BEGROTING 2011 DEEL 1

BEGROTING 2011 DEEL 1

ALGEMEEN DEEL

PARAGRAFEN

FINANCIËLE BEGROTING EN TOELICHTINGEN

Versie 5 oktober 2010

Begroting 2011 gemeente Waalwijk deel 1 algemeen deel etc.

2

Inhoudsopgave Hoofdstuk Benaming

Bladzijde

1.1 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5

Algemeen Inleiding Kerngegevens Organigram De begrotingen 2011 - 2014 op hoofdlijnen Autorisatie door de raad van de begroting 2011

7 10 11 13 17

1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5 1.2.6 1.2.7 1.2.8

Paragrafen Lokale heffingen Weerstandsvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering (en treasury) Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Duurzaamheid

21 31 39 41 45 50 53 60

1.3 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4 1.3.5 1.3.6

Financiële begroting overzichten van baten en lasten Recapitulatie functionele indeling Recapitulatie programmabegroting Recapitulatie naar baten en lastensoorten Meerjarenbegroting Geraamd resultaat voor en na bestemming en mutaties reserves Overzicht geraamde incidentele baten en lasten

67 71 77 79 86 86

1.4 1.4.1 1.4.2 1.4.3 1.4.4 1.4.5 1.4.6 1.4.7

Uiteenzettingen financiële positie met toelichtingen Uitgangspunten voor het samenstellen van de begroting De belangrijkste reserves en de Algemene Uitkering Investeringen EMU gegevens Overzicht te betalen subsidies Overzicht te ontvangen subsidies Inzicht in bezittingen en vermogen

90 94 97 99 102 110 116

1.5 1.5.1 1.5.2

Bijlagen Onontkoombare aanpassingen vanuit de kadernota 2010 Budgetmutaties uit de kadernota 2010

119 122


3


4

HOOFDSTUK 1

1.1 ALGEMEEN


5


6

1.1.1 Inleiding Begrotingsresultaat en toekomstperspectief De begrotingsresultaten voor de komende jaren zijn weergegeven in ondermeer hoofdstuk 1.1.4 onder “financieel perspectief”. Deze resultaten wijken nauwelijks af van het beeld dat in de kadernota voor de begroting 2011 is geschetst en dit wekt geen verbazing. Immers, de in de kadernota reeds ter overweging gegeven aanpassingen, ombuigingen en tariefaanpassingen zijn onverkort overgenomen naar de begrotingen voor 2011 en volgende jaren toe. En sinds het moment van samenstelling van de kadernota is er eigenlijk niet meer duidelijkheid ontstaan over de voor de komende jaren te verwachten ombuigingen op het Gemeentefonds. In vergelijking tot de in de kadernota geschetste sluitende begrotingspositie (jaarlijkse resultaten van € 0,=) , waarbij in de jaren 2011 tot en met 2014 een bedrag van € 4.007.000 gespaard zou kunnen worden in de Reserve Majeure Projecten, is het begrotingsbeeld zoals dat nu kan worden gepresenteerd: Eindbeeld begroting 2011 Begrotingspositie V=voordelig

2011

2012

2013

2014

7.885 V

12.890 V

25.086 V

0

Er zijn geringe overschotten in de jaren 2011 tot en met 2013 en er wordt gedurende de jaren 2011 tot en met 2014 een bedrag van € 4.123.400 gespaard in de Reserve Majeure Projecten voor de toekomstige uitvoering van grote infrastructurele werken. U weet dat het toekomstperspectief in financiële zin voor gemeenten in hoge mate afhankelijk is van de ontwikkeling van het Gemeentefonds. De uitkering daaruit is voor onze gemeente gestegen van € 27 miljoen in 2005 naar bijna € 40 miljoen in 2010. Hierbij moet direct aangetekend worden dat in diezelfde periode ook vele taken van het Rijk naar gemeenten zijn overgedragen (denk alleen al aan de WMO) en er substantiële compensatie werd gegeven voor loon- en prijsontwikkelingen en het afschaffen van het heffen van OZB bij gebruikers van woningen. Vanaf 2010 echter kent het Gemeentefonds een dalend verloop. Voor het begrotingsjaar 2014 hebben wij rekening gehouden met een Algemene Uitkering van € 35,7 miljoen. Deze daling komt overeen met het bedrag dat we reeds vorig jaar voorzien hadden (€ 2,5 miljoen) en de nadere ombuiging waarmee we in de kadernota 2010 voor het begrotingsjaar 2014 reeds rekening hebben gehouden (€ 1,6 miljoen). Voor de komende jaren blijven de onzekerheden echter groot en de vooruitzichten somber. De overheidsfinanciën zijn langdurig uit het lood geslagen als gevolg van de financiële en economische crisis. De verwachtingen voor de rijksuitgaven (waaraan de omvang van het Gemeentefonds gekoppeld is) met betrekking tot de komende jaren echter, zijn erg onzeker en uitermate negatief. We willen echter ook niet voorbij gaan aan enige relativering en nuancering hierbij, immers, het is niet uit te sluiten dat de huidige crisis zich sneller herstelt dan voorzien en dat de kortingen op het Gemeentefonds een incidenteel karakter hebben. Wij verwachten niet dat de septembercirculaire 2010 een nieuw licht zal werpen op met name de ontwikkelingen van het Fonds. Mogelijk vinden er wat bijstellingen plaats (en mogelijk ook - zoals steeds de afgelopen jaren - in positieve zin) ten opzichte van de mei-/junicirculaire, maar het advies zal blijven luiden om uit te gaan van een behoedzaam scenario. De bandbreedte is voorlopig vastgesteld, maar tegelijkertijd hoort daarbij een stevig voorbehoud omdat er nog veel onzekerheden spelen. Wij gaan ervan uit de raad voor de begrotingsvaststelling 2011 te kunnen informeren over de uitkomsten van de septembercirculaire. Tarieven In de begroting zijn de opbrengsten wegens heffingen in eerste instantie geraamd op basis van de tariefaanpassingen die de raad in de kadernota in overweging zijn gegeven.


7

Het college heeft zich vervolgens nader gebogen over de parkeertarieven en de grafrechten, nadien ook nog over de rioolheffing. Ten aanzien van genoemde tarieven is vastgesteld dat zij ten opzichte van 2010 verlaagd kunnen worden. Dit is uitgewerkt in de paragraaf lokale heffingen, waarnaar wij dan ook verwijzen. Daarnaast lopen onderzoeken naar de wijze van kostentoerekening. Dit gebeurt aan de hand van een in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties door Deloitte vervaardigde handreiking kostentoerekening leges en tarieven. Deze onderzoeken zullen resulteren in een nieuwe nota kostentoerekening die aan de raad ter vaststelling zal worden voorgelegd. Wij sluiten niet uit dat op onderdelen tarieven op basis van het uitgangspunt kostendekking bijstelling behoeven. Naast het principe van kostendekkende tarieven, hecht het college – en naar wij aannemen ook de raad – eraan, dat tariefaanpassingen niet leiden tot toename van de lokale lastendruk. Dit betekent dat indien mogelijk stijging van het ene tarief wordt gecompenseerd door verlaging van het andere en vice versa. Wij streven ernaar om de effecten op een zodanig tijdstip beschikbaar te hebben, dat deze nog meegenomen kunnen worden in de voorstellen tot vaststellen van (belasting)verordeningen in de raadsvergadering van december 2010. Mogelijk wordt de raad dan ook een begrotingswijziging voorgelegd. Indicatoren De begroting 2011 is de eerste begroting die in deze bestuursperiode aan de raad wordt aangeboden. Voor de begroting 2009 werd gekozen voor een nieuwe opzet. De daarna samengestelde begrotingen wijken daarvan niet af, hetgeen de onderlinge vergelijkbaarheid natuurlijk ten goede komt. De afgelopen jaren is ingezet op het meer SMART (Specifiek-Meetbaar-AanvaardbaarRealistisch-Tijdgebonden) formuleren van doelstellingen en het vaststellen van indicatoren op basis waarvan achteraf vastgesteld kan worden of doelstellingen daadwerkelijk bereikt zijn. Over die indicatoren heeft de raad zich bij de vaststelling van de jaarrekening 2009 kritisch uitgelaten, omdat in een substantieel aantal gevallen meetgegevens niet voorhanden bleken. De in de begroting 2011 vermelde indicatoren zijn zodanig gekozen dat steeds op de indicatoren daadwerkelijk gemeten wordt. Die metingen kunnen dan achteraf afgezet worden tegen de in de begroting vermelde streefwaarden, waardoor een beeld ontstaat over de mate van realisatie van gestelde ambities. U zult overigens in de begroting vaststellen dat in een aantal gevallen na te streven waarden voor de komende jaren - in het perspectief van de ombuigingen waarvoor wij ons gesteld zien - niet hoger (en in een enkel geval lager) zijn gesteld dan de gemeten waarden (nulmeting). Daarnaast dienen we voor ogen te houden dat in een aantal metingen, bijvoorbeeld naar tevredenheid van inwoners, de factor subjectiviteit een rol speelt. De gevolgde procedure De procedure is inmiddels bekend. De begroting is samengesteld op basis van de door de raad op 28 januari 2010 vastgestelde uitgangspunten en de kaders die de raad in overweging zijn gegeven in de vergadering van 15 juli 2010. Leeswijzer Op grond van de voorschriften stelt de raad de begroting vast. Voor het onderscheid tussen de begroting voor de raad en de begroting voor het college wordt de begroting voor de raad de programmabegroting genoemd en de begroting voor het college de productenraming. De indeling van de programmabegroting (en overigens ook van de productenraming) is, zoals eerder gesteld, ten opzichte van vorig jaar ongewijzigd: Deel 1 bevat de algemene zaken, de voorgeschreven paragrafen, de financiële begroting met toelichtingen en uiteenzettingen. Als bijlagen zijn aan deel 1 toegevoegd de in de begroting verwerkte onontkoombare aanpassingen, ombuigingen en dekkingsmiddelen vanuit de kadernota.


8

Deel 2 bevat het programmaplan dat is onderverdeeld in de door de raad voor deze bestuursperiode vastgestelde 11 programma’s. Aan het eind van elk programma volgt een financieel overzicht van het totaal van de tot het programma behorende baten en lasten met daarbij een vermelding van afwijkingen ten opzichte van de begroting 2010. Daarnaast is de financiële ontwikkeling van elk programma vanaf 2005 tot en met 2011 grafisch weergegeven en op hoofdlijnen van een analyse voorzien. Ook zijn bij elk programma de wijzigingen in financiële zin ten opzichte van 2010 vermeld. De programma’s zijn opgebouwd volgens het stramien: “samenhang”, “wat willen we bereiken”, “wat gaan we daar voor doen” en “wat mag het kosten”. Met “samenhang” wordt steeds begonnen omdat in feite geen enkel programma op zich staat en steeds in samenhang met andere programma’s beschouwd moet worden. Programma 11 is, gezien de aard van de informatie, niet ingedeeld in hoofdstukken. Dit programma in deel 2 vormt het financiële sluitstuk van de begroting en wordt nader uitgewerkt in de financiële begroting die is opgenomen in deel 1.


9

1.1.2 Kerngegevens

A.Sociale structuur Aantal inwoners Waarvan: van 0-64 jaar van 65 jaar en ouder Aantal werklozen Bijstandsgerechtigden: - algemene bijstand - IOAW, IOAZ, BZ - Arbeidsongeschiktheid B.Fysieke structuur Oppervlakte gemeente (ha) Aantal woningen Waarvan in bezit van woningbouwcorporaties Wegen (m² x 100) Aantal hectaren openbaar groen

C.Financiële structuur (euro) Gewone uitgaven (totaal) Gewone uitgaven exclusief grondexploitatie Idem per inwoner Opbrengst afvalstoffenheffing/reinigingsrecht Opbrengst rioolrechten Opbrengst begraafrechten Leges burgerzaken Leges bouwvergunningen Opbrengst belastingen : Waarvan Onroerende zaakbelastingen Waarvan Hondenbelasting Waarvan Precariobelasting Waarvan Parkeerbelasting Waarvan Toeristenbelasting Belastingen per inwoner Algemene uitkering gemeentefonds (totaal) Idem per inwoner Boekwaarde geactiveerde kapitaaluitgaven Boekwaarde gronden Idem per inwoner Vaste schuld (totaal) Idem per inwoner Eigen financieringsmiddelen (totaal) Idem per inwoner


Rekening 2008

Rekening 2009

Primitieve Begroting 2010


45.748 38.450 7.298 967

45.748 38.832 6.913 1.249

45.690 38.340 7.350 1.100

46.050 38.120 7.930 1.250

478 25 2.030

565 35 1.880

500 20 2.000

568 45 2.000

6.772 19.073 6.451 31.045 349

6.772 19.335 6.435 31.691 354

6.772 19.386 6.500 31.000 410

6.772 19.738 6.800 31.845 355

Rekening 2008

Rekening 2009



137.721.00 116.147.000 2.538 3.922.000 2.750.000 332.000 573.000 1.344.000 10.215.000 7.504.000 143.000 64.000 2.377.000 127.000 223 36.173.000 791 154.490.000 65.125.000 1.424 130.645.000 2.856 97.825.000 2.138

132.539.295 110.010.946 2.405 4.4127.724 2.791.444 236.378 582.665 1.205.579 10.355.337 7.767.369 143.073 132.498 2.191.397 121.000 226 40.379.501 883 170.193.384 66.824.027 1.461 126.572.413 2.767 98.848.216 2.161

154.732.491 103.536.036 2.266 4.038.310 2.846.051 293.429 562.397 1.238.459 11.099.421 8.277.187 158.773 99.912 2.432.652 130.897 243 39.277.341 860 196.875.032 66.722.547 1.460 117.736.728 2.577 88.804.519 1.944

155.870.117 98.002.399 2.128 4.078.694 2.874.512 312.563 588.021 1.300.844 11.554.083 8.674.038 160.000 130.861 2.456.978 132.206 251 39.321.992 854 193.684.599 55.174.000 1.198 126.523.643 2.748 94.339.090 2.049

10

1.1.3

Organogram

Afkortingen: V&H R&E OBOR B&O P, O & I

= = = = =

Vergunning & Handhaving Ruimte & Economie Ontwerp, Beheer Openbare Ruimte Bestuur & Ondersteuning Personeel, Organisatie & Informatie

Grijstinten: Donker Midden Licht

= aandachtsgebied van algemeen directeur = aandachtsgebied van directeur bedrijfsvoering / dienstverlening = aandachtsgebied van directeur beleid en projecten


11


12

1.1.4

De begrotingen 2011 –2014 op hoofdlijnen

Financieel perspectief kadernota Het financieel perspectief is sinds de vorige begroting tweemaal geactualiseerd. De eerste maal ten behoeve van de coalitievorming na de verkiezingen van maart 2010 en de tweede maal ten behoeve van de kaderstelling door de raad, enkele maanden later. De start hiervoor vormde de begrotingspositie zoals die aan de raad bekend werd gemaakt bij de begroting 2010 (na actualisatie). Deze bedroeg voor de jaren 2011 tot en met 2013: Meerjarenraming behorend bij de begroting 2010 Begrotingstekorten

2011

2012

2013

400.538

1.318.039

2.067.165

Ten behoeve van het coalitieoverleg werd de uitgangspositie voor de jaren 2011 tot en met 2014 als volgt vastgesteld (zie hiervoor het coalitieprogramma Veerkracht en inventiviteit) Uitgangspositie voor de begrotingen 2011 tot en met 2014 op basis van coalitieprogramma Begrotingstekorten

2011

2012

2013

2014

1.850.000

3.250.000

5.350.000

6.800.000

De tabel hierboven diende ook als startpunt voor de kadernota voor de begroting 2011 (zie bladzijde 27 van de kadernota 2010) Vervolgens werd door het college aan de raad een aantal onontkoombare aanpassingen op de begroting in overweging gegeven, waardoor het financieel perspectief uiteindelijk met een bedrag van € 90.000 structureel in nadelige zin beïnvloed werd (zie hiervoor de bladzijden 29-30-31 van de kadernota of de bij deze begroting behorende bijlage 1.5.1) Tenslotte werd de raad in de kadernota een aantal lastenverlagende en batenverhogende maatregelen in overweging gegeven (zie hiervoor de bladzijden 33 tot en met 41 van de kadernota of de bij deze begroting behorende bijlage 1.5.2) welke resulteerden in een sluitende begrotingspositie voor de jaren 2011 tot en met 2014. Eindbeeld kadernota 2010 voor de begrotingsjaren 2011 tot en met 2014 Begrotingspositie

2011

2012

2013

2014

0

0

0

0

Financieel perspectief begroting Na de kaderstelling door de raad is vervolgens de begroting samengesteld. Het eindbeeld van de begroting is als volgt: Eindbeeld begroting 2011 Begrotingspositie V=voordelig

2011

2012

2013

2014

7.885 V

12.890 V

25.086 V

0

Voor de beoordeling van de vraag in hoeverre de begroting sluitend en in evenwicht is, is het van belang om vast te stellen dat in 2011 een bedrag van € 1 miljoen ten laste van het begrotingsresultaat wordt toegevoegd aan de Reserve Majeure Projecten. Dit bedrag vormt de sluitpost in de begroting en komt nagenoeg (in afgeronde zin) overeen met de storting die in de kadernota was voorzien. Daarnaast wordt een bedrag van € 850.000 (minus gederfde inkomsten door de in de paragraaf lokale heffingen uiteengezette tariefactie) uit de begroting gehaald en gestort in een reserve parkeerbeleid om op termijn in voldoende dekking te kunnen voorzien voor de bouw van parkeergarages. In het bij de begroting behorend meerjarenperspectief groeit dit bedrag met jaarlijks € 250.000 tot € 1.600.000 in 2014.


13

Het sparen in de reserve Majeure Projecten is afhankelijk van de jaarlijkse begrotingspositie en derhalve incidenteel en wisselend van aard. In het huidig begrotingsperspectief wordt als volgt in de reserve Majeure Projecten gespaard: Sparen in de reserve Majeure Projecten Toe te voegen op basis van de begroting 2011

2011

2012

2013

2014

1.000.000

1.900.000

1.050.000

173.400

Toetsingskader van de Provincie Noord-Brabant voor de begroting 2011 Naar de mening van onze toezichthouder was de begroting 2010 niet sluitend ingediend. De raad heeft toen besloten zodanige maatregelen te treffen dat die begroting ook in de ogen van het college van GS van Noord-Brabant structureel sluitend is. Bij brief van 22 juni 2010 hebben GS de raden geïnformeerd op welke wijze en met welke uitgangspunten de begrotingen 2011 en meerjarenramingen zullen worden getoetst. Van belang is dat de begroting voor 2011 reëel sluitend is. Indien dit het geval is, wordt niet getoetst op duurzaam (in de meerjarenbegroting) financieel evenwicht. Indien 2011 niet sluitend is, moet het aannemelijk zijn dat het evenwicht in de eerstvolgende jaren tot stand wordt gebracht. Ter beantwoording van de vraag of er sprake is van evenwicht, worden voor 2011 wel, maar voor de jaren daarna geen stelposten voor taakstellende/richtinggevende bezuinigingen geaccepteerd. Gezien dit laatste moeten wij ervan uitgaan dat twijfelachtig is of de jaarschijven 2012 tot en met 2014 van onze begroting 2011 naar de mening van GS als in evenwicht zijnd zullen worden aangemerkt. Op twee aspecten wordt door GS nader ingegaan: Stelposten en taakstellende bezuinigingen Voor het beoordelen van ombuigingstaakstellingen en stelposten op het begrotingsjaar 2011 spelen de volgende factoren een rol: Is de ombuigingstaakstelling voldoende concreet onderbouwd? Zijn eerdere bezuinigingen ook gerealiseerd? Hoe is de financiële positie van de gemeente? Wij menen dat op basis van deze factoren acceptatie door GS van de in de begroting 2011 (jaarschijf 2011) geraamde taakstellingen niet tot problemen zal leiden. Onderuitputting kapitaallasten Met onderuitputting van kapitaallasten mag rekening gehouden mits goed gemotiveerd. Onderuitputting van kapitaallasten wordt aangemerkt als een incidenteel voordeel. In de begroting 2010 ontstond met GS discussie over een bedrag van € 925.000 dat als incidentele onderuitputting werd aangemerkt. Hiervan maakten deel uit onderuitputting op kapitaallasten van het nieuwe stadhuis, het nieuwe zwembad, IUP investeringen en ICT investeringen. Deze onderuitputtingen komen geen van allen terug in de begroting 2011. Er is geen andere onderuitputting in de begroting 2011 geraamd dan een bedrag van € 350.000, dat sinds jaar en dag in de begroting wordt geraamd als structurele onderuitputting op het totaal van investeringen van de gemeente Waalwijk. Hoewel wij de mening zijn toegedaan dat hier sprake is van structureel aanwezige onderuitputting, moeten we ervan uitgaan dat dit door GS als een incidenteel voordeel wordt aangemerkt. Omdat er tot hogere bedragen als incidenteel aan te merken lasten in de begroting aanwezig zijn, wordt voldaan aan het uitgangspunt dat structurele lasten door structurele baten worden gedekt. Volledigheidshalve merken wij nog op, dat in het meerjarenperspectief forse investeringen zijn geplaatst, zoals de gebiedsontsluiting van het spoortracé en de reconstructie van kruispunten van de N261 en A59, waarbij er op dit moment nog


14

vraagtekens zijn met betrekking tot daadwerkelijke beschikbaarheid van voldoende dekkingsmiddelen. Ondanks dit laatste is er bewust voor gekozen de investeringen wel zichtbaar te maken, maar dient hierbij aangetekend te worden dat de vermelde bedragen op dit moment geen verplichtingen inhouden, dat er geen zekerheid is met betrekking tot tijdstippen van uitvoeren en dat het college als uitgangspunt hanteert dat investeringen eerst plaatsvinden als op dat moment daadwerkelijk in dekking kan worden voorzien. Taakstellingen vanuit de begroting 2010 en eerdere begrotingen Van de in vorige begrotingen geraamde taakstellingen (oorspronkelijk oplopend naar meer dan € 3 miljoen) is het leeuwendeel gerealiseerd. In de kadernota voor de begroting 2011 werd het volgende beeld gegeven van de op dat moment nog openstaande taakstellingen: Personeel Vereenvoudiging welstandsbeleid Besparing van 0,5 fte DIV

2011

2012

2013

2014

29.000

29.000

29.000

29.000

30.000

30.000

30.000

30.000

236.000

236.000

236.000

236.000

50.000

50.000

50.000

40.000

40.000

40.000

40.000

5.000

45.000

85.000

125.000

66.250

66.250

66.250

340.000

496.250

496.250

496.250

Besparing energiekosten nieuw stadhuis *

42.000

42.000

42.000

42.000

Besparing energiekosten nieuw zwembad *

65.000

Ontmanteling van ID banen Bediening van de sluis Besparing WOZ (formatie minus inhuur) Afbouw overhead i.v.m. regionalisering brandweer Afbouw overhead i.v.m. cultuur historisch ankerpunt Overige taakstellingen

65.000

65.000

65.000

200.000

200.000

200.000

100.000

200.000

200.000

200.000

37.500

75.000

75.000

75.000

48.000

48.000

48.000

25.000

25.000

100.000

100.000

100.000

Nieuwe aanbesteding deeltaxivervoer Wijziging subsidiegrondslag bij Kunstencentrum Samenwerking Twern/Mozaïek/Juvans/Tavenu Verlaging budget uitvoering WOP’s en DOP Beëindiging bijdrage in dagarrangementen Balade Besparing op leerlingenvervoer * B.T.W. voordeel wegens belaste verhuur *

Totaal vanuit begroting 2010 en eerder

50.000 32.000

82.000

132.000

132.000

326.500

812.000

887.000

887.000

666.500

1.308.250

1.383.250

1.383.250

* Voor wat betreft het begrotingsjaar 2011 bestaat er op dit moment nog onzekerheid ten aanzien van een viertal taakstellingen. De daadwerkelijke exploitaties van het nieuwe stadhuis en het nieuwe zwembad zullen moeten uitwijzen of de taakstellende besparingen gehaald worden. Onzeker is ook het kunnen realiseren van de taakstelling op leerlingenvervoer. Het college zal onderzoeken of er binnen de grenzen van de wet besparingen mogelijk zijn. Van de besparing die in de B.T.W. sfeer werd verwacht, staat inmiddels nagenoeg vast dat deze in de eerder geraamde omvang (€ 200.000) niet gerealiseerd kan worden. Van het verloop va de taakstellingen houden wij de raad op de hoogte. Taakstellingen vanuit de begroting 2011 In de kadernota werd een aantal lastenverlagende en batenverhogende maatregelen in overweging gegeven (zie hiervoor de bladzijden 33 tot en met 41 van de kadernota of de bij deze begroting behorende bijlage 1.5.2). Het gaat vooral om verlaging van uitvoeringsbudgetten en verhoging van inkomsten door tariefaanpassingen. Dergelijke maatregelen zijn of worden zondermeer tot uitvoering gebracht. Zij vormen dus een gegeven en zijn niet als taakstelling aan te merken. Wel als taakstelling kunnen benoemd worden:


15

Personeel

2011

2012

2013

2014

157.000

157.000

157.000

56.942

56.942

56.942

26.000

26.000

26.000

26.000

24.473

24.473

24.473

24.473

Herschikking taken gebiedsgericht werken Functie ouderenadviseur intern invullen Niet invullen resterende uren WMO consulent Uitzonderingspositie secretariële ondersteuning oplossen In 4 jaar toegroeien naar 10% afslanking gemeentelijke organisatie

500.000

1.000.000

1.500.000

2.000.000

550.473

1.264.415

1.764.415

2.264.415

245.000

430.000

430.000

430.000

600.000

700.000

800.000

500.000

500.000

500.000

500.000

300.000

400.000

500.000

745.000

1.830.000

2.030.000

2.230.000

1.295.473

3.094.415

3.794.415

4.494.415

Overige taakstellingen 10% korting op gemeenschappelijke regelingen 10% korting op gesubsidieerde instellingen Verlaging van budgetten voor uitvoering WMO/WVG Hogere efficiëntie en versobering onderhoud en beheer buitenruimte (deels ook personeel)

Totaal vanuit begroting 2011

Tarieven Op basis van de door de raad vastgestelde uitgangspunten voor de samenstelling van de begroting 2011 worden alle tarieven met 1% wegens inflatie verhoogd. Daarnaast zijn de volgende in de begroting 2010 en in de kadernota voor de begroting 2011 op het begrotingsjaar 2011 voorziene aanpassingen onverkort overgenomen: OZB voor zowel woningen als niet-woningen zodanige tariefaanpassingen dat een extra opbrengst ten opzichte van 2010 van 2% wordt gerealiseerd; Hondenbelasting + € 15.000 extra ten opzichte van 2010; Precariobelasting + € 10.000 extra ten opzichte van 2010 wegens terrassen en + € 25.000 extra ten opzichte van 2010 wegens heffing over opslag van goederen op gemeentegrond; Marktgelden + € 2.500,= extra ten opzichte van 2010; Leges publiekszaken + € 20.000 extra ten opzichte van 2010; Bouwvergunningen + € 50.000 extra ten opzichte van 2010 wegens het heffen van leges op constructieve toets van bouwwerken; Grafrechten € 12.000 extra ten opzichte van 2010; De vertaling van de hiervoor vermelde te realiseren opbrengstverhogingen in concrete tariefaanpassingen, wordt de raad door middel van separate voorstellen tot tariefvaststellingen 2011 voorgelegd. Nieuw beleid Het nieuw beleid beperkt zich tot twee zaken die ook reeds in de kadernota ter overweging werden gegeven: 1. De verplaatsing van de brandweerkazerne in Waspik ten bedrage van € 1 miljoen 2. Noodzakelijke investeringen op basis van een inventarisatie in het Krophollermonument ten bedrage van € 400.000.


16

Het complete overzicht van investeringen (inclusief de resterende vanuit de begroting 2010 en mogelijke investeringen waarover nog politieke besluitvorming dient plaats te vinden) treft u aan in hoofdstuk 1.4 van deze begroting.

1.1.5

Autorisatie door de raad van de begroting 2011

Budgetten Door vaststelling van de begroting autoriseert de raad alle in de begroting opgenomen budgetten. Deze budgetten zijn op het niveau van totalen per programma weergegeven in de overzichten van baten en lasten na elk programma en als recapitulatie op producten programmaniveau in het overzicht 1.3.2 in het onderdeel financiële begroting. Ten aanzien van autorisatie van voorgenomen investeringen en de hiermede verbonden lasten dient een onderscheid te worden gemaakt tussen vervangingsinvesteringen en nieuwe investeringen.

Vervangingsinvesteringen De begroting bevat de ruimte om in 2011 tot noodzakelijk geachte vervangingsinvesteringen over te gaan. Indien vervangen kan worden binnen de door de raad eerder aangegeven kaders, is het college gemachtigd de investeringen te doen. Indien dit niet het geval is, zullen de raad in de loop van 2011 separaat voorstellen worden voorgelegd. Het overzicht van vervangingsinvesteringen is opgenomen in hoofdstuk 1.4 paragraaf 1.4.3.

Nieuwe investeringen Ook de lasten verband houdend met nieuwe investeringen zijn in de (meerjaren)begroting verwerkt. Door vaststelling van de begroting geeft de raad de intentie aan deze investeringen te gaan uitvoeren. De definitieve besluitvorming door de raad echter zal plaatsvinden op basis van voorstellen die het college in de loop van het begrotingsjaar zal voorleggen. Het overzicht van nieuwe investeringen is eveneens opgenomen in paragraaf 1.4.3.

Begrotingsruimte De begroting 2011 sluit met een overschot van € 7.885. Aan dit resultaat kan door de raad een nadere bestemming van incidentele aard worden gegeven.


17


18

HOOFDSTUK 2

1.2 PARAGRAFEN


19

Het doel van de paragrafen Artikel 9 van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten bepaalt dat in de begroting paragrafen moeten worden opgenomen, waarin de beleidslijnen worden vastgelegd met betrekking tot beheersmatige aspecten en de lokale heffingen. Doel van de paragrafen is dat onderwerpen die versnipperd in de begroting staan, worden gebundeld in een kort overzicht (de paragraaf), waardoor de raad voldoende inzicht krijgt. Op deze wijze geven de paragrafen een dwarsdoorsnede van de begroting. Met de genoemde onderwerpen (de voorgeschreven paragrafen) is telkens een financieel belang gediend. De paragrafen geven daardoor extra informatie voor de beoordeling van de financiële positie op de korte en langere termijn. De voorgeschreven paragrafen zijn: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Lokale heffingen Weerstandsvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid

De raad heeft besloten om aan deze voorgeschreven paragrafen een paragraaf duurzaamheid toe te voegen. Hierop is in 2007 de financiële verordening gewijzigd. 8. Duurzaamheid


20

Paragraaf 1.2.1 Lokale heffingen Inleiding De gemeente Waalwijk heft meerdere belastingen en retributies. De drie belangrijkste heffingen zijn de onroerende-zaakbelastingen, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing. De Gemeentewet en andere bijzondere wetten, zoals de Wet Milieubeheer, geven de gemeente een juridische basis om heffingen op te leggen. De gemeentelijke heffingen zijn vastgelegd in door de gemeenteraad vastgestelde belastingverordeningen. In het licht van de huidige economische ontwikkelingen is alles op alles gezet om de stijging van de relatief lage belastingdruk voor inwoners en bedrijven zo beperkt mogelijk te houden. Behalve voor de grafrechten, de hondenbelasting en precariobelasting (terrassen) worden de raad voor 2011 geen tariefvoorstellen gedaan die uitstijgen boven de in de begroting 2010 voor 2011 voorziene aanpassingen. In 2010 is begonnen met het gescheiden inzamelen van verpakkingsmaterialen en hierdoor kunnen inwoners een financieel voordeel in de afvalstoffenheffing behalen door aanlevering van minder restafval via de container. Onroerende-zaakbelasting (OZB) Onder de naam onroerende-zaakbelastingen wordt een belasting geheven van degene die op 1 januari gebruik maakt en/of in het bezit is van een pand. De belasting is dan voor het hele jaar verschuldigd. Te onderscheiden zijn: • •

de gebruikersbelasting, die wordt opgelegd aan degene, die de onroerende zaak zijnde een niet-woning gebruikt; de eigenarenbelasting, die wordt opgelegd aan de zakelijk gerechtigde (meestal de eigenaar) van een onroerende zaak.

