jaargang 5
NR.2 2001
Willem de Zwijgerlaan, stadsdeel Bos en Lommer, Amsterdam.
Knotlinde: sterk door snoeien Nieuwe meetmethode met Picus Tomograaf Virussen: kleurrijk ‘kwaad’ De mammoetboom dwingt respect af De blikvanger van Breda
Amsterdamse bomen succesvol verplant In grote steden als Amsterdam wordt continu gewerkt aan verbetering van de infrastructuur of herinrichting van straten en zelfs hele wijken. Dan is het wel eens noodzakelijk dat de zo gezichtsbepalende bomen uit het straatbeeld verdwijnen. Soms blijvend, maar af en toe kunnen ze later weer terugkeren.
een winkelcentrum en vierhonderd nieuwe woningen. Voor deze vijfentwintig lindebomen werd een paar honderd meter verderop een nieuwe stek gevonden. In het stadsdeel Zuideramstel werden wegens een wijziging in de verkeerssituatie bij de RAI zes lindebomen met een gewicht van vijftien ton per boom verplaatst. Deze bomen komen begin volgend jaar, als de werkzaamheden zijn afgerond, weer op de vertrouwde plaats terug.
Zowel in het stadsdeel Bos en Lommer als in Zuideramstel heeft Pius Floris Boomverzorging Amsterdam kortgeleden een fiks aantal lindebomen verplaatst. In Bos en Lommer moesten vijfentwintig lindebomen verplaatst worden in verband met de herinrichting van het huidige marktplein. Daar komen ondermeer een ondergrondse parkeergarage,
Rootcontrol ® worteldoek In beide gevallen werd hetzelfde procédé toegepast. Uit voorzorg werden met een handzaag de dikkere wortels afgezaagd. Hierdoor werd voorkomen dat deze wortels kapot werden getrokken door de minigraver die daarna werd ingezet om de bomen rondom los te graven. Vervolgens werden alle kluiten ingepakt met RootControl ® worteldoek.
2
Dit worteldoek staat nieuwe wortelgroei beperkt toe. Aan de binnenzijde van het doek ontstaat een verdikking in de wortel die veel suikers bevat. Wanneer het doek verwijderd wordt, zorgen deze suikers ervoor dat er actief nieuwe wortels aangemaakt worden. Dit in tegenstelling tot andere worteldoeken die de wortels alleen geleiden en dus niet geschikt zijn voor voorbereiding op verplanting. Vervolgens werden de kluiten met de TFI4000 geïnjecteerd en werden er Mycorrhiza-schimmels, bodembacteriën
en organische stoffen ingebracht. Nachtelijke werkzaamheden Doordat in het voorjaar de sapstromen op gang komen en de bomen dan niet meer aan de stam gehesen kunnen worden én in verband met het vogelbroedseizoen, moesten de werkzaamheden voor eind maart afgerond zijn. Om het drukke verkeer in het stadsdeel zo min mogelijk te hinderen, werden de verplaatsingen ‘s nachts uitgevoerd. Met twee hijskranen, drie diepladers en twee graafmachines
werkten de medewerkers van Pius Floris Boomverzorging Amsterdam van ‘s avonds negen uur tot ‘s ochtends vijf uur aan één stuk door. Met groot succes, want de bomen gedijen prima op hun nieuwe plekken. Beide stadsdelen zijn dan ook erg tevreden met de door Pius Floris Boomverzorging Amsterdam uitgevoerde werkzaamheden. Om met de heer Van de Loo van stadsdeel Zuideramstel te spreken: “Het ging van een leien dakje, als een goed geregisseerde film!”.
Knotlinde: sterk door snoeien Op veel plaatsen zijn ze gelukkig nog te bewonderen: de voor Nederland zo karakteristieke lei- of knotlinden. Toch is het jammer te zien hoe slecht dit groene culturele erfgoed soms wordt onderhouden. Door hun beperkte maat hebben deze linden minder last van wind en storm dan ongesnoeide bomen. Dat verhoogt weer de kans om oud te worden doordat ze zo hun energie kunnen steken in het onderhoud van de wortels en in het opslaan van reserves voor nieuwe twijgjes. Verankering voorkomt scheuren Om deze bomen tot hoge leeftijd te laten groeien, is het belangrijk om in een vroeg stadium te beginnen met snoeien. Dit kan al na twee jaar, dan heeft de linde hier voldoende energie voor opgeslagen en kan de eerste vorm
Rectificatie Uit de vele positieve reacties op de vorige uitgave van de Boomwijzer blijkt dat het blad goed, maar ook kritisch gelezen wordt. Zo reageerde
Peter Jan Keizer van Cryptoconsult bijvoorbeeld op de foto die bij het artikel over de honingzwam stond. De zwam op de afbeelding blijkt namelijk geen honingzwam, maar een prachtvlamhoed te zijn. Bij deze onze excuses én de juiste foto.
