kwalificatiedossier IN HET KORT APOTHEKERSASSISTENT 2009-2010 (niveau 4)
•
KENNISCENTRUM VOOR LEREN IN DE PRAKTIJK IN ZORG, WELZIJN EN SPORT
HET WERKTERREIN: LEREN IN DE PRAKTIJK
DOEL VAN KWALIFICATIEDOSSIER IN HET KORT
Als kenniscentrum voor leren in de praktijk in Zorg, Welzijn en
Doel van dit kwalificatiedossier in het kort is om iedereen binnen
Sport is Calibris verantwoordelijk voor erkenning van leerbedrijven
het werkveld en het onderwijs op hoofdlijnen te informeren over
en vaststelling van kwalificaties. In het verlengde van deze
de inhoud van het kwalificatiedossier Apothekersassistent 2009-
wettelijke taken ligt een expertise die veel meer omvat. Calibris
2010. Het volledige kwalificatiedossier beschrijft wat er verwacht
verkent de markt. Brengt landelijk en regionaal betrokken partijen
wordt van de beginnende beroepsbeoefenaar. Met behulp van het
bijeen. Initieert maatschappelijk relevante projecten. Ontwikkelt
kwalificatiedossier ontwikkelen scholen de opleidingen.
innovatieve en effectieve oplossingen. Alles gericht op één doel: meer balans en dynamiek op de arbeidsmarkt. Zo levert Calibris
In dit kwalificatiedossier in het kort belichten we de kerntaken,
een waardevolle bijdrage om beroepspraktijk en beroepsonderwijs
werkprocessen en competenties uit het kwalificatiedossier
soepel op elkaar aan te laten sluiten.
Apothekersassistent 2009-2010. Ter illustratie wordt in het onderdeel Beroepsbeschrijvingen een aantal werkprocessen geplaatst binnen de beschrijving van een werkdag van een apothekers assistent. Daarna volgt een beschrijving van alle kerntaken en werkprocessen. Hierin zijn enkele verwijzingen naar competenties opgenomen. De genoemde competenties zijn voorbeelden en niet dekkend voor het gehele kwalificatiedossier Apothekers assistent 2009-2010. Tenslotte volgt er nog een opsomming van de competenties en een voorbeeldmatige uitwerking hoe een competentie binnen een werkproces wordt toegepast.
Het volledige kwalificatiedossier bestaat uit vier delen. Deel A is een korte beschrijving van het beroep, deel B bestaat uit een beschrijving op hoofdlijnen van de kerntaken, werkprocessen en competenties, in deel C worden competenties uitgewerkt en deel D is een verantwoording van de totstandkoming van het kwalificatiedossier. In dit kwalificatiedossier in het kort zijn onderdelen uit deel B en C verwerkt.
De complete inhoud van het kwalificatiedossier is te vinden op de Calibris website: www.calibris.nl/leerbedrijf (onderwijsdocumenten)
Daar waar in de tekst ‘zij’ staat wordt ook ‘hij’ bedoeld.
Disclaimer Calibris kan niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onjuistheden in dit document. Aan de inhoud van dit document kunnen geen rechten worden ontleend.
2
BEROEPSBESCHRIJVING
BESCHRIJVING VAN KERNTAKEN EN WERKPROCESSEN
In onderstaande beroepsbeschrijving wordt verwezen naar de
Kerntaak: geheel van samenhangende werkprocessen die
werkprocessen in het kwalificatiedossier. Bijvoorbeeld: wp 1.2 =
kenmerkend zijn voor het beroep.
werkproces 2 in kerntaak 1. Werkproces: taak die kenmerkend is voor het beroep Ruth werkt in de apotheek als apothekersassistent en staat vandaag
(werkproces is onderdeel van een kerntaak).
aan de balie. Meneer Van der Weert komt aan de balie met een recept dat hij zojuist van de huisarts gekregen heeft. Hij heeft een
Hieronder worden de kerntaken en werkprocessen uit het
medicijn nodig tegen eczeem. Ruth controleert de gegevens van
kwalificatiedossier beschreven. De letters die tussen haakjes staan,
meneer Van der Weert en vertelt dat het medicijn niet op voor-
verwijzen voorbeeldmatig naar enkele competenties die bij het
raad is (wp 1.1). Ze overlegt met de apotheker en vraagt meneer
werkproces horen.
