beau baalt: waarom heb ik dit allemaal?

NUMMER 3, OKTOBER 2015

anders ‘IK BEN NIET MEER WIE IK WAS’ diep in de schulden zo zoekt u hulp

6 REDENEN OM

vaker te gaan zwemmen

beau baalt: waarom heb ik dit allemaal?

KORT

18

Veranderde regelgeving, nieuwe mogelijkheden en interessante nieuwtjes.

04

MIJN LEVEN

05

Mariëtte deed de zoveelste therapie en dat bleek een schot in de roos. Inmiddels is ze zelf Guasha-therapeut.

BANG OM (WEER) TE WERKEN

06

09

Wat kunt u doen tegen die angst? En hoe helpt UWV?

MIJN LEVEN Alex is schilder, dichter, (strip)tekenaar, muzikant, acteur en spellenbedenker … en heeft het syndroom van Down. GEDRAGSVERANDERING NA ZIEKTE

10

Ziektes veranderen niet alleen je lichaam, soms ook je gedrag. Angélique en Patrick vertellen (met hun partners) wat dat voor hen betekende.

O, ZIT DAT ZO!

Om uw kansen op werk te vergro13 ten kan het verstandig zijn om een opleiding te volgen. Hoe zit dat, studeren naast een uitkering?

02 UWV PERSPECTIEF

14

Wilt u ook naar buiten treden met uw verhaal? Andere mensen prikkelen, hoop geven of laten weten dat ze niet alleen staan? Jidske, Beau en Harold deelden hun verhaal met de redactie van UWV Perspectief. Hun input bepaalde voor een groot deel de inhoud van dit magazine en de website uwv.nl/perspectief. Echte verhalen van echte mensen dus. Dát is Perspectief!

FAMILIE VAN … Tom is 38, heeft hersenletsel en woont zelfstandig. Zijn moeder Rita is zijn buurvrouw. Los van elkaar reageren ze op zes trefwoorden.

WILT U UW VERHAAL DELEN?

LOPEN UW SCHULDEN UIT DE HAND?

GA NAAR UWV.NL/PERSPECTIEF

Financiële problemen los je niet zomaar op. Toch zijn er manieren om eruit te komen. Perspectief zet de mogelijkheden op een rij.

18

ZES REDENEN OM TE GAAN ZWEMMEN

JIDSKE DRUKT ZICH UIT VIA HAAR GEDICHTEN. OP V DE WEBSITE UW PERSPECTIEF R VERTELT ZE OVE HAAR EERSTE DICHTBUNDEL

In het water voel je je licht en 20 vrij. En het is nog gezond ook.

MIJN LEVEN

21

Beau is 22 en lijdt aan een meervoudige persoonlijkheidsstoornis.

HOREN, ZIEN EN DOEN

22

Uitjes, producten en ander moois.

HAROLD MAI LD NIEUWE WER E OVER ZIJN WEBSITE UW K EN OP DE V PE STAAT NU ZI RSPECTIEF JN FILMPJE

BEAU ZOEK T IN ‘MIJN LE ACCEP TATIE. VEN ’ VERTE LT ZE HAAR V ERHAAL

VINCENT BIJLO

Commentaar van cabaretier 24 Bijlo op ziekte, gezondheid en het leven in het algemeen.

AFMELDEN?

Wilt u geen papieren editie meer ontvangen? Meldt u zich dan af op uwv.nl/perspectief. Op de website vindt u altijd de laatste zes edities van het magazine. Wanneer u zich abonneert op de nieuwsbrief van UWV Perspectief kunt u zien wanneer het volgende nummer van Perspectief print uitkomt.

Achtergrondbeeld:Shutterstock. Foto Beau: Maurits Giesen.

INHOUD

DEELT U UW VERHAAL MET PERSPECTIEF?

PRAAT MEE!

Kent u ons Wajong-forum al? Honderden forumleden delen er dagelijks hun ervaringen en mening over allerlei onderwerpen. Benieuwd? Neem snel een kijkje op het forum.

uwv.nl/perspectief/forum

MIS NIETS

Geef u op voor de nieuwsbrief via uwv.nl/perspectief. Zo blijft u automatisch op de hoogte van wat er allemaal op de site gebeurt.

KOFFER VOL GEREEDSCHAP De website Koffer vol gereedschap helpt mensen met een licht verstandelijke handicap bij het vinden en houden van werk. De site heeft ingangen voor verschillende bezoekers: -- Ondernemer, werkgever, medewerker -- Thuisfront, hulpverlening -- Onderwijs -- Gemeente, Rijk -- Jongeren. Bij het deel voor jongeren staat bijvoorbeeld antwoord op de vragen ‘Waar kan ik leren een sollicitatiebrief te schrijven?’ en ‘Waar vind ik vacatures?’ Bij Thuisfront vindt u vragen als ‘Heeft mijn kind kans op de arbeidsmarkt zonder diploma/ervaring?’ en ‘Wat gaat mijn kind verdienen?’ Nieuwsgierig? Neem een kijkje op www.koffervolgereedschap.nl.

04 UWV PERSPECTIEF

LEZERS BEDANKT!

7,4 HET CIJFER DAT U AAN PERSPECTIEF GEEFT

Eind juni hield UWV een lezersonderzoek onder 549 lezers van UWV Perspectief magazine en website. UWV Perspectief wordt goed gewaardeerd. Het bereik van blad en website is gestegen ten opzichte van 2011, toen het vorige lezersonderzoek werd gehouden. Ook naast vergelijkbare bladen scoort Perspectief goed: iets boven het gemiddelde. Natuurlijk zijn er ook verbeterpunten. Zo gaven de ondervraagden aan dat ze meer willen lezen over de thema’s ziek zijn en uitkeringen, terwijl het thema werk zoeken minder hun interesse heeft. De mensen met een Wajong-uitkering voelen zich minder aangesproken door UWV Perspectief dan WIA- of WAO-ontvangers. De redactie wil de mensen die meewerkten aan het onderzoek hartelijk bedanken en gaat de komende tijd bekijken waar ze het blad nog kunnen verbeteren. Heeft u ook leuke ideeën voor UWV Perspectief, stuur ze in via de ideeënbox op uwv.nl/perspectief.

‘Op goed geluk deed ik nog één therapie’ Mariëtte de Nes (46, WIA) was er slecht aan toe toen ze drie jaar geleden de zoveelste therapie ging uitproberen: Guasha-therapie. Het werd de ommekeer in haar leven.

Tekst: Marlies Ruijter, foto: Maurits Giesen

Zit u al een tijd thuis en wilt u weer wat gaan ondernemen? De website jekuntmeer.nl helpt u op weg. De website biedt informatie over activiteiten in de regio’s Amsterdam, Utrecht, Zuid-Holland Noord, Amstel en Zaan, en Zeewolde. U vindt er een overzicht van activiteiten, scholing, vrijwilligerswerk en werk-leertrajecten op het gebied van welzijn en zorg. Een van de grotere activiteiten is de Amsterdamse Participatiemarkt, die op 10 november wordt gehouden in De Hallen in Amsterdam-West. Op deze markt presenteren zich organisaties die een aanbod hebben voor mensen met sociale, psychische en/of verslavingsproblemen, mensen met een verstandelijke of fysieke handicap en mensen die dak- en/of thuisloos zijn (geweest). Kijk wat u zelf kunt op www.jekuntmeer.nl.