De waarde van de onroerende zaak vormt de basis voor de heffing. De waarde is bij een WOZ-beschikking vastgesteld. Jaarlijks moet de WOZ-waarde opnieuw worden bepaald. De Eerste Kamer heeft op 24 juni 2008 het wetsvoorstel “Basisregistratie waarde onroerende zaken” aanvaard. Om het bredere gebruik van de Wet WOZ te regelen, wordt het begrip afnemers breder omschreven. Dit bredere gebruik is vooralsnog uitsluitend gericht op het gebruik binnen de overheid. De gemeente levert de WOZ-gegevens aan een landelijke voorziening waaruit vervolgens de afnemers de WOZ-gegevens verkrijgen. In de wet is een terugmeldplicht opgenomen als een afnemer een gerede twijfel heeft over de juistheid van de verstrekte gegevens. De gemeente heeft de verplichting om deze meldingen te onderzoeken. De afnemers zijn: -Rijksbelastingdienst; o.a. i.v.m. het eigen woningforfait, -Waterschappen; voor de aanslag waterschapslasten gebouwd, -CBS; ten behoeve van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Tarieven Omdat de waardeontwikkeling van woningen en niet-woningen geen gelijke tred houden, wordt ter zake tariefdifferentiatie toegepast. Dit heeft een evenwichtigere lastendruk voor burgers en bedrijven tot gevolg. In onderstaande tabel staan de tarieven voor 2010 vermeld. Tarieven OZB OZB woningen eigendom OZB niet-woningen gebruik OZB niet-woningen eigendom


2010 0,0812% 0,0992% 0,1550%

21

De WOZ-waarde van panden is de grondslag voor het heffen van OZB. Het tarief wordt per objectsoort bepaald door de door de raad vastgestelde te realiseren opbrengst te delen door de waarde van de panden. De tariefswijzigingen worden dus feitelijk bepaald door: -de compensatie van de waardefluctuatie van de panden; -de door de raad vastgestelde inflatiecorrectie; -het door de raad vastgestelde extra stijgingspercentage. Door de raad zijn voor zowel woningen als niet-woningen de inflatiecorrectie en de tariefstijging vastgesteld op respectievelijk 1% en 2%. Ten tijde van het opstellen van de begroting was de gemiddelde waardefluctuatie van de panden nog niet bekend. In de raadsvergadering van december 2010 zullen de OZB-tarieven 2011 ter vaststelling aan de gemeenteraad worden aangeboden. Dan zijn de waardeveranderingen wel bekend en zullen de tarieven daarop zijn gebaseerd. De vastgestelde te realiseren OZB-opbrengst bedraagt € 8.674.000,--. Rioolrecht / rioolheffing Per 1 januari 2010 is een nieuwe rioolheffing ingevoerd. Alle gemeenten waren verplicht deze in te voeren. De Wet verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken heeft in artikel 228a van de Gemeentewet een nieuwe rioolheffing geïntroduceerd. Deze rioolheffing is in de plaats getreden van het rioolrecht dat is gebaseerd op artikel 229 van de Gemeentewet. De nieuwe rioolheffing heeft het karakter van een bestemmingsheffing waarmee kosten kunnen worden verhaald om maatregelen te treffen die de gemeente noodzakelijk acht voor een doelmatig werkende riolering en overige maatregelen ten aanzien van hemelwater en grondwater. De wetgever heeft het mogelijk gemaakt om in plaats van één rioolheffing twee rioolheffingen te hanteren; een rioolheffing afvalwater en een rioolheffing hemel- en grondwater. Het blijft ook mogelijk om alle kosten via één heffing te verhalen. De gemeente heeft aansluiting gezocht bij het riool(afvoer)recht zoals tot en met 2009 van toepassing was. Onder de naam riool(aansluit)recht wordt een recht geheven (een vast bedrag per eigendom) van enerzijds degene die bij het begin van het belastingjaar het genot heeft krachtens eigendom, bezit of beperkt recht van een eigendom dat direct of indirect is aangesloten op de gemeentelijke riolering en anderzijds van de gebruiker riool(afvoer) recht van een eigendom van waaruit afvalwater direct of indirect op de gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. Het recht wordt geheven naar het aantal kubieke meters afvalwater dat vanuit het eigendom wordt afgevoerd. Het te betalen riool(afvoer)recht is afhankelijk van de hoeveelheid ingenomen leidingwater. De gegevens worden verstrekt door Brabant Water. In de raadsvergadering van december 2010 wordt het nieuwe Gemeentelijke Riolerings Plan vastgesteld. Op basis hiervan en een gewijzigde kostentoerekening is vastgesteld dat de tarieven in 2011 ten opzichte van 2010 niet verhoogd dienen te worden, maar dat zij, rekening houdend met het principe van kostendekking en een zekere voorzichtigheidsmarge daarin, met 3% verlaagd kunnen worden. In de begroting 2011 is hiermede overigens nog geen rekening gehouden. Een afzonderlijk voorstel zal, samen met begrotingswijziging, worden voorgelegd in de raadsvergadering van december 2010. In de hierna volgende tarieventabel en in de bepaling van de lokale lastendruk is overigens al wel rekening gehouden met 3% tariefdaling.


22

Tarief rioolaansluitrecht Vast bedrag per eigendom

Tarief rioolafvoerrecht Gebruik 1 tot 250 m³ Gebruik 250 tot 500 m³ Gebruik 500 tot 1.000 m³ Gebruik 1.000 tot 2.000 m³

2010 € 90,10

2011 € 87,40

2010

2011

€ 31,85 € 95,70 € 239,45 € 510,10

€ 30,90 € 92,85 € 232,25 € 494,80

Het product riool(afvoer)rechten mag een overdekking te zien geven voor zover deze bestaat uit compensabele B.T.W. De kapitaallasten nemen toe als gevolg van investeringen in het kader van het Integraal Uitvoeringsplan (IUP). De storting in de reserve rioolonderhoud vormt de sluitpost. Naarmate de overige lasten dalen wordt deze storting hoger en er wordt minder gestort als de overige lasten toenemen. Hondenbelasting De hondenbelasting is een algemene belasting waarvan een deel van de opbrengst als algemeen dekkingsmiddel kan worden beschouwd. Tot 2007 bleven de kosten ten aanzien van de hondenbelasting beperkt tot controlewerkzaamheden en zijn er hondenuitlaatplaatsen aangelegd. Het onderhoud daarvan, maar ook het intensieve controlebeleid, brengen kosten met zich mee. De tarieven voor 2011 worden ten opzichte van 2010 met 10% verhoogd. Ten opzichte van 2008 is de werkelijke opbrengst aanzienlijk lager uitgevallen dan de begrootte opbrengst. De geraamde opbrengst voor 2011 bedraagt € 160.000,--. Tarieven hondenbelasting Eerste hond Elke volgende hond Kennel

2010 € 37,30 € 55,95 € 93,20

2011 € 40,80 € 61,80 € 102,00

Van de opbrengsten en de direct uit de begroting aan te wijzen kosten kan het volgend overzicht worden vervaardigd, maar hierbij moet direct aangetekend worden dat de kosten in de begroting niet op een zodanige wijze geraamd en verantwoord worden dat een volledig inzicht bestaat in alle kosten (bijv. de kosten van buitengewone opsporingsambtenaren zijn in het overzicht niet opgenomen).

Kosten hondenuitlaatplaatsen Kosten hondenpoepzuiger Apparaatskosten product volksgezondheid/beperking hondenoverlast Totaal kosten Totaal baten

Werkelijk 2009 31.379 8.043

Raming 2010 54.785 7.758

Raming 2011 54.237 7.473

2.478 41.900 143.073

3.030 65.573 158.733

983 62.693 160.000

Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten Op basis van de milieuwetgeving is de gemeente wettelijk verplicht wekelijks de huishoudelijke afvalstoffen in te zamelen en af te voeren. Met betrekking tot de kostentoerekening aan de inwoners hanteert de gemeente het Diftarsysteem. De belastingplichtigen betalen behalve een vast bedrag ook een bedrag per lediging en een bedrag per kilogram restafval en GFT-afval (afvalstoffenheffing).


23

Voor het gebruik van de milieustraat, het ophalen van grof huisvuil en het beschikbaar stellen en ledigen van minicontainers voor het kantoor-, winkel en dienstenafval alsmede voor het verstrekken van extra containers wordt reinigingsrecht in rekening gebracht. Het tarief wordt jaarlijks vastgesteld aan de hand van de kosten die in de begroting op het product “afvalverwerking” zijn geraamd. Op basis van de geraamde kosten lopen de tarieven voor 2011 in de pas. Er is dan ook alleen een inflatiecorrectie van 1% toegepast. De geraamde opbrengst bedraagt € 4.078.694,--. De afvalstoffenheffing is ook iets meer dan kostendekkend. Ook op dit product is een overdekking toegestaan ter grootte van de compensabele B.T.W. Aangezien er vanaf 2010 minder huisvuil wordt aangeboden en verpakkingsmaterialen gescheiden worden ingezameld, heeft dit waarschijnlijk tot gevolg dat de opbrengst van de afvalstoffenheffing met circa € 150.000,00 afneemt. Hierdoor zullen de kosten die bij de gemeente in rekening worden gebracht ook dalen. Tevens krijgen we een vergoeding voor de verpakkingsmaterialen. In totaliteit blijft de opbrengst ten opzichte van de uitgaven vermoedelijk budgettair neutraal. De gehanteerde tarieven afvalstoffenheffing: Tarieven afvalstoffenheffing Vast recht Lediging container Kilotarief groen Kilotarief grijs

2010 € 102,00 € 1,40 € 0,19 € 0,22

2011 € 103,00 € 1,41 € 0,19 € 0,22

2010 € 273,55

2011 € 276,30

Het gehanteerde tarief reinigingsrechten: Tarieven afvalstoffenheffing Wekelijks ledigen container

Het volgende overzicht geeft inzicht in de baten en lasten wegens afvalstoffenheffing/ reinigingsrechten: Werkelijk Raming Raming 2009 2010 2011 Verwerkingskosten en kosten milieustraat 1.986.341 2.336.363 2.412.189 Apparaatskosten 1.719.755 1.819.383 1.780.852 Kapitaallasten 186.108 342.916 411.932 Directe baten -534.758 -822.663 -830.889 Totaal kosten 3.357.447 3.675.999 3.774.083 Totaal baten 4.127.724 4.038.310 4.078.694 Dekkingspercentage 123% 110% 108%

Woonforensenbelasting Deze belasting is gebaseerd op de profijtgedachte in ruime zin: een gemeente maakt kosten voor voorzieningen die mede door niet-inwoners (forensen) worden gebruikt, maar krijgt daarvoor geen vergoeding uit het Gemeentefonds. De belastingopbrengst vloeit naar de algemene middelen van de gemeente. Woonforensenbelasting is een belasting, die jaarlijks wordt geheven van natuurlijke personen, die zonder in de gemeente hoofdverblijf te hebben, er op meer dan 90 dagen van het belastingjaar voor zich of hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden.


24

Degene, die volgens het kadaster in het belastingjaar minimaal 90 dagen eigenaar is (geweest) van een woning in onze gemeente en gedurende die 90 dagen niet in de gemeentelijke basisadministratie van de gemeente stond ingeschreven is woonforensenbelasting verschuldigd. ten opzichte van voorgaande jaren is de opbrengst gestegen vanwege indringende controles. Op het tarief voor 2011 is enkel de inflatiecorrectie van 1% toegepast. De geraamde opbrengst bedraagt € 10.684,--. Tarief woonforensenbelasting Per gemeubileerde woning

2009 € 406,65

2010 € 410,70

Toeristenbelasting Zoals de naam al aangeeft wordt deze belasting geheven van toeristen. Omdat toeristen gebruik maken van de voorzieningen in de gemeente, maar de gemeenten hiervoor niet gecompenseerd worden via het gemeentefonds, mogen gemeenten een deel van de kosten van deze voorzieningen verhalen op de toeristen via de toeristenbelasting. Als toeristen worden aangemerkt personen die in de gemeente verblijven zonder dat ze in het bevolkingsregister van de gemeente zijn opgenomen. Het gaat hier specifiek om exploitanten van hotels en pensions. Het aantal gerealiseerde overnachtingen per exploitant per jaar is in zijn algemeenheid ietwat afgenomen ten opzichte van voorgaand jaar. Het tarief voor de toeristenbelasting is voor 2011 verhoogd met 1% inflatiecorrectie. De geraamde opbrengst bedraagt € 132.206,-. Tarief toeristenbelasting Per persoon per nacht

2010 € 1,55

2011 € 1,57

Precariobelasting Precariobelasting wordt geheven voor het in gebruik nemen van gemeentegrond. Hieronder valt niet alleen het plaatsen van terrassen en reclame- uitingen langs- of op de openbare weg, maar bijvoorbeeld ook lichtbakken aan winkels welke boven gemeentegrond hangen. Precariobelasting is een algemene belasting, die mede gebaseerd is op het profijtbeginsel en waarbij de gemeente vrij is in de vaststelling van de hoogte van de tarieven. Bij de terrassen in het centrum is het profijt van het gebruik van de gemeentegrond erg hoog. Daarom worden de tarieven voor de terrassen in het centrum van Waalwijk vanaf 2008 zodanig aangepast dat jaarlijks een meeropbrengst van € 10.000,-- gerealiseerd wordt (behoudens het amendement in 2010), oplopend tot € 50.000,-- in 2012. Verder is de inflatiecorrectie van 1% toegepast. De geraamde opbrengst bedraagt € 130.861,--. De tarieven van de precario per m² terras in het centrum stijgen van € 37,-- in 2010 naar € 47,-- in 2011 en buiten het centrum van € 12,-- naar € 14,--. Grafrechten Voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door of vanwege de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats heft de gemeente zogeheten lijkbezorgingrechten. In de Kadernota is gesteld dat in vijf jaar gestreefd wordt naar een kostendekking van 60%. Voor de lijkbezorgingsrechten voor 2011 wil dat zeggen dat een verhoging van 4% (€ 12.000,--) wordt toegepast vermeerderd met 1% wegens inflatiecorrectie. Voor de bepaling van deze verhoging zijn de kosten die gemaakt moeten gaan worden voor de begraafplaats aan de Tilburgseweg niet opgenomen. De geraamde opbrengst bedraagt € 312.563,--. Het kosten- en baten beeld van de gemeentelijke begraafplaatsen kan op dit moment als volgt worden weergegeven:


25

Inhuur van personeel van derden Apparaatskosten Kapitaallasten Overige exploitatielasten Totaal kosten Totaal baten Dekkingspercentage

Werkelijk 2009 7.403 234.165 8.355 168.302 418.225 236.378

Raming 2010 73.506 353.683 8.355 58.190 498.989 293.429

Raming 2011 0 351.380 21.880 135.929 509.190 312.563

57%

59%

61%

Parkeren In het kader van parkeerregulering is de heffing van parkeerbelasting mogelijk gemaakt. Het gaat daarbij om het parkeren van een voertuig op een bepaalde plaats, gedurende een bepaalde periode. De belastingplichtige parkeerder betaalt de belasting door de parkeerapparatuur in werking te stellen of door een parkeervergunning aan te vragen. De opbrengst van de parkeerbelasting vloeit in de algemene middelen met uitzondering van het bedrag dat gestort wordt in de reserve parkeerbeleid. Voor al het betaald parkeren in Waalwijk geldt de komende jaren bevriezing van de tarieven op het niveau 2010. Het winkelcentrum de Els zal waarschijnlijk medio 2011 ingrijpend worden verbouwd. Om die reden worden enkele tarieven verlaagd. Voor de Els en het Unnaplein geldt van maandag tot en met donderdag een tarief van € 1,00 per uur. Voor de terreinen aan de Taxandriaweg zal het tarief voor 2011 gedurende de hele week € 0,70 per uur gaan bedragen. Haven- en kadegelden Havengelden zijn rechten die worden geheven ter zake van het gebruik overeenkomstig de bestemming van de voor de openbare dienst bestemde gemeentewateren, bezittingen, werken of inrichtingen die bij de gemeente in beheer of in onderhoud zijn en ter zake van het genot van door het gemeentebestuur verstrekte diensten in verband met dat gebruik. Kadegelden zijn rechten die worden geheven ter zake van het gebruik van de gemeentelijke kaden en loswallen voor de overslag van goederen zoals het gebruik van de kaden voor het opslaan, laden of lossen van goederen en andere voorwerpen op kaden, steigers en oevers, bij de gemeente in eigendom of in beheer en onderhoud, behorende bij de haven, alsmede voor het opslaan, laden of lossen van goederen en andere voorwerpen op of in de vrachtwagens en voertuigen aanwezig op de kaden, steigers en oevers. Op het tarief voor 2010 is de inflatiecorrectie van 1% toegepast. De geraamde opbrengst bedraagt € 96.865,--.

Overige goederen en diensten Apparaatskosten Kapitaallasten Totaal kosten Totaal baten Dekkingspercentage


Werkelijk 2009 144.777 365.185 10.420 420.382 95.811

Raming 2010 79.926 290.101 24.167 394.194 95.906

Raming 2011 79.353 292.497 23.799 395.649 96.865

23%

24%

24%

26

Marktgelden Onder de naam marktgeld wordt een recht geheven van een standplaats op voor de openbare dienst bestemde en door het college van burgemeester en wethouders als marktterrein aan te wijzen plaatsen. De geraamde opbrengst bedraagt € 57.182,--. Met ingang van 2011 wordt behoudens marktgeld tevens reclamegeld geheven. Iedere standplaatshouder op de weekmarkt in Waalwijk wordt een bepaald bedrag aan reclamegeld geheven. Dit geld wordt teruggeven aan de standplaatshouders die daarvan activiteiten ontplooien waardoor de markt meer mensen trekt.

Overige goederen en diensten Apparaatskosten Totaal kosten Totaal baten Dekkingspercentage

Werkelijk 2009 7.827 58.013 65.840 33.370

Raming 2010 16.034 67.137 83.171 49.982

Raming 2011 20.074 79.464 99.538 57.182

51%

59%

57%

Leges Onder de naam leges wordt een aantal rechten geheven ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten. De meest bekende leges zijn: leges paspoorten, leges rijbewijzen en leges bouwvergunningen. De gemeente streeft naar een zo groot mogelijke kostendekkendheid van de leges, maar daarbij is de gemeente ook gehouden aan wetgeving (leges paspoorten zijn gemaximeerd). De tarieven voor de leges worden voor 2011 verhoogd met 1% inflatiecorrectie behoudens leges publiekszaken en bouwvergunningen. Een afzonderlijk voorstel zal er worden gedaan in de raadsvergadering van december 2010. In onderstaande tabel zijn de leges opgenomen met de belangrijkste geraamde opbrengsten: Soort leges 2011 Bouwleges € 1.300.844 Secretarieleges (o.a. paspoorten, uittreksels, rijbewijzen, ed.)

€

588.021

De tarieven van reisdocumenten en rijbewijzen worden (deels) door het Rijk vastgesteld. Deze waren per medio september 2010 voor 2011 nog niet bekend gemaakt. In de gemeenteraadsvergadering van december 2010 wordt een wijziging aan de gemeenteraad voorgelegd, waarin de meest actuele tarieven staan weergegeven.

Van de legesopbrengst burgerzaken, is het beeld als volgt: Werkelijk 2009 Gedetacheerd personeel (o.a. trouwambtenaren) 38.705 Apparaatskosten 1.236.363 Totaal kosten 1.275.068 Totaal baten 582.665 Dekkingspercentage


46%

Raming 2010

Raming 2011

33.292 1.258.937 1.292.229 562.397

33.155 1.224.937 1.257.380 588.021

44%

47%

27

Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Per 1 oktober 2010 is de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking getreden. Deze wet stelt centraal dat het voor burgers en bedrijven voortaan mogelijk moet zijn via één overzichtelijke procedure en bij één bevoegd gezag toestemming te kunnen vragen voor hun activiteiten, als die van invloed zijn op de fysieke leefomgeving. Met deze nieuwe wet streeft het kabinet ernaar om de administratieve lasten van burgers en bedrijven te verminderen. De Wabo maakt het mogelijk om voor een fysiek project, zoals de oprichting van een bedrijf in een nieuw gebouw, in één keer een integrale vergunningsprocedure te doorlopen. Circa 25 bestaande vergunnings-, ontheffings- en andere toestemmingsstelsels zijn vervangen door één omgevingsvergunning.

Lokale lastendruk De lokale lastendruk is onder te verdelen in een bedrag per inwoner en een bedrag per woning. De lokale lastendruk is het totaal van de gemeentelijke belastingen, dat per inwoner, dan wel per huishouden jaarlijks aan de gemeente moet worden voldaan. Het begrip is in het leven geroepen om op landelijk niveau de effecten van de lokale heffingen voor de burger te kunnen vergelijken. Het betreft hier de onroerende zaakbelastingen, de rioolrechten en de afvalstoffenheffing samen. Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) stelt jaarlijks de “Atlas van de lokale lasten” op en geeft hiermee inzicht in de ontwikkeling van de lokale lastendruk. Hierbij wordt onderzocht welke gemeenten de hoogste en laagste lasten hebben. De gemeente Waalwijk staat op het punt van de netto woonlasten voor een meerpersoonshuishouden in 2010 op plaats 64 van de goedkoopste gemeenten van Nederland. In onderstaand overzicht is inzichtelijk gemaakt wat de lastendruk in de gemeente Waalwijk in 2011 zal zijn in vergelijking met 2010 voor een gezin met 2 kinderen, een eigen woning (WOZ-waarde 2010: 210.000,--, WOZ-waarde 2011: € 202.000,-- ) en een hond: Belastingsoort OZB Afvalstoffenheffing Rioolheffing Hondenbelasting Totaal

2010 € 184,00 € 228,00 € 121,95 € 37,30 € 571,25

2011 € 189,00 € 223,00 € 118,30 € 40,80 € 571,10

In bovenstaand overzicht is geen rekening gehouden met het feit dat vanaf 2010 huishoudens kunnen besparen op de afvalstoffenheffing door de mogelijkheid van het afzonderlijk aanbieden van verpakkingsmaterialen (kunststoffen). Naar verwachting kan hierdoor een gemiddelde besparing van 2% (€ 5,--) worden gerealiseerd. Het volgende overzicht is eveneens ontleend aan begrotingsgegevens van gemeenten die het COELO heeft geïnventariseerd (begroting 2010): Waalwijk Heusden Oosterhout Loon op Dongen Zand Totale woonlasten 595 481 688 691 682 meerpersoonshuishouden Plaats op ranglijst 64 6 271 296 241 Tarief OZB eigenaar woning Afvalstoffenheffing meerpersoonshuishouden

0,0812%

0,0611%

0,0927%

0,0832%

0,0944%

228

222

283

292

314


28

Kwijtscheldingsbeleid Het kwijtscheldingsbeleid van de gemeente is in overeenstemming met de richtlijnen die door het Rijk hiervoor zijn opgesteld. Ten aanzien van de hondenbelasting is bepaald dat bij het bezit van meerdere honden slechts voor één hond kwijtschelding wordt verleend. Omdat het tarief van de afvalstoffenheffing mede afhankelijk is van de aangeboden hoeveelheid huishoudelijk afval is de kwijtschelding bepaald op maximaal het gemiddelde tarief, dat voor een bepaald jaar geldt. Voor 2011 is dit vastgesteld op € 200,--. Voor 2011 is een bedrag van € 94.109,-- geraamd voor kwijtscheldingen. Ontwikkeling belastingopbrengsten vanaf 2005 op basis van werkelijke opbrengsten dan wel geraamde opbrengsten: Belastingsoort 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 OZB 8.477 6.240 6.905 7.135 7.672 8.277 8.674 Rioolrecht 2.681 2.637 2.644 2.684 2.737 2.846 2.790 Afvalstoffenheffing 3.385 3.602 3.739 3.905 4.153 4.215 4.159 Hondenbelasting 112 109 124 153 156 158 160 Toeristenbelasting 55 48 56 126 128 130 132 Woonforensenbelasting 0 8 5 5 5 11 11 Leges 400 475 543 543 554 562 588 Precario 51 53 52 62 83 95 130 Parkeren 1.854 2.255 1.995 2.025 2.165 2.433 2.457 Haven – kadegelden 96 97 Marktgelden 50 52 Totaal

17.015

15.427

16.063 16.638 17.653 18.873 19.250

Grafisch ziet dit er als volgt uit: 20.000 19.000 18.000 17.000

Belastingopbrengsten

16.000 15.000 14.000 2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

De daling van 2005 naar 2006 is te verklaren door de afschaffing van het heffen van OZB bij gebruikers van woningen.


29


30

Paragraaf 1.2.2 Weerstandsvermogen Bij besluit van 27 januari 2005 heeft de raad het kader voor de paragraaf weerstandsvermogen vastgesteld. Daarnaast heeft de raad instructies gegeven voor de wijze waarop met risico’s en risicomanagement moet worden omgegaan. In de Wet dualisering gemeentebestuur, die de ontvlechting van de posities van de raad en het college regelt, is geconstateerd dat de financiële functie van de gemeente nog de nodige versterking behoeft. Daarom is de gemeentewet op een aantal punten gewijzigd en zijn ook de comptabiliteitsvoorschriften aangepast. Eén van de wijzigingen is dat het met ingang van het begrotingsjaar 2004 verplicht is een aantal paragrafen bij de begroting en jaarrekening op te nemen. In de paragrafen krijgen onderwerpen die van belang zijn voor het inzicht in de financiële positie een plaats. Verplicht voorgeschreven is onder meer de paragraaf over het weerstandsvermogen. In die paragraaf wordt tenminste opgenomen het beleid over de weerstandscapaciteit en de risico’s, een inventarisatie van de weerstandscapaciteit en een inventarisatie van de risico’s. WEERSTANDSVERMOGEN Het weerstandsvermogen van een gemeente kan worden omschreven als de mate waarin een gemeente in staat is financiële tegenvallers op te vangen teneinde haar taken te kunnen voortzetten. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de weerstandscapaciteit (reservemiddelen) en alle risico’s waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of verzekeringen zijn afgesloten. Het weerstandsvermogen van een gemeente is afhankelijk van de definities en berekeningsmethodieken. Die zijn echter in de beperkt beschikbare literatuur niet eenduidig. Weerstandsvermogen is ruimer dan alleen de reservepositie in relatie tot de risico’s. Het heeft ook betrekking op nog aanwezige ruimte in exploitatie - technische zin, bijvoorbeeld de onbenutte belastingcapaciteit. WEERSTANDSCAPACITEIT De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om financiële tegenvallers op te vangen (eenmalige of gedurende een vooraf vast te stellen periode). Het is daarmee kwantificeerbaar en periodiek objectief vast te stellen mits de vrij besteedbare reserves duidelijk te herkennen zijn. Bij het bepalen van de omvang van het weerstandsvermogen gaat het om een aantal indicatoren dat in samenhang aangeeft of de financiële zelfstandigheid van de gemeente is gewaarborgd. Deze indicatoren verschillen voor de weerstandscapaciteit naar hun aard en betekenis. De algemene reserve kan worden beschouwd als het meest harde bestanddeel van de weerstandscapaciteit. De bestemmingsreserves kunnen alleen tot de weerstandscapaciteit worden gerekend voor zover ten laste van deze posten (nog) geen verplichtingen zijn aangegaan; ofwel alleen de vrije bestemmingsreserves worden tot de weerstandscapaciteit gerekend. De onbenutte belastingcapaciteit en de middelen voor onvoorzien vormen onderdeel van de weerstandscapaciteit die alleen voorwaardelijk en eerst in de toekomst kunnen worden gerealiseerd. Genoemde indicatoren zijn gangbaar en worden bijvoorbeeld ook gebruikt bij het bepalen van de omvang van het weerstandsvermogen van artikel 12 gemeenten. De weerstandscapaciteit van de gemeente Waalwijk kan worden gedefinieerd als het totaal van: • • • • •

De algemene reserve Vrije bestemmingsreserves Onbenutte belastingcapaciteit Onvoorzien Stille reserves


31

STILLE RESERVES Uitgegaan is steeds van de gerealiseerde capaciteit, namelijk de reserves zoals die als eigen vermogen op de balans staan. Daarnaast kennen we stille reserves, die in feite ook deel uitmaken van de weerstandscapaciteit, maar niet in alle gevallen zo duidelijk kwantificeerbaar zijn. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de marktwaarde van het effectenbezit en deelnemingen. Als sprake is van een substantiële omvang dan wordt daar in het jaarverslag, conform de voorschriften, melding van gemaakt. Wij willen de stille reserves niet buiten beschouwing laten als het gaat om de bepaling van het weerstandsvermogen. RISICO’S Voor het weerstandsvermogen zijn alleen die risico’s relevant die niet anders dan met behulp van de weerstandscapaciteit zijn te ondervangen. Risico’s die zich regelmatig voordoen en die veelal vrij goed meetbaar zijn, maken geen onderdeel uit van de beoordeling van het weerstandsvermogen. Voor deze risico’s kunnen voorzieningen worden gevormd of verzekeringen worden afgesloten. Grofmazig kunnen we onderscheid aanbrengen in beleidsrisico’s, bedrijfsvoeringsrisico’s en/of financiële risico’s. RISICOMATRIX De weerstandscapaciteit wordt gerelateerd aan de risico’s van de gemeente waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen zijn afgesloten. Bij de Begroting, de Burap en het Jaarverslag wordt een risicomatrix opgesteld. De risicomatrix geeft inzicht in de categorisering van aanwezige risico’s. RISICOBELEID EN –MANAGEMENT Door de risico’s te toetsen aan de ontwikkeling van de weerstandscapaciteit kan de raad zich een goed beeld vormen over de financiële positie van de gemeente en maatregelen (laten) nemen ten behoeve van een adequaat risicomanagement. Op deze wijze is het mogelijk te komen tot een adequaat risicomanagement. Door de regelmatige rapportagemomenten kan doorlopend de confrontatie tussen de risico’s en het weerstandsvermogen worden gemaakt. Aldus kan een beeld worden gevormd over de toereikendheid van de omvang van het weerstandsvermogen. De weerstandscapaciteit berekenen we op basis van de begroting 2011 als volgt: Voor structurele dekking Nog onbenutte belastingcapaciteit

€

Begrotingspost “onvoorzien” Totaal exploitatie

€

100.000 8.100.000

Voor incidentele dekking Algemene Reserve (excl. resultaten grondexploitatie) Risicodeel Algemene Reserve Stille reserves Totaal vermogen

€ €

2.500.000 3.400.000 20.000.000 25.900.000

TOTALE WEERSTANDSCAPACITEIT

€

34.000.000

8.000.000

Omgerekend per inwoner (2011: 46.050 inwoners, 2010: 45.690 inwoners) betekent dit de volgende weerstandscapaciteit: 2011 2010 -Exploitatie: 176,00 177,00 -vermogen 562,00 552,00 Totaal


738,00

729,00

32

De weerstandscapaciteit is dus ten opzichte van 2010 nagenoeg hetzelfde gebleven. Bovenstaande berekening van de weerstandscapaciteit is uiteraard een momentopname. De genoemde bedragen kunnen van jaar tot jaar flink fluctueren. Een voorbeeld hiervan is de algemene reserve. Vanwege winsten vanuit de grondexploitatie zal deze wellicht nog toenemen. Ook een tijdelijk beslag op middelen (bijvoorbeeld in de vorm van dekking van een afkoopsom waarvan de besparingen in de toekomst weer zullen toevloeien aan de reserve) zorgt voor fluctuaties. Bij de bepaling van de weerstandscapaciteit is overigens geen rekening gehouden met weerstandscapaciteit ten behoeve van de grondexploitatie. Voor kwantificeerbare risico’s uit de grondexploitatie zijn waar mogelijk voorzieningen gevormd. De stand van deze voorzieningen wordt jaarlijks bij de opmaken van de jaarrekening geactualiseerd. Voor niet-voorzienbare risico’s binnen de grondexploitatie is bovendien een algemene bedrijfsreserve grondexploitatie gevormd, waarvan door de raad is besloten dat deze minimaal € 7.000.000 moet en maximaal € 10.000.000 mag bedragen. Bij het bepalen van deze onder- en bovengrens zijn nadrukkelijk alle mogelijke risico’s uit de grondexploitatie meegenomen. INVENTARISATIE RISICO’S

Risico’s zijn te onderscheiden in manifeste (concrete) risico’s en latente (sluimerende) risico’s. Voor de afdekking van de concrete risico’s worden specifieke voorzieningen gevormd. Voorbeelden hiervan zijn voorzieningen t.b.v. de grondexploitatie. De latente risico’s worden geïnventariseerd en geplaatst in een risicomatrix. Afdekking dient te geschieden door vrij te besteden reserves, de post onvoorzien, of andere incidentele of structurele dekkingsmiddelen, dan wel door het treffen van zodanige maatregelen dat deze risico’s niet langer latent bestaan. Het gaat hier dus nadrukkelijk om risico’s waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of die niet tot afwaardering van activa hebben geleid en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot het balanstotaal of de financiële positie. RISICOMATRIX PROGRAMMABEGROTING 2011 Zoveel mogelijk zijn de risico’s in beeld gebracht en is inzichtelijk gemaakt in welke mate risico’s beheerst worden. Nadere acties blijven nodig om tot verdere risicobeheersing te komen. Aan de hand van de programmabegroting en –rekening zijn per programma de meest essentiële risicoterreinen aangegeven en geplaatst in een risicomatrix, welke op de navolgende pagina’s is weergegeven.


