Jaarverslag 2006
2
Jaarverslag Wovesto Vastgesteld door de directeur/bestuurder met goedkeuring van de Raad van Toezicht en de Ledenvergadering op 12 juni 2007. Sint-Oedenrode, juni 2007
3
4
Voorwoord Het maatschappelijk ondernemerschap van corporaties ontwikkelt zich in hoog tempo. Wovesto voelt lokaal ook de druk van wat men de vermaatschappelijking van de corporatie zou kunnen noemen. Wij zijn het dan ook ‘aan onze stand verplicht’ om vanuit onze visie en missie een bijdrage te leveren aan het beroep, dat de lokale samenleving op ons doet. We zijn in dit opzicht een zelfstandige maatschappelijke organisatie. Die zelfstandigheid brengt met zich mee dat wij keuzes maken en prioriteiten stellen in de projecten en onderwerpen waar Wovesto een bijdrage levert aan het verbeteren van de leefbaarheid in de gemeente Sint-Oedenrode. Over die keuzes, die we zo veel als mogelijk in overleg met belanghebbers maken, leggen we verantwoording af in dit jaarverslag. Wij vertrouwen erop, dat u als lezer door de opzet en inhoud van het jaarverslag een goed beeld krijgt van de activiteiten in 2006. Dat u onze visie deelt en vanuit uw betrokkenheid ook een oordeel vormt over onze prestaties. Graag staan wij open voor uw opmerkingen. Nieuwe prioriteiten op het terrein van ‘ wonen, welzijn en zorg’ zien wij graag tegemoet.
5
6
Inhoud 1. Kengetallen
8
2. Raad van Toezicht
10
3. Directeur/bestuurder
15
4. Volkshuisvestelijk verslag
17
5. Financiële positie
40
6. Verbindingen
42
7. Jaarrekening 2006
44
8. Colofon
66
7
1. Kengetallen
2006
2005
2004
2003
2002
1.237
1.096
1.096
1.091
1.110
1
0
1
1
1
Garages
52
52
52
52
52
Parkeerplaatsen
80
0
0
0
0
8
8
8
8
8
76
151
0
0
0
1.307
1.157
1.152
1.171
Gegevens vastgoed Aantal verhuureenheden in exploitatie: Woningen/woongebouwen Bedrijfspanden *
Woonwagens/standplaatsen * Woningen in aanbouw Totaal
1.454 * aangepast ten opzichte van 2005 (werden voorheen niet benoemd) Mutaties in het woningbezit Aantal gesloopt
1
2
0
19
2
Aantal samengevoegd
1
0
0
0
0
Aantal verkocht
4
0
0
0
0
Aantal gekocht
1
2
5
0
0
146
0
0
0
0
1365
1.242
1.193
1.109
1.041
Aantal nieuwbouw Het verhuren van woningen Aantal ingeschreven woningzoekenden Aantal mutaties Mutatiegraad in% Acceptatiegraad in%
83
88
87
66
50
6,7%
8,0%
7,9%
6,0%
4,5%
65%
64%
71%
73%
70%
5.827
5.070
4.881
4.701
4.562
17
5
8
40
34
In duizenden euro’s:
Huren en vergoedingen Huurderving Huurachterstand (huurdebiteuren)
19
11
10
15
14
Huurderving in%
0,29%
0,10%
0,16%
0,84%
0,74%
Huurachterstand zittende huurders in%
0,33%
0,22%
0,20%
0,32%
0,30%
Gemiddelde huurverhoging per 1-7
2,50%
1,60%
2,90%
3,40%
3,10%
Kwaliteit Per woning: Klachtenonderhoud (gemiddeld)
79,90
65,16
77,95
84,83
89,38
Mutatieonderhoud (per mutatie)
591,40
595,93
695,97
596,90
608,29
Technisch beheer (gemiddeld)
89,18
86,68
98,00
83,88
76,26
CV – Onderhoud ketels
49,63
51,18
48,59
47,30
46,12
8
2006
2005
2004
2003
2002
150
150
150
150
150
4.837
4.518
4.354
4.183
4.030
Prijs/kwaliteitsverhouding Gemiddeld aantal punten WWS (/woning) Gemiddelde huurprijs (in euro/woning/jaar)
Financiële continuïteit Liquiditeit
0,36
0,63
1,80
3,00
1,10
22,1%
14,3%
-69,3%
-58,3%
4,8%
Rentabiliteit vreemd vermogen**
4,4%
4,3%
5,7%
5,9%
6,7%
Rentabiliteit totaal vermogen**
6,4%
5,3%
-0,1%
1,4%
10,1%
Eigen vermogen (/VHE)
5.564
5.203
4.460
2.079
3.666
Financiële baten en lasten (/VHE)
1.648
1.701
1.704
1.665
1.589
7.663
5.503
4.978
5.100
4.610
775
710
622
932
576
53.712
35.986
37.053
37.051
37.601
Rentabiliteit eigen vermogen**
** op basis van vermogen ultimo periode
Balans en winst- en verliesrekening
In duizenden euro’s:
Totaal opbrengsten Overige bedrijfslasten Stichtingskosten in exploitatie Financiële vaste activa
5.300
5.441
5.573
5.651
5.868
54.764
47.805
42.033
42.966
34.201
7.667
5.952
5.099
2.153*
4.207
203
153
163
154
147
1.693
853
2.531-
2.053-*
198
Aantal medewerkers in dienst per 31 dec.
19
19
17
17
18
Aantal formatieplaatsen (fte)
15
13
12
13
13
Aantal formatieplaatsen per 1000 VHE
11
11
10
11
11
Leningen (exclusief kortlopend) Algemene bedrijfsreserve Waarborgsommen Jaarresultaat * Aangepast ten opzichte van 2003 (stelselwijziging)
Personeel
9
2. De Raad van Toezicht Algemeen
Raad van Toezicht De Raad van Toezicht ziet toe op het beleid van het Bestuur en de algemene gang van zaken bij Wovesto en de aan Wovesto verbonden rechtspersonen en vennootschappen. Indirect houdt zij ook toezicht op dochterbedrijven en nevenstichtingen. Doel van het toezicht De Raad beoordeelt of Wovesto voldoet aan haar maatschappelijke taak om voldoende betaalbare huisvesting te bieden aan de doelgroep van beleid. Om deze taak te kunnen realiseren, is continuïteit van de onderneming vereist. De Raad houdt daarom ook expliciet toezicht op het financiële beleid en de financiële resultaten. De Raad laat zich regelmatig door het Bestuur en management informeren over de doelen van Wovesto en de behaalde resultaten. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Raad van Toezicht zijn omschreven in de statuten. De kracht van de Raad is, dat zij geen specifiek belang dient, onafhankelijk is en naar de samenhang kan kijken. Daarom kan de Raad als onafhankelijk adviseur functioneren en tegelijkertijd integraal toezicht uitoefenen. De Raad van Toezicht was in 2006 als volgt samengesteld:
Samenstelling van de Raad van Toezicht
Voorzitter De heer M. Wijnakkker (1951) Sinds 1988 lid van de Raad van Toezicht. Adjunct directeur Leer- en innovatiecentrum Avans Hogeschool Breda/Tilburg/’s-Hertogenbosch en docent MER op Avans Hogeschool ‘s-Hertogenbosch. Relevante nevenfunctie: Voorzitter Gemengd Koor Sint-Oedenrode. De heer J. Smulders (1944) Sinds 1980 lid van de Raad van Toezicht. Relevante nevenfuncties: Voorzitter en lid van de Stichting Beheer Woningen Sint-Oedenrode, lid van het bestuur van de Stichting Fonds Sociale Volkshuisvesting, vice-voorzitter van Stichting Pensioenfonds H. Desseaux N.V. en voorzitter van Stichting Pensioenbelang Bergoss. De heer F. Jongbloets (1946) Sinds 1977 lid van de Raad van Toezicht. Relevante nevenfuncties: Penningmeester van de Stichting Beheer Woningen Sint-Oedenrode, reservelid van het bestuur van de Stichting Fonds Sociale Volkshuisvesting Sint-Oedenrode. Mevrouw W. van Iperen (1934) Sinds 1988 lid van de Raad van Toezicht.
10
De heer J. Wijn (1940) Sinds 1991 lid van de Raad van Toezicht. Relevante nevenfuncties: Bestuurslid VVV/VTR-Sint-Oedenrode, bestuurslid bij Katholieke Bond voor Ouderen, penningmeester bij Vrienden Senioren Orkest Dommelvolk en lid van de Jaarmarktcommissie. De heer H. van Kruijsdijk (1949) Sinds 1988 lid van de Raad van Toezicht. Notaris. Relevante nevenfuncties: Penningmeester van Stichting Validen voor niet validen te Schijndel, voorzitter van Stichting Ouderenhuisvesting Odendael Sint-Oedenrode. De heer H.J.A. Vagevuur (1941) Sinds 2000 lid van de Raad van Toezicht. Voormalig hoofd Sociale Zaken Gemeente Sint-Oedenrode. Relevante nevenfuncties: Voorzitter Brabant Band, voorzitter Katholieke Bond voor Ouderen en bestuurslid Stichting Ouderenhuisvesting Odendael. Rooster van aftreden In overeenstemming met de statuten worden leden van de Raad van Toezicht benoemd voor een periode van vier jaar. Herbenoeming is mogelijk. Naam
Jaar van benoeming
Huidige termijn
Jaar van aftreden
Dhr. M. Wijnakker
1988
Vijfde
2007
Dhr. J. Smulders
1980
Zevende
2008
Dhr. F. Jongbloets
1977
Negende
2007
Mevr. W. van Iperen
1988
Vijfde
2008
Dhr. J. Wijn
1991
Vierde
2007
Dhr. H. van Kruijsdijk
1988
Vijfde
2008
Dhr. H.J.A. Vagevuur
2000
Tweede
2008
Tabel 1; Rooster van aftreden van de leden van de Raad van Toezicht
Na de invoering van het tweelagen bestuursmodel heeft Wovesto een Raad van Toezicht bestaande uit voormalige leden van Bestuur en Raad van Toezicht. Hoewel de Commissie Glasz* anders adviseert, is gekozen voor een start met voormalige bestuursleden. Dit is gebeurd vanuit de overweging, dat in de overgang naar een andere bestuursstructuur de bestuurlijke continuïteit op deze wijze het beste gewaarborgd wordt. Tevens ziet de Raad van Toezicht het als haar taak, als onderdeel van deze overgangssituatie, om de statutaire bepalingen met betrekking tot bestuurlijk functioneren uit te (laten) werken in reglementen. Honorering De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen jaarlijkse vergoeding. De Raad meent dat gezien de omvang van de organisatie, alsmede de visie op de lokale betrokkenheid, een beloning niet passend is. * In mei 1998 is een rapport van de Commissie Glasz verschenen: Naar professioneel toezicht.
Advies van de commissie Intern Toezicht Woningcorporaties, uitgebracht in opdracht van Aedes vereniging van woningcorporaties.
11
Toezicht
Evaluatie In 2006 is het functioneren van de Raad van Toezicht geëvalueerd. Tijdens deze evaluatie is aan de orde gekomen hoe de Raad van Toezicht verantwoording af zou kunnen leggen aan de belanghouders. De Raad concludeert, dat de maatschappelijke verantwoording impliciet is ingebakken in de verenigingsstructuur, omdat er bewust mensen gezocht worden, die nauw betrokken zijn bij de Rooise samenleving. Door deze manier van werven is de maatschappelijke verankering van de Raad gewaarborgd. In het jaarverslag van Wovesto legt de Raad publieke verantwoording af over de wijze, waarop ze haar taak uitvoert evenals tijdens de twee ledenvergaderingen, waar respectievelijk het jaarverslag, begroting en het beleidsplan staan geagendeerd. Controlcyclus De Raad van Toezicht maakt jaarlijks prestatieafspraken met de directeur/bestuurder over de te behalen resultaten. De beoordelingscommissie, bestaande uit de voorzitter en een lid van de Raad van Toezicht, bespreken iedere twee à drie maanden de voortgang. In december 2006 is er een beoordelingsgesprek met de directeur/bestuurder gevoerd over de gestelde doelstellingen in 2006 en verwachte prestaties in 2007. In de controlcyclus heeft de Raad van Toezicht in 2006 op verschillende momenten deelgenomen: • In januari heeft de Raad van Toezicht de kaders van het strategisch voorraadbeleid 2007 goedgekeurd en de directie de vrijheid gegeven om binnen deze kaders te handelen. • In mei bij de goedkeuring van jaarrekeningen en jaarverslagen 2005. Hierbij is de externe accountant aanwezig geweest. • In juni bij de afrondende discussie over ontwikkelingen van de strategie zoals vastgelegd in het ondernemingsplan 2006-2010. • In november bij de goedkeuring van de begroting en de jaarplannen. Daarnaast heeft de Raad tijdig kennis genomen van de kwartaalrapportages en hierover van gedachten gewisseld met de directie. Bij de goedkeuring van de begrotingen en jaarplannen bespreekt de Raad de relatie tussen de maatschappelijke taak van Wovesto en haar bedrijfseconomische prestaties. De Raad kijkt, welke risico’s de strategie van Wovesto met zich meebrengt en hoe deze beheerst worden, wat de gevolgen op korte en lange termijn zijn voor het bezit en hoe de financiering wordt geregeld. Besluiten over aan- en verkoop De Raad heeft overeenkomstig de statuten de besluiten van de directeur/bestuurder over aankoop en financiering van nieuwe projecten beoordeeld en goedgekeurd. In de loop van het jaar heeft de Raad toestemming verleend voor de verkoop van vier woningen. In november 2006 heeft de Raad van Toezicht de verkoop van 0-5 woningen in 2007 ter versterking van de financiële positie goedgekeurd. Tevens heeft zij toestemming verleend voor de aankoop van één pand voor (toekomstige) herontwikkelingsdoeleinden.