N

LEVE

Beelden: Shutterstock

JE KUNT MEER

MIJN

‘Tien jaar geleden beleefde ik het dieptepunt in mijn leven. Ik was een gescheiden vrouw met drie jonge kinderen. Mijn toenmalige vriend pleegde zelfmoord. Tijd om te rouwen had ik niet. Ik was kostwinner en werkte fulltime. Ik raakte in een burn-out, maar dat ontkende ik. Op een dag trok mijn nek scheef. Ik kon ’m niet meer recht krijgen. Torticollis spasmodica was de diagnose, een onwillekeurige dwangstand van de nek. Iedere dag verging ik van de pijn. Werken ging niet meer, net zo min als het huishouden doen, fietsen en autorijden. Ik kon niets meer. Binnen de reguliere geneeskunde kon ik niet geholpen worden. “Het zit tussen uw oren, mevrouw”, kreeg ik vaak te horen. In het alternatieve circuit probeerde ik allerlei therapieën uit, maar niets hielp. Ik zag het leven echt niet meer zitten, maar besloot op goed geluk nog één therapie te proberen. Het werd Guasha-therapie en dat is mijn redding geweest. Guasha-therapie is een eeuwenoude Chinese geneeskunst, waarbij met een platte steen over de huid wordt geschraapt. Zo ontstaat er betere doorstroming van bloed en energie en dat heft lichamelijke en geestelijke blokkades op. Het klonk mij nogal raar in de oren, maar ik was snel overtuigd. Na één behandeling was ik namelijk al pijnvrij. Twintig behandelingen later stond mijn nek helemaal recht. Ik ben zo enthousiast dat ik zelf in de leer ben gegaan. Inmiddels ben ik zelf Guasha-therapeut.’ ■

UWV PERSPECTIEF 05

AAN HET WERK

BANG OM (WEER) AAN HET WERK TE GAAN Weer of voor het eerst aan het werk gaan ... Bij de gedachte alleen al raken sommige mensen helemaal in paniek. Wat kunt u doen tegen die angst? En hoe helpt UWV? Tekst: Els Wiegant, illustraties: Tamar Smit

Mohamed (40) heeft wel een tijdje slecht geslapen toen hij wist dat hij weer aan het werk zou gaan. ‘Ik was erg onzeker. Houd ik het vol? Kan mijn lichaam dit aan? En wat gebeurt er als het niet lukt? Krijg ik dan nog wel een uitkering?’ Mohamed is Wajonger. Hij is geboren met spina bifida (een open rug) en loopt daardoor moeizaam. Zijn linker lichaamshelft functioneert niet zo goed en hij heeft regelmatig last van zijn rug. Na een paar korte baantjes en een periode van werkloosheid begon hij aan een opleiding tot sociaaljuridisch medewerker en kreeg hij een stageplaats bij een belangenvereniging voor mensen met een arbeidshandicap. Via de contacten die hij daardoor opdeed, kon hij een baan krijgen bij een grote administratieve organisatie. Ondanks zijn eerste twijfel viel alles hem mee. Tijdens zijn proefplaatsing werd hij begeleid door een jobcoach, die hem wegwijs maakte en adviezen gaf. Mohamed: ‘Ik was echt enthousiast en had het gevoel: ik hoor erbij. Ik heb er zoveel van geleerd. Eindelijk weer mensen om me heen, nieuwe vaardigheden onder de knie krijgen. Als persoon ben ik gegroeid. Vroeger zag ik op tegen managers, leidinggevenden. Nu weet ik dat dat ook maar mensen zijn. Waar je bang voor bent, valt in de praktijk reuze mee.’ BANG OM TE FALEN

Roos Vonk is hoogleraar sociale psychologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Ze geeft trainingen en schrijft columns en boeken. In haar boek ‘Je bent wat je doet’ beschrijft ze waar angst vandaan komt: van instincten uit de oertijd, toen angst nuttig was, omdat het ons beschermde tegen gevaar. Maar dat nut is inmiddels grotendeels verdwenen. ‘Angst is typisch een emotie die zichzelf in stand houdt als je eraan toegeeft’, stelt Vonk. ‘Iedere stap die je zet op de ingeslagen weg, brengt je verder op die weg. Je geeft jezelf niet de kans om te ervaren hoe iets verloopt als je wél zou doen waar je zo bang voor bent. Ervaar je dat wél, dan zou het zomaar kunnen dat je angst ongegrond is. Mensen hebben een sterk vermogen om zich aan te passen. Ze wennen aan een lauwe douche, weinig geld of dagelijkse files. Door een andere omgeving te kiezen, bijvoorbeeld een baan, kun je je eigen gedrag beïnvloeden’, zegt Vonk in haar boek. En dus luidt haar advies: dóé het! OVERVRAAGD

Ook Lisa (21, Wajong) kent veel angst. Ze heeft een vorm van autisme waardoor ze moeite heeft om haar emoties in bedwang te houden. Ze wordt als het ware door gevoelens overspoeld. Lisa maakt zich zorgen over de toekomst. ‘Waar ik bang voor ben, is dat ik overvraagd ga worden als ik een herbeoordelingsgesprek bij UWV heb. Dat ze dan denken dat ik meer aankan dan ik aankan’, schrijft ze op het Wajong-forum op de website van UWV Perspectief. ➜

‘Ik was erg onzeker. Houd ik het vol? Kan mijn lichaam dit aan?’

UWV PERSPECTIEF 07

AAN HET WERK

Eigenlijk, denkt ze, kan ze alleen thuiswerk aan. ‘Omdat ik dan al de problemen niet heb die ik krijg als ik ergens anders heen moet: stress door reizen, kleding aanpassen, collega’s, laat thuiskomen, niet zelf kunnen bepalen wanneer ik eet. En te weinig tijd overhouden om boodschappen te doen, schoon te maken, sporten, en – heel belangrijk – ontspannen. Ik zou heel snel overwerkt raken.’ Lisa vraagt zich af of UWV met dat soort beperkingen rekening houdt. Staf-arbeidsdeskundige Theo Hikspoors kent Lisa’s situatie niet, dus die vraag kan hij alleen globaal beantwoorden. ‘Als wij hebben vastgesteld dat iemand een dusdanig ernstige stoornis heeft dat hij de deur niet uit kan, is hij over het algemeen volledig en duurzaam arbeidsongeschikt. Wij walsen niet over mensen en hun angsten heen. Wat niet kan, dat kan niet.’ Hij benadrukt ook: ‘Wanneer wij een Wajonger voor een gesprek uitnodigen in het kader van de Participatiewet, dan gaan we in de eerste plaats bespreken waar iemands wensen en mogelijkheden liggen voor werk. En hoe UWV kan ondersteunen bij het zoeken en vinden van werk. Een startgesprek is niet bedoeld om je recht op een uitkering te beoordelen. Het is bedoeld om de kansen op het deelnemen aan de maatschappij te vergroten (participeren).’

