Jaarverslag 2011
In transitie
Inhoud
Voorwoord
04
Bericht van de Raad van Commissarissen
05
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)
07
Kerncijfers
10
Jaarverslag van de directie
11
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
17
Geconsolideerde balans per 31 december
18
Geconsolideerde winst- en verliesrekening
19
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
20
Toelichting op de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst- en verliesrekening
21
Algemeen
21
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva
22
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat
26
Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst- en verliesrekening
28
Geconsolideerde balans
28
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
32
Geconsolideerde winst- en verliesrekening
33
Vennootschappelijke jaarrekening Dar NV 2011
35
Balans Dar NV per 31 december
36
Winst- en verliesrekening
37
Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening
37
Toelichting op de onderscheiden posten van de balans
37
Balans
37
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
40
Overige toelichting
40
Overige gegevens
Inhoud
41
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
3
Voorwoord
Met gepaste trots presenteert Dar haar jaarverslag over 2011. Het jaar 2011 was het jaar van de toetreding van nieuwe aandeelhouders naast de gemeente Nijmegen. Op 16 december zetten Beuningen, Druten, Heumen, Groesbeek, Millingen a/d Rijn, Ubbergen en Wijchen hun handtekening onder de aandeelhoudersovereenkomst. Daarmee kreeg de nieuwe Dar statutair definitief vorm. Zoals we in het jaarverslag van 2010 al schreven: “Het jaar 2010 was een jaar van Dar in transitie, een transitie die zich in 2011 zal voortzetten.” In 2011 hebben we de organisatie aangepast aan de taak die de nieuwe aandeelhouders ons hebben gegeven: Dar is het regiebedrijf dat gemeenten operationeel en beleidsmatig ondersteunt op het gebied van het schoon, heel en veilig houden van de openbare ruimte. In 2011 was de organisatie van de afvalinzameling in de aangesloten gemeenten een belangrijke regietaak. Er werd besloten de inzameling in Heumen en Druten door Dar te laten uitvoeren (naast de inzamelig die Dar reeds verzorgt in Nijmegen en Beuningen). In de gemeenten Groesbeek, Millingen a/d Rijn, Ubbergen en Wijchen hebben we de openbare aanbesteding begeleid. Deze wijze van werken geldt als voorbeeld voor de toekomst. Dar organiseert en voert gedeeltelijk zelf uit en een deel van het werk besteden we uit. Zo houden we de aanbestedende partijen en onszelf scherp. Naast inzameling is 2011 ook het jaar van de transitie van reiniging naar IBOR (Integraal beheer openbare ruimte). In Lindenholt werd de pilot IBOR afgerond om definitief onderdeel te worden van de DVO met de gemeente Nijmegen. Ook hier is de rol van Dar als regisseur in het oog springend. Met partners worden de taken in de openbare ruimte ter hand genomen. Een belangrijke en onomkeerbare ontwikkeling. Belangrijk in al deze ontwikkelingen zijn onze medewerkers. Zoals genoemd is de organisatie aangepast, waarbij iedereen weet waar de verantwoordelijkheden liggen. De invoering van een geïntegreerd KAMsysteem en het maandelijks rapporteren over onze kritische succesfactoren zijn andere beduidende stappen die gezet zijn. Daardoor is ons gehele P&O-beleid op een hoger plan gekomen. Financieel staan we er gezond voor, de winst is volgens prognose. Naar volle tevredenheid investeerden we in splinternieuw wintermaterieel waardoor we ook letterlijk weer stevige grond onder onze voeten hebben. Dar in transitie. Qua organisatie, qua ontwikkeling. Dat ziet er goed uit, we gaan vol vertrouwen verder! Nijmegen, 15 mei 2012 drs P.A.C.T. van Heeswijk Dar N.V. algemeen directeur
4
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Voorwoord
Bericht van de Raad van Commissarissen
Met genoegen bieden wij u hierbij het Jaarverslag van Dar NV over 2011 aan. Het jaar 2011 stond in het teken van de toetreding van maar liefst zeven nieuwe gemeentelijke aandeelhouders. Bestuurders en ambtenaren van de bestaande aandeelhouder gemeente Nijmegen, van de nieuwe aandeelhouders Beuningen, Druten, Heumen, Groesbeek, Millingen a/d Rijn, Ubbergen en Wijchen en van MARN hebben een belangrijke rol gespeeld in dit intensieve traject. Met deze toetreding is Dar veranderd van een gemeentelijk naar een regionaal bedrijf. Dit proces heeft ook een zware wissel getrokken op management, OR en overige medewerkers van Dar. Wij hebben met veel genoegen niet alleen kennis kunnen nemen van het positieve resultaat van dit proces, maar ook van het feit dat de reguliere bedrijfsvoering van Dar daar niet merkbaar onder geleden heeft. Tijdens de verbouwing is de winkel gewoon open gebleven. In dit jaarverslag zijn opgenomen de geconsolideerde jaarrekening en de vennootschappelijke jaarrekening van Dar NV, het verslag van de Directie, alsmede de verantwoording van de onderneming op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). De jaarrekening is gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien door PricewaterhouseCoopers Accountants NV. U treft deze verklaring elders in dit jaarverslag aan.
Toezicht en advies De Raad van Commissarissen kwam in het verslagjaar acht maal in vergadering bijeen. In deze bijeenkomsten is gesproken over de algemene gang van zaken in de organisatie, het strategisch beleid, ontwikkelingen in de markt en de ontwikkeling van de financiële resultaten. Daarnaast heeft twee keer formeel overleg plaatsgevonden met de aandeelhouders over de toekomst van Dar en de financiën. De auditcommissie vergaderde in 2011 vijf keer. Op de agenda stonden de jaarcijfers en de management letter 2010, de verkoop van de aandelen Front2Front BV, een inventarisatie van de risico’s van de kredietcrisis voor Dar, en de begroting 2012. De remuneratiecommissie heeft in dit verslagjaar twee maal vergaderd, en daarnaast is regelmatig informeel overlegd. In de drie overleggen tussen een delegatie van de RvC en de Ondernemingsraad Dar is naast personele aangelegenheden gesproken over algemene strategische ontwikkelingen. De RvC heeft daarbij veel waardering gekregen voor de grote betrokkenheid van de OR bij het veranderen van Dar van een stedelijk naar een regionaal bedrijf. De OR heeft in een hoog tempo haar rol moeten spelen bij een aantal belangrijke dossiers rondom dat proces en heeft daarbij steeds vanuit een positieve insteek haar medewerking verleend.
Bericht van de Raad van Comissarissen
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
5
Resultaat en bestemming De Raad van Commissarissen adviseert op grond van haar bevindingen en op basis van de goedkeurende accountantsverklaring de aandeelhouder als volgt: De balans per 31 december 2011, de resultatenrekening over het jaar 2011, evenals de bijbehorende toelichting vast te stellen en goed te keuren. Het voordelig saldo ad € 872.000,- toe te voegen aan de algemene reserve van Dar NV.
