Beleidsplan en begroting voor het jaar 2015 Huis van Gedichten
1. Inleiding In dit beleidsplan presenteren we de ambities van Huis van Gedichten voor het aanstaande jaar. Wordt 2015 een keerpunt in de ontwikkelingen sinds de start van de structurele ondersteuning door de gemeente, en met behulp van het traject Cultureel Ondernemerschap waarmee we in 2013 begonnen? In de eerdere jaren formuleerden en verscherpten we opnieuw missie, visie. Daarmee en daarna hebben we stevig geïnvesteerd in onderhoud en uitbreiding van 0ns netwerk, en in het zoeken van potentiële nieuwe opdrachtgevers. Wat dit begint op te leveren: werken met en op nieuwe scholen, werken met en voor nieuwe opdrachtgevers; daarmee uitbreiden van ons aanbod en aanboren van nieuwe inkomstenbronnen. Toch blijft het nieuwe cultureel ondernemerschap weerbarstige materie -‐ een ervaring die we terugzien in de (nationale) pers, in gesprekken met collega-‐instellingen en bij de Culturele Businesscase van Gemeente, VNO-‐NCW en Rabobank. De intentie blijkt vooralsnog regelmatig de mogelijkheden te boven te gaan. Evenzogoed laat het zich aanzien dat 2015 een mooi en vruchtbaar jaar wordt. De groei in het aantal lessen en deelnemers in het basis-‐ en voortgezet onderwijs hopen we te stabiliseren, en misschien door te kunnen zetten. Meer leerlingen, meer scholen, verder uitbouwen van samenwerking met andere organisaties & instellingen, en ruimte voor ontwikkeling van expertise. Ook werken we aan vormen van aanbod die we als basisstructuur ontwikkelen, en die na de eerste opzet als een constante deel zijn van de uitvoeringspraktijk. 2. Missie, visie en doelen Het communiceren van de vernieuwde missie, visie en doelen blijft belangrijk, en blijkt steeds weer effectief. Voor ons is de nieuwe formulering een verheldering van wat er al was; voor de buitenwereld geeft hij helderheid over waar onze expertise start en waar onze prioriteit ligt. Onze activiteiten sluiten naadloos aan bij huidige maatschappelijke doelen doordat wij structureel kunnen bijdragen aan de aanpak (of preventie) van bijvoorbeeld laaggeletterdheid. En we voegen een verruimend perspectief toe aan de bestaande benaderingen, namelijk actief werken aan het verbeteren van de relatie met taal. Want het actief gaan gebruiken van de passieve taalkennis en woordenschat is een wezenlijk element in de verdere taalontwikkeling.
1
3. Strategie & verwachtingen voor 2015 We zoeken in 2015 naar versterking van het cultureel ondernemerschap, naar samenwerking met bedrijven, en naar uitbreiding van fondsenwerving en ondersteuning door sponsoren. Dit alles met het oog op enerzijds het vergroten van ons bereik -‐ anderzijds met het oog op het verstevigen van onze financiële en bedrijfsmatige basis. Halverwege het jaar zullen we hoogstwaarschijnlijk verhuizen naar Laak. De gesprekken met onze potentiële nieuwe verhuurder zijn in 2014 gestart, en ons netwerk in Laak groeit. We werken aan uitbreiding van activiteiten in het cultuuronderwijs, aan uitbreiding van de mogelijkheden actief aan vakontwikkeling bij te dragen, en aan versterking van de samenwerking in de stad, bijvoorbeeld via de Cultuurankers. We verwachten dat in 2015 het aantal deelnemers aan lessen en projecten verder zal groeien. 4. Plannen voor het cultuuronderwijs Peuters: Bij de afdeling Onderwijs van de gemeente Den Haag ligt sinds afgelopen zomer ons plan CiVeS, over het ontwikkelen van Cultuuronderwijs in Voorschool en Startgroep, waarin we beschrijven hoe we daaraan samen met de Jan Ligthartschool en De Mussen willen werken. Als we dit aanbod kunnen ontwikkelen starten we met een onderzoek naar de stand van zaken wat betreft kennis over onderwijs, cultuur, begeleiding en ondersteuning voor de peuters die al voordat ze op de basisschool terecht komen een achterstand in te lopen hebben. Misschien zullen ook de Startgroepen van de Springbok en van de Prinses Irene aansluiten. Basisonderwijs: Sinds september 2014 werkt een van onze docenten structureel twee dagen per week 6 uur per dag op de Jan Ligthartschool. Zij verzorgt lessen binnen het Leerkansenprofiel, waarbij poëzie (en breder – literatuur) basis is voor cultuuronderwijs. In december 2014 zullen we in een evaluatie bepalen of school en Huis van Gedichten beiden tevreden zijn over deze lessen, of ze voldoen aan doelen en verwachtingen. Als dat het geval is zullen deze lessen het gehele schooljaar doorgaan. We hopen natuurlijk dit voort te kunnen zetten in het schooljaar 2015-‐ 2016.
