Ik heb, ik heb wat jij niet ziet ...
Linda Bas
Karim
Charlene
Studeren met een functiebeperking Voor sommige mensen is ‘gewoon’ studeren bij een hogeschool niet vanzelfsprekend, maar dat zie je vaak niet aan de buitenkant. Voor hen is ‘gewoon’ soms te snel, of te lang, of teveel afleiding, of teveel tegelijk. En dat heeft niets te maken met hun IQ. Maar het komt ‘gewoon’ omdat ze een chronische ziekte hebben, of ADHD, slechthorend zijn of dyslectisch. NOU& ?! NOU& Extra aandacht voor studenten met een functiebeperking is hard nodig, want de uitval onder deze groep is groot en dat is vaak onnodig. Sommige studenten ondervinden veel hinder van hun beperking tijdens de studie en de drempel naar hulp blijkt soms nog te hoog. Met ondersteuning in de vorm van regelingen, voorzieningen en begeleiding is het voor hen vaak mogelijk hun studie af te maken. Met de campagne NOU& willen we bijdragen aan meer bekendheid over en begrip voor het fenomeen ‘studeren met een functiebeperking’. Want een functiebeperking hoeft - en mag! - geen studiebeperking zijn.
Ik heb, ik heb wat jij niet ziet De vrolijke personen hiernaast zijn: Linda, Karim, Bas en Charlene. Op de foto is niets ongewoons aan ze te zien. Toch hebben drie van de vier een functiebeperking. Zij vragen met NOU& om jullie aandacht hiervoor. Want het studeren met een functiebeperking is soms knap lastig! Lees hun verhalen op www.inholland.nl/NOUen.
Wat is een functiebeperking? “Alle lichamelijke, zintuiglijke en psychische aandoeningen die meestal blijvend van aard zijn en die vaak tot studievertraging leiden.” Hieronder vallen ook niet zichtbare aandoeningen, zoals dyslexie, ADHD, RSI, slechthorendheid, vormen van autisme, psychische problemen en chronische ziektes (spierziektes, reuma, darmstoornissen, enz.).
Drie maal drie Dyscalculielied
Aspergerlied
3 maal 3 is... ehhhhh... 6? ...7? ...33? ...9? ...12? Ieder zingt z’n eigen lied Als ik dit niet tellen kan Dan zing ik lekker niet!
312 maal 3754 is 1171248 Ik maak wel mijn eigen lied Want ik ben wel heel erg slim Maar mensen snap ik niet
Dyslectielied Dire maal dire si ngeen Ieedr zgnit z’n egein leid Deir mala dier is neeng Ki sanp dti leidej neit!
Autismelied Drie maal drie is negen Ik zing hier mijn eigen lied Zing ik dan door alles heen Dan merk ik dat toch niet!
ODD-lied Drie maal drie is zeven Ik vind dit een heel stom lied Als je wilt dat ik dit zing Dan zing ik het dus niet!
Bron: Storm in mijn hoofd, Arwin Wels
ADHD-lied DRIE MAAL DRIE IS NEEEEEEGEEEEEEN!!! IEDER SCHREEUWT Z’N EIGEN LIED!!! IK ZING DIT LIED WEL HONDERD KEER!!! WANT STOPPEN KAN IK NIET!!!
ADD-lied Drie maal dr... hé, een vogel! Zingen? ...o ja. Drie maal drie is negen Ieder... mooi weer buiten zeg! Wat? O ja. Ieder zingt z’n eigen lied Drie maal... ehhhh... Wat deed ik hier ook al weer?
Gilles de la Tourette-lied Drie maal drie is negen Ieder *tic* ieder zingt z’n eigen *tic* eigen *tic* eigen lied Als ik nu maar heel snel zing Dan scheld ik misschien @#$%@#$$ niet Oeps… Te laat *tic* laat *tic* laat…
Dyslexie Dyslexie is de meest voorkomende functiebeperking onder studenten. Studenten met dyslexie, of woordblindheid, hebben moeite met foutloos en vlot lezen en spellen. Het lezen en schrijven komt uiteindelijk wel op een aanvaardbaar niveau, maar zal altijd veel extra aandacht, tijd en energie blijven vragen. Dyslectische studenten ondervinden dan ook vaak problemen bij het volgen van colleges (combinatie van luisteren en aantekeningen maken) en het maken van schriftelijke tentamens binnen de tijd. Voorzieningen zijn onder andere: extra tentamentijd of het niet aanrekenen van taalfouten bij niettaalvakken. Binnenkort is er bij INHolland speciale software als hulpmiddel bij het studeren beschikbaar voor dyslectici.
Auditieve beperkingen Hieronder vallen naast doof- en slechthorendheid ook de ziekte van Ménière en overgevoeligheid voor geluid (bijvoorbeeld ten gevolge van gehoorschade). Sommigen studenten beheersen de gebarentaal, maar velen maken gebruik van apparatuur om het gehoor te versterken. Deelnemen aan de gebruikelijke manieren van communicatie kost meer inspanning en studenten met deze beperking kampen daardoor eerder met vermoeidheid en concentratieverlies. Voorzieningen voor studenten met een auditieve beperking zijn onder andere speciale apparatuur, zoals ringleiding of opnameapparatuur, en schriftelijke ondersteuning van het studiemateriaal.
