Geen meloenen, maar talloze manden vol cacaovruchten
Millenniumloop: honderd kilometer voor het goede doel
Een lokale boer loopt met zijn mand vol cacaovruchten door het Afrikaanse landschap. Steeds meer Westerse organisaties raken doordrongen van het belang van Fairtrade. Dit komt de levensomstandigheden van deze boer, en met hem vele anderen, ten goede.
Op vrijdag 5 en zaterdag 6 september vinden in IJlst de Millenniumfestiviteiten plaats. Een groot onderdeel daarvan is de Millenniumloop. Diverse teams, variërend van twee tot 22 deelnemers, leggen dan honderd kilometer af voor The Hunger Project.
WO 13 AUGUSTUS 2014
Het laatste nieuws op franekercourant.nl
Regio | 15
Fairtrade lééft in Fryslân, van Dokkum tot Oudemirdum en van St. Annaparochie tot Wolvega. Veel Friezen zetten zich al jaren in voor een eerlijke prijs voor de producenten van koffie, thee, fruit, kleding en andere producten. Een groeiend aantal gemeenten hebben het predicaat Fairtradegemeente of streven daarnaar. Zeker sinds Provinciale Staten uitsprak de eerste Fairtrade provincie van Nederland te willen worden, zijn we hard op weg naar Fryslân Fairtrade. Deze zomer volop aandacht in de Friese weekbladen voor Fairtrade. Deze pagina’s komen tot stand met medewerking van mensenrechtencentrum Tûmba.
‘Fairtrade is geen ver-van-je-bed-show’ SINT ANNAPAROCIE ,,Het Bildt was vijf jaar geleden de eerste Fairtradegemeente van Friesland. Voor ons heeft dit onderwerp namelijk een directe link met de Millenniumgemeente. We wilden ons hierbij aansluiten, maar ook graag de daad bij het woord voegen. Niet alleen op het gemeentehuis, maar met alle inwoners. Het is niet eenvoudig om Fairtradegemeente te worden. De criteria zijn streng: op basis van het inwoneraantal moeten meerdere winkels, restaurants, kerken, scholen en bedrijven Fairtradeproducten verkopen en gebruiken. Wij hebben inmiddels zo’n vijftig bedrijven in onze gemeente die zich bij ons aangesloten hebben. Daar heeft onze werkgroep, met veel hulp van de wereldwinkel in Sint Annaparochie, veel tijd ingestoken. Wij zien dit als een mogelijkheid om de bewustwording van onze inwoners te vergroten. Zij kunnen dicht bij huis en op het werk echt iets voor een ander betekenen en de welvaart in de wereld een
beetje eerlijker verdelen. Dat begint al met een bakje koffie of thee, of met de pindakaas en de hagelslag op het brood. Juist dat vind ik het mooiste van een Fairtradegemeente: het is geen feestje van het gemeentehuis. Geen ver-vanje-bed-show. Voor het slagen van dit project hebben echt wij burgers, bedrijven, instellingen en maatschappelijke organisaties nodig. Ik raad nieuwe Fairtradegemeenten aan zich te richten op de initiatieven die al in de regio worden ondernomen. De netwerken en groeperingen die er al zijn – dáár moet je iets mee doen. Veel mensen realiseren zich niet dat plaatsgenoten via de wereldwinkel, hun bedrijf of de kerk al heel bewust met Fairtradeproducten bezig zijn. De gemeente kan informatie geven, groepen en mensen verbinden en bedrijven adviseren hoe ze maatschappelijk verantwoord kunnen ondernemen. En natuurlijk moeten we ‘in eigen huis’ eerlijke producten en diensten gebruiken.”
Boukje Tol (Werkgroep Het Bildt) – Wethouder Het Bildt
Sietske Poepjes: ,,Wij leggen niets op, want Fairtrade beklijft alleen als de slagkracht uit de lokale gemeenschappen en regio’s zelf komt.”
‘Fairtrade getuigt van goede smaak’ Wie de twitterberichten van CDA-gedeputeerde Sietske Poepjes (35) wel leest, weet dat ze dol is op koken en lekker eten. Er verschijnen regelmatig smakelijke foto’s van haar kookkunsten. Ze maakt niet bewust reclame voor Fairtradeproducten, maar gebruikt die wel degelijk in haar keuken. ,,De smaak en kwaliteit zijn uitstekend, precies wat hobbykoks als ik belangrijk vinden.” Eerlijk in alle opzichten dus, die fairtrade producten: van productie en handel tot kwaliteitsklasse en smaaksensatie. Daarom heeft Sietske Poepjes vertrouwen in de keuzes die wij met z’n allen als consument maken. ,,We eten steeds bewuster en dat heeft invloed op ons koop- en kookgedrag. Streekproducten doen het goed, maar veel lekkers komt alleen van ver, zoals koffie, thee, chocolade en bananen. Daarom is Fairtrade zo belangrijk en vind ik het fantastisch dat deze producten steeds vaker verkrijgbaar zijn in de supermarkt. Want dat laat zien dat we sinds de intrede van de Wereldwinkels al een flinke sprong gemaakt hebben.” De enthousiaste hobbykok is zelf dol op verse curry’s, die ze bereidt met fairtrade kokosmelk. ,,Als ik weinig tijd heb, zijn de kruidenpasta’s van Fairtrade Original ook heerlijk. Die zijn nog niet overal verkrijgbaar, maar zouden het volgens mij heel goed doen. Het punt is dat wij
als consumenten moeten wéten dat er keuze is voor eerlijke handel. Nog belangrijker is dat we er in onze omgeving mee in aanraking komen. Dáárom streven wij naar Fryslân Fairtrade.” Eten en drinken doen we allemaal, elke dag opnieuw. Daarom zijn Fairtradevoedselproducten een heel goede start voor wie wil bijdragen aan eerlijke handel. De keuzemogelijkheden voor Fairtradekleding, cadeaus, hebbedingen, sieraden en woonaccessoires zijn in Friesland wat beperkter, maar ook op steeds meer adressen verkrijgbaar. ,,Reden te meer om de schouders onder Fryslân Fairtrade te zetten”, vindt Poepjes. ,,Veel gemeenten zijn goed op weg sinds de start van de campagne in 2012, maar ik ben nog niet tevreden, want de teller staat pas op drie officiële Fairtradegemeenten. Veel gemeenten zijn er dichtbij, maar er zijn nog flink wat slagen te maken om als provincie de Fairtradetitel te verdienen.” De gedeputeerde heeft een heldere visie op de Fairtrade ontwikkeling in de provincie. ,,Wij leggen niets op, want het beklijft alleen als de slagkracht van onderop komt, uit de lokale gemeen-
schappen en regio’s zelf. Natuurlijk geven wij als provincie het goede voorbeeld en faciliteren we – samen met Tûmba – de gemeenten zoveel mogelijk bij het opbouwen van kennis en kunde. We zien dat gemeenten echt wel willen, maar ze hebben niet allemaal voldoende mankracht en geld beschikbaar om Fairtrade voldoende in de steigers te zetten. Het zou jammer zijn als alle energie en inspanningen daarop afketsen, daarom hebben de Provinciale Staten besloten nog een extra finan-
ciële impuls te geven.” En de portemonnee van de consument? ,,Wie wil of moet besparen en toch eerlijk en gezond wil eten, kan genoeg slimme keuzes maken. Kijk maar naar het nieuwste boek van Jamie Oliver, Bespaar met Jamie. Zo min mogelijk weggooien en kiezen voor biologisch en kwaliteit is de trend. Fairtrade Original verwoordt het prachtig in hun slogan: het is de lekkerste manier om iets goeds te doen.” Amber Boomsma
De consument: Klaren Jet Klaren wil een leuk cadeau aan de stagiaire bij haar op school geven. ,,Ze spaart voor een wereldreis. Een spaarpot in de vorm van een wereldbol lijkt me dan een goed cadeau’’, zegt ze met een glimlach. Juist voor cadeaus kijkt ze bij de Wereldwinkel. Boodschappen doet Jet hier niet. ,,Ik vind andere koffie gewoon lekkerder. Maar als het even kan, neem ik wel een Fairtradeproduct mee. Ik leer de kinderen op school ook over eerlijke
handel. We behandelen dan Max Havelaar en hoe mensen werken aan de andere kant van de wereld. Ik vind dat iedereen daar wel bewust van moet zijn.’’