12
Interne bedrijfsvoering De Raad is betrokken geweest bij het aantrekken van de heer Kluijtmans als manager Financiën en control. Raamovereenkomst met Welstaete De Raad van Toezicht heeft goedkeuring verleend aan het sluiten van een raamovereenkomst met Stichting Welstaete. Het streven is om gezamenlijk in de nabije toekomst nieuwe projecten voor wonen, zorg en welzijn te ontwikkelen. Vennootschapsbelasting Volgens het belastingplan 2006 vervalt per 1 januari 2006 de integrale vrijstelling van vennootschapsbelasting voor corporaties voor een belangrijk deel. De Raad van Toezicht gaat akkoord met het ondertekenen van de vaststellingsovereenkomst (VSO). De VSO voorziet in een collectieve afspraak tussen de sector en de belastingsdienst over het administratief inrichten van de belaste activiteiten (vpb). In 2007 neemt Wovesto een besluit deze activiteiten juridisch dan wel administratief (binnen de huidige organisatie) te splitsen. Woonruimteverdeling De Raad van Toezicht onderschrijft de plannen om de woonruimteverdeling voor de klant transparanter te maken. Tevens heeft zij ingestemd om de uitvoering van de woningtoewijzing geheel bij de organisatie te leggen en de WTC (woningtoewijzingcommissie) op te heffen. In de nieuwe werkwijze, die op 1 maart 2007 in werking is getreden, wordt het toezicht op de woonruimteverdeling expliciet een taak van de Raad van Toezicht. Bewonersparticipatie Periodiek contact met huurderorganisaties is een goede bron van informatie voor de corporatie. De Raad van Toezicht wil, binnen haar mogelijkheden, graag een bijdrage leveren aan het optimaliseren van het contact huurders en woningzoekenden met Wovesto. Om deze reden is de Raad voltallig aanwezig op de twee ledenvergaderingen. Tevens geeft zij relevante signalen van individuen en organisaties door aan de directeur/bestuurder. Heidag De jaarlijkse heidag vond plaats op 27 november 2006. Het programma was onderverdeeld in de volgende drie delen; Corporate Governance, evaluatie van het functioneren van de Raad van Toezicht en een discussie over actuele thema’s en onderwerpen. Uit de evaluatie komt naar voren dat de Raad in 2006 goed heeft gefunctioneerd. In 2007 wordt een huishoudelijk reglement opgesteld. Als onderdeel van het reglement worden er functieprofielen voor de Raad van Toezicht opgesteld.
13
Tot slot
De rol van de toezichthouder is bescheiden en vindt plaats achter de schermen. Vooral vanwege de eis van onafhankelijkheid en het maatschappelijke belang van het werk van Wovesto, vindt de Raad van Toezicht het belangrijk om over haar taken verantwoording af te leggen. De Raad dankt alle medewerkers van Wovesto voor hun positieve inzet in 2006. Sint-Oedenrode, juni 2007 M. Wijnakker, voorzitter
14
3. Directeur Verslag van de directeur/ bestuurder
Zo transparant mogelijk Wovesto is een vereniging met een eenhoofdig bestuur en een Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht houdt toezicht op bestuur en management. Wovesto ziet zichzelf als een maatschappelijke onderneming met een groot aantal belanghouders. Voor deze belanghouders wil Wovesto zo transparant mogelijk zijn. Nadat in 2004 Wovesto het tweelagen bestuursmodel heeft ingevoerd, heeft het onderwerp ondernemingsbestuur (corporate governance) de aandacht van zowel de directeur/bestuurder als de Raad van Toezicht. Na de formele statutenwijziging in 2005 is het (leren) werken binnen deze nieuwe structuur een regelmatig terugkerend onderwerp tijdens vergaderingen en evaluatiedagen. Wovesto is lid van Aedes en onderschrijft daarmee de Aedescode en gaat de Corporate Governance code toepassen vanuit het principe: pas toe of leg uit. In 2007 worden de reglementen voor Wovesto uitgewerkt volgens de principes van de Corporate Governance. Daarbij zal het functioneren van de leden (huurders/woningzoekenden)-organisatie bijzondere aandacht krijgen. Omdat Wovesto een vereniging is, worden de leden goed geïnformeerd over het te voeren beleid. Over finale beslissingen heeft de ledenvergadering het laatste woord. Bij de ontwikkeling van het ondernemingsplan zijn de leden nadrukkelijk uitgenodigd om middels rondetafelgesprekken een bijdrage te leveren. Midden in de samenleving De directie en het management van Wovesto hebben zich tijdens een aantal sessies beraden over de toekomst van de vereniging en een visie ontwikkeld op de positie, de rol en het functioneren van Wovesto. Deze visie is vervolgens tijdens een aantal rondetafelgesprekken getoetst aan de ideeën en opvattingen van de Raad van Toezicht, de huurders en andere belanghebbenden. Dit heeft geresulteerd in het ondernemingsplan met als titel ‘Midden in de samenleving’. Hierin staat de volgende visie centraal: Waar het gaat om het voorzien in passende en kwalitatief goede huisvesting, richten wij ons in principe op alle doelgroepen, maar in het bijzonder op diegenen, die daarvoor om uiteenlopende redenen niet voor zichzelf kunnen zorgen. In samenhang daarmee willen wij een actieve bijdrage leveren aan de leefbaarheid van wijken en kernen. Gelet op de toenemende vergrijzing en de wens van steeds meer ouderen om zelfstandig in hun vertrouwde omgeving te blijven wonen, willen wij deze ontwikkeling faciliteren. Daarvoor willen wij in de wijken en kernen (fysieke) steunpunten voor ouderen creëren, al dan niet als onderdeel van multifunctionele gebouwen/wijksteunpunten, waarin ook andere functies en activiteiten onderdak kunnen vinden.
15
Organisatie op de kaart Ons ondernemingsplan hebben we gepresenteerd in de vorm van een landkaart. De wegen op de kaart symboliseren de routes, die we hebben uitgezet en de verbindingen met organisaties. De relatie tussen wonen, zorg en welzijn staat hierbij centraal, evenals het tot stand brengen van de samenwerking met en de afstemming tussen partijen, die op deze terreinen actief zijn. Op basis van diezelfde relatie gaat Wovesto haar strategisch voorraadbeheer vormgeven, waarbij op verantwoorde wijze blijvend wordt voorzien in uiteenlopende woonvormen binnen het (sociale) huursegment, maar ook in andere segmenten. De benadering vanuit de woonconsument staat daarbij centraal. De medewerkers vervullen een belangrijke rol in de realisatie van de activiteitenplannen. Daartoe heeft Wovesto een personeelsontwikkelingsplan uitgewerkt, waarbij het persoonlijk functioneren en het optimaal samenwerken ten dienste van de klant centraal staan. Met de in dit jaarverslag opgenomen ontwikkelingen geven we u een inkijk in en uitvoerige toelichting op de activiteiten van 2006 en in de financiële positie. Daaruit kunt u aflezen, dat Wovesto streeft een maatschappelijke onderneming te zijn. Door samenwerking met klanten en organisaties dragen we bij aan de versterking van de leefbaarheid. In het bijzonder hebben we daarbij oog voor de minder draagkrachtige huurder en woningzoekende. Deze onderwerpen brengen we graag naar voren, omdat Wovesto een organisatie is met een sterk sociaal karakter, midden in de samenleving. Ik vertrouw er op dat dit jaarverslag u de gewenste informatie geeft. Voor zover dit vanuit het perspectief van maatschappelijke betrokkenheid en leefbaarheid te motiveren en te verantwoorden is, willen wij ons ook toeleggen op het bouwen en beheren van andere huisvestingsvormen dan woningen en woongebouwen. Deze visie verwoordt de drijfveer, waardoor Wovesto zich laat leiden, en omvat feitelijk de hoofddoelstelling van beleid waarvan alle andere doelstellingen zijn afgeleid. In het verlengde hiervan zien wij voor onszelf de volgende missie: Het opereren als maatschappelijke onderneming, die voorziet in passende en kwalitatief goede (huur)woningen voor uiteenlopende categorieën van woonconsumenten en die op basis van haar maatschappelijke betrokkenheid en in overleg en samenwerking met derden een bijdrage levert aan het welzijn en de leefbaarheid van de wijken en kernen in de gemeente. Samengevat: Midden in de samenleving.
Bestuursverklaring
Het bestuur verklaart dat alle uitgaven gedurende 2006 zijn gedaan in het belang van de volkshuisvesting. Sint-Oedenrode, juni 2007 L.A.M. Overmars Directeur/bestuurder
16
4. Volkshuisvesting Woningen
Type woningen Wovesto heeft momenteel 1237 woningen in bezit. Deze zijn verdeeld over eengezinswoningen, appartementen, seniorenwoningen en jongerenwoningen. Het aandeel eengezinswoningen is het grootst, namelijk 68%.
1000
841
500
Eengezinswoning Appartement
284
79
Seniorenwoning
33
0
Jongerenwoning
Figuur 1; Type woningen Wovesto
De woningvoorraad varieert van 17% goedkope woningen (tot €339,08), 74% betaalbare woningen (van €339,08 tot €485,33 ), 4% middeldure woningen (van €485,33 tot €520,12), 4% dure woningen (€520,12 tot €615,01) en 1% geliberaliseerde woningen (vanaf €615,01). Eind 2005 was 85% van de woningen betaalbaar (en goedkoop), tegenover ruim 91% betaalbare (en goedkope) woningen eind 2006. Stijging van de huurprijsgrenzen en toevoeging van nieuw bezit geven in totaal een relatieve toename van betaalbare (en goedkope) woningen.
918
1000 800
Goedkoop
600
Betaalbaar
400 200
Middelduur
205
54
0
43
17
Duur Geliberaliseerd
Figuur 2; Woningvoorraad Wovesto
Woningzoekenden en toewijzingen
Woningtoewijzingen nieuwbouw In het jaar 2006 zijn er veel mutaties geweest bij Wovesto. Dit had met name te maken met het feit dat er diverse nieuwbouwprojecten opgeleverd werden. In totaal werden er 146 huurwoningen opgeleverd, te weten; Merodestraat: 16 appartementen, Grote Doelenlaan: 20 appartementen, Deken van Erpstraat: 90 appartementen en in Heikant: 12 woningen en 8 appartementen. Woningtoewijzingen bestaande bouw Daarnaast zijn er ook 83 bestaande woningen toegewezen. 65% van deze woningen werden de 1e keer geaccepteerd, de overige 35% werd de 2e of 3e keer geaccepteerd. De wachttijd voor bestaande woningen is gemiddeld 3 jaar.