Slot Graag spreken wij onze waardering uit tegenover de directie en alle medewerkers voor hun grote betrokkenheid en inzet evenals voor het behaalde resultaat over het jaar 2011. De Raad van Commissarissen is in 2011 van samenstelling veranderd. Wij hebben in verband met de in de Dar Gedragscode opgenomen maximale zittingsperiode met veel dank voor hun jarenlange en immer loyale inzet afscheid genomen van de voorzitter de heer Tom Stoelinga (op 30 maart 2011) en de heer Jan Ramaekers (op 1 juli 2011). Per 1 januari 2011 zijn als nieuwe leden benoemd mevrouw Karin van Willigen, de heer Toon van Asseldonk en de heer Maarten Meulendijks. Per 1 april 2011 is de heer Toon van Asseldonk door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders benoemd tot voorzitter van de Raad van Commissarissen. De auditcommissie bestaat uit de heren Ad Knuiman en Maarten Meulendijks en de remuneratiecommissie bestaat uit mevrouw Karin van Willigen en de heer Kees de Graaf. Nijmegen, 15 mei 2012 Namens de Raad van Commissarissen, drs. A.S.F. van Asseldonk president-commissaris
6
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Bericht van de Raad van Comissarissen
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)
Dar is zich al jarenlang bewust van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid en probeert hier ook inhoud aan te geven. In de missie hebben we de aandacht voor onze maatschappelijke verantwoordelijkheid willen benadrukken.
`Onze regio de schoonste van Nederland maken door het uitstekend organiseren en uitvoeren van de gemeentelijke afvaltaak, reiniging en het beheer van de openbare ruimte. Wij doen dat maatschappelijk verantwoord en samen met betrokken medewerkers, partners en burgers.´
Onze ambitie verwijst nadrukkelijk naar onze maatschappelijke verantwoordelijkheid, waarin we een evenwicht zoeken in de aandacht voor people, planet en profit. Betrokkenheid van al onze stakeholders bij de realisatie van onze missie is daarvoor essentieel. Dar gaat daarom het gesprek aan met haar stakeholders, met name de gemeenten. De gemeenten vertegenwoordigen de burgers (de belangrijkste gebruikers van onze diensten). Tegelijk zijn de gemeenten aandeelhouder en opdrachtgever. Dar ziet voor de komende jaren als rode draad twee lijnen die we vertalen in ons beleid: de medewerker en het milieu.
De medewerker Mensen zijn het belangrijkste kapitaal van Dar. Onze medewerkers dragen wezenlijk bij aan het realiseren van de ondernemingsdoelstellingen en bepalen daarmee het succes van Dar. Een onderneming in de huidige tijd kan zich niet permitteren om stil te staan. Elke dag zijn er nieuwe uitdagingen en kansen. Dit doet een appèl op de verandercapaciteit van de organisatie en dus zowel van de individuele medewerker alsook van het collectief. De medewerkers die zichtbaar zijn in de straat, in de wijken en bij de commerciële klanten zijn het gezicht van Dar en zijn allemaal gemotiveerde professionals en tevens onze ambassadeurs. De Dar-organisatie en medewerkers zijn er op ingesteld om zonodig 24 uur per dag 365 dagen per jaar in actie te komen, vaak ook nog in moeilijke, vervuilde en gevaarlijke omstandigheden. Om dit waar te kunnen maken en invulling te kunnen geven aan goed werkgeverschap is er continue aandacht voor het verbeteren van arbeidsomstandigheden, ziekteverzuimpreventie, wordt er jaarlijks 2 tot 3% van de loonsom besteed aan opleidingen en verdere ontwikkeling van medewerkers, zijn wij gericht bezig met in- door- en uitstroom en zal het Leeftijds Bewust Personeelsbeleid verder ontwikkeld worden. Dat hierbij een uitstekende interne communicatie en constructief overleg met onder andere de Ondernemingsraad een essentiële randvoorwaarde is, is een open deur. Daarnaast voelen wij onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en geven hieraan invulling door mensen die een afstand hebben tot de arbeidsmarkt bij Dar in te zetten, met name om (weer) werkervaring op te doen. In 2011 zijn de eerste stappen gezet voor de oprichting van een
Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
7
werkcorporatie, Stichting De Werkgroep. Middels De Werkgroep wil Dar langdurig werkelozen begeleiden naar de arbeidsmarkt, vooral bij groenbeheer en integraal beheer van de openbare ruimte, maar wellicht ook op andere werkterreinen.
Milieu Zero waste, geen restafval. Een doelstelling die gonst door de branche en door de samenleving. De stip aan de horizon. In deze doelstelling voor de lange termijn herkent Dar zich. Maar het is niet het enige, immers het is een onderdeel van de totale CO2-belasting. Het energieverbruik op basis van fossiele brandstoffen van onze voertuigen, de inrichting van het terrein van Dar en verschillende andere factoren zijn allen van invloed op onze belasting van het milieu. Wij zijn ambitieus en met de gemeenten bepalen we hoe de verhouding tussen de drie P’s van People, Planet en Profit vorm krijgt. We streven naar duurzaam, robuust beleid voor een eerlijke prijs. Dit gaat soms samen, maar soms zullen er moeilijke keuzes moeten worden gemaakt. De transformatie van afval tot grondstof is daarbij een ijkpunt: het winnen van grondstoffen uit afval, door bronscheiding en (waar nodig) nascheiding. Met onze opdrachtgevers maken we keuzes voor een beleid gericht op zero-waste en ‘van afval naar grondstof ’. Het doel is om in de volle breedte de regio met het hoogste scheidingspercentage van het land te worden en te blijven. De schoonste van het land. Daarvoor zien we een aantal mogelijkheden. Een hoger scheidingsrendement leidt tot een verkleining van de hoeveelheid restafval. De verwerking van restafval is veelal duurder dan hergebruik. Minder restafval levert daarom een rechtstreekse kostenbesparing op. Maar hergebruik geeft ook indirect een milieuvoordeel in de CO2-emissie: Meer hergebruik leidt tot een daling van de CO2-belasting. Niet alleen gescheiden inzameling en hergebruik, maar ook programma’s voor preventie van afval kunnen leiden tot minder afval en lagere kosten. In samenwerking kan de regio een preventiecampagne starten. Gezamenlijke kennis en ervaring kunnen ook ingezet worden voor lokale acties. Om besparingen te bereiken is het goed om breder te denken dan alleen in termen van ‘wielen’ en inzamelkosten. Inzamelkosten bepalen zo’n 40% van de afvalstoffenheffing. We kunnen de gehele keten van afvalinzameling en verwerking doorlichten om tot kostenbesparing te komen. In de missie en visie zijn elementen van MVO herkenbaar, zoals dat ook werkelijk te zien is in het handelen van Dar. Zo heeft Dar bij nieuwbouw zonnecollectoren, een grijswatercircuit, en energiezuinige verlichting geïnstalleerd. Dar experimenteert met ‘Het Nieuwe Rijden’, aardgasvoertuigen en elektrische voertuigen en gebruikt de ‘Wave’, om met heet water onkruid te bestrijden. Leasewagens hebben een A- of B-label, er is een fietsenplan (fiscaal voordeel bij aanschaf en vergoeding voor woon-werkverkeer).