Geen meloenen, maar talloze manden vol cacaovruchten
Millenniumloop: honderd kilometer voor het goede doel
Een lokale boer loopt met zijn mand vol cacaovruchten door het Afrikaanse landschap. Steeds meer Westerse organisaties raken doordrongen van het belang van Fairtrade. Dit komt de levensomstandigheden van deze boer, en met hem vele anderen, ten goede.
Op vrijdag 5 en zaterdag 6 september vinden in IJlst de Millenniumfestiviteiten plaats. Een groot onderdeel daarvan is de Millenniumloop. Diverse teams, variërend van twee tot 22 deelnemers, leggen dan honderd kilometer af voor The Hunger Project.
WO 30 JULI 2014
Het laatste nieuws op dehuisaanhuis.nl
Regio | 19
Fairtrade lééft in Fryslân, van Dokkum tot Oudemirdum en van St. Annaparochie tot Wolvega .Veel Friezen zetten zich al jaren in voor een eerlijke prijs voor de producenten van koffie, thee, fruit, kleding en andere producten. Een groeiend aantal gemeenten hebben het predicaat Fairtradegemeente of streven daarnaar. Zeker sinds Provinciale Staten uitsprak de eerste Fairtrade provincie van Nederland te willen worden, zijn we hard op weg naar Fryslân Fairtrade. Deze zomer volop aandacht in de Friese weekbladen voor Fairtrade. Deze pagina’s komen tot stand met medewerking van mensenrechtencentrum Tûmba.
Passie voor de wereldwinkel HARLINGEN Ellen Backer Dirks werkt al sinds 2000 als vrijwilliger in de Wereldwinkel in Harlingen en is sinds 2009 voorzitter. Dit doet zij naast haar reguliere werkzaamheden als museummedewerker bij het Planetarium in Franeker. ,,Ik heb naast mijn gewone werk altijd vrijwilligerswerk gedaan. Ik kom uit de verpleging en heb ook nog een aantal jaren als vrijwilliger de terminale thuiszorg gecoördineerd.” De ongeveer dertig vrijwilligers die in de wereldwinkel werken zijn opgedeeld in een aantal werkgroepen met een specifiek taak als bijvoorbeeld de inkoop. Als voorzitter heeft Ellen een coördinerende functie maar draait ook in een werkgroep mee en staat ook een aantal uren in de winkel. ,,De doorsnee leeftijd van de vrijwilligers ligt toch net als elders tamelijk hoog maar door de maatschappelijk stages vanuit het onderwijs werken er van tijd tot tijd wat jongere mensen in de winkel en de laatste tijd melden zich ook wat jongere vrijwilligers. Zo meldde zich onlangs een jonge vrouw uit
FOTO: JURJEN BACKER DIRKS
de Oekraïne die in Harlingen was komen wonen. Daarnaast zijn er ook mensen die tijdelijk uit het arbeidsproces zijn geraakt die door hier te werken toch nuttig willen blijven in de maatschappij. De eerste jaren werd de Wereldwinkel hier in Harlingen gerund vanuit de woonkamer van de familie de Jong maar sinds enkele jaren zijn wij in een prachtig huurpandje op de Lanen gevestigd.” De winkel in Harlingen heeft net als alle andere winkels deels de functie als cadeau- en deels als food-shop. ,,In dat foodsegment verkochten we ook een aantal mooie fairtrade wijnen maar de verkoop daarvan hebben wij gedwongen door een verscherpte regeling van het ministerie moeten beëindigen. Het winkel-oppervlakte was volgens de regels te klein daarvoor. Wij hebben nog wel binnen de gemeente geprobeerd om een gedoogsituatie te realiseren maar dat is niet gelukt. Daarentegen loopt het nieuwe Dopperflesje goed. Je verwacht dat de verkoop na verloop van tijd wat terug zal lopen maar daar is nog geen sprake van."
Johannes de Goede is projectleider Fairtrade en adviseur internationale samenwerking van Tûmba.
Samen op naar Fryslân Fairtrade Fryslân heeft de ambitie om in 2015 de eerste Fairtrade Provincie van Nederland te worden. Johannes de Goede van Tûmba vertelt hoe we dat samen kunnen bereiken. In een Fairtradegemeente zorgen inwoners, winkels, bedrijven en de lokale overheid samen voor meer eerlijke handel. Fryslân heeft inmiddels drie officiële Fairtradegemeenten: Het Bildt, Tytsjerksteradiel en Ooststellingwerf. Zij zijn een inspirerend voorbeeld voor de andere Friese gemeenten die zich ook inspannen om zoveel mogelijk eerlijke producten te verkopen en te gebruiken. Als nog minimaal acht gemeenten in het komende half jaar de Fairtrade titel verdienen, mag Fryslân zich in 2015 de eerste Fairtrade Provincie van Nederland noemen. Waarbij de organisatie achter Provincie Fryslân uiteraard óók voldoet aan alle gestelde criteria. De provincie heeft mensenrechtenorganisatie Tûmba gevraagd om een ondersteunende rol te vervullen in de ontwikkeling naar Fryslân Fairtrade. ,,Op basis van onze kennis van eerlijke handel geven wij advies en begeleiding, samen met ervaringsdeskundigen uit de drie voorlopende Fairtradegemeenten”, vertelt Johannes de Goede. ,,Voor gemeenten doen we nulmetingen, zodat helder is waar ze staan en wat nog nodig is om Fairtradegemeente te worden. Sommigen hebben al een stevige basis, zoals Weststellingwerf, die dit jaar ook heeft uitgesproken voor de titel te gaan. Daar zijn al heel lang werkgroepen actief voor het mili-
eu en de millenniumdoelen; betrokkenheid die je terug ziet in de vraag naar fairtrade producten. In de lokale supermarkten is het aanbod al hoog en staan eerlijke keurmerken als Max Havelaar en Fair Trade Original op ooghoogte.” Het draagvlak is niet in elke gemeente al bij aanvang zo hoog. ,,Onbekend maakt onbemind”, denkt De Goede. ,,Bovendien heb je enthousiaste voortrekkers nodig, zowel binnen het gemeentebestuur als onder lokale bedrijven, organisaties en inwoners. Vaak is de bereidheid er wel hoor, als je eenmaal in gesprek bent. Laatst kwam ik bij een supermarkt waarvan de eigenaar vertelde nog niet veel fairtrade producten aan te bieden. Na onze meting wilde hij meteen de ontbrekende spullen bestellen. Prachtig. Bij grote supermarktketens zijn we natuurlijk afhankelijk van de goodwill van de hoofdkantoren, maar ook daar gaan we het gesprek mee aan als dat nodig is.” De Goede benadrukt dat wij als consumenten een grotere invloed hebben op eerlijke handel dan we vaak denken. ,,Simpelweg door fairtrade producten te kopen en er naar te vragen als het niet wordt aangeboden. Veel mensen zijn aangenaam verrast door de kwaliteit en smaak, dus ik wil hen graag meegeven: deel je ervaringen! Zet foto’s op sociale mediaka-