17
13
14
11
12
11 9
10 8 6
6
4
7
6 4
3
2
2
10
1
0 Aantal mutaties per wijk Boskant Olland
Cathalijne Haverland
Centrum Heikant
Dommelrode Kienehoef
Nijnsel
Eerschot
Vogelenzang
Kinderbos
Figuur 3: Aantal mutaties per wijk
Aantal woningzoekenden Per 31 december 2006 waren er 1365 woningzoekenden. Voorheen waren er 281 actief woningzoekend. Het betreft met name alleenstaanden, senioren en starters. In totaal waren er 286 nieuwe inschrijvingen, er werden 158 woningzoekenden uitgeschreven. Overlast In totaal zijn er 40 meldingen van overlast geweest. Deze meldingen kunnen onderverdeeld worden in 3 categorieën, tuin, geluid en overig. In de onderstaande figuur zijn het aantal meldingen verdeeld over de wijken weergegeven. In het vierde kwartaal is extra aandacht besteed aan signalering door een actievere opstelling door eigen medewerkers, de buitendienst en politie, voor overlastgevallen geweest. Wovesto is bezig met het opstellen van een signaleringsoverleg met gemeente, politie en maatschappelijke instellingen. 12
10
10 7
8
6
6 4 2
1
2
3
4
3
2
1
1
0 Overlast per wijk Boskant Nijnsel
Cathalijne Haverland
Centrum Kienehoef
Olland
Vogelenzang
Kinderbos
Dommelrode Eerschot
Figuur 4; Overlast per wijk
18
Routekaart
Het ondernemingsplan 2006-2010 is gepresenteerd in de vorm van een landkaart. De wegen op de kaart symboliseren de routes die we hebben uitgezet en de verbindingen met de verschillende organisaties. Door deze routes door de wijken te volgen, worden verbindingen en gevoerd beleid verduidelijkt.
Figuur 5: Wijkkaart Sint-Oedenrode met de verschillende wijken
Armenhoef en Cathalijne
Tussen het centrum en de Dommel in liggen twee relatief kleine wijken. Dit zijn de wijken Armenhoef en Cathalijne.
Armenhoef
De wijk Armenhoef ligt tegen het centrum aan en is gebouwd in 1960 -1975. De wijk wordt gekenmerkt door de centrale plaats in SintOedenrode. Het woningaanbod bestaat uit 25 eengezinswoningen.
Kengetallen
Type woningen Armenhoef 30
25 Eengezinswoning
20
Appartement
10 0
0
0
0
Seniorenwoning Jongerenwoning
Figuur 6; Type woningen Armenhoef Woningen aan de van Homberghlaan
19
Samenwerking
Ambulancetransport In de wijk Armenhoef is er het buurtinitiatief vervoer naar de huisartsenpost Veghel in het weekeinde voor buurtbewoners, door buurtbewoners. Het initiatief loopt goed en er zijn plannen om dit concept van praktische burenzorg in andere wijken op te gaan starten. Wovesto ondersteunt dit initiatief met vergaderaccommodatie en kantoorbenodigdheden.
Verkoopbeleid
Verkoop woningen Het beleid van Wovesto is dat er geen huurwoningen verkocht worden. Een uitzondering op dit beleid vormt de zogenaamde strategische verkoop van enkele woningen bij mutatie per jaar. Dit ter verbetering van het vermogen en om de onrendabele top bij de grote nieuwbouwinvesteringen te kunnen financieren zijn er vier woningen verkocht. De verkoop van de woningen word uitgevoerd door een lokaal makelaarskantoor en de woningen zijn verkocht tegen marktconforme prijzen. In de wijk Armenhoef zijn twee woningen verkocht, de overige twee woningen zijn verkocht in de wijken Kienehoef en Boskant.
Cathalijne
De wijk Cathalijne is een kleine, zeer groene wijk gelegen aan de Dommel naast het Centrum van Sint-Oedenrode. Het woningaanbod bestaat uit een woonwagencentrum, eengezinswoningen en seniorenwoningen.
Kengetallen
Type woningen Cathalijne
30
25
20
Eengezinswoning
14
Appartement Seniorenwoning
10 0
0
0
Jongerenwoning
Woningen aan de Rogge
Figuur 7; Type woningen Cathalijne
Bijzondere doelgroepen
Bijzondere doelgroepen Wovesto besteedt zorg aan het huisvesten van bijzondere doelgroepen, zoals bijvoorbeeld woonwagenbewoners, statushouders, urgenten, uitgezette huishoudens en kwetsbare mensen. Vijf statushouders zijn voorzien van huisvesting. Het woonwagencentrum met 8 standplaatsen/woningen wordt bewoond door één familie die ook inspraak heeft bij de toewijzing van de vrijgekomen wagens. In overleg met de gemeente en de bewoners is besloten om in 2007 één standplaats met woonwagen op te heffen.
20
Centrum
De wijk Centrum is de historische kern van Sint-Oedenrode en tevens één van de grotere wijken. Het Centrum beschikt over verschillende winkels en een gezellige markt. Het woningaanbod in het centrum bestaan vooral uit seniorenwoningen.
Kengetallen
Type woningen Centrum 234
250 200
Eengezinswoning
150 100 50
Appartement 61
16
0
Seniorenwoning 0
Jongerenwoning
Figuur 8; Type woningen Centrum Appartementen Ameroyenhof
Nieuwbouw
Nieuwbouw In totaal zijn er 168 woningen opgeleverd. Hiervan bedroeg het aantal koopwoningen totaal 22 stuks. De overige 146 woningen zijn als huurwoning aan het woningbezit toegevoegd. De 22 koopwoningen zijn verdeeld over drie projecten. Negen duurdere appartementen uit het project Odendael zijn verkocht aan senioren. In het project Heikant zijn vijf eengezinswoningen verkocht aan starters. Het derde project zijn de acht starterswoningen in Olland. Om koopwoningen voor starters bereikbaar te maken, verkoopt Wovesto de woningen met korting (tot 30%) via het Slimmer Kopen concept. Van bovengenoemde woningen zijn er 9 koopappartementen, waarvan de stichtingskosten meer dan € 200.000 bedragen. Wovesto heeft deze duurdere appartementen ontwikkeld, omdat er vraag was naar dit type woningen in combinatie met de mogelijkheid van het aanbieden van zorg. De 9 koopappartementen zijn onderdeel van het project Odendael en de kopers kunnen gebruik maken van de zorgdienstverlening van Welstaete. Het grootste gedeelte van de 168 opgeleverde woningen, namelijk 135 stuks, is gerealiseerd als appartement. De overige 33 woningen zijn als grondgebonden woning gerealiseerd. Hoe trots we ook zijn op deze prestatie, wij zijn al weer plannen aan het maken voor de toekomst. In de visie van Wovesto is het verwerven van grond een eerste vereiste om onze bouwambities te kunnen verwezenlijken. Dat is dan ook de reden dat Wovesto actief is in het verwerven van grond.
Appartementen aan de Deken van Erpstraat
Odendael In mei 2006 zijn de 90 appartementen aan de Deken van Erpstraat en onderliggende stallinggarage opgeleverd en hebben de eerste bewoners hun appartement betrokken. Vervolgens zijn in september negen koopappartementen opgeleverd en verkocht, deze zijn inmiddels allemaal bewoond. Daarnaast is in september het ontmoetings- en dienstencentrum gereed gekomen. Bewoners van de 90 appartementen kunnen gebruik maken van de faciliteiten van het ontmoetings- en dienstencentrum.
21
Officiële opening en open dag Op vrijdag 3 en zaterdag 4 november 2006 is de eerste fase van plan Odendael feestelijk geopend. Met een bezoekersaantal van 4000 mensen was de open dag een groot succes.De mensen konden de nieuwe appartementen aan de Deken van Erpstraat, en het ontmoetingscentrum met kantoren, vergaderruimten en activiteitenruimte bezichtigen. Krantenknipsel d.d. 8 november 2006
Huurderparticipatie
‘Hof van Rode en De Ontmoeting zijn de namen van het nieuwe wooncomplex van Wovesto en van het nieuwe Ontmoetings- en dienstencentrum (ODC). Zaterdag werden de namen bekend gemaakt, …’ Ledenvergadering Twee maal per jaar wordt een ledenvergadering belegd. Op 6 juni en 21 november is een ledenvergadering geweest, met 61 leden in juni en 120 leden in november was de opkomst behoorlijk. Bewonerscommissie Wovesto stimuleert de vorming van bewonerscommissies. Nadat eerdere bewonerscommissies een slapend bestaan leidden, is bij het project Odendael een bewonerscommissie gestart. Deze commissie overlegt met Wovesto om praktische punten te bespreken. De bewonerscommissie is het afgelopen jaar succesvol betrokken geweest bij een aantal activiteiten en draagt daarmee bij aan de leefbaarheid van het complex. Voorbeelden van activiteiten zijn het opstellen van een bewonersreglement, de inrichting van de atria, de opening van de Jeu de Boulesbaan en de open dag. Meierij Sinds 1 juli 2006 is het beheer van de Meierij flat overgenomen van Stichting Ouderenhuisvesting, die het beheer uitbesteed hadden aan Odendael.
Dienstverlening
Logo Vestobeheer
In aanbouw
Vestobeheer Zoals vastgelegd in het ondernemingsplan gaat Wovesto aan wonen gerelateerde diensten ontwikkelen. Deze dienstverlening vindt plaats onder de naam Vestobeheer. Vestobeheer werkt als een afdeling binnen Wovesto, die zich extern met eigen logo en naam profileert. De eerste nieuwe dienst van Vestobeheer is VvE-beheer. Deze dienstverlening is gestart met de VvE Meierij aan de Dommel. In de zomer van 2007 zal daar ook de VvE van de appartementen aan de Hoge Vonderstraat bij komen. Andere VvE’s uit Sint-Oedenrode en omgeving zijn welkom als klant. Door middel van deze diensten speelt Wovesto in op de eisen en wensen van de huidige en toekomstige klanten, niet alleen voor de huurdersmarkt, maar ook voor de kopersmarkt. In aanbouw In de tweede fase van plan Odendael zijn 76 appartementen en een stallinggarage in aanbouw. Naar verwachting worden deze in de loop van 2007 opgeleverd. Het project Hoge Vonderstraat met 19 appartementen voor starters, een winkelruimte en een parkeergarage voor 15 auto’s is in december 2006 gestart. De oplevering is in het vierde kwartaal van 2007.
22
Samenwerking
Stichting Welstaete Met de Stichting Welstaete is het project Odendael ontwikkeld. De bouw is halverwege en de eerste bewoners maken gebruik van een prachtig woonzorgcomplex. Denkend vanuit het beheer is de samenwerking met Welstaete verder ontwikkeld. Daartoe is een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Enerzijds voorziet de samenwerkingsovereenkomst in het gezamenlijk aanbieden van onze dienstverlening via een zogenaamde menukaart. Anderzijds streven we er naar om in de nabije toekomst nieuwe projecten op te zetten, waarin nieuwe vormen van wonen en zorg en welzijn gecombineerd worden. In dit kader is er een raamovereenkomst opgesteld, die in 2007 ondertekend gaat worden. Menukaart In samenwerking met Odendael is Wovesto bezig met de ontwikkeling van de menukaart. Op deze menukaart worden diensten en producten aangeboden, die door cliënten van Odendael en huurders van Wovesto uit de omgeving kunnen worden afgenomen. Cliënten kunnen hun eigen zorgpakket samenstellen. Hierbij kan gedacht worden aan huishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging en ondersteunende en activerende begeleiding. De Ontmoeting Met de Ontmoeting, het dienstencentrum van Odendael hebben we in het kader van leefbaarheid een exploitatieovereenkomst gesloten. Middels deze overeenkomst ondersteunt Wovesto structureel de activiteiten van de Ontmoeting. Met deze structurele steun is de Ontmoeting in staat een breed en toegankelijk pakket van diensten en activiteiten aan te bieden aan de inwoners van Sint-Oedenrode, in het bijzonder aan de bewoners van de nabij gelegen seniorenappartementen van Wovesto.
Open dag in de Ontmoeting
SWO De Stichting Welzijn Ouderen adviseert Wovesto over seniorenhuisvesting. Samen nemen we initiatieven om kleinschalige woon-welzijn-zorg activiteiten te ontwikkelen. Bij de woonruimteverdeling heeft de SWO een adviserende en signalerende rol, met name in geval van urgent te huisvesten senioren in verband met sociale of gezondheidsoverwegingen. Met de stichting hebben we afspraken over het signaleren van eenzaamheid en verwaarlozing. Ook loopt er een onderzoek naar kleinschalige eetpunten in de wijken, waarbij Wovesto ondersteunt door het beschikbaar stellen van de ‘huiskamer’. SWO ondersteunt de vier plaatselijke ouderenbonden en voor de verschillende bonden heeft Wovesto een themamiddag verzorgd over ‘nieuwe woonwensen van senioren’.
