Ik zie, ik zie wat jij niet ziet en het is… Scriptieonderzoek naar zelfpresentatie op Hyves.
Erik-Jan Brugman. Student Communicatie & Multimedia Design. Academie for Media & User Experience, Avans Hogeschool, Breda Uitstroomprofiel: Multimediale Vormgeving. Juni 2009.
1
Inhoud. Inleiding…………………………………………………………………………………………………..……………………. 3 1. Sociale netwerksites………………………………………………………………………………………………….. 5 1.1 Wat is een sociale netwerksite?................................................................................... 5 1.2. Hyves. Wat is Hyves?................................................................................................... 6 2. Zelfpresentatie……………………………………………………………………………….…………………………. 7 2.1 Hyves zelfpresentatie in relatie tot merken………………………………………………………………7 2.2 Ik-identiteit in Hyves in realtie tot merk-identiteit…………………………………………………… 8 2.3 Persoonlijkheid in Hyves in relatie tot merkpersoonlijkheid…………............................. 13 2.4 Personifiëring van de ik-identiteit binnen Hyves……………………………………………………….16 3. Conclusie…………………………………………………………………………………………………………………… 29 Bijlage 1 Onderzoek onder Hyvesgebruikers: vragenlijst. Onderzoek onder Hyvesgebruikers: resultaten. Bijlage 2 Persoonlijke doelen die gebruikt worden om bewust met personal brand om te gaan. Bijlage 3 Voorwaarden om je personal brand vorm te geven. Bronnen
2
Inleiding. Ohw wat hebben we heerlijk geslet van het weekend hè Angela? Heb je de foto`s al gezien? Moet je mij en Emma zien. En jij dan met dat bierflesje tussen je haha. Echt te erg, maar wel vet cool. Wat een avond! Volgende week weer hè! Xie je snel, dikke lebber Marco. Beste Marco, je bent hier gekomen voor de functie beleidsmedewerker waarbinnen je veel contacten onderhoudt, op de hoogte blijft van de nieuwste ontwikkelingen en adviezen uitschrijft aan het bestuur. Voordat we beginnen…. Steeds meer bedrijven trekken referenties na over de op gesprek komende kandidaten. Er wordt gegoogled naar de betreffende kandidaat en op diversen netwerksites gekeken. Niet alleen bedrijven maar ook kennissen, vrienden van vrienden en collega`s kijken op de profielen van elkaar. Misschien zijn de vrienden van vrienden wel gelinkt met bronnen die je leiden naar je toekomstige droombaan. Of die potentiële liefdespartner krijgt ineens zijn of haar bedenkingen bij het zien van je nieuw geüploade foto`s.
Dankzij de mogelijkheid van web 2.0-toepassingen zijn we actiever op internet dan ooit. Er zijn honderden netwerksites waar gebruikers alles kwijt kunnen wat ze maar willen. Dit kan op een laagdrempelige manier; contact leggen, anderen profielen bekijken, informatie delen en meer. Jij als gebruiker presenteert je hierin en hebt zelf de volledige controle daarover. Tenminste, over de inhoud daarvan. Het zijn namelijk de bezoekers die betekenis aan je profiel geven. Zij be(voor)oordelen jou. Daar heb je echter meer invloed op dan je denkt. Hyves is in Nederlands de populairste sociale netwerksite. Met maar liefst 8,81 miljoen gebruikers domineert Hyves de markt van sociale netwerksites. Uit onderzoek van Antheunis2 (2007) blijkt dat Hyves niet alleen gebruikt wordt om contact met vrienden te houden maar vooral om het inzichtelijk maken van je perifere netwerk. Een perifere netwerk bestaat uit kennissen, collega`s, kroegmaatjes en verwaterde vriendschappen. Je kunt op die manier weer in contact komen met bekenden van vroeger. Bij het inzichtelijk maken van het perifere netwerk hoort nog een ander succesaspect; het ‘bespieden’ van andermans profielen. Dit heeft met voyeurisme te maken. Men is hier 3
nieuwsgierig naar privé-zaken; Wat hebben anderen voor foto`s, wat hebben zij voor vrienden en wat houdt hen in het dagelijks leven bezig. Dit voyeurisme heeft als gevolg dat men een oordeel vormt over het betreffende profiel. Zijn de beoordeelden zich dan wel bewust van het feit dat ze zich profileren en hoe ze zich profileren? In hoeverre moeten we onze online identiteit in de sociale netwerksite Hyves serieus nemen? In deze scriptie wordt gekeken naar Hyvesprofilering als branding. Net als bij merken laten we indrukken achter bij andere Hyvesbezoekers die een beeld van je vormen. Hyvers, merken en personal branding, daar gaat het om binnen deze scriptie. Hierbinnen worden raakvlakken aangetoond met daarin het proces dat tot beeldvorming leidt. Als toevoeging is er een onderzoek opgezet die laat zien of Hyvers zich bewust, al dan niet onbewust bezig zijn met het feit dat ze zich profileren als brand.
4
1. Sociale netwerksites. 1.1 Wat is een sociale netwerksite? Online sociale netwerksites (ook wel online gemeenschappen of sociale netwerken genoemd) zijn virtuele ruimtes waarin mensen elkaar kunnen ontmoeten, op basis van gemeenschappelijke kenmerken3. In deze virtuele ruimtes kunnen gebruikers foto`s uploaden, foto`s bekijken, informatie opzoeken, informatie delen, vrienden opzoeken, vrienden maken en meer. Veel sociale netwerksites richten zich op vermaak en het in contact blijven met vrienden.
Binnen een online sociaal netwerk profileren gebruikers zich aan de hand van een aantal opgegeven kenmerken: foto`s, blogs, filmpjes en interesses. Met deze kenmerken laten zij zien wie zij zijn, wat ze doen en wat ze zoeken. Het uitgangspunt van een netwerksite is je contacten onderhouden en nieuwe contacten maken; je netwerk uitbreiden4. Dit doe je door middel van een foto die echt aan jou relateert. Je gebruikt dus geen nepfoto omdat je wilt dat je vrienden en vrienden van vroeger je herkennen.
Sociale netwerksites verschillen in essentie maar bieden de mogelijkheid om referenties na te trekken van personen en bedrijven. Linkedin is bijvoorbeeld een sociale netwerksite maar dan in zakelijk perspectief. Het biedt gebruikers de mogelijkheid om zich te profileren aan de hand van hun CV met de mogelijkheid van (slechts) één foto. Hyves is daarentegen meer gericht op privé-zaken tussen bijvoorbeeld vrienden of kennissen. De netwerksite biedt ook meer profielmogelijkheden dan Linkedin. Juist het feit dat Hyves zich op privé-zaken richt, maakt het interessant voor de mogelijke personen of bedrijven die referenties na willen trekken. Zowel Hyves als Linkedin zijn beiden sociale netwerksites maar richten zich op een ander segment.
5
1.2 Hyves. Wat is Hyves? Hyves is in Nederland de grootste sociale netwerksite en is opgericht in oktober 2004. De naam5 ontleent zich aan het Engelse ‘beehive’, wat bijenkorf betekent. Het is een plaats die krioelt van de bedrijvigheid. ‘To hive’ betekent als werkwoord opslaan of verzamelen. De Griekse Y die gekozen is i.p.v. de ‘i’ komt doordat er al domeinnamen op internet bezet waren. Je ziet dus dat het woord Hyves een symbolische betekenis heeft. Hyves is een plaats waar het krioelt van de bedrijvigheid en waar je ook dingen kunt opslaan als foto`s, vrienden etc. Het uitgangspunt van de site is gericht op privé netwerken. De bezoekers op Hyves creëren een persoonlijk profiel en bouwen verder aan hun online vriendennetwerk. De communicatie daarin vindt plaats via krabbels, (privé)berichten, tikken, blogs, gadgets, ‘wie, wat, waar’, foto`s en meer.
Het Hyvesprofiel bestaat uit persoonlijke informatie zoals je naam, geboortedatum, relatiestatus en zelfs je religie. Ook kun je aangeven welke scholen je hebt afgerond, van basisschool tot aan universiteit en voor welke werkgevers je werkt en hebt gewerkt. Het profiel geeft veel mogelijkheden om jezelf te profileren als persoon. Je kunt er informatie kwijt over je passies, sporten, boeken, films, merken, eten, tv-programma`s en meer. Allemaal gegevens die laten zien wie je bent en hoe je in het leven staat. De bezoekers van je profiel op Hyves, of dat nu vrienden, bekenden of onbekenden zijn, vormen allen een oordeel over jou en jouw profiel. Of je dat nu wilt of niet. Jij bent diegene die op zijn profiel content (inhoudelijke informatie) weergeeft aan anderen gebruikers. Je kunt jezelf zien en beschouwen als een merk (Engels woord: Brand). Iedereen doet bewust of onbewust aan ‘personal branding’ en laat door bepaald gedrag en communicatie indrukken achter bij andere mensen. Deze bepalen hoe mensen worden waargenomen en een volgende keer worden benaderd, maar ook hoe er over hen gepraat wordt. Je kunt je dus voorstellen dat ditzelfde proces ook op Hyves plaatsvindt. In het begrip ‘personal brand’ zit het woord ‘merk’ verheven. Dat betekent dat personal brand en merken raakvlakken vertonen die dicht bij elkaar liggen.
