2014 2015 Anti-pestbeleid en –protocol Mulock Houwer SO
Mulock Houwer Lageweg
INHOUDSOPGAVE ................................................................................................................................................................ 1 ANTI-PESTBELEID EN -PROTOCOL .............................................................................................. 3 INLEIDING ....................................................................................................................................... 3 PLAGEN OF PESTEN ..................................................................................................................... 4 PREVENTIEVE MAATREGELEN................................................................................................. 5 HET STAPPENPLAN NA EEN MELDING VAN PESTEN .......................................................... 6 DIGITAAL PESTEN OFWEL CYBERPESTEN ................................................................................ 7 HET STAPPENPLAN NA EEN MELDING VAN CYBERPESTEN ............................................. 8 HET BIEDEN VAN STEUN AAN OUDERS/VERZORGERS........................................................ 9 AANVULLING SOCIAL MEDIA-PROTOCOL LEERKRACHTEN .......................................... 10
Anti-pestbeleid en protocol
BIJLAGE : LINKS VOOR BRUIKBARE ADRESSEN BIJ CYBERPESTEN ................................. 11
2
ANTI-PESTBELEID EN PROTOCOL INLEIDING Op de Mulock Houwerschool behoren leerlingen zich veilig te voelen. Een actief antipestbeleid kan daartoe bijdragen. Dit protocol is erop gericht om al onze medewerkers, leerlingen en ouders ervan op de hoogte te brengen wat de school wil doen om het schoolklimaat veilig te houden en indien nodig te verbeteren. De school werkt aan een goed beleid rond pesten, zodat de veiligheid van leerlingen binnen de school zo optimaal mogelijk is. In dit protocol wordt ook aandacht besteed aan digitaal pesten ofwel cyberpesten. Ook daarin probeert dit protocol te voorzien, hoewel de ontwikkelingen op dat vlak vaak snel gaan. NB: Overal waar in dit document gesproken wordt over ouders wordt bedoeld
Anti-pestbeleid en protocol
ouders/verzorgers!
3
PLAGEN OF PESTEN Er is een verschil tussen plagen en pesten. Onder plagen verstaan we gedrag tussen leerlingen die aan elkaar gewaagd zijn: plagen is een spelletje, niet altijd leuk, maar nooit echt bedreigend. Plagen kan wel overgaan in pesten. Pesten is wél bedreigend. Het is structureel en brengt kinderen/jongeren tot wanhoop. De pestkop misbruikt zijn macht. Er is sprake van pesten wanneer een of meerdere leerlingen herhaaldelijk en langdurig negatief gedrag richten tegen een andere leerling of groep leerlingen. Pesten heeft duidelijke kenmerken: -
Het gebeurt opzettelijk.
-
Het is bedoeld om schade toe te brengen (fysiek, materieel of mentaal).
-
Er is sprake van ongelijke machtsverhoudingen.
-
Het gebeurt systematisch.
-
Het houdt niet vanzelf op maar wordt erger als er niet wordt ingegrepen.
-
Het is iets van alle tijden en alle culturen.
Bij pesten zijn drie rollen te onderscheiden: (1) leerlingen die andere leerlingen pesten, (2) leerlingen die gepest worden, en (3) leerlingen die niet direct bij het pesten betrokken zijn. Vaak is er een groepje leerlingen dat meedoet met de pestkop. Dit zijn de meelopers. Daarnaast spelen leerlingen die niet direct betrokken zijn bij het pesten een rol. Doordat deze zwijgende middengroep de gepeste leerling niet steunt en de pester niet probeert te stoppen, kan een pester vrijelijk zijn of haar gang gaan. Vaak versterkt de zwijgende middengroep het succes van de pestkop door op een afstandje toe te kijken en te lachen om
Anti-pestbeleid en protocol
wat er gebeurt.
4
PREVENTIEVE MAATREGELEN Elke leerkracht bespreekt aan het begin van het schooljaar de algemene afspraken en regels in de klas. Het onderling plagen en pesten wordt hierbij genoemd en onderscheiden. Tevens bespreekt de leerkracht in zijn klas het pestprotocol. Ook wordt duidelijk gesteld dat pesten altijd gemeld moet worden, en dat het niet als klikken maar als hulp bieden of vragen wordt beschouwd. Indien de leraar daartoe aanleiding ziet, besteedt hij expliciet aandacht aan pestgedrag in een groepsgesprek. Hierbij worden de rol van de pester, het slachtoffer, de meelopers en de stille getuigen benoemd. In het algemeen hanteren we op de Mulock Houwer Lageweg een programma voor de sociaal- emotionele ontwikkeling. Hieronder volgen, in willekeurige volgorde, enkele richtlijnen om pesten te voorkomen: -
Het fenomeen pesten wordt met enige regelmaat onder de aandacht gebracht van leerlingen en schoolpersoneel. Dit kan gebeuren door mondelinge en schriftelijke informatie te verspreiden of door losse thematische activiteiten of projecten te organiseren die met sociale veiligheid te maken hebben.
