Bedrijven in transitie
Dr. Derk Loorbach 13-06-2013
Kernboodschappen 1. De wereld is in transitie en dat vraagt om radicale koerswijziging 2. Bedrijven zijn in toenemende mate leidend in transities 3. Maar vereist wel een interne en persoonlijke transitie 4. Daarin kan CSR manager een belangrijke rol spelen Dutch Research Institute For Transitions
DE WERELD IN TRANSITIE
Dutch Research Institute For Transitions
Persistente onduurzaamheid
Transitie = regimewisseling Macro-level autonome trends, paradigma's, langzame verandering
Meso-level regime: dominante structuren, culturen en werkwijzen
Micro-level Snelle verandering: innovatieve ideeën, projecten, technologie, niche actoren Geels and Kemp, 2001 Dutch Research Institute For Transitions
De dynamiek van transities Stabilisatie
Indicator voor maatsch. verandering
Versnelling Take off
Voorontwikkeling
Rotmans et al, 2000 Dutch Research Institute For Transitions
Tijd
Wat is een transitie? stabilisation
acceleration
bouw
mobiliteit afval predevelopment
zorg
Duurzame samenleving?
water gebiedsontwikkeling
energie take-off Based on Rotmans et al, 2001
Belangrijke grote bewegingen • Energie: van centraal en fossiel naar decentraal en hernieuwbaar
• Grondstoffen: van lineair naar circulair • Geld: van Euro naar waarde en diensten • Macht: van hiërarchisch naar netwerken
• Mensen: van groei naar krimp Dutch Research Institute For Transitions
BEDRIJVEN (KUNNEN) LEIDEN
Dutch Research Institute For Transitions
De evolutie in CSR • Van voorontwikkeling naar transitie: – 1ste generatie: milieurapportages (regulering) – 2e generatie: efficiency en corporate social responsibility (markt) – 3e generatie: bedrijfs- en markttransities: corporate social entrepreneurship
• Bedrijven toenemend proactief in het herschikken van markt en samenleving – Vanuit ‘overleven’ en vanuit kansen – Overheid onvermogend en steeds meer volgend
Bedrijfstransities • Van Afvalbedrijf Energieleverancier Voedselmultinational Dakdekker
• Naar Grondstoffenbedrijf Van Gansewinkel/Sita Energiedienstverlener Eneco/ESCO Duurzame leefstijlen Unilever Gebiedsontwikkelaar
Dutch Research Institute For Transitions
Van innovatie naar transitie Dutch Sustainable Growth Coalition
DRIFT
Dutch Research Institute For Transitions
Bedrijven op tweesprong Model Shell
• Model Unilever
• • • • • •
• • • • • •
Focus op behoud Vertragen transitie Strategisch remmen Incrementele innovatie Aandeelhouderswaarde Maximaal cashen
Focus op verandering Versnellen transitieS Strategisch innoveren Radicale innovatie Maatschappelijke waarde Winst hefboom transitie
Dutch Research Institute For Transitions
Rode draad echt groene groei • Proactief aanhaken bij lopende transities
• Creëren van nieuwe ruimte en netwerken • Maatschappelijke waardecreatie omzetten in business • Gericht organiseren van bedrijfstransitie: anders denken, organiseren en doen Dutch Research Institute For Transitions
BEDRIJFSTRANSITIESTRATEGIE
Dutch Research Institute For Transitions
(afval) water transitie
energie (markt) transitie
omgeving/locatie
bedrijf Zorg (markt) transitie
Afval (markt) transitie
Dutch Research Institute For Transitions
Bouw (markt) transitie
Ruimte voor bedrijfstransitie
samenleving
Reguliere bedrijfsprocessen - Korte termijn - Bestaande belangen - Incrementele verbeteringen - Probleem- en doelgericht
Transitie Arena - Lange termijn - Change agents - Systeeminnovaties - Probleem- en doelzoekend
Dutch Research Institute For Transitions
Bedrijfstransitiefasen Integraal in uitvoering
DNA
Bewustwording
Transitietrategie en -visie
Concrete aanpak • Creëer transitiebeweging: – – – – –
Koplopers uit bedrijf en uit directe netwerk Positioneren bedrijf in transitiecontext Expliciteren maatschappelijke behoeften/waarden Verbinden met interne innovaties, ideeën en mensen Concrete transitieagenda als kruiwagen voor beweging – Bestaande en nieuwe transitie-experimenten
Managing CSE • Van direct naar indirect: – CSR manager als bedrijfstransitiemanager
• Van optimalisatie naar bedrijfstransitie – Inkoper, strateeg, uitvoerders als CSR managers
• Ontwikkelen van nieuwe coalities en businessmodellen – Via verbinding met maatschappelijke opgaven, koplopers en verdienmodellen Dutch Research Institute For Transitions
Voor meer informatie en EHBT:
[email protected] www.drift.eur.nl www.ksinetwork.org www.twitter.com/drk75 Dutch Research Institute For Transitions