6
2. Zelfpresentatie. 2.1 Hyves zelfpresentatie in relatie tot merken. Eén van de grootste succesfactoren van Hyves is het bekijken (‘begluren’) van andermans profielen. De anonimiteit hierin is een bepalende factor. Dat blijkt uit een nieuwe toepassing die Hyves in juni 20066 lanceerde. Binnen deze toepassing werd het mogelijk om te kijken welke bezoekers jouw profiel hadden bekeken. Je kon zien hoe vaak en welke onderdelen; foto`s, tips, blogs etc. De toepassing werd door veel Hyvesgebruikers aangemoedigd maar op het moment dat de toepassing werd gelanceerd, spoelde het hoofdkantoor over met klachten. Je kon namelijk wel andermans profielen begluren maar tegelijkertijd konden anderen ook zien of jij op hun profiel was geweest. De toepassing werd meteen eruit gehaald en Hyvers konden weer anoniem surfen op het sociale netwerk. Bij dit anonieme surfen begluur je anderen Hyvesgebruikers en dat heeft met voyeurisme te maken. Je bent nieuwsgierig naar andermans privé-zaken; wat voor foto`s ze hebben, wat ze aan het doen zijn, wat voor vrienden hebben ze, wat voor krabbels er staan en meer. Bij al deze nieuwsgierigheid worden continue beelden opgewekt. Wat zegt die ene foto over jou met bier in je handen ? Wat zegt het dat je op maandagmiddag om 10.00 op een doordeweekse dag op het strand ligt? Wat zegt het over jou dat jij gothic-vrienden in je lijst hebt staan? Het gaat om het beeld dat je bij anderen mensen achterlaat en wat voor waarden daaraan worden gekoppeld. Juist daar gaat het bij merken ook om.
7
2.2 Ik-identiteit in Hyves in relatie tot merkidentiteit. Wie ben ik? Figuur 1. Hyvesfoto ‘Hyverik’, Erik-Jan Brugman.
Een merk dient zich bewust te zijn van zijn identiteit7 om zich naar buiten te kunnen treden, zich te presenteren aan anderen om hen te overtuigen van haar bestaansrecht. Giep Franzen gaat in zijn boek; ‘Strategisch management van merken’, uitgebreid in op het 8
begrip merkidentiteit. Volgens Franzen vertegenwoordigt merkidentiteit zich drieledig . Enerzijds betekent dit dat de producent van het merk zijn producten of diensten tot uiting brengt, met bijhorende waarden en eigenschappen. Anderzijds vormen consumenten en afnemers ideeën (ofwel imago) aan het geproduceerde product of de dienst. Franzen spreekt hier over een interne perceptie en een externe perceptie. De producent van het merk valt met zijn beoogde waarden en eigenschappen onder de interne perceptie. Het imago dat de consumenten of afnemers aan het geproduceerde merk geven, valt onder externe perceptie. Het imago dat aanwezig is in het geheugen van de consument of afnemer.
Naast deze twee percepties speelt een merk ook in op de objectieve realiteit. Hier wordt de materiële werkelijkheid bedoeld; het fysieke waarneembare product. Interne- en externe perceptie behoren samen met de objectieve realiteit tot een merkidentiteit.
8
Zoals hierboven beschreven zijn er drie aspecten die behoren tot een merkidentiteit. Binnen de interne- en externe perceptie geeft Franzen aan dat de manier van kijken voor beiden partijen anders is. Hij bedoelt hiermee dat producent (merkmanagement) en consument een andere perceptie hebben van het merk. De producent heeft bepaalde idealen met het merk voor ogen net zoals de consument dat heeft. Beiden partijen hebben opvattingen over het product. Het derde aspect, de objectieve realiteit, maakt het mogelijk om die opvattingen te hebben. Je ziet dus dat er twee percepties zijn; diegene die het merk tot uiting brengt en zijn bedoelingen(waarden en eigenschappen) daarbij. De afnemers of consumenten van die waarden en eigenschappen geven hun ideeën, bedenkingen, interpretatie daaraan. Het fenomeen imago. In onderstaand model wordt dit proces schematisch weergegeven.
Model 1. Merk-identiteit procesmodel. Zoals bovenstaand model illustreert zijn er vier onderdelen die met elkaar verheven zijn. Je zou kunnen spreken over een proces die de merkidentiteit vormt geeft. Het zojuist beschreven begrip merkidentiteit heeft middelen nodig om zijn waarden en eigenschappen
9
te kunnen uiten. Dit noemt Franzen de objectieve realiteit, het fysieke waarneembare product met zes vlakken waarin het zich kan manifesteren. Van boven naar rechts, bevindt zich eerst de merkidentiteit waar het zijn waarden en eigenschappen wil communiceren en waarvoor hij middelen gebruikt die daarbij passen. Zoals je ziet liggen de interne en externe perceptie met het fysieke waarneembare product, niet enkel binnen het onderdeel merkidentiteit maar splitst het zich in vier onderdelen (merkidentiteit, middelen, merkwaarden, imago). Dankzij de middelen die ingezet worden komen de merkwaarden tot uiting. Daar kan de afnemer of consument vervolgens zijn of haar ideeën aan koppelen: het imago(externe perceptie). Is dit imago vervolgens niet in overeenstemming met de waarden en eigenschappen die de producent voor ogen had met zijn product (interne perceptie) – dan is hij genoodzaakt zijn uitingen(objectieve werkelijkheid) aan te passen aan de wensen van de consument – want zij zien het merk anders (externe perceptie). Vervolgens begint de cyclus opnieuw.
Wat heeft deze merkidentiteit nu met de ik-identiteit op Hyves te maken? De perceptie die zowel de producent als consument heeft, kan in grote mate verschillen. Het imago dat een consument koppelt aan het merk beïnvloedt de merkidentiteit ervan. Met de ik-identiteit op Hyves is sprake van een vergelijkbaar proces.
De Hyvesgebruiker hiernaast heeft 722 vrienden. Zijn naam is Daan (wegens privacy redenen is voor een andere naam gekozen). Je kunt je afvragen in hoeverre 722 vrienden geloofwaardig is. In mijn onderzoek (zie bijlage 1) onder 70 Hyvers, kwam naar voren dat Hyvesgebruikers die meer dan 600 vrienden in hun lijst hebben staan, als overdreven en ongeloofwaardig(29%) worden beschouwd en nooit echte vrienden kunnen zijn(33%). Maar als de kernwaarden van deze persoon ‘open persoonlijkheid’ of ‘een echte netwerker’ is, dan zou het wel meer passen. Men moet dan echter wel van deze kernwaarden op de hoogte zijn. Uitgaand van het bovenstaande voorbeeld: De betreffende Hyvesgebruiker weet van zichzelf 10
dat hij een open persoonlijkheid heeft en een echte netwerker is, althans dat beweert hij. Vervolgens schermt hij zijn Hyvesprofiel af voor anderen en deze beschouwen de kernwaardes niet als geloofwaardig. De waarden van de Hyvesgebruiker (producent) met 722 vrienden en de waarden die de anderen Hyvesgebruikers (de afnemer/consument) voor ogen had, sluiten niet op elkaar aan.
Mensen geven vervolgens een terugkoppeling aan Daan dat ze zijn kernwaarden niet begrijpen vanwege het feit dat hij alles afschermt. Mensen zijn het er niet mee eens en worden achterdochtig; waarom schermt hij zijn profiel af terwijl hij altijd zo open is?
Net als bij een merk komt hier hetzelfde procesmodel aan de orde (zie model 2. Ik-identiteit procesmodel). Van boven naar rechts, bevindt zich eerst de ik-identiteit waar Daan zijn waarden en eigenschappen (interne perceptie) wil communiceren en waarvoor hij het middel Hyves (objectieve werkelijk) gebruikt. Via Hyves koppelen andere Hyvesgebruikers zijn of haar ideeën, het imago(externe perceptie) aan zijn zelfpresentatie. Waarom schermt hij zijn profiel af terwijl hij altijd zo open is? Mensen worden achterdochtig. Dit imago is dus niet in overeenstemming met de waarden en eigenschappen die Daan voor zijn imago voor ogen had. Omdat Daan dat wel wil communiceren aan hen gaat hij zijn profiel aanpassen(proces begint opnieuw). Daan past zijn ik-identiteit op zo`n manier aan dat het profiel op Hyves voor iedereen beschikbaar en toegankelijk wordt. Op die manier sluiten andere Hyvesgebruikers (consumenten) beter aan bij de idealen die Daan (merk/personal brand) voor ogen heeft.
11
Model 2. Ik-identiteit procesmodel.
