Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren Module 3 «Bedrijfsvervoerplanning»
Delphine Eeckhout, Traject 18 november 2014 Hasselt
Programma ► 09u15 Kennismaking en inleiding realisatie bedrijfsvervoerplan 10u40 Pauze ► 11u00 BVP - Concrete uitwerking mobiliteits- en bereikbaarheidsprofiel 12u45 Middagpauze ► 13u35 BVP - Concrete uitwerking ontwerp-actieplan ► 14u10 Overzicht mogelijke maatregelen in een bedrijfsvervoerplan 14u40 Pauze ► 15u Mobitool, door Kris Lenssen, Bestuurssecretaris dienst Mobiliteit / Mobidesk ► 15u30 Praktijkvoorbeeld (incl. rondleiding), door Johny Vanhove, Mobiliteitscoördinator (Provinciebestuur Limburg) ► 16u30 Slot Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 2
Kennismaking ►Algemeen ► Wie ben je? ► Voor welk bedrijf werk je? ► Wat is jouw functie?
►Mobiliteitsprofiel ► Hoe kom je zelf (meestal) naar het werk? Waarom? ► Waarom kom je wel of niet op een duurzame manier naar het werk?
►Bedrijfsvervoerplanning ► In welke mate heeft jouw bedrijf / heb jij ervaring met bedrijfsvervoerplanning?
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 3
Inleiding tot mobiliteitsplannen voor ondernemingen en organisaties
Bedrijfsvervoerplanning
Enkele vragen vooraf… ►Is er een mobiliteitsprobleem in België/Vlaanderen? ►Wat zijn de oorzaken van deze mobiliteitsproblematiek? ►Wat zijn de gevolgen & effecten van deze mobiliteitsproblematiek? ►Wat verwachten jullie van de toekomst? ► Wat zijn de kansen en de mogelijke bedreigingen?
►Wat moeten en/of kunnen we doen? ► Als overheid ► Als bedrijf ► Als werknemer Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 5
Waarom verplaatsen we ons?
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 6
Hoe verplaatsen we ons?
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 7
Hoe verplaatsen we ons naar het werk?
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 8
Hoe verplaatsen we ons naar het werk?
Bron: OVG 4.3
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 9
Oorzaken
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 10
Gevolgen & effecten
Bron: Verkeerscentrum
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 11
Kansen & bedreigingen
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 12
Wat kunnen we doen?
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 13
Bron: de Morgen 25/03/11 o.b.v. visietekst Metaforum
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 14
Omkaderend beleid
Bedrijfsvervoerplanning
Omkaderend beleid ►Enkel de wegencapaciteit verhogen is geen (duurzame) oplossing ► Ruimte niet beschikbaar op veel plaatsen ► Zeer moeilijke dossiers (draagvlak) ► Latente vraag ► Geen oplossing voor milieu, sociale aspect,…
►Vanuit overheid momenteel vooral honing, geen azijn ► Honing-maatregelen Aanbod openbaar vervoer, fietspaden, stimulerend beleid…
► Azijn-maatregelen Rekeningrijden, slimme kilometerheffing…
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 16
Omkaderend beleid ►Bevoegdheidsverdeling ► Federaal niveau Verkeersreglement, fiscaal en financieel kader woon-werkverkeer, verzekeringswetgeving, beleid spoorweg
► Vlaams Gewest Ruimtelijke ordening, mobiliteitsbeleid, gewestwegen (infrastructuur en verkeersregeling), fietsfonds, “geregeld vervoer” (De Lijn en kader voor privaat collectief vervoer / taxi’s)
► Provincie Coördinerende rol mobiliteitsmanagement, controle op uitgaven gemeenten, subsidies fietsinfrastructuur, provinciewegen (weinig)
► Gemeente Lokale ruimtelijke ordening, lokaal mobiliteitsbeleid, gemeentewegen (infrastructuur en verkeersregeling), politie
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 17
Ruimtelijke ordening ►Inplanting functies & locatiebeleid ► Wonen en werken dichter bij mekaar brengen
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 18
Ruimtelijke ordening ►Toekomstige ontwikkelingen ► Bedrijventerreinen ► Stationslocaties
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 19
Ruimtelijke ordening ►MOBER = MOBiliteitsEffectenRapport ► Inschatten mobiliteitseffecten bij nieuwe ontwikkelingen ► Sinds 1 sep 2009 ► Wanneer?