2
Onze betrokkenheid aan Cultuuronderwijs op zijn Haags (CozH) is van vorm veranderd – de rol van projectleider is opgeheven, en de nieuwe rol van cultureel expert wordt vervuld door de directeur van Huis van Gedichten. Op deze manier kunnen we nog steeds nauw betrokken zijn bij de ontwikkelingen op het gebied van literatuur als vorm van cultuuronderwijs. En de samenwerking met andere (literaire) aanbieders van cultuuronderwijs en met basisscholen floreert onder deze inspanningen. Basisonderwijs in de praktijk: In januari hopen we betrokken te zijn bij de uitvoering van de eerste pilot van de leerlijn Literatuur van CozH. In februari en maart werken we in het programma VERS – een landelijk educatief project van School der Poëzie Amsterdam en Poetry International, waarin kinderen de bundels die genomineerd zijn voor de VSB-‐poëzieprijs 2015 verkennen, waarna ze zelf aan het schrijven slaan. In de Centrale Bibliotheek aan het Spui zullen geselecteerde leerlingen eind maart in twee of drie VERS Talkshows hun gedichten aan klasgenoten, ouders en andere bezoekers presenteren. Ook gaan de leerlingen over het eigen gedicht in gesprek met de presentator. Van elke school gaat er vervolgens één klas door naar de landelijke finale in De Rode Hoed in Amsterdam. We hopen daarna verder te gaan met een educatief programma samen met het Kinderboekenmuseum, en het schooljaar te beëindigen in de tweede pilot van CozH. In 2014 ontwikkelden we samen met MuZee het educatief programma MEEUWEN voor de groepen 7 en 8 en voor klassen nieuwkomers, dat bestaat uit een bezoek aan MuZee plus een bezoek van een poëziedocent aan de klas. Dit programma is een mix van erfgoed, biologie, milieueducatie, burgerschap, diversiteit, kunst – al met al een goed voorbeeld van hoe zeer cultuuronderwijs over disciplinegrenzen heen kan gaan, en met kennisoverdracht gepaard gaat. We hopen deze lessen in 2015 breed uit te kunnen voeren. MuZee en wij onderzoeken hoe dit project een goede businesscase kan zijn. Het nieuwe schooljaar hopen we in te gaan met een tweede jaar op de Jan Ligthartschool, waarna de Kinderboekenweek en de kinderboekenmarkt volgen. Misschien dat we dan in 2015 voor het eerst een heel jaar rond lessen uitvoeren in het basisonderwijs. Uiteraard blijven we naast dit deels kant-‐en-‐klare aanbod ook op maat werken.