8
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)
Inzake werkgelegenheid doet Dar extra inspanningen bij de inzet van Breed (SW-bedrijf ), Dagloners (daklozen) en Buurtrangers (jeugd). Dar ondersteunt Kringloopwinkels in haar werkgebied, diverse vrijwilligersprojecten, is partner in Stichting Maatschappelijke Meerwaarde, de Vierdaagsefeesten en Stichting Wij staan voor de Wijk. Dar werkt aan kwaliteitsverbetering via ISO 9001, bewaakt de ontwikkeling van de milieuzorg middels ISO 14001 en heeft aandacht voor arbo en veiligheid, waarbij de VCA-diploma’s van de medewerkers een hulpmiddel zijn. Daarnaast kennen we nog meerdere uitdagingen en ideeën. Zo denken we aan het inzetten van voertuigen met een zo laag mogelijke uitstoot, route-optimalisatie en het inzetten van lichte voertuigen. We onderzoeken de mogelijkheden om meer voertuigen op groen gas te laten rijden en de inzet van hybride voertuigen. Kansen liggen er door het leveren van biomassa voor de productie van groen gas via vergisting, in samenwerking met ARN, en deelname aan project ‘de Groene Hub’.
Hoofdstuk
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
9
Kerncijfers
Dar NV geconsolideerd (bedragen x € 1.000)
Totaal vaste activa
2011
2010
15.614
15.691
Totaal vlottende activa
10.576
9.955
Totaal activa
26.190
25.646
Groepsvermogen
13.192
12.620
559
439
52.5%
50.9%
6.8%
11.2%
1.042
1.510
Opbrengsten
32.294
32.822
Kosten van afvalverwerking
-5.755
-6.762
Netto toegevoegde waarde
26.539
26.060
Exploitatiekosten
-25.667
-24.709
Resultaat
872
1.351
OK-ratio (netto toegevoegde waarde gedeeld door de kosten)
1,03
1,05
Operationele marge (resultaat gedeeld door de opbrengsten)
2,7%
4,1%
Aanschafwaarde (im)materiële vaste activa
37.909
36.548
Boekwaarde (im)materiële vaste activa
15.610
15.599
Investeringen (im)materiële vaste activa
3.294
1.832
Afschrijvingen (im)materiële vaste activa
2.897
2.885
Voorzieningen Solvabiliteit (groepsvermogen + voorzieningen gedeeld door balanstotaal) Rentabiliteit gemiddeld groepsvermogen Netto kasstroom
10
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Kerncijfers
Jaarverslag van de directie
Algemene Vergadering van Aandeelhouders De Algemene vergadering van Aandeelhouders (AvA) heeft in 2011 twee keer plaatsgevonden. Hierbij kwam onder meer aan de orde het jaarverslag 2010 en de winstbestemming, het strategisch beleid, en het werven van nieuwe aandeelhouders Dar NV.
Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen (RvC) is belast met het toezicht op de bedrijfsvoering. De RvC was per 31 december 2011 als volgt samengesteld: • Drs. A.S.F. van Asseldonk (president-commissaris) • Drs. C. de Graaf • Mr. A.G.J. Knuiman • Drs. M.J.M. Meulendijks • Drs. C.W. van Willigen
Personeel en Organisatie Organisatieontwikkelingen In 2011 is de organisatie op onderdelen aangepast in verband met de toetreding van de regiogemeenten als aandeelhouder en de nieuwe rol van Dar als regiebedrijf. Eind 2011 is hierover overeenstemming bereikt met de OR. Implementatie heeft deels plaatsgevonden in 2011 en zal begin 2012 afgerond worden. In 2011 zijn diverse acties uitgevoerd naar aanleiding van het in 2010 uitgevoerde MedewerkersTevredenheidsOnderzoek (MTO). Deze hebben vooral betrekking gehad op communicatie en de zichtbaarheid van het MT. Ook is stevig en succesvol ingezet op functioneringsgesprekken en gestructureerd werkoverleg. Op een aantal sleutelposities, zoals Hoofd Facilitaire Zaken, Manager Uitvoering en Hoofd Verkoop, zijn vacatures ontstaan die in 2011 zijn of begin 2012 worden ingevuld.
Formatie per 31 december 2011 In totaal waren er ultimo 2011 183 medewerkers bij Dar in dienst, waarvan 162 mannen en 21 vrouwen. 161 Medewerkers werkten full-time en 22 part-time. De gemiddelde leeftijd lag ultimo 2011 op 44,5 jaar en het gemiddelde dienstverband was 13,5 jaar. Er zijn in 2011 14 mensen in dienst gekomen en 11 mensen uit dienst gegaan. Tevens zijn er over 2011 omgerekend naar voltijdbezetting ongeveer 51 flexwerkers bij Dar werkzaam geweest. Tot slot is er 1 stagiaire ingezet.
Jaarverslag van de directie
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
11
Arbeidsvoorwaarden Per 1 juni is de CAO geëxpireerd. Langdurige onderhandelingen ten spijt is er eind 2011 nog geen nieuw akkoord bereikt. Over 2011 wordt de volledige Resultaatafhankelijke Uitkering van 3% uitbetaald. De doelstellingen (bedrijfsresultaat, functioneringsgesprekken en werkoverleg) zijn weliswaar niet volledig gerealiseerd, maar gezien de goede resultaten is na overleg met de OR besloten over te gaan tot volledige uitbetaling.
Medezeggenschap In 2010 zijn er 9 overlegvergaderingen geweest. Belangrijkste onderwerpen waren organisatie Dar, strategisch ontwikkelplan Dar, RAU, Alarm 6, winterdienst, cameraprotocol, MTO, kleding, ideeënbus, toepassing P-90 norm, Organisatie & Inrichting Bedrijfsbureau, protocol aanpak frequent verzuim.
Opleidingsplan Het opleidingsplan 2011 is grotendeels conform planning uitgevoerd. Dit met uitzondering van de training “Houding en gedrag” die uitgesteld is tot 2012. Veel aandacht is besteed aan opleidingen/ cursussen in het kader van code 95 en trainingen winterdienst.
Ziekteverzuim Het voorkomen en verder terugbrengen van het ziekteverzuim blijft een belangrijk speerpunt. Het ziekteverzuim bedroeg in 2011 7,6%. Ten opzichte van 2010 een stijging van 1,7%. De doelstelling was max. 5,7%. Met name bij afvalinzameling was het verzuim extreem hoog, voornamelijk veroorzaakt door enkele (zeer) langdurig zieken. De verzuimfrequentie is in 2011 gelijk aan 2010; 1,4. Het aantal bedrijfsongevallen is sterk verminderd. Waren er in 2010 nog 21 bedrijfsongevallen. In 2011 hebben er 7 bedrijfsongevallen plaatsgevonden.
