Armoede en schulden in Oostzaan en Wormerland
Martijnschut.wordpress.com
‘Armoede’
Armoede is een complex verschijnsel met veelal samenhangende dimensies zoals inkomen, maatschappelijke participatie, opleidingsniveau, gezondheid, zelfredzaamheid, wonen en leefomgeving. Het toekomstperspectief is een belangrijk onderscheidend kenmerk, vooral in situaties waarin niet of nauwelijks uitzicht is op werk of verandering van leefsituatie. Gemeente: inwoners met inkomen tot …% van het sociaal minimum
Percentage minima (120% bijstand)
Bron: CBS
Aantal huishoudens met laag inkomen
Soc. minimum
110%
120%
Oostzaan
200
300
400
Wormerland
300
500
700
Bron: CBS (2012) Het betreft afgeronde aantallen.
Inkomstenbron van minima in Nederland
* Huishoudens met inkomen tot 120% bijstand in 2015. Bron: minimascan Stimulansz
Kleine zelfstandigen
34% tuinders en boeren rond minimum
• 60% binnen drie jaar uit armoede • Lage opleiding en laag inkomen? Dan 12 jaar langer ziek en 3 tot 5 jaar korter leven
Kun je rondkomen van de bijstand
Voorbeeldbegrotingen
Sociaal minimum
Alleenstaande
netto inkomen woonlasten energie & water lokale belastingen verzekeringen telefoon, tv, internet schoolkosten contributies/abo’s vervoer kleding inventaris extra ziektekosten vrije tijd voeding huishoudgeld totaal uitgaven saldo sociale participatie
basis 1.212 403 94 0 151 53 2 14 54 102 43 0 204 48 1.168
44 (92)
Voorbeeldbegrotingen
AOW
Twee personen
netto inkomen woonlasten energie & water lokale belastingen verzekeringen telefoon, tv, internet schoolkosten contributies/abo’s vervoer kleding inventaris extra ziektekosten vrije tijd voeding huishoudgeld totaal uitgaven saldo sociale participatie
basis 1.874 403 135 0 282 56 2 22 108 119 87 0 341 78 1.627
247 (149)
Voorbeeldbegrotingen
Sociaal minimum
Alleenstaande 2 kids 6 & 14 jaar
netto inkomen woonlasten energie & water lokale belastingen verzekeringen telefoon, tv, internet schoolkosten contributies/abo’s vervoer kleding inventaris extra ziektekosten vrije tijd voeding huishoudgeld totaal uitgaven saldo sociale participatie
basis 1.805 403 158 0 151 55 37 2 38 123 128 54 0 391 92 1.633
172 (200)
Voorbeeldbegrotingen
Sociaal minimum
Gezin 2 kids, 6 en 14 jaar
netto inkomen woonlasten energie & water lokale belastingen verzekeringen telefoon, tv, internet schoolkosten contributies/abo’s vervoer kleding inventaris extra ziektekosten vrije tijd voeding huishoudgeld totaal uitgaven saldo sociale participatie
basis 2.034 403 169 0 294 64 37 2 52 172 147 98 0 472 120 1.857
4 (257)
Voorbeeldbegrotingen
1 inkomen
Gezin 2 kids
bruto inkomen netto inkomen woonlasten energie & water lokale belastingen verzekeringen telefoon, tv, internet schoolkosten contributies/abo’s vervoer kleding inventaris/onderhoud extra ziektekosten vrije tijd voeding huishoudgeld totaal uitgaven saldo sociale participatie
basis 2.034 403 169 0 294 64 37 2 52 172 147 98 0 472 120 2.030 4 (257)
30.000 2.270 618 169 57 294 64 37 2 52 172 147 98 ? 472 120 2.212 -32 (257)
35.000 2.419 618 169 57 294 64 37 2 52 172 147 98 ? 472 120 2.212 117 (257)
Voorbeeldbegrotingen
1 inkomen
Gezin 2 kids
bruto inkomen netto inkomen woonlasten energie & water lokale belastingen verzekeringen telefoon, tv, internet schoolkosten contributies/abo’s vervoer kleding inventaris/onderhoud extra ziektekosten vrije tijd voeding huishoudgeld totaal uitgaven saldo sociale participatie
basis 2034 403 169 0 294 64 37 2 52 172 147 98 0 472 120 2030 4 (257)
30.000 2.270 710 169 57 294 64 37 2 52 172 147 98 ? 472 120 2.394 -124 (257)
35.000 2.419 710 169 57 294 64 37 2 52 172 147 98 ? 472 120 2.394 25 (257)
Voorbeeldbegrotingen Netto verschil met eenverdieners bij €30.000 – €35.000 bruto kan enkele honderden euro’s per maand zijn
Bijstandsuitkering wordt vanaf 2012 in 20 jaar met 10% verlaagd
Schaarste • Werkgeheugen (bandbreedte) volledig belast met korte termijn problemen. • Op lange termijn: tunnelvisie, lager IQ! • Ze nemen geen domme beslissingen omdat ze dom zijn, maar omdat ze in een context leven waarin iedereen domme beslissingen zou nemen.