MIJN

FELRODE KLEREN

Op de vraag wat UWV te bieden heeft aan mensen die bang zijn om weer aan het werk te gaan, somt Hikspoors een paar mogelijkheden op: een proefplaatsing (om werkgever en uitkeringsgerechtigde de kans te bieden te kijken hoe het gaat), een opleiding, een cursus in werkvaardigheden, een jobcoach. ‘UWV heeft geen medewerker in dienst die je over je angst heen helpt, maar meestal schakelen wij een re-integratiebureau in dat gespecialiseerd is in de begeleiding van mensen met een bepaalde aandoening: autisme of angststoornissen bijvoorbeeld.’ En dat kan verrassend goede resultaten hebben, weet zijn collega Esther van de Kerkhof. ‘Ik heb mensen gezien die zich weer durfden te presenteren. Een meisje bijvoorbeeld: op de eerste trainingsdag verstopt achter een sjaal, na de training van drie dagen stónd ze daar: met make-up op, in felrode kleren. Dat is mooi om te zien.’

N

LEVE

‘Wij walsen niet over mensen en hun angsten heen’ EEN HART ONDER DE RIEM

In ‘Je bent wat je doet’ (ISBN 9789491845017) geeft Roos Vonk, hoogleraar sociale psychologie, adviezen die hoop en troost kunnen geven als u angstig bent. 1. FOUTEN MAKEN MAG Het zal nooit perfect zijn wat u doet. Dat hoeft ook niet. Wees niet te streng voor uzelf. Doet u iets verkeerd, dan is dat alleen maar een mooie kans om er (nog meer) van te leren. 2. U BENT NOOIT UITGELEERD Je angsten en emoties de baas blijven is aan te leren. Ook als u wat ouder bent. Een mens kan in elke levensfase nog veranderen. 3. PROBEER HET UIT Nadenken is goed, doen is beter. Nadenken kan een nuttige voorbereiding zijn voordat u in actie komt. Maar om te weten of gedachten kloppen of niet, zult u het moeten uitproberen. Al doende ontdek je hoe de wereld in elkaar zit, waar je talenten liggen, wat werkt en wat niet.

NIEUWSGIERIG NAAR HET WERK VAN ALEX?

Kijk op uwv.nl/perspectief.

Meer tips van Roos Vonk? Kijk op www.jebentwatjedoet.nl. ■

‘Iedereen heeft recht op z’n eigen beperking’

PRAAT MEE OVER DIT ONDERWERP OP HET WAJONG-FpeORctiUMef. uwv.nl/pers

08 UWV PERSPECTIEF

Tekst: Marlies Ruijter, foto: Maurits Giesen

Alex Naber (30) is schilder, dichter, (strip)tekenaar, muzikant, acteur en spellenbedenker. Is er eigenlijk iets dat Alex niet kan? Ja. Door het syndroom van Down kan hij niet volledig meedraaien in de maatschappij. En dat zou hij wel heel graag willen.

‘Of ik nu schilder, schrijf of muziek maak, ik maak kunst om mijn eigen gevoelens te verwerken. Ik schilder bijvoorbeeld vaak naakte vrouwen. Maar ik heb ook een boek gemaakt over de vrouwelijke gevoelens in mijzelf. En over pesten. Ik ben vroeger wel eens gepest. Als ik daar dan een boek over maak, ben ik het kwijt. Mijn kunst gaat niet altijd over diepe dingen, hoor. Ik heb bijvoorbeeld ook een boek gemaakt over scheten. Ik teken graag billen en dan opeens denk ik: daar moet nog iets grappigs bij. Een scheet dus. Er staan wel honderd verschillende scheten in mijn boek, bijvoorbeeld een liefdesscheet, of een yogascheet. Ik volg al jaren een opleiding bij de Witte Olifant, een academie voor mensen met een verstandelijke handicap.Een van mijn leraren zei ooit: “Met jouw werk zou je naar de Rietveld Academie kunnen.” Ik had dat dolgraag gedaan, maar zonder vooropleiding kom je daar niet op. Zo loop ik in mijn leven vaak tegen dingen aan. Ik wil mezelf blijven ontwikkelen. Ik kan goed lezen en goed schrijven, maar toch is er nergens plek voor mij. Ik zou willen dat mensen met Down veel meer in de “gewone” wereld plaats kunnen nemen. Sinds kort zit ik bij G-kracht, een club mensen die zich inzet voor meer rechten voor mensen met een ziekte of handicap. We praten met mensen die het beleid maken. Wie weet beter wat wij nodig hebben dan wijzelf? Ik vind dat iedereen in onze maatschappij moet kunnen meedoen. Iedereen heeft wel een beperking. Iedereen heeft daar ook recht op.’ ■

UWV PERSPECTIEF 09

ZIEKTE EN GEDRAG

NIET MEER DEZELFDE ALS VROEGER Tekst: Els Wiegant, foto’s: Steven van Noort

Minder geduld hebben, prikkelbaar zijn, kortaf doen. Ziektes veroorzaken niet alleen veranderingen in uw lichaam, maar soms ook in uw gedrag. Wat betekent dat? Voor uzelf, en uw omgeving? ‘Mijn gedrag is veranderd, maar het heeft lang geduurd voordat ik wist dat dit door mijn ziektes kwam’, zegt de 45-jarige Angélique Maartens uit Veghel (voorheen WIA, momenteel Ziektewet). Ze weet sinds een jaar of negen dat ze een hele waslijst aan ziektes heeft. De belangrijkste is het antifosfolipidensyndroom (APS), een aandoening

10 UWV PERSPECTIEF

waardoor stollingen in het bloed ontstaan. Angélique heeft daardoor onder meer een longembolie en een herseninfarct gehad. ‘Van anderen hoorde ik soms dat ik niet te genieten was. Door dat herseninfarct ben ik sneller moe en prikkelbaar geworden. Ik mopper regelmatig over pietluttige dingen of ik ga ineens uit mijn dak van boosheid.’

FRUSTREREND

Angélique beschouwt zichzelf als een sterke vrouw, die haar problemen zelf kan oplossen. Maar ze is niet meer dezelfde als vroeger. ‘Eigenlijk wil ik alles net zo goed en net zo snel doen, maar dat lukt niet meer. Dat is enorm frustrerend.’ Misschien wel het ergste vindt ze haar vergeetachtigheid. ‘Ik had een ont-

De man op de foto’s (en de cover) is een model en komt niet voor in het artikel.

zettend goed geheugen, mijn hoofd was m’n agenda. Maar vooral mijn kortetermijngeheugen is slecht geworden. Dan weet ik bijvoorbeeld niet of ik de wasmachine op 40 of 60 graden heb gezet. Moet ik weer naar boven lopen.’ Vooral voor haar man is haar gedrag niet altijd even gemakkelijk, vermoedt Angélique, en Henri (52) is het daarmee eens. ‘De gedragsverandering is erin geslopen. In het begin dacht ik: ach, dat meent ze niet echt. Soms zeg ik er wat van, maar dan gaat ze alleen maar harder mopperen. Ze moet van zichzelf bijvoorbeeld elke dag stofzuigen. Eigenlijk kan ze dat niet, maar ze doet het toch.’ Af en toe probeert Henri – die zelf ook ziek thuiszit – zijn vrouw even te ontlopen. Dan gaat hij naar de zolder, waar zijn computers staan. ‘Maar dat lukt niet

altijd, want Angélique wil graag het laatste woord hebben, dus ze loopt me gewoon achterna.’ Vergoelijkend voegt hij daaraan toe: ‘Het lastige is dat je door alle vervelende dingen de goeie dingen soms uit het oog verliest. Dat ze alles blíjft doen bijvoorbeeld, ondanks de pijn en vermoeidheid. Ach, je leert ermee leven ... En toch ook weer niet.’ PRATER