23
Dommelrode
De wijk Dommelrode is één van de oudere wijken in Sint-Oedenrode. Het is een prachtige wijk, gelegen in een groen gebied nabij natuurgebied Diependaal en kasteel Henkenshage met het kasteelpark. In deze wijk staat o.a. het gemeentehuis. Het woningaanbod bestaat uit eengezinswoningen en jongerenwoningen.
Kengetallen
Type woningen Dommelrode 50
46
40 30
21
20 10 0
Jongerenwoningen aan de Nijnselseweg
Samenwerking
Gemeentehuis Sint-Oedenrode
0
0
Eengezinswoning Appartement Seniorenwoning Jongerenwoning
Figuur 9; Type woningen Dommelrode
Gemeente Sint-Oedenrode Met de gemeente is structureel overleg, waarin de voortgang van convenantafspraken op de agenda staat. In dit kader hebben we voor de jongeren een startersavond georganiseerd en hebben we in overleg het concept van Slimmer Kopen ingevoerd. Met dit concept zijn 32 nieuwbouwwoningen op de koopmarkt bereikbaar geworden voor starters. Verder hebben we het beleidsconvenant voor de periode 2006-2010 uitgewerkt en hebben we samen met de gemeente het convenant duurzaam bouwen ondertekend. Met de dorpsraden is structureel overleg gevoerd. Dit heeft er in geresulteerd, dat we in Olland gestart zijn met het eerste ‘woonzorgzone’ project. Wovesto krijgt hierin de rol van ontwikkelaar van maatschappelijk onroerend goed. Samen met de dorpsraad, de scholen, de parochie en zorg- en welzijnsorganisaties. Prestatieafspraken Het oude convenant met de gemeente is verlopen, het werd hoog tijd om deze te vernieuwen. In 2006 is een aanzet gemaakt en in december ligt er een concept versie van het nieuwe convenant, prestatieafspraken 2007-2010. In het voorjaar van 2007 is het convenant ondertekend door beide partijen. Lokaal loket WMO Vooruitlopend op de invoering van de wet op de maatschappelijke ondersteuning (WMO) is in de gemeente een convenant voor de WMO gesloten tussen verschillende organisaties. Wovesto heeft dit samenwerkingsconvenant ondertekend. Ook al heeft het wonen een bescheiden plaats in de WMO, met de ondertekening onderstreept Wovesto haar visie, dat alleen door samenwerking de meerwaarde voor de inwoners ontstaat.
24
Fioretti College Vanuit het Fioretti College in Sint-Oedenrode heeft Wovesto afgelopen zomer de vraag ontvangen om mee te werken aan het project “Wonen”. Dit project wordt georganiseerd vanuit het vak Technologie. Tijdens dit vak zitten scholieren van de 3 afstudeerrichtingen economie, techniek en zorg & welzijn bij elkaar. Het project heeft als doel dat de scholieren vanuit deze 3 afstudeerrichtingen met het thema “wonen”, in de breedste zin van het woord, in aanraking komen. Omdat in de organisatie van Wovesto alle 3 de richtingen van toepassing zijn, werkt Wovesto graag mee aan dit project. Deze verschillende richtingen zijn terug te vinden in de afdelingen van de organisatie en de projecten. Het bezoek aan Wovesto maakt deel uit van de introductie van het project wonen. Na de introductie bij verschillende organisaties moesten de scholieren, verdeeld over groepen van drie personen, zelf een onderzoeksvraag verzinnen en deze gedurende het project proberen te beantwoorden. Ook tijdens het uitwerken van de vraag konden de scholieren met hun vragen terecht bij Wovesto. Het project werd afgesloten door middel van een presentatie door de verschillende groepen. Duurzaam bouwen
Duurzaam bouwen Zowel bij nieuwbouwprojecten, maar ook bij het groot en dagelijks onderhoud wordt door Wovesto aandacht besteed aan het aspect duurzaam bouwen. Het Nationaal Pakket Duurzaam bouwen is verwerkt in het Programma van Eisen voor nieuwbouwprojecten. Hierbij gaat het niet alleen om het maken van juiste materiaalkeuzes, maar ook het verhogen van het woon- en werkgenot van gebruikers en het verbeteren van de leefkwaliteit in wijken. In 2006 heeft Wovesto het Regionaal Convenant Duurzaam Bouwen 2006-2008 ondertekend. Samen met 8 collega corporaties, 12 gemeentes en het Regionaal Milieu Bureau is hierin o.a. het ambitieniveau in dit kader vastgesteld.
25
Eerschot
De wijk Eerschot is een grote wijk, die ligt aan de oostkant van SintOedenrode. Vanuit Eerschot is er een korte en makkelijke verbinding met de A50 en het centrum. Het woningaanbod bestaat uit senioren-, eengezinswoningen en appartementen.
Kengetallen
Type woningen Eerschot 200 150
161 Eengezinswoning Appartement
100 50
37
0
22
Seniorenwoning 0
Jongerenwoning
Figuur 10; Type woningen Eerschot Woningen Eerschotsestraat
Nieuwbouw
Midden Brabant d.d. 27 september 2006
Grote Doelenlaan In januari zijn 18 appartementen voor alle doelgroepen en twee grote appartementen voor cliënten van de Stichting Dichterbij opgeleverd. De feestelijke opening van de woningen van Dichterbij heeft plaatsgevonden op 22 september. Door de cliënten van Dichterbij is een middag georganiseerd, waarbij alle bewoners van het complex uitgenodigd waren. ‘Vrijdagmiddag hebben negen bewoners met een beperking hun twee nieuwe woningen aan de Grote Doelenlaan in gebruik genomen. Allemaal hebben ze de feestelijke opening mee bedacht en georganiseerd. De opzet is immers: gewoon onder de mensen wonen en leven.’ Merodestraat In april 2006 zijn 16 huurappartementen, 3 woningen en een activiteitencentrum voor cliënten van Stichting Dichterbij opgeleverd. De woningen bieden ruimte aan 8 personen met een meervoudige- en aan 4 personen met een verstandelijke beperking.
Midden Brabant d.d. 1 november 2006
Wijkcentrum Meerschot Het activiteitencentrum wordt tevens gebruikt als wijkcentrum. Overdag wordt het centrum gebruikt cliënten van Dichterbij en ’s avonds maakt de wijkvereniging gebruik van het gebouw. Het gecombineerde gebruik heeft zijn meerwaarde al bewezen. Na het gezamenlijke openingsfeest zijn de leden van de wijkvereniging, vrijwilligers bij Dichterbij geworden. De Sinterklaasmiddag is gezamenlijk gevierd en ook nemen de cliënten van Dichterbij deel aan de kaartavonden van de wijkvereniging.
26
Opplussen
Opplussen betekent o.a.: huidige drempels verlagen
Samenwerking
Opplussen bestaande woningen In de visie van Wovesto kan de grote behoefte aan seniorenwoningen niet alleen via nieuwbouw worden ingevuld. Daarom gaan wij in de bestaande voorraad woningen geschikt maken voor bewoning door senioren. Hiervoor is afgelopen jaar een werkgroep ‘opplussen’ ingesteld. Onder opplussen wordt verstaan: woningen geschikt maken om bewoners langer in hun woning te kunnen laten wonen en te kunnen laten verzorgen. Hierbij worden vooral de aspecten toegankelijkheid, aanpasbaarheid en veiligheid onder de loep genomen. De wijk Eerschot is als eerste aan bod gekomen. In samenspraak met een aantal bewoners van deze wijk is gekomen tot een inventarisatie van het woningbezit in deze wijk en is een aantal ‘op maat’ oplossingen uitgewerkt, zoals een toilet op de eerste verdieping, een grotere badkamer, enz. Het opplussen zal in 2007 zijn uitvoering krijgen. Stichting Toegankelijkheid De Stichting Toegankelijkheid heeft als doel, deuren te openen, toegang te vinden om contacten te leggen met instanties, mee te denken en te praten over veranderingen om de juiste materialen te gebruiken bij de aanleg/aanpassing van de infrastructuur. Ze geeft advies en zorgt dat deelname van mensen met een beperking aan de lokale samenleving zo wordt ingericht, dat iedereen gelijke kansen krijgt. Wovesto overlegt twee maal per jaar met de Stichting Toegankelijkheid. De stichting is dan de klankbordgroep voor zowel nieuwbouw als bestaande projecten van Wovesto.
27
Heikant
De wijk Heikant is de uitbreidingswijk in het noordoosten van SintOedenrode met tal van nieuwbouwwoningen. Nabij de woonwijk ligt het nieuwe Bedrijventerrein ‘De Kampen’. De nieuwbouwwoningen bestaan uit eengezinswoningen en appartementen.
Kengetallen
Type woningen Heikant
15 12 10
Eengezinswoning
8
Appartement 5 0
Woningen Heikant
Nieuwbouw
Seniorenwoning 0
0
Jongerenwoning
Figuur 11; Type woningen Heikant
Nieuwbouw Heikant In mei zijn de 25 starterswoningen aan Heikant opgeleverd. Van deze 25 woningen zijn er 12 grondgebonden woningen en 8 appartementen als huurwoning gerealiseerd. Voorts zijn vijf grondgebonden woningen. verkocht volgens Slimmer Kopen. Slimmer Kopen Aan het begin van de zomer heeft Wovesto een nieuw product geïntroduceerd: Slimmer Kopen. Slimmer Kopen stelt klanten in de gelegenheid een woning te kopen van Wovesto met een flinke korting op de marktwaarde. Als tegenprestatie verlangt Wovesto het eerste recht om de woning terug te kopen. Tevens wordt afgesproken met de koper de winst of het verlies te delen, uitgezonderd van de waardetoevoegingen die door de bewoner zelf zijn aangebracht. Deze komen volledig ten goede aan de koper. Slimmer Kopen is toegepast op een drietal nieuwbouwprojecten, 5 woningen Heikant, 8 woningen Olland en 19 appartementen Hoge Vonderstraat. Door dit product zijn starters in Sint-Oedenrode in de gelegenheid gesteld om een woning te kopen met korting tussen de 5% en 30% per project. De gemiddelde koopprijs van de Slimmer Kopen woningen varieerde tussen de € 150.500 en € 249.000. Via het gemeentelijke systeem van loting zijn de kopers geselecteerd. De loting werd druk bezocht en daarna kon het verkoopproces beginnen. De woningen in Heikant en Olland zijn verkocht en ook opgeleverd. De kopers van de Hoge Vonderstraat moeten nog even wat geduld hebben, de oplevering van deze appartementen staat in het najaar van 2007 gepland.
Startersavond
Startersavond Op 22 februari 2006 werd voor de 2e keer een startersavond georganiseerd door de gemeente Sint-Oedenrode en Wovesto. Op deze avond presenteerde Wovesto haar projecten met starterswoningen en introduceerden we het nieuwe product, wat met name geschikt is voor starters: ‘Slimmer Kopen’.
28
Samenwerking
Projectontwikkelaars Met een aantal grootschalige nieuwbouwprojecten in aanbouw en in aantocht is Wovesto een ‘grote’ projectontwikkelaar binnen de gemeente. We weten wat er leeft in de wijken en ontwikkelen zelf de gebouwen die de wijk nodig heeft. We zijn daarbij niet primair gericht op een hoog rendement, wel op het realiseren van een goed leefmilieu. We hechten belang aan duurzaam ontwikkelen. Naast het zelf ontwikkelen van nieuwbouwprojecten, neemt Wovesto ook woningen af bij verschillende projectontwikkelaars. Dommeloevers Afgelopen jaar heeft Wovesto met diverse ontwikkelaars contracten gesloten voor nieuwbouwprojecten. Zo is overeenstemming bereikt over de afname van 12 appartementen en een commerciële ruimte in het plan Dommeloevers. Dit project is eind 2006 gestart en zal in 2008 worden opgeleverd. Hoge Vonderstraat Wovesto heeft een project van 19 appartementen en een commerciële ruimte aan de Hoge Vonderstraat afgenomen van een ontwikkelaar. De appartementen zijn inmiddels verkocht aan starters conform het ‘Slimmer Kopen’ concept. Met de uitvoering van de bouw is december 2006 gestart. De verwachte oplevering is in het vierde kwartaal van 2007.