Bouwen van >= 250 woongelegenheden Voor handel, horeca, kantoor met bvo >= 7500m² Voor industrie, kmo en ambacht met bvo >=15000m² Aanleg van minstens 200 parkeerplaatsen
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 20
Mobiliteitsbeleid ►Laatste jaren meer ruimte en aandacht voor openbaar vervoer, fietser en voetganger ► Autovrije voetgangerszones ► Betere fietsinfrastructuur ► Beperkt éénrichtingsverkeer voor fietsers ► Zone 30, verlagen snelheid autoverkeer ► Veiliger weginrichting, wegwerken zwarte punten ► P&R, carpoolparkings ► Ondersteuning sensibilisatiecampagnes ► STOP-principe Beleidsmatig Vervoerskeuze Het juiste vervoermiddel op het juiste moment! Infrastructureel
►… Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 21
Openbaar vervoerbeleid ►Basismobiliteit (2001)
►Netmanagement ► Optimalisatie van het netwerk
bv. START-netwerk luchthavenregio ► Vraaggericht model
►Tarievenbeleid ► Derdebetalersysteem ► 80/20-regeling NMBS ► Omnipass De Lijn: € 249/jaar Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 22
Mobiliteitsvisie 2020 De Lijn
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 23
Bedrijfsvervoerplanning ►Federaal: “De Federale Diagnostiek” ► 3-jaarlijkse verplichting tot overdracht van mobiliteitsgegevens Verzameling gegevens over woon-werkverplaatsingen werknemers & overdragen aan FOD Mobiliteit en Vervoer
► Verplicht voor bedrijven & openbare diensten met >100 werknemers Voor elke vestiging met 30 wn’ers
► 3-jaarlijks, ook in 2014! Situatie status 30-06-2014 Indienen voor jan ’15
► Kan basis/aanleiding vormen voor ontwikkelen bedrijfsvervoerplan Voor te leggen aan werknemersvertegenwoordiging
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 24
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 25
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 26
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 27
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 28
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 29
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 30
Bedrijfsvervoerplanning ►Brussels Gewest ► Bedrijven met minstens 1 vestiging in Brussel en meer dan 100 werknemers op eenzelfde locatie zijn verplicht om een bedrijfsvervoerplan op te stellen ► Driejaarlijks: mobiliteitsdiagnose en actieplan ► Opvolging & coördinatie door Brussels Instituut voor Milieubeheer (BIM) ► www.leefmilieubrussel.be (mobiliteit)
►Vlaams Gewest ► Geen verplichting bedrijfsvervoerplannen ► Faciliteren bedrijven die inspanningen willen doen voor meer duurzame Mobiliteit via PMP’s Vlaamse Stichting Verkeerskunde Pendelfonds Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 31
Bedrijfsvervoerplanning ►Provinciaal Mobiliteitspunt (PMP) ► 1 PMP per provincie Mobidesk Limburg, Slimweg Antwerpen, PMP Oost-Vlaanderen… Samenwerkingsverband tussen Provincie, Vlaams Gewest, De Lijn, andere mobiliteitspartners
► Ondersteunen bedrijven bij mobiliteitsbeleid Doorgeefluik van informatie Hulp bij het opstellen/uitwerken van bedrijfsvervoerplannen Mobiscans Faciliteren en begeleiden van dossier-opmaak Pendelfonds Begeleiding bij coördinatie, uitwerking, uitvoering en evaluatie van projecten
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 32
Bedrijfsvervoerplanning ►Aanbod Vlaamse Stichting Verkeerskunde ► Mobiliteitsmanagement
Basisopleiding Mobiliteitscoördinatoren Netwerkmeetings Mobiliteitscoördinatoren Netwerk Mobiliteitscoördinatoren Netwerk Mobiliteitscoördinatoren | LinkedIn Hét Mobiliteitscongres en de Business Mobility Awards (voorheen Prijs Mobiele Onderneming) Toolbox Mobiliteitsmanagement: www.mobiliteitsmanagement.be Opleidingen vakbonden en werkgevers: op vraag Voor recreatieve verplaatsingen: www.mobiwijzer.be voor een mobiliteitsplan op maat van uw evenement, meetinglocatie of attractie
► Verkeersveiligheid Werknemers: opleidingen op maat van het bedrijf volgens teach the teacher principe Werkgevers: toolbox verkeersveiligheid voor bedrijven: brochure, checklist & professionele coaching Specifiek transportsector: Truckveilig Charter www.truckveilig.be Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 33
Bedrijfsvervoerplanning ►Pendelfonds ► Fonds voor opzetten concrete projecten rond duurzaam woonwerkverkeer ► Subsidieerde 50% van projecten volgens principe “1€ voor 1€” ► Maximum duur ondersteuning is 4 jaar ► Samenwerking tussen bedrijven wordt extra gevaloriseerd bij beoordeling ► Ondersteuning en indienen via Provinciale Mobiliteitspunten
www.mobielvlaanderen.be/pendelfonds/ of www.pendelfonds.be
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 34
Bedrijfsvervoerplanning, hoe begin je er aan?