Gedragsveranderingen door ziekte zijn grofweg in twee groepen te verdelen: een indirect of direct gevolg van de ziekte. Het is een indirect gevolg als het niet de ziekte zelf is, maar het verdriet, de boosheid of frustratie óver de ziekte die tot een gedragsverandering leiden. Het is een direct gevolg als het de ziekte zelf is die iemand anders maakt dan

hij was. Dat laatste komt onder meer voor bij multiple sclerose, schildklierstoornissen of bepaalde vormen van kanker. Maar vooral bij hersenaandoeningen. Bij Patrick Hermus (48, WIA) was het een beroerte, die vier jaar geleden zijn leven en dat van zijn vrouw Marion (47) en hun twee kinderen op z’n kop zette. Ruim drie maanden zat Patrick in een revalidatiecentrum. In het begin kon hij niet meer praten. Nu maakt hij weliswaar weer hele zinnen, maar hij spreekt moeizaam en reageert daardoor traag. ‘En dat is jammer, want ik was een echte prater’, vindt Patrick, voorheen manager in de jeugdzorg. ‘In mijn werk moest ik veel praten. Ik was gewend te coachen en leiding te geven. Dat is weggevallen en dat komt nooit meer terug.’ ➜

UWV PERSPECTIEF 11

ZIEKTE EN GEDRAG

ACHTERDOCHTIG

Inmiddels heeft het gezin zijn draai weer gevonden, zegt Patrick. ‘We zijn naar elkaar toe gegroeid. We hebben moeten leren leven met het gemis, maar we zijn er ook sterker uit gekomen.’ In de webwinkel van de Hersenstichting kunt u brochures bestellen of downloaden over het omgaan met gedragsveranderingen door een hersenaandoening: Zorgwijzer Gedragsveranderingen en Zorgwijzer Partners. Kijk voor meer informatie op www.hersenstichting.nl.

12 UWV PERSPECTIEF

Studeren naast je uitkering ‘Ik ben minde geduldig en word korzelig als mensenrm e niet begrijpen’

DESKUNDIGE AAN HET WOORD

Jasmijn Vollering, psycholoog en projectmedewerker bij de Hersenstichting: ‘Gedragsveranderingen verschillen per ziekte en per persoon. Wat bij veel mensen voorkomt, zijn dingen als: moeheid, prikkelbaarheid en frustratie. Hersenletsel zie je niet altijd aan de buitenkant. Daardoor denkt de omgeving nog wel eens dat de betrokkene meer aankan dan waartoe hij of zij werkelijk in staat is. Het is goed je in iemands ziekte en de symptomen te verdiepen. Dat vergemakkelijkt het begrip.’

TIPS VOOR UZELF

MEEPRATEN OVER DIT ONDERWERP?

Deel uw ervaring op uwv.nl/perspectief.

• Eis niet te veel van uzelf. U kunt er niets aan doen dat de dingen niet meer gaan zoals u gewend was. Het helpt als u dat kunt accepteren. Probeer te focussen op wat wel gaat. • Zorg voor een goede balans. Heeft u zich ingespannen, neem dan de tijd om bij te komen. • Maak een planning. Want het is verleidelijk om meer te doen dan u kunt.

Om uw kansen op werk te vergroten kan het verstandig (en leuk) zijn om een opleiding te volgen. Hoe zit dat precies, studeren naast uw uitkering? De mogelijkheden hangen af van de soort uitkering die u ontvangt. Voor een Wajong-uitkering gelden andere regels dan voor een WIA- of WAO-uitkering.

TIPS VOOR UW OMGEVING • Toon begrip. Uw partner of naaste krijgt in deze periode veel te verwerken. U kunt hem/haar daarbij helpen wanneer u zich in hem/haar verplaatst en geduld opbrengt. • Vraag hulp. Ook úw leven is veranderd. U kunt daar misschien wel wat ondersteuning bij gebruiken. Vraag er gewoon om. Er zijn altijd mensen die u willen helpen. • Zorg goed voor uzelf. U bent belangrijk voor uw zieke partner of naaste, dus u moet op de been blijven. Doe af en toe dus iets waar u energie van krijgt. En voel u daar niet schuldig over. ■

U HEEFT EEN WAJONG-UITKERING

Illustratie: Shutterstock, tekst: Jos Leijen

Patricks karakter is door het herseninfarct en twee hersenoperaties niet wezenlijk veranderd. Wel zijn sommige karaktertrekken versterkt en andere verzwakt, vindt Marion. ‘Patrick was altijd al een beetje achterdochtig. Dat is nu erger. Hij praat langzamer en is minder geduldig geworden. Ik ben juist heel vlot, dus ik moet af en toe tegen mezelf zeggen: slow down.’ Patrick: ‘Ik dénk nog precies hetzelfde. Alleen komt het er wat moeizaam uit door de afasie die ik aan de hersenbloeding heb overgehouden. Ik doe langer over alles. Ik word korzelig als mensen me niet begrijpen of als ik niet op een woord kan komen. Want ik wéét nog hoe snel en recht voor zijn raap ik vroeger kon zijn.’ Patricks moeite met praten is ook voor Marion lastig te verteren. ‘Ruziemaken met hem is oneerlijk geworden, want ik zeg alles veel sneller dan hij. Vroeger kon ik me ook lekker op hem afreageren, dat vond hij best. Nu ga ik maar een rondje hardlopen’, lacht ze. Vooral vlak na Patricks beroerte waren de gevolgen ingrijpend, vertelt Marion. Omdat haar man moest revalideren, kwam alles thuis op haar schouders neer, inclusief de opvoeding van twee puberende kinderen. ‘Ik ben een paar maanden overspannen geweest. Toen Patrick thuiskwam, wilde hij het vaderschap weer op zich nemen. Dat heeft wel tot conflicten en spanning met de kinderen geleid.’

Heeft u uw Wajong na 1 januari 2010 aangevraagd (nieuwe Wajong)? Als u dan gaat studeren en recht hebt op de studielening via de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO, voorheen de IB-Groep), dan gaat uw uitkering omlaag. Uw uitkering wordt in dat geval 25% van het minimum(jeugd)loon. Daarnaast ontvangt u de studielening. Volgt u een opleiding waarvoor DUO geen studielening toekent? Dan houdt u recht op uw volledige Wajonguitkering. Als u de oude Wajong-uitkering heeft dan houdt u ook uw volledige uitkering.