Van der Weert om aan het eind van de dag terug te komen omdat ze het medicijn moet bestellen. Ze gaat een bestelling plaatsen
Apothekersassistent
bij de groothandel, zodat de voorraad weer op peil gebracht kan
niveau 4
worden (wp 3.3). In de loop van de dag worden de bestellingen
Kerntaak 1
bezorgd. Ruth controleert de bestelling en bergt de medicijnen op.
patiëntenzorg
Ze controleert en verpakt het medicijn voor meneer Van der Weert.
Werkproces 1.1
Vervolgens voegt ze de gebruiksinstructie toe en print ze het etiket
De apothekersassistent neemt de zorgvraag, in de vorm van een
(wp 1.3). Als hij terug komt legt Ruth uit hoe het medicijn gebruikt
zelfzorgvraag of recept rechtstreeks aan van de zorgvrager aan
moet worden en beantwoordt ze de vragen die meneer Van der
de balie, dan wel een recept via de fax, e-mail of telefoon. Zij
Weert heeft (wp 1.5).
staat de zorgvrager te woord (D) en checkt de NAW-gegevens en
Bieden van farmaceutische
Neemt de zorgvraag aan en kanaliseert deze
verzekeringsgegevens. Ze stelt de zorgvraag vast, door middel van het lezen van het recept of korte vragen te stellen en bepaalt op welke wijze, wanneer en door wie de zorgvraag behandeld dient te worden.
Werkproces 1.2
Voert medicatiebewaking uit
De apothekersassistent voert medicatiebewaking uit. Zij contro leert, telkens wanneer zij een zorgvraag in behandeling heeft genomen, de medicatie- en zorgvragerkenmerken, interpreteert de gegevens op basis van medicatiebewakingsignalen (K) en voert indien nodig overleg met de apotheker, zorgvrager, collega’s of behandelaar (E), bijvoorbeeld over de keuze van een mogelijk alternatief te verstrekken geneesmiddel.
3
Werkproces 1.3
Handelt recepten af
Kerntaak 2
Bereiden van geneesmiddelen
De apothekersassistent handelt recepten af. Zij maakt het
Werkproces 2.1
Bereidt geneesmiddelen uit grondstoffen
geneesmiddel volgens protocol voor toediening gereed (T).
De apothekersassistent bereidt geneesmiddelen uit grondstoffen.
Zij controleert het geselecteerde geneesmiddel elektronisch
Zij stelt de aanwezigheid van benodigde middelen en apparatuur
met behulp van een barcodescanner en/of laat visuele controle
vast en maakt een tijdsplanning (Q). Zij voert de bereiding uit
uitvoeren door een collega-apothekersassistent. Zij voorziet het
volgens het geldende protocol (K, T). Zij gebruikt de benodigde
geneesmiddel van een etiket en eventuele waarschuwingssticker en
weeg-, meng-, bereidings- en uitvulapparatuur. Zij maakt de
voegt de bijbehorende gebruiksinstructie toe. Vervolgens verzorgt
materialen schoon en ruimt de werkruimte op (L).
zij de uitgifte van het geneesmiddel of het medisch hulpmiddel, d.w.z. ze overhandigt het middel rechtstreeks aan de balie of zorgt
Werkproces 2.2
Past handelspreparaten aan
dat het bij de zorgvrager wordt afgeleverd.
De apothekersassistent past handelspreparaten aan. Zij ontvangt van de apotheker een samenstelling- en bereidingsvoorschrift. Zij
Werkproces 1.4
Behandelt de zelfzorgvraag
bespreekt met de apotheker de handelingen die nodig zijn om
De apothekersassistent behandelt de zelfzorgvraag. Zij verheldert
het handelspreparaat aan te passen (E). Zij stelt de aanwezigheid
de vraag en past daarbij, naar behoefte van de zorgvrager,
van benodigde middelen en apparatuur vast en maakt een
systematische vraagtechnieken toe, bijvoorbeeld via de WHAM-
tijdsplanning. Zij wijzigt, volgens de instructie van de apotheker,
methodiek. Zonodig verkrijgt ze aanvullende informatie door
de toedieningsvorm of de dosis van het handelspreparaat
zelfzorgstandaarden of andere naslagwerken te raadplegen (M).