worden gemaakt. Na wederom twee jaar kan 50% van de twijgen weggehaald worden. Doe dit in de winter en zeker niet in de nazomer, want dan heeft de boom namelijk geen kans gehad om genoeg reserves op te slaan in de dikkere takken. Na weer twee jaar kan dit proces herhaald worden. Op deze wijze zult u zien dat de linden beter groeien, sneller dikker worden én gezonder blijven. Voor een gezonde boom is het wel belangrijk dat de stamdikte in verhouding staat tot de massa knotten in de kruin. Bij gebrek aan onderhoud kan het voorkomen dat deze knotbomen meerdere stammen gaan vormen. Oude knotlinden zijn bijna altijd hol van binnen, het kan voorkomen dat de stammen op latere leeftijd gaan uitscheuren. Een mogelijkheid om de knotlinde toch te behouden, is door de scheuren te fixeren door middel van een verankering (zie foto).
3 Pius Floris
Nieuwe meetmethode met Picus Tomograaf Drie vestigingen van Pius Floris Boomverzorging hebben onlangs een Picus Tomograaf aangeschaft. Met dit apparaat kan snel en doeltreffend de mate van inrotting van een boom gemeten worden. Er wordt een complete scan van de boomdoorsnede gemaakt, waarna een computerprogramma de meetgegevens omzet in een kleurenafbeelding. Hierop is de mate van aantasting duidelijk te zien. Dit analyseapparaat is een alternatief voor de geluidshamer en resistograaf. Het grote voordeel van de tomograaf is dat er niet
meer in het houtweefsel geboord hoeft te worden. Waardoor de schimmels die in het rottend hout aanwezig zijn, niet via de boorgaten verspreid worden naar het gezonde hout. Met dit instrument worden vergissingen in interpretatie van de mate van aantasting voor een groot deel weggenomen. Doordat drie tomografen aangeschaft zijn, kunnen we onze database van kennis op dit gebied aanvullen. Onze dienstverlening wordt door deze innovatie nog sneller en kwalitatief beter dan u reeds van ons gewend bent.
Het is alweer het vijfde jaar dat we de Boomwijzer uitbrengen en vanaf nu willen we u als lezer nog meer bij het blad betrekken. Bijvoorbeeld door u in de Boomwijzer de kans te geven uw kennis en ervaring te delen. Onder de lezers van de Boomwijzer bevinden zich veel professionele boombeheerders wiens kennis en ervaring absoluut de moeite waard zijn om gedeeld te worden met collega’s. En welke betere plaats om dit te doen dan de Boomwijzer? Of wellicht heeft u een vraag die u aan uw collega’s wilt voorleggen. Ook daarvoor is de Boomwijzer de uitgelezen plek. Het enige dat u hoeft te doen is via e-mail (
[email protected]) of telefonisch (zie colofon) contact met mij op te nemen en uw verhaal te doen. De redactie zorgt er dan voor dat uw kennis of vraag in tekst wordt omgezet. Het spreekt voor zich dat u de tekst voor correcties krijgt voorgelegd.