Bedrijfsvervoerplanning
Vertrekpunt Bedrijfsvervoerplan ►Overheden (zowel Federaal, Vlaams, provincies als gemeenten) ondernemen acties op verschillende domeinen ► Sensibilisatie ► Vervoersorganisatie ► Verbeteringen van de infrastructuur
►MAAR: mobiliteitsprobleem niet enkel van bovenaf op te lossen! ►Twee andere belangrijke spelers: ► Verantwoordelijken van bestemmingen die verkeersstromen veroorzaken: ondernemingen en andere tewerkstellingen, scholen, handelaars... ► De uiteindelijke gebruikers (werknemers, scholieren, klanten) Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 36
Aanleiding ►Rechtstreeks gelinkt aan mobiliteit ► Fileprobleem ► Parkeerdruk ► Bereikbaarheidsprobleem ► Verkeers(on)veiligheid ► Wijzigingen openbaar vervoer-aanbod ►…
►Onrechtstreeks gelinkt aan mobiliteit ► Werk(re)organisatie: fusies, decentralisaties, verhuizingen, ... ► MVO = maatschappelijk verantwoord ondernemen ► Meer aandacht voor milieu en/of gezondheid werknemers ► Besparingen: betere benutting werkplaatsen (NWOW) ► Opportuniteiten geboden door de overheid ► ... Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 37
Bedrijfsvervoerplan ►Wat ? ► De studie, uitvoering en opvolging van maatregelen om woon-werk en dienstverplaatsingen van een bedrijf zo optimaal en duurzaam mogelijk te laten verlopen Planmatige aanpak van duurzame mobiliteit = MOBILITY POLICY
►Hoe? ► Promoten van alternatieven voor het autoverkeer ► Voorkomen van autoverplaatsingen
►Waarom ? ► Imago, concrete invulling van MVO ► Werknemerstevredenheid en dus aantrekkelijker werkgever ► Kosten-efficiëntie ► Minder nood aan parkeerplaatsen ► Minder ziekteverzuim (fietsers) Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 38
Bedrijfsvervoerplan ►Bedrijf? ► Privé-firma’s van uiteenlopende grootte Grootwarenhuizen, fabrieken, banken, verzekeringsmaatschappijen
► Overheidsinstellingen Gemeentebestuur, gewesten en gemeenschappen, vervoerbedrijven, ...
► Gezondheidszorg Ziekenhuizen, poliklinieken, laboratoria
► Onderwijsinstellingen Scholen, universiteiten
Het begrip “bedrijf” dekt alle bestemmingen die dagelijkse of regelmatige verplaatsingsstromen door hun werknemers, klanten, bezoekers of leveranciers genereren.
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 39
Bedrijfsvervoerplan ►Rekening houdend met maatschappelijke & zakelijke belangen ►Welke verplaatsingen worden in rekening gebracht? ► Bedrijfspersoneel: woon-werkverplaatsingen, dienstverplaatsingen ► Bezoekers van het bedrijf (in ruime zin) ► Goederen (inkomende en uitgaande)
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 40
Hoe aanpakken? ►Mobiliteit = menselijke aangelegenheid ► Keuzes, communicatie, informatie, “kijk niet alleen naar jezelf”… ► Aanpak mobiliteit van werknemers = veranderingsbegeleiding
►Elk bedrijf is anders! ► Wat is het probleem? Wat wil je bereiken? ► Integrale aanpak Geen anti-autoplan
►Samenwerken met andere bedrijven verhoogt het potentieel ► Versterkt vraag naar overheden, terreinbeheerders, … ► Verhoogt potentieel vb. voor carpool, bepaalde investeringen, …
►Verschillende partijen met verschillende belangen
Werkgever
► Onderhandelen o.b.v. feiten/cijfers Vakbonden Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 41
Werknemers
Doelstellingen bedrijfsvervoerplan ►Kostenbesparingen ►Werkefficiëntie ►Ruimtebeheersing ►Sociale context ►PR voor het bedrijf
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 42
Soorten bedrijfsvervoerplannen ►Mobiscan of quickscan ► = bedrijfsvervoerplan light ► Inhoud Bereikbaarheidsprofiel van de site Huidige mobiliteitsprofiel van de werknemers Aanzet mogelijke maatregelen (actierichtingen)
► Kan dienen als input voor een Pendelfondsdossier
►Bedrijfsvervoerplan ► Zelfde opbouw als mobiscan, maar verder uitgewerkt Incl. werknemersenquête & interpretatie resultaten Vaak incl. (gedetailleerde) potentieelbepaling en/of reistijdvergelijking Verfijning actieplan i.f.v. beschikbare middelen en beleid Vermelding van geschatte kosten, timing, impact e.d.