12
2.3 Persoonlijkheid in Hyves in relatie tot merkpersoonlijkheid. Iedereen heeft een persoonlijkheid. Er zijn bepaalde kenmerken in het innerlijke karakter en in het uiterlijke gedrag van de mens, waarin zij verschilt. Hierdoor worden ze herkenbaar voor zichzelf en voor anderen en worden (on)aardig, (on)aantrekkelijk, vervelend of irritant gevonden9. Het betreft ook het feit waarom bepaalde merken wel of niet bij consumenten passen. Waarom koop je het ene merk wel en het andere niet. Persoonlijkheid heeft dus individuele variaties van mens tot mens. Persoonlijkheid vloeit voort uit je eigen identiteit. Identiteit verwijst naar de kenmerken die een persoon een gevoel van eigenheid geven en continuïteit geven en die, die persoon tot één en dezelfde mens maken in de ogen van anderen. Het hebben van een identiteit houdt in, behalve dat wie ik ben, dat ook anderen mij kennen als diezelfde persoon10. Persoonlijkheid wordt van binnenuit beleefd door de persoon zelf en van buitenaf waargenomen door mensen om de persoon heen11. Het betreft de uitstraling van je identiteit. Zonder identiteit kun je geen persoonlijkheid hebben. Bij een merkidentiteit (betreft alles wat een merk is, zegt, doet en laat zien) is het nodig dat producenten zich afvragen: ‘Wie zijn we’. Het gaat om het bewustzijn van het merk. Waar staat het voor? Wat kan het? Volgens Franzen(2001) is het bewustzijn van de merk-identiteit het fundament van alle marketing- en communicatieactiviteiten van het merk. Als merken weten wie zij zijn dan kunnen ze geloofwaardiger en met meer overtuiging naar buiten treden. Dan laten ze hun persoonlijkheid zien, de zogenaamde merkpersoonlijkheid. Dit is de manifestatie van de merkidentiteit naar buiten toe. Als een merk zich niet bewust is van zijn identiteit komt het onnatuurlijk en gemaakt over op anderen (consumenten). Zoals aangegeven wordt een persoonlijkheid van binnenuit beleefd door de persoon zelf, dit is de interne perceptie. Daarnaast wordt persoonlijkheid van buitenaf waargenomen door mensen om de persoon heen, dit is de externe perceptie. Een merkpersoonlijkheid wordt dus vanuit twee perspectieven bekeken; vanuit de perceptie van de consument of vanuit de perceptie vanuit de producent. Franzen & Bouwman12 (1999) hebben een model gemaakt over merkpersoonlijkheidsperceptie. Het gaat om de beeldvorming in het geheugen van de consument. De omgang en contact met een merk leidt bij de consument tot 13
associatievorming in het geheugen. Bij deze associatievorming worden betekenissen aan de associaties gekoppeld. Men vormt een beeld over het merk. Franzen & Bouwman noemen de betekenissen waarmee het merk associatief verbonden is: merkattributen. Deze zitten in een systeem: het merkassociatiefsysteem. In dit systeem zitten alle merkwaarnemingen en merkervaringen die een consument in de loop der tijd heeft gehad. Al deze waarnemingen en ervaringen laten sporen achter in het geheugen. Dat is de basis waarop mensen het merk personifiëren. Het moment dat het merk een persoonlijkheid krijgt vanuit de externe perceptie. “Merkpersoonlijkheid is het resultaat van een perceptie en personifiëringproces. De perceptie betreft alle zintuiglijke waarneembare manifestaties waarneembare manifestaties van een merk. De sporen in het geheugen die dit achterlaat vormen het fundament van de personifiëring van een merk” Als we nu spreken over ons profiel over Hyves, dan personifiëren we de Hyvesgebruiker (met zijn personal brand) waar we op een betreffend moment een associatievorming bij hebben. In onderstaand model (model 3, merkpersoonlijkheidsperceptie) geef ik de situatie weer, vergelijkbaar met voorgaande hoofdstuk: Ik-identiteit in Hyves in relatie tot merk-identiteit. Het model is geïnspireerd door Franzen & Bouwman(1999) in het boek: ‘Mentale wereld van merken13. Is het blauw is de situatie van Hyves weergegeven. Daan heeft zijn profiel volledig afgeschermd wat tot een bepaalde associatievorming leidt. Situatie 1. Als andere Hyvesgebruikers mijn afgeschermde profiel bekijken. Daar vindt een associatievorm plaats met betekenissen: Waarom schermt hij zijn profiel af terwijl hij altijd zo open is? Ik vind het maar raar (achterdochtigheid ontstaat). Situatie 2. Aangezien Daan dat niet wil, past hij zijn profiel aan. Hyvesgebruikers komen nu weer in aanraking met zijn profiel dat voor iedereen beschikbaar en toegankelijk is. ‘Hey, dat is Daan, met die open persoonlijkheid en die we ontmoet hadden op diversen beurzen over sociale netwerksites’. Daan komt nu geloofwaardiger over, hij is zich meer bewust geworden van de manifestatie van zijn merkidentiteit naar buiten toe: zijn merkpersoonlijkheid.
14
Model 3. Merkpersoonlijkheidsperceptie.
15
2.4 Personifiëring van de ik-identiteit binnen Hyves. Net als een merk dient een persoon op Hyves zich bewust te zijn van zijn ik-identiteit, om de personifiëring ervan zoveel mogelijk te kunnen sturen, mits die persoon dat wilt. De manier hoe anderen je zien kun je beïnvloeden, mits je bewust bent van je ik-identiteit. Wat ben ik? Waar sta ik voor? Wat wil ik uitstralen? Het gaat daarbij niet alleen om je eigen interne perceptie maar ook hoe de externe perceptie van anderen zal zijn, hoe anderen je zien. Jezelf als merk beschouwen, dat wordt ook bedoeld met het begrip: ‘Personal brand’. Het gaat daar om het beeld dat jij als merk oproept. Bij dat beeld horen positieve emotionele reacties en associaties. Het zijn jouw eigen kwaliteiten en talenten die gevormd kunnen worden tot een personal brand, om vervolgens een bepaalde indruk (waarde) achter te laten. Als mensen in je omgeving weten wat zij aan jou hebben - door het beeld dat jij oproept – kun jij bijdragen aan het realiseren van jouw eigen doelen en de doelen van hen14. (Dit heeft ook te maken met de idealen die de producten van een merk heeft en zijn afnemers/consumenten) Voordat je dit kunt doen, dien je – volgens van Zwieten(2009) - bewust te zijn van jouw toegevoegde waarde. In zijn boek ga je hiernaar op zoek waarbij hij bepaalde thematieken, methoden en modellen behandelt. In bijlage 2, staan persoonlijke doelen die gebruikt worden om bewust met personal brand om te gaan. Daarbij zijn een aantal voorwaarden om je personal brand vorm te geven: geloofwaardig(authenticiteit) zijn, relevant zijn en onderscheidend zijn. In bijlage 3, staat uitgebreid wat deze voorwaarden inhouden. Hyves is een medium dat zich goed leent voor (zowel interne- als externe perceptie) binnen personal branding. Je kunt gemakkelijk feedback, terugkoppeling krijgen van andere Hyvesgebruikers, hoe zij jouw profiel beschouwen. Een Hyvesprofiel zegt immers veel over hoe iemand is en hij/zij in het leven staat. Daarnaast maakt de gemiddelde Hyver, frequent gebruik van het sociale netwerk, wat deze feedback en terugkoppeling de moeite waard maakt. Uit onderzoek is gebleken dat een Hyvesgebruiker meer dan 8 keer per week (27%) de netwerksite bezoekt. De duur van dit bezoek is gemiddeld genomen 6 tot 15 minuten (41%).
16
De reden waarom Hyvers een profiel nemen is omdat ze contacten willen onderhouden; 69% van de respondenten heeft dit geantwoord. De reden waarom Hyvers specifieke informatie van zichzelf beschikbaar stellen, heeft als reden te laten zien wat diegene bezig houdt (23%). Gevolgd door ‘informatie te delen(16%)’ en ‘zich te profileren(14%)’. Hier komt naar voren dat Hyves actief wordt gebruikt in het kader van zelfpresentatie. Bij de informatie die Hyvers over zichzelf beschikbaar stellen komen associaties naar voren, beelden en laten indrukken achter bij andere Hyvers. Hyvers zijn over het algemeen bewust van dat feit dat ze zich profileren. Uit een aantal stellingen die zijn gesteld onder Hyvers zijn een aantal resultaten naar voren gekomen. Bij de stelling: ‘Als ik een foto op Hyves plaats denk ik niet na, over de mogelijke andere Hyvesgebruikers die deze foto zal gaan bekijken’, antwoordde 53% van de respondenten hiermee helemaal mee oneens te zijn. Bij de stelling: ‘Als ik iemand krabbel op Hyves denk ik niet na, over de mogelijke andere Hyvesgebruikers die deze krabbel zal gaan zien’, was 46% het hier helemaal mee oneens. Maar liefst 84% antwoordde zich bewust te zijn van de inhoud van de betreffende krabbel. Bij de vraag: ‘In hoeverre ben je je ervan bewust dat je met je Hyvesprofiel een bepaald beeld oproept bij de bezoekers van je Hyvesprofiel’, antwoordde 71%, ik ben me ervan bewust. De onderdelen binnen Hyves maken het mogelijk voor gebruikers zich te profileren. Op de profielpagina van Hyves kan opgegeven worden welke opleiding iemand doet of iemand heeft gedaan. Daarnaast kun je passies, merken, sporten, eten opgeven maar ook wat je aan het doen bent en van welke andere Hyvespagina`s je lid bent. Niet te vergeten het uiterlijk van je profiel. Binnen Hyves genaamd: ‘Pimp my profile’. Op de volgende pagina staat een voorbeeld van een element (Element 1. Profielpagina Erik-Jan Brugman) binnen Hyves die bewustwording van de eigen ik-identiteit weergeeft (waar het om gaat bij een merk en bij personal branding). In dat voorbeeld heb ik mijzelf als Hyvesgebruiker genomen.
