BESTUURLIJKE GEGEVENS

INHOUDSOPGAVE

Algemeen 2 3 4 5 6 9 10 10 18 21 23 26 27 28 28

Bestuurlijke gegevens Voorwoord Het aandeel Koninklijke Ten Cate Kerngegevens Verslag van de raad van commissarissen Verslag van de raad van bestuur Gang van zaken per sector Sector Technical Textiles Sector Technical Components Deelnemingen Financieel overzicht Personeel & Organisatie Risicobeheer Kwaliteit en Milieu Vooruitzichten

Jaarrekening 30 31 32 33 33 36 41 44 47 48 48

Geconsolideerde balans Geconsolideerde winst- en verliesrekening Kasstroomoverzicht Toelichting Grondslagen voor de consolidatie, waardering en resultatenbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening Informatie per segment Vennootschappelijke balans Vennootschappelijke winst- en verliesrekening Toelichting op de vennootschappelijke balans

Overige gegevens 53 54 55 56 57 58 60

Accountantsverklaring Rapport van de Trustee Stichting Preferente Aandelen Koninklijke Ten Cate Statutaire regeling met betrekking tot de winstverdeling Voorstel winstbestemming Tien jaren Koninklijke Ten Cate nv Werkmaatschappijen en deelnemingen per 31 december 2002

The annual report of Royal Ten Cate is also available in English. Copies of this report will gladly be supplied on request. Information is also available on our website (www.tencate.com).

1

BESTUURLIJKE GEGEVENS

Raad van commissarissen

2

jaar aantreden

einde huidige termijn

Dr.ir. A.W.Veenman

(55), voorzitter 1/2 president-directeur Nederlandse Spoorwegen

1996

2004

Drs. P.P.A.I. Deiters

(59) plv. voorzitter 1 oud-directeur Berghaus International Fashion

1998

2006

Drs. C.J.A.J.M. van Gestel

(64) 2 oud-directeur AdviesGroep Diemen & Van Gestel

1985

2005

Prof.dr. F.A. van Vught

(52) 1 rector magnificus Universiteit Twente

2000

2004

Drs.ing. C.W.Versteeg (67) oud-directeur Dienst Sociale Werkvoorziening Groningen

2000

2004

Raad van bestuur Ir. L. de Vries (51), voorzitter Drs. P.H. van der Vorm (63)

(zittend)

Directiecomité

Het directiecomité wordt gevormd door de raad van bestuur alsmede de onderstaande concern- en groepsdirecteuren: D.C. Clarke (44) Groepsdirecteur Ten Cate Industrial Fabrics/Ten Cate Grass Fibres Ir. B.R. Denekamp (47) Groepsdirecteur Ten Cate Enbi D. Hendriks (44) Adjunct-groepsdirecteur Ten Cate Advanced Textiles Ir. J.A. Jonker (41) Groepsdirecteur Ten Cate Plasticum Drs. L.J. Kuipers (60) Concerndirecteur personeel & organisatie Drs. J. Lock (56) Concerndirecteur financiën & administratie

1 2

lid van de financiële commissie lid van de honoreringscommissie

VOORWOORD

Koninklijke Ten Cate heeft zich in het jaar 2002 krachtig hersteld. Door ombuigingen in de sector Technische Componenten, voortgaande winstgroei in de sector Technisch Textiel, productinnovaties en commerciële successen alsmede versterking van haar financiële positie heeft Koninklijke Ten Cate in 2002 een stevige basis gelegd voor de toekomst. In de sector Technisch Textiel zette de groei zich voort, met name in de afzet van vezels voor kunstgras en weefsels voor antiballistiek, en door een groeiende toepassing van op weefsels gebaseerde composieten (laminaten) voor de vliegtuigindustrie. De voortdurende inspanningen van Ten Cate op het gebied van research en ontwikkeling van nieuwe variëteiten en technische toepassingen vertalen zich in deze markten nu in leidende marktposities en een sterk groeiende afzet. In de sector Technische Componenten heeft de in 2001 geïnitieerde herstructurering geleid tot een sterk winstherstel bij Ten Cate Enbi (papiertransport- en image transfer rollers voor printers, copiers en faxapparaten). Dit onder aanhoudend ongunstige marktomstandigheden. Ten Cate Enbi heeft als toeleverancier van componenten een marktpositie opgebouwd die ook bij het uitblijven van een krachtig marktherstel ruimte biedt voor groei van omzet en resultaten. De financiële positie van Koninklijke Ten Cate is in 2002 aanzienlijk versterkt. Dit als gevolg van groei van de winstgevendheid, een aanzienlijke verlaging van het werkkapitaalbeslag en het afsluiten van een nieuw financieringsarrangement met de banken, waardoor e 130 miljoen is omgezet van kort naar middellang krediet. De solvabiliteit is gestegen tot ruim 42%. Op een aantal belangrijke terreinen is in 2002 een doorbraak gerealiseerd.Voorbeelden hiervan zijn de eerste order voor kunstgras van een vooraanstaande American-footballclub op de Amerikaanse markt en de eerste orders voor kunstgrasvoetbalvelden vanuit Azië. In antiballistiek werden de eerste omvangrijke orders ontvangen voor leveringen op termijn voor de Amerikaanse markt. In componenten voor de vliegtuigindustrie heeft Ten Cate haar vooraanstaande positie verstevigd door kwalificatie voor de nieuwe Airbus 380 en prekwalificatie voor Boeing. Op het gebied van spraycaps zijn de eerste opdrachten ontvangen voor leveringen van de in licentie geproduceerde USP-spraycap. Onze bijzondere aandacht zal erop zijn gericht, voortgang te boeken met het resultaatherstel van de sector Technische Componenten. Voor de ontwikkeling van Koninklijke Ten Cate op langere termijn is het belangrijk dat wij blijven investeren in de ontwikkeling van nieuwe producten en toepassingen. Dat zal zijn op zowel autonome basis en in samenwerking met partners als universiteiten en testcentra, als door het acquireren van ondernemingen met hoogwaardige technologische kennis. Investeren in innovatie is noodzakelijk voor de verdere uitbouw van de positie van Koninklijke Ten Cate als onderneming met leidende posities in hoogwaardige markten voor technisch textiel. Ir. L. de Vries Voorzitter raad van bestuur

3

HET AANDEEL KONINKLIJKE TEN CATE

Geïndexeerd koersverloop aandeel Koninklijke Ten Cate 110 %

Koersgegevens 2002 Koers ultimo 25.00 Hoogste slotkoers 28,90 Laagste slotkoers 22,80 Aantal uitstaande aandelen (x1.000) 4.798

100 90

2001 26,00 36,00 22,10 ultimo 4.718

80 70

KTC

60

AMX

50

AEX januari 2002

4

augustus 2002

januari 2003

Het aandeel Koninklijke Ten Cate is genoteerd aan Euronext Amsterdam N.V. en wordt doorlopend via drie liquiditeitsverschaffers (ABN-AMRO, Fortisbank, Rabo Securities) verhandeld. Begin 2003 zal het aandeel worden opgenomen in het Next Prime segment van Euronext. De nominale waarde van 1 gewoon aandeel Koninklijke Ten Cate bedraagt e 10,-. De gewone aandelen zijn belichaamd in een verzamelbewijs aan toonder (Global Share), dat is gedeponeerd bij Necigef. Wet Melding Zeggenschap

Onderstaand zijn de instellingen opgenomen die in het kader van de Wet Melding Zeggenschap (WMZ) hun zeggenschap hebben gemeld bij de Autoriteit Financiële Markten. Hieraan zijn de recente opgaven gevoegd die de betrokken instellingen aan de vennootschap hebben gedaan.

Telefoon- en faxnummers Investor Relations & Externe Betrekkingen: Telefoon: +31 546 544 338 Fax: +31 546 850 754 [email protected] www.tencate.com Belangrijke data in 2003 26 februari Publicatie jaarcijfers 2002 Persconferentie en Analistenbijeenkomst 27 maart Algemene Vergadering van Aandeelhouders 31 maart Notering ex-dividend

gemeld belang

meldingsdatum

huidig belang

5,3 % 5,3 % 5,01%

18 mei 1998 18 mei 1998 22 mei 2001

9,6 % 6,2 % 5,4 %

Minefa Holdings bv Delta Lloyd Levensverzekeringen nv St. Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate Spreiding aandelenbezit

Op basis van opgevraagde overzichten van financiële instellingen kan worden vastgesteld dat circa 75% van de aandelen zich in particuliere handen bevindt. De opgaven van de depotbanken vertegenwoordigen 80% van het geplaatste aandelenkapitaal. Het aandelenbezit kende per ultimo 2002 de volgende geografische spreiding (tussen haakjes zijn de vergelijkbare cijfers over 2001 weergegeven): Nederland 59% (72%) Duitsland 8% (9%) België en Luxemburg 6% ( 6%) Verenigde Staten en Canada 22% (2%) De medewerkers van Koninklijke Ten Cate bezitten gezamenlijk 14.344 aandelen in de vennootschap. Dividendbeleid

Het beleid is om over een reeks van jaren genomen circa 40% van de netto winst (exclusief buitengewone resultaten) uit te keren in de vorm van dividend. Dividend kan eventueel zowel in contanten als (naar keuze van aandeelhouders) geheel of gedeeltelijk in aandelen worden uitgekeerd. Het voorstel tot winstbestemming en dividend over het jaar 2002 is opgenomen op pag. 57 van dit verslag.Voorgesteld wordt over het jaar 2002 het dividend vast te stellen op e 1,60, betaalbaar in contanten per aandeel van nominaal e 10,-, dan wel in de vorm van stockdividend ten laste van de agioreserve. Ontwikkeling aantal uitstaande aandelen

24 april Cijfers eerste kwartaal 2003

Stand eind 2001 Uitbreiding aandelenkapitaal als gevolg van stockdividend

4.717.546 80.725

14 augustus Cijfers tweede kwartaal 2003

Stand eind 2002 Mogelijke uitbreiding als gevolg van opties Ingekochte aandelen t.b.v. opties en aandelenspaarplan

4.798.271 156.825 -99.124

Na volledige verwatering

4.855.972

30 oktober Cijfers derde kwartaal 2003

Op 25 februari 2003 zijn 20.000 nieuwe managementopties toegekend (zie pagina 50).

-7,5

KERNGEGEVENS 45,0

In miljoenen euro, tenzij anders vermeld 37,5

In euro per aandeel 50

12,5

40

10

30

7,5

20

5

37,5

30 30,0

22,5 22,5

15 15,0

Bedrijfsresultaat

7,5

Cash flow

10

Cash flow

2,5

7,5

Netto resultaat voor btgw. lasten 0

Investeringen

0

Netto resultaat 0

0,0

Netto resultaat

-45

Afschrijvingen -20

Dividend

-10

-7,5

98 99 00 01 02

98 99 00 01 02

98 99 00 01 02

0In miljoenen euro, tenzij anders vermeld

2002

2001

602,1 47,9 23,9 18,8 12,3 31,1

620,0 40,9 14,9 6,3 -12,0 -5,7

24,0 57,5 6,7 17,0 1,4 51,7

26,0 27,7 9,9 28,1 23,6 -8,3

362,6 152,9 284,1

409,0 129,5 321,4

4,0 22,0 9,7

2,4 -4,2 5,9

42,2

31,7

3,95 6,52 12,06 1,60 40,50 31,87

1,33 -1,22 5,87 0,50 37,60 27,45

3.278 42 58

3.625 42 58

Resultatenrekening

Netto omzet Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA) Bedrijfsresultaat (EBIT) Netto resultaat voor buitengewoon resultaat Buitengewoon resultaat Netto resultaat Kasstroom

Afschrijvingen en amortisatie Cash flow Afname werkkapitaal Investeringen in materiële vaste activa Acquisities /deconsolidaties Kasstroom uit operationele en investeringsactiviteiten Balansgegevens

Totaal geïnvesteerd vermogen Eigen vermogen Netto geïnvesteerd vermogen Ratio’s (%)

Bedrijfsresultaat in % omzet Rentabiliteit op eigen vermogen Rentabiliteit op netto geïnvesteerd vermogen Risicodragend vermogen/totaal vermogen (solvabiliteitsratio) Gegevens per aandeel

Netto resultaat voor buitengewoon resultaat Netto resultaat Cash flow Dividend Pay-out in % (gewone bedrijfsuitoefening) Eigen vermogen Overige kerngegevens

Aantal mensjaren ultimo Nederland (%) Overige landen (%)

5

VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN

Hierbij bieden wij u de door de raad van bestuur opgemaakte en door ons vastgestelde jaarrekening 2002 aan. Het jaar 2002 kenmerkte zich door een krachtig herstel van de Ten Cate Advanced Components-groep, in het bijzonder bij Ten Cate Enbi. De netto winst uit gewone bedrijfsuitoefening verbeterde fors tot een niveau van e 18,8 miljoen. Inclusief bijzondere baten, door de verkoop van het bedrijfsonderdeel TC Miradri, bedraagt de netto winst e 31,1 miljoen. Er was in het verslagjaar tevens sprake van een herstel van de financiële positie. Kortlopende financieringen konden worden omgezet in middellanglopend krediet. Hiermee is wederom een goede basis gecreëerd voor de buy-and-buildstrategie van Koninklijke Ten Cate. 6

Toezicht

De raad van commissarissen is in het verslagjaar zeven keer plenair in vergadering bijeengeweest. Daarnaast hebben regelmatig informele contacten plaatsgevonden met de raad van bestuur. Voorts is de raad van commissarissen bijeen geweest buiten aanwezigheid van de raad van bestuur, ter evaluatie van het eigen functioneren en dat van de raad van bestuur. Tijdens de plenaire vergaderingen werd in het bijzonder aandacht besteed aan: • de strategische positionering van Ten Cate Enbi, alsmede aan de concernresultaten; • de uitkomsten van de operational audits, die in opdracht van de raad van bestuur binnen de werkmaatschappijen uitgevoerd zijn; • de beoordeling van de juridische positie van Ten Cate in het kader van de claim van United Fabrics op grond van opinies van de juridische adviseurs; • de financiering van de Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate door de vennootschap en de vermogenspositie van het fonds, naar aanleiding van de maatschappelijke discussie rond de aangepaste soliditeit van sommige pensioenfondsen na de negatieve beursontwikkeling in 2001 en 2002 Voorts zijn vertegenwoordigers van de raad van commissarissen aanwezig geweest bij de vergaderingen van de centrale ondernemingsraad. De financiële commissie is tweemaal in vergadering bijeengeweest in aanwezigheid van de externe accountant, de raad van bestuur alsmede de concerndirecteur financiën en administratie. De belangrijkste onderwerpen waren hierbij de jaarrekening 2001, de halfjaarcijfers en de financiering. De honoreringscommissie is eenmaal bijeengeweest. Personele wijzigingen

De heer Deiters is per 27 maart 2002 benoemd als vice-voorzitter van de raad van commissarissen. Eind augustus 2002 is de heer ir. J.C.M. van Dijk op eigen verzoek afgetreden als lid van de raad van bestuur. De raad van commissarissen is hem erkentelijk voor de bijdrage in de resultaatverbetering van Ten Cate Enbi, waartoe hij een belangrijke aanzet heeft gegeven. Per 17 augustus 2002 is de heer drs. P.H. van der Vorm benoemd tot lid van de raad van bestuur. Hij heeft in het bijzonder de sector Technische Componenten als aandachtsgebied. De heer Van der Vorm heeft binnen Ten Cate eerder diverse interim-managementopdrachten vervuld. Ontwikkelingen 2002

Binnen de sector Technisch Textiel trekt de sterke groei van de kunstgras-, antiballistiek- en aerospace-activiteiten bijzondere aandacht. Met name door concentratie op marktniches met hogere toegevoegde waarde kon deze sector bij geringe omzetdaling de winst verbeteren. Ten Cate Enbi was een belangrijke drager van het algehele winstherstel. Maatregelen zijn genomen om de gehele sector een beter toekomstperspectief te geven, door een aanzienlijke verlaging van kosten en een betere positionering op kernmarkten met een hogere toegevoegde waarde. Deze maatregelen dienen ook in de toekomst te leiden tot een voortgang van het herstelproces.

De raad van commissarissen spreekt zijn waardering uit voor de getoonde veerkracht van de organisatie en bedankt de raad van bestuur en alle medewerkers voor hun inzet en grote betrokkenheid bij de onderneming.Wij hebben het vertrouwen dat Koninklijke Ten Cate het krachtige herstel weet vast te houden en de mogelijkheden weet te benutten de buy-andbuildstrategie verder vorm te geven, teneinde de geleidelijke focus op technisch textiel gestalte te geven. Raad van commissarissen

Dr. ir. A.W.Veenman, voorzitter Drs. P.P.A.I. Deiters, vice-voorzitter Drs. C.J.A.J.M. van Gestel Prof.dr. F.A. van Vught Drs.ing. C.W.Versteeg

Almelo, 25 februari 2003

7

TEN CATE ADVANCED TEXTILES TEN CATE PERMESS Ten Cate Permess, producent van interlinings (verstevigende tussen-voeringen), is actief op de markt waarin de grote kledingmerken opereren. Interlining valt binnen de categorie technisch textiel vanwege het grote aantal functionaliteiten die aan het textiele basisproduct worden meegegeven. Elk type bovenstof vereist interlining met bijzondere eigenschappen. Er bestaat derhalve een grote diversiteit aan interlinings. In lijn met de algehele Ten Cate-strategie volgt Ten Cate Permess hierbij een nichestrategie. Ze is in belangrijke mate actief in het marktsegment van de topfuse: interlinings voor shirts uit het hogere marktsegment. Behalve kleine aanpassingen hebben zich in de interliningmarkt de laatste jaren geen grote innovatieve ontwikkelingen voorgedaan.Ten Cate Permess heeft in 2002 Dynamic Dot® ontwikkeld. Met deze coatingtechniek zijn de specifieke kleefeigenschappen die bij de verwerking van interlinings in kleding essentieel zijn, sterk verbeterd. Een belangrijk voordeel is dat de multifunctionaliteit van interlining sterk is toegenomen. Dat levert zowel Ten Cate Permess als haar afnemers logistieke voordelen op. Deze nieuwe techniek wordt in 2003 commercieel gelanceerd.

VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR

Kernpunten 2002

De netto winst over 2002 uit gewone bedrijfsuitoefening bedroeg e 18,8 miljoen. Uit de verkoop van TC Miradri resulteerde een buitengewone bate van e 12,3 miljoen, waardoor het netto resultaat uitkwam op e 31,1 miljoen (2001: e 5,7 miljoen verlies). Er zijn in 2002 belangrijke stappen gezet in het strategische voornemen de sector Technische Componenten potentieel voor de toekomst te geven. Bij alle bedrijven is een grotere organisatorische samenhang tot stand gebracht, waardoor effectiever in markten wordt geopereerd. Bij Ten Cate Enbi werden saneringsmaatregelen doorgevoerd, die het kostenniveau aanzienlijk hebben gereduceerd.Voorts is aandacht geschonken aan de commerciële basis van de onderneming, die gestoeld is op leveringsperformance, kwaliteit en partnership. Bij Ten Cate Plasticum is een verdere product/marktontwikkeling doorgevoerd, die erop is gericht meer toegevoegde waarde te realiseren voor de klant.Ten Cate Plasticum beschikt over een aantal nieuwe hoogwaardige producten met specifieke eigenschappen. De in 2001 ingezette ombuiging bij Taxy, onderdeel van de groep Mega Valves International, verliep minder voorspoedig. In de loop van het boekjaar is het management vervangen en zijn aanvullende maatregelen genomen. Het kernbedrijf (de Bosta-vestigingen en Bevo) ontwikkelden zich onder de gegeven economische omstandigheden redelijk. Binnen de sector Technisch Textiel was sprake van een aanmerkelijke groei van de vraag naar kunstgrasvezels en antiballistische producten. Ondanks de daling van de geconsolideerde investeringen blijft Ten Cate eraan werken haar leidende rol in deze nichemarkten verder uit te bouwen. De Ten Cate Grass Fibres-groep en de marktgroep Advanced Composites toonden beide een zeer bevredigende omzetgroei. De totale concernomzet over 2002 daalde licht en bedroeg e 602 miljoen. Deze daling is vooral toe te schrijven aan de afbouw van de verlieslatende omzet binnen de sector Technische Componenten en de verkoop van het bedrijfsonderdeel TC Miradri. Deze verkoop past in een verdere concentratie op Technisch Textiel. Het bedrijfsresultaat van Services en Holding werd negatief beïnvloed door gestegen consultancy- en juridische kosten. Door de holding zijn binnen de werkmaatschappijen operational audits geïnitieerd, die dienen te leiden tot een kwalitatieve verbetering van de interne processen. Hierdoor wordt mede een verhoogde servicegraad beoogd, die samenhangt met de kwalitatief hoogwaardige positionering in deelmarkten. Het resultaat uit deelnemingen verbeterde belangrijk tot e 5,4 miljoen. De onderneming Synbra, waarin Ten Cate voor 50% deelneemt, had een goed vierde kwartaal. De kasstroom uit operationele en investeringactiviteiten over 2002 bedroeg + e 51,7 miljoen (2001: - e 8,3 miljoen). Deze stijging werd, behalve door het verbeterde resultaat, gerealiseerd door een terughoudend investerings- en acquisitiebeleid. De financieringsbehoefte daalde met circa 20%. Door het sterk verbeterde resultaat en de afgenomen financieringen verbeterde de solvabiliteit tot ruim 42%.

9

GANG VAN ZAKEN PER SECTOR

10

SECTOR TECHNICAL TEXTILES Ten Cate Advanced Textiles • marktgroep Protective & Outdoor Fabrics • marktgroep Advanced Composites • marktgroep Interlinings / Labels

Netto omzet (mln euro) Medewerkers (FTE)

2002

2001

176 855

176 831

De omzetontwikkeling van Ten Cate Advanced Textiles werd in 2002 mede beïnvloed door het besluit de spinnerij- en weverijproductie uitsluitend te richten op hoogwaardige productie.

Marktgroep Protective & Outdoor Fabrics

De marktgroep Ten Cate Protective & Outdoor Fabrics bestaat uit de veredelingsbedrijven Ten Cate Protect en Ten Cate Technical Fabrics. Ten Cate Protect ontwikkelt en produceert weefsels voor beroeps- en veiligheidskleding. Door een keuze van materialen, finishes en technologieën worden aan weefsels brandwerende, antistatische, reflecterende en/of chemicaliënbestendige eigenschappen toegevoegd. Ten Cate Technical Fabrics is Europees marktleider op het gebied van kwalitatief hoogwaardig tentdoek en een belangrijk producent van doek voor buitenzonwering. De marktgroep is verder gespecialiseerd in veredelingsactiviteiten voor derden, zoals het brandwerend maken van weefsels. De technologie waarover de bedrijven beschikken, maakt het mogelijk aan specifieke wensen van opdrachtgevers tegemoet te komen en unieke productconcepten te introduceren. In 2002 zijn de bedrijven van de marktgroep onder één leiding geplaatst. Daardoor ontstaat een betere synergie tussen de bedrijven op het gebied van marketing, sales en in- en verkoop. Dit past in de heroriëntatie van de marktgroep van een productgeoriënteerde naar een marktgerichte organisatie. •

Ten Cate Protect

Ten Cate Protect produceert zowel generieke werkkledingstoffen als gespecialiseerde weefsels voor toepassingen in beroeps- en veiligheidskleding.

De marktsituatie kenmerkte zich ook in 2002 door groeiende concurrentie, prijserosie en een afnemende afzet van generieke stoffen voor bedrijfskleding. De vraag naar stoffen voor veiligheidskleding met specifieke eisen en specialistische stoffen bleef echter groeien. Deze marktontwikkeling zal naar verwachting in de toekomst doorzetten. De strategie van Ten Cate Protect is daarom gericht op een voortgaande verschuiving naar meer gespecialiseerde weefsels voor bedrijfs- en veiligheidskleding. Dit vraagt een gerichte marktbenadering en de ontwikkeling van eigen nieuwe weefsels met specifieke eigenschappen.Voorbeelden hiervan in 2002 waren Tecastretch® en Tecamed®. Tecastretch® is stretchkatoen met een gepatenteerde combinatie van weefsels, garens en coating. Het is in 2002 onder meer in gebruik genomen door de Zweedse en Finse postbedrijven. Tecamed® is een voor de medische sector ontwikkeld, gepatenteerd procédé voor het bedrukken van katoen met een coating aan de binnenzijde, waardoor deze niet doorzichtig wordt. Ook hiervoor zijn in 2002 de eerste orders geplaatst. Verwachtingen 2003 Verwacht wordt dat de marktsituatie in 2003 niet wezenlijk zal verschillen van 2002. In 2002 is een aanzet gegeven tot een marketingconcept voor specialistische weefsels dat is gericht op het rechtstreeks benaderen van eindgebruikers. Dit moet vanaf 2003 vruchten gaan afwerpen. •

Ten Cate Technical Fabrics

Ten Cate Technical Fabrics heeft als producent van ‘World’s best tentcloth’ een leidende positie in de markt voor hoogwaardig en duurzaam tentdoek. Ze heeft deze positie vooral te danken aan de kennis op het gebied van veredelingstechnieken, met name coatings. Het merk Ten Cate heeft hier een grote naamsbekendheid, met name door de voortrekkersrol op het gebied van innovaties en verbetering van de producteigenschappen van tentdoek. De markt voor hoogwaardig tentdoek is een stabiele markt, waar sprake is van een verschuiving van katoen naar gecoate producten. Een belangrijke productontwikkeling in 2002 was vlamwerend tentdoek, voornamelijk voor toepassing in groepstenten, waarmee aan de zware Franse normen wordt voldaan. Daarnaast werden een nieuwe kwaliteit wanddoek en duurzaam dakdoek ontwikkeld. In de zonweringmarkt is in nauwe samenwerking met afnemers een nieuwe doekvariant ontwikkeld die sterker en zwaarder is en minder licht doorlaat. Verwachtingen 2003 Verwacht wordt dat Ten Cate Technical Fabrics in 2003 zal kunnen profiteren van de investeringen in de ontwikkeling van vlamwerend tentdoek en de nieuwe doekvariant voor zonweringen.

Marktgroep Advanced Composites

De marktgroep Advanced Composites bestaat uit drie bedrijven:Ten Cate Advanced Composites, Ares Protection en Bryte Technologies. Bryte Technologies en Ten Cate Advanced Composites leveren thermohardende composieten en vezelversterkte thermoplasten (thermisch vervormbaar plaatmateriaal) aan de lucht- en ruimtevaartindustrie en voor telecommunicatie (bijvoorbeeld schotels voor antennes). Ares Protection levert antiballistische materialen voor bescherming van voertuigen tegen projectielen, en antiballistische panelen voor persoonlijke bescherming en militaire toepassingen als kogelwerende vesten en helmen. Op het gebied van persoonlijke bescherming is Ares marktleider in Europa. Naast een eigen productenpakket worden Liba® en Ceraflex® in licentie gevoerd. Als een van de weinige wereldwijd opererende marktpartijen richt de Advanced Compositesgroep zich op het bieden van een breed scala aan bescherming (antiballistiek), alsmede op het toeleveren van composietmaterialen aan voornamelijk de vliegtuigindustrie. Aan het beleveren van deze markten is een lange weg van certificering voorafgegaan.

11

Binnen de bedrijven in de groep vindt intensieve kennisoverdracht plaats. De textielachtergrond van Ten Cate (weven, finishen) vormt de basis voor de kennis, de volledige controle over het productieproces en de innovatieve kracht. De strategie van de groep is gericht op het uitbouwen van de status van ‘approved supplier’. Het door Ten Cate ontwikkelde Cetex® wordt in toenemende mate toegepast in de vliegtuigindustrie. Het is lichter, sterker dan aluminium en in toepassingen als vleugels en staartdelen makkelijker toe te passen en dus in meerdere opzichten kostentechnisch aantrekkelijk.Ten Cate Advanced Composites richt zich hierbij vooral op de grote producenten voor de burgerluchtvaart. Bryte Technologies is met name actief in de markt voor militaire en kleine privévliegtuigen.

12

Verwachtingen 2003 Ondanks de aanhoudend minder gunstige marktomstandigheden in de luchtvaartindustrie wordt verwacht dat de omzet hier zal groeien.Ten Cate Advanced Composites richt zich namelijk op zeer hoogwaardige toepassingen, die aansluiten op de behoefte aan meer efficiency en gewichtsbesparing. In de markt voor antiballistiek is sprake van voortgaande groei. De capaciteit van toeleveranciers van vezels voor de productie van composietmaterialen is uitgebreid, waardoor hiervan minder belemmering van de groei wordt voorzien. Organisatorisch wordt aangestuurd op een verdere vergroting van de technologische synergie, waardoor de marktpositie internationaal zal worden versterkt. •

Ares Protection

Ares Protection realiseerde in 2002 opnieuw een belangrijke omzetstijging. De toename werd met name gerealiseerd door inserts (bepantseringplaten) voor persoonlijke bescherming. Naast de leveringen aan het Franse leger werd in 2002 een meerjarig contract gesloten voor leveringen aan de Franse politie. Met de Duitse overheid werd een contract gesloten voor een voertuigenprogramma voor zowel militair als civiel gebruik.Verder werd een begin gemaakt met leveringen van inserts op de Amerikaanse markt via Bryte Technologies. Er werden grote orders gesloten voor toekomstige leveringen in de VS. •

Ten Cate Advanced Composites

Producenten van vliegtuigen voor de civiele luchtvaart hadden in 2002 opnieuw een moeilijk jaar. Ten Cate Advanced Composites had daaronder verhoudingsgewijs minder te lijden, doordat nog sprake was van lichte groei van leveringen van nieuwe types toestellen waarin aanzienlijk meer componenten van Ten Cate Advanced Composites worden verwerkt dan in oudere types. Belangrijke nieuwe ontwikkelingen waren de kwalificatie voor de nieuwe Airbus A380 in vervolg op de eerdere kwalificatie voor de Airbus A340. In de Airbus A380 zullen aanzienlijk meer composieten van Ten Cate worden verwerkt. Dit is opnieuw een bewijs van de groeiende acceptatie van de nieuwe technieken. Daarnaast kwalificeerde Ten Cate Advanced Composites zich met een nieuwe materiaalvariant voor Airbus en Boeing.Ten Cate Advanced Composites heeft hiermee een unieke positie in de luchtvaartindustrie. In antiballistiek was sprake van groei in het segment panelen voor de bescherming van civiele voertuigen en weefsels voor kogelvrije vesten, met name in Europa en Zuid-Amerika. Er is daarom geïnvesteerd in nieuwe capaciteit, met name weefcapaciteit in Nederland. •

Bryte Technologies

Bryte Technologies realiseert 60% van de omzet in civiele en 40% in militaire toepassingen. Op civiel gebied is Bryte op basis van een meerjarencontract enig leverancier van Cirrus. De afzet van dit privévliegtuig is ook in 2002 toegenomen; de productie bedraagt momenteel twee bodies per dag.Verder was Bryte in Japan succesvol met toepassingen voor communicatiesatellieten voor civiel gebruik. In de militaire luchtvaartindustrie in de Verenigde Staten is Bryte toeleverancier voor verschillende programma’s van militaire toestellen van hoog technologisch niveau.

Marktgroep Interlinings/Labels

Binnen de marktgroep Interlinings/Labels opereren de werkmaatschappijen Ten Cate Permess en Multistiq. De bedrijven ontwikkelen, produceren, verkopen en distribueren gecoate materialen (weefsels, non-wovens, breisels en papier) voor toepassing in de confectie-industrie (interlinings) en de grafische industrie (zelfklevende en thermische klevende materialen voor labels). •

Ten Cate Permess

Ten Cate Permess levert plakbare en niet-plakbare verstevigingsproducten (interlinings) aan de confectie-industrie. De interlinings worden toegepast om de functionele eigenschappen van bovenstoffen en de vormvastheid van confectie te verbeteren.Ten Cate Permess levert aan de grote modemerken en opereert voornamelijk in het topsegment van de markt voor herenoverhemden en damesconfectie. Ten Cate Permess realiseerde in 2002 een omzetgroei en een verbetering van het resultaat, ondanks druk op de marktprijzen door verplaatsing van productie door opdrachtgevers. Ten Cate Permess werkt met een groot netwerk van agenten in zeventig landen en eigen vestigingen in Nederland, Hongkong, Italië en het Verenigd Koninkrijk. Daardoor heeft het bedrijf een flexibele distributiestructuur en is het ook in staat grote opdrachtgevers te volgen wanneer de productielocaties wijzigen. De vestiging in Hongkong speelde daarbij in 2002 een belangrijke rol. De eigen productievestiging van Ten Cate Permess in China ontwikkelt zich voorspoedig. Verder groeide de afzet in nieuwe afzetmarkten als Sri Lanka, Bangladesh en Noord-Amerika. Een belangrijke innovatie is de ontwikkeling van een nieuw concept onder de naam Dynamic Dot®. Het is een multifunctionele interlining, die bij lagere temperaturen hecht, beter te verwerken en breed toepasbaar is. Dit biedt zowel voor Permess als voor haar afnemers logistieke voordelen. Verwachtingen 2003 Verwacht wordt dat de introductie van Dynamic Dot® in 2003 zal leiden tot versterking van het marktaandeel van Ten Cate Permess in de voor de onderneming belangrijke markten van herenoverhemden en dameskleding. •

Multistiq

Multistiq is specialist op het gebied van zelfklevende en thermoklevende labelmaterialen ten behoeve van de kleding-, tapijt- en verpakkingsindustrie. Voor Multistiq was 2002 een moeilijk jaar. Belangrijkste oorzaak hiervoor waren technische problemen bij het opstarten van de nieuwe coatingmachine. Dit leidde tot leveringsproblemen en betekende dat nieuwe toepassingen niet op de markt konden worden gebracht. Desondanks nam de omzet van Multistiq toe. Dit was te danken aan de sterke marktpositie en groei van de handel in aanverwante producten. Inmiddels zijn investeringen gedaan om de technische capaciteiten weer op het gewenste niveau te brengen. De focus in het beleid ligt nu op uitbreiding van de activiteiten in gebieden waar Multistiq al actief is en op het aanboren van nieuwe geografische markten, zoals de Verenigde Staten. Verwachtingen 2003 Vanwege de productiebeperking als gevolg van de technische problemen zal in 2003 pas op de plaats worden gemaakt. Doelstelling voor 2003 is de bestaande output kwalitatief op een hoger niveau te brengen.