nalen, vertel anderen erover en laat ze proeven. Het werkt aanstekelijk, dat zien we ook bij horeca die méér wil doen dan alleen fairtrade koffie, thee, bier en wijn schenken. In combinatie met bijvoorbeeld streekproducten kunnen zij met fairtrade lekkers heel smaakvolle én eerlijke gerechten op de lunch- en dinerkaart aanbieden voor bewuste consumenten.” Dat horecagelegenheden ook fairtrade op de kaart aanbieden, is één van de criteria om Fairtradegemeente te worden. Het minimaal benodigde aantal deelnemers hangt af van het inwonertal en dat geldt ook voor de deelnemende supermarkten, giftshops, wereldwinkels, maatschappelijke organisaties en overige bedrijven. ,,Bij gemeenten die
nét boven een bepaald inwoneraantal uitkomen, kunnen die criteria een struikelblok zijn”, ervaart De Goede. ,,Dan is het nog belangrijker om te focussen op de mogelijkheden en inspirerende boegbeelden te hebben. Bovendien zijn creativiteit en enthousiasme voor elke gemeente belangrijk, want het Fairtrade concept is een groeimodel. Die titel is prachtig, maar we vormen met elkaar pas echt een Fairtrade provincie als eerlijke handel in alle opzichten vanzelfsprekend wordt.” Meer informatie: www.fairtradegemeenten.nl Amber Boomsma
Bewust Fairtrade Mâria van Kessel en Hero Hoekstra willen een Fairtrade cadeau voor een stagiaire die afscheid neemt. De keuze voor de Fairtrade wijn staat voor hen als een paal boven water: wij hebben het goed in Nederland, laten we andere landen hier in laten meedelen. Mâria vertelt: ,,Wij hebben het niet altijd makkelijk, maar wel altijd goed in Nederland. Ik werk bij Talant met mensen met een handicap. Ik zie hoe zwaar het leven soms kan zijn. Als je
het op deze manier voor een ander iets kunt verlichten, waarom zou je dat niet doen? Wij winkelen dus heel bewust Fairtrade.’’
Fairtradekoffie: eerlijke koffie met Max Havelaar-keurmerk
Millenniumdoelen: in acht stappen naar betere wereld
Bij steeds meer Friese bedrijven en overheidsinstellingen wordt fairtradekoffie geschonken. Deze koffie is voorzien van het Max Havelaar-keurmerk en garandeert dat producenten in Derde Wereldlanden hun producten voor een eerlijke prijs hebben verkocht.
De Millenniumdoelen hebben betrekking op internationale afspraken over wereldwijde armoedebestrijding. Deze doelen zijn in 2000 vastgesteld door de VN en lopen volgend jaar af. Zo is bijvoorbeeld vastgelegd dat in 2015 alle jongens en meisjes naar school gaan.
WO 3 SEPTEMBER 2014
Het laatste nieuws op dehuisaanhuis.nl
Regio | 19
Fairtrade lééft in Fryslân, van Dokkum tot Oudemirdum en van St. Annaparochie tot Wolvega. Veel Friezen zetten zich al jaren in voor een eerlijke prijs voor de producenten van koffie, thee, fruit, kleding en andere producten. Een groeiend aantal gemeenten hebben het predicaat Fairtrade Gemeente of streven daarnaar. Zeker sinds Provinciale Staten uitsprak de eerste Fairtrade provincie van Nederland te willen worden, zijn we hard op weg naar Fryslân Fairtrade. Deze zomer volop aandacht in de Friese weekbladen voor Fairtrade. Deze pagina’s komen tot stand met medewerking van mensenrechtencentrum Tûmba.
‘Fairtrade is solidariteit en rentmeesterschap’ ,,Fairtrade spreekt mij enorm aan. In de gemeente Kollumerland was ik eerder betrokken bij de Wereldwinkel. En op dat moment realiseerde ik me: Kollumerland moet ook een Fairtradegemeente worden. Dat móeten we hier van de grond kunnen krijgen. Daarom heeft de CDA-fractie de fairtradeprincipes besproken en een motie ingediend. Daar was de meerderheid voor in de gemeenteraad. Hierdoor kon de motie worden meegenomen in de begroting van 2014. En zo is het balletje gaan rollen. Ik merk dat binnen onze gemeente verschillende partijen positief tegenover fairtrade staan. De Wereldwinkel noemde ik al eerder, maar ook de protestantse kerk wil hiermee aan de slag. De gemeente Kollumerland heeft een ambtenaar, Meindert Pander, verantwoordelijk gemaakt voor alles wat er rondom fairtrade in onze gemeente gebeurt. Hij werkt in nauwe samenwerking met mensenrechtenorganisatie Tûmba. Hun rol is vooral ondersteunend. Ze hebben bijvoorbeeld een nulmeting
verricht, zodat we konden zien welke supermarkten, horecagelegenheden en andere instanties bezigwaren met fairtrade. In Kollumerzwaag is inmiddels het fairtradecertificaat aan een supermarkt uitgereikt. Twee horecabedrijven zijn ook erg enthousiast. Zij willen hun bedrijfsvoering volledig Fairtrade maken. Dit zijn kleine stapjes in een lang proces naar eerlijke handel. Fairtrade draait om rentmeesterschap en solidariteit. Dat komt overeen met de uitgangspunten van het CDA. Wij willen dat mensen, waar dan ook ter wereld, de juiste prijs krijgen voor de producten die ze leveren. Na een jaar kan ik concluderen dat er al best veel is bereikt. Door de nulmeting zijn veel mensen in onze gemeente bewust geworden van fairtrade. Binnen het gemeentehuis wordt de bedrijfsvoering ook aangepast. Bijna alle koffieautomaten zijn geschikt voor fairtrade koffie en de gemeente Kollumerland brengt dit onderwerp in de media onder aandacht. Fairtrade lééft in Kollumerland!”
Lenie Braks: ,,Bij Wereldwinkels geen massaprullaria, maar unieke producten met een verhaal.” EIGEN FOTO
Wereldwinkel trendsetter in fairtrade De Wereldwinkel is nog steeds het meest herkenbare adres voor fairtrade producten. Lenie Braks vertelt over het veranderende imago van de authentieke shops. FRYSLÂN Wie zelden of nooit een Wereldwinkel binnenstapt, zal bij veel locaties aangenaam verrast zijn door de eigentijdse formule. En met meer dan twintig van deze zelfstandige fairtrade shops in Fryslân is er altijd wel eentje dichtbij. Bovendien bieden de Wereldwinkels tegenwoordig ook een deel van hun assortiment online aan via een landelijke website (zie www.wereldwinkels.nl/products). Het aanbod is veelzijdig: van leuke cadeaus, originele woonspullen en (h)eerlijke levensmiddelen tot fraai speelgoed, hebbedingetjes en onderscheidende modeaccessoires. Alles komt uit andere culturen en is gemaakt met respect voor mens en milieu.