-
Er wordt gestreefd naar een goed pedagogisch schoolklimaat door leerlingen veiligheid en geborgenheid te bieden. Gelijkwaardigheid, acceptatie en respect voor elkaar zijn hierbij belangrijke onderwerpen.
-
Ouders/verzorgers worden geïnformeerd over thematische activiteiten of projecten rondom sociale veiligheid.
-
Van elk personeelslid wordt verwacht dat hij of zij met collega's en leerlingen werkt aan een positieve team- en groepsvorming. Leerkrachten en ander personeel van de school nemen te allen tijde duidelijk stelling tegen pesten. Medewerkers keuren dit gedrag zichtbaar af.
Anti-pestbeleid en protocol
-
5
HET STAPPENPLAN NA EEN MELDING VAN PESTEN 1.
Het probleem wordt serieus genomen
2.
Er wordt uitgezocht wat er precies gebeurt en wie erbij betrokken zijn
3.
Wanneer het pesten plaatsvindt in klassenverband, praat de leerkracht eerst met de gepeste en later met de pester apart. Een leidraad voor deze gesprekken is te vinden in bijlagen I en II.
4.
Vervolgens organiseert de leerkracht een gesprek tussen beide leerlingen en probeert tot goede afspraken te komen.
5.
De leerkracht bespreekt direct het vervolgtraject indien het pesten zich herhaalt.
6.
De leerkracht bespreekt het pesten met de hele klas. Er wordt gesproken over mogelijke oplossingen en wat de klas kan bijdragen aan een verbetering van de situatie.
7.
Indien het probleem zich herhaalt, meldt de leerkracht het gedrag aan de zorgcoördinator.
8.
Leerkracht en zorgcoördinator overleggen en handelen in samenspraak. In overleg wordt besloten om ouders in te lichten/ in te schakelen.
9.
Eventueel heeft de zorgcoördinator nogmaals een gesprek met de gepeste en de pester apart of organiseert een gesprek tussen beiden waarin afspraken worden gemaakt over het vervolgtraject bij herhaling. De zorgcoördinator stelt alle betrokken ouders op de hoogte wanneer er sprake is van recidief gedrag, verzoekt hun om met hun kind te praten en stelt hen op de hoogte van het vervolgtraject.
Anti-pestbeleid en protocol
10.
6
DIGITAAL PESTEN OFWEL CYBERPESTEN Digitaal pesten is één van de verschillende vormen van pesten. Cyberpesten gebeurt vaak buiten de school. Het ruziën en pesten gaat op school door. Schoolresultaten kunnen eronder lijden en het heeft een negatief effect op het schoolklimaat. Op Mulock Houwer/De Sprong is het niet toegestaan om gebruik te maken van websites zoals Facebook, of de mail te bekijken. Er zijn verschillende vormen van cyberpesten: •
Ongewenste berichten sturen via e-mail, msn, sms, Whatsapp, Facebook en andere vormen van social media.
•
Misbruik van foto’s en beelden.
•
Stalking: het stelselmatig lastigvallen van iemand door het blijven sturen van haatmail of het dreigen met geweld in chatrooms.
•
Hacken: gegevens stelen of instellingen aanpassen. Ook het uit naam van een ander versturen van pestmail.
•
En verder: haatprofielen aanmaken, privégegevens op een site plaatsen, wachtwoorden stelen en misbruiken, etc.
De effecten van cyberpesten kunnen erger zijn dan bij traditioneel pesten. Wanneer de leerkracht merkt dat er door kinderen uit zijn/haar klas thuis gebruik gemaakt wordt van chatprogramma’s of er e-mailcontacten tussen leerlingen zijn, bespreekt de leerkracht met de groep de voordelen én risico’s hiervan. In de bovenbouwgroepen is dit in ieder geval aan de orde. Mulock Houwer/De Sprong streeft ernaar om (digitaal) pesten te stoppen, of liever nog, te voorkomen. Dit zal niet altijd lukken, omdat deze vorm van pestgedrag zich buiten school
Anti-pestbeleid en protocol
afspeelt.
7
HET STAPPENPLAN NA EEN MELDING VAN CYBERPESTEN 1.
Er wordt geadviseerd aan de leerlingen om de berichten waarin het pestgedrag voorkomt te bewaren.
2.
Er wordt aan de leerling zo nodig uitgelegd dat hij/zij de pester kan blokkeren.
3.
Er wordt gesproken met de gepeste leerling en met de pesters (medeleerlingen). De leerling en diens klacht worden serieus genomen.
4.
Vervolgens wordt er contact opgenomen met de ouders van de gepeste leerling en van de pesters. Informeer zowel de ouders/verzorgers van de gepeste leerling als de ouders/verzorgers van de pester zo spoedig mogelijk over wat er speelt: •
De leerkracht vraagt de ouders of zij de signalen herkennen
•
De leerkracht vertelt ouders/verzorgers dat het niet hun schuld is.