3
Speciaal onderwijs: We zullen in de loop van 2015 beslissen of we in dit jaar actief kunnen gaan werken aan het uitzetten van onze lessen voor het speciaal onderwijs. Voortgezet onderwijs: In 2014 zijn we gesprekken gestart met de Johan de Witt Scholengroep, Stichting Leerplan Ontwikkeling Enschede (SLO) en Stichting Lezen, vanuit de vraag of het zinvol is om Een leerlijn poëzie schrijven en lezen voor het voortgezet onderwijs ga met een blauw paard dwars door de hoogste bergen onder de loep te nemen. De insteek zou zijn: -‐
afstemming op de referentieniveaus van Meijerink : leerdoelen op het gebied van taalbeheersing die leerlingen in verschillende schooltypes en leerjaren geacht worden te behalen)
-‐
het perspectief van cultuuronderwijs, zoals het de laatste jaren een nieuwe plek aan het veroveren is
-‐
de koppeling met het begrip burgerschap, dat scholen in hun lessen vorm moeten geven
De eerste reacties op deze gesprekken zijn positief, in 2015 zal blijken of dit daadwerkelijk een zinvol en realiseerbaar plan is. In 2015 werken we verder aan de samenwerking met een reïntegratiebedrijf voor leerlingen uit het Praktijkonderwijs. Dit bedrijf bemiddelt naar en begeleidt stages, coacht leerlingen uit het Praktijkonderwijs in hun proces naar een betaalde baan, en ondersteunt hen daarin zo lang als nodig is. Daarmee probeert het onder meer te voorkomen dat praktijkschoolleerlingen rechtstreeks van school in de Wajong terecht komen. Doel is deze jongeren een kans te bieden op een zelfstandige beroepsmatige toekomst. We onderzoeken momenteel met elkaar op welke wijze Huis van Gedichten hieraan bij kan dragen. Als we het eens worden hopen we dat dit bedrijf een structurele afnemer van onze lessen en (vooral) van onze expertise wordt. Voortgezet onderwijs in de praktijk: In januari staan er (inmiddels) traditioneel op twee avonden Who’s Afraid of Youth -‐ scholieren op het podium in het festival Writers Unlimited. Dit jaar werken er voor het eerst vijf scholen
4
mee aan het educatieve traject voorafgaand aan en gedurende het festival. Deelnemende klassen zijn4 HAVO, 4 en 5 VWO, en klassen met nieuwkomers. In februari start VERS met lessen voor 5 VWO, in een debat-‐ en essayprogramma rondom de VSB-‐Poëzieprijs. Dit programma zal in de Centrale Bibliotheek eindigen met een presentatie, gevolgd door één klas per school die afreist naar de landelijke finale in De Rode Hoed in Amsterdam. In mei volgt het jaarlijkse project met poëzie voor de Dodenherdenking met Johan de Witt en de Eerste en Tweede kamer. In oktober hopen we weer te starten met een educatief project bij Crossing Border, en aansluitend beginnen de lessen voor Who’s Afraid of Youth. Aansluitend bij onze plannen om naar Laak te verhuizen zullen we zoeken naar kansen om een passend aanbod te ontwikkelen voor de vestiging van Johan de Witt in de Capodosestraat. Dit kan bijvoorbeeld via de activiteiten en matchmarkten die Quartier Laak regelmatig organiseert, en waarin wij vanuit een nieuw perspectief in gesprek raakten met deze school. NT2-‐onderwijs: Wij vinden het van belang het NT2-‐onderwijs te versterken met onze benadering van taal. Het project MEEUWEN dat we samen met MuZee ontwikkelden is in eerste instantie ontwikkeld met het oog op deze doelgroep. Het gesprek met het HCO om dit project structureel op te nemen in de NT2-‐groepen loopt. Het inhoudelijke gesprek met de NT2-‐deskundige van het HCO over integratie van ons aanbod en de lessen in Nederlands als tweede taal is veelbelovend. We hebben goede hoop dat hier op den duur een samenwerking kan ontstaan. 5. Plannen voor stadsdelen Met het cultuuranker DNR werken we in 2015 verder aan de combinatie van cultuuronderwijs & cultuurparticipatie in samenwerking met het bedrijfsleven. Vanuit de Culturele Business Case zou dit als voorbeeld kunnen dienen voor dit soort programma’s in alle stadsdelen. Met MuZee bieden we het aanbod voor het basisonderwijs breed aan. De wederzijdse ervaringen met die resultaten kunnen wellicht aanleiding zijn voor het verbreden van onze samenwerking. Via Quartier Laak overleggen we inmiddels ook met Cultuuranker Laak. We hopen dat er een specifieke Laakse wijze van samenwerken kan ontstaan.
5
In 2014 is de verwaterde samenwerking met Dakota in Den Haag Zuid-‐West weer zachtjesaan tot leven gekomen. Deze samenwerking hopen we weer verder uit te kunnen bouwen. 6. Cultureel ondernemerschap & bedrijfsvoering Het zoeken naar een balans tussen subsidies, eigen inkomsten, samenwerkingsverbanden, fondsenwerving, sponsoring en inkomsten uit een vriendenconstructie blijft hoog op de agenda. Enerzijds is de erkenning van het maatschappelijke belang van onze activiteiten door het ontvangen van structurele gemeentelijke subsidie van essentieel belang. Maar de maatschappelijke erkenning die er spreekt uit het verbinden van onze doelen aan die van het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties is evenzozeer belangrijk. Het uiteindelijke doel is een zo hoog mogelijke autonomie die kan ontstaan als het belang van geen van de financiële stromen overheerst. Met de basisstructuur van Canvas -‐Business Model Generation hebben we gereedschappen om voortdurend te blijven monitoren en bijstellen. En concreet: -‐
we blijven actief in het netwerk van de Culturele Business Case activiteiten,
-‐
we blijven zoeken naar het leggen van verbindingen met bedrijven
-‐
we blijven onderzoeken wat het moderne mecenaat voor ons kan betekenen.