Virussen: kleurrijk ‘kwaad’ Niet alleen in de mensen- en dierenwereld, maar ook in de plantenwereld kunnen virusaantastingen flinke gevolgen hebben. Maar gelukkig zijn de meeste virussen in planten en bomen redelijk onschuldig. Virussen zijn geen bacteriën of schimmels, De meeste virussen zijn staafvormig en tussen de 15 en 300 nanometer klein. Ze bevatten een klein pakketje DNA of RNA (genen) waarmee ze kopieën van zichzelf kunnen maken in een levende cel. Binnen elk soort organisme kunnen honderd verschillende virussen voorkomen. Hoewel redelijk onschuldig, zijn deze virussen zonder uitzondering toch
schadelijk, want de cellen waarin ze zich vermeerderen, sterven altijd af. Elk levend wezen is gevoelig voor virussen, maar sommigen hebben meer weerstand dan anderen. Die weerstand van het geïnfecteerde organisme bepaalt of het virus wel of niet kan overleven in de cellen. Bomen die door virussen zijn aangetast, blijven achter in de groei of vertonen misvormingen en bladverkleuring. Maar hoe schadelijk ook, virussen geven wèl kleur aan de natuur. Zo zijn bontbladige bomen meestal ontstaan door een virus en hetzelfde geldt voor veelkleurige bloemen. Pius Floris
4
De mammoetboom dwingt respect af Mammoetboom, de naam alleen al spreekt tot de verbeelding. Maar vooral in levende lijve dwingt deze gigantische boom absoluut respect af. Niet voor niets werden de Amerikaanse parken waar de mammoetboom groeit al in 1890 uitgeroepen tot Nationale Parken. Zo werd het streng verboden deze bomen te kappen of anderszins te beschadigen. De eer om deze enorme boomsoort officieel ontdekt te hebben, gaat naar de Amerikaanse mijnwerker A.R. Dowd. Via via kwam het nieuws van deze immense ontdekking bij de Engelsman William Lobb terecht. Zonder met Amerikaanse wetenschappers te overleggen, verzamelde hij twijgen en zaad van de boom en nam die mee naar Groot-Brittannië. Daar werd de mammoetboom ‘Wellingtonia gigantea’ gedoopt naar de toenmalige hertog van Wellington. Hiermee haalden de Britten de woede van Amerikaanse botanici op hun hals die al zes jaar daarvoor over
de mammoetboom hadden gepubliceerd. Zij hadden bepaald dat deze boom directe familie was van de Coastal Redwood en noemden hem Sequoia. Die naam was een eerbetoon aan Chief Sequoyah, het stamhoofd van de Cherokee indianen die het Indiaanse alfabet had uitgevonden. Verdiende prominente plaats De Amerikanen op hun beurt stuurden zaden van hun Sequoyah naar de kwekerijen van Ellwanger and Barryin Rochester New York. Daar slaagde men erin de zaden te laten kiemen en in 1855 werden de eerste 4.000 mammoetbomen succesvol gekweekt. Toch verkochten ze slecht in Amerika, in tegenstelling tot Groot-Brittannië en Italië waar ze onder de naam Wellingtonia gretig aftrek vonden. Het duurde dan ook niet lang voordat de eerste mammoetboom ook op landgoederen en in parken in Nederland te bewonderen was. Hierdoor vormt deze boom ook voor ons land een belangrijk stuk botanische geschiedenis en verdient hij zeer zeker een prominente plaats binnen onze parken en landgoederen.
5
Pius Floris Boomverzorging biedt uitgebreide opleiding Onze medewerkers zijn voor Pius Floris Boomverzorging van onschatbare waarde. Zíj zijn immers degenen die het uiteindelijke werk doen en het meeste contact hebben met onze opdrachtgevers. Voldoende kennis van de jongste ontwikkelingen op ons werkterrein is voor onze medewerkers daarom onontbeerlijk. Alleen zo kunnen ze onze klanten immers het beste adviseren en helpen. Daarom bieden we onze medewerkers de gelegenheid om naast de reguliere opleidingen aan de diverse AOC’s, het certificaat ‘European Tree Worker’ te behalen. Deze training wordt geïnitieerd door het European Arboricultural Council waardoor de normering voldoet aan Europese richtlijnen. Aangezien deze training verder gaat dan de reguliere opleidingen en vanuit het bedrijfsleven getoetst wordt, zal dit Europese diploma in de toekomst toonaangevender worden.
Pius Floris Boomverzorging Nederland heeft als eerste vier mensen met dit felbegeerde diploma in haar gelederen. Vestiging Vught: Marc Meijer; Sjaak van Doorn; Reinoud Raaijmakers. Vestiging Amsterdam: Marc Oerlemans. Er zullen er snel meer volgen. Daarnaast worden voor alle medewerkers per jaar vier lesdagen gepland waar naast de ontwikkelingen in onze branche, ook aandacht wordt besteed aan actuele en wetenschappelijke zaken. Met al deze kennis kunnen onze medewerkers in een later stadium doorstromen naar een andere, hogere functie binnen Pius Floris Boomverzorging. We groeien nog steeds en zijn dus ook nog steeds op zoek naar versterking van onze teams.