Kwaliteit, Arbo en Milieu (KAM) Kwaliteitszorg, Arbo en Milieuzorg maken integraal onderdeel uit van onze strategische keuzen. Dit kan ook niet anders wanneer Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen hoog in ons vaandel staat. Een goede verankering van KAM is daarbij een essentiële voorwaarde. In 2011 hebben we een volledig nieuw, geïntegreerd KAM-systeem geïmplementeerd. Het nieuwe KAM-systeem is veel meer dan voorheen gericht op continu verbeteren. In november 2011 is de nieuwe werkwijze met succes getoetst aan de normen voor ISO9001 en ISO14001.
Kwaliteit Het certificaat voor ISO 9001 is in november 2011 na een externe audit verlengd (hercertificering).
12
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Jaarverslag van de directie
Arbo De zorg voor de kwaliteit van de arbeidsomstandigheden is zichtbaar door regelmatige voertuiginspecties door zowel MT-leden, als hoofden en teamleiders en de KAM-coordinator. Toolboxmeetings zijn een regelmatig terugkerend agendapunt tijdens de werkoverleggen. In 2011 zijn deze toolboxen voor een deel uitgevoerd door MT-leden. Dar zorgt dat de medewerkers een actuele VCA-opleiding hebben. Alle mogelijke persoonlijke beschermingsmiddelen zijn beschikbaar. In 2011 is het kledingpakket herzien en eind december is Dar begonnen met het uitreiken van de nieuwe kleding. In 2012 onderzoeken we de mogelijheid om ons arbobeleid te gaan toetsen aan OHSAS18001, waarna de integratie van het KAM-systeem, gekoppeld aan normen, volledig is.
Milieu Het certificaat ISO 14001 is in 2011 na een externe audit opnieuw goedgekeurd. In het verslagjaar is een nieuwe omgevingsvergunning van kracht geworden. Hierop is in het najaar nog een wijziging aangevraagd vanwege gewijzigde bedrijfsvoering en de voorgenomen aankoop van een strook grond (terreinuitbreiding). Dar is deelnemer van het Nijmeegs Energie Convenant (NEC) dat liep van 2007 tot en met 2010. In die periode zijn beperkte besparingen bereikt in het elektriciteitsverbruik en redelijk forse besparingen in brandstof- en gasverbruik. In totaal bijna 9% besparing over drie jaar. In 2012 zal het NEC naar verwachting een doorstart maken, Dar overweegt daar aan deel te nemen.
Klant- en marktontwikkelingen In 2011 hebben we de voorbereidingen gestart voor de nieuwe structuur van Dar. Binnen Dar Milieu BV bedienen we de private klanten. In de publieke dienstverlening door Dar NV concentreren we ons op de dienstverlening aan aandeelhouders. De klantontwikkeling is daarmee helder afgebakend. Bij overheden richten we ons op verbreding van de dienstverlening. De kansen dienen zich in toenemende mate aan op het terrein van beleidsadvisering en IBOR (integraal beheer openbare ruimte) . De markt voor onze BV blijft als gevolg van de financiële crisis zeer competitief. Daardoor staan de prijzen blijvend onder druk. Dit dwong ons scherp te kijken naar de winstgevendheid van de accounts en we hebben ook in 2011 afscheid genomen van een aantal verlieslatende contracten. Meer dan ooit sturen we op winstgevendheid in plaats van omzettargets. Ook dit jaar zijn de commerciële activiteiten verder geconcentreerd op het kerngebied van Dar (Nijmegen en de regio). Belangrijke ontwikkelingen binnen de commerciële inzameling zijn verder de ondersteuning in afvalmanagement en ondergronds inzamelen. Beiden invalshoeken leveren een belangrijke bijdrage aan lange termijn klantenbinding.
Jaarverslag van de directie
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
13
Financiële resultaten Balansverhoudingen en ratio’s. Het geconsolideerd balanstotaal bedraagt € 26,2 miljoen en ligt daarmee € 0,5 miljoen hoger dan het niveau in 2010. Het solvabiliteitspercentage, op basis van het eigen vermogen plus voorzieningen, stijgt van 50,9% ultimo 2010 naar 52,5% ultimo 2011. Bij een gemiddeld ingezet eigen vermogen van € 12,9 miljoen en een resultaat van € 0,9 miljoen bedraagt het rendementspercentage (rentabiliteit) 6,8% (11,2% in 2010). Het bedrag aan langlopende schulden is in 2011 gedaald met € 0,3 miljoen naar € 6,1 miljoen. De financiering van duurzame productiemiddelen vindt overwegend plaats met eigen liquide middelen, een klein gedeelte vindt plaats via operational lease. In 2011 werd € 300.000 als dividend over 2010 aan de aandeelhouder toegekend. Het resultaat over 2011 is, in afwachting van de besluitvorming door de Algemene vergadering van Aandeelhouders, opgenomen in het groepsvermogen.
Exploitatie De netto omzet is ten opzichte van het jaar 2010 afgenomen met € 0,5 miljoen naar een niveau van € 32,3 miljoen in 2011. De omzet van Dar NV (waarin de inbestedingscontracten van de klantgemeenten Nijmegen, Lingewaard en Wijchen zijn opgenomen) steeg van € 24,6 miljoen in 2010 naar € 24,8 miljoen in 2011. Bij de overige klanten daalde de omzet met 8,1%, doordat afscheid is genomen van opdrachten die buiten de strategische doelgroep van Dar vielen (zoals het sorteren van wit- en bruingoed en het inzamelen van oud papier buiten de regio). De netto toegevoegde waarde (opbrengst minus verwerkingskosten) nam ten opzichte van 2010 toe met 1,8% en steeg naar een niveau van € 26,5 miljoen in 2011. De exploitatiekosten (excl. rentelasten) stegen van € 24,8 miljoen in 2010 naar € 25,4 miljoen in 2011, een toename met € 0,6 miljoen. Deze stijging is met name toe te wijzen aan de personeelsgerelateerde kosten, de inkoop van handelsgoederen, de brandstofprijzen en voorzieningendotaties. Het operationele resultaat 2011, zijnde het verschil tussen de netto toegevoegde waarde en de exploitatiekosten (excl. rentelasten), bedraagt € 1,1 miljoen.
14
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Jaarverslag van de directie
Om de verhouding tussen opbrengsten en kosten te monitoren hanteren wij als resultaatindicator de ok-ratio (netto toegevoegde waarde / kosten). De ok-ratio bedroeg 1,03. Het geconsolideerde resultaat bedraagt in 2011 € 0,9 miljoen, een daling van € 0,5 miljoen ten opzichte van 2010.
Kasstroom Over 2011 is een positieve kasstroom gerealiseerd van € 1,0 miljoen (2010: € 1,5 miljoen). De operationele kasstromen zijn dit jaar € 4,5 miljoen positief en zijn gestegen ten opzichte van voorgaand jaar (2010: € 3,6 miljoen), voornamelijk door gunstiger verwerkingstarieven. De hogere kasuitstroom uit investeringsactiviteiten (€ 2,8 miljoen ten opzichte van € 1,5 miljoen in 2010) kan worden verklaard door de investeringen in wintermaterieel en inzamelvoertuigen.
