ANALISTEN PRESENTATIE Halfjaarcijfers 2015 Amsterdam, 20 augustus 2015
H1 2015 Omzetdaling overheidsmarkt drukt resultaat; besparingsprogramma levert meer op
Stépan Breedveld
Omzetdaling overheidsmarkt drukt resultaat; besparingsprogramma levert meer op Omzet*
Recurring EBITDA**
Afgerond, miljoenen euro’s
Afgerond, miljoenen euro’s
H1 2014
3
Recurring EBITDA-marge
H1 2015
H1 2014
H1 2015
H1 2014
H1 2015
185,2 172,7
8,3
3,3
4,5%
1,9%
‘Net debt/adjusted EBITDA’
Nettoresultaat
Nettoschuld
Afgerond, miljoenen euro’s
Afgerond, miljoenen euro’s
H1 2014
H1 2015
H1 2014
0,1
(3,9)
8,0
H1 2015
6,1
H1 2014
0,4
H1 2015
0,6
* Het aantal werkbare dagen in Nederland bedroeg 123 (2014: 125). Het aantal werkbare dagen in Belgie was gelijk (124). ** Gecorrigeerd voor afvloeiingskosten (H1 2015: EUR 2,9 mln en H1 2014: EUR 4,0 mln) en de externe kosten intern onderzoek (H1 2015: EUR 1,4 mln en H1 2014: geen).
Q2 resultaat
4
Omzet*
Recurring EBITDA**
Afgerond, miljoenen euro’s
Afgerond, miljoenen euro’s
Q2 2014
Q2 2015
Q2 2014
Q2 2015
91,7
84,2
3,6
(0,8)
Recurring EBITDA-marge
Q2 2014
Q2 2015
3,9% (1,0)%
* Het aantal werkbare dagen in Nederland bedroeg 60 (2014: 62). Het aantal werkbare dagen in Belgie was gelijk (61). ** Gecorrigeerd voor afvloeiingskosten (Q2 2015: EUR 1,6 mln en Q2 2014: EUR 3,9 mln) en externe kosten intern onderzoek (Q2 2015: EUR 0,3 mln en Q2 2014: geen).
Operationele hoofdpunten
5
Klant & markt
Innovatie & profilering
Huis op orde
Vertraagde besluitvorming in overheidsmarkt Nederland
Stijgend aantal innovatieve opdrachten bij klanten
Ondersteuning resultaten door besparingsprogramma
Ordina België presteert sterk
100 nieuwe Young Professionals
Herfinanciering succesvol afgerond
Markten: Overheid
6
Omzet Afgerond, miljoenen euro’s
(13,5)%
150
(9,5)%
(17,4)%
50,0
35,0
100
70,9
61,3
31,7
35,9 29,7
25,0
50
0 H1 2014
H1 2015
0,0 Q1 2014
Q1 2015
Q2 2014
Q2 2015
•
Daling bij overheid zet door, met name de vraag naar grote projecten is afgenomen. Daarnaast heeft de afbouw van Ordina Consulting Public een impact op de omzet van EUR 1,3 mln;
•
Berichtgeving en discussies over ICT-projecten hebben geleid tot vertraging in de besluitvorming met betrekking tot ICT-investeringen in Nederland. Op de langere termijn verwachten we dat ICT een drijvende kracht zal zijn in het terugdringen van kosten en verder verbeteren van de dienstverlening.
Markten: Financiële dienstverlening
7
Omzet Afgerond, miljoenen euro’s
0,1%
100
51,7
50
51,8
50
(0,4)%
26,5
26,5
0,6%
25,2
25,3
25
0
0 H1 2014
H1 2015
Q1 2014
Q1 2015
Q2 2014
Q2 2015
• Stabiele performance door sourcingcontracten; • Samen met AxyWare wordt het product AxyLife in de markt gezet, een systeem voor intelligente pensioenadministratie; • ICT zal een drijvende kracht zijn in het reduceren van operationele kosten in de financiële sector en in het verbeteren van de digitale dienstverlening.