13

Ten Cate Industrial Fabrics • Ten Cate Nicolon

Netto omzet (mln euro) Medewerkers (FTE)

2002

2001

141 602

162 664

Onder de groep Ten Cate Industrial Fabrics vallen de werkmaatschappijen Ten Cate Nicolon USA,Ten Cate Nicolon Europe en de verkooporganisatie Ten Cate Nicolon Asia.Ten Cate Nicolon produceert geotextielen (geosynthetics), weefsels en non-wovens (vliezen), die worden toegepast in de weg- en waterbouw (oeverbescherming, aanleg en versterking van dijken) en in vuilstortplaatsen. Daarnaast richt de onderneming zich op de productie van geotextielen en non-wovens voor de champignonteelt (trek- en kweekmatten), veehouderij (opslag van kuilvoer en mest), tuinbouw (schaduwdoek en insectengaas) en steigerbouw (steigerdoek). In de VS produceert Ten Cate Nicolon voorts trampolinedoek en zwembadafdekkingsdoek.

14

Ten Cate Nicolon werkt wereldwijd als één bedrijf met één verkooporganisatie, een eigen distributienetwerk en productievestigingen in Nederland en de Verenigde Staten. Het marketingbeleid is gericht op versterking van de naamsbekendheid, bijvoorbeeld door een merknaam te geven aan specifieke producten, en op innovatieve kracht van de organisatie. •

Ten Cate Nicolon USA/Ten Cate Nicolon Europe/Ten Cate Nicolon Asia

De omzet van Ten Cate Nicolon, rekening houdend met de desinvestering van Ten Cate Miradri, bleef in de Verenigde Staten (in dollars) iets achter bij het voorgaande jaar. De strategie blijft gericht op het ontwikkelen van gespecialiseerde producten voor de diverse markten waarop Ten Cate Nicolon actief is. In Europa werd de marktpositie in de veeteelt versterkt door de introductie van een nieuwe folie voor mestopslag en -ontwatering. In de markt voor geotextielen voor de weg- en waterbouw is het distributiekanaal versterkt en internationaal uitgebreid, onder meer in het Midden-Oosten. De afzet groeide door verhoogde activiteit in infrastructurele werken in Europa en groeiende vraag uit Azië en het Midden-Oosten. Op de Amerikaanse markt was sprake van een stagnerende afzet van geotextiel voor de weg- en waterbouw als gevolg van lagere bestedingen in infrastructuur door met name lagere overheden. In de recreatieve markt – trampolinedoek en afdekking van zwembaden – groeide de omzet aanzienlijk door toegenomen consumentenbestedingen. In het vierde kwartaal werd TC Miradri verkocht omdat deze onderneming minder goed paste binnen de sector Technisch Textiel. De focus op de Amerikaanse markt ligt op nieuwe markten, zoals de markt voor filtratietechnieken en de markt voor ontwatering van stoffen in bijvoorbeeld de mijnbouw en papierindustrie door middel van geotextiel. De afzet van Geotubes® steeg in 2002 licht en de belangstelling ervoor blijft groeien. Verwachtingen 2003 Op de Amerikaanse markt wordt voortgaande groei verwacht op de recreatieve markt. In 2003 zal groei gerealiseerd worden door het betreden van nieuwe markten. Ook voor de Europese markten zijn de verwachtingen positief, met name door de ontwikkeling van nieuwe toepassingen.

Ten Cate Grass Fibres • Ten Cate Thiolon • Ten Cate Polyloom • Ten Cate Nymplex • Ten Cate Thiobac

Netto omzet (mln euro)1 Medewerkers (FTE) 1

2002

2001

82 463

67 449

Inclusief carpetbacking activiteiten

De groep Ten Cate Grass Fibres is een van de belangrijkste producenten van hoogwaardige kunstgrasvezels ter wereld.Thiolon® Grass is de merknaam waarmee Ten Cate zich beweegt op de markt voor kunstgrasvezels voor uiteenlopende sporten. De groep Ten Cate Grass Fibres bestaat uit vier werkmaatschappijen. Vanuit de hoofdvestiging in Nijverdal richt Ten Cate Thiolon zich op research & ontwikkeling, marketing, productie en verkoop van kunstgrasvezels in Europa en Azië. Ten Cate Polyloom is verantwoordelijk voor de productie en verkoop voor de markten in voornamelijk Noord- en Zuid-Amerika. Ten Cate Nymplex is volledige geïntegreerd in de Ten Cate Thiolon-organisatie en is een belangrijke schakel in het ontwikkelingsproces. Ten Cate Thiobac produceert dragende weefsels (backing) voor tapijten en kunstgrasvelden. Ten Cate Grass Fibres staat als leverancier van kunstgrasvezel en backing aan het begin van de keten van tapijttufters, bodemdeskundigen en installateurs, die samen verantwoordelijk zijn voor de realisatie van complete kunstgrasvelden. De leidende positie van Thiolon® Grass is met name het gevolg van langdurige inspanningen in research en ontwikkeling. Daarvoor wordt nauw samengewerkt met universiteiten en onderzoekinstellingen als de Technische Universiteit Twente, de Technische Universiteit Delft, de universiteit in Münster en TNO in Den Haag. Basis voor het succes van Thiolon® Grass, het merk voor sportgras, is de LSR® (low sliding resistance)-vezel. In combinatie met de rubber-infill (korreltjes van rubber) maakt deze vezel een kunstgrasveld mogelijk dat een veld van natuurlijk gras in veel opzichten benadert. Bovendien levert het, over het jaar genomen, door de constante kwaliteit een beter bespeelbaar veld op dan een natuurlijk grasveld. De strategie van de groep Ten Cate Grass Fibres is erop gericht de huidige sterke marktpositie vast te houden door voortdurende innovatie. Ten Cate Thiolon heeft in 2002 een nieuwe generatie LSR®-garens ontwikkeld. Dit garen heeft verbeterde visuele en gebruikseigenschappen en dankzij de betere slijtbestendigheid een langere levensduur. De vraag naar kunstgrasvezel is in 2002 opnieuw sterk toegenomen. Om hieraan tegemoet te kunnen komen, is de productiecapaciteit van Ten Cate Polyloom in de Verenigde Staten in 2002 aangepast aan de technische specificaties van Thiolon® Grass. Het aandeel op de Amerikaanse markt voor kunstgrasvezels voor toepassing in sportvelden is in 2002 aanzienlijk gestegen. Een belangrijke doorbraak op de Amerikaanse markt was de levering van het eerste kunstgrasveld aan de Dallas Cowboys, een American-footballclub uit de major league.Ten Cate Polyloom heeft in belangrijke mate bijgedragen aan de ontwikkeling van de groep in 2002. Het carpet-backingsysteem van Ten Cate Thiobac heeft de positie op de markt voor kunstgras sportvelden aanzienlijk versterkt en geldt als de nieuwe standaard op dit gebied.

15

De voetbalsport is wereldwijd veruit de grootste markt voor kunstgrasvelden.Vrijwel alle belangrijke Europese voetbalclubs beschikken inmiddels over een kunstgras trainingsveld. Om de verdere acceptatie van kunstgrasvelden voor wedstrijdgebruik te stimuleren, is de wereldvoetbalorganisatie FIFA in 2002 begonnen met de uitgifte van certificaten aan voetbalclubs die kunstgrasvelden testen op door de FIFA gegeven specificaties en onder toezicht van door de FIFA aangewezen testinstituten. In Amsterdam heeft AFC Ajax een FIFA-testcertificaat verkregen. In 2001 heeft Ajax bij wijze van proef een eerste kunstgrasveld in gebruik genomen op het jeugdcomplex De Toekomst. In 2003 zal een van de trainingsvelden voor de A-selectie worden vervangen door een kunstgrasveld. Het Amsterdam Arena-project, waarin Ten Cate met andere bedrijven deelneemt, verloopt volgens plan. Dit project voorziet in de aanleg van een kunstgrasveld op termijn in de Amsterdam ArenA. In 2002 werden de eerste kunstgras voetbalvelden geleverd in Japan. Eén daarvan werd aangelegd op het dak van een kantorenflat, hetgeen de ruimtebesparende mogelijkheden van toepassing van kunstgras illustreert. Om tegemoet te kunnen komen aan de groeiende vraag vanuit Azië wordt overwogen daar een eigen productielokatie te openen. De markt voor hockeyvelden is een stabiele vervangingsmarkt.Wel is er een tendens naar de aanleg van velden op basis van andere vezeltypes. Dat versterkt de marktpositie van Ten Cate Thiolon. De opkomst van nieuwe hockeylanden als China zal leiden tot groei van de markt. 16 Verwachtingen 2003 De markt voor kunstgrasgarens zal ook in 2003 naar verwachting sterk blijven groeien. Om aan de stijgende vraag tegemoet te kunnen komen, zal de productiecapaciteit verder worden uitgebreid. Ten Cate Thiolon wil haar aandeel in de groeiende markt handhaven door te blijven investeren in geavanceerde productiecapaciteit en innovatie.

TEN CATE GRASS FIBRES TEN CATE POLYLOOM / TEN CATE THIOLON Ten Cate Polyloom heeft zich sinds haar acquisitie in februari 2001 sterk ontwikkeld, zodat ze samen met Ten Cate Thiolon koploper is in sportgras met specifieke eigenschappen. Kunstgras kent in Amerika een lange historie, maar had geen goed imago. De basis werd hier vooral gevormd door nylon, wat blessures veroorzaakt en niet erg duurzaam is. In Europa is kunstgras als vervanging voor natuurgras toegepast. Gebruik van kunstgras in de hockeysport, dat hier wereldwijd de standaard is geworden, heeft aangetoond dat een geheel nieuwe ondergrond tot optimale condities leidt. De ontwikkelingsdoelstellingen van de werkmaatschappijen van Ten Cate zijn niet gericht op een sportondergrond die gras imiteert, maar om superieure bespeelmogelijkheden te creëren. De ondergrond moet qua exploitatie meer zekerheid bieden, uniforme en vooraf vastgelegde eigenschappen bezitten en minder belastend zijn voor het lichaam. De doorbraak in voetbal is voor de markt erg belangrijk. Zowel FIFA als UEFA hebben kwaliteitsconcepten ontwikkeld. Mits het veld voldoet aan een aantal kwalitatieve eigenschappen, mogen er tot op WK-kwalificatieniveau wedstrijden gespeeld worden. In het ontwikkelingsproces voor kwaliteitsstandaarden speelt Thiolon® Grass‚ de kunstgrasvezel van Ten Cate, een vooraanstaande rol.

SECTOR TECHNICAL COMPONENTS Ten Cate Advanced Components • Ten Cate Enbi • Ten Cate Plasticum

Netto omzet (mln euro) Medewerkers (FTE)

2002

2001

130 1.019

139 1.319

De groep Ten Cate Advanced Components bestaat uit de bedrijven Ten Cate Enbi en Ten Cate Plasticum.

18

Ten Cate Enbi heeft werkmaatschappijen in Duitsland, Frankrijk, Hongarije, Singapore en de Verenigde Staten.Ten Cate Enbi ontwikkelt en produceert rollers en assemblies voor printers, copiers en postsorteerders, en afdichtingen voor mobiele telefoons.Ten Cate Enbi assembleert ook complete onderdelen, zoals papieraanvoerunits. Op het gebied van papiertransportrollers en image transfer rollers behoort Ten Cate Enbi wereldwijd tot de belangrijkste toeleveranciers voor de belangrijke Amerikaanse en Europese producenten. Ten Cate Plasticum ontwikkelt en produceert tailor-made verpakkingsoplossingen. De onderneming bedient vanuit een viertal vestigingen de West-Europese markt. Klanten zijn vooraanstaande internationale ondernemingen die actief zijn in de markt voor persoonlijke verzorging, levensmiddelen, schoonmaakproducten en farmaceutische producten. Tot het assortiment van Ten Cate Plasticum behoren overcaps en spraycaps voor spuitbussen, lids (zelfsluitende en herafsluitbare doppen en deksels) en boxen voor vochtige doekjes. •

Ten Cate Enbi

Ten Cate Enbi realiseerde in 2002 een positief resultaat na een omvangrijk verlies in 2001. Bij aanhoudend ongunstige marktomstandigheden daalde de omzet. Het sterke winstherstel was vooral het gevolg van de sluiting van vestigingen, reallocatie van productie en kostenreductie. Zo werd in Nederland de vestiging in Nuth gesloten en de productiecapaciteit verplaatst naar Rétsàg (Hongarije). Behalve inkjetprinters worden steeds vaker laserprinters in Azië geproduceerd. Dit leidt in bepaalde geografische lokaties tot overcapaciteit en prijsdruk.Voorts betreden nieuwe (Aziatische) concurrenten de markt. In technische rollers bekleedt Ten Cate Enbi een sterke strategische positie. De organisatiestructuur van Ten Cate Enbi werd vereenvoudigd door introductie van een nieuw besturingsmodel, met een klein topmanagement en grotere verantwoordelijkheid van de werkmaatschappijen op het gebied van productontwikkeling, marketing en verkoop. De markt wordt gekenmerkt door een beperkt aantal wereldwijd opererende producenten van merkproducten.Ten Cate Enbi zal de relatie met haar belangrijkste klanten versterken door verdere ontwikkeling van het logistieke proces en door nauwe samenwerking op het gebied van ontwikkeling. De strategie van Ten Cate Enbi blijft gericht op een verschuiving van de nadruk op transportrollers naar hoogwaardige image transfer rollers. De kracht van Ten Cate Enbi is gestoeld op een wereldwijde aanwezigheid, dicht bij de ontwikkelcentra en productielokaties van klanten en hun contractpartners. De productie van printers en copiers verschuift steeds meer richting Azië. De vestiging in Singapore profiteert van deze verschuiving. De mogelijkheden worden onderzocht voor het opzetten van een eigen (bescheiden) productielokatie in China onder aansturing van de vestiging in Singapore, teneinde toegang te krijgen tot de productievestigingen alhier van de grote wereldmerken. Daarnaast worden de mogelijkheden onderzocht om de positie in foamrollers op de Amerikaanse markt te versterken. In Duitsland is dit een belangrijk onderdeel van het productenpakket. De hiervoor benodigde capaciteit is in de Verenigde Staten aanwezig.

Verwachtingen 2003 Ten Cate Enbi verwacht bij gelijkblijvende marktomstandigheden het herstel te kunnen continueren.Voorts zullen de kosten verder worden gereduceerd door het terugbrengen van de productiecapaciteit in de VS/Mexico als reactie op productieverschuivingen naar Azië. •

Ten Cate Plasticum

Gedurende 2002 kampte Ten Cate Plasticum met een achterblijvende vraag naar klantspecifieke lids en boxen. In 2002 is meer dan in voorgaande jaren geïnvesteerd in het in samenwerking met de klant ontwikkelen van nieuwe producten. Daardoor wordt Ten Cate Plasticum in een eerder stadium van het proces betrokken, hetgeen haar positie versterkt.Van belang voor het bieden van klantspecifieke oplossingen is de technologische kennis van Ten Cate Plasticum op het gebied van kunststof spuitgieten. De strategie van Ten Cate Plasticum is gericht op geleidelijke verschuiving naar producten met een hogere functionaliteit en toegevoegde waarde. Ook voor de klant is dit een relevante ontwikkeling, om in partnership verpakkingen te ontwikkelen die meerdere functionaliteiten bezitten (herkenbaarheid, veiligheid, gemak etc.). Spraycaps vormen hierin een belangrijk aandeel. In dit segment heeft Ten Cate Plasticum haar positie op de markt versterkt met een aantal nieuwe ontwikkelingen. Ondanks de daling van de vraag op enkele deelmarkten behaalde Ten Cate Plasticum een winstverbetering, maar boekte zij niet het verwachte resultaat.Ten Cate Plasticum UK heeft zich na de reorganisatie in 2001 sterk ontwikkeld. Besloten is het bedrijf niet af te stoten en derhalve is het weer in de consolidatie opgenomen. Ten Cate Plasticum beschikt als pan-Europese aanbieder over een goede uitgangspositie voor een verdere resultaatsverbetering. Er zal hierbij sprake zijn van een grotere mate van interne samenwerking en teamvorming. De strategie zal vooral gericht zijn op het kunnen aanbieden van totaaloplossingen met een hoge toegevoegde waarde. Verwachtingen 2003 Door een betere positionering bij haar belangrijkste klanten verwacht Ten Cate Plasticum haar marktpositie verder te versterken. Intensieve samenwerking zal resulteren in het lanceren van kansrijke nieuwe en verbeterde producten.

19

Ten Cate Wholesale Components • Mega Valves International

Netto omzet (mln euro) Medewerkers (FTE)

•

20

2002

2001

73 308

75 328

Mega Valves International

Mega Valves International (voorheen Bosta) is een groep voorraadhoudende technische handelsondernemingen voor vloeistofsystemen met vestigingen in de Benelux en Engeland (Bosta), Duitsland (Bevo), Italië (EQO), Spanje (Business Key) en Frankrijk (Taxy en Agubat). De producten worden wereldwijd centraal ingekocht of tegen lage kosten onder eigen label door derden geproduceerd. Deze producten vormen een kwalitatief gelijkwaardig, maar goedkoper alternatief voor hoger geprijsde merkartikelen. Klanten zijn afnemers in de agrarische sector en de industrie, voornamelijk in West-Europa. Klanten wordt een ‘one-stop-shop’ concept geboden, hetgeen vooral in de agrarische sector van groot belang is. Door centrale inkoop worden schaalvoordelen behaald waarover lokale concurrenten niet beschikken. De vestigingen opereren in hun geografische markt commercieel onder eigen naam. De geografische spreiding en de diversiteit van de afnemers leiden tot een vrij stabiele ontwikkeling van de omzet. Ontwikkelingen in 2002 Ondanks een moeilijke markt, in het bijzonder in de agrarische sector, bevond de omzet zich op een vergelijkbaar niveau als in 2001. De Mega Valves-bedrijven in Noordwest-Europa en Spanje behaalden een, gegeven de marktomstandigheden, bevredigende omzet. De ontwikkelingen in Frankrijk en Italië waren teleurstellend. Bij deze bedrijven werden herstructureringsmaatregelen doorgevoerd. Het effect van deze maatregelen zal naar verwachting op korte termijn zichtbaar worden. Verwachtingen 2003 De verbeterde interne afstemming en logistieke beheersing alsmede de afgeronde saneringsmaatregelen vormen de basis voor de verwachte winstverbetering. De Mega Valvesgroep ziet nog enkele nieuwe marktsegmenten waar het productassortiment goed in kan passen. De vertegenwoordiging in China, die in eerste aanzet van belang is voor de inkoop of productie van het assortiment, zal tevens commercieel worden ingezet om in te kunnen spelen op groeiende afzetmogelijkheden.