► Meer engagement vanuit management incl. implementatie plan Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 43
Bedrijfsvervoerplan ►Bedrijfsvervoerplan voor individueel bedrijf ► Groter engagement ► Eenvoudiger gegevensverzameling ► Bij kleine bedrijven: minder schaalvoordelen
►Bedrijfsvervoerplan voor bedrijvenzone ► Verdeeld engagement ► Diversiteit in bedrijven bemoeilijkt gegevensverzameling ► Schaalvoordelen
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 44
Fasen van opmaak van een BVP
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 45
Fase I: Opstart van het project ►Definiëren van de missie
►Opstellen werkplan ►Samenstelling van een stuurgroep en werkgroep ► Interne en externe partners
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 46
Fase II: het bedrijfsprofiel analyseren “Het profiel van het bedrijf schetsen op gebied van mobiliteit, bereikbaarheid en “mobiliteitscultuur” ►Bereikbaarheidsprofiel ► = beschrijving van alle elementen die de bereikbaarheid van het bedrijf beïnvloeden ► Externe aanbod: buslijnen, wegennet ... ► Interne omstandigheden en voorzieningen: parkingplaatsen, verplaatsingsvergoedingen ...
►Mobiliteitsprofiel ► = beschrijving van de verplaatsingen die het bedrijf genereert ► Aantal, herkomst, bestemming en uren, modal split
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 47
Bereikbaarheidsprofiel
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 48
Mobiliteitsprofiel
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 49
Fase III: Werknemersbevraging
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 50
Fase IV: Selecteren van de maatregelen ►= Ontwerp-actieplan ►Selecteren van de actierichtingen ►Selectiecriteria ► De relevantie van de maatregel in samenhang met het bedrijfsprofiel (analyse gemaakt in fase 2) ► De voorziene aanvaardingsgraad (bij de werknemers en/of andere betrokken partners) ► Het gemak van uitvoeren van de actie : is de actie gemakkelijk te realiseren op praktisch vlak (korte, middellange of lange termijn)? ► De kosten-baten verhouding van de acties ► De zorg om een samenhangend geheel te bekomen, een evenwichtige mix van maatregelen Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 51
Fase IV: Selecteren van de maatregelen ►Juiste mix van maatregelen: denk multimodaal ► Er is niet zoiets als hét juiste vervoermiddel ► Wel: juiste vervoermiddel op het juiste moment ► STOP-principe
►Honing en azijn ►Change management ► Draagvlak ► Communicatie vóór EN na ► Continuïteit en herhaling
►Wees positief en creatief!
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 52
www.mobiliteitsmanagement.be/ndl/toolbox/
Fase V: uitvoering van de maatregelen ►Uit overleg tussen alle partners komen tot een concretisering van het ontwerp-actieplan ►In werking stellen ► Organisatorische maatregelen De zorg om de duurzame mobiliteit moet tot uiting komen in de dagelijkse organisatie van de onderneming
► “Harde” maatregelen Enkele zichtbare maatregelen op het terrein nemen/starten, zelfs al zijn het (nog) eenvoudige acties
► Incentives Financiële maatregelen om duurzame vervoerswijzen te promoten Hou bij de realisatie rekening met fiscale gevolgen
► Informatieve en promotionele maatregelen Moeten doordacht zijn & voldoende doeltreffend Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 53
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 54
Fase VI: opvolgen en evalueren ►Permanente monitoring en evaluatie
►Voordelen ► Databases aangemaakt in het kader van het bedrijfsvervoerplan, worden regelmatig geactualiseerd ► Nieuwkomers en nieuwe geïnteresseerden kunnen eveneens in het vervoerplan betrokken worden ► De sensibilisering kan voortbouwen op de successen die tijdens de opstartfase van het plan geboekt worden, en zo grotere delen van het personeel motiveren tot deelname
►Plan verder ontwikkelen, aanpassen, uitbouwen
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 55
Fase VI: opvolgen en evalueren
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 56
Fasen van opmaak van een BVP
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 57
Enkele tips ►Stel een duidelijk doel ► Van focus op woon-werkverplaatsingsvergoeding naar integrale benadering & verzoenen van levenskwaliteit met duurzame mobiliteit
►Krachtenveldanalyse ► Welke partijen (intern & extern) zijn van belang?