(ingezonden mededeling)
TreeSaver Transplant Transpplant Bomen en heesters gegarandeerd gezonder en sterker! TreeSaver Transplant brengt biologische balans bij de boom. • Betere aanslag, óók bij late aanplant • Minder droogtegevoelig • Minder (strooi-) zoutgevoelig • Voor bomen met en zonder kluit • Eenvoudig in gebruik • 100% Natuurlijk
PLANT HEAL EALTH CARE BV Plant Health Care BV Postbus 2030, 5260 CA Vught Tel: (073) 656 26 95 Fax: (073) 656 31 02 E-mail:
[email protected]
Het actieve bodemleven We raken er gelukkig steeds meer van doordrongen dat bomen in het stedelijk gebied méér nodig hebben dan enkel mest en voldoende doorwortelbare ruimte. Om goed te kunnen functioneren is voor een boom een gezonde bodem onontbeerlijk. De biologische, fysische en chemische gesteldheid van die bodem spelen daarbij een allesbepalende rol. Zij zorgen immers voor leven, een goed doorwortelbare grond en voor voldoende mineralen in de grond. In het boek Microfarming van Bob Baars leest u alles over de actieve wereld van bacteriën, nematoden, amoeben, springstaarten en wormen. Met de enorme kennis van de auteur over het bodemleven kunt u zorgen voor een probleemloze groei van uw aanplant, borders, sportvelden en bossen. Immers, een gezonde bodem staat garant hiervoor.
Titel: Micro Farming Auteur: Bob Baars (met een voorwoord van Prof. Dr. Ir. R.A.A. Oldeman) Te bestellen bij: Compara B.V. (tel: 071-3419873, fax: 071-3415829, e-mail:
[email protected]) ISBN: 9080563110. Kosten: fl 45,-.
6
Pius Floris Boomverzorging maakt indruk in Bergen
De blikvanger van Breda Een echte blikvanger, deze gigantische eik bij het viaduct Annaville in Breda. Niet voor niets werd de boom ruim tien jaar geleden bewust gespaard bij de aanleg van de rondweg. Toch ging daarna de conditie van de eik snel achteruit: in vier jaar was de bladbezetting gereduceerd naar minder dan 30%. In opdracht van Rijkswaterstaat en op basis van een onderzoek van Pius Floris Boomverzorging werd een uitgebreid reddingsplan opgesteld. Dat bleek al snel hoognodig: de groeimogelijkheden van de wortels werden sterk beknot doordat het grondwater in de lente te láág en in de zomer weer te hóóg stond. Daarnaast was het bodemleven zo goed als verdwenen. De jonge wortels zaten met slechts 10% ver onder de in deze omstandigheden minimaal vereiste 80% mycorrhiza. Om de immense eik te redden, werd met medewerking van een
lokaal hoveniersbedrijf uit Cromvoirt, 30m3 zeer schraal zand aangevoerd. Dat werd gemengd met 2% organische stof van eerste klas compost en op de wortels aangebracht. In de avonduren werd de boom belucht met de TFI4000 en werden mycorrhizasporen tot bij de wortels in de bodem gebracht. De enorme eik werd helemaal uitgedund en kreeg via een speciaal aangelegde leiding vervolgens elke maand circa 3.000 liter water. Al deze inspanningen bleken de moeite meer dan waard want de nieuwe grondlaag is volledig doorworteld en de wortels bevatten nu maar liefst 95% mycorrhiza. Dus het bodemleven is weer uitstekend op gang gekomen. Dat de boom letterlijk blaakt van gezondheid is het duidelijkst te zien aan de kruin, waar de bladbezetting nu ruim 70% bedraagt. De gezamenlijke inspanningen van Rijkswaterstaat en Pius Floris Boomverzorging hebben er in dit geval toe bijgedragen dat de ruim 100.000 dagelijkse voorbijgangers nog lange tijd kunnen genieten van deze majestueuze blikvanger.