DEELNEMINGEN •

Synbra Group (50%)

Synbra is een leidende Europese onderneming in styrenics met een omzet van circa e 325 miljoen en een 40-tal vestigingen in Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Denemarken. Synbra heeft zich gespecialiseerd in EPS (geëxpandeerd polystyreen) dat wordt toegepast als isolatiemateriaal in de bouw en als (beschermende) verpakking voor food, tuinbouw en industriële producten. Medio 2002 werd het verpakkingsbedrijf Besto te Zwartsluis geacquireerd en vervolgens geïntegreerd binnen Synbra. Besto is toonaangevend in industriële verpakkingen en technische componenten van EPP (geëxpandeerd polypropyleen). De niet EPS-tuinbouwactiviteiten, welke niet meer als kernactiviteit worden beschouwd, zullen naar verwachting in het eerste kwartaal 2003 worden verkocht. De ontwikkelingen op de Nederlandse en Duitse bouwmarkt waren in 2002 minder gunstig. Er is sprake van een dalend bouwvolume. De Engelse bouwmarkt daarentegen biedt nog steeds goede perspectieven, mede dankzij wetgeving ter verbetering van bouwisolatie. De verpakkingsmarkt in Frankrijk en Engeland bleef goede mogelijkheden bieden. De grondstofprijzen gedroegen zich uitermate cyclisch. Na zeer hoge prijzen aan het begin van het tweede kwartaal daalden de prijzen geleidelijk in de daaropvolgende maanden. Verwachtingen 2003 De bouwmarkt in Nederland en Duitsland toont nog geen tekenen van herstel. De situatie in Engeland biedt echter perspectief, zowel in de bouw- als de verpakkingsmarkt. Synbra verwacht goed in staat te zijn de minder gunstige economische vooruitzichten het hoofd te kunnen bieden.

21

PROTECTIVE & OUTDOOR FABRICS TEN CATE PROTECT / TEN CATE TECHNICAL FABRICS Ten Cate Protect en Ten Cate Technical Fabrics bedienen elk een verschillende markt: werk- en veiligheidskleding en tentdoek/zonweringdoek.Toch is er een sterke samenhang in technologie. Het veredelingsproces (bleken, verven, coaten) staat centraal. Aan ruwdoek worden kenmerkende eigenschappen meegegeven. Een verregaande technologische samenwerking bracht de bedrijven op een hoger plan. In 2002 zijn daartoe verdere stappen gezet. De samenwerking betekende bovendien een stimulans voor het innovatieproces. Silhoflec®, het met een retro-reflecterende coating bewerkte brandvertragende weefsel voor onder meer de brandweermarkt, is daarvan een sprekend voorbeeld. Ook de nieuwe coating waarmee witte weefsels niet-doorschijnend worden gemaakt - het basisprincipe van het Tecamed® weefsel voor kleding van medisch en verplegend personeel - is een gezamenlijke ontwikkeling geweest, die positief in de markt is ontvangen.

FINANCIEEL OVERZICHT

Prijsontwikkeling kunststoffen in euro/kilo (bron: Kunststoff Information, interne gegevens) 1,25 1,00 0,75 0,50 PP 0,25 PP-USA 0,00 PE 2001

2002

23

Resultaat

De netto winst voor buitengewone baten steeg tot e 18,8 mln (2001: e 6,3 mln). Dit winstherstel werd gedragen door de beide sectoren textiel en componenten, maar in het bijzonder door Ten Cate Enbi. Het buitengewoon resultaat bedroeg e 12,3 mln positief en vloeide voort uit de verkoop van TC Miradri. Omzet

De netto omzet daalde met 3% tot e 602 mln.Valuta-effecten en het beëindigen van verliesgevende omzet binnen Ten Cate Enbi speelden daarbij een belangrijke rol. Volume/mix Prijseffecten

-0,6% -0,6%

Autonome daling

-1,2%

Valuta-effecten (met name USD) Heropname in consolidatie (Ten Cate Plasticum UK) Desinvestering (TC Miradri, 4e kwartaal)

-1,9% 1,3% -1,2% -3,0%

Gesplitst naar sector was het beeld als volgt: Omzetmutatie

Autonoom

Valutair

Desinv./ hercons.

Totaal

Technisch Textiel Technische Componenten

2,4% -7,7%

-2,2% -1,2%

-1,8% 3,8%

-1,6% -5,1%

Totaal Ten Cate

-1,2%

-1,9%

0,1%

-3,0%

Binnen Technisch Textiel was sprake van een sterke autonome groei bij Grass Fibres en Advanced Composites, en van een daling bij Industrial Fabrics en Protective & Outdoor Fabrics. De autonome omzetdaling bij Technische Componenten kwam volledig voor rekening van Ten Cate Enbi. Zowel bij Ten Cate Enbi als Protective & Outdoor Fabrics werd de omzetdaling veroorzaakt door het stopzetten van verliesgevende productie. Kostenontwikkelingen

Kunststof granulaten (26% van de omzet) en personeel (25% van de omzet) vormen de belangrijkste kostensoorten. Gemiddeld genomen lagen de grondstofkosten van PP en PE circa 5% lager dan in 2001. Bij Ten Cate Enbi nam de grondstofcomponent toe, omdat meer assen werden ingekocht in plaats van zelf bewerkt. De personeelskosten daalden in totaliteit met e 7,8 mln (5%). De forse daling bij Ten Cate Enbi van e 13,5 mln werd gedeeltelijk tenietgedaan door een reservering van e 2,2 mln voor arbeidsongeschiktheidskosten in Nederland (Pemba), de stijging van de personeelswinstdeling (e 2,2 mln) en de stijging van de ziektekosten in de Verenigde Staten.

Rentedragende leningen totaal KTC in miljoenen euro 225 200 175 150 125 100

2001

75

2002 januari

24

december

Bedrijfsresultaat In miljoenen euro

2002

2001

Technisch Textiel Technische Componenten Overig

25,4 3,5 -5,0

23,1 -6,8 -1,4

23,9

14,9

Het bedrijfsresultaat bij Technisch Textiel steeg enerzijds door de goede gang van zaken bij kunstgras en antiballistiek. Anderzijds hadden de verkoop van TC Miradri en de voorziening voor arbeidsongeschiktheidskosten (zie pagina 38) een drukkende werking op het resultaat. Het bedrijfsresultaat bij Technische Componenten verbeterde zeer sterk door de maatregelen die bij Ten Cate Enbi waren genomen. Het resultaat van Mega Valves stond echter onder druk, vooral door tegenvallende resultaten bij Taxy. Het negatieve resultaat in de sector Overig was een gevolg van incidenteel hoge kosten van o.a. juridische advisering, procesvoering en auditkosten. Voor een meer gedetailleerd overzicht van de financiële gegevens per sector zij verwezen naar de pagina’s 44 en 45 van dit verslag. Rente

De betaalde rente daalde met bijna 30%, hetgeen het gevolg was van de forse afbouw van de gemiddelde schuldpositie (van e 198 tot e 159 mln) en een daling van het gemiddelde rentepercentage (van 6,5 tot 5,8%). In miljoenen euro

Betaalde interest Kosten van herfinanciering

2002

2001

9,2 2,8

12,9 -

12,0

12,9

De kosten van herfinanciering bestonden uit e 1,2 mln kosten voor het afsluiten van de e 130 mln syndicated loan en voor e 1,6 mln uit de kosten van vervroegde aflossing van een lening van de voormalige eigenaren van Polyloom. Het gaat daarbij om de contante waarde van het renteverschil. Hierdoor zullen de toekomstige rentekosten lager zijn. Belastingen

De reguliere belastingdruk bedroeg e 3,1 mln (26%) en was de resultante van enerzijds 0% druk in Nederland wegens compensabele verliezen, en een lage druk in de Verenigde Staten, en anderzijds verliezen in sommige landen die - vooralsnog - niet konden worden gecompenseerd. Tevens zijn onder de belastingdruk twee incidentele baten van in totaal e 4,8 mln verwerkt, te weten: • e 2,0 mln vrijval reservering voor de vestiging in Singapore, nadat met de overheid overeenstemming was bereikt over belastingvrijstelling na de opstart in 1996 • e 2,8 mln activering van compensabele verliezen in Nederland, Engeland en Hongarije. Per saldo was sprake van een belastingbate van e 1,7 mln.

Aandeel in netto resultaat deelnemingen

Hieronder zijn opgenomen de deelnemingen Synbra (50%), Schwabenvlies (45%) en DIS Enbi Ireland. Buitengewoon resultaat

De verkoop van TC Miradri heeft na aftrek van transactiekosten en belastingdruk e 12,3 mln buitengewoon resultaat opgebracht. Investeringen

Het investeringsniveau in 2002 bedroeg e 17 mln, hetgeen lager was dan het afschrijvingsniveau (e 23 mln). De belangrijkste investeringen betroffen machines voor de productie van kunstgrasgarens en antiballistieke producten. In de Verenigde Staten werden 2 machines gekocht na afloop van een 7-jarige leaseperiode. Kasstromen

De kasstroom uit operationele en investeringsactiviteiten was e 51,7 mln positief. In miljoenen euro

2002

2001

Netto winst Afschrijvingen/amortisatie Overige waardeverminderingen materiële vaste activa

31,1 24,0 2,4

-5,7 26,0 7,4

57,5

27,7

6,7 -17,0 5,9 5,7 -7,1

9,9 -28,5 6,6 -24,5 0,5

51,7

-8,3

Afname werkkapitaal Investeringen in (im)materiële vaste activa Desinvesteringen Acquisities/deconsolidaties Overige Kasstroom uit operationele en investeringsactiviteiten

De combinatie van een goed resultaat, de desinvestering van TC Miradri, een matig investeringsniveau, een scherp werkkapitaalbeheer en het achterwege blijven van acquisities leidde tot het vrij grote bovenvermelde surplus. Financiering

Zoals in 2001 reeds aangegeven bleef het streven er in 2002 op gericht de opgelopen kort gefinancierde schulden te consolideren. Op 24 oktober leidde dit tot het afsluiten van een syndicated loan van e 130 mln, waarin 9 banken participeren. De looptijd van deze lening is 4 jaar, waarbij 50% van de lening in halfjaarlijkse termijnen wordt afgelost tot 24 oktober 2006 en de resterende 50% ineens op genoemde datum. Aan de lening zijn enkele covenants verbonden, waarvan de belangrijkste de total debt/ebitda-ratio is, welke lager dan 3 dient te blijven. Eind 2002 bedroeg dit getal 2,16. Genoemde ratio is eveneens maatgevend voor het rentepercentage van de lening. De afsluitkosten, alsmede de kosten van vervroegde aflossing van de lening van de voormalige eigenaren van TC Polyloom zijn in één keer ten laste van het resultaat 2002 gebracht. Afgezien van deze gesyndiceerde lening beschikt Ten Cate over voldoende ongecommitteerde kredietfaciliteiten bij de huisbankiers. Wijzigingen binnen Koninklijke Ten Cate Opnieuw opgenomen in de consolidatie

Ten Cate Plasticum UK

caps voor spuitbussen

Desinvestering

TC Miradri (USA)

vocht- en ijswerende producten voor de bouw

Ten Cate Plasticum UK was in 2000 gedeconsolideerd met de bedoeling dit bedrijf, gezamenlijk met de zusterbedrijven in Frankrijk en de Verenigde Staten, te vervreemden. Dit heeft niet plaatsgevonden. Het bedrijf is weer winstgevend en maakt een integraal bestanddeel van de Plasticum-groep uit. Hierop is besloten het weer op te nemen in de consolidatie. TC Miradri had een jaaromzet van e 33 mln en was winstgevend, maar paste minder in de strategie van Ten Cate, welke gericht is op technisch textiel.

25

PERSONEEL EN ORGANISATIE Begin 2002 stond in het teken van de herstructurering van Ten Cate Enbi. Na lange en moeizame onderhandelingen is een sociaal plan voor de vestiging in Nuth tot stand gekomen. Door de onbuigzame houding van de regionale werknemersorganisaties is in dit sociaal plan zeer teleurstellend de nadruk komen te liggen op het geven van afkoopsommen. Binnen Koninklijke Ten Cate is het gebruikelijk medewerkers uitgebreid te ondersteunen bij het vinden van een andere baan. Dit beleid werd ook ondersteund door de centrale ondernemingsraad. Eind 2002 is de totale herstructurering van Ten Cate Enbi nagenoeg afgerond, een majeure operatie. Ook Taxy is het afgelopen jaar onder nieuw management ingrijpend geherstructureerd. Medewerkers Aantal medewerkers (in mensjaren)

26

ultimo 2002

ultimo 2001

Nederland Overige Europa Verenigde Staten/Mexico Azië

1.376 872 831 199

1.528 943 985 169

Totaal

3.278

3.625

De daling van het totaal aantal medewerkers is met name het gevolg van de herstructurering van Ten Cate Enbi en de desinvestering van TC Miradri. Binnen de groep Ten Cate Advanced Textiles zijn zowel de weverij als de spinnerij verkleind en vernieuwd. De toekomst van deze activiteiten wordt weer met vertrouwen tegemoet gezien. De hierbij vrijkomende werknemers zijn tot volle tevredenheid van alle betrokkenen overgeplaatst naar onder meer Ten Cate Advanced Composites en Ten Cate Thiolon, teneinde de groei daar te kunnen opvangen. Arbeidsvoorwaarden

In het afgelopen jaar heeft intensief overleg plaatsgevonden met het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate. Doordat in de afgelopen jaren op een consistente en professionele wijze leiding is gegeven aan het fonds is, ondanks de verminderde buffer ten gevolge van de beursontwikkelingen, de financiële situatie gezond te noemen.Wel heeft het bestuur van de Stichting besloten de premiekorting in 2003 in twee stappen terug te brengen van 90% naar 50% en de paritaire korting voor het vroegpensioen van 1,25% terug te brengen naar 0,625%. In 2004 en 2005 zullen deze kortingen verder afgebouwd worden. De ingegane en uitgestelde pensioenen zijn per 1 januari 2002 en 2003 verhoogd met de algemene loonontwikkeling in de textielindustrie. Eind 2002 hebben de medewerkers in de textiel de mogelijkheid gekregen de volgende additionele middelen in te zetten voor verlof- dan wel pensioensparen: • bovenwettelijke vakantiedagen • de helft van de roostervrije dagen • tijd en toeslag bij compensatie van overwerk • brutoloon • en - eenmalig - het restant aan vakantiedagen uit vorige jaren. Op dit moment nemen 1.170 medewerkers deel aan de regeling voor verlof- of pensioensparen, in de verhouding 25% verlofsparen en 75% pensioensparen. Aan het medio 2002 ingevoerde aandelenspaarplan wordt door ruim 50 medewerkers deelgenomen. Bij Ten Cate Nicolon USA is een nieuw incentivesysteem ingevoerd, dat meer aansluit bij het incentivesysteem dat voor de andere groepen geldt. In overleg met Ten Cate Assurantiën is een internationale parapluregeling ontwikkeld, die gebruikt kan worden als pensioenregeling voor het management in het buitenland.

