Kerncijfers 233
7
Welzijn, zorg en sport ■
7.1
Maatschappelijke zorg
■ 7.2
Gezondheid
■ 7.3
Sport
7
Amsterdam in cijfers 2014
234
7
Welzijn, zorg en sport
Daling overgewicht en obesitas In 2013 is de gemeente Amsterdam gestart met de Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht (AAGG). Dit is een breed opgezet programma van projecten en interventies op het gebied van zorg, school en sport, met het doel om Amsterdamse kinderen op een gezond gewicht te krijgen. Uit de monitor AAGG blijkt dat het percentage kinderen in Amsterdam met overgewicht en obesitas in 2013 gedaald is ten opzichte van 2012 en 2011. In 2011 had 16,8% van de kinderen overgewicht en obesitas, in 2012 was dit 15,9% en in 2013 nog 15,2%.1) Onder oudere kinderen komt overgewicht (inclusief obesitas) vaker voor dan onder jongere kinderen. In 2013 had 23% van de 10- en 14-jarigen te maken met overgewicht tegenover 8% van de 2- en 3-jarigen. Daarentegen komt ondergewicht vaker bij jonge kinderen voor: 15% van de 2- en 3-jarigen tegenover 8% van de 10- en 14-jarigen. Voor alle leeftijden geldt dat het percentage kinderen met overgewicht is afgenomen in de periode 2011-2013, terwijl het percentage kinderen met ondergewicht is toegenomen. Aandeel Amsterdamse 2-, 3-, 5-, 10- en 14-jarigen met gezond gewicht, 2011-2013 (procenten) 100
% gezond gewicht
80
60
40
20
0
2 jaar 2011
3 jaar 2012
5 jaar
10 jaar
14 jaar
2013 bron: GGD Amsterdam
Welzijn, zorg en sport
235
Onder meisjes komt overgewicht iets vaker voor dan onder jongens, bij ondergewicht is er nauwelijks verschil tussen jongens en meisjes. Het aandeel kinderen met overgewicht verschilt ook naar etnische achtergrond. Het aandeel ligt het hoogst onder kinderen van Turkse en Marokkaanse herkomst, en het laagst onder autochtone kinderen.
Amsterdamse 2-, 3-, 5-, 10- en 14-jarigen met overgewicht of obesitas naar geslacht, 2013 1.000
7
800
600
400
200
0
2 jaar jongen
3 jaar meisje
5 jaar
10 jaar
14 jaar bron: GGD Amsterdam
Op basis van de cijfers uit de monitor AAGG kunnen we niet zeggen dat kinderen naarmate ze ouder worden steeds vaker overgewicht hebben. Het gaat immers per leeftijd om steeds andere kinderen, met een andere achtergrond. Er wonen in Amsterdam veel meer 2-jarigen dan 14-jarigen doordat veel mensen de stad verlaten wanneer zij kinderen hebben. Dit vertrek uit de stad is selectief: autochtone gezinnen vertrekken relatief vaker dan niet-westerse gezinnen. Het aandeel kinderen van niet-westerse herkomst neemt daardoor met de leeftijd toe. Dit zijn ook de groepen waarbij overgewicht vaker voorkomt. Gebruik kinderopvang sterk gedaald De markt van aanbieders van kinderopvang is volop in beweging. De afgelopen jaren heeft de regering verschillende maatregelen genomen die ertoe hebben geleid dat ouders een groter deel van de kosten van de kinderopvang zelf moeten betalen. Na een jarenlange stijging heeft dit recent gezorgd voor een forse daling in het gebruik van formele kinderopvang (kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang en gastouders).
Amsterdam in cijfers 2015
236
Welzijn, zorg en sport
In 2013 gingen ruim 20.000 Amsterdamse kinderen van 0 t/m 3 jaar naar een kinderdagverblijf en circa 1.500 naar gastouderopvang. Dit komt neer op 53% van alle 0- t/m 3-jarigen in de stad. In 2012 was dit nog 61% en in 2010 68%. Daarnaast gingen in 2013 bijna 16.000 leerlingen van de basisschool naar de buitenschoolse opvang en zo’n 900 naar een gastouder. Dit komt neer op 27% van alle 4- t/m 11-jarigen, iets minder dan in 2012 (-1,5%) maar even veel als in 2010. Amsterdamse kinderen in formele kinderopvang, 2007-2013 25
x 1.000
20
15
10
5
0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
kinderdagverblijf (0-3 jaar) buitenschoolse opvang (4-12 jaar) gastouderopvang (0-3 jaar) gastouderopvang (4-12 jaar)
bron: CBS
Begin 2011 stonden er in Amsterdam ongeveer 2.300 kinderen op een wachtlijst voor een plekje in een kinderdagverblijf en ruim 1.300 kinderen op een wachtlijst voor buitenschoolse opvang.2) Doordat ouders minder (uren) kinderopvang afnemen zijn de wachtlijsten zo goed als verdwenen en daalt het aantal aanbieders van kinderopvang. De capaciteit van het aantal kindplaatsen in kinderdagverblijven in de stad is tussen 2012 en 2014 met 8% afgenomen. Bij de buitenschoolse opvang is deze afname met 14% nog iets groter. Vooral hoogopgeleiden maken gebruik van formele kinderopvang: in 2013 was 70% van de aanvragers hoogopgeleid, 23% middelbaar en 7% laagopgeleid.3) Kinderopvang kan ervoor zorgen dat beide ouders de kans krijgen om te (blijven) werken. Met de daling in het gebruik van kinderopvang is nog niet een directe
Welzijn, zorg en sport
237
afname van de arbeidsparticipatie geconstateerd. Ouders lijken de opvang vooral op andere manieren te organiseren, bijvoorbeeld door het inschakelen van (groot)ouders, buren, vrienden en andere ouders met kinderen. Daarnaast past een deel van de ouders hun werktijden aan, waardoor ze hun werk flexibeler kunnen indelen en minder opvang nodig hebben.