►Communicatie ► Laat vooruitgang zien & leg uit waarom iets (niet) ondernomen wordt ► Gebruik beelden i.p.v. woorden ► Communiceer via “betrokken anderen”
►Creëren van draagvlak ► Gebruik feiten & cijfers in discussie, planning & resultaten ► Betrek alle relevante partijen: van mijn idee naar ons idee ► Ga zorgvuldig om met feedback: je hebt de waarheid niet in pacht Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 58
Programma ► 09u15 Kennismaking en inleiding realisatie bedrijfsvervoerplan 10u40 Pauze ► 11u00 BVP - Concrete uitwerking mobiliteits- en bereikbaarheidsprofiel 12u45 Middagpauze ► 13u35 BVP - Concrete uitwerking ontwerp-actieplan ► 14u10 Overzicht mogelijke maatregelen in een bedrijfsvervoerplan 14u40 Pauze ► 15u Mobitool, door Kris Lenssen, Bestuurssecretaris dienst Mobiliteit / Mobidesk ► 15u30 Praktijkvoorbeeld (incl. rondleiding), door Johny Vanhove, Mobiliteitscoördinator (Provinciebestuur Limburg) ► 16u30 Slot Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 59
Concrete uitwerking bereikbaarheids- & mobiliteitsprofiel
Bedrijfsvervoerplanning
Stappen Mobiliteitsprofiel
Bereikbaarheidsprofiel
Evt. bijkomend onderzoek
Actieplan
personeelsenquête reistijdvergelijking overleg …
Uitvoering en opvolging Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 61
Bereikbaarheidsprofiel ►Ligging bedrijf/bedrijfsvestigingen ► Macro & micro
►Infra voor voetgangers ► Extern: voetpaden, zebrapaden, …
►Infra voor fietsers ► Netwerk: BFF (bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk), fietsknooppunten, … ► Extern: voorzieningen (fietspaden, …), snelheidsregimes, … ► Intern: fietsenstalling, kleedruimtes, douches, lockers, …
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 62
Bereikbaarheidsprofiel ►Openbaar vervoer ► Bushaltes en treinstations in de buurt Afstand tot site, wandel-/fietsroute, aansluiting met bus, … Bediening: welke lijnen, welke bestemmingen, reistijd tot enkele belangrijke bestemmingen, frequentie tijdens dal & spits, … Voorzieningen: schuilhuisje, oversteekvoorzieningen, fietsenstalling, parkeervoorzieningen, …
►Auto- en vrachtverkeer ► Ontsluiting site & toegang tot bovenliggend wegennet ► Filegevoeligheid ► Intern: aantal parkeerplaatsen, tarief, kost, … ► Carpoolparkings
►Conclusies bereikbaarheidsprofiel Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 63
Mobiliteitsprofiel ►Hoeveel werknemers? ► Aandeel voltijds/deeltijds ► Welk regime (vaste uren overdag, glijdend, ploegen, …)? Begin- & einduren? ► Herkomst werknemers ► Huidige modal split (+ vergelijking met Vlaanderen/OVG)
►Dienstverplaatsingen
►Bezoekers ►Tele- en thuiswerk
►Woon-werkverplaatsingsvergoedingen ►Conclusies mobiliteitsprofiel Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 64
Programma ► 09u15 Kennismaking en inleiding realisatie bedrijfsvervoerplan 10u40 Pauze ► 11u00 BVP - Concrete uitwerking mobiliteits- en bereikbaarheidsprofiel 12u45 Middagpauze ► 13u35 BVP - Concrete uitwerking ontwerp-actieplan ► 14u10 Overzicht mogelijke maatregelen in een bedrijfsvervoerplan 14u40 Pauze ► 15u Mobitool, door Kris Lenssen, Bestuurssecretaris dienst Mobiliteit / Mobidesk ► 15u30 Praktijkvoorbeeld (incl. rondleiding), door Johny Vanhove, Mobiliteitscoördinator (Provinciebestuur Limburg) ► 16u30 Slot Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 65
Concrete uitwerking ontwerp-actieplan
Bedrijfsvervoerplanning
Stappen Mobiliteitsprofiel
Bereikbaarheidsprofiel
Evt. bijkomend onderzoek
Actieplan
personeelsenquête reistijdvergelijking overleg …
Uitvoering en opvolging Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 67
Actieplan ►Denk multimodaal en lange termijn ► Niet: hét juiste vervoermiddel ► Wel: het meest geschikte vvm op bepaald moment & plaats
►De juiste mix van maatregelen ► Algemene, overkoepelende maatregelen + maatregelen om verplaatsingen te vermijden + maatregelen om gebruik alternatieve modi te promoten ► Gebruik honing en azijn
►Belang van engagement van management ►Samenwerking met andere bedrijven verhoogt het potentieel ► Versterkt vraag naar overheden, terreinbeheerders… ► Verhoogt potentieel voor carpooling, …