7. Verhuizen Zoals hiervoor al vermeld: naar het zich laat aanzien zullen we bij afloop van ons huidige huurcontract naar een nieuwe ruimte in stadsdeel Laak verhuizen. We denken dat een standplaats, bijvoorbeeld in de Molenwijk, goed aansluit bij onze missie, visie en doelen, en tevens op het ondernemende vlak veel mogelijkheden biedt. Het wordt eenvoudiger om aan te sluiten bij de ontwikkelingen rondom de Brede Buurtschool als we een eigen werkruimte hebben die ook een plek heeft in een toekomstig Netwerk van de Brede Buurt. Het wordt eenvoudiger voor bedrijfsleven & maatschappelijke organisaties zich te verbinden met onze missie en onze activiteiten, of om hen te verleiden tot corporate activiteiten midden tussen de werkattributen en -‐producten van kinderen en jongeren. We hopen de verhuizing in te bedden in een reeks van activiteiten, waardoor de verhuizing deels gefinancierd wordt, en onmiddellijk betekenis krijgt voor de nieuwe buren -‐ kinderen, scholen en (andere) buurtbewoners & organisaties.
6
8. Tot slot Het lijkt er op dat we in het derde jaar van de vierjarige structurele subsidie op stoom komen. De financiële prognoses én de prognoses voor deelnemersaantallen stemmen optimistisch. Voordat de financiële crisis toesloeg hadden we met een kleine ondersteuning van de gemeente Den Haag (€ 25.000 gedurende enkele jaren) een gemiddelde jaaromzet van € 120.000,-‐ en onze jaarcijfers qua deelnemers groeiden jaarlijks. In die periode was de financiële basis niet structureel waardoor we voortdurend in de overlevingsmodus bleven -‐ er was geen rust en stabiliteit in onze organisatie. We vertrouwen er op dat we aan het einde van deze beleidsperiode sterker staan als organisatie, en sterker staan als bedrijf, dan we er bij aanvang voor stonden. Huis van Gedichten, Trees Steeghs November 2014
7
BEGROTING 2015 Instelling: Huis van Gedichten Contactpersoon: Trees Steeghs
Telefoon: 06-‐26708140 Mail:
[email protected] Begroting 2015
Totale opbrengsten Directe opbrengsten Publieksinkomsten totaal Publieksinkomsten buitenland Publieksinkomsten binnenland Sponsorinkomsten Overige inkomsten Indirecte opbrengsten Diverse inkomsten
50.000 50.000 50.000 0 50.000 0 0 0 0
Totale subsidies en bijdragen Subsidies Meerjarige subsidie misterie OCW of cultuurfondsen
117.635 117.635 0
Meerjarige subsidie provincie Subsidie gemeente Den Haag ikv Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur
0 40.720
Overige subsidies gemeente Den Haag Overige subsidies/bijdragen uit publieke middelen
66.915 10.000
Overige bijdragen uit private middelen waarvan particulieren incl. vriendenverenigingen
0 0 0 0 0
waarvan bedrijven waarvan private fondsen waarvan goede doelenloterijen
167.635
TOTALE BATEN
65.000 40.000 25.000 101.711 76.711 25.000
Totale beheerlasten Beheerlasten personeel Beheerlasten materieel Totale activiteitenlasten Activiteitenlasten personeel Activiteitenlasten materieel TOTALE LASTEN
166.711
SALDO UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING
924
Saldo rentebaten en -‐lasten Saldo buitengewone baten en lasten Toevoeging / onttrekking reserves en fondsen S A L D O | E X P L O I T A T I E R E S U L T A A T
0 0 0 924
8
TOELICHTING OP DE CIJFERS: In de cijfers gaan we uit van een twee vooronderstellingen: a. In 2015 lopen de lessen op de Jan Lighart door b. De Dienst onderwijs kent de subsidieaanvraag CiVes toe Het tabblad Educatie laten we wederom leeg. Onze gehele exploitatie is een apparaat dat cultuuronderijs / cultuureducatie mogelijk maakt en verzorgt.