17
Element 1. Profielpagina Erik-Jan Brugman. Profieluiterlijk. Ik wil ervoor zorgen dat mijn Hyvesbezoekers mijn kernwaarden en de volgende merkattributen interpreteren: Creatief, gevoel voor stijl, hip, gewaagd. Ik ben een student van Communicatie & Multimedia Design en ik volg de richting Multimediale Vormgeving. Met mijn Hyves wil ik laten zien dat ik waarde hecht aan vormgeving en uiterlijk. Dat kleur- en vormelementen bij elkaar moeten passen (‘dezelfde taal spreken’). Dat ik niet voor blauw, wit of grijs kies, omdat ik dat te standaard vind, maar juist meer onderscheidende kleuren die opvallen. De wijze waarin ik hier te werk ga, ligt ook dicht bij mij als persoon. Het is echter aan de gebruikers of ze het ook zo interpreteren. In het merkassociatief systeem met daarin de merkattributen, kan er meer geïnterpreteerd worden dan mijn kernwaardes die ik over wil brengen. Men kan namelijk ook denken: ‘Waarom heeft die ene Erik allemaal foto`s van zichzelf naast elkaar gezet?’ ‘Vind hij zich zo geweldig?’ ‘Ik vind het een beetje narcistisch overkomen’. ‘En waarom is zijn huid geel, roze, blauw en groen?’ ‘Is hij 18
misschien ziek?’ ‘Ik vind ook de kleuren een beetje flets’ ‘Ik wordt er paranoia van’. De externe perceptie die mijn doelgroep heeft kan dus totaal verschillen van mijn interne perceptie.
Het is daarom belangrijk om zo diep mogelijk na te denken in de achtergronden van je mogelijke doelgroep. Iemand die net als ik verstand heeft van vormgeving zal er heel anders naar kijken dan bijvoorbeeld mijn conservatieve tante. Het effect dat ik teweeg wil brengen met mijn zelfpresentatie is bij mijn vrienden, collega`s en toekomstige werkgevers. Ik ben mij bewust van mijn ik-identiteit, mijn interne en externe perceptie die ik oproep bij de doelgroep en mijn merkpersoonlijkheid. Ik probeer uit te stralen waarvoor ik sta om mijn kernwaardes zo natuurlijk mogelijk over te laten komen op anderen (mijn Hyvesbezoekers, mijn consumenten).
Ik heb meerdere kernwaardes zoals open persoonlijkheid, sociaal en iemand die gemakkelijk contacten legt. Om die kernwaarden zoveel mogelijk te vervullen laat ik mijn profiel openbaar zijn voor iedereen. Ik heb namelijk geen geheimen voor mijn bezoekers. Ik probeer zoveel mogelijk na te denken - over de reactie van de afnemers - van mijn profiel. Als ik een negatief imago ontvang, dat niet in overeenstemming is met mijn kernwaarden, dan pas ik mijn profiel weer aan. Mocht ik bijvoorbeeld meerdere malen de terugkoppeling krijgen dat ik erg narcistisch overkom en dat mensen dit als irritant ervaren dan pas ik mijn kernwaarden aan (zie model 2; Ik-identiteit procesmodel). Dit heeft dan als gevolg dat andere Hyvesgebruikers mijn persoonlijkheid opnieuw personifiëren aan de hand van mijn nieuwe manifestatie en oproepende associaties, merkattributen (Model 3, merkpersoonlijkheidsperceptie). Mijn kernwaarden bepalen dus ook mijn (merk)persoonlijkheid. Mijn kernwaarden als creatief, gevoel voor stijl, hip associëren met mij. Men geeft een persoonlijkheid aan die kernwaarden. Het profiel wordt bijvoorbeeld eerder geassocieerd met ‘hip’ dan met ‘oubollige’ of ‘saai’. Het is van belang dat de kernwaarden die ik over laat komen, geloofwaardig zijn. Evenals merken, vertel ik ook een ‘verhaal’ aan mijn publiek, aan de Hyvesgebruikers. Ik laat zien, ik vertel dat ik communicatie tussen vormgevingelementen belangrijk vindt. Ze moeten op elkaar aansluiten (denk bijvoorbeeld aan de kleuren). Grote merken als Swatch, Nike, Ben 19
vertellen ook een verhaal. Swatch vertelt bijvoorbeeld een gepassioneerd verhaal over vormgeving en Nike spoort aan tot het verleggen van je persoonlijke grenzen met de uitspraak: ‘Just do it’. De telecomprovider, Ben laat weten dat hij er voor iedereen is en niet houdt van onnodig ingewikkeld doen.
Het verhaal dat een merk vertelt, heeft wel een publiek nodig dat geïnteresseerd is in dat verhaal. Het verhaal van een merk moet inspireren en motiveren, maar nog belangrijker is dat het ook leidt tot koopgedrag15. Om een verhaal tot een succes te laten komen moet het verhaal echt zijn. Als het verhaal niet echt is spoort het niet aan tot koopgedrag. Consumenten zijn zeer kritisch en prikken zo door een verhaal heen dat nep is. Dat geldt voor mijn Hyvesbezoekers ook zo. Ik wil dat potentiële werkgevers zien waarvoor ik sta, waar ik bij hoor. Dit laat ik tegelijkertijd ook zien aan mijn vrienden en kennissen. Als mensen mij kunnen plaatsen, waarvoor ik sta, door het verhaal dat ik vertel, kunnen ze mij aanbevelen of inzetten bij bepaalde opdrachten. Dit komt overeen met een strategie binnen personal branding: Personal brand gekoppeld aan waarden, missie of zelfessentie waarbij authenticiteit een rol speelt16.
20
Interesses. Naast het element ‘profieluiterlijk’ geeft het element ‘interesses’ de mogelijkheid diverse eigenschappen over jezelf weer te geven (zie Element 2. Interesses). Ik heb bijvoorbeeld bij ‘Mijn merken’, Action opgegeven. Action is een non-food winkelketen vergelijkbaar met Zeeman of Wibra. Mijn intenties wat betreft het merk zijn ‘de draak te steken’ met het oordeel: ‘Winkel jij bij Action, dat kan echt niet!’. Daarnaast geven veel mensen exclusieve dure merken op (bijvoorbeeld Gucci en Dolce & Gabbana), die in mijn ogen (externe perceptie) alleen betaald kunnen worden door de hele rijken. Maar wat zeg dat ‘de draak te steken’ over mij? Het geeft één van mijn kernwaardes weer als eigenwijs. Niet alleen mijn vormgeving vind ik opvallend, maar ook een onverwacht merk opgeven als Action behoort daaronder.
Element 2. Interesses.
21
Wie, wat, waar? In het ‘Wie, wat, waar?’ onderdeel (zie Element 3. Wie, wat, waar?) kun je zeggen wat en waar je iets aan het doen bent. Je kunt zo vaak ‘Wie, wat, waar’ toevoegen. Hyves houdt ook een geschiedenis bij van alle ‘Wie, wat, waar?’, tenzij je die verwijdert. Op alle ‘Wie, wat, waar?’, kunnen anderen Hyvesgebruikers reageren. In mijn geval was ik bij ‘Wie, wat, waar?’, bezig aan mijn scriptie. Een bezoeker op mijn profiel kan zien dat ik nog studeer; HBO omdat daar een scriptie, onderdeel is van de eindstudie. Dat werken aan mijn scriptie deed ik thuis en om dat extra verbeelden, heb ik een emoticon toegevoegd die ‘werken achter een computer’ illustreert. Ik geef aan dat ik nog twee weken moet, gevolgd door drie punten. Ik probeer hier aan te geven dat het nog twee weken duurt voordat ik mijn scriptie dien in te leveren en dat het daarna afwachten is, wat voor cijfer het wordt. Of mijn doelgroep dat ook interpreteert is natuurlijk een tweede. Dat ik scriptie met een uitroepteken schrijf, kan misschien wel opgevat worden als ‘Erik heeft het druk, laat hem maar’. Wat weer gevolg heeft voor mijn reacties, die resulteren in minder of geen reacties.
Element 3. Wie, wat, waar?