7
) OIS en GGD. Outcome-monitor AAGG 2015. Amsterdam, 2015. ) OIS. Kinderopvang en buitenschoolse opvang in Amsterdam. Amsterdam, 2011. 3 ) OIS. De Staat van de Stad Amsterdam VIII. Amsterdam, 2015. 1 2
Amsterdam in cijfers 2015
238 Inhoud 7.1
Maatschappelijke zorg
239
7.1.1 7.1.2 7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.1.6 7.1.7 7.1.8 7.1.9 7.1.10
tabellen Amsterdamse ouderen naar leeftijdsgroepen Amsterdamse verzorgingshuizen en verpleeghuizen met aantal bedden naar zorgregio’s Seniorenwoningen met dienstencentra naar stadsdelen Jongeren met jeugdzorg en jeugdzorgtrajecten naar stadsdelen Amsterdamse kinderen (0-3 jaar) op kinderdagverblijf naar stadsdeel van woonadres Amsterdamse kinderen (0-3 jaar) met gastouderopvang naar stadsdeel van woonadres Amsterdamse kinderen (4-12 jaar) op buitenschoolse opvang naar stadsdeel van woonadres Amsterdamse kinderen (4-12 jaar) met gastouderopvang naar stadsdeel van woonadres Capaciteit in kindplaatsen op Amsterdamse kinderdagverblijven Capaciteit in kindplaatsen op Amsterdamse buitenschoolse opvang
239 240 240 241 241 242 242 242 243 243
7.1a
grafieken Ouderen per leeftijdsgroep als % van de totale bevolking per stadsdeel
239
7.2
Gezondheid
244
7.2.1 7.2.2 7.2.3 7.2.4 7.2.5 7.2.6 7.2.7 7.2.8 7.2.9 7.2.10 7.2.11 7.2.12 7.2.13
tabellen Aangegeven gevallen van infectieziekten en ziekteoorzaken Nieuwe consulten geslachtsziekten naar geslacht en nationaliteiten HIV-antistoffen geteste mannen en vrouwen Activiteiten forensisch artsen en verpleegkundigen GGD in hun werkgebied Spuitenruil Ambulance interventies met betrekking tot het gebruik van (uitgaans)drugs naar soort middel Werkzame geneeskundigen naar praktijkvoering Huisartsen, tandartsen, fysiotherapeuten en apotheken naar stadsdelen Sterfte naar doodsoorzaken, geslacht en leeftijdsgroepen Sterfte naar doodsoorzaken in Amsterdam en Nederland Drugsdoden Gewicht 5- en 10 jarige kinderen naar stadsdelen, herkomstgroepering en geslacht Sociaal-emotionele gezondheid 5- en 10-jarige kinderen naar stadsdelen, herkomstgroepering en geslacht
244 245 246 246 246 247 247 247 248 249 249 250 251
7.2a
grafieken Nieuwe consulten geslachtsziekten
245
7.3
Sport
252
7.3.1 7.3.2 7.3.3 7.3.4 7.3.5 7.3.6 7.3.7
tabellen Sportaccommodaties naar soort Bezoekers aan zwembaden Bezoekers Jaap Eden ijsbanen Amsterdammers van 6-74 jaar die een of meer keer per maand sporten naar achtergrondkenmerken Amsterdammers die een of meer keer per maand sporten naar stadsdelen en leeftijdsgroepen Lidmaatschap sportvereniging naar stadsdelen en leeftijdsgroepen Meest beoefende sporten
252 253 253 253 254 254 255
7.3a 7.3b 7.3c 7.3d
grafieken Top vijf meest beoefende sporten naar leeftijdsgroepen Top vijf meest beoefende sporten naar herkomstgroepering Aantal sporten dat sporters beoefenen Amsterdammers (18+) die minimaal vijf dagen in de week ten minste een half uur matig intensief bewegen naar achtergrondkenmerken
255 256 256 257
Maatschappelijke zorg 7.1.1
239
Amsterdamse ouderen naar leeftijdsgroepen, 1 januari 2011-2015
leeftijdsgroep 2011 2012 2013 2014 2015 55-59 jaar 43600 44813 45465 46961 48000 60-64 jaar 40686 39650 39489 39584 40450 65-69 jaar 26198 29435 32045 33843 35010 70-74 jaar 20558 21013 21691 22371 23144 75 jaar en ouder 39344 39134 38885 39075 39380 totaal 170386 174045 177575 181834 185984 bron: OIS
7.1a
Ouderen per leeftijdsgroep als percentage van de totale bevolking per stadsdeel, 1 januari 2015
7
Centrum
West
Nieuw-West
Zuid
Oost
Noord
Zuidoost
Amsterdam % 0
1 55-59 jaar
2 60-64 jaar
3
4 65-69 jaar
5 70-74 jaar
6
7
8
75 jaar en ouder bron: OIS
Amsterdam in cijfers 2015
240 7.1.2
Maatschappelijke zorg Amsterdamse verzorgingshuizen en verpleeghuizen met aantal bedden naar zorgregio’s, 1 september 2015
