgangspunten:

Financiën

1) 2) 3)

De Haagse Scholen zal in 2008 haar eventueel overtollige liquide middelen alleen beleggen in deposito’s met vaste rente van haar huisbank de ING. De Haagse Scholen houdt in 2008 een minimaal rekening-courantsaldo op haar lopende rekening aan van € 2.000.000 De looptijd van deze deposito’s zal de termijn van 12 maanden niet overschrijden

c. Treasury activiteiten 2008 Binnen De Haagse Scholen is een maandelijks liquiditeitenoverzicht ontwikkeld, waarbij naast de realisatie over de afgelopen periode telkens de liquiditeitspositie voor 12 maanden vooruit wordt gepland. Daarnaast heeft DHS de volgende beleggingen uitgevoerd:

Per 31 december 2008 heeft De Haagse Scholen dus nog € 7.500.000 aan deposito’s uit staan. d. Toekomstige ontwikkelingen treasury Gezien de ontwikkelingen op de financiële markten aan het einde van 2008 opteert, De Haagse Scholen ook voor 2009 voor een voorzichtig treasurybeleid. 1) DHS zal in 2009 bij het beleggen van (tijdelijk) overtollige liquide middelen alleen beleggen in deposito’s met vaste rente. Waarbij naast de huisbank ING ook andere partijen, passend binnen de kaders van het treasurystatuut, mogelijk zijn. 2) DHS houdt in 2009 een minimaal rekening-courantsaldo op haar lopende rekening aan van € 500.000 3) De looptijd van de deposito’s zal worden vastgesteld op basis van een meerjarige liquiditeitsprognose en mag daarbij de termijn van 12 maanden overschrijden 4) In de loop van 2009 zal worden gestart met het beleggen van kortstondig overtollige (< 3 maanden) liquide middelen.

Bestuurlijke kengetallen

6. Bestuurlijke kengetallen openbaar primair en (voortgezet) speciaal onderwijs Bijlage 1 - Overzicht gewichten leerlingen per basisschool per 1 oktober 2008

Bestuurlijke kengetallen

Bijlage 2 - Overzicht leerlingaantallen per school

Bestuurlijke kengetallen

Bijlage 3 - Deelnamepercentages (stedelijk) per openbaar onderwijssoort

Bijlage 4 – Ontwikkeling aantal FTE’s

Adressenlijst

7. Adressenlijst Basisonderwijs

Adressenlijst

Speciaal basisonderwijs

WEC (SO en (VSO))

Bestuurskantoor

De Haagse Scholen, stichting voor primair en speciaal openbaar onderwijs Bezoekadres: Scheveningseweg 60 2517 KW Den Haag Postadres: Postbus 61454 2506 AL Den Haag Telefoon: 070-3065200 Fax:

070-3065201

Email:

[email protected]

Website: www.dehaagsescholen.nl