33

RISICO – INVENTARISATIE BEGROTING 2011 Organisatieonderdeel.

Mogelijke risico’s / tekortkomingen

Essentie risico

RisicoKlasse A– waarschijnlijk B-mogelijk Conwaarschijnlijk D-onbekend

RisicoOmvang I < € 0,1 mio II < € 0,5 mio III < € 1.0 mio IV < € 2,5 mio V > € 2,5 mio VI = onbekend

Strategie en / of afdoening Ontwikkeling t.o.v. vorige rapportage

V&H -

Schade veroorzaakt door verkeerde handhaving of door niet-handhaving

-

Fouten, die gemaakt worden bij vergunningverlening of handhaving en die schadeclaims en/of schades tot gevolg hebben worden afgedekt met een WA verzekering waarbij het eigen risico € 2.500 bedraagt. Overigens dient hierbij nadrukkelijk te worden aangegeven, dat de opdrachtgever verantwoordelijk blijft voor de uitgevoerde constructies en bouwplannen. In deze gevallen is dus de gemeente geen risicodrager.

-

Uitwijkvoorziening apparatuur, besturingssoftware, applicaties, gegevens

-

-

C

-

I

-

Conform vorige rapportage!

-

C

-

II

-

Samenwerking wordt gezocht met partijen van gelijke configuratie

-

Voor het geprognosticeerde nadeel op complex centrum van €3.2 miljoen is een voorziening gevormd van € 2.5 miljoen

•

Tijdens de kermissen in Waalwijk dient er op worden toegezien dat de exploitanten in het bezit zijn van een logboek wat up to date is

PO & I

Brandweer

Uitwijkvoorziening bij calamiteiten is thans alleen voor de (kern)applicaties op het IBM iSeries systeem (AS/400) geregeld (GBA, Belastingen, Financiën, Onderwijs, Kadaster, Basisregistraties) en niet voor de overige centrale ICTsystemen. De dienstverlening naar de burgers is hiermee gewaarborgd.

•

Rampenbestrijding

•

Afhankelijk van de ramp

•

B

•

II

•

Financiële aansprakelijkheid

•

De rechter zal dat beoordelen tenzij we zelf schuld bekennen.

•

B

•

II

-

Risico’s bouwgrondexploitatie

-

Dreigende tekort exploitatieopzet complex Centrum Stagnatie woningbouw welke leidt tot renteverliezen

-

A

-

III

-

Evenementenbeleid /Kermissen

-

•

Collecties van anderen

•

Verloren gaan van collecties en archieven van particulieren in instanties die niet in eigendom zijn

•

C

•

VI

•

In oude overeenkomsten van inbewaringgeving is niets geregeld over hoe te handelen in geval van beschadiging of verlies en/of calamiteit. Bij het aangaan van nieuwe overeenkomsten wordt hieromtrent wel iets opgenomen. De in bewaring gegeven documenten en verzamelingen zijn niet verzekerd. In de eerste plaats vanwege de hoge kosten die hiermee gepaard zullen gaan. Ook is er voor zover bekend geen marktpartij die een dergelijke calamiteitenverzekering aanbiedt. Bovendien is bij het verloren gaan van archiefbescheiden, herstel eenvoudigweg niet meer mogelijk en is dit in feite onverzekerbaar. Een behoudsstrategie is het overzetten van de originele bestanden op andere dragers door middel van digitaliseren. Op deze manier blijft altijd een kopie van het origineel bewaard. Bij gebrek aan budget wordt op dit moment via subsidieregelingen externe financiering gezocht voor digitaliseringsprojecten.

-

Ontbreken calamiteitenplan

-

Verloren gaan van archieven en collecties

-

C

-

VI

-

In 2009 wordt calamiteitenplan opgesteld

-

Parkmanagement / Parkned

-

De bedrijfsvoering van parkmanagement is mede afhankelijk van de bedrijfsvoering van Parkned. Parkned moet voldoende omzet genereren bij het exploiteren van het glasvezelnet. Parkned betaalt een gebruiksvergoeding voor het glasvezelnet aan Parkmanagement .

-

B

-

II

R&E

OBOR

De elektrische of mechanische attracties die een grote snelheid en /of hoogte kunnen bereiken kunnen een veiligheidsrisico vormen. Een ander risico vormt de diversiteit van deze attracties, het gaat om uiteenlopende attracties met mogelijk allemaal verschillende veiligheidsinstructies. Van toepassing is het Besluit “veiligheid van attracties- en speeltoestellen”. Volgens de Arbowetgeving moeten de attracties een periodieke inspectie krijgen, de kermisexploitanten zijn verplicht om een logboek bij zich te hebben waarin staat aangegeven wanneer deze inspecties zijn uitgevoerd. Een mogelijke aansprakelijkheid voor de gemeente valt niet uit te sluiten. Volgens de brancheorganisatie zijn alle kermisexploitanten verzekerd en worden alle attracties periodiek op veiligheid gekeurd. De controle van het logboek waaruit zulks moet blijken ligt bij de gemeente. Wanneer die controle, om wat voor reden dan ook, niet of onvoldoende plaatsvindt, kan er mogelijk toe leiden dat de gemeente mede aansprakelijk is bij een ongeval. Daarbuiten is het begrip evenementen rekbaar. Tijdens de kermis kan het goed geregeld zijn doch dit is niet altijd het geval bij andere evenementen.

B

I

PO & I

-

R&E


34

Organisatieonderdeel.

R&E

OBOR

V&G


Essentie risico




-

Risico’s grote voorraad bedrijventerrein

-

Onverkoopbaarheid

-

C

-

VI

-

Acquisitie plegen; tijdelijke erfpacht mogelijk

-

Risico’s subsidies

-

Het niet tijdig voldoen aan de subsidievoorwaarden

-

B

-

VI

-

Alertheid, en in een systeem bijhouden van deadlines

-

Risico’s strategische aankopen ?

-

Het niet in ontwikkeling kunnen brengen

-

B

-

VI

-

Voorafgaande aan de verwerving de ontwikkelingspotentie goed ankeren, zowel bestuurlijk als in de gemeentelijke organisatie

-

BVO RKC

-

Het niet meer kunnen voldoen door de BVO van de verschuldigde huur

-

B

-

V

-

Alert zijn op tijdige betaling van de huur. Kijken naar eventuele herontwikkelingspotenties bij het ontstaan van een dergelijke situatie

-

Verkoopbaarheid van gronden

-

Niet verkopen van gronden

-

C

-

VI

-


-

Risico’s ondergrond in relatie tot gedane investeringen

-

Renteverlies op gedane investeringen

-

C

-

VI

-


•

Te ondiepe Havens

-

Door onvoldoende onderhoud uit te voeren aan de vaargeulen in de verschillende havens loopt de gemeente het risico dat zij aansprakelijk wordt gesteld voor schade aan schepen en/of schroeven. Tevens worden bedrijven hierdoor onbereikbaar.

-

B

-

II

-

Voor dit risico is nog geen beleid / strategie ontwikkeld

-

Kwetsbaar sluiscomplex

-

De sluis in de haven van Waalwijk is een oude sluis. De sluis beschikt niet over zgn. nooddeuren. Hierdoor kan bij een grote schade aan een van de eb- dan wel vloeddeuren niet snel worden gehandeld, hierdoor kan in sommige gevallen schepen de haven van Waalwijk niet verlaten dan wel binnen varen

-

B

-

II

-

idem

-

Risico als gevolg van vestiging grote lawaaiproducenten waardoor kavels niet verkocht kunnen worden

-

De geluidzonering en de strakke geluidcontour rond Haven VII bieden op dit moment onvoldoende mogelijkheden tot het vestigen van grote lawaaiproducenten in relatie tot de beschikbare geluidruimte. In 2007 vindt aanpassing van het geluidbeleid op het Industriegebied plaats, waardoor er meer mogelijkheden komen om zware milieubedrijven te vestigen

-

C

-

II

-

Partiële herziening van bestemmingsplan Haven VII is gestart De geluidonderzoeken verlopen volgens planning

-

Gemeentehuis SprangCapelle

-

Gemeentehuis verkopen; opbrengst t.b.v. stadhuis aan de Winterdijk

-

B

-

IV

-

De Els

-

-

C

-

V

-

-

B B B

-

II I V

-

-

B

-

II

•

-

B

-

VI

-

-

R&E

Gemeente heeft in de loop van de tijd nogal wat eigendommen verworven tegen soms hoge kosten, welke worden betrokken bij de herontwikkeling van het winkelcentrum. De definitieve beslissing valt maart 2009. Het daadwerkelijk binnenkomen van de revenuen is afhankelijk van het bouwtempo en de faseringen. Bijkomende risico’s: o vergunningprocedures o mogelijke bodemverontreiniging o exit risico voor voortgang -

-

Unnaplein

-

Taxandriawegzone

-

Besluit van GS om extra kosten te vergoeden voor de sanering heeft het risico beperkt. De saneringsbijdrage is afhankelijk van de opbrengst van de herontwikkeling Vooralsnog is er geen herontwikkeling gepland. Afzet overige kantoorlocaties buiten het stadhuis.

Financiën Garanties sportverenigingen (Voetbal, handbal, tennis en hockey) -

-

Garanties rechtspersonen op maatschappelijk vlak (WSW, Casade, St. Maasduinen, Thuishoven)

-

Beperkt risico op het in liquiditeitsproblemen of faillissement geraken van sportverenigingen.

-

B

-

III

-

Conform vorige rapportage

-

Zeer beperkte kans op faillissement en liquiditeitsproblemen, echter de omvang van de uitstaande leningen omvangrijk.

-

C

-

V

-


-

Het risico van het niet in beeld hebben van een gewaarborgde geldlening.

-

D

-

VI

-


Overige

Financiën -

Gemeentelijke gebouwen

-

Onverzekerde calamiteit (en ook in sommige gevallen expliciet uitgesloten is)

-

B

-

V

-


-

Bouwprojecten

-

Bij de doorlopende bouwverzekering (CAR)wordt er regelmatig voor gekozen om bij dergelijke projecten de CAR - verzekering aan de desbetreffende aannemer over te laten. Ingeval van claims blijft de gemeente als projectleider echter aansprakelijk.

-

B

-

V

•


-

Eigen risicodrager

-

De gemeente is eigen risico - drager op het gebied van glasschade en vandalisme (zonder inbraaksporen). De premies van dergelijke verzekeringen zijn hoger dan de jaarlijkse schadepost. Echter het risico van een jaar met een exorbitante schadelast is aanwezig.

-

B

-

III

•


-

Onzekerheid accres / Kredietcrisis

-

Uitgaande van het principe “Gelijk trap op, gelijk trap af” dragen gemeenten op evenredige wijze bij in mee- en tegenvallers die optreden bij het rijk.

-

A

-

II

-

I.v.m. de kredietcrisis is de normeringssystematiek buiten werking gesteld. In plaats daarvan is een nominale reeks van bedragen afgesproken die het mogelijk moeten blijven maken de doelen uit het eerdere bestuursakkoord te blijven

Financiën


35

Organisatieonderdeel.


Essentie risico




realiseren. -

D

-

VI

-

Zodra e.e.a. bekend is, worden de consequenties opgevoerd in de meerjarenbegroting

Stagnatie van de groei vertaalt zich snel in een teruglopende algemene uitkering uit het gemeentefonds. De lasten voor de gemeente lopen hiermee niet parallel terug. Bijkomend effect is dat hoge lasten voor groot onderhoud van investeringen, die bij de eerste aanleg bekostigd zijn uit de grondexploitatie, onafwendbaar zijn en een steeds zwaarder beslag op de algemene middelen gaan leggen.

-

B

-

VI

-

Een realistische meerjarenbegroting moet de continuïteit verzekeren

Openstaande posities in het geval van een stijgende markt (liquiditeitstekort) Openstaande posities in het geval van een dalende markt (liquiditeitsoverschot).

-

A

-

II

-

Aan de hand van rentevisies van grootbanken wordt een inschatting van de markt gemaakt, waarbij zonodig de risico’s van openstaande posities worden ingedekt of beperkt.

De liquiditeitsprognose is sterk afhankelijk van het doorgaan van de geplande transacties. Temporiseren of uitstellen van projecten leidt tot onnodige renteoffers. De praktijk leert dat met name de onzekerheid bij enkele grote projecten op het terrein van de grondexploitatie de planning in hevige mate kunnen verstoren. De markt is echter niet volledig in de vingers te krijgen. De kredietcrisis voegt aan dit risico nog een extra dimensie voor de grondexploitatie toe.

-

A

-

II

-

-

Verkeerde labels in de financiële administratie kunnen bij een steekproef tijdens een periodieke controle leiden tot een naheffingsaanslag die velen malen groter is dan de feitelijke fout.

-

A

-

II

-

De fiscale wetgeving blijft in beweging (jurisprudentie). Door regelmatig een belastingadviseur in de arm te nemen wordt getracht de risico’s zoveel mogelijk te beperken

-

Voor diverse werkvelden werkt de BTW kostprijsverhogend. Het is niet ongebruikelijk en ook geoorloofd te zoeken naar mogelijkheden om de te betalen BTW tot een minimum te beperken. Dit heeft geleid tot een veelheid aan constructies die, als ze goed worden uitgevoerd, een aanzienlijk belastingvoordeel kunnen opleveren. Voorwaarde is dan wel dat de constructie juist wordt uitgevoerd.

•

B

•

VI

•

Idem. Afgezien van de gevolgde constructie voor de bouw van scholen, waarvoor een forse naheffingsaanslag is opgelegd, zijn verdere risico’s onbekend.

-

Ontoereikende middelen bij beleidswijzigingen en / of nieuw beleid

-

-

Stagnatie veronderstelde eigen groei (krimpgemeente)

-

-

Renterisico

-

Liquiditeitsrisico

-

-

Aanslag BTW / OB

•

Fout uitgevoerde constructie leidt tot extra BTW -heffing

In de regel voert het rijk bij beleidswijzigingen zgn. efficiëncy - kortingen door, waardoor vaak een extra beslag op gemeentelijke middelen wordt gelegd.

Financiën

Financiën


36

BEREKENING BENODIGDE WEERSTANDSVERMOGEN IN RELATIE TOT DE GEÏNVENTARISEERDE RISICO’S EN BESCHIKBARE WEERSTANDSCAPACITEIT Met onderstaande ratio is het mogelijk een norm te stellen voor een aanvaardbare relatie tussen de beschikbare weerstandscapaciteit en de risico’s. Beschikbare weerstandscapaciteit Ratio = -------------------------------------Benodigde weerstandscapaciteit Een ratio voor het weerstandsvermogen van 1.0 tot 1.4 wordt voorshands voldoende geacht. Een ratio van 0.8 tot 1.0 wordt als matig bestempeld, terwijl een ratio boven 1.4 aangemerkt wordt als ruim voldoende. Beoordeling beschikbare weerstandsvermogen: Afgaande op bovenstaande ratio kan de beschikbare weerstandscapaciteit als voldoende worden bestempeld om te kunnen dienen als weerstandsvermogen. Deze conclusie is gebaseerd op de uitgangspunten zoals geformuleerd in de onderstaande alinea’s: Raming schadebedrag Risico klasse A B C D

Kans op schade

1 1 1 1

x x x x

per per per per

5 jaar 10 jaar 15 jaar 10 jaar

Aantal Maximale Gemiddelde geïnventariseerde omvang totale schade per jaar schades schade 9 schades € 3.700.000 € 740.000 56 schades € 30.100.000 € 3.010.000 25 schades € 12.900.000 € 860.000 10 schades € 1.100.000 € 110.000 TOTAAL € 4.720.000

Schadekans-aanname: De gemiddelde kans dat een geïnventariseerde schade optreedt wordt gesteld op 20 %; Het gemiddelde schadebedrag kan aldus worden gedeeld door 5 ofwel € 944.000 per jaar. Daarnaast is het nog zo dat we er van uit mogen gaan dat ingeval van calamiteiten zelden schade tot de volle omvang van het geïnventariseerde risico wordt geleden. Benodigde weerstandsvermogen: Bij activering gedurende 10 jaren tegen 4,5% rente vereist het gemiddelde risico op schade een buffer (weerstandscapaciteit) van afgerond € 17 miljoen. Daarvan is de renteopbrengst voldoende is om de gemiddelde jaarlijkse kapitaallast voortvloeiende uit de schadekans - aannames te kunnen opvangen.


37

Top – 5 Risico’s: 1. Waalwijk Centrum: • Tekort op de exploitatieopzet complex centrum • Verkoopbaarheid van dure locaties (De Els) • Afhaken van participanten waardoor project alsnog niet doorgaat 2. Rijksbegroting: • I.v.m. de kredietcrisis Onzekerheid accres gemeentefonds Werkloosheid in combinatie met Uitvoering Wet Werk en Bijstand Grondverkopen Bouwleges 3. Gemeentelijke gebouwen: • Sprake kan zijn van een onverzekerde calamiteit (in sommige gevallen ook expliciet uitgesloten) • Eigen risicodrager, er kan sprake zijn van een jaar met een exorbitante schadelast 4. BVO RKC: • Het niet meer kunnen voldoen van de stadionhuur c.q. faillissement BVO 5. Stagnatie van de groei in Waalwijk, eventueel omslaand in krimp: •

Stagnatie van de groei vertaalt zich snel in een teruglopende algemene uitkering uit het gemeentefonds. De lasten voor de gemeente lopen hiermee niet parallel terug.

•

Bijkomend effect is dat hoge lasten voor groot onderhoud van investeringen, die bij de eerste aanleg bekostigd zijn uit de grondexploitatie, onafwendbaar zijn en een steeds zwaarder beslag op de algemene middelen gaan leggen.


38

Paragraaf 1.2.3 Onderhoud kapitaalgoederen Algemeen De totale oppervlakte van de gemeente Waalwijk bedraagt 6.772 hectaren. De gemeente heeft binnen dit gebied de openbare ruimte in beheer. In deze openbare ruimte vinden vele activiteiten plaats zoals wonen, werken en recreëren. Om dit te kunnen onderhouden zijn veel kapitaalgoederen nodig. Denk hierbij bijvoorbeeld aan wegen, riolering, water, groen en gebouwen. De kwaliteit van deze kapitaalgoederen en het onderhoud hiervan bepalen enerzijds het voorzieningenniveau binnen onze gemeente, maar anderzijds uiteraard ook de lasten die dit met zich meebrengt. De gemeente heeft in de begroting een bedrag van ongeveer € 11 miljoen opgenomen voor het onderhoud van bovengenoemde kapitaalgoederen, inclusief kapitaallasten en organisatiekosten. Afgezet tegen een totale jaarlast van ongeveer € 80 miljoen (exclusief bouwgrondexploitatie), betekent dit dat het onderhoud een percentage van ongeveer 15% van de totale uitgaven beslaat. Wegen Het wegen- en rijwielnet binnen de gemeente beslaat circa 3.100.000 m². Jaarlijks wordt voor reconstructies van het wegennet een extra bedrag van € 191.000 ter dekking van kapitaallasten aan de begroting toegevoegd. Dit is exclusief de kapitaallasten die samenhangen met vernieuwingen van de riolering als onderdeel van het Integraal Uitvoeringsprogramma Wegen. Met ingang van het begrotingsjaar 2011 wordt nog eens structureel jaarlijks € 103.450 toegevoegd om de wegen op het niveau “minimaal veilig”te brengen Naast deze investeringscapaciteit is binnen de exploitatie een structureel budget opgenomen voor klein onderhoud aan het wegen- en rijwielnet. Voor het begrotingsjaar 2010 bedraagt dit budget € 1.400.000 exclusief kapitaallasten doch inclusief apparaatskosten. De geplande werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van door de raad vastgestelde normen, waarbij de prioriteitstelling wordt geleverd vanuit het integraal beheersysteem IBOR. Planontwikkeling dan wel actualisatie vindt plaats in samenhang met het gemeentelijk verkeers- en vervoersplan (GVVP) en het gemeentelijk rioleringsplan (GRP), waarbij de werkzaamheden zoveel mogelijk op elkaar worden afgestemd. Dit (meerjaren)plan wordt separaat aan de raad voorgelegd. Riolering Binnen de gemeente is ruim 360 km (300 km vrijverval riool en 60 km drukriool) riolering aanwezig. De normen voor kwaliteit en het onderhoudsniveau zijn vastgelegd in het gemeentelijk rioleringsplan. In het plan zijn voor een tijdsperiode onder meer de investeringen m.b.t. vervanging, verbetering en de aanleg van (druk)riolering gepland en worden zoveel mogelijk in samenhang met het eerder genoemde GVVP en Onderhoud Wegen gepland. Conform het plan worden en zijn financiële middelen ter beschikking gesteld, welke in de vorm van kredieten worden geregistreerd. De kapitaallasten welke hieruit voortvloeien zijn gedekt binnen de exploitatie. In de begroting is een en ander gedekt op basis van het GRP tot en met het jaar 2010. In december 2010 zal de raad het plan voor de komende periode worden voorgelegd. Voor klein en overig onderhoud is binnen de exploitatie een structureel budget beschikbaar van ruim € 2.400.000 inclusief kapitaallasten, apparaatskosten en reservering voor toekomstig onderhoud. Deze lasten worden volledig gedekt door de rioolrechten welke in rekening worden gebracht bij de inwoners van de gemeente en de hier gevestigde bedrijven.


39

Water Het wateroppervlakte binnen de gemeente is ruim 1.750.000 m², bestaande uit bermsloten, hoofdwatergangen en vijvers. Het beheer van deze waterlopen ligt voor wat betreft de waterafvoerende functie bij het Waterschap Brabantse Delta, waarbij vermeld dient te worden dat in het kader van de wettelijke ontvangst- en afvoerplicht kosten van bagger door de gemeente worden gedragen. Alle overige en niet waterafvoer gerelateerde kosten van waterlopen komen voor rekening van de gemeente. Binnen de exploitatie is een structureel budget beschikbaar voor bovengenoemde kosten van ruim € 400.000 inclusief kapitaallasten en apparaatskosten. Groen De gemeente onderhoudt ruim 4.100.000 m² openbaar groen, waarbij bermen, gazons en bosplantsoenen de grootste onderdelen vormen (respectievelijk 1.620.000 m², 1.420.000 m² en 560.000 m²). Het onderhoud vindt plaats op basis van afgesproken basisniveaus welke zijn vertaald in beeldbestekken. Binnen de exploitatie is hiervoor een budget beschikbaar van € 4,8 miljoen inclusief kapitaallasten en apparaatskosten.. Gebouwen Het bruto vloeroppervlak wat op dit moment wordt onderhouden bedraagt ruim 100.000 m², waarvan de basisscholen een oppervlak van bijna 35.500 m2 beslaan. De gemeentelijke (kantoor)gebouwen beslaan een oppervlak van ruim 18.000 m², de openbare gebouwen zoals buurthuizen, culturele centra, bibliotheken en sportaccommodaties zijn samen goed voor ruim 40.000 m². Het onderhoud van de gemeentelijke gebouwen wordt gepland en uitgevoerd met behulp van een geautomatiseerd systeem (PLANON). Op deze wijze wordt een systematisch meerjaren onderhoudsplan bijgehouden dat inzicht verschaft in toekomstige onderhoudslasten. Dekking van de onderhoudslasten die jaarlijks zo’n € 700.000 bedragen, vindt plaats vanuit diverse onderhoudsvoorzieningen, welke gevoed worden door jaarlijkse stortingen vanuit de exploitatie.


40

Paragraaf 1.2.4 Financiering (en treasury) Onder treasury wordt verstaan het besturen en beheren van de vermogenswaarden van de gemeente. Dit uit zich in het adequaat beheren van geldstromen en financiële vermogenswaarden, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s, hetgeen vraagt om tijdige, volledige en betrouwbare informatie. Posities, geldstromen en risico’s zijn voortdurend aan interne en externe veranderingen onderhevig. Interne veranderingen worden onder andere veroorzaakt door inkoop- en verkoopactiviteiten. Externe veranderingen vloeien voort uit bijvoorbeeld mutaties in rentestanden. De treasuryfunctie ondersteunt de uitvoering van de programma’s. De financiering van beleid en het uitzetten van geldmiddelen die daarbij niet direct nodig zijn vormen een belangrijk aandachtsveld. De uitvoering ervan vereist snelle beslissingen in een complexe gelden kapitaalmarkt. Er zijn aan de uitvoering van de treasuryfunctie budgettaire gevolgen verbonden, onder meer afhankelijk van het risicoprofiel. Onder de treasuryfunctie valt niet het garanderen van en het verstrekken van leningen aan derden. Deze activiteiten vallen onder het desbetreffende programma. Voor de treasuryfunctie gelden spelregels, welke zijn opgenomen in de wet FIDO en het Treasurystatuut van de gemeente Waalwijk. Wet FIDO (Wet financiering decentrale overheden, inzake het beheersen van risico’s) De wet FIDO met bijbehorende ministeriële regelingen geeft een bindend kader voor de uitoefening van de treasury van openbare lichamen inzake: 1. Het uitsluitend t.b.v. de publieke taak aangaan en verstrekken van leningen en het verlenen van garanties 2. Uitzettingen en derivaten dienen een prudent karakter te hebben, d.w.z. niet gericht zijn op het genereren van inkomen door het lopen van overmatige risico’s. De wet FIDO is overigens gericht op het beheersen van vooral renterisico’s. Door middel van een tweetal objectieve instrumenten, te weten de kasgeldlimiet en de renterisiconorm wordt beoogd renterisico’s te begrenzen die verbonden zijn aan financiering d.m.v. korte schuld en lange schuld. Treasurystatuut Met de vaststelling van het treasurystatuut is in de praktijk een profiel geschapen waarbinnen gewerkt moet worden, waarvan de volgende doelstellingen zijn af te leiden: 1. Optimaliseren financiële logistiek: Omdat de inkomende en uitgaande geldstromen zelden gelijk zijn in termen van tijdstip en bedrag ontstaan er saldi die beheerst moeten worden. De financiële logistiek beoogt het zodanig stroomlijnen van de geldstromen binnen de organisatie dat: - de interne verwerkingskosten en externe kosten van het betalingsverkeer geminimaliseerd worden - de doelmatigheid gemeten naar snelheid, flexibiliteit en kosten zo groot mogelijk is 2. Verkrijgen en behouden van toegang tot financiële markten: Om de activiteiten van de organisatie blijvend te kunnen financieren dient de organisatie ervoor te zorgen dat te allen tijde de toegang tot de gelden kapitaalmarkt tegen acceptabele condities verzekerd is. De gemeenten worden als “bijzonder solvabel” gezien, waardoor er geen problemen zijn om financiële middelen aan te trekken. 3. Analyseren en beperken van financiële risico’s van de organisatie: - renterisicobeheer;


41

-

-

-

beheersen van de risico’s die voortvloeien uit de mogelijkheid dat in de toekomst de rentelasten van het vreemd vermogen hoger respectievelijk dat de renteopbrengsten van activa lager zullen zijn dat een bestuurlijk wenselijk geacht niveau, c.q. het in de meerjarenbegroting geraamde niveau kredietrisicobeheer; het beheersen van de risico’s die voortvloeien uit de mogelijkheid op een waardedaling van de vorderingspositie ten gevolge van het niet (tijdig) na kunnen komen van verplichtingen door de tegenpartij koersrisicobeheer; beheersen van risico’s die voortvloeien uit de mogelijkheid dat de financiële activa van de organisatie in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen intern liquiditeitsrisicobeheer; beheersen van risico’s van mogelijke wijzigingen in de liquiditeitsplanning en meerjaren investeringsplanning waardoor de financieringskosten hoger kunnen uitvallen

Het begrotingsjaar 2011: Kasgeldlimiet: Voor de gemeenten is de kasgeldlimiet bepaald op 8,5 % van het totaalbedrag van de begroting. Voor het bedrag dat voortvloeit uit deze formule wordt jaarlijks met de BNG een zogenaamde “dienstverleningsovereenkomst” afgesloten. De provincie ziet toe op handhaving van deze norm. Geraamd is dat voor het bedrag dat als kasgeld mag worden onderhouden (het zogenaamde “korte” geld) niet meer behoeft te worden betaald dan 2½ %. Voor Waalwijk geldt dat circa € 12 miljoen bij wijze van kasgeld mag worden aangehouden. Renterisiconorm: De renterisiconorm is bepaald op 20 % van het totaalbedrag van de begroting. Aangezien het begrotingstotaal in Waalwijk € 152,734 miljoen bedraagt betekent dit dat jaarlijks €30,547 miljoen aan renterisico, in verband met financiering, mag zijn blootgesteld. Zoals uit de onderstaande tabel “Renterisico vaste schuld over de jaren 2011, 2012, 2013 en 2014” blijkt, wordt daaraan ruimschoots voldaan.