verzorgingshuizen verpleeghuizen zorgregio totaal bedden totaal bedden Centrum/Oud-West 10 720 7 620 Nieuw-West 7 538 12 992 Noord 4 281 4 596 Oost 5 361 3 136 Zuid 7 558 6 617 Zuidoost 5 473 1 16 Amsterdam 38 2931 33 2977 bron: SIGRA
7.1.3
Seniorenwoningen met dienstencentra naar stadsdelen, 1 september 2013-2015
seniorenwoningen stadsdeel 2013 2014 2015 A Centrum 356 539 599 E West 559 559 559 F Nieuw-West 1159 1244 1198 K Zuid 1073 1084 1127 M Oost 657 672 556 N Noord 1080 1093 904 T Zuidoost 1865 1875 1881 Amsterdam 6749 7066 6824 bron: SIGRA
Maatschappelijke zorg 7.1.4
241
Jongeren met jeugdzorg en jeugdzorgtrajecten naar stadsdelen, 1e kwartaal 2015 1)
1
jongeren met jeugdzorg
totaal jeugdhulp jeugdhulp jeugd- jeugd alle totaal zonder met bescher- reclasstadsdeel jeugdzorg jeugdhulp verblijf verblijf ming sering A Centrum 455 420 360 80 70 10 B Westpoort * * * * * * E West 1030 930 795 185 175 60 F Nieuw-West 1385 1245 1085 215 215 95 K Zuid 850 805 720 110 70 40 M Oost 1170 1100 950 220 165 75 N Noord 1020 925 790 195 160 85 T Zuidoost 1170 1015 785 335 300 110 Amsterdam 7870 6935 5895 1470 1505 625 jeugdzorgtrajecten totaal jeugdhulp jeugdhulp jeugd- jeugd alle totaal zonder met bescher- reclasstadsdeel jeugdzorg jeugdhulp verblijf verblijf ming sering A Centrum 605 505 405 100 85 20 B Westpoort 10 * * * * * E West 1410 1145 900 240 200 70 F Nieuw-West 1905 1525 1265 265 265 115 K Zuid 1090 960 820 140 85 45 M Oost 1600 1335 1095 240 170 95 N Noord 1500 1220 950 270 185 95 T Zuidoost 1755 1290 915 375 335 130 Amsterdam 10580 8335 6670 1665 1555 690 1 ) Voorlopige cijfers. bron: CBS
7.1.5
Amsterdamse kinderen (0-3 jaar) op kinderdagverblijf naar stadsdeel van woonadres, 2009-2013
stadsdeel 2009 1) 2010 2011 2012 2013 A Centrum 2125 2150 2190 2100 1740 3905 4000 4305 4330 4030 E West 2) F Nieuw-West 2970 3250 3295 3025 2610 K Zuid 4430 4500 4665 4635 3990 M Oost 4750 5220 5300 5030 4405 N Noord 1965 2095 2165 1920 1780 T Zuidoost 2605 2745 2630 2215 1720 Amsterdam 3) 22750 23960 24550 23255 20275 1 ) Schatting. bron: CBS 2 ) Inclusief Westpoort. 3 ) Aantallen afgerond op 5-tallen, hierdoor kunnen afrondingsverschillen ontstaan.
Amsterdam in cijfers 2015
7
242 7.1.6
Maatschappelijke zorg Amsterdamse kinderen (0-3 jaar) met gastouderopvang naar stadsdeel van woonadres, 2009-2013
stadsdeel 2009 1) 2010 2011 2012 2013 A Centrum 190 140 120 110 95 345 270 185 195 210 E West 2) F Nieuw-West 320 240 180 180 155 K Zuid 415 340 255 225 235 M Oost 510 470 375 300 305 N Noord 315 250 210 170 160 T Zuidoost 465 510 435 415 355 Amsterdam 3) 2560 2220 1760 1595 1515 1 ) Schatting. bron: CBS 2 ) Inclusief Westpoort. 3 ) Aantallen afgerond op 5-tallen, hierdoor kunnen afrondingsverschillen ontstaan.
7.1.7
Amsterdamse kinderen (4-12 jaar) op buitenschoolse opvang naar stadsdeel van woonadres, 2009-2013
stadsdeel 2009 1) 2010 2011 2012 2013 A Centrum 1045 1140 1300 1330 1320 1915 2070 2210 2320 2400 E West 2) F Nieuw-West 2090 2260 2370 2410 2210 K Zuid 2115 2330 2505 2570 2535 M Oost 3130 3640 4170 4510 4415 N Noord 1365 1575 1660 1675 1575 T Zuidoost 2045 2260 2150 1930 1505 3 Amsterdam ) 13705 15275 16365 16745 15960 1 ) Schatting. bron: CBS 2 ) Inclusief Westpoort. 3 ) Aantallen afgerond op 5-tallen, hierdoor kunnen afrondingsverschillen ontstaan.
7.1.8
Amsterdamse kinderen (4-12 jaar) met gastouderopvang naar stadsdeel van woonadres, 2009-2013
stadsdeel 2009 1) 2010 2011 2012 2013 A Centrum 85 60 50 45 50 160 120 85 80 80 E West 2) F Nieuw-West 230 170 115 100 75 K Zuid 170 155 130 135 165 M Oost 240 215 200 170 170 N Noord 225 175 135 125 110 T Zuidoost 360 370 300 280 250 Amsterdam 3) 1470 1265 1015 935 895 1 ) Schatting. bron: CBS 2 ) Inclusief Westpoort. 3 ) Aantallen afgerond op 5-tallen, hierdoor kunnen afrondingsverschillen ontstaan.