Artist impression appartementen Hoge Vonderstraat
Kerkstraat Er is overeenstemming bereikt over de afname van 6 appartementen in het plan Kerkstraat, 6 jongerenappartementen zo mogelijk in combinatie met een commerciële ruimte. Dit project gaat begin 2007 van start. Rooise Zoom Wovesto participeert ook in het project ‘de Rooise Zoom’. Binnen dit plan worden 19 grondgebonden huurwoningen afgenomen. Start van de bouw is eind 2007 gepland. Naast bovengenoemde projecten is Wovesto nog met diverse partners in gesprek om tot realisatie van woningen te komen. Daarnaast wordt regelmatig het eigen woningbezit onder de loep genomen of herstructureringsplannen in het kader van strategisch voorraadbeheer tot de mogelijkheden behoort.
29
Kienehoef
De Kienehoef is de grootste wijk van Sint-Oedenrode met veel woningen en groenstroken. Het woningaanbod bestaat uit verschillende type eengezinswoningen.
Kengetallen
Type woningen Kienehoef 250 200
201 Eengezinswoning
150
Appartement
100 50
Seniorenwoning 2
0
0
0
Jongerenwoning
Figuur 12; Type woningen Kienehoef Woningen aan de Florisstraat
Groot onderhoud
Groot onderhoud aan een woning aan de Wilhelminastraat
Groot onderhoud De afgelopen 20 jaren heeft Wovesto groot onderhoudsplannen aan haar woningbezit uitgevoerd. Per jaar werden aan 25 à 30 woningen groot onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. In totaal zijn hierbij ruim 450 woningen aan bod geweest. Groot onderhoud werd tot in 2006 conform planning rondom het 28ste jaar na oplevering uitgevoerd. Omdat een aantal bouwonderdelen een vervangingscyclus van ongeveer 15 jaar kent, zoals o.a. vernieuwen van c.v.-ketels en platte daken, is afgelopen jaar het groot onderhoud voor een periode van twee jaar stilgelegd om planningen beter op elkaar te laten aansluiten. Tijdens de komende periode zal het beleid rondom grootonderhoudsplannen opnieuw tegen het licht worden gehouden.
30
Kinderbos
Het Kinderbos is een wijk, die in het westen van Sint-Oedenrode ligt. De wijk ligt naast de Kienehoef en is klein en compact. Het woningaanbod van Kinderbos bestaat vooral uit eengezinswoningen.
Kengetallen
Type woningen Kinderbos
150
125 Eengezinswoning
100
Appartement Seniorenwoning
50 0
0
0
0
Jongerenwoning
Woningen aan de Componistenlaan Figuur 13; Type woningen Kinderbos
Bijzondere initiatieven
Groepswonen Wovesto ondersteunt initiatieven vanuit de maatschappij. De woongroep 50+ Park Kienehoef is actief op zoek naar een locatie voor een groepswonen project in de wijk Kinderbos. Inmiddels is er een toezegging vanuit de gemeente voor de locatie. De initiatiefnemers zijn bezig met een wensen- en eisenpakket. Wovesto ondersteunt de woongroep met door een Programma van Eisen op te stellen aan de hand van het wensenpakket.
Logo groepswonen
31
Vogelenzang
De wijk Vogelenzang is één van de nieuwste wijken in het zuiden van Sint-Oedenrode. De wijk ligt direct in verbinding met de Zuidelijke Randweg. De wijk heeft een aantal groenstroken, ligt dichtbij Diependaal, het kasteelpark en bevat diverse speelgelegenheden. Het woningaanbod bestaat uit eengezinswoningen en jongerenwoningen.
Kengetallen
Type woningen Vogelenzang
80
74
60
Eengezinswoning Appartement
40
0
Seniorenwoning
12
20 0
Jongerenwoning
0
Woningen aan de Grutto Figuur 14; Type woningen Vogelenzang
Samenwerking
Logo Stichting Dichterbij
Stichting Dichterbij In 2002 hebben Wovesto en de stichting ‘Dichterbij’ een intentieovereenkomst ondertekend waarin samenwerking is vastgelegd om, waar nodig, aangepaste huisvesting voor mensen met een verstandelijke handicap te realiseren. Ten behoeve van de cliënten van Dichterbij worden speciaal op maat gemaakte huurappartementen ontwikkeld, die geheel conform het Programma van Eisen van Dichterbij, voorzien van Domotica, worden gebouwd, zodat deze doelgroep (weer) in nabijheid van familie en in hun vertrouwde dorp kunnen wonen. In de overeenkomst wordt het streefgetal van 70 cliënten genoemd. Inmiddels hebben we de doelstelling omgezet in concrete projecten. Zoals uit onderstaand overzicht blijkt bedraagt het huidige aantal 29 cliënten. Op dit moment wordt de haalbaarheid van een project in Nijnsel onderzocht. Adres Sperwer 37-49 (oneven) Mauritsstraat 53 Kruidenlaan 85 Grote Doelenlaan 9a Grote Doelenlaan 11 Deken van Erpstraat B 6 Deken van Erpstraat B 108 Deken van Erpstraat B 208
Aantal cliënten 8 1 3 5 4 4 2 2
32
Boskant
Het kerkdorp Boskant is het jongste dorp in de gemeente SintOedenrode. De plaats is op basis van functionele en maatschappelijke overwegingen ontstaan. De doorgaande weg van Sint-Oedenrode naar Best is heel bepalend voor Boskant. Boskant heeft veel groen in het dorp tot aan het buitengebied de Scheeken. Het woningbezit bestaat uit eengezinswoningen en seniorenwoningen.
Kengetallen
Type woningen Boskant 30
25
20 8
10 0
0
Eengezingswoning 0
Appartement Seniorenwoning Jongerenwoning
Figuur 15; Type woningen Boskant Woningen aan de Wilgenstraat
Ontwikkelingen
Omdat in Boskant de laatste jaren niet is gebouwd, leidt dit tot het vertrek van jongeren naar elders en kunnen senioren, die wel graag in het dorp willen blijven, geen voor hen geschikte woning vinden. De belangrijkste reden van het niet kunnen bouwen in Boskant is gelegen in de grondverwerving voor de uitbreidingslocatie. Samen met de dorpsraad (en natuurlijk in overleg met de gemeente) wil Wovesto onderzoeken hoe we kleinschalige projecten wel van de grond kunnen krijgen. We denken daarbij aan starterswoningen en een klein seniorenproject. Dit laatste past ook prima in de visie die de gemeente heeft ontwikkeld over woonservicezone’s en vastgelegd in een beleidsplan: ‘de Rooise draad naar woonservicezone’s. Wovesto ziet mogelijkheden om via sloop en vervangende bouw inbreidingslocaties beschikbaar te stellen om te kunnen bouwen voor deze doelgroep. Dit beleidsvoornemen krijgt in 2007 een vervolg.
33
Nijnsel
Het kerkdorp Nijnsel is het grootste kerkdorp van de gemeente SintOedenrode. Nijnsel heeft een historische ligging aan de rivier de Dommel. Het dorp is ontwikkeld als een bebouwingslint aan de oude verbindingsroute tussen Sint-Oedenrode en Lieshout. De ligging t.o.v. van de Vresselse bossen is een meerwaarde voor het wonen in Nijnsel. De grote veranderingen voor Nijnsel waren de komst van Bedrijventerrein ‘Nijnsel’ in 1970 en de aanleg van de snelweg A50 in 2003. Het woningaanbod bestaat uit eengezinswoningen en appartementen.
Kengetallen
Type woningen Nijnsel
80
73
60
Eengezinswoning Appartement
40 20 0
Woningen aan de Dahliastraat
Strategisch aankoopbeleid
Seniorenwoning
16 0
0
Jongerenwoning
Figuur 16; Type woningen Nijnsel
Grondposities In 2006 zijn er grote aantallen woningen gerealiseerd. Met de oplevering van 168 woningen heeft Wovesto meer dan 88% van alle nieuwbouwwoningen in dat jaar geleverd. Mede door deze productie staat de gemeente hoog op de lijst van daadwerkelijk realiseren van de voorgenomen plannen. De verschillende aankopen Zowel in 2005 als in 2006 hebben we voor dit doel in Nijnsel een woning op een grote kavel en in 2006 een pand met zowel winkel, kantoor en woonfunctie aangekocht. De ligging en perceelsoppervlakte maakt het in de nabije toekomst mogelijk om deze kavels in te zetten voor inbreidingslocaties. Dit verwervingsbeleid zetten we in 2007 voort en we werken daarbij, waar mogelijk samen met de gemeente, die ook een actieve aankoopstrategie is gestart. Door de eigen grondposities is herontwikkeling van betaalbare woningen mogelijk.
34
Olland
Het kerkdorp Olland is het kleinste kerkdorp in de gemeente SintOedenrode. Een zelfstandig dorp met een grote historie en daardoor met een totaal eigen karakter. Olland ligt in het noordwesten van de gemeente. De woonomgeving is transparant en de openbare ruimte oogt vriendelijk. Verder is het dorp groenrijk met vele natuurgebieden tot in de verre omgeving. Het woningaanbod bestaat uit eengezinswoningen en seniorenwoningen.
Kengetallen
Type woningen Olland
15
13 Eengezinswoning
10
6
Appartement
5 0
Seniorenwoning 0
0
Jongerenwoning
Figuur 17; Type woningen Olland Woningen aan de Pastoor Smitsstraat
Nieuwbouw
Nieuwbouw Olland In november zijn 8 koopwoningen opgeleverd. De eengezinswoningen zijn gebouwd voor starters uit Olland en zijn verkocht als Slimmer Kopen woningen.
Woningen Olland
Woonservicezones
De Holm Met de notitie ´De Rooise route naar woonservicezones´ is een startsein gegeven voor het opzetten van een woonservicezone. Uit het onderzoek komt naar voren dat ook in Olland behoefte is aan een dorpsservicecentrum, dat voldoet aan de wensen en eisen van de bewoners.
35
Personeel en organisatie
Personeelsbeleid Ons personeelsbeleid draagt bij aan een cultuur die medewerkers stimuleert, inspireert en motiveert actief bezig te zijn met de resultaten van Wovesto en de eigen (loopbaan)ontwikkeling. Met dit beleid stimuleren we medewerkers te investeren in zichzelf, in Wovesto en in anderen. Werken met competenties In het kader van persoonlijke ontwikkeling hebben we samen met medewerkers in 2006 competenties ontwikkeld. Deze competenties zijn gedragsvoorbeelden die de medewerker duidelijkheid geven hoe hij zijn werk moet doen. Competenties helpen ons om allemaal dezelfde taal te spreken en vanuit dezelfde visie te handelen. In ontwikkelgesprekken hebben manager en medewerker in 2006 samen verkend en afspraken gemaakt welke competenties de medewerker het komende jaar verder gaat ontwikkelen. Dit draagt bij aan de persoonlijke ontwikkeling van de medewerker en goede dienstverlening naar de klant. Medewerkers in dienst Op 31 december 2006 werkten er bij Wovesto 19 medewerkers (15,2 fte); 6 mannen en 13 vrouwen. Het organogram ziet er als volgt uit: Directeur/bestuurder Leo Overmars
Figuur 19; Organogram Wovesto
Managementassistente Nelke Bekkers
Beleidsmedewerker Chantal van Kempen
P&O medewerker Truus Beelen (extern)
Manager Projecten en beheer Frans Ligtvoet
Manager Financiën en control Egi Kluijtmans
Manager Bewonerszaken Marlinde Peeters
2 technisch medewerkers Erica van Gils Robert Veldman
Medewerker financiële administratie Patricia Aarts
2 medewerkers BZ Olette Oerlemans Addy Veldmeijer
2 allround medewerkers Gerry van der Eerden Mari Vervoort
Medewerker Huuradministratie Dianne Joosten
Woonconsulent Riky van Kollenburg
2 medewerkers hh. dienst Gerda Hagelaars Ria van Oirschot
Bedrijfeconomisch medewerker Anja Colijn
Receptie medewerkster Mieke Koolen
36
Ziekteverzuim Het ziekteverzuim is gemiddeld 5,05% geweest. Wanneer langdurig zieken buiten beschouwing worden gelaten, bedraagt het ziekteverzuim 1,15%. Door de reïntegratie van een langdurig zieke verwachten wij dat het ziekteverzuim in 2007 zal dalen. Personeelsbijeenkomsten Er zijn verschillende personeelsbijeenkomsten gehouden. Het houden van de personeelsbijeenkomsten bevordert de interne communicatie. Daarbij versterken de bijeenkomsten de onderlinge relaties van de personeelsleden. Voor extra versterking vond in november een personeelsdag plaats op de Heische Hoeve in Heeswijk-Dinther. Het doel van de ochtend van deze dag was om het ondernemingsplan door te nemen, ’s middags stond teambuilding op het programma. Personeelsbijeenkomst kerst 2006
Ondernemingsraad De ondernemingsraad is twee maal bij elkaar gekomen. Tijdens deze bijeenkomsten zijn verschillende onderwerpen besproken, waaronder functieomschrijvingen, flexibele werktijden en het tevredenheidsonderzoek onder werknemers, dat tweejaarlijks plaatsvindt. De reden, dat er maar tweemaal is vergaderd is dat één van de leden van de OR heeft aangegeven te willen stoppen, en er is nog geen nieuw lid benoemd. Medio 2007 worden de activiteiten van de OR weer opgepakt. Ondernemingsplan 2006-2010 In 2005 is begonnen met het maken van een ondernemingsplan. Onder leiding van een extern adviesbureau is een conceptversie opgesteld. In oktober is het ondernemingsplan definitief geworden. Op 4 november is het eerste exemplaar uitgereikt aan mevrouw Van den Berk, Wethouder Volkshuisvesting. De populaire versie van het ondernemingsplan is vormgegeven in een pakketje met 12 ansichtkaarten. Aan de binnenkant van het pakketje is de beknopte versie van het ondernemingsplan uitgeschreven. Belangstellenden kunnen dit pakket ophalen bij Wovesto. De uitgebreide versie van het ondernemingsplan kan gedownload worden van de internetsite. Rondetafelgesprekken Voor de uitwerking van het ondernemingsplan 2006-2010 vindt Wovesto het belangrijk om ideeën van belanghebbenden te vernemen. Zeven bewoners en/of woningzoekenden zijn uitgenodigd om hun mening, visie en tips te geven. Deze worden meegenomen in het ondernemingsplan 2006-2010.