(T). Zij gebruikt de benodigde weeg-, meng-, bereidings- en
Zij maakt in overleg met de zorgvrager een keuze voor het juiste
uitvulapparatuur (L). Zij laat het aangepaste handelspreparaat
product, rekening houdend met eventueel gebruik van andere
controleren door de apotheker. Zij maakt de materialen schoon en
geneesmiddelen en/of zelfzorgmiddelen en andere mogelijke
ruimt de werkruimte op.
risico’s (K). Zij verstrekt het middel aan de zorgvrager en handelt de verkoop aan de kassa af.
Kerntaak 3
Uitvoeren van organisatie- en
professiegebonden taken Werkproces 1.5
Geeft voorlichting en advies
Werkproces 3.1
Werkt aan deskundigheidsbevordering
De apothekersassistent geeft voorlichting en advies aan zorg
en professionalisering van het beroep
vragers aan de balie of aan de telefoon, zowel bij de afhandeling
De apothekersassistent werkt aan deskundigheidsbevordering
van een recept als bij de verkoop van zelfzorgmiddelen. Zij luistert
en professionalisering van het beroep. Zij leest vakliteratuur,
naar de zorgvrager en signaleert een eventuele behoefte aan
volgt bijscholingen en voert haar werkzaamheden uit volgens de
informatie en advies (R). Zij bepaalt of eventueel doorverwijzen
geleerde kennis en vaardigheden. Ze vraagt om feedback over
naar een andere zorgverlener nodig is en verzamelt informatie en
haar eigen functioneren en geeft feedback aan anderen. Ze stelt
(standaard) voorlichtingsmateriaal. Zij verstrekt informatie over het
samen met haar leidinggevende een persoonlijk ontwikkelplan op
juiste gebruik van het geleverde product en geeft voorlichting en
en voert dit uit (P). Ze neemt deel aan inhoudelijke discussies met
advies gericht op het voorkomen van problemen en het bevorderen
collega’s en anderen over het beroep en levert zo een bijdrage
van de gezondheid. Zij overlegt met de apotheker, een collega
aan visieontwikkeling van het beroep en de beroepsuitoefening en
of behandelaar (E) bij twijfel over de eigen deskundigheid of bij
draagt deze visie ook weer uit naar anderen (K).
vragen van de zorgvrager over de adviezen van de behandelaar. Zij checkt bij de zorgvrager of de informatie duidelijk en naar tevredenheid is.
4
Werkproces 3.2
Werkt aan het bevorderen en bewaken
van kwaliteitszorg
De apothekersassistent werkt aan het bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg door bijvoorbeeld te participeren in ontwikkel- of intervisiegroepen en door haar kennis van het vakgebied in te zetten bij verbetertrajecten. Ze neemt deel aan onderzoeken die binnen de organisatie verricht worden, gebruikt waar mogelijk informatie uit wetenschappelijk onderzoek en werkt mee aan standaard- en/of protocolontwikkeling. De apothekersassistent werkt met kwaliteitszorgsystemen (S). Ze ziet toe op naleving van protocollen en richtlijnen van de organisatie (T).
Werkproces 3.3
Voert beheertaken uit
De apothekersassistent voert beheertaken uit. Zij beheert de voorraad van geneesmiddelen, medische hulpmiddelen, materialen en voorlichtingsmateriaal, op basis van gegevens uit het voorraadbeheersysteem (L, Y). Zij plaatst bestellingen en handelt deze af. De apothekersassistent onderhoudt in het kader van deze werkzaamheden externe contacten namens de organisatie, bijvoorbeeld met leveranciers (G).
Werkproces 3.4
Voert administratieve taken uit
De apothekersassistent voert administratieve taken uit. Zij past indien nodig NAW-gegevens aan in het apotheekinformatiesysteem (ais) en schrijft nieuwe zorgvragers in. Zij registreert zorgvrager- en medicatiekenmerken, registreert verstrekking en verkoop van geneesmiddelen, medische hulpmiddelen en zelfzorgmiddelen, voert de administratie in het kader van relevante wetgeving zoals de opiumwet uit en zorgt voor de administratie rondom voorraadbeheer(J,T).
Bron: Kwalificatiedossier Apothekersassistent 2009-2010
5
COMPETENTIES
Competentie: een combinatie van kennis, vaardigheden en
De volgende competenties zijn in het kwalificatiedossier
houding die je nodig hebt om werkprocessen goed uit te voeren.
Apothekersassistent 2009-2010 opgenomen.