42

Renterisico vaste schuld over de jaren 2011, 2012, 2013 en 2014 Berekening (bedragen x € 1.000)

Stappen

Variabelen

Jaar T:

Renterisico(norm) 2011

Jaar T+1:

Jaar T+2:

Jaar T+3:

2012

2013

2014

1.713

0

4.625

5.795

Aflossingen

11.692

11.676

10.281

9.522

(3)

Renterisico (1+2)

13.305

11.676

14.906

15.317

(4)

Renterisiconorm

30.547

30.547

30.547

30.547

(5a) = (4>3)

Ruimte onder 17.242

18.871

15.641

15.230

(1)

Renteherzieningen

(2)

Renterisiconorm (5b) = (3>4)

Overschrijding renterisiconorm

Liquiditeitsplanning en financieringsbehoefte: Afgaande op de liquiditeitsplanning per medio juli 2010 moet voor de periode 2011 tot en met 2014 rekening worden gehouden met: • een financieringsoverschot van ongeveer € 9 miljoen in 2011 • een financieringsbehoefte van ongeveer € 11 miljoen in 2012 • een financieringsbehoefte van ongeveer € 9 miljoen in 2013 • een financieringsoverschot van ongeveer € 1 miljoen in 2014 • Per saldo ontstaat over de periode 2011 tot en 2014 de volgende cumulatieve reeks: 2011 financieringsoverschot € 9 miljoen 2012 financieringsbehoefte € 2 miljoen 2013 financieringsbehoefte € 11 miljoen 2014 financieringsbehoefte € 10 miljoen De zojuist vermelde cijfers zijn met inbegrip van grote projecten zoals wijken dorpsontwikkelingsplannen, het meerjarig investeringsplan onderwijshuisvesting, integraal uitvoeringsplan, spoorwegtracé, kruispunten N261 en A59 en verschillende grondexploitatieprojecten zoals bijvoorbeeld Landgoed Driessen en Haven Zeven. Het is bijzonder complex de juiste strategie te bepalen bij het aantrekken van geldleningen. Maatgevend is de liquiditeitsplanning. Deze is sterk gevoelig voor allerlei wijzigingen, vooral voor mutaties in de meerjaren investeringsplanning. Overigens geldt dat met name de onzekerheid bij de verkoop van bouwrijpe bedrijfsgronden sterk afhankelijk is van economische omstandigheden. De praktijk zal uitwijzen in hoeverre er in geslaagd wordt om de behoefte aan korten langlopende financieringsmiddelen, i.v.m. nieuwe investeringen en renteconversies, af te


43

kunnen dekken binnen het beoogde rentepercentages van 2,5 % en 4,15 %, zoals geraamd in de nota van uitgangspunten voor 2011. Voor de volledigheid wordt nog vermeld dat mocht er onverwacht toch sprake zijn van tijdelijk overtollige middelen, dat die dan uiteraard zo goed mogelijk worden uitgezet c.q. belegd. Rente en rentevisie: Per ultimo juni 2010 bedraagt de lange rente (looptijd > 1 jaar) 2,9% (10-jaars SWAP) en de korte rente (looptijd < 1 jaar) 0,7% (3-maands Euribor). Voor 2011 worden wat hogere tarieven verwacht (10-jaars SWAP: 3,7% en 3-maands Euribor: 1,5%), doch de renteontwikkeling is sterk afhankelijk van de conjunctuur. Het is overigens gebruikelijk dat de korte rente lager is dan de lange rente. Afhankelijk van de marktomstandigheden en de –verwachtingen wordt een substantieel gedeelte van de financieringsbehoefte gedekt met kort geld. De treasurywerkzaamheden richten zich grotendeels op het contracteren van financieringsmiddelen waarmee het renteresultaat zoveel mogelijk wordt geoptimaliseerd. Het onderhouden van een liquiditeitsplanning, hetgeen een continu proces is, draagt hieraan bij.


44

Paragraaf 1.2.5 Bedrijfsvoering Personeel en organisatie Algemeen De afdeling P, O & I adviseert, ondersteunt en faciliteert het integraal management bij ‘het realiseren van een moderne, transparant en adequaat werkende organisatie’. Het streven daarbij is enerzijds om een eigentijds HRM beleid (door) te ontwikkelen met een arbeidsvoorwaardenpakket dat toegerust is om de taken nu en in de toekomst te verrichten. Anderzijds het menselijk kapitaal voor de organisatie op peil te houden, te ontwikkelen en op effectieve wijze in te zetten. In 2010 is een nieuw strategisch HRM beleid (voor 2010 - 2014) ontwikkeld in het kader van het plan van aanpak “Op weg naar een efficiënte en effectieve organisatie met 10 % minder personele uitgaven”. Niet alleen is er een kadernotitie “strategisch organisatiemanagement” ontwikkeld maar ook vier instrumenten: strategische personeelsplanning, leeftijdsbewust personeelsbeleid, strategisch opleidingsbeleid en het wervings- en selectiebeleid. Deze instrumenten moeten nog geïmplementeerd worden in de organisatie. Dit heeft de hoogste prioriteit. Daarnaast moeten de bestaande HR instrumenten herijkt worden op basis van dit nieuwe beleid. In 2010 zijn de mogelijkheden verkend op welke wijze en in welk tempo inhoud gegeven kan worden aan de samenwerking met de gemeente Loon op Zand van beide afdelingen P&O. Hier moet nog bestuurlijke besluitvorming over plaats vinden. Het streven is dat in 2011 de secundaire en tertiaire arbeidsvoorwaarden van beide gemeenten worden geharmoniseerd. De speerpunten van de HR agenda voor 2011 zijn: Implementatie strategisch personeelsplanning Implementatie leeftijdsbewust personeelsbeleid Implementatie strategisch opleidingsbeleid Implementatie werving- en selectiebeleid Vormgeven Integriteitsbeleid (eed/belofte) Vormgeven samenwerking P&O met Loon op Zand Verzuimbeleid In onderstaande tabel worden deze geprioriteerde HR beleidsonderwerpen uitvoeriger beschreven. HR-agenda Prioriteiten Strategische personeelsplanning

Kwalitatieve Doelstelling Implementatie strategische personeelsplanning

Leeftijdsbewustpersoneelsbeleid

Implementatie leeftijdsbewust personeelsbeleid

Strategisch Opleidingsbeleid

Implementatie strategisch opleidingsbeleid.

Werving- en selectiebeleid Integriteit

Kwantitatieve Doelstelling Inzichtelijk maken in-, door- en uitstroombehoefte van medewerkers Inzichtelijk maken duurzame inzetbaarheid van medewerkers individueel Organisatie breed inzichtelijke maken van opleidingsbehoefte.

Activiteiten 2011 Uitwerken acties genoemd in de beleidsnotitie Uitwerken acties genoemd in de beleidsnotitie

Uitwerken van genoemde actiepunten in het plan van aanpak strategisch opleidingsbeleid. Implementatie werving- en n.v.t. Nader uitwerken acties selectiebeleid genoemd in de beleidsnotitie Medewerkers gedragen zich Nevenfuncties/financiële Integriteit in de en handelen overeenkomstig belangen zijn organisatie


45

HR-agenda Prioriteiten

Kwalitatieve Doelstelling het vastgestelde integriteitbeleid.

Samenwerking Loon op Zand

Vormgeven van de wens tot samenwerking op P&O gebied

Verzuimbeleid

Aanpassen van verzuimrapportages met verzuimnormen per afdeling

Kwantitatieve Doelstelling geregistreerd Eed en belofte worden medio 2011 afgelegd. Harmoniseren secundaire en tertiaire arbeidsvoorwaarden Verzuimnorm per afdeling bepalen. Basis norm organisatiebreed max. 5% verzuim en meldingsfrequentie 1.4 in 2010

Activiteiten 2011 bespreekbaar maken en laten beklijven. Afhankelijk van de accordering projectopdracht samenwerking WW-LoZ Onderhoud aan en ‘op de kaart houden’ van het verzuimbeleid.

Relevante beleidsnota’s / informatie • Visiedocument organisatie ontwikkeling, 2007 • Kadernotitie p&o beleid, 2004 • P&O beleid deel I, 2004 • kadernotitie strategisch organisatiemanagement, 2010 • Nota leeftijdsbewust personeelsbeleid, 2010 • Nota strategisch opleidingsplan, 2010 • Nota Strategische personeelsplanning, 2010 • Nota Werving- en selectiebeleid, 2010 • Plan van aanpak samenwerking Loon op Zand-Waalwijk, 2010

Planning en control Algemeen In 2010 is vooral aandacht besteed aan de implementatie van de INK filosofie, dat is met name tot uitdrukking gekomen in de managementcontracten die vanaf 2010 zijn ingevoerd en de daarbij behorende prestatie indicatoren. In 2011 zal met name aandacht worden besteed aan het actualiseren/optimaliseren van de P&C-cyclus, concernrichtlijnen, Financiële verordening en Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid. P&C-cyclus In 2010 is reeds een aanvang gemaakt met het optimaliseren van de P&C-cyclus. Met ingang van 2010 wordt het grootboek tweemaandelijks afgesloten en wordt er tweemaandelijks gerapporteerd op financiële afwijkingen, voortgang m.b.t. realisering taakstellingen en bedrijfsvoeringsaspecten zoals: planning, zijn werkprocessen op orde, interne controle, ziekteverzuim, personele ontwikkelingen en realisering speerpunten zoals die in het managementcontract zijn opgenomen. N.a.v. de rapportages worden er bedrijfsvoeringsgesprekken gehouden met de afdelingshoofden. De nieuwe werkwijze moet er toe leiden dat er vanuit de bedrijfsvoering zo min mogelijk verrassingen opdoemen en de totstandkoming van de jaarrekening sneller kan plaatsvinden. In 2011 zal de nieuwe werkwijze worden geëvalueerd. De nieuwe werkwijze moet er toe leiden dat de informatievoorziening aan de raad sneller en adequater kan plaatsvinden zodat kaderstelling kan plaatsvinden op basis van actuele informatie. Concernrichtlijnen Naast een aantal wettelijke bepalingen op het gebied van bedrijfsvoering zoals, Gemeentewet en BBV (Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten) heeft de gemeente ook een aantal spelregels vastgelegd die tot doel hebben de bedrijfsvoering zo optimaal en controleerbaar mogelijk te organiseren. Door


46

organisatieontwikkelingen en ontwikkelingen van buitenaf zoals nieuwe taken (WMO) die vanuit het Rijk aan gemeenten worden overgedragen is het noodzakelijk de interne spelregels periodiek daarop af te stemmen. Indien sprake is van verordeningen/regelingen die door de raad moeten worden vastgesteld dan zal vooraf met het auditcomité hierover van gedachten worden gewisseld. Onderstaand een opsomming van de belangrijkste regelingen die in 2011 worden geactualiseerd. Activiteiten 2011 • Organisatieverordening • Regeling budgethouders • Financiële verordening gemeente Waalwijk • verordening financieel management en organisatie van de administratie en het beheer van vermogenswaarden van de gemeente Waalwijk • Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid • Afsluiten van kredieten • Regeling budgethouders • Spelregels tijdschrijven • Treasurystatuut • Spelregels tijdschrijven. De nota Waarderings- en afschrijvingsbeleid en de nota reserves en voorzieningen zijn in 2010 reeds geactualiseerd. Taakstellende bezuinigingen Vanuit planning en controle zal de komende jaren een belangrijke ondersteunende bijdrage worden geleverd aan het ombuigingsproces. In 2010 is inmiddels een aantal voorbereidende activiteiten afgerond.

Interne Controle Interne Controle Algemeen Het werk van IC staat primair ten dienste van de bedrijfsprocessen. Er zal in 2011 drie keer een IC-rapportage aan DT en College aangeboden worden, in de vorm van een standaard samenvatting per proces. Ontwikkeling en uitvoering Interne Controle IC draagt zorg voor uitvoering en advisering op het terrein van interne controle. Met name bij het opstellen van procesbeschrijvingen is IC vanaf 2010 nauw betrokken. Ook de komende jaren zal IC hierin adviseren door het opstellen van AO/IC-maatregelen per proces. Daarnaast verricht IC controlewerkzaamheden in de organisatie. Voor de voortgang, ontwikkeling en uitvoering hiervan blijft de IC-monitor als beleidsinstrument gehanteerd. Belangrijke criteria zijn o.a. financiële omvang en de stand van zaken m.b.t. AO/IC en rechtmatigheid in een proces. Op basis van de IC-monitor, capaciteit IC en afstemming met de accountant, wordt jaarlijks bepaald op welke processen verbijzonderde interne controle met welke prioritering verricht zal worden. Per jaar kunnen wijzigingen of verschuivingen plaatsvinden in de te controleren processen, de mate van controle en omvang steekproef. Op termijn wil de gemeente Waalwijk naar een zelfcontrolerende organisatie. Dit houdt mede in dat de eerstelijns controles bij de afdelingen komen te liggen en dat IC zich meer en meer gaat richten op tweedelijns controles, advisering en verbetermaatregelen. Rechtmatigheidscontroles Rechtmatigheidscontrole blijft ook in 2011 een belangrijk onderdeel van de IC. Voor de jaarrekening 2009 is een goedkeurende accountantsverklaring voor zowel getrouwheid


47

als rechtmatigheid verkregen. Voor 2010 is voor dezelfde aanpak gekozen en vooralsnog wordt deze ook voor 2011 gehanteerd. Voor de rechtmatigheidscontrole wordt bij de IC van elk proces nadrukkelijk bekeken of er in de deelwaarnemingen onrechtmatigheden zijn geconstateerd en wat daarvan de financiële gevolgen zijn. Daarnaast wordt bekeken of er rechtmatigheidsrisico’s aanwezig zijn en in hoeverre rechtmatig handelen in het proces is gewaarborgd. Daarbij wordt weten regelgeving nog gedetailleerder betrokken en beoordeeld en hoe de medewerkers daarmee omgaan. Getoetst wordt op de criteria recht, hoogte en duur. Oorzaken van rechtmatigheidsfouten worden geanalyseerd en vervolgens worden aanbevelingen ter verbetering geformuleerd en adviezen uitgebracht om o.a. in procesbeschrijvingen en instructies de AO/IC- en rechtmatigheidsaspecten te waarborgen. Verbeterplannen Per proces zijn eerdere IC-bevindingen, aanbevelingen en adviezen omgezet naar verbeterplannen. Bij de interne controle op een proces wordt de voortgang van de verbeterplannen getoetst door IC en nieuwe adviezen toegevoegd. Vanaf 2007 wordt de voortgang van de verbeterplannen gerapporteerd middels de bedrijfsvoeringsrapportages aan DT en College. Ook in 2011 zullen de verbeterplannen een belangrijk aandachtspunt blijven.

ICT Wat willen we bereiken? Doelstellingen / beoogd maatschappelijk effect. Gestreefd wordt naar een eenvoudig te beheren, onderhoudsvriendelijke en geconsolideerde ICT-infrastructuur. Met daarin schaalbare systemen, die eenvoudig zijn uit breiden en aan te passen aan de eisen en wensen vanuit de organisatie. Uitgangspunten bij de selectie van hardware zijn: bewezen technologieën, open standaarden en virtualisatie van systemen. Doel is een verbeterde continuïteit en beschikbaarheid van data en applicaties. Bij de inrichting van de gemeentelijke informatievoorziening worden de kaders gevolgd vanuit landelijke informatiearchitecturen (GEMMA, NORA). Doel is de ondersteuning van de gemeentelijke dienstverlenings- en bedrijfsvoeringsprocessen. Bij de selectie van software wordt de applicatiearchitectuur gevolgd van de marktleiders en wordt maatwerk gemeden. Voor het gemeentelijk ICT-beleid streven wij binnen de mogelijkheden van de geldende technologieën en met gebruikmaking van systemen die elders hun waarde bewezen hebben de volgende doelen na: a) Het digitaal beschikbaar hebben van processen en producten; intern beschikbaar via het intranet en extern via internet; b) Een digitale front-, mid- en backoffice; c) Een digitaal klantvolgsysteem, dat ook door burgers via het internet raadpleegbaar is, waarbij de klantgegevens voor de geautoriseerde raadplegers integraal beschikbaar zijn; d) Het digitaal beschikbaar hebben van passende stuurinformatie voor ieder niveau in de gemeentelijke organisatie; e) Een optimale informatievoorziening voor de gemeenteraad. Deze ICT-visie ondersteunt de gewenste organisatieontwikkeling en de visie op dienstverlening. Doel is dat de klantgerichtheid verbetert, producten en diensten sneller en beter worden geleverd en dat de klanten (inwoners, instellingen en bedrijven van


48

Waalwijk) door de digitalisering tijd- en plaats onafhankelijk over deze producten en diensten kunnen beschikken. Dit betekent dat klanten 24 uur per dag digitaal bij de gemeente terecht kunnen voor informatie en diensten. Voor de interne gemeentelijke organisatie zal een verdergaande digitalisering o.a. betekenen dat de ingekomen post gescand zal gaan worden. Daarmee zal zich een digitaal dossier gaan vormen, hetgeen digitaal gearchiveerd zal worden. Hierdoor zullen onze klanten sneller bediend worden. Werkprocessen worden verder gestroomlijnd en alle subject- en objectgerichte (geografische) informatie komt digitaal beschikbaar (bijvoorbeeld digitale bestemmingsplannen). Programma Elektronische Dienstverlening (EDV) realiseert de digitale ambities Om het bovenstaande te realiseren is begin 2005 het Programma Digitaliseren opgezet. Onder dit programma zijn de projecten samengebracht die de gewenste organisatieverandering en de daarbij benodigde informatievoorziening dienen te realiseren. Om te kunnen voldoen aan de eisen die gesteld worden aan gemeenten in het kader van de elektronische overheid die we in 2015 moeten/willen zijn, is een goede ondersteuning door ICT van essentieel belang. Gedurende de uitvoering van het programma ontstond de behoefte om tussentijds opgestarte en nieuwe projecten op het gebied van elektronische dienstverlening beter te positioneren in de organisatie, beter te kunnen begeleiden en om te zorgen voor goede onderlinge afstemming. Een EGEM-i adviseur heeft ons daarom in 2009 geholpen een zogenaamd realisatieplan te schrijven (titel: “Realisatieplan Informatievoorziening & Elektronische dienstverlening 2009 2012”). Een programmamanager is benoemd om voortgang van het programma EDV en coördinatie van/tussen de deelprojecten te waarborgen. Er is een programmagroep EDV geformeerd bestaande uit diverse geledingen van de organisatie. Het programma Digitaliseren is volledig opgegaan in dit programma.

Relevante beleidsnota’s /informatie ICT Investeringsplan (Raad januari 2003) Vervolgrapportage Actie OpMaat (juni 2003) ICT Beleidsvisie (Raad juni 2004) Masterplan Programma Digitaliseren (Januari 2005) ICT-vervangingsplan (2de helft 2005) Tussenevaluatie Masterplan/Programma Digitaliseren (januari 2009) Realisatieplan EGEM-i (4e kwartaal 2009) Wat gaan we daarvoor doen in 2011? Wij verwijzen u hiervoor naar hetgeen hierover is vermeld in programma 1 hoofdstuk 3 het onderdeel ICT en digitalisering.


49

Paragraaf 1.2.6 Verbonden partijen Overzicht verbonden partijen van de gemeente Waalwijk Naam instelling / relatie met programma Intergas NV Programma 11

Aard activiteit en financiering

Bestuurlijke betrokkenheid

Ontwikkelingen / risico’s

Het leveren van gas, elektriciteit en aanverwante producten. Boekwaarde aandelen € 23.000 Jaarlijks dividend € 70.000

Aandeelhouder als rechtsopvolger van de voormalige gemeente Waspik

Als gevolg van de liberalisering van de energiemarkt slankt Intergas haar eigen organisatie af, richt zich op de sterke kanten als energieleverancier, maar streeft een fusie na. Als gevolg van de noodzaak tot herverzekering van in het verleden aangegane verplichtingen zal Intergas vanaf 2008 gedurende een aantal jaren geen dividend uitkeren. Naar verwachting herstelt de situatie zich vanaf 2011 onder voorwaarde dat alle aandeelhouders bijstorten in een agioreserve. Door toevoeging van eigen vermogen en aflossing van vreemd vermogen voldoet de solvabiliteit dan weer aan de gestelde eisen. Met het weer uitkeren van dividend is in de begroting 2011 nog geen rekening gehouden.

Brabant Water NV Programma 11

Het leveren van water. Boekwaarde aandelen € 204.000

Aandeelhouder

Gefuseerde maatschappij die sterk in de markt staat. Winsten worden voor een belangrijk deel aangewend voor tariefmatiging. Dividend wordt niet uitgekeerd. Samen met een aantal andere aandeelhouders streeft Waalwijk na dit onderwerp wel op de agenda te krijgen en bespreekbaar te maken.

Enexis en rechtsopvolgers van Essent Programma 11

Het in stand houden van netwerken voor de levering van energie.

Aandeelhouder

Het Essent productie en leveringsbedrijf is verkocht aan het Duitse RWE. De gemeente Waalwijk participeert momenteel in Enexis en een aantal rechtsopvolgers van Essent om o.a. de verkoop juridisch geheel af te wikkelen.

BNG Programma 11

Het leveren van bancaire diensten. Boekwaarde aandelen € 66.000 Jaarlijks dividend tenminste € 41.000.

Aandeelhouder

Nauwelijks concurrentie op het terrein van dienstverlening aan


50

Naam instelling / relatie met programma



Ontwikkelingen / risico’s lagere overheden en non profit instellingen. Staat sterk in de markt, maar ook deze bank heeft enige schade ondervonden van de kredietcrisis. Daardoor is in 2009 een lager dan gewoonlijk dividend uitgekeerd en is het aangekondigd extra dividend niet uitgekeerd. In 2011 is rekening gehouden met slechts een basisdividend.

Bouwfonds NV Programma 2

Bevorderen van eigen woningbezit in alle Nederlandse gemeenten.

Grootboek Nationale Schuld / GIMZ / Oude mannenhuis / legaat Van Cooth / Programma 11

Het gaat om relatief geringe Aandeelhouder deelnemingen en dito jaarlijkse uitkeringen. Boekwaarde deelnemingen in totaliteit € 90.000 met een jaarlijkse vergoeding van € 2.600.

Risico te verwaarlozen gezien de beperkte omvang.

Veiligheidsregio Programma 1

Een zo doelmatig mogelijk georganiseerde en gecoördineerde preventieve en repressieve brandbestrijding en hulpverlening bij ongevallen en rampen bewerkstelligen. Een gemeenschappelijke meldkamer t.b.v. brandweer, politie, GGD en GHOR.

Lid bestuur vanuit het college aangewezen door college.

Volledige regionalisering van de brandweer per 1 januari 2010.

GGD / JGZ Programma 4

Het leveren van een bijdrage aan de openbare gezondheidszorg. Financiering middels bijdragen deelnemende gemeenten, ziektekostenverzekeraars en particulieren. Integrale uitvoering WSW alsmede activiteiten op het vlak van arbeidsreïntegratie en aangepaste arbeid. Financiering door rijkssubsidie, bedrijfsopbrengsten en gemeenten.

Lid bestuur vanuit het college aangewezen door het college.

Begroting en jaarrekening worden aan de raad voorgelegd.

Twee leden van het bestuur vanuit het college aangewezen door het college.

Er is sterke afhankelijkheid van rijksbeleid m.b.t. financiering. De omzet is afhankelijk van economische ontwikkelingen. Het samenwerkingsverband vraagt om transparante verhoudingen.

ISD Programma 4 en 7

De efficiëntie en effectiviteit van de uitvoering sociale zekerheid en arbeidstoeleiding vergroten. De kwetsbaarheid in de uitvoering verkleinen en de continuïteit en kwaliteit van dienstverlening waarborgen. Het beter in kunnen spelen op gewijzigde omstandigheden.

Drie leden van het bestuur, van wie één collegelid aangewezen door de raad.

ROM Hulpkostenplaats Algemene

Het vorm geven van samenwerking tussen deelnemende gemeenten (o.a. via “De ideale connectie”). Tevens het

Lid bestuur vanuit het college aangewezen door

Er is een sterke afhankelijkheid van rijksbeleid m.b.t. financiering. De uitvoering van de wettelijke regelgeving gaat sterk gepaard met economische ontwikkelingen. Risico vormt het mogelijk wegvallen of tekort schieten van geldstromen

WML Programma 4


Aandeelhouder

Zware economische achteruitgang, waardoor burgers niet meer aan hun verplichtingen kunnen voldoen.

51

Naam instelling / relatie met programma Organisatiekosten



Ontwikkelingen / risico’s

mede afleggen van verantwoording over de besteding van subsidiegeleden die door andere overheden met het oog op de samenwerking worden toegekend.

raad.

van derden.

Centrum voor muziek en dans en De Twern Programma 3

Geven van muziek- en dansonderwijs. Er is een subsidierelatie en een relatie verhuurder - huurder.

Drie leden van het Er vindt een heroriëntatie bestuur, van wie plaats op de toekomst van het CMD / De Twern. één collegelid aangewezen door de raad.

RKC Programma 7

Huurder van het gemeentelijk stadion. Geen. Wel is er in Huurinning op basis van het afgesloten de vorm van een contract. gemeentelijk vertegenwoordiger een directere relatie met het bestuur van RKC en wordt er financieel technisch toezicht uitgeoefend. De gemeente is deelnemer. Optreden Geen directe bij betalingsachterstanden van burgers vertegenop woningen met gemeentegarantie. woordiging in bestuur. Financiële controle op corporaties a.g.v. generieke achtervang.

Risico exploitatie ten bedrage van de te ontvangen huur ad jaarlijks € 450.000 exclusief B.T.W. Risico voor de balans ruim € 9 miljoen.

Stimuleringsfonds volkshuisvesting Programma 2

Het uitgeven van laagrentende leningen aan derde partijen als trigger voor volkshuisvestingstaak en product starterslening. Investeringsbudget staat nu grotendeels uit, komt de komende jaren weer terug en zal opnieuw worden uitgezet voor de volkshuisvestingstaak.

Geen directe vertegenwoordiging in bestuur.

Geen risico. Investeringsbudget kan niet worden overschreden. Komende jaren is inzet vooral gericht op de woonzorgontwikkeling.

Parkmanagement en ParkNed Programma 7 en programma 8

Parkmanagement is een besloten vennootschap die als hoofdactiviteit het beheer van Haven Zeven uitvoert. In ParkNed, een BV die een glasvezelnetwerk exploiteert, is Parkmanagement 49% aandeelhouder. ParkNed is gefinancierd door Parkmanagement in de vorm van een langlopende geldlening van € 3,2 miljoen. Parkmanagement is voor een deel gefinancierd door de gemeente Waalwijk vanuit een opslag die kopers van bouwgrond op Haven Zeven betalen voor het beheer van dit bedrijventerrein. Daarnaast betaalt de gemeente een in de begroting geraamde jaarlijkse vergoeding aan Parkmanagement voor het onderhoud van de openbare ruimte op Haven Zeven.

Parkmanagement is 100% eigendom van de gemeente Waalwijk. De gemeente houdt toezicht door deelname van een collegelid en een directielid in de Raad van Commissarissen. In de statuten van Parkmanagement is verder geregeld op welke wijze de raad actief geïnformeerd wordt over voorgenomen en uitgevoerde activiteiten.

Parkmanagement is voor haar resultaten en het kunnen voldoen aan haar verplichtingen voor een deel afhankelijk van de exploitatieresultaten van ParkNed.

Waarborgfonds eigen woningen en waarborgfonds sociale woningbouw Programma 2


Zware economische achteruitgang.

52

1.2.7 Grondbeleid 1.2.7.1 Algemeen Één van de belangrijkste taken van de gemeente als lokale overheid is de ruimtelijke ordening van het grondgebied van de gemeente. Daartoe beschikt de gemeente over de Wro en in het bijzonder het bestemmingsplan. Om tot uitvoering te komen schiet het bestemmingsplan tekort (toelatingsplanologie). Daartoe is het noodzakelijk om aanvullend op het bestemmingsplan over grondeigendommen te beschikken (ontwikkelingsplanologie). Publieke doelen kunnen dan eenvoudiger gerealiseerd worden op een wijze als de gemeente voor ogen staat in een perspectief van een goede ruimtelijke ordening van haar grondgebied. Niet altijd is de gemeente in staat om gronden in eigendom te verwerven. Noodgedwongen moet de gemeente de overstap dan maken van een actief naar een passief (faciliterend) grondbeleid. In deze context kan de realisatie van de publieke doelen onder druk komen te staan. Doelstellingen Niet genoeg kan worden benadrukt dat het grondbeleid geen doel op zich is maar een instrument ter ondersteuning van het beleid op andere terreinen van Ruimte en Economie (bv. volkshuisvesting) en Maatschappelijke Ontwikkeling. De doelstellingen van het grondbeleid in het algemeen en van het grondbeleid van de gemeente Waalwijk in het bijzonder zijn : 1. Het bevorderen van maatschappelijk gewenst ruimtegebruik (realisatie van bestemmingen en beleidsinhoudelijke doelstellingen) 2. Het verhogen van de kwaliteit van het ruimtegebruik 3. Het bevorderen van een rechtvaardige verdeling van kosten en opbrengsten over gebruikers, eigenaren, ontwikkelaars en overheid. De gemeente wenst deze doelstellingen te realiseren met behulp van de haar ter beschikking staande publiekrechtelijke en privaatrechtelijke instrumenten. Mogelijkheden voor het voeren van beleid Door middel van het grondbeleid kan de gemeente haar invloed uitoefenen op de wijze waarop gronden bij een (her)ontwikkeling worden gebruikt. Sturing van het grondgebruik door middel van het grondbeleid is wenselijk omdat het kan bijdragen aan de realisering van (publieke) doelstellingen op het gebied van volkshuisvesting, infrastructuur, werkgelegenheid, milieu, financiën etc. Actief grondbeleid Indien de gemeente zo maximaal mogelijk sturing wil geven aan onder meer ruimtelijke, economische en woon- en natuurontwikkelingen zal de gemeente zoveel als mogelijk een actief grondbeleid moeten voeren. Dit betekent dat de gemeente zelf de gronden in eigendom tracht te verwerven, tijdelijk beheert, bouwrijp maakt en vervolgens verkoopt. Een actief grondbeleid geeft een gemeente meer mogelijkheden tot sturing dan een passief (faciliterend) grondbeleid waarbij de sturing over het algemeen beperkt blijft tot het hanteren van het publiekrechtelijk instrumentarium. Bij een passief (faciliterend) grondbeleid ligt het initiatief tot het exploiteren van bouwgrond bij een derde, veelal een projectontwikkelaar, en is de rol van de gemeente voorwaarden-scheppend en toezichthoudend. Bij een actief grondbeleid gaat het initiatief van de gemeente uit en kan de gemeente naast publiekrechtelijke eisen ook in de contractuele sfeer eisen stellen. Voor het antwoord op de vraag of de gemeente al dan niet een actief grondbeleid moet voeren is met name het maatschappelijk belang mede bepalend. De gemeente heeft in de hoedanigheid van overheidslichaam het algemeen maatschappelijk belang te dienen. Dit betekent dat de gemeente op dit vlak ontwikkelingen stimuleert die anders vanwege het uitblijven van belangstelling van derden, geen kans van slagen zullen hebben.


