Belastingnieuws Binnenlands Bestuur

www.pwc.com/nl

Belastingnieuws Binnenlands Bestuur Nieuwsflits

Jaargang 3 Editie 2012/3 Mei 2012

Publicatie onderzoek Ministerie van Financiën: Vennootschapsbelastingplicht voor overheidsbedrijven. Eindelijk duidelijkheid?

Publicatie onderzoek Ministerie van Financiën: Vennootschapsbelastingplicht voor overheidsbedrijven. Eindelijk duidelijkheid? Bron: Brief staatssecretaris, 11 mei 2012, DB/2012/205M en onderzoek belastingplicht overheidsbedrijven Op 11 mei jl. heeft de Staatssecretaris van Financiën (hierna: de staatssecretaris) de lang verwachte notitie over de vennootschapsbelastingplicht van overheidsbedrijven aan de Eerste en Tweede Kamer aangeboden. De achtergrond van deze notitie is de bezorgdheid over mogelijke concurrentievervalsing tussen overheidsbedrijven en marktpartijen en het voorkomen van staatssteun. De staatssecretaris geeft aan dat het genereren van extra belastinginkomsten niet de doelstelling is. Met het verschijnen van deze notitie wordt voldaan aan de toezegging aan de Kamer in 2008 om de directe ondernemingvariant (zoals die is voorgesteld in een notitie in 2007 van zijn ambtsvoorganger) nader te onderzoeken. De ondernemingsvariant raakt in eerste aanleg zowel de activiteiten die door dochterondernemingen worden uitgevoerd (indirect overheidslichaam) als de activiteiten die binnen het overheidslichaam zelf worden uitgevoerd (direct overheidslichaam).

Op welke activiteiten heeft het onderzoek betrekking? Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat gemeenten, provincies en het Rijk tal van activiteiten verrichten die kwalificeren als vennootschapsbelastingplichtige ondernemingsactiviteiten, waarbij gedacht

kan worden aan de sectoren onderwijs, zorg, vervoer, afvalverwerking en verschillende typen dienstverlening. In de bijlage bij deze nieuwsbrief vindt u een uitgebreid overzicht van deze activiteiten (hetgeen geen uitputtend karakter heeft).

Wat heeft het onderzoek opgeleverd? De staatssecretaris realiseert zich dat aan de invoering van de directe ondernemingsvariant een aantal praktische bezwaren kleeft. Zo voorziet hij een aanzienlijke toename van administratieve lasten voor deze overheidsbedrijven en waarschijnlijk hogere prijzen voor diensten met een semipubliek karakter. Een onverkorte invoering van de directe ondernemingsvariant op korte termijn is hierdoor in zijn visie niet wenselijk.

Wat is de essentiële boodschap? De staatssecretaris stelt als alternatief de indirecte ondernemingsvariant voor. Alle indirecte overheidsbedrijven (zoals door de overheid gedomineerde NV’s, BV’s, stichtingen en verenigingen) worden op gelijke voet met andere partijen in de heffing van vennootschapsbelasting betrokken. Dit betekent dat de overheids NV’s en BV’s in zijn visie integraal belastingplichtig worden voor de vennootschapsbelasting. Overheidsstichtingen worden belastingplichtig voor zover zij een onderneming drijven.

Ook in deze context zal nog gekeken worden naar de financiële gevolgen en de administratieve lastenverzwaring van het onderbrengen in een indirect lichaam ten gevolge van de invoering van de vennootschapsbelastingplicht. Daarbij zal de staatssecretaris nog wel in de uitwerking de mogelijkheid van (beperkte) vrijstellingen en overige fiscale faciliteiten zoals bestedingsreserve en de optionele belastingplicht voor culturele instellingen meenemen.

Hoe kijken wij aan tegen de gevolgen voor de praktijk?

Zijn hiermee de problemen opgelost? Ook dit kan weer tot ongelijkheid leiden indien taken binnen of buiten het overheidslichaam uitgeoefend worden. Hij wil daarom in overleg met andere ministeries en diverse overlegorganen van lagere overheden (VNG, IPO, Unie van waterschappen) bezien welke activiteiten zich lenen om door een indirect overheidsbedrijf uitgeoefend te worden. Wij zien ook in de praktijk steeds meer voorbeelden van activiteiten die tegen vergoeding door overheidsbedrijven ten behoeve van derden worden uitgeoefend (te denken valt aan het produceren van energie, exploitatie van zwembaden en sportcentra).