Idealen en commercie
Minke van der Goot (CDA) – Raadslid Kollumerland (rechts op de foto). Links Fré Bootsma, de voorzitter van de Wereldwinkel.
,,Bij ons geen saaie massaprullaria, maar unieke spullen met een verhaal erbij”, zegt Lenie Braks van de Wereldwinkel in Grou. ,,Door de eerlijke handel hebben onze producenten in armere delen van de wereld een menswaardig bestaan. Zelfstandig en
gelijkwaardig bovendien, met dank aan onze aankopen in het rijke Westen. Geld inzamelen voor goede doelen is ook een mooi streven, maar op lange termijn help je mensen niet met alleen een zak geld. Wél met eerlijke handel en daarom spreekt de Wereldwinkel mij zo aan. In dit concept komen idealen en commercie samen, iets wat ook de nieuwe generaties weer heel bewust nastreven.” De Wereldwinkel is blij met de groep jongvolwassenen die graag reist en bewustere keuzes maakt omdat ze al veel van de wereld hebben gezien. ,,We zien deze mensen steeds vaker in onze winkels. Sowieso merken we dat kinderen en jongeren grote interesse hebben in het verhaal achter de producten. Zij willen oprecht bijdragen aan een betere wereld. Net zoals de trouwe kring vaste klanten vanaf het eerste uur, die al tientallen jaren heel bewust fairtrade inkopen. Al is het natuurlijk net zo waardevol
dat steeds meer trendy vrouwen bij de Wereldwinkel shoppen omdat ze graag origineel voor de dag willen komen met woonaccessoires of cadeautjes.”
Kwaliteitsgarantie Eigenlijk best grappig dat Wereldwinkels lange tijd een geitenwollensokken imago hadden, terwijl ze nu steeds beter in de tijdgeest passen. ,,Wij waren onze tijd gewoon ver vooruit”, lacht Braks. Ze merkt dat vooroordelen het meest bij de oudere generatie leven, ontstaan in de tijd dat je fairtrade rietsuiker bij wijze van spreken moest losbikken. ,,Het fenomeen Wereldwinkel bestaat al bijna een halve eeuw, dus natúúrlijk is er in de tussentijd enorm veel veranderd. Ten goede! Vroeger namen de mensen die bewuste keuzes maakten genoegen met wat minder. Nu weten we dat kwaliteit en iets goeds doen voor de wereld prima samengaan. Sterker nog, juist dóór die eerlijke prijzen blijft kwaliteit haalbaar.” ,,De officiële fairtrade labels
zijn tegenwoordig eerder een garantie voor kwaliteit dan al die goedkope massaproducten”, vervolgt Braks. ,,Want je kunt wel nagaan dat er onder belabberde omstandigheden en bij extreem lage prijzen weinig aandacht uitgaat naar degelijke en verantwoorde productie. We kennen allemaal de uitwassen in de kledingindustrie en dat geldt ook voor voedingsmiddelen. Terwijl juist bij eten het bewustzijn van consumenten toeneemt, want we willen terecht weten wat we in onze mond stoppen. De aandacht voor het verhaal achter producten groeit: wat zit erin, hoe is het gemaakt, waar komt het vandaan? Zelf betaal ik met plezier een paar dubbeltjes meer als ik dan zeker weet dat het goed zit. Als het al duurder is hoor, want het is maar net waarmee je vergelijkt. Bovendien zeggen veel van onze klanten: als ik dan toch geld uitgeef, dan wil ik het ook goed besteden. En dat kan in de Wereldwinkels uitstekend.” Amber Boomsma
Tûmba: liefde voor de wereld
Pure armbandjes uit Brazilië
Tûmba verbindt Fryslân met de wereld. Tûmba legt dwarsverbanden van antidiscriminatie tot duurzaamheid en van fairtrade tot het tegengaan van pesten op het schoolplein. Het zijn thema’s die op het eerste oog verschillen, maar bij nadere beschouwing hand in hand gaan omdat ze gebaseerd zijn op dezelfde uitgangspunten: út leafde foar de wrâld.
In de HEMA-filialen worden op initiatief van Return to Sender kleurrijke en handgemaakte armbandjes verkocht. Met nog vele andere projecten worden hiermee lokale werkzaamheden gestimuleerd. De arbeiders ontvangen een eerlijk loon voor hun werk. Met uw aanschaf van zo’n armband helpt u dus mee aan betere leefomstandigheden!
WO 24 SEPTEMBER 2014
Het laatste nieuws op dehuisaanhuis.nl
Regio | 23
Fairtrade lééft in Fryslân, van Dokkum tot Oudemirdum en van St. Annaparochie tot Wolvega. Veel Friezen zetten zich al jaren in voor een eerlijke prijs voor de producenten van koffie, thee, fruit, kleding en andere producten. Een groeiend aantal gemeenten hebben het predicaat Fairtrade Gemeente of streven daarnaar. Zeker sinds Provinciale Staten uitsprak de eerste fairtrade provincie van Nederland te willen worden, zijn we hard op weg naar Fryslân Fairtrade. Deze zomer volop aandacht in de Friese weekbladen voor fairtrade. De pagina’s komen tot stand met medewerking van mensenrechtencentrum Tûmba.
Volgens Roald Schuurman is er een groeiende groep consumenten, die verantwoorde koffie nóg lekkerder vindt. FOTO CEES WALLINGA
Verschil maken met fairtrade koffie Klein kopje, groot effect: Nederlanders drinken gemiddeld meer dan 140 liter koffie per jaar. Daar valt volgens Brandsma Koffie een wereld te winnen in duurzaam genieten.
Een impressie van Koot Art in Leeuwarden. EIGEN FOTO
Iedere arbeider heeft recht op eerlijke prijs LEEUWARDEN ,,Mijn bedrijf Kootart bestaat ruwweg uit twee componenten: de kunst en sieraden’’. zegt eigenaresse Nelleke Koot. ,,Ik schilder maak etswerken. Samen met zeven andere kunstenaars ben ik de galerie ‘Ogenblik’ begonnen aan de Tweebaksmarkt in Leeuwarden. De materialen die ik voor die kunst gebruik zijn allemaal fairtrade. Daarnaast maak ik bijvoorbeeld sieraden van fairtrade ingekochte kralen en andere kleine cadeautjes. Waarom ik fairtrade belangrijk vind? Ik heb zes jaar in Afrika gewoond en daar veel levenservaring opgedaan. Toen ik terugkwam in Nederland, wilde ik daar iets mee doen. Ik vind dat iedereen die iets maakt of verkoopt, daar een eerlijke prijs voor moet krijgen. Ik ontmoette bijvoorbeeld veel talentvolle kunstenaars die simpelweg geen afzetmogelijkheden hadden, maar zag in Afrika ook veel geprinte stoffen, waar veel
mensen in Europa niet vanaf weten. Het kan toch niet zo zijn dat deze producten goedkoop door een groothandelaar worden ingeslagen, zodat lokale arbeiders slechts twee cent per artikel krijgen? Om deze redenen ben ik met een winkel gestart, waarbij ik de kunst en fairtradecadeaus combineer. Met een deel van de winst steun ik twee stichtingen: Adamfo Ghana, opgericht door mijn dochter, en Vrienden van Undugu. Beide stichtingen zetten zich in om straatkinderen op te vangen. Liefst zeventien gezinnen leven van de kralen en keramiek die ik, maar ook anderen, bij hen inkopen. Deze sieraden en cadeautjes verkoop ik in mijn winkel in de Blokhuispoort. Zowel mijn winkel als het atelier loopt momenteel goed. Dat is natuurlijk mooi voor mezelf. Maar veel meer dan dat, geeft me het een goed gevoel dat ik een bijdrage lever aan betere levensomstandigheden in de Derde Wereld.”