Midden Brabant d.d. 8 november 2006
37
Stageplaatsen We laten graag jonge mensen kennis maken met ons bedrijf en onze sector. Dat doen we door stageplaatsen aan te bieden. Wij krijgen daardoor de gelegenheid om nieuwe kennis en een frisse blik op te doen. In 2006 hebben vier studenten van uiteenlopende opleidingen stage gelopen: 1 2 3 4
Student Bart van Nunen Rinze Beurskens Marianne van Erp Ellen van Erp
Opleiding MER HEAO BE MER Schoevers
Afstudeeronderwerp Strategisch voorraadbeleid Managementrapportage Woningtoewijzingsysteem Meeloopstage met managementassistente
Tabel 2; Stagiaires met afstudeeronderwerp
Dienstverlening
Klachtenadviescommissie Waar gewerkt wordt kunnen fouten gemaakt worden. Ook bij Wovesto komen klachten binnen. Deze klachten worden binnen de organisatie voortvarend opgepakt en opgelost. Wanneer naar inzicht van de klant de klacht niet goed is opgelost, heeft Wovesto een klachtenregeling. Voor de uitvoering van deze regeling heeft Wovesto een klachtenadviescommissie. De afgelopen jaren zijn er geen klachten bij de commissie ingediend. Vanwege de invoering van de twee lagen bestuursstructuur is de klachtenprocedure aangepast. De vernieuwde procedure is kenbaar gemaakt aan de huurders en op de website gepubliceerd. Voorts heeft de voorzitter van de klachtencommissie in de ledenvergadering verslag uitgebracht van de werkzaamheden van de klachtenadviescommissie. In 2007 gaat de commissie zich beraden op een mogelijk wijziging van de samenstelling van de klachtenadviescommissie.
www.wovesto.nl
Website Sinds september 2005 is de website van Wovesto in gebruik. Op deze website kunnen bewoners het woningbezit van Wovesto en informatie van verschillende diensten bekijken. De informatie en diensten worden steeds verder uitgebreid. De nieuwbouwprojecten worden verder toegelicht en men kan de brochure en plattegronden bekijken. Tevens staat de nieuwe brochure voor woningtoewijzing op de website. In de loop van 2007 komen de nieuwe brochures van het ZAV-beleid op de site te staan, zodat huurders deze kunnen bekijken en downloaden.
Homepage www.wovesto.nl
PR en communicatie Wovesto investeert graag in PR en andere communicatie activiteiten. Bij elke gebeurtenis, een hoogste punt, een opening van een gebouw, een uitreiking, worden verschillende media geïnformeerd. De lokale tvzender en krant publiceren de gebeurtenis, zowel op de televisie als in de krant. In 2006 is Wovesto bijna wekelijks in het nieuws geweest. Niet alleen geniet Wovesto van gratis publiciteit. Tevens adverteert Wovesto in verschillende bladen en bij verschillende gelegenheden. Het streven is te adverteren bij lokale/regionale instanties. Daarnaast wordt gekeken of het adverteren past bij de maatschappelijke betrokkenheid van Wovesto.
Sponsoring
38
De ervaring leert dat gerichte sponsoring, bijdraagt aan het verhogen van de naamsbekendheid en het opbouwen van een goed, positief imago bij zowel klanten als relaties. Eveneens heel belangrijk is het inzetten van sponsoring vanuit onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en de doelen van Wovesto (leefbaarheid en samenlevingsopbouw). Wovesto wil laten zien betrokken te zijn bij de samenleving en zich daar als organisatie voor in te zetten.
39
5. Financiële positie Financiële balans
Zoals de financiële balans aangeeft, is Wovesto in staat om het woningbezit op een hoogwaardig kwaliteitsniveau te brengen en te houden. Dit geldt zowel voor de nieuwbouwprojecten als voor de uitvoering van groot onderhoud. Verder blijkt uit de berekeningen, dat de financiële positie gezond is. Daarom kan er ook speciaal aandacht besteed worden aan duurzaam en aanpasbaar bouwen. Verder is door onderbouwde bedrijfswaarde berekeningen ten opzichte van de boekwaarde de financiële continuïteit op termijn veilig gesteld. De gemeente onderkent het belang van betaalbare huurwoningen en is in dit kader bereid een bijdrage voor de onrendabele top te verstrekken. In 2006 betrof dit de projecten Odendael, Heikant en Heistraat.
Onrendabele investeringen
De onrendabele investeringen in 2006 bedroegen € 1,1 miljoen. De grootste projecten waarop werd afgeboekt waren Odendael en de Kerkstraat.
Eigen vermogen
Het eigen vermogen van Wovesto is met de winst over 2006 van € 1,7 miljoen toegenomen tot een bedrag van € 7,7 miljoen ultimo 2006. Wovesto heeft een eigen vermogen van een bepaalde omvang nodig om haar doelstellingen op lange termijn te kunnen verwezenlijken. Een maatstaf voor de omvang van het eigen vermogen is de verhouding eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen. Deze verhouding, de solvabiliteitswaarde, bedraagt per ultimo 2006 11,2% (2005; 9,9%). Landelijk is dit gemiddelde 24,2% (ultimo 2005). Het streven van Wovesto is de solvabiliteit te brengen op 15%. Wovesto heeft een omvangrijk investeringsplan in nieuwbouwwoningen. Als gevolg van deze investeringen is het balanstotaal toegenomen van € 60,2 miljoen in 2005 naar € 68,6 miljoen ultimo 2006. Het resultaat over 2006 is positief beïnvloed door de verkoop van huur- en koopwoningen voor een bedrag van € 1,8 miljoen en negatief door onrendabele investeringen van € 1,1 miljoen.
Beleggingen
De beleggingen bedragen ultimo 2006 € 4,2 miljoen en bestaan uit een lening aan Talis te Nijmegen en een deposito bij ING Bank. De lening aan Talis heeft een looptijd van 2 februari 1998 tot 2 februari 2008 tegen een rente van 5,07%. De oorspronkelijke hoofdsom bedraagt € 3,1 miljoen, de restant schuld ultimo 2006 is € 2,4 miljoen. Het deposito bij ING Bank bedraagt € 1,8 miljoen en heeft een looptijd tot 4 februari 2008. De rente is 5,43%.
40
Leningen
In 2006 zijn een drietal leningen aangetrokken voor in totaal € 9,2 miljoen tegen een gemiddelde rente van 4,0% met een gemiddelde looptijd van 29 jaar. Per balansdatum bedraagt de leningenportefeuille € 56,7 miljoen inclusief de aflossingsverplichting voor 2008. De gemiddelde looptijd is 16 jaar en de gemiddelde rente 4,5%.
Vennootschapsbelasting
Vanaf 2006 zijn woningcorporaties vennootschapsbelasting verschuldigd over de commerciële activiteiten. Na een half jaar onderhandelen hebben Aedes en de belastingdienst op 25 januari 2007 een vaststellingsovereenkomst (VSO) gesloten. Met deze overeenkomst ligt er een overeenkomst die corporaties met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2006 langjarige zekerheid en een beknopt controleregime biedt. De VSO geldt alleen voor die corporaties die de VSO tekenen en indien minimaal 70% van de corporaties tekent. Wovesto heeft de VSO op 14 februari 2007 ondertekend.
Financieel beleid
Het beleid voor de komende jaren is er op gericht de vermogenspositie verder te versterken om nieuwbouw, met de daarbij behorende afboeking van onrendabele toppen, mogelijk te maken. Dit geschiedt door kostenbeheersing en daar waar de mogelijkheid bestaat door beperkte verkoop van huurwoningen. De parameters voor de bepaling van de bedrijfswaarde zijn in 2005 gewijzigd en in overeenstemming gebracht met richtlijn RJ 645. Voor de bepaling van de restwaarde van de grond wordt niet langer van de historische kostprijs uitgegaan, maar van de actuele waarde van de grond, waarbij rekening is gehouden met sloop- en verhuiskosten. De overige parameters van de bedrijfswaardeberekening sluiten aan met de WSW parameters. Vooral als gevolg van nieuwbouw is de bedrijfswaarde met € 21,4 miljoen toegenomen tot € 103,9 miljoen.
41
6. Verbindingen Holding Onze Huize B.V.
Op 26 januari 2004 is de besloten vennootschap Holding Onze Huize B.V. opgericht. Enige aandeelhouder is Wovesto. Het gestorte en geplaatste aandelenkapitaal is € 50.000. Ultimo 2006 bedraagt de waarde van deelneming € 44.000. Gezien de beperkte omvang van de deelneming zijn de cijfers van de Holding niet in de jaarrekening van Wovesto geconsolideerd. Ultimo 2006 was er geen sprake van enige vordering of schuld jegens Wovesto. Op 26 januari 2004 heeft de Holding een 100% deelneming genomen in WBV Bouw B.V. Deze vennootschap is per 21 december 2006 opgeheven en heeft gedurende haar bestaan geen activiteiten ontplooid.
Stichting Fonds Sociale Volkshuisvesting SintOedenrode
De Stichting Fonds Sociale Volkshuisvesting Sint-Oedenrode is op 29 maart 2001 opgericht door de gemeente Sint-Oedenrode en Wovesto, die beide het bestuur vormen en gelijke stem hebben. De stichting heeft ten doel: het stimuleren van projecten door middel van het verstrekken van een extra financiële bijdrage voor het bouwen, herstructureren, renoveren en opplussen van woningen en woongebouwen, alsmede voor het verbeteren van de woon- en leefomgeving. Ieder jaar worden afhankelijk van de begroting afspraken gemaakt over de bijdrage van de gemeente en Wovesto. In 2006 bedroeg de bijdrage voor elke partij € 45.000. In 2006 ontving Wovesto een bijdrage van € 50.000 voor onrendabele toppen en € 50.000 als bijdrage voor maatschappelijk gebonden eigendom. Ultimo 2006 had Wovesto een rekening-courant schuld van € 220.000 aan de stichting. De schuld is per 1 februari 2007 afgelost.
Stichting Beheer Woningen Sint-Oedenrode
De Stichting Beheer Woningen Sint-Oedenrode is een onafhankelijke stichting welke in de tijd is opgezet in het kader van de vrije sector huurwoningen. Inmiddels is het bezit van de stichting overgedragen aan Wovesto. De stichting heeft geen overige activiteiten verricht. De aan de stichting gelieerde dochtermaatschappij Parking Meierij B.V. is opgeheven op 21 december 2006 en heeft gedurende haar bestaan geen activiteiten ontplooid. De stichting heeft in 2006 geen activiteiten ontplooid. Er was ultimo 2006 geen sprake van enige vordering of schuld jegens Wovesto.