In de overheidsmarkt worden steeds meer nieuwe marktinitiatieven ontplooid. Hiernaast vindt samenwerking tussen overheden onderling alsmede publiekprivate samenwerkingen, mede als gevolg van toenemende bezuinigingen steeds vaker plaats. Deze ontwikkelingen vergen een stabiele fiscale basis en duidelijkheid over de fiscale gevolgen. Of de voorgestelde indirecte ondernemingsvariant daadwerkelijk de belangen van alle overheidsorganisaties in gelijke en voldoende mate behartigt, is zeer de vraag. Bij het onderscheid ten opzichte van de directe ondernemingsvariant kan ook het leerstuk van de ‘fiscale grensverkenning’ gaan spelen. In een maatschappelijk speelveld lijkt ons dat, nog los van staatssteunvraagstukken, ongewenst.

Hoe nu verder? Het is voor nu van belang om in kaart te brengen welke activiteiten in de nabije toekomst in uw organisatie tot belastingplicht kunnen leiden. Hoewel de staatssecretaris geen tijdspad heeft aangegeven voor de vervolgstappen, beperkt hij de toekomstige belastingplicht tot alle indirecte overheidsbedrijven om op korte termijn tot een aanpassing van de wet te kunnen komen. Wij adviseren u dan ook – zowel ten aanzien van bestaande als nieuwe business cases, activiteiten en/of samenwerkingsverbanden - op voorhand inzichtelijk te maken wat de impact van de geschetste ontwikkelingen op uw organisatie is, zowel vanuit organisatorisch, juridisch, administratief als financieel/fiscaal perspectief. Wij gaan graag met u in overleg en houden u vanzelfsprekend op de hoogte van de ontwikkelingen.

Joop Kluft 088 – 792 73 09 [email protected] Peter Kooy 088 – 792 14 86 [email protected] Petra Bangma-Engwerda 088 – 792 49 91 [email protected] Simone Bosma 088 – 792 14 91 [email protected] Petricia de Groof 088 – 792 16 55 [email protected]

Bijlage: Overzicht activiteiten overheidsbedrijven (ontleend aan bijlage 2 bij de notitie Belastingplicht overheidsbedrijven)

GEMEENTEN Vastgoed Verkoop grond voor bouw van woningen/bedrijven Verhuur gebouwen Markten en kermissen Afval Inzamelen huisvuil Afvalverwerking Inzamelen bedrijfsafval Haven Havenbedrijf Vervoer Gemeentelijk vervoersbedrijf Dienstverlening Ingenieursdiensten Brandbestrijdingscursussen Interim management HR advies, assessments, mobiliteitsadvies Opleidingen projectmanagement Coaching Statistisch onderzoek Communicatieadvies Ondersteuning financiële administratie Begeleiding inkooptrajecten Juridisch en beleidsadvies IT-audits Onderhoud bestel en personenwagens Leasing van bestel en personenwagens Reparatie bestel en personenwagens Advisering en coördinatie bij aanschaf bestel en personenauto’s Sociale hulpverlening Sociale-juridische hulpverlening Sociale werkplaatsen Gemeentelijke kredietbanken

Ruimte Onderhoud groen en speelvoorzieningen Begraafplaatsen en crematoria Exploitatie markt- en veilinghallen Exploitatie sportaccommodaties Beheer parkeergarages Ontwikkelen parkeergarages Beheer betaald parkeerplaatsen Uitgifte parkeervergunningen Zorg Ambulancediensten Thuiszorg Inentingen en ongediertebestrijding Cultuur Bibliotheken Theaters Lager en voortgezet onderwijs Peuterspeelzaal/kinderopvang Openbaar- basis en voortgezet - onderwijs

PROVINCIES Regionale ontwikkelingsmaatschappijen Afvalverwerking Luchthavens Ontwikkeling recreatiegebieden Tolwegen Havenbedrijven Netwerkbeheer Waterleidingbedrijven HET RIJK Universiteit Wetenschappelijk onderwijs Onderzoek Beleggen Zakelijke dienstverlening (uitzendbureau) Exploitatie en handel in vastgoed

Onderzoek CBS TNO Keuringsdiensten Stichting bloembollenkeuringsdienst Rijksdienstwegverkeer (RWD) Toezicht/Vergunningverlening AFM OPTA College beoordeling geneesmiddelen College beoordeling gewasbestrijdingsmiddelen Examens CBR Nederlands Bureau Brandweerexamens College voor Examens Gegevensbeheer KvK Stichting Bureau Architectenregister Kadaster Overig Staatsbosbeheer STER Luchtverkeersleiding Nederland KNMI Domeinen (on)roerende zaken Staatsdeelnemingen De Nederlandsche Bank NV Havenbedrijf Rotterdam NV NV Luchthaven Maastricht Twinning Holding BV NV Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij NV Industriebank LIOF NV Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland Nationale Stichting tot Exploitatie van Casinospelen in Nederland

Colofon De nieuwsbrief ‘Belastingnieuws Binnenlands Bestuur’ is een uitgave van PwC.