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
15
Risico en risicobeheersing Bij de uitoefening van haar activiteiten is Dar blootgesteld aan bedrijfsrisico’s. Het kader voor risicomanagement binnen de Dar-organisatie is ingericht op basis van de vastgestelde ISO-procedures en de beschrijvingen in het kader van administratieve organisatie en interne controle (AO/IC). Middels de interne auditfunctie en door het periodiek uitvoeren van externe audits en (interim) controles worden de bestaande risicomanagementstructuren, beheersingsmaatregelen en rapportageprocessen op hun feitelijke werking beoordeeld. Daarbij spelen onze interne auditoren een belangrijke rol. De externe auditor en de externe accountant hebben de getroffen risicobeheersingmaatregelen getoetst en beoordeeld of deze binnen de gestelde (wettelijke) kaders en voorwaarden zijn uitgevoerd. In voorkomende gevallen zijn concrete aanbevelingen en voorstellen voor mogelijke verbeteringen doorgevoerd.
Vooruitzichten Dar werkt aan de uitbouw van haar strategie. Een krachtig regionaal publiek regiebedrijf in afval en reiniging. Dar bouwt daarmee vanuit een gezonde basis aan de toekomst in de regio. Na het besluit van toetreding van de aandeelhouders zamelen we zelf of onder onze regie het afval in de gehele regio in. Dar zet stappen als kennisinstituut en regievoerder op het gebied van afvalmanagement en integraal beheer van openbare ruimte. Door uitvoering, door samenwerking en door advisering. Deze ambitie maken we waar met focus op onze kerntaken, helder benoemd in onze visie en missie. Deze kerntaken kennen scherpe doelstellingen die we maandelijks meten, transparant voor medewerkers en aandeelhouders. De basis is gezond, de ambitie is helder. Onze doelstellingen zijn vastomlijnd en 2012 zal in het teken staan van verder gaan op de ingeslagen weg. Overtuigd van dit pad en met de wil om te slagen gaan we samen met onze medewerkers, aandeelhouders en klanten een mooie toekomst tegemoet. Nijmegen, 15 mei 2012 drs. P.A.C.T. van Heeswijk algemeen directeur
16
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Jaarverslag van de directie
JAARREKENING DAR NV GECONSOLIDEERD 2011
JAARREKENING DAR NV GECONSOLIDEERD 2011
Geconsolideerde balans per 31 december Voor resultaatbestemming (bedragen x € 1.000) 2011
2010
Activa Vaste activa Immateriële vaste activa
1)
256
335
Materiële vaste activa
2)
15.354
15.264
Financiële vaste activa
3)
4
92
15.614
15.691
Vlottende activa Voorraden
4)
250
33
Vorderingen
5)
2.787
3.425
164
306
7.375
6.191
10.576
9.955
26.190
25.646
Effecten Liquide middelen
Totaal
Passiva Groepsvermogen
6)
13.192
12.620
Voorzieningen
7)
559
439
Langlopende schulden
8)
6.126
6.452
Kortlopende schulden
9)
6.313
6.135
26.190
25.646
Totaal
18
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
Geconsolideerde winst- en verliesrekening (Bedragen x € 1.000)
Netto-omzet
2011
2010
32.294
32.822
Kosten van afvalverwerking
5.755
6.762
Lonen en salarissen
6.998
7.158
Sociale lasten
10)
1.596
1.529
Afschrijvingskosten
11)
2.894
3.093
Overige bedrijfskosten
13.935
12.983
Kosten
31.178
31.525
1.116
1.297
Bedrijfsresultaat Overige financiële baten en lasten
12)
-264
68
Resultaat deelnemingen
20
-14
Groepsresultaat
872
1.351
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
19
Geconsolideerd kasstroomoverzicht (Bedragen x € 1.000) 2011 Bedrijfsresultaat
2010 1.116
1.297
2.897
2.885
120
-329
Aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutatie voorzieningen Mutatie voorraden Mutatie vorderingen Mutatie kortlopende schulden exclusief aflossingsverplichtingen en nog te betalen dividend
-217
-17
638
199
162
-490
Mutaties in werkkapitaal Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen en betaalde rente Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen immateriële vaste activa
583
-308
4.716
3.545
-264
54
4.452
3.599
-106
-97
-3.188
-1.735
Desinvesteringen (im)materiële vaste activa
386
304
Desinvesteringen in financiële vaste activa
108
21
Investeringen materiële vaste activa
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Aflossing leningen Aflossing langlopende schulden Betaald dividend Kasstroom uit financieringsactiviteiten
-2.800
-1.507
-310
-282
0
0
-300
-300 -610
-582
1.042
1.510
-142
20
Mutatie liquide middelen
1.184
1.490
Netto kasstroom
1.042
1.510
Netto kasstroom Deze kasstroom kan tevens als volgt worden weergegeven Mutatie effecten
20
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
Toelichting op de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst- en verliesrekening Algemeen Activiteiten De activiteiten van Dar NV en haar groepsmaatschappijen bestaan voornamelijk uit de exploitatie van een bedrijf op het gebied van milieuverantwoorde afvalverwerking en reiniging, met inachtneming van de terzake bestaande wetten, van overheidswege gegeven voorschriften, alsmede de voorwaarden en afspraken zoals deze zijn opgenomen in het afgesloten inbestedingscontract.
Consolidatie In de consolidatie worden de financiële gegevens van Dar N.V. opgenomen, haar groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen waarin Dar N.V direct of indirect overheersende zeggenschap kan uitoefenen doordat zij beschikt over de meerderheid van de stemrechten of op enig andere wijze de financiële en operationele activiteiten kan beheersen. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met potentiële stemrechten die direct kunnen worden uitgeoefend op balansdatum. De groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft, worden voor 100% in de consolidatie betrokken. In de consolidatie worden betrokken de financiële gegevens van Dar N.V. en Dar Milieu B.V. Beiden zijn gevestigd te Nijmegen en vormen een 100% kapitaalbelang. Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen worden geëlimineerd. Ongerealiseerde verliezen op intercompany-transacties worden ook geëlimineerd tenzij er sprake is van een bijzondere waardevermindering. Waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen zijn waar nodig gewijzigd om aansluiting te krijgen bij de geldende waarderingsgrondslagen voor de Groep. Aangezien de winst-en-verliesrekening over 2011 van Dar N.V. in de geconsolideerde jaarrekening is verwerkt, is (in de enkelvoudige jaarrekening) volstaan met weergave van een beknopte winsten-verliesrekening in overeenstemming met art. 2:402 BW.
Verbonden partijen Alle groepsmaatschappijen, zoals opgenomen in paragraaf grondslagen voor de waardering van activa en passiva, evenals de deelnemingen die worden toegelicht in paragraaf 3, worden aangemerkt als verbonden partij. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd.
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
21
Toelichting op het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.
Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de directie van Dar N.V. zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de directie schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Algemeen De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld volgens de bepaling van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De jaarrekening is opgesteld in euro’s. De waardering van activa en passiva en de bepaling van resultaat vindt in beginsel plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar.
Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische
22
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. Daarnaast wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Voor de vaststelling of voor een immaterieel vast actief waar sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt verwezen naar de paragraaf “bijzondere waardeverminderingen”.
Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met de bijzondere waardevermindering. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de aanschafwaarde, rekening houdend met de eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. Daarnaast wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Voor de vaststelling of voor een materieel vast actief waar sprake is van een bijzondere waardevermindering, wordt verwezen naar de paragraaf “bijzondere waardeverminderingen”. Subsidies op investeringen worden in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs van de activa waarop de subsidies betrekking hebben. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Materiële activa in uitvoering worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs.
Financiële vaste activa Groepsmaatschappijen en deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde. Deze waarde wordt berekend op basis van dezelfde grondslagen die Dar N.V. hanteert bij de waardering en resultaatbepaling. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover Dar N.V. in deze situatie geheel of gedeeltelijk instaat voor de schulden van de deelneming, dan wel het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening getroffen. De deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs. Bij de waardering van deelnemingen wordt rekening gehouden met waardedalingen, indien deze duurzaam zijn. De onder financiële vaste activa opgenomen vorderingen worden gewaardeerd tegen de reële waarde van het verstrekte bedrag, gewoonlijk de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
23
Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa De vennootschap beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. De opbrengstwaarde is bepaald met behulp van de actieve markt. Een bijzonderewaardeverminderingsverlies wordt direct als een last verwerkt in de winst-en-verliesrekening. Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden verantwoord is, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord.
Voorraden De voorraden zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde.
Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Handelsvorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Als de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een verlengde overeengekomen betalingstermijn wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten. Voorzieningen wegens oninbaarheid dienen in mindering te worden gebracht op de boekwaarde van de vordering.
Effecten De ter belegging dienende obligaties worden gewaardeerd op de marktwaarde per balansdatum. Waardeveranderingen van deze effecten worden direct verwerkt in de winst- en verliesrekening. De effecten staan ter vrije beschikking van de vennootschap.
Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de onderneming.
24
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
Voorzieningen Algemeen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld.
Jubilea-uitkeringen Dit betreft een voorziening voor toekomstig uit te keren jubileumgratificaties aan het personeel op basis van de huidige personeelsregelingen. Bij de berekening van de voorziening is rekening gehouden met toekomstige salarisstijgingen en een vertrekkans van het personeel. De voorziening is opgenomen tegen contante waarde, rekening houdend met een rekenrente van 5,5%.
Arbeidsongeschiktheidsregelingen Een voorziening is getroffen indien op balansdatum verplichtingen bestaan tot het in de toekomst doorbetalen van beloningen aan personeelsleden die op balansdatum naar verwachting blijvend geheel of gedeeltelijk niet in staat zijn om werkzaamheden te verrichten door ziekte of arbeidsongeschiktheid. De verplichting is een beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen per balansdatum af te wikkelen.
Groot onderhoud Voor de toekomstige kosten van groot onderhoud aan de bedrijfsgebouwen is een voorziening voor groot onderhoud gevormd. De toevoeging aan de voorziening wordt bepaald op basis van het geschatte bedrag van het onderhoud en de periode die telkens tussen de werkzaamheden van groot onderhoud verloopt.
Overige voorzieningen De overige voorzieningen zijn opgenomen tegen nominale waarde.
Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste waardering gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten.
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
25
Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winst- en verliesrekening wordt verwerkt.
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen kunnen al gerealiseerd worden zodra zij voorzienbaar zijn.
Netto omzet Hieronder wordt opgenomen de opbrengst van de in het verslagjaar geleverde goederen en diensten, onder aftrek van kortingen en dergelijke en exclusief de over de omzet geheven belastingen en na eliminatie van transacties binnen de groep.
Resultaat deelnemingen Als resultaat deelnemingen, waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Bij deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat aangemerkt. Verwerking hiervan vindt plaats onder de financiële baten en lasten.
Kosten van afvalverwerking en overige bedrijfskosten Onder kosten van afvalverwerking zijn opgenomen de directe en indirecte kosten voor aan de verwerkers aangeboden tonnages afval, heffing Wet belastingen op Milieugrondslag (WbM) en extern depot voor Klein Chemisch Afval (KCA). Onder de overige bedrijfskosten zijn opgenomen kosten uitbesteed werk, onderhouds- en brandstofkosten materieel en kosten die niet direct aan de kostprijs van de geleverde diensten zijn toe te rekenen.
Personeelsbeloningen Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers.
26
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
Pensioenen Dar N.V. heeft een toegezegde pensioenregeling bij het ABP. Hierbij is een pensioen toegezegd aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren. Dar N.V. heeft de toegezegde pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds verwerkt als zou sprake zijn van een toegezegde bijdrageregeling. Daarnaast had Dar N.V. tot medio 2010 voor één medewerker een pensioenregeling die gekwalificeerd is als een toegezegde bijdrageregeling. Voor deze toegezegde bijdrageregeling betaalde Dar N.V. op verplichte, contractuele basis premies aan de verzekeringsmaatschappij. Behalve de betaling van premies heeft Dar N.V. geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregeling. De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd waren. Vooruitbetaalde premies zijn opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidde of tot een vermindering van toekomstige betalingen.
Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Immateriële vaste activa en materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de economische levensduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen.
Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen.
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
27
Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerde balans (bedragen x € 1.000,- tenzij anders vermeld) 1. Immateriële vaste activa Software Boekwaarde per 1 januari 2011 bij: investeringen af: afschrijvingen
335 106 -185
Boekwaarde per 31 december 2011
256
Historische aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2011 Afschrijvingspercentages
1.406 1.150 25%
2. Materiële vaste activa Het verloop van de materiële vaste activa in 2011 is als volgt weer te geven: Gebouwen en terreinen
Materieel en actiemiddelen
Boekwaarde per 1 januari 2011 bij: investeringen af: desinvesteringen af: afschrijvingen Herrubricering
8.376 196 0 -728 0
6.219 2.598 -231 -1.912 17
177 99 -1 -72 0
492 295 -154 0 -17
15.264 3.188 -386 -2.712 0
Boekwaarde per 31 december 2011
7.844
6.692
202
616
15.354
12.615
22.064
1.208
616
36.503
4.771 0-10%
15.373 7%-25%
1.005 10%-50%
0 0%
21.149
Historische aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2011 Afschrijvingspercentages
28
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Overige vaste bedrijfsmiddelen
Activa in uitvoering
Totaal
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
3. Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa in 2011 is als volgt weer te geven: Andere deelnemingen
Overige vorde ringen
Totaal
Boekwaarde per 1 januari 2011
83
9
92
bij: resultaat deelnemingen
20
0
0
-103
-5
-88
0
4
4
af: overig Boekwaarde per 31 december 2011
De deelnemingen bestonden uit Front2Front B.V. te Schiedam (25% aandeel in kapitaal tot moment van aandelenverkoop in 2011) en Midwaste N.V. (14,29% aandeel in kapitaal tot moment van liquidatie in 2011). 4. Voorraden
31.12.2011 Grond- en hulpstoffen
31.12.2010
250
33
5. Vorderingen 31.12.2011
31.12.2010
Handelsdebiteuren Nominaal saldo
976
2.054
af: voorziening voor mogelijke oninbaarheid
-25
-56
951
1.998
67
0
1.769
1.427
2.787
3.425
RC gemeente Nijmegen Overige vorderingen en overlopende activa
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
29
In de post ‘overige vorderingen en overlopende passiva’ zijn o.a. opgenomen de nog te ontvangen bedragen, vooruitbetaalde bedragen en de nog te factureren opbrengsten. Alle vorderingen hebben een resterende looptijd korter dan een jaar.