►(Veelal gratis) ondersteuning beschikbaar Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 68
Ontwerp-actieplan ►Bestaande maatregelen ►Eerste inschatting potentiële modal shift ►Mogelijke actierichtingen 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Algemene maatregelen Ten aanzien van fiets Ten aanzien van openbaar/collectief vervoer Ten aanzien van carpooling Ten aanzien van auto- & vrachtverkeer Ten aanzien van dienstverplaatsingen
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 69
Algemene maatregelen ►Overkoepelende acties, geldig voor gehele vervoerplan ► Multimodaal!
►Coördinatie, informatie & promotie absoluut noodzakelijk ►Aandacht voor evaluatie Coördinatie “Azijn-maatregelen”
“Honing-maatregelen”
Verplaatsingen voorkomen
Alternatieve vervoerswijzen stimuleren
“Hard”: beter aanbod vervoer en infrastructuur
“Soft”: betere organisatie, stimulansen, informatie, promotie
Samenwerking met openbare diensten
Veel mogelijkheden intern
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 70
Stimuleren gebruik fiets ►Meest duurzame vervoermiddel ►Houdt werknemers fit en leidt tot minder absenteïsme (tot 15%) ►Groot potentieel in Vlaanderen
►Meer potentieel indien… ► Korte woon-werkafstand ► Poolwagen beschikbaar voor dienstverplaatsingen ► Financiële middelen beschikbaar voor fietsvergoeding, … ► Ruimte mogelijk voor faciliteiten ► Fiets al ingeburgerd in bedrijf (bedrijfscultuur)
►Minder potentieel indien… ► Slechte fietsinfrastructuur ► Heuvelachtig of open landschap Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 71
Stimuleren collectief vervoer ►Openbaar: NMBS, MIVB, De Lijn, TEC Privé: Bedrijfsbus, shuttledienst, vanpooling ►Beperkt aandeel in woon-werkverkeer ► In Vl. 5% bus/tram & 7% trein (in veel bedrijvenzones: 0,..%) ►Snelheid & comfort ► = voornaamste criteria om potentieel aan te boren
►Bijkomend aanbod openbaar vervoer? ► Goed dossier nodig ► Samenwerking met andere bedrijven
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 72
Stimuleren gebruik openbaar vervoer ►Meer potentieel indien… ► A- of B-locatie ► Glijdende uren ► Beperkt parkeeraanbod / betalend parkeren ► Enkel verplaatsingsvergoeding voor ov-gebruikers
►Minder potentieel indien… ► Ploegensysteem of veel verschillende werkregimes ► Korte woon-werkafstand ► Geen congestieproblemen ► Onvoldoende capaciteit/comfort ov
►Kansen voor creatie nieuw aanbod? ► Groot aandeel werknemers met hetzelfde werkregime ► Financiële draagkracht of samenwerking mogelijk Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 73
Stimuleren carpooling ►Samenrijden met collega’s ► Ook werknemers van andere bedrijven
►Fiscaal en financieel aantrekkelijk
►Meer potentieel indien… ► Relatief grote woon-werkafstand (>15km) ► Relatieve concentratie herkomst werknemers ► Vaste, voorspelbare werkuren ► Gelijke begin- en einduren bij naburige bedrijven ► Parkeerdruk ► Poolwagen beschikbaar voor dienstverplaatsingen
►Minder potentieel indien… ► Regelmatig onvoorspelbare einduren (overwerk) Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 74
Stimuleren minder autosolisme ►Maatregelen om gebruik auto af te remmen ►Meest effect op vervoersgedrag, maar minst makkelijk te implementeren ► Draagvlak & diplomatie nodig
►Meer potentieel indien… ► (Toenemende) parkeerdruk op bedrijfsterrein ► Betalend parkeren of parkeerdruk in omgeving ► Aanwezigheid alternatieven: goede fietsinfra, ov-aanbod, … ► Poolwagen beschikbaar voor dienstverplaatsingen
►Minder potentieel indien… ► Voldoende parkeerplaatsen in omgeving ► Veel dienstverplaatsingen met eigen wagen / bedrijfswagens Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 75
Stimuleren duurzame dienstverplaatsingen ►«Wagen nodig voor dienstverplaatsingen» is belangrijk argument voor gebruik auto ►Kan leiden tot kostenbesparing voor werknemer en werkgever ►Heeft ook impact op verkeersveiligheid en efficiëntie
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 76
Oefening Welke maatregelen/acties kunnen leiden tot een betere woon-werkmobiliteit?