22
Krabbels. Krabbels zijn berichten die je binnen Hyves kunt sturen, vaak relatief klein van aard. Uit onderzoek blijkt dat 94% van de Hyvesgebruikers krabbels stuurt en 91% krabbels leest. Hieruit kun je opmaken dat het niet alleen belangrijk is wat voor krabbels je stuurt, maar ook wat voor krabbels je krijgt. Bij deze krabbels kan wederom een hoop geïnterpreteerd en toegevoegd worden aan de merkattributen van mijn Hyvesbezoekers. Neem Element 4. Krabbel 1: Mirella. Hieruit kun je opmaken dat Mirella iets met muziek heeft. Misschien is ze wel songwriter of zangeres? ‘Met de musica gaat t lekker, afgelopen wo-dag nog n nummer afgemaakt’ . Maar je kunt hier ook uit opmaken, dat ze niet echt haar brood verdiend met zingen of liedjes schrijven: ‘Jammer dat mn portemonnee multi-emty is’. En wat bedoeld ze met ‘ DOMBO!’ ? Is ze misschien kwaad op Erik of is het grappig bedoeld? Vast het laatste, laat ik eens kijken hoe het zit en wat Erik voor krabbel heeft gestuurd.
Element 4. Krabbel 1: Mirella.
23
Element 5. Krabbel 2: Martine.
Krabbel 2: Martine. Bij deze krabbel kan de bezoeker zich afvragen; wat klinkt er zeer interessant? Volgens mij is hetgeen wat interessant is ook nog ‘cool’, want ik zie een emoticon met een zonnebril op. Om te kijken wat ik haar gekrabbeld heb, moet de betreffende bezoeker naar de pagina van Martine surfen. Op de vraag; ben je nog wel eens in Breda te vinden? Kun je afvragen wat ze bedoeld met de ‘twee emoticons die bier drinken’. Drinken ze altijd bier wanneer ze elkaar in Breda ontmoeten? In beide krabbels wordt nieuwsgierigheid opgewekt naar andermans privé-zaken, het voyeurisme. Een van de successen van Hyves. Bij krabbel 1 is de persoon kwaad of misschien niet. Bij krabbel 2 vindt Martine iets zeer interessant. Daarnaast worden in beide krabbels totaal verschillende merkattributen geladen die mijn merkpersoonlijkheid vormen en beïnvloeden. Stel dat ik nu alleen maar krabbels krijg die over ‘uitgaan’ gaan. Dan kan ik bij mezelf te raden gaan wat voor beeld dat oproept bij andere Hyvesbezoekers. Ik kan deze reacties 24
vervolgens verwijderen maar dat is weer in strijd met mijn kernwaarde: ‘open persoonlijkheid’.
Het tijdstip waarin krabbels worden verzonden - bijvoorbeeld om de 3 uur 1 krabbel of elke dag 3 krabbels - kan één van mijn kernwaarden weergeven: sociaal. Kernwaarde ‘open persoonlijkheid’ kan opgemaakt worden uit de inhoud van de krabbels, zoals bij krabbel 1, waar Mirella het woord ‘Dombo’ ongegeneerd krabbelt.
25
Foto`s. Uit onderzoek blijkt dat 69% van de ondervraagden, bij de vraag: ‘Waar let je op bij andermans profiel’, het meest let op foto`s. Bij de activiteit die Hyvesgebruikers het vaakst doen antwoordt 83%: foto`s uploaden en 74% foto`s van anderen te bekijken. Zoals bekend zegt een foto meer dan 1000 woorden en misschien ook wel 1000 associaties in het brein. Als we kijken naar de volgende foto (Element 6. Hyvesfoto Erik-Jan Brugman). Hieruit kun je opmaken dat Erik aangeschoten is, vanwege zijn blik en de rosébier in zijn handen. Of dat hij van drank houdt of enkel Rosé bier, omdat zijn fotonaam: ‘Lekahhh’ heet. Of is hij hier discriminerend tegen Aziaten? Naast hem op de tafel, ligt een dikgevulde portemonnee. Dit kan de indruk wekken dat hij of veel geld heeft, of dat er heel veel pasjes inzitten. Om hem heen is het heel druk en is er niet echt veel ruimte tussen de tafels. Ook zie je in de verte tenten staan en een aantal boxen die verticaal uitsteken. De drukte, tenten en boxen wekken de indruk dat er een ‘soort’ evenement gaan is. Als ik nu enkel dit soort foto`s op Hyves zet - met een ‘niet al te heldere blik’, rosébier in mijn handen en om mij heen veel mensen – dan lijkt het alsof mijn privé leven enkel daar om draait. Dat ik misschien het leven niet serieus genoeg neem. Aan de andere kant kan het de indruk wekken dat ik ‘van een feestje houd’, ‘van het leven geniet’, ‘gezellig’ en ‘sociaal’ overkom, wat een positieve indruk kan wekken bij toekomstige collega`s.
Element 6. Hyvesfoto Erik-Jan Brugman. 26
Vrienden. Wat voor vrienden iemand heeft, kan veel zeggen of die persoon. Neem onderstaande afbeelding (Element 7. Vrienden). Wegens privacy redenen heb ik de gebruiker onherkenbaar gemaakt. Als je naar het onderdeel vrienden kijkt, zie je dat merendeels poseert met een ontbloot bovenlichaam. Je zou hier kunnen spreken van exhibitionisme17: de gebruiker wil er goed uitzien, toont dat aan andere, krijgt veel aandacht en geniet daarvan. Dit is toegestaan, alleen als men gaat solliciteren, of onbekende Hyvesbezoekers bezoeken het profiel, dan kan men bij voorbaat bevooroordeeld zijn over de gebruiker van het profiel. In het onderzoek stelde ik de respondenten de vraag: ‘Ik vorm snel een mening over andere Hyvesgebruikers door alleen hun Hyvespagina te bekijken’ . Van de respondenten was 32% het hier helemaal tot enigszins mee eens.
Element 7. Vrienden. De mensen met wie je omgaat zegt veel over jou als persoon. De vrienden in je Hyves dragen bij hoe anderen naar je kijken. Het draagt bij aan je (merk)persoonlijkheid naast uiterlijk, krabbels en de andere bovengenoemde elementen. Bij de merkpersoonlijkheid van Nike 27
wordt een merkattribuut opgeroepen dat dicht bij de topsporters ligt, die in de campagnes worden gebruikt (bijvoorbeeld Michael Jordan). Merken zetten deze merkattributen bewust in zodat men sneller het merk kan personifiëren18. De merkpersoonlijkheid wordt gevoed door de persoonlijkheid Michael Jordan die gebruikt wordt. Binnen Hyves kun je ‘vrienden’ als merkattributen zien. Staat merendeels van je vrienden met een ontbloot bovenlijf op de foto, dan kunnen andere Hyvesgebruikers gemakkelijker jouw (merk)persoonlijkheid personifiëren. ‘Hij houdt van blote mannen?’, ‘Hij houdt van sport?’, ‘Heeft hij een fetisj voor spieren?’
28
3. Conclusie. Dat Hyves zich leent voor het profileren van je personal brand is duidelijk. Het is echter niet het enige middel om aan personal branding te doen, je dient bijvoorbeeld ook te denken aan lichaamshouding, intonatie en de kleding die je draagt. Maar zeker ook het aanmelden bij andere sociale netwerksites is van toegevoegde waarde. Verschillende profielen, verschillende uitingen van jezelf via internet en op offline vlak zijn niet verwarrend voor jouw afnemers/publiek, mits je hierin consistent bent. Zonder consistentie kan een merk zich in de vorm van identiteit, niet ontwikkelen19. Volgens van Zwieten (2009) is consistent zijn van belang voor je geloofwaardigheid. Het is juist goed om meerdere vlakken te positioneren, dus meerdere strategieën te benutten om een steeds sterkere personal brand te ontwikkelen. Sterke merken brengen ook meerdere producten op de markt zonder dat mensen dit als verwarrend ervaren. Nike bijvoorbeeld: zij brengen uiteenlopende producten op de markt met een bijhorend gevoel. Of Nike nu schoenen, kleding, tassen of horloges, het blijft sportgerelateerd en het ‘staat voor just do it’. Binnen Hyves profileren Hyvers zichzelf als merken. Wie bewuster met zijn personal brand om wil gaan zal zich meer moeten verdiepen in zijn afnemers. Je gaat meer denken vanuit de externe perceptie die andere Hyvesgebruikers bij jouw profiel hebben. Als je meer naar de terugkoppelingen luistert, dan kun je een betere (merk)persoonlijkheid vormen die zowel bij jou als bij je afnemers past. De (merk)persoonlijkheid van jou, wordt gevormd door het beeld, externe perceptie die anderen van jou hebben. Hoeveel invloed kun jij dan hebben op de merkattributen in het merkassociatiefsysteem van je Hyvesgebruikers? Voordat je aan merkpersoonlijkheid werkt is het van belang je te verdiepen in je ik-identiteit. Zonder bewust bezig te zijn met de ik-identiteit kun je niet presenteren aan anderen en overtuigen van jouw bestaansrecht. Als je weet wie je bent, met wat voor merkwaardes je naar buiten wilt treden, dan treed je geloofwaardiger, natuurlijker en met meer overtuiging naar buiten. Op deze manier stuur je weer, je merkpersoonlijkheid. Merkpersoonlijkheid vloeit voort uit merkidentiteit. Als consumenten ben je zeer kritisch en prik je zo door een verhaal heen dat een merk vertelt, dat niet klopt. Dat geldt voor je Hyvesbezoekers ook. Als 29
mensen je kunnen plaatsen, waarvoor je staat, door het verhaal dat je vertelt, kunnen ze jou aanbevelen of inzetten bij bepaalde opdrachten. Dit heeft ook te maken met de idealen die de producent van een merk heeft en zijn afnemers/consumenten.
