Beleidsplan Museum Vliegbasis Deelen. Conform Museumnorm 2015

Beleidsplan 2016 Museum Vliegbasis Deelen

Conform Museumnorm 2015

Museum Vliegbasis Deelen KvK 41040763 Maart 2016


Conform Museumnorm 2015 dossier : Bedrijfsvoering registratienummer : 2016-03-02 versie : DEFINITIEF

Museum Vliegbasis Deelen KvK 41040763 Maart 2016

©

INHOUD

BLAD

1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

ALGEMEEN Aanleiding voor het beleidsplan Missie en visie Historische schets Strategische doelen c.q. hoofddoelstellingen Belangrijkste concrete doelstellingen

3 3 3 4 4 5

2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8

STAKEHOLDERS Nationaal Park De Hoge Veluwe Defensie Landbouwers Gemeente Arnhem Gemeente Ede Provincie Gelderland V-Fonds Donateurs en bezoekers

6 6 6 6 6 6 6 6 7

3 3.1 3.2 3.3

COLLECTIE Collectiebeschrijving Tentoonstelling Verwerven, selecteren en afstoten

7 7 8 8

4 4.1 4.2 4.3 4.4

ACHTERGRONDINFORMATIE Geschiedenis van het Museum Vliegbasis Deelen Geschiedenis van Nationaal Park De Hoge Veluwe Oorspong van het Gebouw 20 Recente geschiedenis van het Gebouw 20

9 9 10 10 11

5 5.1 5.2 5.3 5.4

HUISVESTINGSOPTIES Gebouw 20 Afgevallen alternatieven Nog bestaande alternatieven Keuze van het bestuur

11 11 12 12 12

6 6.1 6.2 6.3 6.4

PUBLIEK Algemeen Samenstelling en omvang van publiek Publieksactiviteiten Activiteiten voor donateurs

13 13 13 13 14

7 7.1 7.2 7.3 7.4

BEDRIJFSVOERING Veiligheid Personeel en organisatie Automatisering Verzekeringen

14 14 14 15 15

8

FINANCIEEL BELEID

16


2 Maart 2016, versie DEFINITIEF -1-

9

SAMENVATTING

17

COLOFON

18

Bijlagen:

1



1

ALGEMEEN

1.1

Aanleiding voor het beleidsplan Het Museum Vliegbasis Deelen vond in december 1995 onderdak in het Gebouw 20 op de Kop van Deelen. Het museum is ingericht door vrijwilligers en wordt uitsluitend door vrijwilligers bedreven. Kennis en enthousiasme over de museumcollecties zijn belangrijke drijfveren voor de medewerkers. De museumcollecties zijn primair gericht op de geschiedenis van de vliegbasis Deelen met een bijzondere aandacht voor de luchtoorlog in de jaren 1940-1945. Begin 2007 is de Stichting ‘Het Nationale Park De Hoge Veluwe’ de eigenaar geworden van het ‘Gebouw 1 20’ van de voormalige Vliegbasis Deelen . Met deze aankoop is De Hoge Veluwe feitelijk de gastheer geworden voor het Museum Vliegbasis Deelen, dat sinds 1995 in dit gebouw is gehuisvest. Er bestaat echter geen overeenkomst tussen de Hoge Veluwe en het Museum, waarin deze huisvesting is geregeld. Sinds 2007 zijn er, in opdracht van het museumbestuur, meerdere opties onderzocht voor een betere huisvesting. Maar vanwege het ontbreken van financiële middelen is er feitelijk geen verandering opgetreden en ook zijn geen concrete vooruitzichten ontstaan op verbetering van de huisvesting. Wel zijn er door het museumbestuur acties genomen om toe te treden tot het museumregister. Op 18 augustus 2011 is hierover door de Stichting Het Nederlandse Museumregister een positief besluit genomen. Het 2 Museum Vliegbasis Deelen kwam in aanmerking voor de voorlopige registratie . Tijdens de voorlopige registratie zijn door het museum acties genomen om te voldoen aan de Museumnorm 2015. Met name aan de collectieregistratie is veel tijd en energie besteed. Ook op 3 beleidsmatig gebied zijn tal van acties genomen. Het eerdere beleidsplan is geactualiseerd tot voorliggende document. De resultaten van al deze inspanningen zullen in de maand Maart 2016 getoetst worden. Deze toets zal worden uitgevoerd in opdracht van het Museumregister op basis van het ´Beoordelingskader t.b.v. visitatiecommissie musea´. Het bestuur van het Museum Vliegbasis Deelen vertrouwt erop dat hierbij de conformiteit met dit kader naar tevredenheid kan worden aangetoond.

1.2

Missie en visie In het Handelsregister4 is de missie van het museum als volgt beschreven; "Het opzetten, inrichten en in stand houden van een museum, dat zich richt op de geschiedenis van de vliegbasis Deelen van de oprichting tot heden met in het bijzonder aandacht voor de luchtoorlog boven Nederland in de periode 1940 tot en met 1945".