Maatschappelijke zorg 7.1.9
243
Capaciteit in kindplaatsen op Amsterdamse kinderdagverblijven, 1 januari 2010-2014
stadsdeel 2010 2011 2012 2013 2014 A Centrum 1243 1238 1247 1203 1114 2324 2622 2767 2726 2592 E West 1) F Nieuw-West 1708 1899 2010 1944 1834 K Zuid 2478 2826 3435 3306 3193 M Oost 2215 2371 2822 2890 2664 N Noord 923 1069 1149 1155 1093 T Zuidoost 1696 1973 2014 1799 1652 Amsterdam 12587 13998 15444 15023 14142 1 ) Inclusief Westpoort. bron: Landelijk Register Kinderopvang
7.1.10
Capaciteit in kindplaatsen op Amsterdamse buitenschoolse opvang, 1 januari 2010-2014
stadsdeel 2010 2011 2012 2013 2014 A Centrum 964 1002 1211 1103 1057 1175 1426 1517 1588 1506 E West 1) F Nieuw-West 1388 1582 1846 1619 1552 K Zuid 1815 2034 2658 2396 2537 M Oost 2240 2758 3309 3254 3120 N Noord 995 1035 1320 1173 956 T Zuidoost 1445 1618 1762 1492 1028 Amsterdam 10022 11455 13623 12625 11756 1 ) Inclusief Westpoort. bron: Landelijk Register Kinderopvang
Amsterdam in cijfers 2015
7
244 Gezondheid 7.2.1
Aangegeven gevallen van infectieziekten en ziekteoorzaken, 2010-2014
infectieziekten 2010 2011 2012 2013 2014 groep A kinderverlamming – – – – – pokken – – – – – sars – – – – – nieuwe influenza A (H1N1) 2 17 – – – virale haem. koorts – – – – – groep B1 aviaire influenza – – – – – difterie – 1 – – 1 pest – – – – – rabiës (hondsdolheid) – – – – – tuberculose 127 148 134 122 108 groep B2 buiktyfus 6 2 3 5 5 cholera – – 2 – – E.coli (O 157) 2 10 21 20 8 hepatitis A 45 8 14 11 17 hepatitis B (acuut) 14 11 8 14 11 hepatitis B (drager) 300 234 242 161 182 hepatitis C (acuut) 6 21 15 20 5 hepatitis C (drager) 250 200 180 154 151 invasieve gr.A streptokokkeninfectie 16 11 12 18 17 kinkhoest 118 198 492 108 175 mazelen 3 14 1 4 6 paratyfus A 6 5 5 3 1 paratyfus B – 1 1 – 1 paratyfus C – – 1 – – rubella (rodehond) – 1 – – – shigellose (bacillaire dysenterie) 81 80 88 69 86 voedselvergiftiging/voedselinfectie explosies 2 3 2 6 4 groep C antrax (miltvuur) – – – – – bof 37 49 28 22 8 botulisme – – – – – brucellosis 1 – – – – Creutzfeld-Jacobs ziekte klassiek 2 1 – 2 3 Creutzfeld-Jacobs ziekte variant – – – – – gele koorts – – – – – hantavirusinfectie 1 – – – – invasieve haem. influenza-infectie – – 1 1 1 invasieve pneumokokkenziekte 7 2 1 – – legionellose 24 20 19 13 16 leptospirose 5 1 6 5 9 listeriose 3 4 3 3 6 malaria falciparum 37 37 30 21 20 malaria overig 7 10 8 5 4 meningokokkose 10 4 6 5 3 MRSA infectie – – – – – ornithose/psittacose 1 2 – 3 2 Q-koorts 3 1 – 1 1 tetanus – – – – – trichinose – – – – – West-Nile virusinfectie 1 1 – – – totaal 1117 1096 1323 796 851 bron: GGD Amsterdam
Gezondheid 245 7.2.2
Nieuwe consulten geslachtsziekten naar geslacht en nationaliteiten, 2010-2014
2010 2011 2012 2013 2014 geslacht mannen 17469 17482 19670 19956 22127 w.v. heteroseksueel (%) 54,3 53,4 54,3 52,6 52,9 homoseksueel (%) 41,9 43,0 41,9 43,5 43,0 biseksueel (%) 3,8 3,6 3,8 3,9 4,1 vrouwen 12287 13467 16104 18083 22401 w.v. prostituee (%) 10,5 11,6 10,6 9,5 7,2 totaal 29756 30949 35774 38039 44528 1 nationaliteit/herkomst ) Nederlands 24848 17237 19458 21772 26562 Frans 137 Duits 248 Engels 307 Italiaans 163 Spaans 189 Noord-Amerikaans/Canadees 280 Marokkaans 132 934 1156 1145 1146 Turks 96 411 503 527 560 Surinaams 237 3573 4218 3828 3951 Antilliaans 46 776 944 923 1094 Zuid- of Midden-Amerikaans 555 1182 1425 1435 1598 Oost-Europees/Russisch 1222 1619 1694 1614 1726 overige nationaliteiten 1252 464 566 587 745 onbekend 44 7 4 81 78 Sub-Sahara Afrikaans 823 1057 1110 1134 Aziatisch 1552 2019 2119 2405 Europees, overig 2371 2730 2898 3529 1 ) Vanaf 2011 herkomst i.p.v. nationaliteit. bron: GGD Amsterdam
7.2a
Nieuwe consulten geslachtsziekten, 1970-2014 50
x 1.000
45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1970
1975
1980
1985
1990
1995
2000
2005
2010
2014
bron: GGD Amsterdam
Amsterdam in cijfers 2015
7
246 Gezondheid 7.2.3
HIV-antistoffen geteste mannen en vrouwen, 2013-2014
2013 2014 SOA polikliniek mannen vrouwen
totaal mannen vrouwen
totaal
leeftijdsgroep t/m 19 jaar 549 1402 1951 696 1862 2558 20-29 jaar 8293 11130 19423 9696 13595 23291 30-39 jaar 4113 2014 6127 4548 2418 6966 40-54 jaar 2999 778 3777 3021 744 3765 55 jaar e.o. 771 109 880 771 109 880 onbekend 5 5 10 woonplaats Amsterdam 12449 111797 24246 14781 14880 29661 buiten Amsterdam 3122 2684 5806 3503 3379 6882 onbekend 1154 952 2106 453 474 927 totaal 16725 15433 32158 18737 18733 37470 bron: GGD Amsterdam
7.2.4
Activiteiten forensisch artsen en verpleegkundigen GGD in hun werkgebied 1), 2010-2014
2010 2011 2012 2013 2014 onderzoeken arrestantenzorg 15142 16225 16351 14399 14652 medisch technische onderzoeken 2247 2350 2300 2319 2293 waarvan: - letselbeschrijvingen huiselijk geweld 288 301 265 262 331 - overige letselbeschrijvingen 1200 1262 1211 1196 1204 - zedenonderzoek 89 116 111 89 107 coördinatie/medische nazorg zedenmisdrijven 112 486 835 verklaringen overlijden/verslagen Justitie 755 838 825 874 829 waarvan: - leidend tot verslag niet-natuurlijke dood 2) 484 555 570 590 544 beoordeling euthanasie 341 387 462 536 516 1 ) Veiligheidsregio’s Amsterdam-Amstelland en Zaanstreek-Waterland. bron: GGD Amsterdam 2 ) Moord/doodslag, zelfdoding, (verkeers-, privé-, bedrijfs-)ongeval.