Bij Brandsma denken ze graag in concepten. Fairtrade koffiebonen? Helemaal goed, maar dan liefst ook een cupje biologische melk en fairtrade rietsuiker ernaast. ,,Als bedrijven voor fairtrade kiezen, kunnen ze het beter zo compleet mogelijk doen, anders is het effect weg”, stelt Roald Schuurman, die op kantoor in Bolsward de sales support doet. Achter zijn visie op fairtrade en duurzaamheid schuilt een nuchtere Friese kijk: ,,Waarom zou je het niet doen? Dat is een heel belangrijke vraag die elke ondernemer zichzelf moet stellen.” Schuurman laat zien dat je geen wereldverbeteraar hoeft te zijn voor fairtrade. ,,Het is gewoon een realistische keuze, want we leven in een tijd van bewustwording. De groep die heel expliciet naar verantwoorde producten vraagt is nog relatief klein, maar met elkaar zetten zij
wel een verandering in gang. Als bedrijf maak je tegenwoordig goeie sier met verantwoorde alternatieven, zo simpel is het. Overigens is ons hele koffieassortiment duurzaam – inclusief aluminiumvrije verpakking – waarbij we de keurmerken Max Havelaar (fairtrade), Rainforest, Utz en Eko/Skal onderscheiden. In onze klantenkring kiest nu zo’n twintig procent bewust voor een fairtrade koffieconcept.”
Elkaar versterken Collega Niels van den Burg heeft als accountmanager veel klantencontact. ,,We zien dat steeds meer ondernemers zich serieus richten op duurzaam ondernemen, ook de horeca, waar bovendien streekproducten populair zijn. Daar sluiten onze fairtrade koffie en rietsuiker en biologische melk naadloos op aan. Het versterkt elkaar
zelfs. Wij leveren al ruim zestig jaar Roode Pelikaan en de fairtrade koffiebonen zijn niet meer weg te denken uit het assortiment. Want de wereld verandert. Onze klanten bepalen natuurlijk zelf waar ze voor kiezen, maar wij bieden wel de keuze.” Uitgangspunt bij Brandsma Koffie is en blijft de kwaliteit. ,,We boksen soms nog op tegen vooroordelen over fairtrade koffie, terwijl de smaak allang op een uitstekend niveau zit. En dat moet ook, want wij snappen dat onze klanten een goede kop koffie willen schenken. Zeker als die koffie wordt verkocht in de horeca. Nieuw is tegenwoordig dat een groeiende groep consumenten hun koffie nóg lekkerder vindt smaken als ze weten dat het verantwoord is. Die goodwill is veel waard. Steeds meer in ieder geval, verwachten wij.”
Onderscheiden Brandsma merkt dat vooral horecaondernemers nu nog elk dubbeltje omdraaien, soms ook ten koste van fairtrade producten. ,,Wij rekenen dan voor dat het op een kopje koffie bijna niets scheelt, terwijl je die goodwill van consumenten er gratis bij krijgt. Wie zich wil onderscheiden, houdt de rug recht. Dat geldt ook voor bedrijven die bij ons duurzame koffie en toebehoren inkopen omdat ze maatschappelijk verantwoord willen ondernemen. Steeds meer grote ondernemingen maken die overstap heel bewust. Dat inspireert anderen en zo gaat het balletje rollen. Want de vraag is simpel: waarom zou je geen fairtrade producten kiezen?” Tekst: Amber Boomsma
Producenten profiteren van de opbrengst Sita en Willem de Vries leven al jaren duurzaam. Het kopen van fairtradeproducten zien ze dan ook als een investering. ,,We eten vegetarisch, gebruiken geen plastic tasjes en proberen anderen hier ook in te stimuleren’’, vertelt Sita. ,,Het is hoe wij in het leven staan. Wij willen geen wegwerpartikelen, daar zit de
maatschappij al vol genoeg mee. We hebben borden en bestek van hout en bamboe. Dit heeft, naast dat het duurzaam is, ook het voordeel dat het snel droogt na het afwassen en dat je eten langer warm blijft. En de mensen die het hebben gemaakt profiteren van de opbrengst. Daarom kopen wij fairtrade.’’
Duurzaam voedsel steeds vaker op boodschappenlijstje
Steeds meer fairtrade verkrijgbaar in de supermarkt
In het afgelopen jaar gaven consumenten 257 miljoen euro meer aan uit aan duurzaam voedsel ten opzichte van 2012. Het is een stijging van 10,8%. In totaal is er voor 2,5 miljard euro aan eerlijke producten verkocht. Fairtrade groeide met 13,5%.
Het aanbod van biologische en fairtrade producten in de supermarktschappen is afgelopen jaar weer flink gestegen. Fairtrade steeg met 20%. Gemiddeld liggen er nu 155 biologische producten en 41 fairtrade producten in het Nederlandse winkelschap.
WO 1 OKTOBER 2014
Het laatste nieuws op dehuisaanhuis.nl
Regio | 19
Fairtrade lééft in Fryslân, van Dokkum tot Oudemirdum en van St. Anna tot Wolvega. Veel Friezen zetten zich al jaren in voor een eerlijke prijs voor de producenten van koffie, thee, fruit, kleding. Veel gemeenten hebben het predicaat Fairtradegemeente. De provincie wil nu de eerste Fairtradeprovincie worden.Uw huis aan huisblad ondersteunt dat streven van harte. De komende maanden besteden wij daarom periodiek aandacht aan fairtrade. Deze pagina’s komen tot stand met medewerking van mensenrechtencentrum Tûmba.
Genieten van fairtrade en streekgebonden producten SINT JACOBIPAROCHIE Jacob Jelsma en zijn vrouw Loes runnen al enige tijd het restaurant De Zwarte Haan aan de Nieuwebildtdijk in Sint Jacobiparochie. Vanaf het begin is het de insteek geweest om met fairtrade en in ieder geval duurzame en streekgebonden producten te werken. Zij waren dan ook het eerste Waddengoud restaurant en toen de gemeente Het Bildt enkele jaren geleden de eerste Friese Fairtradegemeente werd speelden zij daar als bedrijf een duidelijke rol in. Zij werken bewust samen met de Wereldwinkel in Sint Annaparochie. Het restaurant verwerkt rijst en curry’s van de Wereldwinkel en een aantal accessoires van de Wereldwinkel worden in het restaurant verkocht. ,,De belangstelling voor dit soort duurzaam en fairtrade voedsel is groeiende”, aldus Jacob Jensma. ,,Je merkt dat mensen niet alleen bereid zijn om iets meer te uit te geven voor het eten, maar ook om dit soort restaurants op een unieke locatie bewust op te zoeken. Tien jaar geleden toen wij eraan begonnen zat het nog wat in de alternatieve hoek maar het heeft nu ook de aandacht van een veel breder publiek. Wij willen het wel laagdrempelig houden, dus ook voor bijvoorbeeld de fietstoeristen die de Friese kust bezoeken, een goed kopje koffie kunnen schenken." Het menu dat regelmatig wisselt volgt het seizoen en is dus grotendeels samengesteld uit producten uit de eigen omgeving. Vis zoals harder uit Harlingen, geitenkaas van een boer langs de weg en zuivelproducten
waar geen antibiotica in zit van de biologische boer Koekoek bij Achlum. Het Livar varkensvlees komt van oorsprong van een Limburgs klooster dat daar nu met een aantal veehouders uit de omgeving samenwerkt in de productie. ,,Verder serveren wij ook Fries weiderund uit Blija. Wat de dranken betreft uiteraard fairtrade koffie en thee maar ook veel biologische wijnen en wij schenken bijvoorbeeld bier en Frysk Hynder Whisky van Us Heit uit Bolsward. Brood komt van Nico en Aeltsje uit Stiens en wordt gebakken van duurzaam geteelde tarwe van Jensma hier uit de streek. Een vreemde ‘streekgebonden’ eend in de bijt is de Japanse oester die als proef sinds enige tijd handmatig door een aantal vissers als experiment geraapt mag worden. Maar wat groenten betreft, streekgebondener dan zeekraal en lamsoor kan je het eigenlijk niet hebben!”