1

hypotheekacte HYP4 51710/129 d.d. 21-2-2007 volgens https:/kadaster-on-line.kadaster.nl op 21-5-2007 brief 11-193-AH van de Stichting Het Nederlands Museumregister, gedateerd 31 augustus 2011 3 ´Herhuisvesting Museum Vliegbasis Deelen´, Stichting DAEG, September 2007 4 KvK-nummer 410407632011 2



5

Uit het museum-jaarverslag over 2011 is de navolgende visie ontleend ; "Van een zuivere vrijwilligersorganisatie met zeer beperkte middelen en beperkte openstelling wil het museum op termijn uitgroeien tot een professioneel geleid middelgroot museum dat meer publiek kan bedienen. Daarbij moet het museum zich beter positioneren, zowel tussen de musea in de regio als tussen musea met een gelijksoortige collectie. Voorop staat daarbij dat het karakter en de sfeer van dit unieke museum grotendeels behouden blijft: vrijwilligers zijn en blijven daarbij het hart van het museum".

1.3

Historische schets Het Museum Vliegbasis Deelen is voortgekomen uit een initiatief de stichting Dutch Aircraft Examination Group. De Stichting DAEG beschikte rond 1994 over een reizende tentoonstelling rond het thema ‘Bergen en Behouden’. Nadat de Stichting DAEG in Gebouw 20 de beschikking had gekregen over een permanente tentoonstellingsruimte, werd aan dit thema de geschiedenis van de Vliegbasis Deelen toegevoegd. De naam Museum Vliegbasis Deelen werd aanvankelijk (in januari 2002) vastgelegd als handelsnaam van de stichting DAEG, in 2010 werd het ook de statutaire naam van de stichting.

1.4

Strategische doelen c.q. hoofddoelstellingen 6

Het Museum Vliegbasis Deelen heeft in eerdere beleidsplannen beschreven welke doelen voor de komende jaren worden nagestreefd. Samengevat zijn dit: 1. behoud en uitbreiding van de collectie; 2. professionalisering van het museumbedrijf; en 3. verruiming van huisvesting. Het pand waarin het museum is gevestigd is in de huidige staat helaas ongeschikt voor uitbreiding en presentatie van de museumcollectie. Er is veel achterstallig onderhoud en een grondige renovatie is nodig om te voldoen aan eisen die de overheid stelt op het gebied van klimaatbeheersing, verlichting en veiligheid, zoals beschreven in de Museumnorm. Met de directie van Nationaal Park De Hoge Veluwe, eigenaar van de grond en het Gebouw 20, is gesproken over het beschikbaar stellen van de locatie en over het afsluiten van een langdurige erfpachtovereenkomst. Aan onze stichting is de mogelijkheid geboden om het gebouw in eigendom te verwerven, waarbij de ondergrond in eigendom blijft van het Park. Met de gemeente Ede is overeen 7 gekomen dat de officiële bestemming van de locatie gewijzigd wordt van een militaire bestemming in 'museum met ondergeschikte horeca'.

5

Museum Vliegbasis Deelen, Jaarverslag 2011, Versie 3 mei 2012 Daarbij inbegrepen de projectplannen ‘The sky is the limit’ (september 2009) en de actualisatie daarvan, het rapport ‘Doorstart’ (september 2012). 7 Nieuwsbrief van het Museum Vliegbasis Deelen, Maart 2013 6



1.5

Belangrijkste concrete doelstellingen Het bouwen en inrichten van een compleet nieuw museum (dat geschikt zal zijn om enkele tienduizenden bezoekers per jaar te ontvangen) is volgens het bestuur een te grote stap ineens. Hiervoor ontbreken nog de financiële en organisatorische mogelijkheden. We verkiezen hierom het realiseren van verbouw en nieuwbouw in fasen. Hierbij wordt het tempo bepaald door de financiële bronnen die we weten aan te 8 boren en door de organisatorische uitbouw die we kunnen bereiken . Doelstellingen voor de komende jaren zijn: 1. Het in stand houden van de collectie 2. Voortzetting van de openstelling van het museum ( op zaterdagen en zondagen gedurende alle seizoenen) 3. De ontvangst en de rondleiding van groepen (basis- en middelbare scholen, veteranen, historische genootschappen, old-timer clubs en andere verenigingen) 4. Het houden van lezingen en excursies op of in de directe omgeving van de vliegbasis 5. De uitvoering van restauratieprojecten (Würzburg Riese, Me-262) 6. Voortzetting van de inrichting en het beheer van archieven (bibliotheek, documentencollectie, fotocollectie) 7. Het ondersteunen en zelfstandig uitgeven van publicaties (nieuwsbrieven voor donateurs, actueel houden van de eigen Internet-site) Concrete doelstellingen voor het jaar 2016 zijn: 8. Uitbreiding en versterking van het bestuur; 9. Intensivering van museale processen; 10. Verbetering van de bedrijfsvoering; 11. Het aantoonbaar navolgen van de Museumnorm 2015 12. Het verkrijgen van de volledige Museumregistratie 13. Profilering van het museum als onderdeel van het ´Herinneringstoerisme’ rond WO2 De historische relaties tussen ´Market Garden´, de Fliegerhorst Deelen en Diogenes komen samen in het Museum Vliegbasis Deelen. Voor het ´Herinneringstoerisme´ moeten deze relaties beter in beeld worden gebracht. De collectie biedt goede mogelijkheden om ook de ´Duitse kant´ van het verhaal objectief in beeld te brengen. Concrete doelstelling van het museum is om een grotere bijdrage te leveren aan het ´Herinneringstoerisme´ en om hiertoe financiële middelen te verwerven. Het museum richt zich met name op de organisatoren en financiers van dit proces: de Provincie Gelderland, de gemeenten Arnhem en Ede en het Vfonds.