53

Van een actief grondbeleid kan worden afgezien als sprake is van een te verwachten negatief exploitatieresultaat ten gevolge van bijvoorbeeld hoge verwervingskosten, hoge sloop- en saneringskosten en planologische risico’s. Het maatschappelijk belang kan echter dusdanig groot zijn dat een te verwachten negatief exploitatieresultaat wordt geaccepteerd. Indien noodzakelijk zal de gemeente bij de uitvoering van haar actieve grondbeleid gebruik maken van de instrumenten als genoemd in de Wet Voorkeursrecht Gemeenten (WVG) en de Onteigeningswet. Bouwclaimmodel Voor deze bijzondere vorm van een actief grondbeleid kan gekozen worden als marktpartijen grondposities hebben in het plangebied. In het bouwclaimmodel verkopen de marktpartijen hun grond aan de gemeente onder de voorwaarde dat zij bij de gronduitgifte een aantal bouwrijpe kavels kunnen afnemen tegen marktconforme prijzen. Op deze wijze stellen zij hun bouwrechten veilig. Evenals bij het actief grondbeleid voert de gemeente een eigen grondexploitatie en draagt zij zorg voor het bouwen woonrijp maken van het gebied. De marktpartijen nemen, net als bij het actieve grondbeleid, de realisatie van het vastgoed voor hun rekening. PPS De gemeente kan ook besluiten om in samenwerking met private partijen over te gaan tot exploitatie van grond en/of het realiseren van vastgoed. Dergelijke Publiek-PrivateSamenwerking (PPS) kent meerdere verschijningsvormen. De samenwerking kan plaatsvinden op basis van een samenwerkingscontract of door de oprichting van een gezamenlijke rechtspersoon. Bij de vorming van een gezamenlijke entiteit brengen de betrokken partijen veelal de in bezit zijnde gronden gelegen binnen het plangebied in. Deze entiteit verwerft de overige benodigde gronden, maakt de gronden bouwen woonrijp en geeft deze weer uit of zorgt voor de daadwerkelijke realisatie van vastgoed. De partners binnen een entiteit kunnen op basis van de aandelenverhoudingen aanspraak maken op de uiteindelijk gerealiseerde waardeontwikkeling of winst. Vaak zijn de feitelijke eigendomsverhoudingen, de beschikbaarheid van specifieke deskundigheid, het verdelen van het risico en de wens om mede de regie over de ontwikkeling te voeren van begin tot het eind, de motieven voor deze vorm van grondbeleid. Prestatieafspraken met woningcorporaties De in onze gemeente gevestigde woningcorporaties Casade en Slagenland zien wij als maatschappelijke partners, met wie wij samenwerking nadrukkelijk nastreven. Deze samenwerking is gericht op enerzijds het realiseren van goede en betaalbare huurwoningen voor doelgroepen, maar waar mogelijk trekken wij ook samen op als het gaat om het ontwikkelen van andere woningen / woonvormen, vervangende nieuwbouw en flankerende voorzieningen. De hiervoor benodigde gronden (en opstallen) kunnen reeds in eigendom zijn van de woningcorporaties, dan wel door de gemeente worden geleverd. Inzake de te hanteren grondprijzen voor sociale woningbouw is gebleken dat de gemeente Waalwijk sociale kavelprijzen hanteert welke beduidend lager liggen als welke gehanteerd worden door omliggende gemeenten. Momenteel vindt overleg plaats om tot aanpassing van de sociale kavelprijzen te komen. Passief (faciliterend) grondbeleid Bij passief grondbeleid heeft de gemeente een voorwaardenscheppende rol bij de ontwikkeling van de stad. Op grond van de Wro maakt de gemeente bestemmingsplannen, waarmee ontwikkelingen kunnen worden toegelaten en sturing kan plaatsvinden binnen het plangebied. Bij een volledig passief grondbeleid laat de gemeente vervolgens de aankoop en exploitatie volledig over aan de private partijen. Daarnaast is het mogelijk dat de gemeente wel het initiatief neemt tot bepaalde ontwikkelingen, maar er zelf niet actief deel aan neemt, of dat de gemeente faciliterend


54

is bij initiatieven van marktpartijen. In dergelijke gevallen worden de kaders geschapen voor de activiteiten van de private partijen. Hierbij valt te denken aan het opstellen van (wijzigingen van) bestemmingsplannen, het vervaardigen van besluiten tot het verlenen van vrijstelling van een bestemmingsplan, de aanleg van voorzieningen van openbaar nut en voorbereiding, advies en toezicht. Keuze vorm van grondbeleid en de rol van het college daarin Voor de gemeente Waalwijk zijn alle vormen van grondbeleid (actief, passief of een mengvorm) in principe aanvaardbaar. De feitelijke keuze voor een specifieke vorm van grondbeleid is afhankelijk van de situatie, zoals die door het College op basis van een analyse wordt beoordeeld. Uitgangspunt is actief grondbeleid, tenzij dit op grond van één of meerdere redenen ongewenst of niet goed mogelijk is. Factoren die bij deze afweging worden betrokken zijn: 1. De mogelijkheid, gelet op de marktsituatie, tot het verwerven van grond. 2. Het gemeentelijk ambitieniveau voor wat betreft de locatie en/of de omgeving. 3. De noodzaak tot sterke gemeentelijke sturing om de gemeentelijke doelen te bereiken. 4. Het risicoprofiel 5. De mogelijkheid tot waardeontwikkeling voor de gemeente. 6. Specifiek benodigde deskundigheid. 7. De ontwikkelingstermijn. Bij de vaststelling van het bestemmingsplan wordt de Raad in het kader van de paragraaf financieel-economische uitvoerbaarheid inzicht gegeven in de door het College gemaakte keuze tussen actief grondbeleid, passief grondbeleid of een mengvorm.

1.2.7.2 Strategische grondaankopen In wezen is iedere aankoop een strategische aankoop ervan uitgaande dat het aankopen geen doel op zich is. De gemeente heeft altijd een doel voor ogen wanneer zij besluit onroerende zaken wel of niet aan te kopen. De mate van concreetheid van het doel kan wel verschillen. Verwervingen die plaatsvinden teneinde een reeds vastgesteld plan te realiseren bv. de aankopen in uitbreidingsgebieden, worden onderscheiden van de aankopen van locaties waarvoor nog geen concreet plan is vastgesteld. Die laatste categorie noemen we de strategische aankopen. Om binnen een kort tijdsbestek duidelijkheid te krijgen of verwerving door de gemeente al dan niet gewenst is, wordt een quick scan uitgevoerd. De quick scan geeft antwoord op de volgende vragen : - Is het maatschappelijk belang met aankoop gediend; - Is het – om het maatschappelijk belang te dienen – noodzakelijk dat de gemeente de gronden verwerft; - Is het financiële risico van de aankoop verantwoord; - Is medewerking van derden (hogere overheden en/of particulieren) noodzakelijk en zo ja, is die naar verwachting te verkrijgen. Indien het college om een bepaalde ontwikkeling gestalte te kunnen geven, opteert voor een actief grondbeleid en strategisch moet handelen om vroegtijdig voor de gemeente van belang zijnde grondposities in te nemen, dan moet het college in staat zijn gronden aan te kopen zonder hierin vooraf de raad te kennen. Voor wat betreft de aankoop door het college van gronden, legt het college jaarlijks verantwoording af aan de raad. 1.2.7.3 Uitgangspunten Onderstaand worden de door de raad als beleid vastgestelde uitgangspunten met betrekking tot de grondexploitatie nog eens aangehaald.


55

Actualisatie kostprijsberekeningen Door de afdeling Ruimte en Economie worden jaarlijks alle kostprijsberekeningen geactualiseerd. Deze actualisatie vindt plaats op een zodanig tijdstip dat de hieruit voortkomende gevolgen in de jaarrekening van het voorafgaand jaar verwerkt kunnen worden. De geactualiseerde kostprijscalculaties zullen in de vorm van een nota grondexploitatie aan de raad worden voorgelegd, gelijktijdig met de behandeling van de jaarrekening van desbetreffende jaar. De herziene kostprijsberekeningen worden samengesteld onder verantwoordelijkheid van het hoofd van de afdeling Ruimte en Economie. Het nemen van gerealiseerde winsten Indien in het kader van de jaarlijkse actualisatie van de kostprijsberekeningen winsten per ultimo looptijd van een complex worden geprognosticeerd, dan zal deze winst worden genomen, voor zover deze reeds is gerealiseerd binnen de exploitatie t/m het boekjaar. De gerealiseerde winst per einde boekjaar zal genomen worden tot maximaal 80% van de contante waarde van de verwachte winst bij planafsluiting. Overigens zal de winstneming gevolgen hebben voor de renteberekening binnen het complex. Immers over de genomen winst kan geen rente bijgeschreven worden binnen het complex. De winstneming zal als last op het complex geadministreerd worden en worden toegevoegd aan de Reserve Grondexploitatie. Voor een nadere toelichting op de Reserve Grondexploitatie wordt verwezen naar paragraaf 1.2.7.6. 1.2.7.4 Treffen voorzieningen voor te verwachten verliezen Indien in het kader van de jaarlijkse actualisatie van de kostprijsberekeningen verliezen per einde looptijd van een complex worden geprognosticeerd, dan zullen voor deze verliezen dekkingsmiddelen worden aangewezen. Wanneer uit deze actualisatie blijkt dat er binnen een bepaald complex een negatief resultaat per einde looptijd onafwendbaar is, dient per direct ter grootte van dat verlies op eindwaarde een voorziening getroffen te worden. Het treffen van een voorziening wordt ten laste gebracht van de Reserve Grondexploitatie. 1.2.7.5 Risico’s Algemeen Bij uitvoering van het gemeentelijk grondbeleid worden risico’s gelopen. Risico’s vloeien voort uit bij de opstelling van de exploitatieopzet niet voorziene aspecten. Het is moeilijk om alle risico’s op voorhand te benoemen en in te schatten. In zijn algemeenheid geldt dat hoe langer de looptijd van een plan is, hoe problematischer het inschatten van de te lopen risico’s gaat. De algemene risico’s die bij grondexploitatie een rol spelen zijn onderstaand opgesomd en toegelicht. De plangerelateerde risico’s worden in paragraaf 4 “Toelichting per grondexploitatieplan” nader aangegeven en toegelicht. Onroerendgoedmarkt De onroerendgoedmarkt kan aan grote schommelingen onderhevig zijn. Dit kan een landelijke tendens zijn maar het kan soms ook regiogebonden zijn. Het is zaak om bij veranderingen in de onroerendgoedmarkt hier adequaat op in te spelen en de risico’s zoveel als mogelijk te beperken. Op de onroerendgoedmarkt spelen met name twee elementen een rol bij de risico’s die gelopen worden. Het zijn enerzijds de vraag- en aanbodzijde en anderzijds de prijsvorming. Beide aspecten kunnen niet los van elkaar worden gezien. Het is derhalve belangrijk om de ontwikkelingen op de onroerend goedmarkt goed in de gaten te houden waarbij de risico’s die de gemeente loopt niet onderschat mogen worden.


56

Loon- en prijsontwikkelingen Vooral bij grondexploitaties met een lange looptijd moet de ontwikkeling voor lonen en prijzen bij de start van het plan voor een lange termijn ingeschat worden. Over het algemeen is er weinig aan de hand als de ontwikkeling van de kosten gelijk is aan de ontwikkeling van de opbrengsten. Het is zaak om ter voorkoming van deze risico’s exploitatieberekeningen regelmatig (jaarlijks) te actualiseren zodat tijdig eventuele afwijkingen onderkend worden en bijgesteld kunnen worden. Financieringslasten Over het algemeen vormen de financieringslasten (de rente) een behoorlijke kostenpost binnen de grondexploitatie. Immers veelal gaan de kosten voor de baten uit. Doordat de kosten van met name grondverwerving bij langdurige projecten meestal ver voor de opbrengsten uitlopen, kunnen de rentekosten hoog oplopen. Het is daarom zaak om de kosten zo laat mogelijk te maken en te trachten de opbrengsten in een vroegtijdig stadium te realiseren. Een andere rente waar risico in schuilt is de hypotheekrente. Wanneer deze rente stijgt kan dit leiden tot een verminderde vraag naar woningbouw en dus bouwgrond. Ook de discussies met betrekking tot de fiscale aftrekbaarheid van de hypotheekrente kan van invloed zijn. De hypotheekrente kan dus van invloed zijn op de opbrengstenkant binnen de grondexploitatie. Daarnaast is er sprake van een risico als de door het Grondbedrijf verschuldigde rente aan het Concern hoger is dan de marktrente en/of de gemeentelijke omslagrente, hetgeen al een aantal jaren aan de orde is. Er zijn afspraken gemaakt teneinde dit risico in een aantal jaren af te bouwen door de rentes op elkaar af te stemmen. Milieuwetgeving De steeds strenger wordende milieuwetgeving op het gebied van bodem, water, lucht en geluid veroorzaakt hoge kosten die hun weerslag hebben op de grondexploitaties. Op voorhand is moeilijk in te schatten is hoe deze eisen zich mogelijk zullen ontwikkelen. Wel kan aangenomen worden dat de milieueisen in de toekomst alleen maar strenger zullen worden. Vooral bij langlopende projecten kan men geconfronteerd worden met aangescherpte milieueisen waardoor aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn. Recente voorbeelden hiervan zijn de discussies over luchtkwaliteit, fijn stof en externe veiligheid. In het geval van bodemverontreiniging doet zich het probleem voor dat de aard en omvang veelal niet zijn in te schatten bij de aanvang van het plan. Ter beperking van dit risico is het van belang gedegen historisch bodemonderzoek te verrichten op de te ontwikkelen locaties. Zijn de kosten in het kader van milieuwetgeving niet te verhalen op derden dan moeten die ten laste van de grondexploitatie komen, althans voor zover de grondexploitatie dit toestaat. Zijn de middelen ontoereikend dan moet zo nodig een heroverweging plaatsvinden. Wetgeving en procedures Wetgeving kan leiden tot een langere procedure dan voor de technische uitvoering van een plan noodzakelijk is. Het risico hiervan is vooraf niet in te schatten. Van tevoren is niet bekend of gebruik gemaakt wordt van de diverse beschermingsprocedures (bijv. in de Wro). De nieuwe Grondexploitatiewet zal de doorlooptijd van de planvorming verkorten, bijvoorbeeld in de vorm van het projectbesluit als variant/alternatief voor de procedure art. 19 WRO. Het gevolg van lange doorlooptijden van planontwikkelingen kan zijn dat vooraf gecalculeerde planontwikkelingskosten beduidend hoger uitvallen. Vooral bij binnenstedelijke ontwikkelingen worden gemeenten hier mee geconfronteerd. Planschade Aanvragen om vergoeding van planschade zijn een toenemend risico. Vooral bij binnenstedelijke ontwikkelingen nemen de verzoeken om planschade toe. Wanneer de gemeente grondeigenaar is van het te ontwikkelen gebied, wordt er vooraf een


57

planschadeonderzoek gedaan. Hierbij wordt een reële inschatting gemaakt van de planschade voor omliggende percelen. Kosten van dit onderzoek en mogelijke uitbetaling van planschade worden ten laste gebracht van de exploitatieopzet of de reserve grondexploitatie. Bij projecten waarbij de gemeente geen grondeigenaar is wordt een planschadeovereenkomst gesloten met de initiatiefnemer. Hierdoor heeft de gemeente geen nadelige financiële gevolgen van planschade. Ook staat planschade op de lijst van de te verhalen kosten bij derden op de kostensoortenlijst binnen de nieuwe Grondexploitatiewet. Archeologische monumenten Als er bij de ontwikkeling van een locatie een archeologisch monument wordt aangetroffen, dienen de kosten, indien deze niet verhaald kunnen worden op derden, ten laste van de grondexploitatie gebracht te worden. Huidige economische crisis In relatie tot een aantal hierboven geschetste risicofactoren, o.a. vastgoedmarkt, inflatie en rente, ontkomt ook de gemeente Waalwijk er niet aan om te anticiperen op de kredietcrisis. Dit heeft er toe geleid dat de looptijd van een aantal langlopende complexen is verlengd. Het rentepercentage is gehandhaafd op 4,5% en het inflatiepercentage is gehandhaafd op 1,5%. Conclusies 1. Om de hierboven opgesomde algemene risico’s zoveel mogelijk beheersbaar te houden worden jaarlijks de kostprijscalculaties van de diverse onderhanden en toekomstige exploitaties bijgesteld. Uitgangspunt is dat sprake moet zijn van reële ramingen, de normale en algemene bedrijfsrisico’s inbegrepen. 2. Gelijktijdig met het jaarrekeningproces wordt jaarlijks een totale bundel van de lopende grondexploitaties aan de raad ter goedkeuring voorgelegd. Eventuele verliezen worden hiermee tijdig inzichtelijk gemaakt. De Reserve Grondexploitatie is beschikbaar als buffer. 3. Nieuwe exploitaties worden afzonderlijk ter goedkeuring aan de raad voorgelegd. Jaarlijks wordt een overzicht op hoofdlijnen van de afwijkingen ten opzichte van de laatst vastgestelde opzet vervaardigd en toegelicht. 4. Voor benoemde en onafwendbare risico’s wordt, indien van toepassing, per plan een voorziening getroffen ten laste van de Reserve Grondexploitatie. 5. Voor alle overige risico’s geldt de Reserve Grondexploitatie als buffer. Een saldo beneden het minimum is tijdelijk voor de duur van maximaal 3 jaar toegestaan, voordat aanvulling vanuit de Algemene Reserve aan de orde is. Een saldo beneden het absolute minimum behoeft direct aanvulling vanuit de Algemene Reserve. 6. Een saldo, dan wel dreigend saldo van de Reserve Grondexploitatie beneden het minimum en/of absolute minimum wordt als risico opgenomen in de risicomatrix behorend bij de paragraaf weerstandvermogen. Het kostenverhaal is gewaarborgd door de nieuwe Grondexploitatiewet. Naast het private traject van de anterieure en de posterieure overeenkomsten met initiatiefnemers geldt het publieke spoor van kostenverhaal via de bouwvergunning als een soort vangnet om alle kosten te verhalen. 1.2.7.6 Reserve Grondexploitatie Binnen de grondexploitatie is een reserve gevormd om risico’s op te vangen. Voeding van deze reserve geschiedt door (tussentijdse) winstnemingen van de diverse complexen binnen het Grondbedrijf. Bij verlieslatende complexen volgt echter een onttrekking. De Reserve Grondexploitatie is de enige vrije reserve binnen de grondexploitatie, te vergelijken met de Algemene Reserve op concernniveau, zij het dat de primaire doelstelling van de Reserve Grondexploitatie zich beperkt tot zaken die een duidelijk raakvlak met het taakgebied grondexploitatie hebben.


58

Deze reserve dient als buffer voor het afdekken van mogelijke verliezen en risico’s. Aangekochte gronden worden in beginsel verantwoord onder “nog niet in exploitatie genomen gronden” of “cultuurgronden”. Echter omdat de bestemming van de (strategische) aankopen vaak nog agrarisch is, dient deze reserve tevens als dekking voor het risico van het waardeverschil tussen de boekwaarde van deze “nog niet in exploitatie genomen gronden” en de marktwaarde van de huidige (vaak agrarische) bestemming. Aan de reserve worden onafwendbare verliezen onttrokken en tussentijdse winstnemingen toegevoegd. Ook wordt de reserve aangewend ter dekking van renteverlies wegens aankoop van gronden dat niet op de gronden zelf mag worden bijgeschreven (cultuurgronden). Tevens worden planschades die niet (meer) ten laste van de complexen kunnen worden gebracht, vanuit de Reserve Grondexploitatie gedekt. In die zin is de Reserve Grondexploitatie dus niet een zuivere risicoreserve, maar wordt zij ook anderszins bestemd. Door de Raad is middels vaststelling van de beleidsnota grondexploitatie 2007-2010 gesteld dat de minimale en maximale omvang van de Reserve Grondexploitatie van respectievelijk € 7.000.000,- en € 10.000.000,- realiteitswaarde heeft. Voor zover het saldo van deze reserve uitstijgt boven de € 10.000.000,-, zal het meerdere worden afgestort aan de Algemene Reserve (concern). Een saldo beneden € 7.000.000,- is tijdelijk toegestaan, echter, indien het saldo van de reserve grondexploitatie zich gedurende drie jaren beneden het minimumbedrag bevindt, dan dient het saldo vanuit de Algemene Reserve van de gemeente aangevuld te worden tot dit minimumbedrag. Indien het saldo van de Reserve Grondexploitatie op enig moment minder dan € 5.000.000,- bedraagt, dan dient onmiddellijk aanvulling vanuit de Algemene Reserve van de gemeente plaats te vinden.


59

1.2.8 Duurzaamheid en milieu Inleiding Waalwijk wil zich ontwikkelen tot een duurzame gemeente. Duurzaamheid en duurzame ontwikkeling zijn veel gebruikte begrippen, echter vaak zonder dat goed is gedefinieerd wat de inhoud van het begrip is. Alvorens nader in te gaan op de ambities van Waalwijk daarom eerst een korte toelichting op de inhoud van het begrip duurzame ontwikkeling. Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling waarbij wordt voldaan aan de behoeften van de huidige generaties zonder dat de mogelijkheden om te voldoen aan de behoeften van toekomstige generaties worden ingeperkt. Er wordt niet alleen gekeken naar het ‘hier en nu’, maar ook naar het ‘elders en later’. Dit is een zeer brede definitie, die zowel sociale en culturele aspecten als milieu-aspecten en financieel-economische aspecten meeneemt. Deze drie pijlers van duurzame ontwikkeling worden vaak aangeduid met People, Planet en Profit. Bij een duurzame ontwikkeling wordt een groei gerealiseerd op het terrein van zowel People, Planet als Profit, waarbij de groei op het ene pijler niet ten koste mag gaan van de groei van de andere twee pijlers. In een duurzame samenleving moet iedereen mee kunnen doen, moet ieder zich kunnen ontplooien met respect en waardering voor de cultuur van de ander en met respect voor natuur en milieu. Bedacht moet worden dat er niet één duurzame samenleving, als een statisch eindbeeld, bestaat. Onder invloed van maatschappelijke ontwikkelingen krijgen verschillende elementen van duurzaamheid steeds een ander gewicht. Dit leidt tot steeds wisselende prioriteiten. Duurzame ontwikkeling is derhalve nooit afgerond, het vraagt om een permanente inspanning. Werken aan duurzaamheid is in de boven beschreven brede betekenis niets meer, maar ook niets minder dan een aanpak waarbij rekening wordt gehouden met alle mogelijke belangen en waarbij een zorgvuldige integrale afweging wordt gemaakt. Een zo brede definitie van het begrip duurzaamheid is nuttig voor de bewustwording van het feit dat bij beslissingen rekening moet worden gehouden met veel verschillende aspecten. De kracht van deze brede betekenis is tegelijkertijd ook de zwakte ervan. Duurzaamheid blijft met deze definitie een abstract begrip. Het gaat over alles. Om ‘werken aan duurzaamheid’ concreter en meer hanteerbaar te maken, wordt de inhoud van het begrip duurzaamheid vaak (bewust of onbewust) ingeperkt. Vooral of zelfs uitsluitend de ‘planetpijler’ wordt dan meegenomen. Duurzaamheid en milieu worden als synoniemen en onderling uitwisselbaar gebruikt. Toch is milieu slechts één van de onderdelen van duurzaamheid. Dit door elkaar gebruiken van begrippen met verschillende betekenis kan aanleiding geven tot onduidelijkheid. Het is daarom goed om helder onderscheid te maken tussen ‘duurzaamheid’ en ‘milieu’. Deze paragraaf ‘Duurzaamheid en milieu’ zoomt in op de ‘planetkant’, dus de milieuaspecten van de Waalwijkse duurzaamheidsinspanningen. Met de bovenbeschreven uitleg over duurzame ontwikkeling moet duidelijk zijn, dat Waalwijk daarnaast veel meer aan duurzaamheid doet. Enkele voorbeelden kunnen hier worden genoemd. Werken aan een goed functionerende arbeidsmarkt, aan goede onderwijsvoorzieningen, armoedebeleid en sociale veiligheid, maar ook afvalbeleid, het beheer van de openbare ruimte, verkeers- en vervoersbeleid etcetera, dragen ook bij aan een duurzame ontwikkeling. Ook op deze terreinen wordt er immers gewerkt aan het voorzien in de behoeften van huidige en toekomstige generaties. Al deze activiteiten zijn belangrijk en dragen bij aan een duurzame ontwikkeling, maar komen in deze paragraaf niet aan bod.


60

De Waalwijkse ‘planet- c.q. milieupijler’ van werken aan duurzame ontwikkeling In 2010 zijn wij begonnen met het opstellen van een milieubeleidsplan. Hierin staat de Waalwijkse visie op milieu. Wij beschouwen het als onze plicht om de ontwikkeling van de generaties na ons niet te belemmeren door de impact van onze huidige activiteiten en keuzes op het milieu. Daarmee is duurzaamheid voor ons een leidend principe. In ons handelen is de intrinsieke waarde van natuur en milieu in balans met een gezonde economische ontwikkeling en het welzijn van onze burgers. Wij zoeken in Waalwijk naar evenwichtige groei van de kwaliteit van milieu, leven en economie. Onderstaand is voor negen milieuthema’s onze ambitie op de lange termijn verder uitgewerkt. Afval Onze ambitie is dat in de toekomst afval niet meer bestaat. Afval is in de toekomst geworden tot een hoogwaardige grondstof die oneindig herbruikbaar is of die opgaat in het natuurlijke systeem zonder hieraan schade toe te brengen. Om deze ambitie te halen richten we ons de komende jaren op: Handhaven en optimaliseren van het Diftar-systeem Verbetering van ons serviceniveau Voldoen aan de scheidingsnormen van het Landelijk AfvalbeheerPlan (LAP) Aanpak van zwerfafval en illegale stort Vernieuwing van het begrip afval Bodem Onze focus komt meer en meer te liggen op duurzaam bodembeheer. Hierdoor ontstaat inzicht in de brede toepassingsmogelijkheden die bodem biedt en worden kansen benut door een bredere kijk op bodem. Voortkomend uit het convenant bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties zal onze inzet voor de komende jaren gericht zijn op een verdieping en verbreding van het bodembeleid. Het maken van afspraken over de aanpak van spoedlocaties. Het benutten van de kansen van de ondergrond en het verschaffen van instrumenten hiervoor, met behoud van kwaliteit. Het optimaliseren van samenhang en samenwerking tussen de verschillende beleidsdoelen (energie, water, biodiversiteit, bodem en ruimtelijke ontwikkeling) teneinde de meest efficiënte benadering te bereiken. Energie en klimaat De gemeente Waalwijk heeft de ambitie om in 2043 klimaatneutraal te zijn. Een klimaatneutrale gemeente stoot in de eindsituatie netto in een jaar geen broeikasgassen (CO2, CH4, N2O, CFK’s) uit om tegemoet te komen aan de lokale energievraag. Eventueel kan uitstoot worden gecompenseerd. Om klimaatneutraal te zijn in 2043 hebben wij “gisteren” al actie ondernomen. Een eerste energieprogramma 2009-2012 is opgesteld en in gang gezet om op weg te gaan naar verwezenlijking van onze energie en klimaat ambities. Dit programma is het eerste in een rij van elkaar in de tijd opvolgende programma’s. Wij focussen ons daarbij op een paar hoofdthema’s. De gemeente Waalwijk geeft het goede voorbeeld. Winst voor energie en klimaat door communicatie Winst voor energie en klimaat bij huishoudens Winst voor energie en klimaat bij bedrijvigheid


61

Externe veiligheid De gemeente Waalwijk wil zorgen voor een blijvend maatschappelijk aanvaardbare risicosituatie voor burgers in relatie tot activiteiten met gevaarlijke stoffen in de omgeving. Vanuit de verantwoordelijkheid om burgers een veilige leefomgeving te bieden en vanuit het besef dat risico’s onvermijdelijk zijn, richt onze inzet voor externe veiligheid zich op: Actueel houden van kennis Uitvoering geven aan het programma externe veiligheid Verankering van externe veiligheid in ruimtelijke plannen Gebruikmaken van kansen Actualiseren van het extern veiligheidsbeleid Geluid Gestreefd wordt naar het minimaal handhaven van de huidige geluidsniveaus. Waar dat niet mogelijk is wordt er naar gestreefd om het aantal geluid gehinderden per saldo lager te krijgen. Het thema geluid speelt vooral een rol bij het verkeer en de industrieterreinen in de gemeente Waalwijk. Daarom wordt ook met de geluidsdruk van deze sectoren in het achterhoofd onze inzet focust op: Verkeersgeluid aanpakken bij de bron Industrielawaai Afscherming van geluid Zonering bij wegen en industrie Gevelmaatregelen Gemeentelijk verkeers en vervoersplan Licht Een relatief nieuw onderwerp op de milieuagenda is lichtvervuiling. Lichtvervuiling is de verhoogde helderheid van de nachtelijke omgeving door overmatig gebruik van kunstlicht. Deze problematiek wordt o.a. veroorzaakt door de reflectie van openbare verlichting en uitstraling van kassencomplexen, sportvelden terreinverlichtingen, maar bijvoorbeeld ook door reclame-uitingen en verlichting van gebouwen. Omdat het hier een relatief nieuw thema betreft zal de gemeente Waalwijk met name ook inzetten op het uitkristalliseren van de lichtproblematiek en het lichtbeleid en passende rol van de gemeente. Onze eerste voorkeur gaat daarbij uit naar aanpak van het probleem door eigen initiatief in de samenleving te stimuleren al dan niet in onderling overleg en samenwerking met de gemeente. Onze aanpak van lichtvervuiling richt zich de komende jaren daarom op: Afstemming zoeken met provinciaal lichtbeleid. Creëren van draagvlak voor beperking van lichtvervuiling Actieve beperking van openbare verlichting in het buitengebied. Benutten van kansen bij inrichting van openbare ruimte om lichtvervuiling terug te dringen. Luchtkwaliteit en geur Onze ambitie luidt: Voldoen aan weten regelgeving en afhankelijk van de beïnvloedingsruimte en financiële mogelijkheden streven naar een gezonder leefklimaat in Waalwijk. Daarmee moeten ook in de toekomst knelpunten voorkomen worden. Vanuit onze verantwoordelijkheid en wil om onze burgers te laten leven in frisse lucht zal onze inzet de komend jaren gericht zijn op de volgende elementen: Schoon, stil, zuinig en duurzaam vervoer - Schone brandstoffen Vermindering autokilometers /stimulering openbaarvervoer en fiets Betere doorstroming/ verkeersregulering Ruimtelijk beleid/ planvorming Monitoring van de luchtkwaliteit Onderzoeken van nut- en noodzaak van een ammoniakreductieplan


62

Natuur en stedelijk groen Het is van belang dat Waalwijk in de toekomst een groen raamwerk in en om het stedelijk (bebouwd) gebied kent dat uitnodigt tot recreatief en educatief gebruik. Wij willen in Waalwijk onze groenwaarden behouden én versterken. Een grote uitdaging waarvoor we staan is, gegeven de druk op de ruimte, het in stand houden van de kwantiteit en kwaliteit van de flora en fauna. Waar mogelijk willen we zelfs nieuwe natuur creëren en op grensgebieden van natuur/groen en andere functies zoeken we naar kansen voor dubbelfuncties. Voor de uitvoering van natuur- en groenbeleid wordt de komende jaren nadrukkelijk aangesloten bij de activiteiten die vanuit de “natuur en groensector” worden ingezet. Dit wordt ingegeven deels door de bezuinigingsopgave waar ook Waalwijk voor staat maar vooral ook omdat deze route organisatorisch geborgd is. In het groenuitvoeringsplan worden voor middellange termijn (5 jaar) de prioriteiten bepaald en kosten begroot. De focus van ons natuur en stedelijk groenbeleid ligt de komende periode dan ook op het volgende: Benutten van kansen bij inrichting en beheer om de biodiversiteit te bevorderen Vergroten van de belevingswaarde van de Waalwijkse natuur Realisatie van kindvriendelijke natuur in de leefomgeving Vergaren van meer kennis over de waarden en potenties van Waalwijkse natuur Water Ten gevolge van de klimaatveranderingen worden toekomstige extremen in neerslag (hevige neerslag en andere periodes van droogte) verwacht. Waalwijk zal deze extremen in de waterkwantiteit beheersen door het watersysteem in orde te brengen volgens de trits vasthouden-bergen-afvoeren. In het streven naar een goede waterkwaliteit in de gemeente Waalwijk conformeert de gemeente zich aan de Europese Kader Richtlijn Water (KRW). Daarmee wordt in de toekomst een goede chemische en ecologische toestand van het oppervlakte water gerealiseerd. De gemeente heeft als beheerder van het oppervlaktewater en grondwater een belangrijke rol. Wij moeten zorgen dat het water schoon wordt en blijft. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met de waterschappen. Een belangrijk deel van onze activiteiten voor beheersing van waterkwaliteit en kwantiteit komen voort uit en zijn geborgd via ons waterplan en GRP. Een planmatig onderhoud en beheer van riool en waterwegen is een belangrijk instrument om op een efficiënte manier nieuwe knelpunten te voorkomen en bestaande knelpunten op te lossen. Het ruimtelijk instrumentarium wordt in de vorm van de watertoets ingezet. Deze toets bij ruimtelijke plannen stelt de verplichting rekening te houden met de waterbelangen in en rond het gebied. Vanuit

milieu focussen wij de komende periode op: Verbeteren van de waterkwaliteit Beheersen van de waterkwantiteit. Kansen voor de koppeling van water en natuur benutten. Verbetering doorstroming

Duurzaam bouwen Waalwijk kent apart beleid met betrekking tot ‘duurzaam bouwen’. De ambitie is om zo duurzaam mogelijk te bouwen, waarbij de realiteit niet uit het oog mag worden verloren. Wat echter op een bepaald moment nog niet realistisch is, kan enige jaren later door bijvoorbeeld technologische ontwikkelingen wel haalbaar zijn. De ambities worden dan aangescherpt. De criteria voor wat ‘duurzaam bouwen’ is, zijn voor een deel milieucriteria, maar voor een deel ook sociale criteria die bijvoorbeeld samenhangen met ‘gezondheid’ en ‘sociale


63

veiligheid’. Bij duurzaam bouwen wordt derhalve iets breder gekeken dan alleen de milieu-aspecten. Duurzaam inkopen Waalwijk wil in aansluiting op het rijksbeleid duurzaam inkopen. Op rijksniveau zijn voor een groot aantal productgroepen duurzaamheidscriteria ontwikkeld. Het duurzaam inkopenbeleid van de gemeente houdt in, dat deze criteria worden toegepast. Wat geldt voor duurzaam bouwen geldt ook in zekere mate voor duurzaam inkopen. Bij de criteria die zijn ontwikkeld, spelen naast milieu-aspecten ook een aantal sociale aspecten een rol. Als voorbeelden kunnen worden genoemd ‘gezondheidsaspecten’ en ‘het tegengaan van kinderarbeid’.