In het kwalificatiedossier Apothekersassistent 2009-2010 is
Apothekersassistent
gebruikgemaakt van het Competentiemodel Beroepsonderwijs
niveau 4
Bedrijfsleven - powered by SHL. Dit competentiemodel bestaat uit
D, E, F, G, I, J, K, L, M, P, Q, R, S, T, V, Y
25 competenties. Bron: Kwalificatiedossier Apothekersassistent 2009-2010 A
Beslissen en activiteiten initiëren
B
Aansturen
Om een werkproces goed uit te voeren zijn meerdere competenties
C
Begeleiden
nodig. Ter illustratie worden vijf competenties uitgewerkt. Hierbij
D
Aandacht en begrip tonen
is gebruikgemaakt van de prestatie-indicatoren in het kwalificatie
E
Samenwerken en overleggen
dossier.
F
Ethisch en integer handelen
G
Relaties bouwen en netwerken
Prestatie-indicator: beschrijft het succesvol inzetten van de
H
Overtuigen en beïnvloeden
competentie bij het werkproces.
I
Presenteren
J
Formuleren en rapporteren
Onderstaande tekst beschrijft (voorbeeldmatig) hoe een
K
Vakdeskundigheid toepassen
competentie binnen een werkproces wordt toegepast.
L
Materialen en middelen inzetten
M
Analyseren
Apothekersassistent
N
Onderzoeken
niveau 4
O
Creëren en innoveren
Competentie J Formuleren en rapporteren
P
Leren
Werkproces 3.4
Q
Plannen en organiseren
De apothekersassistent verwerkt alle relevante gegevens van
R
Op de behoeften en verwachtingen van de ‘klant’ richten
zorgvragers accuraat, voert zorgvuldig en consequent verstrekking
S
Kwaliteit leveren
van geneesmiddelen, medische hulpmiddelen en zelfzorgmiddelen
T
Instructies en procedures opvolgen
en wijzigingen in de voorraad in de computer in, zodat de
U
Omgaan met verandering en aanpassen
administratie ordelijk en overzichtelijk en voor alle betrokkenen
V
Met druk en tegenslag omgaan
inzichtelijk is en gegevens in het (voorraad/apotheekinformatie)
W
Gedrevenheid en ambitie tonen
systeem en daaraan gekoppelde meldingen kloppend blijven.
X
Ondernemend en commercieel handelen
Y
Bedrijfsmatig handelen
Voert administratieve taken uit
Competentie K Vakdeskundigheid toepassen Werkproces 2.1
Bereidt geneesmiddelen uit grondstoffen
De apothekersassistent maakt gebruik van kennis van grondstofBron: Competentiemodel Kenniscentra Beroepsonderwijs
fen en past gangbare rekenvaardigheden correct toe, zodat het
Bedrijfsleven - powered by SHL
geneesmiddel op de juiste wijze bereid wordt.
6
Competentie L Materialen en middelen inzetten Werkproces 2.2
Past handelspreparaten aan
De apothekersassistent is goed op de hoogte van de werking van de te gebruiken materialen/apparatuur voor de aanpassing van de handelspreparaten, zij gebruikt de materialen effectief en efficiënt, zodat het aanpassen van het handelspreparaat verantwoord en nauwkeurig kan worden uitgevoerd.
Competentie M Analyseren Werkproces 1.4
Behandelt de zelfzorgvraag
De apothekersassistent analyseert bij de behandeling van de zelfzorgvraag alle beschikbare gegevens grondig en maakt uit de beschikbare gegevens (van de zorgvrager zelf en eventueel aanvullend verkregen informatie) een logische gevolgtrekking voor de keuze van het zelfzorgmiddel, zodat de zorgvrager het juiste middel ontvangt.
Competentie T Instructies en procedures opvolgen Werkproces 1.3
Handelt recepten af
De apothekersassistent controleert het te verstrekken geneesmiddel electronisch of visueel en voorziet het van de benodigde instructies, waarmee het afhandelen van het recept voldoet aan voorgeschreven procedures en relevante wettelijke richtlijnen en veiligheidsvoorschriften.
Bron: Kwalificatiedossier Apothekersassistent 2009-2010
7
NADERE KENNISMAKING Vragen over onze dienstverlening? Graag brengen wij u in contact met een consulent of adviseur in uw regio of met een medewerker van het hoofdkantoor in Bunnik.
Calibris Runnenburg 34 3981 AZ Bunnik Postbus 131 3980 CC Bunnik T 030 - 750 7000 F 030 - 750 7001
11.65 / 1 / 2009
E
[email protected] I www.calibris.nl