7.2.5 jaar
Spuitenruil, 1990-2014 geruilde spuiten
jaar
geruilde spuiten
1990 998400 2003 316000 1991 979200 2004 232000 1992 1082880 2005 201600 1993 996430 2006 200800 1994 857459 2007 171200 1995 744480 2008 184800 1996 608880 2009 139400 1997 460800 2010 153600 1998 485600 2011 169600 1999 479628 2012 145600 2000 344345 2013 175000 2001 391200 2014 92400 2002 346800 bron: GGD Amsterdam
Gezondheid 247 7.2.6 jaar
Bezoeken Reizigersadvies- en Vaccinatiebureau, 1994-2014 1e bezoek vervolgbezoek
jaar
1994 18563 5683 2005 1995 19428 4936 2006 1996 19996 5474 2007 1997 21619 5451 2008 1998 24187 4668 2009 1999 27613 4905 2010 2000 30809 6045 2011 2001 1) 27467 2847 2012 2002 25487 4098 2013 2003 24113 3602 2014 2004 24572 3414 1 ) Een deel van de vervolgbezoeken in 2001 is geteld als 1e bezoek.
1e bezoek vervolgbezoek 25520 4051 23709 5112 24223 4320 22931 4496 22833 4614 21484 4359 22911 4541 21702 4093 20966 3829 22278 3720 bron: GGD Amsterdam
7 7.2.7
Werkzame geneeskundigen naar praktijkvoering, 1 januari 2011-2015
2011 2012 2013 2014 2015 specialisten 2418 2459 2395 2606 . huisartsen 440 468 461 451 407 verpleeghuisartsen 51 58 53 52 . tandartsen 607 651 675 687 624 bron: 1ste Lijn Amsterdam/GAN/ANT/NMT/OIS
7.2.8
Huisartsen, tandartsen, fysiotherapeuten en apotheken naar stadsdelen, 1 januari 2015
huisartsen 1) tandartsen 2) fysiotherapeuten 3) apotheken 4) per 10.000 per 10.000 per 10.000 per 10.000 stadsdeel abs. inwoners abs. inwoners abs. inwoners abs. inwoners A Centrum 46 5,3 64 7,4 174 20,1 11 1,3 B Westpoort – – – – 4 98,3 1 24,6 E West 68 4,8 53 3,7 169 11,8 16 1,1 F Nieuw-West 61 4,2 106 7,2 214 14,6 19 1,3 K Zuid 79 5,6 282 19,9 391 27,6 22 1,6 M Oost 71 5,5 55 4,3 199 15,5 14 1,1 N Noord 42 4,6 37 4,1 134 14,7 15 1,6 T Zuidoost 40 4,7 27 3,2 105 12,4 9 1,1 Amsterdam 407 4,9 624 7,6 1390 16,9 107 1,3 1 ) Gevestigde huisartsen en huisartsen in loondienst bron: 1ste Lijn Amsterdam/NMT/KNGF/De Telefoongids BV uit het adressenbestand van de 1ste Lijn Amsterdam. 2 ) Tandartsen van 64 jaar en jonger met een bekend praktijkadres volgens de NMT-Tandartsenadministratie. 3 ) Fysiotherapeuten aangesloten bij het Koninklijk Nederlands Genootschap Fysiotherapie (KNGF), inclusief dubbeltellingen (exclusief dubbeltellingen: 1.185). 4 ) De Telefoongids BV.
Amsterdam in cijfers 2015
248 Gezondheid 7.2.9
Sterfte (werkelijke bevolking) naar doodsoorzaken, geslacht en leeftijdsgroepen, 2013
doodsoorzaak
mannen vrouwen 0-49 jaar
infectieuze en parasitaire ziekten
50-64 jaar
65+ jaar totaal
0-49 jaar
50-64 jaar
65+ jaar totaal
totaal m+v
5 14 40 59 3 7 71 81 140
nieuwvormingen 39 205 575 819 46 173 526 745 1564 w.o. kwaadaardige nieuwvormingen 38 202 553 793 44 169 504 717 1510 w.o. dikke darm 4 8 42 54 1 9 46 56 110 w.o. luchtpijp(-vertakkingen) en long 5 69 145 219 3 61 122 186 405 w.o. borst – – – – 12 21 63 96 96 w.o. lymfatisch en bloedvormend weefsel 6 13 45 64 5 9 33 47 111 ziekten van bloed en bloedbereidende organen, immuniteitsstoornissen
2 3 5 10 1 1 12 14 24
endocriene, voedings- en stofwisselingsziekten
8 18 66 92 2 9 67 78 170
psychische stoornissen
8 20 96 124
1
8 215 224 348
ziekten zenuwstelsel en zintuigen
10 19 94 123
7 13 146 166 289
ziekten van hart en vaatstelsel w.o. ziekten van de kransvaten w.o. acuut hartinfarct w.o. hersenvaatletsels
25 10 7 6
ziekten ademhalingsorganen w.o. longontsteking w.o. cara
10 23 178 211 3 17 213 233 444 1 2 53 56 1 – 68 69 125 8 17 95 120 1 15 105 121 241
83 487 595 18 34 640 692 1287 29 156 195 3 10 147 160 355 21 93 121 2 8 91 101 222 16 96 118 2 10 198 210 328
ziekten spijsverteringsorganen
5 21 54 80 6 12 93 111 191
ziekten huid, onderhuids bindweefsel
– 1 2 3 1 – 11 12 15
ziekten spieren, beenderen, bindweefsel
–
5 18 23 – 4 24 28 51
ziekten urinewegen en geslachtsorganen
2