64

HOOFDSTUK 3

1.3 FINANCIËLE BEGROTING OVERZICHTEN VAN BATEN EN LASTEN


65

1.3 Financiële begroting / overzicht baten en lasten In het programmaplan (deel 2) is na elk programma het totaal van de voor uitvoering van programma naar verwachting benodigde baten en lasten vermeld. In dit hoofdstuk 1.3 is een viertal financiële recapitulaties opgenomen, te weten: 1.3.1 De begroting 2011 naar functionele indeling 1.3.2 De begroting 2011 naar producten en programma’s 1.3.3 De begroting 2011 naar baten- en lastensoorten 1.3.4 De begroting 2011 en daarbij behorende meerjarenramingen 2012, 2013, 2014 naar producten en programma’s Evenals vorig jaar zijn in de meerjarenbegroting in afzonderlijke kolommen per product de mutaties voor de jaren 2012, 2013 en 2014 vermeld. Dit verhoogt de inzichtelijkheid van de meerjarenramingen.


66

1.3.1. Recapitulatie functionele indeling In de programmabegroting zijn de totalen per product ondergebracht in de diverse programma’s. In het Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV) wordt echter voorgeschreven dat er ook een indeling moet worden gemaakt naar functies. Deze functionele indeling heeft vooral tot doel de onderlinge vergelijkbaarheid van gemeenten te vergroten. De provincie, het rijk en het centraal bureau voor de statistiek maken gebruik van de gegevens volgens deze functionele indeling.

Functie

Omschrijving

Begroting 2009

Begroting 2010

Begroting 2011

001

Bestuursorganen

1.774.945

1.745.452

1.486.581

002

Bestuursondersteuning college

1.371.868

1.372.320

1.353.024

003

Burgerzaken

1.490.599

1.451.839

1.414.756

004

Baten secretarieleges burgerzaken

-554.085

-562.397

-588.021

005

Bestuurlijke samenwerking

97.672

106.568

80.181

006

Bestuursondersteuning Raad/Rekenkamer

496.395

505.860

517.967

4.677.394

4.619.643

4.264.488

0

Algemeen Bestuur

120

Brandweer & Rampenbestrijding

140

Openbare orde en veiligheid

1

Openbare orde en veiligheid

2.102.979

2.356.740

2.093.164

782.159

1.309.282

1.200.637

2.885.138

3.666.022

3.293.801

210

Wegen, straten en pleinen

4.425.791

4.846.148

4.817.524

211

Verkeersmaatregelen te land

1.895.768

1.807.518

1.863.188

214

Parkeren

642.150

868.235

704.015

215

Baten parkeerbelasting

-2.065.173

-2.432.652

-2.456.978

221

Binnenhavens en waterwegen

222.712

298.287

298.783

240

Waterkering, afwatering en landaanwinning

404.049

385.383

375.851

5.525.297

5.772.920

5.602.384 778.654

2

Verkeer, vervoer en veiligheid

310

Handel en ambacht

432.150

539.422

311

Baten marktgelden

-54.133

-49.982

-57.182

378.017

489.440

721.472

3

Economische Zaken

420

Openbaar basisonderwijs excl.huisvesting

421

Openbaar basisonderwijs, huisvesting

422

Bijzonder basisonderwijs excl.huisvesting

423

Bijzonder basisonderwijs, huisvesting

432

Bijzonder (voortgezet) speciaal onderwijs excl. Huisvesting

433

Bijzonder (voortgezet) speciaal onderwijs, onderwijshuisvesting

443

Bijzonder voortgezet onderwijs, huisvesting

2.382.871

2.551.205

2.464.204

480

Gemeenschappelijke baten en lasten van het onderwijs

1.448.071

1.349.072

1.290.408

482

Volwasseneneducatie

4

Onderwijs


43.372

34.934

24.493

732.147

742.864

838.680

112.596

97.690

69.045

1.419.073

1.393.291

1.365.229

13.580

13.917

0

216.840

210.391

127.180

7.107

30.443

13.236

6.375.657

6.423.808

6.192.475

67

Functie

Omschrijving

Begroting 2009

Begroting 2010

Begroting 2011

510

Openbaar bibliotheekwerk

530

Sport

531

Groene sportvelden en terreinen

742.123

752.904

733.101

540

Kunst

1.876.445

2.001.018

1.977.655

541

Oudheidkunde / musea

1.123.002

1.094.134

994.919

560

Openbaar groen en openluchtrecreatie

5.485.505

5.157.329

5.275.113

580

Overige recreatieve voorzieningen

5

Cultuur en recreatie

858.395

888.449

926.119

3.558.696

3.727.904

3.427.469

40.864

30.928

34.434

13.685.030

13.652.666

13.368.809

2.102.326

2.191.945

2.046.745

203.044

98.568

153.762

610

Bijstandsverlening

611

Werkgelegenheid

614

Gemeentelijk minimabeleid

1.038.863

1.279.145

1.226.226

620

Maatschappelijke begeleiding en advies

1.265.958

1.620.181

1.545.027

621

Vreemdelingen

150.723

355.919

377.712

622

Wet maatschappelijke ondersteuning

3.711.147

3.799.255

3.923.181

623

Participatiebudget

630

Sociaal-Cultureel Werk

3.055.580

3.266.437

2.891.204

650

Kinderdagopvang

652

Voorzieningen gehandicapten

6

Sociale voorzieningen en maatschappelijk werk

0 539.577

648.899

820.919

2.762.144

3.550.310

3.135.313

14.829.362

16.810.658

16.120.089 961.306

714

Openbare gezondheidszorg

964.606

1.062.424

715

Jeugdgezondheidszorg uniforme deel

0

0

4.434

716

Jeugdgezondheidszorg maatwerk deel

0

39.878

45.819

721

Afvalverwijdering en verwerking

3.793.290

3.675.999

3.774.083

722

Riolering & waterzuivering

2.339.810

2.383.426

2.313.822

723

Milieubeheer

1.936.361

1.704.080

1.785.859

724

Lijkbezorging

487.088

492.414

502.550

725

Baten reinigingsrecht/afvalstoffenheffing

-3.983.025

-4.038.310

-4.078.694

726

Baten rioolrechten

-2.737.181

-2.846.051

-2.874.512

732

Baten begraafplaatsrechten

-211.063

-293.429

-312.563

2.589.887

2.180.432

2.122.104

1.358.889

1.380.929

1.430.418

0

0

0

168.540

229.799

237.286

7

Volksgezondheid

810

Ruimtelijke ordening

820

Woningexploitatie/woningbouw

821

Stads- en dorpsvernieuwing

822

Overige volkshuisvesting

2.233.465

2.293.643

2.543.789

823

Bouwvergunningen

-1.220.157

-1.238.459

-1.300.844

830

Bouwgrondexploitatie

-2.393.517

-8.351.458

-4.392.911

147.220

-5.685.547

-1.482.262

8

Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting


68

Functie

Omschrijving

911

Geldleningen etc. korter dan 1 jaar

913

Overige financiële middelen

914

Begroting 2009

Begroting 2010

Begroting 2011

25.832

26.106

-228.150

-6.079

-6.346

Geldleningen etc. langer dan 1 jaar

-5.642.786

-5.095.392

-5.493.852

921

Algemene uitkering gemeentefonds

-37.830.581

-39.277.341

-39.321.992

922

Algemene baten en lasten

-1.452.408

-1.352.109

-396.134

930

Uitvoering wet WOZ

181.391

395.344

393.776

931

Baten onroerend zaak belasting gebruikers

-1.372.960

-1.447.349

-1.647.688

932

Baten onroerend zaak belasting eigenaren

-6.038.145

-6.829.837

-7.026.349

935

Baten forensenbelasting

-5.177

-10.578

-10.684

936

Baten toeristenbelasting

-128.963

-130.897

-132.206

937

Baten hondenbelasting

-156.427

-158.773

-160.000

939

Baten precariobelasting

-83.867

-99.912

-130.861

940

Lasten heffing/invordering belastingen

960

Saldi van kostenplaatsen

970

Saldo van baten en lasten vóór bestemming

980

Mutaties reserves hoofdfunctie 0 t/m 9

990

Saldo van baten en lasten na bestemming

9

Financiering en Algemene dekkingsmiddelen Algeheel totaal


26.097

384.688

349.469

345.199

-177.237

-597.942

-165.391

0

0

0

1.431.787

6.305.251

3.523.071

0

0

0

-51.093.002

-47.930.040

-50.203.361

0

0

0

69


70

1.3.2. Recapitulatie programmabegroting Op deze pagina’s wordt een totaaloverzicht gegeven per programma. Begroting 2011 Baten Saldo -1.728 542.644 0 517.967 0 224.188 0 719.750 0 181.207 0 184.897 0 630.152 0 1.307.384 -731.275 -588.021 0 107.372 0 0 0 0 -1.300.844 -1.300.844 0 0 0 0 -17.621 6.379 -30.000 -30.000 0 124.078 0 393.776 -4.775 1.785.859 0 1.735.631 -30.300 214.663 -130.861 -130.861 0 1.164.736 0 35.901 0 0 0 80.181 0 537.975 -23.062 2.093.164 0 0 0 0 0 0 0 0

Programma I: Kernwaarden Omschrijving 10200 Bestuursorganen: Raad 10201 Ondersteuning bestuur 10300 Bestuursorganen: Burgemeester 10301 Bestuursorganen: College 10600 Gebiedsgericht werken 10700 Representatie 10701 Communicatie 11100 Publiekszaken 11101 Leges publiekszaken 11102 Verkiezingen 11201 Milieu 11202 Bouwen 11203 Opbrengst bouwvergunningen 11204 Vergunningen 11205 Handhaving 11206 Vergunningen 11207 Handhaving 11400 Vastgoedbeheer 11401 Werkzaamheden Wet WOZ 11504 Milieu 11505 Bouwen 11601 Werkzaamheden m.b.t. kadaster 11611 Heffing precariorechten 11800 Openbare orde en veiligheid 11801 Dierenbescherming 11802 Bijzondere wetten 11803 Bestuurl.samenw./Intern.cont. 11804 Ondersteuning bestuursorganen 11805 Brandweer/rampenbestrijding 12000 Brandpreventie / Pro-Actie 12001 Repressie 12002 Rampenbestrijding 12003 Preparatie

Rekening Begroting 2009 2010 Saldo Saldo 565.797 602.223 526.908 505.860 230.156 247.575 979.488 895.654 52.906 211.755 195.667 190.896 640.978 632.724 1.332.466 1.343.450 -582.665 -562.397 98.381 108.389 2.131.925 0 1.699.962 0 -1.205.579 -1.238.459 0 0 33.038 0 0 0 39.746 115.718 418.737 395.344 0 1.704.079 0 1.651.910 205.927 214.600 -132.498 -94.912 514.565 701.949 36.249 36.264 230.253 571.069 96.276 106.568 544.050 548.700 0 355.404 388.817 251.550 212.340 448.666 685.809 1.062.485 1.069.774

Totaal exclusief mutaties reserves

10.770.838 11.245.699 12.808.645 -2.270.467 10.538.178

19810 Mutaties reserves programma 1 TOTAAL PROGRAMMA 1


-47.077

-302.607

Lasten 544.372 517.967 224.188 719.750 181.207 184.897 630.152 1.307.384 143.254 107.372 0 0 0 0 0 24.000 0 124.078 393.776 1.790.634 1.735.631 244.963 0 1.164.736 35.901 0 80.181 537.975 2.116.227 0 0 0 0

224.901

-499.446

-274.545

10.723.761 10.943.092 13.033.545 -2.769.913 10.263.632

71

Programma 2: Wonen Omschrijving 11420 Leningen woningbouw 11501 Stedelijke vernieuwing 11502 Wonen 11513 Bouwgr. expl. stads- dorpsvern Totaal exclusief mutaties reserves 19820 Mutaties reserves programma 2 TOTAAL PROGRAMMA 2

Programma 3: Welzijn Omschrijving 11500 Monumenten en Archeologie 11608 Evenementen en kermissen 11720 Openb.leeszaal en bibliotheek 11721 Mediabeleid 11722 Kunst en kunstzinnige vorming 11723 Oudheidkunde en volksfeesten 11724 Sociaal-cultureel werk 11726 Ouderenbeleid 11727 Allochtonenbeleid 11729 Jeugdwerk 11730 Kinderopvang 11900 Gemeentearchief Totaal exclusief mutaties reserves 19830 Mutaties reserves programma 3

Begroting Rekening Begroting 2009 2010 2011 Saldo Saldo Lasten Baten Saldo 0 0 1.023.606 -1.023.606 0 183.220 229.799 237.286 0 237.286 325.373 1.268.960 546.706 -20.213 526.493 102.138 0 446.484 -446.484 0 610.731

1.498.759 2.254.082 -1.490.302 763.779

-463.577 -1.382.040 147.153

0

-566.319 -566.319

116.719 2.254.082 -2.056.621 197.460

Rekening Begroting 2009 2010 Saldo Saldo 294.818 278.029 66.820 59.640 883.361 888.447 40.864 30.928 2.169.563 2.001.019 366.455 380.627 278.434 377.902 387.883 429.832 224.888 325.277 1.318.937 1.307.784 563.970 686.898 389.971 460.477 6.985.964

7.226.860

-150.054

51.340

6.835.910

Begroting 2011 Baten 0 -78.999 -295.303 0 -540.250 -79.310 -5.431 -42.890 0 -210.229 -42.753 -4.615

Saldo 266.287 61.926 926.119 34.434 1.977.655 315.973 417.725 396.221 331.109 1.232.323 820.919 412.659

8.493.130 -1.299.780

7.193.350

Lasten 266.287 140.925 1.221.422 34.434 2.517.905 395.283 423.156 439.111 331.109 1.442.552 863.672 417.274

-33.248

116.953

7.278.200

8.643.331 -1.333.028

7.310.303

Programma 4: Zorg en volksgezondheid Omschrijving 11120 Huishoudelijke verzorging(WMO) 11121 Gehandicaptenzorg 11313 Volksgezondheid (openb.ruimte) 11725 Maatschappelijk werk 11728 Samenlevingsopbouw 11731 Volksgezondheid:subs./bijdr. 11732 Jeugdgezondheidszorg 11733 Jeugd en gezin, WMO 11735 Woonzorgzones 11736 Maatsch.zorg en begeleiding 11737 Participatievoorzieningen 11740 Inkomensvoorziening 11741 Minimabeleid/Armoedebeleid

Rekening Begroting 2009 2010 Saldo Saldo 3.732.940 3.799.255 2.982.331 3.700.310 59.960 87.988 1.068.382 1.413.313 1.062.339 1.005.831 772.552 974.437 -433 0 40.824 39.878 249.218 574.922 31.110 30.642 0 0 2.093.698 2.191.945 1.284.458 1.279.146

Begroting 2011 Baten -513.898 0 0 -97.622 -194.348 0 -545.175 -386.401 -24.493 0 -3.274.076 -6.866.287 0

Saldo 3.923.181 3.135.313 83.578 1.148.807 863.666 877.728 4.434 45.819 377.490 46.603 0 2.046.745 1.226.226


13.377.378 15.097.667 25.681.888 -11.902.300 13.779.588

TOTAAL PROGRAMMA 3



-291.300

-719.574

150.201

Lasten 4.437.079 3.135.313 83.578 1.246.428 1.058.014 877.728 549.609 432.220 401.983 46.603 3.274.076 8.913.032 1.226.226

0

-134.024

-134.024

13.086.078 14.378.093 25.681.888 -12.036.324 13.645.564

72

Programma 5: Scholing Omschrijving 11700 Leerplicht 11701 Openb.basisonderw.excl.huisvst 11702 Bijz.basisonderw.excl.huisvst. 11703 Spec.basisonderw.excl.huisvst. 11704 Huisv.openb.basisonderwijs 11705 Huisv.bijz.basisonderwijs 11706 Huisv.speciaal onderwijs 11707 Huisv.voortgezet onderwijs 11708 Huisvesting onderwijs algemeen 11709 Onderwijsbegeleiding 11710 Leerlingenvervoer 11711 Lokaal onderwijsbeleid 11712 Volwasseneneducatie Totaal exclusief mutaties reserves 19850 Mutaties reserves programma 5 TOTAAL

Programma 6: Sport Omschrijving 11300 Zwembaden 11301 Sporthallen en -zalen 11302 Sportparken 11734 Sportbeleid Totaal exclusief mutaties reserves 19860 Mutaties reserves programma 6 TOTAAL PROGRAMMA 6

Programma 7: Werken Omschrijving 11316 Straatmarkten 11317 Opbrengst straatmarkten 11510 Handel en ambacht 11511 Erfpachtsgronden 11512 Beheer div. percelen/panden 11514 Alg.kosten bouwgrondexploit. 11515 Bouwgrondexploitatie 11606 Exploitatie havencomplex 11610 Stedelijke werkgelegenh.proj. 11742 Uitstroombevordering 11743 IOAW/IOAZ Totaal exclusief mutaties reserves 19870 Mutaties reserves Progr.7 19920 Mutatie reserves Grondexpl. TOTAAL PROGRAMMA 7


Rekening Begroting 2009 2010 Saldo Saldo 283.883 233.932 66.260 34.934 102.213 97.690 -1.156 13.917 546.525 742.865 1.377.603 1.393.291 185.184 210.391 2.708.206 2.551.204 146.884 257.462 106.912 928 627.106 611.664 346.941 245.086 9.836 30.443

Lasten 324.864 24.493 69.045 67.189 838.680 1.365.229 127.180 2.464.204 231.966 0 611.206 582.553 13.236

Begroting 2011 Baten -30.324 0 0 -67.189 0 0 0 0 -82.365 0 -1.323 -346.169 0

Saldo 294.540 24.493 69.045 0 838.680 1.365.229 127.180 2.464.204 149.602 0 609.882 236.384 13.236

6.506.397

6.423.807

6.719.845

-527.370

6.192.475

-511.693

-559.377

0

-268.261

-268.261

5.994.704

5.864.430

6.719.845

-795.630

5.924.214

Lasten 2.501.388 1.968.838 908.547 630.890

Begroting 2011 Baten -937.517 -714.903 -175.447 -21.227

Saldo 1.563.871 1.253.935 733.101 609.663

6.009.662 -1.849.093

4.160.569

Rekening Begroting 2009 2010 Saldo Saldo 1.324.393 1.674.887 1.495.164 1.450.993 749.918 836.936 486.802 805.955 4.056.277

4.768.771

-796.349 -1.056.752 3.259.928

3.712.019

25.591

-795.815

-770.224

6.035.253 -2.644.908

3.390.345

Rekening Begroting Begroting 2009 2010 2011 Saldo Saldo Lasten Baten Saldo 65.840 83.172 99.538 0 99.538 -33.370 -49.982 0 -57.182 -57.182 425.614 512.215 1.233.675 -510.914 722.761 -38.182 -42.966 33.214 -76.859 -43.644 -706.570 26.565 494.843 -405.885 88.959 1.162.223 105.083 328.020 -228.020 100.000 -860.526 -8.456.541 52.600.303 -57.093.214 -4.492.911 324.571 298.287 395.649 -96.865 298.783 475.980 62.298 202.623 -84.561 118.062 18.966 36.269 7.213.554 -7.177.854 35.700 0 0 0 0 0 834.545 515.466 -403.834 946.178

-7.425.600 62.601.419 -65.731.353 -3.129.935 0 8.351.458

0 4.492.911

-144.810 -100.000

-144.810 4.392.911

925.858 67.094.330 -65.976.163

1.118.166

73

Programma 8: Beheer Openbare Ruimte Omschrijving 11310 Straatreiniging 11311 Gladheidsbestrijding 11312 Onderhoud openbaar groen 11314 Vuilophaal en -afvoer 11315 Begraafplaatsen 11602 Onderhoud wegen, straten etc. 11603 Openbare verlichting 11607 Afwatering, waterlossingen etc 11609 Recreatieve voorzieningen 11612 Begraafplaatsrechten 11613 Reinigingsr./afvalstoffenheff. 11620 Riolering en waterzuivering 11621 Rioolrechten Totaal exclusief mutaties reserves 19880 Mutaties reserves programma 8 TOTAAL PROGRAMMA 8

Programma 9: Verkeer Omschrijving 11600 Verkeersmaatregelen 11604 Parkeervoorzieningen 11605 Parkeervergunningen/heffingen Totaal exclusief mutaties reserves 19890 Mutaties reserves programma 9 TOTAAL PROGRAMMA 9

Programma 10: Ruimtelijke strategie Omschrijving 11503 Ruimtelijke beleidsplannen Totaal exclusief mutaties reserves 19900 Mutaties reserves Progr.10 TOTAAL PROGRAMMA 10


Rekening Begroting 2009 2010 Saldo Saldo 592.860 466.960 108.499 60.751 5.179.918 4.623.140 3.357.447 3.675.998 418.225 492.416 2.458.318 3.383.549 819.328 884.889 454.163 385.383 413.997 349.550 -236.378 -293.429 -4.127.724 -4.038.311 1.981.778 2.383.425 -2.791.444 -2.846.051 8.628.987

9.528.270 18.070.511

-515.525 -1.147.584 8.113.462

Lasten 247.420 58.237 4.775.590 4.604.972 509.190 3.609.989 1.042.690 375.851 437.596 0 0 2.408.976 0

208.174

8.380.686 18.278.685

Rekening Begroting 2009 2010 Saldo Saldo 1.783.306 1.807.520 696.776 868.235 -2.191.397 -2.432.651

Begroting 2011 Baten

Saldo 0 247.420 0 58.237 0 4.775.590 -830.889 3.774.083 -6.640 502.550 -140.811 3.469.178 0 1.042.690 0 375.851 0 437.596 -312.563 -312.563 -4.078.694 -4.078.694 -95.154 2.313.822 -2.874.512 -2.874.512 -8.339.263

9.731.248

-1.378.312 -1.170.139 -9.717.575

8.561.110

Begroting 2011 Lasten Baten Saldo 1.895.639 -32.451 1.863.188 704.015 0 704.015 0 -2.456.978 -2.456.978

288.685

243.104

2.599.654

-2.489.428

110.225

595.275

434.065

850.000

-162.728

687.272

883.961

677.169

3.449.654

-2.652.156

797.497

Begroting 2011 Lasten Baten 1.172.246 -45.450

Saldo 1.126.796

Rekening Begroting 2009 2010 Saldo Saldo 1.389.291 1.164.765 1.389.291

1.164.765

1.172.246

-45.450

1.126.796

-370.056

-63.570

0

-38.956

-38.956

1.019.235

1.101.195

1.172.246

-84.406

1.087.840

74

Programma 11: Financieel evenwicht Omschrijving 11402 Lasten gem. belastingen Uitkering Zalmsnip 11403 Opbrengst OZB gebruikers 11404 Opbrengst OZB eigenaren 11405 Toeristenbelasting 11406 Hondenbelasting 11407 Forensenbelasting 11421 Beleggingen en deelnemingen 11422 Verstrekte geldleningen 11423 Rente en Treasury 11424 Rente 11425 Onvoorziene lasten 11426 Algemene uitkering 11427 Algemene baten en lasten 19600 Resultaat op kostenplaatsen 19700 Saldo voor bestemming 19990 Saldo na bestemming

Rekening Begroting 2009 2010 Saldo Saldo 409.525 349.469 0 -1.445.270 -1.447.349 -6.322.099 -6.829.837 -121.000 -130.897 -143.073 -158.773 -8.898 -10.578 -1.355.889 -6.079 0 0 223.273 26.106 -5.165.782 -5.325.392 0 100.000 -40.379.501 -39.744.041 272.285 -546.774 -435.447 -497.942 0 0 2.775.872 0

Begroting 2011 Lasten Baten 452.356 -107.157

Saldo 345.199

0 -1.647.688 0 -7.026.349 0 -132.206 0 -160.000 0 -10.684 47.654 -54.000 42.420 -42.420 26.097 0 0 -5.493.852 100.000 0 0 -39.321.992 -496.134 0 -165.391 0 3.523.071 -3.523.071 0 0

-1.647.688 -7.026.349 -132.206 -160.000 -10.684 -6.346 0 26.097 -5.493.852 100.000 -39.321.992 -496.134 -165.391 0 0


-51.696.003 -54.222.087

3.530.074 -57.519.420

-53.989.346


685.634

844.636

-51.010.369 -53.377.451


3.549.256

-1.856.044

1.693.212

7.079.330 -59.375.464

-52.296.134

75


76

1.3.3 Recapitulatie naar baten en lastensoorten De begrotingcijfers zijn in voorgaande overzichten steeds gepresenteerd per (hoofd)functie dan wel per programma. Financieel gezien kan het totaal ook worden gerubriceerd naar baten- en lastensoorten: LASTEN (bedragen x € 1.000,=) Niet in te delen lasten Loonbetalingen en sociale premies Personeel van derden Energie Aankopen duurzame goederen Betaalde belastingen Betaalde pachten en erfpachten Aankopen niet duurzame goederen en diensten Inkomensoverdrachten aan het Rijk Subsidies aan marktproducenten Sociale uitkeringen in geld Sociale verstrekkingen in natura aan personen Inkomensoverdrachten aan overheid (niet Rijk) Overige inkomensoverdrachten Reserveringen Kapitaallasten Overige verrekeningen van kostenplaatsen Overige verrekeningen

BATEN (bedragen x € 1.000,=) Werkelijke ontvangen rente en winstuitkeringen Toegekende rente Huren Pachten Verkopen duurzame goederen Overige goederen en diensten Belastingen op producenten Belastingen op inkomen van gezinnen Inkomensoverdrachten van het Rijk Overige inkomensoverdr. overheid (niet Rijk) Overige inkomensoverdrachten Overige kapitaaloverdrachten overheid Reserveringen Overige verrekeningen

2009 3 3.036 -1 587 23.625 213 164 15.396 163 88 92 6.740 16.609 4.076 8.709 13.923 25.586 4.449

2010 -255 3.262 378 772 17.630 231 239 14.243 142 90 93 7.842 24.858 7.601 19.888 14.915 24.742 18.061

2011 -444 2.748 414 764 13.837 246 231 13.359 143 91 94 7.555 26.063 5.601 14.026 15.288 24.524 34.902

123.458

154.732

159.442

2009 1.305 5.643 3.580 417 33.734 11.915 8.075 2.458 47.719 229 588 629 5.405 1.761

2010 1.448 5.095 3.585 469 50.876 10.350 8.977 2.557 57.702 246 518 61 12.500 348

2011 1.124 5.494 3.749 473 55.826 10.668 9.410 2.582 57.918 105 515 1.270 9.501 807

123.458

154.732

159.442

Het aanmerkelijk verschil tussen 2009 enerzijds en 2010 en 2011 anderzijds in het totaal van baten en lasten is nagenoeg geheel toe te schrijven aan de raming van te realiseren baten en lasten verband houdend met grondexploitatie. Zie hiervoor onder de baten “verkopen duurzame goederen” en onder de lasten “aankopen duurzame goederen”en “overige verrekeningen”. Onder deze laatste post is de mutatie in de boekwaarden van gronden verwerkt. In de vergelijking 2009 – 2010 speelt voorts de met ingang van 2010 in de begroting geraamde Rijksmiddelen die door tussenkomst van de gemeente worden doorgeleid aan het Werkvoorzieningschap Midden-Langstraat.


77


78

1.3.4

Meerjarenbegroting

Productnr.