WAJONG NA INVOERING VAN DE PARTICIPATIEWET

Heeft u na 21 september 2014 een Wajong aangevraagd (Wajong 2015) en toegekend gekregen, dan is vastgesteld dat u op medische gronden geen arbeidsvermogen heeft en nooit zult kunnen werken. U kunt uiteraard een opleiding volgen, maar u krijgt in dit geval geen studievergoeding. Is er wel arbeidsvermogen, dan heeft u geen recht op Wajong; u bent aangewezen op regelingen via de gemeente. U HEEFT EEN WIA- OF WAO-UITKERING

U kunt met behoud van uw uitkering een opleiding volgen. Als UWV deze opleiding bekostigt, mag deze niet langer duren dan één jaar. U moet ook uitzicht hebben op betaald werk, bijvoorbeeld in de vorm van een baangarantie. De opleiding moet spe-

ciaal gericht zijn op die baan. De arbeidsdeskundige van UWV moet hiermee akkoord gaan. UWV betaalt dan maximaal € 5.000 aan scholingskosten. Opleiding of scholing in het buitenland wordt niet vergoed (bij geen enkele arbeidsongeschiktheidsuitkering). Deze nieuwe opleiding mag niet op een hoger niveau zijn dan de hoogste opleiding die u heeft gevolgd. WAO’ers die zelf hun opleiding betalen, zijn niet gebonden aan deze eisen. Bij de WIA geldt dat de arbeidsdeskundige kijkt of een opleiding de re-integratie bevordert. VERGOEDING VOOR BIJKOMENDE KOSTEN

Als u speciale kosten moet maken om een opleiding te volgen, kan UWV deze vergoeden. Kunt u niet met eigen vervoer of openbaar vervoer naar school? Dan kunt u een vergoeding voor vervoer aanvragen. Zijn er aanpassingen nodig op school of op een stageplek? Ook dan kunt u een vergoeding aanvragen. Kijk voor meer informatie op uwv.nl. OVERLEG ALTIJD MET UWV

Wilt u weer naar school, of wilt u gaan studeren? Overleg altijd van tevoren met uw arbeidsdeskundige of adviseur van UWV. Die kan u verder helpen. ■ UWV PERSPECTIEF 13

TOM EN ZIJN ROTS IN DE BRANDING Tom Schutte (38, WAO) kreeg op zijn 24e een ernstig auto-ongeluk. Hij liep hersenletsel op en reageert daardoor nu trager dan voor zijn ongeluk. Tom woont zelfstandig. Zijn moeder Rita Dyson (64) woont vlak naast hem en is zijn rots in de branding. Perspectief legde ze zes dezelfde trefwoorden voor. ➜

FAMILIE VAN

‘Gelukkig is hij er nog’

Tekst: Annemiek de Gier, foto’s: Kees Rijken

‘Mijn moeder is altijd positief ’

UWV PERSPECTIEF 15

FAMILIE VAN ...

WERK

TOM

‘Ik werkte vroeger bij Defensie. Mijn collega’s waren mijn vrienden. Na mijn ongeluk heb ik jaren geknokt om weer aan het werk te kunnen. Inmiddels heb ik me erbij neergelegd dat ik nooit meer kan werken. Mijn dagen kom ik wel door, ik verveel me niet.’ RELATIE

‘Nederlandse vrouwen wijzen mij af, omdat ik iets mankeer, niet werk en niet mag autorijden. Dat heb ik tenminste ondervonden. Gelukkig heb ik via een datingsite een lieve Afrikaanse vrouw leren kennen, Peruth. Binnenkort komt ze een paar weken naar Nederland en gaan we trouwen. Ik hoop dat we snel kinderen krijgen.’ ZORG

‘Mijn ouders letten op me. Mijn moeder is altijd positief maar ik weet wel dat het soms zwaar voor haar is, mijn biologische vader is op jonge leeftijd overleden en ze was mij ook bijna kwijt. Ik help haar daarom zo veel mogelijk met de verzorging van haar honden en met allerlei klusjes.’ RIJKDOM

‘Ik heb veel lieve en zorgzame mensen om me heen op wie ik echt kan bouwen. Als ik het ongeluk niet had gehad, had ik dat misschien nooit beseft.’ TOEKOMST

‘Peruth en ik willen graag kinderen. We willen een groot vakantiehuis bouwen bij Lake Victoria in Oeganda, met een appartement voor mijn schoonouders, verhuurbare units en een grote binnentuin waar de kinderen veilig kunnen spelen. Mijn toekomst is zonnig.’ 

HANDICAP

‘Door het ongeluk had Tom een gekneusde hersenstam. Wonder boven wonder is hij er redelijk bovenop gekomen, hij is wat traag en zijn linkerarm werkt niet goed. Zelf doet hij vaak alsof er niets aan de hand is, of hij maakt er grappen over.’

RITA

PARTICIPATIEWET, OUDE WAJONG EN STARTGESPREK

WERK

‘Na het ongeluk is Tom veranderd, hij is recht voor z’n raap geworden. Re-integreren was moeilijk. Ze vonden zijn werktempo ook te langzaam. Helaas zit een normale baan er niet meer in voor Tom. Dat vind ik oprecht jammer, zijn werk was echt zijn hobby.’ RELATIE

‘Tom heeft via internet een Oegandese vrouw leren kennen. Hij loopt hard van stapel, wil met haar trouwen, terwijl hij haar pas één keer kort heeft ontmoet. Ik ben bezorgd, want hij heeft al veel teleurstellingen in de liefde gehad. Aan de andere kant zit ik er niet te veel tussen. Als zij hem gelukkig maakt, heeft hij mijn zegen.’ ZORG

‘Overdreven hulpbehoevend is Tom niet. Hij staat altijd voor mij en mijn man klaar. Toch zal er een last van mijn schouders vallen als hij straks een partner heeft. Wij zijn er tenslotte niet eeuwig om hem te steunen.’ RIJKDOM

‘Ik ben ontzettend blij dat Tom er nog is, het had ook anders kunnen aflopen. Maar het doet me ook pijn om te zien hoe hij is veranderd. Onze band is sterker geworden sinds het ongeluk. ’ TOEKOMST

‘Een vrouw en kinderen ontbreken nog in zijn leven. Dat is wat hij het allerliefst wil. Ik denk dat hij een goede en lieve vader zal zijn.’ ■

PRAAT MEE IN DE CLIËNTENRAAD

UWV hoort graag wat klanten van de dienstverlening vinden. Via de cliëntenraad kunt u hier actief over meedenken en meepraten. Ieder lid van een cliëntenraad is zelf klant van UWV en kan daardoor de kwaliteit van de dienstverlening goed beoordelen. Er zijn twaalf cliëntenraden: elf districtsraden en één centrale cliëntenraad. Iedere cliëntenraad bestaat uit zestien leden. Een cliëntenraad bespreekt suggesties en ervaringen van klanten en kan gevraagd en ongevraagd advies uitbrengen. De cliëntenraden werken zo continu aan de verbetering van de dienstverlening door UWV. Vindt u dat zaken anders en beter kunnen worden geregeld? Laat het de cliëntenraad weten via het digitaal contactformulier op www.clientenraad-uwv.nl/ contact. Wilt u meer weten over de cliëntenraad of zelf actief meedoen? Kijk op www.clientenraad-uwv.nl, ga naar ‘contact’ en klik op de button ‘meedoen’ als u zich op wilt geven.

Heeft u uw Wajong-uitkering vóór 1 januari 2010 aangevraagd? Dan heeft u een oude Wajong-uitkering. Sinds 1 januari 2015 is de Wajong veranderd door de invoering van de Participatiewet. Het doel van deze wet is om mensen met een ziekte of handicap die kunnen werken, aan het werk te helpen. UWV gaat daarom alle mensen met een oude Wajong-uitkering beoordelen op hun mogelijkheden om te werken (arbeidsvermogen). Klanten met een Wajonguitkering krijgen in de komende twee jaar bericht of zij wel of geen arbeidsvermogen hebben. Heeft u een oude Wajonguitkering én arbeidsvermogen, dan wordt u uitgenodigd voor een startgesprek. Behalve als u al werkt of al hulp van UWV krijgt bij het vinden van werk. In dit gesprek bekijkt u samen met een arbeidsdeskundige hoe UWV kan helpen met het zoeken en vinden van werk. UWV bespreekt wat u wilt en kunt, en hoe UWV daarmee aan de slag gaat. Daarover maakt UWV afspraken met u. Die afspraken zet UWV in uw persoonlijk plan. Zowel UWV als de klant moet zich houden aan de gemaakte afspraken. Lees meer over het startgesprek op uwv.nl/perspectief.