Het gaat erom wat je wilt uitstralen. Wat voor gevoel, wat voor indruk wil jij dat iemand bij je oproept? Waar het bij personal branding en bij merk an-sich om gaat. Het gaat om je eigen doelen en waarden die je centraal zet met behulp van strategieën om een onderscheidende positie in te nemen. Het is daarbij belangrijk zoveel mogelijk jezelf en daarmee authentiek te zijn, zodat je geloofwaardig overkomt en vertrouwen creëert bij je doelgroep. In deze tijd zijn persoonlijkheid en authenticiteit belangrijke aspecten op de werkvloer en kunnen je een baan opleveren (of kosten)20.
Sterke merken bestaan ook door het vertrouwen dat mensen in die merken hebben. Het vertrouwen is gebaseerd op de resultaten en het gevoel dat een merk je geeft. Je weet exact wat je kan verwachten van Coca Cola. Het is er altijd en overal met hun belofte: ‘Always Coca Cola’. Je koopt Coca Cola ook niet meer als de smaak steeds anders is: dat je niet meer weet wat je kunt verwachten. Dat is met een persoon ook zo. Heb je een geloofwaardige sollicitatiebrief getypt, maar op je Hyves staan alleen maar foto`s waarin je met een fles bier en een niet al te nuchtere blik uit je ogen kijkt, dan heb je snel kans dat je werkgever het niet vertrouwt. Jij creëert netzo goed als merken ook een merkloyaliteit, waarin je afnemers niet teleurstelt of voor verassingen komen te staan.
In het bedrijfsleven wordt er ook vaak gekeken naar het Hyvesprofiel van de sollicitant. Een werkgever heeft er baat bij om eens achter die ‘politiek correcte’ sollicitatiebrief te kijken. Je werkgever kan op die manier zien wat voor persoon je bent en wat je bezig houdt. Hij kan ook zien of je binnen het team past. Werkgevers zien de site Hyves juist als meerwaarde21 om meer te zien van de persoon achter de cv en de motivatiebrief.
Ook al denk je na over het uploaden van een foto of het plaatsen van een krabbel, denk dan ook een stap in de richting van je personal brand en merken an-sich. Het beeld dat je wilt dat anderen van jouw zien. Misschien kun je nu beter achterhalen waarom potentiële opdrachtgevers je wel of juist niet uitnodigen op een (tweede) gesprek, of waarom een 30
potentiële liefdespartner afhaakt na je eerste Hyvesbezoek.
31
Bijlage 1. Onderzoek onder Hyvesgebruikers: vragenlijst.
Enquête onder Hyvesgebruikers. Doel: Inzicht geven of gebruikers van Hyves zich bewust al dan niet onbewust bezig zijn met hun zelfprofilering.
1.
Wat is je leeftijd?
2.
Wat is je geslacht?
Man Vrouw
3.
Vul in wat op van jou van toepassing is.
Ik ben scholier, student Ik werk fulltime Anders, namelijk:
32
4.
Wat is je hoogst genoten opleiding?
Basisschool VBO Mavo VMBO MBO Havo Vwo HBO WO
5.
Waarom heb je een Hyvesprofiel?
6.
Hoe vaak bezoek je gemiddeld de website van Hyves?
1 keer in de week of minder 2 tot 3 keer in de week 4 tot 5 keer in de week 6 tot 7 keer in de week 8 keer in de week of meer
33
7.
Als je een bezoek brengt aan de website van Hyves, hoe lang duurt dit bezoek dan gemiddeld?
Korter dan 1 minuut 1 tot 5 minuten 6 tot 15 minuten 15 tot 30 minuten 30 minuten tot 60 minuten 60 minuten of langer
8.
Waarom geef je specifieke informatie op over jezelf bloot op Hyves? Waarom geef je bijv. interesses op als merken, hobby`s, opleidingen, werk, Hyveslidpagina`s, blogs, foto`s, gadgets, personalia etc.
9.
Wat doe je allemaal op Hyves?
Foto`s uploaden Foto`s van anderen bekijken Krabbels sturen Krabbels lezen Profieluiterlijk bijwerken Gadgets toevoegen Reacties plaatsen
34
10.
Welke activiteit doe je het vaakst?
Foto`s uploaden Foto`s van anderen bekijken Krabbels lezen Krabbels sturen Profieluiterlijk bijwerken Gadgets toevoegen Reacties plaatsen
11.
Op Hyves is het mogelijk om te kijken op andermans profielen. Waar let jij het meeste op bij een andermans profiel?
12.
Voor wie is jouw profiel beschikbaar?
Alleen vrienden Vrienden van vrienden Voor iedereen
13.
Waarom heb je hiervoor gekozen? 35
14.
Als ik een foto op Hyves plaats denk ik niet na, over de mogelijke andere Hyvesgebruikers die deze foto zal gaan bekijken.
Helemaal mee eens Enigszins mee eens Noch mee eens, noch mee oneens Enigszins mee oneens Helemaal mee oneens
15.
Als ik iemand krabbel op Hyves denk ik niet na, over de mogelijke andere hyvesgebruikers die deze krabbel zal gaan zien.
Helemaal mee eens Enigszins mee eens Noch mee eens, noch mee oneens Enigszins mee oneens Helemaal mee oneens
16.
Ben je je bewust van de inhoud die erin staat die mogelijke andere Hyvesgebruikers kunnen lezen?
36
Ik ben me ervan bewust Ik ben me er een beetje van bewust Ik ben me er helemaal niet van bewust
17.
Wat vind je van mensen (die geen bekende Nederlander zijn) die meer dan 600 Hyvesvrienden hebben?
Bij geen mening ga door naar de volgende vraag.
18.
Ik heb geen problemen met Hyvesgebruikers die hun profiel afschermen voor de buitenwereld.
Helemaal mee eens Enigszins mee eens Noch mee eens, noch mee oneens Enigszins mee oneens Helemaal mee oneens
19.
Ik heb geen problemen met gebruikers die enkel één foto van zichzelf publiceren en verder geen andere kenmerken opgegeven.
Helemaal mee eens Enigszins mee eens Noch mee eens, noch mee oneens
37
Enigszins mee oneens Helemaal mee oneens
20.
Ik vorm snel een mening over anderen Hyvesgebruikers door alleen hun Hyvespagina te bekijken.
Helemaal mee eens Enigszins mee eens Noch mee eens, noch mee oneens Enigszins mee oneens Helemaal mee oneens
21.
In hoeverre ben je je ervan bewust dat je met je Hyvesprofiel een bepaald beeld oproept bij de bezoekers van je Hyvesprofiel.
Ik ben me ervan bewust Ik ben me er een beetje van bewust Ik ben me er helemaal niet van bewust
38
Onderzoek onder Hyvesgebruikers: resultaten.
Onderzoeksresultaten Wat is je leeftijd?