Meerjarenramingen (per saldo)

Naam 2012

2011 primaire begroting

mutaties

2013 MJB

mutaties

2014 MJB

mutaties

MJB

Programma 1: Kernwaarden 10200 Bestuursorganen: raad

542.644

542.644

542.644

542.644

10201 Ondersteuning bestuur

517.967

517.967

517.967

517.967

10300 Bestuursorganen: burgemeester

224.188

224.188

224.188

224.188

10301 Bestuursorganen: college

719.750

719.750

719.750

719.750

10600 Gebiedsgericht werken

181.207

-185.000

-3.793

-3.793

-3.793

10700 Representatie

184.897

-40.000

144.897

144.897

144.897

10701 Communicatie

630.152

-35.000

595.152

595.152

595.152

11100 Publiekszaken

1.307.384

1.307.384

1.307.384

1.307.384

-588.021

-588.021

-588.021

-588.021

107.372

107.372

107.372

107.372

1.735.859

1.735.859

1.735.859

11101 Leges publiekszaken 11102 Verkiezingen 11504 Milieu 11505 Bouwen 11203 Opbrengst vergunningen 11206 Vergunningen

1.785.859

-50.000

1.735.631

1.735.631

1.735.631

1.735.631

-1.300.844

-1.300.844

-1.300.844

-1.300.844

6.379

6.379

-17.621

-17.621

11207 Handhaving

-30.000

-30.000

-30.000

-30.000

11400 Vastgoedbeheer

124.078

124.078

124.078

124.078

11401 Werkzaamheden Wet WOZ

393.776

393.776

393.776

393.776

11601 Werkzaamheden m.b.t. kadaster

214.663

214.663

214.663

214.663

-140.861

-140.861

-140.861

11611 Heffing precariorechten 11800 Openbare orde en veiligheid

-130.861

-10.000

-24.000

1.164.736

1.164.736

1.164.736

1.164.736

11801 Dierenbescherming

35.901

35.901

35.901

35.901

11803 Bestuurlijke samenwerking/internationale contacten

80.181

80.181

80.181

80.181

537.975

537.975

537.975

537.975 1.863.164

11804 Ondersteuning bestuursorganen 11805 Brandweer en rampenbestrijding 19810 Mutaties reserves programma 1: Kernwaarden Totaal Programma 1

2.093.164

-190.000

1.903.164

-40.000

1.863.164

-274.545

40.000

-234.545

64.000

-170.545

10.263.632

-470.000

9.793.632

0

9.793.632

-170.545 0

9.793.632

Productnr.


Naam 2012

2011 primaire begroting

mutaties

2013 MJB

mutaties

2014 MJB

mutaties

MJB

Programma 2: Wonen 11420 Leningen woningbouw

0

0

0

0

11501 Stedelijke vernieuwing

237.286

237.286

237.286

237.286

11502 Wonen

526.493

526.493

526.493

526.493

0

0

0

0

-566.319

-566.319

-566.319

-566.319

11513 Bouwgrondexploitatie stads-en dorpsvernieuwingsplan 19820 Mutaties reserves programma 2: Wonen Totaal Programma 2

197.460

0

197.460

0

197.460

0

197.460

Programma 3: Welzijn 11500 Monumenten en archeologie

266.287

266.287

266.287

11608 Evenementen en Kermissen

61.926

61.926

61.926

61.926

926.119

926.119

926.119

926.119

11720 Openbare leeszaal en bibliotheek 11721 Mediabeleid

34.434

34.434

34.434

34.434

1.877.655

1.877.655

1.877.655

315.973

315.973

315.973

315.973

417.725

417.725

417.725

417.725

339.279

339.279

339.279

331.109

331.109

331.109

11722 Kunst en kunstzinnige vorming

1.977.655

11723 Oudheidkunde en volksfeesten 11724 Sociaal-cultureel werk 11726 Ouderenbeleid

396.221

11727 Allochtonenbeleid

331.109

11729 Jeugdwerk

266.287

1.232.323

-100.000

-56.942

1.184.823

1.184.823

1.184.823

11730 Kinderopvang

820.919

820.919

820.919

820.919

11900 Gemeentearchief

412.659

412.659

412.659

412.659

19830 Mutaties reserves programma 3: Welzijn

116.953

116.953

116.953

Totaal Programma 3

7.310.303

-47.500

-204.442

7.105.861

0

7.105.861

116.953 0

7.105.861

Programma 4: Zorg en volksgezondheid 11120 Huishoudelijke verzorging

(wmo)

3.923.181

3.923.181

3.923.181

2.935.313

2.935.313

2.935.313

83.578

83.578

83.578

83.578

11725 Maatschappelijk werk

1.148.807

1.148.807

1.148.807

1.148.807

11728 Samenlevingsopbouw

863.666

863.666

863.666

863.666

11121 Gehandicaptenzorg 11313 Volksgezondheid (openbare ruimte)


3.923.181 3.135.313

-200.000

80

Productnr.


Naam 2012

2011 primaire begroting 11731 Volksgezondheid: subsidies en bijdragen

mutaties

877.728

-35.000

2013 MJB

mutaties

2014 MJB

mutaties

842.728

842.728

MJB 842.728

11732 Jeugdgezondheidszorg

4.434

4.434

4.434

4.434

11733 Jeugd en gezin (WMO)

45.819

45.819

45.819

45.819

377.490

377.490

377.490

377.490

46.603

46.603

46.603

46.603

11735 Woonzorgzones 11736 Maatschapp. zorg/begeleiding asielzoekers/vluchtelingen 11737 Participatievoorzieningen

0

11740 Inkomensvoorziening

2.046.745

2.046.745

2.046.745

2.046.745

11741 Minimabeleid/armoedebeleid

1.226.226

1.226.226

1.226.226

1.226.226

-134.024

-134.024

-134.024

19840 Mutaties reserves programma 4: Zorg en volksgezondheid Totaal Programma 4

13.645.564

-235.000

13.410.564

0

13.410.564

-134.024 0

13.410.564

Programma 5: Scholing 11700 Leerplicht

294.540

294.540

11701 Openbaar basisonderwijs, excl. huisvesting

24.493

-16.981

7.512

7.512

7.512

11702 Bijzonder basisonderwijs, excl. huisvesting

69.045

-45.947

23.098

23.098

23.098

0

0

0

11703 Speciaal basisonderwijs, excl. huisvesting

294.540

0

294.540

11704 Huisvesting openbaar basisonderwijs

838.680

838.680

838.680

838.680

11705 Huisvesting bijzonder basisonderwijs

1.365.229

1.365.229

1.365.229

1.365.229

11706 Huisvesting speciaal basisonderwijs 11707 Huisvesting voortgezet onderwijs 11708 Huisvesting onderwijs algemeen 11709 Onderwijsbegeleiding

127.180

127.180

127.180

127.180

2.464.204

2.464.204

2.464.204

2.464.204

149.602

149.602

149.602

149.602

0

0

0

0

11710 Leerlingenvervoer

609.882

-50.000

559.882

559.882

559.882

11711 Lokaal onderwijsbeleid

236.384

-20.000

216.384

216.384

216.384

11712 Volwasseneneducatie 19850 Mutaties reserves programma 5: Scholing Totaal Programma 5


13.236

13.236

13.236

13.236

-268.261

-268.261

-268.261

-268.261

5.924.214

-132.928

5.791.286

0

5.791.286

0

5.791.286

81

Productnr.


Naam 2011

2012

primaire begroting

mutaties

2013 MJB

mutaties

2014 MJB

mutaties

MJB

Programma 6: Sport 11300 Zwembaden

1.563.871

11301 Sporthallen

1.253.935

-35.000

1.218.935

-35.000

1.183.935

-35.000

11302 Sportparken

733.101

-22.500

710.601

-22.500

688.101

-22.500

665.601

11734 Sportbeleid

609.663

-15.071

594.592

594.592

15.000

609.592

19860 Mutaties reserves programma 6: Sport Totaal Programma 6

1.563.871

1.563.871

1.563.871 1.148.935

-770.224

15.071

-755.153

3.390.345

-57.500

3.332.845 99.538

99.538

99.538

-2.500

-59.682

-59.682

-59.682

-57.500

-755.153

-15.000

-770.153

3.275.345

-57.500

3.217.845

Programma 7: Werken 11316 Straatmarkten

99.538

11317 Opbrengst straatmarkten

-57.182

11510 Handel en ambacht

722.761

722.761

722.761

722.761

11511 Erfpachtsgronden

-43.644

-43.644

-43.644

-43.644

88.959

88.959

88.959

88.959

100.000

100.000

100.000

100.000

11512 Beheer diverse percelen en gemeentelijke panden 11514 Algemene kosten bouwgrondexploitatie 11515 Bouwgrondexploitatie

-4.492.911

-4.492.911

-4.492.911

-4.492.911

11606 Exploitatie havencomplex

298.783

298.783

298.783

298.783

11610 Stedelijke werkgelegenheidsprojecten

118.062

118.062

118.062

118.062

35.700

35.700

35.700

35.700

-144.810

-144.810

-144.810

-144.810

11742 Uitstroombevordering 19870 Mutaties reserves programma 7: Werken 19920 Mutaties reserves grondexploitatie Totaal Programma 7

4.392.911 1.118.166

4.392.911 -2.500

1.115.666

4.392.911 0

1.115.666

4.392.911 0

1.115.666

Programma 8: Beheer openbare ruimte 11310 Straatreiniging 11311 Gladheidsbestrijding

247.420

247.420

247.420

58.237

58.237

58.237

4.775.590

11314 Vuilophaal en -afvoer

3.774.083

3.774.083

3.774.083

502.550

502.550

502.550

502.550

3.469.178

3.469.178

3.469.178

3.469.178

11602 Onderhoud wegen, straten etc.


4.630.590

-25.000

4.605.590

58.237

11312 Onderhoud openbaar groen 11315 Begraafplaatsen

-145.000

247.420 -25.000

4.580.590 3.774.083

82

Productnr.


Naam 2011

2012

primaire begroting 11603 Openbare verlichting 11607 Afwatering, waterlossingen etc. 11609 Recreatieve voorzieningen 11612 Begraafplaatsrechten 11613 Reinigingsrecht/afvalstoffenheffing 11620 Riolering en waterzuivering 11621 Rioolrechten 19880 Mutaties reserves programma 8: Beheer openbare ruimte Totaal Programma 8

1.042.690

mutaties -75.000

375.851 437.596 -312.563

2013 MJB

mutaties

mutaties

MJB

967.690

967.690

967.690

375.851

375.851

375.851

437.596 -16.200

2014 MJB

-328.763

437.596 -12.000

-340.763

437.596 -12.000

-352.763

-4.078.694

-4.078.694

-4.078.694

2.313.822

2.313.822

2.313.822

2.313.822

-2.874.512

-2.874.512

-2.874.512

-2.874.512

-1.170.139 8.561.110

-1.170.139 -236.200

8.324.910

-4.078.694

-1.170.139 -37.000

8.287.910

-1.170.139 -37.000

8.250.910

Programma 9: Verkeer 11600 Verkeersmaatregelen

1.863.188

1.863.188

1.863.188

11604 Parkeervoorzieningen

704.015

704.015

704.015

704.015

-2.456.978

-2.456.978

-2.456.978

-2.456.978

11605 Parkeervergunningen / heffingen 19890 Mutaties reserves programma 9: Verkeer Totaal Programma 9

1.863.188

687.272

250.000

937.272

250.000

1.187.272

250.000

1.437.272

797.497

250.000

1.047.497

250.000

1.297.497

250.000

1.547.497

1.126.796

0

1.126.796

36.000

1.162.796

Programma 10: Ruimtelijke strategie 11503 Ruimtelijke beleidsplannen 19900 Mutaties reserves programma 10: Ruimtelijke strategie Totaal Programma 10

-38.956 1.087.840

-38.956 0

1.087.840

1.162.796

-38.956 36.000

1.123.840

-38.956 0

1.123.840

Programma 11: Financieel evenwicht 11402 Lasten gemeentelijke belastingen

345.199

345.199

345.199

345.199

11403 OZB opbrengst gebruikers

-1.647.688

-1.647.688

-1.647.688

-1.647.688

11404 Opbrengsten OZB eigenaren

-7.026.349

-297.000

-7.323.349

-166.000

-7.489.349

-171.000

-7.660.349

11405 Toeristenbelasting

-132.206

-132.206

-132.206

-132.206

11406 Hondenbelasting

-160.000

-160.000

-160.000

-160.000

-10.684

-10.684

-10.684

-10.684

-6.346

-6.346

-6.346

-6.346

11407 Forensenbelasting 11421 Beleggingen en deelnemingen


83

Productnr.


Naam 2011

2012

primaire begroting 11422 Verstrekte geldleningen 11423 Rente en Treasury 11424 Rente

mutaties

2013 MJB

mutaties

2014 MJB

mutaties

MJB

0

0

0

0

26.097

26.097

26.097

26.097 -5.493.852

-5.493.852

-5.493.852

-5.493.852

11425 Onvoorziene lasten

100.000

100.000

100.000

11426 Algemene uitkering

-39.321.992

1.230.668

-38.091.324

1.167.854

-36.923.470

1.222.736

-35.700.734

11427 Algemene baten en lasten en stelposten

-496.134

-882.987

-1.379.121

-355.550

-1.734.671

-305.550

-2.040.221

19600 Resultaat op kostenplaatsen

-165.391

-165.391

-165.391

19700 Saldo voor bestemming

0

0

0

0

19990 Saldo na bestemming

0

0

0

0

19910 Mutaties reserves programma 11: Financien Totaal Programma 11

TOTAAL GENERAAL


100.000

-165.391

1.693.212

1.025.000

2.718.212

-850.000

1.868.212

-876.600

991.612

-52.296.134

1.075.681

-51.220.453

-203.696

-51.424.149

-130.414

-51.554.563

0

-12.889

-12.890

-12.196

-25.086

25.086

0

84

1.3.5

Geraamd resultaat voor en na bestemming en mutaties reserves

Conform de voorschriften worden stortingen in- en onttrekkingen uit reserves niet meer via meerdere producten verwerkt, maar worden deze per programma in de begroting afzonderlijk inzichtelijk gemaakt. Op deze wijze wordt zichtbaar gemaakt hoe het begrotingsresultaat is vóórdat de mutaties in de reserves zijn verwerkt, én nadat de stortingen / onttrekkingen in reserves zijn geboekt. Met andere woorden, het begrotingsresultaat wordt transparanter. Daarnaast heeft deze gewijzigde presentatie als voordeel dat de toezichthouder (provincie) door de duidelijke, uniforme verwerking van stortingen/onttrekkingen in reserves de begrotingsresultaten van opeenvolgende jaren, maar ook van overeenkomstige gemeenten, beter kan vergelijken en interpreteren. Voor het begrotingsjaar 2011 is het resultaat voor en na bestemming en mutaties reserves:

Begrotingsresultaat vóór bestemming (Totaal van de functies 001 t/m 960)

batig

Stortingen in reserves

€ 9.501.033

Onttrekkingen uit reserves

€ 5.977.962

€ 3.523.071

€ 3.523.071 Resultaat na bestemming

batig

€

nihil

In het begrotingsresultaat is begrepen de post “onvoorzien” van € 100.000.

1.3.6 Overzicht geraamde incidentele baten en lasten In artikel 19 van het besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten is bepaald dat in de begroting een overzicht moet worden opgenomen van de geraamde incidentele baten en lasten. Door een indicatie te geven van de incidentele baten en lasten wordt informatie gegeven die relevant is voor het beoordelen van de financiële positie en de meerjarenraming. Volgens de toelichting op de voorschriften worden baten en lasten als “incidenteel” aangemerkt indien zij zich gedurende maximaal drie jaren voordoen. Het overzicht 2011 is als volgt:

Lasten Omzetting GBKN naar BGT

115.000

Aanpassingen op applicatie SBA i.v.m. invoering van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht Tijdelijk geen dividend van Intergas

75.000

Tijdelijk lager dividend BNG

27.000

Stimulering lokale klimaatinitiatieven

30.000

Sparen in reserve Majeure Projecten

1.000.000

Tijdelijke personeelslasten maatwerkoplossingen

24.000

415.763

Eenmalig extra middelen voor geluidsbeleid

15.221

Extra formatie afdeling Ruimte en Economie

65.000

Afbouw gemeentelijke overhead als gevolg van regionalisering brandweer

160.000

Opstellen woonvisie

20.334

Uitvoering woonzorgontwikkelingen (2011 is laatste jaar)

84.000

Dagarrangementen in Balade (tot en met 2012)

25.000

Het houden van een sportinfodag (eenmaal in de drie jaar)

14.920

Bijdrage aan Platform Langstraat

38.956

Totaal Dekking van incidentele lasten en incidentele baten Algemene Reserve ter dekking in begroting 2011 begrepen tijdelijke personeelslasten Algemene Reserve gefaseerde afbouw overhead regionalisering brandweer

2.110.194

415.763 160.000

Reserve grondexploitatie eenmalige middelen geluidsbeleid

15.221

Reserve volkshuisvesting extra formatie afdeling Ruimte en Economie

65.000

Reserve locatiegebonden subsidies voor opstellen woonvisie

20.334

Reserve woonzorgontwikkelingen

84.000

Reserve dagarrangementen

25.000

Algemene Reserve sportinfodag (eenmaal in de drie jaar)

14.920

Algemene Reserve bijdrage platform Langstraat

38.956

Rijksbijdrage (al dan niet via Gemeentefonds) in eenmalige kosten omzetting GBKN naar BGT Reserve grondexploitatie in lagere rentebelasting

Totaal

115.000 125.000 1.079.194

In de begroting zijn tot een bedrag van ruim € 2 miljoen incidentele lasten begrepen en tot ruim € 1 miljoen incidentele baten. Dit betekent dat de begroting 2011 op structurele baten en lasten sluit met een overschot van ongeveer € 1 miljoen. Dit correspondeert met het feit dat de begroting de ruimte biedt om een bedrag van € 1 miljoen te sparen in de Reserve Majeure Projecten.


87

Hoofdstuk 4. FINANCIELE BEGROTING

UITEENZETTINGEN FINANCIËLE POSITIE

MET TOELICHTINGEN


88


89

1.4.1 Uitgangspunten voor het samenstellen van de begroting Hierna volgen de in dit kader relevante uitgangspunten, die door de raad zijn vastgesteld.

1.1 1.1.1

PERSONEELSLASTEN Voor de berekening van de personeelslasten voor de begroting 2011 vormt de toegestane formatie de basis. Deze formatie wordt op basis van het maximum salaris van de functieschaal in de begroting geraamd. Met effecten van lagere inschaling, uitlopen, garanties en vacatures wordt geen rekening gehouden, tenzij uit berekening blijkt dat deze substantieel zijn. Voorshands wordt er vanuit gegaan dat deze effecten zich zelf opheffen. De personeelslasten van bovenformatieve medewerkers worden afzonderlijk op basis van werkelijke lasten in de begroting geraamd. Aangegeven wordt op welke wijze deze lasten gedekt worden. Voor het jaar 2011 wordt uitgegaan van een loonstijging van

1.1.2

Ook voor de jaren na 2011 wordt geen rekening gehouden met salarisverhogingen

1.2 1.2.1

RENTEPERCENTAGES Rente ter berekening van kapitaallasten op lopende investeringen, vervangingsinvesteringen, nieuwe investeringen en als bijschrijving van rente op de boekwaarden van gronden (2010: 4,5%)

0,00%

4,50%

De gemiddelde rente tot uitdrukking komend in de renteomslag zal zich juist onder de 4,5% bevinden. De rente op aan te trekken langlopende geldleningen wordt geraamd op 4,15%. Er is geen aanleiding, mede vanuit voorzichtigheidsprincipe, om af te wijken van het percentage dat ook voor de begrotingen 2009 en 2010 is gehanteerd: 4,5%. Het verschil tussen dit percentage en het resultaat van de rente-omslag berekening wordt als stelpost te veel of te weinig verdeelde rente op product 11424 geraamd. 1.2.2

1.2.3

1.2.5

In het nadeel dat ontstaat op de exploitatiebegroting door het vanaf het begrotingsjaar 2008 toerekenen van minder rente aan de grondexploitatie draagt de grondexploitatie bij voor een bedrag van in 2011 (in 2008 € 500.000, in 2009 € 375.000, in 2010 € 250.000 en in 2012 € 0)

€ 125.000

Bespaarde rente door het niet hoeven aantrekken van externe financiering door het bezit van reserves en voorzieningen (2009 en 2010: 4,5%)

4,50%

Rente die wordt toegevoegd aan reserves (2009 en 2010: 4,5%)

4,50%

Aan voorzieningen wordt geen rente toegevoegd. 1.2.6

Rente financieringspositie over de eerste € 10 miljoen (2009 en 2010: 3,5%)

2,50%

1.2.7

Rente financieringspositie over het meerdere boven € 10 miljoen (2009 en 2010: 4,5%)

4,15%


90

1.3

AANTALLEN INWONERS / WOONRUIMTEN per 1 januari inwoners woonruimten 2000 45.333 18.027 2001 45.278 18.025 2002 45.453 18.197 2003 45.584 18.179 2004 45.597 18.336 2005 45.708 18.647 2006 45.762 18.623 2007 45.667 18.735 2008 45.641 19.009 2009 45.748 19.186 2010 raming 45.880 19.386 2011 raming 46.050 19.636

1.4

ONVOORZIENE UITGAVEN Op de begrotingspost onvoorziene lasten (11425) komt de begrotingsruimte naar voren. De post onvoorzien bevat bij aanvang van het begrotingsjaar tenminste de ruimte die noodzakelijk wordt geacht om bij de begroting niet voorziene zaken te kunnen dekken. Dit deel van de post onvoorzien wordt aangemerkt als de verplichte post onvoorzien. De verplichte post onvoorzien wordt geraamd op € 100.000 evenals in 2010:

€ 100.000

De post onvoorzien heeft de functie te voorzien in de benodigde dekkingsmiddelen indien sprake is van dringende uitgaven die: 1. onvoorzienbaar 2. onvermijdelijk en 3. onuitstelbaar zijn. Daarnaast kan een beroep worden gedaan op de post onvoorzien indien: sprake is van: 4. Het is overduidelijk dat zowel politiek als maatschappelijk uitstel onaanvaardbaar is. 5. Besluiten van Rijk, Provincie en gemeenschappelijke regelingen leiden tot verplichtingen die geen uitstel dulden. De onder 1. tot en met 5. genoemde criteria worden de vijf O’s genoemd Aanwending van de post onvoorzien vereist een raadsbesluit. Mee- en tegenvallers worden naar gelang hun karakter toegevoegd dan wel onttrokken aan de post onvoorzien dan wel aan de begrotingsruimte. Een begrotingswijziging, waarin dekking wordt aangegeven, wordt de raad daartoe voorgelegd. De post onvoorzien kan nimmer een negatieve stand bereiken.


91

1.9 TARIEFAANPASSINGEN en INFLATIEPERCENTAGE 1.9.1 Alle gemeentelijke tarieven (zowel privaatrechtelijke als publiekrechtelijke) worden met het geraamde inflatiepercentage verhoogd. (Zie verder hetgeen onder “opmerkingen” terzake kostendekkende tarieven is gesteld). Aanpassing van tarieven met het inflatiepercentage wordt in de begroting op de functionele posten verwerkt. Het inflatiepercentage bedraagt voor 2011 t.o.v. 2010 ( in 2010: 1,50%) : Aanpassing van tarieven met het inflatiepercentage mag niet leiden tot overdekking, anders dan door compensabele B.T.W..

1,00%

1.9.2 Bij de bepaling van de tarieven dient rekening te worden gehouden met de in de meest recente meerjarenramingen verwerkte tariefaanpassingen en met eerdere besluitvorming, waaronder de kadernota en met afspraken die contractueel zijn vastgelegd. Aanpassingen als gevolg hiervan worden in de begroting op de functionele posten verwerkt. 1.9.3 Alle voorstellen tot tariefaanpassing dienen ten behoeve van de raad te zijn voorzien van een deugdelijke kosten-baten-analyse.

1.7

MEERJARENBEGROTING De meerjarenbegroting wordt op productniveau (functioneel) samengesteld. 1.7.1 Daarnaast zal bij de begroting een overzicht worden gevoegd dat weergeeft op welke wijze de begrotingsresultaten van de onderscheidene jaren, op basis van de in de voorafgaande begroting weergegeven positie en het bij de kadernota gepresenteerde beeld, tot stand zijn gekomen.

1.13

AANPASSING BEGROTING OP TUSSENTIJDSE BEGROTINGSRESULTATEN Voor zover de begroting tussentijds bijstelling behoeft en deze bijstelling niet budgettair neutraal verloopt, worden resultaten gedurende het begrotingsjaar geparkeerd op functie 922 van de 1.13.1 begroting als begrotingsruimte, hetzij positief, hetzij negatief. Voor een eventueel na laatste begrotingswijziging optredend negatief begrotingsresultaat wordt dekking aangegeven. Als eerste dekkingsmiddel dient de bij begroting toegevoegde incidenteel bespaarde rente die aan de reserve Majeure Projecten is toegevoegd en als tweede dekkingsmiddel de Algemene Reserve. Aan een eventueel na laatste begrotingswijziging optredend positief resultaat wordt, in afwachting van het resultaat van de jaarrekening, geen bestemming gegeven. 1.14

DEKKING BEGROTINGSTEKORT EN RESULTAATBESTEMMING JAARREKENING Voor een begrotingstekort worden dekkingsmiddelen op de begroting 1.14.1 gebracht ten laste van de algemene reserve. 1.14.2 Indien de jaarrekening van het betreffende jaar een positief resultaat geeft, wordt dit resultaat in eerste instantie aangewend voor de aanvulling van de algemene reserve met de daaraan onttrokken middelen voor de overheveling van budgetten naar het volgend begrotingsjaar. In tweede instantie wordt het resultaat aangewend voor de aanvulling


92

van de algemene reserve met de daaraan onttrokken middelen voor het sluitend maken van de begroting. In derde instantie wordt het resultaat aangewend voor de aanvulling van de reserve majeure projecten met de daaraan niet toegevoegde incidenteel bespaarde rente, voor zover die situatie zich i.v.m. een tussentijds negatief begrotingsresultaat heeft voorgedaan. Voor zover er dan nog een resultaat resteert en dit resultaat tot stand is gekomen door de uitkering van de zogenaamde behoedzaamheidsreserve uit het gemeentefonds, wordt het resultaat ter grootte van maximaal de uitkering uit de behoedzaamheidsreserve voor 50% toegevoegd aan de reserve majeure projecten en voor 50% aan het fonds sociale woningbouw. Indien daarna nog een resultaat te bestemmen is, doet het college hiervoor een voorstel aan de raad.


93

1.4.2 De belangrijkste reserves en de algemene uitkering In deze paragraaf komen enkele specifieke onderwerpen aan de orde. De ontwikkeling van de: 1. Algemene Reserve 2. Reserve grondexploitatie 3. Reserve Majeure Projecten 4. Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds 1. Algemene Reserve De totale reservepositie bedraagt per 31 december 2009 (conform de jaarrekening 2009) € 99 miljoen. De bestemmingreserves bedragen € 92,5 miljoen en de algemene reserves € 6,5 miljoen. Hiervan is € 3,5 miljoen bestemd voor het opvangen van tegenvallers en als buffer voor risico’s, zodat de vrij te bestemmen AR op € 3 miljoen gesteld kan worden. Rekening houdend met de mutaties die er in de komende jaren nog zullen plaatsvinden zal de stand van de AR € 2,5 miljoen bedragen. Verdere verbetering van de stand van het nog niet bestemd vermogen kan voorts gerealiseerd worden door verkoop van panden in eigendom van de gemeente en de voormalige gemeentekantoren in Waalwijk en Sprang-Capelle. De geraamde netto opbrengst hiervan kan € 1.300.000 miljoen bedragen. Dit impliceert dat het vrij bestembare vermogen in de vorm van de Algemene Reserve zou kunnen groeien tot een € 3,8 miljoen en dat er daarnaast nog een buffer voor het opvangen van tegenvallers en risico’s aanwezig is van € 3,5 miljoen. 2. Algemene Reserve Grondexploitatie Van het verloop van de reserve grondexploitatie is op bladzijde 90 van de programmabegroting 2010 het mogelijk verloop aangegeven. Inmiddels kan vastgesteld worden dat, daar waar de hoogte van de reserve per 31 december 2009 geraamd werd op € 6,5 miljoen, de feitelijke stand in de jaarrekening 2009 € 5 miljoen is. Aangezien vanuit het jaarrekeningresultaat 2009 een bedrag van € 1,5 miljoen aan de reserve grondexploitatie is toegevoegd, stemt de werkelijke stand exact overeen met de geraamde. Met de aannames die verder gedaan zijn en waarvan de belangrijkste het exploitatieresultaat van Haven Zeven – gecalculeerd op € 9,5 miljoen - vormt, zou de reserve per eind 2011 een hoogte bereiken van € 16 miljoen. 3. Reserve Majeure Projecten Van de reserve Majeure Projecten werd bij de begroting 2010 aangegeven dat deze, rekening houdend met onttrekkingen voor de inrichting van het eerder voorgenomen Cultuurhistorisch Ankerpunt (Museum) ad € 1.375.000 en uitvoering van fase 3b. van het spoortracé ad € 608.000 per ultimo 2009 bijna € 700.000 bedraagt. Door verkoop van zogenaamde OpMaat panden bedraagt de reserve conform jaarrekening 2009 per eind 2009 daadwerkelijk ruim € 1.400.000. Afhankelijk van ontwikkelingen rond bestemming van het voormalig stadhuis zou wellicht een (terug)storting van het hiervoor genoemde eerder onttrokken bedrag van € 1.375.000 kunnen plaatsvinden waardoor de reserve uitkomt op een bedrag van afgerond € 2.800.000. Afgezien van mogelijke toevoegingen van bespaarde rente, afgezien van toevoeging van mogelijk incidentele meevallers, maar uitgaande van de in deze kadernota voor de jaren 2011 tot en met 2014 voorziene toevoegingen ten laste van de begrotingsruimte, kan de reserve groeien naar bijna € 7 miljoen in 2014. De investeringen de komende jaren in grote infrastructurele werken zullen zeker een veelvoud kosten.