DAG VAN DE MANTELZORG

Laat je zien! Dat is het thema van de Dag van de Mantelzorg dit jaar. Op dinsdag 10 november krijgen mantelzorgers erkenning voor de langdurige zorg die ze geven aan mensen die het hard nodig hebben. Door heel Nederland organiseren welzijnsorganisaties, zorginstellingen, kerken, verenigingen, werkgevers en gemeenten iets leuks of inspirerends. Kijk voor meer informatie over de Dag van de Mantelzorg en activiteiten bij u in de buurt op www.dagvandemantelzorg2015.nl.

UWV PERSPECTIEF 17

Beelden: Shutterstock

HANDICAP

‘Je kunt aan mij niet zien dat ik ziek ben. Het liefst ontken ik het, maar ik ben het natuurlijk wel.’

SCHULDEN

ZOEK HULP ALS UW SCHULDEN UIT DE HAND LOPEN Leven met weinig geld valt niet mee. Schulden zijn snel gemaakt. Schulden aflossen, dat is nog weer een ander verhaal. Voor u het weet, zit u financieel helemaal klem. Maar zelfs als u schulden heeft, is de situatie niet uitzichtloos. Het is wel belangrijk dat u op tijd hulp zoekt. Tekst: Jos Leijen, beeld: Shutterstock

MEER LEZEN OVER DIT ONDERWERP?

Kijk op uwv.nl/perspectief.

Jaarlijks krijgen veel mensen te maken met geldproblemen. Volgens het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) hebben 1,1 miljoen huishoudens een ernstige betalingsachterstand. Heeft u financiële problemen? Erken dan zo snel mogelijk dat het misgaat. Dat is het begin van een oplossing. Zoek hulp voordat de schulden te groot worden. Praat erover met vrienden of familie. Misschien kunnen die helpen. BESPREEK UW PROBLEEM MET UWV

Uitgangspunt bij een vrijwillige schuldregeling is dat u genoeg geld overhoudt om uw vaste lasten te betalen en te leven op bijstandsniveau. De rest van uw inkomen wordt over een periode van drie jaar aangeboden aan uw schuldeisers. Hun wordt gevraagd dit bedrag te accepteren. Na drie jaar hoeft u de rest van uw schulden niet meer terug te betalen. WETTELIJKE SCHULDSANERING

De schuldeisers zijn niet verplicht akkoord te gaan met een vrijwillige regeling. Lukt het niet om tot overeenstemming te komen met de schuldeisers? Dan kunt u de rechtbank verzoeken om toegelaten te worden tot de wettelijke schuldsanering. De schuldhulpverlener in uw gemeente helpt u hierbij.

Het hebben van schulden kan een belemmering zijn om weer aan het werk te gaan. Bespreek daarom uw financiële situatie ook met uw contactpersoon bij UWV. De contactpersoon bij UWV kan u daarnaast doorverwijzen naar De rechter kijkt onder instanties die u verder meer of uw schulden www.uwv.nl kunnen helpen, zoals de niet zijn ontstaan door www.nibud.nl gemeente en het Nibud. fraude, een misdrijf www.zelfjeschuldenregelen.nl Op internet staat veel of onverantwoord gewww.schuldhulpmaatje.nl informatie en praktische drag. Schuldeisers zijn tips om uit de schulden te verplicht om mee te komen. Op de website zelfjewerken aan zo’n wettelijke schuldenregelen.nl vindt u onder schuldsanering. Meestal duurt meer een stappenplan. Met dit stappenhet traject drie jaar. Bij uitzondering kan plan zet u uw schulden op een rij, brengt u de rechter besluiten dat u vijf jaar lang uw financiële situatie in kaart en maakt u moet terugbetalen. een begroting en een betaalplan om uw schulden af te lossen. SANERINGSPLAN De rechter benoemt een bewindvoerder, SCHULDHULPVERLENING met wie u een saneringsplan maakt. Komt u er alleen niet uit? Dan kunt u De bewindvoerder ziet erop toe dat u zich contact opnemen met uw gemeente. Daar aan de afspraken houdt. Hij onderhoudt hebben ze een gespecialiseerde schuldhulpcontact met de schuldeisers en opent verlener. Dat is iemand die u kan helpen al uw financiële post. Hij kan ook eigenom goed zicht te krijgen op uw situatie. dommen verkopen, zoals uw huis of luxeEr zijn dan twee routes om van uw schulartikelen. Van de mensen die worden toeden af te komen: een vrijwillige schuldregegelaten tot de wettelijke schuldsanering, ling met de partijen waar u schulden heeft haalt 82% zonder schulden de eindstreep (schuldeisers), of een wettelijke regeling. van een traject.

MEER INFORMATIE:

HERMAN EN ZIJN SCHULDEN Herman heeft versleten knieën. Dankzij medische ingrepen, fysiotherapie en veel oefenen blijft hij in conditie. Als ondernemer doet hij het erg goed. Maar dan gaat het mis. Na een flinke zakelijke tegenvaller moet hij kleiner gaan wonen. Hij vindt een baan als jeugdwerker. Bij een gevecht met enkele jongeren bij de jeugdsoos verdraait hij zijn knie. Hij blijft ernstige klachten houden. Herman komt in de WIA. STRAKKE TEUGELS Niet alleen fysiek, ook financieel komt hij in de problemen. Samen met een bureau dat mensen met schulden helpt, probeert hij de problemen op te lossen. Maar het lukt niet. Het bureau adviseert hem om een Wsnp-procedure (Wet schuldsanering natuurlijke personen) te starten. Hij krijgt een bewindvoerder toegewezen, die de teugels strak in handen neemt. Het huis wordt verkocht en Herman verhuist met zijn gezin naar een huurwoning. De mooie auto wordt vervangen door een tweedehandsje. Elke euro wordt omgedraaid voordat hij wordt uitgegeven. Maar drie jaar later, in juni 2014, is Herman schuldenvrij. ‘Mijn leven is totaal veranderd. Maar ik ben wel opgelucht.’ BLIJVEN COMMUNICEREN ‘Ik ben altijd blijven praten met mijn schuldeisers. Dat kan ik iedereen aanraden. Niet je kop in het zand steken, maar open kaart spelen. Daar win je sympathie mee. De rechter en de schuldeisers hebben ook erkend dat ik buiten mijn schuld in de problemen ben geraakt.’ ■ UWV PERSPECTIEF 19

MIJN

6 REDENEN OM VAKER TE GAAN ZWEMMEN

ALS EEN VIS IN HET WATER

N

LEVE

Of u nu ronddobbert, baantjes trekt of aquajogt, in het water voelt u zich licht en vrij. Alsof u even in een andere wereld bent. Een wereld vol bewegingsvrijheid. En het is nog gezond ook. Daarom: zes redenen om vaker een plons te nemen. Beeld: Shutterstock

MEER WETEN EMMEN? OVERBeZW kijk het filmpje op uwv.nl/perspectief.