8

Nieuwsbrief van het Museum Vliegbasis Deelen, Maart 2013



2

STAKEHOLDERS

2.1

Nationaal Park De Hoge Veluwe Relatie: Globaal standpunt: Museumbeleid:

2.2

Defensie Relatie: Globaal standpunt: Museumbeleid:

2.3

eigen

bedrijfsvoering

Eigenaren van naastgelegen percelen Museumlocatie moet geen effect Passief, goede buurman zijn

hebben

op

eigen

bedrijfsvoering

Bevoegd gezag, tevens potentiële financier Museum kan bijdragen aan bevorderen van het toerisme in de regio Ad-hoc, aanhaken bij kansen


Provincie Gelderland Relatie: Globaal standpunt: Museumbeleid:

2.7

op

Gemeente Ede Relatie: Globaal standpunt: Museumbeleid:

2.6

hebben

Gemeente Arnhem Relatie: Globaal standpunt: Museumbeleid:

2.5

Eigenaar naastgelegen perceel Museum moet geen effect Passief, goede buurman zijn

Landbouwers Relatie: Globaal standpunt: Museumbeleid:

2.4

Eigenaar Gebouw 20 Museumlocatie moet kostenneutraal worden voor NPHV Actief, in gesprek blijven


V-Fonds Relatie: 9 Globaal standpunt : Museumbeleid:

9

Potentiële financier Museum kan herinnering aan de oorlog levend houden Museum kan bijdragen aan activiteiten gericht op ‘jonge veteranen’ Actief, in gesprek blijven

Zie website http://www.v-fonds.nl/over-vfonds/



2.8

Donateurs en bezoekers Relatie: Globaal standpunt: Museumbeleid:

3

COLLECTIE

3.1

Collectiebeschrijving

Consument Museum moet aantrekkelijk zijn om te bezoeken Actief: steeds nieuwe initiatieven ontplooien

Het Museum Vliegbasis Deelen beschikt over de volgende deelcollecties: 1. Vliegtuigwrakstukken 2. Grote objecten 3. Militaria 4. Regionale bodemvondsten 5. Historische documenten 6. Fotocollectie 7. Boeken 8. Naslagdocumenten 9. Textiel 10. Audiovisuele informatie 11. Niet-historische verzamelobjecten 12. Schilderijen

De kerncollectie bestaat uit:



Vliegtuigwrakstukken (circa 12 ensembles rondom grote wrakstukken en tientallen groepen van kleinere objecten)



Grote objecten (circa 20 grote objecten, waarvan een groot deel in depot wordt gehouden)



Regionale bodemvondsten (enkele tientallen groepen van kleine objecten)



Militaria (enige honderden objecten)



Historische documenten (enige tientallen objecten)



Fotocollectie (enige honderden objecten)



3.2

Tentoonstelling Vanwege de beperkingen die het huidige museumgebouw stelt, is slechts een gedeelte van de collectie permanent in de tentoonstelling opgenomen:  Uit de beschikbare vliegtuigwrakstukken is een kwalitatieve selectie gemaakt (circa 40% van het aantal objecten wordt getoond).  Uit de grote objecten is een selectie gemaakt op basis van de gebouwafmetingen (circa 20% van het aantal objecten wordt getoond).  Uit de deelcollectie ´Militaria´ is een kwalitatieve selectie gemaakt (circa 80% van het aantal objecten wordt getoond)  Uit de deelcollectie ´Historische documenten´ zijn slechts enkele originele objecten te zien (minder dan 5% van het aantal objecten wordt getoond)  Uit de fotocollectie zijn van de meeste foto´s slechts kopieën te zien (circa tien originele foto´s worden getoond en dat is << 1% van de fotocollectie) De niet getoonde gedeelten als ook de overige deelcollecties zijn wel beschikbaar voor referentiedoeleinden. Ad-hoc en op afspraak wordt toegang verstrekt tot de eigen bibliotheek van het museum. Ook worden jaarlijks tientallen bezoekers ontvangen in de depots van het museum. Verder beschikt het museum over collecties van secundair belang (vooral boekenverzamelingen uit nalatenschappen). De instandhouding daarvan is geen doelstelling van het museum, maar is voortgekomen uit de beschikbaarheid van het Gebouw 20. Een nadere beschrijving van de collecties (herkomst, conditie, samenstelling, waardering) is opgenomen in het Ćollectieplan´ van het museum.