Korte termijn Preventieve maatregelen (verplaatsingen vermijden)
Algemene, overkoepelende maatregelen Fietsers/voetgangers Openbaar vervoer Carpooling Auto Dienstverplaatsingen Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 77
Lange(re) termijn
Overzicht mogelijke maatregelen die kunnen genomen worden bij de uitwerking van een bedrijfsvervoerplan
Bedrijfsvervoerplanning
Overzicht maatregelen ►Algemene maatregelen ►Woon-werkverplaatsingen vermijden ►Fiets ►Collectief vervoer ►Carpooling ►Auto & vrachtverkeer ►Ten aanzien van dienstverplaatsingen
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 79
Algemene maatregelen ►Mobiliteitscoördinator ►Multimodale mobiliteitsinformatie ►Gepersonaliseerd reisadvies ►Sensibiliseringscampagne ► Promotie duurzame vervoersmiddelen
►Mobiliteitsloterij ►Thuiskomstgarantie ► Neemt onzekerheid bij gebruik duurzame modi
►Tele- en thuiswerken ►Aanpassen verplaatsingsvergoeding ►Mobiliteitsbudget ►Aanpassen uurregimes ►Samenwerken met andere bedrijven en/of overheden Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 80
Algemene maatregelen ►Mobiliteitsbudget ► Werknemer keuze laten tussen bedrijfswagen of pakket andere mobiliteitsproducten Cafetariaplan GDF Suez Werknemers kunnen €1.500 vrij verdelen over volgende voordelen: Parkeertickets Oppas voor zieke kinderen Extralegale kinderbijslag Extralegale verlofdagen Autohuurcheques Openbaar vervoer-abonnement / treinabonnement 1ste klas Rail Pass / Railease Cambio-abonnement Villo-abonnement Vouwfiets / standaardfiets / elektrische fiets/scooter … Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 81
Maatregelen t.a.v. fiets ►Kwalitatieve fietsenstalling ►Fietsvergoeding ► Tot max. €0,22/km fiscaal vrijgesteld
►Dienstfietsen / Bedrijfsfietsen / Pendelfietsen ► Fietsleasing/-aankoop: gewoon, elektrisch, vouwfiets, …
►Fietsdeelsystemen (Velo, Villo!, Blue-bike, …) ►Kleedruimtes, douches & lockers ►Fietsaccessoires ► Vb. regenkledij, fietsslot, fietstas, fluo-bandjes, bon fietshandelaar, …
►Reparatiemateriaal ►Fietsonderhoud en -hersteldienst ►Fietsteams samenstellen ►Verbeteren fietsinfrastructuur Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 82
Voorbeelden fietsvriendelijke bedrijven ►Nike ► Aankoop bedrijfsfietsen voor wie meer dan 50% met de fiets komt ► Elektrische fietsen voor wie meer dan 20 km moet afleggen ► Uitbreiding fietsenstalling + kleedruimte + lockers ► Verlenging Nikelaan + aanleg fietspad ► Fietsonderhoudsbeurt + fietsvergoeding
►Moortgat: “Den duvel fietst” ► Bedrijfsfiets + fietsvergoeding www.youtube.com/watch?v=au7XGouu0vg ► Onderhoud van de bedrijfsfietsen ► Aanpassing fietsinfrastructuur, douches en kleedruimtes ► Resultaat: van 19% naar 43% fietsers
►Colruyt ► Gratis fiets voor werknemer die 4 op 5 met fiets komt Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 83
UA: degelijke stallingen, geen wielplooiers, overdekt, afsluitbaar
Dexia: ombouw carwash directiewagens tot kleedruimte
The Green Pod: Fietsparkeren (10 fietsen), douchen, omkleedruimte en opbergfaciliteit ter grootte van 1 (auto)parkeerplaats
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 84
Maatregelen t.a.v. openbaar vervoer ►Terugbetaling openbaar vervoerabonnementen ► 80/20-regeling ► Derdebetalerssysteem
►Flexibele terugbetaling openbaar vervoertickets ► “Probeerpassen”
►Pendelfietsen aan het station ►Blue-Bike ►Cambio
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 85