‘Bergens bos in onderhoud.’ Onder deze kop verscheen eind februari een artikel in ‘De Duinstreek’. Pius Floris Boomverzorging Amsterdam werd door de Bergense gemeente ingeschakeld nadat in het bos van Het Oude Hof door zware regenen sneeuwval veel dennentakken waren afgebroken en nog in de bomen hingen. Niet ongevaarlijk voor de vele wandelaars in het bos en dus een prima klus voor de professionals van Pius Floris Boomverzorging. De verslaggever ter plaatse was erg onder de indruk van de behendige verrichtingen van Ronald Leijen (medewerker gemeente Bergen) en Vincent van Breugel. Maar het was toch vooral Gabriëlle Kleuver die het meeste respect afdwong, getuige het volgende citaat: “Als een den gedaan was, liet de lenige Gabriëlle zich langs haar 25 meter lange touw snel naar beneden glijden, klaar voor de volgende hoge klus”. Het spreekt voor zich dat onze professionals binnen een mum van tijd het Bergense bos weer veilig hadden gemaakt voor de wandelaars.
V.l.n.r. Ronald Leijen, Gabriëlle Kleuver en Vincent van Breugel.
7 Links Marco Voogt, rechts Henk Werner.
Kunst en vliegwerk in Amsterdam Pius
Floris
Boomverzorging
Boomverzorging Amsterdam: Henk Werner en Marco Voogt.
bestaat uit een viertal franchiseondernemingen met in totaal zeven vestigingen. Deze hebben elk hun eigen, lokale wortels en werkterrein. Gelijktijdig zijn ze onmiskenbaar een onderdeel van de Pius Floris Boomverzorging-organisatie. Dat betekent dat zij op basis van dezelfde visie, doelstellingen en kwaliteitsnormen opereren. Een waarborg voor innovatief, effectief en efficiënt boom-
Meer geld voor bomen in Amsterdam Begin dit jaar werd Marco Voogt, na vijf jaar als bedrijfsleider te hebben gewerkt, mededirecteur van de vestiging in Amsterdam en de onlangs in Rotterdam geopende vestiging. Hij vertelt over de diverse activiteiten van beide vestigingen: “Wij verrichten een brede variëteit aan werkzaamheden: het meest voorkomend is het snoeien van bomen. Dit kan een hele wijk zijn, maar bijvoorbeeld ook het gespecialiseerd uitdunnen van monumentale bomen. Het leveren, planten en verplanten van (zeer) grote bomen is een van onze toenemende activiteiten. Doordat we de bomen één of twee jaar van te voren middels speciale folie en het injecteren van de kluit al voorbereiden op het verplanten, leidt dit tot zeer goede resultaten. Alle activiteiten worden uiteraard ondersteund door gegevens die we van de onderzoeksafdeling krijgen. Zo komen we tijdens de uitvoering niet voor onverwachte problemen te staan.”
beheer. Amsterdam Leiderdorp
Rotterdam
Veenendaal Vught
Zeeland Bunde
De werkzaamheden van Pius Floris Boomverzorging Amsterdam vinden vooral plaats in het stedelijke gebied van de hoofdstad, maar ook in andere Noord-Hollandse plaatsen zoals Amstelveen, Bergen, Enkhuizen, Zaanstad en Zandvoort. Acht jaar geleden richtte Henk Werner de vestiging met één personeelslid op. Vandaag de dag werken er maar liefst 35 personen. Twee van hen staan als directeur aan het hoofd van Pius Floris
Ingericht op de drukke stad Een stedelijke omgeving als Amsterdam vraagt om het nodige kunst en vliegwerk om binnen die beperkte ruimte toch het gewenste eindresultaat te bereiken. Marco Voogt: “Aangezien de werkruimte rondom bomen door onder andere geparkeerde auto’s zeer beperkt is, hebben we onze voertuigen klein gehouden. Een auto met opvangbak in combinatie met een snipperaar zorgt ervoor dat het snoeihout direct verwerkt wordt. Zo beperken we de overlast van zwervend materiaal tot een absoluut minimum.” Baat bij uniek beheerssysteem Binnen Pius Floris Boomverzorging Amsterdam verzet de onderzoeksafdeling veel werk voor de opdrachtgevers. “Deze afdeling houdt zich veel
bezig met het transpondersysteem”, vertelt Marco Voogt. “Dit is een uniek beheersprogramma waarin alle gegevens van de boom en een foto in een portable computer zijn vastgelegd. Het grote voordeel van dit programma is dat alle gegevens direct beschikbaar zijn. De opdrachtgever hoeft dan niet meer naar buiten om alle gegevens op te nemen.”