Markten: Industrie
8
Omzet Afgerond, miljoenen euro’s
(5,9)%
100
51,6 50
50
48,5
0
(4,0)%
(7,9)%
26,1
25,0
25,5
Q1 2014
Q1 2015
Q2 2014
25
23,5
0 H1 2014
H1 2015
Q2 2015
•
De omzet is in het tweede kwartaal gedaald door afnemende vraag bij aantal specifieke klanten in de energie- en telecomsector;
•
Aantal klanten in carriers- en mainports laat groei zien;
•
Het digitaliseren van de klantbediening en applicatiebeheer bieden kansen in dit marktsegment.
Markten: Zorg
9
Omzet Afgerond, miljoenen euro’s
0,2%
15,0
11,0
10
(10,0)%
12,2%
11,1 5,9
10,0
5,3
5,1
Q1 2015
Q2 2014
5,7
5 5,0
0,0
0 H1 2014
H1 2015
Q1 2014
Q2 2015
•
De omzet stijgt in het tweede kwartaal door met name toenemende vraag in de farmaceutische sector in België naar specialisten op het gebied van IT-security en compliance consultancy;
•
Wij willen onze positie in dit marktsegment verder verstevigen door ons gepreconfigureerde ERP-pakket voor ziekenhuizen.
Besparingsprogramma levert meer op
10
• Eind juni kondigde Ordina een besparingsprogramma aan dat structureel circa EUR 6,0 miljoen per jaar oplevert. Dit programma ligt op koers en is bijgesteld naar circa EUR 8,0 miljoen per jaar. De maatregelen zijn nodig om het resultaat van de Nederlandse activiteiten te ondersteunen.
• Er worden maatregelen genomen om zowel directe als indirecte kosten te verlagen en procesverbeteringen door te voeren
• Eén van de maatregelen is het voornemen om de unit Change en Learning bij de divisie Business Consulting & Solutions op te heffen vanwege de structureel afgenomen vraag naar dit type ICT-dienstverlening bij de overheid. Momenteel loopt er een adviestraject bij de OR.
Omzetaandeel top 10 klanten
Omzetaandeel top-10 klanten
TOP 10 KLANTEN (alfabetisch)
In %
60
51
53
56 44 *
46
30
• • • • • • •
ABN Amro ** Europese Commissie ING Groep Ministerie van Binnenlandse Zaken Ministerie van Economische Zaken Ministerie van Infrastructuur en Milieu Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
• Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
0 H1 2011
H1 2012
H1 2013
H1 2014
H1 2015
• Philips • Rabobank
* Offshore component Rabobank contract € 10,9 mln = 5,5%. ** ABN AMRO is nieuw in de top 10 en is in de plaats gekomen van het Ministerie van Financien.
11
Opdrachten H1 2015
Overheid
Financiële dienstverlening
Industrie
Zorg
12
• Raamovereenkomst ICT Adviesdiensten voor Immigratie- & Naturalisatie Dienst (IND), Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en Dienst Terugkeer & Vertrek (DT & V) • Mantelovereenkomst met Universiteit Utrecht voor ICT-inhuur • Raad voor de Rechtspraak selecteert Ordina als implementatiepartner voor vier jaar • Mantelovereenkomst met Dienst Justitiële Inrichtingen van het Ministerie van Veiligheid en Justitie • Beheeropdracht voor een van de marktleiders op het gebied van consumentenfinancieringen • Nieuwe innovatieve betaalconcepten bij grote financiële instelling • Ontwikkeling van communicatieconcept en mediastrategie voor Stichting Pensioenregister
• • • •
Start project Digitaal Schouwen bij ProRail Levering van SAP-beheerdiensten voor Staatsoliemaatschappij Suriname B.V. Ontwikkeling en bouw van nieuwe portal Havenbedrijf Rotterdam Ontwikkeling van de nieuwe zomercampagne en redesign van website van Studystore
• Groei door toenemende vraag in de farmaceutische sector in België naar specialisten op het gebied van IT-security en compliance consultancy
ProRail: digitaal schouwen
13
Port of Rotterdam: Portal
14
Onze medewerkers: lichte stijging Ontwikkeling aantal directe FTE
15
Ontwikkeling aantal indirecte FTE
2.577 2574
2.568 2559
2.565
349 342 332
+3
344
333
+7 Q2 2014
Q3 2014
FY 2014
Q1 2015
Q2 2015
Q2 2014
Q3 2014
FY 2014
Q1 2015
Q2 2015
•
Aantal directe medewerkers in H1 2015 met 3 FTE toegenomen; er zijn in totaal 238 FTE aangenomen;
•
Aantal indirecte medewerkers is in H1 2015 met 7 FTE gestegen door het invullen van een aantal bestaande vacatures;
•
Het gemiddeld aantal directe medewerkers bleef nagenoeg gelijk met 2.552 FTE (H1 2014: 2.553 FTE);
•
Het gemiddeld aantal indirecte medewerkers steeg naar 341 FTE (H1 2014: 337 FTE);
•
De productiviteit bedroeg gemiddeld 67,0% en de beschikbaarheid bedroeg 12,4%;
•
•
Het verloop bedroeg in 16,5% (H1 2014: 13,8%).