3 47 52 – 1 74 75 127
complicaties zwangerschap, bevallingen aandoeningen perinatale periode aangeboren afwijkingen symptomen en onvolledig omschreven ziektebeelden
– 21
–
–
– 21 11 –
–
–
–
– 11 32
4 2 – 6 7 – 2 9 15
32 57 136 225 13 23 120 156 381
uitwendige doodsoorzaken 63 51 71 185 21 20 108 149 334 w.o. ongevallen 21 18 48 87 7 8 86 101 188 w.o. zelfdoding 31 32 13 76 12 9 3 24 100 w.o. moord en doodslag 9 – 2 11 2 1 2 5 16 totaal 234 525 1869 2628 140 322 2322 2784 5412 bron: CBS
Gezondheid 249 7.2.10
Sterfte naar doodsoorzaken in Amsterdam en Nederland, 2009-2013
2009 2010 2011 2012 2013 1) Amsterdam nieuwvormingen 1594 1598 1621 1582 1564 ziekten van hart en vaatstelsel 1403 1464 1359 1388 1287 ziekten van ademhalingsstelsel 562 486 485 575 444 uitwendige doodsoorzaken 308 300 317 333 334 overige doodsoorzaken 1446 1558 1532 1657 1783 totaal 5313 5406 5314 5535 5412 Nederland nieuwvormingen 42396 43516 44038 44661 44156 ziekten van hart en vaatstelsel 38897 39009 38132 38371 38463 ziekten van ademhalingsstelsel 13962 13016 13317 14477 12269 uitwendige doodsoorzaken 5618 5748 5845 6333 6443 overige doodsoorzaken 33362 34769 34409 36971 39914 totaal 134235 136058 135741 140813 141245 procenten 2009 2010 2011 2012 2013 Amsterdam nieuwvormingen 30,0 29,6 30,5 28,6 28,9 ziekten van hart en vaatstelsel 26,4 27,1 25,6 25,1 23,8 ziekten van ademhalingsstelsel 10,6 9,0 9,1 10,4 8,2 uitwendige doodsoorzaken 5,8 5,5 6,0 6,0 6,2 overige doodsoorzaken 27,2 28,8 28,8 29,9 32,9 totaal 100 100 100 100 100 Nederland nieuwvormingen 31,6 32,0 32,4 31,7 31,3 ziekten van hart en vaatstelsel 29,0 28,7 28,1 27,2 27,2 ziekten van ademhalingsstelsel 10,4 9,6 9,8 10,3 8,7 uitwendige doodsoorzaken 4,2 4,2 4,3 4,5 4,6 overige doodsoorzaken 24,9 25,6 25,3 26,3 28,3 totaal 100 100 100 100 100 1 ) Voorlopige cijfers. bron: CBS
7.2.11
Drugsdoden, 1997-2014
jaar
overdosis drugs
jaar
overdosis drugs
1997 22 2006 21 1998 25 2007 25 1999 27 2008 22 2000 31 2009 29 2001 32 2010 27 2002 27 2011 18 2003 21 2012 18 2004 22 2013 26 2005 29 2014 25 bron: GGD Amsterdam
Amsterdam in cijfers 2015
7
250 Gezondheid 7.2.12
Gewicht 5- en 10-jarige kinderen naar stadsdelen, herkomstgroepering en geslacht, 2012/’13-2013/’14 (procenten)
5-jarigen
2012/’13 2013/’14
onder- over- onder- over- gewicht gewicht obesitas gewicht gewicht obesitas stadsdeel A Centrum 14,1 6,4 * 10,5 3,9 1,4 E West 8,9 11,8 5,1 8,4 9,6 4,1 F Nieuw-West 6,5 15,2 5,7 8,7 14,8 4,9 K Zuid 9,3 7,8 1,5 9,4 6,6 1,0 M Oost 8,4 7,6 2,9 9,5 9,4 2,5 N Noord 7,2 14,0 6,4 9,0 12,3 4,3 T Zuidoost 11,3 13,0 6,3 11,4 14,9 6,8 herkomstgroepering Surinamers 12,8 9,3 4,9 13,2 11,9 4,9 Antillianen 12,4 14,0 * 13,6 11,0 8,5 Turken 3,3 18,5 9,9 4,7 20,6 10,4 Marokkanen 4,9 19,0 8,0 5,3 17,5 5,5 overige niet-westerse allochtonen 10,6 11,9 6,0 11,0 12,8 5,9 westerse allochtonen 9,8 8,8 1,5 9,3 8,5 2,7 autochtonen 9,5 7,2 2,0 10,4 6,7 1,2 geslacht jongens 9,3 9,6 3,3 10,2 9,0 3,3 meisjes 8,3 12,6 5,2 8,6 12,8 4,2 Amsterdam 8,8 11,1 4,2 9,4 10,8 3,7 10-jarigen stadsdeel A Centrum 9,1 9,5 1,7 8,2 9,9 2,3 E West 7,0 20,3 5,6 7,9 19,4 5,5 F Nieuw-West 6,5 22,2 7,3 7,7 22,0 6,3 K Zuid 10,8 13,1 1,9 7,6 12,1 2,0 M Oost 7,8 17,0 3,9 8,1 16,3 4,2 N Noord 8,9 20,7 5,7 9,1 21,3 3,9 T Zuidoost 6,5 22,8 9,2 5,5 22,4 7,5 herkomstgroepering Surinamers 8,6 22,1 8,7 9,5 21,4 7,6 Antillianen 5,0 14,4 8,6 * 21,8 6,4 Turken 4,1 30,0 14,9 4,6 34,5 11,7 Marokkanen 4,8 26,4 7,4 5,9 23,0 6,0 overige niet-westerse allochtonen 7,2 24,8 5,5 4,8 24,1 6,4 westerse allochtonen 8,0 11,7 2,3 10,1 11,7 2,5 autochtonen 10,7 10,9 1,8 9,7 10,9 1,8 geslacht jongens 6,7 17,6 4,6 7,5 17,3 4,4 meisjes 9,1 20,2 6,3 7,9 19,7 5,3 Amsterdam 7,9 18,8 5,4 7,7 18,5 4,8 bron: GGD Amsterdam
Gezondheid 251 7.2.13