9
Kunstzinnige vorming |Cultuurparticipatie / Cultuureducatie Instelling: Contactpersoon:
Huis van Gedichten Trees Steeghs
Telefoon: 06-‐26708140 Mail:
[email protected]
CULTUUREDUCATIE: AANBOD IN SCHOOLVERBAND In onderstaande tabel vermeldt u de activiteiten die u aan scholen aanbiedt. Deze activiteiten kunnen zowel in het primair als het voortgezet onderwijs plaatsvinden. Aanbod voor Haagse * scholen Eenheid Raming 2014 Realisatie 2014 Raming 2015 Lessen / activiteiten primair onderwijs aantal 60 207 600 Deelnemende scholen primair onderwijs aantal 8 11 11 Deelnemende leerlingen primair onderwijs aantal 500 733 750 Dichter in de klas aantal 10 11 10 Lessen / activiteiten voortgezet onderwijs aantal 120 150 150 Deelnemende scholen voortgezet onderwijs aantal 13 9 13 Deelnemende leerlingen voortgezet onderwijs ** aantal 650 510 650 Deelnemers betaald met Cultuurkaart in voortgezet onderwijs aantal onbekend 60 100 Aanbod voor niet Haagse scholen Lessen / activiteiten primair onderwijs Deelnemende scholen primair onderwijs Deelnemende leerlingen primair onderwijs
Eenheid aantal aantal aantal
Lessen / activiteiten voortgezet onderwijs Deelnemende scholen voortgezet onderwijs Deelnemende leerlingen voortgezet onderwijs **
aantal aantal
Raming 2014 Realisatie 2014 0 0 0 0 0 0 0 0
Raming 2015 0 0 0
0 2
0 2
100 100
150 100
Raming 2014 Realisatie 2014 20 21 25 28 1.000 560 0 5 1.000 560 0 0
Raming 2015 30 35 1.000 8 1.000 0
aantal Deelnemers betaald met Cultuurkaart in voortgezet onderwijs aantal onbekend * De deelnemende vestiging van de school ligt in Den Haag. ** Exclusief deelnemers Cultuurkaart voortgezet onderwijs FESTIVALS Festivals Lessen in festival (aantal klassen/groepen) Eindpresentaties door deelnemers (aantal deelnemers) Bezoekers totaal Podia / locaties Bezoekers totaal ** waarvan betalende bezoekers ** waarvan niet betalende bezoekers **
Eenheid aantal aantal aantal aantal aantal aantal aantal aantal
waarvan bezoekers met 'ooievaarspas' ** Capaciteit festivallocatie
1.000 0
560 0
1.000 0
aantal 0 0 0 * Onder internationale programmering verstaan wij producties/gezelschappen uit het buitenland ** Bezoekers met een passe-‐partout voor meerdere festivaldagen worden per dag als bezoeker meegeteld. Bijvoorbeeld: 1 persoon met een passe-‐ PUBLICATIES, WEBSITE(S) EN ANDERE DIGITALE MEDIA Publicatie, website(s) en andere digitale media Eenheid Raming 2014 Realisatie 2014 Raming 2015 Publicaties * aantal 1 3 1 Bezoeken website(s) totaal aantal 5.000 9.458 15.000 Unieke bezoekers totaal (IP-‐adres) aantal 3.000 3.803 4.500 Gemiddelde duur van een bezoek minuten 12:00:00 AM 12:06:03 AM 12:00:00 AM Ontvangers digitale nieuwsbrieven aantal 500 501 650 Facebook vrienden/fans aantal 0 1.051 1.400 Volgers op Twitter aantal 0 425 600 Linked-‐In connecties aantal 0 851 1.000 Hyves vrienden aantal 0 0 0 * Onder Publicaties wordt het volgende verstaan: inhoudelijke publicaties (digitaal en op papier) die een toelichting, verdieping en/of achtergrond bieden TOELICHTING OP DE CIJFERS: De verwachtingen van deeleneerms binnen het cultuuronderwijs staan vermeld in bovenstaande. Of we ook buiten schooltijd les zullen geven aan kidneren en jongeren kunnen we in dit stadium nog niet overzien. Ook is het voorbereiden van eigen projecten binnen de cutuurparticipati nog in een pril & onduidelijk stadium. In hoeverre we voor externe opdrachtgevers in 2015 projecten van cultuurparticipatie zullen doen kunnen we nog niet overzien.
10