Het aantal indirecte FTE zal als onderdeel van het aangekondigde besparingsprogramma worden gereduceerd.
Trendanalyse medewerkerbetrokkenheid: stabiel
16
>7 6,7
6,6
6,4
6,5
6,2
5,4
2008
2009
5,6
2010
5,7
2011
2012
2013
2014
2015
2016
• De medewerkerbetrokkenheid is in 2015 stabiel met een score van 6,5; onze ambitie is een score van minimaal 7,0;
• Per divisie zijn acties gedefinieerd om de medewerkerbetrokkenheid verder te verhogen.
FINANCIELE PERFORMANCE H1 2015 Jolanda Poots-Bijl
Omzet per divisie (Afgerond, miljoenen euro’s)
18
H1 2015
H1 2014*
Groei %
Omzetverdeling per divisie In %
Omzet per divisie Technologie & Competenties
79,4
92,6
(14,2)%
Business Consulting & Solutions
27,6
28,6
(3,7)%
Beheer
29,0
28,5
1,9%
Technologie & Competenties Business Consulting & Solutions
21 46 17
Beheer
België / Luxemburg Totaal
36,7
35,5
3,2%
172,7
185,2
(6,8)%
* H1 2014 cijfers zijn voor vergelijkingsdoeleinden aangepast op basis van de nieuwe organisatiestructuur
16
België / Luxemburg
2015 Technologie & Competenties
19 Business Consulting & Solutions
50
15 Beheer België / Luxemburg
16 2014
REBITDA per divisie
(Afgerond, miljoenen euro’s)
19
H1 2015
H1 2014*
In % Technologie & Competenties
REBITDA per divisie Technologie & Competenties
REBITDA verdeling per divisie
0,3
0,4%
5,7
6,1%
(0,7)
(2,4)%
(0,4)
(1,4)%
Business Consulting & Solutions
9 -22 19
94
Beheer
Business Consulting & Solutions
België / Luxemburg
2015
Beheer
0,6
2,2%
0,9
3,3%
België / Luxemburg
3,0
8,3%
2,1
6,0%
Technologie & Competenties
Totaal
3,3
1,9%
8,3
4,5%
Business Consulting & Solutions
25
Beheer
* H1 2014 cijfers zijn voor vergelijkingsdoeleinden aangepast op basis van de nieuwe organisatiestructuur
11 -5
69
België / Luxemburg
2014
Ontwikkeling REBITDA marge per divisie
20
REBITDA marge H1 2015 versus H1 2014 In % 10
8,3%
H1 2014 6,1% 6,0%
5
3,3%
2,2%
Ordina H1 2015: 1,9% H1 2014: 4,5%
0
0,4%
-1,4%
-2,4% -5
Technologie & Competenties Business Consulting & Solutions Beheer België / Luxemburg
-10
Winst- en verliesrekening: minder externe inhuur en lagere gemiddelde personeelskosten (Afgerond, miljoenen euro’s)
H1 2015
H1 2014
Netto-omzet
172,7
185,2
Inkoopwaarde HWSW en overige kosten Uitbestede werkzaamheden Personeelskosten Afvloeiingskosten Afschrijvingen op IVA & MVA Overige bedrijfslasten
5,0 37,8 118,0 2,9 2,7 8,5
4,4 43,6 121,7 4,0 2,7 7,3
Totale bedrijfslasten
175,0
183,6
(2,3)
1,6
1,4
-
Bedrijfsresultaat (EBIT)
(3,7)
1,6
Rentelasten & resultaten deelnemingen
(0,3)
(0,6)
Recurring Bedrijfsresultaat (REBIT) Kosten interne onderzoeken
•
21
Uitbestede werkzaamheden betreft inhuur van extern personeel, daalt met EUR 5,8 mln. Daarmee bedraagt de omzet met externe medewerkers 21,9%, een daling ten opzichte van de 23,5% in H1 2014;
•
Personeelskosten zijn gedaald met EUR 3,7 mln door lagere salariskosten. Dit wordt
gedreven door de toename van het relatieve aantal Young Professionals, waardoor de gemiddelde leeftijd en loonsom is afgenomen;
•
Toename overige bedrijfslasten van EUR 1,2 mln wordt onder andere gedreven door
Resultaat voor belastingen (EBT) Belastingen Nettoresultaat
(4,0)
1,0
0,1
(0,9)
(3,9)
0,1
verhoogde advieskosten voor het integriteitsprogramma en hogere ICT kosten in verband met de implementatie van het nieuwe ERP-systeem.