6. Groepsvermogen Voor de toelichting op de samenstellende bestanddelen van het groepsvermogen wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke balans.
7. Voorzieningen Personeelsgerelateerde voorzieningen Stand per 1 januari 2011
266
bij: dotatie
45
af: onttrekking
-56
Stand per 31 december 2011
255
Overige voorzieningen Stand per 1 januari 2011
173
bij: dotatie
192
af: onttrekking
-61
Stand per 31 december 2011
304
In de personeelsgerelateerde voorzieningen is het langlopende deel opgenomen voor IZA-premies, jubilea-uitkeringen en vertrek-/arbeidsongeschiktheidsregelingen. Het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden. De overige voorzieningen hebben betrekking op groot onderhoud en verlieslatende contracten, voor het deel met een langlopend karakter. Het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden.
30
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
8. Langlopende schulden 31.12.2011
31.12.2010
0
1.497
Achtergestelde lening Lening gemeente Nijmegen
1.497
0
Nieuwbouw lening I
4.556
4.778
399
487
6.452
6.762
-326
-310
6.126
6.452
Nieuwbouw lening II
Aflossingsverplichting
Achtergestelde lening Dit betreft de achtergestelde lening van de gemeente Nijmegen. De lening is per 1 juli 2011 tegen een koers van 100% omgezet in de leningsovereenkomst, zoals beschreven onder ‘Lening gemeente Nijmegen’. Lening gemeente Nijmegen Dit betreft een lening van de gemeente Nijmegen verstrekt als vervanging van de achtergestelde converteerbare lening. Aflossing geschiedt in 5 jaarlijkse gelijke termijnen voor het eerst per 1 juli 2017. De rente bedraagt 5,0% voor het eerst te voldoen op 1 juli 2012. Een bedrag van € 1.497.000 heeft een looptijd langer dan 5 jaar. Nieuwbouw lening I Dit betreft een lening van de gemeente Nijmegen verstrekt ten behoeve van de financiering van de nieuwbouw. Aflossing geschiedt annuïtair in 25 jaar voor het eerst per 1 mei 2001. De rente bedroeg tot 1 mei 2010 5,67% en is per die datum aangepast naar 4,9%. De binnen één jaar verschuldigde aflossingen ad € 234.000 zijn opgenomen onder de schulden op korte termijn. Een bedrag van € 3.265.000 heeft een looptijd langer dan 5 jaar. Nieuwbouw lening II Dit betreft een lening van de gemeente Nijmegen verstrekt ten behoeve van de financiering van de nieuwbouw. Aflossing geschiedt annuïtair in 15 jaar voor het eerst per 1 mei 2001. De rente bedraagt 5,68%. De binnen één jaar verschuldigde aflossingen ad € 92.000 zijn opgenomen onder de schulden op korte termijn. De lening wordt binnen 5 jaar volledig afgelost.
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
31
9. Kortlopende schulden 31.12.2011 Crediteuren
31.12.2010
2.325
2.278
0
36
326
310
Omzetbelasting
166
536
Loonheffing en sociale lasten
293
310
95
72
554
919
3.108
2.592
6.313
6.135
Rekening courant gemeente Nijmegen Aflossingsverplichtingen Aflossingsverplichtingen leningen gemeente Nijmegen Belasting en sociale premies
Pensioenpremies
Overige schulden en overlopende passiva
In de post ‘overige schulden en overlopende passiva’ zijn o.a. opgenomen reservering vakantietoeslag en eindejaarsuitkering, nog te betalen kosten, reservering opgebouwd spaarverlof en het kortlopende gedeelte van de voorzieningen. Alle kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan 1 jaar.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Bankgaranties Dar Milieu B.V. heeft voor een bedrag van € 67.000 bankgaranties ten behoeve van derden afgegeven.
Leasecontracten De groep is leaseverplichtingen voor personenauto’s en bedrijfswagens aangegaan. De verplichting voor 2012 bedraagt € 12.000. De leasecontracten hebben een resterende looptijd van minder dan 5 jaren. Het deel van de verplichting met een looptijd tussen één en vijf jaren bedraagt € 12.000. Dar N.V. heeft een leaseverplichting ten aanzien van het gebruik van kopieerapparaten. Deze huurverplichting heeft een resterende looptijd van minder dan vijf jaren. De verplichting voor
32
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
2012 bedraagt € 17.000. Het deel van de verplichting met een looptijd tussen één en vijf jaren bedraagt € 43.000.
Investeringsverplichtingen De groep is ultimo 2011 voor een bedrag van € 1.290.000 aan investeringsverplichtingen aangegaan.
Geconsolideerde winst- en verliesrekening Inbesteding dienstverlening De activiteiten van Dar N.V. bestaan voornamelijk uit de exploitatie van een bedrijf op het gebied van milieuverantwoorde afvalinzameling en reiniging, met inachtneming van ter zake bestaande wetgeving en voorschriften, alsmede de voorwaarden en afspraken zoals deze zijn opgenomen in het afgesloten inbestedingscontract. Het inbestedingscontract bevat onder meer de beschikking waarbij de gemeente Nijmegen (opdrachtgever) aan Dar NV (opdrachtnemer) de opdracht geeft om, als ware het een eigen dienst, voor de gemeente Nijmegen gedurende 10 jaar de publieke taken op het terrein van afvalinzameling, reiniging en ongediertebestrijding uit te voeren. Het inbestedingscontract is aangegaan voor een periode van 10 jaar en omvat de periode vanaf het jaar 2010 tot en met het jaar 2019. Op basis van de bij dit inbestedingscontract behorende dienstverleningsovereenkomst vindt jaarlijks overleg plaats tussen opdrachtgever en opdrachtnemer aangaande de in het inbestedingscontract genoemde producten en diensten alsmede over de daaraan gerelateerde tarief- en prijsstelling. 10. Sociale lasten 2011
2010
Pensioenpremies
735
707
Overige sociale lasten
861
823
1.596
1.529
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
33
11. Afschrijvingen op en overige waardeveranderingen van immateriële en materiële vaste activa 2011 Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiele vaste activa Overig Boekresultaat materiële vaste activa
2010 185
171
2.712
2.714
0
-27
-3
235
2.894
3.093
12. Overige financiële baten en lasten 2011 Rente leningen Gemeente Nijmegen Rente banktegoeden Resultaat effecten Overige resultaten
2010 -288
-279
109
71
23
21
-108
255
-264
68
Gemiddeld aantal medewerkers Gedurende het jaar 2011 waren gemiddeld 173,7 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2010: 173,5). Hiervan zijn er 0 werkzaam in het buitenland (2010: 0).
