arbeidsdeskundige aspecten bij letselschade Presentatie voor het NIS 8 mei 2014
Even voorstellen Peter van der Ham en Hilde Artoos, beide registerarbeidsdeskundige en gerechtelijk deskundige Gespecialiseerd in: Beoordelingen huishoudelijke hulp en zorg Beoordelingen would-be situatie zonder ongeval en restverdiencapaciteit, passende arbeid Ondernemers met letselschade, re-integratie en beoordeling arbeidsongeschiktheid Financiële analyses
Programma Inleiding Presentatie Peter van der Ham over: Zelfstandig ondernemer en letselschade; de rol van de arbeidsdeskundige Pauze Presentatie Hilde Artoos over: Huishoudelijke hulp, Githa systeem Would-be onderzoek en passende arbeid
Vragen vooraf
Wat is de rol van de arbeidsdeskundige bij een letselschade met een zelfstandig ondernemer? Dat kan de letselschaderegelaar toch zelf? Wanneer een arbeidsdeskundige inschakelen?
Zelfstandig ondernemer met letsel
Letsel en arbeidsongeschiktheid kan grote impact hebben, afhankelijk van omvang bedrijf direct of op langere termijn Continuïteit van bedrijf: belang voor alle partijen Maar wie adviseert de ondernemer? Twee keuzes: minder omzet of meer arbeidskosten Welke maatregelen te nemen? Voorschotten?
Verschillen met werknemer Geen loondoorbetaling Geen arbodienst/bedrijfsarts Geen Wet Verbetering Poortwachter Geen begeleiding, tenzij er een AOV is afgesloten Wel grote onzekerheid
Korte blik op AOV Polis bepaalt de spelregels Beroepsarbeidsongeschiktheid (of passende arbeid) Vaste verzekerde bedragen, vaak aan de lage kant Uitkering = % ao x verzekerd bedrag Uitkering dekt vaak niet de schade AOV-verzekeraar vaak actief bij re-integratie Samenwerking bij letselschade? <50% ondernemers heeft een AOV
Type ondernemer ZZP-er, omzet=arbeid, uurtje-factuurtje ZZP-er Plus, omzet= arbeid + risico, neemt werk aan MKB-er Klein, tot 5 medewerkers, werkt volop mee, daarnaast de ondernemerstaken MKB-er Plus, 5-15 medewerkers, werkt deels mee, meer ondernemerstaken MKB-er Groot, >15 medewerkers, puur manager
Opkomst ZZP Trend van werknemer naar zelfstandige, vaak ook niet geheel vrijwillig Nu circa 800.000 ZZP-ers Bouw, dienstverlening, overige Kwetsbare groep, geen omzet geen inkomen Ondernemerskwaliteiten??? Zullen we steeds meer in de letselschade tegenkomen
Even wat cijfers – 1996: 397.000 ZZP-ers – 2002: 519.000 ZZP-ers – 2008: 678.000 ZZP-ers – 2013: 784.000 ZZP-ers Deels in combinatie met baan in loondienst Grote groep heeft een relatief laag inkomen Circa 35 % heeft een AOV, in bouwsector is dat nog minder, vaak lage verzekerde bedragen
AD-inventarisatie zelfstandige met letsel Analyse bedrijf, werkzaamheden, knelpunten in arbeid, financiële analyse Maatregelen adviseren om gevolgen uitval op te vangen
Bedrijfsanalyse Typering bedrijf, product of dienst, proces, bedrijfsmiddelen, klanten Organisatiestructuur, rechtsvorm Factor arbeid (personeel, uitbesteed werk) Verdienmodel (arbeid, handel, dienstverlening)
Taak- en functieanalyse Analyse van werkzaamheden van de zelfstandige Overzicht in deeltaken+uren+belasting (fysiek en mentaal) Uitvoerende taken (productie, verkoop) Ondernemerstaken (administratie, boekhouding, planning en organisatie, inkoop, commercieel, personeelszaken, aansturen/leidinggeven etc. etc.) Omvang ondernemerstaken wordt vaak onderschat
Knelpuntenanalyse Knelpunten in functioneren van de zelfstandige Vergelijking belasting en belastbaarheid Vaak in eerste fase nog geen duidelijkheid over belastbaarheid Uitgaan van wat wel bekend is en GBV van de AD
Financiële analyse Jaarcijfers 3-5 jaar voor jaar ongeval Gelijk bij inventarisatie betrekken Geeft beeld van de financiële gezondheid en ontwikkelingen van bedrijf in jaren voor ongeval Geeft extra informatie over verdienmodel, hoeveelheid arbeid, investeringen etc. Is medebepalend bij afweging kosten-baten bij re-integratie en bepaling voorschotten
Financiële analyse, waar let je op?