Maatregelen t.a.v. privaat collectief vervoer ►Private ophaaldienst ► Bedrijf/bedrijven verzorgen ophaaldienst met bussen ► Grote of kleinere bussen ► Evt. aanvullend op openbaar vervoer KBC : pendeldienst station ► Financiële draagkracht nodig Brussel Noord – hoofdzetel ► 120% aftrekbaar als kost Pendelbusdienst Max Mobiel tussen Gent-Dampoort en Gentse Haven Kostprijs : 5 euro voor H/T rit
►Vanpooling ► «carpool met minibusje» ► 120% als kost aftrekbaar voor werkgever ► reglement
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 86
Maatregelen t.a.v. carpooling ►Gereserveerde carpoolparkeerplaatsen ►Carpoolmatching ►Carpoolcampagne ►Carpoolvergoeding voor dienstverplaatsingen
Nike Maatregelen: - 30 gereserveerde carpoolplaatsen - maandelijkse loterij - jaarlijkse incentive voor carpoolers - carpoollane Resultaat: 51% carpooling Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 87
Dexia: gratis parkeerplaats voor carpoolers (Brussel) Andere medewerkers betalen
Maatregelen t.a.v. auto- en vrachtverkeer ►Parkingmanagement / Parking policy ► Meest efficiënte maatregel in mobiliteitsbeleid Beschikbare parkeerplaats = dé stimulans om met auto te komen
► Vrijwel onontgonnen in België, courant in Nederland ► Opbrengst investeren in duurzame vervoerswijzen ► Vbn. Werknemer betaalt voor parkeerplaats (i.f.v. mobiliteitscriteria) Geen voorbehouden plaatsen voor het management Symbolische waarde & geloofwaardigheid
►Cursus defensief en milieuvriendelijk rijden
►Poolwagens
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 88
Maatregelen t.a.v. dienstverplaatsingen ►Organisatorische maatregelen ► Begin-/einduur overleg afstemmen op dienstregeling openbaar vervoer ► Locatiekeuze vergaderingen Vb. i.f.v. herkomst deelnemers, vergaderingen op OV-locaties, …
► Vergaderingen op voorhand aankondigen (samenrijden) ► Tele- of videoconferentie ► Poolwagen als alternatief voor eigen wagen
►Gepersonaliseerd reisadvies ►Flexibele terugbetaling openbaar vervoertickets ►Pendelfietsen & Blue-bike ►Cambio ►Carpoolmatching ►Carpoolvergoeding voor dienstverplaatsingen ►Poolwagens ►… Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 89
Inschatting inspanning/effect maatregelen
Kies een 5-tal maatregelen die uw onderneming volgens u het best zou kunnen nemen en plaats deze in de matrix.
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 90
Programma ► 09u15 Kennismaking en inleiding realisatie bedrijfsvervoerplan 10u40 Pauze ► 11u00 BVP - Concrete uitwerking mobiliteits- en bereikbaarheidsprofiel 12u45 Middagpauze ► 13u35 BVP - Concrete uitwerking ontwerp-actieplan ► 14u10 Overzicht mogelijke maatregelen in een bedrijfsvervoerplan 14u40 Pauze ► 15u Mobitool, door Kris Lenssen, Bestuurssecretaris dienst Mobiliteit ► 15u30 Praktijkvoorbeeld (incl. rondleiding), door Johny Vanhove, Mobiliteitscoördinator Provinciebestuur Limburg ► 16u30 Slot Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 91
Tot slot ►“Lessons learned” ►Gedragsverandering vraagt tijd & verloopt in verschillende stadia ► Stimuleer mensen om van het ene niveau naar het andere te “springen”
►Juiste mix van maatregelen ►Succesfactoren ► Bedrijfsfilosofie ► Parkeersituatie = sleutelfactor ► Beschikbare alternatieven ► Incentives
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 92
Hartelijk dank voor uw aandacht!
Delphine Eeckhout
[email protected] 09 242 32 80 trajectmobility
Bedrijfsvervoerplanning | 05/05/2014 | page 93