42
43
7. Jaarrekening BALANS x € 1.000
31-12-2006
31-12-2005
53.712
35.986
Onroerende zaken in ontwikkeling
6.535
13.868
Onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie
1.035
997
61.282
50.851
2.455
2.544
986
1.037
1.815
1.815
44
45
5.300
5.441
66.582
56.292
23
28
922
158
12
10
6
4
Overige vorderingen
176
1.075
Overlopende activa
446
228
640
1.317
386
2.459
1.971
3.962
68.553
60.254
ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Onroerende zaken in exploitatie
Financiële vaste activa Lening aan derden BWS-subsidies Deposito Deelneming Holding Onze Huize B.V.
Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk Vorderingen Huurdebiteuren Gemeente
Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal
44
31-12-2006
31-12-2005
22
22
Algemene Bedrijfsreserve
7.645
5.952
Totaal eigen vermogen
7.667
5.974
434
-
54.764
47.805
203
153
54.967
47.958
707
1.523
1.953
3.192
Belastingen en premies sociale verzekeringen
110
420
Overige schulden
220
-
Overlopende passiva
2.495
1.187
Totaal kortlopende schulden
5.485
6.322
68.553
60.254
PASSIVA
Eigen vermogen Verenigingsreserve
Voorzieningen Voorziening onrendabele top
Langlopende schulden Leningen kredietinstellingen Waarborgsommen Totaal langlopende schulden Kortlopende schulden Schulden aan leveranciers Aflossingsverplichting
Totaal
45
WINST- EN VERLIESREKENING 2006
2005
5.706
5.009
121
61
1.779
-
57
433
7.663
5.503
519
527
1.069
-394
653
576
76
52
Pensioenlasten
121
99
Lasten onderhoud
486
1.127
Overige bedrijfslasten
775
710
Som der bedrijfslasten
3.699
2.697
Bedrijfsresultaat
3.964
2.806
407
385
2.678
2.338
2.271
1.953
1.693
853
x € 1.000 Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Verkoop onroerende zaken Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige waardeveranderingen materiele vaste activa Lonen en salarissen Sociale lasten
Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten
Resultaat
46
Algemene grondslagen voor het opmaken van de jaarrekening
Algemeen De waardering van de activa en passiva en bepaling van het resultaat berusten op de grondslag van verkrijgings- of vervaardigingsprijs, respectievelijk nominale waarden, tenzij anders vermeld. Voor de deelnemingen gelden dezelfde waarderingsgrondslagen. Met ingang van het boekjaar 2005 is besloten om de aangegane verplichtingen niet meer op te nemen in de balans. De aangegane verplichtingen worden toegelicht onder de niet uit de balans blijkende verplichtingen. Onroerende zaken in exploitatie De grond en de woningen met de daarbij behorende installaties, de garages en de woningaanpassingen zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs verminderd met ontvangen subsidies en afschrijvingen, bepaald op basis van de te verwachten economische levensduur, dan wel tegen lagere bedrijfswaarde. Rente op vreemd vermogen wordt niet geactiveerd. Vanaf boekjaar 2006 wordt, voor zover er sprake is van de mogelijkheid tot activering, groot onderhoud geactiveerd tot een maximum van de bedrijfswaarde. De afschrijvingen zijn berekend volgens het annuïtaire systeem. Op de gronden wordt in principe niet afgeschreven. Onroerende zaken in ontwikkeling De onroerende goederen in ontwikkeling betreffen nog niet in exploitatie genomen onroerende goederen of onroerende goederen, die zijn aangekocht om te herstructureren. Deze zijn opgenomen tegen nominale waarden met hierop in mindering gebracht het onrendabel gedeelte van de nieuwbouw investeringen. Onroerende en roerende zaken ten dienst van de exploitatie Deze activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde verminderd met afschrijvingen bepaald op basis van de verwachte levensduur. De afschrijvingen voor het kantoorgebouw zijn annuïtair berekend, de overige afschrijvingen zijn lineair berekend. Bedrijfswaardeberekening De parameters voor de berekening van de bedrijfswaarde zijn in 2005 gewijzigd en in overeenstemming gebracht met RJ 645. Voor de bepaling van de restwaarde is met ingang van boekjaar 2005 niet langer van de historische kostprijs van de grond uitgegaan, maar van actuele waarde van de grond, rekening houdend met sloop- en uitruimkosten. De parameter groot onderhoud in het 30e jaar is vervallen en vervangen door een bedrag aan onderhoudslasten per jaar.
47
De volgende uitgangspunten zijn bij de berekening van de bedrijfswaarde van het onroerend goed gehanteerd: -
-
Huurstijging 2,5% in 2007 t/m 2011, daarna 2,25% Variabele lasten € 1.252,56 per woning Lastenstijging per jaar 2,25% Onderhoudslasten € 516,25 per woning per jaar Lastenstijging per jaar 3,25% Discontopercentage 6,0% Restwaarde grond hoogbouw centrumlocaties tegen actuele waarde van € 1.150,- per m2, verminderd met sloop- en uitplaatsingkosten van € 220,50 per m2 Restwaarde grond overige locaties tegen actuele waarde van € 315,- per m2 verminderd met sloop- en uitplaatsingkosten van € 73,50 per m2 Op rente van de grondwaarde met 5,0%, discontopercentage 6,0% Levensduur: 55 jaar voor woningen waar groot onderhoud heeft Plaatsgevonden, 50 jaar voor overige woningen; voor woningen met een resterende levensduur van minder dan 10 jaar waarvoor geen sloopplannen bestaan, maximaal 10 jaar Geen rekening gehouden met betaalbaarheidsheffing
BWS subsidies Voor subsidies afgegeven voor complexen woningen, die zijn gebouwd onder het Besluit Woninggebonden Subsidies worden de toekomstige te ontvangen subsidies contant opgenomen. Deelneming Holding Onze Huize B.V. De deelneming wordt gewaardeerd op basis van de netto vermogenswaarde. Voorraden De voorraden worden opgenomen tegen aanschafwaarde, waarbij rekening is gehouden met incourantheid. Onderhanden werk Het onderhanden werk is opgenomen tegen de vervaardigingsprijs, verminderd met de gedeclareerde termijnen. Voor verkochte woningen wordt winst bepaald naarmate de stand van uitvoering van het project, tenzij er nog onzekerheid is ten aanzien van de totale winst. Vorderingen De vorderingen zijn opgenomen tegen de nominale waarde. Op vorderingen op huurdebiteuren is een voorziening voor vermoedelijk oninbare vorderingen in mindering gebracht. De voorziening is gebaseerd op de vorderingen, waarvan nagenoeg zeker is dat deze oninbaar zijn.
48
Voorzieningen Voorziening onrendabele top Voor toekomstige nieuwbouwprojecten, waarvan de feitelijke verplichtingen dan wel de in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan, dient volgens de nieuwe RJ richtlijn 645 te worden beoordeeld of en in hoeverre het project kwalificeert als een verlieslatend contract conform hoofdstuk 252 Voorzieningen. Grondslagen resultaatbepaling
Het resultaat wordt bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde grondslagen voor de balanswaardering. Bedrijfsopbrengsten en kosten worden toegerekend aan het jaar waarin de prestaties zijn verricht. Verliezen en risico´s die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar, worden in acht genomen, indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Pensioenen De pensioenregeling is in de jaarrekening verwerkt als een toegezegde bijdrageregeling omdat overeenkomstig RJ 271.310 voldaan is aan de voorwaarde dat: de corporatie is aangesloten bij een bedrijfstakpensioenfonds en tezamen met andere rechtspersonen dezelfde pensioenregeling toepast en: de corporatie geen verplichting heeft tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds, anders dan het voldoen van hogere toekomstige premies.
49
Toelichting op de balans 31-12-2006
31-12-2005
53.634
35.906
78
80
53.712
35.986
Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling
6.535
13.868
Onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie
1.035
997
61.282
50.851
Materiële vaste activa Onroerende zaken in exploitatie: Woningen Garages
Het verloop van de materiële activa in 2006 is als volgt: Woningen
Garages
Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling
Onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie
41.131
135
18.695
1.730
Afschrijvingen Afwaardering naar lagere bedrijfswaarde
5.225
55
-
733
-
-
4.827
-
Boekwaarde 31-12-2005
35.906
80
13.868
997
373
-
11.155
112
20.479
-
-20.479
-
56.758
80
4.544
1.109
78
-
-
-
Aanschafwaarde
Mutaties: Investeringen Overboeking onroerende zaken in ontwikkeling Desinvesteringen
56.680
80
4.544
1.109
Afschrijvingen
443
2
-
74
Afschrijving desinvesteringen
-23
-
-
-
56.260
78
4.544
1.035
36
-
599
-
2.590
-
-2.590
-
53.634
78
6.535
1.035
Afwaardering naar lagere bedrijfswaarde Overboeking lagere bedrijfswaarde in ontwikkeling Boekwaarde 31-12-2006
50
Stand per 31-12-2006: Aanschafwaarde Afschrijvingen Afwaardering naar lagere bedrijfswaarde Boekwaarde
61.905
135
9.371
1.842
5.645
57
-
807
2.626
-
2.836
-
53.634
78
6.535
1.035
De bedrijfswaarde van de woningen bedraagt op het einde van het boekjaar € 103,9 miljoen. De bij de berekening gehanteerde uitgangspunten zijn opgenomen onder de grondslagen van de balanswaardering en de resultaatbepaling. De bedrijfswaarde in het verslagjaar is toegenomen met een bedrag van € 21,4 miljoen ten opzichte van de bedrijfswaarde ultimo van het voorgaand verslagjaar. De mutatie in de bedrijfswaarde laat zich als volgt verklaren (x € 1.000): Jaarresultaat - vrijval kasstromen - effect contante waarde en restant levensduur
-3.195 4.947 1.752
Gevolgen van aanpassingen van beleidsparameters en uitgangspunten - in de huurprijscomponent - in de onderhoudslasten - in de overige lasten - in de levensduur - in de restwaarde-inschatting - in de inflatie - in overig
-231 5 11 1.028 -15 374 1.172
Gevolgen van mutaties in het bezit - nieuwbouw
18.580
- aankoop bezit
311
- verkoop bezit
-413 18.478
Toename bedrijfswaarde
21.402
De afschrijvingen op de in exploitatie zijnde woningen en garages geschieden op basis van een 50 jarige annuïteit. Het kantoorgebouw wordt afgeschreven op basis van een 25 jarige annuïteit. Voor de kantoor inventaris geldt een afschrijvingstermijn van 5 jaar. De materiële vaste activa zijn verzekerd tegen herbouwwaarde voor een vast tarief per woning.