Visuele beperkingen Bij visuele beperkingen is er sprake van geen of beperkt zicht. Kenmerken zijn onder andere: minder scherp zien, beperkt gezichtsveld, beperkt diepteinzicht, beperkte kleurwaarneming en beperkte lichtdonkeraanpassing. Studenten met een visuele beperking ondervinden vaak problemen met communicatie (missen van non-verbale communicatie), veiligheid, lezen, schrijven en hanteren/gebruiken van bepaalde voorwerpen. Hierdoor hebben deze studenten snel last van vermoeidheid en concentratieverlies. Mogelijke voorzieningen zijn diverse computeraanpassingen en extra begeleiding. Maar ook de hulp van medestudenten (studiemaatje) bij het vinden van leslokalen, maken/vertalen van aantekeningen en roosterwijzigingen kan veel opleveren.
weetjes s 12-15% van alle studerenden in het Hoger Onderwijs heeft een
functiebeperking.
s 75% van de studenten in het Hoger Onderwijs met een functiebeperking
ondervindt problemen tijdens de studie.
s 6 op de 10 artiesten heeft ADHD. s Hoezo dom? Einstein had ook dyslexie. s Wereldwijd hebben 150 miljoen mensen diabetes. s Vroeger controleerden artsen op diabetes door te proeven of de
urine zoet was.
s 1 op de 200 mensen hebben een vorm van autisme. s Autistische mensen hebben meestal een hoger IQ dan de gemiddelde mens. s Blinden (zichtbaar door stok of geleidehond) die willen oversteken hebben
voorrang.
Chronische beperkingen Hieronder vallen verschillende ziektes zoals astma, Cistic Fibrose, CVS (Chronisch vermoeidheidssyndroom), darmziektes (bijvoorbeeld ziekte van Crohn), diabetes, epilepsie, MS, reuma. Vrijwel alle chronische ziektes hebben een wisselend karakter: er zijn periodes waarin de student er nauwelijks last van heeft en periodes waarin ze hevig opspelen. Dan is er vaak sprake van pijn, vermoeidheid, verminderde energie en verminderde mobiliteit, concentratieproblemen of afwezigheid door veelvuldig of langdurig ziekenhuisbezoek. De studenten zijn vaak al geholpen met een aangepast programma in de periodes dat het nodig is, maar ook extra tentamentijd en een studiemaatje kunnen veel uitkomst bieden.
Motorische beperkingen Het hebben van een motorische beperking kan meerdere oorzaken hebben: een spierziekte (MS bijvoorbeeld), ongeluk of overbelasting (RSI bijvoorbeeld). Voor een student met een motorische beperking kunnen bepaalde handelingen problemen opleveren, zoals het gebruik van een computer of toegang tot gebouwen en ruimtes. De beperking kost vaak een hoop extra geregel en energie, wat soms ten koste gaat van de studie. Van belang is dat de student aangeeft wat nodig is om het onderwijs naar behoren te volgen. Dat kan een aangepaste tafel of stoel zijn, gebruik van een (aangepaste) laptop bij tentamens, maar ook het inlassen van een pauze tijdens tentamens.
AD(H)D ADHD is de afkorting van Attention Deficit Hyperactivity Disorder. ADHD betekent eigenlijk dat iemand erg veel energie heeft en zich daarom niet goed op een bepaald ding kan concentreren. Niet elke ADHD-er is altijd heel druk, zij hebben verschillende symptomen. Er kan sprake zijn van concentratiestoornissen, impulsiviteit, hyperactiviteit. Daarnaast hebben studenten met ADHD vaak problemen in tijdsbeleving. Studenten met ADHD kunnen baat hebben bij onder andere prikkelarme ruimtes, aangepaste planningen en een studiemaatje.
Autisme/ASS Autisme kan op verschillende manieren en in verschillende gradaties tot uitdrukking komen. Om deze reden wordt vaak gesproken van autisme-spectrumstoornis (ASS). Ook Asperger en PDD-NOS worden tot ASS gerekend. Er is vaak sprake van beperkingen in sociale contacten, beperkte communicatie (niet begrijpen van non-verbale/indirecte communicatie, informatie vaak letterlijk nemen), moeite met plannen/ organiseren en informatieverwerking. Mogelijke voorzieningen die een steun voor studenten met ASS kunnen zijn: extra begeleiding, tijdige roosters en een vaste studiepartner. Dit overzicht is niet volledig. Wel zijn dit de meest voorkomende functiebeperkingen onder studenten in het hoger onderwijs.
Voor meer informatie en contactgegevens, kijk op websites: s www.inholland.nl/nouen s www.inholland.nl/studerenmeteenfunctiebeperking s www.handicap-studie.nl Dit is een uitgave van Hogeschool INHolland, november 2009