Vertegenwoordigend overleg

Ook dit jaar is intensief en constructief overlegd met de centrale ondernemingraad.Twee belangrijke onderwerpen, zij het met een geheel verschillend karakter, waren de herstructurering van Ten Cate Enbi en de afsluiting van de syndicated loan. Beide onderwerpen zijn na gedegen overleg van een positief advies voorzien. Organisatie-ontwikkeling

Nadat in 2001 en begin 2002 veel aandacht is besteed aan herstructureringsactiviteiten ontstond in de tweede helft van 2002 de behoefte om sterker de nadruk te leggen op de strategische ontwikkeling van de onderneming. Eind 2002 is daarom het strategisch platform ingesteld. Onder leiding van de raad van bestuur wordt hier door de concern- en groepsdirecteuren gediscussieerd over de gewenste strategische ontwikkeling en acties. Aan de deelnemers aan dit strategisch platform zijn toegevoegd de directeuren van Ten Cate Thiolon en Ten Cate Advanced Composites. Beide activiteiten zijn uitermate belangrijk voor de strategische toekomst van de onderneming. Opleiding en managementontwikkeling

Teneinde het vakmanschap op de werkvloer te borgen is het afgelopen jaar binnen de sector Technisch Textiel gestart met een eigen bedrijfsschool. Hierbij is nadrukkelijk gebruik gemaakt van de kennis en ervaring van eigen (gepensioneerde) medewerkers. Veel aandacht is besteed aan scholing en opleiding op het gebied van leidinggeven en het beoordelen van medewerkers alsmede aan verzuimbegeleiding. Ondanks de voortgaande groei van het aantal medewerkers met doorgroeipotentieel is voor de vervulling van de vacatures lid raad van bestuur en groepsdirecteur Ten Cate Enbi en Ten Cate Plasticum een beroep gedaan op de externe arbeidsmarkt. Het streven is en blijft erop gericht in de toekomst dergelijke vacatures vanuit intern potentieel te bezetten. RISICOBEHEER Financiële risico’s

De financiering van het concern is in belangrijke mate gecentraliseerd.Tegen het risico van rentestijgingen zijn dekkingsmaatregelen getroffen.Valutarisico’s doen zich in beperkte mate voor. De belangrijkste vreemde valuta is de US-dollar. Koersrisico’s worden in de regel op de termijnmarkt of via optiecontracten afgedekt. Het translatierisico dat voortkomt uit investeringen in buitenlandse activiteiten buiten de eurozone wordt in de regel niet afgedekt. Aansprakelijkheid

Koninklijke Ten Cate levert onder andere materialen ten behoeve van omvangrijke projecten. In bepaalde gevallen dienen hiervoor performance garanties te worden afgegeven. Dergelijke verplichtingen vallen binnen het stelsel van de door de organisatie verleende bevoegdheden en worden door het betreffende management beheerd en bewaakt.Voor productaansprakelijkheid en wettelijke aansprakelijkheid zijn adequate verzekeringen afgesloten. Regelmatig worden bestaande claims geïnventariseerd en wordt beoordeeld of voldoende voorzieningen zijn getroffen. De vordering van United Fabrics daterend uit 2000 is door de rechtbank afgewezen. United Fabrics heeft inmiddels hoger beroep aangetekend. Ook in hoger beroep wordt door Ten Cate verweer gevoerd en de aansprakelijkheid voor schade afgewezen. Operationele risico’s

Voor het voorkomen van bedrijfsschade en discontinuïteit zijn op centraal niveau richtlijnen opgesteld, die periodiek worden gecontroleerd. In 2001 is als proef een operational audit uitgevoerd bij een werkmaatschappij. Naar aanleiding van de geconstateerde verbeterpunten is besloten deze audit vanaf 2002 uit te breiden over een grotere groep werkmaatschappijen. Hierin is inmiddels aanmerkelijke voortgang geboekt. Dit onderzoek is er voornamelijk op gericht om de beheersing van de operationele processen nauwkeurig in kaart te brengen en aanbevelingen te verstrekken ter verhoging van de efficiency en versterking van de organisatie. Marktrisico’s

Als industrieel toeleverancier van specialistische materialen en componenten heeft Ten Cate te maken met grote afnemers die bepalend zijn voor de betreffende marktsectoren. Negatieve

27

ontwikkelingen op wereldmarkten en strategische (her)positionering van grote marktpartijen kunnen daardoor tevens van invloed zijn op de afzet en het resultaat van Ten Cate. Geen van deze afnemers heeft een aandeel van meer dan 5% in de concernomzet. Ten Cate gebruikt in de diverse bedrijfsonderdelen op grote schaal granulaten als grondstof. De resultaten vertonen schommelingen op basis van de ontwikkeling van de grondstofprijzen, omdat deze pas met enige vertraging kunnen worden doorberekend. KWALITEIT EN MILIEU Kwaliteit is een van de kernwaarden van Koninklijke Ten Cate. Dit heeft niet alleen betrekking op de producten en de operationele processen - de meeste werkmaatschappijen van Ten Cate werken volgens ISO-normering - maar ook op de onderneming zelf. In bepaalde markten gelden zware kwalificatieprocessen om toegelaten te kunnen worden tot de productieketen. De borging van het kwaliteitsniveau is een constant aandachtspunt. Beheersing en vermindering van milieubelastende activiteiten genieten binnen de onderneming al jaren hoge prioriteit. Reductie van het gebruik van energie en water is hierbij een continu proces.

28

De producten van Ten Cate bieden een hoge toegevoegde waarde. Kernthema’s hierbij zijn bijvoorbeeld bescherming en (persoonlijke) veiligheid. Het is van belang om bij dergelijke producten een hoge maatstaf te hanteren voor kwaliteit. In een aantal gevallen zijn bewuste keuzes gemaakt om geen of minder milieubelastende grondstoffen te gebruiken. Hierdoor worden producten op een kwalitatief hoger plan gebracht. Voorbeelden hiervan zijn het Ten Cate-tentdoek (verhoogde brandveiligheid, geen verwerking van toxische middelen) en de USP-actuator, die duidelijk betere milieu- en gezondheidseigenschappen bezit dan traditionele spraycaps. Hiernaast zijn er vele voorbeelden van Ten Cate-producten die oplossing bieden voor milieuvraagstukken in marktsectoren als de bouw, landbouw en infrastructurele werken. Het beheer van het milieubeleid, veiligheidsaspecten en de handhaving van regelgeving is neergelegd bij de werkmaatschappijen. Binnen productiefaciliteiten zijn milieucoördinatoren aangesteld. Regelmatig worden vanuit de holding audits uitgevoerd. Door de geografische spreiding alsmede door de spreiding van activiteiten dient Ten Cate te voldoen aan gedifferentieerde en lokaal heersende wet- en regelgeving. VOORUITZICHTEN Koninklijke Ten Cate beschikt over sterke posities in een aantal kernmarkten, zoals kunstgras en antiballistiek, waarin een verdere groei van de resultaten wordt verwacht. Deze markten vertonen een bovengemiddelde groei. In 2003 zal het beleid dat is gericht op kostenreductie en product- en marktontwikkeling, onverminderd worden voortgezet.Ten aanzien van de positionering van de bedrijven binnen de sector Technische Componenten is belangrijke vooruitgang geboekt. De basis van het concern is aanzienlijk versterkt, zowel op commercieel als op financieel gebied. De operationele kosten zijn op een lager niveau gebracht. Het werkkapitaal is mede door verbetering van logistieke processen in 2002 opnieuw verlaagd. De investeringen zullen in 2003 licht boven het afschrijvingsniveau liggen.Verwacht wordt dat de bestaande financieringsfaciliteiten toereikend zijn voor de financiële behoefte in 2003. In 2003 worden geen nieuwe belastingbaten verwacht. De uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling zullen op een hoog niveau blijven, met name voor kunstgras, antiballistiek en overige beschermende weefsels. Het personeelsbestand zal licht afnemen, met name in de sector Technische Componenten. Gelet op de huidige onzekere politieke en macro-economische omstandigheden wordt geen uitspraak gedaan over de winst over 2003. Raad van bestuur

Ir. L. de Vries, voorzitter Drs. P.H. van der Vorm

Almelo, 25 februari 2003

TEN CATE ADVANCED COMPOSITES GROEP BRYTE TECHNOLOGIES / TEN CATE ADVANCED COMPOSITES / ARES PROTECTION De Advanced Composites-groep laat wel een heel bijzondere technologische ontwikkeling van technisch textiel zien. Het toont aan waartoe een combinatie van textiel en chemie in staat is. Composieten in de lucht- en ruimtevaart maken een snelle ontwikkeling door. ‘Snel’ is in deze industrie een relatief begrip, omdat ontwikkelingsprocessen vaak enige jaren duren. Het gebruik van CETEX®, de merknaam voor vezelversterkte thermoplasten, is echter fors toegenomen . Die toename is vooral gebaseerd op verlaging van het gewicht (brandstofgebruik) en efficiency in de productie. De composieten van Ten Cate worden ook in de ruimtevaart toegepast. Bryte Technologies is de enige leverancier van composietmateriaal voor de Amerikaanse vluchten naar Mars. In de gehele groep staan ontwikkelingsproces en kwaliteitsbeheer centraal, mede gezien de zeer hoge kwalificatie-eisen.

JAARREKENING 2002

GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2002 NA WINSTBESTEMMING In miljoenen euro

2002

2001

12,8

14,7

Materiële vaste activa 2

130,5

154,3

Financiële vaste activa 3

9,2

5,6

152,5

174,6

117,4

124,6

Vaste activa Immateriële vaste activa 1

Totaal vaste activa

Vlottende activa Voorraden 4

30

Vorderingen

Handelsdebiteuren Overige vorderingen

5

78,2 11,6

88,9 20,8 89,8

109,7

2,9

0,1

Totaal vlottende activa

210,1

234,4

Totaal activa

362,6

409,0

Liquide middelen 6

Passiva Eigen vermogen 7

Eigen vermogen Aandeel van derden

152,9 0,2

Groepsvermogen Voorzieningen 8 Langlopende schulden 9

129,5 0,1 153,1

129,6

15,1

14,4

107,0

77,7

Kortlopende schulden 10

Banken en leningen op korte termijn Crediteuren en te betalen belastingen Winstuitkering

Totaal passiva

8,9

99,7

78,5 -

85,2 2,4 87,4

187,3

362,6

409,0

GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2002

In miljoenen euro Netto omzet

Mutaties voorraden gereed product en goederen in bewerking Totaal bedrijfsopbrengsten

Grond- en hulpstoffen Uitbesteed werk en andere externe kosten Personeelskosten 13 Afschrijvingen en amortisatie Overige bedrijfskosten

2002

2001

602,1

620,0

2,4

-6,0

604,5

614,0

289,9

297,2

36,4 151,3 24,0 79,0

37,9 159,1 26,0 78,9 580,6

599,1

23,9 -12,0

14,9 -12,9

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen 15

11,9 1,7

2,0 0,7

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

13,6

2,7

5,4

3,5

Totaal bedrijfslasten

31 Bedrijfsresultaat Interest 14

Aandeel in netto resultaat deelnemingen 16 Netto groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Buitengewone lasten 17 Buitengewone baten 18

Belastingen buitengewoon resultaat

Aandeel van derden Netto resultaat

19,0 19,8 -7,5

6,2 -25,3 11,3 2,0

12,3

-12,0

31,3 -0,2

-5,8 0,1

31,1

-5,7

3,95 6,52 3,95 6,52

1,33 -1,22 1,33 -1,22

Winst per aandeel (in euro)

Voor buitengewoon resultaat Na buitengewoon resultaat Verwaterd voor buitengewoon resultaat Verwaterd na buitengewoon resultaat

KASSTROOMOVERZICHT In miljoenen euro

2002

2001

Kasstroom uit operationele activiteiten Netto resultaat Afschrijvingen en amortisatie t.l.v. bedrijfsresultaat Overige waardeverminderingen materiële vaste activa

31,1 24,0

-5,7 26,0

2,4

7,4 57,5

Cash flow

Verandering in werkkapitaal: Afname vorderingen Toe- resp. afname voorraden Afname kortlopende schulden

32

8,1 -0,6 -0,8

Overige mutaties in kasstroom

Aandeel in de resultaten van niet-geconsolideerde deelnemingen Ontvangen dividend Mutaties voorzieningen Overige mutaties

2,5 15,6 -8,2 6,7

9,9

64,2

37,6

-5,4 1,4 -3,1 -

Kasstroom uit operationele activiteiten

27,7

-3,5 1,6 2,6 -0,2 -7,1

0,5

57,1

38,1

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Acquisities c.q. (de)consolidaties inclusief financiering Investeringen immateriële activa Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa

5,7 -17,0 5,9

-24,5 -0,4 -28,1 6,6

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-5,4

-46,4

Kasstroom uit operationele en investeringsactiviteiten

51,7

-8,3

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden Aflossingen langlopende schulden Ontvangsten uit langlopende vorderingen Betalingen langlopende vorderingen Betalingen resp. ontvangsten wegens eigen aandelen Betaald dividend

104,7 -73,4 1,0 -3,3 0,1 -0,4

12,5 -22,9 3,1 -1,6 0,2 -9,8

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

28,7

-18,5

Netto kasstroom

Koers- en omrekeningsverschillen op geldmiddelen

80,4 13,2

-26,8 -5,8

Toe- resp. afname geldmiddelen

93,6

-32,6

Toelichting

De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit banken en geldleningen op korte termijn en liquide middelen. Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.

TOELICHTING

GRONDSLAGEN VOOR DE CONSOLIDATIE, WAARDERING EN RESULTATENBEPALING Consolidatie

In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen de financiële gegevens van Koninklijke Ten Cate nv en van de deelnemingen waarin zij direct en/of indirect beslissende zeggenschap heeft. De gegevens van deze bedrijven worden voor 100% opgenomen. Het aandeel van derden in het groepsvermogen en in de groepswinst wordt afzonderlijk vermeld. Een overzicht van de belangrijkste vennootschappen, waarvan de jaarcijfers zijn verwerkt in de groepsjaarrekening, wordt gegeven in de lijst Werkmaatschappijen en deelnemingen per 31-12-2002. Deze is achterin dit jaarverslag opgenomen. Voor de balanswaardering en resultaatbepaling bij de werkmaatschappijen gelden dezelfde grondslagen als bij de moedermaatschappij. Vergelijking met voorgaand jaar

De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar, behalve terzake van de presentatie van het over het verstreken boekjaar uit te keren contante dividend aan gewone aandeelhouders. Dividend

Met ingang van 2002 wordt het voorstel voor het over het boekjaar aan de houders van gewone aandelen uit te keren dividend niet langer gepresenteerd onder kortlopende schulden, maar blijft het verantwoord in het eigen vermogen totdat in de algemene vergadering van aandeelhouders een besluit hierover is genomen. Deze presentatiewijziging heeft als gevolg een hoger eigen vermogen per ultimo 2002 van e 7,7 mln.Toepassing van deze presentatiewijziging voor het boekjaar 2001 zou tot een hoger eigen vermogen van e 2,4 mln hebben geleid. Veranderingen in samenstelling concern

De belangrijkste mutaties zijn vermeld op pagina 25, waarnaar wij kortheidshalve verwijzen. Vreemde valuta

Transacties welke luiden in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per transactiedatum. Activa en passiva die luiden in vreemde valuta worden verantwoord tegen de koers per balansdatum of de koers van afgesloten valutacontracten. Koersverschillen komen ten gunste of ten laste van het resultaat. De winst- en verliesrekeningen van buitenlandse werkmaatschappijen en deelnemingen worden omgerekend tegen de gemiddelde koers van het jaar. De balans wordt omgerekend tegen de koers per balansdatum, met uitzondering van het resultaat. De hieruit voortvloeiende koersverschillen worden verwerkt in het eigen vermogen.

33

Valuta ten opzichte van euro

2002

2001

2002 2001 resultatenrekening

1,13 1,64 0,61 0,15 0,41

1,06 1,59 0,59 0,14 0,41

balans

US dollar Engelse pond Singapore dollar Hong Kong dollar Hongaarse forint (100)

0,95 1,53 0,55 0,12 0,42

1,12 1,61 0,62 0,14 0,39

Immateriële vaste activa

De betaalde goodwill wordt geactiveerd en volgens de lineaire methode afgeschreven op basis van de geschatte economische levensduur, welke maximaal 20 jaar zal bedragen. Onder goodwill wordt verstaan het bedrag waarmee de aankoopprijs de intrinsieke waarde te boven gaat. De ‘overige immateriële activa’ bestaan voornamelijk uit investeringen in merken- en gebruiksrechten en worden volgens de lineaire methode afgeschreven op basis van de verwachte economische levensduur (maximaal 5 jaar). Indien de bedrijfswaarde duurzaam lager is dan de aldus berekende boekwaarde, vinden aanvullende afwaarderingen plaats. 34 Materiële vaste activa

De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde onder aftrek van de afschrijvingen. De materiële vaste activa die niet in het productieproces worden aangewend, hebben betrekking op buiten gebruik gestelde terreinen, gebouwen en machines. Deze zijn ten hoogste opgenomen tegen de geschatte directe opbrengstwaarde. De afschrijvingen worden berekend volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur, die voor bedrijfsgebouwen ten hoogste 33 jaar, en voor machines en installaties ten hoogste 10 jaar bedraagt. Indien de bedrijfswaarde duurzaam lager is dan de aldus berekende boekwaarde, vinden aanvullende afwaarderingen plaats. Financiële vaste activa

Deelnemingen van 20 tot en met 50% worden gewaardeerd op basis van de netto vermogenswaarde, maar niet lager dan nihil, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Deelnemingen < 20% worden opgenomen tegen aanschafwaarde, maar niet voor meer dan de taxatie- c.q. beurswaarde. Voorraden

Voorraden worden gewaardeerd tegen de historische kostprijs of lagere marktwaarde, waarbij gebruik wordt gemaakt van de fifo-methode. De productiekosten, waarin uitsluitend directe productiekosten zijn opgenomen, zijn gewaardeerd naar rato van het stadium van bewerking.Voor incourante voorraden worden voorzieningen getroffen. Vorderingen

De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor oninbaarheid. Herwaarderingsreserve

Op deze reserve worden gemuteerd: • de wijzigingen in de intrinsieke waarde van buitenlandse werkmaatschappijen en deelnemingen ten gevolge van veranderde valutakoersen • de overige waardemutaties, zoals correcties op een negatieve waarde van deelnemingen. Reserve ingehouden winst deelnemingen

Deze reserve is gevormd voor deelnemingen waar de vrije beschikking over ingehouden winsten aan beperkingen onderhevig is.