3.3

Verwerven, selecteren en afstoten Verwerving, selectie en afstoting geschiedt op grond van de navolgende selectiecriteria:  de mate waarin een object past binnen het collectieprofiel,  de culturele waarde,  de fysieke staat,  de beschikbare ruimte in het depot en  de beschikbaarheid van vergelijkbare objecten binnen de eigen collectie of elders. Voor een nadere omschrijving van de werkprocessen en de selectiecriteria wordt verwezen naar Bijlage 1 van het voorliggende Beleidsplan.



4

ACHTERGRONDINFORMATIE

4.1

Geschiedenis van het Museum Vliegbasis Deelen In onderstaand overzicht is de chronologie van de gebeurtenissen weergegeven: periode

gebeurtenis

1985-1989

Initiatieven tot samenwerking tussen belangstellenden in de luchtvaart-archeologie. Oprichting van de stichting Dutch Aircraft Examination Group op 29 december 1989 (geregistreerd bij de KvK Veluwe en Twenthe onder nummer 41040763). Diverse bergingen van vliegtuigwrakken door DAEG, onder meer te Arnhem, Driel, Gendt, Heteren, Giesbeek, Wolfheze, Cuijk, Doornenburg, Ochten en Lobith Opslag van geborgen vliegtuigonderdelen in gebouw 11 op Klein Heidekamp

1989-1994 1994-1995 1995-1997

In verband met een herbestemming van gebouw 11 op Klein Heidekamp werd DAEG gevraagd om dit gebouw te ontruimen. Door sympathiserende KLumedewerkers werd een ruimte in gebouw 20 (op de Kop van Deelen) aangeboden. In december 1995 werd een de ruimte in gebruik genomen. In 1996 werd onder de noemer ‘Bergen en Behouden’ een permanente tentoonstelling ingericht. Medegebruiker van gebouw 20 was op dat moment de Zweefvliegclub Deelen. De officiële opening van de expositie vond plaats op 7 juni 1996 door Mr. R.J.E.M. van Zinnicq Bergmann (een beroemd oorlogsvlieger).

1997-1999

Verzoek tot ontruiming Gebouw 20 in verband met de naderende overdracht van door Defensie aan Domeinen. Vertrek van de ZC uit Gebouw 20. Vestiging van een OpvangCentrum van het Centraal Orgaan Asielzoekers op de Kop van Deelen. Aanbieding van Domeinen aan DAEG voor vervangende locatie (Gebouw 24 op Vrijland-Noord) tegen ‘marktconforme huurprijs’. Aanbieding als ‘onbetaalbaar’ door DAEG afgewezen. Verslechterende relatie met DGW&T. Aanvraag sloopvergunning voor Gebouw 20 door Defensie. Aanvraag Rijksbescherming Monumentenzorg door de NFLA. Aanvraag sloopvergunning ingetrokken door Domeinen. Uitbreiding van de tentoonstelling door DAEG in de leegstaande ruimtes van Gebouw 20. Nieuwe tentoonstelling onder de naam ‘Museum Vliegbasis Deelen’ onthuld door Mr. Jan Terlouw (politicus en schrijver) op 19 mei 2001. Sluiting van het OpvangCentrum op de Kop van Deelen. Verzoek van DAEG aan Domeinen voor tijdelijk gebruik van gebouw 18. Afwijzing door Domeinen, gevolgd door een herstel van de betrekkingen. Hervatting van het overleg over de toekomst van Gebouw 20. Aankondiging door DGW&T van de mogelijke overdracht van Gebouw 20 aan het Nationaal Park De Hoge Veluwe. Eerste gesprek NPHV-DAEG op 18 mei 2005.

1999-2004

2004-2005

2005-heden


Vestiging van de Hoenderloo-Groep op de Kop van Deelen. Overeenkomst voor tegemoetkoming in de kosten voor verlichting en verwarming tussen de Hoenderlo Groep en DAEG. Voortzetting van het Museum Vliegbasis Deelen met medeweten van de Dienst Vastgoed Defensie, Domeinen en De Hoge Veluwe.