2 1

HET IS GOED VOOR UW LICHAAM, WANT WIST U DAT …

- u met zwemmen vier keer zo veel calorieën verbrandt als wanneer u dezelfde afstand loopt? - u al uw spieren traint als u zwemt? - als u zwemt uw gewrichten nauwelijks belast worden en dat zwemmen daardoor ook heel geschikt is voor mensen met reuma en artrose en voor mensen die revalideren?

SPECIALE VOORZIENINGEN

In steeds meer zwembaden zijn extra verwarmde baden met verstelbare bodem. Kijk ook niet op van moderne snufjes als een massagestraat, een drenkelingendetectiesysteem en zelfs speciale desinfectiemethoden. Een zogenaamde ozoninstallatie zorgt dat zwemmers met gevoelige luchtwegen, ogen of huid minder last hebben van chloor in het water. Sommige zwembaden hebben speciale tijden waarop gehandicapten en begeleiders in alle rust kunnen zwemmen.

e In zwembroek nieuw smi is en oet tm mensen on ar schien best een stap. Ma t nie rin daa u bedenk dat r hie k Oo t. ben de enige nk Vo os Ro van zijn de tips uit het artikel op pag. 7/8 te gebruiken. Niet nadenken, gewoon doen.

4

MEDAILLES

Wist u dat er ook specifieke wedstrijden zijn voor zwemmers met een handicap. De Koninklijke Nederlandse Zwembond (KNZB) kan u hierbij helpen. Kijk voor meer informatie op knzb.nl of mail naar [email protected].

‘Waarom heb ik dit allemaal?’

5

Beau (22, Wajong) baalt soms enorm van haar leven. Ze lijdt aan een meervoudige persoonlijkheidsstoornis, wat een normaal sociaal leven en een betaalde baan in de weg staat.

HET IS MEER DAN BANEN TREKKEN

Er zijn inmiddels veel leuke wateractiviteiten als bewegen op muziek, snorkelen, aquarobics, aquaspinnen, hydrorelaxatie/floaten en waterbasketbal.

6

NA INSPANNING: ONTSPANNING

Steeds vaker hebben zwembaden een sauna of stoombad. Beloon uzelf na uw inspanning met een ontspanningsmoment.

Tekst: Marlies Ruijter, foto: Maurits Giesen

3

U KOMT ER MAKKET LIJK IN CONTACT ME EN NS ME ANDERE

‘Een praatje maken met vreemden of bekenden is voor mij een hel. Ik raak ervan in paniek. Inmiddels heb ik allerlei trucs om het uit de weg te gaan. In de supermarkt waar ik altijd boodschappen doe, vinden ze het inmiddels prima dat ik altijd mijn helm ophoud. Dan voel ik me veiliger. Dat is natuurlijk niet normaal, maar mijn hele leven is niet normaal. Op de lagere school merkte ik al dat ik anders was. Ik kon me geen seconde concentreren en had nauwelijks vriendinnen. Op de middelbare school werd het erger: spijbelen, blowen, dat werk. Met veel moeite heb ik mijn vmbo-diploma gehaald. Daarna heb ik wel twintig baantjes gehad, maar het werd nooit een succes. Uiteindelijk ben ik zelf naar een psychiater van de GGZ gestapt. Daar kreeg ik de diagnose dat ik een borderline-persoonlijkheidsstoornis heb, met narcistische, ontwijkende en paranoïde elementen. Ook lijd ik aan depressies. Het maakt me vaak boos. Waarom heb ik dit allemaal? Maar met boosheid bereik je niets. Ik richt mijn leven nu zo goed mogelijk in. Ik doe vijf dagen per week vrijwilligerswerk in een verzorgingshuis voor dementerende bejaarden. Dat gaat heel goed. Ik voel geen druk en ik kan goed met de bewoners omgaan. Misschien omdat ze ook een beetje vreemd zijn. Het geeft me bovendien een goed gevoel dat ik iets terugdoe voor de maatschappij. Binnenkort start ik met een groepstherapie voor borderlinepatiënten. Ik ga hard werken om van die therapie een succes te maken. Ik heb namelijk één heel goede vriendin en sinds kort een relatie met een superleuke meid. Ik wil ze beiden niet kwijt; de goede dingen in mijn leven wil ik graag behouden.’ ■

UWV PERSPECTIEF 21

colofon

Tekst: Menno de Boer

Gehandicaptensport in de spotlights

DOVENONDERWIJS:

TOEN EN NU

*Wie had vroeger bijvoorbeeld kunnen voorspellen dat er nu een app zou bestaan waarmee je handgebaren kunt versturen en ook zelf kunt maken? Deze applicatie, de Five App, is beschikbaar voor iPhone, Android en Apple Watch.

22 UWV PERSPECTIEF

GEEF U OP VOOR HET

KUNSTCONGRES MET PERSPECTIEF!

Beeld: Shutterstock

Foto: Erik Kottier, www.decongresfotograaf.nl

Foto: Jan Zandee

Dankzij het platform, www.unieksporten.nl, en de bijbehorende app, kunnen sporters met een handicap voortaan altijd geschikte vormen van sporten en bewegen vinden.

Hoe zag het dovenonderwijs er vroeger uit? Dat is te zien in de historische kapel van het voormalige doveninstituut in Sint-Michielsgestel. Daarin is namelijk het Museum voor Dovenonderwijs gevestigd. Bezoekers kunnen er plaatsnemen in een historische klas, beleven hoe het dovenonderwijs was en nu is, en bekijken hoe technische hulpmiddelen door de jaren heen zijn veranderd*. Het Museum voor Dovenonderwijs is elke dinsdag van 10.00 tot 15.00 uur geopend, en andere dagen op afspraak. Entreeprijs: € 4. Wie meer informatie wil, kan mailen naar [email protected].

Beeldend kunstenaars met een ziekte of beperking krijgen op maandag 16 november een podium in Apeldoorn. In Theater & Congres Orpheus om precies te zijn. U kunt die dag tijdens het ‘Kunstcongres met perspectief ’ netwerken en vragen stellen aan standhouders van de netwerk- en informatiemarkt. Ook kunt u deelnemen aan workshops, die zich onder andere op het ondernemerschap richten. U mag met één kunstwerk exposeren tijdens deze bijzondere expositie van alle deelnemers. Een vakjury maakt aan het einde van de middag de prijswinnaars en de winnaar van de publieksprijs bekend. Geïnteresseerd? Schrijf u in. Dat kan nog tot en met 26 oktober via perspectief.uwv.nl/ kunstcongres. Op deze website vindt u ook uitgebreide informatie over het programma. Wilt u op de hoogte zijn van meer kunstevents? Bekijk eens de agenda van www.specialarts.nl. Daar komen ook andere kunstvormen aan bod, zoals theater, dans, muziek en poëzie. Special Arts is een stichting die kunstenaars met een handicap helpt hun talent te ontwikkelen.