Voorzieningen

De voorziening inzake latente belastingverplichtingen hangt samen met het verschil tussen het bedrijfseconomische en het fiscaal vermogen. Zij is berekend op basis van het geldende belastingtarief in het desbetreffende land. De overige voorzieningen zijn getroffen voor de risico’s die het gevolg zijn van (mogelijke) aanspraken van derden op het concern. Netto omzet

Onder netto omzet wordt verstaan de opbrengst van aan derden geleverde goederen en diensten onder aftrek van daarop rustende belastingen en betalingskortingen. Grondstoffenverbruik

Het verbruik van grond- en hulpstoffen wordt berekend op basis van de historische kostprijs. Belastingen over resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

Onder dit hoofd worden in beginsel opgenomen de direct verschuldigde belastingen, alsmede de uitgestelde belastingverplichtingen, op grond van het tarief dat geldt in het desbetreffende land. Voor nog niet gebruikte fiscale verrekeningsmogelijkheden is een latente belastingvordering opgenomen tot het bedrag waarvan het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn voor de verrekening. Aandeel in netto resultaat deelnemingen

Van de niet geconsolideerde 20 tot 50%-deelnemingen wordt het aan Koninklijke Ten Cate toekomende deel in het netto resultaat opgenomen. Hierbij wordt rekening gehouden met mogelijke aanpassingen in de waardering van deze deelnemingen.Van de deelnemingen < 20% worden de in het jaar ontvangen dividenden en andere gerealiseerde opbrengsten als resultaat genomen. Aandeel van derden

Hier wordt opgenomen het aan derden toekomende aandeel in het resultaat van werkmaatschappijen.

35

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS In miljoenen euro, tenzij anders vermeld 1

Immateriële vaste activa Goodwill

Overige

Totaal

Boekwaarde per 1 januari 2002 Investeringen Aanpassing valutakoers van buitenlandse werkmaatschappijen Amortisatie

14,3 1,4

0,4 -

14,7 1,4

-2,2 -1,0

-0,1

-2,2 -1,1

Boekwaarde per 31 december 2002

12,5

0,3

12,8

De betaalde goodwill heeft betrekking op de acquisitie van Polyloom in 2001 en een nabetaling op de koopsom van Ares Protection in 2002. Beide bedragen worden in 15 jaar afgeschreven. De overige immateriële vaste activa hebben betrekking op merken- en gebruiksrechten en worden in maximaal 5 jaar afgeschreven. 36 2

Materiële vaste activa Terreinen, bedrijfsgebouwen en woningen

Machines en installaties

Overige bedrijfsmiddelen

Vooruitbetalingen

Niet in productieproces aangewende vaste activa

Totaal

64,1

71,5

9,6

9,1

-

154,3

2,9 5,8

-1,3 14,3

0,6 1,8

-4,9

-

2,2 17,0

72,8

84,5

12,0

4,2

-

173,5

-3,5

-2,2

-0,2

-

-

-5,9

-2,5

-

-

-

2,5

-

-4,7

-5,5

-0,4

-1,2

-

-11,8

62,1

76,8

11,4

3,0

2,5

155,8

Afschrijvingen Overige waardeverminderingen

-3,3 -0,3

-15,4 -0,9

-4,2 -0,7

-

-0,5

-22,9 -2,4

Boekwaarde per 31 december 2002

58,5

60,5

6,5

3,0

2,0

130,5

Boekwaarde per1 januari 2002 Wijzigingen t.g.v. (de)consolidaties Investeringen

Desinvesteringen Niet meer in productieproces aangewend Aanpassing valutakoers van buitenlandse werkmaatschappijen

Gebouwen worden afgeschreven in ten hoogste 33 jaar. Machines en installaties in 5 tot 10 jaar. Overige bedrijfsmiddelen in 3 tot 5 jaar. De aanschafwaarde en gecumuleerde afschrijvingen van deze materiële vaste activa ultimo 2002 zijn als volgt: Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde

98,5 -40,0

229,2 -168,7

47,1 -40,6

3,0 -

6,1 -4,1

383,9 -253,4

58,5

60,5

6,5

3,0

2,0

130,5

De investeringen in overige bedrijfsmiddelen (e 1,8 mln) hadden onder meer betrekking op matrijzen, interne transportmiddelen, computers en software. De mutatie van niet meer in productieproces aangewende vaste activa betreft het gebouw van Ten Cate Enbi Rochester, waarvan het voornemen is dit in 2003 te verkopen. De afschrijvingen ten laste van de voorziening reorganisaties hadden betrekking op afwaarderingen naar directe opbrengstwaarde bij Ten Cate Enbi. Ter indicatie van de actuele waarde van terreinen, gebouwen en woningen zij vermeld, dat deze zijn te taxeren op circa e 76 mln (basis: waarde OZB en taxaties). 3

Financiële vaste activa Deelnemingen

Stand per 1 januari 2002 Resultaten Dividenduitkeringen Weer opgenomen in consolidatie Overige mutaties Stand per 31 december 2002

Vorderingen op deelnemingen

Overige vorderingen

Totaal

1,2 5,4 -1,4 -0,7

1,9 -1,6 -

2,5 1,9

5,6 5,4 -1,4 -1,6 1,2

4,5

0,3

4,4

9,2

De toename van de overige vorderingen heeft betrekking op een latente belastingvordering (e 2,8 mln) en een afname van voorfinanciering van matrijzen ten behoeve van afnemers. 4

Voorraden

De voorraden zijn als volgt samengesteld:

Grond- en hulpstoffen Halffabrikaten Gereed product Totaal voorraden

5

Ultimo 2002

Ultimo 2001

26,7 20,1 70,6

30,2 19,5 74,9

117,4

124,6

Ultimo 2002

Ultimo 2001

11,6

20,8

Overige vorderingen

De afname houdt onder meer verband met ontvangen schade-uitkeringen wegens een brand en vorderingen inzake verkochte machines. 6

Liquide middelen

Ultimo 2002 waren alle liquide middelen vrij beschikbaar. 7

Eigen vermogen

Voor de specificatie van het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke balans op pagina 49. 8

Voorzieningen Latente belastingverplichtingen

Stand per 1 januari 2002 Aanpassing valutakoers van buitenlandse werkmijen Aanwendingen Wijziging t.g.v/t.l.v. resultaat Stand per 31 december 2002

Pensioen

Overig

Totaal

5,1

6,3

3,0

14,4

-0,5 -0,2 -2,8

-0,8 -1,7 0,1

-1,4 8,0

-1,3 -3,3 5,3

1,6

3,9

9,6

15,1

Deze voorzieningen hebben een langlopend karakter.

37

De afname van de latente belastingverplichtingen is veroorzaakt door de vrijname van e 2 mln reservering voor Ten Cate Enbi Singapore en een afname van belastingvorderingen in de Verenigde Staten. De pensioenverplichtingen hebben voor het overgrote deel betrekking op werkmaatschappijen in het buitenland. De pensioenaanspraken van de meeste Nederlandse werknemers zijn ondergebracht bij de Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate. Deze pensioenverplichtingen zijn afgefinancierd. Ultimo 2002

Ultimo 2001

3,4 2,2 1,6 2,4

1,1 1,6 0,3

9,6

3,0

Overige voorzieningen: • garanties/claims • arbeidsongeschiktheidskosten • milieu • overige

38

De garanties c.q. claims hebben betrekking op geleverde goederen c.q. diensten en proceskosten met betrekking tot nog lopende claims. De voorziening voor arbeidsongeschiktheidskosten is getroffen voor de toekomstige extra premie uit hoofde van de wet Premiedifferentiatie en marktwerking bij arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (Pemba). Onder overige voorzieningen is e 1,8 mln opgenomen voor een bijdrage in de participatiekosten van management en staf in Synbra Group bv. 9

Langlopende schulden

Nederland Nederland VS Frankrijk Duitsland Singapore Overige

Rente

Einddatum

Ultimo 2002

Ultimo 2001

Euribor+ opslag 5,6% 7,64-10%

2006

e

100,0

100,0

-

2003 2006

NLG 135,0 USD 3,4

3,2 2,4 1,2 0,2

61,3 11,5 0,1 2,6 1,8 0,4

107,0

77,7

5,1-5,9% 5,4%

2005-2019 2006 2004-2006

Bedrag in mln

EUR SGD

2,4 2,1

Totaal

Op 24 oktober 2002 werd een gesyndiceerde lening van e 130 mln afgesloten bij een syndicaat van 9 banken.Van deze faciliteit was op 31 december 2002 e 100 mln opgenomen. De looptijd van de lening bedraagt 4 jaar. Op 24 april en 24 oktober van elk jaar wordt e 8.125.000 (6,25%) afgelost. Op de einddatum 24 oktober 2006 wordt e 73.125.000 (56,25%) afgelost. Omdat de lening eind 2002 nog niet was volgetrokken, is geen aflossingsverplichting in 2003 opgenomen. Het te betalen rentepercentage is gekoppeld aan de debt/ebitda-ratio die elk kwartaal over de 12 voorafgaande maanden zal worden bepaald. De rente-opslag boven 3 maands Euribor zal liggen tussen de 0,75 en 1,50%. In de laatste 2 maanden van 2002 bedroeg de opslag 1,75%. Aan genoemde gesyndiceerde lening zijn enkele voorwaarden (covenants) verbonden, waarvan de belangrijkste zijn: • totale debt/ebitda kleiner dan 3 • ebitda/netto rente groter dan 4 • eigen vermogen minus goodwill/totaal materiële activa groter dan 27,5%. Per 31december 2002 werd aan alle voorwaarden voldaan.

De kosten van het afsluiten van de gesyndiceerde lening (e 1,2 mln) zijn in 2002 in één keer ten laste van het resultaat gebracht. De in 1998 afgesloten lening van NLG 135 mln is op 29 oktober 2002 afgelost. Ook het overgrote deel ($ 12 mln) van de lening die de oud-eigenaren van Polyloom hadden verstrekt en die aflosbaar was per 07-02-2006 is afgelost. De kosten van deze vervroegde aflossing, het verschil in de discontering tegen 10% en 5,25%, is eveneens in één keer ten laste van het resultaat 2002 gebracht ($ 1,6 mln). Van het totaal aan langlopende leningen heeft 95% een variabele rente. Het risico van deze variabiliteit is afgedekt via een aantal instrumenten (caps, FRA´s, swaps). Door buitenlandse werkmaatschappijen is voor een bedrag van e 2,6 mln aan zekerheden verstrekt. De werkmaatschappijen in het buitenland worden over het algemeen centraal gefinancierd via de concern financieringsmaatschappij. De aflossingsverplichtingen voor 2003 ad e 8,9 mln zijn opgenomen onder kortlopende schulden. De aflossingsverplichtingen voor de daarop volgende jaren zijn: voor 2004 voor 2005 voor 2006 voor 2007 langer dan 5 jaar

39 4,8 18,3 82,3 0,2 1,4

10 Kortlopende schulden Ultimo 2002

Ultimo 2001

Banken en leningen op korte termijn Aflossing langlopende schulden

8,9

81,2 18,5

Totaal

8,9

99,7

De afname van de kortlopende bankschulden in 2002 houdt mede verband met de verkoop van TC Miradri. Samenstelling van crediteuren en te betalen belastingen: Ultimo 2002

Ultimo 2001

Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale voorzieningen Overige schulden

44,8 17,4 16,3

44,6 5,9 34,7

Totaal

78,5

85,2

De toename van de Belastingen en premies sociale voorzieningen wordt veroorzaakt doordat de belasting over de boekwinst op TC Miradri in 2003 wordt afgedragen. De afname van Overige schulden houdt verband met in 2002 uitgevoerde reorganisaties bij Ten Cate Enbi. 11 Financiële instrumenten

Voor het beperken van rente- en valutarisico’s wordt gebruik gemaakt van financiële instrumenten. Financiële instrumenten worden niet gebruikt voor speculatieve doeleinden.Valutainstrumenten worden gebruikt om de valutarisico’s voortvloeiend uit operationele activiteiten en financieringen in vreemde valuta te beperken.Valutatermijncontracten met een looptijd tot een jaar worden gebruikt voor het afdekken van valutarisico’s uit operationele activiteiten. De waardering van deze contracten op jaareinde tegen dan geldende koersen loopt gelijk met de waardering van de betreffende handelstransacties.

Het rentebeleid beoogt de financieringslasten zo veel mogelijk te beperken. Rente-instrumenten kunnen worden gebruikt om het vastrentende of variabel rentende karakter van de financieringen aan te passen aan het gewenste profiel. Het renterisico voor 2003 is voor 90% afgedekt, voor 2004 voor 75% en voor 2005 voor 50%. Ter dekking van het valutarisico op verstrekte leningen aan dochtermaatschappijen stonden per 31-12-2002 vreemde-valutacontracten uit in USD (23 mln), GBP (5 mln), HUF (657 mln) en CHF (0,9 mln). De boekwaarde van deze contracten was vrijwel gelijk aan de marktwaarde. Ter dekking van transacties met derden stonden vreemde-valutacontracten uit ter waarde van USD 6 mln en GBP 0,5 mln. Eind 2002 stonden de volgende rente-instrumenten open: • interest rate swap t/m 30-12-04: e 40 mln, ontvangst 3 mnds Euribor, betaling 4,43% • FRA 29-10-03 t/m 31-12-03: e 45 mln, ontvangst 2 mnds Euribor, betaling 3,10% • rentecap t/m 29-10-03: e 45 mln, 3,65% • rentecap t/m 31-12-03: e 15 mln, 3,5% • rentecap 31-12-03 t/m 31-12-04: e 40 mln, 4,0% • rentecap 31-12-04 t/m 30-12-05: e 25 mln, 4,5% 40

12 Niet uit de balans blijkende verplichtingen

• • •

•

Verdisconteerde wissels: eind 2002 is voor een bedrag van e 1,9 mln aan wissels verdisconteerd, waarop nog regresrecht kan worden uitgeoefend. Materiële vaste activa: eind 2002 is voor een bedrag van e 6,1 mln aan vaste activa in bestelling, waarop e 3,0 mln is vooruitbetaald. Er zijn operational leases afgesloten ter financiering van materiële vaste activa voor een bedrag van e 10,2 mln; hiervan vervalt e 1,8 mln in 2003 en het overige in de jaren 2004 tot en met 2014. Eind 2002 waren er huurcontracten voor gebouwen afgesloten met een jaarlijkse huur van e 1,2 mln.

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING In miljoenen euro 13 Personeelskosten

De specificatie van deze kosten is als volgt: Ultimo 2002

Ultimo 2001

Salarissen Sociale lasten Inleenkrachten

110,3 34,5 6,5

116,9 32,9 9,3

Totaal

151,3

159,1

In de sociale lasten is een bedrag van e 1,7 mln aan pensioenkosten begrepen. De premiekorting van het Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate bedroeg in 2002 90% (2003: eerste halfjaar: 75%, tweede halfjaar 50%). De e 1,7 mln pensioenpremies hadden voor e 0,5 mln betrekking op het Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate en voor e 1,2 mln op overige verzekeringen. 41

14 Interest Ultimo 2002

Ultimo 2001

Rentebaten Rentelasten Soortgelijke kosten

0,3 -9,5 -2,8

1,1 -14,0 -

Totaal

12,0

-12,9

De soortgelijke kosten hebben betrekking op de afsluiting van de gesyndiceerde lening (e 1,2 mln) en de vervroegde aflossing van de lening inzake Polyloom (e 1,6 mln). 15 Belastingen

De belastingbate van e 1,7 mln (2001: e 0,7 mln) die in de jaarrekening is opgenomen, bestaat uit een reguliere belastingdruk van e 3,1 mln (26%) en incidentele belastingbaten ter grootte van e 4,8 mln. De samenstelling was als volgt: Resultaat voor belasting

Belastingtarief

Belastingbedrag

Nederland Nederland - CFM Duitsland USA Overige landen

-0,9 7,2 1,7 4,5 -0,6

35% 15% 45% 34% diversen

0 0 -1,1 -0,6 -1,4

Reguliere belastingdruk Incidentele belastingbaten • vrijval Singapore • activering verliescompensaties Nederland UK en Hongarije

11,9

26%

-3,1 +2,0 +2,6 +0,2 +1,7

De belastingdruk in Nederland was nihil, in verband met de aanwezigheid van compensabele verliezen. De belastingdruk in Duitsland was incidenteel hoog en in de USA incidenteel laag als gevolg van timingverschillen tussen het commerciële en fiscale resultaat.