94

4. Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds juni circulaire 2010 Aan de hand van de juni circulaire worden de mutaties in de algemene uitkering uit het gemeentefonds en de consequenties voor het huishoudboekje van de gemeente Waalwijk in beeld gebracht. In de circulaire wordt aandacht besteed aan een aantal belangrijke aspecten: Economische recessie: Het financiële perspectief in de circulaire wijkt niet wezenlijk af van het perspectief in de vorige circulaire. De nadelige ontwikkeling voor de gemeentefinanciën wordt dus niet verbeterd. Over de accresontwikkeling 2012 en volgende jaren wordt geen verder nieuws vermeld. Het nieuwe kabinet zal forse maatregelen moeten gaan treffen om de rijksfinanciën weer op orde te krijgen. Deze maatregelen zullen voor de periode na 2011 gevolgen hebben voor de ontwikkeling van het gemeentefonds. Ook voor Waalwijk dus ! Bij de berekening voor Waalwijk is in een scenario aangegeven dat Waalwijk mogelijk cumulatief € 1,1 miljoen ingaande 2012 op tafel moet leggen als geleidelijk aan over 4 jaren € 1,8 miljard wordt uitgenomen/gekort uit het gemeentefonds. Accres: De gebruikelijke normeringssystematiek is tot en met 2011 buiten werking gesteld. In plaats daarvan is een nominale reeks van bedragen afgesproken die het mogelijk moet blijven maken de doelen, uit het eerder gesloten Bestuursakkoord in 2007, te blijven realiseren. De junicirculaire bevat dan ook geen verder nieuws voor de jaren 2010 en 2011. De normeringssystematiek die tot 2012 buiten werking is gesteld, wordt normaal gesproken in 2012 weer van kracht, tenzij anders besloten wordt. Een nieuw kabinet zal over de accresontwikkeling besluiten. De huidige vooruitzichten verdienen voorzichtigheid. Elk reëel positief getal m.b.t. het accres in 2012 en verdere jaren schept een te hoge verwachting. Voor Waalwijk is gerekend met een reëel beeld van 0% groei voor 2012 en verder. Dit betekent dat er in Waalwijk vanuit wordt gegaan dat er een compensatie komt voor de loon- en prijsstijgingen in de toekomst. Behoedzaamheidsreserve: Het gevolg van het vastleggen van het accres is dat de behoedzaamheidsreserve voorlopig buiten werking wordt gesteld. In 2012 kan die mogelijk weer worden ingevoerd (in de berekening is daarvan ook uitgegaan). Per jaar is daarvoor m.i.v. 2012 een cumulatief bedrag van bijna € 0,5 miljoen gereserveerd. Uitkering 2010: De afname van de uitkeringsfactor met 8 punten is een gevolg van de toename van het aantal bijstandsontvangers in heel Nederland en het toevoegen van een nieuwe maatstaf voor nieuwbouwwoningen; dezelfde pot moet met steeds meer aantallen worden gedeeld. Verder zorgt de aanpassing van diverse aantallen in Waalwijk (statistiek) voor een hogere uitkering. Tegenover een hoger aantal bijstand- en uitkeringsgerechtigden staat echter ook dat hogere kosten aan de uitgavenkant van de begroting worden gemaakt ! Daarvoor is jaarlijks circa € 0,5 miljoen gereserveerd. Uitkering 2011: De afname van de uitkeringsfactor met 17 punten t.o.v. 2010 ontstaat door de toename van het aantal bijstandgerechtigden. Verder is van invloed de toename van het aantal woonruimten in heel Nederland en de introductie van een nieuwe maatstaf voor krimpgemeenten. Verder zorgt evenals in 2010 ook hier de aanpassing van diverse aantallen (statistiek) voor een hogere uitkering. Op de begroting moeten hiervoor echter ook nog kosten worden opgevoerd (zie ook onder uitkering 2010).


95

Overigen / meerjarenbegroting: In de circulaire geeft de staatssecretaris aan dat sprake is van een dalende uitkeringsfactor. Dit wordt veroorzaakt doordat er voor de jaren na 2011 geen accres meer is maar wel gerichte verdelingen (oude afspraken die ten kosten gaan van de vrije ruimte). De trendmatige stijging van het aantal bijstandgerechtigden en het aan tal woonruimtes zorgt voor een verdere negatieve trend. Septembercirculaire: Wellicht ten overvloede maar toch volledigheidshalve zij vermeld dat de Algemene Uitkering voor de begroting 2011 is berekend op basis van de juniculaire 2010. De uitkomsten van de septembercirculaire worden in principe niet meer betrokken bij de vaststelling van de begroting 2011 in november 2010.


96

1.4.3 Investeringen In 2011 zal een aantal bedrijfsmiddelen worden vervangen. Deze vervangingen moeten plaatsvinden om de lopende bedrijfsprocessen doorgang te laten vinden. Met de vervanging is dus alleen sprake van handhaving van bestaand beleid. Om die reden is het niet meer noodzakelijk dat de betreffende investeringen via afzonderlijke begrotingswijzigingen aan de raad worden voorgelegd. Derhalve is het uitgangspunt dat de raad, met het vaststellen van de begroting 2011, tevens goedkeuring verleent aan de jaarschijf 2011 van het “overzicht vervangingsinvesteringen”. Een overzicht van de vervangingsinvesteringen voor het jaar 2011 welke meer bedragen dan € 10.000 is onderstaand weergegeven.

Door vaststelling van de begroting geautoriseerde vervangingsinvesteringen 2011 (Jaarschijf 2011 van het overzicht vervangingsinvesteringen) Omschrijving

Jaar

Kassa/reg.systeem Zwembad Vervangingsinvest. Sportparken Vervangingsinvest. Minicontainers Veegmachine Vervanging 3dl. Cirkelmaaier Vrachtwagen met kraan Vervanging veegvrachtwagen Vervanging kleine veegmachine Vervanging bedrijfsauto (V8) Vervanging bedrijfsauto (V9) Vervanging bedrijfsauto (V58) Vervanging bedrijfsauto (V50) Vervanging bedrijfsauto (V57) Vervanging tractor (T81) Vervanging tractor (T80) Vervanging tractor (T90) hondepoepzuiger Vervanging tractor (T79) Vervang.tractor met voorlader(T78) Vervanging tractor (T82) Vervanging tractor (T84) Vervanging tractor (T85) Verv.rioolreinigingsmachine Verv.veegzuigmachine Verv.Vorkheftruck Bouwregistratiesysteem Microstation VI I&A hardware 3jr VI I&A laptops VI I&A software 5jr Module FMS


Investering (excl. BTW) 25.704 65.564 18.701 11.542 54.455 109.117 159.516 125.293 25.471 12.231 12.231 15.000 15.000 34.128 23.692 22.952

Kapitaallasten

2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011

Afschr. Termijn 3 30 8 6 6 7 7 6 7 7 7 7 7 7 7 6

2011 2011

7 8

65.000 55.793

12.211 9.485

2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2011

7 7 7 5 7 7 5 5 3 4 5 3

35.226 18.624 11.941 17.232 34.974 21.910 73.063 81.996 129.268 10.010 163.060 52.296

6.618 3.499 2.243 4.222 6.570 4.116 17.901 20.089 48.906 2.953 39.950 19.785

9.725 5.136 3.179 2.420 11.526 20.498 29.966 26.520 4.621 2.298 2.298 2.818 2.818 6.411 4.451 4.858

97

Nieuwe investeringen Ook de lasten verband houdend met nieuwe investeringen (meerjaren)begroting verwerkt. Door vaststelling van de begroting geeft aan deze investeringen te gaan uitvoeren. De definitieve besluitvorming echter zal plaatsvinden op basis van voorstellen die het college in de begrotingsjaar zal voorleggen.

A. Resterend vanuit de begroting 2010 Het verplaatsen van de gemeentewerf Investering van € 2.700.000 excl. Grondkosten Kapitaallasten bedragen € 152.000 Lasten huidige werf af € 47.000 vervallen. Kennisinformatiesysteem t.b.v. front-office Investering van € 50.000. Kapitaallasten worden gedekt uit middelen digitalisering Aanpassing geluidsoverlast Kunstencentrum Investering van € 400.000 Kapitaallasten op basis van 30 jaar afschrijving Nieuwe kleedaccommodatie hockeyclub Waalwijk Investering van € 650.000 Afschrijving 40 jaar, rente 4,5% annuïtair B. Vanuit de kadernota voor 2011 Verplaatsing van de brandweerkazerne in Waspik Investering van € 1 miljoen Afschrijving 40 jaar, rente 4,5% Noodzakelijke investeringen in Krophollermonument Investering van € 400.000 Afschrijving variërend, rente 4,5%

zijn in de u de intentie door de raad loop van het

2011

2012

2013

2013

105.000

105.000

105.000

105.000

12.250 - 12.250

12.250 - 12.250

12.250 - 12.250

12.250 - 12.250

31.333

31.333

31.333

31.333

35.323

35.323

35.323

35.323

70.000

70.000

70.000

40.000

40.000

40.000

C. Nog geen politieke besluitvorming en nog niet gedekt in begroting Gebiedsontsluiting spoortracé (€ 4,6 miljoen) met een kapitaallast van € 418.000 Kruispunten N261 en A59 (€ 24 miljoen) met een kapitaallast van € 1.665.000 en provinciaal subsidie van € 111.000 Totaal


171.656 281.656 281.656 281.656

98

1.4.4 EMU gegevens Het EMU-saldo van de overheid is een in Europees verband gehanteerd en gedefinieerd macro-economisch begrip. Het EMU-saldo is het vorderingensaldo van de overheid. In het stabiliteitspact is afgesproken dat een tekort voor de totale sector overheid hoger dan 3 procent van het bruto binnenlands product (BBP) niet is toegestaan. Een goede informatievoorziening is essentieel voor het monitoren en beheersen van het EMU-saldo voor het onderhoud van het gemeente- en provinciefonds. Daarom ook is in het bestuurlijk akkoord afgesproken dat met ingang van de begroting 2006, onverminderd de bestaande tussentijdse rapportages, een overzicht moet worden verstrekt waarin informatie wordt verstrekt over het begrotingsjaar, het daaraan voorafgaande jaar en het daarop volgende jaar. De toezichthouder, in ons geval GS van Noord-Brabant, toetst hierop en is verplicht de gemeente te wijzen op het niet nakomen van haar verplichtingen. Op de volgende bladzijde is de voorgeschreven informatie van de gemeente Waalwijk voor het begrotingsjaar 2011 opgenomen. In het overzicht is zichtbaar dat het EMU-saldo voor een belangrijk deel bepaald wordt door de investeringen die op de balans worden geactiveerd en het saldo van de uitgaven en inkomsten binnen de grondexploitatie.


99

2010

Vraag

1

2011

2012

Volgens begroting 2011 (* eur 1.000)

Volgens meerjarenraming (* eur 1.000)

214

-3.523

-4.700

Volgens realisatie tot en met sept., aangevuld met raming resterende periode (* eur 1.000)

Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)

2

Afschrijvingen ten laste van de exploitatie

6.731

6.864

7.000

3

Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie

1.120

1.142

1.142

Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd

18.000

14.000

14.000

Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4

0

0

0

6

Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa:

0

0

0

7

Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)

19.000

13.837

13.000

Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord

14.000

57.767

20.000

700

700

700

0

0

0

4

5

8

9

10

11 a b

Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten Verkoop van effecten: Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?

Berekend EMU-saldo


nee

nee

nee

0

0

0

-15.635

33.713

-4.258

100


101

1.4.5 Overzicht te betalen subsidies


102


103


104


105

1.4.6 Overzicht te ontvangen subsidies In de door de raad in 2007 vastgestelde (nieuwe) financiële verordening is bepaald: Artikel 9i. Ontvangen subsidies 1.Het college geeft bij de begroting en de jaarstukken een overzicht van de ontvangen of nog te ontvangen Rijks-, Provinciale en Europese subsidies die een bedrag van € 1.000 te boven gaan. Onderstaande informatie is in dat kader relevant:

Inhoud Subsidieregeling Beleidsregel Cultureel Erfgoed Digitaliseren met beleid Subsidieregeling Productontwikkeling Cultuureducatie

Leefbaarheid Middelgrote Gemeenten Leefbare Dorpen

Subsidie project Digitale levens van Noord Brabanders 1850-1939 Informatieplan gemeentearchief Wie is Joop?

Vervanging wagenpark (klimaat) Samenwerking gemeentewerf Waalwijk / Loon op Zand Sporthal Olympiagebied Hart voor BaLaDe IDOP Waspik

Leefbare Dorpen

IDOP Sprang-Capelle

Leefbare Wijken 2009

Talenten in de Buurt

Leefbare Wijken 2009

Amstel


Subsidiegever Provincie Noord Brabant AgentschapNL Provincie Noord Brabant

Subsidiefase Fase Afgerond Afgerond Uitvoering

Subsidievolume Einddatum 7.872 2010 17.005 6.000

Orientatie Orientatie

Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant

2010 2011

2010 2010

Orientatie Uitvoering

420.000

2010 2011

Uitvoering

649.451

2013

Aanvraag

10.000

2011

Uitvoering

25.000

2010

Aanvraag

?

2010

110

Leefbare Wijken 2009 Brabant Veiliger

Leefbare Wijken: Sociale Pijler Zanddonk 2 Risicocommunicatie

Programma E-dienstverlening regio Midden Brabant

Invoering ICT oplossingen WABO

Countdown 2010

Countdown 2010 / Biodiversiteit

Frisse School

Pieter Wijten school

Impuls, Brede scholen, sport en cultuur Leefbare Wijken 2008

Combinatiefuncties Leefbare Wijken: Cruyff Court

Regeling verbetering Diverse basisscholen binnenklimaat huisvesting primair onderwijs Regionale Sociale Agenda Midden Brabant Subsidieregeling Jeugd en Gezin Noord Brabant 2008-2011 Subsidieregeling Polarisatie en Radicalisering Werk om de Hoek

RSA 2009-2010 Zorg voor kwetsbare burgers Verbeteragenda Jeugd en Gezin

Start Foundation

Sociaal Toezicht Team (RKC)

Beleidsregel subsidie Natuur en Landschap

Training Polarisatie en Radicalisering Werk om de Hoek

Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant / gemeente Tilburg Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant

Uitvoering

49.750

2010

Uitvoering

6.000

2010

Uitvoering

30.006

2011

Uitvoering

10.800

2010

Uitvoering

200.000

2010

Uitvoering

163.058

2010

Provincie Noord Brabant Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Uitvoering

20.000

2010

Uitvoering

311.780

2010

Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Nuansa (ministerie van Binnenlandse Zaken Provincie Noord Brabant Start Foundation

Uitvoering

300.000

2010

Uitvoering

45.225

2010

Uitvoering

15.000

2010

Uitvoering

7.222

2010

Aanvraag

173.000

2010

Toon Hermans Huis

Orientatie

2010

RKC maatschappelijk

Orientatie

2010

Ecologie & recreatie Hoefsvengebied


Brabants Landschap

Afgerond

15.000

2010

111

Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer

30km zone Groen van Prinstererlaan Spoortracé Waalwijk Fase 4 Spoortracé Waalwijk Fase 5 Herinrichting Mr. Van Coothstraat Herinrichting Eerste Zeine Herinrichting Van der Duinstraat Herinrichting Wilhelminastraat Mensgerichte Maatregelen 2007 Doorstroming Openbaar Vervoer Herinrichting Kerkstraat Spoortracé Waalwijk Fase 3b-2 Mr. Van Coothstraat / Kerkstraat Herinrichting Zuid Hollandsedijk Mr. Van Coothstraat zuid Reconstructie Leijweg Herinrichting Hertog-Jan park Herinrichting Bloemenoord Reconstructie Heermanslaan fase 2009


Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant

Uitvoering

120.000

2010

Uitvoering

119.800

2010

Afgerond

138.500

2010

Uitvoering

47.300

2010

Uitvoering

52.500

2010

Uitvoering

8.500

2010

Uitvoering

211.200

2010

Afgerond

44.885

2010

Uitvoering

46.548

2011

Uitvoering

14.500

2010

Uitvoering

35.200

2011

Uitvoering

17.500

2011

Uitvoering

40.900

2011

Uitvoering

22.000

2011

Uitvoering

19.400

2011

Uitvoering

63.700

2011

Uitvoering

43.000

2010

112

Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Cofinancieringsregeling Verkeer en Vervoer Inrichten landelijk gebied

Reconstructie Heermanslaan fase 2010 Herinrichting Loeffstraat Mensgerichte Maatregelen 2010 Herinrichting Kerkstraat Herinrichting Kasteellaan Herinrichting Heistraat Herinrichting Meerdijk West Herinrichting Meerdijk Oost Spoortracé Waalwijk Fase 6 Ecologie & recreatie Hoefsvengebied

Landbouw Ontwikkelingsgebied SLOK (Stimulering van Lokale Klimaatinitiatieven) Stimulering aanpak Zwerfafval Toegankelijk maken van bushaltes Toegankelijk maken van bushaltes Toegankelijk maken van bushaltes Toegankelijk maken van bushaltes Toegankelijk maken van bushaltes

Klimaatbeleid Zwerfafval Blyde Incomstelaan Margrietstraat Rossinistraat Sint Antoniusstraat Sprang Kruispunt


Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant AgentschapNL AgentschapNL Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant

Uitvoering

19.100

2011

Uitvoering

57.800

2011

Uitvoering

56.200

2011

Uitvoering

21.500

2010

Uitvoering

37.500

2010

Uitvoering

85.000

2010

Uitvoering

147.000

2010

Uitvoering

106.500

2010

Uitvoering

13.180

2011

Afgerond

28.675

2010

Orientatie

2010

Verantwoording

137.456

2010

Verantwoording Afgerond

15.000 23.720

2010 2010

Uitvoering

12.990

2010

Afgerond

12.910

2010

Uitvoering

12.500

2011

Uitvoering

37.171

2010

113

Toegankelijk maken van bushaltes Toegankelijk maken van bushaltes Toegankelijk maken van bushaltes Stages een Kans 2010 Stages een Kans 2010 Stages een Kans 2010 Stages een Kans 2010 Besluit Locatiegebonden subsidies (BLS) Brabant Veiliger

Oprijlaan Oprijlaan Kerkstraat, Waspik Rivierverruiming Overdiepse Polder Opleidingstrajecten N. Roijmans Opleidingstrajecten B. van Beers Opleidingstrajecten M. Scherders Opleidingstrajecten E. van Dijk Diverse woningbouwprojecten Externe Veiligheid 2010

Goedkope koopwoningen

Diverse woningbouwprojecten

Impuls Stedelijke Vernieuwing 2de periode Impuls Stedelijke Vernieuwing 2de periode Impuls Stedelijke Vernieuwing 2de periode Impuls Stedelijke Vernieuwing 2de periode Investering Stedelijke Vernieuwing Quick wins vaarwegen en binnenhavens Stimulering gemeentelijke Archeologie- en Erfgoedkaarten Stimulerings Duurzame Energie (Zonnepanelen Groot) Tijdelijke regeling quick wins binnenvaart

Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant A&O fonds A&O fonds A&O fonds A&O fonds Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant

Uitvoering

21.790

2010

Uitvoering

21.790

2010

Uitvoering

12.500

2011

Orientatie Uitvoering Uitvoering Uitvoering Uitvoering Uitvoering

1.000 1.000 1.000 1.000

2010 2010 2010 2010 2010 2010

Uitvoering

50.000

2010

Uitvoering

2010

Bodem

Uitvoering

2010

Geluid

Uitvoering

2010

Lucht

Uitvoering

2010

Woningbouw

Uitvoering

2010

Investering Stedelijke Vernieuwing

WWI

Uitvoering

605.673

2010

Haven Waspik

Provincie Noord Brabant Provincie Noord Brabant AgentschapNL

Uitvoering

147.000

2011

Aanvraag

19.700

2010

Uitvoering

243.296

2010

Verkeer & Waterstaat

Uitvoering

588.220

2010

Actualisering en digitalisering Erfgoedkaart Den Bolder (Schoolstraat 19 Waspik) Haven Waspik


114

Tijdelijke stimulering C1000 Bloemenoordplein woningbouwprojecten 2009 (1ste tranche)

VROM

Uitvoering

168.000

2010

Tijdelijke stimulering woningbouwprojecten 2009 (2de tranche)

C1000 Antoniusstraat

VROM

Uitvoering

72.000

2010


Mariakerk

VROM

Uitvoering

104.000

2010


Het Fort

VROM

Uitvoering

236.300

2011


Koetshuis

VROM

Uitvoering

567.000

2011

Scholingsregeling

Opleidingstrajecten Buitendienst (MB2) Opleidingen Buitendienst (MB2)

AenO-fonds

Uitvoering

14.850

2011

Belastingdienst

Uitvoering

35.479

2011

Wet vermindering afdracht loonbelasting en premie voor de volksverzekeringen

Natuur en Milieu Educatie Electrisch rijden Vervanging en of aanleg sluis Revitalisering industrieterrein Haven 1-6 Op en afritten N261 Op en afritten A59 Full-service vrachtwagen parkeerplaats

Orientatie Orientatie Orientatie Orientatie

2010 2010 2010 2010

Orientatie Orientatie Orientatie

2010 2010 2010

7.263.402


115

1.4.7 Inzicht in bezittingen en vermogen De begroting bevat op grond van de voorschriften geen balans. Dit is ook niet mogelijk omdat een balans inzicht dient te geven in alle bezittingen en vermogensbestanddelen die op een bepaalde datum daadwerkelijk aanwezig zijn. Om toch enig inzicht te geven in de ramingen van de standen van bezittingen en vermogen volgen hierna twee overzichten: 1. De feitelijke balans per 31 december 2009 2. De begrotingsbalans per 1 januari 2011

WERKELIJK PER 31 DECEMBER 2009 ACTIVA Vaste activa Bezittingen

170.193.000

Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen

70.174.000 11.500.000 3.760.000

Totaal generaal

255.627.000

PASSIVA Vaste passiva Eigen vermogen Voorzieningen Vaste schulden

Vlottende passiva Vlottende schulden Liquide middelen

Totaal generaal

98.848.000 3.499.000 126.572.000

26.708.000

255.627.000

RAMING PER 1 JANUARI 2011 ACTIVA Vaste activa Bezittingen

Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen

Totaal generaal

193.684.000

55.174.000

248.858.000


PASSIVA Vaste passiva Eigen vermogen Voorzieningen Vaste schulden

Vlottende passiva Vlottende schulden Liquide middelen Financieringstekort

Totaal generaal

94.339.000 3.522.000 126.523.000

24.474.000

248.858.000

116


117

HOOFDSTUK 5

BIJLAGEN


118

1.5.1. ONONTKOOMBARE AANPASSINGEN 2011 ten opzichte van 2010 incidenteel Aanvullend subsidie i.v.m. CAO consequenties welzijnsinstellingen Wettelijk verplichte omzetting van de Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN) naar de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) per uiterlijk eind 2013 in de vorm van een manjaar ondersteuning en aanschaf nieuwe applicatie Onderhoud van en aanpassingen op de applicatie SBA i.v.m. de invoering van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht in de vorm van inhuur van kennis gedurende 20 uur per maand en gedurende twee jaar AWBZ pakketmaatregel Dekking geoormerkte bijdrage in Gemeentefonds op basis van septembercirculaire 2009 Toezicht, handhaving en versterking kwaliteit van peuterspeelzaalwerk en gastouderopvang Dekking geoormerkte bijdrage in Gemeentefonds op basis van septembercirculaire 2009 Stimulering lokale klimaatinitiatieven In 2010 € 50.000, in 2011 € 30.000 eenmalig Dekking geoormerkte bijdrage in Gemeentefonds op basis van septembercirculaire 2009 Aanpassing WMO budget met € 600.000 door verplicht duurdere inkoop van huishoudelijke hulp Naar verwachting ontvangt Waalwijk als compensatie hiervoor vanuit het Gemeentefonds (septembercirculaire 2010) € 500.000. Het restant van de dekking ad € 100.000 kan bestaan uit de geoormerkte toevoeging voor WMO aan het Gemeentefonds op basis van de septembercirculaire 2009 Het continueren van intensieve woonbegeleiding (IWB) ter voorkoming van uithuisplaatsingen. Vanaf 2011 vervalt de doeluitkering van de centrumgemeente. Kosten worden evenredig gedeeld met Loon op Zand en woningcorporatie Casade.

structureel 75.000

115.000 - 115.000

24.000 240.000 - 240.000 100.000 -100.000

30.000 -30.000

600.000 - 500.000 - 100.000

20.000

De bijdrage aan de Regionale Ambulancevoorziening (RAV) wordt structureel lager Op aanvullende bijstand +65 jaar en op de bijdrage aan het kwaliteitsinstituut Nederlands gemeenten zijn in de septembercirculaire 2009 bedragen op het Gemeentefonds gekort van respectievelijk € 30.000 en € 20.000. Deze kortingen moeten hun vertaling naar de gemeentebegroting krijgen. Hiermee is in het financieel perspectief van het coalitieprogramma al rekening gehouden Verplaatsing van de brandweerkazerne in Waspik. Investering van € 1 miljoen met een kapitaallast van € 70.000. Hiermee is in het coalitieprogramma reeds rekening gehouden Kapitaallasten noodzakelijke investeringen ten bedrage van € 400.000 in Krophollermonument Exploitatielasten Krophollermonument

Totaal

- 45.000

-50.000 50.000

70.000 -70.000 40.000 PM 24.000

90.000

2012 ten opzichte van 2011

incidenteel Onderhoud van en aanpassingen op de applicatie SBA i.v.m. de invoering van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht in de vorm van inhuur van kennis gedurende 20 uur per maand en gedurende twee jaar Totaal

structureel

24.000

24.000

0

2013 ten opzichte van 2012 incidenteel Totaal


Structureel 0

0

0

0

119

2014 ten opzichte van 2013 incidenteel Kapitaallasten GVVP Hiermee is reeds rekening gehouden in het begrotingsperspectief coalitieprogramma Kapitaallasten IUP Hiermee is reeds rekening gehouden in het begrotingsperspectief coalitieprogramma Kapitaallasten minimaal veilige wegen Hiermee is reeds rekening gehouden in het begrotingsperspectief coalitieprogramma Onderhoud openbaar groen areaaluitbreiding Hiermee is reeds rekening gehouden in het begrotingsperspectief coalitieprogramma Totaal


structureel

van het

81.000 - 81.000

van het

110.000 - 110.000

van het

103.450 - 103.450

van het

75.000 - 75.000 0

120


121

Budgetmutaties uit de kadernota 2010 voor de begroting 2011

Bijlage 1.5.2

Programma 1 Kernwaarden Lastenverlagend Omvorming hulploketten Gratis huwelijksvoltrekkingen worden soberder uitgevoerd Gemeentepagina van kleur naar zwart-wit Verplichte publicaties alleen nog op digitaal (internet) Besparing op representatieve functie (inclusief kabinetszaken) Besparing op vormgeving publicaties Geen budget voor internationale contacten Geen budget voor jumelage Geen budget voor milieueducatie Budget voor mogelijk makers voor 50% naar wijken, restant inleveren Uitvoering WOP's en DOP over een langere periode spreiden Het aanbestedingsvoordeel Zanddonk wordt toegevoegd aan wijkbudgetten Bijdrage vanuit aanbestedingsvoordeel Zanddonk Besparingen op budgetten van de raad Besparingen wegens meer digitaliseren via raadsnet Herschikking taken gebiedsgericht werken Niet invullen medewerker klantcontact Batenverhogend Leges publiekszaken op basis van realisatie en afronding tarieven op € 5,= baten wegens dwangsommen (nu niet geraamd in de begroting) heffing van leges op constructieve toets bouwwerken heffing precariobelasting op opslag van goederen op gemeentegrond


2011 7.230 7.000 15.600 13.200

11.000 278.059

2012 7.230 7.000 15.600 13.200 40.000 35.000 20.736 5.293 50.000 32.500 100.000 50.000 -50.000 37.500 28.000 157.000 11.000 560.059

2013 7.230 7.000 15.600 13.200 40.000 35.000 20.736 5.293 50.000 32.500 100.000 50.000 -50.000 37.500 28.000 157.000 11.000 560.059

2014 7.230 7.000 15.600 13.200 40.000 35.000 20.736 5.293 50.000 32.500 100.000 50.000 -50.000 37.500 28.000 157.000 11.000 560.059

20.000 30.000 50.000 25.000 125.000

20.000 30.000 50.000 50.000 150.000

20.000 30.000 50.000 50.000 150.000

20.000 30.000 50.000 50.000 150.000

20.736 5.293 32.500 100.000 50.000 -50.000 37.500 28.000

122

Programma 3 Welzijn Lastenverlagend doorvoeren 10% korting op gemeenschappelijke regeling ISD doorvoeren 10% korting op gemeenschappelijke regeling GGD doorvoeren 10% korting op gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio doorvoeren 10% korting op gesubsidieerde instellingen / verenigingen Afschaffen cultuurkompas Korting van 20% lokale educatieve agenda Bureau Nieuwkomers Functie ouderenadviseur intern invullen Verlagen bijdrage aan Radar anti-discriminatiebureau Beëindigen subsidie aan festival Mundial Geen budget voor organisatie open monumentendag Subsidie Op Stap project verlagen Programma 4 Zorg en Volksgezondheid Lastenverlagend Verlaging van budgetten voor uitvoering WMO en WVG Huisvestingskosten van de Methadonpost Steunpunt Huiselijk Geweld Niet invullen resterende uren WMO consulent na deeltijdpensioen

350.000

2012 210.000 70.000 150.000 600.000 32.000 20.000 39.000 56.942 17.000 7.000 10.000 10.000 1.221.942

500.000 8.000 23.000 26.000 557.000

500.000 8.000 23.000 26.000 557.000

2011 210.000 35.000

32.000 39.000 17.000 7.000 10.000

Programma 5 Scholing Lastenverlagend Geen zwemonderwijs meer vergoeden van de besparing wordt toegevoegd aan de wijkbudgetten 0


63.000 -20.000 43.000

2013 210.000 70.000 150.000 700.000 32.000 20.000 39.000 56.942 17.000 7.000 10.000 10.000 1.321.942

2014 210.000 70.000 150.000 800.000 32.000 20.000 39.000 56.942 17.000 7.000 10.000 10.000 1.421.943

500.000 8.000 23.000 26.000 557.000

500.000 8.000 23.000 26.000 557.000

63.000 -20.000 43.000

63.000 -20.000 43.000

123

Programma 6 Sport Lastenverlagend Geen budget voor huldiging kampioenen Batenverhogend Tariefaanpassing sporthallen met jaarlijks 8% Tariefaanpassing sportvelden met jaarlijks 15% Tariefaanpassing ingebruikname nieuw overdekt zwembad 10% Programma 7 Werken Lastenverlagend Aanpassen exploitatiebudgetten wegens afstoten gemeentelijke panden Uitzonderingspositie secretariële ondersteuning afdeling R&E oplossen Programma 8 OBOR Lastenverlagend Hogere efficiëncy en versobering onderhoud en beheer buitenruimte Beeldkwaliteit Haven Zeven verlagen tot extensief Dag/nachtschakeling en LED in openbare verlichting Niet meer vervangen kapotte speeltoestellen Het budget wordt overgeheveld naar de wijken

Batenverhogend kostentoerekening van reiniging in rioolrecht dekkingsgraad grafrechten verhogen van 50% naar 60% in 5 jaar


2011

2012

2013

2014

14.000 14.000

14.000 14.000

14.000 14.000

14.000 14.000

35.000 22.500 50.000 107.500

70.000 45.000 50.000 165.000

105.000 67.500 50.000 222.500

140.000 90.000 50.000 280.000

50.000 24.473 74.473

50.000 24.473 74.473

50.000 24.473 74.473

50.000 24.473 74.473

100.000 40.000 40.000 -40.000 140.000

300.000 120.000 40.000 40.000 -40.000 460.000

400.000 120.000 40.000 40.000 -40.000 560.000

500.000 120.000 40.000 40.000 -40.000 660.000

60.000 12.000 72.000

60.000 24.000 84.000

60.000 36.000 96.000

60.000 48.000 108.000

124

Programma 11 Financieel evenwicht 2011 Lastenverlagend Drukwerk bij voorkeur intern vervaardigen Uitvoeringsbudgetten in 2011 korten met 1% en 1% inflatie niet doorvoeren In vier jaar toegroeien naar 10% afslanking gemeentelijke organisatie

Lastenverhogend Verplaatsing brandweerkazerne Waspik investering van € 1 miljoen Sparen in reserve Majeure Projecten voor grote infrastructurele werken

Batenverhogend OZB jaarlijks + 2% ter dekking grote infrastructurele werken Hondenbelasting met 10% verhogen Tijdelijke personeelslasten dekken met incidenteel geld


2012

2013

2014

20.000 20.000 20.000 20.000 300.000 300.000 300.000 300.000 500.000 1.000.000 1.500.000 2.000.000 820.000 1.320.000 1.820.000 2.320.000

4.007.000

70.000 70.000 1.046.000 1.921.000 1.116.000 1.991.000

160.000 15.000 390.763 565.763

323.000 15.000 390.763 728.763

70.000 775.000 845.000

70.000 265.000 335.000

489.000 660.000 15.000 15.000 390.763 390.763 894.763 1.065.763

125


126

BEGROTING 2011 DEEL 1

Recommend Documents