Eelke en Geesje Duursma ondernemen met respect voor mens en milieu. FOTO: Trynke Havinga
Fairtrade verdient plaats in horeca Horecaondernemers Eelke en Geesje Duursma nemen met hun bedrijf De Pleats een heel bewuste plek in op de wereld. Fairtrade hoort daar als vanzelfsprekend bij. BURGUM Natuurlijk, het partycentrum met restaurant in Burgum is waar hun leven zich grotendeels afspeelt. Toch staan de uitbaters van De Pleats in verbinding met hun omgeving. Bovendien is omgeving voor Eelke en Geesje een rekbaar begrip dat zelfs tot in ontwikkelingslanden reikt. ,,Wij hebben de kans gekregen om hier in Fryslân iets moois op te bouwen. Daardoor kunnen wij onszelf en het bedrijf blijven ontwikkelen. Zo’n toekomst gunnen wij iedereen. Onze kinderen, medewerkers, naasten en leveranciers, maar óók producenten en ondernemers in arme delen van de wereld. Fairtrade maakt dat mede mogelijk.”
Anders eten
Jacob Jelsma.
Het ondernemersechtpaar zoekt altijd naar mogelijkheden om hun bedrijf te verbeteren. Alles voor de gasten, met respect voor mens en milieu. ,,Zo kwam ook fairtrade op ons pad”, vertelt Eelke. ,,Het is een relatief eenvoudige manier om iets zinvols te doen, want je kunt gewoon met iets kleins beginnen. Wij zijn gestart met fairtrade thee en gaandeweg komen
daar steeds meer eerlijke producten bij, van koffie, suiker en koekjes tot fairtrade rijst, oliën en kruiden aan toe. Het mooie is dat het prachtig combineert met streekproducten en onze wens om een zo biologisch en verantwoord mogelijk menu te bieden. Want Oars Ite – de Friese campagne voor duurzaam eten – vertalen wij bij De Pleats in bewuste keuzes maken en daar hoort fairtrade als vanzelfsprekend bij.”
Kwaliteit bieden Gebruikt het gezin Duursma thuis ook fairtrade producten? ,,Natuurlijk! Wij dragen als ondernemers immers uit hoe wij als mens in het leven staan. Op de zaak komt daar nog bij dat we kwaliteit willen bieden. In het tempo waarin de wereld verandert, betekent kwaliteit tegenwoordig ook aandacht voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid. Eerlijke en verantwoorde voedselproducten zijn belangrijk in de horeca, maar ook de rest telt mee: van energiebesparing tot verantwoord tafellinnen, van slimme logistiek tot goed omgaan met personeel en het kritisch onder de loep nemen
van bedrijfsprocessen. Daar werken we hard aan en we hopen dat in het najaar met een Green Key certificaat te bekronen.”
Altijd gastvrij De Pleats was vier jaar geleden het eerste fairtrade restaurant in de gemeente Tytsjerksteradiel. Opvallend is dat Eelke en Geesje graag andere ondernemers meenemen in hun proces van bewustwording. ,,Het is inspirerend als we allemáál fairtrade en duurzaam aan de slag gaan, want dan ontstaan nieuwe initiatieven en versterken we elkaar. Wij geven af en toe fairtrade kookwork-
shops, omdat we iedereen willen laten zien hoe je op een verantwoorde manier een smaakvolle beleving kunt creëren. Natuurlijk is het leuk als mensen dat thuis ook zelf doen en dat horecacollega’s daar hun eigen draai aan geven. Dat bijt elkaar niet, want mensen houden ervan te variëren en zich op z’n tijd aangenaam te laten verrassen. Die uitdaging gaan we bij De Pleats met veel arbeidsvreugde aan, altijd even gastvrij en groeiend in onze duurzame aanpak.” Amber Boomsma
Klant in de winkel Roos Euson werkt in de Wereldwinkel in Leeuwarden, maar koopt er zelf ook regelmatig iets. Zo is ze dol op de nieuwe fairtrade rijstsoort die onlangs aan het assortiment is toegevoegd. ,,Het lijkt op de rijst die mijn moeder vroeger kookte toen ik klein was. Die smaak miste ik. Daarom ben ik blij dat ik deze rijst heb ontdekt. Ik heb al drie pakken gehaald!’’
De rijst heet Basmati & Red.
Tûmba: liefde voor de wereld
Pure armbandjes uit Brazilië
Tûmba verbindt Fryslân met de wereld. Tûmba legt dwarsverbanden van antidiscriminatie tot duurzaamheid en van fairtrade tot het tegengaan van pesten op het schoolplein. Het zijn thema’s die op het eerste oog verschillen, maar bij nadere beschouwing hand in hand gaan omdat ze gebaseerd zijn op dezelfde uitgangspunten: út leafde foar de wrâld.
In de HEMA-filialen worden op initiatief van Return to Sender kleurrijke en handgemaakte armbandjes verkocht. Met nog vele andere projecten worden hiermee lokale werkzaamheden gestimuleerd. De arbeiders ontvangen een eerlijk loon voor hun werk. Met uw aanschaf van zo’n armband helpt u dus mee aan betere leefomstandigheden!
WO 8 OKTOBER 2014
Fairtrade lééft in Fryslân, van Dokkum tot Oudemirdum en van St. Annaparochie tot Wolvega. Veel Friezen zetten zich al jaren in voor een eerlijke prijs voor de producenten van koffie, thee, fruit, kleding en andere producten. Een groeiend aantal gemeenten hebben het predicaat Fairtrade Gemeente of stre-
Het laatste nieuws op dehuisaanhuis.nl
Regio | 31
ven daarnaar. Zeker sinds Provinciale Staten uitsprak de eerste fairtrade provincie van Nederland te willen worden, zijn we hard op weg naar Fryslân Fairtrade. Deze zomer volop aandacht in de Friese weekbladen voor fairtrade. De pagina’s komen tot stand met medewerking van mensenrechtencentrum Tûmba.
Door haar wereldwijde reisavonturen is Floortje Dessing ervan overtuigd dat fairtrade echt werkt. FOTO: Humphrey Daniëls.