Met de Economic Development Board in Singapore werd een jarenlange discussie over de belastingvrijstelling van Enbi Singapore bevredigend afgesloten. Als gevolg daarvan kon e 2 mln aan gereserveerde belasting vrijvallen. Het totaal van de compensabele verliezen bedroeg eind 2002 e 31 mln, hetgeen vermenigvuldigd met de verschillende belastingtarieven correspondeert met een potentiële belastingteruggave van e 10 mln. Gelet op de beperkte compensatiemogelijkheden in sommige landen is deze e 10 mln voor e 2,8 mln gewaardeerd. Daarbij is een prudente waardering toegepast. 16 Aandeel in netto resultaat deelnemingen

Deelnemingen 20 tot 50% (niet geconsolideerd)

Ultimo 2002

Ultimo 2001

5,4

3,5

Het resultaat van e 5,4 mln heeft betrekking op het aandeel in het resultaat in de winst van Synbra en op enkele kleinere deelnemingen. 17 Buitengewone lasten

42

Ultimo 2002

Ultimo 2001

Kosten sluiting c.q. inkrimping 6 Ten Cate Enbi-fabrieken Kosten reorganisatie Taxy (Mega Valves International) Overige

-

-23,0 -1,0 -1,3

Totaal

-

-25,3

18 Buitengewone baten Ultimo 2002

Ultimo 2001

Bate uit verkoop onroerend goed te Almelo Bate uit verkoop TC Miradri

19,8

11,3 -

Totaal

19,8

11,3

TEN CATE INDUSTRIAL FABRICS TEN CATE NICOLON Ten Cate Nicolon opereert wereldwijd. Meest bekende producten zijn geotextiel en agroweefsels. Ten Cate Nicolon produceert weefsels voor bepaalde specifieke toepassingsgebieden en met een hoge toegevoegde waarde, zoals de Geotube en Geocontainer. Deze productlijnen kennen een groeiend aantal toepassingen, zoals erosiebescherming van stranden, verwijdering van bodemvervuiling, bescherming van stranden tegen olievervuiling en andere oplossingen bij milieuproblemen. Ook in andere markten spelen dergelijke specifieke vragen. De ontwikkeling door Ten Cate Nicolon van kweekmatten en tunnelcovers voor de champignonteelt voorziet in een duidelijke behoefte naar grootschalige productie. Ook andere functionaliteiten staan hier in de belangstelling, zoals energiebesparing en steeds hogere milieu-eisen. De innovatieve capaciteiten worden met name ingezet om oplossingen voor dergelijke specifieke eisen van de markt aan te kunnen bieden. De volumemarkten zijn in principe redelijk uitontwikkeld. De marketingstrategie van Ten Cate is vooral gericht op de ontwikkeling van nichemarkten. Marktsegmentatie vormt voor Ten Cate Nicolon een belangrijk uitgangspunt om een unieke positie op te bouwen.

INFORMATIE PER SEGMENT

In miljoenen euro, tenzij anders vermeld 600

50

30

500

40

25

400

30

20

300

20

15

Totaal

200

10

10

Technical Textiles

100

0

5

Technical Components

44

0 Netto omzet 98 99 00 01 02

-10 Bedrijfsresultaat 98 99 00 01 02

In miljoenen euro

0 Investeringen 98 99 00 01 02

2002

2001

2000

1999

1998

399,6 202,5 2,2 -2,2 602,1

405,3 213,4 3,0 -1,7 620,0

374,5 244,5 2,7 -1,5 620,2

329,1 210,1 128,7 -2,4 665,5

303,1 206,3 127,2 -3,7 632,9

25,4 3,5 -5,0 23,9

23,1 -6,8 -1,4 14,9

28,8 4,4 -0,6 32,6

24,5 10,1 6,3 40,9

17,6 9,1 7,8 34,5

6,4 1,7 P.M. 4,0

5,7 -3,2 P.M. 2,4

7,7 1,8 P.M. 5,3

7,4 4,8 4,9 6,1

5,8 4,4 6,1 5,4

12,9 3,3 P.M. 9,7

11,1 -5,5 P.M. 5,9

16,9 3,3 P.M. 13,6

15,0 9,7 17,7 13,5

12,2 9,0 11,5 11,5

185,4 92,1 6,6 284,1

219,1 119,4 -17,1 321,4

178,1 125,5 -0,9 302,7

168,1 109,7 -18,2 259,6

151,0 99,4 32,9 283,3

12,5 4,4 0,1 17,0

19,2 8,9 28,1

13,4 15,9 0,2 29,5

15,7 11,1 6,9 33,7

12,4 9,0 7,8 29,2

149,1 96,7 -36,3 209,5

199,4 121,8 -41,8 279,4

168,5 122,1 -30,6 260,0

157,3 91,4 -23,7 225,0

137,7 81,1 40,0 258,8

Netto omzet

Technical Textiles Technical Components Overig Omzet tussen de segmenten Totaal Bedrijfsresultaat

Technical Textiles Technical Components Overig Totaal Bedrijfsresultaat in % van de omzet

Technical Textiles Technical Components Overig Totaal

Rendement op geïnvesteerd vermogen*

Technical Textiles Technical Components Overig Totaal Netto geïnvesteerd vermogen

Technical Textiles Technical Components Overig Totaal

Investeringen in materiële vaste activa

Technical Textiles Technical Components Overig Totaal Totaal verplichtingen

Technical Textiles Technical Components Overig / Eliminaties Totaal *

Bedrijfsresultaat + resultaat deelnemingen / gemiddeld netto gëinvesteerd vermogen.

In miljoenen euro, tenzij anders vermeld 205

4.500

16 %

185

3.750

12

165

3.000

8

145

2.250

4

Totaal

125

1.500

0

Technical Textiles

105

750

-4

Technical Components 85 Netto geïnvesteerd vermogen 98 99 00 01 02

0 Aantal mensjaren (ultimo) 98 99 00 01 02

In miljoenen euro

-8 Rendement geïnvesteerd vermogen (RIV)*

98 99 00 01 02

2002

2001

2000

1999

1998

104,0 280,5 179,4 64,8 -26,6 602,1

115,2 291,8 214,0 38,6 -39,6 620,0

120,1 300,2 190,9 46,3 -37,3 620,2

149,6 366,4 149,0 43,9 -43,4 665,5

160,8 349,9 136,3 35,5 -49,6 632,9

238,9 83,5 107,4 14,1 -81,3 362,6

311,2 83,5 142,2 16,7 -144,6 409,0

293,4 86,1 122,7 18,8 -120,0 401,0

254,1 75,9 101,6 18,1 -94,1 355,6

256,8 100,0 85,2 16,6 -74,8 383,8

5,6 4,7 6,6 0,1 17,0

14,6 3,3 10,0 0,2 28,1

12,5 5,4 10,2 1,4 29,5

13,5 9,7 9,7 0,8 33,7

15,9 6,7 5,3 1,3 29,2

1.376 872 831 199 3.278

1.528 943 985 169 3.625

1.596 831 913 245 3.585

1.824 1.137 798 211 3.970

1.841 1.043 832 170 3.886

221

205

327

389

520

Geografische informatie Netto omzet

Nederland Overig Europa Noord-Amerika Azië en overig Omzet tussen de landen Totaal Totaal activa

Nederland Overig Europa Noord-Amerika Azië Eliminaties Totaal

Investeringen in materiële vaste activa

Nederland Overig Europa Noord-Amerika Azië Totaal Aantal medewerkers

Nederland Overig Europa Noord-Amerika Azië Totaal Aantal inleenkrachten

Gemiddeld

*

Bedrijfsresultaat + resultaat deelnemingen / gemiddeld netto gëinvesteerd vermogen.

45

Beloning bestuurders en commissarissen

De individuele beloning van de leden van de raad van bestuur was in 2002 als volgt: In euro

Periodieke beloning

Resultaatafhankelijke beloning

Totaal

Pensioenkosten

L. de Vries J.C.M. van Dijk* P.H. van der Vorm**

343.641 269.193 140.004

58.785 -

402.426 269.193 140.004

82.839 -

* lid van de raad van bestuur tot 31 augustus 2002 ** lid van de raad van bestuur vanaf 17 augustus 2002

De bezoldiging van de voorzitter van de raad van commissarissen bedroeg e 27.227, die van de vice-voorzitter e 21.554 en die van de leden e 15.882. Aandelenbezit bestuurders en commissarissen

46

In het kader van het aandelenoptieplan zijn aan de heer De Vries 10.000 voorwaardelijke opties toegekend. De heer De Vries hield eind 2002 10.165 aandelen Koninklijke Ten Cate (2001: 9.900) en 39.500 optierechten (2001: 29.500). De heer Van der Vorm hield eind 2002 geen aandelen of optierechten. De leden van de raad van commissarissen hielden eind 2002 eveneens geen aandelen en geen optierechten.

VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS PER 31 DECEMBER 2002 NA WINSTBESTEMMING In miljoenen euro

2002

2001

268,9

236,9

Vaste activa Financiële vaste activa 19

Vlottende activa Vorderingen

Geconsolideerde ondernemingen Deelnemingen en overige vorderingen

0,5

9,8

2,4

3,8

Liquide middelen

2,9

13,6

-

0,1

2,9

13,7

271,8

250,6

47 Totaal vlottende activa Totaal activa

Passiva Eigen vermogen 20 Geplaatst kapitaal 20 Agio 20

Herwaarderingsreserves 20 Reserve ingehouden winst deelnemingen 21 Overige reserves 21 Onverdeeld dividendsaldo 21 Winstuitkeringen 21

48,0 11,0 10,0

47,2 11,8 19,8

18,3 57,6 0,3 7,7

13,1 37,5 0,1 152,9

129,5

3,7

-

Langlopende schulden

100,3

1,8

Kortlopende schulden

14,9

119,3

271,8

250,6

Voorzieningen

Totaal passiva

VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2002

In miljoenen euro 2002

2001

Resultaat uit deelnemingen na belastingen Overige baten en lasten na belastingen

16,9 14,2

-7,4 1,7

Netto resultaat

31,1

-5,7

Toelichting op de vennootschappelijke balans 48 Algemeen

De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de vennootschappelijke jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Geconsolideerde vennootschappen worden gewaardeerd op de netto vermogenswaarde. Aangezien de winst- en verliesrekening over 2002 van de vennootschap is verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening, is volstaan met weergave van een beknopte winst- en verliesrekening in overeenstemming met artikel 402, Boek 2 BW. Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar pagina 33 tot en met 35. 19 Financiële vaste activa

Een overzicht van het verloop van de financiële vaste activa is opgenomen in onderstaande opstelling: Deelnemingen in groepsmaatschappijen

Vorderingen op groepsmaatschappijen

Overige deelnemingen

Overige vorderingen

Totaal mutaties 2002

Totaal mutaties 2001

Stand 1 januari Investeringen Koerswijziging vreemde valuta Verstrekte leningen Aflossing leningen Activering verliescompensatie Resultaat deelnemingen Dividend deelnemingen Overige mutaties

102,5 37,2

134,4

-

-

236,9 37,2

233,7 -

-7,5

-10,5 48,2 -50,7

-0,7

-18,7 48,2 -50,7

7,3 23,2 -16,3

2,8

2,8 15,3 -3,7 1,6

-10,7 -0,2 -0,1

Stand 31 december

141,7

2,8

268,9

236,9

12,3 -2,8

3,0 -0,9 1,6 121,4

3,0

20 Eigen vermogen

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt e 200 mln verdeeld in aandelen van nominaal e 10,en wel: • 7 mln gewone aandelen • 3 mln cumulatieve preferente aandelen A (financieringsprefs) • 10 mln cumulatieve preferente aandelen B (beschermingsprefs). Het geplaatste kapitaal per 31 december 2002 bedraagt 4.798.271 gewone aandelen van nominaal e10,-. Overzicht van het verloop van Aandelenkapitaal, Agio en Herwaarderingsreserve Aandelenkapitaal

Agio

Stand 1 januari Stockdividend Koerswijziging vreemde valuta Aandeel in resultaat deelnemingen Uitbreiding aandelenkapitaal deelneming Ontvangen dividend deelnemingen

47,2 0,8

11,8 -0,8

Stand 31 december

48,0

11,0

Reserve herwaardering koersverschillen deelnemingen

Totaal 2002

Totaal 2001

18,0

1,8

78,8 -

82,1 -

-8,0

-0,2

-8,2

1,5

-1,6

-1,6

-3,9

-

-1,8

-

0,9

69,0

78,8

10,0

-

Overzicht van het verloop van Wettelijke Overige Reserves Ingehouden Overige reserves winst deelnemingen

Stand 1 januari Stockdividend Dividend op aangekochte aandelen Resultaat 2002 Uitgifte ingekochte aandelen t.b.v aandelenspaarplan

13,1

Stand 31 december

18,3

5,2

37,5 1,9 0,1 18,0

Onverdeelde winst

Winstuitkering

Totaal 2002

Totaal 2001

0,1

-

50,7 1,9

58,5 -

0,2

7,7

0,1 31,1

0,2 -8,0

0,1

-

83,9

50,7

0,1 57,6

0,3

7,7

49

Optieregeling

Met ingang van het jaar 2000 kent Koninklijke Ten Cate een herzien aandelenoptieplan voor het management, dat door de raad van commissarissen is vastgesteld. Daarbij is zoveel mogelijk rekening gehouden met de aanbevelingen van VNO-NCW en de Vereniging van Effectenbezitters. In aanmerking voor opties komen leden van de raad van bestuur, de concern- en groepsdirecteuren, alsmede leden van het zogenaamde Ten Cate Team. De opties zijn voorwaardelijk. Indien na drie jaar aan een bepaalde prestatievoorwaarde is voldaan, geven de opties het recht om als dan een aandeel te verwerven tegen de optie-uitoefenprijs. De prestatievoorwaarde is dat de winst per aandeel over de afgelopen drie jaar ten minste moet zijn toegenomen met een percentage gelijk aan de inflatie +3% per jaar. De optie-uitoefenperiode ligt tussen het derde en het zesde jaar na de voorwaardelijke toekenning van de optierechten. De optie-uitoefenprijs is gelijk aan de gemiddelde koers van het aandeel Koninklijke Ten Cate op de Amsterdamse Effectenbeurs gedurende vijf beursdagen na publicatie van de jaarcijfers. Elk toegekend optierecht komt te vervallen bij beëindiging van het dienstverband. In beginsel worden per jaar niet meer dan 1% van het uitstaande aantal aandelen aan opties toegekend.Voor de uitoefening van opties gelden de beperkingen zoals opgelegd in de Wet Toezicht Effectenverkeer. In beginsel zal de onderneming verwatering van de winst per aandeel door toekenning van opties trachten te voorkomen door inkoop van aandelen. Het aantal ingekochte aandelen (102.000 eind 2001) verminderde tot 99.124 door uitgifte van 2.876 aandelen ten behoeve van het aandelenspaarplan voor het personeel.

50

Expiratie opties

In het jaar 2002 expireerde de optieserie uit 1997 (20.000 stuks). Begin 2003 expireerden de series uit 1998 (26.300 stuks) en 2000 (39.650 stuks). Laatstgenoemde serie betrof voorwaardelijke opties die vervielen, omdat niet aan de vooraf bepaalde prestatiewaarde van de stijging van de winst per aandeel werd voldaan. Toekenning opties in 2003

Op 25 februari 2003 bestond het voornemen 20.000 voorwaardelijke opties toe te kennen tegen de gemiddelde beurskoers gedurende vijf beursdagen na publicatie van het jaarresultaat op 26 februari 2003. De verdeling daarvan is als volgt:

leden van de raad van bestuur leden van het Ten Cate Team

25-2-2003

27-2-2002

10.000 10.000

11.875 8.125

20.000

20.000

Overzicht verloop opties in 2002 Verstrekt op

Looptijd tot

Aantal opties

Uitoefenprijs euro

Uitgeoefend/ vervallen t/m 2001

Uitgeoefend in 2002

Vervallen in 2002

Uitstaand 31-12-2002

2-1-1997 2-1-1998 4-1-1999 9-2-2000 19-2-2001 27-2-2002

2-1-2002 2-1-2003 4-1-2004 9-2-2006 19-2-2007 27-2-2008

30.000 29.500 36.000 41.000 40.000 20.000

37,21 39,71 29,10 37,89 33,88 25,66

10.000 3.200 2.950 1.350 750 -

-

20.000 100 1.325

26.300 33.050 39.650 39.150 18.675

196.500

33,89

18.250

-

21.425

156.825

25-2-2003

25-2-2009

20.000 De gewogen gemiddelde uitoefenprijs van de uitstaande opties per 31-12-2002 bedraagt e 33,89.

Overige informatie

De vennootschap heeft een aansprakelijkheidsverklaring conform Artikel 403 Boek 2 Burgerlijk Wetboek afgegeven voor de Nederlandse werkmaatschappijen. Bij de onderneming zijn schadeclaims ingediend voortvloeiende uit de bedrijfsuitoefening. Voorzover nodig zijn hiervoor voorzieningen getroffen. Voorts is tegen Koninklijke Ten Cate nv een schadeclaim ingediend door United Fabrics NV, gevestigd op de Nederlandse Antillen (meerderheidsaandeelhouder in Textielgroep Twenthe NV). De claim is gebaseerd op een uitbestedings- en managementovereenkomst uit 1998 en bedraagt e 56 mln. Op 24 mei 2002 heeft de Rechtbank te Almelo de vordering in zijn geheel afgewezen. Vervolgens heeft United Fabrics hoger beroep aangetekend voor het Gerechtshof in Arnhem. Koninklijke Ten Cate acht deze claim ongegrond en bestrijdt deze. Een specifieke voorziening is derhalve niet getroffen. Garantieverklaringen

De vennootschap heeft ten behoeve van de Nederlandse werkmaatschappijen voor e 0,1mln aan garantieverklaringen afgegeven als zekerheidstelling voor betalingsverplichtingen van deze maatschappijen op balansdatum. Daarnaast is voor e 0,6 mln aan specifieke garanties gesteld voor buitenlandse ondernemingen. 51 Raad van commissarissen

Dr.ir. A.W.Veenman, voorzitter Drs. P.P.A.I. Deiters, vice-voorzitter Drs. C.J.A.J.M. van Gestel Prof.dr. F.A. van Vught Drs.ing. C.W.Versteeg Raad van bestuur

Ir. L. de Vries, voorzitter Drs. P.H. van der Vorm Almelo, 25 februari 2003

TEN CATE ADVANCED COMPONENTS TEN CATE ENBI Goede vooruitgang is geboekt bij het verhogen van het innovatieve vermogen binnen de organisatie. Verreweg het grootste deel van de markt bestaat uit inkjetprinters van minder dan $150 dollar en de trend is dat de prijs verder daalt.Voor Ten Cate Enbi is het een constante uitdaging componenten te vervaardigen en alternatieven te ontwikkelen die de printer, copier of ander apparaat uiteindelijk goedkoper en daardoor meer concurrerend maken. Het komt hierbij niet alleen aan op productinnovatie, maar ook op procesinnovatie. De markt heeft behoefte aan een wereldwijde kwaliteitsleverancier. De organisatorische aanpassingen binnen de groep zijn niet alleen sterk kostengedreven: ze hebben als duidelijke doelstelling het kwaliteitsniveau en de commerciële slagkracht te verhogen. Een leverancier die in partnership met de klant (OEM’s) engineering en kostenreductieprogramma’s tot een goed einde kan brengen, heeft een groot concurrentievoordeel.Vergroting van de organisatorische flexibiliteit staat voor Ten Cate Enbi centraal bij het creëren van een succesvolle toekomst.