Van Gogh op gevoel

Vincent van Gogh was een schilder die de verf dik en op een expressieve manier op het doek aanbracht. De echte schilderijen aanraken is natuurlijk ten strengste verboden. Maar het Van Gogh Museum in Amsterdam heeft nu toch een manier gevonden om ook blinde en slechtziende kunstliefhebbers met zijn werk in aanraking te laten komen. Letterlijk in dit geval, want het museum heeft hoogwaardige 3D-reproducties van Van Goghs schilderijen laten maken. Dit jaar zijn de geplande data al helemaal volgeboekt, maar in 2016 wordt het programma opnieuw aangeboden. Houd vooral de website www.vangoghmuseum.nl in de gaten voor de data. Kosten: € 17, inclusief workshop. Begeleider heeft gratis toegang. Aanmelden kan via (020) 570 59 07 of [email protected].

UWV Perspectief is een uitgave van UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) en is bestemd voor mensen met een WAO-, WAZ-, Wajong-, IVA- of WGA-uitkering en hun omgeving. Het blad verschijnt drie keer per jaar. Aan de inhoud van UWV Perspectief kunnen geen rechten worden ontleend.

Foto: Vinkfotografie.nl

Zelfstandig met het openbaar vervoer reizen is voor sommige mensen erg lastig. Voor hen is er GoOV, een smartphone-app die reizigers in eenvoudige stappen van deur tot deur begeleidt. Naast looproutes en actuele ov-informatie heeft de app ook een noodknop waarmee het callcenter wordt ingeschakeld. Als het nodig is, kan de gebruiker dus altijd hulp inschakelen. Eerder dit jaar heeft GoOV de Apps4Europe-wedstrijd gewonnen. Zie ook: www.go-ov.nl.

Sporten moet voor iedereen mogelijk zijn, ook als je een handicap hebt. Fonds Gehandicaptensport maakt zich daar al veertig jaar sterk voor. En zij staan daarin zeker niet alleen. Zo nam minister Schippers eerder dit jaar, tijdens de Nationale Sportweek, het nieuwe digitale platform ‘Uniek Sporten’ in gebruik. Daarbij is het uitgangspunt dat iedereen met één druk op de knop moet kunnen zien welk passend sportaanbod er in de omgeving te vinden is. Dit sluit helemaal aan bij het gehandicaptensportbeleid ‘Grenzeloos actief ’ van de minister. Uniek Sporten is een initiatief van het Fonds Gehandicaptensport samen met o.a. 1% FairShare®partners, een initiatief waarbij bedrijven 1% van hun totale sportsponsoringsbudget in de gehandicaptensport investeren.

Beeld: Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)

HANDIGE PRODUCTEN, LEUKE UITGAANSTIPS EN ANDER MOOIS!

DIGITAAL REISHULPJE, VAN DEUR TOT DEUR

Redactie: UWV Concerncommunicatie, Postbus 58285, 1040 HG Amsterdam, e-mail [email protected] Realisatie: MPG., Amstelveen, www.mpg.today Artdirection: Esther Jansen, Fraaie Boel Productiebegeleiding: MPG. Visueel gehandicapten kunnen een aangepaste versie van UWV Perspectief ontvangen. U kunt dit doorgeven op 0900 – 92 94 (lokaal tarief). Ook kunt u de platte tekst ontvangen voor spraak- of vergrotingssoftware of brailleleesregel via www.grenzelooslezen.nl. Het is alleen toegestaan artikelen of beeld uit UWV Perspectief – geheel of gedeeltelijk – over te nemen na toestemming van de redactie. Vragen? Op uwv.nl vindt u alle informatie over de dienstverlening van UWV en uw rechten en plichten. Of u kunt bellen met UWV Telefoon Werknemers, 0900 --- 92 94 (lokaal tarief). Houd als u belt uw 9-cijferige burgerservicenummer bij de hand. Alle brochures van UWV kunt u zowel telefonisch bestellen als downloaden via de site. Adreswijziging: Een adreswijziging geeft u door aan het UWV-kantoor dat uw uitkering verzorgt én aan de Gemeentelijke basisadministratie.

UWV PERSPECTIEF 23

De blinde cabaretier, schrijver en columnist Vincent Bijlo geeft commentaar op het leven en de sociale zekerheid.

VINCENT BIJLO

Ik ken een ziende man die denkt dat hij ontzettend lelijk is. Volgens mij is dat niet waar. Ik kan het niet checken natuurlijk, maar hij klinkt niet lelijk. Zienden halen zich de raarste ideeën in hun hoofd. Die kopen allemaal dezelfde dure kleren en dan zeggen ze: ‘Ik loop in iets heel exclusiefs.’ Zo lopen er dan 2 miljoen mensen in Nederland rond in dezelfde exclusieve kleren. Grappige mensen, die zienden, hoe ze zich door andere zienden het geld uit hun zak laten kloppen. Zienden vergelijken hun uiterlijk constant met dat van anderen, nee, dat van sommige anderen. Zienden spiegelen zich nooit aan mensen die ze lelijk vinden, altijd aan mooie, slanke, zogenaamd perfect ogende types. Dat kunnen verschrikkelijke mensen zijn, maar dat maakt ze niet uit, het gaat ze om de buitenkant. Op die buitenkant willen ze en moeten ze lijken. Moeten, ja, dat schrijft de ziendenwereld voor. Ik las laatst dat uit onderzoek was gebleken dat mooie mensen makkelijker aan een baan komen dan lelijke. Dat komt de werkgevers die al die stukken, stoten, hunks en studs aannemen nog duur te staan. Misschien zijn mooie mensen wel aartslui omdat ze gewend zijn dat iedereen alles voor ze doet, vanwege hun schoonheid. Ooit werkte ik samen met een televisieregisseuse, die mij tijdens de opnames van een talkshow allerlei bevelen gaf. Ik moest van alles, rare loopjes doen, merkwaardige vragen aan mijn gasten stellen, het sloeg nergens op. Ik waagde het haar tegen te spreken en vroeg of we dat ook samen in goed overleg konden bepalen. Ze werd woedend, niet gewoon woedend maar woedendwoedend, witheetwoedend, ik begreep er niets van. In een opnamepauze legde een cameraman het me uit. ‘Mannen doen altijd alles wat ze zegt,’

LEES MEER VAN VINCEerNspT ecOtieP f.

uwv.nl/p

zei hij, ‘ze is een waanzinnig mooie vrouw en ze weet dat, ze gebruikt het, maar bij jou werkt het niet, vandaar die woede.’ ‘Bij jou wel?’, vroeg ik. ‘We beginnen weer!’, schreeuwde de regisseuse. De cameraman rende terug naar de opnamestudio. De rest van de dag was ik net zo’n braaf reutje als al die andere mannen, ik deed precies wat ze beval, om de opnames niet langer te maken dan strikt noodzakelijk was. Toen we afscheid namen, zei ik tegen haar: ‘Wat ben jij een prachtige vrouw!’ ‘Hoor je dat?’, riep ze enthousiast. ‘Nee,’ zei ik, ‘ik hoor je ijdelheid. Men vindt je prachtig, maar dat wil nog niet zeggen dat je prachtig bent.’ Ze was sprakeloos, voor het eerst die dag. Met lelijkheid is het precies hetzelfde als met schoonheid. Je bent nog niet lelijk als je jezelf lelijk vindt. Sluit af en toe even je ogen en luister naar de echte schoonheid van mensen.

Foto: Robin du Puy

‘Zienden halen zich de raarste ideeën in hun hoofd’