8
bodembacteriën organische stoffen, pesticiden en ruwe olie snel en effectief af. Andere bacteriën zorgen weer voor reiniging van de grond.
De bezige bodembacterie Bacteriën behoren tot de kleinste en meest eenvoudige levensvormen op aarde. Deze eencellige micro-organismen kunnen overal overleven, zelfs onder de meest extreme omstandigheden. De meeste bacteriesoorten leven echter in de grond waar ze van groot belang zijn voor de bodemproductiviteit. Een halve liter gezonde grond bevat wel 3 miljard bacteriën, weer onder te
verdelen
in
duizenden
verschillende soorten. Af en toe komt daar weer een nieuwe bodembacterie bij.
Bodembacteriën komen vooral voor in de humusrijke toplaag van de grond. Daar leven ook andere organismen als schimmels, geleedpotigen, algen en wormen die stuk voor stuk bijdragen aan de gezondheid van de bodem. Voor de bodembacterie is deze toplaag een perfecte voedingsbodem. Maar ook de juiste temperatuur en de aanwezigheid van ondermeer zuurstof, water en anorganische minerale elementen zorgen ervoor dat ze hier graag en goed gedijen. De bodembacteriën leven niet bepaald een nutteloos ondergronds bestaan. Ze voeren juist veel processen uit die essentieel zijn voor het leven op aarde. Zo breken sommige
Goede wortelgroei door rhizobacterie De rhizobacterie komt op vrijwel alle plantensoorten voor. Deze bacterie heeft zich helemaal aangepast aan haar omgeving en voedt zich met de afscheiding en afgestoten cellen van de plantenwortels. Maar noem de rhizobacterie zeker geen parasiet want ze geeft ook heel wat terug aan haar gastheer. Zo maakt ze mineralen beschikbaar, legt ze atmosferische stikstof vast en produceert ze groeiregulatoren als auxine, gibbereline en cytokinine die bijdragen aan een goede wortelgroei. Daarnaast weert de rhizobacterie door haar antagonistische werking ook wortelziekten af. De helper der mycorrhizae Nog niet zo lang geleden werd er een hele nieuwe groep bodembacteriën ontdekt: de mycorrhizahelpers. Deze bacteriesoort bevordert de kolonisatie van mycorrhizaschimmels in de wortels. Tot op de dag van vandaag is het nog steeds een raadsel hoe dit proces precies in zijn werk gaat. Wel weten we dat deze bacteriën in de omgeving van mycorrhizae leven en stoffen afscheiden die de groei van mycorrhizae bevorderen. Hopelijk leert de toekomst ons wat meer over deze helper der mycorrhizae.
C O L O F O N De Boomwijzer is een periodieke uitgave van Pius Floris Boomverzorging Nederland BV. Het blad biedt interessante informatie voor iedereen die heeft te maken met boomaanplant en onderhoud. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Pius Floris Boomverzorging Amsterdam Machineweg 13, Halfweg Postbus 58371, 1040 HJ Amsterdam Tel: (023) 538 06 30, fax: (023) 538 29 44 Pius Floris Boomverzorging Bunde Pasweg 25, Postbus 24, 6240 AA Bunde Tel: (043) 365 25 19, fax: (043) 364 82 00
Redactie-adres Pius Floris Boomverzorging Nederland BV Postbus 2030, 5260 CA Vught Tel: (073) 656 06 33, fax: (073) 656 31 02
Pius Floris Boomverzorging Leiderdorp Bospolder 15, Postbus 189, 2350 AD Leiderdorp Tel + fax: (071) 501 20 93
Concept en vormgeving Hoogsteder Marketing Communicatie Groep, Eindhoven
Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Castor 64, Postbus 11, 3900 AA Veenendaal Tel: (0318) 55 50 17, fax: (0318) 54 03 40
Pius Floris Boomverzorging Zeeland Lindestraat 14, 4436 AJ Oudelande Tel: (0113) 54 83 90, fax: (0113) 54 85 10
ISSN: 1568-976X
Pius Floris Boomverzorging Vught Baarzenstraat 17, 5262 GD Vught Tel: (073) 656 72 35, fax: (073) 656 94 35