•
De leerkracht informeert de ouders over de afspraken die met de leerlingen zijn gemaakt, wanneer het gesprek met hen al heeft plaatsgevonden.
•
De leerkracht vertelt de ouders welke maatregelen zij kunnen nemen. Geef de ouders voorlichting over welke maatregelen zij thuis kunnen nemen (www.pestweb.nl)
5.
Ouders worden zo nodig doorverwezen. Er zijn twee telefoonnummers die ouders kunnen bellen met vragen, te weten: 0800-5010: de onderwijstelefoon
•
0900-11131113: de vertrouwensinspectie
Ouders wordt geadviseerd melding te doen bij politie. In het geval dat een leerling stelselmatig wordt belaagd is er sprake van stalking en dan kunnen de ouders melding doen. Ook wanneer het slachtoffer lichamelijk letsel of materiële schade is toegebracht, kan de politie worden ingeschakeld. Zo nodig kun je verwijzen naar Bureau Slachtofferhulp (www.slachtofferhulp.nl, tel: 0900-0101).
Anti-pestbeleid en protocol
6.
•
8
HET BIEDEN VAN STEUN AAN OUDERS/VERZORGERS
•
Ouders die zich zorgen maken over pesten worden serieus genomen
•
De school werkt samen met de ouders om het pesten aan te pakken
•
De school geeft adviezen aan de ouders in het omgaan met hun gepeste of pestende kind
•
De school verwijst de ouders zo nodig naar deskundige hulpverleners
De ouders van leerlingen die gepest worden, hebben er soms moeite mee, dat hun kind aan zichzelf zou moeten werken. Hun kind wordt gepest en dat moet gewoon stoppen. Dat klopt, het pesten moet stoppen. Echter, een gepest kind wil zich niet alleen veilig voelen op school; het wil ook geaccepteerd worden. Het verlangt ernaar om zich prettig
Anti-pestbeleid en protocol
en zelfverzekerder te voelen. Daar kan begeleiding of een training aan bijdragen.
9
AANVULLING SOCIAL MEDIA-PROTOCOL LEERKRACHTEN Social media zijn meer niet weg te denken uit onze maatschappij. Social media kunnen een bijdrage leveren aan de professionaliteit van onderwijspersoneel en de kwaliteit van het onderwijs. Richtlijnen gebruik social media: 1. De leerkrachten van Mulock Houwer/De Sprong delen kennis en andere waardevolle informatie over social media. 2. De leerkrachten van Mulock Houwer/De Sprong publiceren geen vertrouwelijke informatie op social media. 3. De leerkracht gaat niet in discussie met een leerling of ouder op social media. 4. De schoolleider is altijd vertegenwoordiger van Mulock Houwer/De Sprong – ook als hij een privémening verkondigt. 5. De leerkrachten van Mulock Houwer/De Sprong zijn persoonlijk verantwoordelijk voor wat zij publiceren. 6. Bij twijfel over een publicatie of over raakvlakken met Mulock Houwer/De Sprong zoeken de leerkrachten contact met de schoolleider. 7. Mulock Houwer/De Sprong zorgt ook digitaal voor een veilig klimaat en communiceert met leerkrachten, leerlingen en ouders hoe zij dit kunnen doen (zie
Anti-pestbeleid en protocol
ICT-protocol).
1 0
BIJLAGE : LINKS VOOR BRUIKBARE ADRESSEN BIJ CYBERPESTEN Algemene zoekpagina’s •
www.pesten.startkabel.nl
•
www.pesten.startpagina.nl
Pesten (algemeen) •
www.pestweb.nl Website van het APS (een onderwijsadviesbureau) met informatie, advies en tips over pesten voor kinderen, jongeren, ouders en leerkrachten.
•
www.pesten.net Voor en door slachtoffers.
Cyberpesten/veilig internetgebruik/veilige school •
www.stopdigitaalpesten.nl Campagne van SIRE (Stichting Ideële Reclame)
•
www.digibewust.nl Een informatieve site van het ministerie van Economische Zaken over het veilig gebruik van internet.
•
www.ppsi.nl PPSI is het expertisecentrum van het APS op het gebied van het voorkomen en bestrijden van seksuele intimidatie en seksueel misbruik in het onderwijs. Je kunt er ook terecht voor informatie over pesten, agressie, geweld, discriminatie en racisme.
•
www.schoolenveiligheid.nl Centrum School en Veiligheid van het APS verzamelt en verspreidt informatie en deskundigheid op het gebied van schoolveiligheid.
•
www.veilig.kennisnet.nl Handreikingen en links voor ouders, leraren, kinderen, scholieren, schoolmanagers
Films met als thema pesten •
Bluebird (2004)
•
Mean creek (2005)
•
Spijt! (2013) met lesmateriaal, naar een boek van Carry Slee
Instemming GMR SO 3 oktober 2014 Vastgesteld door College van Bestuur 20 oktober 2014
Anti-pestbeleid en protocol
en ICT-coördinatoren.
1 1