Mean: 23,70
Frequency
Percent Valid Percent 1,4 1,4
Cumulative Percent 1,4
17
1
18
1
1,4
1,4
2,9
19
1
1,4
1,4
4,3
20
6
8,6
8,6
12,9
21
22
31,4
31,4
44,3
22
10
14,3
14,3
58,6
23
6
8,6
8,6
67,1
24
4
5,7
5,7
72,9
25
3
4,3
4,3
77,1
26
5
7,1
7,1
84,3
27
3
4,3
4,3
88,6
28
1
1,4
1,4
90,0
29
2
2,9
2,9
92,9
30
2
2,9
2,9
95,7
37
1
1,4
1,4
97,1
43
1
1,4
1,4
98,6 100,0
57 Total
1
1,4
1,4
70
100,0
100,0
Wat is je geslacht? Frequency
Percent Valid Percent 24,3 24,6
man
17
vrouw
52
74,3
75,4
Total
69
98,6
100,0
1
1,4
70
100,0
Geen antwoord
Cumulative Percent 24,6 100,0
Vul in wat op van jou van toepassing is. Frequency anders
6
scholier, student
42
werk fulltime
22
Total
70
Percent Valid Percent 8,6 8,6 60,0
Cumulative Percent 8,6
60,0
68,6
31,4
31,4
100,0
100,0
100,0
39
Wat is je hoogst genoten opleiding? Frequency
Percent Valid Percent 20,0 20,0
Cumulative Percent 20,0
MBO
14
Havo
13
18,6
18,6
38,6
Vwo
3
4,3
4,3
42,9
HBO
34
48,6
48,6
91,4 100,0
WO
6
8,6
8,6
Total
70
100,0
100,0
Waarom heb je een Hyvesprofiel? Frequency
Percent Valid Percent 1,4 1,4
Cumulative Percent 1,4
Ik ben ooit uitgenodigd
1
Iedereen heeft het
7
10,0
10,0
11,4
Laten zien wat je doet
5
7,1
7,1
18,6
48
68,6
68,6
87,1
Leuk
5
7,1
7,1
94,3
Kijken wat andere mensen doen
3
4,3
4,3
98,6 100,0
Onderhouden van contacten
Anders Total
1
1,4
1,4
70
100,0
100,0
Hoe vaak bezoek je gemiddeld de website van Hyves? Frequency
Percent Valid Percent 17,1 17,1
Cumulative Percent 17,1
1 keer in de week of minder
12
2 tot 3 keer in de week
10
14,3
14,3
31,4
4 tot 5 keer in de week
13
18,6
18,6
50,0
6 tot 7 keer in de week
16
22,9
22,9
72,9
8 keer in de week of meer
19
27,1
27,1
100,0
Total
70
100,0
100,0
Als je een bezoek brengt aan de website van Hyves, hoe lang duurt dit bezoek dan gemiddeld? Frequency korter dan 1 minuut
2
Percent Valid Percent 2,9 2,9
Cumulative Percent 2,9
1 tot 5 minuten
24
34,3
34,3
37,1
6 tot 15 minuten
29
41,4
41,4
78,6
15 tot 30 minuten
10
14,3
14,3
92,9
30 tot 60 minuten
2
2,9
2,9
95,7
60 minuten of langer
3
4,3
4,3
100,0
70
100,0
100,0
Total Waarom geef je specifieke informatie op over jezelf bloot op Hyves? Waarom geef je bijv. interesses op
40
als merken, hobby`s, opleidingen, werk, hyveslidpagina`s, blogs, foto`s, gadgets, personalia etc? Frequency Om persoonlijk te maken
3
Percent Valid Percent 4,3 4,3
Cumulative Percent 4,3
Mezelf te profileren
10
14,3
14,5
18,8
Laten zien wat me bezighoudt
16
22,9
23,2
42,0
6
8,6
8,7
50,7
Om zaken te delen
11
15,7
15,9
66,7
Ik geef geen specifieke info op
13
18,6
18,8
85,5
Anders
10
14,3
14,5
100,0
Total
69
98,6
100,0
1
1,4
70
100,0
Om mensen met zelfde interesse tegen te komen
Geen antwoord
Wat doe je allemaal op Hyves? (Foto’s uploaden) Frequency
Percent Valid Percent 82,9 100,0
ja
58
nee
12
17,1
70
100,0
Cumulative Percent 100,0
Wat doe je allemaal op Hyves? (Foto’s van anderen bekijken) Frequency ja
63
nee
Percent Valid Percent 90,0 100,0
7
10,0
70
100,0
Cumulative Percent 100,0
Wat doe je allemaal op Hyves? (Krabbels sturen) Frequency ja
66
nee
Percent Valid Percent 94,3 100,0
4
5,7
70
100,0
Cumulative Percent 100,0
Wat doe je allemaal op Hyves? (Krabbels lezen) Frequency ja
64
nee
Percent Valid Percent 91,4 100,0
6
8,6
70
100,0
Cumulative Percent 100,0
Wat doe je allemaal op Hyves? (Profiel bijwerken)
41
Frequency
Percent Valid Percent 41,4 100,0
ja
29
nee
41
58,6
70
100,0
Cumulative Percent 100,0
Wat doe je allemaal op Hyves? (Gadgets toevoegen) Frequency
Percent Valid Percent 28,6 100,0
ja
20
nee
50
71,4
70
100,0
Cumulative Percent 100,0
Wat doe je allemaal op Hyves? (Reacties plaatsen) Frequency
Percent Valid Percent 41,4 100,0
ja
29
nee
41
58,6
70
100,0
Cumulative Percent 100,0
Wat doe je allemaal op Hyves? (Anders) Frequency ja
7
nee
Percent Valid Percent 10,0 100,0
63
90,0
70
100,0
Cumulative Percent 100,0
Welke activiteit doe je het vaakst? (Foto’s uploaden) Frequency
Percent Valid Percent 38,6 100,0
ja
27
nee
43
61,4
70
100,0
Cumulative Percent 100,0
Welke activiteit doe je het vaakst? (Foto’s van anderen bekijken) Frequency
Percent Valid Percent 74,3 100,0
ja
52
nee
18
25,7
70
100,0
Cumulative Percent 100,0
Welke activiteit doe je het vaakst? (Krabbels sturen) Frequency
Percent Valid Percent 62,9 100,0
ja
44
nee
26
37,1
70
100,0
Cumulative Percent 100,0
42
Welke activiteit doe je het vaakst? (Krabbels lezen) Frequency nee
70
Percent 100,0
Welke activiteit doe je het vaakst? (Profiel bijwerken) Frequency ja
1
nee
Percent Valid Percent 1,4 100,0
69
98,6
70
100,0
Cumulative Percent 100,0
Welke activiteit doe je het vaakst? (Gadgets toevoegen) Frequency ja
3
nee
Percent Valid Percent 4,3 100,0
67
95,7
70
100,0
70
Percent 100,0
70
Percent 100,0
48
Percent Valid Percent 68,6 70,6
Cumulative Percent 100,0
Welke activiteit doe je het vaakst? (Reacties plaatsen) Frequency nee
Welke activiteit doe je het vaakst? (Anders) Frequency nee Op Hyves is het mogelijk om te kijken op andermans profielen. Waar let jij het meeste op bij een andermans profiel? (eerste antwoord) Frequency foto’s
Cumulative Percent 70,6
krabbels
6
8,6
8,8
79,4
wie of wat persoon is
3
4,3
4,4
83,8
of ik diegene ken
3
4,3
4,4
88,2
Anders
8
11,4
11,8
100,0
68
97,1
100,0
Total Geen antwoord
2
2,9
70
100,0
Op Hyves is het mogelijk om te kijken op andermans profielen. Waar let jij het meeste op bij een andermans profiel? (overige antwoorden) Frequency foto’s
5
Percent Valid Percent 7,1 25,0
Cumulative Percent 25,0
43
krabbels
12
17,1
60,0
85,0
wie of wat persoon is
1
1,4
5,0
90,0
vrienden
1
1,4
5,0
95,0 100,0
Anders
1
1,4
5,0
Total
20
28,6
100,0
Geen antwoord
50
71,4
70
100,0
Voor wie is jouw profiel beschikbaar? Frequency
Percent Valid Percent 75,7 76,8
Cumulative Percent 76,8
Alleen vrienden
53
Vrienden van vrienden
10
14,3
14,5
91,3
6
8,6
8,7
100,0
69
98,6
100,0
1
1,4
70
100,0
Iedereen Total Geen antwoord
Waarom heb je hiervoor gekozen? Frequency Anderen mogen het niet lezen
3
Percent Valid Percent 4,3 4,3
Cumulative Percent 4,3
Niet iedereen hoeft alles te weten
26
37,1
37,7
42,0
Niet iedereen hoeft alles te weten ivm werk
11
15,7
15,9
58,0
6
8,6
8,7
66,7
11
15,7
15,9
82,6
Weet niet hoe anders in te stellen
3
4,3
4,3
87,0
Anders
9
12,9
13,0
100,0
69
98,6
100,0
1
1,4
70
100,0
Heb niets te verbergen Is privé
Total Geen antwoord
Als ik een foto op Hyves plaats denk ik niet na, over de mogelijke andere Hyvesgebruikers die deze foto zal gaan bekijken. Frequency Helemaal mee eens
4
Enigszins mee eens
9
Noch mee eens, noch mee oneens
Percent Valid Percent 5,7 5,8 12,9
Cumulative Percent 5,8
13,0
18,8
6
8,6
8,7
27,5
Enigszins mee oneens
13
18,6
18,8
46,4
Helemaal mee oneens
37
52,9
53,6
100,0
Total
69
98,6
100,0
1
1,4
Geen antwoord
44
70
100,0
45
Als ik iemand krabbel op Hyves denk ik niet na, over de mogelijke andere Hyvesgebruikers die deze krabbel zal gaan zien.