51
31-12-2006
31-12-2005
2.455
2.544
986
1.037
1.815
1.815
44
45
5.300
5.441
2.544
2.630
89
86
2.455
2.544
Financiële vaste activa Lening aan derden BWS-subsidies Deposito ING Deelneming
Lening aan derden Stand per 1 januari Aflossing Stand per 31 december
Dit betreft een lening aan Talis te Nijmegen. De lening heeft een looptijd van 2 februari 1998 tot 2 februari 2008 tegen een rentepercentage van 5,07. BWS-subsidies Stand per 1 januari Aflossing Stand per 31 december
1.037
1.081
51
44
986
1.037
Deze post betreft de contant gemaakte, door de overheid aan subsidie toegekende bedragen voor investeringen in woningen. Deposito ING
1.815
1.815
Dit betreft een deposito bij de ING Bank met een looptijd tot 4 februari 2008. De rente is 5,43%. Deelneming Holding Onze Huize B.V. Aandelenkapitaal
50
50
Overige reserves
-6
-5
Stand per 31 december
44
45
Dit betreft de 100 % deelneming in het aandelenkapitaal van deze vennootschap, gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde. Voorraden Voorraad onderhoudsmaterialen
23
28
23
28
52
31-12-2006
31-12-2005
2.309
1.045
-
77
2.309
1.122
1.387
964
922
158
Huurdebiteuren
19
11
Overige huurvorderingen
29
28
48
39
36
29
12
10
Onderhanden projecten Bestede kosten Winst Gefactureerde termijnen
Vorderingen
Af: Voorziening dubieuze debiteuren
Voorziening dubieuze debiteuren De voorziening dubieuze debiteuren is vastgesteld op het vermoedelijk bedrag aan oninbare bedragen. Stand per 1 januari Toevoeging aan voorziening Afboeking boekjaar Stand per 31 december
29
36
7
12
36
48
-
19
36
29
De voorziening heeft nagenoeg geheel betrekking op vermoedelijk oninbare vorderingen wegens ontruimingen. Gemeente
6
4
De debiteur gemeente bestaat voornamelijk uit vorderingen wegens woningaanpassing en subsidie. Overige vorderingen Stichting Dichterbij inzake Heistraat Inzake verkoopappartementen Inzake verkoopwoningen Verkoop pand Kofferen 34
14
131
-
544
162
-
-
400
176
1.075
53
31-12-2006
31-12-2005
154
136
28
29
6
-
16
-
239
-
3
63
446
228
31-12-2006
31-12-2005
1
1
273
-49
2
13
Rekening courant ING
99
100
Rekening courant Postbank
11
64
386
129
-
2.330
386
2.459
Overlopende activa Te ontvangen rente Nog niet vervallen BWS subsidie Te verrekenen servicekosten Bijdrage MGE Projectbijdragen Overige overlopende activa
Liquide middelen Kas Rekening courant Rabobank Rekening courant ABN-AMRO
Belegd in deposito's Deposito Rabobank
Met de Rabobank is een kredietfaciliteit in rekening-courant overeengekomen van € 1.500.000. Eigen vermogen Verenigingsreserve Stand per 1 januari Kosten i.v.m. verenigingsactiviteiten Stand per 31 december
22
22
-
-
22
22
In 2005 heeft het bestuur besloten niet langer rente respectievelijk lidmaatschapsgelden toe te voegen aan de verenigingsreserve evenals de kosten in verband met verenigingsactiviteiten ten laste van de verenigingsreserve te brengen. Algemene Bedrijfsreserve Stand per 1 januari
5.952
5.099
Oorspronkelijk resultaat boekjaar
1.693
853
Stand per 31 december
7.645
5.952
54
31-12-2006
31-12-2005
-
240
434
-
434
240
-
240
434
-
50.997
43.155
9.172
10.000
60.169
53.155
3.452
2.158
56.717
50.997
1.953
3.192
54.764
47.805
Voorzieningen Voorziening onrendabele top Stand per 1 januari Toevoeging Overboeking naar MVA in ontwikkeling Stand per 31 december
De voorziening ultimo 2006 betreft het project Kerkstraat. Langlopende schulden Leningen kredietinstellingen Stand per 1 januari Nieuwe leningen Aflossingen in het boekjaar Saldo einde boekjaar Aflossingsverplichting volgend boekjaar Stand per 31 december
Ten behoeve van de aangetrokken geldleningen zijn geen hypothecaire zekerheden gesteld. Leningen worden aangetrokken op de onderhandse kapitaalmarkt. Aflossingsverplichtingen:
2008
3.925
2009
1.834
2010
996
2011
2.142
2012
971
De gemiddelde looptijd van de leningen bedraagt 16 jaar, de gemiddelde rente 4,5%. De leningen zijn tot een bedrag van € 47,0 miljoen afgesloten onder garantie van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw en voorts geheel onder gemeentelijke garantie. De reële waarde van de leningportefeuille, inclusief kortlopend deel en lopende rente, is op basis van 4,5 % per balansdatum nagenoeg gelijk aan de boekwaarde.
55
31-12-2006
31-12-2005
191
147
12
6
203
153
Waarborgsommen Gestorte waarborgsommen Bijgeschreven rente Totaal
Waarborgsommen worden betaald bij het tekenen van het huurcontract, dit bedrag dient als zekerheid voor de kosten of eventuele huurachterstand bij het beëindigen van het huurcontract. De hoogte van de waarborgsom wordt vastgesteld op de helft van de maandhuur, afgerond op € 10 naar boven bij ingang van het huurcontract. Er wordt over de waarborgsom een rente vergoed van (thans 4% op jaarbasis), deze rente wordt bij einde van het huurcontract uitbetaald. Kortlopende schulden Schulden aan leveranciers
707
1.523
1.953
3.192
Belastingen en premies sociale verzekeringen
110
420
Overige schulden
220
-
2.495
1.187
5.485
6.322
Omzetbelasting
89
417
Loonheffing
21
2
-
1
110
420
220
-
220
-
Aflossingsverplichting
Overlopende passiva
Belastingen en premies sociale verzekeringen
Bedrijfsvereniging
Overige schulden RC verhouding St. Sociaal Fonds Vhv.
56
31-12-2006
31-12-2005
987
814
40
95
5
-
Domotica en opplussen woningen
66
125
Bijdrage St.FondsSoc.Volkshuisvesting
45
-
Accountantskosten
10
20
Reservering vakantiegeld en verlofuren
55
57
Vooruit ontvangen huurtoeslag
49
52
1.217
-
21
24
2.495
1.187
Overlopende passiva Niet vervallen interest Vooruit ontvangen huur Te verrekenen servicekosten
Projectkosten Overige overlopende passiva
57
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Ten behoeve van de borging van leningen door het WSW moet een obligo aangehouden worden van de geldlening e.e.a. ter hoogte van € 1,9 miljoen. Het saldo van de aangegane investeringsverplichtingen voor nieuwbouw bedraagt € 14,6 miljoen. Het belastingplan 2006 is sinds 1 januari van kracht. Corporaties zijn sindsdien verplicht over hun commerciële activiteiten vennootschapsbelasting te betalen. Aedes en de Belastingdienst hebben het overleg over de interpretatie en toepassing van de vennootschapsbelasting, waarmee corporaties sinds 1 januari 2006 te maken hebben, afgerond. Een en ander is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO). De Belastingdienst heeft aangegeven zich aan de VSO te houden indien tenminste 70% van de corporaties de VSO tekent. Ondertekening kan tot uiterlijk 30 maart 2007 plaats vinden. Binnen de VSO worden twee keuze opties geboden te weten de subjectieve vrijstelling (model I) en de objectieve vrijstelling (model II). Indien een corporatie de vaststellingsovereenkomst ondertekent dan heeft zij tot en met 31 augustus 2007 de tijd om één van deze opties te kiezen. Wovesto heeft de VSO op 14 februari 2007 ondertekend en kiest voor 31 augustus 2007 voor de optie van subjectieve vrijstelling volgens model I of voor de optie van objectieve vrijstelling volgens model II. Model I impliceert dat alle in de VSO benoemde activiteiten, die niet binnen gestelde buffer en/of franchise zones vallen, zullen worden ondergebracht in afzonderlijke rechtspersonen. Model II impliceert dat er een administratieve scheiding binnen de corporatie wordt aangebracht tussen belaste en objectief vrijgestelde activiteiten van de corporatie. Gegeven de onzekerheden inzake het definitief en daarmee van kracht worden van de VSO en de modelkeuze tot uiterlijk 31 augustus 2007 is het voor Wovesto onmogelijk om de te verwachten belastinglast per 31 december 2006 te berekenen en wordt in de jaarrekening 2006 geen rekening gehouden met deze mogelijke belastingpositie. De belastingplicht kan eerst na het definitief worden van de VSO en de modellenkeuze door Wovesto met voldoende betrouwbaarheid worden vastgesteld. Op basis van het Slimmer Kopen concept heeft Wovesto op 13 woningen het eerste recht om deze te kopen waarbij een deel van de eventuele waardestijging aan Wovesto toekomt.
58
Toelichting op de winst- en verliesrekening 2006
2005
5.691
4.952
32
62
5.723
5.014
17
5
5.706
5.009
Bedrijfsopbrengsten Huren Woningen Garages/kantoorpand Huurderving
Deze opbrengsten betreffen de op het boekjaar betrekking hebbende netto huren van de woningen en garages (exclusief de vergoeding voor levering van zaken en diensten) een en ander na aftrek van huurderving. De hogere huuropbrengst in 2006 ten opzichte van 2005 is tot stand gekomen door de algemene huurverhoging van 1 juli 2006 met gemiddeld 2,5 %, de oplevering van 146 nieuwbouwwoningen, de verkoop van 4 woningen en de sloop van 1 woning. Vergoedingen Leveringen en diensten
121
61
121
61
Dit betreft de bedragen welke huurders boven de (netto) huurprijs betalen voor bijvoorbeeld bijdrage schoonmaakkosten, water- en elektraverbruik en dergelijke. De vergoeding is gebaseerd op de geraamde kosten en wordt jaarlijks, indien noodzakelijk, aangepast. Verkoop onroerende zaken Huurwoningen
782
-
Koopwoningen
997
-
1.779
-
59
2006
2005
Boekwinst verkoop pand Kofferen 34
-
309
Winst op onderhanden projecten
-
77
Administratiekosten
23
-
Glasverzekering
13
-
Bijdragen woningaanpassing
13
2
Div. overige opbrengsten
8
23
Vrijval voorziening sociaal fonds
-
22
57
433
443
430
2
19
74
78
519
527
36
-394
1.033
-
1.069
-394
664
589
11
13
653
576
Overige bedrijfsopbrengsten
Afschrijving op materiele vaste activa Woningen Garages/kantoorpand Kofferen 34 Onroerende en roerende zaken t.d.v de exploitatie
Overige waardeveranderingen materiele vaste activa Bestaand bezit Nieuwbouw
Lonen en salarissen Salarissen Ontvangen uitkeringen en ziekengeld
De bezoldiging van de directeur/bestuurder is gebaseerd op het advies van de commissie Izeboud, functieniveau D. De bezoldiging van de leden van de Raad van Toezicht was in 2006 nihil. Sociale lasten Sociale lasten
76
52
76
52
121
99
121
99
Pensioenpremies Pensioenpremies
60
2006
2005
Dagelijks onderhoud
683
630
Groot onderhoud
373
690
1.056
1.320
Technische Dienst
197
193
Activering (groot) onderhoud
373
-
486
1.127
Lasten onderhoud
Af: Doorberekende werkzaamheden
Vanaf boekjaar 2006wordt, voor zover er sprake is van de mogelijkheid tot activering, groot onderhoud geactiveerd tot een maximum van de bedrijfswaarde. Overige bedrijfslasten Kosten van levering en diensten
96
57
211
176
Opstalverzekering
43
41
Contributie landelijke federatie
10
10
Huisvestingskosten
28
37
7
9
50
37
2
3
Accountantskosten
21
39
Externe deskundigen
48
47
-
34
Opleidingen/cursussen
18
14
Uitzendkrachten
62
-
Overige personeelskosten
Belastingen (ozb + waterschapslasten)
Bestuurskosten Portikosten, drukwerk en telefoonkosten Advertentiekosten
Huisstijl
32
48
Kantinekosten
3
3
Contributies / abonnementen
3
3
40
42
-
13
31
-
7
12
45
45
5
-
13
40
775
710
Automatisering Ontwikkeling Website Leefbaarheid Voorziening dubieuze debiteuren Stichting Fonds Sociale Volkhuisvesting Projectontwikkeling Overige algemene bedrijfskosten
61
2006
2005
85
91
322
294
407
385
7
6
2.671
2.330
-
2
2.678
2.338
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rente BWS subsidies Overige rentebaten
Rentelasten en soortgelijke kosten Rente waarborgsommen Overige rentelasten Deelneming Holding Onze Huize B.V.
62
Kasstroomoverzicht x € 1.000
2006
Saldo netto werkkapitaal begin boekjaar
-2.360
Operationele kasstroom Jaarresultaat
1.693
Afschrijvingen
519
Overige waardeveranderingen materiele vaste activa
635 2.847
Mutatie voorzieningen
434
Saldo operationele kasstroom
3.281
Investeringskasstroom Investeringen materiële vaste activa
-11.640
Investeringen financiële vaste activa
141
Desinvesteringen materiële vaste activa
55
Saldo investeringsstroom
-11.444
Financieringskasstroom Ontvangen leningen Aflossing leningen Mutatie aflossingsverplichting Mutatie waarborgsommen
9.172 -3.452 1.239 50
Saldo financieringskasstroom
7.009
Saldo netto werkkapitaal einde boekjaar
-3.514
Het saldo netto werkkapitaal is als volgt te specificeren: Voorraden
945
Vorderingen
640
Liquide middelen
386 1.971
Kortlopende schulden Saldo netto werkkapitaal einde boekjaar
5.485 -3.514
63
64
65
8. Colofon Dit jaarverslag is een uitgave van Wovesto. Het verslag is te downloaden vanaf de website. Wovesto
Wovesto Postbus 140 5490 AC Sint-Oedenrode telefoon: 0413-476910 fax: 0413-478180
[email protected] www.wovesto.nl Ingeschreven in het handels- en verenigingsregister van de Kamer van Koophandel Oost-Brabant onder nummer 16045221.
Vestobeheer
Vestobeheer Postbus 140 5490 AC Sint-Oedenrode Telefoon: 0413-476910 Fax: :0413-478180
[email protected] www.vestobeheer.nl Vestobeheer is de handelsnaam, waarmee Wovesto (woon)dienstverlening aan derden verzorgt.
66