Fairtrade fashion: staat goed, zit lekker Met haar fairtrade kledingzaken is Floortje Dessing een inspirerend boegbeeld als het gaat om eerlijke mode die hip, stijlvol en duurzaam is.
De campagnefoto van Friesblond.
Eerlijke mode om Friesland te promoten LEEUWARDEN Hippe T-shirts met opdruk van de Friese vlag, die ook nog biologisch en fairtrade zijn. Sjoukje Hiemstra combineert deze elementen in haar project Friesblond. Het viel Hiemstra op dat shorts met een Friese opdruk populair waren onder jongens. Maar voor meisjes was er nog niet zoiets. Hiemstra begon samen met een vriendin Friese rokjes op de markt te brengen. Later kwamen daar ook bikini’s bij. De kleding werd in Bangladesh gemaakt en een deel van de opbrengst kwam ten goede aan een weeshuis in dat land. ,,Zo rolde ik in het wereldje van textiel en is het idee om T-shirts te gaan verkopen ontstaan”, vertelt Hiemstra. Ze wilde graag een leuk product op de markt brengen om Friesland positief neer te zetten. ,,Maar als ik iets doe, dan wil ik het ook goed doen”, aldus de onderneemster. Ze verdiepte zich in biologisch katoen en zocht
een fabrikant die kleding op een eerlijke wijze produceert. ,,Dat was nog wel even een zoektocht, ik ben er een jaar mee bezig geweest voor het gelukt was.” De shirts worden gemaakt in India in een fabriek met een fairtrade-certificaat. De shirts zijn gemaakt van biologisch katoen waarvoor de boeren een eerlijke prijs hebben gekregen. Daardoor is Friesblond aangesloten bij het Max Havelaar keurmerk. Hiemstra wil mensen bewuster maken en laten zien dat het ook op deze manier kan. ,,Aan fairtrade kleeft soms een ’geitenwollensokken-imago’, maar dat is niet terecht. Ik wil laten zien dat fairtrade wel degelijk hip en modern kan zijn. Mensen moeten mijn T-shirts in eerste instantie leuk vinden, anders kopen ze het niet.” Wat Hiemstra betreft blijft het niet bij shirts alleen. ,,Ik heb alweer ideeën voor een nieuw project, maar wat dat precies is vertel ik nog niet.’’
Met haar fairtrade kledingzaken is Floortje Dessing een inspirerend boegbeeld als het gaat om eerlijke mode die hip, stijlvol en duurzaam is. Nukuhiva. Zo heten de twee eerlijke kledingzaken die Floortje Dessing opende in Amsterdam (2006) en Utrecht (2008). Helaas nog geen filiaal in Fryslân dus, maar als de tv-presentatrice zonder moeite de hele wereld over reist, kunnen wij Friezen best een keer de trein pakken om in eigen land verantwoord te shoppen. ,,We krijgen inderdaad bezoekers uit alle hoeken van Nederland’’, weten Floortje en haar zakenpartner Guido Keff te vertellen. ,,Uit recent marktonderzoek blijkt dat ruim de helft van onze klanten speciaal naar Nukuhiva komt om kleding te kunnen kopen die met respect voor mens en milieu is gemaakt. Zij zijn kritisch en willen het naadje van de kous weten.”
Track & trace De verkopers bij Nukuhiva kunnen hun klanten alles vertellen over de herkomst en productiewijze van de kleding, accessoires en lifestyleproducten. ,,Nou ja, bijna alles”, zegt Floortje eerlijk. ,,Soms willen mensen zelfs weten of het naaigaren wel verantwoord is, maar niet elk detail is te achterhalen.”
Guido vult aan: ,,We kiezen onze modelabels heel zorgvuldig en steeds meer merken hebben een track & trace systeem of een QR-code om klanten informatie te verstrekken over de herkomst. Ze moeten wel, want het bewustzijn groeit, zeker sinds schandalen in de kledingindustrie breed zijn uitgemeten in de media. Dat zet mensen toch aan het denken.”
Fairtrade werkt Floortje, tevens ambassadeur voor Max Havelaar, is een praktische idealist. Door haar wereldwijde reisavonturen is zij ervan overtuigd dat fairtrade een systeem is dat echt werkt. ,,Een eerlijke prijs betalen voor producten is het meest doeltreffend en zou heel gewoon moeten zijn. Onze klanten begrijpen daarom prima dat wij niet aan extreme uitverkoop doen. Want als we steeds maar onder de kostprijs duiken, houden we met elkaar een illusie en een onhoudbare situatie in stand. Het is belangrijk dat we beseffen wat de waarde is van voedsel, kleren en gebruiksvoorwerpen en dat we bereid zijn dat prijskaartje te betalen. Bewust kopen geeft zoveel meer voldoening, omdat je zeker weet dat jouw nieuwe spullen niet over de rug van iemand anders zijn gemaakt. Wij
willen zelf toch ook niet worden uitgebuit?”
Invloed consumenten Zelf dragen Floortje en Guido zo veel mogelijk fairtrade kleding. Ze zitten dicht bij het vuur, al merken ook zij dat het niet altijd een haalbare kaart is. ,,Floortje houdt van hardlopen, alleen zijn er nog geen verantwoorde hardloopschoenen verkrijgbaar op de markt”, vertelt Guido. ,,Wij hopen natuurlijk dat steeds meer merken overgaan tot fairtrade productie en handel. Onder druk van het publiek is dat haalbaar, al beseffen consumenten nog
onvoldoende hoe groot hun invloed is door het eigen koopgedrag.” Hebben ze nog tips voor Friezen die Nukuhiva net wat te ver vinden voor een middagje kledingshoppen? “Op onze website staat informatie over alle modelabels die wij verkopen. Deze merken worden in veel meer winkels verkocht, ook in Friesland of bij online webshops. Fairtrade is dichterbij dan je denkt. Een kwestie van gericht zoeken en bewust kopen.” Meer informatie: www.nukuhiva.nl. Tekst: Amber Boomsa
Eerlijke cadeaus Wilma Henstra kiest voor fairtrade thee. Deze doet ze cadeau. ,,Als ik een cadeau zoek, is de Wereldwinkel de eerste winkel waar ik ga kijken’’, vertelt ze. ,,Ze hebben hier hele leuke spullen. Dat het fairtrade is, dat is mooi meegenomen. Maar dat is niet de reden dat ik hier regelmatig winkel. De cadeaus die je hier koopt zijn meer persoonlijk en bijzonder. De thee past vanwege de teksten die op het doosje staan goed bij degene die het krijgt. Deze zijn hartverwarmend en toepasselijk voor
een afscheid. En het is een echte theedrinker. Dus dat moet goedkomen.’’
Wilma Henstra koopt thee.
Fairtradekoffie: eerlijke koffie met Max Havelaar-keurmerk
Millenniumdoelen: in acht stappen naar betere wereld
Bij steeds meer Friese bedrijven en overheidsinstellingen wordt fairtradekoffie geschonken. Deze koffie is voorzien van het Max Havelaar-keurmerk en garandeert dat producenten in Derde Wereldlanden hun producten voor een eerlijke prijs hebben verkocht.
De Millenniumdoelen hebben betrekking op internationale afspraken over wereldwijde armoedebestrijding. Deze doelen zijn in 2000 vastgesteld door de VN en lopen volgend jaar af. Zo is bijvoorbeeld vastgelegd dat in 2015 alle jongens en meisjes naar school gaan.