Ontwikkeling nettoschuldpositie Ultimo 2014 – H1 2015
22
Ontwikkeling nettoschuldpositie H1 2015 Afgerond, miljoenen euro’s 8
6,1
6 4 2,8
2 0
1,0
-9,6
-2
-4 -6 -8 -2,7
-10 -12
10,8
3,9 Nettocash 31 december 2014
Nettoverlies
Afschrijvingen
Werkkap., voorz. & overige
Rente & belasting
De nettoschuldontwikkeling werd gedreven door een aantal incidentele posten, waaronder een grote klant die versneld betaalde maar er tevens sprake was van een facturatieachterstand door de implementatie van het nieuwe ERP-systeem.
Netto investeringen
Nettoschuld 30 juni 2015
Stand ultimo Afname nettoschuld Toename nettoschuld
Balans (Afgerond, miljoenen euro’s)
23
30 juni ‘15
30 juni ‘14
Activa
30 juni ‘15
30 juni ‘14
141,3
143,5
Bancaire schulden / term loan Personeelsgerelateerde voorzieningen Voorziening leegstand Latente belastingschulden
4,5 5,2 -
3,9 5,7 -
Totaal langlopende schulden
9,7
9,6
Passiva
Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
133,9 6,8 18,8
131,6 7,9 18,2
Totale vaste activa
159,4
157,6
Eigen vermogen
Handelsdebiteuren en overige vorderingen Transitiekosten Liquide middelen Voor verkoop aangehouden activa
78,0 1,5 7,9 -
80,5 2,1 5,5 0,1
Bancaire schulden Overige voorzieningen Handelscrediteuren en overige schulden Te betalen winstbelasting
14,0 4,2 74,7 2,9
13,5 5,6 72,3 1,1
Totaal vlottende activa
87,5
88,2
Totaal kortlopende schulden
95,9
92,7
Totaal verplichtingen
105,6
102,3
Totaal eigen vermogen en passiva
246,9
245,8
Totaal activa
246,9
245,8
• Ordina beschikt over compensabele verliezen. In het kader van deze compensabele verliezen is een latente belasting vordering (“LBV”) opgenomen. Als in de toekomst de mogelijkheden tot verliescompensatie onvoldoende blijken te zijn, bestaat het risico dat een aanvullend deel van de LBV moet worden afgewaardeerd. • De resultaatontwikkeling bij de Nederlandse activiteiten over het eerste halfjaar 2015 is voor Ordina aanleiding geweest tot het uitvoeren van een tussentijdse impairmenttest. Deze impairmenttest resulteert niet tot een bijzondere waardevermindering.
Financiering: nettoschuld positie
Convenanten
24
Maximum Leverage Ratio
Minimum Interest Cover Ratio
Norm
Realisatie
Norm
Realisatie
Ratio tot aan laatste twee periodes voor einde overeenkomst *
2,5
0,6
5,0
5,8
Laatste twee periodes voor einde overeenkomst *
2,5
5,0
* De looptijd van de financiering bedraagt 5 jaar met een initiële looptijd van 3 jaar met een optie tot verlenging van tweemaal 1 jaar.