4.2

Geschiedenis van Nationaal Park De Hoge Veluwe De historische relatie tussen De Hoge Veluwe en het luchtvaartterrein Deelen is door het Park zelf als 10 volgt beschreven : “Kort na de Duitse inval in mei 1940 maakten de Duitsers een aanvang met de aanleg van het militaire vliegveld Deelen. Reeds in de zomer van 1940 was een oppervlakte van ruim 2200 hectare (meer dan eenderde van het totale gebied van De Hoge Veluwe) aan het Park onttrokken. Formeel werd dat pas op 19 april 1944 geregeld: de terreinen Deelen en Terlet (851 ha) en de Deelense Start en de Kemperberg (1107 ha) werden in eigendom overgedragen aan een overheidslichaam (SBL). Vastgelegd werd ook dat de Stichting een recht van terugkoop had als de Duitsers het vliegveld niet meer nodig hadden. Dat terugkooprecht werd toen echter alleen verleend voor het gedeelte ten westen van de vroegere weg Hoenderloo/Schaarsbergen. Het stuk Deelen en Terlet ten oosten van die weg bleef het Park dus definitief ontnomen. In 1948 werd een deel van het gebied ten westen van de weg weer in eigendom aan het Park overgedragen. De rest bleef, aldus de Minister van Oorlog op 17 juli 1948 "onmisbaar voor de landsverdediging". Het gebruik als vliegveld kreeg vervolgens een langduriger karakter dan na de oorlog voorzien. Daarom werd in 1957 dit stuk grond, dat ook thans nog door het vliegveld in beslag wordt genomen, formeel aan de Staat overgedragen. Ten aanzien van dat stuk is vastgelegd dat de Staat verplicht is om, indien dit naar het oordeel van de verantwoordelijke minister voor de landsverdediging niet meer nodig is, daarvan schriftelijk mededeling te doen aan De Hoge Veluwe. De Hoge Veluwe heeft dan bij voorrang boven derden het recht tot terugkoop daarvan. (…)”

4.3

Oorspong van het Gebouw 20 Het Gebouw 20 verscheen als een van de eerste bouwwerken op de ‘Fliegerhorst Deelen’, dat in 1940 door de Duitse bezetter werd aangelegd. Het bouwwerk werd opgetrokken uit dikke muren, met een 11 bakstenen buitenbekleding en met een plat dak uit beton . Ter camouflage werd het gebouw voorzien van een hellende en met pannen bedekte dakkap. De vensters werden uitgevoerd in traditionele vormen met houten kozijnen. De vensters waren afsluitbaar met stalen luiken om bescherming te bieden tegen bomscherven en in het geval van beschietingen. Het werk werd zorgvuldig uitgevoerd en met baksteen, pannen en houtwerk in een goede kwaliteit. In het jaar 1947 werd Deelen in gebruik genomen als opleidingscentrum voor de toenmalige Luchtstrijdkrachten. In 1949 werd het Gebouw 20 opgeknapt en herbestemd als onderofficiersmess. De 12 netto vloeroppervlakte bedroeg op dat moment circa 300 m2.

10

Toelichting op de ‘Package Deal’ tussen de Staat der Nederlanden en het Nationaal Park De Hoge Veluwe, zoals gepubliceerd op http://www.hogeveluwe.nl/page.asp?id=130&folder_id=113 11 “Historie, beschrijving & monumentale waardebepaling van de voormalige Gruppengefechtsstand, later KLu onderofficiersmess ‘Gebouw 20’ aan de Hoenderloseweg 12, Kop van Deelen”, opgesteld door F.A.C. Haans, Monumenten Advies Bureau, Nijmegen, 2001 12 Revisietekening van de Dienst der Genie, gedateerd 24-11-‘49 Beleidsplan 2016 Museum Vliegbasis Deelen

2 Maart 2016, versie DEFINITIEF - 10 -

4.4

Recente geschiedenis van het Gebouw 20 In het jaar 1959 is het oorspronkelijke gebouw vergaand aangepast en uitgebreid. De oorspronkelijke vensters en deuren werden vervangen, dakkapellen verdwenen en een nieuwe vleugel met een plat dak werd bijgeplaatst. Het gebouw werd daarop lange tijd gebruikt als onderofficiersmess. Daarbij werd de indeling van het gebouw nog meermaals gewijzigd, voor het laatst in het jaar 2000. In de huidige indeling voorziet het Gebouw 20 in de volgende ruimten::  Grote Zaal, circa 160 m2  Tentoonstellingsruimte ‘Bergen en Behouden’, circa 80 m2  Tentoonstellingsruimte ‘Nachtjacht’, circa 20 m2  Tentoonstellingsruimte ‘Vliegbasis Deelen’ en ‘Deelen Dump’, circa 75 m2  Opslagruimte zolder: circa 45 m2  Bibliotheek: circa 18 m2  Toiletgroep: circa 15 m2