Redactie drs. D.J. (Dieks) Boswinkel, M.M. (Myrthe) Hinskens LL.M, J. (Jeffrey) Rous MSc, mr. dr. J.J.P. (Joep) Swinkels, W.A. (Wladimir) Rouwenhorst FB

Abonnementen Een gratis abonnement voor u of uw collega verkrijgt u na aanmelding. Aanmelden kan door het sturen van een e-mail met vermelding van de nieuwsbrief waarop u zich wil abonneren, uw naam, adresgegevens van uw organisatie en e-mailadres naar: [email protected]. Mocht u deze nieuwsbrief niet langer willen ontvangen, dan kunt u op hetzelfde e-mailadres terecht.

Reacties Als u op deze nieuwsbrief wil reageren kunt u een e-mail sturen aan [email protected] of contact opnemen met de redactie: drs. D.J. (Dieks) Boswinkel 088 – 792 16 91 [email protected]

M.M. (Myrthe) Hinskens LL.M 088 – 792 56 85 [email protected]

mr. dr. J.J.P. (Joep) Swinkels 088 – 792 47 08 [email protected]

W.A. (Wladimir) Rouwenhorst FB 088 – 792 30 08 [email protected]

Voor algemene vragen en opmerkingen over deze nieuwsbrief kunt u ook terecht bij: drs. M.A. (Manon) Ultee 088 – 792 14 19 [email protected]

Jeffrey Rous MSc 088 – 792 19 63 [email protected]

Deze publicatie is uitsluitend opgesteld als algemene leidraad voor relevante kwesties en dient niet te worden geïnterpreteerd als professioneel advies. U dient niet te handelen op basis van de in deze publicatie vervatte informatie zonder nader professioneel advies te hebben ingewonnen. Er wordt geen enkele expliciete of impliciete verklaring verstrekt of garantie geboden ten aanzien van de juistheid of volledigheid van de in deze publicatie vervatte informatie, en voor zover toegestaan krachtens de wet, aanvaarden de bij deze publicatie betrokken PwC firms, medewerkers en vertegenwoordigers geen enkele aansprakelijkheid, voor de gevolgen van enige handeling dan wel omissie door hetzij uzelf hetzij enige andere persoon op basis van de in deze publicatie vervatte informatie of voor enig besluit waaraan die informatie ten grondslag ligt. Bij PwC in Nederland werken ruim 4.500 mensen met elkaar samen vanuit 12 vestigingen en drie verschillende invalshoeken: Assurance, Tax & HRS en Advisory. We leveren sectorspecifieke diensten en zoeken verrassende oplossingen, niet alleen voor nationale en internationale ondernemingen, maar ook voor overheden en maatschappelijke organisaties. PwC firms leveren sectorspecifieke diensten op de gebieden Assurance, Tax & HRS en Advisory om waarde toe te voegen voor klanten. Meer dan 161.000 mensen in 154 landen in firms binnen het PwC-netwerk delen hun gedachten, ervaringen en oplossingen om nieuwe perspectieven en praktische oplossingen te ontwikkelen. 'PwC' is het merk waaronder member firms van PricewaterhouseCoopers International Limited (PwCIL) handelen en diensten verlenen. Samen vormen deze firms het wereldwijde PwC-netwerk. Elke firm in het netwerk is een afzonderlijke juridische entiteit en handelt voor eigen rekening en verantwoording en niet als vertegenwoordiger van PwCIL of enige andere member firm. PwCIL verricht zelf geen diensten voor klanten. PwCIL is niet verantwoordelijk of aansprakelijk voor het handelen of nalaten van welke van haar member firms dan ook, kan geen zeggenschap uitoefenen over hun professioneel oordeel en kan hen op geen enkele manier binden. © 2012 PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK 34180284). Alle rechten voorbehouden