Implicaties voor beleid: • Voorlichting en training heeft weinig zin? • Rust (bandbreedte) creëren
Aanmeldingen schuldhulpverlening
Bron: NVVK
Klanten schuldhulpverlening
Gemiddeld schuldbedrag
Gemiddeld aantal schuldeisers
Bron: NVVK, jaarverslag 2014
Kinderen in armoede • 12% in gezin met inkomen tot 120% bijstand • Kinderombudsman: Kinderpakket
Beleid
Rijk: inkomensbeleid Gemeenten: maatwerk
Armoedebeleid • • • • • • •
Bijzondere bijstand Kwijtschelding belastingen Individuele inkomenstoeslag Collectieve zorgverzekering Kortingspas Kindpakket Schuldpreventie
Geen geoormerkt budget
Schuldhulpverlening • • • • •
Informatie, advies, budgetbegeleiding Schuldregeling Budgetbeheer Stabilisatie Beschermingsbewind
Wet gemeentelijke schuldhulpverlening NVVK Geen geoormerkt budget
Samenwerking Afdeling Bbz
Afd. Werkgever debiteuren Achter-de-voordeur Ouderenadviseur Verzorgingshuis Noodfonds GGD Kerk Politie Sociaal raadslieden Buurthuis Moskee SVB Wijkteam Sportvereniging Energiebedrijf Huisbezoek WMO AMW Formulierenbrigade Sociale dienst Thuiszorg Voedselbank Cliëntenraad Belastingdienst Juridisch loket Werkplein Humanitas Buurtwerk Achterstandswijk School Verslavingszorg Schuldhulpverlening SW-bedrijf Kredietbank
UWV
Aldi
Woningcorporatie
Trends en ontwikkelingen • • • • • •
Maatwerk, integraal, gekanteld Armoedeval. Modaal de nieuwe arme? Particuliere fondsen en bedrijven Wederkerigheid Vroegsignalering, life events Versterken zelfredzaamheid
Ontwikkelingen • • • • • • •
Beslagregister Moratorium Beslagvrije voet Wanbetalers zorgverzekering Doelgroepenbeleid schuldhulpverlening Tweedehands Collectieve zorgverzekering / geen bijstand voor medische kosten
Schuldpreventie
Schuldpreventie 1. Vroegsignalering 2. Voldoende inkomen, tegengaan niet-gebruik 3. Vergroten financiële vaardigheden
Redenen niet-gebruik
• • • • •
Onwetendheid Denken niet in aanmerking te komen Drempel te hoog Schaamte Taalproblemen
Schuldpreventie • • • • • • • • • • • • • • • • •
Prepaid energiemeters in Almere Zelfjeschuldenregelen.nl en Startpunt Geldzaken Vroegsignalering: ook rol van intermediairs! Gastlessen op scholen Cursus geld en opvoeden voor allochtone ouders Thuisadministratie voor mensen met verstandelijke beperking Formulierenbrigade Financiële quickscan en advies voor bijstandsgerechtigden Breda Puinruimdagen in Diemen Begeleiding gedetineerden Budgetmaatjes gecertificeerde vrijwilligers Euro-Wijzer, vluchtelingen financieel zelfredzaam Fix Up Your Life voor jongeren in Tilburg Project schuldhulpverlening van Care for Muslims Mind your Wallet, debatproject voor jongeren Straatkubus gericht op vroegsignalering Vroeg Eropaf
Berekenuwrecht.nl
Vragen?
Martijnschut.wordpress.com