WO 17 SEPTEMBER 2014
Het laatste nieuws op dehuisaanhuis.nl
Regio | 19
Fairtrade lééft in Fryslân, van Dokkum tot Oudemirdum en van St. Annaparochie tot Wolvega .Veel Friezen zetten zich al jaren in voor een eerlijke prijs voor de producenten van koffie, thee, fruit, kleding en andere producten. Een groeiend aantal gemeenten hebben het predicaat Fairtradegemeente of streven daarnaar. Zeker sinds Provinciale Staten uitsprak de eerste Fairtrade provincie van Nederland te willen worden, zijn we hard op weg naar Fryslân Fairtrade. Deze zomer volop aandacht in de Friese weekbladen voor Fairtrade. Deze pagina’s komen tot stand met medewerking van mensenrechtencentrum Tûmba.
Passie voor eerlijke koffie LEEUWARDEN Hij groeide op met biologische producten, maar het liefst zou hij dat met fairtrade combineren. Dat bleek te kunnen en nu schenkt koffieman Bouwinus Sikkes alweer twee jaar koffie die zowel biologisch als fairtrade is. ,,Ik was op zoek naar fairtrade koffie, maar was blij verrast toen ik van mijn leverancier hoorde dat ik koffie kon krijgen die zowel biologisch als fairtrade is. Hiermee sla ik twee vliegen in één klap’’, vertelt Sikkes. Hij is de eigenaar van een koffiebar voor de centrale bibliotheek in Leeuwarden en heeft bovendien een mobiele koffiebar voor feesten en evenementen. ,,Sommige van mijn klanten komen speciaal voor het biologische aspect, maar ik heb ook klanten die hun koffie bij mij drinken omdat het fairtrade is. Zo pak ik eigenlijk alles mee.’’ En bovendien vindt hij de koffie ook nog eens heel erg lekker. ,,Vroeger toen ik jong was vond ik koffie vies en dacht ik: dat kan beter. En dat het beter kan, dat weet ik nu. Ik was heel snel om bij deze
biologische fairtrade koffie. Deze koffie is van 100% Arabica boon. Hij heeft een zachte smaak en een licht zure afdronk. Dat proef je bij geen enkele andere koffie.’’ Het idee achter fairtrade spreekt de horecaondernemer erg aan. ,,Mijn sympathie gaat uit naar het verhaal erachter. Een eerlijke prijs voor een product vind ik belangrijk.’’ Daar past Sikkes de prijzen van zijn bakjes koffie dan ook op aan. ,,Als ik weet wat een boer voor zijn koffiebonen gekregen heeft, dan vind ik het niet goed voelen hier maarliefst €3,50 voor een cappuccino te vragen. Ik probeer ook hier aan ’fair price’ te doen. Fairtrade mag dan een stukje duurder zijn, zo blijft het voor de consument wel betaalbaar.” Als het aan Sikkes ligt blijft het niet bij fairtrade koffie alleen. Hij is momenteel bezig zijn assortiment uit te breiden. Het verkopen van sap en frisdrank staat op de planning. ,,Ook dit worden weer biologische dranken en zo mogelijk gaan we ook weer voor fairtrade.’’
Cathelijne Lania geeft talent en vakmanschap in ontwikkelingslanden graag een kans. Foto: Hadewych Veys
Verhalen vormen de drijfveer Achter sieraden gaan persoonlijke verhalen schuil: die van de maker én de koper. Het fairtrade label A Beautiful Story weet die twee werelden prachtig aan elkaar te smeden. FRYSLÂN Cathelijne Lania draagt haar Friese roots nog steeds uit in haar levensmotto: ‘Sinne en wille kinne in protte tille’. Dat plezier straalt ze zichtbaar uit als ze vertelt over A Beautiful Story, haar bedrijf dat met kleurrijke sieradencollecties verhalen deelt over talenten, vakmanschap en inspiratie en uit andere culturen. ,,Onze uitdaging is om die te verbinden met de verhalen van onze klanten, want sieraden zijn heel persoonlijk. Modetrends spelen een rol, maar veel interessanter zijn de betekenissen van bijvoorbeeld de stenen, kleuren en symbolen die we gebruiken. Daarmee kun je voor jezelf of iemand anders iets heel eigens kopen.”
Eigen verhaal
Sikkes wil zijn fairtrade assortiment uitbreiden. Foto: Paul Roelofsen
Dat de kettingen, armbanden en ringen van A Beautiful Story fairtrade zijn, is een verhaal dat gaandeweg naar de achtergrond verschuift. ,,Wij willen de nadruk leggen op wat onze producenten in huis hebben. Het gaat om
hun vakmanschap en om de sieraden die ze maken. Kwaliteit staat voorop en dat we daar een eerlijke prijs voor betalen, is vanzelfsprekend. Voor de meeste van onze klanten is de fairtrade-factor mooi meegenomen. De verhalen achter onze sieraden spreken altijd aan, maar als mensen de spullen niet mooi vinden, dan kopen ze niets. Het eigen verhaal van klanten is daarom ons uitgangspunt. Want er kan pas handel plaatsvinden als zij zich aangesproken voelen door onze collecties.”
Mooiere wereld ,,Fairtrade is wel de kern van ons bestaan als bedrijf”, benadrukt Cathelijne, die bij stages en vrijwilligerswerk in ontwikkelingslanden werd geraakt door de armoede. ,,Die onrechtvaardigheid is me altijd bijgebleven, ook toen ik na mijn studie bij een groot concern carrière maakte als brandmanager. Mijn kans om de wereld een beetje mooier te maken kwam toen ik met een be-
vriende zilversmid uit Nepal een sieradenconcept bedacht. Want naast armoede is daar óók veel talent en vakmanschap dat een eerlijke kans verdient. A Beautiful Story werkt inmiddels met vier producenten, goed voor dertig banen. Door hun talent te combineren met het onze, vinden deze prachtige sieraden hun weg naar de markt, zodat een breed publiek ze kan kopen. Van zo’n mooie synergie krijg ik elke dag weer energie.”
Authentieke look Cathelijne is sinds 2006 fulltime ondernemer en heeft een klein team van bevlogen mensen om zich heen verzameld. De sieraden van A Beautiful Story zijn op bijna tweehonderd verkooppunten verkrijgbaar. Ook in Fryslân, zoals in Burgum, Drachten, Heerenveen, Leeuwarden en op de Waddeneilanden. Bovendien zijn de sieraden in de online shop voor iedereen toegankelijk. ,,Een deel van de klanten koopt heel bewust bij ons omdat we fairtrade
zijn, maar voor de grootste groep zijn de kwaliteit, natuurlijke materialen en ontwerpen doorslaggevend. Het feit dat onze sieraden met aandacht en handgemaakt zijn, wordt ook zeer gewaardeerd. Die kwaliteit zie je er aan af en door de authentieke uitstraling kunnen modebewuste vrouwen een heel eigen draai aan hun look geven." Verhalen zijn en blijven de drijfveer van Cathelijne, haar team en de producenten. Ze vormen de bron van hun creativiteit. Heel toepasselijk zijn daarom de nieuwe Storybook Jewelry: kleine themaschrijfboekjes met een uniek armbandje. Elke blik op het sieraad herinnert je eraan om inspirerende gedachten op te schrijven. Want zo ontstaan weer nieuwe verhalen! Meer informatie: www.gelukdoorgeven.nl en www.abeautifulstory.n Amber Boomsma