5

HUISVESTINGSOPTIES

5.1

Gebouw 20 Gebouw 20 op de Kop van Deelen is de huidige locatie van het museum. Kenmerk van het gebouw is de uitzonderlijk gunstige ligging. Het gebouw biedt een uitstekend uitzicht over het luchtvaartterrein, is goed zichtbaar vanaf de openbare weg. Deze weg (de Hoenderloseweg) wordt veel gebruikt door een belangrijke doelgroep van het museum (toeristen en passanten). Deze factoren dragen in belangrijke mate bij aan de (huidige en toekomstige) bezoekersaantallen. Voldoende bezoekers zijn een voorwaarde voor het voortbestaan van het museum. Dit pleit voor handhaving van het museum in Gebouw 20. Het Gebouw 20 kan echter in de huidige staat niet gehandhaafd blijven:  De bouwkundige toestand van de (in 1959 aangebouwde) eetzaal is zeer slecht.  De inrichting van het gebouw is verouderd en behoort bij oude, lang vervallen functies.  De vervanging van dakgoten, voegen en enkele kozijnen is dringend noodzakelijk.  Het gebouw beschikt niet over zelfstandige nutsvoorzieningen. De technische installaties voldoen niet aan de huidige regelgeving, zodat een nieuwe aansluiting ook niet gerealiseerd kan worden zonder de installaties te vervangen.  In de dakbedekkingen zijn asbesthoudende materialen toegepast. De verwijdering en de afvoer van deze materialen moeten vooraf gaan aan de renovatiewerkzaamheden en aan de aanleg van nieuwe installaties. Een grootschalige renovatie en/of verbouwing van het Gebouw 20 is dus noodzakelijk. De bouwtijd hiervan bedraagt ongeveer een jaar. Tijdens de werkzaamheden is er geen plaats voor het onderbrengen van de museumcollectie, laat staan voor het openhouden van het museum. De museumcollectie moet dus, tenminste tijdelijk, naar elders worden overgebracht. Of een terugkeer mogelijk is, is afhankelijk van verdere plannen van De Hoge Veluwe met het Gebouw 20.



5.2

Afgevallen alternatieven Vanaf het jaar 2005 zijn meerdere locaties onderzocht als alternatief voor Gebouw 20. Sindsdien zijn definitief afgevallen: 1. Kop van Deelen, Gebouw 18 (de voormalige brandweerkazerne) Dit gebouw is in 2005 verkocht aan de Hoenderloo Groep. Het gebouw is daarna door de nieuwe eigenaar geschikt gemaakt voor bewoning 2. Kamp Koningsweg Noord, Gebouw 7 (het voormalige messgebouw) Dit gebouw is in september 2010 verkocht aan het consortium Kondor Wessels Projecten-Portaal Vastgoed Ontwikkeling. Het consortium heeft een andere bestemming aan het messgebouw gegeven.

5.3

Nog bestaande alternatieven Als alternatief voor Gebouw 20 bestaan nog deze locaties: 3. De voormalige Grossraumgefechtsstand Diogenes aan de Koningsweg in Schaarsbergen Dit gebouw is momenteel nog in gebruik als archiefgebouw en het gebouw wordt beheerd door de Rijksvastgoeddienst. De mogelijkheden van dit gebouw zijn beschreven in eerdere versies van 13 het Beleidsplan . Voor deze locatie kon tot op heden geen sluitende business case

worden opgesteld. 4. Het voormalige seminarie Óud Vrijland´ aan de Koningsweg in Schaarsbergen Dit gebouw was tot enige jaren geleden in gebruik bij de staf van de 11e Luchtmobiele brigade (11 LMB). Het gebouw is momenteel leeg en Defensie staat open voor een tijdelijke herbestemming. Maar de door Defensie gewenste contractperiode (vijf jaar) biedt voor de vestiging van het museum te veel onzekerheid voor de langere termijn.

5.4

Keuze van het bestuur Het museumbestuur heeft in februari 2012 gekozen om het museumbeleid te richten op Gebouw 20 als 14 vestigingsplaats . Overwegingen hierbij zijn geweest:  Gebouw 20 heeft een betere ruimtelijke en historische relatie met de Vliegbasis, ligt het bovenaan de heuvel landschappelijk fraai en de huisvesting op die plek is gefaseerd te verbeteren.  Positieve reacties werden ontvangen van zowel eigenaar Park De Hoge Veluwe als van de lokale overheid (Gemeente Ede) op het ´Doorstart´ plan (met concrete verbouwings- en inrichtingsplannen en voor het benaderen van overheden en sponsoren voor de financiering daarvan)

13 14

´Herhuisvesting Museum Vliegbasis Deelen´, Stichting DAEG, September 2007 Ínterne memo namens het Museum Vliegbasis Deelen -bestuur, Luuk Broer, 12 oktober 2012



6

PUBLIEK

6.1

Algemeen Het museum ontvangt per jaar tussen de twee- en de drieduizend bezoekers. Het merendeel van deze bezoekers komt voor de museumcollectie. Vanwege de gunstige ligging van het museumgebouw zijn er ook passanten die het museum aandoen voor koffie of thee. Voor zover deze mensen niet voor de toegang betaalden, zijn passanten als ´gasten´ geadministreerd.