Frequency
Percent Valid Percent 10,0 10,1
Cumulative Percent 10,1
Helemaal mee eens
7
Enigszins mee eens
6
8,6
8,7
18,8
Noch mee eens, noch mee oneens
7
10,0
10,1
29,0
Enigszins mee oneens
17
24,3
24,6
53,6
Helemaal mee oneens
32
45,7
46,4
100,0
Total
69
98,6
100,0
1
1,4
70
100,0
Geen antwoord
Ben je je dan bewust van de inhoud die erin staat die mogelijke andere Hyvesgebruikers kunnen lezen? Frequency Ik ben me er van bewust
59
Ik ben me er een beetje van bewust Total Geen antwoord
Percent Valid Percent 84,3 86,8
9
12,9
13,2
68
97,1
100,0
2
2,9
70
100,0
Cumulative Percent 86,8 100,0
Wat vind je van mensen (die geen bekende Nederlander zijn) die meer dan 600 Hyvesvrienden hebben? Frequency oppervlakkige mensen
1
Percent Valid Percent 1,4 1,4
Cumulative Percent 1,4
maakt mij niet uit/ geen mening
16
22,9
23,2
24,6
triest, ongeloofwaardig, overdreven
20
28,6
29,0
53,6
die vrienden zijn geen echte vrienden
23
32,9
33,3
87,0
niks beters te doen
4
5,7
5,8
92,8
aandachttrekkerij, interessant doen
2
2,9
2,9
95,7 100,0
zijn vast heel sociaal Total Geen antwoord
3
4,3
4,3
69
98,6
100,0
1
1,4
70
100,0
Ik heb geen problemen met Hyvesgebruikers die hun profiel afschermen voor de buitenwereld. Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
46
Helemaal mee eens
49
70,0
71,0
71,0
Enigszins mee eens
11
15,7
15,9
87,0
Noch mee eens, noch mee oneens
5
7,2
7,2
94,2
Enigszins mee oneens
1
1,4
1,4
95,7
Helemaal mee oneens
3
4,3
4,3
100,0
69
98,6
100,0
1
1,4
70
100,0
Total Geen antwoord
Ik heb geen problemen met gebruikers die enkel één foto van zichzelf publiceren en verder geen andere kenmerken opgegeven. Frequency
Percent Valid Percent 64,3 65,2
Cumulative Percent 65,2
Helemaal mee eens
45
Enigszins mee eens
9
12,9
13,0
78,3
Noch mee eens, noch mee oneens
6
8,6
8,7
87,0
Enigszins mee oneens
5
7,1
7,2
94,2 100,0
Helemaal mee oneens Total Geen antwoord
4
5,7
5,8
69
98,6
100,0
1
1,4
70
100,0
Ik vorm snel een mening over anderen Hyvesgebruikers door alleen hun Hyvespagina te bekijken.
Frequency
Percent Valid Percent 4,3 4,3
Cumulative Percent 4,3
Helemaal mee eens
3
Enigszins mee eens
19
27,1
27,5
31,9
Noch mee eens, noch mee oneens
21
30,0
30,3
62,3
Enigszins mee oneens
13
18,6
18,8
81,2
Helemaal mee oneens
13
18,6
18,8
100,0
Total
69
98,6
100,0
Geen antwoord
1
1,4
70
100,0
In hoeverre ben je je ervan bewust dat je met je Hyvesprofiel een bepaald beeld oproept bij de bezoekers van je Hyvesprofiel. Frequency
Percent Valid Percent 71,4 72,5
Cumulative Percent 72,5
Ik ben er van bewust
50
Ik ben me er een beetje van bewust
16
22,9
23,2
95,7
3
4,3
4,3
100,0
69
98,6
100,0
Ik ben me er niet van bewust Total
47
Geen antwoord
1
1,4
70
100,0
48
Bijlage 2. Persoonlijke doelen die gebruikt worden om bewust met personal brand om te gaan. Onderstaand een tabel met (resumerend) persoonlijke doelen die worden gebruikt om bewust met personal brand om te gaan: Persoonlijk doel: Ik wil een leider worden.
Ik wil focus aanbrengen in de dingen die ik doe.
Ik wil een top of mind status creëren bij mensen in mijn omgeving.
Ik wil een hoger salaris (mijn financiële waarde verhogen) Ik wil mijn herkenbaarheid vergroten.
Ik wil mijn persoonlijke doelen en ambities bereiken. Ik wil mensen om mij heen verzamelen.
Essentie: De ambitie om een leider te worden binnen een markt of in een bepaald thema. Kiezen van leiderschapspositie en deze verwerven. Keuzes maken voor de activiteiten en verantwoordelijkheden waar je, je verder in wilt ontwikkelen. Bepalen wat je onderscheidene waarden zijn. In welke situaties wil jij dat je collega`s of je potentiële opdrachtgevers aan jou denken. Jezelf helder, consistent en onderscheidend positioneren. Inzichtelijk maken van jouw toegevoegde waarde binnen of buiten de organisatie. Herkenbaarheid verhogen. Mensen het gevoel geven niet zonder jou te kunnen. Zichtbaar maken van toegevoegde waardes. Het formuleren van doelen en ambities en communiceren aan anderen. Versterken van je geloofwaardigheid. Aantrekken van mensen door het versterken van jouw positie. Mensen aantrekken om je impact te kunnen vergroten.
49
Bijlage 3. Voorwaarden om je personal brand vorm te geven. Onderstaand tabel van de voorwaarden en de bijhorende essentie daarin: Voorwaarden: Geloofwaardig zijn.
Relevant zijn.
Onderscheidend zijn.
Essentie: Benoemen waar je goed in bent. In jezelf geloven en betrouwbaar zijn. Het gaat erom wat anderen van je zeggen en denken. Klopt het wat je doet en zegt? Imago Authenticiteit. Consistent beeld neerzetten. Zichtbaarheid van jezelf met bijhorende activiteiten en resultaten. Bij iemand weten aan te sluiten. Verbinding leggen met de omgeving. Wat kun je voor je omgeving betekenen. Aansluiten bij interesses, wensen en behoeftes. Definiëren van je markt. Denken in markten. Benoemen van je functionele waarde; Meetbaar en waarneembare zaken. Benoemen van emotionele waarde; beleving, ervaring die bij mensen teweeg komt. Wat maakt jouw uniek? Wat zijn jouw kernwaarden? Wat zijn de behoeftes van je doelgroep door je in anderen te verplaatsen, empathie, oprechte interesse in anderen te tonen. Innovatie; je blijven ontwikkelen en verbinden. Mensen willen weten wat ze aan je hebben, wat je voor ze kunt betekenen. Waarin ben je hetzelfde als collega`s/concurrenten en waarin onderscheid jij je? Lijst opstellen van functionele en emotionele kenmerken. Wat zijn hiernaast je onderscheidene vaardigheden en eigenschappen. 50
Focus aanbrengen. Kiezen van een niche. Kiezen van unieke specialisatie en markt. Zorgen dat je de eerste en nieuw bent. Aansluiten bij product of dienst die bekend is bij je doelgroep. Vertrouwen. Uitdragen waarvoor je staat.
51
Bronnen. 1
Hyves.nl: http://www.hyves.nl Antheunis, Marjolijn: ‘ Hyves goed voor reallife vriendschap’ . NU.nl, 2009 http://www.nu.nl/internet/1366168/hyves-goed-voor-reallife-vriendschap.html 3 Droogleever, Robert Jan: ‘ Hoe start ik een online community?’ . Frankwatching.com, 2008. http://www.frankwatching.com/archive/2008/03/03/hoe-start-ik-een-online-community/ 4 Donath Boyd, public displays of connection. 2004, p.73-76. 5 Kol, Eva: Hyves. Kosmosuitgevers, Utrecht, 2008, p.14. 6 Kol, Eva: Hyves. Kosmosuitgevers, Utrecht, 2008, p.67. 7 Franzen, Giep: Strategisch management van merken. Leiden, Hilarius Publicaties, 2001, p.281. 8 Franzen, Giep: Strategisch management van merken. Leiden, Hilarius Publicaties, 2001, p.103. 9 Hoffman, Edwin: Interculturele gespreksvoering. Bohn Stafleu van Loghum, 2002, p.53. 10 Bosma, Harke: Identiteitsontwikkeling. Amsterdam, Van der Werff, 1985, p.126. 11 Franzen, Giep: Strategisch management van merken. Leiden, Hilarius Publicaties, 2001, p.281. 12 Franzen, Giep: De mentale wereld van merken. Groningen, Kluwer, 1999, p.102. 13 Franzen, Giep: De mentale wereld van merken. Groningen, Kluwer, 1999, p.104. 14 van Zwieten, Huub: Personal brand.nl. De kansen van je online identiteit. Houten, Spectrum, 2009, p.33. 15 Franzen, Giep: Strategisch management van merken. Leiden, Hilarius Publicaties, 2001, p.226. 16 Van Zwieten, Huub: Personal brand.nl. De kansen van je online identiteit. Houten, Spectrum, 2009, p.79. 17 Wikipedia, Exhibitionisme http://nl.wikipedia.org/wiki/Exhibitionisme 18 Aaker, David: Brand Personality Dimensions. Explanation of Brand Personality Dimensions. Londen, The Free Press, 2004. 19 Franzen, Giep: Strategisch management van merken. Leiden, Hilarius Publicaties, 2001, p.107. 20 van Paassen, D: ‘ Internetwerken’ . Intermediair.nl, 2006. 21 Vos, M: ‘ Het nieuwe netwerken, solliciteren via Hyves’ . Nobiles, 2006. 2
52