Vennootschapsbelasting De Dar-groep is vrijgesteld van vennootschapsbelasting op basis van artikel 2 lid 7 jo. artikel 2 lid 3 Vpb.
Bezoldiging Raad van Commissarissen Voor bezoldiging van commissarissen van de rechtspersoon kwam in 2011 een bedrag van € 70.000 ten laste van de groep (2010: € 63.000).
Bezoldiging bestuurder Omdat vermelding van de bezoldiging van de bestuurder te herleiden zou zijn tot één natuurlijke persoon, is gebruik gemaakt van de vrijstelling van BW 2, artikel 383.
34
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Jaarrekening Dar NV geconsolideerd 2011
VENNOOTSCHAPPELIJKE JAARREKENING DAR NV 2011
Hoofdstuk
Balans Dar NV per 31 december Voor resultaatbestemming (bedragen x € 1.000) 2011
Activa Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
1)
Vlottende activa Voorraden Vorderingen en overlopende passiva Effecten Groepsmaatschappijen Liquide middelen
Totaal
2010
256 15.354 4
335 15.264 9
15.614
15.608
250 1.511 164 1.795 6.881
33 1.724 306 1.541 5.777
10.601
9.381
26.216
24.989
1.100 1.169 10.051 872
1.100 1.169 9.001 1.351
13.192
12.620
1.201
555
0 6.126
1.497 4.955
6.126
6.452
532 326 4.838
894 310 4.157
5.696
5.361
26.216
24.989
Passiva Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Agioreserve Overige reserves Resultaat boekjaar
2)
Voorzieningen
3)
Langlopende schulden Achtergestelde lening gemeente Nijmegen Overige leningen gemeente Nijmegen Kortlopende schulden Belastingen en sociale premies Aflossingsverplichtingen Overige schulden en overlopende passiva
Totaal
36
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Vennootschappelijke Jaarrekening Dar NV 2011
Winst- en verliesrekening (Bedragen x € 1.000) 2011
2010
Resultaat uit deelnemingen
-854
Vennootschappelijk resultaat Resultaat
-127
1.726
1.478
872
1.351
Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening Algemeen De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaarde zoals eerder in deze jaarrekening vermeld. Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de op pagina 21 tot en met 27 opgenomen toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening.
Toelichting op de onderscheiden posten van de balans Balans 1) Financiële vaste activa Overzicht van gegevens vereist op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW: Naam
Vestigingsplaats
Aandeel in kapitaal
Dar Milieu B.V.
Nijmegen
100,00%
Directe belangen
Indirecte belangen -
Vennootschappelijke Jaarrekening Dar NV 2011
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
37
2) Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt € 5.500.000 verdeeld in 550.000 gewone aandelen ad € 10 nominaal. Van deze aandelen zijn 110.000 gewone aandelen geplaatst en volgestort. Agioreserve Dit betreft de gevormde reserve naar aanleiding van de inbreng eind 1999 en de rectificatie van de akte van oprichting van Dar Milieudiensten N.V. welke per volmacht is getekend op 4 september 2000. Overige reserves 31.12.2011
31.12.2010
Stand per 1 januari
9.001
8.467
Bij: resultaatbestemming voorgaand boekjaar
1.050
533
10.051
9.001
Stand per 31 december
Resultaat boekjaar Stand per 1 januari 2011
1.351
Af: dividenduitkering 2010
-300
Af: resultaatbestemming boekjaar 2010
-1.051
Bij: resultaat boekjaar 2011
872
Stand per 31 december 2011
872
38
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Vennootschappelijke Jaarrekening Dar NV 2011
3) Voorzieningen Personeelsgerelateerde voorzieningen Stand per 1 januari 2011
265
bij: dotatie
45
af: onttrekking
-55
Stand per 31 december 2011
255
Overige voorzieningen Stand per 1 januari 2011 Dar NV
290
bij: dotatie
716
af: onttrekking
-60
Stand per 31 december 2011
946
In de personeelsgerelateerde voorzieningen is het langlopende deel opgenomen voor IZA-premies, jubilea-uitkeringen en vertrek-/arbeidsongeschiktheidsregelingen. Het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden. De overige voorzieningen hebben betrekking op groot onderhoud, voor het deel met een langlopend karakter, en de negatieve deelneming in Dar Milieu BV. Het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden.
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
39
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Omzetbelasting Dar N.V. maakt deel uit van de fiscale eenheid Dar N.V. en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de omzetbelastingschuld van de fiscale eenheid als geheel. Leasecontracten Dar N.V. heeft een leaseverplichting ten aanzien van het gebruik van kopieerapparaten. Deze huurverplichting heeft een resterende looptijd van minder dan vijf jaren. De verplichting voor 2012 bedraagt € 17.000. Het deel van de verplichting met een looptijd tussen één en vijf jaren bedraagt € 43.000. Investeringsverplichtingen Dar N.V. is ultimo 2011 voor een bedrag van € 1.290.000 aan investeringsverplichtingen aangegaan.
Overige toelichting Personeel Gedurende het jaar 2011 waren gemiddeld 160,3 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2010: 159,3). Nijmegen, 15 mei 2012 De Directie:
Raad van Commissarissen:
drs. P.A.C.T. van Heeswijk
drs. A.S.F. van Asseldonk,
algemeen directeur
president-commissaris
drs. C. de Graaf
mr. A.G.J. Knuiman
drs. M.J.M. Meulendijks
drs. C.W. van Willigen
De originele jaarrekening is door de directie en door de raad van commissarissen ondertekend en vastgesteld door de aandeelhoudersvergadering d.d. 25 juni 2012.
40
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Vennootschappelijke Jaarrekening Dar NV 2011
Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Dar N.V. te Nijmegen
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag op pagina 17 tot en met 40 opgenomen jaarrekening 2011 van Dar N.V. te Nijmegen gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2011 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2011 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor
Vennootschappelijke Jaarrekening Dar NV 2011
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
41
financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Dar N.V. per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW).
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Arnhem, 15 mei 2012 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. drs. G.A. van der Leest RA
Statutaire regeling betreffende de bestemming van de winst Deze ligt ter inzage bij de afdeling Financieel Economische Zaken van Dar.
Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2010 Conform het besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders is het resultaat over boekjaar 2010 ten gunste van de overige reserves geboekt en is een bedrag van € 300.000 als dividend uitgekeerd.
Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2011 Het resultaat over boekjaar 2011 ad € 872.000 is separaat opgenomen in de balans onder het eigen vermogen. Voorgesteld wordt om dit bedrag toe te voegen aan de algemene reserve van Dar NV.
42
|
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
Vennootschappelijke Jaarrekening Dar NV 2011
Colofon
Dar NV Postbus 316 6500 AH Nijmegen Bezoekadres Kanaalstraat 401 6541 XK Nijmegen Tel.: 024 – 371 60 00 Accountant PricewaterhouseCoopers Accountants NV Postbus 5381 6802 EJ Arnhem Vormgeving Product Plus Reclamebureau Postbus 1523 6501 BM Nijmegen
Jaarverslag 2011
|
“Dar in transitie”
|
43
www.dar.nl