Sociaal-emotionele gezondheid 5- en 10-jarige kinderen naar stadsdelen, herkomstgroepering en geslacht, 2011/’12-2013/’14 (procenten)
verhoogde SDQ-totaalscore 1) 5-jarigen 2011/’12 2012/’13 2013/’14 stadsdeel A Centrum 10,2 6,9 6,0 E West 17,2 16,0 12,1 F Nieuw-West 18,9 17,7 15,3 K Zuid 9,4 8,3 8,5 M Oost 12,2 13,2 11,1 N Noord 19,0 15,7 14,9 T Zuidoost 21,3 19,9 21,1 herkomstgroepering Surinamers 13,4 19,2 17,5 Antillianen 29,3 18,8 17,2 Turken 25,1 19,3 13,7 Marokkanen 22,0 20,2 18,3 overige niet-westerse allochtonen 26,1 20,9 21,1 westerse allochtonen 10,4 12,0 10,0 autochtonen 9,4 8,5 8,6 geslacht jongens 17,9 14,9 14,6 meisjes 13,8 13,8 11,5 Amsterdam 15,8 14,4 13,1 10-jarigen stadsdeel A Centrum 9,1 15,6 15,2 E West 19,8 19,6 17,0 F Nieuw-West 21,8 20,8 20,4 K Zuid 14,5 13,3 14,1 M Oost 17,6 14,1 14,5 N Noord 22,9 21,3 19,4 T Zuidoost 25,2 24,8 22,3 herkomstgroepering Surinamers 22,3 21,4 20,4 Antillianen 22,2 24,6 18,7 Turken 25,1 20,3 16,9 Marokkanen 24,3 23,9 21,2 overige niet-westerse allochtonen 24,0 25,0 24,5 westerse allochtonen 14,6 14,9 15,5 autochtonen 14,5 13,0 13,1 geslacht jongens 21,3 20,9 20,6 meisjes 17,9 16,5 14,8 Amsterdam 19,7 18,8 17,8 1 ) De SDQ-totaalscore geeft aan in hoeverre een kind sociaal-emotionele problemen heeft. bron: GGD Amsterdam
Amsterdam in cijfers 2015
7
252 Sport 7.3.1
Sportaccommodaties naar soort, 1 juli 2011-2015
2011 2012 2013 2014 2015 openlucht voetbalvelden gras (w.v. wetra) 105 (3) 101 (3) 94 (3) 83 (2) 76 (1) voetbalvelden kunstgras (rubberingestrooid) 50 51 57 62 64 voetbaltrainingsvelden (w.v. kunstgras zandingestrooid) 15 15 11 9 7 korfbalvelden (w.v. kunstgras) 12 (12) 12 (12) 12 (12) 12 (12) 12 (12) hockeyvelden (w.v. kunstgras) 37 (27) 37 (27) 39 (30) 39 (32) 40 (35) handbalvelden 10 10 10 9 9 rugbyvelden (waarvan kunstgras) 3 3 3 3 3 (1) honkbalvelden 8 8 7 7 6 softbalvelden 8 8 7 7 6 cricketvelden 10 10 11 11 11 american footballvelden 2 2 2 2 2 lacrossvelden 1 frisbeevelden 2 beachcentrum (outdoor velden) 4 (15) 5 (20) 5 (20) 5 (20) 5 (20) kaatsvelden 1 1 1 1 1 atletiekbanen 6 6 6 6 6 tennisbanen 222 222 231 231 231 skelter-/kartingbaan – – – – – golfbanen 5 5 5 6 6 midgetgolfbanen 1 1 1 1 1 wielercircuits 2 2 2 2 2 landijsbanen 2 2 2 2 2 kunstijsbanen 1 1 1 1 1 klimmuren 2 2 2 2 2 castingaccommodatie 1 1 1 1 – zwembaden 6 1 6 6 6 roei-/kanobaan 1 1 1 1 1 overdekt sporthallen (veld 20x40m) 19 19 22 23 23 aantal speelvloeren 20x40m 27 27 28 29 29 zwembaden 8 8 8 8 8 tennisbanen (hallen) 57 (10) 57 (10) 57 (10) 57 (10) 57 (10) squashbanen (centra) 90 (11) 90 (11) 90 (11) 90 (11) 90 (11) bowlingbanen (centra) 68 (3) 74 (4) 74 (4) 74 (4) 74 (4) schietsportaccommodatie 12 12 12 12 12 indoorbeachcentrum (aantal velden) 1 (6) 1 (6) – – – wielerbaan 1 1 1 1 1 ijshal 1 1 1 1 1 skelter-/kartingbaan 1 1 1 1 1 tafeltenniscentra 5 5 5 5 5 handboogbanen (centra) 17 (2) 17 (2) 17 (2) 17 (2) 17 (2) maneges 11 11 11 11 11 boksruimtes 7 7 7 7 7 gewichthefruimtes 5 5 5 5 5 schermzalen 3 3 3 3 3 skipiste 2 2 2 2 2 klimaccommodatie 5 5 5 5 5 sportzalen 8 8 8 8 8 watersportaccommodaties kano-clubhuizen 5 5 5 5 5 plankzeil-clubhuizen 2 2 2 2 2 roei-clubhuizen 10 10 10 10 10 watersport-clubhuizen 21 21 21 21 21 gemeentelijk roeihome 1 1 1 1 1 gemeentelijk watersportcentrum 2 2 2 2 2
bron: afd. Sport en Bos
Sport 253 7.3.2
Bezoekers aan zwembaden (x 1.000), 2010-2014
2010 2011 2012 2013 2014 Sloterparkbad De Mirandabad Het Marnix SportPlaza Mercator Sportfondsenbad Oost Zuiderbad Floraparkbad 1) 2) Flevoparkbad Bijlmerbad Familiebad Bredius totaal 1 2
384 382 390 371 387 364 387 378 321 387 269 276 276 320 325 285 278 269 284 265 244 248 255 235 244 155 159 179 191 204 286 185 202 159 152 42 24 48 69 56 53 46 56 33 35 27 16 25 32 27 2109 2001 2078 2015 2082
) Vanaf 1 januari 2011 nieuw registratiesysteem. ) In 2013 buitenbad gesloten i.v.m. nieuwbouw.