OVERIGE GEGEVENS 2002

ACCOUNTANTSVERKLARING

Opdracht

Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2002 van Koninklijke Ten Cate nv te Almelo gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden

Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten.Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening.Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die het bestuur van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel

Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2002 en van het resultaat over 2002 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. Hengelo, 25 februari 2003

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.

53

RAPPORT VAN DE TRUSTEE

Aan houders van 6 3/4% in gewone aandelen Koninklijke Ten Cate nv converteerbare achtergestelde obligaties anno 1992, per 1997/2002 oorspronkelijk groot nominaal e 45.378.021,61 (f 100.000.000,-) ten laste van Koninklijke Ten Cate nv. Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 11 lid 2 van de trustakte van 28 april 1992, brengt ondergetekende rapport uit omtrent haar werkzaamheden in het boekjaar eindigende per 31 december 2002. De trustakte voor de onderhavige obligatielening werd op 29 april 1992 verleden voor notaris N.M.J. Damen te Amsterdam. 54 De conversieprijs per gewoon aandeel van nominaal e 10,- bedroeg e 55,72 (f 122,80) per 29 april 2002. Gedurende het verslagjaar werden geen obligaties ter conversie aangeboden. Op 7 maart 2002 heeft de zesde en laatste uitloting plaatsgevonden, zijnde uitlotingsgroep 02 ad e 7.578.129,61 (f 16.700.000), afgelost per 29 april 2002. Derhalve bedraagt het uitstaande bedrag der lening per 31 december 2002 nihil. Nederlandsche Trust-Maatschappij bv

R.F. Govaerts

Amsterdam, 14 januari 2003

STICHTING PREFERENTE AANDELEN KONINKLIJKE TEN CATE

Tussen de vennootschap en de Stichting Preferente Aandelen Koninklijke Ten Cate is in 1988 een overeenkomst gesloten tot plaatsing van een zodanig aantal preferente aandelen, dat de stichting na het nemen daarvan houdster zal zijn van de helft van het (vergrote) aandelenkapitaal. In 1995 is tussen de vennootschap en de Stichting Preferente Aandelen Koninklijke Ten Cate een optie-overeenkomst gesloten, waarbij aan de stichting een recht is verleend tot het nemen van preferente aandelen, zodanig dat de stichting na het nemen daarvan maximaal houdster is van nagenoeg de helft van het geplaatste (vergrote) kapitaal. Het stichtingsbestuur, dat over de uitoefening van het stemrecht op de preferente aandelen besluit, bestaat uit de volgende leden: Drs. A.G. van Leersum, voorzitter Dr. ir. A.W.Veenman Mr. P. Bakker Schut Mr. K.E.J. Dijk A.Vos Naar het oordeel van de vennootschap en het stichtingsbestuur is de stichting onafhankelijk van de vennootschap als bedoeld in Bijlage X van het fondsenreglement.

55

STATUTAIRE REGELING MET BETREKKING TOT DE WINSTVERDELING

(Artikel 28) Algemeen

Het maatschappelijk kapitaal is verdeeld in gewone aandelen, cumulatief preferente aandelen A (de zogenaamde financieringsprefs) en cumulatief preferente aandelen B (de zogenaamde beschermingsprefs). De aandelen A zijn onderverdeeld in afzonderlijke series. Verkorte weergave statutaire regeling

56

1.a Van de winst wordt, voor zover mogelijk, aan de houders van preferente aandelen B allereerst een dividend uitgekeerd van twee en een half procentpunt boven het gemiddelde over het afgelopen jaar van de door de Europese Centrale Bank vastgestelde herfinancieringsrente. Het dividendpercentage wordt berekend over het gestorte deel van het nominaal bedrag. b Indien en voorzover de winst niet voldoende is voor volledige uitkering als bedoeld onder a. zal het tekort, voorzover mogelijk, worden uitgekeerd ten laste van de uitkeerbare reserves. Indien en voorzover ook de uitkeerbare reserves niet voldoende zijn voor volledige uitkering als bedoeld onder a. zal in volgende jaren geen uitkering plaatsvinden op de preferente aandelen A en op de gewone aandelen zolang het tekort niet volledig is aangezuiverd. c Op de preferente aandelen B vinden geen andere uitkeringen meer plaats dan hiervoor onder a. en b. is bepaald. 2.a Vervolgens wordt, voorzover mogelijk, op de preferente aandelen A een dividend uitgekeerd van na te melden percentage, te berekenen over het bedrag dat op de preferente aandelen A van de betreffende serie is gestort.Het percentage is gelijk aan het rekenkundig gemiddelde van het effectieve rendement op staatsleningen met een (resterende) looptijd van zeven tot acht jaar, eventueel verhoogd met een door de raad van bestuur vastgestelde en door de raad van commissarissen goedgekeurde opslag van ten hoogste twee procent, zulks afhankelijk van de dan geldende marktomstandigheden, welke opslag kan verschillen per serie. b Per één januari van het jaar volgende op het jaar waarin acht jaar na de dag van uitgifte van een serie preferente aandelen A zijn verstreken, en vervolgens telkenmale acht jaar nadien, zal het dividendpercentage van die serie preferente aandelen A worden aangepast aan het effectieve rendement van de hiervoor bedoelde staatsleningen, berekend op de wijze als vermeld, echter met dien verstande dat het vermelde gemiddelde berekend wordt over de laatste vijf beursdagen voorafgaande aan de dag per welke het dividendpercentage wordt aangepast en eventueel verhoogd met een door de raad van bestuur vastgestelde en door de raad van commissarissen goedgekeurde opslag als hiervoor omschreven, welke opslag per serie kan verschillen. c Indien en voorzover de winst niet voldoende is voor volledige uitkering als bedoeld onder a. zal het tekort, voorzover mogelijk, worden uitgekeerd ten laste van de uitkeerbare reserves. Indien en voorzover ook de uitkeerbare reserves niet voldoende zijn voor volledige uitkering als bedoeld onder a. zal in volgende jaren geen uitkering plaatsvinden op de gewone aandelen zolang het tekort niet volledig is aangezuiverd. d Op de preferente aandelen A vinden geen andere uitkeringen meer plaats dan hiervoor onder a. en c. is bepaald. 3 De raad van bestuur heeft, onder goedkeuring van de raad van commissarissen, de bevoegdheid te bepalen welk deel van de winst, na uitkering als hiervoor bedoeld, zal worden gereserveerd. 4 Hetgeen daarna van de winst resteert staat ter beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders. 5 Bij de berekening van de winstverdeling tellen aandelen die de vennootschap in haar kapitaal houdt niet mee.

VOORSTEL WINSTBESTEMMING In miljoenen euro

2002

2001

Netto resultaat

31,1

-5,7

-18,0

11,0

13,1

5,3

-5,2

-3,0

7,9 0,1

2,3 0,2

8,0

2,5

-7,7

-2,4

0,3

0,1

Onder toepassing van artikel 28 lid 4 van de statuten toegevoegd resp. onttrokken aan de overige reserves

Per saldo toegevoegd aan de reserve ingehouden winst bij deelnemingen

Onverdeeld dividendsaldo A°P°

Uitkering 16% respectievelijk 5% dividend voor houders van gewone aandelen ex artikel 28 lid 4 van de statuten Onverdeeld dividendsaldo ultimo jaar, hetgeen naar de betreffende rekening wordt overgebracht

57

TIENJARENOVERZICHT In miljoenen euro, tenzij anders vermeld

2002

2001

2000

Geconsolideerde winst- en verliesrekening Netto omzet

602,1

620,0

620,2

2,4

-6,0

3,2

Totaal bedrijfsopbrengsten

604,5

614,0

623,4

Grond- en hulpstoffen Uitbesteed werk en andere externe kosten Personeelskosten Afschrijvingen en amortisatie Overige bedrijfskosten

289,9 36,4 151,3 24,0 79,0

297,2 37,9 159,1 26,0 78,9

294,4 36,3 160,2 25,2 74,7

Totaal bedrijfslasten

580,6

599,1

590,8

Bedrijfsresultaat Interest

23,9 -12,0

14,9 -12,9

32,6 – 10,6

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen

11,9 1,7

2,0 0,7

22,0 – 3,3

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Aandeel in netto resultaat deelnemingen

13,6 5,4

2,7 3,5

18,7 5,5

Netto groepswinst uit gewone bedrijfsuitoefening Buitengewoon resultaat na belasting

19,0 12,3

6,2 -12,0

24,2 –

Netto groepswinst na buitengewoon resultaat Aandeel van derden

31,3 -0,2

-5,8 0,1

24,2 –

Netto winst

31,1

-5,7

24,2

Dividend Bedrijfsresultaat in % van de omzet Rentabiliteit op eigen vermogen Rentabiliteit op netto geïnvesteerd vermogen

7,7 4,0% 22,0% 9,7%

2,4 2,4% -4,2% 5,9%

9,8 5,3% 17,8% 13,6%

Geconsolideerde balans na winstbestemming Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

12,8 130,5 9,2

14,7 154,3 5,6

151,5 7,5

Totaal vaste activa

152,5

174,6

159,0

Voorraden Vorderingen Effecten en liquide middelen

117,4 89,8 2,9

124,6 109,7 0,1

134,6 107,0 0,4

Totaal vlottende activa

210,1

234,4

242,0

Totaal activa

362,6

409,0

401,0

Eigen vermogen* Aandeel van derden

152,9 0,2

129,5 0,1

140,6 0,4

Groepsvermogen Egalisatierekening investeringspremies Voorzieningen Langlopende schulden Banken en kortlopende leningen Overige kortlopende schulden

153,1 15,1 107,0 8,9 78,5

129,6 14,4 77,7 99,7 87,6

141,0 – 11,2 83,1 67,4 98,3

Totaal passiva

362,6

409,0

401,0

Garantievermogen/totaal vermogen

42%

32%

37%

Acquisities c.q. (de)consolidaties Investeringen in materiële vaste activa Afschrijvingen en amortisatie Cash flow

1,4 17,0 24,0 57,5

23,6 28,1 26,0 27,7

14,8 29,5 25,2 49,4

Aantal mensjaren ultimo

3.278

3.625

3.585

Aantal uitstaande aandelen (x 1.000) Maximale toename uit conversie

4.798 -

4.718 192

4.718 300

Netto winst per aandeel van e 10,– Dividend per aandeel Slotkoers

6,52 1,60 25,00

-1,22 0,50 26,00

5,20 2,09 32,90

Mutaties voorraden gereed product en goederen in bewerking

58

*

Met ingang van 2002 eigen vermogen inclusief te betalen dividend.

1999

1998

1997

1996

1995

1994

1993

665,5

632,9

620,8

645,2

607,0

503,5

492,7

– 9,6

– 5,2

8,9

0,5

7,1

6,2

– 3,7

655,9

627,7

629,7

645,7

614,1

509,7

489,0

279,8 48,6 165,5 30,1 91,0

276,0 44,8 159,2 27,9 85,3

279,0 51,4 153,4 27,5 81,5

295,0 44,2 157,3 31,4 81,8

288,2 42,2 152,5 30,3 73,9

226,4 37,0 127,6 27,0 68,3

207,4 33,6 133,6 26,3 66,1

615,0

593,2

592,8

609,7

587,1

486,3

467,0

40,9 – 10,2

34,5 – 9,7

36,9 – 10,1

36,0 – 12,0

27,0 – 12,0

23,4 – 7,3

22,0 – 8,7

30,7 – 9,0

24,8 – 8,4

26,8 – 9,1

24,0 – 9,2

15,0 – 4,6

16,1 – 5,0

13,3 – 4,2

21,7 – 0,1

16,4 0,7

17,7 0,6

14,8 – 0,2

10,4 1,8

11,1 2,6

9,1 2,6

21,6 –

17,1 – 59,0

18,3 – 4,5

14,6 – 2,5

12,2 – 3,2

13,7 – 6,8

11,7 – 7,2

21,6 –

– 41,9 – 0,1

13,8 –

12,1 1,6

9,0 0,3

6,9 –

4,5 0,1

21,6

– 42,0

13,8

13,7

9,3

6,9

4,6

8,6 6,1% 16,9% 13,5%

6,2 5,4% – 27,8% 11,5%

6,4 6,0% 8,0% 11,3%

5,9 5,6% 8,5% 9,9%

4,6 4,5% 5,9% 8,5%

3,8 4,6% 4,3% 8,5%

3,7 4,5% 2,9% 8,2%

143,6 3,4

157,1 2,9

162,1 24,9

184,8 10,8

176,9 8,3

158,1 35,3

165,8 20,5

147,0

160,0

187,0

195,6

185,2

193,4

186,3

112,0 96,2 0,4

116,1 107,2 0,5

117,9 108,2 0,3

116,2 124,9 0,8

114,7 130,9 1,1

85,8 101,5 0,3

86,2 87,5 1,4

208,6

223,8

226,4

241,9

246,7

187,6

175,1

355,6

383,8

413,4

437,5

431,9

381,0

361,4

130,5 0,1

125,0 –

176,5 0,1

165,7 11,6

156,4 13,8

159,6 0,1

159,2 0,1

130,6 – 11,3 92,6 25,1 96,0

125,0 – 9,2 106,5 42,6 100,5

176,6 – 9,9 94,1 49,5 83,3

177,3 1,3 14,2 100,6 62,6 81,5

170,2 1,9 18,1 114,8 62,9 64,0

159,7 1,9 21,3 103,0 26,9 68,2

159,3 3,0 18,7 107,3 11,8 61,3

355,6

383,8

413,4

437,5

431,9

381,0

361,4

41%

38%

50%

49%

50%

54%

57%

34,6 33,7 30,1 51,7

0,5 29,2 27,9 – 14,1

11,1 29,8 27,5 41,3

8,9 26,4 31,4 45,2

13,9 40,5 30,3 39,6

4,8 30,0 27,0 33,9

– 30,2 26,3 30,9

3.970

3.886

3.848

4.733

4.780

3.806

4.032

4.523 429

4.523 574

4.433 734

4.321 891

4.242 868

4.157 852

4.065 845

4,78 1,91 37,50

– 9,34 1,36 29,04

3,13 1,45 39,71

3,19 1,36 37,57

2,21 1,09 30,72

1,66 0,91 35,85

1,15 0,91 43,65

59

WERKMAATSCHAPPIJEN EN DEELNEMINGEN PER 31 DECEMBER 2002

60

TECHNICAL TEXTILES Ten Cate Advanced Textiles Ten Cate Advanced Textiles bv

Nijverdal

Ten Cate Protect bv Weefsels voor werk-, beroepsen veiligheidskleding Ten Cate Technical Fabrics bv Tent- en zonweringsdoek Ten Cate Advanced Weaving Weefsels voor tent- en beschermend doek Ten Cate Advanced Spinning bv Hoogwaardige garens

Nijverdal

Nijverdal

Ten Cate Industrial Fabrics Ten Cate Nicolon bv Geotextiel, weefsels voor land- en tuinbouw en civiele bouw

Almelo

Ten Cate Nicolon USA Geotextiel, weefsels voor de recreatie-en de agrarische markt.

Atlanta, Georgia,VS

Ten Cate Nicolon Asia Verkoopkantoor

Kuala Lumpur, Maleisië

Nijverdal

Nijverdal Ten Cate Grass Fibres

Ten Cate Advanced Composites bv Nijverdal Componenten voor de vliegtuigbouw; Antiballistische materialen Bryte Technologies inc San José, Californië,VS Componenten voor de lucht- en ruimtevaart Ares Protection sas Vienne, Frankrijk Antiballistische materialen Ten Cate Permess bv Tussenvoeringen voor de confectie-industrie Ten Cate Permess UK ltd Ten Cate Permess Italia spa Ten Cate Permess Interlinings Hong Kong ltd Verkoopkantoren Ten Cate Permess Xishan Verkoop en productie van tussenvoeringen Multistiq International Coating bv Zelf- en thermoklevende etiketten

Ten Cate Thiolon bv Nijverdal Polyloom Corporation of America Dayton,Tennessee,VS Nymplex bv Nijmegen Kunstgrasvezels Ten Cate Thiobac bv Backing voor tapijt en kunstgras

Nijverdal

Goor

Prudhoe, Engeland Empoli, Italië Hong Kong, China

Xishan, China

Goor

De in dit overzicht genoemde werkmaatschappijen zijn geconsolideerd in de jaarrekening opgenomen, m.u.v. de bedrijven die als niet geconsolideerd staan aangegeven. Enkele in het totaalbeeld van ondergeschikt belang zijnde participaties zijn in nevenstaand overzicht buiten beschouwing gelaten, conform artikel 379 lid 3 boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Het deelnemingspercentage bedraagt 100, tenzij anders vermeld.