• Per ultimo Q2 2015 is de nettoschuld verbeterd naar EUR 6,1 miljoen (Q2 2014: EUR 8,0 miljoen) en blijven de ratio’s binnen de bankconvenanten;
• In mei is een nieuwe financieringsfaciliteit van EUR 30,0 mln met gunstiger voorwaarden overeengekomen;
• De marge is verlaagd naar 1,00% (voorgaande faciliteit: 2,25% – 3,75%, afhankelijk van de leverage ratio);
• Het convenant voor de nettoschuld ten opzichte van de gecorrigeerde EBITDA is verruimd van 1,25 naar 2,50 (laatste 2 kwartalen van de looptijd wordt het convenant verlaagd naar 2,0).
Outlook
Outlook 2015
25
Wij spreken geen verwachting uit voor de komende periode.
MANAGEMENT AGENDA Speerpunten Stépan Breedveld
Onze visie:
ICT maar dan voor mensen
Waar wij in geloven…
Onze overtuiging is dat ICT een
doorslaggevende rol kan én moet spelen bij het oplossen van grote maatschappelijke vraagstukken, Maar dan moeten mensen wel kunnen vertrouwen op goedwerkende en duurzame oplossingen. Ordina zet zich hier dagelijks voor in, omdat….
wij vinden dat ICT vóór mensen moet werken.
28
ICT speelt een steeds grotere rol in onze maatschappij
29
Aktuele business thema’s: • Innovatievermogen van bedrijven • Opkomst digitale businessmodellen • Robotisering en werkgelegenheid • Transformatie in zorg en finance • Kanteling van retailmarkt • Security & privacy • Efficiënte overheid en zelfredzaamheid van burgers
Het juiste evenwicht
Productiviteit & besparingen
Investeringen innovatie & groei
Managementagenda 2015
• Margeverbetering
•
Proactief in dialoog met de klant
• • •
Management Development
• Omzetgroei • Klanttevredenheid, NPS > 70%
T-shaped opleiden
• MBO Score > 7
Goud uit de kelder
• Duurzaam profiel
Focus 2015: Inzetbaarheid
•
Vitaliteit (Integraal Performance Management)
•
• • •
Project Newton: co-creatie met klanten en partners
Integriteitsprogramma
• • •
Ordina Open Innovatiedagen
Young Professionals Nexo roll out
Innovatie Challenge 2015 Groeidiamanten
Initiatieven om productiviteit te vergroten
Sales Effectiveness
Versterking focus in commerciële benadering • Kleinere teams met meewerkende voorman • Specialisatie Competence Sales vs. Projecten/Beheer • Special sales voor SAP/Oracle en regio’s
Operational Excellence
Ketenverkorting voor levering (potentieel) grote klanten • Toepassing Sourcingmodel op meerdere klanten • Commercie schakelt direct met Field Management in Competence Centers
Innovatie & groei
Versnelling innovatieprogramma (Project Newton) • Specifiek klantprogramma’s • Groeidiamanten (oa. Smart Technologies, security testers, online beheer) • InnoVIP
Young Professionals
T-Shape
Young Professional-programma • Investeringen • Inzet bij klanten Continue aanpassing medewerkercompetenties • Proactieve om- en bijscholing • Last resort: aanpassen omvang capaciteit
32
Investeren in groei
33
Ordina groeiplatformen Gebieden
Nieuwe business kansen Gebieden
• Java • Microsoft .NET en Azure • Data science en predictive
• • • • • •
analytics
• • • •
Requirements en testing Maatwerk Beheer GEO ICT
• Sterke focus op werving en Employer Value •
Proposition Versterken en uitbouwen van marktproposities
Cyber Security Digital Services Business Cloud Apps Pharma Business2Employee (medewerker experience, engagement & productiviteit)
Business consultancy
Aanpak
SMART
Aanpak
• In de markt zetten van proposities, naam creëren met succesvolle projecten
• Opschalen binnen bestaand netwerk en nieuwe klanten
34
Aandeelhoudersdag 12 november 2015
35
36
www.ordina.com