Ontwikkeling omzet, bedrijfskosten, winst Ontwikkeling arbeidskosten: eigen personeel, werk derden, uitbesteed werk Balanspositie, investeringen, verhouding schulden en bezittingen, eigen vermogen
Maatregelen Om gevolgen uitval op te vangen en continuïteit van bedrijf te bevorderen Dus omzet op peil houden Uit analyse blijkt aard en omvang knelpunten Denk van klein naar groot
Voorzieningen Hoog-laag werktafel Iziworker http://www.arboseat.nl/toepassingen.html Koksmessen Computeraanpassingen (muizen, toetsenborden etc.) autostoelen (Savas) http://www.savas.com/index.php/specialprojects/columbus-metwegdekherkenning.htmlmaatwerkoplossingen
Voorbeelden Akkerbouwer met nekklachten: GPS en camera Snackbarhouder met handletsel: aangepast gereedschap, elektrische mayonaise/satépomp Technisch tekenaar met heupletsel: hoog-laagtafel Rijschoolhouder, beenletsel, moet kunnen ingrijpen, aanpassing auto
De mens trainen Belastbaarheidstrainingen, multidisciplinaire trajecten Psychologische ondersteuning Managementtraining Cognitieve training bij hersenletsel Ergotherapie Gedrag (pauzes, kerntaken, delegeren, nee zeggen)
Organisatorische maatregelen Taakverschuiving of aanpassing van werkzaamheden binnen het bedrijf Afhankelijk van aard en omvang bedrijf, inzetbaarheid personeel Inhuur extra personeel? Uitbesteden van werk? Hoeveel uur is noodzakelijk?
Voorbeelden Garagehouder, 40 uur meewerkend, 15 uur ondernemerstaken, schouderletsel, 3000 APK’s per jaar
Voorschotten Financiële analyse: is het verantwoord? In verband met kosten van geadviseerde maatregelen In verband met extra arbeidskosten. Dan wel bepalen hoeveel uur nodig, afweging tijdelijk iemand aannemen of ZZP-er inhuren of uitbesteden Let op, bij extra personeel ook werkgeverslasten, vaak 2530% extra Schade is netto, voorschot kan in eerste instantie hoger zijn, mits dat verantwoord is
Re-integratie bij blijvende ao Gericht op verbetering toegevoegde waarde ondernemer Dus op arbeid met hogere loonwaarde. Verbetering brutowinst 5 P’s van marketing (product, prijs, plaats, promotie, personeel)
Toegevoegde waarde ondernemer
Ook wel EWO genoemd Formule: brutowinst minus alle arbeidskosten Kengetal Goede voorspeller financieel nadeel als gevolg van arbeidsongeschiktheid Hoe de EWO te verbeteren?
EWO verbeteren Hogere omzet (meer producten en/of betere prijzen) Lagere inkoop Groei van de onderneming? Marge op personeel (toegevoegde waarde personeel) Nieuwe bedrijfsactiviteiten?
Voorbeelden Kapper met enkelletsel opent 2e salon Snackbarhouder vindt andere leverancier en begint catering en broodjesservice Tegelzetter
Voorbeeld tegelzetter
voor ao Omzet 118.650 Inkoop 3.235 Brutowinst 115.415 Werk derden 15.674 Bedrijfskosten 20.562 Afschrijvingen 4.767 Rente aan derden 104 Winst 74.308 EWO 99.741
na ao 263.648 70.868 182.780 50.530 32.562 10.438 9.456 80.994 132.250
Analyse Samenvatting maken volgens Dupontschema Let op de valkuilen Vergelijk de jaren voor ongeval met de jaren na ongeval op de posten omzet, brutowinst, arbeidskosten, winst en EWO Als het gaat om extra arbeidskosten is bedrijf zelf de maatman Bij omzetverlies ook bedrijf als maatman nemen. Maar ook de brancheontwikkeling erbij betrekken
Branchegegevens Cijfers en Trends, website Rabobank Statline van het CBS LEI, voor agrarische gegevens EIM, HBD en brancheorganisaties (Anko, Bovag etc.)
Would be bij alleen omzet verlies Indexcijfers omzet branche Voor 100 110 112 na 118 124 130 Indexcijfers omzet bedrijf Voor 100 112 113 na 112 116 118 Gemiddelde omzet bedrijf voor = 108 (stel 150.000) Fictieve omzet 1e jaar na ongeval: 118/108 x 150.000 = 163.889
Would be Feitelijke kosten/omzet verhouding jaar eerste jaar na ongeval is 65% fictieve winst is (100%-65% ) x 163.889= 57.361 schade VAV is verschil tussen werkelijke winst na ongeval en fictieve winst na ongeval
Would be bij alleen extra arbeidskosten
Gemiddelde arbeidskosten in % van de omzet vóór ongeval is 33% Omzet in jaar 1 na ongeval 300.000 Fictieve arbeidskosten na ongeval 33% van 300.000 = 100.000 Werkelijke arbeidskosten 140.000 Kosten van vervanging zijn 40.000 (klopt dat met uitval ?) Daardoor zal de winst ook 40.000 lager zijn
Vragen achteraf Wat is de rol van de arbeidsdeskundige bij een letselschade met een zelfstandig ondernemer? Dat kan de letselschaderegelaar toch zelf? Wanneer een arbeidsdeskundige inschakelen?