6.2

Samenstelling en omvang van publiek In de onderstaande figuur is een opgave gedaan van de omvang en de samenstelling van het museumpubliek. Het bezoekersaantal vertoonde in de afgelopen jaren een lichte neerwaartse trend. Een belangrijke reden hiervoor is de verminderde openstelling op door-de-weekse dagen. De omvang en de samenstelling van het vrijwilligerskorps bieden hiervoor slechts beperkte mogelijkheden. De neergaande trend is gecompenseerd met evenementen (beurzen, de 25 jarige jubileumviering, deelname aan de Gelderse Museumdag). Deze evenementen hebben op zaterdagen plaats gevonden.

Figuur 1: Bezoekersaantallen en samenstelling (2006-2015)

6.3

Publieksactiviteiten Aanvullende op de reguliere openstelling, organiseert het museum ook publieksactiviteiten. In de afgelopen jaren hebben plaats gevonden:  De ontvangst en de rondleiding van groepen (basis- en middelbare scholen, veteranen, historische genootschappen, old-timer clubs en andere verenigingen)



 Het houden van lezingen en excursies op of in de directe omgeving van de vliegbasis  Het organiseren van evenementen (24 mei 2014: boeken- en militariabeurs, circa 70 bezoekers 26 juli 2014: 25 jarig bestaan van de stichting, circa 750 bezoekers; 24 oktober 2015: Gelderse museumdag, circa 120 bezoekers).

6.4

Activiteiten voor donateurs Voor donateurs en voor belanghebbenden verschijnt twee tot vier maal per jaar een Nieuwsbrief van zes tot acht pagina´s. In papieren vorm bedraagt de oplage van de nieuwsbrief 150 stuks. Daarnaast wordt de nieuwsbrief ook digitaal verspreid. Het museum wordt ondersteund door honderd tot honderdvijftig donateurs. Het aantal donateurs vertoont helaas een neerwaartse trend. Om hier verandering in te brengen worden extra activiteiten ondernomen. In het afgelopen jaar waren dit de navolgende activiteiten:  11 april 2015: kijkdag in het depot Elst-Rhenen, circa 30 bezoekers  29 oktober 2015: lezing voor donateurs, circa 20 bezoekers  19 december 2015: kijkdag in het depot Elst-Rhenen, circa 50 bezoekers

7

BEDRIJFSVOERING

7.1

Veiligheid De beveiliging van het museum bestaat uit twee gedeelten: 1. De interne beveiligingsinstallatie die bestaat uit diverse camera's in het museum en één camera gericht vanuit het museum op het parkeerterrein. De beelden hiervan zijn te zien op de monitor achter de bar als de installatie is ingeschakeld. Van enkele camera's worden de beelden (bij beweging ter plekke) altijd opgenomen. Dat geldt ook als het museum gesloten is en de monitor is uitgeschakeld. Deze installatie heeft geen wachtwoord en/of codes voor gebruik. 2. De externe beveiligingsinstallatie van Rover beveiliging. Deze bestaat uit 3 buitencamera's die gericht zijn op de hoofdingang, de achteringang, en de zijingang bij het parkeergedeelte, diverse bewegingssensoren en contactschakelaars op diverse deuren. Ook is er een alarmsirene in het museum opgehangen. Deze installatie werkt op een Wachtwoord bij alarmmeldingen en codes voor het in- en uitschakelen.

7.2

Personeel en organisatie Het museum wordt geheel door vrijwilligers bedreven. Het aantal vrijwilligers is 45 personen. Op basis van de daadwerkelijke inzet is een nadere indeling van deze vrijwilligers als volgt (dubbeltelling is mogelijk): 6 personen zijn bestuurslid, gezamenlijk vormen zij het bestuur van de stichting 11 personen zijn gastheer, zij verzorgen de daadwerkelijke openstelling van het museum 31 personen verzorgen de facilitaire dienstverlening; zij zijn tenminste eens per maand in het museum voor de uitvoering van taken op het gebied van beheer en onderhoud van gebouw of collectie 13 personen maken deel uit van de ´back office´, zij zijn mobilisabel voor de uitvoering van specialistische taken maar verschijnen niet op regelmatige basis in het museum



7.3

Automatisering Voor de kantoorautomatisering zijn in het museum enkele stand-alone PC´s aanwezig. Back-ups worden gemaakt op een externe harde schijf. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de volgende indeling:

Bedrijfsvoering 11 12 13 14

Rechtspositie, bestuur en beleid Kwaliteitssysteem Financiële middelen Voorzieningen en Veiligheidszorg 15 Toegankelijkheid 16 Personeel 17 Operationeel

Collectie

Publiek

7.4

21 22 23 24

Beleid, verwerven en afstoten Registreren en behouden Onderzoek Data

afbeeldingen, daarbinnen per onderwerp brieven donateurs drukwerk financieel folder medewerkers museumteksten nieuwsbrief

Fotocollectie Naslagdocumenten Audiovisuele informatie

31 Presentatie 32 Communicatie en Marketing 33 Educatie

Verzekeringen De stichting beschikt over een WA-verzekering. Een brand- en inboedelverzekering is niet afgesloten vanwege het gebrek aan financiële middelen voor de premiebetaling.



8

FINANCIEEL BELEID

In de afgelopen jaren is gebleken dat de exploitatie van het museum niet mogelijk is zonder giften of subsidies. De netto omzet is niet voldoende om de bedrijfskosten te compenseren. Bijzondere baten zijn 15 nodig gebleken om een positief resultaat te kunnen boeken .

Voorbeelden van bijzondere baten zijn:  periodieke donaties  verhuur van opslagruimte  schenkingen Het beleid van het museum is gericht op het verwerven van giften en subsidies. Sinds het najaar van 2013 wordt door het museum naar buiten getreden met ons ´Toekomstplan´. Hierin is de keuze gemaakt voor professionalisering en voor uitbreiding van het Gebouw 20.

15

Jaarrekening 2014, opgesteld door KAN Belastingadviseurs, Doorwerth 19 mei 2015



9

SAMENVATTING

Het Museum Vliegbasis Deelen vond in december 1995 onderdak in het Gebouw 20 op de Kop van Deelen. Het museum is ingericht door vrijwilligers en wordt uitsluitend door vrijwilligers bedreven. Het museum ontvangt per jaar tussen de twee- en de drieduizend bezoekers. Het pand waarin het museum is gevestigd, is in de huidige staat helaas ongeschikt voor uitbreiding en presentatie van de museumcollectie. Voor het realiseren van verbouw en nieuwbouw ontbreken nog de financiële en organisatorische mogelijkheden. Tijdens de voorlopige registratie zijn door het museum acties genomen om te voldoen aan de Museumnorm 2015. Het museumbestuur verwacht dat opname in het Museumregister op positieve wijze zal bijdragen aan de verdere ontwikkeling van het museum.



COLOFON

Museum Vliegbasis Deelen

Opdrachtgever Project Omvang rapport Auteur Validatie Vrijgave Datum Vrijgave:


: : : : : : : :

Museum Vliegbasis Deelen Beleidsplan 2016 18 pagina's Gerben Tornij Michel Ronden Jan Roodzant 2 Maart 2016


Museum Vliegbasis Deelen Gebouw 20 Hoenderloseweg 10 6816 SW Deelen www.museumvlbdeelen.nl

BIJLAGE 1

Beleid inzake verwerven, selecteren en afstoten

De missie van het museum luidt als volgt: "Het opzetten, inrichten en in stand houden van een museum, dat zich richt op de geschiedenis van de vliegbasis Deelen van de oprichting tot heden met in het bijzonder aandacht voor de luchtoorlog boven Nederland in de periode 1940 tot en met 1945". Om een beleid te kunnen voeren inzake verwerven, selecteren en afstoten onderkent het museum verzamelthema´s, verzamelgebieden en ´focus-onderwerpen´. Het collectieprofiel komt hieruit voort.

Figuur 1: Collectieprofiel

Figuur 2: Focus-onderwerpen


bijlage 1 -1-

Hoofdlijnen van het beleid zijn: 1. Inkomende objecten strikt toetsen aan het collectieprofiel voordat deze in de collectie worden opgenomen (dit vanwege de beperkt beschikbare ruimte en – middelen) EN 2. Terughoudendheid bij het aannemen of aanhouden van objecten in bruikeen (dit omdat de beschikbare ruimte beperkt is, verder brengt bruikleen wel verantwoordelijkheden maar geen vrije beschikking) EN 3. In de inventaris aanwezige objecten buiten het collectieprofiel afstoten (dit vanwege de beperkte ruimte en – middelen) EN 4. Selectie op grond van de navolgende criteria: a) de mate waarin een object past binnen het collectieprofiel, b) de culturele waarde, c) de fysieke staat, d) de beschikbare ruimte in het depot en e) de beschikbaarheid van vergelijkbare objecten binnen de eigen collectie of elders In het Ćollectieplan´ is de museumcollectie nader beschreven en is een uitwerking gegeven van het beleid en van de wijze waarop dit beleid wordt uitgevoerd.


bijlage 1 -2-

Beleidsplan Museum Vliegbasis Deelen. Conform Museumnorm 2015

Recommend Documents