7.3.3
bron: stadsdelen en zwembaden Amsterdam
7
Bezoekers Jaap Eden IJsbanen, 2010/’11-2014/’15
2010/’11
2011/’12
2012/’13
2013/’14
2014/’15
kunstijsbaan 427351 428067 410559 385595 389005 w.v. volwassenen 299146 299647 287391 269917 270924 jeugd 128205 128420 123168 115678 118081 hal 113612 107308 115621 106748 99154
7.3.4
bron: Jaap Eden IJsbanen
Amsterdammers van 6-74 jaar die een of meer keer per maand 1) sporten naar achtergrondkenmerken, 2006-2013 (procenten)
2006 2009 2013 gemiddeld
65 61 67
mannen vrouwen
66 72 58 64
6-12 jaar 13-17 jaar 18-34 jaar 35-54 jaar 55-74 jaar
75 76 84 72 73 75 70 69 74 63 57 64 50 51 55
Surinamers/Antillianen 63 57 57 Turken/Marokkanen 49 47 46 overige niet-westerse allochtonen 70 59 61 westerse allochtonen 72 62 70 autochtonen 74 68 78 1
)
Sporter volgens Richtlijn Sportdeelname Onderzoek (RSO).
Amsterdam in cijfers 2015
bron: OIS/Sportmonitor
254 Sport 7.3.5 Amsterdammers die een of meer keer per maand 1) sporten naar stadsdelen en leeftijdsgroepen, 2013 (procenten) stadsdeel 6-17 jaar 18-74 jaar totaal A Centrum E West F Nieuw-West K Zuid M Oost N Noord T Zuidoost Amsterdam 1
)
93 73 76 71 67 67 73 53 55 93 78 80 86 78 79 79 56 58 74 56 58 80 66 67
Sporter volgens Richtlijn Sportdeelname Onderzoek (RSO).
7.3.6
bron: OIS/Sportmonitor 2013
Lidmaatschap sportvereniging 1) naar stadsdelen en leeftijdsgroepen, 2013 (procenten)
stadsdeel 6-17 jaar 18-74 jaar totaal A Centrum E West F Nieuw-West K Zuid M Oost N Noord T Zuidoost Amsterdam 1
)
66 16 24 46 15 19 39 8 12 66 18 23 64 17 24 46 14 18 42 14 17 52 14 19
Het betreft actief lidmaatschap voor de meest beoefende sport.
bron: OIS/Sportmonitor 2013
Sport 255 7.3.7
Meest beoefende sporten, 2003-2013 (percentage van de sporters)
2003 2006 2009 2013 fitness 19 26 32 37 hardlopen, joggen, trimmen 6 13 13 26 voetbal 12 14 12 13 zwemmen 14 13 15 13 wielrennen, toerfietsen, mountainbiken 6 6 5 9 aerobics, steps, spinning 1) 6 6 3 8 wandelsport 3 7 3 7 tennis 6 7 6 6 vecht- en verdedigingssporten 5 4 3 6 danssport 3 4 4 5 hockey 3 2 3 4 schaatsen 2 2 1 3 gymnastiek, turnen 1 2 3 3 roeien 0 1 1 2 golf 2 2 1 2 basketbal 1 2 1 1 paardensport 2 1 1 1 squash 3 2 1 1 skeeleren, skaten 2 2 1 1 atletiek 0 1 1 1 badminton 1 1 1 1 volleybal, beachvolleybal 1 1 1 1 1
)
Sinds 2013 inclusief spinning.
6-12 jaar
voetbal zwemsport vechtsport gymnastiek, turnen hockey
13-17 jaar
voetbal hardlopen fitness danssport hockey
18-34 jaar
fitness hardlopen voetbal wielrennen, toerfietsen aerobics, spinning
35-54 jaar
Top vijf meest beoefende sporten naar leeftijdsgroepen, 2013 (percentage van de sporters)
fitness hardlopen zwemsport aerobics, spinning wielrennen, toerfietsen
55-74 jaar
7.3a
bron: OIS/Sportmonitor
fitness wandelsport wielrennen, toerfietsen zwemsport hardlopen 0
10
20
30
40
% 50
bron: OIS/Sportmonitor 2013
Amsterdam in cijfers 2015
7
256 Sport 7.3b
Top vijf meest beoefende sporten naar herkomstgroepering, 2013 (percentage van de sporters)
Surinamers/ Turken/ overige niet- westerse autochtonen Antillianen Marokkanen westerse allochtonen allochtonen
fitness hardlopen zwemsport wielrennen, toerfietsen wandelsport
fitness hardlopen zwemsport voetbal wielrennen, toerfietsen fitness hardlopen voetbal zwemsport aerobics, spinning fitness voetbal hardlopen zwemsport vechtsport fitness voetbal hardlopen vechtsport zwemsport 0
10
20
30
40
% 50
bron: OIS/Sportmonitor 2013
7.3c 50
Aantal sporten dat sporters beoefenen, 2003-2013 (procenten) %
45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1 sport 2003
2 sporten 2006
2009
3 sporten 2013
4 sporten
5 of meer sporten bron: OIS/Sportmonitor
Sport 257 7.3d
Amsterdammers (18+) die minimaal vijf dagen in de week ten minste een half uur matig intensief bewegen naar achtergrondkenmerken, 2014 (procenten) totaal man vrouw 18-34 jaar 35-54 jaar 55 jaar en ouder ongeschoold laag middelbaar hoog Surinamers Turken Marokkanen overige niet-westerse allochtonen westerse allochtonen autochtonen
7
1e generatie 2e generatie (beide ouders elders geboren) 2e generatie (1 ouder in Nederland geboren)
% 0
10 elke dag
20
30
40
50
60
70
80
vijf of zes dagen in de week bron: OIS/De Staat van de Stad Amsterdam VIII
Amsterdam in cijfers 2015
258